Therapieën HELEMAAL NIET BLIJ MET OUD EN NIEUW. Martin Gaus

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Therapieën HELEMAAL NIET BLIJ MET OUD EN NIEUW. Martin Gaus"

Transcriptie

1 Honden Therapieën HELEMAAL NIET BLIJ MET OUD EN NIEUW

2 Voorwoord Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol op uw hond en waarschijnlijk ziet u uw hond als een lid van het gezin. U beseft dat uw hond rechten heeft op een goed en waardevol leven en dat juist u daar verantwoordelijk voor bent omdat uw hond nu eenmaal bij u woont. U beseft ook dat u verantwoordelijk bent voor het gedrag van uw hond, ook als onze drukke maatschappij gedrag van hem eist dat niet automatisch bij alle honden past. Honden hebben door onze selectieprocedures en daarop gerichte fok-programma s gespecialiseerde taken gekregen. Herders werden zelfstandige bewakers van het vee en van erf en goed en zijn daardoor geen allemansvrienden. Jachthonden zijn bedoeld om samen te werken met een jager maar vaak resulteert dat in een ongewenste plezierjacht in hun eentje. En terriërs zijn bewust gefokt met een laagontwikkelde bijtrem, lage provocatiedrempel en hoge pijngrens die hen heel geschikt maakte om de strijd aan te gaan met venijnig wild of stieren en zelfs honden. Terriërs zijn daardoor vaak zeer luidruchtig, raken sneller betrokken bij felle vechtpartijen met soortgenoten en kunnen bezeten kattenjagers zijn. Dat is allemaal des honds maar in een overvolle maatschappij zijn die eigenschappen eerder een nadeel dan een voordeel. Ze worden niet getolereerd en daarom is het uw plicht uw hond te begeleiden naar gedrag dat wel gepast wordt geacht. Vaak lukt dat doordat u buiten een gerichte begeleiding van het probleemgevende gedrag de hond quality-time biedt waarmee ik bedoel dat hij een paar uur per week die dingen mag doen waar zijn hart ligt. Colofon Hondentherapêën is een uitgave van Dierenhotel Lelystad bv, Geleide- & Hulphonden bv en Hondenscholen bv. Eindredactie Tamara Gaus Redactie Helly Gaus Serge Gaus Vormgeving/Beeldbewerking/Foto cover studio vandenberg, Hem Foto s Michel Grollé fotostudio 2011 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever heeft ernaar gestreefd de rechten van derden zo goed mogelijk te regelen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich tot de uitgever wenden. Daar gaat dit boekje over, het helpt u het gedrag van uw hond te begrijpen en waar nodig bij te sturen. Het vertelt u vanuit welke motivatie het ongewenste gedrag is ontstaan, welke invloeden u zelf op het ontwikkelen van dat gedrag heeft gehad en hoe u door op een andere manier invloed uit te oefenen dat ongewenste gedrag weer kunt bijsturen naar gewenst gedrag. Dat doet u niet door de boeman uit te hangen maar door de consequenties van het gedrag van uw hond heel bewust te beïnvloeden en aan te sturen. Want zo werkt leren en zo wordt uw hond de kameraad die u voor u zag toen u hem uit koos. Het gaat niet vanzelf, u zult opnieuw fouten maken, uw hond zal af en toe terugvallen in zijn ongewenste gedrag maar dat maakt allemaal niets uit. De aanhouder wint, zorg gewoon dat u dat bent. Door dit boekje te lezen en de adviezen toe te passen lukt u dat absoluut. U blij, uw hond blij. 2 Hondentherapieën - Hondentherapieën - 3

3 HELEMAAL NIET BLIJ MET OUD EN NIEUW Wat te doen bij vuurwerkangst (training en medicatie) Terwijl wij het Oude jaar uitknallen en het Nieuwe jaar enthousiast begroeten om de nieuwe kansen die we weer krijgen, liggen vele honden te trillen van ellende. Voor hen is het feest van vernieuwing een ware hel. U kunt dat voor uw hond veranderen. Het is als het een beetje mee zit zelfs mogelijk uw hond te laten kwispelen als het vuurwerk losbarst. Maar dan moet u wel al beginnen in augustus! Het lijkt u waarschijnlijk hoogst onwaarschijnlijk dat uw hond vrolijk wordt als het buiten een groot kabaal is van zevenklappers, gillende keukenmeiden, rotjes en niet te vergeten het Chinese vuurwerk waar nooit een einde aan lijkt te komen. Toch kan dat met een speciale manier van trainen waarbij het de bedoeling is dat uw hond een andere emotie krijgt bij het horen van knallen. Het gaat er dus niet zozeer om het gedrag van uw hond te veranderen. Dat kan ook namelijk. U kunt uw hond bijvoorbeeld leren in een bench of andere ruimte te gaan liggen als het kabaal losbarst maar dat lost de angst voor het lawaai niet echt op. Het geeft uw hond wel het gevoel dat hij een beetje grip op zijn angst heeft omdat hij weet wat hem te doen staat. Dat geeft hem een gevoel van veiligheid maar de angst zelf blijft. Of neemt zelfs in de loop van de tijd steeds een beetje toe. Daarom is het beter om zijn stemming, zijn emoties te veranderen. Gedragsonderzoekers zijn soms rare mensen omdat ze er best veel voor over hebben om maar te kunnen onderzoeken hoe het ontwikkelen van gedrag werkt. Zo was er ook een onderzoek naar het ontwikkelen van angst. Er was een jongetje dat dol was op muizen. Hij was aan ze gewend en vond ze grappig. Dat jongetje werd in een speciale ruimte gezet waarin iedere keer een muisje werd binnen gelaten. Het jongetje reageerde dan opgetogen, hij lachte en klapte in zijn handjes. Maar toen veranderde de situatie rond het binnenkomende muisje. Zo gauw het muisje binnenkwam klonk er een hele harde knal waar William zich kapot van schrok. Hij zette het hevig op een huilen. Nadat het jongetje van zijn schrik was bekomen en zich weer zat te verheugen op de komst van een muisje, klonk er weer een enorme knal toen het muisje binnen kwam. William was weer in diepe tranen en liet zich nauwelijks troosten. Toen William nog een paar keer had meegemaakt dat de komst van een muisje gepaard ging met een afschuwelijk lawaai waar hij heel bang van werd, vond William muisjes niet meer leuk. Zo gauw hij een muisje zag binnenkomen raakte hij over zijn toeren en zette het op een krijsen. William was in een paar leersessies doodsbang voor muizen geworden. De gedragsonderzoekers vonden dat bere-interessant maar ze waren met dat gegeven nog niet klaar. Ze wisten nu weliswaar dat een leuk muisje kon veranderen in een vreselijk momster in de belevenis van een klein jongetje als het muisje maar met een hevige schrikervaring werd gecombineerd waardoor er een associatie tussen het muisje en de schrik ontstond maar ze waren vervolgens ook geïnteresseerd in de vraag of William muizen weer wel leuk zou kunnen gaan vinden. Daarom werd in de volgende proef geen gebruik meer gemaakt van nare geluiden maar van lekkere ijsjes. Iedere keer als er een muisje binnen kwam, kreeg William een ijsje. De eerste paar keren moest hij daar niets van hebben omdat hij alleen maar vreselijk kon huilen als het muisje binnen kwam. Maar na verloop van tijd werd hij toch een beetje geïnteresseerd in het ijsje en na ettelijke keren meegemaakt te hebben dat er na een muisje ook een ijsje te snoepen was, ebde zijn angst weg. Uiteindelijk was William weer net zo blij als er een muisje binnen kwam als eerst. Muisjes waren niet langer meer het signaal naar schrik maar naar iets lekkers. Er was een ander verband gelegd, een nieuwe associatie die de oude overschaduwde. Zo gaan we ook de angst voor knallen van uw hond wegtrainen. Als dat lukt is William in ieder geval niet voor niets zo bang gemaakt. Speel vuurwerk na Neem een CD met allerlei verschillende vuurwerkgeluiden en een DVD met geluiden en beeld van vuurwerk. Begin met de CD met vuurwerkgeluiden. Zorg voor de lekkerste hapjes of de leukste speeltjes waar uw hond gek op is. Speeltjes hebben de voorkeur omdat uw hond dan in actie is. Dat maakt het voor hem makkelijker om zijn angst te overwinnen dan wanneer hij alleen maar lekkers krijgt toegestopt. Een afwisseling van beide werkt ook goed. Zet de CD op zijn aller zachtst, net zo dat uzelf het maar net hoort. Begin onmiddellijk met uw hond te spelen met zijn favoriete speeltje. Doe daar een trekspelletje met hem mee. Trekspelletjes liggen in het verlengde van het met elkaar verscheuren van een gezamenlijk gevangen prooi en dergelijke spelletjes geven vrijwel iedere hond een diep gevoel van vervulling. Doe dat een paar keer achter elkaar maar hou het steeds kort. Oefen een paar keer per dag op dat lage geluidsniveau. Doe dat een dag of twee a drie achter elkaar. Doe vrolijk, maak er echt een feestje van. De oefening op dit niveau is klaar als uw hond bij het horen van dat hele zachte geluid u verrukt aankijkt van Zullen we? Dan is het weliswaar hele zachte lawaai niet langer het signaal naar schrik en angst maar naar iets leuks. Dat is het begin van een geslaagde ommekeer! U kunt nu de sterkte van het geluid ietsje verhogen. U oefent weer precies hetzelfde als hier voor maar nu met het ietsje hardere geluid. Denk erom dat het geluid niet zo sterk mag zijn dat uw hond bang wordt en van angst niet meer durft te spelen. Een angstige hond neemt geen lekkers aan en kan niet spelen dus als u dat overkomt weet u dat het geluid te hard staat. U gaat meteen terug naar het vorige geluidsniveau en oefent opnieuw op dezelfde manier. U kunt steeds het niveau ietsje verhogen als uw hond u vrolijk aankijkt, vol verwachting voor het spelletje. Op deze manier is het binnen een week of twee goed mogelijk de signaalwaarde van het geluid van vuurwerk zo te veranderen dat uw hond zich juist vrolijk maakt als hij dat geluid hoort inplaats van zich in een zenuwcrisis stort. U kunt ook andere gezinsleden bij de therapie inschakelen door ook hen meteen na het starten van de CD met de hond te laten spelen. Of vrolijk en raar te doen. Zaak is dat niemand de hond meewarig bekijkt, lawaai is leuk dus is iedereen vrolijk! U kunt ook de CD aanzetten en meteen daarna een geliefd gezinslid binnen laten komen. Ook dan wordt de prikkelwaarde van het lawaai veranderd. Het betekent niet langer angst maar het betekent dat er iets leuks staat te gebeuren, in dit geval dus dat er een gewaardeerd gezinslid thuis komt. Uiteraard dient u dit ook een aantal keren te herhalen, een associatie ontstaat alleen door herhaling van de twee opeenvolgende prikkels. U zult opmerken dat anders dan bij het jongetje William het niveau van het geluid langzaam wordt opgevoerd terwijl bij William de muizen gewoon als zichzelf zeg maar binnen kwamen. Door de beangstigende prikkel steeds op zo n laag niveau aan te bieden dat de hond zich nog kan ontspannen en dus kan spelen en lekkers kan aannemen, maakt men het de hond een stuk makkelijker om zijn stemming over het onweer te veranderen. Vooral bij angst wordt de beangstigende prikkel steeds op zo n laag niveau aangeboden dat de hond zich kan ontspannen en van daaruit stapje voor stapje heel langzaam versterkt. Daarom is het ook zo belangrijk dat u echt rekening houdt met de individuele gevoeligheid van uw hond. Waar de ene hond het geluid alleen kan aanhoren als het fluisterzacht zacht, kan een andere hond op een hardere sterkte beginnen. Het is dus belangrijk om de angstsignalen van toenemende angst van uw hond goed waar te nemen en op de juiste waarde in te schatten om vervolgens de niveausterkte van het onweer daar op af te stemmen. Vuurwerk en lichtflitsen Na het oefenen met de CD en het juiste effect ervan, is het tijd om met de DVD te oefenen. Vuurwerk maakt immers niet alleen lawaai maar geeft ook lichtflitsen. Hoewel het niet hetzelfde is als de lichtflitsen buiten, heeft het bij de meeste honden toch behoorlijk impact. Hou het geluid van de DVD laag en reageer verder net zo als toen u alleen de CD nog gebruikte. Ga niet te snel, twee dagen op hetzelfde niveau oefenen, een paar keer per dag, geeft de meeste kans van slagen. Ga pas verder als uw hond u vol verwachting over de komende pret aankijkt. Zolang uw hond dat nog niet doet, is de innerlijke beleving van de hond over het onweer nog niet genoeg veranderd! U heeft genoeg tijd als u nu begint! Als u nu al begint heeft u grote kans dat uw hond tegen de tijd dat het Oud en Nieuw is, al die lawaaiprikkels prima kan doorstaan en er zelfs van kan genieten. Zaak is voorbereid te zijn op onverwachte knallen tijdens de dagen voor Oud en Nieuw en speeltjes en lekkers onmiddellijk voor het grijpen te hebben. Het mag officieel niet maar er zijn altijd wel mensen die gewoon niet kunnen wachten met feestvieren en hun vreugdevuur voortijdig afsteken. Wees daar dus op bedacht. Het is jammer als uw hond terugvalt omdat u niet voorbereid was en niet kan reageren zoals noodzakelijk is. Start de training nu, u heeft nog genoeg weken om uw inspanningen bekroond te zien! Gezamenlijk op les is geen goede keuze! Sommige hondenscholen geven vuurwerktraining in groepsverband. Omdat iedere hond zijn eigen specifieke 4 Hondentherapieën - Hondentherapieën - 5

4 niveau van angst heeft, is dat geen goede manier. Vaak doet het meer kwaad dan goed. De individuele hulp van een gedragstherapeut is wel handig als u niet helemaal zeker van uzelf bent. Pilletje tegen vuurwerkangst Misschien heeft u geen tijd om zo met uw hond te oefenen of u gelooft er gewoon niet in. Dan kan medicatie uw hond helpen om het Oud en Nieuw feest te overleven. Het is dan wel zaak het juiste middel te gebruiken. Een veel gebruikt medicijn is Vetranquil dat als werkzame stof acepromazine bevat. Ook Calmivet en Sedaline bevatten die stof. De meeste honden lijken er rustiger van te worden omdat ze gaan liggen en minder piepen en hijgen. Wel verliezen ze de controle over hun lichaam, ze lijken dronken als ze (nog) lopen. Daarom is het noodzakelijk ze bij scherpe objecten en trappen weg te houden, soms lastig maar meestal wel te realiseren. Verschillende gedragsonderzoekers zijn er echter van overtuigd dat door deze medicatie de geluidsgevoeligheid bij honden groter wordt. Geen prettige bijwerking voor een hond die bang voor knallen is. Diazepam (Valium) is ook een medicijn dat helpt bij acute angst. Ook dit middel versuft maar het heeft die bijwerking van Vetranquil niet. Bovendien blijven de meeste honden ook gewoon wakker. De dosering varieert per hond. Sommige honden worden er juist opgewonden van, daarom moet dit middel bij honden met agressieproblemen extra voorzichtig gegeven worden. Een vrij nieuw middel op de markt is Telizen, een middel dat voor dat de feestvreugde losbarst al gegeven wordt. Telizen is geen versuffend middel, dus uw hond (of kat) gaat er niet van slapen. Bij niet te controleren fobische angst kan Telizen worden gecombineerd met sedativa. Telizen geeft de hersenen het signaal ontspannen waardoor een rustgevend effect wordt verkregen. De inwerking van de angstaanjagende knallen wordt hierdoor verminderd. Resumerend: Angst voor vuurwerk is het beste te bestrijden als de emotie over vuurwerk verandert. Dat kan men bewerkstelligen door het geluid van het vuurwerk op een laag niveau aan te bieden en vervolgens met de hond te gaan spelen, afgewisseld met heerlijke hapjes. Pas als de hond u aankijkt met een vrolijk gezicht over wat er verder gaat komen als hij het geluid van het vuurwerk hoort, kunt u de sterkte van het geluid iets verhogen. Na de CD met alleen geluiden van verschillende soorten vuurwerk oefent u met de DVD waar ook lichtflitsen op staan. De sterkte van de lichtflitsen kan men moeilijk dempen, soms helpt het om een gordijn voor het scherm te hangen dat de felheid van het licht iets tempert. Als men het niet ziet zitten om zo met de hond te trainen en het probleem echt op te lossen, kan men bij de dierenarts passende medicatie aanvragen. Er zijn verschillende middelen, het is handig om van te voren het effect ervan uit te proberen. Als uw hond erg angstig is, is het aan te raden het door uw dierenarts aanbevolen middel van te voren uit te proberen zodat u met Oud en Nieuw niet voor verrassingen staat! 6 Hondentherapieën - Hondentherapieën - 7

5 Hondenscholen Heeft u vragen in het algemeen, onduidelijkheid over de in te zetten begeleiding, over gedrag van uw hond dat u niet begrijpt, kortom, zit u ergens mee, schroom dan niet om een beroep te doen op de kennis van de Hondenscholen. Er zit er vast wel een bij u in de buurt. Hondenscholen zijn professionele hondenscholen die aangepaste begeleiding bieden in diverse levensstadia, van pup tot volwassen hond. Ze bieden een veelheid aan ondersteuning, vanaf puppycursussen, basiscursussen, hondensporten tot en met het individueel bijstellen van probleemgevend gedrag van de volwassen geworden hond. De Hondenscholen zijn onderdeel van een franchiseorganisatie waarbij constante bijscholing de garantie biedt voor recente kennis. Voor een Hondenschool bij u in de buurt kunt u terecht op onze site. Voor Nederland is dit en voor België Voor een intensievere begeleiding voor complex probleemgedrag kunt u uiteraard ook terecht op het moederbedrijf in Lelystad. U kunt daartoe een gedragsspreekuur boeken. Tijdens dat gedragsspreekuur wordt eerst het gedrag van uw hond helder in kaart gebracht waarna een op uw probleem toegespitste gedragstest duidelijkheid geeft over de interne motivaties van uw hond. Dat te samen leidt tot een begeleidingsadvies. Dit advies wordt met u in de praktijk geoefend en tegelijk op schrift gesteld om thuis na te lezen. Nazorg en individuele begeleiding kunnen u helpen het advies ook in de praktijk makkelijker toe te passen. Voor een afspraak voor een gedragsspreekuur in Lelystad belt u: Trainings- & Adviescentrum Trainings- & Adviescentrum

Therapieën ALS ANGST HET LEVEN BEHEERST. Martin Gaus

Therapieën ALS ANGST HET LEVEN BEHEERST. Martin Gaus Honden Therapieën ALS ANGST HET LEVEN BEHEERST Voorwoord Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol op uw hond en waarschijnlijk

Nadere informatie

Therapieën HOU NOU TOCH OP!! Martin Gaus

Therapieën HOU NOU TOCH OP!! Martin Gaus Honden Therapieën HOU NOU TOCH OP!! Voorwoord Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol op uw hond en waarschijnlijk ziet

Nadere informatie

Therapieën LEER UW HOND ALTIJD TE LUISTEREN ALS U HEM ROEPT. Martin Gaus

Therapieën LEER UW HOND ALTIJD TE LUISTEREN ALS U HEM ROEPT. Martin Gaus Honden Therapieën LEER UW HOND ALTIJD TE LUISTEREN ALS U HEM ROEPT Voorwoord Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol op

Nadere informatie

Therapieën ALLEEN ZIJN MOET JE LEREN. Martin Gaus

Therapieën ALLEEN ZIJN MOET JE LEREN. Martin Gaus Honden Therapieën ALLEEN ZIJN MOET JE LEREN Voorwoord Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol op uw hond en waarschijnlijk

Nadere informatie

Therapieën SPELLETJES VOOR EEN LEUKER LEVEN. Martin Gaus

Therapieën SPELLETJES VOOR EEN LEUKER LEVEN. Martin Gaus Honden Therapieën SPELLETJES VOOR EEN LEUKER LEVEN Voorwoord Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol op uw hond en waarschijnlijk

Nadere informatie

Therapieën EEN HOOFDBAND VOOR HONDEN. Martin Gaus

Therapieën EEN HOOFDBAND VOOR HONDEN. Martin Gaus Honden Therapieën EEN HOOFDBAND VOOR HONDEN Voorwoord Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol op uw hond en waarschijnlijk

Nadere informatie

Therapieën ANGST MAAKT AGRESSIEF. Martin Gaus

Therapieën ANGST MAAKT AGRESSIEF. Martin Gaus Honden Therapieën ANGST MAAKT AGRESSIEF Voorwoord Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol op uw hond en waarschijnlijk ziet

Nadere informatie

Therapieën GOED ZO PUPPY! Martin Gaus

Therapieën GOED ZO PUPPY! Martin Gaus Honden Therapieën GOED ZO PUPPY! Voorwoord Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol op uw hond en waarschijnlijk ziet u uw

Nadere informatie

Therapieën BABY OP KOMST? GEEN PANIEK! Martin Gaus

Therapieën BABY OP KOMST? GEEN PANIEK! Martin Gaus Honden Therapieën BABY OP KOMST? GEEN PANIEK! Voorwoord Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol op uw hond en waarschijnlijk

Nadere informatie

Therapieën LUISTER NAAR ME!! Martin Gaus

Therapieën LUISTER NAAR ME!! Martin Gaus Honden Therapieën LUISTER NAAR ME!! Voorwoord Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol op uw hond en waarschijnlijk ziet

Nadere informatie

Therapieën VAN LEUKE PUP NAAR LEUKE HOND. Martin Gaus

Therapieën VAN LEUKE PUP NAAR LEUKE HOND. Martin Gaus Honden Therapieën VAN LEUKE PUP NAAR LEUKE HOND Voorwoord Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol op uw hond en waarschijnlijk

Nadere informatie

Therapieën CONTROLE, CONTROLE, CONTROLE!! Martin Gaus

Therapieën CONTROLE, CONTROLE, CONTROLE!! Martin Gaus Honden Therapieën CONTROLE, CONTROLE, CONTROLE!! Voorwoord Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol op uw hond en waarschijnlijk

Nadere informatie

Therapieën TIJDBOMHONDEN. Martin Gaus

Therapieën TIJDBOMHONDEN. Martin Gaus Honden Therapieën TIJDBOMHONDEN Voorwoord Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol op uw hond en waarschijnlijk ziet u uw

Nadere informatie

Therapieën GOEDE OMGANGSVORMEN KRIJGT GEEN HOND VANZELF. Martin Gaus

Therapieën GOEDE OMGANGSVORMEN KRIJGT GEEN HOND VANZELF. Martin Gaus Honden Therapieën GOEDE OMGANGSVORMEN KRIJGT GEEN HOND VANZELF Voorwoord Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol op uw hond

Nadere informatie

Therapieën IK BEN JOU DE BAAS. Martin Gaus

Therapieën IK BEN JOU DE BAAS. Martin Gaus Honden Therapieën IK BEN JOU DE BAAS Voorwoord Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol op uw hond en waarschijnlijk ziet

Nadere informatie

Deskundig antwoord op uw vragen over vuurwerkangst

Deskundig antwoord op uw vragen over vuurwerkangst Deskundig antwoord op uw vragen over vuurwerkangst Tinley Gedragstherapie voor Dieren verkoopt al jaren de Gedragstherapie CD met geluiden van vuurwerk en onweer. De cd is een hulpmiddel om huisdieren

Nadere informatie

Therapieën ZO LEREN HONDEN. Martin Gaus

Therapieën ZO LEREN HONDEN. Martin Gaus Honden Therapieën ZO LEREN HONDEN Martin Gaus Voorwoord Martin Gaus Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol op uw hond en

Nadere informatie

Therapieën IK KRIJG EEN HEKEL AAN MIJN ONZINDELIJKE HOND. Martin Gaus

Therapieën IK KRIJG EEN HEKEL AAN MIJN ONZINDELIJKE HOND. Martin Gaus Honden Therapieën IK KRIJG EEN HEKEL AAN MIJN ONZINDELIJKE HOND Voorwoord Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol op uw

Nadere informatie

Therapieën EEN PLUS NOG EEN (IS SOMS MEER DAN TWEE) Martin Gaus

Therapieën EEN PLUS NOG EEN (IS SOMS MEER DAN TWEE) Martin Gaus Honden Therapieën EEN PLUS NOG EEN (IS SOMS MEER DAN TWEE) Voorwoord Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol op uw hond

Nadere informatie

Deskundig antwoord op uw vragen over vuurwerkangst

Deskundig antwoord op uw vragen over vuurwerkangst Deskundig antwoord op uw vragen over vuurwerkangst Tinley verkoopt al jaren de Gedragstherapie CD met geluiden van vuurwerk en onweer. Dit is een hulpmiddel om huisdieren te leren wennen aan geluiden van

Nadere informatie

Therapieën VECHTENDE HONDEN. Martin Gaus

Therapieën VECHTENDE HONDEN. Martin Gaus Honden Therapieën VECHTENDE HONDEN Voorwoord Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol op uw hond en waarschijnlijk ziet u

Nadere informatie

Therapieën ALS JE EEN VERTROUWENSCRISIS MET JE EIGEN HOND HEBT. Martin Gaus

Therapieën ALS JE EEN VERTROUWENSCRISIS MET JE EIGEN HOND HEBT. Martin Gaus Honden Therapieën ALS JE EEN VERTROUWENSCRISIS MET JE EIGEN HOND HEBT Voorwoord Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol

Nadere informatie

Deskundig antwoord op uw vragen over vuurwerkangst

Deskundig antwoord op uw vragen over vuurwerkangst Deskundig antwoord op uw vragen over vuurwerkangst (versie december 2015) Tinley verkoopt al jaren de Gedragstherapie CD met geluiden van vuurwerk en onweer. Dit is een hulpmiddel om huisdieren te leren

Nadere informatie

PRAKTISCH VUURWERK. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n. www.licg.nl over houden van huisdieren

PRAKTISCH VUURWERK. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n. www.licg.nl over houden van huisdieren PRAKTISCH VUURWERK l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n over houden van huisdieren Heel wat huisdieren, en vooral honden en katten, zijn bang voor vuurwerk.

Nadere informatie

Wat wordt er besproken?

Wat wordt er besproken? Op maandag avond 24-11-14 is er in de praktijk een geweldig leuke lezing geweest over vuurwerk angst! Het was een groot succes met veel gezellige en vooral geïnteresseerde deelnemers, we willen deze dan

Nadere informatie

Leer je hond minder bang te zijn voor vuurwerk

Leer je hond minder bang te zijn voor vuurwerk Leer je hond minder bang te zijn voor vuurwerk Angst voor harde geluiden is een veelvoorkomend probleem bij honden. De mate waarin een hond last heeft van vuurwerkangst verschilt. Sommige honden schrikken

Nadere informatie

Angst voor vuurwerk (onweer en/of harde knallen)

Angst voor vuurwerk (onweer en/of harde knallen) Angst voor vuurwerk (onweer en/of harde knallen) Angst is veelal aangeleerd! Angst voor harde geluiden zoals vuurwerk of onweer komt heel vaak voor bij honden. Hiervoor kunnen verschillende oorzaken zijn

Nadere informatie

Help je hond minder bang te zijn voor vuurwerk.

Help je hond minder bang te zijn voor vuurwerk. Help je hond minder bang te zijn voor vuurwerk. Angst voor harde geluiden is een veelvoorkomend probleem bij honden. De mate waarin een hond last heeft van vuurwerkangst verschilt. Sommige honden schrikken

Nadere informatie

Therapieën HE PUPPY, KOM JE BIJ ONS WONEN? Martin Gaus

Therapieën HE PUPPY, KOM JE BIJ ONS WONEN? Martin Gaus Honden Therapieën HE PUPPY, KOM JE BIJ ONS WONEN? Voorwoord Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol op uw hond en waarschijnlijk

Nadere informatie

Uw hond is bang, nerveus, zenuwachtig, U kunt hem niet betrekken in het doen van leuke dingen.

Uw hond is bang, nerveus, zenuwachtig, U kunt hem niet betrekken in het doen van leuke dingen. 1 Uw hond is bang, nerveus, zenuwachtig, U kunt hem niet betrekken in het doen van leuke dingen. Eerst en vooral is het een voordeel als u weet waarom uw dier zo nerveus is en bang. Er is ook een groot

Nadere informatie

Vuurwerkangst. Ulicotenseweg 32 4861 RT Chaam Koolpad 14a 4854PD Bavel. Website: www.dierenkliniek hetleijdal.nl

Vuurwerkangst. Ulicotenseweg 32 4861 RT Chaam Koolpad 14a 4854PD Bavel. Website: www.dierenkliniek hetleijdal.nl Gevoel van veiligheid vergroten Wanneer honden angstig zijn voor vuurwerk proberen ze te vluchten. In huis doen ze dit door zich te verstoppen op een plaats waar het geluid minder hoorbaar is. Heeft je

Nadere informatie

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT

Nadere informatie

EEN PUPPY IN HUIS Martin Gaus

EEN PUPPY IN HUIS Martin Gaus gewoon vertederend, maar tegelijk een hele verantwoording. Want alles wat een pup zo vroeg mogelijk leert, is bepalend voor de rest van zijn leven. En wie is zijn leraar? Juist, u, zijn baas. Dat betekent

Nadere informatie

Vuurwerkangst bij honden

Vuurwerkangst bij honden Vuurwerkangst bij honden Annemarie Kroekenstoel Ellen Koers Diergeneeskundig Centrum Bekenland Pets & Training Inhoud Voorkomen dat de hond angstig wordt Omgaan met een angstige hond Therapie om de angst

Nadere informatie

HANDIG VERDEDIGEN VAN VOER EN SPEELTJES

HANDIG VERDEDIGEN VAN VOER EN SPEELTJES HANDIG VERDEDIGEN VAN VOER EN SPEELTJES l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE

Nadere informatie

Clicker Training. Train uw pup met de clicker training. Uw pup leren wat zijn naam is:

Clicker Training. Train uw pup met de clicker training. Uw pup leren wat zijn naam is: HIL02347 P&K Puppy Clicker NL 19/10/07 14:34 Page 1 Clicker Training Train uw pup met de clicker training Clicker training is in de jaren veertig ontwikkeld door trainers van zeezoogdieren. Zij ontdekten

Nadere informatie

Opspringen afleren In 3 eenvoudige stappen

Opspringen afleren In 3 eenvoudige stappen Opspringen afleren In 3 eenvoudige stappen Ze springen om aandacht Onze honden willen ons niet pesten, maar ze willen gewoon ontzettend graag contact. Dat honden opspringen heeft in eerste instantie als

Nadere informatie

Therapieën HEEFT UW HOND OOK EEN DWANGNEUROSE? Martin Gaus

Therapieën HEEFT UW HOND OOK EEN DWANGNEUROSE? Martin Gaus Honden Therapieën HEEFT UW HOND OOK EEN DWANGNEUROSE? Voorwoord Dit is een boekje met maar een bedoeling: U te helpen een betere relatie met uw hond op te bouwen. Natuurlijk bent u dol op uw hond en waarschijnlijk

Nadere informatie

Info vuurwerkangst. Inleiding. Angst: Opwinding of kunstje? Dierenartsenpraktijk West-Betuwe Meteren

Info vuurwerkangst. Inleiding. Angst: Opwinding of kunstje? Dierenartsenpraktijk West-Betuwe Meteren Info vuurwerkangst Inleiding Vuurwerkangst bij dieren voorkómen is heel belangrijk. Een hond die start met angst voor vuurwerk kan die angst namelijk gaan generaliseren. Dan zal de hond niet alleen in

Nadere informatie

General information of the questionnaire

General information of the questionnaire General information of the questionnaire Name questionnaire: Adult Temperament Questionnaire Original author: Rothbart, Ahadi, & Evans Translated by: Hartmann & Rothbart Date version: 2001 Language: Nederlands

Nadere informatie

Lesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen

Lesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen Lesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen Beste docent, Binnenkort gaat u met uw klas naar de voorstelling Zwemmen Zonder Mouwen; een muzikale 8+ voorstelling die zich afspeelt in en rondom

Nadere informatie

Storm op komst. We vinden het belangrijk dat onze kinderen rekening leert te houden met

Storm op komst. We vinden het belangrijk dat onze kinderen rekening leert te houden met Storm op komst Vandaag liep ik met mijn hond voorbij een schoolplein waar de pauze in volle gang was. Overal spelende en blije kinderen, maar bij het hek stonden een beteuterde kleuter en zijn juffrouw.

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Weet wat je kan Samenvatting op kaarten

Weet wat je kan Samenvatting op kaarten Samenvatting op kaarten 16 kaarten met samenvattingen van de inhoud van de module, psychoeducatie over een Lichte verstandelijke Beperking (LVB) voor cliënten en hun naasten. De kaarten 1 14 volgen de

Nadere informatie

[IN 3 STAPPEN JE EX TERUG.]

[IN 3 STAPPEN JE EX TERUG.] 2011 Life Coach Désirée Snelling Berg Desirée [IN 3 STAPPEN JE EX TERUG.] Leer de technieken om met behulp van je onderbewuste en het universum je ex weer terug te krijgen. Inleiding Het is geen geheim

Nadere informatie

WIJZER OVER GEHEUGEN. over hersenen, vergeten & dementie GEORGIE DOM

WIJZER OVER GEHEUGEN. over hersenen, vergeten & dementie GEORGIE DOM WIJZER OVER GEHEUGEN over hersenen, vergeten & dementie GEORGIE DOM Wijzer over geheugen GEORGIE DOM WIJZER OVER GEHEUGEN 1 e druk, september 2013 2013 Consumentenbond en Alzheimer Nederland Auteursrechten

Nadere informatie

Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners

Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Afdeling revalidatie mca.nl Inhoudsopgave Wat is chronische pijn en vermoeidheid? 3 Chronische pijn en vermoeidheid bij tieners 4 Rustig aan of toch

Nadere informatie

De angst voor vuurwerk is een veel voorkomende vorm van geluidsfobie. Als dieren alleen maar bang zijn van vuurwerk is dat op zich al erg genoeg.

De angst voor vuurwerk is een veel voorkomende vorm van geluidsfobie. Als dieren alleen maar bang zijn van vuurwerk is dat op zich al erg genoeg. Voor heel veel dieren is het geknal van vuurwerk een angstaanjagende gebeurtenis. Hierbij geven we u een hele reeks tips om de jaarwisseling zo probleemloos mogelijk te laten verlopen. De angst voor vuurwerk

Nadere informatie

Benchtraining aangeleerd wordt; de hond moet leren dat een bench niet eng is maar juist leuk!

Benchtraining aangeleerd wordt; de hond moet leren dat een bench niet eng is maar juist leuk! Benchtraining Een bench is een uitermate handig hulpmiddel bij de opvoeding van jouw hond. Denk bijvoorbeeld aan de zindelijkheid die sneller aan te leren is, of het voorkomen van het stukbijten van je

Nadere informatie

Hyperventilatie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Hyperventilatie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Hyperventilatie Wanneer u gespannen bent of angstig, kunnen verschillende lichamelijke klachten ontstaan. Eén van die klachten is hyperventileren. Hyperventileren wil zeggen dat u te snel of te diep ademt.

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie

Nieuwsbrief september 2015

Nieuwsbrief september 2015 Nieuwsbrief september 2015 Deze maand in de nieuwsbrief Vuurwerkangst Nierfalen bij de kat Het nut van chippen Parasieten hij honden en katten Bravecto Prijsvraag Vuurwerkangst Het klinkt nog heel ver

Nadere informatie

Het houden van een spreekbeurt

Het houden van een spreekbeurt Het houden van een spreekbeurt In deze handleiding staan tips over hoe je een spreekbeurt kunt houden. Waar moet je op letten? Wat moet je wel doen? En wat moet je juist niet doen? We hopen dat je wat

Nadere informatie

Nieuwsbrief september 2015

Nieuwsbrief september 2015 Nieuwsbrief september 2015 Deze maand in de nieuwsbrief Vuurwerkangst Nierfalen bij de kat Het nut van chippen Parasieten hij honden en katten Bravecto Prijsvraag Vuurwerkangst Het klinkt nog heel ver

Nadere informatie

Judith Suyling. kindertherapie ouderbegeleiding. Poppenkast

Judith Suyling. kindertherapie ouderbegeleiding. Poppenkast Judith Suyling kindertherapie ouderbegeleiding Poppenkast 023 525 33 28, Bloemendaal kindertherapie@judithsuyling.nl Nadenken op een bankje Lang geleden, toen Judith nog een klein meisje was, zat zij eens

Nadere informatie

Of kijk op de site van www.pootjes.org bij konijnen en lezingen voor meer informatie.

Of kijk op de site van www.pootjes.org bij konijnen en lezingen voor meer informatie. & POOTJES NIEUWSBRIEF DOKS & POOTJES maart 2012 Jaargang 1, nummer 1 Hondentrimsalon DOKS Hinke Vlasma mr. J.P. Miedemastr. 50 9103NG Dokkum 06-47871226 doks@live.nl www.trimsalondoks.nl Even voorstellen

Nadere informatie

Hoofdpijn Duizeligheid Vermoeidheid Concentratieproblemen Vergeetachtigheid

Hoofdpijn Duizeligheid Vermoeidheid Concentratieproblemen Vergeetachtigheid Hersenschudding In deze folder vertellen we wat de gevolgen van een hersenschudding kunnen zijn en wat u kunt verwachten tijdens het herstel. Ook geven we adviezen over wat u het beste wel en niet kunt

Nadere informatie

Benzo de baas. Succesvol zelf uw slaap- en kalmeringsmiddelen afbouwen

Benzo de baas. Succesvol zelf uw slaap- en kalmeringsmiddelen afbouwen Werkboek van Benzo de baas Succesvol zelf uw slaap- en kalmeringsmiddelen afbouwen Dit werkboek helpt u om stap voor stap te stoppen met slaap- en kalmeringsmiddelen. Over zes weken kunt u weer zonder

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

De muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik.

De muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik. De muur Ik heb een muur om me heen. Nou, een muur? Het lijken er wel tien. En niemand is in staat om Over die muur bij mij te komen. Ik laat je niet toe, Want dan zou je zien Hoe kwetsbaar ik ben. Maar

Nadere informatie

Vuurwerkangst bij honden

Vuurwerkangst bij honden Vuurwerkangst bij honden Wat wordt bedoeld met angst? Angst is een normale reactie op gevaar of dreiging. Zonder angst zouden we niet kunnen overleven. Dit geldt voor elk levend wezen, dus ook voor de

Nadere informatie

Angststoornissen. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over angst

Angststoornissen. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over angst ggz voor doven & slechthorenden Angststoornissen Als angst en paniek invloed hebben op het dagelijks leven Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over angst Herkent u dit? Iedereen

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

Omgaan & Trainen met je hond Door: Jan van den Brand. (3 e druk) 2015, Jan van den Brand www.hondentraining adviescentrum.nl

Omgaan & Trainen met je hond Door: Jan van den Brand. (3 e druk) 2015, Jan van den Brand www.hondentraining adviescentrum.nl Door: Jan van den Brand Inleiding Ik krijg veel vragen van hondeneigenaren. Veel van die vragen gaan over de omgang met en de training van de hond. Deze vragen spitsen zich dan vooral toe op: Watt is belangrijk

Nadere informatie

Hoe kunt u angst herkennen? Wanneer reden tot zorg?

Hoe kunt u angst herkennen? Wanneer reden tot zorg? 1 Bang zijn mag! 2 Bang zijn mag! Iedereen is wel eens bang. Angst is een alarm dat afgaat als er gevaar dreigt. Zonder deze waarschuwing zouden we in zeven sloten tegelijk lopen. Deze folder legt in het

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen?

Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Vooraf Oud en nieuw is leuk en gezellig: oliebollen eten, spelletjes doen, televisie kijken, met zijn allen aftellen tot twaalf uur en vuurwerk afsteken.

Nadere informatie

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard

Nadere informatie

HONDENTAAL IS LICHAAMSTAAL. Martin Gaus. HONDENTAAL IS LICHAAMSTAAL Martin Gaus. Begrijp precies wat uw hond zegt

HONDENTAAL IS LICHAAMSTAAL. Martin Gaus. HONDENTAAL IS LICHAAMSTAAL Martin Gaus. Begrijp precies wat uw hond zegt HONDENTAAL IS LICHAAMSTAAL Martin Gaus Honden praten met hun lichaam. Kleine veranderingen in mimiek en lichaamshouding kunnen voor de goede verstaander duidelijke taal zijn. De vele heldere foto s en

Nadere informatie

...de draad weer oppakken

...de draad weer oppakken ...de draad weer oppakken Na de schok... Volwassenen Informatie voor volwassenen die betrokken zijn geweest bij een schokkende gebeurtenis Betrokken raken bij een schokkende gebeurtenis, dat laat niemand

Nadere informatie

BEWEGEN BIJ PROSTAATKANKER

BEWEGEN BIJ PROSTAATKANKER BEWEGEN BIJ PROSTAATKANKER 1014 Inleiding De ziekte prostaatkanker, maar ook de behandeling, zoals een operatie, bestraling, hormonale therapie en chemotherapie, kunnen aanleiding geven tot langdurige

Nadere informatie

SEH Spoedeisende hulp

SEH Spoedeisende hulp Afdeling: Onderwerp: SEH Spoedeisende hulp 1 Wat is hyperventilatie Wanneer u gespannen of angstig bent, kunnen daardoor verschillende lichamelijke klachten ontstaan. is één van die klachten. wil zeggen

Nadere informatie

BEWEGEN BIJ KANKER 17041

BEWEGEN BIJ KANKER 17041 BEWEGEN BIJ KANKER 17041 Inleiding De ziekte kanker, maar ook de behandeling, zoals chemotherapie, operatie, bestraling en hormonale therapie, kunnen aanleiding geven tot langdurige vermoeidheid en conditieverlies.

Nadere informatie

regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl

regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl n Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid We slapen gemiddeld zo n zeven tot acht uur per nacht. Dat

Nadere informatie

Inleiding WIST JE DAT JE GEVOEL VAAK BEPAALT WAT VOOR HUMEUR JE HEBT?

Inleiding WIST JE DAT JE GEVOEL VAAK BEPAALT WAT VOOR HUMEUR JE HEBT? Inleiding Gevoelens: we hebben ze allemaal. Maar soms is het lastig te weten hoe je je nu écht voelt. Je bent blij, maar ook zenuwachtig. Of je weet niet of je boos of verdrietig bent. Of je snapt niet

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH VUURWERK over houden van huisdieren

l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH VUURWERK  over houden van huisdieren l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH VUURWERK over houden van huisdieren Heel wat huisdieren, en vooral honden en katten, zijn bang voor vuurwerk.

Nadere informatie

Eerste druk, april 2012 2012 Piety Alkema Illustraties: Studio Roede te Grootegast en Piety Alkema

Eerste druk, april 2012 2012 Piety Alkema Illustraties: Studio Roede te Grootegast en Piety Alkema Klein draakje Eerste druk, april 2012 2012 Piety Alkema Illustraties: Studio Roede te Grootegast en Piety Alkema isbn: 978-90-484-2341-5 nur: 277 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl

Nadere informatie

Ik ben een heel klein muisje

Ik ben een heel klein muisje Ik ben een heel klein muisje Muzido ANNIE LANGELAAR FONDS Ik ben een heel klein muisje: het lied... 3 De muziekopname... 3 Activiteiten per leeftijd: Baby s... 4 Massagespel... 4 Speelgoed... 4 Muisje

Nadere informatie

Waar een wil is, is een Weg!

Waar een wil is, is een Weg! 5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht

Nadere informatie

Georgie Dom. Greep op uw geheugen. Zo blijft u scherp

Georgie Dom. Greep op uw geheugen. Zo blijft u scherp Georgie Dom Greep op uw geheugen Zo blijft u scherp 1 e druk, juli 2010 Copyright 2010 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen Consumentenbond

Nadere informatie

Mijn kat is plots een duivel geworden!

Mijn kat is plots een duivel geworden! GEDRAG Kirsten Meijer is gedragstherapeut voor katten. Ze is aangesloten bij Tinley Gedragstherapie voor Dieren en schrijft regelmatig artikelen over kattengedrag op basis van wetenschappelijke inzichten

Nadere informatie

PRAKTISCH ALLEEN THUIS BLIJVEN

PRAKTISCH ALLEEN THUIS BLIJVEN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH ALLEEN THUIS BLIJVEN over houden van huisdieren Honden zijn groepsdieren en zijn van nature graag bij hun

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

16 tips om te leven in het hier en nu

16 tips om te leven in het hier en nu 16 tips om te leven in het hier en nu Leven in het hier en nu. Hoe vaak hoor je dit wel niet? En waarom is het zo verdomd lastig om je aandacht bij dit moment te houden? Dit moment is tenslotte het enige

Nadere informatie

KIJK IN JE BREIN LESMODULE VMBO LEERLING

KIJK IN JE BREIN LESMODULE VMBO LEERLING LESMODULE VMBO LEERLING 1. DE HERSENEN 1.1 WAT ZIJN HERSENEN? VRAAG WAT ZIJN HERSENEN PRECIES? 1.2 WANNEER GEBRUIK JE ZE? DENKOEFENING WAAR- VOOR GEBRUIK JE OP DÍT MOMENT JE HERSENEN? DENKOEFENING KUN

Nadere informatie

Bewegen tijdens chemotherapie

Bewegen tijdens chemotherapie Bewegen tijdens chemotherapie (Onco-move) mca.nl Inhoudsopgave Voordelen van bewegen Welke vorm van beweging? Opbouw lichamelijke activiteit Intensiteit van bewegen Borgschaal Dagboekje Adviezen: starten

Nadere informatie

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.

Nadere informatie

Delirium op de Intensive Care (IC)

Delirium op de Intensive Care (IC) Deze folder is bedoeld voor de partners, familieleden, naasten of bekenden van op de Intensive Care (IC) afdeling opgenomen patiënten. Door middel van deze folder willen wij u als familie* uitleg geven

Nadere informatie

Susanne Hühn. Het innerlijke kind. angst loslaten

Susanne Hühn. Het innerlijke kind. angst loslaten Susanne Hühn Het innerlijke kind angst loslaten Inhoud Inleiding 7 Hoe ontstaat angst? 11 Wegen uit de angst 19 Het bange innerlijke kind leren kennen 35 Meditatie Het bange innerlijke kind leren kennen

Nadere informatie

Januari 2015. 11 januari: Winterwandeling & Nieuwjaarsreceptie 13 januari: Raad van Bestuur

Januari 2015. 11 januari: Winterwandeling & Nieuwjaarsreceptie 13 januari: Raad van Bestuur Januari 2015 Ma Di Wo Do Vr Za Zo 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 11 januari: Winterwandeling & Nieuwjaarsreceptie 13 januari: Raad van Bestuur 17 januari:

Nadere informatie

4 Denken. in het park een keer gebeten door een hond. Als Kim een hond ziet wil ze hem graag aaien. Als

4 Denken. in het park een keer gebeten door een hond. Als Kim een hond ziet wil ze hem graag aaien. Als 4 Denken In dit hoofdstuk vertellen we hoe jij om kan gaan met je gedachten. Veel gedachten maak je zelf. Ze bepalen hoe jij je voelt. We geven tips hoe jij jouw gedachten en gevoelens zelf kunt sturen.

Nadere informatie

ZORGELOOS OP UITJE, VOOR OUDERS EN BEGELEIDING VAN AUTISTISCHE KINDEREN

ZORGELOOS OP UITJE, VOOR OUDERS EN BEGELEIDING VAN AUTISTISCHE KINDEREN ZORGELOOS OP UITJE, VOOR OUDERS EN BEGELEIDING VAN AUTISTISCHE KINDEREN Inhoud: - Zorgeloos op uitje -Wat is autisme? - Wat houd een uitje precies in? - 15 TIPS om uw uitje tot een succes te maken Marinka

Nadere informatie

Wie heeft die rare knopen erin gelegd? vraagt hij. Ik, geeft Bibi eerlijk toe. Vorige week waaide het nogal hard. Dus toen heb ik de rubberboot en

Wie heeft die rare knopen erin gelegd? vraagt hij. Ik, geeft Bibi eerlijk toe. Vorige week waaide het nogal hard. Dus toen heb ik de rubberboot en Het plan van Bart Dobber, niet doen! Bibi staat op het dek van het schip en kijkt naar haar hond die een kat achterna zit op de kade. Haar broer Bart ligt op de loopplank en peutert aan het touw van de

Nadere informatie

Inleiding Waarom bewegen tijdens chemotherapie?

Inleiding Waarom bewegen tijdens chemotherapie? BEWEGEN BIJ KANKER Inleiding De ziekte kanker, maar ook de behandeling, zoals chemotherapie, operatie, bestraling en hormonale therapie, kunnen aanleiding geven tot langdurige vermoeidheid en conditieverlies.

Nadere informatie

Lucy heeft een ballon

Lucy heeft een ballon Caro Kindercoach & begeleiding Maasdijk 16 4283 GA Giessen 0620380336 info@carokindercoach.nl www.carokindercoach.nl heeft een ballon Handleiding Doelgroep: Kinderen van 3 tot 6 jaar. Doel van het lezen

Nadere informatie

De manieren waarop een hond leert. Wat is gedrag?

De manieren waarop een hond leert. Wat is gedrag? De manieren waarop een hond leert Wat is gedrag? Echt alles wat een hond doet wordt gedrag genoemd. Honden gedragen zich zoals honden zich horen te gedragen. Ze doen volkomen natuurlijke en normale hondendingen

Nadere informatie

Persbericht. s Nachts lenzen dragen en overdag scherp zien zonder bril of lenzen. Steeds meer sporters stappen over op nachtlenzen

Persbericht. s Nachts lenzen dragen en overdag scherp zien zonder bril of lenzen. Steeds meer sporters stappen over op nachtlenzen Persbericht www.nachtlenzen.nl s Nachts lenzen dragen en overdag scherp zien zonder bril of lenzen Nachtlenzen; de nieuwe manier van lenzen dragen. s Avonds voor het slapen gaan, doet men de nachtlenzen

Nadere informatie