Study in Work in Live in. Nulmeting Onderzoek naar de retentie van hoger opgeleiden van de Tilburgse hoger onderwijsinstellingen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Study in Work in Live in. Nulmeting Onderzoek naar de retentie van hoger opgeleiden van de Tilburgse hoger onderwijsinstellingen"

Transcriptie

1 Study in Work in Live in Nulmeting Onderzoek naar de retentie van hoger opgeleiden van de Tilburgse hoger onderwijsinstellingen Vera Broks Vincent Peters Kennisklik Tilburg University Tilburg, 1 juli

2 2

3 Inhoudsopgave Algemene inleiding Studiestad en woonstad Inleiding Studentenaantallen Studiestad Algemene beoordeling Cultuur en horeca Internationalisering Stage Woonstad HBO en WO monitor Landelijke Monitor Studentenhuisvesting Beoordeling wonen in Tilburg door studenten Conclusie Werkstad en woonstad Inleiding HBO monitor Avans Hogeschool Aantal afgestudeerden wonend en werkend in Tilburg Data analyse HBO monitor Fontys Hogeschool Aantal afgestudeerden wonend en werkend in Tilburg Data analye WO monitor Tilburg University Aantal afgestudeerden wonend en werkend in Tilburg Data analyse Tilburgse hoger onderwijsinstellingen geaccumuleerd Aantal afgestudeerden wonend en werkend in Tilburg Data analyse Conclusie

4 3. Ondernemersstad Inleiding Data analyse Gegevens Tilburgse hoger onderwijsinstellingen Verschillende tussen Tilburgse hoger onderwijsinstellingen Gegevens van Tilburgse hoger onderwijsinstellingen geaccumuleerd Conclusie Internationale stad Inleiding Leren Leven Ondersteuning Besluitvorming Komen / Blijven Verlaten Conclusie Migratiepatroon Algemene conclusie Aanbevelingen Referenties Bijlagen Logistische regressie Avans Logistische regressie Fontys Logistische regressie Tilburg University Logistische regressie Tilburgse hoger onderwijsinstellingen geaccumuleerd

5 Algemene inleiding Voor u ligt het eindrapport van het Kennisklik onderzoeksproject Study in, Work in, Live in Tilburg; een onderzoek naar de retentie van hoger opgeleiden in opdracht van de gemeente Tilburg. Voor gemeenten in Nederland is het belangrijk om afgestudeerden voor de eigen arbeids- en woningmarkt te kunnen behouden, zo ook voor de gemeente Tilburg. Uit onderzoek blijkt dat aan de aanwezigheid van hoger opgeleiden positieve effecten op het gebied van regionale en stedelijke economische groei worden toegeschreven (Venhorst, Edzes, Broersma & van Dijk, 2011). Dit heeft daarnaast ook positieve effecten op de arbeidsproductiviteit en op andere groepen in de arbeidsmarkt, zoals lager opgeleiden. Dit project heeft als doel inzicht te krijgen in het migratiepatroon van de afgestudeerden van de Tilburgse hoger onderwijsinstellingen (THO). Als dit helder is, kan er in de toekomst beter gewerkt worden aan een koppeling tussen het bedrijfsleven uit Brabant en de kweekvijver van internationale en Nederlandse studenten van de Tilburgse Kennisinstellingen. Om dit te bereiken is een nulmeting vereist, om in de toekomst op grond van vergelijkbare data de ontwikkelingen op dit terrein te kunnen registreren. Op deze manier kan gekeken worden of bepaald beleid vanuit de Gemeente Tilburg zijn effect heeft gehad. Volgens de bestuursvoorzitter van Tilburg University, Koen Becking, is het simpel om talentvolle afgestudeerden te behouden voor de gemeente Tilburg: Zorg dat ze hier de liefde van hun leven vinden, stelt hij. Een relatie is namelijk vaak de reden voor binnen- en buitenlandse studenten om na hun studie te blijven wonen en werken (KoenBecking, 2014). Helaas is dit niet beïnvloedbaar, dus zal de gemeente Tilburg op zoek moeten naar wel beïnvloedbare factoren. Dit rapport bouwt deels voort op eerder onderzoek van Nicis onder de titel Brain Drain or Brain Gain (Venhorst, Edzes, Broersma, & Van Dijk, 2011). Dit onderzoek richtte zich op het locatiekeuze- en arbeidsmarktgedrag van recent afgestudeerden; Tilburg was een van de consortiumsteden in dit onderzoek. Twee van hun conclusies waren het feit dat de regio verloor, en de stad won en dat binding belangrijk was. Dit zijn twee bevindingen maar de gemeente Tilburg mee vooruit kan, wat ook blijkt uit de programmabegroting van 2014, waarin toename binden van studenten een speerpunt is. Zij willen in de periode

6 een groei van 5% van het aantal afgestudeerden dat gebonden wordt aan Tilburg realiseren, ten opzichte van Bij de gemeente Tilburg bestaat een behoefte aan concreet inzicht in het migratiegedrag van studenten en afgestudeerden van Avans Hogeschool, Fontys Hogeschool en Tilburg University (samen de THO, THO) in de gemeente Tilburg. Dit rapport wil in die behoefte voorzien. Met behulp van dit rapport kan geïnventariseerd worden wat er op dit gebied aanwezig is om vervolgens te duiden welke parameters ingezet kunnen worden. Organisaties kunnen hierover lessen trekken, trends waarnemen en daarop vervolgens bijsturen naarmate dit nodig is. Dit rapport bevat een gedetailleerde analyse van de migratiestromen van studenten en afgestudeerden in de gemeente Tilburg. Deze analyse is ingedeeld naar de verschillende functies die een stad kan vervullen voor studenten en afgestudeerden. De eerste functie is de studiestad, waarin gekeken wordt naar in hoeverre studenten en afgestudeerden tevreden zijn over hun studie omstandigheden in de regio. De tweede functie is werkstad, waarin vanuit het arbeidsperspectief naar de stad gekeken wordt. In deze twee functies is tevens het aspect wonen meegenomen omdat dit in dit onderzoek beschouwd word als een integraal onderdeel van deze twee. Ten derde wordt de ondernemersstad besproken, aangezien Tilburg een interessante regio is voor ondernemers met zijn vele MKBs. Als laatste functie wordt de internationale stad besproken, waarin besproken wordt wat de invloed is van internationale studenten in de gemeente Tilburg en hoe internationale studenten Tilburg beoordelen. Dit wordt afgerond met een algemene conclusie voor de gemeente Tilburg rondom het migratiegedrag van afgestudeerden van de THO. 6

7 1. Studiestad en woonstad 1.1 Inleiding Voor een studentenstad als Tilburg is het belangrijk om te bekijken in hoeverre studenten tevreden zijn over hun studie- en woonomstandigheden in de regio. Op deze manier kan een peiling worden gemaakt van in hoeverre zij ook geneigd zullen zijn na hun studie te blijven wonen in de omgeving van Tilburg. Dit is belangrijk voor de gemeente omdat op deze manier meer inzicht verkregen wordt met betrekking tot het behoud van hoger opgeleiden. Waar later nog op terug wordt gekomen, en wat uit verscheidene publicaties geconcludeerd kan worden, is het feit dat arbeidsmarkt een belangrijke rol speelt in de mobiliteit van hoger opgeleiden. Dus bij de beslissing waar zij gaan wonen, speelt dit een grote rol. De arbeidsmarkt zal echter in het volgende hoofdstuk besproken worden, deze wordt in dit hoofdstuk buiten beschouwing gelaten. Dit geldt ook voor het wonen na de studie. In dit hoofdstuk zal dus de beoordeling van Tilburg als studiestad worden beoordeeld en als woonstad tijdens de studie. Het is belangrijk als gemeente zijnde om ook hier meer inzicht in te hebben. Volgens Venhorst, Koster, Delfmann, Van Dijk & Pellenbarg (2011) is namelijk het volgende het geval; wanneer een stad hogescholen of een universiteit heeft, of in het geval van Tilburg beiden, brengt dit positieve effecten met zich mee. Deze positieve effecten zijn in twee categorieën uit te splitsen. Ten eerste zorgen deze onderwijsinstellingen voor een constante stroom van afgestudeerden dat een verbetering van human capital creëert in de regio. Deze human capital zal leiden tot een hogere arbeidsproductiviteit en onder andere leereffecten. Ten tweede worden op deze manier nieuwe kennis verkregen via onderzoeksprogramma s. Dit kan verbeteringen creëren voor de lokale economie. In dit hoofdstuk zullen data en resultaten besproken worden met betrekking tot de beoordeling van Tilburg als studiestad enerzijds en Tilburg als woonstad voor studenten. Om hier meer informatie over in te winnen is gebruik gemaakt van de Nationale Studenten Enquête (NSE) 2013 (Studiekeuze123, 2013). Daarnaast zullen ook de resultaten van de Landelijke Monitor Studentenhuisvesting 2013, LMS (Kences, 2013) besproken worden om meer inzicht te krijgen in de woonplaats van Tilburgse studenten. 7

8 1.2 Studentenaantallen Om een goed beeld te schetsen van Tilburg als studiestad is het relevant om inzicht te verkrijgen in het aantal studenten dat op dit moment en in de toekomst in Tilburg studeert. Volgens de LMS (Kences, 2013) is in 2013 sprake van de volgende verdeling van studenten over HBO en WO, verdeeld over mannen en vrouwen (Tabel 1). Tabel 1. Overzicht aantal studenten in Tilburg Wie? Hoeveel? % HBO studenten mannen % HBO studenten vrouwen % WO studenten mannen % WO studenten vrouwen % Totaal % Bron: Landelijke Monitor Studentenhuisvesting 2013 (Kences, 2013), N= Ook wordt in de LMS (Kences, 2013) een overzicht gegeven van in- en uitstroom van studenten in Tilburg. Hierover kan Tabel 2 worden weergegeven. Hieruit valt op te maken dat de instroom groter is dan de uitstroom voor zowel HBO als WO waaruit geconcludeerd kan worden dat de hoeveelheid Tilburgse studenten groeit. Tabel 2. Overzicht instroom en uitstroom studenten in Tilburg Instroom HBO WO Bron: Landelijke Monitor Studentenhuisvesting 2013 (Kences, 2013) Uitstroom 8

9 1.3 Studiestad Om inzicht te krijgen in de manier waarop Tilburg met betrekking tot studeren beoordeeld wordt door studenten, is gebruik gemaakt van de Nationale Studenten Enquête (NSE) 2013 (Studiekeuze123, 2013). De NSE (Studiekeuze123, 2013) is een onderzoek dat jaarlijks wordt afgenomen bij studenten van het hoger onderwijs in Nederland. Via deze weg kunnen studenten hun mening geven over hun studie. De vragenlijst die studenten voor zich krijgen betreft verschillende onderwerpen waarover zij hun mening kunnen geven. Denk hierbij onder andere aan de inhoud van de opleiding zelf, vaardigheden die verworven zijn, docenten en studiebegeleiding. De NSE (Studiekeuze123, 2013) maakt onderdeel uit van Stichting Studiekeuze123, welke een initiatief is van onder andere Vereniging Hogescholen en VSNU (Vereniging van Universiteiten). In de data van de NSE (Studiekeuze123, 2013) kan onderscheid worden gemaakt tussen de verschillende THO. Daarnaast kan de ook de score van Tilburg in totaal worden bekeken. Deze scores zullen vergeleken worden met het landelijke gemiddelde. Aan de hand hiervan kan gepeild worden in welke mate Tilburg achter- of voor loopt op andere studentensteden en hogere onderwijsinstellingen. De NSE (Studiekeuze123, 2013) maakt onderscheid tussen verschillende onderwerpen. De volgende onderwerpen zullen besproken worden: o o o o Algemene beoordeling Cultuur en horeca Internationalisering Stage Hierbij moet vermeld worden dat ook huisvesting en huurprijs worden besproken met onder andere de hulp van de NSE (Studiekeuze123, 2013). Dit wordt echter pas in het volgende deel, 1.4 Woonstad, besproken Algemene beoordeling In de NSE (Studiekeuze123, 2013) wordt gevraagd naar de algemene beoordeling van de studie door studenten. Deze algemene beoordeling valt uiteen in verschillende subonderdelen. Scores vallen tussen de 1 en 5 waarbij 5 de maximaal te behalen score is, wat maximale tevredenheid uitdrukt. Ten eerste zullen de scores van de individuele instellingen besproken worden. Vervolgens zal de gemiddelde score van Tilburg besproken worden en 9

10 deze zal vergeleken worden met het landelijke gemiddelde. Deze scores zijn ook terug te vinden in Tabel 3. Tabel 3. Overzicht scores algemene beoordeling, NSE (2013) Aspecten Avans (N=726) Fontys (N=4.467) Tilburg University (N=6.225) Tilburg Totaal (N=11.418) Landelijk Totaal (N= ) Studie in het algemeen Inhoud van de opleiding Verworven algemene vaardigheden Verworven wetenschappelijke vaardigheden Voorbereiding op de beroepsloopbaan Docenten Informatie Studiefaciliteiten Toetsing en beoordeling Studierooster Studielast Studiebegeleiding Overige faciliteiten en studie omgeving Algemene sfeer Mate waarin je betrokken wordt bij verbetering Bron: Nationale Studenten Enquête 2013 (Studiekeuze 123, 2013) Scores individuele instellingen Wanneer naar de scores van de drie THO wordt gekeken, kan ten eerste worden geconcludeerd dat deze allemaal niet in grote mate van elkaar verschillen. Dit geldt vooral met betrekking tot de scores op de studie in het algemeen, de inhoud van de opleiding, de verworven algemene vaardigheden, docenten, studierooster, studie begeleiding, algemene sfeer en mate waarin je betrokken wordt bij de verbetering van de je opleiding. Het is echter interessant om te bekijken waarop de onderwijsinstellingen verschillen van elkaar. Deze onderwerpen zijn dikgedrukt in de tabel. Ten eerste verschillen de onderwijsinstellingen op het gebied van verworven wetenschappelijke vaardigheden. Deze is duidelijk hoger voor Tilburg University met een score van 3.9 vergeleken met de scores 10

11 van Avans en Fontys, respectievelijk 3.6 en 3.5. Dit is echter ook logisch te verklaren door het feit dat op de universiteit meer aandacht ligt op deze wetenschappelijke vaardigheden. Waarop de hogere onderwijsinstellingen ook van elkaar verschillen, is op het gebied van voorbereiding op de beroepsloopbaan. Hier is te zien dat Tilburg University lager scoort met een score van 3.1 vergeleken met Avans (score van 3.5) en Fontys (score van 3.5). Studenten van Tilburg University vinden dus dat zijn minder goed worden voorbereid op de beroepsloopbaan vergeleken met studenten van Avans en Fontys. Ook op het gebied van studiefaciliteiten is te zien dat er verschillen bestaan. Tilburg University scoort hier relatief hoog op met 3.9. Avans scoort hier redelijk laag op in verhouding met een score van 3.1. Fontys bevindt zich hier in een tussenpositie met een score van 3.4. Wanneer naar tevredenheid over toetsing en beoordeling wordt gekeken, is te zien dat er ook verschillen bestaan in de beoordeling door studenten. Tilburg scoort hier 3.6 op ten opzichte van de scores 3.4 van Avans en 3.3 van Fontys. Over studielast kan worden gezegd dat Tilburg University (score van 3.6) en Avans (score van 3.5) niet veel van elkaar verschillen. Fontys scoort hier echter wat lager op met een score van 3.3. Tot slot kunnen verschillen worden waargenomen met betrekking tot de overige faciliteiten en de studie omgeving. Hierop is een duidelijke verdeling te zien waarop Avans het laagste scoort met een score van 3.2. Tilburg University scoort het hoogste met 3.9. Fontys bevindt zich hier tussen in met een score van 3.5. Score Tilburg vergeleken met landelijk totaal In Tabel 3 is ook een overzicht te zien van de gemiddelde scores van Tilburg met daarnaast de gemiddelde scores van de beoordeling van studenten over het gehele land. Hierin zijn vooral veel overeenkomsten te zien en weinig afwijkingen tussen Tilburg en het gehele land. Vaak zijn deze scores gelijk aan elkaar, het maximale verschil is 0.1, wat erg weinig is. Hieruit kan geconcludeerd worden dat Tilburg over het algemeen gelijk scoort op het gebied van algemene beoordeling van de studie met geheel Nederland. 11

12 1.3.2 Cultuur en horeca Naast de algemene beoordeling van de studie werd ook gevraagd naar de beoordeling van cultuur en horeca van de studiestad door studenten. Hierin wordt door de NSE (Studiekeuze123, 2013) een opsplitsing gemaakt tussen de beoordeling van horeca voorzieningen enerzijds en de beoordeling van cultureel aanbod anderzijds. Ook bij dit onderdeel geldt weer de verdeling van scores tussen 1 en 5 waarbij 5 maximale tevredenheid aangeeft. De resultaten zijn te zien in Tabel 4. Door het feit dat hier slechts twee vragen zijn gesteld, zullen de individuele instellingen en Tilburg als totaal inclusief de vergelijking met landelijk totaal achtereenvolgens besproken worden. Tabel 4. Overzicht scores cultuur en horeca, NSE (2013) Aspecten Avans (N=726) Fontys (N=4.467) Tilburg University (N=6.225) Tilburg Totaal (N=11.418) Landelijk Totaal (N= ) De horeca voorzieningen in je studiestad Het cultureel aanbod van je studiestad Bron: Nationale Studenten Enquête 2013 (Studiekeuze 123, 2013) Ondanks het feit dat het om de beoordeling van de studiestad gaat, is het toch interessant om de beoordelingen van de individuele instellingen te bekijken. Het is namelijk mogelijk dat studenten van een hogere school anders naar de situatie kijken dan studenten van de universiteit. Wanneer we echter kijken naar de resultaten weergegeven in Tabel 4 is te zien dat er weinig verschil zit in de beoordeling van zowel horeca voorzieningen als cultureel aanbod tussen de verschillende instellingen. Wanneer de vergelijking wordt getrokken tussen de beoordeling van Tilburg in totaal en het landelijk gemiddelde, zijn ook geen opvallende verschillen te zien. Er kan alleen geconcludeerd worden dat Tilburg iets lager scoort, namelijk een tiende, op zowel horeca voorzieningen en cultureel aanbod. Dit verschil lijkt echter niet substantieel Internationalisering De NSE (Studiekeuze123, 2013) peilt ook bij internationale studenten wat zij vinden van de begeleiding en onderwijs bij de betreffende onderwijsinstelling. Omdat Avans geen Engelstalige opleidingen aanbiedt in Tilburg, zijn er alleen resultaten beschikbaar van Fontys en Tilburg University, welke te zien zijn in Tabel 5. Internationale studenten zijn gevraagd 12

13 naar de beoordeling in het algemeen, geboden hulp door de instelling en persoonlijke begeleiding. Tabel 5. Overzicht scores Internationale studenten, NSE (2013) Aspecten Avans (N=726) Fontys (N=4.467) Tilburg University (N=6.225) Tilburg Totaal (N=11.418) Landelijk Totaal (N= ) Internationale studenten (themascore) De geboden hulp door je instelling De hulp door je instelling bij de integratie in de Nederlandse cultuur De persoonlijke begeleiding door je mentor/begeleider Bron: Nationale Studenten Enquête 2013 (Studiekeuze 123, 2013) Uit bovenstaande tabel is op te maken dat er aanzienlijke verschillen zijn in beoordeling door internationale studenten tussen de twee instellingen. Tilburg University scoort op drie gebieden hoger dan Fontys. Ten eerste op de algemene themascore van internationale studenten. Tilburg University scoort hier 3.5 ten opzichte van de score van 3.1 van Fontys. Daarnaast lijken internationale studenten meer tevreden te zijn met de hulp geboden op Tilburg University vergeleken met Fontys. Tilburg scoort 3.8 voor geboden hulp en 3.3 voor hulp bij integratie. Fontys scoort echter 3.1 voor geboden hulp en 2.8 voor geboden hulp bij integratie. Deze scores zijn aanzienlijk lager. Wanneer het gemiddelde van Tilburg wordt vergeleken met het landelijke totaal scoort Tilburg net iets beter op drie gebieden. Alleen op persoonlijke begeleiding scoort Tilburg een tiende lager, maar dit is een klein verschil en te verwaarlozen. 13

14 1.3.4 Stage Door de NSE (Studiekeuze123, 2013) is ook gevraagd naar beoordeling van verschillende aspecten betreffende stage tijdens de studie. Er wordt gevraagd naar de stage ervaring zelf, de begeleiding, in hoeverre studenten hiervan hebben geleerd en de aansluiting op overig onderwijs. De resultaten zijn te zien in Tabel 6. Tabel 6. Overzicht scores stage, NSE (2013) Aspecten Avans (N=726) Fontys (N=4.467) Tilburg University (N=6.225) Tilburg Totaal (N=11.418) Landelijk Totaal (N= ) Stage ervaring Begeleiding op je stageplek Wat je op tijdens stage hebt geleerd De aansluiting van stages bij het overige onderwijs Bron: Nationale Studenten Enquête 2013 (Studiekeuze 123, 2013) Uit Tabel 6 kan ten eerste de vergelijking worden getrokken tussen de verschillende onderwijsinstellingen. Hieruit is op te maken dat stages in grote mate het zelfde worden ervaren door studenten van de verschillende onderwijsinstellingen. Wel is te zien dat studenten van Fontys wat minder lijken te leren op hun stage vergeleken met Avans en Tilburg University. Echter is deze score nog altijd een prima score. Ook wanneer de scores van Tilburg in totaal worden bekeken is te zien dat deze scores exact overeenkomen met het landelijk totaal. Hier is niets opvallends uit op te maken. 14

15 1.4 Woonstad Het is belangrijk om naast de beoordeling van Tilburg als studiestad door studenten, ook te bekijken wat de woonsituatie is van de studenten die studeren in Tilburg, en hoe zij het wonen in Tilburg beoordelen. Om hier meer inzicht in te verwerven, wordt enerzijds wederom gebruik gemaakt van de Nationale Studenten Enquête 2013 (NSE), en anderzijds van de HBO en WO monitor (ROA, 2013; IVA onderwijs, 2013) en de Landelijke Monitor Studentenhuisvesting 2013 (LMS) (Kences, 2013) HBO en WO monitor De HBO monitor wordt jaarlijks afgenomen bij afgestudeerden van het HBO door het ROA (researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt), in opdracht van Vereniging Hogescholen. Met behulp van deze monitor kan worden gekeken of opleidingen al dan niet aansluiten op de beroepspraktijk. Deze monitor kan worden afgenomen via internet, maar ook via een schriftelijke vragenlijst. De respondenten betreffen afgestudeerden van het voorafgaande studiejaar. Er wordt dus anderhalf jaar na afstuderen gemeten. Uit de website van het ROA kwam worden opgemaakt dat Binnen de HBO monitor onderscheid kan worden gemaakt tussen drie verschillende componenten. Er is ten eerste sprake van een landelijke kern, hierin wordt gevraagd naar de arbeidsmarktpositie en andere structurele factoren. Daarnaast is er sprake van een domein specifiek deel, met bijvoorbeeld toegespitste vragen over een bepaalde arbeidsmarkt. Tot slot is er een instelling specifiek deel, dit kan door instellingen individueel worden ingevuld (ROA, z.j.). De WO monitor wordt tweejaarlijks afgenomen bij afgestudeerde master- en doctoraalstudenten van Nederlandse Universiteiten. Zoals op de website van het VSNU wordt vermeld, wordt dit onderzoek gedaan door IVA onderwijs, in opdracht van de VSNU (Vereniging van Universiteiten, vroeger: Vereniging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten) (VSNU, z.j.). Verder ziet de WO monitor er gelijk uit als de HBO monitor. Vanuit de HBO monitor (ROA, 2013) en WO monitor (IVA onderwijs, 2013) wordt ook gekeken naar de woonsituatie van de afgestudeerden toen zij 16 jaar oud waren enerzijds, en naar hun woonsituatie tijdens het laatste jaar van de studie. Om deze reden kunnen wij voor dit onderwerp onder andere gebruik maken van beide monitoren om hier meer inzicht in te verwerven. 15

16 Avans Hogeschool Tilburg Tijdens het laatste jaar van de studie woonden 36 afgestudeerden in Tilburg, wat neerkomt op een percentage van 28.3%. Als je dit vergelijkt met de woonplaats van de afgestudeerden op 16-jarige leeftijd, 11.8%, dan is hier ook een stijging te zien, al is deze minder groot dan bij de universiteit. Als we deze gegevens analyseren kunnen we concluderen dat de invloed van het met je 16 e in Tilburg wonen en wonen in Tilburg tijdens de studie een positieve invloed hebben op het wonen in Tilburg als men afgestuurd is. Bijlage 8.1 (Tabel 40) geeft deze resultaten weer. Uit model 1 blijkt dat wanneer men op 16-jarige leeftijd in Tilburg woonden, zij ook meer geneigd zijn hier te wonen na de studie, dit effect is significant bevonden (p<0.01). Uit model 2 valt op te maken dat, rekening houdend met de invloed van het wonen als 16-jarige in Tilburg, blijkt dat afgestudeerden die in Tilburg hebben gewoond tijdens het laatste jaar van de studie eveneens een grotere kans hebben om in Tilburg te blijven wonen, wat ook significant is bevonden (p < 0.01). Fontys Hogeschool Tilburg Tijdens het laatste jaar van de studie woonden 68 afgestudeerden in Tilburg, wat neerkomt op een percentage van 36.0%. Als je dit vergelijkt met de woonplaats van de afgestudeerden op 16-jarige leeftijd, 10.6%, dan is ook hier een stijging te zien, al is deze minder groot dan bij de universiteit. Als we deze gegevens analyseren kunnen we concluderen dat de invloed van het met je 16 e in Tilburg wonen en wonen in Tilburg tijdens de studie positieve invloed heeft op het wonen in Tilburg als men afgestuurd is. Bijlage 8.2 (Tabel 42) geeft deze resultaten weer. Uit model 2 (tabel 42) kan worden opgemaakt dat afgestudeerden die op hun 16 e woonden in Tilburg ook meer geneigd zullen zijn hier te wonen na de studie. Rekening houdend met de invloed van het wonen als 16-jarige in Tilburg, blijken afgestudeerden die in Tilburg hebben gewoond tijdens hun studie eveneens meer geneigd te zijn om in Tilburg te blijven wonen. Universitair Tijdens het laatste jaar van de studie woonden 272 afgestudeerden in Tilburg, wat neerkomt op een percentage van 52.8%. Als je dit vergelijkt met de woonplaats van de afgestudeerden op 16-jarige leeftijd (5.5%), dan is hier een duidelijke stijging in te zien. Als we deze gegevens analyseren kunnen we concluderen dat de invloed van het met je 16 e in Tilburg wonen en 16

17 wonen in Tilburg tijdens de studie een positieve invloed heeft op het wonen in Tilburg als men afgestuurd is. Bijlage 8.3 (Tabel 44) geeft deze resultaten weer. Uit model 1 valt op te maken dat men meer geneigd is in Tilburg te wonen na het afstuderen wanneer zij hier ook woonden op 16- jarige leeftijd. Dit effect is significant bevonden (p < 0.01). Uit model 2 valt op te maken dat, rekening houdend met de invloed van het wonen als 16-jarige in Tilburg, blijkt dat afgestudeerden die in Tilburg hebben gewoond tijdens hun studie eveneens een grotere kans te hebben om in Tilburg te blijven wonen. Dit is een significant effect (p < 0.01). Dit geeft een indicatie van het feit wat de invloed is van het wonen tijdens verschillende levensfases op het wonen in Tilburg. Als de gemeente Tilburg dus zijn studenten kan aantrekken om in Tilburg te komen wonen, vergroot dit ook de kans dat zij daadwerkelijk in Tilburg blijven Landelijke Monitor Studentenhuisvesting De LMS (Kences, 2013) is uitgebracht in opdracht van Kences en het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Deze monitor is uitgebracht in samenwerking met het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De data wordt enerzijds aangeleverd door DUO voor de kwantitatieve gegevens. Dit wordt aangevuld met kwalitatieve gegevens door middel van een landelijke enquête. De primaire doelgroep die in deze monitor wordt genoemd, zijn studenten die het ouderlijk huis verlaten hebben en wonen in de stad waar ze ook studeren. In de Tabel 7 is een overzicht weergegeven van HBO en WO studenten betreffende hun woonsituatie in

18 Tabel 7. Overzicht HBO en WO studenten in Tilburg, verdeeld naar woonsituatie Aantal studenten % van HBO of WO studenten totaal % van HBO en WO studenten totaal HBO studenten inwonend in de stad % 4.7% HBO studenten inwonend buiten de stad % 20.6% HBO studenten uitwonend in de stad % 14.4% HBO studenten uitwonend buiten de stad % 7.1% HBO studenten buitenlands in de stad % 0.3% HBO studenten buitenlands buiten de stad % 0.7% HBO studenten totaal % 47.7% WO studenten inwonend in de stad % 2.4% WO studenten inwonend buiten de stad % 17.4% WO studenten uitwonend in de stad % 19.7% WO studenten uitwonend buiten de stad % 8.1% WO studenten buitenlands in de stad % 3.5% WO studenten buitenlands buiten de stad % 1.1% WO studenten totaal % 52.3% HBO en WO studenten totaal % Bron: Landelijke Monitor Studentenhuisvesting 2013 (Kences, 2013), N = In deze tabel is een duidelijk overzicht te zien en de verdeling van HBO en WO studenten betreffende hun woonsituatie gedurende de studie. Interessant voor dit onderzoek is vooral om te kijken naar de studenten die uitwonend zijn in de stad. Voor HBO studenten is dit aantal 3430, 30.2% van de HBO studenten. Van de WO studenten zijn er 4700 uitwonen in de stad. Dit is 37.8% van de WO studenten. Hieruit kan geconcludeerd wonen dat er zowel absoluut als relatief meer WO studenten uitwonend zijn in Tilburg vergeleken met HBO studenten. 18

19 1.4.3 Beoordeling wonen in Tilburg door studenten Om te bekijken in hoeverre studenten in Tilburg tevreden zijn met betrekking tot woonruimte, wordt gebruik gemaakt van de data van de NSE (Studiekeuze123, 2013). Tabel 8. Overzicht Huisvesting, NSE (2013). Aspecten Avans Fontys Tilburg Tilburg Landelijk (N=726) (N=4.467) University Totaal Totaal (N=6.225) (N=11.418) (N= ) Huurprijs in 312,9 309,1 317,3 314,4 340,9 Huisvesting (themascore) Beschikbaarheid van woonruimte in je studiestad Betaalbaarheid van woonruimte in je studiestad Bron: Nationale Studenten Enquête 2013 (Studiekeuze 123, 2013) Uit Tabel 8 kan ten eerste worden opgemaakt dat de huurprijs in Tilburg aanzienlijk lager ligt vergeleken met het landelijke totaal. Tilburgse studenten betalen gemiddeld 314,40 huur per maand, terwijl studenten ergens anders in het land gemiddeld 340,90 betalen. Met betrekking tot de themascore van huisvesting, is de beoordeling door studenten van Avans en Fontys iets lager dan de beoordeling door studenten van Tilburg University, een score van 3.7 ten opzichte van een score van 4.0. Dit neemt niet weg dat beide hoge scores zijn. Ook met betrekking tot beschikbaarheid van woonruimte zijn de beoordelingen van studenten van Avans en Fontys ietwat lager vergeleken met de studenten van Tilburg University. Deze verschillen zijn echter ook minimaal. Tot slot is ook hetzelfde patroon te zien met betrekking tot beoordeling van betaalbaarheid van de woonruimte. Dit wordt ook iets lager gescoord door Avans en Fontys met een score van 3.6 ten opzichte van de score door Tilburg University van 3.9. Wanneer het gemiddelde van Tilburg wordt vergeleken met het landelijk gemiddelde is te zien dat Tilburg opvallend hoger scoort. Op elk gebied scoort Tilburg 1 punt hoger, wat erg veel is. Hieruit valt te concluderen dat het beleid van Tilburg met betrekking tot woonruimte tot zover erg effectief is. Ook de huurprijs per maand ligt aanzienlijk lager, met 25 minder per maand. 19

20 1.5 Conclusie Doel van dit hoofdstuk was om inzicht te verwerven in Tilburg als studiestad enerzijds en woonstad voor studenten anderzijds. Met behulp van de Nationale Studenten Enquête, HBO monitor, WO monitor en de Landelijke Monitor Studentenhuisvesting is meer informatie verworven met betrekking tot deze onderwerpen. Geconcludeerd kan worden dat studenttevredenheid in Tilburg op veel gebieden gelijk is aan het landelijke gemiddelde, wat een goede prestatie is. Dit geldt voor zowel de algemene beoordeling van studie en onderwijsinstelling alsook voor horeca en cultuuraanbod van de studiestad. Daarnaast gaat dit ook op voor het onderwerp stage. Vanuit de internationale studenten wordt het studeren in Tilburg over het algemeen net iets hoger beoordeeld vergeleken met het landelijke gemiddelde. Wanneer naar Tilburg wordt gekeken als zijnde woonstad voor studenten, kan ten eerste worden opgemerkt dat er zowel absoluut als relatief meer WO dan HBO studenten wonen in deze stad. Studentenbeoordelingen met betrekking tot wonen in Tilburg zijn erg positief. Tilburg scoort hier aanzienlijk hoger op vergeleken met het landelijke gemiddelde. Tilburg heeft geïnvesteerd in hun studentenwoningen, wat ook mogelijk profijt kan opleveren. Denk hierbij aan Talent Square en de PAX-woningen. Tilburg zal ook wel moeten, omdat het aantal studenten in de periode van nu tot 2021 niet zal afnemen, maar juist zal toenemen met 1110 studenten. Op dit moment studeren er studenten in Tilburg, waar dit in studenten zullen zijn (Kences, 2013). Deze groei wordt veroorzaakt doordat het jaarlijkse instroom niveau hoger ligt dan het uitstroom niveau. 20

21 2. Werkstad en woonstad 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk zal besproken woorden in hoeverre Tilburg een werkstad en woonstad is voor pas afgestudeerden van THO. Volgens Venhorst, Van Dijk & Van Wissen (2011) is vooral een grote arbeidsmarkt van groot belang voor de keuze voor het werken in een bepaalde stad voor afgestudeerden. Dit is de belangrijkste structurele economische determinant betreffende het behouden van hoger opgeleiden in een stad. Dit sluit aan op de bevindingen van Van Dijk & Venhorst (2014), volgens hen blijkt de arbeidsmarkt bepalend in de keuze van de woonplaats. Daarnaast spelen ook regionale economische groei en werkloosheidscijfers een rol volgens Venhorst et al. (2011) en onderzoek Toplocaties (Elsevier & Bureau Louter, 2014). Tot slot wordt ook vermeld dat kosten van het wonen bepalend zijn, al is dit minder het geval voor hoger opgeleiden vergeleken met lager opgeleiden (Venhorst et al., 2011). Dit sluit aan op artikel Venhorst, Van Dijk & Van Wissen (2010). Hier staat namelijk vermeld dat hoger opgeleiden mobieler zijn betreffende woonplaats vergeleken met lager opgeleiden. Volgens Venhorst & Cörvers (2010) is het vooral belangrijk om als stad aan te sluiten met de arbeidsmarkt op de pas afgestudeerden. Er moet een match zijn tussen de arbeidsmarkt en de afgestudeerden. Met betrekking tot wonen blijkt cultuur een belangrijke rol te spelen in de keuze voor een bepaalde woonstad. Cultureel aanbod heeft een positieve relatie met de populariteit van een stad. Dit trekt namelijk hoog opgeleide, creatieve mensen aan. Er zal gekeken worden naar cijfers, maar daarnaast ook naar mogelijke verklaringen die opgemaakt kunnen worden uit de verkregen data. Voor dit hoofdstuk maken we gebruik van de HBO (ROA, 2013) en WO monitor (IVA-onderwijs, 2013), verkregen van Avans, Fontys en Tilburg University. In het volgende stuk zullen eerst de resultaten per instelling besproken worden, en vervolgens zullen resultaten van de drie instellingen vergeleken worden. Per instelling worden alleen de opvallende gegevens besproken, de rest van de bevindingen zal te vinden zijn in de bijlage. 21

22 2.2 HBO monitor Avans Hogeschool Aantal afgestudeerden wonend en werkend in Tilburg Uit de HBO monitor van Avans (ROA, 2013) kunnen verschillende conclusies worden getrokken. Ten eerste kan worden gekeken naar de huidige woon- en werkplaats van de afgestudeerden van Avans. Met betrekking tot woonplaats kan het volgende worden vast gesteld: 18.3% van de afgestudeerden woont op het moment van afname in Tilburg. Verdere populaire woonplaatsen zijn Bergen op Zoom (5.6%), Breda (7.9%), Eindhoven (6.3%), Etten- Leur (4%) en Den Bosch(3.2%). Daarnaast kan ook gekeken worden in welke gemeenten de afgestudeerden werkzaam zijn. Hieruit kan worden geconcludeerd dat 18.5% werkzaam is in Tilburg. Verdere populaire werk gemeenten zijn Rotterdam (3.7%), Bergen op Zoom (3.7%), Eindhoven (8.3%), Breda (10.2%), Den Bosch (10.2%) en Venlo (3.7%). Overzicht van deze resultaten is terug te zien in Tabel 9 waarin een top 5 van woon- en werkplaatsen wordt gegeven. Uit deze tabel is op te maken dat Tilburg zowel voor wat betreft woon- als werkplaats het meest populair is. Verder zijn Breda en Eindhoven ook zowel populaire woon- en werkplaatsen. Tabel 9. Top 5 woon- en werkplaats van afgestudeerden van Avans Hogeschool Tilburg Woonplaats Aantal (N=126) Percentage Werkplaats Aantal (N=108) Percentage Tilburg % Tilburg % Breda % Breda % Eindhoven 8 6.3% Den Bosch % Bergen op Zoom 7 5.6% Eindhoven 9 8.3% Etten-Leur 5 4.0% Rotterdam (evenals Bergen op Zoom en Venlo) Bron: HBO monitor Avans Hogeschool Tilburg (ROA, 2013) 4 3.7% 22

23 2.2.2 Data analyse Kruistabellen Om meer inzicht te verkrijgen in de verhoudingen tussen mensen die wonen en werken in Tilburg kunnen kruistabellen worden gevormd. Op deze manier kan bekeken worden of mensen die werken in Tilburg hier ook wonen en andersom. Daarnaast worden in deze kruistabellen ook nog twee andere variabelen opgenomen: enerzijds het feit of men op 16- jarige leeftijd in Tilburg woonde en anderzijds of zij in Tilburg woonden tijdens het laatste jaar van de studie. Met laatst genoemde variabele kan worden bekeken of het zinvol is al dan niet meer te investeren in studentenwoonruimte om later behoud in de stad ook te kunnen volbrengen. Ten eerste zal worden gekeken naar een kruistabel betreffende mensen die wonen in Tilburg en die werken in Tilburg. In Tabel 10 worden de bevindingen weergegeven. Tabel 10. Kruistabel wonen en werken in Tilburg. Werken in Tilburg Nee Ja Totaal Wonen in Nee Tilburg Ja Totaal Bron: HBO monitor Avans Hogeschool Tilburg (ROA, 2013), N =142 Uit bovenstaande tabel kan worden geconcludeerd dat 110 van de 142 respondenten zowel niet wonen als niet werken in Tilburg. Wanneer wordt gekeken naar de samenhang tussen wonen en werken in Tilburg kan worden vastgesteld dat van de mensen die wel wonen in Tilburg, 47.82% ook werkt in Tilburg. Van hen die niet wonen in Tilburg, werkt slechts 7.56% in Tilburg. Daarnaast kan dit ook andersom bekeken worden. Van de mensen die werken in Tilburg, woont 55% in Tilburg. Van hen die niet werken in Tilburg woont 9.83% in Tilburg. Er is dus te zien dat werken dan wel wonen in Tilburg van invloed is op het respectievelijk wonen en werken in Tilburg. Naast de verhouding tussen wonen en werken in Tilburg, kan ook de vergelijking worden getrokken tussen wonen in Tilburg op 16-jarige leeftijd en hier wonen na het afstuderen. Tabel 11 geeft de resultaten weer. 23

24 Tabel 11. Kruistabel wonen in Tilburg op 16-jarige leeftijd en wonen in Tilburg na afstuderen. Wonen in Tilburg na afstuderen Nee Ja Totaal Wonen in Tilburg op 16- jarige leeftijd Nee Ja Totaal Bron: HBO monitor Avans Hogeschool Tilburg (ROA, 2013), N = 142 Wanneer gekeken wordt naar bovenstaande tabel kan worden vastgesteld dat 115 van de respondenten die niet woonden in Tilburg op 16-jarige leeftijd, hier ook niet woont na het afstuderen. Dit bedraagt 90.5%. Dit is een aanzienlijk hoog aantal. Zij die wel woonden in Tilburg op 16-jarige leeftijd, zijn meer geneigd om ook te blijven na het afstuderen met 73.3%. Hierbij moet wel vermeld worden dat dit aantal veel kleiner is dus wat minder betrouwbaar. Een soortgelijke vergelijking kan ook worden gedaan met wonen in Tilburg op 16-jarige leeftijd en werken in Tilburg na het afstuderen. Dan komt de kruistabel (Tabel 12) er als volgt uit te zien. Tabel 12. Kruistabel wonen in Tilburg op 16-jarige leeftijd en werken in Tilburg na afstuderen. Wonen in Tilburg op 16- jarige leeftijd Werken in Tilburg na afstuderen Nee Ja Totaal Nee Ja Totaal Bron: HBO monitor Avans Hogeschool Tilburg (ROA, 2013), N =142 Uit deze tabel kan worden geconcludeerd dat van hen die niet woonden in Tilburg op 16-jarige leeftijd, met 88.2% niet werken in Tilburg. Dit is te vergelijken met de bevinding betreffende wonen in Tilburg na afstuderen. Wanneer nu wordt gekeken naar mensen die wel woonden in Tilburg op 16-jarige leeftijd, is te zien dat 33.3% van hen ook werkt in Tilburg. Hierbij is dus het omgekeerde te zien wanneer dit wordt vergeleken met wonen in Tilburg, wat opvallend is. 24

25 Tot slot kunnen ook nog twee kruistabellen worden gevormd om te bekijken in hoeverre wonen in Tilburg in het laatste jaar van de studie van invloed is op het wonen en werken in Tilburg na het afstuderen. Hierover kunnen Tabel 13 en 14 worden weergegeven. Tabel 13. Kruistabel wonen in Tilburg tijdens het laatste jaar van de studie en wonen in Tilburg na afstuderen. Wonen in Tilburg tijdens het laatste jaar studie Wonen in Tilburg na afstuderen Nee Ja Totaal Nee Ja Totaal Bron: HBO monitor Avans Hogeschool Tilburg (ROA, 2013), N = 142 Tabel 14. Kruistabel wonen in Tilburg tijdens het laatste jaar van de studie en werken in Tilburg na afstuderen. Wonen in Tilburg tijdens het laatste jaar studie Werken in Tilburg na afstuderen Nee Ja Totaal Nee Ja Totaal Bron: HBO monitor Avans Hogeschool Tilburg (ROA, 2013), N = 142 Ten eerste kan uit Tabel 13 worden opgemaakt dat van hen die niet woonden in Tilburg in het laatste jaar van de studie, slechts 2.8% ging wonen in Tilburg na het afstuderen. Wanneer wordt gekeken naar hen die wel woonden in Tilburg in het laatste jaar van de studie kan het volgende geconcludeerd worden. Van hen ging 55.6% wonen in Tilburg. Dus de woonplaats tijdens het laatste jaar van de studie lijkt weldegelijk van invloed te zijn op de woonplaats na het afstuderen. Uit Tabel 14 kan worden opgemaakt dat van hen die niet woonden in Tilburg in het laatste jaar van de studie slechts 7.6% ging werken in Tilburg. Van hen die woonden in Tilburg tijdens het laatste jaar van de studie, ging 33.3% werken in Tilburg. Dus ook hieruit kan geconcludeerd worden dat woonplaats tijdens het laatste jaar van de studie invloed heeft op de plaats waar men na het afstuderen gaat werken. 25

26 Logistische regressie Door het feit dat de afhankelijke variabelen, werken en wonen in Tilburg, dichotoom zijn (te beantwoorden met ja of nee), wordt gebruik gemaakt van logistische regressie om verdere conclusies te kunnen trekken met betrekking tot de verkregen data. Eerst zal de logistische regressie met betrekking tot wonen in Tilburg na afstuderen worden besproken. Vervolgens zal werken in Tilburg besproken worden. Wonen in Tilburg na het afstuderen In Bijlage 9.1 (Tabel 41) zijn de modellen te zien met betrekking tot de logistische regressie waarbij de afhankelijke variabele wonen in Tilburg na het afstuderen is. De tabel is opgedeeld in meerdere modellen welke opeenvolgend besproken zullen worden. In Model een is het effect van wonen in Tilburg op 16-jarige leeftijd te zien op het wonen in Tilburg na het afstuderen. Het effect is significant bevonden (p < 0.01). Mensen die in Tilburg wonen op 16-jarige leeftijd meer geneigd om in Tilburg te gaan wonen na het afstuderen. Deze variabele verklaart 31.4% van de variantie betreffende wonen in Tilburg na het afstuderen. In model twee wordt de variabele wonen in Tilburg tijdens het laatste jaar van de studie toegevoegd. Te zien is dat het effect van wonen in Tilburg op 16-jarige leeftijd afneemt wanneer deze variabele wordt opgenomen in het model. Echter blijft het effect van wonen in Tilburg op 16-jarige leeftijd significant (p < 0.05). Ook is het effect van wonen in Tilburg tijdens het laatste jaar van de studie significant (p < 0.01). Uit het model is op te maken dat mensen die in Tilburg woonden tijdens het laatste jaar van de studie, meer geneigd zijn na hun studie in Tilburg te gaan wonen. De verklaarde variantie bedraagt 55.4%. In model drie wordt ook het werken in Tilburg na het afstuderen opgenomen in de logistische regressie. Aan de verklaarde variantie is te zien dat ook deze variabele iets toe voegt aan de verklaring van het wonen in Tilburg na het afstuderen. Deze stijgt namelijk van 55.4% naar 61.7%. Werken in Tilburg na het afstuderen heeft een significant effect op wonen in Tilburg na het afstuderen (p < 0.01). Zij die werken in Tilburg zijn meer geneigd hier ook te gaan wonen. De effecten van wonen in Tilburg op 16-jarige leeftijd en wonen in Tilburg in het laatste jaar van de studie blijven ook bestaan. 26

27 Werken in Tilburg na het afstuderen In Bijlage 9.1 (Tabel 42) zijn de modellen te zien met betrekking tot de logistische regressie waarbij de afhankelijke variabele werken in Tilburg na het afstuderen is. De modellen in de tabel zullen wederom opeenvolgend besproken worden. In model een is het effect van wonen in Tilburg op 16-jarige leeftijd te zien op het werken in Tilburg na het afstuderen. Het effect is significant bevonden (p < 0.05). Mensen die in Tilburg wonen op 16-jarige leeftijd zijn meer geneigd om in Tilburg te gaan werken na het afstuderen. Deze variabele verklaart 5.1% van de variantie betreffende werken in Tilburg na het afstuderen. In model twee wordt de variabele wonen in Tilburg tijdens het laatste jaar van de studie toegevoegd. Te zien is dat het effect van wonen in Tilburg op 16-jarige leeftijd afneemt en zelfs verdwijnt wanneer deze variabele wordt opgenomen in het model. Het effect van wonen in Tilburg tijdens het laatste jaar van de studie is significant (p < 0.01). Uit het model is op te maken dat mensen die in Tilburg woonden tijdens het laatste jaar van de studie meer geneigd zijn na hun studie in Tilburg te gaan werken. De verklaarde variantie bedraagt 15.7%. In model drie wordt ook het wonen in Tilburg na het afstuderen opgenomen in de logistische regressie. Aan de verklaarde variantie is te zien dat ook deze variabele iets toe voegt aan de verklaring van het wonen in Tilburg na het afstuderen. Deze stijgt namelijk van 15.7% naar 24.7%. Wonen in Tilburg na het afstuderen heeft een significant effect op werken in Tilburg na het afstuderen (p < 0.01). Zij die wonen in Tilburg zijn meer geneigd hier ook te gaan werken. De effecten van wonen in Tilburg op 16-jarige leeftijd en wonen in Tilburg in het laatste jaar houden geen stand wanneer deze variabele wordt toegevoegd aan het model. 27

28 2.3 HBO monitor Fontys Hogeschool Aantal afgestudeerden wonend en werkend in Tilburg Uit de HBO monitor van Fontys (ROA, 2013) kunnen conclusies worden getrokken op dezelfde gebieden als de HBO monitor van Avans. Dit deel zal daarom dezelfde opzet hebben als 2.2. Ten eerste kan worden gekeken naar de huidige woon- en werkplaats van de afgestudeerden van Fontys. Met betrekking tot woonplaats kan het volgende worden vast gesteld: 24.6% van de afgestudeerden woont op het moment van afname in Tilburg. Verdere populaire woonplaatsen zijn Breda (7.2%), Eindhoven (6.6%), Goirle (3.6%) en Den Bosch (6.6%). Daarnaast kan ook gekeken worden in welke gemeenten de afgestudeerden werkzaam zijn. Hieruit kan worden geconcludeerd dat 19,5% werkzaam is in Tilburg. Verdere populaire werk gemeenten zijn Breda (8.1%), Eindhoven (8.1%), Den Bosch (8.7%) en Oss (3.4%). Overzicht van deze resultaten is terug te zien in Tabel 15 waarin een top 5 van woon- en werkplaatsen wordt gegeven. Uit deze tabel is op te maken dat Tilburg zowel voor wat betreft woon- als werkplaats het meest populair is. Breda, Den Bosch en Eindhoven zijn zowel populair betreft woon- en werkplaats. Tabel 15. Top 5 woon- en werkplaats van afgestudeerden van Avans Hogeschool Tilburg. Woonplaats Aantal Percentage Werkplaats Aantal Percentage (N=167) (N=149) 1. Tilburg % Tilburg % 2. Breda % Den Bosch % 3. Den Bosch % Breda % 4. Eindhoven % Eindhoven % 5. Goirle 6 3.6% Oss 5 3.4% Bron: HBO monitor Fontys Hogeschool Tilburg(ROA, 2013) 28

29 2.3.2 Data analye Kruistabellen In het volgende deel zullen de kruistabellen besproken worden die gevormd kunnen worden aan de hand van data van afgestudeerden van Fontys Hogeschool Tilburg. Ten eerste zal worden gekeken naar een kruistabel betreffende mensen die wonen in Tilburg en die werken in Tilburg. In Tabel 16 worden de bevindingen weergegeven. Tabel 16. Kruistabel wonen en werken in Tilburg. Werken in Tilburg Nee Ja Totaal Wonen in Nee Tilburg Ja Totaal Bron: HBO monitor Fontys Hogeschool Tilburg (ROA, 2013), N = 189 Uit bovenstaande tabel kan worden geconcludeerd dat 138 van de 148 respondenten zowel niet wonen als niet werken in Tilburg, dit bedraagt 93.2%. Wanneer wordt gekeken naar de samenhang tussen wonen en werken in Tilburg kan worden vastgesteld dat van de mensen die wel wonen in Tilburg, 46.3% ook werkt in Tilburg. Van hen die niet wonen in Tilburg, werkt slechts 7.3% in Tilburg. Daarnaast kan dit ook andersom bekeken worden. Van de mensen die werken in Tilburg, woont 65.5% in Tilburg. Van hen die niet werken in Tilburg woont 13.8% in Tilburg. Er is dus te zien dat werken dan wel wonen in Tilburg van invloed is op het respectievelijk wonen en werken in Tilburg. Naast de verhouding tussen wonen en werken in Tilburg, kan ook de vergelijking worden getrokken tussen wonen in Tilburg op 16-jarige leeftijd en hier wonen na het afstuderen. Tabel 17 geeft de resultaten weer. 29

30 Tabel 17. Kruistabel wonen in Tilburg op 16-jarige leeftijd en wonen in Tilburg na afstuderen. Wonen in Tilburg na afstuderen Nee Ja Totaal Wonen in Nee Tilburg op 16- jarige leeftijd Ja Totaal Bron: HBO monitor Fontys Hogeschool Tilburg (ROA, 2013), N = 189 Wanneer gekeken wordt naar bovenstaande tabel kan worden vastgesteld dat 143 van de respondenten die niet woonde in Tilburg op 16-jarige leeftijd, hier ook niet woont na het afstuderen. Dit bedraagt 84.6%. Dit is een aanzienlijk hoog aantal. Zij die wel woonden in Tilburg op 16-jarige leeftijd, zijn meer geneigd om ook te blijven na het afstuderen met 75%. Hierbij moet wel vermeld worden dat dit aantal veel kleiner is dus hier kunnen minder generaliseerbare uitspraken over worden gedaan. Een soortgelijke vergelijking kan ook worden gedaan met wonen in Tilburg op 16-jarige leeftijd en werken in Tilburg na het afstuderen. Dan komt de kruistabel (Tabel 18) er als volgt uit te zien. Tabel 18. Kruistabel wonen in Tilburg op 16-jarige leeftijd en werken in Tilburg na afstuderen. Wonen in Tilburg op 16- jarige leeftijd Werken in Tilburg na afstuderen Nee Ja Totaal Nee Ja Totaal Bron: HBO monitor Fontys Hogeschool Tilburg(ROA, 2013), N = 189 Uit deze tabel kan worden geconcludeerd dat van hen die niet woonden in Tilburg op 16-jarige leeftijd, met 85.80% niet werken in Tilburg. Dit is te vergelijken met de bevinding betreffende wonen in Tilburg na afstuderen. Wanneer nu wordt gekeken naar mensen die wel woonden in Tilburg op 16-jarige leeftijd, is te zien dat slechts 25% van hen ook werkt in Tilburg. Hierbij is dus het omgekeerde te zien wanneer dit wordt vergeleken met wonen in Tilburg, wat opvallend is. Tot slot kunnen ook nog twee kruistabellen worden gevormd om te bekijken in hoeverre wonen in Tilburg in het laatste jaar van de studie van invloed is op het wonen en werken in Tilburg na het afstuderen. Hierover kunnen Tabel 19 en 20 worden weergegeven. 30

HET APOLLO MODEL. Figuur 1: Ontwikkeling aantal studenten HBO en WO, Nederland, 2013-2030

HET APOLLO MODEL. Figuur 1: Ontwikkeling aantal studenten HBO en WO, Nederland, 2013-2030 Rotterdam HET APOLLO MODEL Het Apollo Model is tot stand gekomen op initiatief van Kences en de ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Met dit model

Nadere informatie

HET APOLLO MODEL. Figuur 1: Ontwikkeling aantal studenten HBO en WO, Nederland, 2013-2030

HET APOLLO MODEL. Figuur 1: Ontwikkeling aantal studenten HBO en WO, Nederland, 2013-2030 Amersfoort HET APOLLO MODEL Het Apollo Model is tot stand gekomen op initiatief van Kences en de ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Met dit model

Nadere informatie

Analyse NSE 2016 opleiding ergotherapie. Inhoud. 1 Inleiding

Analyse NSE 2016 opleiding ergotherapie. Inhoud. 1 Inleiding Analyse NSE 2016 opleiding ergotherapie Inhoud Analyse NSE 2016 opleiding ergotherapie... 1 1 Inleiding... 1 2 Aandachtspunten... 2 2.1 Algemene items... 2 2.2 Onderliggende items... 3 2.3 Organisatie

Nadere informatie

-A.J.E. (Arjen) Edzes- Assistant professor. regionale en ruimtelijke economie Rijksuniversiteit Groningen

-A.J.E. (Arjen) Edzes- Assistant professor. regionale en ruimtelijke economie Rijksuniversiteit Groningen De vraag van Student en Stad naar herkomst en vertrek van studenten in het hoger onderwijs is relevant en actueel. Dat is ook een van de redenen dat de gemeente twee keer heeft deelgenomen (in 2011: 'Brain

Nadere informatie

céáíéå=éå=åáàñéêë= HBO-Monitor 2012: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo juni 2013

céáíéå=éå=åáàñéêë= HBO-Monitor 2012: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo juni 2013 céáíéå=éå=åáàñéêë= HBO-Monitor 2012: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo juni 2013 céáíéå=éå=åáàñéêë 2 Inleiding In deze factsheet staan de arbeidsmarktresultaten van hbo-afgestudeerden

Nadere informatie

Aantal respondenten 1758 1707 1578 13981 Aantal benaderd 4500 4404 4344 36949

Aantal respondenten 1758 1707 1578 13981 Aantal benaderd 4500 4404 4344 36949 Onderwijs & Kwaliteit Eerste rapportage HBO-Monitor 2013 Op 3 april 2014 zijn de resultaten van de jaarlijkse HBO-monitor (enquête onder afgestudeerden) over 2013 binnengekomen. Het onderzoek betreft studenten

Nadere informatie

NSE-specials. 2014: sterke en zwakke punten Avans

NSE-specials. 2014: sterke en zwakke punten Avans NSE-specials 2014: sterke en zwakke punten Avans Inleiding NSE-specials NSE-specials zijn vlugschriften, korte rapportages op hoofdlijnen over speciale NSE-onderwerpen. De specials zijn kort, kernachtig

Nadere informatie

Resultaten NSE Resultaten Domein Gezondheid, Sport en Welzijn. Mei Institutional Research Afdeling Informatievoorziening en Technologie

Resultaten NSE Resultaten Domein Gezondheid, Sport en Welzijn. Mei Institutional Research Afdeling Informatievoorziening en Technologie Resultaten NSE 2017 Resultaten Domein Gezondheid, Sport en Welzijn Mei 2017 Institutional Research Afdeling Informatievoorziening en Technologie 2 Inleiding Hogeschool Inholland (Inh) voert voor de dertiende

Nadere informatie

Enquêteresultaten QSK & studiekeuzetevredenheid

Enquêteresultaten QSK & studiekeuzetevredenheid Enquêteresultaten QSK & studiekeuzetevredenheid www.qompas.nl Januari 2015 Enquêteresultaten QSK & studiekeuzetevredenheid 1 Oordeel studenten/scholieren over Qompas en tevredenheid met betrekking tot

Nadere informatie

Memo NSE resultaten 2018

Memo NSE resultaten 2018 Memo NSE resultaten 2018 Auteur: Olof Wiegert, Institutional Research Dienst O&O Datum: 22 juni 2018 In de periode 15 januari tot 11 maart 2018 is de Nationale Studenten Enquête (NSE) afgenomen. Van de

Nadere informatie

Factsheet. HBO-Monitor De arbeidsmarktpositie van hbo-afgestudeerden

Factsheet. HBO-Monitor De arbeidsmarktpositie van hbo-afgestudeerden HBO-Monitor 2016 De arbeidsmarktpositie van hbo-afgestudeerden Managementsamenvatting In deze factsheet staat de arbeidsmarktpositie van de hbo-afgestudeerden uit studiejaar 2014/2015 centraal. Eind 2016,

Nadere informatie

Factsheet. HBO-Monitor De arbeidsmarktpositie van hbo-afgestudeerden

Factsheet. HBO-Monitor De arbeidsmarktpositie van hbo-afgestudeerden HBO-Monitor 2018 De arbeidsmarktpositie van hbo-afgestudeerden Managementsamenvatting In deze factsheet staat de arbeidsmarktpositie van de hbo-afgestudeerden uit studiejaar 2016-2017 centraal. Eind 2018,

Nadere informatie

Factsheet. HBO-Monitor De arbeidsmarktpositie van hbo-afgestudeerden

Factsheet. HBO-Monitor De arbeidsmarktpositie van hbo-afgestudeerden HBO-Monitor 2017 De arbeidsmarktpositie van hbo-afgestudeerden Managementsamenvatting In deze factsheet staat de arbeidsmarktpositie van de hbo-afgestudeerden uit studiejaar 2015-2016 centraal. Eind 2017,

Nadere informatie

Check Je Kamer Rapportage 2014

Check Je Kamer Rapportage 2014 Check Je Kamer Rapportage 2014 Kwantitatieve analyse van de studentenwoningmarkt April 2015 Dit is een uitgave van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb). Voor vragen of extra informatie kan gemaild worden

Nadere informatie

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2014: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. April 2015

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2014: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. April 2015 Feiten en cijfers HBO-Monitor 2014: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo April 2015 Feiten en cijfers 2 Inleiding In deze factsheet staan de arbeidsmarktresultaten van hbo-afgestudeerden

Nadere informatie

Investeren in kwaliteit Kansrijk op arbeidsmarkt. Onderzoek met impact. Hbo als emancipatiemotor. Hbo in vogelvlucht. #hbocijfers

Investeren in kwaliteit Kansrijk op arbeidsmarkt. Onderzoek met impact. Hbo als emancipatiemotor. Hbo in vogelvlucht. #hbocijfers Investeren in kwaliteit Kansrijk op arbeidsmarkt Hbo als emancipatiemotor Onderzoek met impact Hbo in vogelvlucht #hbocijfers Februari 2018 Hbo als emancipatiemotor 453.354 Ingeschreven studenten in studiejaar

Nadere informatie

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2013: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juni 2014

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2013: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juni 2014 Feiten en cijfers HBO-Monitor 2013: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo juni 2014 Honderden Feiten en cijfers 2 Inleiding In deze factsheet staan de arbeidsmarktresultaten van hbo-afgestudeerden

Nadere informatie

HET APOLLO MODEL. studentenhuisvesting op.

HET APOLLO MODEL. studentenhuisvesting op. Utrecht HET APOLLO MODEL Het Apollo Model is tot stand gekomen op initiatief van Kences en de ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksreslaties. Met dit model

Nadere informatie

Highlights Nationale Studenten Enquête 2015

Highlights Nationale Studenten Enquête 2015 Highlights Nationale Studenten Enquête 2015 De Nationale Studenten Enquête (NSE) is een grootschalig landelijk onderzoek waarin jaarlijks alle Bachelor en Master studenten in het hoger onderwijs gevraagd

Nadere informatie

Special NSE 2016: Sterke en zwakke punten Avans Hogeschool. Leer- en Innovatiecentrum. Together we make a difference! You learn.

Special NSE 2016: Sterke en zwakke punten Avans Hogeschool. Leer- en Innovatiecentrum. Together we make a difference! You learn. Special NSE 2016: Sterke en zwakke punten Avans Hogeschool Leer- en Innovatiecentrum You learn We explore Together we make a difference! Inleiding De aanleiding voor deze NSE special is het verschijnen

Nadere informatie

Salarissen en competenties van MBO-BOL gediplomeerden: Feiten en cijfers

Salarissen en competenties van MBO-BOL gediplomeerden: Feiten en cijfers Research Centre for Education and the Labour Market ROA Salarissen en competenties van MBO-BOL gediplomeerden: Feiten en cijfers ROA Fact Sheet ROA-F-2014/1 Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt

Nadere informatie

B Creative Technology

B Creative Technology B Creative Technology Onderdeel 3.3: Tabel (gemiddelden en aantallen) met tevredenheidsoordelen van de onderliggende items van de thema's Jaar 2013 2015 Mean Valid N Mean Valid N Mean Valid N Afwijking

Nadere informatie

Nationale Studentenenquête 2014

Nationale Studentenenquête 2014 Nationale Studentenenquête 2014 Fontys Academy for Creative Industries Dimphy Hooijmaijers Renate Smits Petra Szczerba Dienst Onderwijs en Onderzoek mei 2014 2014 Dienst Onderwijs en Onderzoek. Alle rechten

Nadere informatie

Amsterdam (incl Diemen en Amstelveen)

Amsterdam (incl Diemen en Amstelveen) Amsterdam (incl Diemen en Amstelveen) HET APOLLO MODEL Het Apollo Model is tot stand gekomen op initiatief van Kences en de ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksreslaties.

Nadere informatie

TEVREDEN WERKEN IN HET PRIMAIR ONDERWIJS. Onderzoek naar de tevredenheid en werkbeleving van personeel in het primair onderwijs.

TEVREDEN WERKEN IN HET PRIMAIR ONDERWIJS. Onderzoek naar de tevredenheid en werkbeleving van personeel in het primair onderwijs. ARBEIDSMARKTPLATFORM PO. Van en voor werkgevers en werknemers TEVREDEN WERKEN IN HET PRIMAIR ONDERWIJS Onderzoek naar de tevredenheid en werkbeleving van personeel in het primair onderwijs april 2016 1

Nadere informatie

Waar gaat men wonen? Percentage van de inwoners van jaar waarvan de grootouders ook al in dezelfde gemeenten woonde. Bron: Meertens Instituut

Waar gaat men wonen? Percentage van de inwoners van jaar waarvan de grootouders ook al in dezelfde gemeenten woonde. Bron: Meertens Instituut 1 2 Kunnen gemeenten afgestudeerden voor hun eigen arbeids- en woningmarkt behouden? Waar gaat men wonen? Presentatie voor de Workshop Soort zoekt soort: sociaal-economische scheidslijnen in Nederland

Nadere informatie

Onderzoek Alumni Bètatechniek

Onderzoek Alumni Bètatechniek Onderzoek Alumni Bètatechniek 0 meting - Achtergrond Eén van de knelpunten op de Nederlandse arbeidsmarkt is een tekort aan technisch geschoolden. De Twentse situatie is hierin niet afwijkend. In de analyse

Nadere informatie

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2015: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. Juni 2016

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2015: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. Juni 2016 Feiten en cijfers HBO-Monitor 2015: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo Juni 2016 Feiten en cijfers 2 Inleiding In deze factsheet staan de arbeidsmarktresultaten van hbo-afgestudeerden

Nadere informatie

7. Deelname en slagen in het hoger onderwijs

7. Deelname en slagen in het hoger onderwijs 7. Deelname en slagen in het hoger onderwijs Vergeleken met autochtonen is de participatie in het hoger onderwijs van niet-westerse allochtonen ruim twee keer zo laag. Tussen studiejaar 1995/ 96 en 21/

Nadere informatie

Imago-onderzoek Rotterdam onder studenten

Imago-onderzoek Rotterdam onder studenten Imago-onderzoek Rotterdam onder studenten Rotterdam, februari 2013 Onderzoek uitgevoerd door studenten van de Erasmus Universiteit Rotterdam Contacten: Professor Luit Kloosterman, Bart van Putten, Tim

Nadere informatie

Rotterdam: er werken is OK, er wonen NEE!

Rotterdam: er werken is OK, er wonen NEE! Rotterdam: er werken is OK, er wonen NEE! OBR onderzoek naar HBO-jongeren en de arbeidsmarkt Dick Markvoort, Guido Walraven en anderen, Hogeschool INHolland 1 HBO-studenten die wonen en studeren in de

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Studenttevredenheids onderzoek juni 2008

Feiten en cijfers. Studenttevredenheids onderzoek juni 2008 Feiten en cijfers Studenttevredenheids onderzoek 2008 juni 2008 Feiten en cijfers 2 Studenttevreden heids - onderzoek 2008 Inleiding In maart 2008 hebben 27 hogescholen dezelfde vragenlijst voorgelegd

Nadere informatie

Nationale Studenten enquête 2015

Nationale Studenten enquête 2015 projectnr Title Subtitle Afdeling-Instituut Nationale Studenten enquête 2015 Fontys Academy for Creative Industries Dienst Onderwijs en Onderzoek Dimphy Hooijmaijers, Renate Smits, Eindhoven, 1 juni 2015

Nadere informatie

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2011: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juli 2012

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2011: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juli 2012 Feiten en cijfers HBO-Monitor 2011: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo juli 2012 Feiten en cijfers 2 HBO-Monitor 2011: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo Ondanks de

Nadere informatie

5.6 Het Nederlands hoger onderwijs in internationaal perspectief

5.6 Het Nederlands hoger onderwijs in internationaal perspectief 5.6 Het s hoger onderwijs in internationaal perspectief In de meeste landen van de is de vraag naar hoger onderwijs tussen 1995 en 2002 fors gegroeid. Ook in gaat een steeds groter deel van de bevolking

Nadere informatie

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2010: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juli 2011

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2010: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juli 2011 Feiten en cijfers HBO-Monitor 2010: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo juli 2011 2 Feiten en cijfers HBO-Monitor 2010: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo Afgestudeerden

Nadere informatie

Voltijd hbo ers sinds twee jaar weer vaker een baan binnen achttien maanden

Voltijd hbo ers sinds twee jaar weer vaker een baan binnen achttien maanden Een baan Voltijd hbo ers sinds twee jaar weer vaker een baan binnen achttien maanden... 2 Geen dip in baankansen voor wo-afgestudeerden... 3 Geen dip in kans op baan voor deeltijdstudenten... 4 Hbo bachelor

Nadere informatie

Cijfermatige achtergrondinformatie ten behoeve van Slotconferentie HO-tour

Cijfermatige achtergrondinformatie ten behoeve van Slotconferentie HO-tour Cijfermatige achtergrondinformatie ten behoeve van Slotconferentie HO-tour In deze bijlage zijn feiten en cijfers opgenomen over het hoger onderwijs die illustratief kunnen zijn voor de discussies in de

Nadere informatie

De Haagse Hogeschool. Hogeschool Rotterdam. HBO-Nederland

De Haagse Hogeschool. Hogeschool Rotterdam. HBO-Nederland HBO-Nederland De Haagse Rotterdam Utrecht INHOLLAND van Amsterdam Leiden aantal respondenten 195507 10139 14384 13180 9102 17584 4193 Je studie in het algemeen 3,88 3,83 3,81 3,79 3,70 3,83 3,98 De inhoud

Nadere informatie

Zoek het uit! Studiekeuze123

Zoek het uit! Studiekeuze123 Zoek het uit! Opdrachten Studiekeuze123 Naam: Klas: Wat denk je zelf? Het maken van een studiekeuze is belangrijk, maar kan best lastig zijn. Er zijn ruim 1.700 bacheloropleidingen waaruit je kunt kiezen

Nadere informatie

StudentenBureau Stagemonitor

StudentenBureau Stagemonitor StudentenBureau Stagemonitor Rapportage Mei 2011 1 SAMENVATTING... 3 ERVARINGEN... 3 INLEIDING... 4 ONDERZOEKSMETHODE... 5 RESPONDENTEN... 5 PROCEDURE... 5 METING... 5 DEEL I ANALYSE... 6 1. STAGE EN ZOEKGEDRAG...

Nadere informatie

Resultaten WO-monitor 2013

Resultaten WO-monitor 2013 Resultaten WO-monitor 2013 Samenvatting: De WO-Monitor is een vragenlijst die wordt afgenomen onder recent afgestudeerden (1-1,5 jaar na afstuderen) van de universiteiten in Nederland. De WO-monitor wordt

Nadere informatie

Rapportage Enquête StudieKeuze 2015

Rapportage Enquête StudieKeuze 2015 Rapportage Enquête StudieKeuze 2015 www.qompas.nl Februari 2016 Surrounded by Talent Inleiding In deze rapportage laten we de resultaten zien van een enquête onder eerstejaars studenten welke met de Qompas

Nadere informatie

De hbo er aan het werk

De hbo er aan het werk De hbo er aan het werk Hogescholen leiden op voor de arbeidsmarkt. Dat doen zij met succes. Het overgrote deel van de studenten vindt binnen 3 maanden een baan op minimaal hbo-niveau. Beroepen en functies

Nadere informatie

Onderwijs in Kaart 2018 West- Brabant

Onderwijs in Kaart 2018 West- Brabant Onderwijs in Kaart 2018 West- Brabant Cijfermatige ontwikkelingen in West- Brabant Transvorm Tilburg, mei 2018 Spoorlaan 171 04 5038 CB Tilburg Postbus 4275 5004 JG Tilburg T 088 144 40 00 F 088 144 40

Nadere informatie

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2009: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juli 2010

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2009: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juli 2010 Feiten en cijfers HBO-Monitor 2009: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo juli 2010 1 Feiten en cijfers HBO-Monitor 2009: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo Inleiding

Nadere informatie

Analyse van de vooraanmeldingen voor de lerarenopleidingen

Analyse van de vooraanmeldingen voor de lerarenopleidingen Analyse van de vooraanmeldingen voor de lerarenopleidingen Aanmelding voor opleidingen tot vo docent steeds vroeger, pabo trekt steeds minder late aanmelders juni 2009 Inleiding Om de (toekomstige) leraartekorten

Nadere informatie

Uitval en studiesucces van Avans studenten vergeleken met de landelijke cijfers in 2017

Uitval en studiesucces van Avans studenten vergeleken met de landelijke cijfers in 2017 Leer- en Innovatiecentrum Breda, 's-hertogenbosch, Tilburg NOTITIE ons kenmerk IR21062018 contactpersoon Daniël Rijckborst datum 21-06-2018 telefoon 0610359505 onderwerp Factsheet Vereniging Hogescholen

Nadere informatie

Onderzoeksvoorstel Techniek het jaar rond! Onderzoek naar techniekbevorderende activiteiten in het basisonderwijs van Rivierenland

Onderzoeksvoorstel Techniek het jaar rond! Onderzoek naar techniekbevorderende activiteiten in het basisonderwijs van Rivierenland Onderzoeksvoorstel Techniek het jaar rond! Onderzoek naar techniekbevorderende activiteiten in het basisonderwijs van Rivierenland Kenniscentrum Bèta Techniek Floor Binkhorst Februari 2013 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Noordoost-Brabant

Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Noordoost-Brabant Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Noordoost-Brabant In mei 2019 verscheen de Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs. In die publicatie leest u over de actuele trends en ontwikkelingen in het zorg- en welzijnsonderwijs

Nadere informatie

Subsector geografie. Sectorbeeld Gedrag & Maatschappij, Inspectie van het Onderwijs,

Subsector geografie. Sectorbeeld Gedrag & Maatschappij, Inspectie van het Onderwijs, Samenvatting... 2 Minst aantal opleidingen... 2 Minst aantal studenten... 3 Instroom neemt af... 3 Laagste uitval... 3 Lager diplomarendement... 3 Daling in switch... 3 Twee nieuwe opleidingen... 4 Weinig

Nadere informatie

Allochtonen op de arbeidsmarkt 2009-2010

Allochtonen op de arbeidsmarkt 2009-2010 FORUM Maart Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt 9-8e monitor: effecten van de economische crisis In steeg de totale werkloosheid in Nederland met % naar 26 duizend personen. Het werkloosheidspercentage

Nadere informatie

Geachte voorzitter, DSO/ RIS Aan de voorzitter van de Commissie Ruimte. H. Berendsen. Dienst Stedelijke Ontwikkeling

Geachte voorzitter, DSO/ RIS Aan de voorzitter van de Commissie Ruimte. H. Berendsen. Dienst Stedelijke Ontwikkeling Typ teksttyp teksttyp tekst J. Wijsmuller Wethouder van Stadsontwikkeling, Wonen, Duurzaamheid en Cultuur 040 Retouradres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag Aan de voorzitter van de Commissie Ruimte Datum

Nadere informatie

Studentenenquête. Jessica Pass ResearchNed

Studentenenquête. Jessica Pass ResearchNed Vernieuwing Nationale Studentenenquête Jessica Pass ResearchNed Aanleiding tot vernieuwing NSE Lange traditie (15 jaar geleden gestart, nadruk op continuïteit, marginale veranderingen) Veel vragenlijsten

Nadere informatie

LANDELIJKE MONITOR STUDENTENHUISVESTING

LANDELIJKE MONITOR STUDENTENHUISVESTING LANDELIJKE MONITOR STUDENTENHUISVESTING Apollo 2014 :: Nederland 1 oktober 2014 Landelijke Monitor Studentenhuisvesting 2014 Landelijke Monitor Studentenhuisvesting 2014 Uitgevoerd in opdracht van Kences

Nadere informatie

Studentenwoonwensen Leiden. Maarten Vijncke & René van Hulle. ABF Research Verwersdijk 8 2611 NH Delft 015-27 99 300

Studentenwoonwensen Leiden. Maarten Vijncke & René van Hulle. ABF Research Verwersdijk 8 2611 NH Delft 015-27 99 300 Studentenwoonwensen Leiden 2015 Maarten Vijncke & René van Hulle September 2015 ABF Research Verwersdijk 8 2611 NH Delft 015-27 99 300 Copyright ABF Research 2015 De informatie in dit rapport is met de

Nadere informatie

1. Studenttevredenheid TOELICHTING

1. Studenttevredenheid TOELICHTING 1. Studenttevredenheid TOELICHTING Dit criteria geeft een beeld van het oordeel dat studenten over hun studie geven. Het is een eenvoudige maar robuuste indicatie van hoe de studenten de kwaliteit van

Nadere informatie

Revisie Keuzegids Universiteiten 2015

Revisie Keuzegids Universiteiten 2015 Revisie Keuzegids Universiteiten 2015 Voor u ligt een nieuwe analyse Keuzegids 2015 d.d. 5-11-2014. Deze vernieuwde analyse is tot stand gekomen wegens een grote rectificatie op de Keuzegids 2015 d.d.

Nadere informatie

Check je Kamer 2010/2011 Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) Check je kamer 2010/2011 Kwantitatieve analyse van de studentenwoningmarkt

Check je Kamer 2010/2011 Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) Check je kamer 2010/2011 Kwantitatieve analyse van de studentenwoningmarkt Check je kamer Kwantitatieve analyse van de studentenwoningmarkt 1 Dit is een uitgave van het Onderzoeksbureau van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb). Voor vragen of extra informatie kan gemaild worden

Nadere informatie

TOELICHTING INDICATOREN STUDIE IN CIJFERS WO d.d. mei 2017

TOELICHTING INDICATOREN STUDIE IN CIJFERS WO d.d. mei 2017 TOELICHTING INDICATOREN STUDIE IN CIJFERS WO d.d. mei 2017 Studie in Cijfers (vaak ook studiebijsluiter genoemd) geeft een beeld van hoe een opleiding aan een universiteit het doet in vergelijking met

Nadere informatie

Onderwijs in Kaart 2018 Zuidoost-Brabant

Onderwijs in Kaart 2018 Zuidoost-Brabant Onderwijs in Kaart 2018 Zuidoost-Brabant Cijfermatige onderwijsontwikkelingen in Zuidoost-Brabant Transvorm Tilburg, mei 2018 Spoorlaan 171 04 5038 CB Tilburg Postbus 4275 5004 JG Tilburg T 088 144 40

Nadere informatie

Monitor Studentenhuisvesting. Uitgevoerd in opdracht van Kences. ir. C. Poulus. September 2012 r2012-0039cp 12137-WON

Monitor Studentenhuisvesting. Uitgevoerd in opdracht van Kences. ir. C. Poulus. September 2012 r2012-0039cp 12137-WON Monitor Studentenhuisvesting 2012 Uitgevoerd in opdracht van Kences ir. C. Poulus September 2012 r2012-0039cp 12137-WON ABF Research Verwersdijk 8 2611 NH Delft 015-27 99 300 Copyright ABF Research 2012

Nadere informatie

Subsector politicologie en bestuurskundige opleidingen

Subsector politicologie en bestuurskundige opleidingen Subsector politicologie en bestuurskundige Samenvatting... 2 Weinig deeltijd... 2 Wo-instroom... 3 Weinig uitval iets toegenomen... 3 Veel switch... 3 Vier in herstel... 3 Veel studenten raden opleiding

Nadere informatie

Wonen Als men zou verhuizen blijft ongeveer 40% het liefst in Leiden wonen, daarna zijn Amsterdam en Den Haag favoriete woonplaatsen

Wonen Als men zou verhuizen blijft ongeveer 40% het liefst in Leiden wonen, daarna zijn Amsterdam en Den Haag favoriete woonplaatsen April 2013 Binding met aar verbonden met stad en regio In hoeverre richt de aar zich op de eigen stad dan wel op de regio voor diverse activiteiten? Wat is hun oriëntatie in de randstad? Deze vraag staat

Nadere informatie

Joost Meijer, Amsterdam, 2015

Joost Meijer, Amsterdam, 2015 Deelrapport Kohnstamm Instituut over doorstroom vmbo-mbo t.b.v. NRO-project 405-14-580-002 Joost Meijer, Amsterdam, 2015 Inleiding De doorstroom van vmbo naar mbo in de groene sector is lager dan de doorstroom

Nadere informatie

Onderwijs in Kaart 2018 Midden-Brabant

Onderwijs in Kaart 2018 Midden-Brabant Onderwijs in Kaart 2018 Midden-Brabant Cijfermatige onderwijsontwikkelingen in Midden-Brabant Transvorm Tilburg, mei 2018 Spoorlaan 171 04 5038 CB Tilburg Postbus 4275 5004 JG Tilburg T 088 144 40 00 F

Nadere informatie

Vertrekredenen jonge docenten in het vo

Vertrekredenen jonge docenten in het vo Vertrekredenen jonge docenten in het vo 1 Inhoudsopgave Inleiding I. Willen jonge personeelsleden het vo verlaten? II. Waarom verlaten jonge docenten het vo? Rob Hoffius, SBO Januari 2010 2 Verlaten jonge

Nadere informatie

De arbeidsmarkt voor Ad gediplomeerden: Naar prognoses voor Ad opleidingen?

De arbeidsmarkt voor Ad gediplomeerden: Naar prognoses voor Ad opleidingen? De arbeidsmarkt voor Ad gediplomeerden: Naar prognoses voor Ad opleidingen? Prof. dr. Didier Fouarge ROA, Maastricht University (www.roa.nl) d.fouarge@maastrichtuniversity.nl Dag van de Ad, Amersfoort,

Nadere informatie

Achtergrondinformatie

Achtergrondinformatie BIJLAGE 3 Achtergrondinformatie Diplomarendement Daling diplomarendement voltijd hbo-bacheloropleidingen De trend die de Inspectie van het Onderwijs de afgelopen jaren signaleerde in het hbo zet door:

Nadere informatie

Zorgplicht arbeidsmarktperspectief ZORGEN VOOR WERKZAME OPLEIDINGEN. Arbeidsmarktintrede van mbo-gediplomeerden. september 2016

Zorgplicht arbeidsmarktperspectief ZORGEN VOOR WERKZAME OPLEIDINGEN. Arbeidsmarktintrede van mbo-gediplomeerden. september 2016 ZORGEN VOOR WERKZAME OPLEIDINGEN Arbeidsmarktintrede van mbo-gediplomeerden Auteurs Christoph Meng & Annelore Verhagen, Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) september 2016 Jaarlijks krijgen

Nadere informatie

Hoe staan we er nu voor?

Hoe staan we er nu voor? Presentatie voor het debat Iedereen ZZP-er: Over winners' en 'losers' op de arbeidsmarkt, Groninger Forum, 26 maart 2015 Prof.dr. Jouke van Dijk Hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse Rijksuniversiteit

Nadere informatie

TOELICHTING INDICATOREN STUDIE IN CIJFERS HBO d.d. mei 2017

TOELICHTING INDICATOREN STUDIE IN CIJFERS HBO d.d. mei 2017 TOELICHTING INDICATOREN STUDIE IN CIJFERS HBO d.d. mei 2017 Studie in Cijfers (vaak ook studiebijsluiter genoemd) geeft een beeld van hoe een opleiding aan een hogeschool het doet in vergelijking met dezelfde

Nadere informatie

De hbo er aan het werk

De hbo er aan het werk De hbo er aan het werk Hogescholen leiden op voor de arbeidsmarkt. Dat doen zij met succes. Het overgrote deel van de studenten vindt binnen 3 maanden een baan op minimaal hbo-niveau. Beroepen en functies

Nadere informatie

Voor intern gebruik bij een opleiding wordt gerapporteerd over alle stellingen, vragen, toelichtingen enz.

Voor intern gebruik bij een opleiding wordt gerapporteerd over alle stellingen, vragen, toelichtingen enz. Standaardisatie en formulering stellingen en vragen voor module evaluaties VHL versie 27 maart 2011 Inleiding In het voorjaar van 2010 is het project Standaardiseren module evaluaties VHL breed o.l.v.

Nadere informatie

RAPPORT ANALOGIEËNTEST (HOGER NIVEAU)

RAPPORT ANALOGIEËNTEST (HOGER NIVEAU) RAPPORT ANALOGIEËNTEST (HOGER NIVEAU) Respondent: Jill Voorbeeld E- mailadres: voorbeeld@testingtalents.nl Geslacht: vrouw Leef tijd: 30 Opleiding sniveau: hbo Verg elijking sg roep: Representatieve steekproef

Nadere informatie

Jaarlijkse Studenten Enquete (JSE) Behaalde resultaten en samenvatting. Studiejaar

Jaarlijkse Studenten Enquete (JSE) Behaalde resultaten en samenvatting. Studiejaar Jaarlijkse Studenten Enquete (JSE) Behaalde resultaten en samenvatting Studiejaar 2-2 Inhoudopgave Inleiding Samenvatting De enquete vragen De resultaten 7 2 Inleiding De Jaarlijkse Studenten Enquete (JSE)

Nadere informatie

Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2017

Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2017 ROA Titel Schoolverlaters tussen onderwijs en arbeidsmarkt 2017 Per Bles Christoph Meng ROA Fact Sheet ROA-F-2018/11 Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt ROA Research Centre For Education and

Nadere informatie

Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs West-Brabant

Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs West-Brabant Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs West-Brabant In mei 2019 verscheen de Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs. In die publicatie leest u over de actuele trends en ontwikkelingen in het zorg- en welzijnsonderwijs

Nadere informatie

Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Zuidoost-Brabant

Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Zuidoost-Brabant Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Zuidoost-Brabant In mei 2019 verscheen de Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs. In die publicatie leest u over de actuele trends en ontwikkelingen in het zorg- en welzijnsonderwijs

Nadere informatie

Tevredenheid over docenten

Tevredenheid over docenten Studenten in sector tevredener dan in totale hoger onderwijs... 2 Studenten tevreden over docenten bij niet-bekostigde tweedegraads lerarenopleidingen hbo... 3 Pabo-studenten minder tevreden over docenten

Nadere informatie

A.J.E. de Veer, R. Verkaik & A.L. Francke. Stagiairs soms slecht voorbereid op praktijk. Zorgverleners over de aansluiting

A.J.E. de Veer, R. Verkaik & A.L. Francke. Stagiairs soms slecht voorbereid op praktijk. Zorgverleners over de aansluiting Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (A.J.E. de Veer, R. Verkaik & A.L. Francke. Stagiairs soms slecht voorbereid op praktijk. Zorgverleners over de aansluiting

Nadere informatie

Tevredenheid over praktijkgerichtheid/contact beroepspraktijk

Tevredenheid over praktijkgerichtheid/contact beroepspraktijk Tevredenheid over praktijkgerichtheid/contact beroepspraktijk Studenten in sector vaker tevreden dan in totale hoger onderwijs... 2 Wisselende tevredenheid over praktijkgerichtheid... 3 Pabo-studenten

Nadere informatie

De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hoger beroepsonderwijs. HBO-Monitor 2007. G.W.M. Ramaekers

De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hoger beroepsonderwijs. HBO-Monitor 2007. G.W.M. Ramaekers De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hoger beroepsonderwijs HBO-Monitor 2007 G.W.M. Ramaekers Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde

Nadere informatie

Landelijke Monitor. Studentenhuisvesting. Uitgevoerd in opdracht van Kences. ir. C. Poulus. Augustus 2013 r2013-0030cp 12240-WON

Landelijke Monitor. Studentenhuisvesting. Uitgevoerd in opdracht van Kences. ir. C. Poulus. Augustus 2013 r2013-0030cp 12240-WON Landelijke Monitor Studentenhuisvesting 2013 Uitgevoerd in opdracht van Kences ir. C. Poulus Augustus 2013 r2013-0030cp 12240-WON ABF Research Verwersdijk 8 2611 NH Delft 015-27 99 300 Copyright ABF Research

Nadere informatie

Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Midden-Brabant

Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Midden-Brabant Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs Midden-Brabant In mei 2019 verscheen de Arbeidsmarkt in Beeld: Onderwijs. In die publicatie leest u over de actuele trends en ontwikkelingen in het zorg- en welzijnsonderwijs

Nadere informatie

Uit huis gaan van jongeren

Uit huis gaan van jongeren Arie de Graaf en Suzanne Loozen Jaarlijks verlaten bijna een kwart miljoen jongeren het ouderlijk huis. Een klein deel van hen is al vóór de achttiende verjaardag uit huis gegaan. De meeste jongeren gaan

Nadere informatie

TOELICHTING INDICATOREN OP STUDIEKEUZE123.NL I.V.M. DATA-AANPASSING SEPTEMBER 2017 d.d. september 2017

TOELICHTING INDICATOREN OP STUDIEKEUZE123.NL I.V.M. DATA-AANPASSING SEPTEMBER 2017 d.d. september 2017 TOELICHTING INDICATOREN OP STUDIEKEUZE123.NL I.V.M. DATA-AANPASSING SEPTEMBER 2017 d.d. september 2017 Achtergrond Eind september heeft Studiekeuze123 de opleidingspagina s op haar website vernieuwd. Naast

Nadere informatie

Studenten aan lerarenopleidingen

Studenten aan lerarenopleidingen Studenten aan lerarenopleidingen Factsheet januari 219 In de afgelopen vijf jaar is het aantal Amsterdamse studenten dat een lerarenopleiding volgt met ruim 9% afgenomen. Deze daling is het sterkst voor

Nadere informatie

Studentenwoonwensen Den Haag. Onderzoek naar de woonwensen van studenten in Den Haag

Studentenwoonwensen Den Haag. Onderzoek naar de woonwensen van studenten in Den Haag Studentenwoonwensen Den Haag 2015 Onderzoek naar de woonwensen van studenten in Den Haag Uitgevoerd in opdracht van DUWO Studentenhuisvesting en gemeente Den Haag Maarten Vijncke & René van Hulle 10 maart

Nadere informatie

Vakantiewerk in het mkb 2004

Vakantiewerk in het mkb 2004 Vakantiewerk in het mkb 2004 Koninklijke Vereniging MKB-Nederland Delft, 3 augustus 2004 Contactpersoon: dhr. drs. A. van Delft : 015 21 91 255, e-mail: delft@mkb.nl Copyright Koninklijke Vereniging MKB-Nederland,

Nadere informatie

Kwaliteit betekent nog geen kwantiteit

Kwaliteit betekent nog geen kwantiteit Kwaliteit betekent nog geen kwantiteit Onderzoek naar de relatie tussen kwaliteitsoordeel en instroom bij universitaire bacheloropleidingen Eva de Haan, BSc Drs. José van Zwieten Maart 2013 Bijcollege

Nadere informatie

Tekorten op de ICT-arbeidsmarkt verklaard Door Has Bakker (beleidsadviseur ICT~Office)

Tekorten op de ICT-arbeidsmarkt verklaard Door Has Bakker (beleidsadviseur ICT~Office) Tekorten op de ICT-arbeidsmarkt verklaard Door Has Bakker (beleidsadviseur ICT~Office) ICT~Office voorspelt een groeiend tekort aan hoger opgeleide ICT-professionals voor de komende jaren. Ondanks de economische

Nadere informatie

Loopbaan na Leiden Profiel van een Leids academicus

Loopbaan na Leiden Profiel van een Leids academicus Loopbaan na Leiden Profiel van een Leids academicus Even voorstellen Drs. Loes Nordlohne Loopbaanadviseur Studenten Loopbaan Service Geesteswetenschappen De WO-Monitor - Landelijk onderzoek onder alle

Nadere informatie

Behoeftes rijksambtenaren in kaart Flitspanelonderzoek oktober Een uitgave in het kader van het strategisch personeelsbeleid Rijk

Behoeftes rijksambtenaren in kaart Flitspanelonderzoek oktober Een uitgave in het kader van het strategisch personeelsbeleid Rijk Behoeftes rijksambtenaren in kaart Flitspanelonderzoek oktober 2017 Een uitgave in het kader van het strategisch personeelsbeleid Rijk Managementsamenvatting In het kader van de totstandkoming van het

Nadere informatie

Langdurige werkloosheid in Nederland

Langdurige werkloosheid in Nederland Langdurige werkloosheid in Nederland Robert de Vries In 25 waren er 483 duizend werklozen. Hiervan waren er 23 duizend 42 procent langdurig werkloos. Langdurige werkloosheid komt vooral voor bij ouderen.

Nadere informatie

NSE: Van vraag naar verbetering

NSE: Van vraag naar verbetering NSE: Van vraag naar verbetering Olof Wiegert Hogeschool van Amsterdam Stafafdeling Onderwijs en Onderzoek Hogeschool van Amsterdam 46444 studenten 3539 medewerkers 7 domeinen 68 voltijd bachelor opleidingen

Nadere informatie

NATIONALE STUDENTEN ENQUÊTE 2017

NATIONALE STUDENTEN ENQUÊTE 2017 NATIONALE STUDENTEN ENQUÊTE 2017 Het landelijke tevredenheidsonderzoek Figuur X.x Ontwikkeling themascore onder studenten in het hoger onderwijs inhoud naar studieniveau (2013 t/m 2017), waarbij 1 is zeer

Nadere informatie

Resultaten Conjunctuurenquete 1e helft 2014

Resultaten Conjunctuurenquete 1e helft 2014 Resultaten Conjunctuurenquete 1e helft 214 Willemstad, Maart 214 Inleiding In juni 214 zijn in het kader van de conjunctuurenquête (CE) de bedrijven benaderd met vragenlijsten op Curaçao. Doel van deze

Nadere informatie

Yes We Can Fellow onderzoek

Yes We Can Fellow onderzoek Yes We Can Fellow onderzoek Resultaten 2017 1 Inhoud Inleiding... 3 Respons... 3 Eigenschappen responsegroep... 3 Enkelvoudige of meervoudige problematiek... 4 Zorg voorafgaand aan opname... 4 Situatie

Nadere informatie