Rots en Water. werkboek. Naam:

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Rots en Water. werkboek. Naam:"

Transcriptie

1 Rots en Water werkboek Naam: 1

2 Vooraf Toen ik zo oud was als jullie, was ik het grootste meisje van de klas en had ik een bril op met glazen zo dik als de bodem van een jampot. Ik zag er dus anders uit dan de andere kinderen. Want die hadden grote voeten, rode haren, sproeten, scheve tanden, een donkere huid of juist witte haren. Iedereen is anders En er was iemand die was anders omdat haar moeder niet meer bij haar vader woonde. En iemand die met een hele rare stem praatte. En een jongen die ziek was en af en toe van zijn stoel viel. En een jongen die heel snel boos werd en dan andere jongens ging slaan en schoppen. Iedereen was anders, net als nu. Leren van elkaar Bij Rots en Water gaan we leren dat beide reacties goed kunnen zijn. De kinderen die wat meer rots zijn, kunnen leren hoe het is om wat meer water te zijn. En andersom natuurlijk. En dat alles doen we met respect. We leren van elkaar en we hebben vooral veel plezier met elkaar. Doe je mee? Angela En we lijken op elkaar En toch lijken we ook heel erg op elkaar. We zijn allemaal wel eens boos of bang of blij of verdrietig. En we zijn allemaal wel ergens heel erg goed in. En we gaan allemaal naar school en hebben allemaal wel een hobby. Rots of water? En we zijn allemaal wel eens een beetje rots en ook wel eens een beetje water. Bijvoorbeeld als iemand iets tegen je zegt wat je niet zo leuk vindt. Je kunt dan iets gemeens terug zeggen (rots), maar je kunt ook zeggen lekker belangrijk (water). Dit boekje is voor jou gemaakt door: Erwin, Jerome, Rosalie en Angela 2

3 Inhoud Rots en Water... 1 Vooraf... 2 Iedereen is anders... 2 En we lijken op elkaar... 2 Rots of water?... 2 Leren van elkaar... 2 Inhoud... 3 Les 1: Sterk staan... 4 Gouden haan... 4 Je buik... 4 Groeten... 4 Opdracht... 4 Les 2: Evenwicht... 5 Thermometer... 5 Een echte vriend... 5 Opdracht... 5 Les 3: Ademkracht... 6 Spannend... 6 Hoog en laag... 6 In de sport... 6 Opdracht... 6 Les 4: Kiai... 7 Om hulp roepen... 7 Zelfverdediging... 7 Wanneer?... 7 Opdracht... 7 Les 5: Grenzen... 8 Lichaamsgrenzen... 8 Pijngrenzen... 8 Ik zie/denk/hoor... 8 Opdracht... 8 Les 6: Stop... 9 Confrontatieregels... 9 Les 7: Luisteren...10 Concentratie...10 Praktijk...10 Opdracht...10 Les 8 Vertrouwen...11 Pesten...11 Opdracht...12 Les 9 Lichaamstaal...13 Tunnel of strand...13 Actie reactie...13 Opdracht...13 Les 10 Afweer...14 Uchi-uke...14 Wering op oorvijg Wreeftrap Sterk weglopen Woorden Opdracht Les 11: Spelen Basis Samenwerken Kwaliteiten Opdracht Les 12: Onbuigbaar Visualisatie Concentratie Overtuiging Praktijk Raadsel Les 13 Wensen (On)echte wensen Ik wil het Jouw wenspiramide Les 14: Intuitie Jouw voorgevoel Eigen koers Een belangrijke vraag Les 15: Helden Focus Verliezen Teleurstelling Jouw helden Les 16: Respect Voorbeelden Goed en kwaad Les 17 Op herhaling Les 18: Finale

4 Les 1 Sterk staan Als je sterk staat, word je niet zo snel omgeduwd. Je staat stevig met je voeten op de grond. Maar je kunt ook sterk staan door je niet te veel aan te trekken van wat anderen zeggen, door voor je eigen mening op te komen en door dingen te doen die je eigenlijk nog niet durft. Gouden haan De gouden haan kan je helpen om te oefenen met sterk staan, en dan op 1 been. Het komt uit de karate vandaan en er zijn mensen die urenlang zo kunnen staan. Lukt het nog niet helemaal? Dat is helemaal niet raar. Gewoon blijven oefenen en misschien dat de volgende tips je kunnen helpen: 1. Denk nergens aan 2. Kijk naar een punt 3. Span je buikspieren aan 4. Beeld je in dat je voet aan de grond is vastgeplakt Rots en Water veel buikspieroefeningen. Het helpt je je krachtcentrum beter te voelen en je krijgt er ook doorzettingsvermogen van. Groeten Iedere les zullen wij elkaar groeten. Niet He, hallo hoe gaat het met je, maar met de Rots en Water-groet. We maken een vuist met de linkerhand, die ons hart beschermt. De rechterhand is de waterhand, hiermee maak je vrienden. De rechterhand bedekt de linkerhand, waarna we de ander een paar tellen aankijken en we zeggen Respect. Dit betekent dat we plezier hebben met elkaar, van elkaar kunnen leren, naar elkaar luisteren en elkaar zullen helpen. Ook betekent het dat we problemen altijd eerst op een water-manier proberen op te lossen, maar als het echt niet anders kan, kunnen we goed voor onszelf opkomen. Opdracht Misschien heb je na de eerste les al een idee over of je meer Rots bent, of meer Water. Het kan best zijn dat je thuis meer Rots bent en op school meer Water, of andersom. Schrijf hieronder op of je meer Rots of Water bent en waarom je denkt dat het zo is. Je buik Bijna alle kracht komt uit je buik. Als je een stevige vuist maakt met je hand, dan voel je dat in je buik. Om die reden doen we bij 4

5 Les 2 Evenwicht Als je in evenwicht bent, dan kun je bang zijn, boos zijn, blij zijn, verdrietig zijn. Alle emoties mogen er zijn. Als je uit evenwicht bent dan ben je heel veel boos of bang of verdrietig en daar voel je je dan niet lekker bij. Je lichaam heeft ook een evenwichtspunt, in je buik. Als je iets te veel naar voren helt dan val je om, en ook als je teveel naar achteren helt, of opzij. Thermometer Ook voor je evenwicht is het belangrijk om je buik te voelen. Daarom vragen we regelmatig aan te geven op je eigen thermometer of je je buik nog hebt gevoeld tijdens het spel. Als dat niet in een keer lukt, is dat niet raar, maar wees wel eerlijk (tegen jezelf en anderen). als we dat weten, dan kunnen we daar rekening mee houden. Aan het begin van de les mag je vaak aangeven met een cijfer tussen de 0 en 10 hoe jij je voelt. Een 10 is helemaal geweldig, een 0 is helemaal mis. En daar zit ook nog van alles tussen in. Als je wilt mag je er iets over vertellen tegen de groep, maar dat hoeft niet. Een echte vriend Wat is een echte vriend? Iemand met wie je leuk kan spelen, die bij je in de klas zit, die aardig tegen je is? Of ook iemand die je helpt als je je niet zo fijn voelt. Als je boos bent, of bang of verdrietig? Een echte vriend is iemand op wie je kunt vertrouwen, op wie je kan steunen. Opdracht Maak een tekening van jouw echte vriend. Zoals jij zou willen hoe hij of zij is. Je mag er ook van alles bijschrijven. We gebruiken ook de thermometer om te ontdekken hoe we ons voelen vandaag. Boos, bang, blij, verdrietig? Want 5

6 Les 3 Ademkracht Zonder adem kun je niet leven. Het zorgt ervoor dat er zuurstof in je lichaam komt. Maar het doet nog veel meer. inspant, dan ga je sneller ademhalen. En als je iets moet doen waarvoor je heel sterk moet zijn, dan gebruik je je uitademing hiervoor. Opdracht Nu je 3 lessen van Rots en Water hebt gevolgd, kun je vast al bedenken wat je zou willen leren. Dus niet wat je vader of moeder of de meester of juf belangrijk vinden, maar wat jij wilt leren. Schrijf hieronder 3 dingen op die jij graag de komende lessen zou willen leren. Spannend Als je iets gaat doen wat spannend is, dan zal je waarschijnlijk hoog in je lichaam ademhalen. Misschien vergeet je zelfs wel even om adem te halen. Als je dan een paar keer diep ademhaalt naar je buik, zul je merken dat je je veel fijner voelt. Hoog en laag Als je ademhaling hoog is ben je heel erg licht, mensen kunnen je makkelijk omduwen of optillen. Maar je kunt je adem ook uit je buik halen en dan kun je jezelf heel zwaar maken. Zo zwaar dat het heel moeilijk wordt om opgetild te worden. Als je slaapt, adem je ook heel diep en ben je veel zwaarder, dan wanneer je wakker bent. In de sport Bij het sporten wordt er veel gebruik gemaakt van de ademkracht. Als je je heel erg 6

7 Les 4 Kiai In de vorige les hebben we geleerd hoe belangrijk onze ademkracht is. Deze ademkracht kan je ook helpen om dingen te doen die heel moeilijk of zwaar lijken. Bijvoorbeeld het doorslaan van het houten plankje. Daarvoor gebruik je de Kiai. Om hulp roepen Durf jij je stem laten horen terwijl iedereen naar je kijkt. Dat is ook rots zijn, want je trekt je er niets van aan. Een hele harde schreeuw bijvoorbeeld. En die kan je gebruiken als je een keer om hulp moet roepen. links, dan rechts. Eerst op een skippybal, daarna op een stootkussen. Tips? Zorg ervoor dat je het doet met een stevig aangespannen hand, anders kan het best pijn doen. En zorg er ook voor dat je het gecontroleerd doet. Dus niet in het wilde weg stoten, maar gericht en geconcentreerd. In evenwicht. Wanneer? Er zijn kinderen die nooit vechten, er zijn kinderen die wel vaker een tik uitdelen. Hoe komt dat? De een is wat meer rots en de ander wat meer water. De een probeert het op te lossen door zichzelf te verdedigen, de ander door zijn schouders op te halen of weg te lopen. De rotsen kunnen wat van de water-kinderen leren en andersom. Maar het belangrijkste voor iedereen is dat je zelf een keuze maakt en je niet laat leiden door je emoties. Zelfverdediging Maar soms heb je geen hulp nodig, kun je voor jezelf opkomen. Door je te verdedigen. Je staat dan in een stevige houding, met de benen ligt gebogen en je vuisten voor je borst. Je hebt je kin iets omhoog en kijkt de ander recht aan in de ogen. Je let daarbij op je ademhaling en haalt de kracht uit je buik. Vanuit deze houding kun je stootbewegingen maken. Eerst Opdracht Schrijf op wat er gebeurde toen je de laatste keer jezelf moest verdedigen. Wat deed je, wat dacht je en wat voelde je? 7

8 Les 5 Grenzen Ieder land heeft grenzen. Aan de andere kant van de grens spreken ze een andere taal, zijn er andere regels, zien de mensen er misschien anders uit. Er zijn heel veel ruzies geweest tussen landen over grenzen, waarbij het ene land altijd over de grens van het andere land wilde gaan. Lichaamsgrenzen Ook jij hebt grenzen. Als mensen bijvoorbeeld te dicht bij je komen staan, dan kun je je heel vervelend voelen, of als iemand iets doet of zegt wat jou niet bevalt, dan voel je ook dat iemand over jouw grenzen heen gaat. En daar kun je dan boos of bang of verdrietig over worden. zie/denk/hoor om daarna te vertellen hoe jij je daarbij voelt en een voorstel te doen om het op te lossen. Zo hoeven wel elkaar niet de schuld te geven! Opdracht Schrijf eens op wat jouw eigen grenzen zijn. Wat mag een ander niet tegen jou zeggen of bij jou doen? En hoe reageer je daar dan op? Wat zou je tegen die ander willen zeggen? Pijngrenzen Sommige oefeningen bij Rots en Water zijn misschien nog iets te moeilijk of te zwaar voor jou, of het doet misschien een beetje pijn. Alleen jij kunt dat aanvoelen en jij zult dat ook zelf moeten aangeven. Jij bewaakt je eigen grenzen. Ik zie/denk/hoor Dat kun je doen door het te zeggen: ik voel pijn aan mijn hand als ik op het stootkussen sla en wil het liever op een bal proberen. Ik merk dat je niet naar me luistert en vind het vervelend. Ik wil je vragen te stoppen met door mij heen te praten. Als je je eigen grens aangeeft, begin dan altijd met Ik 8

9 Les 6 Stop Stop, dat wil ik niet, en toch gaan ze nog even door. Hoe kan dat nou toch, waarom luisteren ze niet altijd naar je? Je hebt vaak meer nodig dan alleen maar de woorden om iemand te laten ophouden. Confrontatieregels Er zijn regels die jou kunnen helpen om jouw STOP veel steviger te laten zijn. Probeer ze eens uit en vraag een ander om te kijken hoe het gaat. 4. Laat je stem rustig en overtuigend klinken. 5. Maak je groot en neem veel ruimte in. 1. Blijf in je basis: haal iets dieper adem en breng je adem naar je buik. 2. Zeg duidelijk wat je niet bevalt en wat jij wilt dat de ander doet. 3. Maak daarbij oogcontact. 9

10 Les 7 Luisteren kinderen vinden het daarna prettig. We luisteren naar elkaar, dat is een van de regels die we met elkaar hebben afgesproken in de les. Maar een misschien nog wel belangrijkere regel is dat je luistert naar je zelf. Als je naar jezelf kunt luisteren, dan word je veel kalmer en kun je goede beslissingen nemen. Ook weet je dan beter wat je zelf wilt en ben je minder gevoelig voor alles en iedereen om je heen. Praktijk Ook ik zal de komende lessen proberen nog beter naar jullie te luisteren. En dat wat jullie mij vertellen in de les mee te nemen. Als je bijvoorbeeld gepest bent op het schoolplein, of je hebt ruzie gehad met je broertje, of je bent met voetbal het veld uitgestuurd, omdat je de tegenstander had geduwd. Hier kunnen we met elkaar heel veel van leren. Want de kans is groot dat iemand anders uit de groep dat ook een keer heeft meegemaakt. Dan blijkt dat jij niet de enige bent. Opdracht Ga eens na wat er de afgelopen weken allemaal is gebeurd, waarbij jij heel erg rots of juist heel erg water was. Schrijf minstens 3 situaties op die we in de groep kunnen bespreken. En schrijf daarbij ook op wat je deed, wat je dacht en wat je voelde. Concentratie Aan het begin van iedere les zullen we voortaan een paar minuten luisteren naar onszelf, naar het suizen van onze oren. Daarbij proberen we zo min mogelijk na te denken en ons niet te laten afleiden door de geluiden van buitenaf. De eerste paar keer zal het raar zijn, maar de meeste 10

11 Les 8 Vertrouwen Als je elkaar kunt vertrouwen, dan hoef je elkaar niet te pesten. Er wordt best veel gepest. Niet alleen bij kinderen, maar ook grote mensen doen er nog aan mee. Op het werk, in de straat of in de familie. Mensen worden buitengesloten, horen er niet bij. Helaas kunnen wij de ander niet veranderen, maar wel hoe we er zelf mee omgaan. Het goede voorbeeld geven dus. Als jij niet gepest wilt worden, pest dan ook een ander niet. Als jij wilt dat mensen aardig tegen je zijn, wees dan ook aardig tegen de ander. En zo wordt de wereld alweer een klein beetje mooier. Pesten Er zijn zeven manieren om met pesten om te gaan. 1. De bink heeft er lol in als anderen bang voor hem zijn. Hij dreigt, scheldt en slaat om anderen te laten merken dat hij sterker is. Bink denkt dat anderen hem leuk en indrukwekkend vinden als hij zijn kracht laat zien. 2. De angstbijter schopt en slaat omdat hij bang is dat anderen hem zullen pakken. Hij is veel te vlug met zijn aanvallen. Angstbijter vertrouwt anderen niet. Hij is agressief zonder dat hij weet wat anderen zullen doen. 3. De meeloper slaat omdat anderen slaan. Hij helpt degene die toch wint met vechten. Als hij ziet dat iemand wordt gepest, dan zal hij nog even een extra trap geven. 4. Popeye slaat nooit als eerste. Hij vecht alleen als hij echt wordt aangevallen. Hij wordt ook kwaad als anderen het slachtoffer worden. 5. De driftkop denkt niet na. Als hem iets dwars zit wordt hij kwaad en slaat erop los. Hij pakt vaak de verkeerde. Ook kan hij spijt krijgen omdat hij in zijn kwaadheid net de verkeerde dingen doet. 6. De robot heeft van tevoren al een hekel aan bepaalde groepen mensen. Zonder erbij na te denken gedraagt hij zich agressief tegen bijvoorbeeld mensen met een andere huidskleur. Hij wordt kwaad, omdat hij denkt dat het zo hoort. 11

12 7. De angsthaas is bang voor elke vorm van geweld. Zodra hij ergens problemen verwacht of ziet, maakt hij dat hij weg komt. Vechtpartijen en conflicten gaat hij uit de weg. Opdracht Schrijf bij ieder type een naam van iemand op die jij kent. Hoe zou je zelf willen zijn? 12

13 Les 9 Lichaamstaal Zonder iets te zeggen, vertel je al iets aan de ander. Met je houding, je ogen, je gezicht, de kleding die je aan hebt. Daarmee laat je zien wie je bent of hoe je zou willen zijn. En of je meer rots bent of water bent. Opdracht Kijk in de spiegel en teken je zelf zoals je je ziet. Je mag er ook van alles bijschrijven, als je dat wilt. Teken in het tweede vakje je zelf, zoals je zou willen hoe je er uit ziet. En ook daar mag van alles bijgeschreven worden. Tunnel of strand Als je langs een groep kinderen loopt dan kun je in elkaar gedoken lopen, schichtig alsof je in een tunnel loopt en bang bent je hoofd te stoten. Je kijkt de kinderen niet aan, of juist veel te lang. Je hebt je ademhaling hoog. Dat is de tunnelhouding. De kinderen zullen zien dat je het best spannend vindt Als je langs een groep kinderen loopt, kalm, relaxed met een glimlach om je mond en je kin in de lucht, dan zullen de kinderen denken dat je er plezier in hebt. Je hebt nog niets gezegd, maar je houding zegt voldoende. Actie reactie Als kinderen zien dat je je niet op je gemakt voelt, dan zullen ze daar op reageren. Zeker pestkoppen. Als ze zien dat je sterk (weg)loopt dan ben je veel minder interessant om gepest te worden. Je straalt daarmee uit: Lekker belangrijk. 13

14 Les 10 Afweer Hoe kun je jezelf beschermen, bijvoorbeeld als iemand je wilt slaan? Dat kan door sterk weg te lopen of door sterk te staan en de duw van de ander te gebruiken om hem uit evenwicht te krijgen. Uchi-uke Bij de uchi-uke maak je gebruik van de energie waarmee iemand jou een duw wilt geven. Je pakt de bovenarm stevig vast en draait die naar buiten toe. Hiermee draait het bovenlichaam mee en zal de ander uit balans komen en op de grond vallen, waarna je rustig kunt zeggen Ophouden. Wering op oorvijg Als iemand je een klap tegen je hoofd of je oor wilt geven, dan kun je je arm gebruiken om je hier tegen te beschermen. Je spant daarbij alle spieren aan, waardoor het een rots wordt en je er zelf weinig van zal voelen. Vervolgens kun je de arm vastpakken en zo draaien dat ook nu je tegenstander op de grond valt. Sterk weglopen Probeer altijd in te schatten wat het handigst is, voordat je je gaat afweren. Is het beter om sterk weg te lopen, dat je net doet alsof je het niet hebt gehoord? Is er een hele groep of is het 1 tegen 1? Kun je hulp inroepen? Ben je op de fiets en de ander niet? Pas als je dat allemaal hebt overzien, besluit je wat te doen. Woorden In veel gevallen hoef je je niet te verweren tegen slaan of schoppen, maar tegen gemene woorden. Wat soms nog lijkt op plagen, wordt pesten wanneer het je pijn doet. Als je er verdrietig of bang of boos over wordt. Ook hier kun je je tegen verweren, door er niet op in te gaan en zeker niet mee te gaan doen. Als het door blijft gaan, dan kun je altijd hulp vragen bij een meester of juf. Opdracht Waartegen zou jij je willen afweren? Wreeftrap De wreeftrap gebruiken we alleen in hoge nood, je kunt iemand er flink pijn mee doen. Dus alleen als het echt niet anders kan. Je staat in de gouden haan, wijst met je tenen naar de grond, gaat met je been naar achteren en haalt uit met een flinke Kiai tussen de benen van de ander. 14

15 Les 11 Spelen Het lijkt zo makkelijk, maar er zijn zoveel kinderen die het niet kunnen. Samen spelen, samen plezier hebben, samen iets moois maken. Vandaag gaan we dat met elkaar oefenen. Basis Bij Rots en Water gaat het om gronden, centreren en focussen. Met gronden bedoelen we dat je de aarde onder de voeten stevig voelt, dat je je veilig voelt. Met centreren bedoelen we dat je gebruik kunt maken van je krachtcentrum in je buik en met focussen kun je je concentreren op 1 punt. Hoe kun je dit terug laten komen in een spel? Samenwerken Er zijn kinderen die nog niet kunnen samenwerken. Die het liefste hun eigen spel willen doen of hun eigen plan willen uitvoeren. Als je met elkaar gaat samenwerken, dan wordt het spel vaak veel leuker en het plan beter. Wat heeft dat te maken met Rots en Water? Als je allebei rots bent, dan wordt samenwerken moeilijk. Als je allebei water bent ( het maakt mij niets uit ) dan zal er waarschijnlijk ook niet veel gebeuren. Maak gebruik van elkaars kwaliteiten! Kwaliteiten Het is veel makkelijker om iemand te vertellen wat hij allemaal niet goed doet, dan te vertellen wat je in de ander bewondert. Terwijl het heel fijn kan zijn als mensen jou vertellen hoe ze jou zien. Daar kun je wat van leren. Opdracht Schrijf in 3 zinnen op wat voor spel jullie samen hadden bedacht. Schrijf vervolgens op welke kwaliteiten jij had volgens de kinderen in het groepje waarmee je hebt samengewerkt. 15

16 Les 12 Onbuigbaar Je arm kan onbuigbaar zijn, dat hebben we vandaag uitgeprobeerd. Daar heb je wel wat voor nodig: visualisatie, concentratie en overtuiging. Visualisatie Als je je kunt inbeelden dat er een ijzeren pin door je onderarm zit, die verbonden is met je krachtcentrum in je buik, zal je arm een stuk sterker zijn. Raadsel Onbuigbaarheid heeft ook veel te maken met doorzettingsvermogen. Om te leren door te zetten als het een keer tegenzit. En dan niet op te geven. Probeer het volgende raadsel maar eens op te lossen: maak 2 vierkanten en 8 driehoeken van 8 lucifers. In een keer, zonder ze te breken. Als het je gelukt is teken je jouw oplossing in het vak hieronder. Concentratie Je richt je aandacht helemaal op de muur voor je en het lang maken en houden van je arm. Je laat je niet afleiden door geluid of wat je in je arm voelt. Overtuiging Je prent jezelf in dat jouw arm onbuigbaar is. Daar twijfel je geen moment aan. Praktijk Nu we weten hoe visualisatie, concentratie en overtuiging werken, kunnen we het ook gaan uitproberen in de praktijk. Als jij onbuigbaar wilt zijn voor pestkoppen bijvoorbeeld. Hoe ging het? Wat dacht je en wat deed je en hoe voelde je je toen het (niet) lukte? 16

17 Les 13 Wensen Er was ooit een jongen die meedeed aan de Rots en Watertraining. Bij de laatste les mocht hij een wens schrijven op het houten plankje dat hij zou gaan doorslaan. Hij hoefde er niet lang over na te denken: hij wilde heel erg graag een poes. Maar, zo vertelde hij er bij: Mijn moeder is allergisch voor huisdieren, dus het zal wel niet gebeuren. Het lukte hem om het plankje door te slaan en een week later kreeg ik van hem een waarin hij schreef dat er een zwerfpoesje was aan komen lopen. Iedere dag zette hij een bordje met melk neer, aaide hij hem en dan vertrok hij weer. Zijn wens was uitgekomen! welke materialen. Je maakt een plan om daar aan te gaan werken. En als je zeker weet dat je het kan, dan gaat het ook gebeuren. Geen twijfel, gewoon doen. Jouw wenspiramide Maak in het vak hieronder jouw eigen wenspiramide. (On)echte wensen Wat is een echte wens en wat is geen echte wens? Tegen kinderen die veel willen wordt vaak gezegd: ik wil, ik wil, een kikker in mijn bil. Maar dan gaat het vaak om snoep of nog meer speelgoed of televisie kijken. Maar aan echte wensen kun je zelf werken Ik wil het Eerst ga je eens nadenken over wat jouw wens precies is, of misschien hoef je er niet eens over na te denken, maar droom je er over, of schiet het je te binnen, terwijl je onder de douche staat. Vervolgens bepaal je wat jij nodig hebt om dit voor elkaar te krijgen. Wat je moet kunnen of kennen. Of wie je er voor nodig hebt, of 17

18 Les 14 Intuïtie Soms voel je aan of iemand aardig is of onaardig. Of je voelt aan als er iets gaat gebeuren. Soms heb je het zelfs al gedroomd. Belangrijke beslissingen worden vaak genomen op intuïtie : het voelde gewoon goed. Niet over nadenken, doen wat goed voelt. Jouw voorgevoel Kun je je iets herinneren dat jouw voorgevoel je ergens voor waarschuwde, of voorspelde dat er iets heel leuks ging gebeuren? Een belangrijke vraag Heb jij een belangrijke vraag waar je zelf nog geen antwoord op kan geven, schrijf hem dan hieronder zo op, dat hij beantwoord kan worden met een ja of een nee. We gaan vervolgens in de spirituele kaarten kijken wat het antwoord op jouw vraag zou kunnen zijn. Eigen koers Als je wat ouder wordt zul je steeds meer zelf gaan bepalen. Wat voor school je wilt gaan doen of wat voor beroep je wilt gaan uitoefenen. Met welke vrienden je om wilt gaan en met welke niet. Dat ga jij bepalen en daar zal je intuïtie je bij helpen. Je zult ook ontdekken dat je steeds meer zelf kan. En dat heb je ook nodig om steeds meer vertrouwen in jezelf te krijgen. En? Ben je tevreden met het antwoord? 18

19 Les 15 Helden Er was eens een leermeester in de Middeleeuwen. Hij had drie mannen bij zich staan die allemaal ridder wilden worden. En hij vroeg hen wat ze zagen terwijl ze voor zich uit keken. De eerste zag een bos, vogeltjes, de zon die scheen en een bord waarop hij met zijn pijl en boog zou kunnen schieten. De tweede zag een bord waarop hij met zijn pijl en boog zou kunnen schieten. En de derde zag alleen maar de roos op het bord waarop hij met zijn pijl en boog zou kunnen schieten. Welke man werd door de leermeester uitgekozen om ridder te worden? Focus Dit verhaal maakt duidelijk dat het belangrijk is om je te richten op je doel en je niet af te laten leiden door alles daar om heen. In dit geval de bomen, het lekkere zonnetje en de vogel die zo mooi zong. verliezen om uiteindelijk de winnaar te worden. Daarom zeggen wij bij Rots en Water altijd hoe fijn het is om een wedstrijdje te verliezen, dan heb je ten minste nog wat te leren. En gaan we vooral op zoek naar de dingen waar je nog niet zo goed in bent. Daar kun je ten minste wat van leren. Zo doen helden dat ook, altijd op zoek naar dingen die nog beter kunnen. Teleurstelling En dan blijkt dat je soms ook echt teleurgesteld kan zijn als het niet lukt. Teleurstelling kan je helpen om weer verder te komen. Je kunt blijven liggen als je bent gevallen, maar je kunt er ook voor kiezen om weer op te staan en verder te lopen. Jouw helden Wie zijn jouw helden en waarom? Waar zou jij heel goed in willen zijn? Verliezen De grootste sporthelden hebben heel wat wedstrijden moeten 19

20 Les 16 Respect Als jij wilt dat mensen respect hebben voor jou, heb dat dan ook voor andere mensen. Makkelijker gezegd dan gedaan. Voorbeelden We gaan eens kijken hoe respect in het dagelijkse leven eruit ziet. Je leest straks een aantal voorbeelden van respect en we gaan met elkaar kijken hoe we daar het beste op zouden kunnen reageren. Als rots of water? Je vriend vertelt jou iets onaardigs over een jongen die ook jouw vriend is. Wat doe je? Je beste vriendin wordt gepest op het schoolplein. Wat doe je? Goed en kwaad Het is soms best lastig om te bedenken of je nu respectvol bent tegen een ander of niet. Wat je kan helpen om dat te beoordelen, is door altijd te bedenken: hoe zou ik dit vinden? En als jij het zelf niet leuk zou vinden, doe het dan ook bij een ander niet. Beleefd zijn is ook respect hebben voor anderen. Je kent vast wel wat beleefdheidsregels? In het zwembad, dringt er iemand voor bij de rij voor de glijbaan. Wat doe je? Je schaatst en ziet dat er iemand voor je zijn geld verliest. Wat doe je? De juf vraagt wie er op het bord geschreven heeft. Jij weet het, maar wat doe je? Je broertje heeft jouw tekening stuk gemaakt. Wat doe je? Maar waarom zouden we beleefd zijn tegen elkaar? En waarom zouden we respect moeten hebben voor elkaar? Je hebt iemand uitgelachen in de klas en voelt je daar niet fijn over. Wat doe je? 20

21 Les 17 Op herhaling In les 17 gaan we met elkaar terugkijken op wat we allemaal hebben geleerd bij Rots en Water. Over onszelf en over elkaar. Blader je boek nog maar eens door en schrijf voor jezelf de 5 belangrijkste lessen op. Waarbij je mag opschrijven waarom dat voor jou belangrijke lessen waren. Wat heb je daarin geleerd? 21

22 Les 18 Finale De top bereikt 22

23 Tot slot De Rotskwaliteit staat voor het bewustzijn van de eigen mogelijkheden en persoonlijke levensweg. Deze ervaart en accepteert de taken en verantwoordelijkheden die dit met zich meebrengt en is zich bewust van zinvolheid en roeping. De Waterkwaliteit staat voor het inzicht en de ervaring dat een mens in de vervulling van zijn levensweg de andere mens diep in beider hart ontmoet. Dat wezenlijke grenzen tussen mensen niet werkelijk bestaan en dat dit diepe gevoel van verbondenheid de vanzelfsprekendheid van werkelijke communicatie in zich draagt. 23

24 Naast Rots en Water geven wij ook nog de volgende cursussen: Rots en Water voor ouders, op zoek naar jouw kracht als ouder! Voor ouders van kinderen tussen de 4 en 12 jaar. Eigenwijz, spelenderwijs op zoek gaan naar emoties voor kinderen tussen de 5 en 8 jaar Zin in de brugklas, een voorbereiding voor alle kinderen in groep 8 op de middelbare school. Brugklastraining voor ouders, met daarin de onderwerpen huiswerkbegeleiding, puberteit, omgaan met spanning bij je kind. Anderz leren, waarin kinderen op zoek gaan naar alternatieve leermethoden die het leren makkelijker en leuker kunnen maken. Ik ben speciaal, een psychoeducatief programma voor kinderen met een vorm van autisme. Kijk voor meer informatie op World At Your Feet Hage weer 50b 1151 ER Broek in Waterland info@worldatyourfeet.nl Inschrijvingsnummer KvK Hoorn: BTW-nummer: B01 Bank:

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT

Nadere informatie

Noach bouwt een ark Genesis 6-8

Noach bouwt een ark Genesis 6-8 2 Noach bouwt een ark Genesis 6-8 Het is niet fijn meer op de aarde. De mensen maken ruzie, ze vechten en ze zijn God vergeten. Maar er is één man die anders is. Dat is Noach. Op een dag praat God met

Nadere informatie

Ontdek je kracht voor de leerkracht

Ontdek je kracht voor de leerkracht Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te

Nadere informatie

Evaluatie Rots & Water

Evaluatie Rots & Water Evaluatie Rots & Water Training Weerbaarheid Groep 8 St. Jozefschool Locatie Tarcisius Schooljaar 2003/2004 Door: Linda Geraeds Sociaal Cultureel Werker Docente Weerbaarheid Rots en Water Trainer CMWW

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering.

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. Bij SNAP leren we ouders en kinderen vaardigheden om problemen op te lossen en meer zelfcontrole te ontwikkelen. Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. SNAP (STOP

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Beertje Bruin zegt dan: Ik heb van moeder Beer gehoord dat je erg verdrietig

Beertje Bruin zegt dan: Ik heb van moeder Beer gehoord dat je erg verdrietig Beertje Anders zit stil in een hoekje als Beertje Bruin langskomt. Beertje Bruin zegt dan: Ik heb van moeder Beer gehoord dat je erg verdrietig bent. Kan ik je helpen, want ik ben je vriend en vrienden

Nadere informatie

Waarom dit boek? 7. 1 De ik-fabriek, wat is dat? Lichaamsseintjes Je lichaam is net een fabriek 17

Waarom dit boek? 7. 1 De ik-fabriek, wat is dat? Lichaamsseintjes Je lichaam is net een fabriek 17 Inhoud Waarom dit boek? 7 1 De ik-fabriek, wat is dat? 10 2 Lichaamsseintjes 14 3 Je lichaam is net een fabriek 17 4 De ik-fabriek, hoe ziet die eruit? 18 4.1 De eerste verdieping: voelen 20 4.2 De tweede

Nadere informatie

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren' De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe

Nadere informatie

Over ruzie en hoe je dat oplost natuurlijk!

Over ruzie en hoe je dat oplost natuurlijk! Over ruzie en hoe je dat oplost natuurlijk! Hoe werk je met een spreekbeurtwerkplan? Het eerste deel bestaat uit vragen. Met een moeilijk woord noemen we dat theoretisch onderzoek. In het tweede deel vind

Nadere informatie

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en

Nadere informatie

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Prentenboeken: Les 10: Hoe zeg ik nee. Lesoverzicht. Basis Les 10: Hoe zeg ik nee Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten het verschil tussen prettige en onprettige situaties en kunnen deze herkennen. Kinderen weten dat ze onprettige aanrakingen mogen weigeren.

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Waar een wil is, is een Weg!

Waar een wil is, is een Weg! 5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht

Nadere informatie

Evaluatie. Rots & Water

Evaluatie. Rots & Water Evaluatie Centrum voor Maatschappelijk Werk en Welzijnswerk Brunssum - Onderbanken Rots & Water Training Weerbaarheid Groep 8 Algemene Basisschool Dol-fijn Schooljaar 2003/2004 Door: Linda Geraeds Sociaal

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

Dé 14 fundamentele stappen naar geluk

Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Van de Amerikaanse psycholoog Michael W. Fordyce 1. Wees actief en ondernemend. Gelukkige mensen halen meer uit het leven omdat ze er meer in stoppen. Blijf niet op

Nadere informatie

Het kinderprotocol. Inhoud: 1. Inleiding; het kinderprotocol 2. Goed gedrag kun je leren 3. De schoolregels 4. Pesten/ gepest worden 5.

Het kinderprotocol. Inhoud: 1. Inleiding; het kinderprotocol 2. Goed gedrag kun je leren 3. De schoolregels 4. Pesten/ gepest worden 5. Het kinderprotocol Inhoud: 1. Inleiding; het kinderprotocol 2. Goed gedrag kun je leren 3. De schoolregels 4. Pesten/ gepest worden 5. Slot 1. Het kinderprotocol: Op de Flamingoschool vinden we het erg

Nadere informatie

4 Denken. in het park een keer gebeten door een hond. Als Kim een hond ziet wil ze hem graag aaien. Als

4 Denken. in het park een keer gebeten door een hond. Als Kim een hond ziet wil ze hem graag aaien. Als 4 Denken In dit hoofdstuk vertellen we hoe jij om kan gaan met je gedachten. Veel gedachten maak je zelf. Ze bepalen hoe jij je voelt. We geven tips hoe jij jouw gedachten en gevoelens zelf kunt sturen.

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Verbindingsactietraining

Verbindingsactietraining Verbindingsactietraining Vaardigheden Open vragen stellen Luisteren Samenvatten Doorvragen Herformuleren Lichaamstaal laten zien Afkoelen Stappen Werkafspraken Vertellen Voelen Willen Samen Oplossen Afspraken

Nadere informatie

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een

Nadere informatie

Energiek de lente in!

Energiek de lente in! Miniboekje Energiek de lente in! 10 tips voor meer balans & energie Beste lezer, Dit boekje is een klein cadeautje voor u! De lente is weer begonnen en de bomen staan te popelen om uit te lopen. Koeien

Nadere informatie

Niet eerlijk. Kyara Blaak

Niet eerlijk. Kyara Blaak Kyara Blaak Niet eerlijk Kyara Blaak Kyara Blaak 248media uitgeverij, Steenwijk Grafische realisatie: MDS Grafische Vormgeving Illustraties binnenwerk: Kyara Blaak Alle rechten voorbehouden. Niets uit

Nadere informatie

Ik ga je wat vertellen, je hoeft alleen maar te volgen wat ik zeg, mijn stem is nu het enige wat voor jou belangrijk is om te volgen.

Ik ga je wat vertellen, je hoeft alleen maar te volgen wat ik zeg, mijn stem is nu het enige wat voor jou belangrijk is om te volgen. Oefening 1: Nodig: 2 personen en een boom of een huisdier: Zoek een plek op bij een boom of in de buurt bij je paard of ander huisdier waar je even niet gestoord wordt en veilig even je ogen dicht kunt

Nadere informatie

Hoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld:

Hoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: hoofdstuk 10 Hoe je je voelt Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: zenuwachtig wakker worden omdat je naar school moet, vrolijk

Nadere informatie

Inleiding. Veel plezier!

Inleiding. Veel plezier! Inleiding In dit boek lees je over Danny. Danny is een jongen van 14 jaar. Er zijn veel dingen die Danny verkeerd doet. Hij rent door de school. Hij scheldt zomaar een klasgenoot uit. Of hij spuugt op

Nadere informatie

Voorkom. Pesten. DMS-educatief

Voorkom. Pesten. DMS-educatief Voorkom Pesten lle kinderen krijgen weleens met pesten te maken. Bij pesten is het ene kind altijd sterker dan het andere. De een heeft meer kracht, een grotere mond of meer invloed op de ander. Diegene

Nadere informatie

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een

Nadere informatie

Afgesproken verdeling van de boeken over de groepen

Afgesproken verdeling van de boeken over de groepen DE KANJERTRAINING. Op de Jozefschool wordt er in alle groepen kanjertraining gegeven. Alle leerkrachten zijn gecertificeerd. Doel van de Kanjertraining? Deze werkwijze biedt lln. kapstokken aan om beter

Nadere informatie

Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is:

Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is: Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is: Mijn gezinsvoogd werkt bij de William Schrikker Jeugdbescherming. Wat een toestand, zeg! Wat gebeurt

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

Wat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud

Wat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud Bijlage 3.1. Wat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud Het instinct voor zelfbehoud is heel gezond. Als we dat niet hadden, zou niemand van ons

Nadere informatie

voor leerlingen Pesten op het werk VRAGEN EN OPDRACHTEN

voor leerlingen Pesten op het werk VRAGEN EN OPDRACHTEN voor leerlingen Pesten op het werk VRAGEN EN OPDRACHTEN Bladzijde 5 Waarom dit boekje? Lees de tekst goed. Beantwoord dan de onderstaande vragen. 1 Waar gaat het boekje over?... 2 Door wie kun je op het

Nadere informatie

AMIGA4LIFE. Hooggevoelig, wat is dat? WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN

AMIGA4LIFE. Hooggevoelig, wat is dat? WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN AMIGA4LIFE Hooggevoelig, wat is dat? 7-10 jaar WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN 1 voorlichtingsbrochure hooggevoeligheid - www.amiga4life.nl Ik heb een talent! Ik kan goed

Nadere informatie

Seksualiteit: Grenzen en Wensen

Seksualiteit: Grenzen en Wensen IJBURGCOLLEGE.NL Seksualiteit: Grenzen en Wensen Leerlingen handleiding Michiel Kroon Lieve leerling, Het is belangrijk om op een open en goede manier over seks te kunnen praten. De lessenserie die in

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? RESPECT

WAAROM DIT BOEKJE? RESPECT WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over pesten op het werk. Iemand kan bijvoorbeeld gepest worden door een collega. Of door de baas. PESTEN OF PLAGEN? Pesten is wat anders dan plagen. Iedereen maakt wel

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

GOED VRIENDJE? FOUT VRIENDJE?

GOED VRIENDJE? FOUT VRIENDJE? Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Veilig Thuis, tel.: 0800 2000 Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een uitgave van JIP Den Haag en Middin.

Nadere informatie

De Inner Child meditatie

De Inner Child meditatie De Inner Child meditatie copyright Indra T. Preiss volgens Indra Torsten Preiss copyright Indra T. Preiss Het innerlijke kind Veel mensen zitten met onvervulde verlangens die hun oorsprong hebben in hun

Nadere informatie

3 Pesten is geen lolletje

3 Pesten is geen lolletje Na deze les kun je: het verschil tussen plagen en pesten noemen; jouw ervaringen met pesten vertellen; uitleggen hoe je pesten kunt stoppen; afspraken maken over pesten. 3 Pesten is geen lolletje Pesten

Nadere informatie

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Mensen vinden het vaak prettig om elkaar aan te raken. Dat kan een knuffel zijn van je ouders, een vriendschappelijke stomp tijdens een stoeipartij met vrienden

Nadere informatie

Waarom zijn er ongelukkige mensen?

Waarom zijn er ongelukkige mensen? Eerste Communieproject 8 Waarom zijn er ongelukkige mensen? De mensen doen niet wat God wil Je hebt gezien wat geluk is. Als mensen van jou houden, word je gelukkig. Niet iedereen is gelukkig. Als andere

Nadere informatie

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les 8 Inhoud 1 Eenzaam De Soms ben je alleen en vind je dat fijn. Als alleen zijn niet prettig aanvoelt, als je niet in je eentje wilt zijn, dan voel je je eenzaam. In deze leren de leerlingen het verschil

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

TEST 1: Eerst denken of eerst doen? Kruis steeds het antwoord aan dat het best bij jou past. Probeer zo eerlijk mogelijk te antwoorden.

TEST 1: Eerst denken of eerst doen? Kruis steeds het antwoord aan dat het best bij jou past. Probeer zo eerlijk mogelijk te antwoorden. TEST 1: Eerst denken of eerst doen? Kruis steeds het antwoord aan dat het best bij jou past. Probeer zo eerlijk mogelijk te antwoorden. 5. Onderweg naar een feestje doe je nog even snel een boodschap.

Nadere informatie

Welkom op de ouderavond!

Welkom op de ouderavond! Welkom op de ouderavond! ROTS & WATER Heiloo, 20 januari 2016 Mary van Doorn Rots en Water trainer HVO-leerkracht obs Meander Programma Rots & Water 20.10 20.30 Opening: Wie ben ik? Wat doe ik? 20.10 20.30

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

6555 BW Wat kun je doen als je te snel boos bent.indd 12

6555 BW Wat kun je doen als je te snel boos bent.indd 12 Hoofdstuk twee Een geheimpje over boosheid Iedereen wordt wel eens boos. Het is zelfs zo n gewoon gevoel dat we een heleboel woorden hebben om het te beschrijven. Hier zijn een paar woorden die allemaal

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

6,6. Werkstuk door een scholier 2141 woorden 6 januari keer beoordeeld. Nederlands

6,6. Werkstuk door een scholier 2141 woorden 6 januari keer beoordeeld. Nederlands Werkstuk door een scholier 2141 woorden 6 januari 2007 6,6 478 keer beoordeeld Vak Nederlands Voorwoord Ik heb het onderwerp pesten bedacht voor mijn werkstuk. Ik heb dat gedaan omdat ik meer over pesten

Nadere informatie

- Waarschuwing- dit is een pittige les!

- Waarschuwing- dit is een pittige les! - Waarschuwing- dit is een pittige les! Herken je de volgende situatie: Je vraagt aan je partner (heb je deze niet denk dan even terug aan de tijd dat je deze wel had) of hij de vuilniszak wilt buiten

Nadere informatie

7 HEERLIJKE ONTSPANNINGSOEFENINGEN

7 HEERLIJKE ONTSPANNINGSOEFENINGEN 7 HEERLIJKE ONTSPANNINGSOEFENINGEN VOOR THUIS OF OP JE WERK Kom tot rust met deze eenvoudige ontspanningsoefeningen Door te ontspannen krijgt je lichaam de mogelijkheid om zich te herstellen van de dagelijkse

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Samen zijn we SBO Horizon. Hoe we omgaan met elkaar op school

Samen zijn we SBO Horizon. Hoe we omgaan met elkaar op school Samen zijn we SBO Horizon Hoe we omgaan met elkaar op school 2 3 Fijn dat u dit leest. In dit boekje vertellen we hoe we met elkaar omgaan op SBO Horizon. Samen zijn we SBO Horizon Bij ons op school hebben

Nadere informatie

leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen

leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen Dit is een brochure, gemaakt voor leerlingen met NLD. Naast deze brochure is er ook: - een brochure met informatie voor ouders van kinderen met NLD en - een brochure

Nadere informatie

Online Titel Competentie Groepsfase Lesdoel Kwink van de Week

Online Titel Competentie Groepsfase Lesdoel Kwink van de Week onderbouw Les 1 Online Dit ben ik! Besef van jezelf Forming Ik kan mezelf voorstellen aan een ander. Ken je iemand nog niet? Vertel hoe je heet. Les 2 Online Hoe spreken we dit af? Keuzes maken Norming

Nadere informatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie WERKBLADEN Seksuele intimidatie 1 Waarom dit boekje? 1.1 Zet een rondje om het goede antwoord. Seksuele intimidatie komt vaak voor. Ja Nee Seksuele intimidatie komt weinig voor. Ja Nee Mannen worden vaker

Nadere informatie

( Hoe moet deze oefeningen doen? )

( Hoe moet deze oefeningen doen? ) Relaxatieoefeningen ( Wat zijn Relaxatieoefeningen? ) Deze opdracht bestaat uit oefeningen die je kunnen helpen om te relaxen. ( Waarom relaxatieoefeningen? ) Mensen weten dikwijls niet meer hoe ze kunnen

Nadere informatie

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid Meten van mediawijsheid Bijlage 6 Interview terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 6: Het interview Individueel interview Uitleg interview Ik zal je uitleggen wat de bedoeling is vandaag. Ik ben heel

Nadere informatie

ADHD: je kunt t niet zien

ADHD: je kunt t niet zien ➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

Veilig Thuis. Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod

Veilig Thuis. Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod Veilig Thuis Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod Een stukje uitleg Dat je samen met papa/mama, of een andere persoon in dit boekje gaat werken is niet zo maar. Dat komt omdat

Nadere informatie

HANDIG EEN BIJTEND KONIJN

HANDIG EEN BIJTEND KONIJN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG EEN BIJTEND KONIJN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER BIJTENDE KONIJNEN. JE KUNT

Nadere informatie

Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School

Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School Blok 3 Blok 3: We hebben oor voor elkaar Blok 3: Algemeen: In dit blok stimuleren we de kinderen om oor voor elkaar te hebben. De lessen gaan over communicatie, over praten

Nadere informatie

FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS. Yvette Paludanus

FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS. Yvette Paludanus FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS Yvette Paludanus 2 Dit boekje is tot stand gekomen dankzij de vragen en verhalen van medewerkers in de zorg. Wil je een exemplaar van dit boekje bestellen? Wil je begeleiding

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

Lees Zoek op Om over na te denken

Lees Zoek op Om over na te denken Welkom bij de Online Bijbelcursus van Praise De bijbelcursus is wat voor jou als je: 1. Als je wilt weten wat christenen geloven. 2. Als je meer wilt begrijpen van de bijbel. 3. Als je wilt groeien in

Nadere informatie

Vanjezelfhouden.nl 1

Vanjezelfhouden.nl 1 1 Kan jij van jezelf houden? Dit ontwerp komt eigenlijk altijd weer ter sprake. Ik verbaas mij erover hoeveel mensen er zijn die dit lastig vinden om te implementeren in hun leven. Veel mensen willen graag

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

Veilig Thuis. Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod

Veilig Thuis. Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod Veilig Thuis Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod 2 Een stukje uitleg Dat je samen met papa/mama, of een andere persoon in dit boekje gaat werken is niet zo maar. Dat komt omdat

Nadere informatie

Vrienden kun je leren

Vrienden kun je leren Vrienden kun je leren Hallo! Wij zijn Reinder en Berber, en wij hebben de afgelopen maanden hard gewerkt om dit boekje te maken, speciaal voor jongeren met het syndroom van Asperger. Hieronder vind je

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS

DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS WWW.PESTWEB.NL DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS Kinderen en jongeren willen je hulp, als je maar (niet)... Wat kinderen zeggen over pesten Kinderen gaan over het algemeen het liefst met hun probleem naar hun

Nadere informatie

KINDEREN LEKKER IN HUN VEL

KINDEREN LEKKER IN HUN VEL KINDEREN LEKKER IN HUN VEL 1. Welkom wij zijn Karin Hallegraeff en Noelle van Delden van Praktijk IKKE Karin stelt zich voor en er komt een foto van Karin in beeld. Noelle stelt zich voor en er komt een

Nadere informatie

Protocol gedrag. Recht op veiligheid Iedere leerling heeft recht zich veilig te voelen in de klas en in de school.

Protocol gedrag. Recht op veiligheid Iedere leerling heeft recht zich veilig te voelen in de klas en in de school. Protocol gedrag Een goede school heeft geen pestprojecten nodig, of anders gezegd: doet dagelijks een pestproject, mits zij zich er steeds van bewust blijft welke processen in de groepsvorming een belangrijke

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht:

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: 1. Maak een spinnenweb van jouw belangrijkste vrienden. 2. Schrijf er telkens bij waar je die vriend hebt leren kennen. 3. Schrijf de meest positieve eigenschap als vriend

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Werkstuk Verzorging Pesten

Werkstuk Verzorging Pesten Werkstuk Verzorging Pesten Werkstuk door een scholier 1721 woorden 12 juni 2005 6,9 373 keer beoordeeld Vak Verzorging HOOFDSTUK 1 WAT IS PESTEN Pesten is iets heel anders dan plagen, plagen is bijvoorbeeld

Nadere informatie

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Lesbrief. Introductie

Lesbrief. Introductie Lesbrief Introductie Deze lesbrief hoort bij Lieve Stine, weet jij het? van Stine Jensen en Sverre Fredriksen. Dit boek bestaat uit 20 brieven en antwoorden van filosoof Stine. Deze lesbrief bestaat uit

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

3 tips om als hoog-sensitief persoon bij jezelf te kunnen blijven!

3 tips om als hoog-sensitief persoon bij jezelf te kunnen blijven! 3 tips om als hoog-sensitief persoon bij jezelf te kunnen blijven! Even voorstellen: Thirza Holwerda Mijn naam is Thirza Holwerda en als je mij zou kennen dan weet je dat ik een gevoelig persoon ben en

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Als je verliefd op iemand bent is dat vaak een fijn gevoel. Als de ander dan ook verliefd op jou is, wordt dit gevoel alleen maar sterker. Het is echter niet altijd

Nadere informatie

Zeggen wat je precies bedoelt is vooral belangrijk als je niet goed kunt opschieten

Zeggen wat je precies bedoelt is vooral belangrijk als je niet goed kunt opschieten Inhoud Gebruiksaanwijzing van deze training 4 De Wereld als Laboratorium 5 Les over hoogbegaafdheid 6 Wat is intelligentie? 6 Wat is hoogbegaafdheid? 7 Hoe weet je zeker dat je hoogbegaafd bent? 8 Vaardigheden

Nadere informatie