Bowlingbaan Den Bosch: principe advies geluidisolatie/akoestiek

Transcriptie

1 Bowlingbaan Den Bosch: principe advies geluidisolatie/akoestiek Rapportnummer L RA-001 d.d. 3 december 2013

2 Bowlingbaan Den Bosch: principe advies geluidisolatie/akoestiek o p d r a c h t g e v e r O l round Bowling r a p p o r t n u m m e r L RA d a t u m 3 d e c e m b e r r e f e r e n t i e M L / M L / J v L / L RA v e r a n t w o o r d e l i j k e i r. M. P. M. L u y k x o p s t e l l e r i r. M. P. M. L u y k x m. l u y k p e u t z. n l peutz bv, postbus 66, 6585 zh mook, , info@peutz.nl, opdrachten volgens 'De nieuwe regeling 2011' (DNR 2011) ingeschreven kvk onder nummer lid NL-ingenieurs, iso-9001:2008 gecertificeerd mook zoetermeer groningen düsseldorf dortmund berlijn leuven parijs lyon sevilla L RA-001 2

3 I n h o u d s o p g a v e 1 I n l e i d i n g 4 2 A d v i e s v o o r z i e n i n g e n W e t t e l i j k e e i s e n U i t g a n g s p u n t e n A d v i e s v o o r z i e n i n g e n 8 L RA-001 3

4 1 I n l e i d i n g In opdracht van Olround Bowling bv. wordt in voorliggend rapport een principe advies uitgebracht ten behoeve van een op te stellen haalbaarheidsonderzoek en kostenraming voor het mogelijk maken van een bowlingcentrum met discobowlen in het pand Vughterstraat te 's-hertogenbosch. Het betreft daarbij een aangepast plan voor de jaren vijftig hal, dit in tegenstelling tot het voorgaande rapport L RA welke betrekking had op de naast liggende jaren dertig hal. L RA-001 4

5 2 A d v i e s v o o r z i e n i n g e n 2.1 W e t t e l i j k e e i s e n Het toekomstige bowlingcentrum ressorteert onder het Barim (Besluit Algemene Regels Inrichtingen Milieubeheer) welke sinds 1 januari 2008 van kracht is. Voordat het bowlingcentrum in gebruik genomen gaat worden, zal bijvoorbeeld in het kader van de omgevingsvergunning een melding gedaan dient te worden in het kader van het Barim. In het Barim zijn de volgende voor het geluid in de omgeving relevante voorschriften opgenomen: I. Het langtijdgemiddelde beoordelingsniveau (L Ar,LT ), veroorzaakt door de in de II. III. IV. inrichting aanwezige installaties en toestellen, alsmede door de in de inrichting verrichte werkzaamheden en activiteiten, mag op de gevels van geluidgevoelige bestemmingen niet meer bedragen dan: 50 db(a) gedurende de dagperiode ( uur); 45 db(a) gedurende de avondperiode ( uur); 40 db(a) gedurende de nachtperiode ( uur); Genoemde streefwaarden gelden voor de gevels van de dichtstbijgelegen woningen. Deze woningen zijn maatgevend. Wordt voor deze woningen aan de norm voldaan, dan zal ook voor de andere, verder weg gelegen, woningen in de omgeving gelden. Voor eventuele aanpandige woningen geldt het volgende: V. Het langtijdgemiddelde beoordelingsniveau (L Ar,LT ), veroorzaakt door de in de inrichting aanwezige installaties en toestellen, alsmede door de in de inrichting verrichte werkzaamheden en activiteiten, en laad- losactiviteiten ten behoeve van en in de onmiddellijke nabijheid van de inrichting, mag in in- en aanpandige geluidgevoelige gebouwen (woningen) niet meer bedragen dan: VI. 35 db(a) gedurende de dagperiode ( uur); VII. 30 db(a) gedurende de avondperiode ( uur); VIII. 25 db(a) gedurende de nachtperiode ( uur); IX. Deze grenswaarden in in- of aanpandige woningen gelden niet indien de gebruiker hiervan geen toestemming geeft voor het in redelijkheid uitvoeren of doen uitvoeren van geluidmetingen. X. De grenswaarden voor de maximale geluidniveaus (L Amax ) liggen 20 db(a) hoger dan XI. de hierboven gegeven waarden. Bij het bepalen van de langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus en de maximale geluidniveaus blijft buiten beschouwing het stemgeluid van bezoekers op een onverwarmd en onoverdekt terrein, dat onderdeel is van de inrichting, tenzij dit terrein kan worden aangemerkt als een binnenterrein; L RA-001 5

6 XII. XIII. XIV. Maximale geluidniveaus ten gevolge van het laden en lossen van goederen gedurende de dagperiode alsmede piekgeluiden ten gevolge van het komen en gaan van bezoekers op het eigen terrein behoeven niet getoetst te worden. Alvorens de berekende of gemeten langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus van muziekgeluid aan de genoemde normstelling worden getoetst, moet bij de gemeten of berekende muziekgeluidniveaus, vanwege de herkenbaarheid ervan, een toeslag van 10 db(a) worden opgeteld, ook wel muziekstraf genoemd. Conform de HMRI is deze toeslag strikt genomen alleen van toepassing indien het muziekkarakter duidelijk hoorbaar is op de ontvangpositie (c.q. rekenpositie). Indien een geluidbron (m.b.t. bijv. installaties) minder dan een gehele periode in bedrijf is mag een bedrijfsduurcorrectie worden toegepast. Voor muziekgeluid mag geen tijdsduurcorrectie worden toegepast. In het Aktiviteitenbesluit is in paragraaf 2.21, lid 1 tevens aangegeven dat bovengenoemde voorschriften niet van toepassing zijn voor zover de naleving van deze voorschriften redelijkerwijs niet kan worden gevergd op dagen of delen van dagen in verband met: XV. festiviteiten die bij of krachtens een gemeentelijke verordening zijn aangewezen; XVI. andere festiviteiten binnen de inrichting, waarbij het aantal bij een gemeentelijke verordening aan te wijzen dagen niet meer mag bedragen dan 12 per jaar. Ten aanzien van de toetsing aan bovengenoemde geluidnormstelling zijn twee typen geluidbronnen te onderscheiden: muziekgeluid vanuit ruimten zoals de bowlingbaan en het restaurant. Hierbij dient na uur voldaan te worden aan Laeq<30 db(a) op de gevels van omliggende woningen en Laeq<15 db(a) in aanpandige woningen. geluid vanwege installaties op danwel aan het gebouw. 2.2 U i t g a n g s p u n t e n Volgens opgave zijn er ramen en gevels van woningen dichtbij het dak van de jaren vijftig hal gelegen. Volgens opgave wordt dit dak over een hoogte van tenminste 2,4 m hoger geplaatst om hoogte te creëren voor een extra parkeerlaag. Vooralsnog is daarbij niet geheel duidelijk of de bestaande dakopbouw (dichte delen/glasdelen) daarbij gehandhaafd blijven of nieuw worden uitgevoerd. In het laatste geval is het vanzelfsprekend mogelijk een hogere geluidwering van het dak te realiseren. Aan weerszijden van het perceel zijn tevens aanpandige woningen gelegen, waarvan vooralsnog wordt uitgegaan dat deze geen gezamenlijke rechtstreekse scheidingsconstructie met de hal hebben. Volgens opgave is het gewenst bij het discobowlen een equivalent muziekgeluidniveau van 95 db(a) mogelijk te maken, ook na uur 's avonds. Opgemerkt wordt dat bij het advies er van uit wordt gegaan dat dit het standaard popmuziekspectrum betreft, en niet het housespectrum, aangezien de verzwaring L RA-001 6

7 bij de lage tonen ten gevolge van housemuziek in onderhavig project alleen met zware betonnen doosconstructies haalbaar zou zijn. Volgens opgave zijn boven het op de begane grond gepositioneerde restaurant/bargedeelte bestaande woningen aanwezig. Niet opgegeven is of hier een houten vloerscheiding of betonvloer aanwezig is. Volgens opgave dient het restaurant in open verbinding te staan met de bowlingbanen. Geadviseerd wordt in het tussengebied maximale absorberende plafonds toe te passen, zodat er in het restaurant/bar tenminste een db(a) lager muziekgeluidniveau zal optreden dan bij de bowlingbanen. In dat geval zal in het restaurant een equivalent muziekgeluidniveau van maximaal db(a) mogen optreden, waarbij de wettelijke vereiste geluidisolatie naar bovenliggende woning tenminste 65 db(a) zal dienen te bedragen. Om een dergelijke geluidisolatie te behalen dient uitgaande van een betonnen verdiepingsvloer gerekend te worden op vrijdragende gesloten gipsplafonds in de bar/restaurant (min. 3x12.5 mm gipsplaat op >20-25 cm spouw waarin >100 mm minerale wol, zo groot mogelijke overspanning die bij voorkeur los blijft van bovenliggende vloer (semi doos-in-doos) of indien niet te vermijden op beperkt aantal posities verend opgehangen), waaronder een akoestisch plafond) en rondom vrijstaande voorzetwanden van 2x12.5 mm gipsplaat op tenminste 20 cm spouw waarin min. 100 mm minerale wol. Indien de verdiepingsvloer van hout is zijn bovenstaande geluidisolatiewaarden nauwelijks haalbaar tenzij met betonnen plafonds hetgeen onrealistisch lijkt, en dient gerekend te worden op een fysieke vorm van afscherming tussen bowlingbaan en bar/restaurant (bijv. glaswand met schuifdeuren). Geadviseerd wordt alvorens de voorzieningen definitief worden gedimensioneerd door Peutz een referentiemeting tijdens discobowlen in een vergelijkbare situatie uit te laten voeren, zodat het in de praktijk optredende muziekgeluidniveau en het bijbehorende spectrum eenduidig kan worden vastgelegd. Geadviseerd wordt alvorens de voorzieningen definitief worden gedimensioneerd en uitgevoerd in de bestaande hal een referentiemeting te laten uitvoeren van de lucht- en contactgeluidisolatie naar de aanpandige woningen en van de geluidsreductie tussen de hal en de gevels van de maatgevende omliggende woningen. Op grond van deze resultaten kan een definitieve streefwaarde voor de te realiseren verbetering worden vastgelegd. Vooralsnog wordt er van uitgegaan dat de geluidsreductie vanuit de hal naar aanpandige woningen verbeterd dient te worden met tenminste db(a) tot een waarde van Dpop=75 à 80 db(a) om respectievelijk 90 à 95 db(a) bij discobowlen mogelijk te maken. Bij de jaren vijftig hal speelt de verbetering van het dak niet omdat de parkeerlaag als buffer dient. Vooralsnog wordt er van uitgegaan dat het niet aan de orde is om het bestaande dak en glasdak qua geluidisolatie te verzwaren, mede vanwege monumentale aspecten, aangezien daarmee maximaal een verbetering van ca. 20 db(a) haalbaar is L RA-001 7

8 2.3 A d v i e s v o o r z i e n i n g e n Geadviseerd wordt in de jaren vijftig hal de ruimte voor het disco-bowlen uit te voeren als een doos-in-doos constructie. Voor de vloer van de doos-in-doos wordt geadviseerd te rekenen op een verend opgelegde betonvloer (tenminste 100 mm dikte excl. evt. verloren houten bekisting) op een spouw van tenminste 100 mm op de bestaande betonvloer. Van de bestaande betonvloer is het gewenst nadere informatie over de opbouw te verkrijgen. De trillingisolatoren onder de betonvloer dienen te voldoen aan een eigenfrequentie van Fres<10 Hz, bijv. Delta-L CDM-71 of CDM-83 hoogte 60 mm, of Kip-pads bijv. type 33-Q3 lev. Alara- Lukagro, of tenminste akoestisch gelijkwaardig. Er dient op gerekend te worden dat ter plaatse van bijvoorbeeld afsteunende kolommen een hogere belasting zal optreden en dus meer oplegblokken nodig zijn dan voor het midden van het vloerveld. Gerekend dient te worden dat er Afbeelding 1: voorbeeld verdeling ter plaatse onder de trillingisolatoren voor het aanbrengen trillingisolatoren (in ingeveerd van de zwevende betonvloer toestand ca mm hoogte) een uitvulling nodig is, bijv. van stoeptegels of spaanplaat om de spouwhoogte op 100 mm te brengen. Op de bovengenoemde verend opgelegde betonvloer dienen de wand- en dakconstructies van de doos geplaatst te worden. De voorzetwanden in het bowlingbaan gedeelte dienen daarbij te bestaan uit vrijstaande voorzetwanden tenminste 3-4 gipsplaten van 12.5 mm dikte op een spouw van tenminste mm waarin min. 150 mm minerale wol. Indien de parkeerdekvloer star in de gebouwconstructie is opgenomen dient hieronder gerekend te worden op een geluidisolerend gipsplafond van tenminste 2x12.5 mm gipsplaat op min. 200 mm spouw waarin 100 mm minerale wol, verend afgehangen, met hieronder dan het akoestische plafond. De dragende kolommen moeten dan los door de zwevende betonvloer gevoerd worden en omtimmerd worden met gipsplaat op minerale wol. Als alternatief wordt voorgesteld te bezien of de betonvloer van het parkeerdek als dakje van de binnendoos kan fungeren. In dat geval moet de parkeerdekvloer worden vrij gehouden van de bestaande constructie en de gevels en direct afsteunen op de zwevende betonvloer, de draagconstructie hiervoor kan achter de voozetwanden worden toegepast, en indien de parkeerdekvloer in een keer kan overspannen zijn geen tussenkolommen tussen de banen nodig. Indien er wel tussenkolommen nodig zijn moeten deze dan op de verende betonvloer afsteunen. L RA-001 8

9 De voorzieningen in het restaurant/bar onder bestaande woningen zijn vergelijkbaar met identieke horeca-situaties, waarbij het vaak problematisch is een voldoende hoge geluidisolatie te realiseren binnen een beperkt hoogtebeslag. Vooralsnog is niet bekend welke hoogte beschikbaar is voor geluidisolerende voorzieningen onder de vloer naar de bovenliggende woning, hiervan is nog geen doorsnede verstrekt. Niet opgegeven is of hier een houten vloerscheiding of betonvloer aanwezig is. Volgens opgave dient het restaurant in open verbinding te staan met de bowlingbanen. Geadviseerd wordt in het tussengebied maximale absorberende plafonds toe te passen, zodat er in het restaurant/bar tenminste een db(a) lager muziekgeluidniveau zal optreden dan bij de bowlingbanen. In dat geval zal in het restaurant een equivalent muziekgeluidniveau van maximaal db(a) mogen optreden, waarbij de wettelijke vereiste geluidisolatie naar bovenliggende woning tenminste 65 db(a) zal dienen te bedragen. Om een dergelijke geluidisolatie te behalen of benaderen dient uitgaande van een verdiepingsvloer van beton gerekend te worden op vrijdragende gesloten gipsplafonds in de bar/restaurant (min. 3x12.5 mm gipsplaat op >25-30 cm spouw waarin >150 mm minerale wol, zo groot mogelijke overspanning die bij voorkeur los blijft van bovenliggende vloer (portaalkonstruktie als semi doos-in-doos) of indien niet te vermijden op beperkt aantal posities verend opgehangen), waaronder een akoestisch plafond) en rondom vrijstaande voorzetwanden van 2x12.5 mm gipsplaat op tenminste 20 cm spouw waarin min. 100 mm minerale wol. Naarmate een geringere plafondspouw wordt toegepast wordt een geringere verbetering naar de bovenliggende woning behaald, hetgeen er in de ongunstigste situatie in zou kunnen resulteren dat de onderste woonlaag als bedrijfswoning zou moeten worden beschouwd. Indien de verdiepingsvloer van hout is zijn bovenstaande geluidisolatiewaarden nauwelijks haalbaar tenzij met betonnen plafonds hetgeen onrealistisch lijkt, en dient gerekend te worden op een fysieke vorm van afscherming tussen bowlingbaan en bar/restaurant (bijv. glaswand met schuifdeuren, of panelenwand. Ook voor de gevel van de bar/restaurant zijn vrijstaande voorzetwanden met gelaagd glas (>12 mm gelaagd glas op >120 mm spouw) nodig, vanwege beperking van flankerende geluidoverdracht naar boven en vanwege geluid naar de woonomgeving in de straat. Voor eventuele daklichten in de bar/restaurant dient gerekend te worden op een een geïsoleerd daklicht aan de buitenzijde in het platte dak (beton/hout?) en hieronder in het geluidisolerende plafond opgenomen onderlegraam/voorzetraam met tenminste mm gelaagd glas, zodat er niet teveel geluidemissie via het platte dak naar de gevels van bovenliggende woningen plaatsvindt. Geadviseerd wordt deze situatie in een nader te maken langsdoorsnede expliciet aan te geven. Geadviseerd wordt eventuele aspecten ten aanzien van brandveiligheid (ontvluchting, brandwerendheid) in een nader stadium te bezien, waarbij ook de vergunningtechnische/brandveiligheidsaspecten m.b.t. het parkeerdek nader beschouwd kunnen worden. In bijgaande figuren zijn bovengenoemde aspecten schematisch op de plattegrond en doorsnede aangegeven. L RA-001 9

10 Gerekend dient ook te worden op de nodige luchtbehandeling t.b.v. verse lucht in de doos, bijvoorbeeld met een verdeeld toevoersysteem met kanalen en roosters of desgewenst luchtslangen (met nozzles, bijv. KE-Fibertec o.g.) waarbij wordt geadviseerd het achtergrondgeluidniveau tot maximaal 40 db(a) te beperken. De technische installaties daarbij zullen bij voorkeur buiten de doos geplaatst dienen te worden en flexibel over te steken naar de doos zonder starre verbindingen tussen de doos en het vaste gebouw te maken. In de toe- en afvoerkanalen en bij doorvoeringen door de doos ook te rekenen op de nodige geluiddempers (>1,5 m lengte) direct bij de doorvoering om de geluidisolatie van de doos niet te verslechteren. Geluiduitstralende installatieonderdelen op/aan het gebouw zo gunstig mogelijk te plaatsen ten opzichte van gevels van omliggende woningen. Bij een vervolg wordt geadviseerd een nadere controle op de ontwerpdetaillering uit te voeren. Mook, Dit rapport bevat 10 pagina's 2 figuren L RA