Onderzoeken van de prostaat
|
|
- Adam Peter Martens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Onderzoeken van de prostaat UOGG Beste mijnheer, U consulteert uw uroloog omdat u uw prostaat wil laten onderzoeken of omdat uw huisarts u doorverwezen heeft met een afwijkende bloedwaarde. Met deze brochure willen we u wegwijs maken in de verschillende onderzoeken van de prostaat. Misschien zijn niet alle onderzoeken die in deze brochure opgesomd staan voor u van toepassing. Uw uroloog zal u vertellen welke onderzoeken u moet ondergaan. Hebt u nog vragen, dan kan u bij uw behandelend arts of de verpleegkundig consulent uro-oncologie terecht. Inhoud De prostaat... 1 Aandoeningen van de prostaat... 2 Onderzoeken van de prostaat... 3 Bijkomende onderzoeken... 7 De prostaat De prostaat is een klier die onder en tegen de blaas ligt. De prostaatklier ligt rond de plasbuis en is omhuld door het prostaatkapsel, de buitenkant van de prostaat. Fig. 1: de prostaat en de zaadblaasjes (afbeelding van -1-
2 De eigenlijke functie van de prostaat is vocht aanmaken. Dit prostaatvocht vormt samen met de zaadcellen het sperma. In het prostaatvocht zitten stoffen die de zaadcellen beschermen en helpen om de eicel bij de vrouw te bereiken en te bevruchten. De zaadcellen worden aangemaakt in de teelballen en opgeslagen in de bijballen. De zenuwen die de erectie van de penis en het afsluiten van de blaas regelen, liggen heel dicht tegen het prostaatkapsel en zijn er soms mee vergroeid. Bij het klaarkomen worden zaadcellen uit de bijballen vermengd met vocht uit de zaadblaasjes en de prostaat en via de plasbuis naar buiten gestoten. Aandoeningen van de prostaat De drie meest voorkomende aandoeningen van de prostaat zijn goedaardige prostaatvergroting, prostaatontsteking en prostaatkanker. Prostaatkanker geeft dikwijls geen plasklachten en wordt vaak pas ontdekt bij een gericht onderzoek. Plasklachten staan dus niet gelijk aan kanker van de prostaat. Onderzoek en behandeling van de plasklachten kunnen wel prostaatkanker aan het licht brengen. Goedaardige prostaatvergroting Vanaf de puberteit begint bij elke man de prostaat te groeien. Het groeien van de prostaat geeft meestal geen problemen, maar wanneer de prostaat naar binnen toe vergroot en op de plasbuis of tegen de blaas drukt, kunnen plasklachten optreden. Bij een goedaardige prostaatvergroting, ook bekend als de oudemannenziekte, treden volgende klachten op: moeilijker plassen, moeilijker starten met plassen, s nachts dikwijls opstaan om te plassen, het plassen moeilijk kunnen uitstellen, vaak moeten plassen, niet helemaal leeg kunnen plassen en/of een verminderde straal. Prostaatontsteking Een ontstoken prostaat wordt prostatitis genoemd. Dit houdt in dat een kiem de prostaat is binnengedrongen en een infectie veroorzaakt heeft. Deze infectie kan plots optreden of al langere tijd aanwezig zijn. Mannen die last hebben van een plots ontstoken prostaat klagen vaak over pijnlijk, moeilijk plassen, het gevoel op een warm ei te zitten en koorts. Bij een prostaatontsteking die al lange tijd aanwezig is, kunnen de klachten minimaal zijn. Prostaatkanker Kanker is een abnormale ontwikkeling en groei van cellen die afwijken van de oorspronkelijke cellen van het orgaan waarin de kanker ontstaat. Kankercellen kunnen zich verspreiden van het orgaan waar ze in ontstaan zijn, naar andere plaatsen in het lichaam. Prostaatkanker is kanker die begint in de prostaat. Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen en wordt nu meer ontdekt en vaak in een vroeger stadium. Deze kanker kan actief opgespoord worden vanaf de leeftijd van 50 jaar via een bloedonderzoek (PSA) en het bevoelen van de prostaat. -2-
3 Onderzoeken van de prostaat Vooraleer de arts de diagnose van een prostaataandoening, zoals goedaardige prostaatvergroting, prostaatontsteking of prostaatkanker kan stellen, dienen een aantal onderzoeken te gebeuren. Laat u niet afschrikken door de opsomming van onderzoeken die hier volgt. Bij het eerste bezoek aan de uroloog vindt een anamnese plaats, uw PSA wordt besproken en krijgt u een uroflowmetrie en een echografie. Indien nodig zal de arts u doorverwijzen voor een scan (NMR en spectroscopie). Bij afwijkende resultaten zal hij of de radioloog na de scan een prostaatbiopsie uitvoeren. Anamnese De anamnese is een bevraging waarbij de arts zoveel mogelijk informatie probeert te verzamelen over uw gezondheidstoestand en eventuele plasklachten. De arts kan u ook een vragenlijst laten invullen die peilt naar plasklachten bij mannen. Belangrijk is om ziektes die u hebt, operaties die u onderging en alle medicijnen die u inneemt, te vermelden. Zijn er in uw familie mannen die prostaatkanker hebben, dan verneemt uw arts dit graag. PSA Bij het bloedonderzoek wordt het prostaatspecifiek antigen (PSA) bepaald. PSA is een eiwit in het bloed dat voornamelijk aangemaakt en afgescheiden wordt door de prostaat. Een verhoging van het PSA kan een eerste aanwijzing zijn voor een prostaatprobleem. Prostaatproblemen die een PSA-stijging geven, zijn een prostaatontsteking, een goedaardige prostaatvergroting en prostaatkanker. Deze stijging betekent dus eigenlijk dat verder onderzoek wenselijk is. De hoeveelheid PSA in het bloed is afhankelijk van de grootte van de prostaat. Dit betekent dat mannen met een grote prostaat meer PSA in hun bloed hebben dan mannen met een kleinere prostaat. Bij een goedaardige prostaatvergroting is het dus normaal dat het PSA gestegen is. Prostaatontsteking geeft een tijdelijke verhoging van het PSA. Als de ontsteking behandeld is, zal ook het PSA dalen. Prostaatkankercellen produceren meer PSA dan een normale prostaatcel. Uw arts zal de nodige gegevens in kaart brengen om na te gaan wat de stijging van het PSA veroorzaakt. PSA is immers afhankelijk van een aantal factoren. Rectaal toucher Om een idee te krijgen van de vorm, de grootte en de hardheid van de prostaat bevoelt de arts de prostaat met de vinger via de anus. Dit onderzoek wordt een rectaal toucher genoemd. Het onderzoek is niet pijnlijk, maar kan wel een ongewilde plasdrang opwekken. -3-
4 Uroflowmetrie Een uroflowmetrie is een onderzoek om inzicht te krijgen in de manier waarop u plast. Voor dit onderzoek plast u met volle blaas in een speciaal toilet waarop meetapparatuur bevestigd is. Het is belangrijk om te plassen met een volle blaas, om een zo natuurlijk mogelijke weergave te krijgen van de plasstraal die u normaal hebt. Een volle blaas staat gelijk met het moment waarop u thuis zou rechtstaan vanuit de zetel om naar toilet te gaan, omdat u aandrang voelt om te plassen. Hebt u nog geen gevoel van volle blaas, dan drinkt u best nog enkele bekers water (een viertal bekers) en wacht u tot u aandrang krijgt om te plassen. Echografie Een echografie werkt met (niet-hoorbare) geluidsgolven die via een probe (=echokop) uitgezonden en weer opgevangen worden. De computer zet de opgevangen geluidsgolven om in een beeld. Nadat u in de uroflowmeter geplast hebt, zal de arts door middel van een echografie op de onderbuik kijken in hoeverre u volledig leeggeplast bent. Nadien doet de arts een echografie van de nieren om na te gaan of deze niet gestuwd zijn (= uitzetting van de nier omdat de urine niet kan afvloeien). Vervolgens zal de arts ook uw prostaat bekijken. Voor deze echografie maakt hij gebruik van een buisvormige probe (fig. 2) die hij langs uw anus in de endeldarm naar binnen schuift. De arts kan met de echografie de prostaat opmeten om de grootte van de prostaat te bepalen. Sommige afwijkende zones in de prostaat zijn ook zichtbaar. Fig. 2: echografie van de prostaat (afbeelding van NMR en spectroscopie van de prostaat De uroloog legt de resultaten van de anamnese, de PSA, het rectaal toucher en de echografie samen. Na het maken van de nodige berekeningen, maakt de arts een inschatting van uw risico op prostaatkanker. Als de arts vermoedt dat u een verhoogd risico loopt, laat hij u een NMR en spectroscopie van de prostaat ondergaan. -4-
5 Nucleaire magnetische resonantie (NMR) of MRI is een techniek waarbij gebruik gemaakt wordt van een sterk magneetveld en radiogolven. De signalen die hierdoor in het lichaam opgewekt worden, worden opgevangen en door een computer omgezet naar een beeld. Voor dit onderzoek worden geen X-stralen gebruikt. Wel wordt via de anus een kleine probe ingebracht (net zoals bij de echografie). Het onderzoek is behoorlijk lawaaierig. U hoort een opeenvolging van kloppende en borende geluiden. De NMR maakt uiterst gedetailleerde beelden van de prostaat. Het onderzoek kan een eventuele tumor aan het licht brengen en de uitgebreidheid en grootte ervan vaststellen. Via een bijkomende spectroscopie kan bovendien de agressiviteit van de tumor beoordeeld worden. Een tumor maakt immers bepaalde stoffen in andere verhoudingen aan dan normaal prostaatweefsel. De mate waarin deze verhoudingen wijzigen, bepaalt de agressiviteit van de tumor. Het onderzoek met de NMR wordt vaak als onaangenaam ervaren, omdat er net zoals bij de echografie een probe geplaatst wordt via de anus. Prostaatbiopsie Bij een biopsie worden met een holle naald stukjes weefsel uit de prostaat genomen. Tijdens de biopsie maakt de arts gebruik van een echografie om de prostaat goed te kunnen zien (fig. 3). Het weefsel dat bij de biopsie weggenomen werd, wordt microscopisch onderzocht. Uit het onderzoek van deze weefselstalen of cilinders kan de patholoog (=arts gespecialiseerd in weefseldiagnostiek) opmaken of er al dan niet kanker aanwezig is en de vermoedelijke graad van agressiviteit van de kanker bepalen. Penis Balzak Plasbuis Prostaat Blaas Echoprobe met naald Endeldarm Fig. 3: prostaatbiopsie (afbeelding van -5-
6 Voorbereiding op de prostaatbiopsie Als u zogenaamde bloedverdunners neemt (aspirine, ontstekingsremmers, stollingsremmers ), zal u de inname waarschijnlijk één week voor de biopsie moeten stoppen. Dit wordt in overleg met uw arts bepaald. Vermeld dan ook steeds dat u dergelijke medicamenten neemt. Als voorbereiding op de biopsie moet u antibiotica nemen en een pijnstillende zetpil opsteken. De antiobiotica start u vanaf de avond vóór de biopsie (=eerste pil). De ochtend van de biopsie neemt u de tweede pil antibiotica. In de dagen volgend op de biopsie neemt u de antiobiotica verder ( s ochtends en s avonds één pil) tot het doosje leeg is. Deze antibiotica moet u innemen omdat de arts met een naald doorheen de darm naar de prostaat zal prikken. Dit wil zeggen dat darmbacteriën uw prostaat zouden kunnen besmetten en u een prostaatontsteking zou kunnen oplopen. De pijnstillende zetpil plaatst u één uur vóór de biopsie (fig. 4). Voor u de zetpil plaatst, probeert u nog stoelgang te maken. Fig. 4: plaatsen van pijnstillende zetpil De pijnstillende zetpil zorgt ervoor dat u plaatselijk, dus ter hoogte van de endeldarm, veel minder zult voelen dat de arts in de prostaat prikt. Na het onderzoek kunt u vrijwel onmiddellijk naar huis. Het is nuttig om dan thuis enkele extra glazen water te drinken. De uitslag van het microscopisch onderzoek is doorgaans na 1 week gekend. De uroloog zal het resultaat met u bespreken tijdens een volgende afspraak. Nevenwerkingen van de prostaatbiopsie Het is niet abnormaal dat uw urine nog enkele dagen wat rood verkleurd is. Ook bij de ontlasting of zaadlozing kan nog wat rood of donker bloed aangetroffen worden. Als u normaal gezien bloedverdunners neemt, is het mogelijk dat het bloedverlies wat langer duurt. Verder kan ook een lichte pijn laag in de onderbuik tot enkele dagen na de biopsie nog voorkomen. -6-
7 Alarmtekenen na prostaatbiopsie Ernstige complicaties zijn zeldzaam. Toch moet u uw arts contacteren als u koorts (meer dan 38,5 C), rillingen of een branderig gevoel hebt bij het plassen binnen twee tot drie dagen na de biopsie. Dit zou betekenen dat u, ondanks de antibiotica, toch een ontsteking opgelopen hebt en u een andere antibioticabehandeling nodig hebt. Ook moet u uw arts raadplegen als u langer dan twee dagen veel bloed bij de urine ziet of als u niet kan plassen hoewel u het gevoel hebt dat u moet plassen. Bijkomende onderzoeken Als de voorgaande onderzoeken prostaatkanker aantonen, zal de arts bepalen hoe groot het risico op uitzaaiing van de kankercellen is. Afhankelijk van dit risico zal de arts u bijkomende onderzoeken laten ondergaan. Met computer tomografie (CT-scan) kunnen lymfeklieren die vergroot of verdacht zijn opgespoord worden. Een botscan toont mogelijke uitzaaiingen naar het bot en andere aandoeningen van de gewrichten en botten. CT-scan De CT-scan is een onderzoek met röntgenstralen, waarbij de computer beelden maakt van dwarsdoorsneden van de onderbuik. Voor het maken van een CT-scan moet u op een tafel liggen die doorheen een cirkelvormige opening wordt geschoven. Tijdens het doorschuiven worden de verschillende beelden gemaakt. Voor dit onderzoek moet u uw bovenkledij uitdoen. Het maken van de CT-scan duurt ongeveer tien minuten. Voor het onderzoek wordt soms contraststof toegediend. Als u allergisch bent voor contraststof, laat dat dan weten aan uw arts. Indien nodig zal die u een voorbereiding met corticotherapie voorschrijven. Voorbereiding op de CT-scan thuis Als voorbereiding op de CT-scan moet u contraststof drinken. Deze contraststof is niet radioactief, maar zorgt ervoor dat de darmen beter in beeld worden gebracht. U krijgt hiervoor twee flesjes gastrografine mee naar huis. Het eerste flesje lost u op in een glas water en drinkt u de avond voor het onderzoek op. De gastrografine heeft een anijssmaak. Houdt u niet van deze smaak, dan kan u de gastrografine in appelsap oplossen. Vindt uw onderzoek plaats in de voormiddag, dan eet en drinkt u niets meer vanaf middernacht. Is het onderzoek in de namiddag gepland, dan mag u s ochtends nog een licht ontbijt nemen. Daarna mag u niets meer eten en drinken. Eén uur voor het onderzoek lost u het tweede flesje gastrografine op in een glas water en drinkt u het op. Voorbereiding op de CT-scan in ziekenhuis Voordat u de CT-scan krijgt, plaatst de verpleegkundige eventueel een infuus voor het toedienen van contraststof. Deze contraststof zorgt ervoor dat de bloedvaten beter zichtbaar worden. Wanneer u deze contraststof krijgt, kan u over het hele lichaam een warm gevoel krijgen. Sommige mensen geven aan dat ze het gevoel hebben dat ze ongewild plassen, wat niet zo is. Zelden kan een lichte misselijkheid optreden. Tijdens het scannen zal men u verschillende keren vragen om kort de adem in te houden gedurende een -7-
8 drie- à viertal seconden. Botscan Bij de botscan wordt een kleine hoeveelheid licht-radioactieve stof (tracer) ingespoten. Deze stof zet zich vast in de botten. Na drie uur kan de camera beelden maken van het hele lichaam. De camera zendt geen radioactieve stralen uit, maar maakt opnames van de straling die door de tracer in de botten wordt afgegeven. De voorbereiding van de botscan gebeurt meestal in de voormiddag. De beeldopnames vinden plaats in de namiddag. Tijdens het maken van de beeldopnames moet u stil liggen op een onderzoekstafel, terwijl een open camera over en om u heen beweegt. Het scannen met de camera duurt ongeveer 1 uur. U krijgt het resultaat van het onderzoek van uw behandelende arts. Voorbereiding op de botscan Juwelen of metalen voorwerpen laat u bij voorkeur thuis, want die moet u verwijderen voor het onderzoek. Als voorbereiding op het maken van de beelden, krijgt u een kleine hoeveelheid lichtradioactieve stof ingespoten in een ader van de arm. Deze prik kan u vergelijken met een prik bij bloedafname. Na de inspuiting drinkt u veel (tot 1,5 liter water) om de opname van tracer in de geslachtsklieren en de blaaswand te verminderen. Door het vele drinken wordt de beeldopname van het bekken ook beter beoordeelbaar. Kort voor het onderzoek ledigt u de blaas. Oncologie/
info voor de patiënt Onderzoeken van de prostaat UZ Gent, Uro-oncologische groep
info voor de patiënt Onderzoeken van de prostaat UZ Gent, Uro-oncologische groep Beste mijnheer, U consulteert uw uroloog omdat u uw prostaat wil laten onderzoeken of omdat uw huisarts u doorverwezen heeft
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) Prostaatkanker. onderdeel ZIEKTEBEELD. PROSTAATKANKER Ziektebeeld
Patiënteninformatiedossier (PID) Prostaatkanker onderdeel ZIEKTEBEELD PROSTAATKANKER 2 Inhoud Prostaatkanker... 4 De prostaat... 4 Hoe werkt de prostaat?... 5 Wat is kanker?... 7 Onderzoeken... 7 Bloedonderzoek...
Nadere informatieProstaatbiopsie. Consultatie urologie
Prostaatbiopsie Consultatie urologie Meneer Uw uroloog stelde voor een prostaatbiopsie te nemen. Dit onderzoek roept waarschijnlijk vragen bij op. Wij stelden deze brochure samen om u te informeren rond
Nadere informatieEEN CT-SCAN NUTTIGE INFORMATIE
EEN CT-SCAN NUTTIGE INFORMATIE Oncologie/0154 Deze brochure geeft u informatie over de CT-scan die binnenkort bij u wordt uitgevoerd. Het team van dermato-oncologie staat steeds voor u klaar. Hebt u nog
Nadere informatieWilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Urologie. Urologisch onderzoek
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Urologie Urologisch 1 Algemene informatie Urologisch Binnenkort wordt u in het ziekenhuis verwacht voor een of meer urologische
Nadere informatieInschatting van het risico op uitzaaiingen van prostaatkanker
Inschatting van het risico op uitzaaiingen van prostaatkanker 2 Uw uroloog heeft met u besproken dat de resultaten van de onderzoeken helaas bevestigen dat u prostaatkanker heeft. Ook is besproken of er
Nadere informatieVerwijderen van de prostaat TUR prostaat Urologie
Verwijderen van de prostaat TUR prostaat Urologie Beter voor elkaar Verwijderen van een gedeelte van de prostaat via de plasbuis Transurethrale Resectie van de Prostaat =TUR Prostaat Inleiding Tijdens
Nadere informatieechografie prostaat en prostaatbiopsie
patiënteninformatie echografie prostaat en prostaatbiopsie U heeft een afspraak voor een prostaatonderzoek. Met dit onderzoek kan de arts de grootte van de prostaat bepalen en zien of er afwijkingen zijn
Nadere informatieEchografie van de prostaat en prostaatbiopsie
Echografie van de prostaat en prostaatbiopsie Inleiding In overleg met uw uroloog heeft u een echografie van de prostaat of een prostaatbiopsie afgesproken. Deze folder geeft u informatie hierover. De
Nadere informatieUrologie. Prostaatpunctie
Urologie Prostaatpunctie Inhoudstafel 1. Inleiding 2. Voorbereiding 3. Ingreep 4. Complicaties 5. Controle 6. Wat te doen in geval van ziekte of verhindering 7. Slotbemerking Voorwoord Beste, Binnenkort
Nadere informatieEen borstafwijking: het stellen van een diagnose
Een borstafwijking: het stellen van een diagnose Als u een verdachte knobbel voelt, moeten verdere onderzoeken uitgevoerd worden om meer informatie te krijgen over de soort en de ernst van het gezwel.
Nadere informatieEEN BORSTAFWIJKING: HET STELLEN VAN EEN DIAGNOSE
EEN BORSTAFWIJKING: HET STELLEN VAN EEN DIAGNOSE KANKERCENTRUM Onco_seno_003 WAT VINDT U TERUG IN DEZE BROCHURE 01 Inleiding 3 02 Mammografie 3 03 Echografie van de borst 4 04 NMR 4 05 PUNCTIE (FNAC) 5
Nadere informatieAfdeling: polikliniek Urologie. Onderwerp: Echo prostaat / biopsie
Afdeling: polikliniek Urologie Onderwerp: Echo prostaat / biopsie Echo prostaat / biopsie Inleiding Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Met behulp van dit inwendige
Nadere informatieAfdeling: Urologie. Onderwerp: Verwijderen van de prostaat / Millin
Afdeling: Urologie Onderwerp: Verwijderen van de prostaat / Millin Verwijderen van een gedeelte van de prostaat via open operatie Inleiding Tijdens uw bezoek aan de polikliniek Urologie, heeft uw uroloog
Nadere informatieEcho prostaat / biopsie
Echo prostaat / biopsie Polikliniek Urologie Beter voor elkaar 2 Inleiding Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Met behulp van dit inwendige onderzoek kan via de
Nadere informatieEchografie van de prostaat; met of zonder biopsie
Echografie van de prostaat; met of zonder biopsie Waarom echografie? De prostaat is een klier die normaal gesproken zo groot is als een kastanje. De klier dient voor de productie van zaadvloeistof en bevindt
Nadere informatieRode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Echografie van de prostaat. rkz.nl
Patiënteninformatie Echografie van de prostaat rkz.nl Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Met behulp van dit inwendig onderzoek via de anus kan de prostaat en de
Nadere informatieEchografie van de prostaat
Echografie van de prostaat Inhoudsopgave Inleiding... 1 Voorbereiding... 1 Uitvoering van het onderzoek... 2 Prostaatbiopten... 2 Na het onderzoek... 3 Uitslag... 3 Wat te doen in geval van ziekte of verhindering...
Nadere informatieEchografie van de prostaat
Echografie van de prostaat Urologie alle aandacht Inleiding Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Met behulp van dit inwendige onderzoek (via de anus) kan de prostaat
Nadere informatieEchografie en biopsie van de prostaat
Echografie en biopsie van de prostaat Inleiding Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Met behulp van dit inwendig onderzoek dat via de anus gaat, kunnen de prostaat
Nadere informatieechografie prostaat en prostaatbiopsie
patiënteninformatie echografie prostaat en prostaatbiopsie U heeft in overleg met uw arts besloten één of meerdere prostaatonderzoeken uit te laten voeren. Met behulp van deze onderzoeken kan de arts de
Nadere informatieEchografie van de prostaat en/of prostaatpunctie. Urologie
Echografie van de prostaat en/of prostaatpunctie Urologie Inleiding Binnenkort zal uw uroloog een echografie van uw prostaat maken. Met behulp van dit inwendig onderzoek (via de anus) kan de prostaat en
Nadere informatieEchografie van de prostaat
Urologie Echografie van de prostaat www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl URO015 / Echografie van de prostaat / 22-05-2015 2 Echografie van de
Nadere informatieProstaatecho of prostaatbiopsie
Prostaatecho of prostaatbiopsie Uw behandelend arts heeft voorgesteld om bij u een prostaatecho of prostaatbiopsie te laten doen. In deze folder kunt u nalezen wat het onderzoek inhoud. Wij adviseren u
Nadere informatiePROSTAATECHOGRAFIE EN/OF PROSTAATBIOPSIE
PROSTAATECHOGRAFIE EN/OF PROSTAATBIOPSIE 251 Inleiding U heeft zojuist een afspraak gemaakt om een prostaatechografie eventueel met een prostaatbiopsie te laten verrichten. Uw arts heeft u al verteld wat
Nadere informatiePatiënteninformatie. Longkanker
Patiënteninformatie Longkanker Inhoudsopgave Pagina Wat is longkanker? 4 Onderzoek en diagnose 4 De meest voorkomende onderzoeken. 5 Behandeling 7 De meest voorkomende behandelmethoden 8 Revalidatie 9
Nadere informatieVerwijderen van prostaat weefsel via de buik (Millin)
Verwijderen van prostaat weefsel via de buik (Millin) Informatie voor patiënten F0208-3415 oktober 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus
Nadere informatieAls plassen moeilijk gaat
Urologie Als plassen moeilijk gaat Deze folder gaat over problemen met plassen bij de wat oudere man, veroorzaakt door goedaardige prostaatvergroting. Heeft u tegenwoordig problemen bij het plassen of
Nadere informatieEchografie en biopsie van de prostaat
Echografie en biopsie van de prostaat Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Met behulp van dit inwendig onderzoek dat via de anus gaat, kunnen de prostaat en de omgeving
Nadere informatieEchografie van de prostaat
Echografie van de prostaat Urologie alle aandacht Inleiding Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Door middel van dit inwendige (via de anus) onderzoek kan de prostaat
Nadere informatieUrineweginfecties en antibiotica
Urologie Urineweginfecties en antibiotica www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Algemene oorzaken urineweginfecties... 3 Blaasontsteking... 4 Verschijnselen kunnen zijn:... 4 Diagnose... 4 Behandeling... 5
Nadere informatieBRACHYTHERAPIE Jodiumimplantatie bij de behandeling van prostaatkanker
BRACHYTHERAPIE Jodiumimplantatie bij de behandeling van prostaatkanker INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN INHOUD Inleiding...4 Prostaatkanker...5 De prostaat...5 Doel van de behandeling...6 Het vaststellen
Nadere informatieWat te doen in geval van ziekte of verhindering.
Skeletscintigrafie Skeletscintigrafie Het is belangrijk dat u deze folder aandachtig doorleest. Hierdoor kunt u zich goed op het onderzoek voorbereiden. Goede voorbereiding draagt bij aan het uiteindelijke
Nadere informatieProstaatkanker U kreeg van uw uroloog de diagnose van prostaatkanker. De informatie die de arts u mondeling gegeven heeft, wordt in deze brochure herhaald en aangevuld. U vindt hier meer informatie over
Nadere informatieRadicale prostatectomie
Radicale prostatectomie De arts heeft na onderzoek geconstateerd dat u een gezwel in de prostaat heeft. In overleg met uw arts heeft u besloten dat u binnenkort een operatie ondergaat, waarbij de prostaat
Nadere informatieProstaatecho met punctie
Prostaatecho met punctie Prostaatecho met punctie Afdeling: Polikliniek Urologie (route D, locatie D.01) Telefoon: 0596-644 574 Datum: Tijd:.. U hoeft zich niet te melden, u kunt plaatsnemen in de wachtruimte.
Nadere informatiePatiënteninformatie. Brachytherapie bij prostaatkanker
Patiënteninformatie Brachytherapie bij prostaatkanker Inhoud Inleiding... 3 Wat is brachytherapie?... 3 Hoe verloopt de behandeling?... 3 Bijwerkingen... 4 Regels en richtlijnen na de bestraling... 5 Controles
Nadere informatieUw afspraak. U wordt verwacht in de wachtkamer van het isotopenlaboratorium: dag, datum. uur voor de injectie. uur voor het maken van de opnamen
Skeletscintigrafie Uw afspraak U wordt verwacht in de wachtkamer van het isotopenlaboratorium: Op Om: Om: dag, datum uur voor de injectie uur voor het maken van de opnamen 2 Wat is een skeletscintigrafie?
Nadere informatieTRUS Echo van de prostaat met biopsie
UROLOGIE TRUS Echo van de prostaat met biopsie ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken? Wij verzoeken
Nadere informatieRZ Heilig Hart Leuven Naamsestraat 105 3000 Leuven. Dienst Urologie. Informatie voor patiënten. De brachytherapie
RZ Heilig Hart Leuven Naamsestraat 105 3000 Leuven Dienst Urologie Informatie voor patiënten De brachytherapie UROLOGIE De brachytherapie Geachte heer, In deze brochure vindt u informatie over de behandeling
Nadere informatieProstatectomie volgens Hryntshak of Millin
Prostatectomie volgens Hryntshak of Millin 2 De arts heeft na onderzoek geconstateerd dat u een gezwel in de prostaat hebt. In overleg met uw arts hebt u besloten dat u binnenkort een operatie ondergaat,
Nadere informatiePROSTAATECHOGRAFIE EN/OF PROSTAATBIOPSIE
PROSTAATECHOGRAFIE EN/OF PROSTAATBIOPSIE 251 Inleiding U heeft zojuist een afspraak gemaakt om een prostaatechografie eventueel met een prostaatbiopsie te laten verrichten. Uw arts heeft u al verteld
Nadere informatiePROSTAATECHOGRAFIE EN/OF PROSTAATPUNCTIE 251A
PROSTAATECHOGRAFIE EN/OF PROSTAATPUNCTIE 251A Inleiding U heeft zojuist een afspraak gemaakt om een prostaatechografie, eventueel met een prostaatpunctie te laten verrichten. Uw uroloog heeft u al verteld
Nadere informatieIMRT van de prostaat
info voor de patiënt IMRT van de prostaat Urogenitale radiotherapie UZ Gent, Uro-oncologische groep IMRT van de prostaat IMRT staat voor intensiteitsgemoduleerde radiotherapie. Dankzij deze techniek wordt
Nadere informatieEchografie van de prostaat met het afnemen van biopten Informatie voor patiënten over een weefselonderzoek van de prostaat
Echografie van de prostaat met het afnemen van biopten Informatie voor patiënten over een weefselonderzoek van de prostaat U heeft een afspraak bij het Radboudumc te Nijmegen voor prostaatbiopten. Door
Nadere informatieLaserbehandeling bij prostaatklachten Green Light Laser
In overleg met uw uroloog heeft u besloten tot een prostaatoperatie: de zogenaamde Green Light Laser verdamping (vaporisatie) van de prostaat. Het doel van deze operatie is het verwijderen van weefsel
Nadere informatiePATIËNTENINFORMATIE. VERWIJDEREN VAN DE PROSTAAT Laparoscopische prostatectomie met behulp van robotchirurgie
PATIËNTENINFORMATIE VERWIJDEREN VAN DE PROSTAAT Laparoscopische prostatectomie met behulp van robotchirurgie 2 VERWIJDEREN VAN DE PROSTAAT Laparoscopische prostatectomie met behulp van robotchirurgie Door
Nadere informatieProstaatecho met punctie
Prostaatecho met punctie 2 Prostaatecho met punctie Afdeling: Polikliniek Urologie (route D, locatie D.01) Telefoon: 088 066 1000 Datum: Tijd:.. U kunt na het aanmelden bij de zuil, plaatsnemen in de wachtruimte.
Nadere informatieProstaatoperatie (TURP)
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Prostaatoperatie (TURP) z Binnenkort komt u naar het ziekenhuis voor een operatie aan uw prostaat. In deze brochure kunt u lezen
Nadere informatieMRI-geleid prostaatbiopt
MRI-geleid prostaatbiopt U heeft een afspraak voor een MRI-geleid prostaatbiopt. MRI is een methode om informatie te krijgen over het menselijk lichaam. Met behulp van radiogolven en een magneetveld worden
Nadere informatieProstaatkanker: algemene info
Prostaatkanker: algemene info Vernemen van de diagnose Op het moment dat u deze informatie in handen krijgt heeft je arts je de vermoedelijke diagnose van kanker of een kwaadaardig proces in de prostaat
Nadere informatieKwaadaardige prostaatgezwellen
Kwaadaardige prostaatgezwellen 1 Wanneer aan denken? Vanaf 50 jaar Vanaf 40 jaar als er familie is met prostaatkanker 2 Wat moet ik doen? Ga jaarlijks op raadpleging wij uw huisarts. Deze zal een prostaatonderzoek
Nadere informatieI N F O R M A T I E. o v e r echo prostaat
I N F O R M A T I E o v e r echo prostaat Binnenkort wordt u verwacht voor een echografisch onderzoek van de prostaat. Met behulp van dit inwendig (via de anus) onderzoek kan de prostaat en de omgeving
Nadere informatieWat te doen in geval van ziekte of verhindering.
Renografie Renografie. Het is belangrijk dat u deze folder aandachtig doorleest. Hierdoor kunt u zich goed op het onderzoek voorbereiden. Goede voorbereiding draagt bij aan het uiteindelijke resultaat
Nadere informatiePET/CT met gallium-68-psma
PET/CT met gallium-68-psma In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten een gallium-68-psma PET/CT te laten verrichten op de afdeling Nucleaire Geneeskunde van het Radboudumc. Wat houdt een PET/CT-onderzoek
Nadere informatiePatiënteninformatie. Prostaatoperatie TURP
Patiënteninformatie Prostaatoperatie TURP 2 Inhoud Inleiding... 4 Informatie over het ziektebeeld... 4 Goedaardige vergroting van de prostaat... 4 Voorbereiding op de ingreep... 6 Enkele dagen voor opname
Nadere informatieMet prostaat vmri Meer Mans
Met prostaat vmri Meer Mans i 4M Deelnemersinformatie Waarde van multiparametrische MRl en MRI-geleide prostaatbiopten voor de detectie van significant prostaatkanker bij mannen met een verhoogd PSA Value
Nadere informatieUrologisch onderzoek bij mannen
Urologisch onderzoek bij mannen Binnenkort worden bij u een aantal onderzoeken gedaan. Deze onderzoeken vinden plaats op de polikliniek Urologie. In deze folder kunt u meer lezen over deze onderzoeken,
Nadere informatieLaserbehandeling. bij vergrote prostaat. Poli Urologie
00 Laserbehandeling bij vergrote prostaat Poli Urologie Wat is de prostaat? De prostaat is een klein orgaantje met de vorm en afmeting van een tamme kastanje, die vlak onder de blaas ligt en waar de plasbuis
Nadere informatieBehandeling met Samarium-153 (Quadramet )
Behandeling met Samarium-153 (Quadramet ) In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten een behandeling met radioactief Samarium-153 te ondergaan op de afdeling Nucleaire Geneeskunde van het Radboudumc
Nadere informatieUrologie. Prostaatklachten
Urologie Prostaatklachten Urologie Inleiding In deze folder vindt u informatie over prostaatklachten. Deze informatie is bedoeld om u inzicht te geven in de oorzaak van de klachten en de mogelijkheden
Nadere informatiePATIËNTENINFO Skeletscintigrafie
PATIËNTENINFO Skeletscintigrafie NUCLEAIRE GENEESKUNDE Mevrouw, mijnheer Uw arts heeft u doorverwezen voor een onderzoek van het skelet aan de hand van een isotopenscan. Dit onderzoek wordt skeletscintigrafie
Nadere informatieVerhoogd PSA. Albert Schweitzer ziekenhuis september 2013 pavo 0932
Verhoogd PSA Albert Schweitzer ziekenhuis september 2013 pavo 0932 Inleiding U bent verwezen naar de uroloog omdat uit onderzoek is gebleken dat u een verhoogd PSA gehalte in uw bloed heeft. Om erachter
Nadere informatiePROSTAATECHOGRAFIE/BIOPSIE FRANCISCUS VLIETLAND
PROSTAATECHOGRAFIE/BIOPSIE FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Er is een afspraak gemaakt voor een prostaatechografie met vaak tegelijkertijd een prostaatbiopsie. Met behulp van dit inwendig onderzoek, via
Nadere informatieHET STELLEN VAN EEN DIAGNOSE
HET STELLEN VAN EEN DIAGNOSE Oncologie/0139 1 Met deze brochure willen we u wegwijs maken in de verschillende onderzoeken die u mogelijks moet ondergaan. Uw arts zal u meedelen welke onderzoeken er bij
Nadere informatieUitwendige bestraling bij prostaatkanker
Uitwendige bestraling bij prostaatkanker In deze folder leest u meer over radiotherapie (bestraling) bij de behandeling van prostaatkanker. Deze informatie ontvangt u als aanvulling op de algemene informatie
Nadere informatieAfdeling Radiologie. CT-scan van de buik
Afdeling Radiologie Datum en tijd U wordt (dag), (datum) om uur verwacht. Plaats U meldt zich bij de receptie van de afdeling Radiologie op de 2 e etage. Hiervoor volgt u route 36. U heeft de afsprakenkaart
Nadere informatieVerwijderen van de prostaat Buikoperatie volgens Hryntschak
00 Verwijderen van de prostaat Buikoperatie volgens Hryntschak poli Urologie 1 De uroloog heeft met u besproken dat u een operatie aan uw prostaat nodig heeft. In deze folder vindt u algemene informatie
Nadere informatieop: dag om uur. Dit onderzoek duurt ongeveer tien tot vijftien minuten en vindt plaats op de polikliniek Urologie van:
Prostaatbiopsie Inleiding U heeft een afspraak voor een prostaatbiopsie op: dag om uur. Dit onderzoek duurt ongeveer tien tot vijftien minuten en vindt plaats op de polikliniek Urologie van: Locatie Dordwijk
Nadere informatieTrastuzumab (Herceptin )
Trastuzumab (Herceptin ) Borstkanker (mammacarcinoom) De diagnose borstkanker is bij u vastgesteld. Dit wordt ook wel een mammacarcinoom genoemd. De behandeling van een mammacarcinoom bestaat uit een operatieve
Nadere informatieInleiding... 1. De operatie... 1. Voorbereiding... 1. De operatie... 2. Na de operatie... 3. Bloedverdunners... 4
TURP Inhoudsopgave Inleiding... 1 De operatie... 1 Voorbereiding... 1 De operatie... 2 Na de operatie... 3 Bloedverdunners... 4 Mogelijke bijwerkingen van de operatie... 4 Ontslag... 5 Tot slot... 6 Inleiding
Nadere informatieEchografie van de prostaat en/of prostaatpunctie. Urologie
Echografie van de prostaat en/of prostaatpunctie Urologie Inleiding Binnenkort zal uw uroloog een echografie van uw prostaat maken. Met behulp van dit inwendig onderzoek (via de anus) kan de prostaat en
Nadere informatieIMRT van de prostaat(loge)
IMRT van de prostaat(loge) IMRT van de prostaat(loge) 02 Voorbereiding 03 Vocht en voeding 05 Bijwerkingen 06 Samenvatting 07 1 IMRT van de prostaat(loge) IMRT staat voor intensiteitsgemoduleerde radiotherapie.
Nadere informatieVerwijdering van lymfeklieren via een kijkoperatie
UROLOGIE Verwijdering van lymfeklieren via een kijkoperatie BEHANDELING Verwijdering van lymfeklieren via een kijkoperatie U hebt te horen gekregen dat u prostaatkanker hebt. Om erachter te komen of er
Nadere informatieCholine PET/CT-scan. Nucleaire geneeskunde
Choline PET/CT-scan Nucleaire geneeskunde Inleiding U bent verwezen naar de afdeling Nucleaire geneeskunde van Orbis Medisch Centrum om een zogenaamde Choline PET/CT-scan te laten maken. De PET/CT-scanner
Nadere informatiePROSTAATECHOGRAFIE EN/OF PROSTAATPUNCTIE FRANCISCUS GASTHUIS
PROSTAATECHOGRAFIE EN/OF PROSTAATPUNCTIE FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding U heeft zojuist een afspraak gemaakt om een prostaatechografie eventueel met een prostaatbiopsie te laten verrichten. Uw arts heeft
Nadere informatieVerwijderen van een blaastumor
Verwijderen van een blaastumor VERWIJDEREN VAN EEN BLAASTUMOR (transurethrale resectie) Deze folder geeft u informatie over de voorbereiding, de operatie, mogelijke risico s en complicaties en nazorg
Nadere informatiePET/CT-scan. Nucleaire geneeskunde
PET/CT-scan Nucleaire geneeskunde U bent verwezen naar de afdeling Nucleaire geneeskunde van Orbis Medisch Centrum om een zogenaamde PET/CT-scan te laten maken. De PET/CTscanner is een apparaat dat bestaat
Nadere informatiePET/CT-scan met gallium
NUCLEAIRE GENEESKUNDE PET/CT-scan met gallium ONDERZOEK U wordt op dag om uur verwacht op de poli/afdeling. De laborant neemt op dag tussen 15.00 en 17.00 uur telefonisch contact met u op voor eventuele
Nadere informatieOperatie bij een prostaatvergroting. TUR-Prostaat
Operatie bij een prostaatvergroting TUR-Prostaat Inleiding Binnenkort komt u naar de Ommelander Ziekenhuis Groep locatie Delfzicht voor een transurethrale resectie van de prostaat (TUR-Prostaat), oftewel
Nadere informatieAls plassen moeilijk gaat
UROLOGIE Als plassen moeilijk gaat BEHANDELING Als plassen moeilijk gaat Deze folder informeert u over problemen met plassen bij de wat oudere man, veroorzaakt door een goedaardige prostaatvergroting.
Nadere informatieEchoscopische biopsie van de prostaat. Weefselonderzoek van de prostaat
Echoscopische biopsie van de prostaat Weefselonderzoek van de prostaat 2 U heeft een afspraak op de polikliniek urologie voor een prostaatbiopsie. Met dit weefselonderzoek wil de (assisitent) uroloog de
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek urologie
Urodynamisch onderzoek urologie 2 Binnenkort krijgt u een urodynamisch onderzoek (blaasdruk meting) op de polikliniek urologie. Met dit onderzoek wil de arts inzicht krijgen in uw plasklachten. Urodynamisch
Nadere informatieDe prostaatoperatie (TURP)
Binnenkort komt u naar het MCL voor een prostaatoperatie (TUR prostaat). Uw uroloog heeft met u besproken waarom deze operatie nodig is. In deze brochure wordt beschreven hoe de gang van zaken rondom de
Nadere informatiePSMA PET-CT scan van het gehele lichaam. Informatiebrochure patiënten
PSMA PET-CT scan van het gehele lichaam Informatiebrochure patiënten Beste patiënt, U ondergaat binnenkort een PET-CT scan met 68 Gallium- PSMA. Deze folder geeft u meer informatie over het onderzoek en
Nadere informatieUrologie. Richard van der Linden Thijn de Vocht
Urologie Richard van der Linden Thijn de Vocht Qais Niemer Laurens Donkers Richard van der Linden Thijn de Vocht 2 John Verhulst Urologie? Urologie is het vakgebied dat zich bezighoudt met ziekten in de
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek
Urodynamisch onderzoek Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht om de oorzaak van uw plasklachten te achterhalen. Een urodynamisch onderzoek wordt verricht indien u klachten
Nadere informatieBrachytherapie bij prostaatkanker
Urologie Brachytherapie bij prostaatkanker www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Behandeling... 3 Na de behandeling... 4 Mogelijke risico s, complicaties en bijwerkingen... 5 Algemene richtlijnen na uw opname...
Nadere informatieGreen Light Laser Laserbehandeling bij prostaatklachten
Green Light Laser Laserbehandeling bij prostaatklachten Inhoudsopgave Inleiding... 1 De operatie... 1 Voorbereiding... 1 De operatie... 1 Rondom de operatie... 2 Na de operatie... 2 Bloedverdunners...
Nadere informatieSkeletscintigram. Nucleaire geneeskunde
Skeletscintigram Nucleaire geneeskunde U bent naar de afdeling Nucleaire geneeskunde van Zuyderland Medisch Centrum verwezen om een skeletscintigram te laten maken. Door middel van deze folder willen wij
Nadere informatieEchografie en biopsie van de prostaat
Urologie Echografie en biopsie van de prostaat i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen De uroloog verricht binnenkort bij u een echografisch onderzoek en biopsie van de prostaat. Bij dit inwendig
Nadere informatiePersoonlijk Informatie Dossier. Prostaatkanker: behandelingen
Persoonlijk Informatie Dossier Prostaatkanker: behandelingen 17358 (2 januari 2016 5. Uw behandeling Actief volgen bij prostaatkanker Operatief verwijderen van de prostaat met behulp van Da Vincirobot
Nadere informatieVerwijderen van de prostaat volgens ETAP endoscopische transvesicale adenomectomie van de prostaat
Verwijderen van de prostaat volgens ETAP endoscopische transvesicale adenomectomie van de prostaat Afdeling urologie Bij u werd onlangs een vergroting van de prostaat geconstateerd. Uw uroloog heeft met
Nadere informatieUrodynamisch onderzoek
De incontinentiekliniek Informatie voor patiënten Urodynamisch onderzoek DIENST UROLOGIE Urodynamisch onderzoek Inleiding Binnenkort wordt er bij u een urodynamisch onderzoek verricht. Doel van het urodynamisch
Nadere informatieProstaatoperatie-TURP
Prostaatoperatie-TURP (TURP=Transurethrale Resectie van de Prostaat) Algemeen Onderzoek heeft aangetoond dat u een vergrote prostaat heeft. In overleg met uw uroloog heeft u besloten dat u een operatie
Nadere informatieProstaatoperatie (TURP)
Binnenkort komt u naar het MCL voor een prostaatoperatie (TUR prostaat). Uw uroloog heeft met u besproken waarom deze operatie nodig is. In deze brochure wordt beschreven hoe de gang van zaken rondom de
Nadere informatieScreening op prostaatkanker
Screening op prostaatkanker Informatie voor mannen die een PSA-test overwegen of aanvragen. Wat we weten en wat we niet weten: zaken om over na te denken alvorens te besluiten een PSA-test te laten uitvoeren.
Nadere informatieCT-scan van de kransslagaders. CT- coronairen
CT-scan van de kransslagaders CT- coronairen U bent door uw behandelend cardioloog verwezen voor een CT-scan (computer tomografiescan) van het hart. In deze folder informeren wij u zoveel mogelijk over
Nadere informatieProstaatimplantatie met radioactief jodium
Prostaatimplantatie met radioactief jodium RADIOTHERAPEUTISCH INSTITUUT FRIESLAND Inhoudsopgave Inleiding Inleiding 3 De prostaat 4 Het vaststellen van prostaatkanker 6 Prostaatkanker komt vaak voor. In
Nadere informatie