Niet uitdraaien. losse cover bijgevoegd

Transcriptie

1 Niet uitdraaien losse cover bijgevoegd

2 Niet uitdraaien Inleiding Een van de speerpunten van het actieplan Nederland Open in Verbinding (NOiV) behelst de onderwijssector. Ook van deze sector wordt verwacht dat zij op termijn beschikt over een implementatiestrategie voor de aanbesteding, inkoop en het gebruik van open source software. Om te peilen waar de onderwijssector staat en wat er moet gebeuren om aan te sluiten bij het actieplan, kwamen op 9 juli 2009 op Schiphol Airport circa 25 vertegenwoordigers van de onderwijswereld bijeen. Dat gebeurde onder leiding van moderator Frans Nauta, en met een rapport van adviesbureau VKA als leidraad. Onderwijs/actieplan NOiV Donderdag 9 juli 2009 Schiphol Airport losse cover bijgevoegd 2 3

3 Geachte heer, mevrouw, Nederland Open in Verbinding (NOiV) is het actieplan voor het gebruik van open standaarden en open source software bij de (semi-)publieke sector. Wij nodigen u van harte uit te participeren in een aantrekkelijk programma. Zonder uw kennis van de sector, inzicht in de mogelijkheden en inbreng in deze sessie kan het actieplan niet slagen. De bijeenkomst op 9 juli vindt plaats in het Sheraton Amsterdam Airport Hotel & Conference Center (nabij het treinstation Schiphol Airport). Uitnodiging onderwijsbijeenkomst op 9 juli 2009 in het Sheraton Amsterdam Airport Hotel & Conference Center Daarmee is het actieplan van toepassing op de vele onderwijsorganisaties in het onderwijsveld. Het kabinet heeft zich tot doel gesteld nog deze regeerperiode, ten aanzien van het toepassen van open standaarden en open source software, grote voortgang te boeken binnen alle maatschappelijke sectoren. Staatssecretaris Heemskerk van EZ heeft in dat kader de Tweede Kamer onlangs aangegeven dat onderwijs (en zorg) dit jaar prioriteit krijgt. NOiV nodigt u, als sleutelfiguur in het (ICT-)onderwijs, graag uit voor een richtinggevende bijeenkomst op donderdagmiddag 9 juli 2009 ( uur) om met u inzichten uit te wisselen en draagvlak te vinden voor het uitvoeren van activiteiten. Met Frans Nauta als moderator willen we komen tot activiteiten die moeten helpen om in uw sector concrete resultaten tot stand te brengen rond het invoeren van open standaarden en open source software. Doel van de bijeenkomst: Met u enige kansrijke aanpak(ken) vinden om doelstellingen van het actieplan NOiV voor de sector onderwijs te realiseren en daarbij gebruik te maken van de energie van de sector zelf. Het benoemen van een enige kansrijke activiteiten die door organisaties in het onderwijsveld ook als zodanig kunnen worden herkend. In week 27 ontvangt u van ons het programma (+ routebeschrijving) en een inspiratiedossier ter voorbereiding. U ontmoet collega s uit uw werkterrein en met elkaar vormt u een in omvang beperkt gezelschap, zodat er optimaal ruimte is voor gesprek en uitwisseling (onder genot van hapje/drankje). Uw aanbevelingen zullen leiden tot activiteiten van NOiV in Wij stellen uw aanwezigheid en inbreng buitengewoon op prijs. Graag vernemen wij per omgaande of u aan deze persoonlijke uitnodiging gevolg zult willen geven. Er zijn voor u geen kosten aan verbonden. Mocht u verhinderd zijn aan deze bijeenkomst deel te nemen, neemt u dan contact op met ineke.schop@noiv.nl. Wij rekenen graag op uw aanwezigheid en zien er naar uit u op 9 juli te ontmoeten, Met vriendelijke groet, Ineke Schop programmamanager Nederland Open in Verbinding 4 5

4 Agenda: 15:30 uur Opening Ineke Schop / Frans Nauta 15:45 uur 1. Systeemvragen 16:15 uur 2. Praktische aangrijpingspunten 16:45 uur 3. Netwerk van vernieuwers 17:15 uur Samenvatting resultaten (Frans Nauta) 17:30 uur Follow-up & afronding (Ineke Schop) 17:45 uur Borrel/Buffet - netwerken Lijst van deelnemers Younass Aboulghit Gendo Jan Bakker Surfdiensten Geert Eemink Surfdiensten Nicole Goossens Ministerie van Economische Zaken Barend de Graaff Eerste Christelijk Lyceum, Haarlem Ruben IJzerman IntraQuest Frits de Jong NOiV Arjen Kamphuis Open communities / Gendo H-P Köhler Stichting Kennisnet Wytze Koopal Free Knowledge Institute Mike Kortekaas NOiV Leonne Leurink SLO (Leermiddelen.nl) Piet Hein Minnecré NOiV Frans Mofers Open Universiteit Nederland / Free Technology Academy Frans Nauta Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Roel Rexwinkel Surfnet Ineke Schop NOiV Cees Segers Avans Hogeschool Charles Stork SLB Diensten Annemieke Toersen NOiV Peter Veelenturf MBO-raad Marjan Vernooy SURFfoundation Edwin Verwoerd ThiemeMeulenhoff Pieter de Vries TU Delft Michael van de Wetering Stichting Kennisnet / OCW / Holland Open Wilma Willems NOiV Peter van de Wijden Hogeschool Leiden 6 7

5 De technologie sluit niet aan bij de praktijk Leonne Leurink SLO (leermiddelenplein.nl) Links onder: Barend de Graaff (Eerste Christelijk Lyceum) Rechts onder: Frits de Jong (NOiV) en Wytze Koopal (Free Knowledge Institute). Bouw voort op de kennis die er al is Frans Mofers (Open Universiteit, boven) Het gaat vooral om content en uitwisselbaarheid Edwin Verwoerd (ThiemeMeulenhoff) 8 9

6 Boven: Nicole Goossens (Economische Zaken) Onder: H-P Köhler (Stichting Kennisnet) Rechts onder: Geert Eemink (Surfdiensten) 10 11

7 Er gaapt een groot gat tussen mbo enerzijds en hbo/universiteit anderzijds Wytze Koopal (Free Knowledge Institute rechtboven) Het verschil kan gemaakt worden als er een paar voorbeelden zijn die beginnen te stralen Ineke Schop (NOiV, boven) Onder: Mike Kortekaas (NOiV, links) en Pieter de Vries (TU Delft) 12 13

8 Het zou goed zijn als er handreikingen zijn waar je leveranciers op af kunt rekenen Pierre Veelenturf (MBO-raad, boven) Onder: Wilma Willems (NOiV) en Edwin Verwoerd (ThiemeMeulenhoff) Ik geloof stellig in open source software Pieter de Vries (TU Delft, boven) Iemand moet bewegen, anders beweegt er niemand Roel Rexwinkel (Surfnet, onder) 14 15

9 Onder: Piet Hein Minnecré (NOiV) ICT is meer dan een betere vulpen Arjen Kamphuis (open communities/gendo) Jullie zijn met te veel gekomen, en dat is een goed teken Frans Nauta (moderator,han, linksboven) 16 17

10 Over vijf jaar zijn we allemaal met open source en Cloud Computing bezig Barend de Graaff (Eerste Christelijk Lyceum, rechtsboven) Links boven: Annemieke Toersen (NOiV) Onder: Younass Aboulghit (Gendo) Boven: Leonne Leurink (SLO) Onder: Jan Bakker (Surfdiensten) 18 19

11 Ga eens kijken in landen en steden waar al volop gebruik wordt gemaakt van open source software Marjan Vernooy (Surffoundation, onder) Wij gebruiken niet anders dan open sourcetools Peter van der Wijden (Hogeschool Leiden) 20 21

12 Onder: Jan Bakker (Surfdiensten) In de discussie zijn open standaarden veel belangrijker dan open source software Charles Stork (SLB Diensten, boven) 22 23

13 24 25

14 Kijk niet naar onderwijs alleen Michael van de Wetering (Holland Open / Stichting Kennisnet / OCW) 26 27

15 Een kenniskring boven de hogescholen met rondreizende docenten die lesgeven. Daar zou ik verschrikkelijk warm van worden Cees Segers (Avans Hogeschool) Links: Ineke Schop (NOiV) Rechts boven: Piet Hein Minnecré (NOiV) Rechts onder: Leonne Leurink (SLO) 28 29

16 30 31

17 Verslag Verkennend gesprek onderwijssector over OSS/OS Boven: Pieter de Vries (TU Delft) We moeten niet afhankelijk willen zijn van de producent als ereen nieuwe mogelijkheid komt Ruben IJzerman ((IntraQuest, onder) Een van de speerpunten van het actieplan NOiV raakt de onderwijssector. Ook van deze sector wordt verwacht dat zij op termijn beschikt over een implementatiestrategie voor de aanbesteding, inkoop en het gebruik van open source software. Om te peilen waar de onderwijssector staat en wat er moet gebeuren om aan te sluiten bij het actieplan, kwamen afgelopen donderdag op Schiphol Airport circa 25 vertegenwoordigers van de onderwijswereld bijeen. Dat gebeurde onder leiding van Frans Nauta, en met een rapport van adviesbureau VKA als leidraad. Op loopafstand van de passagiersterminals van luchthaven Schiphol ligt het Sheraton Amsterdam Airport Hotel & Conference Center. Op uitnodiging van programmabureau NOiV kwamen daar donderdag vertegenwoordigers van de onderwijswereld bijeen om te spreken over hoe in het Nederlandse onderwijs een bijdrage kan worden geleverd om zowel het gebruik van open standaarden en open source software, als ook het cursusaanbod, naar een hoger plan te tillen. Uitgenodigd waren onder meer vertegenwoordigers van hogescholen en universiteiten, licentieorganisaties, ontwikkelaars van educatieve systemen en content, uitgeverijen, ICTondersteuningsorganisaties, en ministeries. Het geheel stond onder leiding van Frans Nauta, lector Innovatie Publieke Sector aan de Hogeschool Arnhem Nijmegen. Nauta werd ingeleid door NOiV-programmamanager Ineke Schop. Zij ging daarbij onder meer kort in op de drie invalshoeken die door de opstellers van het VKA-rapport ( Het actieplan NOiV en het onderwijs - Een verkenning van mogelijke stimuleringsmaatregelen, september 2008) zijn gehanteerd (Software als middel; Digitale vaardigheden; ICT-beroepskennis) en die donderdagmiddag als basis van de discussie/verkenning fungeerden

18 Tweeledig doel Wat betreft moderator Frans Nauta had de bijeenkomst op Schiphol Airport een tweeledig doel. Helderheid verkrijgen hoe de onderwijsagenda er uit zou moeten komen te zien, en duidelijk maken hoe daarbij de rolverdeling zou moeten zijn. Om het behapbaar te houden, werd daartoe de groep van 25 aanwezigen in een drietal subgroepen geknipt die ieder één van de VKAinvalshoeken als rode draad namen. Zo hield de groep rond de invalshoek Software als middel zich onder meer bezig met de vraag wat hen tegenhield om meer te doen met de softwarekant in het onderwijs. Het was Michael van de Wetering (namens Stichting Kennisnet, het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, en Stichting Holland Open) die na iets meer dan een half uur de eerste vragen en conclusies van de Software als een middel -groep naar voren bracht. Zo vroeg een deel van zijn groep zich af of open source software straks nog wel relevant is, nu er steeds meer gesproken wordt over Cloud Computing/Software as a Service, en ook Shared Service Centers in het onderwijs steeds vaker het beeld bepalen. Hoe je het ook wendt of keert: Shared Service Centers en Cloud Computing zullen het vraagstuk rondom open source software zeker veranderen, aldus Van de Wetering. Verder werd opgemerkt dat een gebrek aan grootschalige support en ondersteuning vaak reden is om niet te kiezen voor open source software, en liet Leonne Leurink (SLO Leermiddelenplein) optekenen dat de terminologie rondom open source software in veel gevallen niet aansluit bij de praktijk. Wat betreft Edwin Verwoerd van uitgeverij ThiemeMeulenhoff zou het in het onderwijs vooral om de content, de schoolmiddelen, moeten gaan en veel minder om ICT. Aantrekkelijk maken In de discussiegroep rondom digitale vaardigheden ging het vooral om de vraag hoe het thema open standaarden en open source software aantrekkelijk(er) gemaakt moet worden. Wat betreft Arjen Kamphuis (open communities) zou de aandacht voor open standaarden en open source 34 software vast onderdeel moeten worden van het onderwijs. Bang dat je daarmee van alle studenten of leerlingen een ICT er maakt, is hij niet. Iedere leerling krijgt een beetje maatschappijleer op school, maar lang niet iedereen wordt ook politicoloog, aldus Kamphuis. H-P Köhler van Stichting Kennisnet liet weten dat het aantrekkelijk maken van het thema open standaarden en open source software ook op een speelse manier plaats kan vinden. Als voorbeeld haalde hij de ROC IC College in Zoetermeer aan. Deze onderwijsinstelling heeft sinds een aantal jaar een uitwisselingsprogramma met een school in het Afrikaanse Senegal, en daarbij speelt open source software een voorname rol. Het heeft als voordeel, zo liet Köhler weten, dat de studenten van het ID College enerzijds leren op een speels manier omgaan met open standaarden en open source software, en anderzijds krijgen zij toch ook een maatschappelijke boodschap mee. Wat mij betreft is dat een erg goed voorbeeld van hoe het ook zou kunnen, aldus Köhler. Onderwerpen die in de discussiegroep rondom ICT-beroepskennis op tafel werden gelegd, hadden onder meer te maken met certificering, de (on)terechte angst voor open/vrije software, de noodzaak om onder de motorkap te kijken, en veiligheidsproblematiek. Het leidde tot een aantal constateringen en aanbevelingen. Zo pleitte Cees Segers van de Avans Hogeschool er in de nabeschouwing voor om competitieachtige dingen te gaan opzetten. Volgens ons zouden studenten dat erg leuk vinden, aldus Segers. Voor een aantal deelnemers aan de groep rondom ICT-beroepskennis bleek werken met open source software al een geaccepteerd gegeven. Voor Frans Mofers van de Open Universiteit (OU) bijvoorbeeld. Het gebruik van open source software bij de OU is geen thema meer. Als wij in de onderzoekssfeer iets ontwikkelen, gebeurt dat al met behulp van open source software, aldus Mofers. Ook voor Peter van der Wijden, van de Hogeschool Leiden, is werken met open source software inmiddels standaard geworden. Wij gebruiken niets anders dan open sourcetools. Opgemerkt werd wel dat er rondom het thema open source software een groot gat gaapt tussen mbo enerzijds en hbo/universiteit anderzijds. Zo is de acceptatie op universiteiten en hbo-instellingen al een flink stuk groter, aldus Wytze Koopal, die op Schiphol Airport aanwezig was namens het Free Knowledge Institute. 35

19 36 Actiepunten en voorbeelden Het tweede deel van de discussierondes draaide met name om de vraag welke actiepunten en voorbeelden er zijn, en hoe die zouden kunnen helpen om het thema open standaarden en open source software bij onderwijsinstellingen beter te laten landen. De uitkomsten lieten onder meer zien dat op dit moment de omstandigheden wat betreft de acceptatie van open standaarden en open source software goed zijn. Er is beschikbaarheid, het aanbod breedband is groot en bovendien is de nieuwe generatie basisvaardig, aldus Marjan Vernooy van Surffoundation, die het belangrijk vond dat leerlingen keuzes geboden worden. Zorg dat open source software aanwezig is, en laat de leerlingen zich ervan bewust zijn dat ze een keuze kunnen maken. Voor programmabureau NOiV had Marjan Vernooy, namens de discussiegroep over digitale vaardigheden, een aantal aanbevelingen. Zorg voor een bewustwordingsstap, bijvoorbeeld aan de hand van voorbeelden. Een andere aanbeveling is om te gaan kijken in landen en steden waar al volop gebruik wordt gemaakt van open source software. Latijns Amerika bijvoorbeeld. Kijk en luister naar hun argumentatie, de criteria en het proces. Ook de groep rondom Michael van de Wetering kwam met een aantal suggesties en aanbevelingen. Zo zou er, volgens hen, vooral gekeken moeten worden naar het bedrijfsleven. Daar moet de vraag ontstaan, en dan haakt het onderwijs vanzelf aan. Van de Wetering riep ook op om niet te veel tijd te verdoen met scholen die tevreden zijn met hun software. Kijk met name naar doelgroepen die problemen hebben, en waarbij open source software mogelijk een oplossing zou kunnen zijn. In zijn algemeenheid zeggen we: kijk in eerste instantie naar open standaarden, dan naar de content (leermiddelen), en kijk vervolgens wat open source software daaraan eventueel zou kunnen bijdragen. Wat betreft Edwin Verwoerd zou het goed zijn als er handreikingen komen waar je leveranciers op af kunt rekenen als het gaat om inkoopprocessen en leveringsvoorwaarden. Michael van de Wetering deed daarnaast een oproep aan zijn eigen ministerie: OC&W. Er zou bijvoorbeeld iets vaker gekeken mogen worden naar publieke content. Zo zijn de bestanden op Teleblik, een site waarop leerlingen en docenten audiovisuele bronnen kunnen zoeken en bekijken, gemaakt in een gesloten formaat. Dat werkt drempelverhogend, en als OC&W zou je dat niet moeten willen. Voorstellen De discussiegroep rondom ICT-beroepskennis liet bij hun aanbevelingen en suggesties weten het met name belangrijk te vinden dat er wordt voortgebouwd op de kennis die er al is. Verder toonden zij zich een voorstander van een competitie onder scholieren en studenten, werd er gepleit voor een landelijke minor en ook voor het laten uitvoeren van open sourceprojecten vanuit de werkgeversorganisatie VNO-NCW. Voordat het slotwoord werd gegeven aan Frans Nauta, was het Ineke Schop die met een samenvattende bijdrage kwam. Zij gaf aan een groot aantal (nieuwe) ideeën en gedachten te hebben gehoord, en ging daarbij kort in op de consequentie van de ontwikkeling van Cloud Computing/Software as a Service en de importantie van een beter opdrachtgeverschap. De NOiV-programmamanager zegde toe de komende periode te gaan werken aan een aantal voorstellen die daarna, wat haar betreft, mogelijk redelijk snel kunnen worden uitgevoerd. Het moet niet bij voorstellen blijven, aldus Ineke Schop, die tot slot aankondigde dat in september/oktober een volgende bijeenkomst met vertegenwoordigers uit het onderwijs gehouden zal worden. 37

20 Niet uitdraaien losse cover bijgevoegd 38

21 Niet uitdraaien losse cover bijgevoegd