Eindwerk. Thema Configuratie van een Virtual Desktop - omgeving in het callcenter. Stageplaats

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Eindwerk. Thema Configuratie van een Virtual Desktop - omgeving in het callcenter. Stageplaats"

Transcriptie

1 Eindwerk Studiegebied Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Bachelor Toegepaste informatica Afstudeerrichting - Academiejaar Student Matthias Trybou Thema Configuratie van een Virtual Desktop - omgeving in het callcenter Stageplaats Ipsos Rooigemlaan 2 bus 4 BE9000 Gent

2

3 Eindwerk Studiegebied Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Bachelor Toegepaste informatica Afstudeerrichting - Academiejaar Student Matthias Trybou Thema Configuratie van een Virtual Desktop - omgeving in het callcenter Stageplaats Ipsos Rooigemlaan 2 bus 4 BE9000 Gent

4 Matthias Trybou 1 Voorwoord Ter afsluiting van mijn studies Toegepaste Informatica, keuzetraject Computer and CyberCrime Professional en mijn stage schreef ik dit eindwerk. Mijn stage was in het marketinganalyse- en onderzoeksbureau Ipsos. Het onderwerp van mijn eindwerk omvat het virtualiseren van een callcenter. Ipsos bood mij de kans en materialen en het leek mij een heel interessant onderwerp. De mogelijkheid om zo n nieuw concept, virtualisatie, te realiseren kon ik niet laten liggen en greep ik met beide handen vast. In de eerste plaats wil ik graag Luc De Block bedanken. Dankzij hem kon ik mijn stage aanvatten in Ipsos. Verder wil ik iedereen in Ipsos waarmee ik gedurende vier maand mee in contact gekomen ben, ook bedanken voor hun steun en feedback. Mijn dank gaat ook uit naar de lectoren van de opleiding Toegepaste Informatica van de Hogeschool West-Vlaanderen departement Simon Stevin. Speciaal wil ik hierbij Johan Coppieters bedanken, die mijn stagecoördinator was en altijd klaar stond voor mij indien ik vragen of problemen had. Matthias Trybou Juni 2013

5 Matthias Trybou 2 Samenvatting Ter afsluiting van mijn studies Toegepaste Informatica Computer and Cybercrime Professional deed ik mijn stage in het marketinganalyse- en onderzoeksbureau Ipsos. Daar diende ik een onderzoek uit te voeren naar de haalbaarheid om het callcenter, bestaande uit 55 pc s, te virtualiseren. De onderzoeksvraag die hier gesteld werd was kort maar bondig: Is virtualisatie in het callcenter mogelijk met de bestaande apparatuur in Ipsos? In het bedrijf wordt gebruik gemaakt van VMware ESXi, vcenter en View servers. was al geïntroduceerd op al de servers, de omgeving stond dus vrijwel al helemaal klaar. Na veel onderzoek slaagden we erin om met behulp van een Ubuntu Kiosk systeem een VM te streamen via het netwerk van de server naar de kiosk. Dit werd gedaan via het PCoIP (PC-over-IP) protocol, het veel betere broertje van RDP. Het programma dat we lieten draaien op onze Ubuntu kiosk was de VMware View Client. Vijf PC s in het callcenter vergden een speciale configuratie. Deze moesten in staat zijn om Office 2007 applicatie te draaien. Voor deze operatie implementeerden we het ThinApp systeem van de VMware View server. Dit extra snufje in de server zorgt ervoor om een zogenaamde ThinApp, minimaal van grootte ( <1 MB) maar volledig werkende versie te maken van een Word, Excel, Access,. Office applicatie. Door een simpele assignment in de server kan men dan deze ThinApps toekennen aan bepaalde PC s. Het eindresultaat werd verworven door in het callcenter verschillende tests uit te voeren onder verschillende omstandigheden. Op het einde van al deze tests werden deze gebundeld en geanalyseerd. Op basis van deze analyse bepaalden we of het al dan niet mogelijk was om virtualisatie toe te passen in het callcenter met de bestaande resources. Tags: virtualisatie, VMware, Hypervisor, networking, VM

6 Matthias Trybou 3 Abstract In concluding my studies Applied Informatics Computer and Cybercrime Professional I did my internship in the marketing analysis and research firm Ipsos. There I had to research the possibility of virtualizing the call center, consisting of 55 PCs. The research question asked here was short but concise: "Is virtualization in the call center possible with the existing equipment in Ipsos?" The company uses VMware ESXi, vcenter and View servers. Virtualization was introduced to all the servers, so the environment was almost already finished. After much research we were able to stream a VM using a Ubuntu Kiosk over the network from the server to the kiosk. This was done using the PCoIP (PC-over-IP) protocol, the much better brother of RDP. The program that we let run on our Ubuntu kiosk was the VMware View Client. Five PCs in the call center required a special configuration. They had to be able to run Office 2007 applications. For this operation we implemented the ThinApp system by the VMware View server. This extra pinch in the server causes a so-called ThinApp, tiny of size (<1 MB) but a fully working version of the Word, Excel, Access,... Office application. By a simple assignment in the server, we could assign these Thin Apps to certain PCs. The final result was obtained by performing, under various conditions different tests in the call center. At the end of all of these tests, we compiled and analyzed these. On the basis of this analysis, we determined whether it was or was not possible to apply virtualization in the call center with the existing resources. Tags: virtualization, VMware Hypervisor, networking, VM

7 Matthias Trybou 4 Verklarende woordenlijst Batch Job Emulator (pc) MultiCS Time sharing computer Een computer programma, of een set van, die uitgevoerd wordt in batch mode. Batch mode wil zeggen dat de commando s in een file, de batch file, aanwezig zijn en lijn per lijn worden uitgevoerd. Een emulator is een stuk software dat in staat is hardware te simuleren voor een besturingssysteem, met andere woorden reproduceren. De emulator vervangt zogezegd de hardware terwijl het besturingssysteem denkt dat ze op hardware steunt. Emulatie kan men ook wel zien als een grote beginsoort, eerste soort, van virtualisatie. Een voorbeeld van een time sharing computer. MultiCS was gerealiseerd door het MIT tijdens het MAC project. Een Time sharing computer is een computer waar er meer dan één user tegelijkertijd op kan werken.

8 Matthias Trybou 5 Lijst van afkortingen ARPANET BELL LAB CAPEX CAPI CATI CAWI CP/CMS DARPA ESXI GE GSX IBM MAC (project) MIT NetApp OPEX VDI VMM Advanced Research Projects Agency Network Bell Telephone Laboratories Capital Expenditures Computer Assisted Personal Interviewing Computer Assisted Telephone Interviewing Computer Assisted Web Interviewing Control Program/Cambridge Monitor System Defense Advanced Research Projects Agency Elastic Sky X Integrated General Electric Ground Sky X Integrated International Business Machines Mathematics and Computation, later hernoemd naar Multiple Access Computer Massachusetts Institute of Technology Network Appliance Operating Expenditures Virtual Desktop Infrastructure Virtual Machine Manager

9 Matthias Trybou 6 Inhoudsopgave 1 VOORSTELLING VAN HET BEDRIJF IPSOS SYNOVATE STAGE OPDRACHT ANALYSE VOORWOORD IPSOS INFRASTRUCTUUR Server hardware Soorten servers Callcenter Wat CATI/CAWI CAPI Dialer Servertopologie VIRTUALISATIE Wat? Geschiedenis Timeline soorten virtualisatie Implementatie virtualisatie Hypervisor virtualisatie Security Mechanism Rings Hypervisor Technieken Retailers voordelen en nadelen Capex & opex VMWARE esx(i) servers vsphere Client vcenter Server Elementen binnen de vsphere Client Datacenter Clusters Hosts VM en Templates vmotion, HA en FT VM virtual adapters Datastores view Server Server Pools en Desktops ThinApps Event database Client Protocollen... 40

10 Matthias Trybou 7 Horizon view TOEPASSING VIRTUALISATIE OP IPSOS Host Datastores network Servers ONTWIKKELING CREATIE VM S VM maken in vsphere Client Windows 7 installeren Profiel en computergegevens Preinstallation programma s VMware Tools IP-adressen Remote desktop Cati server Installatie programma s Configuratie CREATIE TEMPLATE VM MET CUSTOMIZATION Convert to template Customization specification manager deploy CONFIGURATIE VIEW SERVER Event viewer Pools & desktops CREATIE KIOSKEN Installatie configuratie Gebruiker toevoegen Software installeren Power en screensaver settings Aanmeldsessies Aanmelding Helpfile Testing Aanpassingen doorheen het testen THINAPP CONFIGURATIE THINAPP THINAPP SETUP CAPTURE THINAPP DEPLOYEN THINAPP TESTEN EINDANALYSE VOORWOORD RESOURCES VOOR VIRTUALISATIE CALLCENTER RESOURCES TIJDENS TEST CALLCENTER TEST 1: RDP - PCoIP RDP - CPU RDP - RAM... 93

11 Matthias Trybou 8 RDP - Network RDP - Disk Performance PCoIP - CPU PCoIP - RAM PCoIP - Network PCoIP - Disk Perormance Conclusie test TEST 2: Gemiddelden conclusie test TEST 3: Callcenter met office conclusie test RESOURCES BIJ VOLLEDIGE IMPLEMENTATIE Storage Netwerk Disk RAM CPU CONCLUSIE VAN DE EINDANALYSE IPSOS IMPROVEMENT KRITISCHE REFLECTIE ONDERZOEKSVRAAG EINDCONCLUSIE LIJST VAN FIGUREN LIJST VAN TABELLEN EN GRAFIEKEN TABELLEN GRAFIEKEN BRONNEN- & LITERATUURLIJST OVERZICHT VAN DE BIJLAGEN Bijlage 1: Tabellen RDP test (5.3.1) Bijlage 2: Tabellen PCoIP test (5.3.1) Bijlage 3: Tabellen gemiddelden - CPU (5.3.3) Bijlage 4: Tabellen gemiddelden - RAM (5.3.3) Bijlage 5: Tabellen gemiddelden - Disk (5.3.3) Bijlage 6: Tabellen gemiddelden - Network (5.3.3) Bijlage 7: Tabellen Callcenter Office pc (5.3.5) COLOFON VOOR AKKOORD

12 Matthias Trybou 9 Voorstelling van het bedrijf 1 Voorstelling van het bedrijf 1.1 Ipsos Ipsos is een marktanalyse- en onderzoeksbureau dat ondertussen over heel de wereld gevestigd is. Haar hoofdbureau bevindt zich in Parijs, Frankrijk en ze werd opgericht in 1975 door Didier Truchot en Jean- Marc Lech. Sinds 1990 heeft Ipsos veel andere bedrijven overgenomen en momenteel heeft zij kantoren in 84 verschillende landen. In oktober 2011 nam zij Synovate over, het bedrijf waar ik mijn stage deed. Ipsos Belgium houdt zich de dag van vandaag veelal bezig met: Figuur 1: Ipsos logo consumer research; business-to-business research; children/youth s research; employee research. Ipsos Belgium, waar ik mijn stage deed, bestaat uit drie sites: Gent, de grootste site; Antwerpen; Waterloo. In Gent is er nogmaals een opdeling van afdelingen namelijk Office 1, Office 2 en het Callcenter. Deze is gebaseerd op de fysische scheidingen van de afdelingen in het gebouw. Door de overname van Synovate door Ipsos wordt dit bedrijf momenteel gezien als het derde grootste marketinganalyse- en onderzoeksbureau ter wereld. Kantar blijft haar voor op plaats twee en Nielsens Holdings op één. Rank Company N of countries N of researchers research revenu (US$ Millions) 1 Nielsens Holding NV % 2 Kantar ,8 +0.8% 3 Ipsos % Tabel 1: Top drie marketing bedrijven wereldwijd (2012) Percent change from 2011

13 Matthias Trybou 10 Voorstelling van het bedrijf 1.2 Synovate Synovate, overgenomen voor 596 miljoen euro door Ipsos, was tevens een marktanalyse- en onderzoeksbureau. Synovate is in 2003 ontstaan onder het Britse media-inkoopbedrijf Aegis. Zij was over heel de wereld gevestigd, namelijk in 62 landen. Figuur 2: Synovate logo De hoofdpunten waar vooral marktonderzoek en analyse op werd gedaan bij haar waren vooral gericht op: healthcare; customer Experience; motoresearch.

14 Matthias Trybou 11 Stage-opdracht 2 Stage opdracht Mijn stageopdracht bestond uit een tweeledig luik. Naast virtualisatie, wat mijn hoofdonderwerp was, deed ik ook nog aan IT en ICT support. Het luik IT en ICT support hield in dat ik interventies deed, problemen ging oplossen, PC s ging opzetten, etc. Het luik virtualisatie hield in dat ik de mogelijkheid om een callcenter te virtualiseren moest onderzoeken. Er was al een voor geïnstalleerd en operationeel datacenter waar al een 20-tal servers en virtuele machines draaiden. De opdracht concreet hield in dat ik een manier moest vinden om via thin of zero clients een virtuele machine te kunnen streamen naar die client. Hierna diende ik een performantie test uit te voeren met maximum één tiende van het totale aantal toestellen (~5 toestellen). Hierop moest ik de impact bekijken op netwerk, schijf, CPU en RAM gebruik en dit zo miniem mogelijk proberen houden. Indien dit een positieve impact heeft zou er pas een roll-out gebeuren naar heel het callcenter toe.

15 Matthias Trybou 12 Analyse 3 Analyse 3.1 Voorwoord In het document wordt veelal gesproken over Ipsos. Deze term kan nogal wat verwarring opwekken doorheen dit document aangezien Ipsos wereldwijd gevestigd is. Daarom geldt de algemene regel dat als we Ipsos vermelden, hiermee Ipsos Belgium bedoeld wordt. 3.2 Ipsos infrastructuur Ipsos heeft in Gent een 70-tal vaste researchers en een 50-tal medewerkers in het callcenter. Buiten daar zijn er nog field en rapportage medewerkers, deze bestaan uit een 100-tal. In Ipsos wordt er heel veel aan dataverwerking gedaan. Een goed een snelle netwerkverbinding en een voldoende grote fileserver zijn dus een absolute vereiste voor het bedrijf SERVER HARDWARE Ipsos heeft een eigen serverroom met daarin een 15-tal fysische servers en/of servercomponenten. Deze 15 elementen bestaan vooral uit: tapestreamer; back-up server; fileservers (fysisch aanwezig en wordt met de tijd virtueel omgezet zodanig dat enkel de disk cabinets overblijven); disk Cabinets; ESX(i) servers voor virtualisatie; NetApp server; UPS. Er wordt uitsluitend met Dell producten gewerkt voor de servers. De totale opslagcapaciteit van de fileserver bedraagt een kleine 20TB. Ook aanwezig in de server room is een groot patchpaneel dat bestaat uit een 30-tal switches van het merk 3com. Een tweede, gelijkaardig maar veel kleiner patchpaneel is te vinden in Office 2.Verder heeft Ipsos nog haar eigen dialer die instaat voor het callcenter. De dialer kan vergeleken worden met een kleine telefooncentrale. Ze voorziet Ipsos van 150-tal telefoonlijnen.

16 Matthias Trybou 13 Analyse SOORTEN SERVERS Ipsos is een bedrijf dat direct heeft ingespeeld op de virtualisatie technologie. Reeds van Juni 2012 implementeerden zij diverse servers virtueel. Op dit moment draait 90% van de servers die kunnen gevirtualiseerd worden, wel degelijk virtueel. Als laatste stap is men bezig met de virtualisering van de fileserver. De fileserver wordt beetje bij beetje gevirtualiseerd omdat hij constant gebruikt wordt. De fileserver zelf wordt uit het rack gehaald achteraf, de disk cabinets worden vanaf dan virtueel benaderd door de NetApp. Aanwezige gevirtualiseerde servers: antivirus server; Microsoft Exchange mail server; domeincontroller (twee servers); VMware View server; CATI master server; CAPI server; fileserver (in opbouw, twee servers); beheers NetApp server; Microsoft SQL server (twee servers); VMware vcenter server; webserver (drie servers waarvan twee in de DMZ zone) CALLCENTER Wat Onmisbaar in een marketingbedrijf is een callcenter. Naast interviewers die in the field rondgaan heb je ook mensen die kunnen opbellen en enquêteren. Gent heeft een callcenter voor 55 personen. In the field werkt men met een CAPI systeem, in het callcenter met CATI software. In dit onderdeel staat de CATI server van Ipsos centraal. CATI/CAWI Het callcenter maakt gebruik van een CATI systeem. Deze bestaat uit een tweetal servers (CATI master en recording server), veel interviewers en supervisors die constant gesprekken mee beluisteren of de recordings ervan. De data van de interviewers wordt opgeslagen in een MSSQL server database. Het CATI, Callcenter Assisted Telephone Interviewing, systeem werkt op basis van de hostname van de desktop. Een standaard die in Ipsos wordt gebruikt is CATIBE{n}. De CATI server koppelt via deze naam de juiste telefoon naast de computer met de juiste PC via een register string key (Naam = hostnaam en string value = telefoonnummer).

17 Matthias Trybou 14 Analyse Een term die soms ook wel gehanteerd wordt is het CAWI systeem, Callcenter Assisted Web Interviewing. Hier gebeurt het vaak dat interviewers iemand opbellen met de vraag of ze hen een link mogen opsturen via mail. Deze link bevat dat meestal de online versie van het interview in plaats van het telefonische. CAPI Figuur 3: Werking CATI systeem Bij CAPI, Callcenter Assisted Personal Interviewing, wordt er persoonlijk contact onderhouden in plaats van met een telefoon te werken. Er zijn dus personen die huis aan huis gaan enquêteren, of bijvoorbeeld aan de supermarkten gaan staan. Zij maken gebruik van het IBM data collection Interviewer systeem. Dialer De dialer staat centraal om het callcenter van de nodige telefoonnummers te voorzien. Ze bestaat vrijwel uit twee verschillende elementen: een dialer server zelf; een recording server. De recording server is de server die alles record van gesprekken. Ze staat via een UTP kabel verbonden met de core switch zodanig dat ze de fileserver kan benaderen voor opslag. De dialer is een complex geheel van verschillende elementen die samenwerken als één geheel. In totaal levert ze ons een 150-tal telefoonlijnen.

18 Matthias Trybou 15 Analyse SERVERTOPOLOGIE De topologie is gebaseerd op de fysische aanwezigheid van de server! Office 1, 2 en het callcenter worden als aparte afdelingen gezien maar bevinden zich wel in hetzelfde gebouw, doch in verschillende ruimtes. Figuur 4: Netwerktopologie

19 Matthias Trybou 16 Analyse 3.3 In dit tweede deel van onze analyse gaan we dieper in op het concept virtualisatie. Nadat we een goede kennis hebben van de hardware en netwerkarchitectuur van Ipsos is de tijd er om het virtuele concept te benaderen. We bekijken de historie ervan, haar werking en mogelijkheden. Dit is belangrijk om te kennen aangezien we in ons volgend hoofdstuk virtualisatie constant zullen toepassen en gebruiken. Een basiskennis is dus elementair! WAT? zijn de technieken en methodes die ervoor zorgen dat we een virtuele versie van iets kunnen maken. Die iets zijn meestal besturingssystemen. Er zijn echter veel verschillende mogelijkheden. Zo kunnen ook hardware, opslag, apparaten en zelfs het netwerk gevirtualiseerd worden. Figuur 5: virtualisatie

20 Matthias Trybou 17 Analyse GESCHIEDENIS is iets wat de laatste jaren een enorme trend wordt bij bedrijven en KMO s. Echter wat men meestal profileert als een nieuwe en recente technologie bestaat al meer dan 50 jaar! Veel mensen denken direct aan VMware die inderdaad de laatste jaren enorm bijgedragen heeft aan virtualisatie. Het was echter koploper IBM die het concept virtualisatie introduceerde in de jaren 60. We geven hier een kort overzicht van wat er in de afgelopen 50 jaar is gebeurd: Het begon allemaal in de jaren 60. IBM, koploper op dat moment in computertechnologie had zeer veel verschillende computersystemen. Deze computersystemen konden maar één taak per keer en dit was een probleem. Er was nood aan een nieuw systeem die meerdere taken kon per keer. Het antwoord hierop was de S/360 mainframe van IBM. Ze was in staat om meerder taken, batch jobs uit te voeren en dit voor een single user. In 1963 keerde echter het tij. Er was nood aan een platform die meerdere users tegelijkertijd kon laten werken, simultaneous users/time sharing computers genaamd. Een project genaamd MAC werd gelanceerd door de MIT. Het project werd gesponsord met 2 miljoen euro door DARPA zelf, die op dat moment al plannen had om de eerste versie van het internet te ontwikkelen, die uiteindelijk in 1969 uit als ARPANET werd gelanceerd. IBM zag hier echter geen vraag en groei in en haakte af. GE daarentegen ging in zee samen met MIT en DARPA. Figuur 6: IBM system 360 IBM merkte echter dat ze haar kans verkeerd ingeschat had, er was wel degelijk nood aan zo n systeem. In respons creëerde ze samen met BELL lab de CP40, die nooit tot de consument kwam, en de CP67 in De CP67 was zo innovatief dat ze de eerste was die virtualisatie ondersteunde! Het concept virtualisatie was in het leven geroepen. Natuurlijk was dit geen virtualisatie zoals we ze nu kennen. De CP67 werd een CP/CMS genoemd. CP creëerde de virtuele machines, CMS was de interactieve platform doch werkte ze nog altijd onder een single user! De reden dat IBM geen multi-user creëerde was omdat, je de resources deelt per user. Indien men 2 users had werden je resources gehalveerd, bij 3 users een derde per user. Zo n dergelijk systeem werd ook multics genoemd en laat dat nu zijn wat MIT realiseerde met het MAC project. loste dus dit probleem op. Uiteindelijke sloeg IBM toch wel de bal de juiste richting in! IBM speelde voort op hun CP67, nieuwe versie werden gemaakt en verfijnd tot de jaren 90.

21 Matthias Trybou 18 Analyse In het jaar 1987 kwam virtualisatie nogmaals in de kijker. Het bedrijf Insignia Solutions creëerde de eerste emulator die Dos applicaties kon draaien op het Unix platform. Het systeem werd SoftPc genoemd en in 1989 brachten ze de Mac versie ervan uit. Ook gigant Apple stond niet stil. Volgens bronnen (niet bevestigde) creëerde zij in 1997, gebaseerd op SoftPc, Virtual Pc en verkochten dit door aan Connectix. Connectix maakte enkele nieuwe versies ervan en in 2003 nam gigant Microsoft het bedrijf over en ook haar software. Virtual Pc wordt tot op de dag van vandaag nog altijd door Microsoft aangeboden. (nieuwe release in 2004: eerste Microsoft release) Figuur 7: Soft pc for Windows In 1998 werd VMware opgericht en in 1999 kwamen zij op de proppen met het eerste x86 virtueel platform die uitgebreid werd met VMware server in In 2007 bracht VMware de eerste VDI op de markt. Vanaf dit punt kunnen we spreken van virtualisatie zoals we ze nu kennen! VMware heeft ondertussen, met succes hun ESX(i) servers uitgebracht (versie 4 in 2009, 5 in 2011 en 5.1 in 2012) Figuur 8: Citrix XenServer Ook megacorporation Citrix startte in 2007 met de implementatie van virtualisatie via Xenserver, gebaseerd op een open-source versie Xensource die gestart was in 2003 en overgenomen werd door Citrix. Microsoft reageerde op de virtualisatie technologie nogal traag en bracht in 2007 het (minder) bekende concept Hyper-V uit. Figuur 9: Microsoft Hyper-V

22 Matthias Trybou 19 Analyse Timeline IBM KOPLOPER IN PC TECHNOLOGY OVERNAME CONNECTIX CP67 SOFTPC MAC EDITION VIRTUALPC BY APPLE VMSERVER ESXI 5,1 MAC PROJECT CITRIX XENSERVER OPSTART XENSOURCE ESXI 4 ARPANET OPRICHTING VMWARE EERSTE VDI (VMWARE) SOFTPC BY INSIGNA VIRTUALPC BY MICROSOFT ESXI 5 EERSTE X86 VIRTUEEL PLATFORM Figuur 10: Timeline virtualisatie

23 Matthias Trybou 20 Analyse SOORTEN VIRTUALISATIE kan op desktop niveau en op server niveau. Op server niveau bedoelen we dat de servers niet meer fysisch aanwezig zijn maar in een virtuele omgeving. Ook met desktop virtualisatie is dit het geval. In de meeste gevallen worden enkel de servers gevirtualiseerd (server virtualisatie). Er zijn echter ook bedrijven waar men server en desktop virtualisatie combineren. De servers zijn zoveel mogelijk gevirtualiseerd en men virtualiseert ook desktops. Omdat in Ipsos server virtualisatie al is toegepast, bespreken we enkel de desktop virtualisatie. In een traditioneel gebruik van een computer hebt u meestal hardware, applicaties en een besturingssysteem. Het besturingssysteem staat op de hardware, de harde schijf, en voert interacties uit met de hardware. Ze geeft dus resources aan de applicaties die zich boven het besturingssysteem bevinden. Ook de applicaties staan op de harde schijf. Ze zijn dus via een directe link verbonden met de fysische infrastructuur. In desktop virtualisatie gaan we compleet de andere weg op. De applicaties en het besturingssysteem staan niet meer fysisch verbonden met de hardware, het is virtueel, dus niet aanwezig zelfs. Het bestaat enkel uit files en folders die ergens op een fileserver of in de cloud staan. Via speciale protocollen en verbindingen kunnen we toch dat besturingssysteem met de applicaties sturen naar een computer. Het grootste verschil met een traditionele computer en virtualisatie is dat de directe link breekt tussen de fysieke infrastructuur en het besturingssysteem met applicaties die erop draaien. Het besturingssysteem en haar applicaties worden een VM, virtuele machine, genoemd. Door middel van speciale servers, bv. ESXi servers van VMware, kunnen deze VM s benaderd worden en aangeboden worden aan clients. Voor desktop virtualisatie heeft men niet noodzakelijk server virtualisatie nodig. Er zijn al bedrijven die gevirtualiseerde servers toegankelijk stellen. Deze stellen, tegen betaling, de servers ter beschikking om er niet alleen desktops op te laten draaien (desktop virtualisatie).

24 Matthias Trybou 21 Analyse IMPLEMENTATIE VIRTUALISATIE Omdat we besturingssystemen gaan virtualiseren zullen we het vooral over OS/desktop virtualisatie hebben. OS kan op heel wat manieren geïmplementeerd worden. Hosted virtualization Deze implementatie wordt gebruikt door onder andere VMware Player, Oracle Virtualbox en Microsoft VirtualPc. Op de hardware rust het besturingssysteem met één VMM. Op deze VMM draaien meerdere virtuele machines. Figuur 11: Hosted virtualization Container-based virtualization Deze implementatie wordt gebruikt door onder andere Solaris containers en Linux servers. Op de hardware rust het besturingssysteem met verschillende VMM s die zich als containers gedragen. Elke container heeft dus slechts één virtuele machine met haar VMM. Figuur 12: Container-based virtualization

25 Matthias Trybou 22 Analyse Hypervisor-based of bare metal virtualization Deze implementatie wordt gebruikt door onder andere VMware ESX(i) servers, Citrix Xenserver en Microsoft Hyper-V. Op de hardware rust geen besturingssysteem maar een hypervisor. Op de hypervisor draaien meerdere VM s die beheerd worden door de hypervisor. De hypervisor kan gezien worden als de software die alles in goede banen laat lopen. Ze geeft resources (CPU en RAM van de server) aan de VM. Figuur 13: Hypervisor-based virtualization Andere varianten: netwerk, applicatie, dataopslag, device,.

26 Matthias Trybou 23 Analyse HYPERVISOR VIRTUALISATIE Omdat we met hypervisor virtualisatie werken en omdat deze uit nog meer verschillende mogelijkheden bestaat, besteden we hier ook de aandacht voor. Security Mechanism Rings Voordat we deze verschillende soorten kunnen uitleggen dienen we eerst een kennis te hebben van zogenaamde Security Mechanism Rings. Dit is een soort standaard die hiërarchische beveiliging in uw systeem waarborgt. Ze beschermt data en functionaliteit tegen fouten (fault tolerance) en kwaadaardig gedrag. Een misschien nog betere beschrijving door de admin van sysadmin.it website: In computer science, hierarchical protection domains, often called protection rings, are a mechanism to protect data and functionality from faults (fault tolerance) and malicious behaviour (computer security) Er zijn altijd 4 ringen (0 tot 3). Ring één wordt meestal voor drivers gebruikt en soms wordt ook ring 2 hiervoor gebruikt. Ring 3 voor applicaties. Ring 0 is altijd de kernel van je systeem. In een normaal systeem (x86) zien de ringen er zo uit: Ring 3 Ring 2 Ring 1 Ring 0 Applicaties Unused Drivers Kernel Figuur 14: x86 ring topologie Hypervisor Technieken De hypervisor heeft verschillende soorten technieken/methodes: SOFTWARE; o Binaire virtualisatie; o paravirtualisatie; HARDWARE; o trap and emulate;

27 Matthias Trybou 24 Analyse a. Binaire virtualisatie Binaire virtualisatie, Binary translation, is een van de meest gebruikte virtualisatie technieken voor OS/desktop virtualisatie. De oorspronkelijke ring 0, de OS kernel, wordt een guest OS kernel en wordt doorgeschoven naar Ring 1. Op Ring 0 komt de hypervisor in de plaats. De hypervisor neemt hier dus de centrale plaats van de kernel over. Alle communicatie van en naar hardware gaat langs de hypervisor. Ring 3 User mode Applicaties Ring 2 Unused Ring 1 Guest OS Kernel Ring 0 VMware ESXi Hypervisor HARDWARE Figuur 15: werking binary translation 1. System call naar de Hypervisor. 2. De Hypervisor geeft de call aan de Guest OS kernel door. 3. De guest OS kernel doet de verwerking en geef alles terug aan de Hypervisor. 4. De Hypervisor spreekt indien de nodige hardware aan.

28 Matthias Trybou 25 Analyse b. Paravirtual Paravirtualisatie, paravirtualisation, is een variant op de binaire techniek. Het verschil met binair is dat de Guest OS kernel deze keer wel de hardware rechtstreeks kan aanspreken. Dit wordt gedaan omdat sommige operaties veel te moeilijk, ingewikkeld, of gewoon teveel resources vergen van de virtuele laag. In dit geval is het dan beter om ze inderdaad over te slaan en de hardware rechtstreeks aan te laten spreken door de kernel. Ring 3 User mode Applicaties Ring 2 Unused Ring 1 Guest Xen Enabled Kernel Ring 0 Citrix Xen Hypervisor HARDWARE Figuur 16: Paravirtualisation 1. System call naar de Hypervisor. 2. De Hypervisor geeft de call aan de Guest OS kernel door. 3. De guest OS kernel spreekt de nodige hardware rechtstreeks aan.

29 Matthias Trybou 26 Analyse RETAILERS Citrix: Citrix is een heel goede partner als het op virtualisatie aankomt. XenServer is wel tamelijk duur en gebruikt paravirtualisatie. Microsoft : Ook Microsoft heeft haar virtual system, Hyper-V. VMware: Misschien wel één van de grootste marktspelers in de virtualisatie technologie. Met hun VMware ESXi servers schiet VMware de hoofdvogel af qua implementatie van virtualisatie in KMO s en grote bedrijven. Open source Xen die ondertussen overgenomen is door Citrix.

30 Matthias Trybou 27 Analyse VOORDELEN EN NADELEN, zoals we ze nu kennen, is iets volledig nieuw en brengt heel veel voordelen met zich mee. Het grootste voordeel van virtualisatie is dat men het aantal fysische servers en/of computers drastisch naar beneden kan halen. Dit betekent minder hardware dus ook veel minder hardware problemen en een uniforme hardware waarop men kan werken. Dit zorgt dan ook voor een daling in de kosten van bijvoorbeeld aankoop van hardware. Echter mag dit niet als positief aspect worden gezien want in de situatie van virtualisatie is het wel degelijk de software, en de licenties die een stijgende prijs neemt en dus een initiële grote kost kan zijn. Ook is de aankoop van servers om te virtualiseren een grote initiële kost. Over het algemeen is de investering naar een gevirtualiseerde omgeving een goed idee wanneer men bijvoorbeeld met verouderde servers en/of apparatuur zit. Oude servers kunnen ontmanteld worden en de oudere computers kunnen als kiosk systemen worden gebruikt om de Windows 7 desktops er naartoe te laten streamen. Het licentie gebruik blijft over het algemeen hetzelfde voor desktops. Het opstarten van een nieuwe gevirtualiseerde omgeving is altijd een goed idee. Echter nadelen aan virtualisatie zijn er ook. Zo is virtualisatie heel moeilijk te integreren en men dient de nodige basiskennis te hebben. Ook dient men voor één vaste retailler te kiezen en deze te behouden. Het is zeer ingewikkeld om verschillende retaillers te gaan vermengen met elkaar omdat zij meestal een verschillende implementatie hebben van virtualisatie. Zo kan men bijvoorbeeld een ESXi server zeer moeilijk combineren met een Xenserver aangezien de ene binair, de andere paravirtueel werkt. Als laatste is de implementatiekost van virtualisatie heel groot. Capex & opex Capex en opex hebben zeer zeker een impact op het bedrijf als men gaat virtualiseren. In het begin zal de CAPEX heel groot zijn. De OPEX zou normaal niet zo groot mogen zijn. Echter het plots defect vallen van een van de ESX(i) servers bijvoorbeeld zou een grote OPEX kunnen veroorzaken, doch zorgen garantiecontracten en overeenkomsten met de retailler ervoor dat dit meestal kosteloos gerepareerd wordt. Het enige wat een OPEX kost zou kunnen veroorzaken is het stukgaan van harde schijven, wat een niet zo n grote kost is. Uiteindelijk zit de grootste OPEX kost in de datastorage, die meestal al aanwezig is in de vorm van disk cabinets.

31 Matthias Trybou 28 Analyse 3.4 VMware VMware is een van de wereldmarktleiders als het om virtualisatie gaat. We besteden hier wat extra aandacht naar de producten van VMware. VMware heeft heel veel verschillende producten die samenwerken om tot een goede basis van virtualisatie te komen. De meest gekende zijn de VMware ESX(i) server en de vcenter server ESX(I) SERVERS De VMware ESX(i) server(s) zijn het hart van uw virtualisatie. Deze servers staan in voor een volledige virtualisatie omgeving. In de meeste KMO s tot grote bedrijven heeft men minimum 2 à 3 van deze servers die met elkaar verbonden zijn door middel van een vcenter server configuratie. Dit wordt gedaan als failover methode en om down-time te vermijden via speciale technologieën (zie later). Naargelang de grootte van het bedrijf of de belasting van de server moet het aantal servers gekozen worden. Er moet hiervoor natuurlijk ook rekening gehouden worden met het aantal servers, de load moet berekend worden op basis van wanneer een server uitvalt. Bijvoorbeeld indien men 3 ESXi servers heeft en er één uitvalt, moeten de andere 2 servers hem tijdelijk overnemen. De maximum load hier is dus 66%. De ESX(i) server bevat enkel de installatie. De server wordt altijd benaderd met de vsphere Client. Er is ook niet veel configuratie mogelijk (IP en account instellen). Ze bevat ook meestal maar één harde schijf, SSD of zelfs SD waar enkel de serversoftware opstaat. In tegenstelling tot de capaciteit van harde schijf geheugen heeft ze enorm veel RAM geheugen (meestal 50 GB of meer) en logische CPU s. De ESX(i) hosts geven de VM s ook toegang tot fileservers en het netwerk. De ESX(i) server is dus de hypervisor van uw virtualisatie omgeving. Figuur 17: Dell PowerEdge R610 ESXI server

32 Matthias Trybou 29 Analyse VSPHERE CLIENT De vsphere Client is het tweede belangrijkste element in een virtuele omgeving van VMware. Naast de ESX(i) server die als hypervisor fungeert, zorgt vsphere client voor het beheer en organisatie van uw virtuele omgeving. Ze is dus eigenlijk het administrator paneel van uw servers. Hierin past u alles aan van hosts, VM,. U logt in op uw host door middel van haar IP-adres en het account. De verschillende servers worden meestal beheerd door een centrale vcenter server. In grote bedrijven kunnen er zelfs meerder vcenter servers aangesteld worden, in dat geval wordt de primaire aangesproken die de andere vcenters beheert. Ook de vcenter wordt aangesproken via de vsphere client. Figuur 18: Benadering ESXi server - vsphere Client

33 Matthias Trybou 30 Analyse VCENTER SERVER De vcenter Server zal in ons rijtje van belangrijke elementen toch wel de derde plaats nemen. De hoofdtaak is het beheren van de hosts en andere vcenters als die er zijn. De vcenter is een logische server (geen fysische), en heeft twee mogelijke manieren om geïnstalleerd te worden: Als VM op een ESXi server via een ova file; Op een Windows installatie apart. Het opmerkelijke is dat vcenter aangesproken wordt door de vsphere Client. vcenter biedt meer mogelijkheden dan als we rechtstreeks inloggen op een host via de vsphere Client. Ook in dit geval wordt het IP van de vcenter server ingegeven in de aanmeldconsole van de vsphere Client. Additionele elementen aan de vcenter zijn dat er meer mogelijkheden zijn tot configuratie: vapps; clusters en datacenters creëren; Resource pools; HA, FT en vmotion; Distributed Switches. Al deze elementen kan u niet op een enkelvoudige host. U hebt voor de meeste elementen minstens twee toegevoegde hosts nodig in uw vcenter. Figuur 19: vcenter server voordelen

34 Matthias Trybou 31 Analyse ELEMENTEN BINNEN DE VSPHERE CLIENT De volgende elementen kunnen gevonden worden in het tabje Host and clusters of VMs and templates. Figuur 20: vsphere omgeving Datacenter Helemaal bovenaan in de hiërarchie vindt u uw datacenter(s). Ze vormen de toplaag van uw hiërarchie. Elke host en VM moeten ten allen tijde onder een datacenter vallen. Bij grote bedrijven is er meestal nood aan verschillende datacenters. Dit is handig om je organisatie units te splitsen van elkaar (bv callcenter en office). Communicatie over en weer tussen verschillende datacenters is daarom soms moeilijk door de compartimentering (bv vmotion, zie later) Clusters Een cluster is een groep van hosts. Het hoofddoel van een cluster is de resources verzamelen en beheren voor alle hosts die er aanwezig zijn. Elke host die er toegevoegd wordt, wordt dus ook aan de resources toegegeven aan de cluster. Clusters maken het mogelijk om HA te activeren, indien men meer dan één host heeft natuurlijk. Hosts De hosts in dit systeem zijn de representatie van de ESX(i) servers. Men voegt ze simpelweg toe door het IP-adres ervan op te geven in de vcenter server. De vsphere Client/vCenter server doet het beheer en de rest voor u. U regelt dus alles best via de vcenter. VM en Templates De VM s zijn uiteindelijk uw computers en/of servers. Deze set aan files zijn de uiteindelijke computer die u via een Thin of Zero client kunt benaderen van een andere PC. De set van files bestaan hoofdzakelijk uit: vmdk: virtuele disk file; vmx: primaire configuratie file; vmss: file die de status van je VM onthoud (power on, suspended, ); nvram: file waar de status van de bios van de VM in staat. Figuur 21: vm blok Van een VM kan een template gemaakt worden. Dit kan men doen indien men veelvuldige kopieën wil maken van een VM. Op deze manier kan men makkelijker deployen.

35 Matthias Trybou 32 Analyse vmotion, HA en FT VMware heeft de beste opties en mogelijkheden om het systeem te laten (blijven) werken zelfs na een crash van een server. Verschillende mogelijkheden werden met succes geïmplementeerd. vmotion vmotion is een techniek die door VMware bedacht is en met succes is geïmplementeerd. vmotion is de techniek om een VM van fysische of logische locatie te verplaatsen en dit zelfs wanneer de VM aan staat. We kunnen dus, door bijvoorbeeld onderhoudswerken een VM dynamisch laten verplaatsen van logische locatie om de gebruiker(s) die erop werken niet te belemmeren. vmotion kan op host niveau of storage niveau worden uitgevoerd. Storage niveau verplaatst de VM files naar een andere fysische locatie terwijl host vmotion de VM verplaatst van ESXi server (logisch). Dit systeem zorgt voor minder down-time, een constante aangeboden service, is geheel automatisch en zelf lerend en volledig veilig. Het vergemakkelijkt het de administrator zijn werk ook, deze heeft geen melding meer te geven aan de gebruiker(s), de VM af te sluiten, verplaatsen, op te starten, en weer de gebruiker(s) in te lichten dat de VM weer operationeel is. Figuur 22: VMware vmotion

36 Matthias Trybou 33 Analyse High Availability (HA) VMware High Availability (HA) zorgt ervoor dat een VM altijd ter beschikking en aan staat. In geval van een hostcrash of een event die ervoor zorgt dat de VM uitvalt, zorgt HA ervoor dat deze VM onmiddellijk op een andere host wordt opgestart. In geval dat het besturingssysteem van de VM crashed zorgt HA ervoor dat de VM onmiddellijk op dezelfde server opnieuw wordt gestart. HA is dus vooral een protectie systeem. Het werkt nauw samen met Fault tolerance. Figuur 23: HA

37 Matthias Trybou 34 Analyse Fault Tolerance (FT) Het probleem met HA is dat de VM altijd opnieuw dient opgestart worden. Dit kost tijd maar ook geld omdat de werknemer(s) eigenlijk nodeloos wachten. De oplossing hiervoor is Fault tolerance. Fault Tolerance zorgt ervoor dat er geen heropstart nodig is en zorgt voor een transparante failover. FT doet dit door een realtime gemirrorde versie te creëren met behulp van vlockstep technologie die op een andere host staat. Wanneer de host crasht, wordt de gemirrorde versie direct aangesproken. FT zorgt voor geen down-time, constante beschikbaarheid en geen dataverlies. Ze is de beste oplossing in samenwerking met HA tot optimale beschikbaarheid van uw VM s en dit zonder hardware clusters die meestal zeer duur zijn. Figuur 24: FT

38 Matthias Trybou 35 Analyse VM virtual adapters De volgende elementen kunnen worden gevonden in de configuratie tab van een host. Hierbij zijn networking en Network adapters van uitermate belang. Figuur 25: Netwerk adapters van een host Iets heel typisch voor virtualisatie is dat men werkt met virtuele adapters. Deze adapters zijn fysisch wel aanwezig en kan u vinden in het menu network adapters. Hoe ze virtueel gebruikt worden kunt u vinden in het menu networking. Virtuele netwerkadapters kunnen in twee soorten voorkomen: Virtual machine: deze behandelt VM verkeer. VMkernel : deze behandelt enkel en alleen verkeer met betrekking tot vmotion, NFS, iscsi en host management. Extra Om failover te vermijden worden soms ook wel 2 NIC s in een ESX(i) server gestoken. Men zorgt ervoor dat het management van iscsi op netwerkpoort 1 van NIC 1 en NIC 2 wordt geplaatst. Bij het falen van een van de kaarten zal gans het systeem toch blijven werken. Dit wordt ook wel een redundante verbinding genoemd. Ze is duurder maar zorgt wel voor meer beschikbaarheid binnen je netwerk.

39 Matthias Trybou 36 Analyse Datastores De volgende elementen kunnen worden gevonden onder Datastores and Datastore Clusters. Figuur 26: Datastores In VMware werken we met (verschillende) datastores. Een datastore is een logische container die VM s bevat. Men kan dit het beste vergelijken met een soort van partitie die men maakt op de fysische schijf. Datastorage kan op fysische wijze uit verschillende soorten bestaan: (Fibre Channel) SAN; Lokaal ; NFS. Een datastore is VMFS-based of NFS-based. Een datastore wordt meestal beheerd door een externe applicatie die geïmplementeerd is in VMware vsphere of door de VMware vsphere zelf. Een voorbeeld van extern beheer is NetApp Figuur 27: Datastores logo NetApp, voluit Network Appliance geschreven, is een tool voor het beheer van al uw storage. De NetApp zorgt ook voor het maken van datastorages. Een ander voordeel aan NetApp is dat ze zorgt voor constante toegang naar de data en een stabiele RAID oplossing. De NetApp levert onze virtuele servers de datastorage dus aan.

40 Matthias Trybou 37 Analyse VIEW SERVER VMware View is iets wat onontbeerlijk blijkt te zijn bij desktop virtualisatie. Bij desktop virtualisatie staan onze VM s op een server. Maar hoe gaan we deze benaderen? We hebben een programma nodig die het beeld gaat verzenden naar ons scherm en die toetsaanslagen en muisklikken gaat verzenden naar de VM. Hier komt VMware View aan te pas. Dit programma doet exact wat we hier net beschreven hebben. Server Voor VMware View hebben we een View Server nodig. In de meeste gevallen wordt deze virtueel, als VM, op een ESX(i) host geplaatst indien er in het bedrijf aan virtualisatie wordt gedaan. De server neemt normaal niet veel resources in beslag en heeft een uiterst gemakkelijke en simpele web interface die via IP bereikbaar is in de browser. Figuur 28: View Server websconsole Tijdens de initiële installatie van een View Server dient men zeker de vcenter Servers,(in)die(n) aanwezig in het netwerk, toe te voegen en event viewer te configureren. De View Server wordt ook wel de View Administrator genoemd. In de console zijn vier menu-items te vinden: Inventory: hier vindt men al de pools en desktops; Monitoring : hier vindt men alles m.b.t. event viewing; Policies: hier vindt men policies die men kan aanpassen voor de VM; View Configuration: hier vindt men de volledige configuratie voor de server.

41 Matthias Trybou 38 Analyse Pools en Desktops Pools en desktops kunnen we vinden in het menu-item inventory van de server. Hier vinden we alle pools en desktops die aan de server zijn toegevoegd. Opgelet het wil niet zeggen dat als we 100 VM s op onze vcenter server hebben dat deze daarom ook aanwezig zijn in de View Server. Dit hangt af van de configuratie en de toegevoegde desktops. De configuraties in de View Manager zijn zo simpel dat we ze vrijwel niet uitleggen. We vermelden enkel welke knoppen en/of stappen die dienen ingedrukt/uitgevoerd te worden. Desktops zijn hier eigenlijk gewoon de representatie van VM s. Voordat men een desktop kan gebruiken moet deze aan een pool zijn toegevoegd en een entitlement krijgen. Dit wil zeggen dat men de gebruikers moet toevoegen die rechten heeft om de VM te gebruiken. Dit kan heel simpel gedaan worden door de VM aan te klikken en met de knop entitlement. Opmerking: om desktops te kunnen toevoegen, en ze eerst en vooral te kunnen zien in de lijst van available desktops dient men de View Agent te installeren op de VM. Dit is een programma die automatisch connectie maakt met de server, zonder gegevens op te geven. De agent zorgt ervoor dat de VM zich kan aanbieden als desktop voor de View server. Pools zijn een speciaal soort verzamelcontainers van desktops. Pools worden gemaakt via een wizard die gemakkelijk te volgen is. De twee meest gebruikte opties zijn: Manual Pool; Automatic pool. Met een manual pool definieert u uw desktops letterlijk manueel. Met een automatische pool worden ze op basis van een patroon in de naam gezocht en worden er door automatische provisioning extra desktops voorzien indien er geen meer toegankelijk zijn. Bij beide opties kunnen we voor dedicated of floated machines kiezen. Figuur 29: Type selecte van een pool Bij dedicated krijgt de user altijd dezelfde desktop van de pool bij het aanloggen. Hierbij kan de optie Enable Automatic Assignment aangevinkt worden. Deze optie zorgt ervoor dat als er geen desktops vrij zijn er een spare wordt gecreëerd. Indien deze optie niet enabled is kan men enkel inloggen op de desktops waar men een entitlement voor heeft. Geen desktops vrij wil zeggen dat er geen sessie kan aangemaakt worden. Bij floated krijgt men een random desktop uit de pool geselecteerd, dus er is een kans dat men niet constant dezelfde desktop krijgt van uit de pool.

42 Matthias Trybou 39 Analyse ThinApps Het woord zegt het zelf, ThinApps ook wel Tiny Applications genaamd zijn bestaande programma s die we in een verkleinde vorm gaan plaatsen op onze VMware. We gaan de applicaties dus virtualiseren en sharen via onze View Server. Zo kunnen we bijvoorbeeld van een Office Word of Acrobat Reader een verkleinde versie maken en deze naar hartenlust plaatsen op bepaalde VM s. ThinApps zijn niet gebonden aan een virtuele machine maar staan op zichzelf. Na het importeren van de ThinApps op de server kunnen we ze aan gelijk welke VM toevoegen. Wanneer ze niet meer nodig zijn op de VM kunnen we ze simpelweg verwijderen. Dit is handig voor programma s met licenties zoals Office. Opmerking: bij bepaalde programma s met een VLK worden gebruikt zodat het gebruik van ThinApps in combinatie met de software gegarandeerd legaal blijft! a. Configuratie ThinApps dienen eerst geconfigureerd te worden op de server alvorens ze kunnen werken. In het menu-item View Configuration dient men ThinApp Configuration aan te klikken en daar de locatie aan te duiden waar de ThinApps zich zullen bevinden. b. ThinApp setup Capture Via een speciaal stukje software van VMware ThinApp dient men de software waarvan men een ThinApp wil maken, te capturen. Het programma scant eerst de computer (prescan). Waarna men de software installeert en hierna weer een scan laat uitvoeren door de ThinApp Setup Capture software (postscan). Op basis van de veranderingen in het systeem geeft het programma een lijst van geïnstalleerde software waarvan een ThinApp gemaakt kan worden. Hierna komen nog enkele opties van hoe men de ThinApp wil creëren (soort file, naam, extra configuratie,.). hierna wordt de ThinApp gecreëerd. De bestanden die men uitkomt, dient men in de locatie van stap a. Configuratie te plaatsen. c. Import & deploy De ThinApps dienen nu nog geïmporteerd te worden. Dit kan simpelweg gedaan worden in het menu-item Inventory onder ThinApp. Tevens kunnen we hier selecteren welke desktops en pools er aan de ThinApps gekoppeld moeten worden. Men kan ook templates vormen hier. In plaats van één enkele ThinApp zijn dit meerder ThinApps die men samenbundelt. Templates zorgen voor minder tijdverlies en efficiënter werken. Event database Aanwezig in haast iedere server de dag van vandaag zijn event databases. De VMware View heeft dit ook. Men dient eerst in het menu-item view configuration onder event configuration de connectie gegevens voor de database te selecteren en enkele tijdsuren van hoelang de logs worden gehouden.

43 Matthias Trybou 40 Analyse Hierna wordt alles gelogd en kan dit bekeken worden in het menu-item Monitoring onder events. Naast events wordt er ook hier de lokale sessies en remote sessies gelogd. Client VMware View heeft naast een server ook een client. Deze client kunnen we op onze fysieke computer installeren. Na de server te selecteren en (via SSL beveiliging) in te loggen, kunnen we de desktops waarvoor we entitled zijn selecteren en gebruiken. Het programma VMware View Client staat in voor het gebruik van welk protocol, registreert de toetsaanslagen en muisklikken en stuurt deze door naar de server, die op zijn beurt de juiste VM aanspreekt. Protocollen VMware view werkt met protocollen, hieronder worden de gebruikte protocollen door de View Server uitgelegd. a. RDP RDP is een protocol die uitgevonden is door Microsoft. Ze stelt een gebruiker in staat om de grafische interface van een computer over te nemen en te bekijken. Op die manier is er interactie van op een andere computer door de user, m.a.w. hij kan werken met de met RDP overgenomen VM. Het nadeel van RDP is dat ze veelal traag gaat omdat ze met TCP werkt. Bij TCP moet elk pakketje toekomen anders blijft alles in een wait-state staan waardoor alles vastloopt. RDP is soms wel nefast voor een traag netwerk. b. PCoIP PCoIP is baanbrekende oplossing uitgevonden door het bedrijf Teradici. Teradici zag het concept van elke gebruiker een PC maar zij zaten met deze vraag: how do we centrally manage and secure these desktops? De oplossing was simpel, consolideer (maak ze duurzaam) en plaats ze in een datacenter. Maar hoe gaan we die desktops benaderen. Dit was de essentie van hoe het PCoIP gecreëerd werd. PCoIP gebruikt 3 essentiële features: 1. Host rendering Het geen wat RDP traag maakt is dat elk commando apart wordt verstuurd. PCoIP doet dit anders. Er wordt een image (in pixels) gemaakt en deze wordt doorgestuurd. Op die manier vermijden we incompatibele programma s, teveel netwerkgebruik, Dit wordt ook wel een stateless zero client genoemd. Voordelen ervan zijn dat ze ons niks kost, de security laat stijgen en het onderhoud eraan dalen. Uiteindelijk zijn het maar beelden die men overzet.

44 Matthias Trybou 41 Analyse 2. Multi-codec protocol PCoIP gebruikt meerdere codecs. Het is zinloos om voor alles telkens dezelfde codec te gebruiken. PCoIP analyseert constant het scherm en op basis daarvan ontleedt het het scherm in verschillende elementen (vb. bureaublad, tekstverwerker, iconen, filmpje dat speelt) en wijst voor elk element de juiste codec toe en encodeert ze = intelligent image decomposition + optimized image encoding. Dit zorgt voor een effectieve transmissie, lage bandwijdte en een goede user experience. Daarbij kan PCoIP elke pixel omvormen naar een lossles state vanaf dat ze niet meer veranderen. 3. Dynamische netwerkadaptatie PCoIP is een dynamisch protocol die zich aanpast naar het netwerk. Zo zal bij een trage verbinding de instellingen aangepast worden zodat de user experience toch blijft. We zenden nog altijd pixels en geen data wat een enorm verschil is met RDP. PCoIP werkt via het UDP protocol. Bij UDP maakt het niet uit als er plots een aantal pakketjes wegvallen, dit merk je toch niet. Anderzijds bij RDP moet elk pakketje aankomen omdat je anders niet verder kan door de whait-state. UDP zorgt voor een lagere bandwijdte en een hogere user experience. Uiteindelijk is PCoIP een gat in de markt geworden en wordt ze veelal gebruikt om virtuele machines aan een client toegankelijk te maken via hun software die PCoIP ondersteund. Horizon view Het gekende View is echter niet meer te vinden op VMware. VMware heeft dit pakket veranderd van naam, namelijk Horizon View, sinds de release van versie 5.1. Het grote voordeel van Horizon View is dat men via een browser een VM kan streamen naar haar desktop. Dit is ideaal indien men een kiosk op zou willen zetten. Met de 5.0 is dit niet mogelijk. Op beide zijn zowel RDP als PCoIP mogelijk. Echter maakt Horizon View in webbrowser gebruik van het blast protocol (werkt nauw samen met html5), die nog krachtiger blijkt te zijn dan het PCoIP.

45 Matthias Trybou 42 Analyse 3.5 Toepassing virtualisatie op Ipsos HOST Ipsos heeft 4 ESX(i) servers tot haar beschikking. Drie ESXi 5.0 worden gebruikt voor virtualisatie van de servers, een ESX 4.0 wordt apart gebruikt voor virtualisatie van de domeincontrollers. Dit wordt gedaan omwille van een good practise. Er wordt gebruik gemaakt van 4 Dell PowerEdge R610 servers. Specificatie per Dell server Waarde DATASTORES CPU Cores Processor sockets 2 Cores Per Socket 4 Logical Processors 16 NIC s 8 RAM SD card 8 X 2,393 GHz 49139,2 MB 2 GB Schijven aanwezig Nee maar plaats voor 5 Tabel 2: Ipsos Dell virtual servers Virtuele storage wordt in Ipsos beheerd door een NetApp omgeving. Alle virtuele datastorages zijn VMFS5 types. Figuur 30: Ipsos datastores

46 Matthias Trybou 43 Analyse NETWORK Ipsos heeft per host 2 NIC s zitten: Figuur 31: Ipsos NIC's per host Er is een duidelijk opsplitsing van managment, vmotion, NetApp management, DMZ en netwerk. Er worden altijd per virtuele switch 2 poorten voorzien ( één van elke kaart). Dit is als failover en is dus een redundante opbouw. Figuur 32: Ipsos virtueel netwerk

47 Matthias Trybou 44 Analyse SERVERS ESX(i) a ESX(i) b ESX(i) c ESX DC NetApp vcenter View /admin Tabel 3: Ipsos server IP adressen

48 Matthias Trybou 45 Ontwikkeling 4 Ontwikkeling De ontwikkeling wordt opgesplitst in vier grote delen: 1. Creatie van de VM s; 2. Configuratie van de View Server; 3. Creatie van de Kiosken; 4. Testen en aanpassen van de VM s. Als extra werd ook ThinApp geconfigureerd en geïnstalleerd, deze bestaat uit drie extra delen: 5. ThinApp configureren op de View Server; 6. ThinApp applicatie creëren van Office 2007; 7. ThinApp deployen. In het hoofdstuk eindanalyse worden de grafieken en tabellen geanalyseerd van de testsituaties en wordt een mogelijk resultaat en/of rollout besproken.

49 Matthias Trybou 46 Ontwikkeling 4.1 Creatie VM s Door de weken heen werden de VM s regelmatig volledig opnieuw gebouwd. De eerste VM s waren clones van templates die al gemaakt waren. Omdat deze echter teveel schijfruimte innamen en teveel programma s bevatten, werden deze VM s volledig van nul opnieuw opgebouwd, waarna er een template van werd gemaakt en er zo werd gedeployed. Volgende programma s waren nodig voor de VM s: NIPO Cati Client (interviewer software); VMware Tools (voor betere kwaliteit en werking VM); Java jre 6; Trend Micro antivirus; Time Tracking Pro (tijdregistratie van de werkuren); ultravnc server (monitorren van de gebruikers); View Agent (connectie met de View Server leggen); Office 2007 (enkel voor de ThinApp te testen, op één pc dus) VM MAKEN IN VSPHERE CLIENT In de vsphere Client maakten we een nieuwe VM: We gaan naar het configuratietabblad VMs and templates ; Op het mapje callcenter_desktops, in de virtual desktops map, klikken we rechtermuisklik en selecteren New virtual machine ; We houden de voorgestelde instelling op typical ; In name and location geven we een passende naam samen met de locatie waar de VM moet staan (callcenter_desktops); In volgend tabblad selecteren we HA cluster ; Host ESX01 mag gekozen worden als beheers server; Als opslaglocatie kiezen we ISO_datastore ; Als operating system kiezen we Windows, in de dropdownlist kiezen we voor de Windows 7 32 bit editie; Als netwerkkaart kiezen we één kaart, namelijk de virtual desktops op adapter E1000; Als disk kiezen we zestien gigabyte met een Thin provisioning ; Vervolgens vervolledigen we de wizard door op finish te klikken WINDOWS 7 INSTALLEREN Figuur 33: Locatie map callcenter We hebben nu het omhulsel gereed van onze VM. We dienen nu enkel onze Windows hierop nog te installeren. De VM is nu niets meer dan een lege computer die je zou aankopen waarop nog een Windows 7 moet geïnstalleerd worden.

50 Matthias Trybou 47 Ontwikkeling Voor de installatie van de Windows 7 dienen we een ISO-bestand te maken van een Windows 7 disk. Deze kan makkelijk worden verkregen door PowerISO te installeren op uw PC. Na de installatie steekt men de Windows 7 DVD in de PC waarna men in deze computer op de betreffende CD/DVD drive rechtermuisklikt, Het PowerISO-menu te selecteren en daar op create ISO file klikt. In een volgende scherm wordt de extensie gevraagd waar men ISO selecteert en op Ok klikt. Het duurt een goede 20 minuten alvorens de ISO volledig is gemaakt. Figuur 34: iso creation De ISO file dient nu nog toegevoegd te worden in de ISO_Datastore. In de vsphere Client gaan we dus naar datastores and datastore clusters, selecteren de betreffende datastore (ISO_datastore), rechtermuisklik en selecteren browse datastore. In het nieuw geopende venster dient men via de knop upload to datastore de ISO file up te loaden. Dit kan een 20 minuten duren. Figuur 35: Edit Settings van een VM installeren. Na de upload dienen we de file nog te koppelen aan een CD/DVD drive van onze, nu nog, lege VM. We gaan naar de VM in onze vsphere Client, rechtermuisklikken en selecteren edit settings. In het nieuw geopende venster selecteren we CD/DVD drive 1. Daar selecteren we Datastore ISO file, browsen we naar de correcte datastore en ISO file en selecteren deze. Merk op dat het vinkje connect at power on zeker aan moet staan. Omdat de VM nog leeg is zal ze bij het booten van de VM automatisch de setup van de CD/DVD drive starten! We sluiten dit venster en booten de VM op. We openen haar console omdat we anders niks kunnen zien van de VM. Op dit punt kunnen we de Windows 7 De installatie van Windows 7 wordt niet uitgelegd aangezien deze enkel maar op next is klikken. Na afloop van de installatie hebben we een basis VM met besturingssysteem. Na de installatie volgt een korte configuratie van Windows 7. Hier kiezen we voor user Ipsos met passwoord Synovate1. Als computernaam geven we ze het formaat CATIKIOSK<nummer, twee digits altijd bv 01>.

51 Matthias Trybou 48 Ontwikkeling PROFIEL EN COMPUTERGEGEVENS naam van de VM in de vsphere Client: hostname van de VM: Inlogprofiel: BEGNE1CALL<nummer in callcenter> CATIKIOSK<nummer in callcenter> CATIBE<nummer in callcenter> Voorbeeld: Zo bestaat PC nummer 54 bijvoorbeeld op de server als CATIKIOSK54. Men logt er op in met het account CATIBE54. In de vsphere staat ze bekend als BEGNE1CALL PREINSTALLATION PROGRAMMA S VMware Tools Eerst en vooral brengen we de VM in het ipsosgroup-domein en installeren we de VMware Tools (de console openen en in het menu onder VM/Guest selecteren we install/upgrade VMware Tools. IP-adressen Elke PC dient een uniek IP-adres te krijgen. We stellen deze manueel in op de NIC van het wired internet onder de eigenschappen. We doen dit door naar ons netwerkcentrum te gaan, naar onze adapters te gaan, rechtermuisklik en eigenschappen. Door dient men Internet protocol version 4 (TCP/IPv4) te selecteren en op properties te klikken. We stellen de verschillende IPadressen op deze topologie in: IP address: xxx.xxx.xxx.<nummer callcenter pc> Subnetmask: Default gateway: Als DNS server kiezen we voor: Figuur 36: Ip instelling Primary: Secondary: Remote desktop Ook heel belangrijk en misschien een good practise is het instellen van welk profiel op welke VM kan. Aangezien virtualisatie een soort van Remote Desktop session is dienen we dit in te stellen. Als we dit niet doen zullen we de VM dus ook niet kunnen benaderen via Figuur 37: remote dekstop instelling

52 Matthias Trybou 49 Ontwikkeling onze kiosk systemen! We stellen dus in dat op bijvoorbeeld PC54 in het callcenter enkel profiel nummer 54 kan. We stellen dit in in de advanced settings onder remote. Cati server De CATI server van Ipsos werkt via de hostname van de computer. We kunnen een computer dus via haar hostname koppelen aan het telefoonnummer/toestel dat zich naast de computer bevindt. Dit doen we door een string value toe te voegen in het register van de CATI server ( ). Daar openen we het regedit en onder de map: HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\NIPO\CatiMaster\StationExtension voegen we een nieuwe string value toe. De naam is de hostname van de betreffende computer. De value is het telefoonnummer (bv R404). Opmerking: Het telefoonnummer in het callcenter is altijd opgebouwd uit deze structuur: R4<nummer pc callcenter> INSTALLATIE PROGRAMMA S Na de updates te laten lopen dienen we enkel nog onze programma s te installeren. We gaan niet door het installatie proces van deze programma s omdat dit toch enkel telkens op volgende klikken is. Enige opmerking is dat bij de installatie van ultravnc de server editie dient aangevinkt te worden. Normaal dient alles met de AD account van Ipsos geïnstalleerd te worden behalve ultravnc. Deze moet letterlijk op het profiel/ ingelogde callcenter persoon worden geïnstalleerd. Dit moet gedaan worden omdat we anders het inlogscherm zien als we met een client de ultravnc server willen watchen. Door ze rechtstreeks te installeren op het profiel vermeden we dit probleem CONFIGURATIE We dienen eigenlijk niks van programma s te configureren behalve de ultravnc. In de taakbalk selecteren we de ultravnc, rechtermuisklik en admin properties. We configureren ze op deze manier: Figuur 38: UltraVNC server admin settings

53 Matthias Trybou 50 Ontwikkeling Opmerking: om in te loggen met een client op de ultravnc server dient men het wachtwoord in te tikken (altijd Ipsos1). De servernaam is gecompileerd op deze manier: xxx.xxx.xxx.<nummer callcenter pc>:1 Figuur 39: UltraVNC viewer We kunnen de opties read only, Fullscreen en auto scaling toepassen indien gewenst. Verder moet er niks van beveiligheden worden toegevoegd aan de Windows 7 machine. Dit komt omdat de profielen van het callcenter automatisch gekoppeld zijn aan een GPO in de active directory waar alles al beveiligd en aangepast is.

54 Matthias Trybou 51 Ontwikkeling 4.2 Creatie template VM met customization CONVERT TO TEMPLATE De bestaande VM die we nu hebben dienen we te klonen. We moeten echter wel rekening houden met het feit dat ze een vast IP-adres hebben en de hostname die gekoppeld is aan de telefoon. In de VMs and templates gaan we op onze VM staan, rechtermuisklik en kiezen we voor template en erna convert to template. Merk wel op dat de VM hiervoor uit moet staan. Het omzetten gebeurt zeer snel in enkele seconden. Erna slepen we de VM simpelweg naar de Templates/Desktop map CUSTOMIZATION SPECIFICATION MANAGER VMware heeft een gemakkelijke manier voorzien om van een bepaalde template meerdere versies te deployen. De zogenaamde Customization specification manager zorgt ervoor dat men configuratiegegevens zoals IP-adres, hostname, kan aanpassen en/of automatiseren. Tijdens het verloop van de stage bracht deze manager soms wel wat problemen met zich mee. Deze manager kan men vinden in het home tabblad onder de sectie management. Na het selecteren van deze link komen we in de omgeving van de manager waar we ze kunnen aanpassen. Figuur 40: configuration Specification Manager We selecteren de optie new en volgen de wizard: Figuur 41: Guest Customzation wizard stap 1

55 Matthias Trybou 52 Ontwikkeling Figuur 42: Guest Customzation wizard stap 2 Figuur 43: Guest Customzation wizard stap 3 Deze instelling gaf in het begin nogal wat problemen. We probeerden de eerste optie en vinkte het vinkje eronder aan. Het bleek uit te draaien dat deze configuratie, door ongekende redenen gewoon genegeerd werd en dus niet klopt.

56 Matthias Trybou 53 Ontwikkeling Figuur 44: Guest Customzation wizard stap 4 Figuur 45: Guest Customzation wizard stap 5

57 Matthias Trybou 54 Ontwikkeling Figuur 46: Guest Customzation wizard stap 6 Figuur 47: Guest Customzation wizard stap 7

58 Matthias Trybou 55 Ontwikkeling Als netwerkinstelling kozen we voor een custom installed met de vraag naar een IP-adres. Dit moet omdat we aan elke VM een uniek vast IP geven. In het volgende venster klikten we op het blokje naast Assign by DHCP en kwamen we op volgend venster die we configureerden: Figuur 48: Netwerk properties van stap 7

59 Matthias Trybou 56 Ontwikkeling Figuur 49: Guest Customzation wizard stap 8 Figuur 50: Guest Customzation wizard stap 9

60 Matthias Trybou 57 Ontwikkeling Figuur 51: Guest Customzation wizard stap 10 Figuur 52: Guest Customzation wizard stap 11

61 Matthias Trybou 58 Ontwikkeling DEPLOY We hebben nu een soort van configuratieprofiel. Nu gaan we ze toepassen om een VM te deployen van haar template. We gaan op onze template gaan staan, rechtermuisklik en selecteren deploy virtual machine from this template. We volgen haar wizard: Figuur 53: Deploy template wizard stap 1 Figuur 54: Deploy template wizard stap 2

62 Matthias Trybou 59 Ontwikkeling Figuur 55: Deploy template wizard stap 3 Figuur 56: Deploy template wizard stap 4

63 Matthias Trybou 60 Ontwikkeling Figuur 57: Deploy template wizard stap 5 Figuur 58: Deploy template wizard stap 6

64 Matthias Trybou 61 Ontwikkeling Figuur 59: Deploy template wizard stap 7 Figuur 60: Deploy template wizard stap 8

65 Matthias Trybou 62 Ontwikkeling 4.3 Configuratie View Server De View Server was al volledig geïnstalleerd in Ipsos maar miste sommige configuratie punten. Zo was de event viewer niet geconfigureerd EVENT VIEWER De event viewer is een soort van logging mechanisme van gebeurtenissen. Het is handig moest er tijdens de tests een probleem voordoen. Op deze manier kunnen we snel achterhalen waar het probleem zat. In Ipsos werken we met een MSSQL server. De Event Viewer ondersteunt ook connecties met Oracle databases. Voor het configureren van gaan we naar View Configuration, kiezen daar voor de optie Event Configuration. We klikken op Edit bij Database Settings en passen de gegevens aan zoals onderstaande: Figuur 61: Event viewer database configuration Eronder kan men nogmaals op Edit klikken bij de Event Settings. Hier kunnen we de tijdsduur van opslag van de logs instellen: Figuur 62: Event viewer log settings Na deze korte configuratie wordt alles gelogd. De logs kunnen we vinden in het menu-item monitorring onder events. De interface en log ziet er nagenoeg zo uit: Figuur 63: Event viewer Er is een mogelijkheid tot filteren en opslaan in Excel formaat.

66 Matthias Trybou 63 Ontwikkeling POOLS & DESKTOPS We dienen nu nog enkel de pools te creëren en de desktops toe te voegen hieraan. We gaan hiervoor naar het menu-item Inventory, kiezen er het sub-item pools en klikken op add. We volgen onderstaande wizard: Figuur 64: Pool wizard stap 1 Figuur 65: Pool wizard stap 2

67 Matthias Trybou 64 Ontwikkeling In de volgende stap dient u uw primaire (hoofd) vcenter aan te duiden. Omdat Ipsos er maar één heeft kiezen we deze dus: Figuur 66: Pool wizard stap 3 Figuur 67: Pool wizard stap 4

68 Matthias Trybou 65 Ontwikkeling Figuur 68: Pool wizard stap 5 Voordat we op volgende klikken dienen we de 3D Performance te verzwaren naar 128MB. We klikken hiervoor op configure naast Windows 7 3D rendering: Figuur 69: Pool wizard stap 6

69 Matthias Trybou 66 Ontwikkeling In het volgende venster kunnen we de nodige VM s selecteren die nog niet worden beheerd door een andere pool in de View Server. We selecteren het overeenkomstig nummer met de naam van de pool. In dit voorbeeld was dit PC09: Figuur 70: Pool wizard stap 7 Figuur 71: Pool wizard stap 8

70 Matthias Trybou 67 Ontwikkeling Na deze toevoeging van de pool zien we dat ze in ons lijstje staat maar dat het vinkje van Entitled nog niet aanwezig is. We dienen dus een user toe te voegen zodanig dat deze pool kan gebruikt worden door de user. We voegen enkel de user toe die op PC09 mag, het CATIBE09 profiel dus: Figuur 72: Entitlement pool stap 1 Figuur 73: Entitlement pool stap 1 Figuur 74: Entitlement pool stap 3

71 Matthias Trybou 68 Ontwikkeling Na afloop zien we dat het vinkje van Entitled aanwezig is: Figuur 75: Entitlement pool stap 4 Als we de pool selecteren krijgen we een mooi overzicht van de configuratie met meerdere opties in het horizontaal menu bovenaan: Figuur 76: Details pool Opmerking: Omdat de CATI server van Ipsos per hostname van machine werkt dienen we dus X aantal pools met daarin één desktop te creëren voor X aantal telefoons/interview plaatsen in het callcenter. Het callcenter heeft nu 55 plaatsen. Dit wil zeggen dat we 55 pools zouden moeten creëren met daarin telkens een desktop die toegankelijk is door een enkele user. Dit is redelijk omslachtig. In 5.6 Ipsos improvement wordt een mogelijke oplossing aangeboden.

72 Matthias Trybou 69 Ontwikkeling 4.4 Creatie Kiosken Er is niet echt lang gediscussieerd geweest naar hoe we de VM s gingen aanbieden. Ipsos vroeg mij om de VMware View te gebruiken. Op basis hiervan ben ik opzoek gegaan naar een thin of zero client. Na veel zoeken kwam ik op heel wat mogelijkheden. Het was vanaf het begin al duidelijk dat we de bestaande computers in het callcenter (Dell Optiplex computers) moesten blijven gebruiken. Zero client zoals Dell Wyse of een Rasberry Pi programmeren was dus niet van toepassing. Het concept van zero client werd snel in de kast gestoken en al snel gingen we op zoek naar een thin client. Een klein stukje software die in staat was om enkel de VMware View Client te starten en ons zo aan onze VM te laten geraken. Er werden heel wat voorstellen gevonden online: 1. Microsoft WDS server omvormen tot PXE bootloader; 2. MOA loader; 3. Thinstation; 4. Ubuntu LTS; 5. Windows Thin PC; 6. Thiny Ubuntu; 7. Core Ubuntu + VMware View; 8. XFCE. Zoals gemerkt werd er heel snel naar een Linux distro gegrepen. Linux is compact, heeft niet veel hardware resources nodig en is tamelijk gemakkelijk te configureren mits wat opzoekwerk. Erbij melden dat de Optiplex en in het callcenter slechts één gigabyte RAM had maximum en een Pentium 4 CPU. Dit was dus de perfecte oplossing voor een thin client. MOA, een soort van compact Windows Xp versie, bleek heel moeilijk configureerbaar en Windows ThinPC vergde alweer aansluiting als speciale partner bij Windows, wat we wilden vermijden. Uiteindelijk werd er voor een Ubuntu LTS gekozen. De andere Linux distro s werkten meestal niet onder PCoIP, maar onder RDP, wat soms heel traag was. Sommige Linux distro s hadden een soort van voor geprepareerde versie die je online kon configureren. Het configureren was zeer complex. Op een bepaald moment vonden we een Ubuntu kiosk die alleen maar een webbrowser toonde bij opstart. Na een vlugge opzoeking waren we er 99% van zeker dat we het systeem konden ombouwen zodat hij enkel de VMware View Client opstartte. Het verloop en configuratie kan u in dit hoofdstuk vinden.

73 Matthias Trybou 70 Ontwikkeling INSTALLATIE We dienen eerst de Ubuntu te installeren. We installeren de Ubuntu LTS, omdat deze nog zonder Unity bar werkt. We volgen de installatie, kiezen voor enkel de Ubuntu op de schijf. De installatie zelf leggen we niet uit. Wanneer de installatie users en dergelijke vraagt, vullen we dit in: Hostnaam: thinpc Adminaccount: ipsos Wachtwoord: Synovate1 Na de installatie starten we Ubuntu op en melden aan met het Ipsos account CONFIGURATIE Gebruiker toevoegen We dienen heel wat te configureren in onze Ubuntu. Het resultaat moet een systeem zijn dat enkel de VMWare View Client start. Wanneer we het betreffende programma sluiten dient de applicatie opnieuw te worden gestart. We melden aan met de Ipsos account en maken direct een nieuwe user CATIBE die geen passwoord heeft, automatische aanmelding, en vrijwel geen rechten. Ook stellen we expliciet nog eens in dat de Ipsos account administrator rechten heeft. We kunnen dit instellen in systeem - beheer - gebruikers en groepen: Figuur 77: Gebruiker toevoegen stap 1

74 Matthias Trybou 71 Ontwikkeling Figuur 78: Gebruiker toevoegen stap 2 Figuur 79: Gebruiker toevoegen stap 3 Figuur 80: Administrator gebruiker aanpassen

75 Matthias Trybou 72 Ontwikkeling Software installeren In een volgend stadium gaan we de software, de VMware View Client installeren. We hebben twee mogelijkheden. In het begin van de stage installeerden we de RDP versie, die alleen RDP connecties ondersteunde. We konden deze software uit het Ubuntu software centrum halen. In dit centrum zochten we gewoon naar VMware View. Normaal krijgen we twee opties, namelijk VMware view open client en VMware view client Tech preview. De open client werkt op basis van RDP, de Tech preview op PCoIP. De installatie was hier het simpelst, we klikten gewoon op installeren en enkele seconden later was deze geïnstalleerd. Opmerking: tijdens het testen was het handig om de waarde van Allow users to choose protocol op YES te plaatsen op de pool van de betreffende VM in de View Server. Men kan dit door op de pool te klikken in de View Server, op Edit te klikken en hierna het tweede tabblad, Pool Settings, te selecteren van het nieuw geopende venster. Figuur 81: Mogelijke VMware View clients In een later stadium ontdekten we dat PCoIP veel sneller ging en installeerden deze. Deze PCoIP versie was een versie die aangepast was van de oorspronkelijke RDP versie. De Tech Preview in het software center hebben we geprobeerd maar het commando --fullscreen gaf verschrikkelijk veel problemen. We moesten dus een andere versie vinden. We kwamen op het internet een PCoIP versie tegen die gemaakt was door Jacob Berkman, die de originele VMware View Open Client creëerde. Deze versie werd ook gebruikt door HP voor haar ThinPro concept. De versie wordt ook nog op andere websites aangeboden en veel gebruikers en bedrijven gebruiken het. Het pakket van HP bevat heel veel pakketten die we niet nodig hebben. We downloaden de.exe file van volgende link: &prodSeriesId= &swItem=vc &prodNameId= &swEnvOID=4030&swLang=13&taskId=135&mode=4&idx=0

76 Matthias Trybou 73 Ontwikkeling We installeren het pakket, het doet niks meer dan slechts de pakketten extraheren en ze plaatsen onder %PROGRAMFILES%\Hewlett-Packard\HP ThinPro Add-Ons\BrokerUpdate\. De twee files die we nodig hebben zijn: hptc-rdesktop_ _i386.deb en vmware-view-client_ _i386.deb. We dienen het hptc pakket eerst te installeren anders kunnen we de View Client niet installeren. Blijkbaar heeft HP enige aanpassingen gedaan zodanig dat alles vlekkeloos verloopt in de ThinPC (vooral qua drivers dan). Echter dienen we dit pakket, de al door Ubuntu geïnstalleerde, rdesktop te verwijderen anders krijgen we volgende melding: Figuur 82: Foutmelding installatie hptc-rdesktop We gaan dus via toepassingen - Ubuntu software centrum naar het centrum, zoeken er rdesktop op en verwijderen de eerste + alle sub-pakketten dat de de-installer aangeeft. Figuur 83: De-installatie rdesktop stap 1

77 Matthias Trybou 74 Ontwikkeling Figuur 84: De-installatie rdesktop stap 2 Nu kunnen we de rdesktop van HP en de VMware View Client van Jacob Berkman wel vlekkeloos installeren. Figuur 85: Installatie hptc-rdesktop Figuur 86: Installatie VMware-view

78 Matthias Trybou 75 Ontwikkeling Power en screensaver settings We dienen enkele kleine aanpassingen aan te brengen aan het energiebeheer en screensaver gebruik van de computer. We gaan naar systeem voorkeuren - energiebeheer en configureren alles zoals de screenshots: Figuur 87: Configuratie energiebeheer Ook de screensaver settings veranderen we via systeem voorkeuren - schermbeveiliging in: Figuur 88: Aanpassen screensaver settings

79 Matthias Trybou 76 Ontwikkeling Aanmeldsessies Onze Ubuntu maakt gebruik van aanmeldsessies. Deze aanmeldsessies, kortweg sessions of Xsessions indien deze grafisch zijn, starten voor ons een sessie na het correct aanmelden zodanig dat we met het toestel kunnen werken. Deze Xsessions zorgen ervoor dat we flexibeler kunnen werken met desktop omgevingen zoals GNOME, KDE, XFCE, We kunnen ervoor zorgen dat de sessie managers van de sessie kunnen kiezen welke programma s starten aan het begin van uw sessie en die als grafische interface moeten worden geladen. De dergelijke selectie van sessie kan men tijdens het aanmelden met de LTS zien. Onderaan de aanmeldbalk staat niet alleen de taal en gewenste toetsenbordindeling maar ook welke sessie we gebruiken. We kunnen ze daar dus voor opstart ook aanpassen indien gewenst. Xsessions gaan hand in hand met de zogenaamde.desktop files. De locatie van de desktop files bevindt zich in de /usr/share/xsessions map. We kunnen er vanuit gaan dat een desktop file de configuratie file is van de sessie. Desktop files worden ook wel desktop launchers genoemd. Dit zijn ook de sessies die we kunnen selecteren bij het inlogscherm! Figuur 89: Session keuze bij aanmelden Om een goede kiosk versie van Ubuntu te maken gaan we dus onze eigen Xsession creëren. We gebruiken het commando sudo gedit /usr/share/xsessions/vmkiosk.desktop om het desktop bestand vmkiosk te creëren in de /usr/share/xsessions map. Het bestand opent zicht automatisch en we nemen de tekst over van de print screen: Figuur 90: Xsession stap 1 We stellen in dat de desktop entry een applicatie zal opstarten onder UTF-8 encodering. Wat we uitvoeren is een shell script die zich in dezelfde map bevindt.

80 Matthias Trybou 77 Ontwikkeling Het shell script creëren we door het commando sudo gedit /usr/share/xsessions/vmkiosk.sh Het bestand wordt automatisch aangemaakt en geopend. We nemen de onderste tekst over: Figuur 91: Xsession stap 2 Wat we hier in feite definiëren is wat onze desktop entry van vorige stap zal doen. Ze zal dus een bash script oproepen die: 1. VMware-view in fullscreen mode zal starten; 2. Als VMware-view gesloten wordt zal ze een seconde slapen; 3. Na deze seconde gaat komt ze op het einde van de loop en gaat terug naar stap 1. En dit wordt continue gedaan omdat deze 3 stappen in een while true loop zitten. Dit is een statement die dus altijd waar is en enkel kan onderbroken worden als het systeem wordt uitgeschakeld via de powerbutton van de computer. Als laatste dienen we het script te cmodden volgens 755. Dit heeft betrekking tot wie de file kan lezen, schrijven en uitvoeren. chmod 755 wil dit zeggen: chmod [user 1 rights][group 2 rights][other 3 rights] 7 geeft een persoon het volledig beheer van de file 5 geeft een persoon het recht om de file te lezen en uit te voeren In dit geval heeft: Eigenaar het volledig recht; Andere gebruikers/gebruikers in een groep het recht om te lezen en uit te voeren. Figuur 92: Xsession stap 3 Aanmelding 1 Eigenaar van de file 2 Gebruikers die lid zijn van een bepaalde groep 3 Andere gebruikers die niet de eigenaar zijn of lid van een bepaalde user group

81 Matthias Trybou 78 Ontwikkeling Als allerlaatste initiële stap dienen we automatisch inloggen in te schakelen. Op die manier moet de gebruiker niet inloggen op de Ubuntu, die toch geen passwoord heeft. Op die manier krijgen ze direct, na 3 seconden interval/wacht tijd, het VMware View programma te zien, die enkel daar credentials vraagt. We gaan naar systeem beheer aanmeldscherm en passen het geopende venster aan: Helpfile Figuur 93: Automatische aanmelding instellen Als extra aan het geheel kan er een helpfile gecreëerd worden voor de VMware View Client software. De helpfile kan benaderd worden met de help button in het programma zelf bij aanmelden (zie afbeelding 95). We gaan naar de map /usr/share/doc/vmware-view-open-client/help en openen/creëren het bestand integrated_help-en.txt via het commando gedit/integrated_helpen.txt. gedit zorgt ervoor dat het bestand wordt gecreëerd indien het nog niet bestaat. Op te merken is dat we voorgaande het verschil gaven met de RDP en PCoIP versie: deze map is nog altijd hetzelfde. Alweer een bevestiging dat de PCoIP versie een aangepaste is van de RDP versie. Figuur 94: Creatie helpfile VMware view

82 Matthias Trybou 79 Ontwikkeling Testing Uiteindelijk ziet het resultaat na de opstart van de Ubuntu kiosk machine er zo uit. Het script dat we maakten die interrogeert met de desktop file zorgt ervoor wanneer er op quit wordt gedrukt het programma gewoon opnieuw start. Indien men de PC wil afsluiten, drukt men gewoon de powerbutton in. Figuur 95: Test connecteren server Aanpassingen doorheen het testen Doorheen het testen werden heel wat aanpassingen gebeurd. Zo hadden we in het begin een Engelstalige Ubuntu kiosk gemaakt. Blijkbaar schoot de instelling van het toetsenbord tussen de Ubuntu kiosk en de VMware Server ergens corrupt of verkeert. De toetsenbord indeling was plots gemengd qwerty en azerty. Het simpelweg installeren van een Nederlandstalige Ubuntu met Belgisch punt bleek het probleem op te lossen. Tijdens het testen kregen we de melding dat bij RDP het scherm enorm traag reageerde soms, in stukken naar beneden refreshtte. Dit werd simpelweg opgelost door PCoIP te gebruiken in plaats van RDP. In het begin opteerden we voor één gigabyte RAM geheugen voor de VM. In een later stadium hebben we dit drastig naar beneden gebracht. Voor de callcenter office VM s (zie volgend hoofdstuk) opteerden we voor één gigabyte RAM virtueel geheugen.

83 Matthias Trybou 80 Ontwikkeling 4.5 ThinApp Als extra hebben we de functionaliteit van ThinApps bekeken. Het gebeurt wel eens in Ipsos dat er aan dataverwerking gedaan wordt met Word en/of Excel. Dit zijn bijvoorbeeld adressen van mensen die in de field rondgelopen hebben op een festival (waargebeurd scenario Werchter 2012). In het callcenter gebeurt het wel eens dat dit door de interviewers wordt gedaan. De handgeschreven teksten worden in Excel en Word ingeput. Het is niet de bedoeling dat elke VM een Office 2007 pakket heeft. Men heeft er slechts vijf nodig. ThinApps zijn hier de absolute oplossing voor en zeker voor Ipsos want we zijn gelicenseerd voor 10 ThinApp gebruikers. In volgende hoofdstukken leggen we de installatie, configuratie en werking van ThinApps uit. We noemen deze VM s waar ThinApps aan hangen voor het gemak callcenter office VM s. 4.6 Configuratie ThinApp We dienen eerst op de server een map ter beschikking te stellen en deze te sharen. Deze map is de locatie waar we de ThinApp files zullen plaatsen. In de View Server gaan we in het menu-item View Configuration naar ThinApp Configuration. We klikken op Add repository en vullen de gegevens in: Figuur 96: ThinApp share instellen

84 Matthias Trybou 81 Ontwikkeling 4.7 ThinApp Setup Capture Om ThinApps te kunnen maken heeft men ThinApp Setup Capture nodig. Deze betalende software dient men te installeren alvorens het te capturen programma te installeren. Op welk toestel men de ThinApp Setup Capture installeert maakt niet echt uit, we vermijden echter de server(s). Het programma doet een prescan van het systeem, waarna u het programma (Office) installeert, erna een postscan met een lijst van aanpassingen en hierna de mogelijkheid van wat u een ThinApp wilt maken. Hierna volgen nog wat deploy, configuratie en build opties. We volgen haar wizard: Figuur 97: ThinApp Setup Capture stap 1 Een van de eerste stappen die de ThinApp Setup Capture software doet is de prescan. De prescan scant heel het systeem op geïnstalleerde software en slaat deze lijst op. Deze lijst is nodig voor na de postscan om te vergelijken wat nieuw geïnstalleerd en wat niet. Figuur 98: ThinApp Setup Capture stap 2

85 Matthias Trybou 82 Ontwikkeling Figuur 99: ThinApp Setup Capture stap 3 Figuur 100: ThinApp Setup Capture stap 4 In dit stadium dienen we de software die we willen capturen te installeren. We laten de ThinApp Setup Capture even staan en installeren Office Het installatie proces van Office 2007 zullen we niet behandelen. Figuur 101: ThinApp Setup Capture stap 5

86 Matthias Trybou 83 Ontwikkeling Na de installatie dienen we de ThinApp Setup Capture software weer te gebruiken. In dit stadium zal deze een postscan uitvoeren. Ze zal dus scannen naar nieuwe programma s en lijst deze op. Deze lijst wordt in een volgend venster dan vergeleken met de lijst van de prescan. Alles wat uiteindelijk niet in de prescan staat maar wel in de postscan zal in dit venster komen te staan. We kunnen in dit venster nu selecteren welke software men al dan niet wil capturen tot ThinApp. Figuur 102: ThinApp Setup Capture stap 6 Figuur 103: ThinApp Setup Capture stap 7 Figuur 104: ThinApp Setup Capture stap 8

87 Matthias Trybou 84 Ontwikkeling Omdat we niet over VMware Horizon beschikken laten we alle velden van de volgende stap leeg: Figuur 105: ThinApp Setup Capture stap 9 We verkiezen ervoor dat iedereen het pakket kan lezen en uitvoeren, daarom kiezen we everyone. We kiezen niet direct uit directory groups omdat we de ThinApp toch nog moeten toekennen aan bepaalde machines. De restrictie van wie de ThinApp mag gebruiken komt eigenlijk daar ten goede. Figuur 106: ThinApp Setup Capture stap 10 Als isolatiemodus kiezen we de Full write access to non-system directories. De ThinApp Setup Capture geeft zelf aan dat dit de beste keuze is voor Office. We merken ook op hier dat heel veel tijdelijke data en program files in een zogenaamde sandbox worden gestoken. Figuur 107: ThinApp Setup Capture stap 11

88 Matthias Trybou 85 Ontwikkeling In een volgend venster selecteren we de locatie van de sandbox. We kiezen ervoor om ze op het gebruikersprofiel zelf te plaatsen, wat het simpelst en efficients lijkt. Figuur 108: ThinApp Setup Capture stap 12 Figuur 109: ThinApp Setup Capture stap 13 Figuur 110: ThinApp Setup Capture stap 14

89 Matthias Trybou 86 Ontwikkeling Figuur 111: ThinApp Setup Capture stap 15 Figuur 112: ThinApp Setup Capture stap 16 Figuur 113: ThinApp Setup Capture stap 17

90 Matthias Trybou 87 Ontwikkeling Figuur 114: ThinApp Setup Capture stap 18 Op het einde van de wizard plaatsen we de ThinApp bestanden in de gesharede map die we in de configuratie maakten. Opmerking: In een latere stap, bij het assignen van ThinApps in de View Server, zullen we tot de conclusie komen dat we kunnen kiezen tussen Full en streamed. Indien men de ThinApp Setup Capture volgde was dit een Full assignement. Het verschil: Bij full is er wel degelijk een normale installatie, worden de ThinApp packages gedeployed op de VM die geassigned is; Bij streamed wordt alles letterlijk at run time gestreamed van het netwerk, de locatie waar de ThinApp is opgeslagen. Indien men streamed assignment wil dient men te klikken op edit package.ini en volgende elementen aan te passen of bij te voegen: [BuildOptions] MSIStreaming=1 OptimizedFor=Memory [Compression] CompressionType=Fast

91 Matthias Trybou 88 Ontwikkeling 4.8 ThinApp Deployen We dienen nu enkel de ThinApps nog toe te voegen in de server en ze toe te kennen aan desktop binnen een pool. We gaan hiervoor naar de View Server naar het menu-item Inventory en selecteren daar ThinApps. We selecteren de knop Scan new ThinApps. In het nieuwe venster selecteren we onze repository en klikken op next. De server checkt de repository voor nieuwe ThinApps. We volgen haar wizard en voegen enkel de Office ThinApp toe: Figuur 115: ThinApps importeren stap 1 Figuur 116: ThinApps importeren stap 2

92 Matthias Trybou 89 Ontwikkeling Figuur 117: ThinApps importeren stap 3 Figuur 118: ThinApps importeren stap 4

93 Matthias Trybou 90 Ontwikkeling We dienen nu enkel nog de ThinApp aan een pool of desktop toe te kennen. Aangezien we voor het callcenter toch per pool maar één desktop hebben zullen we dit per pool doen. We selecteren de ThinApp en klikken op de knop Add assignement en dan op pool. In het nieuwe venster selecteren we de gewenste pools: Figuur 119: ThinApp toekennen stap 1 Figuur 120: ThinApp toekennen stap 2 Na de assignement zien we in de lijst dat het aantal assignements gestegen is met het aantal VM s we assigneden. Figuur 121: ThinApp toekennen stap 3

94 Matthias Trybou 91 Ontwikkeling 4.9 ThinApp Testen Na het assignen van de ThinApp in de View Server hoeven we niks meer te doen met onze VM s. Na enkele minuten komt er in het programma menu een mapje Microsoft Office bij met de ThinApps. Bij Programs and features, te vinden in het controlpanel van de VM, is duidelijk te zien dat er een ThinApp is geïnstalleerd op de VM, ongeacht Full of streamed. Figuur 122: Program and Features melding ThinApp geïnstalleerd Als men een ThinApp bv Word start, krijgt men een vlugge melding hiervan op het bureaublad, waarna de applicatie opstart: Figuur 123: Opstartmelding ThinApp Uit ervaring met de verschillende protocollen leert ons dat de beste combinatie PCoIP met een Full assignment blijkt te zijn. Streamed assignment is trager door constant via het netwerk te werken en zeker wanneer we RDP gebruiken! Opmerking: Een ThinApp dient men nooit te verwijderen via de VM. We dachten dat de View Server dit zou detecteren en de software opnieuw ging installeren. Na een uur wachten bleek dit nog altijd niet het geval. Indien men de software wilt verwijderen dient men ze te unassignen in de View Server. Een andere merkwaardigheid bleek als we de ThinApp Wizard Capture op een virtuele desktop uitvoerden en onze ThinApps virtueel creëerden, dit niet werkte. We kregen constant een resource fout. Dit probleem werd simpel opgelost door de ThinApp Wizard Capture op een fysieke machine te laten draaien. Figuur 124: Error bij starten ThinApp (creatie op virtuele machine)

95 Matthias Trybou 92 Eindanalyse 5 Eindanalyse 5.1 Voorwoord In de eindanalyse bespreken we de mogelijkheid om het callcenter volledig te virtualiseren. We bekijken de status voor dat virtualisatie werd geimplementeerd, tijdens de testen, de mogelijke rollout en een complete conclusie naar de mogelijkheid ervan. 5.2 Resources voor virtualisatie callcenter Voor de start van virtualisatie in het callcenter waren de waarden van de resources: RAM (%) RAM (MB) CPU (%) CPU (MHz) Server , ,46 Server , ,93 Server , ,72 Total 65354, ,11 Tabel 4: resources voor implementatie Figuur 125: resources voor implementatie 5.3 Resources tijdens test callcenter Gedurende enkele dagen werden er 5 virtuele machines getest tegelijkertijd. In het callcenter gebruikten we PC 2 tot en met 6 hiervoor. We splitsen onze bevindingen op in 2 delen: De keuze van het protocol; De impact van meerdere VM s met dit gekozen protocol. In ons eerste deel halen we van een VM de data op en dit voor een tijdspanne van ongeveer 4-5 uur om zo tot een goed grafiekresultaat te komen. Er werd een vergelijking gemaakt tussen RDP en PCoIP zoals hieronder te vinden. In het tweede deel gaan we met het gekozen protocol meerdere dagen analyseren en dit met de 5 VM s. We selecteren van elke VM het gemiddelde RAM, CPU, disk performance en netwerk waarde en maken hiervan een algemeen gemiddelde van. Alle data, tabellen van de grafieken, kunnen in de bijlagen gevonden worden. De data is afkomstig van de vsphere Client tijdens de testen in het callcenter.

96 Matthias Trybou 93 Eindanalyse TEST 1: RDP - PCOIP RDP - CPU Grafiek 1: RDP - CPU Gemiddelde (usage): MHz RDP - RAM Grafiek 2: RDP - RAM Gemiddelde (Active): 213, MB

97 Matthias Trybou 94 Eindanalyse RDP - Network Grafiek 3: RDP - Network Gemiddelde (usage): KBps RDP - Disk Performance Grafiek 4: RDP - Disk performance Gemiddelde (usage): KBps

98 Matthias Trybou 95 Eindanalyse PCoIP - CPU PCoIP - RAM Grafiek 5: PcoIP - CPU Gemiddelde (usage): MHz Grafiek 6: PCoIP - RAM Gemiddelde (active): MB

99 Matthias Trybou 96 Eindanalyse PCoIP - Network Grafiek 7: PCoIP - network Gemiddelde (usage): KBps PCoIP - Disk Perormance Grafiek 8: PCoIP - Disk performance Gemiddelde (usage): KBps

Viktor van den Berg. Xpert Training Group VMware Authorized Training Center Citrix Authorized Learning Center Microsoft CPLS Eigen datacenter

Viktor van den Berg. Xpert Training Group VMware Authorized Training Center Citrix Authorized Learning Center Microsoft CPLS Eigen datacenter VIRTUALISATIE IRTUALISATIE & C...EEN EEN INTRODUCTIE & CLOUD COMPUTING VIKTOR VAN DEN BERG (XTG) INTRODUCTIE Viktor van den Berg VMware Certified Instructor Product Manager VMware Trainingen Dutch VMUG

Nadere informatie

Virtualizatie bij SIN

Virtualizatie bij SIN Virtualizatie bij SIN Inhoud 1 Waarom...2 2 Mogelijkheden:...2 3 Features:...2 3.1 Xen server...2 3.2 HyperV...3 3.3 ESXi...3 4 Pros Cons voor SIN:...3 4.1 Xen Server...3 4.2 HyperV...3 4.3 ESXi...3 5

Nadere informatie

Hyper-V vs ESX in het datacenter

Hyper-V vs ESX in het datacenter Hyper-V vs ESX in het datacenter Gabrie van Zanten www.gabesvirtualworld.com GabesVirtualWorld.com Welke hypervisor voor het datacenter? Virtualisatie is volwassen geworden Virtualisatie in het datacenter

Nadere informatie

VMware vsphere 5. What s New! Bram de Laat, Marek Zdrojewski, Jan van Leuken

VMware vsphere 5. What s New! Bram de Laat, Marek Zdrojewski, Jan van Leuken VMware vsphere 5 What s New! Bram de Laat, Marek Zdrojewski, Jan van Leuken ESXi firewall Hardware versie 8 Limieten weer hoger: 32 vcpu s (Multi-core Virtual CPU Support) Max 1TB ram HD Audio USB 3.0

Nadere informatie

Ictivity Een vreemde eend in de bijt

Ictivity Een vreemde eend in de bijt Ictivity Een vreemde eend in de bijt De virtuele wereld Alles is tegenwoordig virtueel. Virtueel hondje Tamagotchi, virtueel huisdiertje Virtuele huisvrouw Agenda Welke vijf soorten virtualisatie zijn

Nadere informatie

Praktijk opdrachten VMware

Praktijk opdrachten VMware Praktijk opdrachten VMware 1 1. Toegang tot de ICT Academie Cloud omgeving Om toegang te krijgen tot de Cloud omgeving van de ICT Academie, kun je onderstaande procedure volgen: http://wiki.vcloud.ictacademie.net/wp

Nadere informatie

VMware View 4.5 een overview. Eline Klooster Technical Trainer e.klooster@xtg.nl

VMware View 4.5 een overview. Eline Klooster Technical Trainer e.klooster@xtg.nl VMware View 4.5 een overview Eline Klooster Technical Trainer e.klooster@xtg.nl Eline Klooster Xpert Training Group VMware Authorized Training Center Citrix Authorized Learning Center Microsoft CPLS Eigen

Nadere informatie

Onverwachte voordelen van Server Virtualisatie

Onverwachte voordelen van Server Virtualisatie Onverwachte voordelen van Server Virtualisatie Ronald van Vugt NetWell ronald@netwell.info www.netwell.info Herkent u dit? Of u vandaag nog twee servers beschikbaar wilt stellen Geen goede testomgeving

Nadere informatie

Arjen Glas Stage: Viaict. Opdracht virtualisatie I44

Arjen Glas Stage: Viaict. Opdracht virtualisatie I44 Arjen Glas Stage: Viaict Opdracht virtualisatie I44 Inhoud Software... 3 Wat wordt er gevirtualiseerd... 4 Hardware... 6 Opslag... 7 Fouttolerantie. High availability, Scalability... 8 Verdere relevante

Nadere informatie

IAAS - QUICK START GUIDE

IAAS - QUICK START GUIDE IAAS - QUICK START GUIDE Contents IAAS QUICK START GUIDE... 2 STAPPEN... 2 AANMAKEN VAPP... 2 NETWERK BESCHIKBAAR MAKEN IN VAPP... 3 UITROLLEN WINDOWS SERVERS... 3 VERSIES VAN WINDOWS SERVER TEMPLATES...

Nadere informatie

Welkom bij IT-Workz. Etten-Leur, 16 november 2010. Altijd en overal werken en leren. Applicatie en Desktop Delivery met Quest vworkspace

Welkom bij IT-Workz. Etten-Leur, 16 november 2010. Altijd en overal werken en leren. Applicatie en Desktop Delivery met Quest vworkspace Welkom bij IT-Workz Altijd en overal werken en leren Applicatie en Desktop Delivery met Quest vworkspace Etten-Leur, 16 november 2010 IT-Workz is de verzelfstandigde Dienst ICT van het ROC West-Brabant.

Nadere informatie

Vervang uw verouderde hardware

Vervang uw verouderde hardware Whitepaper Vervang uw verouderde hardware Dedicated of Cloud? Alles over virtualisatie. Wat is het, hoe werkt het en wat zijn de voordelen? INHOUD» Wat is virtualisatie?» Wat is een Virtual Server?» Besparen

Nadere informatie

Virtual Desktop Infrastructure Een alternatief SBC concept? Jacco Bezemer

Virtual Desktop Infrastructure Een alternatief SBC concept? Jacco Bezemer Virtual Desktop Infrastructure Een alternatief SBC concept? Jacco Bezemer Wat ga ik behandelen? Wat is VDI? Voordelen van SBC? VDI versus SBC De voor- en nadelen van VDI De techniek De componenten Use-cases

Nadere informatie

1 Client/Server. 2 Geschiedenis. 3 Toekomst

1 Client/Server. 2 Geschiedenis. 3 Toekomst Deel 1 Inleiding 1 Client/Server 2 Geschiedenis 3 Toekomst Het client-server model is een model voor de samenwerking tussen twee of meer programma's, die zich op verschillende computers kunnen bevinden.

Nadere informatie

End to End Virtualisation

End to End Virtualisation End to End Virtualisation Virtualisatie in een Citrix wereld Edwin van den Broek Valid ICT Uiteindelijk willen we allemaal hetzelfde De DSM visie Applicaties transparant aan gebruikers aanbieden, ongeacht

Nadere informatie

REFERENCE CASE PZ GLM: VIRTUALISATIE ADMINISTRATIEF NETWERK

REFERENCE CASE PZ GLM: VIRTUALISATIE ADMINISTRATIEF NETWERK REFERENCE CASE PZ GLM: VIRTUALISATIE ADMINISTRATIEF NETWERK 10 Mei 2016 AGENDA LoB ICT Solutions: Wie zijn wij en wat doen wij? Behoeften van PZ GLM Oplossing voor de behoeften Voorgestelde oplossing Voordelen

Nadere informatie

Cloud Computing. Bart van Dijk

Cloud Computing. Bart van Dijk Cloud Computing Bart van Dijk (b.van.dijk@hccnet.nl) Cloud Computing Wat is Cloud Computing, en waarom Geschiedenis Cloud Computing Techologie Service modellen Voor en nadelen Cloud Computing voor consumenten

Nadere informatie

Is het website niet beschikbaar, dan is op de methodewebsite de datasheet te vinden van de twee appliances:

Is het website niet beschikbaar, dan is op de methodewebsite de datasheet te vinden van de twee appliances: Korte omschrijving van dit practicum Aan de hand van werkblad 2 gaan we op internet enkele appliances zoeken en analyseren. We proberen de voornaamste voor- en nadelen te vinden. Verder zoeken we appliances

Nadere informatie

Vmware presentatie NGN virtualisatiedag Bouke Groenescheij. Notities door Kees Stravers

Vmware presentatie NGN virtualisatiedag Bouke Groenescheij. Notities door Kees Stravers Vmware presentatie NGN virtualisatiedag Bouke Groenescheij Notities door Kees Stravers Overzicht Vmware is begonnen met virtualisatie voor het Intel platform: Vmware workstation. Dit draait op een host

Nadere informatie

Ubuntu Release Party welkom @ XTG 11/23/12 1

Ubuntu Release Party welkom @ XTG 11/23/12 1 Ubuntu Release Party welkom @ XTG 11/23/12 1 Welkom! Xpert in virtualization technology Kenniscentrum op gebied van virtualisatie: VMware, Citrix, Linux Microsoft... LPI Approved Training Partner Guru

Nadere informatie

Virtualisatie. en KVM. Oscar Buse 14 februari 2017 NLUG

Virtualisatie. en KVM. Oscar Buse 14 februari 2017 NLUG Virtualisatie en KVM Oscar Buse 14 februari 2017 NLUG Overzicht onderwerpen Terminologie. Historie. Definitie van virtualisatie? KVM, QEMU en libvirt. KVM - command line en grafisch. Virtuele netwerken.

Nadere informatie

MS Virtual pc 2007 Handleiding

MS Virtual pc 2007 Handleiding MS Virtual pc 2007 Handleiding Start de Virtual PC 2007 console en klik op [New...] om een nieuwe virtuele pc aan te maken. De wizzard voor het aanmaken van een nieuwe, virtuele pc start op. New Virtual

Nadere informatie

Naam: Sander van Schie Datum: 28-03-2014 Klas: SBICO-IB2 Doel: Uitleg Toegang tot vcloud Doelgroep: Nieuwe cursisten Versie: 1.0.0

Naam: Sander van Schie Datum: 28-03-2014 Klas: SBICO-IB2 Doel: Uitleg Toegang tot vcloud Doelgroep: Nieuwe cursisten Versie: 1.0.0 Naam: Sander van Schie Datum: 28-03-2014 Klas: SBICO-IB2 Doel: Uitleg Toegang tot vcloud Doelgroep: Nieuwe cursisten Versie: 1.0.0 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Stap 1: Inloggegevens en wachtwoord...

Nadere informatie

Voor op afstand os installatie moeten de volgende onderdelen geïnstalleerd zijn op de Windows 2000 server.

Voor op afstand os installatie moeten de volgende onderdelen geïnstalleerd zijn op de Windows 2000 server. Werkstuk door een scholier 1063 woorden 13 januari 2006 6,8 51 keer beoordeeld Vak Informatica Risimage Hoe werkt RIS? RIS gebruikt DHCP en de Active Directory service om cliënt van afstand te installeren.

Nadere informatie

De virtualisatie Grand Prix

De virtualisatie Grand Prix De virtualisatie Grand Prix met Microsoft en VMware Viktor van den Berg Consultant Peter Jong Consultant Voorstellen sprekers Viktor van den Berg Infrastructuur Consultant VCP, VCAP-DCV, VCAP-CID Peter

Nadere informatie

Technische Specificaties nieuwe Unix Applikaties

Technische Specificaties nieuwe Unix Applikaties Technische Specificaties nieuwe Unix Applikaties In 2010 werden 7 Unix servers geconsolideerd naar een nieuwe Unix omgeving, waar gebruik gemaakt wordt van srp s (vergelijkbaar met zone, of container).

Nadere informatie

OPENTEXT RIGHTFAX 16.4

OPENTEXT RIGHTFAX 16.4 RIGHTF.2901 OPENTEXT RIGHTFAX 16.4 SYSTEEMVEREISTEN Het volgend document bevat de minimale en de aanbevolen systeemvereisten om Rightfax versie 16.4 te laten draaien op een server of netwerk. ECMsolutions

Nadere informatie

Van Small Business Server naar Cloud Small Business Services. Uw vertrouwde Small Business Server in de cloud

Van Small Business Server naar Cloud Small Business Services. Uw vertrouwde Small Business Server in de cloud Van Small Business Server naar Cloud Small Business Services Uw vertrouwde Small Business Server in de cloud Oud scenario - Small Business Server 2011 Waarom afscheid nemen? Alweer 6(!) jaar oud Kans op

Nadere informatie

Gerust aan het werk MET ALLE INFORMATIE OVER ONZE CLOUD WERKPLEK.

Gerust aan het werk MET ALLE INFORMATIE OVER ONZE CLOUD WERKPLEK. Gerust aan het werk MET ALLE INFORMATIE OVER ONZE CLOUD WERKPLEK. Cloud werkplek Wat is het? De cloudwerkplek van Hupra is een Windows 8.1. desktop die altijd en overal via het internet toegankelijk is.

Nadere informatie

End of Support. Windows XP Office 2003. maar ook: Exchange 2003 (oa gebruikt in SBS 2003) (link met gegevens) SQL 2000

End of Support. Windows XP Office 2003. maar ook: Exchange 2003 (oa gebruikt in SBS 2003) (link met gegevens) SQL 2000 End of Support Windows XP Office 2003 maar ook: Exchange 2003 (oa gebruikt in SBS 2003) (link met gegevens) SQL 2000 Oplossingen Niets doen en afwachten Upgrade licentie bestaande PC Nieuwe PC hardware

Nadere informatie

Private Cloud: Virtuele servers op basis van Windows Azure Pack

Private Cloud: Virtuele servers op basis van Windows Azure Pack Private Cloud: Virtuele servers op basis van Windows Azure Pack Virtuele servers op basis van Windows Azure Pack De Private Cloud oplossing van 2tCloud is gebaseerd op de geavanceerde Windows Azure Pack

Nadere informatie

Three Ships CDS opschalingsdocument Overzicht server configuratie voor Three Ships CDS

Three Ships CDS opschalingsdocument Overzicht server configuratie voor Three Ships CDS CDS opschalingsdocument Overzicht server configuratie voor CDS 1. Algemeen Dit document geeft een overzicht van een aantal mogelijke hardware configuraties voor het inrichten van een serveromgeving voor

Nadere informatie

Windows Configuratie. yvan vander sanden. 8 maart 2015

Windows Configuratie. yvan vander sanden. 8 maart 2015 Windows Configuratie yvan vander sanden 8 maart 2015 Windows bevat veel configuratiemogelijkheden die je als IT-er kan aanpassen. De meeste instellingen zijn standaard al ok, maar het kan gebeuren dat

Nadere informatie

CAD supersnel laten draaien

CAD supersnel laten draaien PTC User Event CAD supersnel laten draaien Transformatie van de grafische werkplek IT met impact Agenda Over ITON De grafische werkplek anno 2015 Wat zijn de voordelen Voor wie Onder de motorkap, beschikbare

Nadere informatie

Hoe zet u virtualisatie slim in bij forensische onderzoeksomgevingen?

Hoe zet u virtualisatie slim in bij forensische onderzoeksomgevingen? Hoe zet u virtualisatie slim in bij forensische onderzoeksomgevingen? ir. Ronald van Vugt ronald@netwell.eu Aanleiding Deze presentatie is ontstaan naar aanleiding van een nieuw architectuur ontwerp voor

Nadere informatie

Monitoring as a Service

Monitoring as a Service Monitoring as a Service APERTOSO NV Guido Gezellaan 16 9800 Deinze Tel.: +32 9 381 64 50 Probleemstelling IT diensten kampen vaak met het probleem van een gebrek aan een duidelijke, allesomvattende monitoringoplossing.

Nadere informatie

vcloud getting started

vcloud getting started vcloud getting started Previder vdc Versie: 1.0 2013 11 22 [11:48] Versie: 1.0 Pagina 1 van 10 Inhoudsopgave 1 Getting started... 3 1.1 Inleiding... 3 1.1.1 Standaard omgeving met NAT routing... 3 1.1.2

Nadere informatie

SuperOffice Systeemvereisten

SuperOffice Systeemvereisten Minimale systeemvereisten voor SuperOffice CRM De minimale systeemvereisten voor SuperOffice CRM zijn tevens afhankelijk van het besturingssysteem en de services/applicaties die op het systeem actief zijn.

Nadere informatie

Configureren van een VPN L2TP/IPSEC verbinding

Configureren van een VPN L2TP/IPSEC verbinding Configureren van een VPN L2TP/IPSEC verbinding Inhoudsopgave 1. Voorbereiding.... 3 2. Domain Controller Installeren... 4 3. VPN Configuren... 7 4. Port forwarding.... 10 5. Externe Clients verbinding

Nadere informatie

Symantec Backup Exec System Recovery to VMware ESX Machine

Symantec Backup Exec System Recovery to VMware ESX Machine 1 Symantec Backup Exec System Recovery to VMware ESX Machine How to.. 2 Inhoud: Symantec Backup Exec System Recovery to VMware ESX Machine... 1 Backup Exec Livestate to VMware:... 3 Doel stelling:... 3

Nadere informatie

HiveIO Fabric Technical Overview

HiveIO Fabric Technical Overview HiveIO Fabric Technical Overview February 2019 v1.1 HiveIO HiveIO Fabric is een Software Defined Data Center (SDDC) oplossing of anders gezegd een compleet geïntegreerd virtualisatie platform. Dit betekent

Nadere informatie

3 Installatie Vmware Player 3.1

3 Installatie Vmware Player 3.1 25 3 Installatie Vmware Player 3.1 Om m eerde besturingssystem en en netwerken te testen gebruiken we een virtualisatietoepassing. Dit is een program ma dat ons toelaat om bovenop een besturingssysteem,

Nadere informatie

MINIMALE SYSTEEMEISEN. Vakware 6

MINIMALE SYSTEEMEISEN. Vakware 6 MINIMALE SYSTEEMEISEN Vakware 6 INHOUDSOPGAVE INLEIDING... 3 1. BESTURINGSSYSTEMEN... 4 2. WEBAPPLICATIES... 5 2.1 Vakware Digitale Werkbon... 5 3. HARDWARE-EISEN... 6 3.1 Database server(s)... 6 3.2 Werkstation(s)/client(s)...

Nadere informatie

2 Installatie Windows Server 2008 R2 Standard

2 Installatie Windows Server 2008 R2 Standard 10 2 Installatie Windows Server 2008 R2 Standard 2.1 Mogelijke proefopstellingen 2.1.1 64-bit computer, zonder Virtualization Technology Minimaal 2GB geheugen Netwerkkaart Naar Internet, waarschijnlijk

Nadere informatie

IAAS HANDLEIDING - SOPHOS FIREWALL

IAAS HANDLEIDING - SOPHOS FIREWALL IAAS HANDLEIDING - SOPHOS FIREWALL Contents IAAS HANDLEIDING - SOPHOS FIREWALL... 0 HANDLEIDING - SOPHOS FIREWALL... 2 STANDAARD FUNCTIONALITEITEN... 2 DNS... 2 DHCP... 2 BASIS INSTELLINGEN UITVOEREN...

Nadere informatie

Micro Computer Service Center. Installatie

Micro Computer Service Center. Installatie Micro Computer Service Center Installatie MCSC BDR versie 2.7 van 01/01/2013 2013 Contents I. Uit te voeren bij MCSC voor vertrek naar de klant... 3 1. Bdr opzetten... 3 2. Bdr aanmaken in McscCom... 3

Nadere informatie

Friesland College Leeuwarden

Friesland College Leeuwarden Voorwoord In dit project stel ik een hele snelle computer samen voor het bedrijf Peer B.V.. Ook laat ik zien wat het grote verschil is tussen Windows 7 en Windows 8, de voor en nadelen laat ik zien. Ook

Nadere informatie

IT2BUILD Online Backup. Betrouwbaar, veilig en betaalbaar

IT2BUILD Online Backup. Betrouwbaar, veilig en betaalbaar IT2BUILD Online Backup Betrouwbaar, veilig en betaalbaar Veilig en Betrouwbaar De Backup diensten van IT2Build zijn veilig en betrouwbaar. Alle data wordt opgeslagen in een optimaal beveilgd datacenter.

Nadere informatie

ALLES WAT U MOET WETEN OVER. HUPRA s CLOUDWERKPLEK. Werken waar en wanneer u maar wilt!

ALLES WAT U MOET WETEN OVER. HUPRA s CLOUDWERKPLEK. Werken waar en wanneer u maar wilt! ALLES WAT U MOET WETEN OVER HUPRA s CLOUDWERKPLEK Werken waar en wanneer u maar wilt! U WILT... Onbezorgd kunnen werken. Waar en wanneer dan ook; Thuis verder werken waar u op de zaak was gebleven; Bij

Nadere informatie

Whitepaper Virtualisatie en veilig internetbankieren

Whitepaper Virtualisatie en veilig internetbankieren Whitepaper Virtualisatie en veilig internetbankieren In dit white paper zullen we uitleggen hoe u met behulp van virtualisatie veilig kunt internetbankieren. We zullen eerst een korte uitleg geven hoe

Nadere informatie

Les 11: systeemarchitectuur virtuele machines

Les 11: systeemarchitectuur virtuele machines Les 11: systeemarchitectuur virtuele machines Geavanceerde computerarchitectuur Lieven Eeckhout Academiejaar 2008-2009 Universiteit Gent Virtuele machines Motivatie Interfaces Virtualisatie: inleiding

Nadere informatie

CAD supersnel laten draaien

CAD supersnel laten draaien CAD supersnel laten draaien Tra sfor atie a de grafis he erkplek IT met impact PTC User Event Agenda Over ITON De grafische werkplek anno 2014 Wat zijn de voordelen Voor wie o der de otorkap, es hik are

Nadere informatie

Installatie handleiding

Installatie handleiding Installatie handleiding Pagina 2 van 7 1 Inleiding Vanwege de zeer uitgebreide elektronica op Porsche voertuigen is het noodzakelijk dat de diagnosesoftware enorm snel evolueert. De installatie en verdere

Nadere informatie

Peelland ICT Online Back-up

Peelland ICT Online Back-up Peelland ICT Online Back-up Peelland ICT biedt volledig in eigen beheer online back-up aan. Hiermee voorzien wij onze klanten van de laatste nieuwe back-up mogelijkheden en technieken. Risico s conventionele

Nadere informatie

Werken zonder zorgen met uw ICT bij u op locatie

Werken zonder zorgen met uw ICT bij u op locatie Werken zonder zorgen met uw ICT bij u op locatie Naast de mogelijkheden om uw programmatuur en gegevens bij Drie-O via Evy 2.0 in de cloud te hosten hebt u ook de mogelijkheid om uw ICT omgeving bij u

Nadere informatie

Een dag uit het leven van een Cloud consument Stefan Willems, Architect @ Platani Marcel Steenman, Consultant @ Platani

Een dag uit het leven van een Cloud consument Stefan Willems, Architect @ Platani Marcel Steenman, Consultant @ Platani Een dag uit het leven van een Cloud consument Stefan Willems, Architect @ Platani Marcel Steenman, Consultant @ Platani any any any online Cloud Het Nieuwe Werken Het Nieuwe Gezin biedt een

Nadere informatie

IAAS BACKUPS MAKEN MET IASO

IAAS BACKUPS MAKEN MET IASO IAAS BACKUPS MAKEN MET IASO Contents IAAS BACKUPS MAKEN MET IASO... 2 STAPPEN... 2 BACKUP.MANAGEMENT PORTAL... 3 INLOGGEN IN DE CLOUD MANAGEMENT CONSOLE... 3 ACCOUNTS AANMAKEN... 4 INSTALLEREN EN CONFIGUREREN...

Nadere informatie

Pervasive Server V9 Installatiegids

Pervasive Server V9 Installatiegids Pervasive Server V9 Installatiegids 1 Inhoudsopgave 1. Om te beginnen... 3 2. Systeemeisen... 3 2.1 Server... 3 2.1.1 Hardware... 3 2.1.2 Software... 3 2.2 Client... 3 2.2.1 Hardware... 3 2.2.2 Software...

Nadere informatie

VMware ThinApp. Application Virtualization Platform that enables complex software to be delivered as self-contained EXE files

VMware ThinApp. Application Virtualization Platform that enables complex software to be delivered as self-contained EXE files VMware ThinApp Application Virtualization Platform that enables complex software to be delivered as self-contained EXE files Edwin Friesen Senior Solution Consultant @ Ictivity B.V. edwin.friesen@ictivity.nl

Nadere informatie

Werken waar en wanneer u maar wilt!

Werken waar en wanneer u maar wilt! Werken waar en wanneer u maar wilt! Als ondernemer wilt u: Onbezorgd kunnen werken. Waar en wanneer dan ook Thuis verder werken waar u op de zaak was gebleven Bij alle gegevens kunnen als u bij de klant

Nadere informatie

Handmatig je lokale mailbox migreren

Handmatig je lokale mailbox migreren Handmatig je lokale mailbox migreren Mailbox data locatie opsporen: Start Outlook en ga naar de hoofdmap van de mailbox, klik hier met de rechtermuisknop en kies voor Open File Location of Open bestands

Nadere informatie

Technische specificaties

Technische specificaties Technische specificaties Compatibiliteit met Active Directory Elke installatie moet compatibel zijn met de huidige versie van het domein Active Directory Windows 2008R2 van de FOD. Consolidering In 2007

Nadere informatie

Optimaliseer uw infrastructuur met virtualisatie en SAN

Optimaliseer uw infrastructuur met virtualisatie en SAN Optimaliseer uw infrastructuur met virtualisatie en SAN Matthias Vanthorre (Cevi) Agenda Uitdagingen Server virtualisatie Storage virtualisatie HA / DR / BC HA/DR: een stap verder Meerdere sites Netwerk

Nadere informatie

Configureren van een VPN L2TP/IPSEC verbinding. In combinatie met:

Configureren van een VPN L2TP/IPSEC verbinding. In combinatie met: Configureren van een VPN L2TP/IPSEC verbinding In combinatie met: Inhoudsopgave 1. Voorbereiding.... 3 2. Domaincontroller installeren en configuren.... 4 3. VPN Server Installeren en Configureren... 7

Nadere informatie

HP Hyper-ConvergedSystem StoreVirtual & EVO: RAIL

HP Hyper-ConvergedSystem StoreVirtual & EVO: RAIL U aangeboden door HP & Intel HP Hyper-ConvergedSystem StoreVirtual & EVO: RAIL Ready... Set... Done! Een gevirtualiseerde datacenter omgeving in 15 min. met de Hyper-Converged systemen van HP Server- en

Nadere informatie

Functionele beschrijving: scannen naar van Brug software.

Functionele beschrijving: scannen naar van Brug software. Functionele beschrijving: scannen naar van Brug software. Algemeen Met de KYOCERA scannen naar van Brug Software beschikt u over een efficiënte oplossing om uw documenten te scannen naar het Notarieel

Nadere informatie

WHITEPAPER NIEUWE HARDWARE? LET OP UW ORACLE LICENTIES EN VOORKOM FINANCIËLE GEVOLGEN. Hardwarevirtualisatie en licenties

WHITEPAPER NIEUWE HARDWARE? LET OP UW ORACLE LICENTIES EN VOORKOM FINANCIËLE GEVOLGEN. Hardwarevirtualisatie en licenties WHITEPAPER NIEUWE HARDWARE? LET OP UW ORACLE LICENTIES EN VOORKOM FINANCIËLE GEVOLGEN Hardwarevirtualisatie en licenties Financieel risico? Vijf belangrijke vragen Prakijkscenario en advies Inleiding Virtualisatie

Nadere informatie

EVO:RAIL VDI AANPAK Plaveit VMware EVO:RAIL de weg voor VDI?

EVO:RAIL VDI AANPAK Plaveit VMware EVO:RAIL de weg voor VDI? EVO:RAIL VDI AANPAK Plaveit VMware EVO:RAIL de weg voor VDI? APRIL 8, 2015 SLIDE 1 #Name: Verloigne Geert #Function: Technical Consultant #Email: geert.verloigne@realdolmen.com #UC: +32 2 801 51 81 Company:

Nadere informatie

Virtualisatie met SAN 12/10/2010

Virtualisatie met SAN 12/10/2010 Virtualisatie met SAN 12/10/2010 1 Wat is virtualisatie? Extra laag tussen hard en software OS onafhankelijk van de hardware Laat verschillende OS toe op éénzelfde hardware 2 Klassieke situatie Een server

Nadere informatie

Kijk eerst in Computer (Mijn Computer) van je werkplek. Welke stationsletters zie je op de PC?

Kijk eerst in Computer (Mijn Computer) van je werkplek. Welke stationsletters zie je op de PC? Korte omschrijving van dit practicum We zullen spelenderwijze ervaren wat enkele van de virtualisatietechnieken inhouden. We gaan aan de slag met een freeware applicatie voor het aanbieden van een gevirtualiseerde

Nadere informatie

Functionele beschrijving: scannen naar Exact Globe.

Functionele beschrijving: scannen naar Exact Globe. Functionele beschrijving: scannen naar Exact Globe. Algemeen Met de KYOCERA scannen naar Exact Globe beschikt u over een efficiënte oplossing om uw documenten te scannen naar Exact Globe. Met deze oplossing

Nadere informatie

Dit document beschrijft belangrijke aandachtspunten voor de installatie van Deep Defender. Ook omschrijft dit document hoe de beheerder kan omgaan

Dit document beschrijft belangrijke aandachtspunten voor de installatie van Deep Defender. Ook omschrijft dit document hoe de beheerder kan omgaan Dit document beschrijft belangrijke aandachtspunten voor de installatie van Deep Defender. Ook omschrijft dit document hoe de beheerder kan omgaan met Threat meldingen, driver problemen en hoe het product

Nadere informatie

Windows XP Migratie opties. Bart van Dijk (b.van.dijk@hccnet.nl)

Windows XP Migratie opties. Bart van Dijk (b.van.dijk@hccnet.nl) Windows XP Migratie opties Bart van Dijk (b.van.dijk@hccnet.nl) Windows XP Migratie opties Wat is het probleem met Windows XP De opties te vervanging van Windows XP Migratie naar Linux Mint Probleem met

Nadere informatie

Installatie SQL: Server 2008R2

Installatie SQL: Server 2008R2 Installatie SQL: Server 2008R2 Download de SQL Server 2008.exe van onze site: www.2work.nl Ga naar het tabblad: Downloads en meld aan met: klant2work en als wachtwoord: xs4customer Let op! Indien u een

Nadere informatie

Windows Basics. yvan vander sanden. 22 februari 2015

Windows Basics. yvan vander sanden. 22 februari 2015 Windows Basics yvan vander sanden 22 februari 2015 Windows is nog altijd een veel gebruikt operating system. Als technicus moet je bekend zijn met het Windows operating system om gebruikers te kunnen helpen,

Nadere informatie

VMWORLD 2011 US WRAP

VMWORLD 2011 US WRAP VMWORLD 2011 US WRAP UP VIKTOR VAN DEN BERG MARCEL VAN OS WELKOM ELKOM & A & AGENDA Viktor van den Berg, Dutch VMUG Leader Marcel van Os, Senior Technical Trainer @ XTG Agenda VMUG Update (Viktor) VMware

Nadere informatie

SSL VPN. In deze handleiding zullen wij onderstaande SSL mogelijkheden aan u uitleggen. - SSL VPN account/groep creëren.

SSL VPN. In deze handleiding zullen wij onderstaande SSL mogelijkheden aan u uitleggen. - SSL VPN account/groep creëren. SSL VPN SSL VPN SSL VPN is een web based versie van VPN waarbij er geen VPN client software nodig is. Het wordt niet beperkt door netwerkomgevingen en is zeer eenvoudig te configureren. SSL staat voor

Nadere informatie

Functionele beschrijving: scannen naar UNIT4 DocumentManager

Functionele beschrijving: scannen naar UNIT4 DocumentManager Functionele beschrijving: scannen naar UNIT4 DocumentManager Algemeen Met de KYOCERA Scannen naar UNIT4 DocumentManager beschikt u over een efficiënte oplossing om uw documenten te scannen naar UNIT4 DocumentManager

Nadere informatie

1. Hoe krijg ik toegang tot mijn VPS-controlepaneel?

1. Hoe krijg ik toegang tot mijn VPS-controlepaneel? VPS Business FAQ Sectie 1: Installatie...2 1. Hoe krijg ik toegang tot mijn VPS-controlepaneel?...2 2. Hoe krijg ik toegang tot mijn Windows-VPS?...6 3. Hoe krijg ik toegang tot mijn Linux-VPS?...8 Sectie

Nadere informatie

Secure File Sync - Quick Start Guide

Secure File Sync - Quick Start Guide Secure File Sync - Quick Start Guide Secure File Sync Quick Start Guide 1. Installatie van de applicatie op een computer; 2. Gebruik van de applicatie; 3. Bestanden delen vanuit de applicatie; 4. Gebruik

Nadere informatie

CareConnect Fin Pre-requirements

CareConnect Fin Pre-requirements Pre-requirements Inhoudstafel A. Algemeen... 3 B. Type installaties... 3 C. Hardware en software vereisten... 4 1. PC Clients... 4 2. Terminal Server Clients (Thin Clients)... 4 3. Server... 4 D. Operating

Nadere informatie

Gebruikershandleiding

Gebruikershandleiding . Gebruikershandleiding Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Wat is Citrix?... 3 1.2 Voordelen van Citrix... 3 1.3 Wat heeft u nodig om toegang te krijgen... 3 2 Systeemeisen... 4 2.1 Ondersteunde Web browsers...

Nadere informatie

PGGM. Inkomensverzorger voor de sector zorg en welzijn. Hans de Harde Sr. ICT Architect Fysieke Infrastructuur

PGGM. Inkomensverzorger voor de sector zorg en welzijn. Hans de Harde Sr. ICT Architect Fysieke Infrastructuur PGGM Inkomensverzorger voor de sector zorg en welzijn Hans de Harde Sr. ICT Architect Fysieke Infrastructuur Wat doet PGGM Uitvoeringsorganisatie collectieve pensioenregelingen voor de sector zorg en welzijn

Nadere informatie

Connectivity SQL Er kan geen verbinding worden gemaakt met de SQL server

Connectivity SQL Er kan geen verbinding worden gemaakt met de SQL server Connectivity SQL Er kan geen verbinding worden gemaakt met de SQL server Introductie Probleem: Het lukt het niet om verbinding te maken met de SQL server. Of: op het werkstation komt de melding na het

Nadere informatie

Pak de controle met VNC

Pak de controle met VNC Pak de controle met VNC Tijdens ons recentelijke SOACamp kwam ik er achter dat niet iedereen bekend is met het gemak van het overnemen van desktops en dan vooral hoe makkelijk het is. Vooral als je veel

Nadere informatie

Technische Specificaties

Technische Specificaties Technische Specificaties 1) Installatie Om Sophia te starten, hoeft niets geïnstalleerd te worden op de server. Sophia is een Windows applicatie: Sophia.ECDL.exe (app. 15 MB) Bij de installatie zal er

Nadere informatie

Pervasive Server V9 Installatiegids

Pervasive Server V9 Installatiegids Pervasive Server V9 Installatiegids 1 Inhoudsopgave 1. Om te beginnen... 3 2. Systeemeisen... 3 2.1 Server... 3 2.1.1 Hardware... 3 2.1.2 Software... 3 2.2 Client... 3 2.2.1 Hardware... 3 2.2.2 Software...

Nadere informatie

Softphone Installatie Handleiding

Softphone Installatie Handleiding Softphone Installatie gids Softphone Installatie Handleiding Specifications subject to change without notice. This manual is based on Softphone version 02.041 and DaVo I en II software version 56.348 or

Nadere informatie

Functionele beschrijving: Scannen naar AFAS Profit.

Functionele beschrijving: Scannen naar AFAS Profit. Functionele beschrijving: Scannen naar AFAS Profit. Algemeen Met de Kyocera Scannen naar AFAS Profit beschikt u over een efficiënte oplossing om uw documenten te scannen naar AFAS Profit. Met deze oplossing

Nadere informatie

Ontsluiten iprova via Internet Voorbeeld methoden

Ontsluiten iprova via Internet Voorbeeld methoden Ontsluiten iprova via Internet Voorbeeld methoden 12-12-2016 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Algemene aandachtspunten... 4 3 Voorbeeld methoden... 6 3.1 Ontsluiten via een (bestaande) telewerken oplossing

Nadere informatie

Friesland College Leeuwarden

Friesland College Leeuwarden Voorwoord In dit verslag bekijk laat ik zien wat je nodig hebt en wat het kost om de PC te upgraden van Office XP naar Office 2007. Ik laat zien wat voor processor je nodig hebt en wat de systeemeisen

Nadere informatie

Installatie Remote Backup

Installatie Remote Backup Juni 2015 Versie 1.2 Auteur : E.C.A. Mouws Pagina 1 Inhoudsopgave BusinessConnect Remote Backup... 3 Kenmerken... 3 Beperkingen... 3 Gebruik op meerdere systemen... 3 Systeemeisen... 4 Support... 4 Installatie...

Nadere informatie

TIPS & TRICKS PASSIVE FALLBACK

TIPS & TRICKS PASSIVE FALLBACK TIPS & TRICKS PASSIVE FALLBACK Contents TIPS & TRICKS PASSIVE FALLBACK... 2 TERMEN... 2 VOORBEREIDING... 2 VAPP TEMPLATE INLADEN... 2 NETWERKEN INSTELLEN... 5 HARDDISKS EN NETWERKEN KOPPELEN... 6 WIJZIGEN

Nadere informatie

Cerussa FIN Pre-requirements

Cerussa FIN Pre-requirements Pre-requirements Inhoudstafel A. Algemeen... 3 B. Type installaties... 3 C. Hardware en software vereisten... 4 1. PC Clients... 4 2. Terminal Server Clients (Thin Clients)... 4 3. Server... 4 D. Operating

Nadere informatie

VDI WORKSPACE. 3D CAD virtualisatie & Next Gen. Grafische werkplek. PTC Userdag 2017

VDI WORKSPACE. 3D CAD virtualisatie & Next Gen. Grafische werkplek. PTC Userdag 2017 VDI WORKSPACE 3D CAD virtualisatie & Next Gen. Grafische werkplek PTC Userdag 2017 CSN Groep & Portfolio Cloud Ecosysteem VDI Workspace Business drivers VDI GPU Powered VDI Voordelen Referenties Onze aanpak

Nadere informatie

Belangrijk: Voordat u een VPN tunnel creëert dient u ervoor te zorgen dat de datum en tijd instellingen van de router juist staan ingesteld.

Belangrijk: Voordat u een VPN tunnel creëert dient u ervoor te zorgen dat de datum en tijd instellingen van de router juist staan ingesteld. OpenVPN OpenVPN De Vigor3900 en Vigor2960 ondersteunen OpenVPN vanaf firmware versie 1.4.0. OpenVPN biedt vele configureerbare parameters. Een netwerkbeheerder kan ervoor kiezen om TCP of UDP te gebruiken

Nadere informatie

MICROSOFT-REGISTRATIE 2013: WIJZIGINGEN LICENTIEREGELS SERVERS

MICROSOFT-REGISTRATIE 2013: WIJZIGINGEN LICENTIEREGELS SERVERS MICROSOFT-REGISTRATIE 2013: WIJZIGINGEN LICENTIEREGELS SERVERS Voor een aantal producten zijn er sinds het uitkomen van nieuwe versies, wijzigingen in de licentieregels. Dit geldt voor SQL Server (zie

Nadere informatie

Filr. Sebastiaan Veld Anthony Priestman. 10 april 2013. Overview en business case

Filr. Sebastiaan Veld Anthony Priestman. 10 april 2013. Overview en business case Filr Overview en business case 10 april 2013 Sebastiaan Veld Anthony Priestman Introductie Even voorstellen: Sebastiaan Veld s.veld@interexperts.nl Anthony Priestman apriestman@novell.com 10 april 2013

Nadere informatie

Handleiding Inloggen met SSL VPN

Handleiding Inloggen met SSL VPN Handleiding Inloggen met SSL VPN Beveiligd verbinding maken met het bedrijfsnetwerk via de Desktop Portal Versie: 24 april 2012 Handleiding SSL-VPN Pagina 1 van 10 Inleiding SSL VPN is een technologie

Nadere informatie