Uitvoering brandveiligheid dakconstructies van stalen damwandprofiel

Transcriptie

1 Uitvoering brandveiligheid dakconstructies van stalen damwandprofiel Projectnummer: 411N5028 Datum: 30 juni 2006 Nederlands Instituut voor Brandweer en Rampenbestrijding Postbus HA Arnhem Telefoon: (026) Fax: (026)

2 Opdrachtgever: VROM-Inspectie Zuid-West De heer M. Balk Weena 723 Postbus GA Rotterdam Onderzoeker: ing. J.M. Weges, onderzoeker/adviseur 2

3 UITVOERING BRANDVEILIGHEID DAKCONSTRUCTIES VAN STALEN DAMWANDPROFIEL Inhoud Managementsamenvatting 5 1. Inleiding 7 2. Onderzoeksopzet 8 3. Gemeentelijke praktijk: uitvoeringsvarianten en handhaving Aangetroffen varianten Beoordeling handhaving Varianten in de literatuur Literatuuronderzoek Gesprekken met deskundigen / leveranciers Aangetroffen varianten Beoordeling van de uitvoeringsvarianten Inleiding Beoordelingscriteria volgens Bouwbesluit en NEN normen Beoordeling van varianten Uitvoeringsvoorstellen Inleiding Details Conclusie en aanbevelingen 32 Referenties 35 Bijlage 1 Vragen en antwoorden 36 Brief aan de gemeenten 36 Vragenlijst gemeenten 37 Antwoorden gemeente 38 Bijlage 2 Overzichtstabel antwoorden 48 Bijlage 3 Detailtekeningen 50 Bijlage 4 Foto's van uitvoering in de praktijk 58 Bijlage 5 Promat detail 68 Bijlage 6 Tabellen NEN Bijlage 7 Analyse en samenvatting van antwoorden 72 3

4 4

5 UITVOERING BRANDVEILIGHEID DAKCONSTRUCTIES VAN STALEN DAMWANDPROFIEL Managementsamenvatting Inleiding Bij de brand in een gebouw aan de Flevoweg in de gemeente Leiden op 3 april 2005 zijn door een explosie twee brandweerlieden gewond geraakt. Volgens een onderzoek van TNO (2005) heeft de uitvoering van het stalen damwandprofiel waarschijnlijk bijgedragen aan de branduitbreiding en is de explosie die plaatsvond tijdens de brand, mede het gevolg van de uitvoering van de totale constructie van het dak. De VROM-Inspectie Zuid-West wil, naar aanleiding van deze brand, inzicht krijgen in de toepassing van dakconstructies met een stalen damwandprofiel in Nederland. Vooral de uitvoering van de constructies bij brandwerende scheidingen, moeten worden onderzocht en beoordeeld. Onderzoeksvragen en -opzet Om dit inzicht te verkrijgen zijn 3 onderzoeksvragen gesteld: 1. Op welke wijze worden de aansluitingen van een brandwerende wand met een dakconstructie, uitgevoerd met een stalen damwandprofiel, gerealiseerd? 2. Op welke wijze gaan de gemeenten om met de handhaving op de uitvoering van deze aansluitconstructies? 3. Welke van de onderzochte constructies zijn volgens het Nibra het meest geschikt om toe te passen in brandwerende scheidingsconstructies onder een dakconstructie uitgevoerd met stalen damwandprofiel? Ten behoeve van de beantwoording van de eerste onderzoeksvraag heeft het Nibra bij 10 gemeenten onderzoek verricht naar de aanwezigheid en uitvoeringsmanier van de aansluitingen tussen dakconstructies van stalen damwandprofielen en brandwerende scheidingen. Door het Nibra zijn in totaal 50 gebouwen bezocht. Tevens is aan de hand van de interviews en inspecties op locatie in de geselecteerde gemeenten inzicht gekregen in de genoemde aansluitingen. De tweede onderzoeksvraag is beantwoord op basis van de informatie uit de interviews en inspecties bij de geselecteerde gemeenten. Ten behoeve van de derde onderzoeksvraag heeft het Nibra informatie verzameld door middel van literatuuronderzoek en via internet. Tevens is gesproken met leveranciers (fabrikanten) van isolatiemateriaal (Rockwool en Stybenex) om hen te vragen naar oplossingen met betrekking tot de onderzochte constructies. Het Nibra heeft op basis van de eisen uit de toepasselijke NEN-normen en kennis van gelijkwaardigheid de varianten beoordeeld en hier een voorkeursvariant voor benoemd en uitgewerkt. Conclusies De volgende varianten in aansluitingen, uitgevoerd met een stalen damwandprofiel, zijn aangetroffen in de literatuur en bij gemeenten: (zie voor voorbeelden van deze varianten en de beoordeling in hoofdstuk 6). 1. scheidingen die door het dak heen voeren 2. scheidingen die slechts zijn voorzien van cannelurevulling boven de scheidingswand 3. scheidingen waarbij de wand aansluit tegen het stalen dak, aangewerkt met losse stukken onbrandbaar isolatie 4. scheidingen waarbij de wand is doorgezet door de stalen dakplaten tegen de isolatie aan 5. scheidingen waarbij de wand is doorgezet door de stalen dakplaten en door de isolatie heen maar niet bovendaks en is voorzien van een extra plaat isolatie 6. scheidingen met "brandwerende" beplating haaks op de wand, cannelurevulling alleen boven de scheidingswand en niet boven de beplating 5

6 7. scheidingen met "brandwerende" beplating haaks op de wand, cannelurevulling boven de scheidingswand en boven de beplating. Onbrandbare isolatie over de breedte van de "brandwerende" beplating en waterdichte laag afgedekt met grind of tegels (Promatoplossing) 8. een combinatie van 2 t/m 6, waarbij over een bepaalde breedte ter hoogte van de scheiding, de normale, meestal brandbare isolatie wordt onderbroken door onbrandbare isolatie 9. een combinatie van 2 t/m 6, waarbij over een bepaalde breedte ter hoogte van de scheiding, de normale, meestal brandbare isolatie wordt onderbroken door onbrandbare isolatie en de waterdichte laag wordt afgedekt met grind of tegels 10. een combinatie van 2 t/m 6, waarbij over een bepaalde breedte ter hoogte van de scheiding, de waterdichte laag wordt afgedekt met grind of tegels zonder dat de isolatie wordt onderbroken. De meest te prefereren uitvoeringsvariant betreft in volgorde van voorkeur voor brandwerende scheidingen: De variant 1, bovendaks en de variant die voldoet aan de beschrijving bij 7 en 9. De voorkeursvarianten zijn in de detailuitvoeringen voor de details met een weerstand tegen branddoorslag en overslag (wbdbo) van 60 minuten door het Nibra verder uitgewerkt in hoofdstuk 7, de details 7 t/m 13. Voor lagere brandwerendheden, van toepassing bij bestaande bouw en laagbouw, zijn de details 1 t/m 6 daarop een variatie, waarbij de brandwerendheden op een andere manier vorm is gegeven maar wel rekening is gehouden met de criteria van de NEN De wijze waarop de gemeenten omgaan met de genoemde constructie-uitvoering is zorgelijk. In elke van de onderzochte gemeenten was de afdeling preventie van de brandweer en/of de afdeling bouw- en woningtoezicht van de gemeenten bekend met de toepassing van stalen damwandprofielen in daken. Hoewel de gemeenten op de hoogte waren met de problemen die ontstaan bij het maken van een brandscheiding onder een dergelijk dak, was er in geen van de gemeenten een consequente controle- en handhavingscultuur om die problemen te signaleren en op te lossen. In slechts incidentele gevallen werden goede handhavingscontroles uitgevoerd. Bij gebouwen zonder brandwerende scheidingen werd in geen van de gemeenten structureel aandacht besteed aan de uitvoering van de aansluiting van scheidingswanden tegen de dakconstructie. Van de 50 bezochte gebouwen was slechts bij ongeveer 20% sprake van een goed uitgevoerde constructie. 6

7 UITVOERING BRANDVEILIGHEID DAKCONSTRUCTIES VAN STALEN DAMWANDPROFIEL 1. Inleiding Bij de brand in een gebouw aan de Flevoweg in de gemeente Leiden op 3 april 2005 zijn door een explosie twee brandweerlieden gewond geraakt. Omdat het gebouw in gebruik was bij verschillende gebruikers, waren ter plaatse van de onderlinge scheidingen, wanden aangebracht die aansloten onder tegen de dakconstructie aan. De dakconstructie was opgebouwd uit stalen dakplaten (damwandprofiel) met daarop isolatiemateriaal en bitumineuze dakbedekking. De openingen (cannelures), die door de vorm van het damwandprofiel ontstonden bij de aansluiting van de wand en het dak, waren met een constructie van hout en isolatiemateriaal dichtgezet. Hoewel deze scheidingen volgens de wet niet als brandwerende constructies behoefden te worden uitgevoerd, ontstond door deze uitvoering toch min of meer een brandwerende scheiding. Door deze dakconstructie ontstaan onder het isolatiemateriaal eveneens cannelures, die het transport van eventueel niet verbrande rookgassen tussen isolatiemateriaal en stalen dakplaten mogelijk maakt. Volgens onderzoek van TNO (2005) heeft deze uitvoering van het stalen damwandprofiel waarschijnlijk bijgedragen aan de branduitbreiding en is de explosie, die plaatsvond tijdens de brand, mede het gevolg van de uitvoering van de totale constructie van het dak. De VROM-Inspectie Zuid-West wil, naar aanleiding van de genoemde brand, inzicht krijgen in de toepassing van dakconstructies met een stalen damwandprofiel in Nederland. Vooral de uitvoering van de constructies bij brandwerende scheidingen, moeten worden onderzocht en beoordeeld. In hoofdstuk 2 wordt de onderzoeksopzet gepresenteerd. In hoofdstuk 3 worden de aangetroffen varianten bij de gemeenten gepresenteerd. Ook wordt in dit hoofdstuk inzicht gegeven in de wijze waarop de gemeenten omgaan met handhaving in relatie tot de genoemde constructie. Het volgende hoofdstuk presenteert de varianten zoals die zijn aangetroffen in de literatuur, op internet en, zoals genoemd, in gesprekken met deskundigen. In hoofdstuk 5 zijn de aangetroffen basisvarianten en de aanvullingen daarop beschreven en in het daarop volgende hoofdstuk worden deze beoordeeld. In hoofdstuk 7 worden de concrete voorstellen voor toe te passen constructies uitgewerkt. Tenslotte zijn in hoofdstuk 8 de conclusie en aanbevelingen opgenomen. 7

8 2. Onderzoeksopzet Het doel van het onderzoek is inzicht te verkrijgen in: het ontwerp en de constructiedetails van brandwerende scheidingen die aansluiten onder tegen een dakconstructie die is uitgevoerd met stalen damwandprofielen de praktische uitvoering en beoordeling van brandwerende scheidingen die zijn opgenomen in de bouwvergunning. Onderzoeksvraag 1 Op welke wijze worden de aansluitingen van een brandwerende wand met een dakconstructie, uitgevoerd met een stalen damwandprofiel, gerealiseerd? De beantwoording van deze vraag moet leiden tot inzicht in de wijze waarop de genoemde constructies in de praktijk worden uitgevoerd en gerealiseerd. De constructie van stalen daken van damwandprofielen wordt veelal toegepast in de utiliteitsbouw en dan hoofdzakelijk bij de functie industrie. In geschat ongeveer 34 gebouwen per inwoners worden stalen daken van damwandprofiel toegepast. Het praktijkonderzoek is noodzakelijk om te bepalen welke mogelijke varianten van uitvoering, van dergelijke constructies worden toegepast. Het praktijkonderzoek was onderverdeeld in een dossieronderzoek en een inspectie van de uitvoering van de toegepaste constructies in de gemeenten. Hiertoe is een lijst met gemeenten door de opdrachtgever vastgesteld welke door het Nibra in het onderzoek zijn betrokken. De onderzochte gemeenten zijn bekend bij de opdrachtgever. Het betreft 10 gemeenten uit het gehele land van diverse grootte. In dit rapport zijn de gemeenten niet bij naam genoemd. In de rapportage is het onderscheid vastgelegd door gebruik te maken van hun inwoneraantal. De opdrachtgever heeft in haar opdrachtverlening vooral benadrukt dat het hier geen tweedelijns inspectie betreft. Er is daarom met de gemeenten afgesproken dat de resultaten van het onderzoek worden geanonimiseerd. Het Nibra heeft, ter voorbereiding, de gemeenten een brief gestuurd om namens VROM medewerking te vragen voor het onderzoek. Bij deze brief was tevens een bijlage gevoegd waarin een aantal vragen zijn opgenomen, welke behandeld zouden moeten worden tijdens het bezoek aan de gemeente (zie bijlage 1). De vragen zoals opgesteld door het Nibra en de antwoorden van de gemeenten zijn opgenomen in bijlage 1. In bijlage 2 zijn de vragen samengevoegd in tabellen. De vragen hadden betrekking op de volgende onderwerpen: de kwantiteit van dergelijke dakconstructies in de gemeenten de kwaliteit van de uitvoering de controle en handhavingactiviteit van de gemeenten met betrekking tot deze dakconstructies de ervaring van de gemeente met toepassing van dergelijke constructies de uitvoeringsvarianten van deze constructies bij de onderzochte gemeenten. Het Nibra heeft bij de gemeenten alleen onderzoek verricht naar de aanwezigheid en uitvoeringsmanier van de aansluitingen tussen dakconstructies van stalen damwandprofielen en brandwerende scheidingen. 8

9 UITVOERING BRANDVEILIGHEID DAKCONSTRUCTIES VAN STALEN DAMWANDPROFIEL Nadat bij de gemeenten op kantoor de vragen waren beantwoord en waar mogelijk studie gemaakt was van de daar aanwezige dossiers, is een inspectie op locatie gehouden. De adressen voor de inspectie kwamen overwegend uit voorstellen van de gemeente. In een aantal gevallen heeft het Nibra aanvullende voorstellen gedaan naar aanleiding van het dossier onderzoek. De bedrijven waar constructies moesten worden bekeken werkten over het algemeen zeer goed mee. In slechts één geval werd de gemeente de toegang geweigerd omdat geen afspraak was gemaakt. Na overleg is besloten dit gebouw buiten de controle te houden omdat nog genoeg andere gebouwen overbleven. Het Nibra heeft de constructie bekeken, waar nodig aantekeningen gemaakt en de uitvoering zo goed mogelijk vastgelegd op foto. De foto's van de praksituaties zijn in willekeurige volgorde opgenomen in bijlage 4. Eén gemeente had in het geheel geen inzicht in de uitvoering van de onderzochte constructies en kon ook onvoldoende aangeven op welke locaties in die gemeenten zulke constructies voorkwamen. In die gemeente verliep de inspectie dan ook teleurstellend. Geen enkele constructie zowel in theorie (bouwaanvraag) als in de praktijk is daar beoordeeld. Onderzoeksvraag 2 Op welke wijze gaan de gemeenten om de handhaving op de uitvoering van deze aansluitconstructies. Beantwoording van deze vraag moet inzicht geven in de aangetroffen kwaliteit bij de controle en handhaving van deze constructies. Aan de hand van de interviews en controles op locatie heeft het Nibra vastgesteld op welke wijze in de geselecteerde gemeenten deze dakconstructies zijn uitgevoerd en hoe werd omgegaan met de controle en handhaving. Voor elk bezoek werd voldoende tijd uitgetrokken, zodat de gemeenten ruim de tijd hadden om die voorlichting en informatie te geven die noodzakelijk was voor het onderzoek. Bij het bezoek aan de gemeenten werden eerst de vragen doorgenomen en werden de toepasselijke dossiers waarover het onderzoek gaat gelicht en bekeken. Na de interviews werd een praktijkbezoek gebracht bij een aantal tijdens het gesprek daarvoor vastgestelde bedrijven. De bedrijven werden geselecteerd aan de hand van de dossiers (goede details of mogelijke alternatieve oplossingen) of aan de hand van plaatselijke kennis van de handhavers van de gemeente (brandweer en bouw- en woningtoezicht). Van de bezochte bedrijven (die veelal zonder enig probleem medewerking verleenden aan het onderzoek) werden de aangetroffen en/of de van te voren geselecteerde details zo goed mogelijk vastgelegd op foto's (zie bijlage 4). De constructies die in de praktijk zijn geïnspecteerd zijn door het Nibra beoordeeld op hun uitvoering en brandwerendheid. Onderzoeksvraag 3 Welke van de onderzochte constructies zijn volgens het Nibra het meest geschikt om toe te passen in brandwerende scheidingsconstructies onder een dakconstructie uitgevoerd met stalen damwandprofiel? Naast de bezoeken aan de gemeenten is ook via een literatuuronderzoek en via internet informatie verzameld. Tevens is gesproken met leveranciers (fabrikanten) van isolatiemateriaal (Rockwool en Stybenex) om hen te laten aangeven wat zij voor oplossingen konden aandragen met betrekking tot de te onderzoeken constructies. Het Nibra heeft aan de hand van de bij haar aanwezige expertise en de informatie de varianten beoordeeld op brandpreventieveiligheid. De beoordelingscriteria zijn geselecteerd uit het Bouwbesluit en NEN normen. De voorkeursvarianten zijn benoemd en verder uitgewerkt in mogelijke constructiedetails die kunnen voldoen aan de eis van 20, 30 of 60 minuten brandwerendheid. 9

10 3. Gemeentelijke praktijk: uitvoeringsvarianten en handhaving Op welke wijze de aansluitingen van een brandwerende wand met een dakconstructie met een stalen damwandprofiel worden uitgevoerd, is vastgesteld door dossieronderzoek en inspectie bij de gebouwen. 3.1 Aangetroffen varianten Er zijn 7 basis varianten aangetroffen en 3 aanvullingen hierop. Deze worden hieronder gepresenteerd. 1. Scheidingen die door het dak heen voeren. Deze scheidingen typeren zich door een volledige doorlopende scheiding van de dakconstructie en zijn ook zichtbaar buiten het gebouw. 2. Scheidingen die slechts zijn voorzien van cannelurevulling boven de scheidingswand. Dit is de meest aangetroffen vorm, de uitvoering was gedifferentieerd. Het dichtzetten van de cannelures was in de meeste gevallen uitgevoerd met steenwol (onbrandbaar isolatie), maar ook uitvoeringen met brandbare isolatie zijn aangetroffen. In vrijwel geen enkele situatie waren de steenwolopvullingen speciaal gemaakt, maar waren ter plaatse min of meer op maat gesneden. Het gebruik van opzwellende kit voor het vastzetten van deze vulling, noodzakelijk om naden dicht te laten gaan bij brand en om te voorkomen dat de cannelurevulling door de overdruk bij brand er uit wordt gedrukt, was slecht op een enkele plaats gebeurd. 3. Scheidingen waarbij de wand aansluit tegen het stalen dak, aangewerkt met losse stukken onbrandbaar isolatie. De scheidingswand is zogenaamd "koud" tegen het dak aangezet en de overgebleven naad wordt hierbij opgevuld met steenwol of iets dergelijks. In geen enkele situatie was de steenwol opvulling bevestigd met opzwellende kit voor het vastzetten van deze vulling. Deze opvulling is noodzakelijk om naden dicht te laten gaan bij brand en om te voorkomen dat de naadvulling door de overdruk bij brand er uit wordt gedrukt. 4. Scheidingen waarbij wand is doorgezet door de stalen dakplaten tegen de isolatie aan. Deze oplossing is wel aangetroffen bij details in de bouwaanvraag maar niet in de praktijk. 5. Scheidingen waarbij wand is doorgezet door de stalen dakplaten en door de isolatie heen maar niet bovendaks, en voorzien is van een extra plaat isolatie. Deze oplossing is wel aangetroffen bij details in de bouwaanvraag maar niet in de praktijk. 6. Scheidingen met "brandwerende" beplating haaks op de wand, cannelurevulling alleen boven de scheidingswand en niet boven de beplating. Deze oplossing is in de praktijk regelmatig aangetroffen. Omdat de cannelurevulling niet doorloopt ter plaatse van de brandwerende plaat is het effect gelijk aan variant 2, namelijk de ruimte tussen dak en brandwerende plaat is niet opgevuld. De hitte komt daardoor nog steeds direct bij de "dunne" cannelurevulling. (zie ook variant 7). 10

11 UITVOERING BRANDVEILIGHEID DAKCONSTRUCTIES VAN STALEN DAMWANDPROFIEL 7. Scheidingen met "brandwerende" beplating haaks op de wand, cannelurevulling boven de scheidingswand en boven de beplating. Onbrandbare isolatie over de breedte van de "brandwerende" beplating en waterdichte laag, afgedekt met grind of tegels (Promatoplossing). Dit is de enig aangetroffen scheiding die is getest bij een erkend laboratorium (TNO) op de eisen van het bouwbesluit. Door het doorzetten van de cannelurevulling, boven de brandwerende plaat, wordt de hitte door een dikker pakket onbrandbare isolatie tegengehouden. Daarnaast waren er door de onderstaande aanvullingen vele ander combinatie mogelijk. Aanvullingen De aanvullingen op de basisvarianten 2 t/m 6 (7 is een variant waarop geen aanvullingen zijn aangetroffen) leiden in alle gevallen tot een verbetering van de basisvariant, maar dat geeft geen garantie voor een voldoende effect met betrekking tot de verbetering van de brandwerendheid. 8. Een combinatie van 2 t/m 6, waarbij over een bepaalde breedte ter hoogte van de scheiding de normale isolatie, meestal brandbaar, wordt onderbroken door onbrandbaar isolatie. Deze aanvulling, mist over voldoende breedte aangebracht, kan er voor zorgen dat een brand zich niet verspreidt via de brandbare isolatie over de scheiding heen. 9. Een combinatie van 2 t/m 6, waarbij over een bepaalde breedte ter hoogte van de scheiding de normale isolatie, meestal brandbaar, wordt onderbroken door onbrandbaar isolatie en de waterdichte laag wordt afgedekt met grind of tegels Door deze aanvulling wordt de straling van een uit het dak slaande brand niet direct uitgeoefend op de aangrenzende dakbedekking. Door de bedekking van de meestal brandbare dakbedekking zal de afstand die de straling moet afleggen worden vergroot en daardoor kleiner worden. Mits over voldoende breedte aangebracht, kan de onbrandbare isolatie er voor zorgen dat een brand zich niet verspreidt via de deze brandbare isolatie over de scheiding heen. 10. Een combinatie van 2 t/m 6, waarbij over een bepaalde breedte ter hoogte van de scheiding de waterdichte laag wordt afgedekt met grind of tegels zonder dat de isolatie wordt onderbroken. Door deze aanvulling wordt de straling van een uit het dak slaande brand niet direct uitgeoefend op de aangrenzende dakbedekking. Door de bedekking van de meestal brandbare dakbedekking zal de afstand die de straling moet afleggen worden vergroot en daardoor kleiner worden. Van al deze varianten heeft het Nibra er op basis van haar expertise 10 varianten geselecteerd en beoordeeld. Deze beoordeling is opgenomen in hoofdstuk Beoordeling handhaving De tijdens de inspectie aangetroffen details kwamen niet altijd overeen met de in het betreffende gebouwdossier aangetroffen details. Handhaving op uitvoering is noodzakelijk om te komen tot een goede brandwerende scheiding. Tijdens het onderzoek heeft het Nibra, tijdens de interviews met de gemeente en bij de inspectie, hieraan aandacht besteed om te komen tot een oordeel over de wijze waarop de gemeenten omgaan met de handhaving op de uitvoering van deze aansluitconstructies. 11

12 De vragen en de bijbehorende antwoorden die hierop betrekking hebben zijn hieronder uitgewerkt: Vraag 3: Zijn er detail tekeningen aanwezig bij de bouwaanvraag? In 7 van de 10 gemeenten waren wel tekeningen van details aanwezig in de diverse dossiers van bouwaanvragen. Hierbij dient te worden opgemerkt dat niet bij elk bouwplan van de 7 genoemde gemeenten ook details aanwezig waren. Vraag 4. Beoordeelt de gemeente de details bij het toetsen van de bouwaanvraag? Slechts 3 van de 7 gemeenten, waar details in de bouwaanvraag waren opgenomen, voerden deze toets ook werkelijk uit. Geen van de gemeenten had hiervoor een standaard protocol ontwikkeld, de uitvoering en diepgang van de toets was afhankelijk van de behandelende ambtenaar. Vraag 5 Hoe is volgens het Nibra de uitvoering in de praktijk van de onderzochte constructiedetails in de brandwerende scheidingen? In ééen gemeente heeft het Nibra dit niet kunnen vaststellen omdat de gemeente geen uitvoeringsdetails kon laten zien. In 7 gemeenten was de uitvoering slecht In minder dan 25% van de onderzochte praktijksituatie voldeden de scheidingen in die gemeenten aan de vereiste brandwerendheid. In twee gemeenten was de uitvoering matig. In meer dan 25% en minder dan 50% van de onderzochte praktijksituatie in die gemeenten voldeden de scheidingen aan de vereiste brandwerendheid. Vraag 6. Heeft de gemeente beleid over de uitvoering van deze constructies? In 8 gemeenten was er geen vastgesteld beleid op dit gebeid. Eén gemeente had nietcontroleerbaar, mondeling afgesproken beleid en slechts in één gemeente was regionaal beleid op dit gebied vastgelegd. De voorbeelden van het regionale beleid zijn opgenomen in de antwoorden van gemeente 1 (zie bijlage 1). De onderstaande tabel vat de analyse samen. In de bovenste rij staat de gemeente (naar inwonersaantal). In de linkerkolom staat de vraag van het Nibra. In de cellen staan de antwoorden per gemeente. nr grootte gemeente inw inhoud vraag zijn er detailtekeningen aanwezig 3 bij de bouwaanvraagdossiers nee nee ja ja ja nee ja ja ja ja beoordeelt de gemeente de details 4 bij de toetst van de bouwaanvraag nee nee-nvt ja nee ja nee-nvt nee nee nee ja 5* hoe is volgens het Nibra de uitvoering in de praktijk van de onderzochte constructiesdetails in brandwerende scheidingen slecht slecht slecht slecht matig onbekend slecht slecht slecht matig heeft de gemeente beleid omtrent 6 uitvoering van deze constructies nee, wel regionaal nee ja, echter niet schriftelijk vastgelegd nee nee nee nee nee nee nee * bij 5 slecht in < 25 % van de onderzochte constructies goed uitgevoerd matig in >25 % en < 50 % van de onderzochte constructies goed uitgevoerd 12

13 UITVOERING BRANDVEILIGHEID DAKCONSTRUCTIES VAN STALEN DAMWANDPROFIEL 4. Uitwerkingsvarianten in de literatuur Om te komen tot praktisch toepasbare uitvoeringsdetails (zie hiervoor hoofdstuk 7), heeft het Nibra literatuuronderzoek verricht, op het internet gezocht en enkele gesprekken gevoerd met deskundigen Literatuuronderzoek Goedgekeurde details Het enige goedgekeurde detail met een Nederlands keuringsrapport van een gecertificeerd test instituut (TNO) is het in bijlage 5 opgenomen "Promat" detail Dit detail is getest onder nr CVB-R02299 van TNO en opgenomen in het Handboek 6.3 van de fabrikant. In de beschrijving 1 geeft "Promat" echter aan dat om de WBDBO eis via de buitenlucht te mogen beoordelen, de dakbedekking moet voldoen aan brandvoortplantingsklasse 2 volgens NEN In de NEN 6068, artikel 6.1. staat dat die eis alleen geldt voor gevels. Voor daken geldt slechts dat het dak niet brandgevaarlijk mag zijn (NEN 6068 artikel 6.2). Details volgens een fabrikant (uit brochure Rhinox vlakdak, 2005) In de brochure van de firma Rockwool wordt aangegeven, dat bij een goede brandscheiding, de wand door het dak moet worden gevoerd. De hoogte van het bovendakse deel van de wand moet tenminste 50 cm bedragen. Details volgens verzekeraars (uit het Handboek Schadepreventie voor de verzekeringspraktijk, uitgave NCP, digitale versie 2006) In het Handboek Schadepreventie is een hoofdstuk opgenomen over brandscheidingen. De verzekeraars maken ook onderscheid tussen de constructie die door de dakconstructie heen voert en die onder de dakconstructie aan sluiten. In het laatste geval moet bij vlakke daken de dakvloer van staal, aan beide zijden van de wand, een brandwerendheid (gerekend van buiten naar binnen) bezitten van tenminste 60 minuten. Bij dit type daken moet rekening gehouden worden met het brandgedrag van isolatiematerialen en dakbedekking. In het geval van daken met een brandbaar isolatiemateriaal moet echter de wand worden opgetrokken tot 30 cm boven het dak. Details volgens Roofing Holland (uit Roofing Holland 97-3 pagina 8, 1997 ) Om aan de eisen voor brandoverslag en/of branddoorslag te kunnen voldoen zijn brandmuren in (industriële) gebouwen vaak noodzakelijk. Aan de aansluitingen moet veel aandacht worden besteed teneinde de brandwerende functie optimaal te garanderen. Een brandmuur die door een dak steekt en aldus de dakvloer in tweeën deelt is feitelijk niets anders dan een dilatatie in de dakvloer. Daar komt nog bij dat de werking tussen brandmuur en het dak sterk verschilt. 1 Zie bijlage 5 13

14 Vooral bij grote daken en stalen dakvloeren is er een sterk verschil in werking tussen de brandmuur en het dak. De richting van de cannelures in het profiel kan het verschil in werking nog extra beïnvloeden. Het Promat detail en de wand door het dak worden hierin besproken. Loss prevention data (Factory Mutual Engineering Corp). Criteria for maximum foreseeable loss, fire walls and space separation In dit artikel wordt beschreven dat brandmuren altijd door het dak heen gezet moeten worden en dat de (staal)draagconstructie de mogelijkheid moet hebben om te kunnen zetten en vervormen zonder dat de constructie wordt aangetast. De staalconstructie mag geen (draag)krachten overbrengen op de brandmuur. Voor één van de mogelijke uitvoeringen van een dergelijk detail: zie de tekening hiernaast. Hierbij is de staalconstructie in staat om te kunnen uitzetten en te vervormen zonder dat de muur wordt beschadigd. Brandveilig bouwen met staal (brochure Brandveilige hallenbouw met staal, 2006) Een alternatief voor de brandwerende wand bovendaks, is het aansluiten van de wand tegen het dak. Een zorgvuldige detaillering en materiaalkeuze zijn wel vereist. Het vullen van de golven (cannelures) van de dakplaat met bijvoorbeeld steenwol, het onderbreken van de brandbare dakisolatie en afdekken van brandbare dakbedekking is allemaal noodzakelijk. Daarnaast is isolatie aan de onderzijde van het dak bij de wand nodig indien de dakplaten ter plaatse van de wand niet zijn onderbroken. Dossier NVBB 137 ("Beveiliging tegen brand van opslagplaatsen", 2000) In zowel dit dossier als in het tijdschrift NVBB 2 magazine (nr. 153-december 2000) wordt aangegeven dat de NVBB van mening is, dat brandwanden (met hogere brandwerendheid) minimaal 1 meter bovendaks moeten worden doorgezet. 2 De NVBB is de voormalige vereniging voor beveiliging tegen brand en binnendringing, nu ANPI 14

15 UITVOERING BRANDVEILIGHEID DAKCONSTRUCTIES VAN STALEN DAMWANDPROFIEL Schadenbild (voormalig Duits tijdschrift van verzekeraars, nr. 7, 1990) Volgens de beschrijving in dit blad moet bij stalen daken de dakconstructie worden onderbroken bij de brandwerende wand. De isolatie mag wel doorlopen maar moet onbrandbaar zijn ter hoogte van de wand over een breedte van tenminste 1 meter aan beide zijden. (zie figuur met nr. 13 hiernaast). Tevens moet op de brandbare dakbedekking over een breedte van totaal 2 tot 3 meter een grindlaag (5 cm). of tegels worden gelegd. Als er geheel brandbare isolatie wordt toegepast moet de brandwerende wand worden doorgezet tot 50 cm. bovendaks (zie figuur met nr. 14 hiernaast). Openingen in het dak (b.v. hemelwaterafvoer) mogen niet binnen een afstand van 1,25 meter van de brandscheiding worden aangebracht. VdS 2234, Brand und Komplexwände ( ) 03 In dit blad wordt eveneens aangeven, dat bij brandwerende wanden met brandbare dakbedekking, de brandwerende wand bovendaks moet worden doorgetrokken (zie figuur met nr. 30 hieronder). Bij daken met niet-brandbare isolatie nabij de scheiding, over een breedte > 5 meter ten opzichte van de scheiding, hoeft de brandwerende wand niet bovendaks te worden doorgezet (zie figuur met nr. 32 hieronder). Let op: hierbij wordt een extra ondersteuningsconstructie voor de draagconstructie van het dak nabij de scheiding aangebracht. In het onbrandbare deel van het dak mogen geen openingen worden aangebracht. Als de dakbedekking brandbaar is moet daaroverheen tenminste over de 5 meter breedte een grindlaag van tenminste 5 cm dik worden aangebracht. 15

16 Zwitserse Richtlijn SIA271 (1986) De firma Pittsburgh Corning (fabrikant van het isolatiemateriaal Foamglas) past de Zwitserse Richtlijn SIA 271 (1986) toe. In deze richtlijn wordt volgens Pittsburgh Corning aangegeven, dat de cannelures, van een stalen dak, aan weerszijden van brandwerende muren (breedte totaal 4 meter) moeten worden opgevuld met onbrandbaar materiaal. Tevens moet over die breedte de dakisolatie onbrandbaar zijn Gesprekken met deskundigen / leveranciers Het doel van de gesprekken was inzicht te krijgen in de mogelijke varianten die bekend waren bij de deskundigen en / of dat de leveranciers onderzoek hadden gedaan om tot een mogelijke variant te komen. De gesprekken gingen niet inhoudelijk in op de beoordeling van mogelijke door het Nibra onderzocht varianten. Het Nibra heeft ten behoeve van dit onderzoek gesprekken gevoerd met twee externe deskundigen, te weten de heren de Raadt (fa. Rockwool) en Meuwissen (fa. Isobouw en Stybenex). De firma Rockwool levert producten van onbrandbare isolatie materialen (steenwol) en Isobouw is leverancier van EPS 3 bouwproducten. Stybenex is de vereniging van fabrikanten van EPS bouwproducten. De gesprekken moesten inzicht geven in de bij de firma's toegepaste en/of onderzochte (geteste) constructies van stalen damwandprofieldaken met respectievelijk steenwol of EPS. Beide heren hebben informatie gegeven over toepassing van hun product bij de te onderzoeken brandwerende scheidingen. De heer Meuwissen heeft specifiek aangegeven, dat EPS niet kan worden toegepast als isolatie op het dak ter plaatse van de brandwerende scheidingen van stalen daken. De heer de Raadt heeft het Nibra onder andere van uitgebreide informatie voorzien over te onderzoeken literatuur. Geen van de geïnterviewden kon vanuit hun expertise alternatieve details aanleveren. 3 EPS = geëxpandeerd polystyreen 16

17 UITVOERING BRANDVEILIGHEID DAKCONSTRUCTIES VAN STALEN DAMWANDPROFIEL 5. Aangetroffen uitwerkingsvarianten Zowel van tijdens de praktijkbezoeken als in de literatuur heeft het Nibra verschillende varianten vastgesteld. Alle onderstaande basisvarianten zijn aangetroffen bij de gemeenten. Tijdens het literatuuronderzoek zijn geen afwijkende alternatieven op deze varianten aangetroffen. De verschillende varianten zoals hieronder opgenomen zijn beoordeeld in hoofdstuk Scheidingen die door het dak heen voeren. 2. Scheidingen die slechts zijn voorzien van cannelurevulling boven de scheidingswand. 3. Scheidingen waarbij de wand aansluit tegen het stalen dak, aangewerkt met losse stukken onbrandbaar isolatie. 4. Scheidingen waarbij de wand is doorgezet door de stalen dakplaten tegen de isolatie aan. 5. Scheidingen waarbij de wand is doorgezet door de stalen dakplaten en door de isolatie heen maar niet bovendaks en voorzien van extra plaat isolatie. variant `1 variant 2 variant 3 variant 4 17

18 variant 5 variant 6 Onbrandbare isolatiemateriaal 500 mm 500 mm Dakbedekking Isolatiemateriaal Geprofileerde stalen dakplaat Staalconstructie Brandwand variant 7 variant 8 Afdekking grind of betontegels 1000 mm Onbrandbare isolatiemateriaal Dakbedekking Isolatiemateriaal Geprofileerde stalen dakplaat 500 mm 500 mm Onbrandbare vezelplaat Brandwand variant 9 variant Scheidingen met "brandwerende" beplating haaks op de wand, cannelurevulling alleen boven de scheidingswand en niet boven de beplating. 7. Scheidingen met "brandwerende" beplating haaks op de wand, cannelurevulling boven de scheidingswand en boven de beplating. Onbrandbare isolatie over de breedte van de "brandwerende" beplating en waterdichte laag afgedekt met grind of tegels (Promatoplossing). 8. Een combinatie van 2 t/m 6, waarbij over een bepaalde breedte ter hoogte van de scheiding de normale, meestal brandbare isolatie wordt onderbroken door onbrandbare isolatie. 9. Een combinatie van 2 t/m 6, waarbij over een bepaalde breedte ter hoogte van de scheiding de normale, meestal brandbare isolatie wordt onderbroken door onbrandbare isolatie en de waterdichte laag word afgedekt met grind of tegels. 10. Een combinatie van 2 t/m 6, waarbij over een bepaalde breedte ter hoogte van de scheiding de waterdichte laag wordt afgedekt met grind of tegels zonder dat de isolatie wordt onderbroken. 18

19 UITVOERING BRANDVEILIGHEID DAKCONSTRUCTIES VAN STALEN DAMWANDPROFIEL 6. Beoordeling van de uitvoeringsvarianten 6.1. Inleiding Om te kunnen bepalen welke van de onderzochte constructies volgens het Nibra het meest geschikt om toe te passen in brandwerende scheidingsconstructies onder een dakconstructie uitgevoerd met stalen damwandprofiel moeten de gevonden varianten beoordeeld worden. Ten behoeve van deze beoordeling heeft het Nibra de criteria toegepast zoals die zijn beschreven in de bouwregelgeving 4. Deze bouwregelgeving geeft aan dat de constructie moeten voldoen aan de norm NEN 6068 en / of aan de NEN Beoordelingscriteria volgens Bouwbesluit en NEN normen In de NEN 6068 staat het volgende: Bepaal de brandwerendheid met betrekking tot de scheidende functie in de beschouwde richting van alle scheidingsconstructies die zich in elk van de branduitbreidingstrajecten tussen de beschouwde ruimten bevinden volgens hoofdstuk 4 van NEN In NEN 6069, hoofdstuk 4 zijn de beoordelingscriteria voor de bepaling van de brandwerendheid opgenomen, dit zijn: Bezwijken (R) Vlamdichtheid op afdichting (E) Thermische isolatie op temperatuur (I) Thermische isolatie op warmtestraling (W). Voor de hier onderzochte bouwdelen, dak/wandconstructie zijn alle vier criteria, volgens NEN 6069, van kracht. De tabellen uit NEN 6069, zie bijlage 6, geven dit voor de wand en de dakconstructie aan. Indien bij de uitvoering van de aansluiting van een wand met het dak, door het dichtzetten van de cannelures, moet worden voldaan aan de wbdbo volgens NEN 6068, moet de uitvoering van de "binnen"constructie voldoen aan NEN Dit houdt echter ook in dat voor de overslag (via het dak) maatregelen moeten worden getroffen om te voorkomen dat het dak aan de buitenzijde in brand geraakt. Om dit te voorkomen moet het dak ter plaatse van de scheiding zijn uitgevoerd als een niet brandgevaarlijk dak volgens NEN Omdat bij geen van de gemeenten bekend was of in de te onderzochte gebouwen een eis was gesteld op het niveau van slechts rookwerendheid heeft er geen beoordeling op de NEN van die constructievarianten plaatsgevonden. Indien een wand brandwerend is volgens NEN 6069, is de rookwerendheid 3/2 maal die brandwerendheid, waarbij alleen rekening wordt gehouden met het criterium vlamdichtheid op afdichting (E). Bij de beoordeling van iedere constructie worden bovenstaande criteria toegepast. In de onderstaande paragrafen wordt aangeven waarop de diverse criteria worden beoordeeld en waar deze moeten worden toegepast Bezwijken De draagconstructie van het dak en de brandwand mogen gedurende de vereiste brandwerendheid niet bezwijken (R). 4 Bouwbesluit 2003, artikel NEN 6075, bepaling weerstand tegen rookdoorgang tussen ruimtes 19

20 Rookwerende scheidingen worden volgens de criteria van NEN 6075 alleen belast op vlamdichtheid (E) en niet belast op hitte. Aan de draagconstructies hoeft daarom bij rookscheidingen geen eis op bezwijken bij brand te worden gesteld. Bij de brandwerende scheidingen van respectievelijk 30 minuten en 60 minuten moeten wel eisen worden gesteld aan het bezwijken van de constructies. Hierbij moet o.a. ook rekening worden gehouden met de uitzetting van bijvoorbeeld staalconstructies. Bij brand zullen (staal)constructies ongeveer mm per strekkende meter constructie uitzetten. Door deze constructies vrij te laten van de wand of met een glijdoplegging uit te voeren (zie voorbeeld 6 detail 7) kan worden voorkomen dat de wand op de brandscheiding door deze uitzetting wordt beschadigd of bezwijkt. Het bevestigen van de kolommen van een staalconstructie aan de brandwerende wand met z.g. smeltankers zal alleen voldoen indien de liggers van de stalconstructie, onder het dak, vrij kunnen uitzetten bij brand Vlamdichtheid op afdichting (E) Bij de beoordeling van vlamdichtheid op afdichting moet worden beoordeeld op de volgende onderdelen: a. Gaten in de wand of constructie tussen de beide compartimenten. Een eventueel gat in de wand of aansluitconstructie mag niet groter zijn dan rond 25 mm en er mag geen spleet ontstaan groter dan 15 cm lang en 6 mm breedte. Populair gezegd: de wand en de aansluitconstructie moet gesloten zijn. Dit kan worden gerealiseerd door bij de aansluiting de constructie goed af te werken en het aan te brengen isolatiemateriaal goed te bevestigen. Isolatiemateriaal Bij de voorbeelddetails is in het dak gewerkt met twee soorten isolatiemateriaal o een onbrandbaar isolatiemateriaal Voldoet aan de NEN 6064 of aan klasse A1 volgens NEN-EN Als voorbeeld hiervan kunnen genoemd worden; Steenwol (Rockwool), Glaswol (Isover) en Foamglas (PC). De toepassing moet in overleg met de leverancier, want het gewicht/m³ en dikte zijn van belang voor de toepassing. Het Nibra is bij de voorbeelden uitgegaan van het toepassen van steenwolplaten met een persing van > 150 kg/m³. o isolatiemateriaal Aan dit materiaal worden vanuit de brandveiligheid geen eisen gesteld. b. Vlammen langer zichtbaar dan 10 seconden Het aanbrengen van de opzwellende kit is hiervoor belangrijk. Indien bij brand naden ontstaan kunnen uit de brandruimte gassen worden geperst. Deze gassen kunnen gaan branden of een voor de naden gehouden dot gedroogde watten ontsteken. Op dat moment is de brandwerendheid ook formeel ten einde. Martiaal (b.v. stof) dat achter de wand aanwezig is kan door dergelijke hete gassen dus ook in brand raken. Het afwerken van de details en bevestigen van isolatiemateriaal kan bijvoorbeeld met o schuimvormende brandvertragende kit, geschikt voor het maken van brandwerende o afdichtingen en het brandwerend afdichten van naden in combinatie met brandwerende coating op de oppervlakte van de onbrandbare isolatie. Indien deze aansluitingen of opvullingen niet goed worden uitgevoerd ontstaat de kans dat door overdruk bij brand de opvulling wordt weggeduwd. (zie foto's bijlage 4). 6 Voor details zie hoofdstuk 7 20

21 UITVOERING BRANDVEILIGHEID DAKCONSTRUCTIES VAN STALEN DAMWANDPROFIEL Thermische isolatie op temperatuur (I) Bij brand ontstaan hoge temperaturen. Om spontane ontbranding tegen te gaan van materialen die grenzen aan niet-verhitte zijde van de scheidingsconstructie mag de temperatuur aan de niet-verhitte zijde niet te hoog oplopen. De grens ligt volgens de NEN 6069 bij 140 ºC gemiddeld voor de hele constructie en plaatselijk bij 180 ºC. Het is dus noodzakelijk om te voorkomen dat b.v. de stalen dakplaten te heet worden en door geleiding die hitte doorvoeren naar de andere ruimte. Dit kan opgelost worden door ter hoogte van de scheiding de stalen beplating goed te isoleren (zie bijvoorbeeld detail 9) 7 of op de scheiding te doorbreken. (zie bijvoorbeeld detail 6) Thermische isolatie op warmtestraling (W) Door uitslaande vlammen bovendaks kan het dak van het niet brandende compartiment rechtstreek door vlamcontact of door straling in brand geraken. Door te voorkomen dat onder andere door de straling van een uitslaande brand of een dakbrand de dakbedekking van het niet brandende dakdeel in brand raakt is het noodzakelijk ter plaatse van de scheiding van de brandcompartimenten een bovendakse "scheiding" te maken. Dit kan door de brandwerende wand bovendaks door te zetten (zie details 10 en 11) of het dak ter hoogte van de scheiding te voorzien van een onbrandbare laag, bijvoorbeeld een laag grind of een rij tegels. Tevens moet over dezelfde breedte het isolatiemateriaal voldoen aan klasse A1 (volgens NEN-EN ). De dikte van de grindlaag blijkt uit literatuur onderzoek (Schadenbild en VdS 2234) ongeveer 5 cm te moeten bedragen. De breedte van de laag is ook bepaald aan de hand van de gegevens uit de literatuur en interviews (o.a. Handboek Schadepreventie en informatie uit gesprekken met gemeenten) en is gesteld op 3 meter aan beide zijden voor scheidingen met een brandwerendheid van 60 minuten en 2 meter aan beide zijden bij 30 minuten brandwerendheid Beoordeling van de uitvoeringsvarianten Beoordeling 10 varianten volgens criteria Bouwbesluit Varianten beschrijving soort aansluiting brandwerende beplarting onderzijde dak brandwerend in minuten volgens opgave NEN 6065 NEN 6069 NEN 6068 uitbreiding via dak R E I W wbdbo 1 Door dak heen nee > Tegen dak aan, met grind nee 60 + ± - ± Scheiding tegen dak aan, nee Tegen isolatie aan nee ± ± Door dakplaten heen, extra isolatie op de muur nee canelurevulling ja Promat ja gemeente 1, wand tegen waterdichte laag nee gemeente 1, onderbroken isolatie ja tegen dak aan, steenwol nokken in canalures, tegels nee zeer slecht - slecht ± matig + redelijk ++ goed Nb. Doordat de kwaliteit van één criterium bepalend is voor de totale brandwerendheid kan het oordeel, WBDBO volgens NEN 6068, nooit hoger zijn dan het slechts beoordeelde criterium. 7 De details zoals opgenomen in hoofdstuk 7 21

22 Er wordt voldaan aan de NEN 6068 en daarmee aan de eisen van het Bouwbesluit indien: de cannelures op de juiste wijze zijn dichtgezet (criterium E en W) de branduitbreiding via de hittegeleiding van het stalen dak wordt tegengegaan (criterium I) de constructie niet bezwijkt (criterium R) en wordt voorkomen dat de brand zich via de buitenlucht (via het dak) verspreidt (NEN 6065). Uit de vergelijking volgens de tabel hierboven zijn de varianten 1, 7 en 9 goed. De varianten 5 en 8 zijn als redelijk te kenmerken. Op basis van deze beoordeling c.q. vergelijking en eigen expertise heeft het Nibra op basis van de details 1, 7 en 9 in het volgende hoofdstuk voorstellen van uitvoeringdetails uitgewerkt als variant op bovenstaande goedkeurde details. Bij de voorstellen van de details is er rekening gehouden met de eisen die gesteld zijn in de bouwregelgeving. 22

23 UITVOERING BRANDVEILIGHEID DAKCONSTRUCTIES VAN STALEN DAMWANDPROFIEL 7. Uitvoeringsvoorstellen 1. Inleiding De brandwerendheid met betrekking tot de scheidende functie moet voldoen aan het gestelde in paragraaf 2 van het vorige hoofdstuk. Dit houdt in dat de uitvoering van de aansluiting van de wand tegen het dak moet voldoen aan de criteria zoals genoemd in de subparagrafen 2.1 t/m 2.4 van hoofdstuk 6. Hierbij is tevens aandacht besteed of aan de eis met betrekking tot het bezwijken van de draagconstructie van het dak wordt voldaan. Bij brandwerendheden tot 20 minuten (tevens rookwerendheid 30 minuten) kan de constructie worden opgelegd in of op de muur van de scheiding. Bij hogere brandwerendheden moet rekening worden gehouden met het uitzetten van de draagconstructie (meestal staalconstructie). De constructie moet dan vrijstaand of vrij bewegend (glijdoplegging) van de scheiding worden aangebracht. Om overslag via het dak boven de brandruimte naar het ander deel van het dak te voorkomen moeten maatregelen worden getroffen, die moeten voorkomen dat de brand zich verspreidt via de dakconstructie (brandbaar isolatiemateriaal en brandbare dakbedekking). Met de onderstaande voorbeelden worden varianten op de in het vorige hoofdstuk onderzochte constructies uitgewerkt, die volgens het Nibra het meest geschikt zijn. De voorbeelden zijn voor toepassing bij brandwerende scheidingsconstructies onder een dakconstructie uitgevoerd met een stalen damwandprofiel. Deze constructies zijn niet getest door een testlaboratorium en kunnen, in overeenstemming met artikel 1.5 van het Bouwbesluit, volgens het Nibra als gelijkwaardig worden beschouwd aan geteste constructie. 2. Details Hieronder zijn 13 details uitgewerkt. Deze details zijn varianten op de goedgekeurde uitvoeringsdetails zoals uitgewerkt in hoofdstuk 6, waarbij steeds rekening is gehouden met de criteria zoals die zijn opgenomen in de subparagrafen 2.1 t/m 2.4 van dat hoofdstuk. 1. Constructie brandwerende aansluiting, 20 minuten wbdbo (30 minuten rookwerend) isolatie onbrandbare isolatie Opbouw: waterdichte laag (bijvoorbeeld bitumen), isolatie, stalen damwand profiel, draagconstructie. De rookwerendheid wordt gerealiseerd door het plaatsen van een "prop" 23

24 onbrandbaar isolatie 8 materiaal (minerale wol), vastgezet met opzwellende brandwerende kit, in de cannelure op de scheiding. De cannelure aan de bovenzijde van de stalen dakplaat hoeft hierbij niet te worden opgevuld. 2. Constructie brandwerende aansluiting, 20 minuten wbdbo (30 minuten rookwerend) isolatie onbrandbare isolatie Opbouw: waterdichte laag (bitumen), isolatie, stalen damwand profiel, draagconstructie. De rookwerendheid wordt gerealiseerd door het plaatsen van een plaat geperst onbrandbaar isolatiemateriaal (minerale wol) vastgezet met opzwellende brandwerende kit, tegen de cannelure op de scheiding. De cannelure aan de bovenzijde van de stalen dakplaat hoeft hierbij niet te worden opgevuld. Op de stalen dakplaten, aansluitend aan de scheidingswand, over een breedte van één meter brandwerende verf, (dikte > 400 ųm) aanbrengen. Het stalen damwand profiel loopt door over de scheiding. 3. Constructie brandwerende aansluiting, 20 minuten wbdbo (30 minuten rookwerend) isolatie onbrandbare isolatie Opbouw: waterdichte laag (bijvoorbeeld bitumen), isolatie, stalen damwand profiel, draagconstructie. De rookwerendheid wordt gerealiseerd door het plaatsen van een "prop"onbrandbaar isolatiemateriaal (minerale wol), vastgezet met opzwellende brandwerende kit, in de cannelure. Tussen de muur en dakplaat een dunne laag onbrandbaar 8 Onbrandbaar isolatiemateriaal volgens NEN 6065, zoals b.v. Foamglas en minerale wol 24

25 UITVOERING BRANDVEILIGHEID DAKCONSTRUCTIES VAN STALEN DAMWANDPROFIEL isolatiemateriaal afgewerkt met brandwerende kit. De cannelure aan de bovenzijde van de stalen dakplaat hoeft hierbij niet te worden opgevuld. Op de stalen dakplaten, aansluitend aan de scheidingswand, over een breedte van één meter brandwerende verf, (dikte > 400 ųm) aanbrengen. Het stalen damwand profiel loopt door over de scheiding. 4. Constructie brandwerende aansluiting, 30 minuten wbdbo Drainata-tegels of grind (5 cm dik) totaal 4 meter breed isolatie onbrandbare isolatie Opbouw: tegels (grind) tegen brandoverslag via bovenzijde dak, waterdichte laag (bitumen), isolatie met op de scheiding een plaat geperste onbrandbaar isolatiemateriaal (minerale wol) vastgezet met opzwellende brandwerende kit (ook op de wand gelijmd met deze kit), stalen damwand profiel onderbroken, draagconstructie. 25

26 5. Constructie brandwerende aansluiting, 30 minuten wbdbo grind of tegels 5 cm dik breedte 4 meter oooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo isolatie onbrandbare isolatie Opbouw: tegels (grind) 4 meter breed, tegen brandoverslag via bovenzijde dak, waterdichte laag (bitumen), isolatie met op de scheiding een plaat geperst onbrandbaar isolatiemateriaal (minerale wol) vastgezet met opzwellende brandwerende kit (ook op de wand gelijmd met deze kit), stalen damwand profiel onderbroken, draagconstructie. 6. Constructie brandwerende aansluiting, 30 minuten wbdbo grind of tegels 5 cm dik breedte 4 meter oooooooooooooooooooooooooooooo vulling canelures bovenzijde zijde brandwerende verf 1,5 meter breedte brandwerende verf 1,5 meter breedte isolatie onbrandbare isolatie doorlopende dakplaat Opbouw: tegels (grind) tegen brandoverslag via bovenzijde dak, waterdichte laag (bitumen), over een breedte van 4 meter op de scheiding geperst onbrandbaar isolatiemateriaal (minerale wol), gevulde cannelures met onbrandbaar isolatiemateriaal bovenzijde (minerale 26