Jaarverslag!2012!!!!!!!!! STICHTING!REGIOBRANDING!! ZUID1LIMBURG! 27!NOVEMBER!2012!

Transcriptie

1 Jaarverslag2012 STICHTINGREGIOBRANDING ZUID1LIMBURG 27NOVEMBER2012

2 inhoud samenvatting 3 samenvattendfinancieelresultaat 5 Debegrotingsposten: 1.corporateidentity 7 2.campagneNederland 8 3.website 10 4.poortvanZuid1Limburg 11 5.partnerships(co1branding 12 6.p.r.en(social1mediarelaties 14 7.internalbranding 15 8.monitoring 16 9.bedrijfsvoering VooruitzichtenBegroting

3 jaarverslag2012 samenvatting Vooruligteenbijzonderjaarverslag:hetlaatstevandeStichtinginzijnhuidigevorm.Bijdestartinseptember 2008zijnmetalledonateursafsprakengemaaktvooreenfinancieringvoor4jaar,diedusinseptembervandit jaarafliep. Deafgelopen4jaarzijnuitgebreidgeëvalueerdmetdestakeholders,endebevindingendaarvanzijnmethen gedeeld 1.Hetplanvoordetoekomstis,samenmethetvaststellenvanditjaarverslag,besprokenenvastgesteld inhetalgemeenbestuur 2,enisseparaattoegevoegdaanditjaarverslag. Ditjaarverslagconcentreertzichdanookop2012. resultaten Nietalleendemeetbareresultatenwarenpositief(paragraaf2,3en8,maarvooralookdesteedsverder stijgendewaarderingvoorhetgebied.detoonzettingvandeberichtgeving(paragraaf6overonzeregiois duidelijktenpositieveinbeweginggekomen:intraditioneleensocialemedia,enindagelijksegesprekkenen contacten. Jezalermaarwonen iseengevleugeldeuitdrukkinggewordendieoveralopduikt,enspontaan,in positievezin,inverbandwordtgebrachtmetonzeregio.decijfersvandeuniversiteitmaastrichtondersteunen dit. Maarmisschiennogwelbelangrijkerisdatdewaarderingvandeeigeninwonerverderistoegenomen.Datblijkt uitdecijfers,maarvooralookuitdesterkverbeterdesfeerendegroeiendetrots.natuurlijkisditnietde verdienstevanregiobrandingalleen.eenhechtesamenwerkingtussendeoverheden,ondernemersen onderwijsinstellingen,tezamenwerkendinlimburgeconomicdevelopment(ledaandeeconomische ontwikkelingvandezeregio,iseenvandebelangrijksteaanjagersvanditoptimisme. Maardesterke,zelfverzekerdepositioneringvanhetgebiedbuitenderegiogrenzen,draagtdaarabsoluuttoe bij. groeivlaktaf? Alsweinzoomenopdecijferszienweopvrijwelalleindicatoreneengroei,eneenrealiseringvandedoelstelling voorditjaar(metuitzonderingvanherkomstpercentageswebsitebezoek,zieparagraaf3.tegelijkzienweop eenkleinaantalindicatorendatdegroeiminderspectaculairisdanhetjaardaarvoor.het volgensplanning lagerecampagnebudgetisdaarvooreenverklaring. Eenduurzamebrandingstrategiebestaatuiteenmixvancommunicatieeninhoud.Eensterkeinzetop communicatie(campagnesisaanhetbeginvaneenbrandingoperatienoodzakelijkeneffectief,zoalsdecijfers vanregiobrandingaantonen.bekendgegevenisdatdemeeropbrengstpergeïnvesteerdeeuroopenigmoment afneemt.vooreenblijvendeimagoverbeteringisdaneensteedsverderdoorgevoerdeinhoudelijkebewijslast ( proofwhatyouclaim vereist,ondersteunddoorcampagnesdiedeverworvenbreinpositieonderhouden.in 2012isdanookaanmerkelijkmindergeïnvesteerdincampagnes,enmeerinprojectenenactiviteitendiein partnershipszijnontwikkeld(paragraaf

4 jaarverslag2012 partnerships Hetleggenvanverbindingenmetonzestakeholdersenhetwerkeninpartnerships;datdoenwemetde Brainport1agendaalsleidraad.DaaromismetLimburgEconomicDevelopment(LEDeensamenwerking aangegaanwaarbijregiobrandingdepositioneringterhandneemtvanprojectendiederegioaansluitenopde Brainport20201agenda. DaarnaastismetdeVVV sdecampagne LiefdevoorhetLeven meerinlijngebrachtmetdealgemene positioneringvanderegio.degemeentenenprovinciezijnondersteundinhunhaagselobbyinhetkadervande KamerverkiezingenomZuid1LimburgalsEuropeseproefregioopgenomentekrijgeninhetregeerakkoord.Het podiumdathetwkwielrennenboodomderegiowereldwijdtepositioneren,isuitgebreidbespeeld.enlastbut notleast:uiteraardisenwordthetprojectculturelehoofdstad2018stevigverankerdindewerkzaamhedenvan Regiobranding. toekomst Eenimagodatin2000jaarisgevestigdisnietin3of4jaarom.DaaromheefthetAlgemeenBestuurook beslotendatregiobrandingdoorgezetmoetworden,meteensterkeraccentopdeinternationale,euregionale context,enopdeinmiddelszichtbareeconomischesamenwerkingenderevenuendaarvan.projectendiein partnershipswordenontwikkeldschragendezepositionering,zijnde proofs bijde claim.deinvoegstrooknaar LimburgBrandingkanopdiemaniersoepelwordenaangelegd,zonderhetlatenstilvallenvandegedane investeringeninzuid1limburg. Samenmetonzepartnershebbenwehetvastverankerdeschipdat reputatie heet,uithetdockwetente wurmen,dehavenuitlatenvaren,enheefthetkoersgezetnaareenduurzame,positievevestigingvanhet regiomerkzuid1limburg.hetheeftdeoverkantvandeoceaannognietbereikt1datkanooknietinzulkeenkort tijdsbestek1maarbevindtzichwelopvollezeeenvaartdejuistekoers.wijzijntrotsopditresultaat,dankbaar voordebetrokkensamenwerkingmetonzepartners,envolvertrouwenindetoekomst. 27november2012 GerWagemans WimOrtjens voorzitter directeur 4

5 jaarverslag2012 samenvattendfinancieelresultaat Begroting2012 Prognose Corporateidentity CampagneNederland Website PoortvanZuid1Limburg Co1branding PR1enmediarelaties InternalBranding Monitoring Bedrijfsvoering begroting prognose Dekking Donateurs Donateursinnatura EU1subsidie Rente 0 0 Bijdragehuisv.kost.derden Extraopdrachten 0 0 Onttrekkingbestemmingsreserve subtotaal Verplichtingen Begroting Voorzieningdubieuzedebiteuren Onvoorzien/risicobuffer Resultaat 0 0 5

6 jaarverslag2012 liquiditeitsprognosestand 5november2012 banksaldo omzetbelastingvoorheffing debiteuren subsidieefrorapportage inkomsten resterendeinvesteringen crediteuren 0 resterendeinvesteringen risicobuffer risicoloonlasten uitgaven saldokasstroominperiod postperiod: nogteontvangenefro afbetalingprovincie verplichtingpoortvanzuid1limburg rente 0 standliquidemiddelenpostperiod bestemmingsreserves 2012 Standper1H onttrekkingen Standper31H toelichting Debelangrijksteoorzaakvoorhetverwachtebegrotingsoverschotishetniet1realiserenin2012vande Poort vanzuid1limburg (zieparagraaf4.datleidttoteenlagereonttrekkingaandebestemmingsreservesdanwas voorzien,eneenditohogereeindstandper31112.deinvesteringinde Poort wordtweermeegenomeninde begroting2013. Deliquiditeitsprognoseisopgesteldvanuithetscenario ontbindenstichting.bijeeneventueleovergangnaar LimburgBrandingwordenopgebouwdereservesingezetvoorhetopstartenvanZuid1Limburgseprojecten. 6

7 jaarverslag corporateidentity Tweebelangrijkeproductenzijnhiergerealiseerd:dehuisstijlvoorLimburgEconomicDevelopment,dusdanig datdezedeeconomischepositioneringvanderegioversterkt,endedoorontwikkelingvandeinfographic.deze wordtzoontwikkeld,datderegiozichinzijngelaagdheidkanpresenteren:alsonderdeelvandeelateneuregio Maas1Rijn,envervolgensverfijnendnaarhetdetailniveauvanafzonderlijkegemeenten. financieeloverzicht 1. Corporateidentity begroting2012 prognose Ontwikkelencorporatematerialen Debekendeinfographickannuookopgemeentelijkniveauwordenontwikkeld.Doorhetpamfletopentevouwen,ontvouwt zichtelkenseennieuweschaal:vaneuregionaarregio(zuidilimburg,envervolgensnaargemeente.maastrichtheeftals eerstegemeenteopdrachtgegevenvoorzo ndrieluikiinfographic.daarmeeiseenformatontwikkelddatvoorelkegemeente kanwordentoegepast,waarbijdegemeentezelfverantwoordelijkisvoorhetaanleverenvandejuistedata. 7

8 jaarverslag campagneNederland Decampagne2012heeftgeresulteerdin169miljoenimpressiesopinternet,35paginagroteadvertentiesin regionaleenlandelijkedag1,week1enmaandbladen,867vertoningenoptven156radio1uitzendingen.ditis minderdanin2011,omdatindatjaardevoorzienepiekindecampagnewasgeprogrammeerd. reclameiresponsmeting2012 Decampagneisookditjaarweeruitgebreidonderzochtbijdedoelgroep(HBO+,zowelophetniveauvanheel NederlandalsbijZuid1Limburgers.Datlaatsteisbelangrijkomerachtertekomenofdeambassadeursvande regiozichkunnenvindenindecampagne. Reclame'respons-meting-2012-(bron:-Universiteit-Maastricht- Nederland ZuidHLimburg RecognitionRate (aantalmensendatzichspontaanherinnertdecampagnetehebbengezien Hprint/bannercampagne 27% 45% 38% 60% HTVcampagne 41% 74% 49% 87% HRadiocampagne 1 44% 1 50% Daadwerkelijkpositieverbeeldvanderegio 45% 48% 44% 33% 3 RecallRate (aantalmensendatdeboodschapvandecampagnejuistinterpreteert 82% 88% 87% 89% Deherhalingvandeboodschappenlijktzijnwerktedoen.Opbijnaallegebiedenstijgendescores.Nogaltijd eenderdevandeeigenbevolkingisookditjaarweertrotseropzijngebiedgeworden.degroeivlaktopdit aspectwelafdoordeingezetteaccentverschuivingvancommunicatienaarinhoud(projecteninpartnerships. Eenduurzamebrandingstrategiebestaatuiteenmixvancommunicatieeninhoud.Eensterkeinzetop communicatie(campagnesisaanhetbeginvaneenbrandingoperatienoodzakelijkeneffectief,zoalsdecijfers vanregiobrandingaantonen.bekendgegevenisdatdemeeropbrengstpergeïnvesteerdeeuroopenigmoment afneemt.vooreenblijvendeimagoverbeteringisdaneensteedsverderdoorgevoerdeinhoudelijkebewijslast ( proofwhatyouclaim vereist,ondersteunddoorcampagnesdiedeverworvenbreinpositieonderhouden.in 2012isdanookaanmerkelijkmindergeïnvesteerdincampagnes,enmeerinprojectenenactiviteitendiein partnershipszijnontwikkeld(paragraaf5. 3 geeftaanhoeveelmensenookditjaarweerpositieverzijngewordenoverzuid1limburg,vergelekenmethetjaardaarvoor 8

9 jaarverslag2012 financieeloverzicht 2. CampagneNederland begroting2012 prognose Strategie Communicatie1encampagnemiddelen SocialMedia Trafficmanagement Campagneonline Campagneoffline Vormgeving,drukwerk,promotie,fotografie Onvoorzien 0 0 Al 20 eeuwen Europese cultuurstad. De positionering vanhet project Culturele Hoofdstad wasin2012 onderdeel vande campagnein Nederland (zieook paragraaf5. Zuid-Limburg. Je zal er maar wonen. Maastricht is een van de Nederlandse kandidaten om in 2018 Culturele Hoofdstad van Europa te worden. Maastricht werkt daarin samen met de steden in de Euregio Maas-Rijn, waar zij het hart van vormt. Vier miljoen mensen, die vier talen spreken, op het breukvlak van de grote Germaanse en Latijnse culturen. Hier wordt Europa al 2000 jaar gemaakt en vormt zich een hele eigen culturele identiteit die zich weinig aantrekt van grenzen. In 2018 wordt hier Europa herontdekt. Waar zou je anders je Culturele Hoofdstad van Europa moeten stichten? Kijk voor het bidbook op 9

10 jaarverslag website Destichtingbeheertvierwebsites:zuidlimburg.nl,maastrichtregion.com,ledbrainport2020.nlen eulogisticshub.com.delaatsteiseenspecialebusiness1to1businesssite(zieparagraaf5.metdezeviersites bedientregiobrandingdriedoelgroepen:bewoners,bezoekersenbedrijven,zowelnationaalalsinternationaal. Maastrichtregion.comisgeenvertalingvanzuidlimburg.nlmaareenechteservice1sitegerichtopexpats. Dekernsitezuidlimburg.nlheefteenportal1structuurdievooreenbelangrijkdeelsteuntopsamenwerkingmet: BanenrijkLimburgenCarrièreinLimburgvoordeinbrengvanvacatures; VVV svoorevenementen; Makelaarsenwoningcorporatiesvoorwoningen; LimburgStudeertvooropleidingen; WijLimburgvooreconomischnieuws; ZuidMagazinevooroverignieuws; Zuiderluchtvoordecultureleagenda. Websitebezoek-zuidlimburg.nl-per-maandgemiddelde- realisatie (bron:googleanalytics 2011 streven 2012 realisatie 2012 bezoeken uniekebezoekers herhaalbezoek bezochtepagina sexcl.gerelateerdesites verblijfsduur bouncerate(weigeringspercentage herkomstlimburg herkomstrandstad herkomstoverig % 21% 34% 4,0 4,0 5,42 4 3:29 3:30 3:43 55,8% 50% 48,8% 40% 40% 41% 35% 40% 32% 25% 20% 27% Opvrijwelalleindicatoren(groeniseengroeitebespeuren,endezijndestreefcijfersbehaald.Behalvebijhet gewenstaandeel Randstad (rood. Oorzaak:Hetmiddelgeotargetting(bv.doorbepaaldebannersalleeninbepaalderegio stevertonenisbeperkt ingezetomdatvooralgestuurdisoporganischeinteresse.inabsolutezinishetaantalbezoekersuitderandstad danooklichtgestegen(plus2%. Oplossing:Indetoekomstzalgeotargettingdusietszwaardermoetenwegenindetotalestrategie. Deregio1aandeel1percentageswordenalssturingsinstrumentgebruiktomtevoorkomendatnietallebezoekers uitlimburgkomen(goedvoordeinternetrots,mindereffectiefbijhetbouwenaaneenexternimago.datdoel isvrijwelgerealiseerd:59%vandebezoekerskomtnietuitlimburg(2011:55%,streven:60%. 4 vooruitgangwordtveroorzaaktdooreensterkeoptimalisatievandesiteinvormgevingenstructuur 10

11 jaarverslag2012 financieeloverzicht 3. Website begroting2012 prognose Maintenance Webmaster Corporatefilm Content poortvanZuid1Limburg Impressievande website Zuidlimburg.nl Hetprojectplan PoortvanZuid1Limburg behelsteenindustrieelontwerpvaneendragendemastmetled1 schermennabijdecampuschemelotineengoedezichtlijnvanuitdea2. Onderdeelvanhetprojectplanisdeeigenaar/gebruikersverhouding.Regiobrandingzaliniedergevalgeen eigenaarworden,maarhuurder,naeeneenmaligeinvesteringomdaarmeehetexclusievegebruiksrechtte verwervenvandeschermen.momenteelwordtnoggewerktaandeeigendomsconstructie,hetontwerp,ende vergunningaanvraag.deoplevering(aanvankelijkvoorzienvoor2012isdaardoorverschovennaar2013. financieeloverzicht 4. PoortvanZuidHLimburg begroting2012 prognose Projectplan Plaatsing

12 jaarverslag partnerships(co1branding Imagoverbeteringheeftopdelangeduurnoodaansteedsverderdoorgevoerdeinhoudelijkebewijslast( proof whatyouclaim diederolvancampagnesondersteuntengedeeltelijkkanovernemen.ditisaltijddestrategie geweestvanregiobranding,maarin2012isdiewegversterktingezetdoormiddelvanhetontwikkelen in partnerships vanprojectenenactiviteitendiedegewenstepositioneringvanderegioversterkenenuitdragen. Brainport2020:LimburgEconomicDevelopment(LED HetaansluitenvanderegioopdeBrainport20201agenda, vergtnietalleeneenkrachtigeeconomischeontwikkeling, maarookeensterkimagobuiten maarvooralook binnenderegio.inopdrachtvanledwordendaarom projectengepositioneerddiedoorledzijnondersteund. Doelisombinnendeeigenregiodraagvlakenbekendheid teverwevenvoorled,enombuitenderegiode economischewerkelijkheidvanhetgebied(deaansluiting bijdebrainport20201agendakrachtigtebewijzen. Ontwikkeldzijn:website,nieuwsbrieven,video1formats, huisstijl,presentatieseneenoverkoepelende communicatiestrategie. B2BInternetmarketing tevredenheidvandeopdrachtgever(europeanlogisticscenterlimburgenliofwordtvoortgezet.desitewint internationaalaanautoriteit,nietalleendoordeawardsdiezijwonin2011,maarvooraldoordebetrokkenheid enpromotievaninternationaalvermaardelogistiek1goeroesdieguest1bloggerzijngeworden.depropositie wordtopgebouwdvanuiteengezamenlijkaanbodvanzuid1middenennoord1limburg. Desmartserviceshubisinmiddels,conformplan,overgedragenaanhetsamenwerkingsverbandvan16 dienstverlenendebedrijven,kennisinstellingenenoverheidsorganisaties. SamenwerkendeVVV slimburg(svl Decampagne LiefdevoorhetLeven isafgestemdmet JezalermaarWonen vanregiobranding.eris samengewerktophetgebiedvanherkenbaarheid,boodschap,planningengezamenlijkeinkoop.ookwordter samengewerktindeproductontwikkelinginled/leisure,omdatdeoutputvaneentoeristischesector bepalendisvoorhetimagovaneengebied. MaastrichtkandidaatCultureleHoofdstad2018 Depositioneringvanhetproject MaastrichtinsamenwerkingmetdeEuregiokandidaatCultureleHoofdstad vaneuropa2018,wasin2012onderdeelvandecampagneinnederland(zieookparagraaf2.de samenwerkingwordtindetoekomstversterktomdathetprojectmch2018vanwezenlijkbelangisvoorhet ladenvandeproposities leefkwaliteit en grenzelozeregio. 12

13 jaarverslag2012 HaagseLobbyTweedeKamerverkiezingen Inopdrachtvandedrie centrumgemeenten(heerlen,sittard1 Geleen,MaastrichtheeftRBZLde lobbyondersteundomzuid1limburg eenplektegeveninhetregeerakkoord alseuropeseproefregio.boodschap: Zuid1Limburgkaneengrotebijdrage leverenaandebvnederlandalsweer inslagendegrenzenteslechten binnendeeuregio.eriseenpaper 5 en eenkortefilm 6 vervaardigd( Zuid1 Limburgontgrenst,vooreen grenzelozegroeivannederland,ener isinsamenwerkingmetl1eendebat georganiseerdtussendekandidaat1 Kamerledenvanverschillendepartijen.Delobbyheeftgeleidtoteenpassageoverdebevorderingvan grensoverschrijdendopenbaarvervoer(eenbelangrijkonderdeelvandepropositie. WKWielrennen HetpodiumdathetWKWielrennenboodom deregiowereldwijdtepositioneren,is uitgebreidbespeeld.eeneventmetzoveelfree publicitybiedtdaarvooreenuitgelezenkans. RBZLheeftactiefmeegewerktaanhet rondeboek,zodatdejuistepositioneringvan hetgebiedgegarandeerdwerd.ookzijn publieksfoldersontwikkeld,enishet evenementaangekleedmet1,5kilometer sfeerbeelden.totslotwasereen Welcometo theworld actiewaarvandebeeldendehele wereldzijnovergegaan. 7 financieeloverzicht 5. CoHbranding begroting2012 prognose B2BInternetmarketing Beursstand

14 jaarverslag p.r.en(socialmedia HetimagovanZuid1Limburgwordtingrotematebepaalddoordepubliciteitoverderegio.Daaromishet belangrijkommediarelatiessystematischendoelgerichttebenaderenteneindeeenobjectiefbeeldvanderegio terugtezienindefree1publicityenpubliekemeningsvorming.ookhierwordtuitgegaanvaneeneerlijk, authentiekenvalideerbaarverhaal. In2012isondermeerdoorRBZLinsamenwerkingmethetmaandbladZuiderluchteengezamenlijkeworkshop georganiseerdvandemografen,bestuurdersenmedia,waarinonderzoekwerdgedaannaareenkernboodschap dierechtdoetaandetweewerkelijkhedendietegelijkinzuid1limburgbestaan:dewerkelijkheidvanop sommigeplekkenzeerevidentekrimp(endegevolgenvoorleefbaarheidenwelzijn,endewerkelijkheidvan regionaleambities,economischegroeieen redelijkstabiele (CBSbevolkingsontwikkeling. Deinspanningenophetgebiedvanmediarelatieshebbenaantoonbaargeleidtoteenserieoptimistische artikeleninlandelijkemedia.nrc,volkskrant,nosjournaalenvproradiobrachtenpositievereportages waarindetransformatievanzuid1limburgcentraalstondenderegiowerdgekenschetstalseengebieddatde afgelopendecenniaheeftbewezenoverdevitaliteitenweerbaarheidtebeschikkenomdewegomhoogweerte vinden. OokindeSocial1Mediakanalenwasdetoonoverwegendpositief,metnamerondomdecampagne.Uitingen overderegiowordenzorgvuldiggemonitorden waarnodig wordteradequaatenfeitelijkgereageerd. financieeloverzicht 6. PRHenmediarelaties 6.1. Adviesenuitvoeringmediarelatieslandelijk begroting2012 prognose Renaissance in Zuid -Limburg De Werkloosheid is in ZuidLimburg lager dan het Nederlands gemiddelde. Verklaring: vergrijzing en relatief goede economische ontwikkeling. Zuid-Limburg is grijzer dan NL en vergrijst ook sneller. De relatief grote gezinnen tijdens de babyboom worden nu massaal 65+. Zuid-Limburg is groener dan Nederland en vergroent ook sneller. Verklaring: de groei van het aantal studenten dat vervolgens in toenemende mate in de regio blijft. Sittard De levensverwachting in Zuid-Limburg is het laagst van heel Nederland, hoewel het verschil met het Nederlands gemiddelde slechts 0,8 jaar is. M aa s Sinds 2008 komen er jaarlijks meer mensen in Zuid-Limburg wonen dan er vertrekken (positief migratiesaldo. Geleen Heerlen Geu Maastricht l Het gemiddeld inkomen ligt iets lager dan het landelijk gemiddelde, maar door lagere woonlasten leidt dat niet tot minder koopkracht. In Zuid-Limburg gaan nog altijd meer mensen dood dan er geboren worden (negatief geboortesaldo. Zuid-Limburg is ruim tweemaal dichter bevolkt dan Nederland. Het is de 8ste dichtstbevolkte regio van het land, nog voor bv. regio Utrecht en regio Rijnmond. Sinds 2005 daalt jaarlijks de krimp en is zelfs bijna tot stilstand gekomen. Prognose CBS tot 2025: geen noemenswaardige krimp (bevolking zal stabiliseren ergens tussen de + 2,5% en -2,5% ten opzichte van nu. NRC / RB / Bron: CBS, Rabobank regiomotor, NiCIS 2011 Het gerestaureerde Glaspaleis in Heerlen, in 1932 ontworpen door architect Frits Peutz. Foto Leo van Velzen Geen stad in Zuid-Limburg viel zo diep als Heerlen na de sluiting van de mijnen. Maar in 2005 kwam de ommekeer. En ook economisch gaat het de gemeente steeds beter. Met nieuwe energie. Een stad die vervalt, daar willen burgers en bedrijven niks mee. Door Marcia Luyten H et scheelde weinig of het Glaspaleis uit 1935 in Heerlen was neergehaald. Zoals alles wat aan de mijnen herinnerde met wortel en tak werd uitgeroeid. In 1975 ging de laatste steenkolenmijn dicht en midden jaren tachtig was de ZuidLimburgse gemeente bankroet. Glorieerde ze in de jaren vijftig als de rijkste en modernste stad van Nederland, nog geen generatie later was de stad verloederd. Het hart van Heerlen werd een sinister junkenhol waar verslaafden foerageerden. Maar in 2012 komen voor het vijfde jaar op rij hiphoppers en breakdancers uit de hele wereld naar het voormalig glazen winkelpand voor The Notorious International Breakdance Event. De nieuwe naam van het pand is Schunck (spreek uit: sjoenk. Het is urban culture: een architectuurcentrum en een museum voor moderne kunst. Schunck biedt een podium aan beginnende musici en muzikanten van zijn eigen muziekschool. Als bibliotheek is het een publieke huiskamer voor 400 duizend bezoekers per jaar. Met de moed der wanhoop koos de gemeente in 1995 voor restauratie. Nog geen vijf jaar later riep de Union of International Architects het Glaspaleis van Frits Peutz uit tot een van de duizend belangrijkste gebouwen van de twintigste eeuw. Als culturele instelling werd Schunck opnieuw het hart van de stad. Dat was het ook in de gloriedagen van de steenkoolindustrie. Toen kwamen mijnwerkersvrouwen uit de wijde omtrek naar warenhuis Schunck voor al hun kleren, lakens en handdoeken die ze betaalden met bonnen van de mijn. Voor Heerlenaren is het gerestaureerde Glaspaleis toonbeeld van herwonnen zelfvertrouwen, zegt Riet de Wit, SPwethouder van economische zaken. Feit is dat in Heerlen de laatste tien jaar culturele plekken opbloeien. De gemeente investeerde fors. Na de renovatie van het glaspaleis, voor 25 miljoen euro, werden andere gebouwen van Peutz opgeknapt: Theater Heerlen en bioscoop Royal. Ook poppodium De Nieuwe Nor en cultuurhuis Patronaat kregen een tweede leven. Nu vestigen jonge kunstenaars van de academies in Maastricht zich in Heerlen en trekt de creatieve industrie erheen. Windbuilen Toen in de gloriedagen van de mijnen de Heerlense Carnavalsvereniging werd opgericht, heette die Winkbülle. Windbuilen, praatjesmakers, opscheppers, het was gezonde zelfspot van een trotse stad. Ze koesterde de wetenschap dat hier de wederopbouw van Nederland werd gefinancierd. Die bravoure is Heerlen kwijt. Geen stad in Nederland viel zo snel zo diep als Heerlen na de sluiting van de mijnen tussen 1965 en Er was weinig bedrijvigheid buiten de mijn, een middenklasse ontbrak. In 1975 stonden in Heerlen en omgeving mensen op straat werknemers van de mijnen, afgeleide werklozen. De straat verloederde en dat zat economisch herstel in de weg, vertelt wethouder Riet de Wit. Een stad die vervalt, daar willen burgers en bedrijven niks meer mee. Eind jaren negentig keerden de eigen inwoners zich van de stad af. Met het millenniumjaar als, zegt de wethouder, het absolute dieptepunt. In 2001 moest Operatie Hartslag Heerlen weer veilig maken. Van politie en justitie tot schoonmaakbedrijven en verslavingszorg, alle maatschappelijke organisaties werkten samen om criminelen en junks van de straat te halen. De kosten liepen volgens de gemeente in de miljoenen. De opbrengst is minder goed te kwantificeren, al nam het subjectieve veiligheidsgevoel van de burger toe. In 2003 voelde 51 procent van de Heerlenaren zich onveilig, in procent. In het stadscentrum waren in 2000 nog 950 drugsverslaafden. Die zijn nu weg. In 2005 was de stad clean, zegt wethouder De Wit. Heerlen kon beginnen zichzelf opnieuw uit te vinden. Culturele instellingen werd nieuw leven ingeblazen door de gemeente. Maar hoe zit het met een economische herrijzenis? Die weg uit het dal omhoog gaat twee stappen vooruit, een naar achter, zo blijkt. Is de bin- nenstad schoon, komt de economische crisis. Beginnen Heerlen en Aken op de landsgrens bedrijventerrein Avantis, woont er de korenwolf. Nadat rechtszaken rond de hamster tot aan de Raad van State zijn uitgevochten, blijken investeerders vertrokken. De bedrijven die bleven, ondervinden vooral hinder van de grensligging; in plaats van dat bedrijven kunnen kiezen tussen Duitse of Nederlandse regels, eisen beide landen naleving van de eigen voorschriften. Maar vooruit gaat het, sinds enkele jaren. Zuid-Limburg was in 2010 de sterkste economische stijger van het land, zo blijkt uit de Regio Top 40 van de Rabobank. Het aantal arbeidsplaatsen in de regio Heerlen groeit gestaag; van in 2005 naar in Mede dankzij een groots opgezette dierentuin groeide het toerisme. Heerlen is weg uit de landelijke toptien van winkelleegstand. En terwijl Zuid-Limburg in 2009 nog op onderste plek stond van de Regio Top 40, katapulteerde het zuiden zich in 2011 naar plaats 6. Haags monsterbedrag Maar Zuid-Limburg is meer dan de regio Heerlen. Het bestaat uit drie verschillende delen: Maastricht, Heerlen en Sittard-Geleen. De Oostelijke en Westelijke Mijnstreek (Heerlen en Sittard-Geleen, waren modern en welvarend tot Maastricht maakte eerder de neergang van zijn glas- en porseleinindustrie mee. Toen Heerlen in de jaren tachtig verloederde, werd Maastricht chic en Voor Heerlenaren is t Glaspaleis toonbeeld van herwonnen zelfvertrouwen rijk. Die gelijktijdigheid is geen toeval. Met de mijnsluiting kwam een monsterbedrag uit Den Haag naar het Zuiden: 535 miljoen gulden (243 miljoen euro tussen 1978 en Onderdeel van de herstructurering was dat Limburg vocht voor een universiteit. Ger Kockelkorn, toen PvdAgedeputeerde in de Provinciale Staten: Het was Maastricht of geen universiteit. Toen werd het Maastricht. Sittard-Geleen was na 1965 een ander verhaal. In wat de Westelijke Mijnstreek wordt genoemd, stond maar één mijn. Juist daar bleef een restant van de Dutch State Mines staan: een fabriek die plastic en kunstmest maakte. Deze chemische dochteronderneming bouwde voort op de kennis over materialen die in dik 70 jaar mijnindustrie was vergaard. In de decennia die volgden, transformeerde DSM zich met groot succes tot een beursgenoteerde onderneming. De kunstmestfabrikant werd producent van fijnchemicaliën, om in de eenentwintigste eeuw wereldwijd toonaangevend te zijn in voedingssupplementen en materialen voor in het menselijk lichaam, zogenoemde life sciences. Telkens wanneer DSM een bedrijfstak afstootte, bleef in SittardGeleen een substantiële rest achter. Paul Depla, burgemeester van Heerlen: DSM snoeide iets terug. De stronk bleef staan en daar groeiden nieuwe dingen uit. Die loten werden steeds weer nieuwe bedrijven. Voor de economie van Limburg is de Chemelot-Campus die Sittard aanlegde van groot belang. Op dit bedrijventerrein zoeken innoverende hightechbedrijven van over de hele wereld de afstammelingen van DSM op. Als Paul Depla uitlegt waarom Sittard-Geleen na 1975 niet in een zwarte afgrond verdween, vertelt hij eigenlijk wat er misging in Heerlen. Na de mijnsluiting is hier de tactiek van de verschroeide aarde gebruikt. Alles van de mijnen is rigoureus weggevaagd. Van zwart naar groen, was het credo. Schoorstenen, spoorlijnen, schachtgebouwen en mijnbergen, alles werd opgeblazen, vlakgemaakt, en met groen beplant. Depla: Het werk in de mijnen was ongezond en zwaar. Het was een hard bestaan. Het vooruitzicht op nieuwe schone werkgelegenheid was ook een opluchting. Wethouder De Wit nuanceert dat. Toen de mijnen werden gesloten, waren zij en haar man, SP-Kamerlid Jan de Wit, daar nauw bij betrokken. Ze stonden ontslagen mijnwerkers bij met juridisch advies. Riet de Wit: De elite van de stad stond te juichen toen de mijnen sloten. De mijnwerker zat te huilen in zijn huis. Deze arbeiders waren niet sterk genoeg om nieuwe kansen te pakken. Heerlen kreeg van Den Haag in ruil voor de mijnen de Rijksdiensten. Het CBS, het ABP, het Belastingkantoor verhuisden naar Heerlen. Slechts een klein deel van de oud-mijnwerkers vond daar werk. Depla: Ik sprak oude koempels die daar nog boos over zijn. Die zeggen: Ik had een jarenlange opleiding in de mijnen. Zat ik daar ineens achter de enveloppen van de Belastingdienst. Is Heerlen het slachtoffer van mislukte industriepolitiek? Totaal niet, vindt hoogleraar Luc Soete, directeur van het Maastrichtse Economische Onderzoeksinstituut naar Technologie en Innovatie (MERIT en vanaf komende september rector magnificus in Maastricht. De mijnsluiting was essentieel. Nederland heeft er juist goed aan gedaan vroegtijdig te herstructureren. Hij trekt de vergelijking met zijn thuisland, België. De mijnen zijn er later gesloten, de problemen nu veel groter. Weeffout Dat er tienduizenden mijnwerkers werkloos bleven, was volgens Soete onvermijdelijk. Deze uitstoot van arbeid was niet op te vangen. Hij ziet in de Limburgse industriepolitiek wel een weeffout. De technologische en chemische kennis uit de mijnen had moeten resoneren in de nieuwe universiteit. De toen nog Rijksuniversiteit Limburg begon niet met een technische, maar met een medische faculteit. Er is veel geld gepompt in het opkrikken van het streekhospitaal tot een academisch ziekenhuis. Dertig jaar later probeert Heerlen die weeffout te herstellen. Burgemeester Paul Depla: De stad Heerlen werd groot als leverancier van energie. Dat zit in het dna van onze samenleving. Daarom hechten we aan Nieuwe Energie als economische focus. Het is een mooie nieuwe vertaling voor Van zwart naar groen. We gaan als gemeenteraad voluit voor het Mijnwaterproject. Dit ambitieuze maar nog niet rendabele plan wil het door de aarde verhitte water in de oude mijnschachten gebruiken om woonwijken mee te verwarmen zoals ook de bedoeling is in het Maankwartier, een nieuwe wijk rond het Centraal Station van Heerlen. Maar voordat die industrie kon worden heropgebouwd, moest volgens Depla aan twee randvoorwaarden zijn voldaan: veiligheid en een aantrekkelijke woonomgeving. Welke factor blijkt voor bedrijven doorslaggevend om zich ergens te vestigen? Mensen moeten er willen wonen. Cultuur trekt jonge mensen aan. En dat brengt weer hippe hightechbedrijven naar de stad. De burgemeester, aangetreden in 2010, prijst Heerlen om zijn eigenzinnige koers op het gebied van cultuur. Dat herkennen ook anderen, onder wie Luc Soete: Terwijl Maastricht zich profileert als cultuurstad, is Heerlen dynamischer in de creatieve sector. Dat geeft een sterke economische impuls. Intussen is het veertig jaar geleden dat de mijnen werden gesloten. De laatste werkloze oud-mijnwerkers gaan nu met pensioen, blijkt uit de statistieken van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS. Daarmee zijn niet alle problemen voor de arbeidsmarkt opgelost. In de voormalig mijnwerkerskoloniën zijn twee, soms drie generaties werkloos. En een cultuur van achterstand wordt deels overgeërfd. Zo ontdekte Paul Jungbluth, aan de Maastrichter universiteit onderzoeker naar sociale ongelijkheid in het onderwijs, dat er al op peuterleeftijd een aanzienlijke groep leerlingen is, van wie de ouders verwachten dat hun kinderen later lage ambities zullen hebben. Die verwachting komt vaak uit. Limburg kent volgens de socioloog sterke segregatie. Niet op etniciteit, maar op sociaaleconomische kenmerken. Maar ook daar gloort hoop. Had Zuid-Limburg tot voor kort last van leegloop, de kansrijken trokken weg, in 2010 is die trend gekeerd. In 2011 concludeerde het CBS dat Limburg geen krimpgebied meer is. ZuidLimburgers zeggen zich weer trots te voelen Limburger te zijn. In de prille lente die Heerlen nu beleeft, maakt het al plannen voor Het is dan vijftig jaar geleden dat Joop den Uyl in de Stadsschouwburg in Heerlen het einde van de mijntijd aankondigde. Paul Depla: Wij gaan dat dus heel groots herdenken. Marcia Luyten is cultuurhistoricus en econoom en werkt als publicist. Momenteel schrijft zij een boek over Limburg, Het geluk van Limburg. 14

15 jaarverslag internalbranding Deeigenbewoners,bedrijven,overhedeneninstellingenalsambassadeursvanderegio.Misschienwelde meestwezenlijkedragersvaneensuccesvolleregiobranding.alsinterndetrotsopderegiostevigerwordt,dan ishetuitdragenvaneenzelfverzekerdeboodschapkansrijk. DitiseenbelangrijkedoelstellingvandeBrainportpositioneringviaLimburgEconomicDevelopment(LED.Door telatenzienenbewijzendatderegioeensterkespelerisophetgebiedvantoptechnologie(chemie,materialen, healthmoethetzelfvertrouwenvandezuid1limburgerinheteigenkunnentoenemen. customerrelations In2012ishetbeleidvoortgezetomdecontactenmetdonateurs,gemeentenenoverhedenteintensiveren. Nadatin2011decommunicatie1afdelingenvanalle18Zuid1Limburgsegemeentenzijnbezochtdoorde customerrelationsmanagervanregiobranding,zijnin2012decontactenmetdebedrijveneninstellingen geïntensiveerd. Inmiddelszijn13gemeenten(vande18volledigaangeslotenopdewebsitevanRegiobranding.Bedrijvenen instellingenmakenvooralveelgebruikvandeinfographicdiedoorrbzlisontwikkeldenwordtverspreid(zie ookparagraaf1.daarvanzijnerinmiddels4.500inomloopbijaangeslotenpartners. LimburgseLevens Hetsuccesvandeportrettenserieisdoorgezet.Erzijninmiddels150videoportrettenvervaardigdmeteen kijkersscharevan personen.netalsinvorigejarenheeftditgeleidtotwekelijksespotjesopl1(tven radioeneenmaandelijkseadvertentieindelimburgsebladen. financieeloverzicht 7. InternalBranding begroting2012 prognose LimburgseLevens OndersteunendeRadio1TV1internetcampagne Ondersteunendeprint1campagne Customerrelations

16 jaarverslag monitoring Zoalsbijdeoprichtingvandestichtingbepaald,wordtiederetweejaarhetimagovanZuid1Limburggemetenbij deprimairedoelgroep(30+,hbo+endaarbuiten.nade01metingin2008ende11metingin2010heeftin2012 de21metingplaatsgevonden 8. Eenmeerrobuusteenzakelijkereputatieisnoodzakelijkomduurzaamhoogopgeleideinwoners(eninhun kielzogbedrijvenvasttehoudenenaantetrekken.debrandingisdaaromsterkgefocustopinnovatie,kwaliteit vanleefomgeving,kwaliteitvangastronomieenverblijf,deeuropeseliggingenmaastricht(alssymboolvoor stedelijkekwaliteit. Uitde01metingImagoZuid1LimburgvandeUniversiteitMaastrichtblijktdatdedoelgroepZuid1Limburg nauwelijksassocieerdemetcarrièrekansen(15%entoptechnologie(14%. HetdoelvanhetprojectRegiobrandingZuid1Limburgisdanook:hetimagovanderegioversterkenopde aspecten carrièrekansen en toptechnologie.alsdoelstellingisin2008geformuleerdomin2012resp.25% (carrièrekansenen20%(toptechnologietescorenbijdedoelgroep. Volgensde21metingvandeUniversiteitMaastrichtzijndeimago1aspecten carrièrekansen en toptechnologie bijdedoelgroepgestegennaarresp.25%en35%,enzijndaarmeededoelstellingenvandestichtingbehaald. financieeloverzicht 8. Monitoring begroting2012 prognose OnderzoekscapaciteitUM

17 jaarverslag bedrijfsvoering In2012zijnergeenopvallendezakentemeldenbetreffendedebedrijfsvoering. financieeloverzicht 9. Bedrijfsvoering begroting2012 prognose Personeelskosten Huisvesting Kantoorart.enICT Vergaderingenenontvangsten Abonnementenenlidmaatschappen Juridische1accountancy1enbankzaken Reis1enverblijfskosten PR&Representatie Telefonieeninternet Autokosten DejaarlijksDagvandeDonateursvanRegiobrandingZuidILimburginGaiaZoo:belangrijkvoorhetjaarplan,belangrijkvoorhetnetwerk. 17

18 jaarverslag VooruitzichtenBegroting2013 AlsapartebijlagebijditjaarverslagishetActiviteitenplan2013enverder( OpVolleStoomVooruit gevoegd.op ditmomentwerktrbzlerhardaanomdebasisorganisatiemetbasisactiviteitentegaranderenna1januari 2013.Daartoewordendeoverheidspartners(18gemeentenenprovinciegevraagdhuninvesteringvan1euro perinwonervoorttezetten,aldannietvialed. Metprivatepartnerswordenpartnershipsontwikkelddiedeon1brandversterkendeprojectengaandragen.Om hetovergangsjaarmogelijktemakenwordtvanheneeneenmaligebijdragegevraagdvan40%vanhun voormaligejaarbijdrage. Alsderesultatenvanditinvesteringsprogrammahelderzijn,kaneendefinitievebegroting2013doorhet DagelijksBestuurwordenvastgesteld. Voorlopigwordtdebegrotingenhaardekkingvandebasisorganisatiealsvolgtgeraamd: 1. Personeel HuisvestingenBedrijfsvoering Website Mediarelaties Limburg Portrettenserie SocialMedia PoortvanZuid1Limburg Monitoring CorporateCampagne Totaal Dekking Provincie,1europerinwoner Gemeenten,1europerinwoner Privatepartners Onttrekkingbestemmingsreserven Totaal Doorverschillendepartnerszijntoezeggingengedaanwaarmeeiniedergevaldeeerstehelftvan2013isgedekt. Erkunnenzichin2013tweescenario svoordoen: A. Inhetvoorjaarwordtduidelijkofop1juli2013LimburgBrandingtotstandkomt,waarbijdekosten vandebasisorganisatie(en activiteitenvanafdatmomentdoordeprovinciegedragenwordt. B. MochtdeLimburgBrandingnietoflatertotstandkomen,wordttijdigmetdehuidigepartners overlegdovereen(verlengdeovergangsperiode. 18