Jaarverslag 2010 OMFL. Ontwikkelingsmaatschappij Flevoland bv

Transcriptie

1 Ontwikkelingsmaatschappij Flevoland bv OMFL Jaarverslag 2010 Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de provincie Flevoland laten we in dit jaarverslag enkele ondernemers aan het woord die een bijdrage hebben geleverd aan de groei en welvaart van de provincie. Ondernemers die de mogelijkheden van dit nieuwe land op waarde wisten te schatten. Het is slechts een kleine greep uit de vele bedrijven die in de loop der tijd diezelfde stap namen. Wat de geïnterviewden bindt is het feit dat ze het Flevolandse bedrijfsleven van het eerste uur vertegenwoordigen. Reden genoeg om eens met ze te gaan praten. Over toen, nu en de toekomst.

2 Colofon Dit jaarverslag 2010 is verschenen in een oplage van 500 en is tot stand gekomen met medewerking van Kopij Marion Wichard Linking Brain, Lelystad Interviews De Dames Katja van den Burg, Almere Vormgeving Engelse Verdonk Ontwerpers BNO, Almere Fotografie Juul Baars, Lelystad Maarten Feenstra, Feenstra Fotografie, Almere Druk Evers Litho & Druk, Lelystad Ontwikkelingsmaatschappij Flevoland bv Postbus AC Lelystad Het Ravelijn BR Lelystad info@omfl.nl Een groot deel van de projecten van de Ontwikkelingsmaatschappij Flevoland bv wordt mede gefinancierd door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) van de Europese Commissie en door de provincie Flevoland. 2

3 Inhoudsopgave Voorbericht van de Raad van Commissarissen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders Verslag van de Raad van Commissarissen Preadvies jaarrekening 2010 Decharge directie en Raad van Commissarissen Verslag van de directie Missie, visie en ambitie, strategie Terugblik op 2010 Personeel en organisatie Publiciteit en netwerk Vooruitblik Verslag van de activiteiten Innovatie en ontwikkeling Kansen voor Flevoland Flevolandse Ondernemers Ondersteuning (FLOO) Investeringsbevordering Thematische acquisitie Internationalisering Flevolands Informal Investors Netwerk (FLIIN) Toerisme Flevoland Activiteiten 2010 Activiteiten 2011 Financiering en Participaties Financieringsfonds REOF Deelnemingen in MKB Flevoland B.V. en Technofonds Flevoland B.V Projectinzet 2010/ Bijlagen Overzicht gebruikte afkortingen OMFL Nevenfuncties Jaarrekening Controleverklaring

4 Duurzaamheid, bio-based economy en stadslandbouw spelen de komende decennia een grote rol. Bert Gijsberts, Boogaart Almere Samen op weg naar een mooie toekomst Net als de provincie Flevoland bestaat Boogaart Almere 25 jaar. Een Twents familiebedrijf zag groeimogelijkheden in Flevoland en besloot er een zelfstandige vestiging op te zetten. Bert Gijsberts was er vanaf het begin bij en heeft het bedrijf uitgebouwd tot één van de 25 grootste Nederlandse bedrijven in zijn vakgebied. Er heerste een pioniersmentaliteit: samen op weg naar een mooie toekomst. Gijsberts, een geboren Flevolander, heeft zijn provincie nog gekend als een kale vlakte. Met zijn bedrijf mocht hij een groot deel hiervan invullen met groenvoorzieningen en andere infrabouw. Terugkijkend had Gijsberts zakelijk best een aantal andere beslissingen willen nemen. Maar hij is een optimist met zijn blik op de toekomst gericht. Sociaal ondernemerschap staat hierbij centraal; meer innovatieve diensten en een maatschappelijke bijdrage met de meerwaarde van groen. Duurzaamheid, bio-based economy en stadslandbouw spelen de komende decennia een grote rol, volgens Gijsberts. Op het gebied van innovatie is de OMFL een goede verbindingsofficier. De OMFL kan de onder nemer helpen bij een doorgroeiende vraag naar investeringsvermogen en nieuwe bedrijfsconcepten neerzetten. Inmiddels is er veel veranderd; de gemeenten en de provincie zijn gegroeid en de inspraak is toegenomen. Ook is er meer nationale regelgeving. Maar Gijsberts vindt dat in Flevoland de lijnen tussen ondernemers en overheden nog steeds kort zijn. Gijsberts heeft het familiebedrijf volwassen zien worden. In die tijd zijn ook zijn vier kinderen opgegroeid. Zeker drie daarvan willen in de toekomst doorgroeien met de inmiddels Boogaart Almere Infra Groep bv. Samen op weg naar een mooie toekomst

5 Voorbericht van de Raad van Commissarissen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders Verslag van de Raad van Commissarissen DDe Raad van Commissarissen (RvC) van de Ontwikkelings - maatschappij Flevoland bv (OMFL) heeft in 2010 onder meer aandacht besteed aan de interne organisatie. De OMFL heeft haar beschrijving Administratieve Organisatie en het Directie - reglement geheel herzien. Beide stukken zijn uitvoerig besproken door de RvC. Ook de aandeelhouder van de OMFL heeft zijn inbreng gehad in de totstandkoming van de hernieuwde versie van beide reglementen. Ten gevolge van wettelijke veranderingen heeft ook de pensioenregeling van de medewerkers wijzigingen ondergaan. De OMFL is met name een projectorganisatie. Dit heeft tot gevolg dat de OMFL (een deel van) haar activiteiten voor financiert. De door de OMFL opgestelde liquiditeitsoverzichten en prognoses bewijzen hierbij hun waarde. De OMFL maakt gebruik van de mogelijkheden die subsidieprogramma s bieden en doet ook een beroep op de voorschotregelingen van dergelijke programma s. Helaas lopen de voorschotbetalingen regelmatig achter bij de feitelijke ontwikkelingen en betalingen ten behoeve van de uitvoering van projecten. In het voorjaar van 2010 hebben drie externe controle-instanties de OMFL doorgelicht. Veelal wordt naar dezelfde informatie gevraagd en worden grotendeels dezelfde controles uitgevoerd: juiste verantwoording werkzaamheden, naleving Administratieve Organisatie, berekening uurlonen, aansluitingen vanuit de projectadministraties. In 2010 vergaderde de RvC vier keer in aanwezigheid van de directie. De voorzitter van de RvC voerde regelmatig overleg met de directeur. In en buiten de vergaderingen is de RvC uitvoerig geïnformeerd over de gang van zaken, zowel door mondelinge als door schriftelijke rapportages. De begroting voor het jaar 2011 is in de vergadering van 30 augustus 2010 geaccordeerd. Voorts besprak en fiatteerde de RvC het jaarplan 2011 in diezelfde vergadering. De jaarrekening over 2009 is na toelichting door de directie vastgesteld in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 30 augustus De RvC constateert met genoegen dat de organisatie ondanks de economische crisis een goed jaar achter de rug heeft. De verslechterde economische situatie heeft de organisatie weliswaar voor een extra uitdaging geplaatst, anderzijds wordt in deze periode van economische tegenwind ook duidelijk hoe noodzakelijk het is de economie proactief te versterken. De OMFL doet dat in de vorm van projecten in samenwerking met diverse partners in Flevoland. De RvC spreekt zijn waardering hiervoor uit en bedankt de partnerorganisaties voor de profijtelijke samenwerking. De RvC kijkt met grote tevredenheid terug op 2010 en is directie en medewerkers van de OMFL zeer erkentelijk voor hun inzet in het belang van de Flevolandse economie. Tot slot heeft de RvC de mogelijkheden verkend om nauwer samen te werken met de RvC van Beheer Flevoland Participaties B.V., de rechtspersoon die het MKB Fonds Flevoland B.V. en het Technofonds Flevoland B.V. beheert. In dit kader is besloten om het beheer van het Financieringsfonds Regionaal Economische Ontwikkeling Flevoland (REOF), ondergebracht in De Aanjager B.V., uit te besteden aan Beheer Flevoland Participaties B.V. 5

6 Voorbericht van de Raad van Commissarissen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders DPreadvies met betrekking tot de jaarrekening 2010 De directie heeft de balans per 31 december 2010, de winsten verliesrekening over 2010, de bij de stukken behorende toelichting en het jaarverslag omtrent de gang van zaken aan Voorgesteld wordt het resultaat uit bedrijfsuitoefening ad toe te voegen aan de egalisatiereserve. Voorgesteld wordt tevens het geconsolideerde negatieve resultaat uit de participatie - de RvC voorgelegd. De jaarrekening is gecontroleerd door fondsen ad ten laste van de overige reserves te accountants kantoor Meeuwsen ten Hoopen te Lelystad en is brengen. Vooruitlopend hierop is dit resultaat reeds verwerkt in voorzien van een goedkeurende verklaring, zoals blijkt uit de in de balans per 31 december deze jaarrekening opgenomen controleverklaring. Financiering betreft het verstrekken van participatie kapitaal en Uit de risicoparagraaf blijkt dat geen extra voorzieningen (achtergestelde) leningen via het Financieringsfonds Regionaal opgenomen hoeven te worden. Wij stellen de Algemene Economische Ontwikkeling Flevoland (REOF), ondergebracht in Vergadering van Aandeel houders voor de jaarrekening, De Aanjager B.V., en via de onafhankelijk opererende fondsen bestaande uit de balans per 31 december 2010 en de winst- en MKB Fonds Flevoland en Technofonds Flevoland. Deze fondsen verliesrekening 2010, vast te stellen. worden zelfstandig bestuurd vanuit Beheer Flevoland Het totale resultaat bedraagt en is in onderstaande tabel Participaties B.V. De resultaten van deze fondsen worden nader gespecificeerd. (gedeeltelijk) verwerkt in de jaarrekening van de OMFL. Resultaat OMFL Resultaat uit bedrijfsuitoefening OMFL Technofonds Flevoland B.V.: resultaat participaties exploitatie MKB Fonds Flevoland B.V.: resultaat participaties exploitatie De Aanjager B.V.: resultaat participaties exploitatie Subtotaal Onttrekking aan de voorziening gerealiseerde participaties Resultaat

7 Voorbericht van de Raad van Commissarissen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders Decharge directie en Raad van Commissarissen V Voorgesteld wordt de directie decharge te verlenen voor het gevoerde bestuur in het afgelopen jaar en de Raad van Commissarissen voor het gehouden toezicht op het bestuur, een en ander onverminderd het bepaalde in het Burgerlijk Wetboek. Lelystad, 23 februari 2011 De Raad van Commissarissen, De heer A.L. Greiner (voorzitter) Mevrouw dr. P.C. Plooij-van Gorsel (vicevoorzitter) De heer P.J. Visscher (secretaris) Raad van Commissarissen, van links naar rechts: de heer A.L. Greiner, de heer P.J. Visscher en mevrouw dr. P.C. Plooij-van Gorsel. 7

8 In Flevoland liggen voor ondernemers meer kansen dan waar dan ook in Nederland. Peter Hoorneman, De Eemhof 30 jaar geleden: mogelijkheden in een bak modder Voordat Peter Hoorneman als directeur van De Eemhof aan de slag ging, kende hij Flevoland niet en gebruikte hij de provincie alleen om er hard doorheen te rijden. Sinds drie jaar beseft hij dat het een fantastische regio is met volop ruimte. Hier liggen voor ondernemers meer kansen dan waar dan ook in Nederland. Hoorneman heeft bewondering voor de visie van Piet Derksen, grondlegger van Sporthuis Centrum, het huidige Center Parcs. Hij is degene die 30 jaar geleden grote mogelijkheden zag in een bak modder. Foto s uit 1980 laten een soort maan landschap zien, waar een aantal bungalows werd neergezet. Als de huidige directeur nu uit zijn raam kijkt, ziet hij daar een bos met monumentale bomen erin. Een stukje verder ligt een jachthaven. Flevoland is bijzonder, aldus Hoorneman. Het is niet één van de rijkste provincies, maar de ambtenaren bieden wel een luisterend oor en nemen de tijd voor hem als ondernemer. Er is een wil en er zijn mogelijk - heden om ondernemers te steunen. Hierdoor ligt er een toekomst, zeker gelet op alle kansen en de ligging van deze unieke polder achter de dichtbevolkte Randstad. De OMFL kan volgens Hoorneman een initiërende en coördinerende rol blijven spelen in de gesprekken tussen de provincie en ondernemers. Daarbij vindt hij het belichten en onderzoeken van alles wat onze provincie biedt van groot belang. Een modderpoel is Flevoland allang niet meer, maar er zijn nog volop kansen om de provincie nog mooier te maken.

9 Verslag van de directie Missie, visie en ambitie, strategie MMissie De OMFL is in heel Flevoland voor een aantal sectoren de aanjager van economische ontwikkelingen. Zij bevordert actief investeringen en werkgelegenheid in Flevoland en stimuleert economische samenwerking. De OMFL is een uitvoerings - organisatie die het economisch beleid van de provincie Flevoland als vertrekpunt hanteert. Daarbinnen zoekt zij proactief naar kansen voor verdere economische groei van Flevoland. Visie en ambitie De OMFL investeert in goede relaties met bedrijfsleven en lokale en regionale overheden en vervult een makelaarsfunctie tussen deze organisaties. De OMFL opereert proactief, slag vaardig, zelfbewust en onafhankelijk; zij is, zeker in tijden van economische tegenwind, een vanzelf sprekende en onmisbare partner bij economische ontwikkelingsprojecten in Flevoland. De ambities van de OMFL voor de komende jaren zijn als volgt samen te vatten: zorgen voor een hefboomeffect: een multiplier van drie op de basissubsidie van de provincie Flevoland; uitbreiden van de provinciegrens-overschrijdende samenwerking tussen grote bedrijven, universiteiten en regionale samenwerkings organisaties; zorgen voor evenwichtige financiering: provincie/markt/ overige inkomsten (subsidies); op peil houden van de slagkracht en daarmee de formatie van de organisatie; voeren van de discussie over uitbreiding van het aandeelhouderschap; bespreken van de wenselijkheid verbreding van het takenpakket. Strategie De toegevoegde waarde van de OMFL ligt in het voor de markt uit initiëren en realiseren van projecten. Bij de selectie daarvan ligt de focus op kansrijke projecten, waar met een creatieve aanpak kosten effectief resultaat kan worden geboekt. Daarbij richt de OMFL zich op de volgende vier thema s: 1 Innovatie en Ontwikkeling De OMFL initieert, ontwikkelt en voert projecten uit in samen - werking met bedrijven en intermediaire organisaties. Door clustering naar thema of geografische ligging binnen die projecten kunnen activiteiten van individuele bedrijven elkaar versterken. 2 Investeringsbevordering De OMFL richt zich hierbij vooral op acquisitie, in eerste instantie gericht op buitenlandse bedrijven en bedrijven binnen bepaalde thema s of sectoren. De keuze voor bevordering van inter natio - nalisering sluit goed aan bij de behoefte van het bedrijfsleven: ook het midden- en kleinbedrijf werkt immers in toenemende mate over de grenzen heen. 3 Toerisme Flevoland Toerisme Flevoland is een bedrijfsonderdeel van de OMFL en werkt aan de marketing en promotie van de toeristische sector in Flevoland. De toeristisch-recreatieve sector is van toenemend economisch belang en een gerichte promotie kan deze sector in Flevoland verder versterken. 4 Financiering en participaties Het gaat hier om het verstrekken van participatie kapitaal en achtergestelde leningen via het Financieringsfonds Regionaal Economische Ontwikkeling Flevoland (REOF) en de onafhankelijk opererende fondsen MKB Fonds Flevoland B.V. en Technofonds Flevoland B.V. Deze fondsen worden zelfstandig bestuurd vanuit Beheer Flevoland Participaties B.V. 9

10 Verslag van de directie DTerugblik op 2010 Diverse grote (beursgenoteerde) ondernemingen hebben in de loop van 2010 de wind weer in de zeilen gekregen en beter gepresteerd dan in Voor de meeste bedrijven in het mkb komt het herstel vanuit de economische crisis iets later. Dat geldt ook voor Flevoland: het overgrote deel van het Flevolandse bedrijfs leven behoort tot het mkb-segment. Veel bedrijven beleefden 2010 als een moeilijk jaar, maar de eerste tekenen van herstel zijn bij veel bedrijven zichtbaar en de vooruitzichten voor 2011 zijn beter. Een ontwikkelingsmaatschappij participeert door gaans in projecten en samenwerkingsverbanden die commercieel nog niet op eigen benen kunnen staan. Aan deze projecten kleven de nodige (financiële) risico s. Ook deze samenwerkende bedrijven en organisaties hebben financiering nodig, waaronder externe financiering. De OMFL constateert dat in 2010 de markt voor externe financiering voor het mkb nog steeds moeilijk is. Voorafgaand aan de gemeenteraadsverkiezingen in 2010 heeft de OMFL de bereikte resultaten voor heel Flevoland en per gemeente in kaart gebracht. Deze resultaten en de ambitie van de OMFL zijn met de (nieuwe) wethouders en met de gemeente - lijke mede werkers besproken. Doel is om de ambitie van de OMFL uit te dragen en om een mogelijke aandeel houdersrelatie met de OMFL op de plaatselijke agenda te zetten. Rondom de naderende provinciale verkiezingen in maart 2011 heeft de OMFL een werkbezoek voor de Commissie Werk georganiseerd. Een aantal fracties van politieke partijen is bezocht, met hen zijn gesprekken gevoerd of is een presentatie gegeven. Daarnaast is een notitie opgesteld en aan alle Flevolandse partijen gezonden. Almere is vanuit economisch perspectief bezien een belangrijk werkterrein voor de OMFL. De OMFL voert diverse activiteiten en projecten uit in Almere. De OMFL werkt aan het Economisch Offensief Almere door te participeren in de zgn. tafelstructuur en diverse activiteiten daaromheen. Ook droeg zij bij aan het programma voor een van de studiedagen voor gemeente - raadsleden. In 2010 heeft de OMFL een duidelijk zichtbare neven vestiging geopend in Almere in een pand dat gedeeld wordt met de Vereniging Bedrijfskring Almere (VBA), Almere City Marketing (ACM) en de Economic Development Board Almere (EDBA). Doel is en blijft om in de praktijk de toegevoegde waarde van de OMFL in Almere te demonstreren, waardoor zij in de toekomst een vanzelfsprekende partner is en blijft bij de uitvoering van het Economisch Offensief Almere. Opening pand Almere, van links naar rechts: Hans Snel, Jan Brink, Joep Kramer, Henk Weyschedé en Ben Scholten. 10

11 Verslag van de directie Terugblik op 2010 De OMFL heeft een zekere schaalgrootte nodig om haar werk goed te doen: een bepaalde slagkracht is vereist. Het aantal hiervoor benodigde fte s ligt hoger dan de basisformatie die uit de vaste provinciale subsidie gedekt wordt. Uit de resultaten over de afgelopen vijf jaren blijkt dat een OMFL in haar huidige omvang goede resultaten boekt voor Flevoland. De OMFL is zichtbaarder en zij neemt een steviger positie in. De vaste bijdrage (basissubsidie en werkkapitaal) van de provincie Flevoland vormt de basis voor de OMFL om een hef - boom effect te creëren: een multiplier op iedere door de provincie Flevoland geïnvesteerde euro aan basisfinanciering. Daarmee wordt ook de formatie op de benodigde sterkte gebracht. Personeel en organisatie Administratieve organisatie Het in eigen beheer uitvoeren en administreren van het groeiende aantal projecten vergt een goede inrichting van de backoffice. Bij een aantal externe controles zijn geen omissies aan het licht gekomen. De accountant heeft vastgesteld dat het (financiële) beheer op een adequate wijze wordt verricht. Formatie In 2010 is de formatie versterkt met een projectleider Innovatie en Ontwikkeling. Bovenstaande uitgangspunten zijn het fundament voor de toekomstige financiering van de OMFL. Het gaat dan met name om het ontwikkelen van een goede opvolger voor het project Kansen voor Flevoland (zie pagina 16 van dit jaarverslag). Het merendeel van de projecten waaraan de OMFL en haar samenwerkingspartners in 2010 hebben gewerkt, is succesvol verlopen. Voor specifieke projecten schakelt de OMFL externe specialisten in. Zo kan de OMFL met een kleine, slagvaardige vaste formatie en de tijdelijke inzet van derden flexibel opereren. Het ziekteverzuim van de OMFL over 2010 is met een percentage van 3.0% laag en wordt voornamelijk door één langdurige zieke medewerker veroorzaakt. Enkele voorbeelden hiervan zijn: aanbesteding glasvezelnetwerk Flevoland opzet CompoWorld Life Science Innnovation Platform/Gezondheid Mens en Dier Masterclass Urk Onderzoek naar mogelijkheden CO 2 -pijpleiding vervolg Immuno Valley AbelLife fietsroutes handelsmissies naar China bidbook Stork/Fokker RINGG-loket voor duurzaamheid Omschrijving functie Personeel OMFL Directie 1,0 1,0 Stafbureau 3,6 3,5 Team Innovatie & Ontwikkeling 5,3 6,2 Team Toerisme 2,4 2,4 Team Investeringsbevordering 2,3 2,3 Totaal in fte 14,6 15,4 Per thema is elders in dit jaarverslag een toelichting opgenomen van de concrete activiteiten en resultaten in Een totaaloverzicht is opgenomen op pagina 32. Het aantal medewerkers (2,15 fte) van Beheer Flevoland Participaties B.V. is in dit overzicht buiten beschouwing gelaten. 11

12 Verslag van de directie Terugblik op 2010 BOB netwerkborrel op de Creative Campus Almere. Publiciteit en netwerk Publiciteit Begin 2009 startte de OMFL met een digitale nieuws brief. Deze vorm van informatievoorziening voorziet in een behoefte gezien het feit dat het aantal abonnees sindsdien is verdubbeld tot ruim Een ander mooi resultaat is het filmpje Kansen voor Flevoland, geproduceerd in Hierin vertellen onder nemers wat het project Kansen voor Flevoland voor hen in de dagelijkse bedrijfsvoering heeft betekend. Het project Masterclass Urk is afgesloten met een boekje waarin de betrokkenen terugblikken op deze reeks workshops. Vanuit ondernemerszijde is de OMFL benaderd om dit initiatief verder uit te rollen binnen Flevoland. De OMFL kwam zeer regelmatig in het nieuws. De in 2010 uitgebrachte persberichten zijn vrijwel allemaal door de regionale media overgenomen. Daarnaast heeft de OMFL acte de présence gegeven op een aantal beurzen, zoals InnoFlevo in Almere, de NIDV-beurs (defensie) in Ahoy in Rotterdam en het Zakenfestival Almere, en heeft zij diverse presentaties en workshops verzorgd. Toerisme Flevoland heeft als marketingorganisatie van het toeristisch product Flevoland diverse publicaties uitgebracht: Magazine OOK Flevoland, de Eropuit krant OOK Flevoland, Z-cards, flyer voor AbelLife en MP3 fietsroutes, advertenties in dag- en weekbladen en een brochure activiteitenplan Voorts is een aantal campagnes gelanceerd en heeft Toerisme Flevoland op verschillende beurzen gestaan (Vakantiebeurs, BOOT Düsseldorf, 50PlusBeurs). In het magazine Flevoland Business heeft een artikelenreeks gestaan over activiteiten van de OMFL. Een van de BOB-borrels kwam hieruit voort: deze stond in het teken van de koppeling tussen de traditionele industrie en de creatieve industrie en vond plaats op de Creative Campus in Almere. Netwerk Via het lidmaatschap van VNO-NCW en alle Flevolandse bedrijfskringen heeft de OMFL een actieve rol vervuld binnen deze netwerken. In nationaal verband participeert de OMFL onder meer in een netwerk met andere ontwikkelings maat schappijen rondom verloedering en herstructurering van bedrijventerreinen en in een cluster rondom de nationale defensie-industrie. Ook neemt de OMFL deel aan bijeenkomsten en activiteiten die worden georganiseerd ten behoeve van de economische ontwikkelingen in de Noordelijke Randstad. 12

13 Verslag van de directie HVooruitblik Het gaat de goede kant op: de economische vooruitzichten voor 2011 zijn een stuk beter dan die voor Met name geldt dit voor het midden- en kleinbedrijf en dat mkb omvat in Flevoland meer dan 90 procent van de economie. In moeilijke economische tijden bewijst ondernemend Flevoland in samenwerking met een faciliterende overheid over veel creativiteit te beschikken in de overgang naar betere tijden. Diverse nieuwe producten en diensten worden ontwikkeld, nieuwe markten worden aangeboord, nieuwe samen werkings - verbanden zien het licht. In 2011 en de jaren daarna zullen daarvan de vruchten worden geplukt. De medewerkers van de OMFL verkennen deze mogelijkheden graag met het bedrijfsleven. Hiermee is de OMFL ondernemers van dienst bij de realisatie van hun plannen. Op deze wijze faciliteert de OMFL bedrijfsleven, overheden en andere organisaties. Zo bewijst de OMFL de organisatie te zijn die de oprichters in 2004 voor ogen hadden: een kleine, krachtige, regionale ontwik - ke lingsmaatschappij, die als organisatie van doeners kansrijke projecten op economisch gebied initieert, uitwerkt en aanjaagt. Daarmee draagt de OMFL actief bij om de provincie Flevoland economisch nog beter op de kaart te zetten. Het motto blijft: Wij werken aan Flevoland. En dat doen wij samen met u! Lelystad, 3 januari 2011 Drs. Jan Brink Directeur Jan Brink 13

14 Ik hoor hier thuis. Flevoland is van mij zoals ik van Flevoland ben. Koos in t Hout, Kwoot Groei is geen doel, leuke dingen doen wel! Ik hoor hier thuis. Flevoland is van mij zoals ik van Flevoland ben. Koos in t Hout is opgegroeid in Flevoland en hij houdt van de provincie. Het is dan ook geen vreemde keuze dat hij in Dronten zijn bedrijf KWOOT heeft gevestigd. In t Hout begon 23 jaar geleden als freelance landbouwjournalist met het schrijven van teksten; vanuit Dronten. Inmiddels leidt hij zijn bedrijf KWOOT met 14 medewerkers. KWOOT is uitgegroeid tot een full service communicatie- en reclamebedrijf met de nadruk op nieuwe media. Het runnen van een eigen bedrijf in Flevoland bevalt In t Hout goed. De pioniersgeest in de provincie spreekt hem aan. Veel nazaten van de pioniers zijn nog steeds actief in Flevoland, dit zorgt voor een goede sfeer en gevoel van herkenbaarheid. Volgens In t Hout dreigt de echte pioniersgeest te verdwijnen met het volwassen worden van de provincie. Dat is jammer, maar niet terug te draaien. In t Hout vindt dat de OMFL toegevoegde waarde heeft voor het bedrijfsleven. Wel vindt hij dat de OMFL het bedrijfsleven nog meer zou kunnen betrekken bij de uitvoering van het beleid van de overheid. Zodoende kan de OMFL meer kansen signaleren en deze samen met het bedrijfsleven oppakken. Want in het nuchtere Flevoland is nog genoeg ruimte voor ontwikkeling. Terugkijkend op de afgelopen jaren is In t Hout tevreden met zijn bedrijf. De vrijheid die hij zelf ervaart, brengt hij over op zijn medewerkers. Wij zijn ambitieus. Maar groei is geen primair doel. Leuke dingen doen wel.

15 Verslag van de activiteiten HInnovatie en Ontwikkeling Het team Innovatie en Ontwikkeling neemt initiatieven en ondersteunt activiteiten die leiden tot een beter productie- en vestigingsklimaat voor ondernemers. Zo is het initiatief genomen tot het opzetten van kennis- en innovatieclusters waaraan bedrijven en kennis instellingen deelnemen. De rol van Innovatie en Ontwikkeling is met name die van procesmanager: via intensieve begeleiding maakt de OMFL kansrijke projecten realiseerbaar. Tevens voert het team Innovatie en Ontwikkeling projecten en programma s uit voor en door ondernemers in opdracht van gemeentes, provincie en rijk. Aan de volgende zeven programma s en projecten is in 2010 gewerkt: 1 Kansen voor Flevoland richt zich op clustering binnen negen speerpuntsectoren. Tot nu toe heeft de OMFL elf clusters geïnitieerd en begeleid. De cluster activiteiten hebben geleid tot vijftien verschillende innovatieprojecten. Zie pagina 16 voor meer informatie over Kansen voor Flevoland. 2 Innovatie Skills Lab is een onderdeel van het Pieken in de Delta-project Zorgen voor Morgen. Dit project voert de OMFL uit samen met de Taskforce Innovatie Regio Utrecht (TFI) en de Amsterdamse Innovatie Motor (AIM). De OMFL richt aan Het Ravelijn te Lelystad een trainingsfaciliteit in, waarin zorg perso - neel getraind kan worden en regionale mkb ers hun innovatieve producten kunnen laten testen. Eind 2010 is de Stichting Skills Lab Flevoland opgericht. De belangrijkste gebruikers worden ROC Landstede, ROC Flevoland en het Flevoziekenhuis. 3 Creatieve beroepen in de groei is een Pieken in de Deltaproject van ROC Flevoland, OMFL en de gemeente Almere. Doel is om begin 2011 twee werk ateliers in gebruik te nemen: Mode en ICT/Nieuwe Media. In de ateliers worden scholieren, werklozen en herintreders uitgedaagd om in drie maanden tijd een product of dienst te ontwikkelen en te presen teren tijdens een expositie of show. De OMFL is penvoerder van dit project. geselecteerd. In totaal biedt het programma ruimte voor 44 Flevolandse deelnemers. 5 Pontes Medical is een Pieken in de Delta-project van het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMC), VU Medisch Centrum (VUMC) en Amsterdam Medisch Centrum (AMC). Pontes Medical faciliteert, mobiliseert en accelereert medische innovatie en nieuwe medische bedrijvigheid. De OMFL is betrokken bij de valorisatie van deze medische innovaties. 6 RINGG Flevoland is het regionale innovatieloket voor groene grondstoffen in Flevoland, een project van de provincie Flevoland, OMFL en ACRRES. De OMFL levert de accountmanager voor het loket. De projecten die uit dit loket voortkomen worden binnen het Kansen voor Flevoland-programma verder begeleid. RINGG Flevoland wordt voortgezet in Immuno Valley is opgezet als R&D- en kennis valorisatie - project voor opkomende infectieziekten van mens en dier. Het consortium van 27 publieke en private partners uit Flevoland, Utrecht en Noord- Holland wordt financieel ondersteund door het Pieken in de Delta-programma. De rol van de OMFL is met name de businessontwikkeling vanuit de kennis van de kennis - instellingen. Hiervoor zoekt de OMFL aan sluiting met het Kansen voor Flevoland-programma met onder andere het Flevolands Informal Investors Netwerk (FLIIN). Opening RINGG Flevoland, van links naar rechts: Jan Brink, Anne Bliek-de Jong, Herman Vermeer en Ton van Scheppingen. 4 Noordvleugel Fast Forward is een Pieken in de Delta-project van de provincie Flevoland. Het project richt zich op de ontwikkeling van potentiële snelle groeiers in de kennisintensieve zakelijke dienst verlening en R&D. De externe projectleider werkt samen met de OMFL, TFI, AIM en Ontwikkelingsbedrijf Noord- Holland Noord (NHN). Het programma gaat in het voorjaar van 2011 van start. Eind 2010 zijn er twee Flevolandse deelnemers 15

16 Verslag van de activiteiten Innovatie en Ontwikkeling Kansen voor Flevoland Het Kansen voor Flevoland-project van de OMFL loopt tot Eind 2010 is het halverwege zijn looptijd en is de oogsttijd dus begonnen. In de periode heeft de OMFL elf clusters geïnitieerd, waarvan er drie zijn geformaliseerd met ondertekende samenwerkingsovereenkomsten: Flowland, Groen Gas Straat Zuidelijk Flevoland en het Life Science Innovation Platform. Flowland heeft mede geleid tot twee gehonoreerde Pieken in de Delta-projecten: Flevo CreatIT en Creatieve beroepen in de groei. Groen Gas Straat Zuidelijk Flevoland (Energie) Groen Gas Straat Zuidelijk Flevoland heeft opdracht gegeven tot een haalbaarheidsonderzoek naar een regionale biovergister en heeft daartoe de reststromen in kaart gebracht. Het definitieve rapport, dat begin januari 2011 wordt verwacht, zal de basis zijn voor vervolgfasen. Resultaten 2010 Flowland (Creatieve industrie) De Stichting Flowland in wording heeft van de provincie Flevoland een financiële bijdrage gekregen om projecten te ontwikkelen waarin het traditionele mkb actief wordt gekoppeld aan de creatieve industrie. Flowland heeft een eigen website ontwikkeld ( en organiseert regelmatig flowcafés. De Creative Camping op de Creative Campus in Almere is geïnitieerd en inmiddels zijn er circa 200 nieuwe arbeidsplaatsen gecreëerd op de Creative Campus. In samenwerking met Flowland hebben de OMFL en NeBiB maart 2010 het evenement InnoFlevo georganiseerd, een evenement dat innovatief ondernemerschap koppelt aan investeerders. Het evenement trok meer dan 300 bezoekers naar de 70 stands en workshops. Life Science Innovation Platform (LSIP) (Life Sciences en Medische Technologie) Het LSIP is in 2010 opgericht en heeft vijf keer een themabijeenkomst georganiseerd. Het totaal aantal deelnemers is circa 80. Het LSIP heeft geleid tot drie R&D-projecten: Biobank, DNAidentificatie en -registratie hippische sport en Hospitrace. Deze projecten hebben nu al tot circa 10 nieuwe arbeidsplaatsen in Flevoland geleid. In de drie verschillende R&D-projecten Biobank, DNA identificatie/registratie hippische sport en Hospitrace werken Flevolandse mkb-ers samen met kennisinstellingen en ziekenhuizen binnen en buiten Flevoland. In 2010 hebben de projecten geleid tot 10 nieuwe arbeidsplaatsen in Flevoland. De OMFL heeft samen met een bedrijf en het Centraal Veterinair Instituut (CVI) een onderzoeks rapport laten opstellen over de potentie van het Life Science-cluster in Flevoland. De opstellers concluderen dat het cluster Life Science de potentie heeft Flevoland te positioneren als dé regio waar bedrijven en kennisinstellingen op een professionele en bedrijfsmatige manier samenwerken aan de gezondheidszorg voor mens en dier (One Health). De Universiteit Utrecht, provincie Flevoland, CVI, Wageningen UR, de OMFL en het regionale bedrijfs leven hebben initiatief genomen tot het project Immuno Valley, waarin wordt samen - Uitreiking subsidiecheque Flowland. 16

17 Verslag van de activiteiten Innovatie en Ontwikkeling gewerkt met Utrecht en Amsterdam. Dit Pieken in de Deltaproject gaat om de integratie van onderzoek op gebied van humane en veterinaire opkomende infectieziekten en het vertalen hiervan in nieuwe business. In de eind 2010 opgerichte Stichting Immuno Valley levert de OMFL de penningmeester voor het stichtingsbestuur. naar het hoogwaardige composietencluster in Flevoland. Het rapport CompoWorld, cluster van hoogwaardige composieten technologie is opge leverd en concludeert dat het cluster composieten potentieel zeer kansrijk is. Samen met het CVI en de Stichting Artemis van de professoren E. Claassen en A. Osterhaus bereidt de OMFL een OP Westaanvraag Emerging Diseases Campus voor. In dit project zal nauw worden samen gewerkt met de High Containment Unit op het CVI-terrein. Doel is dat het European Wild Life Centre met circa 150 arbeidsplaatsen in Flevoland wordt gevestigd. Fokker Landing Gear heeft schriftelijk aangegeven 1,5 mln. euro te gaan investeren in R&D-opdrachten aan het NLR. Het NLR heeft aangegeven voor 2 mln. euro te gaan investeren in onderzoekscapaciteit. Het nationale Bio Business event vond voor de tweede keer plaats in Almere. Wageningen UR heeft de OMFL als partner gevraagd voor het valorisatieproject StartLife. Eind 2010 is bekend geworden dat StartLife gehonoreerd is binnen het Valorisatieprogramma. De OMFL heeft eind 2010 opdracht gegeven om een onderzoek te starten naar de arbeidsmarkt en het onderwijs in Flevoland op het gebied van Life Sciences. CompoWorld (Nieuwe materialen) De OMFL heeft namens de stuurgroep CompoWorld (NLR, Fokker Landing Gear, gemeente NOP, provincie Flevoland, Roy Heiner Academy en de OMFL), Frans Nauta en Sybrand de Boer opdracht gegeven om een haalbaarheidsonderzoek uit te voeren Windesheim Flevoland heeft samen met ROC Flevoland en Team Heiner en de provincie Flevoland de Roy Heiner Academy opgericht; zij gaan binnen deze instelling ook een composieten - opleiding opzetten. ROC Friese Poort en ROC Landstede hebben aangegeven op mbo-niveau composietopleidingen te gaan opzetten. LS cluster OMALA Medical Air Terminal (Life Sciences en Medische Technologie) De OMFL heeft het initiatief genomen om Lelystad Airport als kenmerk Medische Air Terminal mee te geven. Dit heeft tot gevolg dat de OMFL met ingang van januari 2011 één dag in de week haar project leider voor Life Sciences detacheert bij OMALA (Ontwikkelingsbedrijf Almere Lelystad Airport) in verband met gerichte acquisitie van Life Sciences gerelateerde bedrijven. Compensatieprogramma, defensie gerelateerde industrie (Maakindustrie) In 2010 heeft de OMFL vijf defensiebijeenkomsten georganiseerd in verband met het nationale compensatie - programma. De OMFL heeft een aantal Flevolandse mkb ers gekoppeld aan defensie-industriespecialisten, om de toegang tot deze indus trie mogelijk te maken. De OMFL heeft een bezoek gebracht aan de defensiebeurs Eurosatory. Hier zijn contacten gelegd met andere regio s en met de Neder landse en buiten - landse defensiegerelateerde industrie. Ondertekening intentieverklaring Life Sciences Innovation Platform. 17

18 De OMFL kent de mogelijkheden en de alternatieven om hobbeltjes op de weg glad te strijken. Tom Lansink, Lansink Schilderwerken Geen old boys network in Flevoland Het familiebedrijf Lansink is in 1932 opgericht in Twente. Ongeveer veertig jaar geleden kreeg de onderneming opdrachten in het toenmalige Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders. Begin jaren zeventig werd er een zelfstandige vestiging geopend. Nu zwaait Tom Lansink al jarenlang de scepter in Lelystad. De markt voor toelevering in de bouw in Flevoland had veel potentie en dat heeft hij nog steeds. Lansink heeft zijn plek gevonden in Flevoland, zowel privé als zakelijk. In zijn vrije tijd is hij een enthousiast watersporter. En naast zijn werk timmert hij ook op bestuurlijk gebied flink aan de weg in de provincie. Dit doet hij onder meer als vicevoorzitter van VNO-NCW MKB Flevoland. De Flevolandse mentaliteit bevalt hem prima; ieder - een heeft nog steeds de pioniersgeest. Een old boys network bestaat hier niet. Via de bedrijfskringen en VNO-NCW MKB tonen de meer ervaren ondernemers interesse in starters en geven zij kennis en ervaring door. De eerste generatie ondernemers gunt het de jonge bedrijven; het starten zit immers nog vers in het bloed. Volgens Lansink heeft de OMFL onder aanvoering van Jan Brink voor een flinke kwaliteitsslag gezorgd in de relatie overheid-bedrijfsleven. De OMFL kent de mogelijkheden en de alternatieven om hobbeltjes op de weg glad te strijken. De medewerkers van de OMFL kun je om een boodschap sturen en ze gaan voor je door het vuur. Iedereen snapt dat we niet alleen voor onszelf vechten, maar dat er ook een groter goed is. Deze Flevolandse mentaliteit mag van Lansink altijd blijven bestaan.

19 Verslag van de activiteiten Innovatie en Ontwikkeling De OMFL heeft dit jaar voor de derde keer een paviljoen met zeven Flevolandse mkb ers ingericht op het nationale NIDV-symposium te Rotterdam. Eén bedrijf heeft hier nu al een order gesloten. In de periode heeft de OMFL vanuit de clusters vijftien projecten geïnitieerd, waarvan er vijf zijn afgerond. Bij vier projecten is een kennisinstelling betrokken, zodat het R&D-projecten zijn. NOP Agro Food (Maakindustrie) In 2010 zijn twee bijeenkomsten georganiseerd voor machine - fabrikanten in de agro-foodsector met als doel het versterken van de internationale markt positie door samenwerking en kennis - uitwisseling. CO 2 Quick scan (Energie) Het onderzoek naar de haalbaarheid van een CO 2 -pijplijn van de Lelystadse energiecentrale naar de glastuinbouwgebieden in Noordoostpolder en Overijssel heeft geresulteerd in een no go: er is geen haalbare businesscase mogelijk. NOP Robotica (Maakindustrie) In 2010 zijn twee bijeenkomsten georganiseerd met metaal - producerende en -verwerkende bedrijven in verband met de implementatie van robotisering in bestaande productie - omgevingen. Glasvezel (ICT) De provincie Flevoland heeft de OMFL gevraagd de aan - besteding voor een glasvezelnetwerk in de Oostrand van Flevoland te organiseren. De aanbesteding is in 2010 afgerond en de opdracht is gegund. Het robotica cluster heeft aansluiting gezocht bij het roboticainitiatief van het Technocentrum Flevoland. Er komt een opleiding robotica-mecha tronica met faciliteiten bij ROC Flevoland en ROC Friese Poort. Daarnaast heeft de OMFL de verbinding gelegd met Technocentrum en het composietenlab in Marknesse als locatie voor robotica-opleidingen. Masterclass Ondernemerschap Urk (Algemeen) Aan de Masterclass Ondernemerschap op Urk hebben 25 ondernemers meegedaan. Naast kennis over duurzaam ondernemen, innovatie, sociale netwerken en marketing hebben zij geleerd dat over eigen grenzen heenkijken en samenwerking leiden tot innovatie en een betere concurrentiepositie. Watercluster (Water) De instellingsnotitie Lectoraat Water is definitief. Het lectoraat zal naar verwachting in maart 2011 van start gaan bij Windesheim Flevoland. De bijbehorende opleiding Klimaat en watermanagement gaat 2013/2014 van start. Hier zijn de volgende Flevolandse partijen bij betrokken: Rijkswaterstaat, Deltares, Geomatics Business Park, Waterschap Zuiderzeeland en Dutch Delta Academy. Arbeidsmarktonderwijs Gezondheid Mens en Dier (Life Sciences) De OMFL heeft eind 2010 opdracht gegeven om een onderzoek te starten naar de arbeidsmarkt en het onderwijs in Flevoland op het gebied van Life Sciences en health. De OMFL heeft samen met Syntens en FloatingLife een bijeenkomst met vier workshops en 50 deel nemers georganiseerd over businesscase toepas singen bij duurzaam leven op water. Een aantal bedrijven is als gevolg daarvan in gesprek om een project autarkisch bouwen op te zetten. Het Lectoraat Water bij Windesheim Flevoland gaat in 2011 van start. FloatingLife bijeenkomst. 19

20 Verslag van de activiteiten Innovatie en Ontwikkeling Duurzaamheidskring Grafimedia (Energie) Eind 2010 zijn tien Flevolandse mkb ers onder leiding van de OMFL en Syntens voor het eerst bijeen gekomen om samen te werken aan duurzaamheid binnen de grafimedische industrie. Doel is te komen tot een reductie van milieubelasting, elektriciteits verbruik en gasverbruik. FLevolandse Ondernemers Ondersteuning (FLOO) Deelnemers Masterclass Urk. Transitie visserijvloot (Nieuwe materialen) In 2010 is het masterplan Transitie Visserijvloot gepresenteerd door de initiatiefnemers. De hele visserijvloot zou vervangen moeten worden door kleinere, duurzame vissers schepen (van deels com posietmateriaal): de kotter van de toekomst. De OMFL is vertegenwoordigd in verschillende werkgroepen. Overslaghaven Blocq van Kuffeler (Maritiem) Bedrijfsleven, Waterschap Zuiderzeeland, provincie Flevoland en de gemeente Almere zijn overtuigd van het nut van een overslag haven. Of deze haven bij Blocq van Kuffeler of bij Stichtse Kant komt is nog niet duidelijk. De OMFL participeert in de werkgroep. De regeling FLevolandse Ondernemers Ondersteuning (FLOO) is een instrument van de OMFL, gericht op het ondersteunen van (nieuwe) industriële en stuwende dienstverlenende bedrijven in de provincie Flevoland. FLOO is een regeling binnen het Kansen voor Flevoland-programma. Flevolandse mkb ers kunnen met behulp van een FLOO-bijdrage extern advies inkopen tegen een gereduceerd tarief (50 procent subsidie met een maximale bijdrage van 5.000). In de periode zijn in totaal 71 FLOO-trajecten van start gegaan. In totaal zijn 37 trajecten (52 procent) afgerond en is tot uitbetaling over gegaan. De totaal uitbetaalde OMFL-bijdrage voor deze 37 FLOO-trajecten is (36 procent van het totale budget). De gemiddelde bijdrage per FLOO-traject is Dit levert een totale private bijdrage op van (55 procent van de totale kosten). De verdeling van de 71 FLOO-trajecten over de zes gemeenten is als volgt: De verdeling van de 71 FLOO-trajecten over de verschillende sectoren is als volgt: Almere Lelystad Dronten Noordoostpolder Urk Zeewolde 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% Creatieve industrie Energie ICT Life Sciences en Medisch Maritiem Nieuwe materialen Toerisme Overige 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 20