Vestingsteden in het vizier Merk & marketing van de vestingsteden in de Oude Hollandse Waterlinie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Vestingsteden in het vizier Merk & marketing van de vestingsteden in de Oude Hollandse Waterlinie"

Transcriptie

1 Projectbureau OHWL, Postbus 2074, 3440 DB Woerden Tel ; Vestingsteden in het vizier Merk & marketing van de vestingsteden in de Oude Hollandse Waterlinie Rapportage: mevr. N.A.A. Feis, drs B.R. Feis en drs F.C. Valk Deze rapportage is tot stand gekomen dankzij een bijdrage van de provincie Zuid-Holland in het kader van het Programma Erfgoedlijnen. 1

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1. Achtergrond 3 2. Doelstelling 4 3. Onderzoeksmethode 4 2. De vestingsteden: potentie en profiel? 6 1. Toeristisch recreatieve potentie 6 2. Toeristisch recreatief profiel Conclusie Naar een nieuw belevingsconcept: Het Panorama van de Prins? Kansen OHWL op cultuurhistorisch gebied Kansen OHWL op recreatief gebied Conclusie Marketing van vestingsteden: een update Organisaties die zich inzetten voor de OHWL Bestaande projecten gericht op het vermarkten van de OHWL Conclusie Marketing van de vestingsteden: nieuwe kansen Productontwikkeling Projectbegroting Conclusie Organisatievormen Betrokken partijen Samenwerkingsmodellen Conclusie Conclusies en aanbevelingen 39 Literatuur 41 Bijlagen 1. Inventarisatie recreatief-toeristische informatie per vestingstad Matrix offline en online middelen per vestingstad 54 2

3 1. Inleiding De vestingsteden in het inundatiegebied van de Oude Hollandse Waterlinie: Muiden, Naarden, Weesp, Nieuwersluis (Stichtse Vecht), Woerden, Fort Wierickerschans (Bodegraven), Oudewater, Montfoort, Schoonhoven, Nieuwpoort (Molenwaard), Leerdam, Gorinchem en Woudrichem. Het onderzoek, in opdracht van Stichting Groene Hart, richt zich op de mogelijkheden voor samenwerking tussen de vestingsteden van de Oude Hollandse Waterlinie (OHWL) op het gebied van city- en regiomarketing. Deze vestingsteden zijn: Noord-Holland: Muiden, Naarden en Weesp Utrecht: Woerden, Oudewater en Montfoort Zuid-Holland: Schoonhoven, Nieuwpoort, Leerdam en Gorinchem Noord-Brabant: Woudrichem. Het unieke karakter van de OHWL is niet de zichtbaarheid of huidige beleefbaarheid, maar de historie en het verhaal achter de Waterlinie. De meest aanwezige elementen van de OHWL zijn zonder twijfel de vestingsteden. In de meeste vestingsteden zijn de vestingwerken geheel of gedeeltelijk bewaard gebleven. Verspreid over het inundatiegebied van de OHWL liggen de vestingsteden en forten aan rivieren als Vecht, Oude Rijn, Hollandse IJssel en Merwede, vaak verborgen in het landschap. 1. Achtergrond De belangstelling voor de OHWL is de laatste jaren sterk gegroeid. Ook de vestingsteden zien inmiddels in welke promotiekansen hier liggen en stichtten in 2009 de Unie van Vestingsteden die het linietoerisme met festivals, excursies en wandel- en fietsroutes wil promoten. Vanuit toeristisch-recreatief oogpunt lijkt de OHWL bij de gebiedspartners echter geen hoge prioriteit te krijgen. De gemeenten constateren dat de OHWL de grenzen van de eigen gemeente of directe regio overschrijdt, maar dit leidt niet tot roep om meer samenwerking met andere gemeenten of regio s. Bovendien vormt het Groene Hart voor de gemeenten een veel belangrijker merk en focus in hun toeristisch-recreatief beleid dan de OHWL. Citymarketing staat in het waterliniegebied nog in de kinderschoenen, en veel steden kiezen daarbij bij voorkeur voor locale promotie: het Fotofestival Naarden, Nationale Zilverdag Schoonhoven Zilverstad, De Woerdense 3

4 Kaasmarkt. Stuk voor stuk waardevolle initiatieven, maar die nog veel grotere aantallen bezoekers zouden kunnen trekken indien ook regionaal in OHWL-verband - zou worden samengewerkt. De OHWL leent zich immers bij uitstek voor regiomarketing, met een zeer gevarieerd aanbod van cultureel erfgoed, natuur en landschap en vooral rust en stilte, de kernkwaliteit van het Groene Hart. In 2009 werd tijdens een congres in Gorinchem de Unie van Vestingsteden opgericht. De acte wordt ondertekend door wethouder Ypma (Woerden), burgemeester Ruijgrok (Oudewater) en burgemeester De Cloe (Schoonhoven); ook Bodegraven en Nieuwpoort tekenden de acte. 2. Doelstelling Doel van dit onderzoek is inzicht te verwerven in de vraag hoe de citymarketing volgens het vestingstedenconcept van de Unie van Vestingsteden versterkt kan worden en hoe dit uiteindelijk kan leiden tot gezamenlijke regiomarketing. Het Projectbureau OHWL, initiatief van de Stichting Groene Hart, houdt zich de laatste jaren al veel bezig met de promotie van de OHWL. Het doel is om volgens het vestingstedenconcept, in samenwerking met de vestingsteden van de OHWL, een herkenbare plaats op de cultuurhistorische kaart van Nederland te verwerven waarbij een sterkere positie in de toeristische markt centraal staat. De centrale gedachte hierachter is het zichtbaar en beleefbaar maken van de linie waarin recreatieve en cultuurhistorische elementen tot zijn recht komen. Door middel van gezamenlijke representatie, promotie en productontwikkeling hoopt men dit te bereiken. 3. Onderzoeksmethode Om inzicht te geven in de huidige stand van zaken omtrent de toeristische-recreatieve potentie van de vestingsteden in de OHWL is gekozen voor een tweedelige onderzoeksopzet. Inventarisatie In het kader van dit onderzoek is er met behulp van een mailing onder de vestingsteden van de OHWL geïnventariseerd welke middelen worden ingezet ten behoeve van de toeristisch-recreatieve potentie op het gebied van city- en regiomarketing. Bij de selectie van de te benaderen partijen is getracht de onderzoeksdoelgroep zo gevarieerd mogelijk te houden en zijn alleen de gemeenten en de VVV s en andere recreatieve informatie organisaties benaderd. Onderwerpen die in de inventarisatie aan de orde komen zijn o.a. het hele spectrum aan on- en offline middelen dat wordt ingezet, de distributie van de middelen en de doelgroepen waarop men zich richt. 4

5 Als tweede middel zijn er een aantal vestingsteden bezocht om te inventariseren hoe deze steden zich op recreatief, cultuur en historisch gebied presenteren. Er is gekeken naar wat voor informatie er wordt geboden, in de vorm van foldermateriaal en informatieborden en -panelen, waarbij gemeentehuizen, culturele centra en VVV s zijn bezocht. Deskresearch Als tweede methode is er gebruik gemaakt van aanvullende deskresearch. De middelen die zijn ingezet zijn onder andere eerdere onderzoeken en rapporten 1 over de OHWL en vestingsteden en gepresenteerde marketingplannen van organisaties. Daarnaast is er deskresearch gepleegd naar de websites van de verschillende gemeenten en de toeristisch-recreatieve organisaties en VVV s. Het deskresearch betreft geen diepgaande analyse van de inhoud en kwaliteit van de websites, maar geeft een globaal beeld van de manier waarop deze worden ingezet. Bij het analyseren van de websites is gebruik gemaakt van beoordelingscriteria (deels gebaseerd op de door Steven Pike 2 geselecteerde succesfactoren voor destinatiesites). Op online niveau is er gekeken naar het gebruikersgemak en vindbaarheid van de toeristische informatie; complete en upto-date informatie; weergeven van externe links naar websites van informatiepunten en promotieorganisaties; volledig geïntegreerde websites. Daarnaast is onderzocht of en hoe de vestingsteden gebruik maken van Social Media. Op offline niveau is onderzocht in welke mate ze gebruik maken van algemeen drukwerk (gemeentegids, gemeentekrant en toeristische brochures) en thematisch drukwerk (routefolders, recreatiekaarten en plattegronden); informatiepanelen; radio en televisie. 1 Verklaring van Unie van Vestingsteden door Stichting Groene Hart (2009); Cultureel ondernemerschap: de toekomst en het Vermarkten van Waterlinies door LeisuResult (2010) Eindrapport Toeristische Informatievoorziening Zuid-Holland door Zuid-Holland bureau voor Toerisme (2011) De OHWL, het grootste openluchtmuseum van Nederland door Stichting Groene Hart (2012); Toeristisch-recreatieve potenties Oude Hollandse Waterlinie door ARCADIS(2013) 2 Pike, S. (2008). Destination marketing: An integrated marketing communication approach. Oxford: Elsevier 5

6 2. Vestingsteden: profiel en potentie Een vestingstad met een grote recreatieftoeristische potentie is Gorinchem, dat in de Vesting3hoek op succesvolle wijze samenwerkt met Woudrichem en Loevestein. Wat is de toeristisch-recreatieve potentie en het profiel van de vestingsteden? In dit hoofdstuk wordt er inzicht gegeven in de toeristisch-recreatieve potentie en het gekozen profiel van de vestingsteden van de OHWL. Recreatie in het gebied van de OHWL heeft een extensief karakter, waaronder wandelen, fietsen, skaten, kleine waterrecreatie valt, en is weinig gericht op (langdurig) verblijf in het gebied. Allereerst wordt het aanbod op recreatief, cultuur en historisch gebied geïnventariseerd. Als tweede is er geïnventariseerd wat er door de gemeenten gedaan wordt op het gebied van informatievoorziening, dit aan de hand van informatie op gemeentelijke en toeristische websites. Er is gekeken op welke manier de steden zich naar buiten presenteren en of de websitebezoeker zich een voorstelling kan maken van de historisch en culturele aspecten van de steden. 1. Toeristisch-recreatieve potentie Een vestingstad kan zich op verschillende manieren profileren. Allereerst heeft een vestingstad een historisch culturele functie, namelijk het historische stadscentrum met zijn monumenten, bezienswaardigheden en stadswandelingen. Daarnaast draagt een vestingstad een gezellig- en winkelkarakter uit, met de combinatie van unieke winkels, een veelvoud aan terrassen en een hoogstaand culinair aanbod van restaurants. Ook kan gekozen worden voor een ambachtelijke uitstraling, bijvoorbeeld door het aanbieden van specifieke ambachtelijke producten zoals glas of zilver. De vestingsteden van de OHWL hebben grote toeristisch-recreatieve potentie met hun forten en kastelen, authentieke sluizen, kades en bruggen en tientallen musea en andere culturele instellingen. Bovendien zijn de vestingsteden stuk voor stuk verbonden met episoden uit onze vaderlandse geschiedenis met kenmerken van de Gouden Eeuw, zoals Muiden met zijn Muiderslot, Woudrichem met Slot Loevestein, Naarden met het Comeniusmuseum, Oudewater met de Heksenwaag en het Arminiushuis enz. Daarnaast liggen ze in een netwerk van wandel-, fiets- en vaarverbindingen midden in het Groene Hart. Feitelijk vormen ze samen veen groot historisch openluchtmuseum. In deze deelvraag wordt van elke vestingstad een inventarisatie gegeven van de toeristischrecreatieve potentie. 6

7 Muiden De vesting Muiden telt veel cultuurhistorische bezienswaardigheden, waaronder het Rijksmuseum Muiderslot, Forteiland Pampus met het Westbatterij torenfort, de Groote Zeesluis, de oostelijke vestingwallen, Muizenfort, De Kazerne, Bruine Vloot, bouwwerk de Peperpus en een aantal kerken. In de musea worden historische verhalen verteld over de (Nieuwe) Hollandse Waterlinie, de Middeleeuwen en de Gouden Eeuw. Er is een veelzijdig recreatieaanbod bestaande uit fiets- en wandelroutes en horeca- en winkelgelegenheden. Zo zijn er verschillende stadswandelingen waarbij er een gids met luisterrijke verhalen rondleidingen verzorgt langs de historische bouwwerken van Muiden. Daarnaast zijn er vele wandel- en fietsroutes, onder andere de Vechtroute, de Fortenroute, Noordelijke Vechtstreekroute, Muiderbergroute, van Muiden richting Muiderberg, Naarden en/of Weesp. Op het gebied van horeca en terrassen heeft Muiden veel aanbod: verschillende brasseries, restaurants, (eet)cafés langs historische bezienswaardigheden. Het winkelcentrum heeft veel kleine winkels op het gebied van funshoppen, verzorging, watersport en levensmiddelen. Naarden Naarden is een rijke museum- en monumentenstad. De musea bestaan uit het Nederlandse Vestingmuseum, het Comeniusmuseum en het Weegschaalmuseum. Tevens zijn er diverse historische bezienswaardigheden te vinden, waaronder de Vestingvaart, het Stadhuis, Het Arsenaal, De Promerskazerne en de Grote Sint Vituskerk. Het recreatieaanbod bestaat uit diverse wandel-, fiets- en vaarroutes en horeca- en winkelgelegenheden. De wandelroutes beperken zich voornamelijk tot het stadscentrum en langs het Naardermeer, het oudste natuurreservaat van Nederland. Fietsroutes richten zich op het Naardermeer en de Hollandse Waterlinie, die langs forten in Muiden en Weesp voeren. Vaarroutes richten zich op het Naardermeer en door en langs de vestinggrachten en de jachthaven van Naarden. Op het gebied van horeca en winkelen heeft Naarden ook genoeg te bieden: diverse cafés, brasseries en restaurants midden in het stadscentrum. Het winkelaanbod bestaat hoofdzakelijk uit kleine authentieke winkels, onder andere boekhandels, woon- en kledingwinkels, levensmiddelwinkels en kunsthandelzaakjes. Weesp 7

8 Vestingstad Weesp staat vol met monumentale panden en historische elementen. De stad bestaat uit vier bastions, de Nieuwe Achtkant, de Roozenboom, de Draaierschans en de Bakkerschans, die samen het s Gravelandse front vormden en nu zijn veranderd in stadsparken. Verder bestaat Weesp uit vele bezienswaardigheden, waaronder het Stadhuis en vele monumenten, forten, kerken en molens. De musea bestaan uit het Weesper Museum, waarin het Weesper porselein te bewonderen is en de geschiedenis van de andere Weesper industrieën. Het recreatieaanbod omvat vele fiets- en wandelroutes in en rondom Weesp. Er zijn diverse historische stadswandelingen alsmede fietsroutes die zich richten op de linies van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en in de richting van het Gooi. Op het gebied van horeca zijn er in het centrum van Weesp diverse cafés en restaurants te vinden, al dan niet met terras aan het water. Weesp heeft verder veel authentieke winkels en belangrijke bekende winkels in historische straten. Woerden Woerden heeft een bijzondere cultuurhistorische en landschappelijke waarde. Ze bestaat uit vele monumentale panden en historische bezienswaardigheden, waaronder het Kasteel van Woerden, het oude Stadhuis en diverse kerken. Uit de periode van de OHWL dateren het Exercitieveld, het Arsenaal, de Kazerne en het nagenoeg gave vestingpatroon met wallen, plantsoenen en singels. Verder biedt Woerden twee musea, het Drive-in-museum in parkeergarage Castellum waar belangrijke archeologische vondsten zijn gedaan, en het Stadsmuseum waarin het Verhaal van Woerden wordt verteld. Het recreatieaanbod bestaat uit vele fietsen wandelroutes en horeca- en winkelgelegenheden. Wandelroutes beperkten zich voornamelijk tot het historische stadscentrum van Woerden. Ook zijn er wandelroutes van de OHWL beschikbaar die langs de vestingsteden Oudewater en Montfoort leiden. Fietsroutes richten zich hoofdzakelijk op toeren door het Groene Hart. In Woerden bieden diverse restaurants en (eet)cafés verspreid over het historische centrum en de buitengebieden van Woerden een divers culinair aanbod. Het winkelgebied van Woerden is goed bereikbaar en biedt vele winkelcentra en kleine winkels. Het historische kerkplein biedt het winkelende publiek een combinatie van woon- en kledingwinkels en horeca. Oudewater 8

9 Vestingstad Oudewater, de oudste stad in het Groene Hart, is internationaal bekend om de sfeervolle en monumentale binnenstad en trekt jaarlijks veel toeristen. Naast de toeristische bezienswaardigheden, waaronder de Heksenwaag, het Touwmuseum, de drie grote kerken in Oudewater en het Ooievaarsnest, beschikt Oudewater ook over prachtige panden met historische gevels en is ze in het bezit van een aantal mooie kunstobjecten. In de musea de Heksenwaag en de Baanschuur wordt de (economische) historie van Oudewater verteld die zelfs helemaal terug gaat tot diep in de Middeleeuwen. Het recreatieaanbod bestaat uit fiets-, wandel- en vaarroutes en horeca- en winkelgelegenheden. Oudewater biedt diverse historische stadswandelingen en wandelingen langs de OHWL richting Woerden en Montfoort. Op het gebied van varen zijn er tal van vaarroutes in en rondom Oudewater, waaronder varen over de Hollandse IJssel, de Lange Linschoten, de Vlist en de Reeuwijkse Plassen en rondvaarten door de stadsgrachten. Oudewater heeft een klein historisch en sfeervol stadscentrum met een divers aanbod van kleine restaurants en cafés. Het winkelgebied van Oudewater beperkt zich tot het stadscentrum en heeft een klein aanbod aan kledingwinkels, drogisterijen en levensmiddelwinkels. Montfoort Montfoort is een zeer kleine vestingstad maar is vanwege zijn historische kern zeker meer dan een bezoek waard. De stad biedt een klein aanbod aan monumentale en historische bezienswaardigheden, waaronder het Kasteel van Montfoort, diverse kerken en de molen. Het recreatieaanbod bestaat uit diverse fietsen wandelroutes en de horeca- en winkelgelegenheden. Wandelroutes richten zich op wandelen door het historische stadscentrum en naar de vestingsteden langs de Hollandse Waterlinie. Fietsen kan langs de Montfoortse Vaart en door het polderlandschap van Montfoort en daarnaast zijn er diverse fietsroutes door het Groene Hart en langs de OHWL. Het horeca- en winkelaanbod van Montfoort is vrij beperkt. Het horeca aanbod bestaat uit enkele kleine restaurants en richt zich daarmee op selectief publiek. Schoonhoven 9

10 Schoonhoven is een karakteristieke vestingstad, gelegen aan de rivier de Lek; de stad vormt een complete ring met 8 bastions, waarvan 3 bastions zijn behouden. Bij de historische Veerpoort zijn de wallen, zoals ook het dijkhuisje nog herkenbaar. In de stad zijn de brede gracht, de Watertoren en een oude beer ook bewaard gebleven en daardoor goed zichtbaar. In de binnenstad is het voormalige Arsenaal, het Doelenhuis en de Havenkazerne waarin het Zilvermuseum gevestigd is. Een belangrijke erfenis uit het verleden voor Schoonhoven is de zilverindustrie, die momenteel nog steeds een centrale plaats inneemt in de stad. Dit is te zien en te beleven in talloze zilverwinkeltjes en werkplaatsen. Het recreatieaanbod bestaat uit diverse wandel- en fietsroutes binnen Schoonhoven en in het Groene Hart die starten vanaf de TOP (Toeristisch Overstappunt). Hieronder vallen diverse molenroutes voor de fiets die langs Schoonhoven, Alblasserdam en Lopik leiden. Daarnaast zijn er enkele historische stadswandelingen en wandelingen richting het buitengebied van Schoonhoven. Het winkelgebied is grotendeels gevestigd in de historische binnenstad van Schoonhoven. Veel winkels zijn gevestigd in monumentale panden. Het aanbod van horecagelegenheden is divers, met een aantal restaurants en (eet)cafés langs de Lek of in de historische binnenstad van Schoonhoven. Nieuwpoort Nieuwpoort is een van de kleinste vestingsteden van Nederland. Het stadje heeft hoge wallen, bastions, geschut, een zware Oostbeer met twee monniken en een brede gracht en een stadspoort. Het oude stadhuis, het Raadhuis, is ter bescherming boven de inundatiesluis gebouwd en staat midden in het stadscentrum. Daarnaast is er nog een groot Arsenaal en een oude Kerk te vinden. De omgeving van Nieuwpoort wordt gekenmerkt door monumentale boerderijen, prachtige dorpjes en een weids landschap. Op recreatief gebied bestaan er enkele historische en OHWL-wandelroutes door de vestingstad en de dorpen eromheen. Tevens zijn er diverse fietsroutes, die starten vanaf de TOP in Nieuwpoort, die langs historische vaarwegen en omliggende dorpen toeren. Het horeca- en winkelaanbod van de stad Nieuwpoort is vrij beperkt en biedt enkele (eet)cafés en terrassen. Leerdam 10 Leerdam is een stad die bekend staat om zijn glasindustrie. Het is twijfelachtig of Leerdam als vestingstad kan worden bestempeld. De stad bestaat uit een mix van cultuur, natuur en historie waaronder historische bouwwerken, zoals het Hofje van Aerden, Grote Kerk en de stadsmuur en zijn torens aan de Zuidwal. Op cultureel gebied heeft Leerdam enkele musea, waaronder het Glasmuseum en de

11 Glasblazerij waar een rijk gevarieerde verzameling van glas en kristal te bezichtigen is. Het recreatie-aanbod bestaat uit diverse wandel-, fiets- en vaarroutes langs Leerdam en het natuurlandschap eromheen, zoals het Lingegebied en de vele boerderijen. Het winkelcentrum van Leerdam heeft een divers aanbod aan winkels, historische panden en gezellige horecagelegenheden. Zowel lokale ondernemers als diverse grote winkelketens hebben zich gevestigd in de stad. Gorinchem Het gebied rondom Gorinchem is een van de oudste en permanente verdedigingsstructuren van de waterlinie. Er zijn in Gorinchem veel sporen te vinden van de verdedigingswerken, zoals wallen en keermuren, de Dalempoort, dubbele wal, gracht met bastions en ravelijnen en kanonnen. Er zijn nog enige molens bewaard gebleven, waaronder Walkorenmolen de Hoop en molen Nooit Volmaakt. Op cultureel gebied is er in Gorinchem een divers aanbod van centra, waaronder de Artoteek (Nederlandse kunst) Gorcums museum, Stadhuis en theaters. Gorinchem is samen met Woudrichem en Slot Loevestein verenigd in het recreatief-toeristisch concept Vesting3hoek. Deze vestingen zijn met elkaar verbonden door middel van fiets- en wandelroutes langs Slot Loevestein en andere forten van de OHWL. Tevens zijn er historische wandelingen door de vestingstad Gorinchem beschikbaar. Van oudsher is de binnenstad het winkelhart van Gorinchem. Naast de culturele instellingen is hier veel horeca geconcentreerd op de Grote Markt. Diverse restaurants, eetcafés en andere eetgelegenheden zijn hier gevestigd. Het winkelaanbod in Gorinchem is erg divers, met zowel winkelketens en woonboulevard als kleinere speciaalzaken. Dit hangt dan ook samen met de regiofunctie van Gorinchem. Woudrichem De kleine vestingstad Woudrichem staat bekend om zijn verleden van visserij maar heeft daarnaast ook een cultuurhistorisch karakter met zijn monumentenpanden en vestingwerken. Het historische karakter wordt gekenmerkt door de historische stadhavens met traditionele bewoonde schepen als tjalken, klippers en aken, Slot Loevestein, de Kazerne, de Water- of Gevangenpoort en de stenen beer, het Arsenaal. Het culturele aanbod bestaat uit het Visserij- en Cultuurhistorisch museum en de Korenmolen Nooit. Op recreatief gebied zijn er tal van fiets- en 11

12 wandelroutes langs de forten van de OHWL volgens het Vesting3hoekconcept, alsmede vaar- en wandeltochten door de Hollandse Biesbosch en fietstochten langs het land van Heusden. Het culinaire aanbod in Woudrichem en het gebied eromheen is gevarieerd. Verschillende restaurants en lunchrooms gevestigd in theetuinen en landgoederen waar men terecht kan voor een lunch of diner, vaak op basis van streekproducten. Woudrichem bestaat uit een nieuw winkelcentrum waar tal van grote en kleine winkels gevestigd zijn. Toeristische voorzieningen vestingsteden hotel café/restaurant B & B museum, totaal galerie Muiden Naarden Weesp Woerden Oudewater Montfoort Schoonhoven Nieuwpoort Leerdam Gorinchem Woudrichem totaal Toeristisch recreatief profiel Om te onderzoeken voor welk profiel de vestingsteden momenteel kiezen, is de toeristischrecreatieve informatie die beschikbaar is op de gemeentelijke en toeristische websites geïnventariseerd. Hierbij is er gekeken naar bruikbaarheid en beschikbaarheid van toeristische informatie. De websites zijn hierbij specifiek bestudeerd op hun gebruikersgemak en vindbaarheid van toeristische informatie, up-to-date informatie, externe links naar websites van informatie en promotieorganisaties en op het gebruik van Social Media. Daarnaast zijn de websites gescreend op het thema vestingdenken : profileert de stad zich als vestingstad? worden de vestingwerken vermeld? worden (vesting)wandel- en fietsroutes aangeboden? Enz.. Ook kan hierbij gedacht worden aan het verschaffen van toeristische en historische informatie via websites, posters, flyers, promotiemateriaal zoals wandel- en fietsroutes, pennen en tasjes, maar ook beursbezoeken d.m.v. een eigen stand met informatie over de OHWL. Ook werd er gekeken of de steden met elkaar samenwerken op toeristisch vlak om meer toeristen te trekken of naar andere steden te sturen. Muiden Muiden presenteert zich als een vestingstad verbonden met de Nieuwe Hollandse Waterlinie en Stelling van Amsterdam, met een gezellig historisch karakter, met veel middeleeuwse bezienswaardigheden, recreatieve activiteiten en groot aanbod aan winkelmogelijkheden. De informatie op de gemeentelijke en toeristische website is overzichtelijk ingedeeld en specifieke 12

13 informatie over de historische elementen, activiteiten en het recreatieve aanbod in de stad is goed te vinden. In Muiden verwijst bebording bij het Muiderslot naar het Oude Hollandse Waterliniepad. Met deze foto van de vestingwerken zet Naarden zich op haar website direct op de kaart als vestingstad. De eerste slag om de city-marketing is gewonnen! Naarden Naarden presenteert zich als een vestingstad van de (Nieuwe) Hollandse Waterlinie, met een rijke historie, vele bezienswaardigheden en een recreatief karakter. De gemeentelijke en toeristische websites beschikken over voldoende toeristische materiaal voor de bewoners en toeristen, zoals specifieke informatie van de historie, activiteiten en evenementen, bezienswaardigheden, toerisme en recreatie van Naarden. Weesp Weesp presenteert zich als een vestingstad van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, met een rijke historie, vele bezienswaardigheden en een recreatief karakter. De gemeentelijke en toeristische website beschikken over voldoende toeristisch materiaal voor de bewoners en toeristen, zoals specifieke informatie van de historie, evenementen, bezienswaardigheden, toerisme en recreatie van Weesp. In Weesp verwijst bebording naar het Oude Hollandse waterliniepad; tevens is er een OHWLwaterlinieommetje uitgezet met 4 borden. 13

14 Ook Woerden profileert zich met allerlei cultuurhistorische waarden...maar niet als vestingstad. Woerden Woerden presenteert zich als stad met een bijzonder cultuurhistorisch karakter en grote landschappelijke waarde. De stad profileert zich op haar gemeentelijke en toeristische websites als een vestingstad, maar geeft hier te beperkte informatie over. Er is voldoende toeristische informatie te vinden op het gebied van evenementen, bezienswaardigheden, toerisme en recreatie van Woerden. De toeristische website beperkt zich hoofdzakelijk tot evenementen en horecagelegenheden en verwijst naar TIP (Toeristische Informatie Punt) voor recreatieve en cultuurhistorische informatie over de vestingstad. Tevens is in de bibliotheek een toeristisch punt, het TIP, en de winkel van Stichting Groene Hart gevestigd die beide recreatieve en historische informatie over Woerden en de OHWL aanbieden. In Woerden verwijst bebording naar het Oude Hollandse Waterliniepad; tevens is er een OHWLwaterlinieommetje uitgezet met 5 borden. Oudewater presenteert teveel op zich interessante - details, daardoor ontstaat een rommelig beeld. Oudewater Oudewater presenteert zich als de oudste stad in het Groene Hart met een historisch en sfeervol karakter met vele bezienswaardigheden. De stad karakteriseert zich via de gemeentelijke en toeristische websites niet duidelijk als vestingstad. Dit is merkbaar op beide websites waarop uitgebreide toeristische informatie te vinden is gericht op evenementen, bezienswaardigheden, activiteiten en recreatie, zoals wandel-, fiets- en vaargelegenheden maar erg beperkte historische informatie. Voor historische informatie wordt verwezen naar de website van de Geschiedkundige Vereniging Oudewater. In Oudewater is een OHWL-waterlinieommetje uitgezet met 3 borden. 14

15 Montfoort Montfoort karakteriseert zich als een recreatieve stad waar je goed kan fietsen en wandelen. Via de gemeentelijke website is er uitgebreide toeristische informatie te vinden op het gebied van evenementen, cultuur en recreatie. Informatie over historie is vrij beknopt en er wordt niet gesproken over Montfoort als vestingstad. Toeristische website van Montfoort ontbreekt. In Montfoort is een waterlinieommetje uitgezet met 3 borden. Schoonhoven profileert zich als zilverstad en Leerdam als glasstad...maar niet als vestingsteden! Schoonhoven In het centrum is het stadhuis te vinden, dat niet toegankelijk is voor toeristen en ook geen informatiemateriaal biedt. Iets noordelijker in het centrum bevindt zich het Zilvermuseum, waarin er enige toeristische informatie te vinden is. De toeristische informatie beperkt zich voornamelijk tot de stad Schoonhoven en is daarbij hoofdzakelijk gericht op Schoonhoven als Zilverstad. Enkele folders over andere gebieden in Krimpenerwaard en fietsroutes in die omgeving, er ontbreekt echter informatie over andere vestingsteden. Er schijnt wel interesse te zijn in fiets- en wandelroutes langs de OHWL, maar de VVV heeft hierover tot nu toe geen informatie beschikbaar gesteld. Ook de gemeentelijke en toeristische websites presenteren gemeente Schoonhoven hoofdzakelijk als Zilverstad. Er wordt op de gemeentelijke website enige informatie gegeven over de historie waarin Schoonhoven zich wel als vestingstad opstelt en verwijst voor meer informatie naar de website van de Historische Vereniging Schoonhoven. Er is verder enige informatie beschikbaar over de bezienswaardigheden, er ontbreekt echter informatie over de activiteiten. In Schoonhoven verwijst bebording naar het Oude Hollandse Waterliniepad; tevens is er een OHWLwaterlinieommetje uitgezet met 5 borden. Gorinchem De VVV in Gorinchem bevindt zich midden in het oude stadscentrum, namelijk in het oude stadhuis, tevens stadmuseum van Gorinchem. De VVV beschikt over uitgebreide informatie van Gorinchem, zoals wandel-, fiets- en vaartochten en historische- en culturele activiteiten en activiteiten voor kinderen. Tevens worden er activiteiten voor kinderen georganiseerd nabij de VVV, onder andere pottenbakken. De VVV maakt gebruik van een informatiepaneel, aanbieder Zuid-Holland, die een App aanbiedt met actuele adressen en informatie op het gebied van toerisme en recreatie in Zuid- Holland. Tevens is er veel informatie te vinden over Gorinchem als vestingstad, de Hollandse Waterlinie en Gorinchem als onderdeel van De Vesting3hoek. In deze folders zijn er gegevens te vinden over musea, galeries, overnachtingen, fiets- en bootverhuur, rondvaarten en excursies, monumenten en restaurants in deze omgeving. 15

16 Gorinchem benadrukt ook zijn cultuurhistorische waarden, in een wisselend menu. Bij de Veerdienst in Gorinchem is er beperkte informatie te vinden, onder andere via het informatiepaneel TOP, over de Vesting3hoek maar specifieke informatie over de Hollandse Waterlinie ontbreekt. Er zijn wel informatieborden en -panelen aanwezig van de Hollandse Waterlinie die informatie geven over de cultuurhistorie. Tevens is er een Citydotz, een touchscreen computerapparaat, dat informatie biedt over de dienstverlening, winkels, eten en drinken in de gemeente Gorinchem. Bij gelegenheid worden er evenementen georganiseerd zoals de vestingstedendagen in de Vestings3hoek met historische spelen, kampementen en gevechten van het leger van de Oude Hollandse Waterlinie met Prins Willem III bier. Tevens is er in het Gorcums museum een tentoonstelling van over de historie van de stad te bezichtigen. Op de gemeentelijke en toeristische websites wordt de gemeente Gorinchem gepresenteerd als een bewegende en levendige vestingstad met veel toeristische plekken, evenementen en winkelmogelijkheden. Verder is veel informatie te vinden over recreatiemogelijkheden en cultuurhistorische activiteiten en wordt er uitgebreide historische informatie gegeven. Er wordt op zowel de gemeentelijke als VVV website verwezen naar de Vesting3hoek. In Gorinchem verwijst bebording naar het Oude Hollandse Waterliniepad; tevens is er een OHWLwaterlinieommetje uitgezet met 3 borden. Leerdam Het toeristische informatiepunt van Leerdam bevindt zich buiten het oude stadscentrum, namelijk vlakbij het oude NS-station. De VVV is gevestigd in de bibliotheek en beschikt over uitgebreide toeristische informatie over Leerdam als Glasstad. Tevens bieden ze vele wandel-, fiets- en vaartochten, historische- en culturele activiteiten en activiteiten voor kinderen. Ook beschikken ze over een informatiepaneel van de Hollandse Waterlinie met toeristische en historische informatie over de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Folders van de Vesting3Hoek zijn aanwezig. Op de gemeentelijke en toeristische website wordt Leerdam gepresenteerd als Glasstad. Er wordt geen enkele keer verwezen of gesproken over Leerdam als historische vestingstad. Er is toeristische informatie beschikbaar over de activiteiten en bezienswaardigheden, er ontbreekt echter informatie over de historie van Leerdam. In Leerdam wordt een waterlinieroute uitgezet die Leerdam verbindt met enkele bastidestadjes in Gelderland. Nieuwpoort Vlakbij de stadspoort, in de kern van Nieuwpoort, bevindt zich het oude stadhuis, waarin informatie te vinden is over Nieuwpoort en omgeving. Ook in Nieuwpoort is het zoeken naar informatie over de OHWL. Het stadhuis heeft beperkte openingstijden waardoor de toeristische informatie niet op elk 16

17 moment beschikbaar is. Ten noorden van de parkeerplaats op het Hoofd, op de kop van de Buitenhaven van Nieuwpoort, bevindt zich de Lek. Er is hier een informatiepaneel gevestigd van TOP waarop verschillende fiets-, wandel- en vaarroutes beschreven staan en de mogelijkheid bestaat om zich door middel van een veerpont naar andere vestingsteden, zoals Schoonhoven, te verplaatsen. Er wordt bij de TOP zelf geen verwijzing gemaakt naar de OHWL, ook de OHWL-route en het Waterlinieommetje, die beiden langs de TOP lopen of starten worden niet bij de TOP zelf aangegeven. Wel zijn er informatiepanelen vanuit de OHWL aanwezig met informatie over Nieuwpoort als vestingstad. De gemeentelijke website van de Molenwaard geeft weinig aandacht aan de vestingstad Nieuwpoort op het gebied van recreatief en cultuurhistorische beleving. Er wordt enige informatie gegeven met betrekking tot de historie van Nieuwpoort en er worden links gegeven naar de Waterlinieommetjes en de websites van de Stichting Groene Hart en de VVV Zuid-Holland-Zuid. In Nieuwpoort verwijst bebording naar het Oude Hollandse Waterliniepad; tevens is er een OHWLwaterlinieommetje uitgezet. Woudrichem presenteert zich met een wat rommelig menu; en niet als vestingstad! Woudrichem Woudrichem presenteert zich als een vestingstad met een divers toeristisch karakter waarin sport en cultuur verweven is. De gemeentelijke website geeft uitgebreide informatie over toerisme, recreatie en historie en verwijst voor meer specifieke informatie naar websites van toeristische organisaties als de Vesting3hoek, de Hollandse Waterlinie en de Vestingsteden. De toeristische website is minder overzichtelijk ingericht omdat het niet mogelijk is om gericht specifieke informatie te vinden over Woudrichem. Er is wel voldoende toeristische informatie te vinden op het gebied van recreëren, culturele activiteiten en evenementen. Historische informatie over de stad en zijn Woudrichem met zijn bezienswaardigheden ontbreekt. In Woudrichem verwijzen borden naar het OHWL pad; tevens is een OHWL-waterlinieommetje uitgezet. 17

18 Tabel 2. Scorematrix gemeentelijke en toeristische website gericht op vestingdenken Scoring gemeentelijke en VVV website Muiden 4 2/ Naarden Weesp Woerden Oudewater Montfoort Schoonhoven Nieuwpoort Leerdam Gorinchem Woudrichem De vestingsteden die ook met de NHWL verbonden zijn de steden in het Vechtplassengebied en de zuidelijke vestingsteden - scoren hoger met vestingdenken dan de vestingsteden die in het hart van de OHWL liggen. Hier ligt dus nog een forse taakstelling. 3. Conclusie Profilering als vestingstad Aanbieden vestingommetjes Gebruikers gemak/ Vindbaarheid toer. info Recreatie in het gebied van de OHWL heeft een extensief karakter (wandelen, fietsen, waterrecreatie) maar is weinig gericht op langdurig verblijf in het gebied. Tevens zijn er vele historische en culturele elementen te vinden in de historische stadskernen van de vestingsteden en het omringende landschap. Uit de inventarisatie blijkt echter dat de gemeenten van de vestingsteden een beperkte actieve rol spelen in de toeristische informatievoorziening op het gebied van historie van de OHWL. Er wordt wel uitgebreide toeristische informatie aangeboden op het gebied van bezienswaardigheden, culturele en recreatieve activiteiten. De informatie is hierbij echter soms te beperkt en de structuur van de websites is niet altijd passend voor consumenten die op zoek zijn naar praktische toeristische informatie. Op het gebied van samenwerking tussen de verschillende vestingsteden kan er ook nog veel veranderen. Over het algemeen hanteren de vestingsteden een duidelijk citymarketing beleid, maar vergeten ze verder te kijken naar de mogelijkheden in de regio. Een sterk voorbeeld van regiomarketing komt naar voren bij de steden Gorinchem en Woudrichem die samen met Slot Loevestein de Vesting3hoek vormen. Dit concept biedt 18 Up-to-date info Gorinchem, Woudrichem en Slot Loevetein profileren zich met een eigenzinnig ontwerp in de Vesting3hoek. Externe links naar websites infopunten Gebruik Social Media veel perspectieven op het gebied van toerisme naar de omliggende vestingsteden en kan daarnaast zorgen voor herhalingsbezoeken. Aan ander voorbeeld is het ( lange afstand) OHWL-pad van 90 km tussen Gorinchem via Woerden naar Muiden en een aantal waterlinie-ommetjes door de historische vestingsteden. Naast wandelroutes is er ook een Prinsenroute die de sporen van Prins Willem III met het leger volgt. totaal

19 3. Naar een nieuw belevingsconcept: het Panorama van de Prins Recreatie in de Oude Hollandse Waterlinie heeft vooral een extensief karakter: wandelen, fietsen varen en slenteren door vestingstadjes. Welke mogelijkheden hebben de vestingsteden om hun kansen te vergroten op het gebied van recreatieve netwerken en cultuurhistorische functie? Welk profiel kan er door de vestingsteden gekozen om de Oude Hollandse Waterlinie meer beleefbaar te maken? Allereerst zal er inzicht gegeven worden in de kansen van de OHWL op recreatief en cultuurhistorisch gebied aan de hand van een nieuw belevingsconcept. Vervolgens zal er aan de hand van een marktanalyse inzicht gegeven worden in de dagcreatieve activiteiten die relevant zijn voor de vestingsteden. Er zal worden afgesloten met een conclusie over de mogelijkheden en de kansen van de vestingsteden van de OHWL. 1. Kansen OHWL op cultuurhistorisch gebied Er liggen genoeg kansen voor de OHWL vanuit recreatief en cultuurhistorisch oogpunt. Allereerst wordt er inzicht gegeven in de recreatieve en cultuurhistorische activiteiten aan de hand van het belevingsconcept. Vervolgens wordt een beeld gegeven van de kansen van de vestingsteden op het gebied van dagrecreatieve activiteiten. Verborgenheid als kans? De verborgenheid is het belangrijkste kenmerk van de Oude Hollandse Waterlinie. Deze zin uit de Agenda voor de OHWL van ARCADIS/Stichting Groene Hart uit 2007 toont in essentie de beperking aan van de beleefbaarheid van de OHWL. De meest aanwezige elementen van de Oude Hollandse Waterlinie zijn zonder twijfel de vestingsteden. In de meeste vestingsteden zijn de 19

20 vestingwerken geheel of gedeeltelijk bewaard gebleven. De vestingsteden liggen verspreid over de waterlinie. De gedeeltelijke onzichtbaarheid beperkt uiteraard de belevingsmogelijkheden. Het is de vraag of de recreant zich dan ook bewust is van de cultuurhistorische elementen in dit gebied. De vraag is dan ook: hoe kan de verborgenheid van de OHWL worden opgeheven, en hoe kunnen de kwaliteiten van de vestingsteden beter zichtbaar worden gemaakt?; Hoe kan de OHWL beter beleefbaar worden gemaakt? Het beleven van de OHWL bestaat dan ook uit verschillende elementen waaronder recreatieve en cultuurhistorische elementen. Recreatie in het gebied van de OHWL heeft een extensief karakter, met nadruk op wandelen, fietsen en kleine waterrecreatie. Daarnaast is de recreatie weinig gericht op langdurig verblijf in het gebied. Op cultuurhistorisch gebied is er ook veel te beleven, zoals routes langs de verschillende vestingsteden met hun historische bezienswaardigheden zoals forten en kastelen. Tevens zijn er verschillende wandel- en fietsroutes langs de historische vestingstadjes en een aantal Waterlinieommetjes over de omwallingen. Een van de meest afgebeelde vorsten is Prins Willem III. Hij wordt afgebeeld als jonge ridder, als bestuurder, als generaal en als majesteit, te paard, op de troon enz. Deze levendige beeldvorming is interessant uit een oogpunt van merk & marketing. Belevenisconcept Het Panorama van de Prins Een belevingsconcept houdt in dat de doelgroep aangesproken wordt met een bepaalde beleving van het gebied. Zo n belevenisconcept zou het Panorama van de Prins kunnen zijn. Het Panorama van de Prins is een voorbeeld van een belevenisconcept waarmee de vestingsteden zich kunnen profileren. Het is gebaseerd op de unieke eigenschappen van de OHWL : in de eerste plaats is de OHWL een van de grootste infrastructurele ingrepen in de geschiedenis, te vergelijken met bijv. de Deltawerken in de 20 e eeuw. 20

ADVIES OUDE HOLLANDSE WATERLINIE Unie van Vestingsteden van de OHWL

ADVIES OUDE HOLLANDSE WATERLINIE Unie van Vestingsteden van de OHWL KWALITEITSTEAM GROENE HART ADVIES OUDE HOLLANDSE WATERLINIE Unie van Vestingsteden van de OHWL 1. Vraag Aanleiding en probleemstelling Vestingsteden in combinatie met een waterlinie zijn een uniek Nederlands

Nadere informatie

BRANDBOOK Oude Hollandse Waterlinie versie

BRANDBOOK Oude Hollandse Waterlinie versie BRANDBOOK Oude Hollandse Waterlinie versie 1-2019 PROPOSITIE De Oude Hollandse Waterlinie loopt van Muiden tot aan Gorinchem en was bijna 350 jaar geleden onze redding in de oorlog tegen een Franse legermacht

Nadere informatie

Waterlinie Werelderfgoed

Waterlinie Werelderfgoed Waterlinie Werelderfgoed Nieuwsbrief nr. 12 Maart 2011 www.waterliniewerelderfgoed.nl www.groenehart.info Projectbureau Oude Hollandse Waterlinie Deze nieuwsbrief wordt toegezonden aan gemeenten en instellingen

Nadere informatie

Nieuwsbrief nr. 8 (maart 2010)

Nieuwsbrief nr. 8 (maart 2010) Nieuwsbrief nr. 8 (maart 2010) Deze nieuwsbrief wordt toegezonden aan gemeenten en instellingen in het historische inundatiegebied van de Oude Hollandse Waterlinie/Groene Hart: Muiden, Naarden, Weesp,

Nadere informatie

Musea en VVV. Welkom Opening door Mart Wijnen (wethouder) natuur

Musea en VVV. Welkom Opening door Mart Wijnen (wethouder) natuur Welkom Opening door Mart Wijnen (wethouder) VVV, kansen voor Valkenswaard Door Peter Moezelaar (voorzitter VVV Valkenswaard) De LTA en haar doelstellingen door Henk Wessels (voorzitter LTA) Stijlgids Veelzijdig

Nadere informatie

BRANDBOOK Oude Hollandse Waterlinie versie

BRANDBOOK Oude Hollandse Waterlinie versie BRANDBOOK Oude Hollandse Waterlinie versie 1-2019 PROPOSITIE De Oude Hollandse Waterlinie loopt van Muiden tot aan Gorinchem en was bijna 350 jaar geleden onze redding in de oorlog tegen een Franse legermacht

Nadere informatie

Lijnen & boeiend landschap

Lijnen & boeiend landschap Lijnen & boeiend landschap Hoe beleef je je wandeling? Sylvia Tuinder 20 juni 2013 Samenwerken aan het landschap. Doel wandelnetwerk is: breed netwerk van wandelpaden landschap toegankelijk en aantrekkelijk

Nadere informatie

Verslag Themabijeenkomst Recreatie en Toerisme

Verslag Themabijeenkomst Recreatie en Toerisme Verslag Themabijeenkomst Recreatie en Toerisme Datum bijeenkomst: 22 oktober 2012 Auteur: Els Holsappel Locatie: Landal GreenParks Coldenhove in Eerbeek (met dank aan gastheer Martin Bes) Aanwezig: 60

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL EN ON ITWERPBESLUIT

RAADSVOORSTEL EN ON ITWERPBESLUIT PUHMEftEÜG f c. RAADSVOORSTEL EN ON ITWERPBESLUIT Agendanummer 11-04 Registratienummer raad 605317 Behorend bij het B&W-advies met registratienummer 605114 Moet in elk geval behandeld zijn in de raadsvergadering

Nadere informatie

Toeristische visie Edam-Volendam

Toeristische visie Edam-Volendam Gemeente Edam-Volendam Toeristische visie Edam-Volendam Bijeenkomst bewoners lagroup 12 december 2012 - Stephen Hodes en Birte Querl 2011-137 pr 05 Inhoud Doel en kader van vanavond Sterktes + zwaktes,

Nadere informatie

De Vecht fortenfietsroute

De Vecht fortenfietsroute De Vecht fortenfietsroute Fietsen langs de Bezienswaardigheden Forten Fietsknooppunt Fietsknooppunten op deze route 44 45 49 48 47 47 37 38 39 1 41 42 44 pagina 1 / 5 Omschrijving De Vecht fortenfietsroute

Nadere informatie

Het Groene Hart Bureau voor Toerisme introduceert zeven nieuwe fietsroutes

Het Groene Hart Bureau voor Toerisme introduceert zeven nieuwe fietsroutes P E R S B E R I C H T Gouda/Valkenburg, 17 augustus 2010 Het Groene Hart Bureau voor Toerisme introduceert zeven nieuwe fietsroutes Het Groene Hart Bureau voor Toerisme (GHBT) bevordert samen met het toeristisch

Nadere informatie

Verder met de Vesting Muiden. Thema-uur 1 juni 2016

Verder met de Vesting Muiden. Thema-uur 1 juni 2016 Verder met de Vesting Muiden Thema-uur 1 juni 2016 Inhoud Inleiding over de historie van de Vesting Muiden Aanleiding voor het project Ontwikkelplan Verder met de Vesting Muiden Uitwerkingen van het ontwikkelplan

Nadere informatie

Vergelijk bekendheid, imago en potentieel van de Nederlandse Hanzesteden in België (Vlaanderen) en Duitsland

Vergelijk bekendheid, imago en potentieel van de Nederlandse Hanzesteden in België (Vlaanderen) en Duitsland Vergelijk bekendheid, imago en potentieel van de Nederlandse Hanzesteden in België (Vlaanderen) en Geholpen bekendheid Hanzesteden in Nederland Gevraagd naar het begrip Hanzesteden in Nederland weet bijna

Nadere informatie

Plan van aanpak productontwikkeling Nieuwe Hollandse Waterlinie Zuid-Holland

Plan van aanpak productontwikkeling Nieuwe Hollandse Waterlinie Zuid-Holland Plan van aanpak productontwikkeling Nieuwe Hollandse Waterlinie Zuid-Holland Opdrachtgever: Provincie Zuid-Holland Directie Maatschappij en Bestuur Afdeling Samenleving De heer V.M.J.A.N. Collette Mevrouw

Nadere informatie

UTRECHT Regiostrategie (internationaal) toerisme

UTRECHT Regiostrategie (internationaal) toerisme UTRECHT Regiostrategie (internationaal) toerisme U10 11 januari 2016 Carlijn Leenders marketingmanager Toerisme Utrecht (mede namens marketeers RBT Heuvelrug & Vallei, Woerden Marketing en Vorstelijk Baarn)

Nadere informatie

Benutten en beschermen van een uniek historisch landschap

Benutten en beschermen van een uniek historisch landschap 1 De Nieuwe Hollandse Waterlinie Benutten en beschermen van een uniek historisch landschap De Nieuwe Hollandse Waterlinie loopt midden door Nederland: van Muiden tot aan de Biesbosch. Vroeger waren de

Nadere informatie

Programmabureau werkorganisatie Stuurgroep verenigt mooi én vitaal Groene Hart ruimte voor ontwikkeling (geen museum!), Groene Hart kwaliteit

Programmabureau werkorganisatie Stuurgroep verenigt mooi én vitaal Groene Hart ruimte voor ontwikkeling (geen museum!), Groene Hart kwaliteit Mijn naam is Peter van Steensel Directeur van het Programmabureau Groene Hart Programmabureau Groene Hart is de werkorganisatie van De Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart De Stuurgroep verenigt

Nadere informatie

Toeristische Visie 2015

Toeristische Visie 2015 Toeristische Visie 2015 Raadsinformatieavond 2 september 2015 www.regioalkmaar.nl Regio Alkmaar 7 gemeenten 288.000 inwoners Aanleiding Noodzaak en urgentie Merkkracht streken 2013 Bron: Hendrik Beerda.

Nadere informatie

Topografie Merwedezone (bron: Ontwerp Transformatievisie Merwedezone, 2007)

Topografie Merwedezone (bron: Ontwerp Transformatievisie Merwedezone, 2007) Sliedrecht Sliedrecht Sliedrecht is een zelfstandige gemeente in de provincie Zuid-Holland. Het dorp telt 24.000 inwoners en vormt met de plaatsen Alblasserdam, Papendrecht, Hardinxveld-Giessendam en Gorinchem

Nadere informatie

Nieuwe Hollandse Waterlinie

Nieuwe Hollandse Waterlinie Nota Ruimte budget 35 miljoen euro Planoppervlak 300 hectare Trekker Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Nieuwe Hollandse Waterlinie Stevige nieuwe ruggengraat voor de Linie De Nieuwe Hollandse

Nadere informatie

Waterlinies in Nederland

Waterlinies in Nederland Waterlinies in Nederland Cultuurhistorisch erfgoed Mysterieuze verhalen en beleving Schitterende natuur Economische bedrijvigheid en werkgelegenheid Culturele, zakelijke en sportieve activiteiten Een betere

Nadere informatie

PROFILERING HOF VAN TWENTE

PROFILERING HOF VAN TWENTE PROFILERING HOF VAN TWENTE SEPTEMBER 2017 PROFIEL HOF VAN TWENTE In Hof van Twente vind je nog het kenmerkende coulisse-landschap waar landbouw, recreatie, wonen en werken naadloos worden ingepast. Ondernemers

Nadere informatie

Actualisering Recreatief & Toeristisch Beleid Welkom in Veendam. 3 December 2010

Actualisering Recreatief & Toeristisch Beleid Welkom in Veendam. 3 December 2010 Actualisering Recreatief & Toeristisch Beleid 2011-2014 Welkom in Veendam 3 December 2010 Recreatief & Toeristisch beleid 1. Introductie 2. Recreatief en Toeristisch Product Veendam 3. College Programma

Nadere informatie

Verslag themabijeenkomst Toerisme en Werelderfgoed

Verslag themabijeenkomst Toerisme en Werelderfgoed URHAHN BREEN FERWERDA Dorpsontwikkelingsvisie Middenbeemster Verslag themabijeenkomst Toerisme en Werelderfgoed Dorpsontwikkelingsvisie Middenbeemster 16 mei 2019 Inleiding Op donderdag 16 mei 2019 organiseerde

Nadere informatie

De Duitse gast in Overijssel

De Duitse gast in Overijssel De Duitse gast in Overijssel Onderzoek Duitse gast in Overijssel Diepte interviews Duitse gasten in Overijssel Zomer- en najaarsmeting Right Marktonderzoek Panelonderzoek NordRheinWestfalen en Niedersachsen

Nadere informatie

'Maak werk van Vrije tijd in Brabant'

'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' 'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' OPROEP VANUIT DE VRIJETIJDSSECTOR Opgesteld door: Vrijetijdshuis Brabant, TOP Brabant, Erfgoed Brabant, Leisure Boulevard, NHTV, MKB, BKKC, Stichting Samenwerkende

Nadere informatie

Onderzoek Inwonerspanel: Erfgoed

Onderzoek Inwonerspanel: Erfgoed 1 (18) Onderzoek Inwonerspanel: Auteur Tineke Brouwers Respons onderzoek Op 14 november kregen de panelleden van 18 jaar en ouder (1.435 personen) een e-mail met de vraag of zij digitaal een vragenlijst

Nadere informatie

GEMEENTE SOEST. Welkom. Update: Gemeente Soest op de kaart! Nynke Minkema-Wedzinga Datum: 21-04-2015

GEMEENTE SOEST. Welkom. Update: Gemeente Soest op de kaart! Nynke Minkema-Wedzinga Datum: 21-04-2015 Welkom Update: Gemeente Soest op de kaart! Nynke Minkema-Wedzinga Datum: 21-04-2015 1 Inhoud Terugblik uitkomst naamsbekendheid onderzoek t.b.v. promotie campagne Ingezette promotie campagne Gemeente Soest

Nadere informatie

Hoofdstuk 17. Stadsbezoek Hoofdstuk 18. Leiden Marketing

Hoofdstuk 17. Stadsbezoek Hoofdstuk 18. Leiden Marketing Hoofdstuk 17. Stadsbezoek Hoofdstuk 18. Leiden Marketing Samenvatting De stad Leiden is onlosmakelijk verbonden met zijn historische kern. Als gevraagd wordt welke aspecten Leiden aantrekkelijk maken voor

Nadere informatie

TOERISTISCHE NAAMSBEKENDHEID GEMEENTE SOEST resultaten internetenquête 2013

TOERISTISCHE NAAMSBEKENDHEID GEMEENTE SOEST resultaten internetenquête 2013 TOERISTISCHE NAAMSBEKENDHEID resultaten internetenquête 2013 Opdrachtgever : Gemeente Soest, Nynke Minkema Auteur : VVV Soest, Carla van Asten Datum : 24 april 2013 Inhoud Doel onderzoek Conclusies en

Nadere informatie

Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie

Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie Zuid-Limburg Position Paper van de 16 Zuid-Limburgse gemeenten, aangeboden door de voorzitters van het Bestuurlijk Overleg Ruimtelijke Economie en Nationaal

Nadere informatie

Samen sterker voor Woudenberg!

Samen sterker voor Woudenberg! Kick-off bijeenkomst Samen sterker voor Woudenberg! WELKOM Brainstorm-avond Samen Sterker voor Woudenberg DES Woudenberg RBT Heuvelrug & Vallei woensdag 16 september 2015 Agenda 19.00 u Inloop & ontvangst

Nadere informatie

Heukelum. Zicht op de Linge

Heukelum. Zicht op de Linge Heukelum Zicht op de Linge Het stadje Heukelum is een van de vijf kernen van de gemeente Lingewaal. Heukelum ligt in de Tielerwaard, aan de zuidoever van de rivier de Linge, in een van de meest westelijke

Nadere informatie

Beleef techniek en landschap. Waterlinie Workshop. Werk als een vestingbouwer, geniet van het landschap!

Beleef techniek en landschap. Waterlinie Workshop. Werk als een vestingbouwer, geniet van het landschap! Beleef techniek en landschap Waterlinie Workshop Werk als een vestingbouwer, geniet van het landschap! Met een Waterlinie Workshop van Het Leege Land werkt u als historische vestingbouwer en ervaart u

Nadere informatie

Werkconferentie woensdagmiddag 24 april Erfgoednota Leiden Startdocument voor hoofdthema Stad als beleving

Werkconferentie woensdagmiddag 24 april Erfgoednota Leiden Startdocument voor hoofdthema Stad als beleving Werkconferentie woensdagmiddag 24 april Erfgoednota Leiden Startdocument voor hoofdthema Stad als beleving Erfgoed is in de nieuwe erfgoednota een breed begrip; de cultuurhistorie van Leiden uit zich op

Nadere informatie

Aanleiding: Met deze brief brengen wij u graag op de hoogte van de ontwikkelingen op het gebied van toerisme en recreatie in de gemeente Drimmelen.

Aanleiding: Met deze brief brengen wij u graag op de hoogte van de ontwikkelingen op het gebied van toerisme en recreatie in de gemeente Drimmelen. Raadsbrief Made, 18 april 2011 Registratienr.: Onderwerp: Evaluatie Toerisme 2010 Portefeuillehouder: Ambtelijke coördinatie: Steller: M. Vos-Kroeze Grondgebied S. van Dijk Aanleiding: Met deze brief brengen

Nadere informatie

Onderzoek Inwonerspanel: Recreatie en toerisme

Onderzoek Inwonerspanel: Recreatie en toerisme 1 (18) Onderzoek Inwonerspanel: Auteur Tineke Brouwers Respons onderzoek Op 3 maart kregen de panelleden van 19 jaar en ouder (1421 personen) een e- mail met de vraag of zij digitaal een vragenlijst over

Nadere informatie

Recreatieve routenetwerken. Recreatieve Routenetwerken

Recreatieve routenetwerken. Recreatieve Routenetwerken Recreatieve routenetwerken Frans Meijdam TeVoet Jeanette van t Zelfde ANWB Wie is de recreant? Wandelaar Fietser Watersporter Type recreant: Ommetjes Dagrondjes Kilometermaker Wat wil de recreant? Beleving

Nadere informatie

Benutten en beschermen van een uniek historisch landschap

Benutten en beschermen van een uniek historisch landschap 1 De Nieuwe Hollandse Waterlinie Benutten en beschermen van een uniek historisch landschap De Nieuwe Hollandse Waterlinie loopt midden door Nederland: van Muiden tot aan de Biesbosch. Vroeger waren de

Nadere informatie

Kracht van regiomerken onderzoek 2013 Provincie Flevoland. Den Haag, december 2013

Kracht van regiomerken onderzoek 2013 Provincie Flevoland. Den Haag, december 2013 Kracht van regiomerken onderzoek 2013 Provincie Flevoland Den Haag, december 2013 Aanleiding onderzoek regiobranding gaat tegenwoordig verder dan alleen promotie ontwikkeling van toeristisch merk inzicht

Nadere informatie

Cultuurhistorische verkenning Zandwijksingel Woerden. Datum 2 mei 2011

Cultuurhistorische verkenning Zandwijksingel Woerden. Datum 2 mei 2011 Cultuurhistorische verkenning Zandwijksingel Woerden Datum 2 mei 2011 Colofon Projectnaam Cultuurhistorische verkenning Zandwijksingel Woerden Auteur Willem de Bruin Datum 2 mei 2011 1. Inleiding 1.1

Nadere informatie

Vakantieganger in Vlaamse Regio s

Vakantieganger in Vlaamse Regio s Vakantieganger in Vlaamse Regio s Wie is die vakantieganger in Vlaamse regio s? Onderzoek bij Belgische (Vlaamse) en Nederlandse vakantiegangers die logeren in Vakantiewoning Camping Kortkampeer Vakantiepark

Nadere informatie

Het Land van Heerlijke Ontmoetingen

Het Land van Heerlijke Ontmoetingen Het Land van Heerlijke Ontmoetingen Nieuwsbrief April 2015 Toeristische Gids Land van Cuijk 2015 Deze week wordt de Toeristische Gids 2015 verspreid. De gids is een handig naslagwerk voor toeristen en

Nadere informatie

De gereserveerde 15 miljoen euro voor Maastricht Culturele Hoofdstad wordt over de hele provincie ingezet voor culturele doeleinden.

De gereserveerde 15 miljoen euro voor Maastricht Culturele Hoofdstad wordt over de hele provincie ingezet voor culturele doeleinden. Limburg heeft een uniek en veelzijdig cultuuraanbod. Dit komt tot uitdrukking in een enorme verscheidenheid met talloze monumenten, cultureel erfgoed, musea, culturele organisaties, evenementen en een

Nadere informatie

Collegevoorstel. Zaaknummer Kwartiermaker gebiedsmarketing De Langstraat

Collegevoorstel. Zaaknummer Kwartiermaker gebiedsmarketing De Langstraat Zaaknummer 00464139 Onderwerp Kwartiermaker gebiedsmarketing De Langstraat Collegevoorstel Aanleiding / voorgeschiedenis In 2015 is het Economisch Programma De Langstraat (EPL) opgesteld. De vrijetijdseconomie

Nadere informatie

Stichting Liniebreed Ondernemen NIEUWJAARSBORREL Fort Resort de Beemster 17 JANUARI 2019

Stichting Liniebreed Ondernemen NIEUWJAARSBORREL Fort Resort de Beemster 17 JANUARI 2019 Stichting Liniebreed Ondernemen NIEUWJAARSBORREL Fort Resort de Beemster 17 JANUARI 2019 PROGRAMMA 16.30 Welkom 16.35-16.45 Frank Bart 16.45-17.00 SLO update 17.00-17.25 Start-ups 17.25 17.30 Linie Award

Nadere informatie

Haarlem: sfeervolle stad vol kunst, winkels en terrasjes

Haarlem: sfeervolle stad vol kunst, winkels en terrasjes FEATURE: HAARLEM Pagina 2 van 5 PRESS FEATURE Haarlem: sfeervolle stad vol kunst, winkels en terrasjes Haarlem is al eeuwenlang een stad van kunstenaars. Combineer een dag vol cultuur met een wandeling

Nadere informatie

Land van Heusden en Altena Ongezien, Ongewoon, Ongekend!

Land van Heusden en Altena Ongezien, Ongewoon, Ongekend! Presentatie: Land van Heusden en Altena Ongezien, Ongewoon, Ongekend! Gezamenlijke raadsbijeenkomst LvHA 18 november 2010 Agenda Economische betekenis toerisme door Wim de Jong Visie en actieplan T&R door

Nadere informatie

Meest Gastvrije Stad 2010

Meest Gastvrije Stad 2010 Meest Gastvrije 200 Colofon Samensteller: Lennert Rietveld Van Spronsen partners horeca-advies Herenweg 83 2362 EJ Warmond T: 07-548867 E: lennertrietveld@spronsen.com W: www.spronsen.com In samenwerking

Nadere informatie

VRIJETIJDSONDERZOEK ZUIDOOST BRABANT

VRIJETIJDSONDERZOEK ZUIDOOST BRABANT VRIJETIJDSONDERZOEK ZUIDOOST BRABANT Rapport BUR^.AUBUITEN econo nie Si omgeving SAMENVATTING Opzet onderzoek en respons SRE en ANWB zijn gezamenlijk opdrachtgever voor dit onderzoek naar het gebruik

Nadere informatie

Castellum Hoge Woerd Ontdek het verleden en beleef het zelf

Castellum Hoge Woerd Ontdek het verleden en beleef het zelf Castellum Hoge Woerd Ontdek het verleden en beleef het zelf Wil je zelf ervaren hoe het leven was in een Romeins verdedigingsfort? Dat (en nog veel meer) wordt mogelijk in Castellum Hoge Woerd. Utrecht

Nadere informatie

MOERDIJKPANEL OVER IMAGO EN RECREATIE

MOERDIJKPANEL OVER IMAGO EN RECREATIE MOERDIJKPANEL OVER IMAGO EN RECREATIE Gemeente Moerdijk Juni 2017 www.ioresearch.nl COLOFON Uitgave I&O Research Piet Heinkade 55 1019 GM Amsterdam 020-3330670 Rapportnummer 2017/concept Datum Juni 2017

Nadere informatie

Project hart voor de Stad: Resultaten werksessies

Project hart voor de Stad: Resultaten werksessies Project hart voor de Stad: Resultaten werksessies inretail.nl vermeulensteenbergen.nl Juni 2016 1 AANBOD & DOELGROEPEN TOP 5 BENODIGD AANBOD TOEKOMST 1. Kinderspeelgelegenheid 2. Speelgoedwinkel 3. Restaurant

Nadere informatie

Wandelroutes, fietsroutes, themaroutes, educatieve routes en Outdoor games

Wandelroutes, fietsroutes, themaroutes, educatieve routes en Outdoor games Nieuw recreatief concept RouteApp. Meer zien, meer beleven Titel: RouteApps: de toekomst is begonnen Wandelroutes, fietsroutes, themaroutes, educatieve routes en Outdoor games Buro Kloeg RouteApp. Meer

Nadere informatie

ATELIER LEK ONAFHANKELIJK LICHTONTWERP

ATELIER LEK ONAFHANKELIJK LICHTONTWERP Lichtvisie VIANEN CENTRUM CONCEPT 'Van Lek tot Lijnbaan' opdrachtgever: Gemeente Vianen 6 juni 2017 ATELIER LEK ONAFHANKELIJK LICHTONTWERP Index 2 VIANEN VROEGER EN NU WATER GROEN HISTORIE WATERLINIE DIJKLICHAMEN

Nadere informatie

Meerjarenbeleidsplan

Meerjarenbeleidsplan Meerjarenbeleidsplan 2015-2018 [Geef de naam van het bedrijf op] 2 Inhoud Meerjarenbeleidsplan 2015 2018... 3 1. UITGANGSPUNTEN... 3 2. CULTUREEL ERFGOED... 3 3. ORGANISATIE... 4 4. BELEID 2015 2018...

Nadere informatie

Geheim van Soest. April Lex Bergers. Pauline Maring

Geheim van Soest. April Lex Bergers. Pauline Maring Geheim van Soest April 2013 Lex Bergers Pauline Maring Inhoud 1. Wie zijn wij? 2. Wat doen wij? 3. Waar ligt onze kracht? 4. Waar hebben we behoefte aan? 2 Wie zijn wij? Óók in Soest woonachtig en belangeloos

Nadere informatie

Toekomstbeeld De recreatieve en ontspannen stad

Toekomstbeeld De recreatieve en ontspannen stad 1 Toekomstbeeld De recreatieve en ontspannen stad Samenvatting In de meeste steden, zoals ook in Montfoort, heeft het centrum van de stad vooral een functie voor boodschappen, horeca en wonen. Dit verandert

Nadere informatie

Recreatieve netwerken. netwerkbijeenkomst Vrijetijdslandschap Groene Hart West Ko Droogers, Regiomanager ANWB

Recreatieve netwerken. netwerkbijeenkomst Vrijetijdslandschap Groene Hart West Ko Droogers, Regiomanager ANWB Recreatieve netwerken netwerkbijeenkomst Vrijetijdslandschap Groene Hart West Ko Droogers, Regiomanager ANWB Opzet presentatie Waarom recreatieve routes? Belang, wat wil de recreant. Over welke recreatievormen

Nadere informatie

Altijd vlakbij de stad!

Altijd vlakbij de stad! Altijd vlakbij de stad! Het Groene Hart van Holland Midden in Nederland, omringd door de Randsteden, ligt het Nationaal Landschap Groene Hart. Een open, landelijk gebied met bijzondere plassen, riviertjes,

Nadere informatie

Essay Dordtologie. Een sportevenement specifiek voor Dordrecht. Angela Verkerk Sportbedrijf Dordrecht 23 april 2012

Essay Dordtologie. Een sportevenement specifiek voor Dordrecht. Angela Verkerk Sportbedrijf Dordrecht 23 april 2012 Essay Dordtologie Een sportevenement specifiek voor Dordrecht Angela Verkerk Sportbedrijf Dordrecht 23 april 2012 Inleiding Ik heb met plezier de cursus Dordtologie gevolgd. Allerlei onderwerpen zijn tijdens

Nadere informatie

Bezoek cultuurinstellingen

Bezoek cultuurinstellingen Staat van 2014 Bezoek cultuurinstellingen Hoeveel cultuurinstellingen bezoekt een inwoner gemiddeld per jaar? Een inwoner bezoekt gemiddeld 2,23 cultuurinstellingen per jaar De bezoek cultuurinstellingen

Nadere informatie

Natuur- en recreatieplan Westfriesland

Natuur- en recreatieplan Westfriesland Natuur- en recreatieplan Westfriesland Ondertitel Regionale Projectgroep 10 september 2015 Waar staan we in het proces? 2 Vijf werkblokken Blok 1: Het leggen van de basis Blok 2: Evaluatie Blok 3: Actualisatie

Nadere informatie

Herijking van de visie op recreatieve knooppunten

Herijking van de visie op recreatieve knooppunten Herijking van de visie op recreatieve knooppunten Maart 2012 Achtergrond In relatie tot de ontwikkeling van een nieuw Recreatieplan Waterland, de initiatieven voor TOP s en Rustpunten is gevraagd om een

Nadere informatie

Utrechtse Heuvelrug in top 3 bekendste Nationale Parken

Utrechtse Heuvelrug in top 3 bekendste Nationale Parken Utrechtse Heuvelrug in top 3 bekendste Nationale Parken Onderzoek naar de bekendheid en het imago van Nationaal Park (Utrechtse) Heuvelrug - oktober 2017 De hele Heuvelrug, van Gooimeer tot Grebbeberg,

Nadere informatie

Een geschiedenis vol nattigheid. Achtergrondinfo

Een geschiedenis vol nattigheid. Achtergrondinfo Een geschiedenis vol nattigheid Achtergrondinfo Nederland = laagland Neder is een oud woord voor neer, dit betekent laag. Nederland is een laag land en deze streken noemen we ook wel De lage landen bij

Nadere informatie

Structuurvisie Eiland van Schalkwijk + beoordelingskader en -protocol

Structuurvisie Eiland van Schalkwijk + beoordelingskader en -protocol Structuurvisie Eiland van Schalkwijk + beoordelingskader en -protocol Behoud en ontwikkeling van het landelijk karakter en de openheid van het gebied met ruimte voor landbouw, natuur, water, recreatie,

Nadere informatie

De Peel-Raamstelling in stelling

De Peel-Raamstelling in stelling De Peel-Raamstelling in stelling In het oostelijk deel van Noord-Brabant en deels in Limburg ligt een 20ste eeuwse verdedigingslinie: de Peel-Raamstelling. Verdedigingslinies maken deel uit van ons cultuurlandschap

Nadere informatie

Proeven Praten Plezier

Proeven Praten Plezier Dinsdag 23 juni 2015 16.00-20.00 uur Cultureel Kwartier Museum Gouda Museumtuin Achter de Kerk Dé Goudse Netwerkbijeenkomst Proeven Praten Plezier Welkom in Gouda U bent uitgenodigd door een Goudse ondernemer

Nadere informatie

Goud in handen. Gebruik het verleden, schep ruimte voor de toekomst

Goud in handen. Gebruik het verleden, schep ruimte voor de toekomst Goud in handen Gebruik het verleden, schep ruimte voor de toekomst Hoeveel aandacht besteedt u eigenlijk aan cultuurhistorie, monumenten, musea of archeologie? Of aan groen, religieus en industrieel erfgoed?

Nadere informatie

Twin Cities Oost Route

Twin Cities Oost Route Twin Cities Oost Route De Twin Cities Oost fietsroute verbindt de oude vestingsteden Schoonhoven en Nieuwpoort met een tocht langs de rivier de Lek. Het pontje van Ameide vaart van april tot oktober en

Nadere informatie

Onderzoek Digipanel: Structuurvisie

Onderzoek Digipanel: Structuurvisie Versie definitief Datum juli 9 () Onderzoek Digipanel: Structuurvisie Auteur Tineke Brouwers Het elfde onderzoek Op mei 9 kregen alle panelleden van dat moment ( personen) een e-mail met de vraag of zij

Nadere informatie

Stichting Peelpromotie. Beleidsplan

Stichting Peelpromotie. Beleidsplan Stichting Peelpromotie Beleidsplan 2017-2020 Maart 2017 Inhoud pag. Inleiding 3 2. Pijlers 5 2.1 Digitale vindbaarheid 5 2.2 Verhalen van De Peel 6 2.3 Regionale initiatieven en producten 7 2.4 Gebiedspromotie

Nadere informatie

Nieuwsbrief mei

Nieuwsbrief mei Nieuwsbrief mei 2011 Met de uitgave van een nieuwsbrief zullen we u in de toekomst regelmatig informeren over interessante activiteiten van de Historische Vereniging Den Dolder. Website Historische Vereniging

Nadere informatie

Centrumvisie Aarle-Rixtel

Centrumvisie Aarle-Rixtel Centrumvisie Aarle-Rixtel 8 februari 2011 Imagine the result Aanleiding Centrumvisie als sleutelproject uit idop Opgave centrumvisie: Versterken van het dorpscentrum Functies, gebruik, ruimte Toekomst-

Nadere informatie

VRAGEN THEMA WELKE PLEKKEN MAG IK NIET MISSEN?

VRAGEN THEMA WELKE PLEKKEN MAG IK NIET MISSEN? VRAGEN THEMA WELKE PLEKKEN MAG IK NIET MISSEN? 1. Waar in s-hertogenbosch kan ik historie vinden? A. In musea. B. Bij speciale tentoonstellingen. C. De hele Bossche binnenstad staat bol van de historie.

Nadere informatie

jaargang 1 / nummer 1 / januari 2014

jaargang 1 / nummer 1 / januari 2014 Met deze nieuwsbrief communiceert de Erfgoedtafel Oude Hollandse Waterlinie (OHW) vier maal per jaar met ondernemers, vertegenwoordigers van erfgoedinstellingen, landschapsorganisaties, beheerders van

Nadere informatie

BUITENGOED DE PANOVEN Zevenaar Beleef het Nederlands baksteen en dakpanmuseum

BUITENGOED DE PANOVEN Zevenaar Beleef het Nederlands baksteen en dakpanmuseum DE BASTEI Natuurmuseum, Nijmegen Van klei tot baksteen STIENEO Het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis Geschiedenis ontwikkeling baksteenindustrie in beeld BUITENGOED DE PANOVEN Zevenaar Beleef het Nederlands

Nadere informatie

nederlandse forten komen tot leven! Onderzoek rondom functieveranderingen van forten

nederlandse forten komen tot leven! Onderzoek rondom functieveranderingen van forten nederlandse forten komen tot leven! Onderzoek rondom functieveranderingen van forten Joukje Eikelboom, Anne van der Graaf en Margo Schotanus Onderzoeksfase van het afstudeertraject Tuinarchitectuur April

Nadere informatie

Hoofdstuk 8. Stadsbezoek

Hoofdstuk 8. Stadsbezoek Hoofdstuk 8. Stadsbezoek Samenvatting Tweederde van de Leidenaren geeft aan wel eens in Leiden rond te lopen om van de historische kern te genieten. Zij vinden de historische kern met name aantrekkelijk

Nadere informatie

Omschrijving. Bezienswaardigheden. Activiteiten in deze route. Beeldenroute in Hoorn / wandelroute (5 km)

Omschrijving. Bezienswaardigheden. Activiteiten in deze route. Beeldenroute in Hoorn / wandelroute (5 km) Omschrijving Langs de kust van Hoorn staan zo n dertig beelden van verschillende Nederlandse kunstenaars/beeldhouwers. De wandeling langs de beelden start bij schouwburg Het Park en eindigt bij de oostelijke

Nadere informatie

Het Land van Kasteelmusea. Eric Neef

Het Land van Kasteelmusea. Eric Neef Het Land van Kasteelmusea 2 3 Sjûkelân Franeker Sjaerdema Hertog van Saksen René Descartes Het Sjaerdemaslot 18 e eeuw 4 5 Verhalen Voorstraat Franeker, stad van stinsen zoals de Martenastins, museum van

Nadere informatie

Veluwse Hanze. Bezoek Statenleden. Wethouder Doret Tigchelaar gemeente Hattem. Elburg Harderwijk Hattem Doesburg Zutphen. De Veluwe. HanZe.

Veluwse Hanze. Bezoek Statenleden. Wethouder Doret Tigchelaar gemeente Hattem. Elburg Harderwijk Hattem Doesburg Zutphen. De Veluwe. HanZe. Veluwse Hanze Bezoek Statenleden Wethouder Doret Tigchelaar gemeente Hattem De Veluwe Elburg Harderwijk Hattem Doesburg Zutphen HanZe StedeN Wat is De Hanze Wereldzeeën werden bedwongen door de Hanzekooplieden

Nadere informatie

Fietsknooppuntensysteem 2.0. Rapportage van het onderzoek naar verbetermogelijkheden van het Zeeuwse fietsknooppuntensysteem

Fietsknooppuntensysteem 2.0. Rapportage van het onderzoek naar verbetermogelijkheden van het Zeeuwse fietsknooppuntensysteem Fietsknooppuntensysteem 2.0 Rapportage van het onderzoek naar verbetermogelijkheden van het Zeeuwse fietsknooppuntensysteem Achtergrond onderzoek Als onderdeel van de businesscase recreatieve infrastructuur

Nadere informatie

Route.nl - Meer dan 1900 gratis fietsroutes

Route.nl - Meer dan 1900 gratis fietsroutes 1 van 6 Nederland Noord-Brabant Woudrichem 45.4 (ongeveer 2:39 u.) Fietsroute 134341 1km 2015 Falkplan BV 2 van 6 Nederland Noord-Brabant Woudrichem 45.4 (ongeveer 2:39 u.) Fietsroute 134341 Geel moeraskruid,

Nadere informatie

Kasteel Ammersoyen (5x) Kasteel Ammersoyen Bezoekerscentrum De Grote Rivieren Het dorp Rossum (1x) Kasteel Ammersoyen De zandmeren (1x) Kasteel

Kasteel Ammersoyen (5x) Kasteel Ammersoyen Bezoekerscentrum De Grote Rivieren Het dorp Rossum (1x) Kasteel Ammersoyen De zandmeren (1x) Kasteel Bezienswaardigheden 1. U raakt in gesprek met een toerist die op zoek is naar een bezienswaardigheid binnen de Bommelerwaard. Met een vragende blik stelt hij de vraag: Waar kan ik het beste naar toe gaan?

Nadere informatie

Kansen gebiedsontwikkeling Oer-IJ

Kansen gebiedsontwikkeling Oer-IJ Werkconferentie Oer-IJ Kansen gebiedsontwikkeling Oer-IJ Erik Grootscholte - lagroup lagroup 9 december 2016 2016-070 pr 01 Even voorstellen - lagroup lagroup 2 Agenda 1. Relevante trends en inzichten

Nadere informatie

Netwerkbijeenkomst Utrechtse Kastelen & Buitenplaatsen

Netwerkbijeenkomst Utrechtse Kastelen & Buitenplaatsen Netwerkbijeenkomst Utrechtse Kastelen & Buitenplaatsen Met dank aan Agenda 14.45 u Inloop en ontvangst 15.00 u Aftrap campagne inclusief overhandiging paspoort met o.a. - Welkom door Sander Jansen, wethouder

Nadere informatie

Samen sterker voor Renswoude!

Samen sterker voor Renswoude! Februari 2016: de maand van Renswoude Samen sterker voor Renswoude! Samen sterker voor Renswoude RBT Heuvelrug & Vallei Ondernemersvereniging Renswoude Donderdag 11 februari 2016 Agenda 19.30 Opening &

Nadere informatie

Bijlage II: klantonderzoek RVVV Noord-Holland Schiereiland Midden (2009)

Bijlage II: klantonderzoek RVVV Noord-Holland Schiereiland Midden (2009) Bijlage II: klantonderzoek RVVV Noord-Holland Schiereiland Midden (2009) In deze bijlage treft u de resultaten aan van het klantonderzoek dat RVVV Noord-Holland Schiereiland Midden in juni 2009 heeft uitgevoerd

Nadere informatie

Plan van aanpak. Vestingstedendagen Geertruidenberg "Brielle" 18 & 19 mei 2013

Plan van aanpak. Vestingstedendagen Geertruidenberg Brielle 18 & 19 mei 2013 Plan van aanpak Vestingstedendagen Geertruidenberg "Brielle" 18 & 19 mei 2013 1. Informatie over Vestingstedendagen 2013 Geertruidenberg De Vereniging Nederlandse Vestingsteden presenteert zich met een

Nadere informatie

Duiven. Introductie. Bron:

Duiven. Introductie. Bron: Duiven Duiven Introductie Duiven is een levendige gemeente, bestaande uit het dorp Duiven en de kleinere kernen Groessen en Loo, respectievelijk ten zuidoosten en zuidwesten van het dorp Duiven. De gemeente

Nadere informatie

Waar verleden en heden elkaar ontmoeten

Waar verleden en heden elkaar ontmoeten Waar verleden en heden elkaar ontmoeten Introductie Graafs Museum Het Graafs Museum is gevestigd in de Hampoort, de laatste overgebleven stadspoort van de vestingstad Grave. Een locatie die mede het verhaal

Nadere informatie

RAADSINFORMATIEBRIEF. TITEL Prestatieafspraken opbrengst toeristenbelasting 2014

RAADSINFORMATIEBRIEF. TITEL Prestatieafspraken opbrengst toeristenbelasting 2014 RAADSINFORMATIEBRIEF Van : Burgemeester en Wethouders Reg.nr. : 4541230 Aan : Gemeenteraad Datum : 15 november 2013 Portefeuillehouder : Wethouder G.J. van der Werff Programma : 10. Economie en wonen TITEL

Nadere informatie

WAT IS DE LIBERATION ROUTE EUROPA

WAT IS DE LIBERATION ROUTE EUROPA EUROPA INHOUDSOPGAVE Inhoud Liberation Route Europa 3 Stichting 4 Route 4 Arrangementen 5 Evenementen 5 Luisterplekken 6 App 7 Financiele ondersteuning 7 Pagina 2. Liberation Route Europa Liberation Route

Nadere informatie

Activiteiteninspiratie

Activiteiteninspiratie Activiteiteninspiratie 22 T/M 30 SEPTEMBER 2018 www.weekvandezwinstreek.eu Voorwoord Beste ondernemer, De Week van de Zwinstreek komt dit jaar terug! Met deze week zetten we samen met u de spotlight op

Nadere informatie

Beleving Theaterfestival Boulevard 2012 Onderzoeksrapportage. Life is Wonderful

Beleving Theaterfestival Boulevard 2012 Onderzoeksrapportage. Life is Wonderful Postbus 450 5600 AL Eindhoven +31 (0)40-84 89 280 www.dynamic-concepts.nl info@dynamic-concepts.nl Beleving Theaterfestival Boulevard Life is Wonderful Dynamic Concepts consultancy Eindhoven Copyright

Nadere informatie

Toeristische visie Regio Alkmaar

Toeristische visie Regio Alkmaar Toeristische visie Regio Alkmaar Conceptvisie en uitvoeringsagenda Proces Toeristische visie Wat Wanneer 1. Start met de Regio Alkmaar Februari 2. Eerste Regioavond 5 maart 3. Stakeholderbijeenkomst 1

Nadere informatie

NATUURLIJK EEN BELEVENIS!!

NATUURLIJK EEN BELEVENIS!! NIEUWE BOS WULVEN: Het Nieuwe Bos Wulven ACTIEF DE HISTORIE ONTDEKKEN! NATUURLIJK EEN BELEVENIS!! 1 Initiatiefnemers Jaap van der Heijden - Zelfstandig ondernemende Marketeer - Gewerkt in food & non-food-retail

Nadere informatie