Leerrecht. Leerplicht

Transcriptie

1 Leerrecht 2007 Leerplicht

2 Moet ik voor mijn zevenjarige zoon steeds een doktersbriefje indienen als hij ziek is?? Kan mijn dochter op haar zestiende verjaardag deeltijds gaan leren? Kan ik een week voor de zomervakantie samen met mijn kinderen (zes en acht jaar) op reis vertrekken? Ouders stellen zich regelmatig vragen over het leerrecht en de leerplicht van hun kinderen. Ze weten vaak niet wat mag en moet. Deze brochure geeft antwoord op enkele veelgestelde vragen. Heeft u na het lezen van deze brochure nóg vragen of wenst u op de hoogte te blijven van toekomstige ontwikkelingen op dit vlak, surf dan naar In deze brochure vindt u bovendien nog enkele nuttige adressen en websites. Kan een kind zonder wettige verblijfspapieren toch in een school ingeschreven worden?

3 Leerplicht vanaf zes jaar Recht op inschrijving Is uw kind geboren in: dan start de leerplicht op: september september september september september september september 2013 De leerplicht is er eigenlijk om het leerrecht te De waarborgen. gebruikelijke manier om Elk aan kind de leerplicht heeft recht te voldoen op is uw onderwijs kind inschrijven om in een dit school ook in en de erop praktijk toezien dat waar het regelmatig te maken, de lessen werd volgt. de leerplicht ingevoerd. Het gelijkeonderwijskansendecreet garandeert het recht op inschrijving van alle kinderen in het kleuter onderwijs en de lagere en secundaire school. Dit betekent dat u uw kind kunt inschrijven in de school en/of vestigingsplaats van uw keuze. Voor meer informatie rond dit inschrijvingsrecht en gelijke onderwijskansen kunt u terecht op Op deze site kunt u eveneens de brochure downloaden die is uitgegeven in het Nederlands, het Engels, het Frans, het standaard Arabisch en het Turks. De leerplicht gaat voor uw zoon of dochter van start op 1 september van het kalenderjaar van zijn/haar zesde verjaardag. De gebruikelijke manier om aan de leerplicht te voldoen is uw kind inschrijven in een school en erop toezien dat het regelmatig de lessen volgt. Bij de inschrijving zal de school het rijksregisternummer vragen van uw kind. Dit nummer vindt u terug op de identiteitskaart of SIS-kaart van uw kind. De overheid heeft het rijksregisternummer nodig voor de controle op de leerplicht. U heeft het recht dit rijksregisternummer niet te geven aan de school. Omdat de school dit nummer tóch nodig heeft, moet zij in dit geval het nummer opvragen bij de overheid. Door het nummer spontaan te geven bespaart u hen dus tijd en moeite. U mag erop rekenen dat van dit nummer geen misbruik gemaakt wordt.

4 Kleuterparticipatie Leerplicht is geen schoolplicht Kinderen die nog geen zes jaar zijn, hoeven strikt genomen nog geen onderwijs te volgen. In Vlaanderen krijgen ze wel alle mogelijkheden daartoe. Kleuteronderwijs biedt unieke kansen voor de talentontwikkeling van elk kind. Elke dag in het kleuteronderwijs is een gewonnen dag voor een verdere, succesvolle schoolloopbaan. Het is zeer stimulerend voor uw kleuter om met andere kindjes in contact te komen en al spelenderwijs te leren. Voor kindjes tussen 2,5 en 3 jaar Kleuters die in de loop van het komende schooljaar (tussen 1 september en 31 augustus) 2,5 jaar worden, mogen ingeschreven worden in de inschrijvingsperiode voorafgaand aan dat schooljaar. U kunt uw kleuter inschrijven in de school van uw keuze maar het kan pas effectief naar school gaan vanaf de eerstvolgende instapdatum. zijn er elk schooljaar diverse instapdata: op de eerste schooldag na elke vakantieperiode (zomer-, herfst-, kerst-, krokus-, paasvakantie en na Hemelvaart) en op de eerste schooldag van februari. De instapdata gelden niet in het buitengewoon kleuteronderwijs. Daar kunnen kinderen tussen 2,5 en 3 jaar op elk moment instappen. Voor driejarigen en oudere kleuters gelden de instapdata evenmin in het gewoon onderwijs. U kunt uw kind in dat geval op elk moment laten inschrijven en het kan dan ook op elk moment instappen. Leerplicht betekent dat ouders de plicht hebben hun kind te laten leren. In België is er echter geen schoolplicht. Kinderen moeten dus niet noodzakelijk naar school om te leren. Huisonderwijs is ook mogelijk. Huisonderwijs moeten ouders zélf organiseren en bekostigen. De inspectie kan steeds komen controleren of het kind thuis effectief onderwezen wordt. Als de inspectie tweemaal een negatieve evaluatie geeft, zal u uw kind moeten inschrijven in een school. Huisonderwijs vergt heel wat inzet en discipline, zowel van uzelf als van uw kind. In de praktijk zijn het slechts uitzonderingen die huisonderwijs voor hun kind kunnen waarmaken. Een school biedt kinderen bovendien ook kansen om sociale contacten te leggen met leeftijdsgenootjes en een vriendenkring uit te bouwen. Bent u van plan huisonderwijs te geven aan uw kind, verwittig dan het Ministerie van Onderwijs en Vorming ten laatste op de dag dat u met dit onderwijs start. Op de website van het Ministerie van Onderwijs en Vorming kunt u een verklaring van huisonderwijs downloaden. U vindt er ook het adres van de afdeling die deze verklaring moet ontvangen. De keuze voor onderwijs in een school of voor huisonderwijs is een principiële keuze. Midden in het schooljaar op huisonder wijs overschakelen om zo tijdens het schooljaar op vakantie te kunnen gaan, is dus niet toegestaan.

5 Leerplicht voor kinderen (met specifieke onderwijsbehoeften): Voor sommige kinderen is het niet evident om naar school te gaan. Dit is bijvoorbeeld zo voor kinderen die een beperking hebben of jongeren die kampen met leerproblemen. Maar alle kinderen verdienen gelijke onderwijskansen (GOK). Daarom zijn er tal van mogelijkheden voorzien binnen ons onderwijssysteem om er voor te zorgen dat elk kind onderwijs op maat krijgt en zo aan de leerplicht kan voldoen. Zo worden anderstalige leerlingen of kinderen die uit een kansarm milieu komen extra ondersteund door de verschillende GOK-maatregelen. Kinderen met een fysieke of mentale handicap of met gedragsproblemen kunnen veelal in het buitengewoon onderwijs terecht. Voor een kind met bijzondere noden dat onmogelijk naar school kan, is er permanent onderwijs aan huis mogelijk. Hiervoor heeft u een toelating nodig van de provinciale Commissie van Advies voor het Buitengewoon Onderwijs (CABO). Enkel als uw kind in de onmogelijkheid verkeert om onderwijs te volgen omdat het zo n ernstige fysieke en/of psychische handicap heeft, kan het vrijstelling van leerplicht bekomen. De beslissing tot vrijstelling wordt genomen door het CABO. Adressen van de CABO s kunt u opvragen via de Infolijn Onderwijs (zie adressen achteraan). De overheid is momenteel volop bezig met een hervorming die het onderwijs op maat nog verder moet verbeteren: het leerzorgkader. Bedoeling is om het aanbod in het gewoon onderwijs en het buitengewoon onderwijs duidelijker te omschrijven en beter af te stemmen op de individuele behoeften van elk kind. Het geïntegreerd onderwijs (GON) en het inclusief onderwijs (ION) zijn initiatieven van samenwerking tussen het gewoon en het buitengewoon onderwijs. Een leerling met een attest voor het buitengewoon onderwijs kan onder bepaalde voorwaarden naar het gewoon onderwijs gaan. Hij/zij krijgt dan wel bijkomende ondersteuning vanuit een school voor buitengewoon onderwijs. Voor meer informatie over dit leerzorgkader:

6 Leerplicht voor kinderen met een vreemde nationaliteit De leerplicht geldt voor alle kinderen die in België verblijven, dus ook voor kinderen met een vreemde nationaliteit. Vanaf de zestigste dag na hun inschrijving in het vreemdelingen-, bevolkings- of wachtregister van de gemeente, moeten deze kinderen ingeschreven zijn in een school en regelmatig de lessen volgen. Ook kinderen die geen officiële verblijfspapieren (meer) bezitten, hebben toch een leerrecht, net als alle andere leerlingen. Een school kan om deze reden niet weigeren een leerling in te schrijven. Ouders zonder vaste woonplaats Kinderen van ouders die omwille van hun beroep rondtrekken (binnenschippers, foorreizigers,...) zijn net als iedereen onderworpen aan de leerplicht. Sommige ouders kiezen er dan voor hun kind op internaat te sturen. In uitzonderlijke situaties en onder bepaalde voorwaarden kunnen kinderen van binnenschippers, kermis- en circusexploitanten en artiesten en woonwagenbewoners die in het basisonderwijs zitten, hun ouders vergezellen tijdens hun verplaatsingen (de zogenaamde trekperiodes). De school en ouders moeten hier op voorhand goede afspraken over maken en deze neerschrijven in een overeenkomst. Opgelet: kinderen van ouders die ter plaatse blijven (bv. in een woonwagenpark) kunnen niet van deze mogelijkheid gebruik maken. Uw kind is voltijds leerplichtig tot vijftien of zestien jaar. Tot die leeftijd blijft het zeker ingeschreven in het voltijds secundair onderwijs. Nadien geldt enkel nog de deeltijdse leerplicht. Vanaf dan kan uw zoon of dochter eventueel lessen volgen in het deeltijds onderwijs. De meeste jongeren blijven echter in het voltijds secundair onderwijs ingeschreven. Voorwaarden om deeltijds te leren Er zijn verschillende keuzes mogelijk Deeltijdse leerplicht U vijftien jaar zijn én de eerste graad van het voltijds secundair onderwijs beëindigd hebben (al dan niet geslaagd) of zestien jaar zijn. het deeltijds beroepsonderwijs het zeevisserij-onderwijs de middenstandsopleiding die al dan niet leidt naar een zelfstandig beroep een andere erkende vorming. Voor adressen van centra voor deeltijds beroepssecundair onderwijs kunt u contact opnemen met de Infolijn Onderwijs (zie adressen achteraan) of kunt u de website van het Ministerie van Onderwijs en Vorming raadplegen. U

7 Einde van de leerplicht op achttien jaar De leerplicht geldt voor uw zoon of dochter tot zijn/haar achttiende verjaardag of tot 30 juni van het kalenderjaar waarin hij/zij achttien wordt. Effectief stoppen op de achttiende verjaardag en het lopende schooljaar niet afmaken, betekent dat de jongere geen recht heeft op het studiebewijs of diploma van de richting die hij/zij volgde. Zonder een diploma secundair onderwijs zijn de kansen op de arbeidsmarkt aanzienlijk kleiner. Behaalt uw zoon of dochter op jongere leeftijd (bv. zestien) het diploma secundair onderwijs, dan eindigt de leerplicht op dat ogenblik.! Inschrijven is niet genoeg Als ouder moet u er op toezien dat uw leerplichtig kind regelmatig de lessen volgt. Dit geldt voor alle schooldagen van 1 september tot 30 juni. Ook in de maanden juli en augustus kunnen er in het secundair onderwijs lessen, stages of examens plaatsvinden waarvoor uw kind aanwezig moet zijn. Als ouder bent u dus verantwoordelijk voor het regelmatig schoollopen van uw kind. Vanaf achttien jaar is de meerderjarige leerling zélf verantwoordelijk voor zijn/haar schoolloopbaan en dus ook voor de verantwoording van elke afwezigheid (zie verder). Op reis tijdens het schooljaar? Ja, maar enkel tijdens de vakanties! Plant u een reis tijdens het schooljaar, hou dan steeds rekening met de schoolvakanties. schooljaar herfstvakantie kerstvakantie krokusvakantie paasvakantie Hemelvaart /10 tem 4/11 24/12 tem 6/1 4/2 tem 10/2 24/3 tem 6/4 1/5 tem 2/ /10 tem 2/11 22/12 tem 4/1 23/2 tem 1/3 6/4 tem 19/4 21/5 tem 22/ /11 tem 8/11 21/12 tem 3/1 15/2 tem 21/2 5/4 tem 18/4 13/5 tem 14/ /11 tem 7/11 27/12 tem 9/1 7/3 tem 13/3 11/4 tem 25/4 2/6 tem 3/ /10 tem 6/11 26/12 tem 8/1 20/2 tem 26/2 2/4 tem 15/4 17/5 tem 18/ /10 tem 4/11 24/12 tem 6/1 11/2 tem 17/2 1/4 tem 14/4 9/5 tem 10/ /10 tem 3/11 23/12 tem 5/1 3/3 tem 9/3 7/4 tem 21/4 29/5 tem 30/5 De zomervakantie begint op 1 juli en eindigt op 31 augustus. 11 november, 1 mei en pinkstermaandag zijn ook vakantiedagen, voor zover zij niet in een vakantieperiode vallen. Buiten deze schoolvakanties is het niet toegelaten uw leerplichtig kind (ingeschreven in een school) mee te nemen op vakantie. U kunt deze regel niet omzeilen door tijdens deze vakantie tijdelijk over te schakelen op huisonderwijs. Niemand kan u op deze regel een afwijking toestaan. Naar school in het buitenland Als uw kind naar school gaat in het buitenland, breng dan het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming steeds op de hoogte. Zo kan nagegaan worden of uw kind in orde is met de Belgische leerplicht. Deze meldingsplicht geldt eveneens als u naar het buitenland verhuist. In dit geval is het aangeraden om ook het plaatselijke Ministerie van Onderwijs te contacteren zodat u weet op welke manier u dient te voldoen aan de leerplichtwetgeving van het gastland.

8 Afwezigheid wegens ziekte Andere afwezigheden Als uw kind niet naar school kan gaan omdat het ziek is, verwittig dan steeds de directie. Ziekteduur Uw kind is minder dan drie of drie opeenvolgende kalenderdagen ziek. Uw kind is meer dan drie opeenvolgende kalenderdagen ziek. Ziekteduur Uw kind is minder dan drie of drie opeenvolgende kalenderdagen ziek. Uw kind zit in het BASISONDERWIJS Wat indienen? Eén van de ouders stelt een schriftelijke verklaring op en bezorgt deze verklaring aan de directie. Opgelet: vanaf de vijfde korte ziektemelding tijdens één schooljaar is toch een doktersattest verplicht. U dient een doktersattest in bij de directie. Uw kind zit in het SECUNDAIR ONDERWIJS Uw kind is meer dan drie opeenvolgende kalenderdagen ziek. Wat indienen? Eén van de ouders stelt een schriftelijke verklaring op en bezorgt deze verklaring aan de directie. Opgelet: vanaf de vijfde korte ziektemelding tijdens één schooljaar is toch een doktersattest verplicht tijdens examenperiodes is steeds een doktersattest verplicht. U dient een doktersattest in bij de directie. Wanneer uw kind chronisch ziek is, kan één medisch attest volstaan en kan één van de ouders vervolgens de afwezig heden in het kader van de chronische ziekte wettigen met een attest. Dit is zowel mogelijk in het basisonderwijs als in het secundair onderwijs maar enkel als het centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB) en de school hiermee akkoord gaan. Leerplichtige leerlingen moeten in principe alle schooldagen van 1 september tot 30 juni les volgen. Toch kunnen er zich bijzondere omstandigheden voordoen, waardoor het moeilijk is uw zoon of dochter naar school te sturen. Het kan gaan om situaties waarbij de afwezigheid van uw kind van rechtswege is gewettigd. Voorbeelden zijn: een oproeping voor de rechtbank, een begrafenis of huwelijk van een bloed- of aanverwant, een familieraad... In die gevallen volstaat een verklaring van één van de ouders of een officieel document. Ook andere afwezigheden voor persoonlijke redenen kunnen in een beperkt aantal situaties gewettigd worden, op voorwaarde dat men vooraf toestemming vraagt en krijgt van de directeur. Voor een volledig overzicht van de toegelaten afwezigheden raadpleegt u best het schoolreglement of de website

9 Problematische afwezigheden Indien u de afwezigheid van uw kind op school niet kan wettigen met één van voorgaande mogelijkheden, dan zal de afwezigheid op school geregistreerd worden als een problematische afwezigheid. Een problematische afwezigheid heeft tot gevolg dat de school een begeleiding zal opstarten om de leerling terug op school te krijgen. Vanaf 10 halve dagen van problematische afwezigheid zal ook het CLB ingeschakeld worden om de leerling te begeleiden. Als de school noch het CLB erin slagen om een leerling opnieuw school te doen lopen, kan het dossier worden doorgestuurd naar het Ministerie van Onderwijs en Vorming dat op zijn beurt het parket kan inschakelen om in te grijpen. Vanaf het schooljaar zullen meer ouders van kinderen in het secundair onderwijs een schooltoelage kunnen krijgen. De toekenning van deze schooltoelage is voortaan afhankelijk van de participatie op school. Dit is één van de beleidsmaatregelen gericht op spijbelpreventie. Een kind dat twee jaar na elkaar te weinig naar school gaat, zal in het tweede jaar de toelage van dat jaar moeten terugbetalen. Voor leerlingen in het basisonderwijs start dit systeem van toelagen in het schooljaar De leerplicht is bedoeld om uw kind alle kansen te geven zich te ontplooien. Voor een succesvolle schoolloopbaan moeten schooldirecties, leraren, ouders en leerlingen samenwerken. Straffen is dus zeker niet het hoofddoel. De leerplichtwet voorziet wel dat ouders voor de politierechtbank gedaagd kunnen worden, indien misbruik wordt vastgesteld. Tuchtmaatregelen op school In het basisonderwijs mag een kind nooit naar huis gestuurd worden. Heel uitzonderlijk voelt een school zich wél verplicht om een jonge leerling: te schorsen: dit betekent dat uw kind gedurende een bepaalde periode geen lessen en activiteiten mag volgen of uit te sluiten: dit betekent dat uw kind definitief uit de school verwijderd wordt. Deze beide tuchtmaatregelen betekenen niet dat uw kind niet op school moet zijn. De directie moet opvang op school voorzien tot de schorsing voorbij is of tot uw kind ingeschreven is in een andere school. De opvang van een uitgesloten leerling duurt hoogstens één maand (vakantieperiodes niet inbegrepen). In die maand moet u voor uw kind een andere school gezocht hebben. In het secundair onderwijs kan een jongere bij tijdelijke uitsluiting de toegang tot de school ontzegd worden. Ultiem kan de directie uw zoon of dochter definitief uitsluiten. Indien uw kind tijdelijk of definitief uitgesloten is, dan kan u aan de school een gemotiveerd verzoek richten tot opvang gedurende de periode van tijdelijke uitsluiting of in afwachting van de inschrijving in een andere school bij definitieve uitsluiting. Indien de school op dit verzoek niet of niet langer ingaat (niet langer opvangen kan bijvoorbeeld het geval zijn indien u en/of uw kind geen enkele inspanning leveren om mee te zoeken naar een andere school), dan moet dit schriftelijk én gemotiveerd aan u worden meegedeeld. Indien de school wél op het verzoek ingaat, dan mag ze aan de opvang voorwaarden koppelen. Hierover moet de school afspraken maken met u en uw kind. De school bepaalt zelf welke invulling aan deze opvang wordt gegeven. De school moet bij een tuchtprocedure strikt de regels volgen die door de overheid zijn vastgelegd. Deze regels staan in het schoolreglement, dat u elk jaar ter ondertekening krijgt voorgelegd.

10 Met vragen op het vlak van leren en studeren, schoollopen, preventieve gezondheidszorg en sociaal-emotionele ontwikkeling kunnen ouders en leerlingen terecht bij een CLB. U kan steeds een afspraak maken met het CLB. Het adres krijgt u op school of kunt u bekomen via de Infolijn Onderwijs of via de website van het Ministerie van Onderwijs en Vorming Met algemene vragen over onderwijs kunt u terecht bij: Infolijn Onderwijs Koning Albert II-laan Brussel Telefoonnummer: 1700 (gratis) vanuit het buitenland: Fax: via de website: U vindt deze brochure en extra informatie op Nog vragen? Specifieke vragen over de leerplicht in het basisonderwijs kunt u stellen aan: Steunpunt voor ouders en leerlingen in het basisonderwijs Agentschap voor Onderwijsdiensten (AGODI) Koning Albert II-laan BRUSSEL Tel.: Fax: scholen.basisonderwijs.agodi@vlaanderen.be COLOFON Tekst Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Agentschap voor Onderwijscommunicatie i.s.m. de Afdeling Instellingen en Leerlingen Basisonderwijs en DKO, de Afdeling Instellingen en Leerlingen Secundair Onderwijs en de Afdeling Beleidsondersteuning Eindredactie en productcoordinatie Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Afdeling Informatie en Communicatie Verantwoordelijke uitgever Specifieke vragen over de leerplicht in het secundair onderwijs kunt u stellen aan: Informatiepunt Ouders en Leerlingen Koning Albert II-laan Brussel Tel.: Fax: marleen.callaert@ond.vlaanderen.be Jo De Ro, Administrateur-generaal Agentschap voor Onderwijscommunicatie Koning Albert II-laan 15, 1210 Brussel Vormgeving Little BIG Band Algemene vragen over spijbelen en schoolverzuim kunt u stellen aan: Het Spijbelteam Koning Albert II-laan Brussel Tel.: Fax: spijbelen@vlaanderen.be Fotografie Kris Vandamme Druk Goekint Graphics, Oostende Wettelijk depot D/2007/3241/165

11 Naast deze brochure, geeft het Ministerie van Onderwijs en Vorming ook tal van andere publicaties uit. Voor een overzicht kunt u terecht op de website: Een papieren versie van de catalogus kunt u bekomen bij: Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Agentschap voor Onderwijscommunicatie Cel Publicaties Hendrik Consciencegebouw - Toren A - 5 e verdieping Koning Albert II-laan Brussel Tel.: Fax: onderwijspublicaties@vlaanderen.be