Stichting Pensioenfonds GITP. Jaarrapport 2010

Transcriptie

1 Jaarrapport 2010

2 INHOUDSOPGAVE Pagina A Voorwoord 3 B Kerncijfers 5 C Karakteristieken van het pensioenfonds 9 D Verslag van het verantwoordingsorgaan 14 E Bestuursverslag 17 Bestuursverslag 18 Pensioenparagraaf 26 Financiële paragraaf 28 Actuariële paragraaf 31 Risicoparagraaf 34 Toekomstparagraaf. 35 JAARREKENING 1 Balans per 31 december Staat van baten en lasten over Kasstroomoverzicht Toelichting behorende bij de jaarekening 40 5 Toelichting op de balans per 31 december Toelichting op de staat van baten en lasten over OVERIGE GEGEVENS 1 Belangrijke gebeurtenissen na balansdatum 66 2 Herstelplan 66 3 Dekkingsgraad 66 4 Actuariële verklaring 67 5 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 69 BIJLAGEN 1 Verloopstaat deelnemers 72 2

3 A VOORWOORD 3

4 VOORWOORD Voor u ligt het jaarverslag van 2010 Ook 2010 was een bewogen jaar voor het pensioenfonds, waarin de ontwikkeling van de dekkingsgraad van het fonds nauwlettend werd gevolgd. Steeds was er een zekere dreiging dat het herstelplan niet zou worden gehaald met alle ge volgen van dien. Aan het einde van 2009 leek de dekkingsgraad van het pensioenfonds zich te herstellen van de effecten van de economische crisis. Maar in het eerste kwartaal van 2010 veranderde dat. De dalende rente en een sneller stijgende levensverwachting maakten dat de verplichtingen sneller stegen dan het eigen vermogen. Het pensioenfonds heeft in zo'n situatie meer geld nodig om aan de verplichtingen te kunnen voldoen. Zo kon het gebeuren, dat ondanks het feit dat het fonds een rendement van 16,3% op de beleggingsportefeuille behaalde en de waarde van de bezitting van het fonds daardoor steeg van naar toch de dekkingsgraad daalde. Aan het einde van 2010 begon de marktrente weer te stijgen en daarmee ook de dekkingsgraad van het fonds. Die was op 31 december 94,0% en lag daarmee net boven het herstelpad dat is opgenomen in het herstelplan. GITP een van de 14 fondsen van Donner. In augustus kondigde Minister Donner aan dat 14 pensioenfondsen niet langer uitstel kregen om kortingsmaatregelen te nemen. Pensioenfonds GITP behoorde tot deze fondsen. Na een gesprek met DNB heeft het fonds kunnen aantonen dat korten op dit moment niet noodzakelijk was. DNB heeft hiermee ingestemd. Als gevolg hiervan van de ontstane situatie is er een hoorzitting in de vaste Kamercommissie van Sociale Zaken geweest in de Tweede Kamer. De heer Van Rees heeft hier als voorzitter van het pensioenfonds gesproken. Communicatie. In 2010 heeft het pensioenfonds veel aandacht besteed aan communicatie met de achterban. Hierbij is nadrukkelijker gebruik gemaakt van de website. Daarop wordt maandelijks de dekkingsgraad gepubliceerd en elk kwartaal wordt een nieuwsbericht van het bestuur geplaatst. Ook verschijnen er regelmatig tussentijdse korte berichten. Een delegatie van het bestuur heeft meerdere keren bijeenkomsten van de Vereniging van Gepensioneerden van GITP en van de Vereniging van Slapers van GITP bezocht om toelichting te geven op het gevoerde beleid en is er opnieuw een rondetafelgesprek geweest met alle stakeholders. Toeslag in 2010 Het bestuur van pensioenfonds heeft, gezien de onderdekking van het fonds, helaas moeten besluiten geen toeslag te verlenen in We moeten er rekening mee houden dat dit ook de komende jaren het geval zal zijn. Vooruitzichten. De werkgever heeft in 2010 met de OR een akkoord bereikt over een beperkte wijziging van de pensioenregeling. Deze kan doorgevoerd worden zodra benodigde wetswijzigingen om de pensioenleeftijd te verhogen een feit zijn. Ook in 2011 zal studie gemaakt worden van een verdergaande wijzigingen van de pensioenregeling. Begin 2011 is de samenstelling van het bestuur gewijzigd. Ook in 2011 zal het bestuur veel aandacht besteden aan de verdere ontwikkeling van de deskundigheid van het bestuur. Rotterdam, 22 juni 2011 B. Rietdijk Voorzitter Bestuur 4

5 B KERNCIJFERS 5

6 KERNCIJFERS Deelnemers, gewezen en pensioentrekkenden Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Deelnemers , , , , ,5 Gewezen deelnemers , , , , ,4 Ouderdomspensioen 99 12, , , , , , , , , ,0 Bijdragen van werkgevers en werknemers, saldo waardeoverdrachten, pensioenuitkeringen en uitvoeringskosten (x 1.000) Premiebijdragen van werkgevers en werknemers Saldo waardeoverdrachten risico pensioenfonds Saldo waardeoverdrachten risico deelnemers Pensioenuitkeringen Pensioenuitvoerings- en administratiekosten Technische voorzieningen, stichtingskapitaal en reserves, belegd vermogen en dekkingsgraad (x 1.000) Technische voorzieningen - voor risico pensioenfonds Stichtingskapitaal en reserves Beleggingen - voor risico pensioenfonds Liquide middelen Herverzekeringsdeel technische voorzieningen Saldo overige activa en passiva Totaal belegd vermogen Aanwezige dekkingsgraad 94,0 96,0 85,8 121,3 118,8 Vereiste dekkingsgraad 115,1 117,8 110,7 121,5 120,0 6

7 De technische voorzieningen (TV) per 31 december 2010 zijn vastgesteld op Hierbij is onder andere rekening gehouden met de actuele marktrente door het hanteren van de door de Nederlandsche Bank (DNB) gepubliceerde rentetermijnstructuur. Daarnaast is rekening gehouden met de laatste inzichten op het gebied van de levensverwachting. Dit houdt in dat onder andere rekening wordt gehouden met een verbeterende levensverwachting ("sterftetrend") voor toekomstige jaren. Het pensioenfonds houdt rekening met leeftijdscorrecties. Vooruitlopend op het beschikbaar komen, het beoordelen en toepassen van de nieuwe AG-prognose tafels werd ultimo 2009 een voorziening getroffen ter grootte van 3,6% van de technische voorziening ultimo Deze voorziening is in 2010 vrijgevallen. Verdeling beleggingsportefeuille (x 1.000) % % % % % Vastgoed beleggingen , , , , ,8 Aandelen , , , , ,8 Vastrentende waarden , , , , ,4 Derivaten , , , ,4 Overige beleggingen , , , , , , , , , ,0 Beleggingsopbrengsten en kosten vermogensbeheer risico pensioenfonds (x 1.000) Directe opbrengsten Indirecte opbrengsten Kosten vermogensbeheer Beleggingsrendement-Benchmark % % % % % Totaal rendement 16,3 14,6-10,2-0,7 7,0 Benchmark rendement 16,3 14,4-7,0 0,5 7,5 Exces - 0,2-3,2-1,2-0,5 Het voor 2010 weergegeven totaal rendement is exclusief valuta hedge. Inclusief afdekking van de vreemde valuta bedraagt het portefeuillerendement 14,2% 7

8 Pensioengegevens % % % % % Franchise in euro's , , , , ,0 Premie in % van salarissom. 19,5 19,0 18,5 18,5 18,5 De werkgever en werknemers hebben afgesproken om de premie zoveel mogelijk stabiel te houden. In de jaren 2005 t/m 2008 bedroeg de premie 18,5%. In de uitvoeringsovereenkomst is opgenomen dat bij een dekkingsgraad lager dan 105% de premie met 0,5% stijgt. Daarom is de premie gestegen van 19,0% in 2009 naar 19,5% in De kostendekkende premie was voor 2010 echter 20,1% Begin 2010 was de premie door het fonds vastgesteld op 20,1%. Door de toegenomen levensverwachting is de kostendekkende premie echter hoger uitgekomen dan aanvankelijk voorzien was. GITP B.V. heeft de kostendekkende premie betaald. 8

9 C KARAKTERISTIEKEN VAN HET PENSIOENFONDS 9

10 KARAKTERISTIEKEN VAN HET PENSIOENFONDS Profiel. Juridische structuren inschrijving., statutair gevestigd te Nijmegen is opgericht op 8 november De laatste statutenwijziging was op 28 december De stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer Het fonds is een ondernemingspensioenfonds en is aangesloten bij de koepelorganisatie Stichting OPF. Statutaire doelstelling. Het doel van het pensioenfonds is het "verlenen van pensioen aan deelnemers en aan nabestaanden van overleden deelnemers, zulks in de gevallen, op de wijze en onder voorwaarden nader te regelen in het pensioenreglement, en het verstrekken van toeslagen op pensioenen, alsmede het verrichten van bijzondere uitkeringen ten behoeve van werknemers of gewezen werknemers van GITP B.V. of ten behoeve van hun nabestaanden, een en ander in de gevallen en volgens regelen vast te stellen door het bestuur met goedkeuring van de werkgever en voor zover de in het pensioenfonds voor dit doel beschikbare middelen zulks toelaten". Organisatie van het pensioenfonds Verdeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden. In het vervolg van dit hoofdstuk beschrijven wij de huidige organisatie van ons fonds aan de hand van onderstaan schema. Verantwoordingsorgaan orgaan Visitatiecommissie Beleggingscommisie Bestuur Accountant / Actuaris Overige adviseurs Uitvoeringsorganisatie (administrateur, herverzekeraar, vermogensbeheerder ) 10

11 Bestuur. Het bestuur is verantwoordelijk voor het beheer van het pensioenfonds en het uitvoeren van de door de werkgever toegezegde pensioenregeling, waaronder het doen van pensioenuitkeringen aan gepensioneerden en nabestaanden van (niet-actieve) deelnemers. Onderdeel van deze verantwoordelijkheid is het uitvoeren van interne controlemaatregelen gericht op de juiste en volledige registratie van de gegevens van het pensioenfonds. Het bestuur heeft bevoegdheden krachtens de statuten en reglementen alsmede de hiermee verbonden uitvoeringsbesluiten, de uitvoeringsovereenkomst, tot het verrichten van betalingen en het aangaan van contractuele verplichtingen met derden. Samenstelling van het bestuur. Aan het eind van het verslagjaar was de samenstellling van het bestuur als volgt: Naam Functie Vertegenwoordiging Lid sinds Einde zittingsduur De heer C.J. van Rees voorzitter werkgever De heer B. Rietdijk bestuurslid werkgever De heer M. van Dierendonck bestuurslid werkgever Mevrouw P.M.L. Ykema-Weinen (*) secretaris deelnemers De heer R.F.J. Steens plv secretaris deelnemers De heer H. Hijlkema bestuurslid gepensioneerden (*) Mevrouw Ykema is van 20 december 2000 tot en met 31 december 2002 bestuurslid namens de werkgever geweest. Tot 31 december 2010 was de heer Van Rees voorzitter van het fonds. Per die datum is hij teruggetreden als bestuurslid. Het bestuur heeft conform de statuten van het fonds de heer Rietdijk aangewezen als voorzitter. Mevrouw Ykema blijft vanwege de continuïteit van het bestuur aan als bestuurslid. Zij is vanaf 1 januari 2011 bestuurlid namens de werkgever. Hierdoor ontstond een vacature namens de deelnemers. Na een verkiezingsprocedure is de heer Linneman aspirant bestuurslid. Na het volgen van de benodigde opleidingen en na toetsing door De Nederlandsche Bank wordt de heer Linneman benoemd tot bestuurslid. Het bestuur van het pensioenfonds bestaat uit zes leden. Drie bestuursleden worden voorgedragen door de werkgever, twee bestuursleden worden voorgedragen door de deelnemers en één lid wordt voorgedragen door de Vereniging van GITP Gepensioneerden. De bestuursleden hebben een zittingstermijn van vier jaren. Aftredende bestuursleden kunnen direct herbenoemd worden. De door de deelnemers en gepensioneerden gekozen bestuursleden mogen maximaal twee aaneengesloten termijnen zitting hebben in het bestuur. Voor de werkgeversbestuursleden geldt geen maximale zittingstermijn. Benoeming vindt formeel plaats door het bestuur, na voordracht van de werkgever, deelnemers dan wel gepensioneerden. De voordracht van het lid namens de deelnemers vindt plaats door middel van verkiezingen. De voordracht door de gepensioneerden vindt plaats door de Vereniging van Gepensioneerden GITP. Het bestuur is verantwoordelijk voor het beheer van het pensioenfonds en het uitvoeren van de door de werkgever toegezegde pensioenregeling, waaronder het doen van pensioenuitkeringen aan gepensioneerden en nabestaanden van (niet-actieve) deelnemers. Het bestuur heeft bevoegdheden krachtens de statuten en het pensioenreglement alsmede de uitvoeringsovereenkomst, tot het verrichten van betalingen en het aangaan van contractuele verplichtingen met derden. Het bestuur van het fonds heeft de dagelijkse uitvoering van de werkzaamheden uitbesteed aan een uitvoeringsorganisatie. Deze werkzaamheden betreffen vermogensbeheer en pensioenadministratie. Uitgangspunt is dat het bestuur, conform de eisen van de Pensioenwet verantwoordelijk blijft voor de juiste uitvoering van de uitbestede taken. 11

12 Binnen het bestuur is een taakverdeling tot stand gekomen. In 2010 was de taakverdeling als volgt: Dagelijks bestuur : Van Rees en Ykema Administratieve organisatie en uitbesteding : Steens en Van Dierendonck Communicatie : Hijlkema, Van Dierendonck Vermogensbeheer : Van Rees en Rietdijk Verslaglegging : Van Rees en Ykema Wet- en regelgeving : Hijlkema, Steens en Rietdijk Beleggingscommissie. Naast de bestuursleden Van Rees en Rietdijk hadden per 31 december 2010 de volgende personen zitting in de commissie: R. van der Meer (Robeco, vermogensbeheerder) P. Boerboom (Avida, beleggingsadviseur) De beleggingscommissie houdt zich bezig met het voorbereiden van het beleggingsbeleid en de concrete invulling hiervan. Hiertoe voert de beleggingscommissie overleg met de externe vermogensbeheerders. De beleggingscommissie adviseert het bestuur over te nemen besluiten met betrekking tot het vermogensbeheer. Het definitieve beleid wordt door het bestuur vastgesteld. Verantwoordingsorgaan. Het verantwoordingsorgaan bestaat uit de volgende leden: Namens de werkgever: mevrouw A. van Beek-Gordijn Namens de deelnemers: de heer R.K. Latten Namens de gepensioneerden: de heer G.J. Voorn (voorzitter) Het verantwoordingsorgaan beoordeelt of het bestuur op evenwichtige wijze rekening houdt met de belangen van alle belanghebbenden (de deelnemers, de gewezen deelnemers, de pensioengerechtigden en de werkgever) bij het fonds. Op basis van de door het bestuur verstrekte informatie oordeelt het verantwoordingsorgaan over het handelen van het bestuur, over het gevoerde beleid en de beleidskeuzes voor de toekomst, evenals over de naleving van de gedragscode. Zie voor het verslag van het verantwoordingsorgaan onderdeel D van het jaarrapport Intern toezicht. Het intern toezicht heeft betrekking op het kritisch bezien van het functioneren van (het bestuur van) het pensioenfonds door onafhankelijke deskundigen. Het intern toezicht rapporteert aan het bestuur en bespreekt de rapportage en de eventuele daarop voorgenomen bestuursbesluiten met het verantwoordingsorgaan. De bevindingen worden in het jaarverslag vermeld. Het Intern Toezicht wordt ingevuld door middel van een externe visitatiecommissie. De visitatiecommissie is in 2009 samengesteld. Begin 2010 heeft de visitatie plaatsgevonden. Uitvoeringsorganisatie. Naast de bovenstaande interne organen kent het fonds ook meerdere uitvoeringsorganisaties. In het navolgende een beschrijving van de partijen die door het fonds worden ingeschakeld. 12

13 Administrateur. De uitvoeringsorganisatie is Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V. te Tilburg. De werkzaamheden betreffen ondermeer pensioenadministratie, excasso, financiële verslaglegging en bestuursondersteuning. Herverzekeraar. Het overlijdensrisico is ondergebracht bij Swiss RE te Amstelveen. Het arbeidsongeschiktheidrisico is tot en met 31 december 2010 herverzekerd bij Nationale Nederlanden-Schadeverzekering Maatschappij N.V. te Den Haag. Daarna is het arbeidsongeschiktheidrisico ook ondergebracht bij Swiss Re. Vermogensbeheerder. Het vermogensbeheer is uitbesteed aan Robeco Asset Management B.V. De vermogensbeheerder belegt de pensioenpremies volgens de door het bestuur vastgestelde beleggingsrichtlijnen. Accountant, actuaris en overige adviseurs. Het pensioenfonds wordt bijgestaan door de volgende externe deskundigen. Accountant. De externe accountant controleert de jaarrekening en de verslagstaten ten behoeve van De Nederlandsche Bank (DNB) en doet verslag van zijn werkzaamheden in de vorm van een controleverklaring en een verslag aan het bestuur, waarin opgenomen zijn opmerkingen en aanbevelingen omtrent de administratieve organisatie en interne controle van het fonds. Het pensioenfonds heeft PwC te Rotterdam voor deze dienst ingeschakeld. Certificerend actuaris. De certificerend actuaris rapporteert jaarlijks over de financiële positie van het pensioenfonds en geeft een actuariële verklaring af. Triple A-Risk Finance Certification B.V. te Amsterdam verricht deze werkzaamheden voor het pensioenfonds. Adviseurs. Het pensioenfonds wordt bijgestaan door externe deskundigen van Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V. voor actuariaat en risicobeheersing op lange termijn. Een gespecialiseerde ALM-adviseur (Asset Liability Management) draagt zorg voor de uitvoering van de ALM-studie en de continuïteitsanalyse. 13

14 D VERSLAG VAN HET VERANTWOORDINGSORGAAN 14

15 VERANTWOORDINGSORGAAN Verslag van het verantwoordingsorgaan Het verantwoordingsorgaan (VO) van is op 1 januari 2008 ingesteld. Bij de analyse van de relevante informatie en het vormen van een verantwoording of oordeel hierover is het van belang om de taakstelling van het VO, vastgelegd in het reglement dat door het stichtingsbestuur is vastgesteld, in ogenschouw te nemen. De belangrijkste taak van het VO is het toezicht houden op: * het handelen van het bestuur aan de hand van het jaarverslag, de jaarrekening en andere relevante informatie, waaronder - indien van toepassing - de bevindingen van de visitatiecommissie; * het door het bestuur uitgevoerde beleid in het afgelopen kalenderjaar; * beleidskeuzes die op de toekomst betrekking hebben; * het naleven van de Principes voor Goed Pensioenfondsbestuur. Deze taakstelling is bij het opstellen van de verantwoording als basis genomen. Het verantwoordingsorgaan De door het VO gewilde professionalisering is, in het afgelopen jaar, niet van de grond gekomen, met name vanwege het onverwachte vertrek van de werknemersvertegenwoordiger van het VO. Ook de in 2008, 2009 en 2010 toegezegde informatievoorziening is wederom laat in het verantwoordingsproces van 2010 op gang gekomen. Met het bestuur zijn in april 2011 afspraken gemaakt dat het komend jaar meer aandacht komt voor informatievoorziening en eerdere betrokkenheid. Het VO verwacht dat het bestuur daarin een actieve rol vervult en heeft daar ook alle vertrouwen in. Resumerend stelt het VO dat het VO, samen met het bestuur, meer informatie wil delen om te komen tot een goede taakinvulling. Oordeel Bij het vormen van het oordeel, heeft het VO o.a. gebruik gemaakt van de bestuursverslagen 2010, het herstelplan en de externe rapportages van de actuaris en de accountant. Gezien de taakstelling van het VO, blijft ook het rapport van de visitatiecommissie uit 2010 een zeer belangrijk aandachtspunt. Op grond van de aangereikte informatie is het VO van oordeel dat het bestuur in 2010 op een adequate wijze heeft gehandeld. Wel wil het VO enkele bevindingen die opvolging en/of aandacht behoeven, aanstippen. Deze bevindingen worden hieronder toegelicht. In 2010 heeft het bestuur van het pensioenfonds toegezegd om te werken aan de aanbevelingen die de visitatiecommissie in 2010 heeft gedaan. Het bestuur is met de aanbevelingen in 2010 aan de slag gegaan, met een uitloop naar Aandachtspunten hierbij zijn het deskundigheidsplan en de risico-analyse. Het deskundigheidsplan van het fonds is nog niet gebaseerd op het Plan van Aanpak Deskundigheidsbevordering van de pensioenkoepels. In 2010 heeft geen externe toetsing van de deskundigheid plaatsgevonden en heeft ook geen zelfevaluatie van het bestuur plaatsgevonden. Om te kunnen voldoen aan de vereisten van de toezichthouders zal het bestuur tijdig het huidige deskundigheidsplan dienen te toetsen aan de nieuwe beleidsregel van de AFM en DNB. Inmiddels is er een risicoanalyse opgesteld die het VO niet heeft bereikt. Deze risicoanalyse moet in 2011 nog door het bestuur worden geanalyseerd. Hiervan zou het VO in 2011 graag kennis willen nemen. Voorts willen wij de volgende bevinding van de accountant onderstrepen: 'Voor het vermogensbeheer steunt het bestuur volledig op de werkzaamheden van RIAM. RIAM heeft een groot deel van de werkzaamheden weer ondergebracht bij Citibank. Hierdoor zijn de beleggingen op grote afstand komen te staan van het pensioenfonds. Het bestuur blijft onder de beleidsregel uitbesteding pensioenfondsen en verzekeraars verantwoordelijk voor het gevoerde beleggingsbeleid en de verantwoording daarvan in de jaarrekening. Hoewel zowel RIAM als Citibank over een SAS70-type II-rapportage beschikt, is het zaak dat het bestuur de beleggingen nauwgezet beheert'. 15

16 Verder deelt het VO de zorg van het bestuur voor wat betreft de hoogte van de jaarlijkse uitvoeringskosten van het fonds ten opzichte van de jaarlijkse totale pensioenpremie. Ten slotte stelt het VO vast dat op korte termijn zowel het bestuur, de ondernemingsraad als de directie zich moeten oriënteren op de toekomst van het pensioenfonds. Het VO legt dan ook het verzoek neer om op de hoogte gehouden te worden van de (tussenliggende) resultaten van dit proces, om dit proces zo goed mogelijk te kunnen volgen. Nijmegen, 22 juni 2011 Het verantwoordingsorgaan G.J. Voorn (voorzitter) A. van Beek-Gordijn Reactie van het bestuur Het bestuur bedankt het Verantwoordingsorgaan voor de uitgesproken waardering. Het bestuur hecht net als het Verantwoordingsorgaan zeer aan goede communicatie met het Verantwoordingsorgaan en zal zich daar ook in 2011 voor inzetten. Het Verantwoordingsorgaan geeft aan dat de zelfevaluatie niet meer in 2010 heeft plaatsgevonden. Dit werd veroorzaakt door ziekte van de toenmalig voorzitter in december, waardoor deze begin januari heeft plaatsgevonden. De zelfevaluatie zag wel op het functioneren in De volgende zelfevaluatie is gepland in december De door het Verantwoordingsorgaan voorgestelde bezinning op de toekomst van de pensioenvoorziening van GITP is inmiddels op gang gekomen. Het Verantwoordingsorgaan zal hiervan op de hoogte worden gehouden. 16

17 E BESTUURSVERSLAG 17

18 BESTUURSVERSLAG Hoofdlijnen. Het bestuur van het fonds heeft het afgelopen jaar vier maal vergaderd. Crisisbeheersing: Financiële positie. Vanwege de financiële situatie heeft het pensioenfonds in 2009 een herstelplan bij de toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) ingediend. Op 31 december 2013 moet het pensioenfonds weer een dekkingsgraad van 104,3% hebben. Aan het einde van 2009 leek de dekkingsgraad van het pensioenfonds zich te herstellen van de effecten van de economische crisis. Maar in het eerste kwartaal van 2010 stegen de verplichtingen harder dan het vermogen van het fonds. Dat kwam door de dalende rente en door een sneller stijgende levensverwachting dan eerder werd voorzien. Door beide ontwikkelingen heeft het pensioenfonds meer geld nodig. Ondanks het feit dat het fonds een rendement van 16,3% op de beleggingsportefeuille behaalde (dit is exclusief de valuatahedge) en de waarde van de bezitting van het fonds daardoor steeg van naar , daalde de dekkingsgraad. Aan het einde van 2010 steeg de marktrente waardoor het fonds op 31 december een dekkingsgraad van 94,0% had en wel op schema in het herstelplan lag. Het herstelplan van het fonds gaat uit van een herstel tot het minimaal vereiste eigen vermogen binnen 5 jaar. Hiervoor worden de volgende maatregelen getroffen: 1.Geen indexatie tot een dekkingsgraad van 105%, daarboven naar rato. 2.Tot een dekkingsgraad van 105% wordt de premie jaarlijks met 0,5% verhoogd. Als de premie niet kostendekkend is, wordt een aanvullende storting betaald tot het niveau, dat de premie kostendekkend is. 3.Als per 1 januari 2012 de dekkingsgraad lager is dan het herstelpad om per 31 december 2013 te komen tot een dekkingsgraad van 104,3%, worden opgebouwde aanspraken voor alle belanghebbenden gelijk voorwaardelijk gekort. Deze korting kan ongedaan worden gemaakt. Op basis van de dekkingsgraad per 31 december 2010 heeft het fonds het herstel geëvalueerd. Het fonds zal conform deze evaluatie naar verwachting binnen de gestelde termijn uit het kortetermijnherstelplan geraken, zonder een korting van de aanspraken. Het fonds zal conform deze evaluatie naar verwachting niet binnen de gestelde termijn uit het langetermijnherstelplan geraken. De werkgever is van plan in 2011 de pensioenregeling aan te passen. Daarop aansluitend neemt het bestuur indien nodig, uiterlijk ultimo 2011, aanvullende maatregelen om tijdig uit het langetermijnherstelplan te komen. DNB heeft ingestemd met de evaluatie van het herstelplan. Onrust omdat 14 fondsen geen uitstel van korten meer krijgen. In mei 2009 kregen alle pensioenfondsen uitstel voor het korten van rechten. Een pensioenfonds moet korten als de dekkingsgraad te laag is en er geen andere maatregelen mogelijk zijn om te herstellen. De verwachting was dat de economische situatie snel zou verbeteren. In dat geval zou achteraf blijken dat een korting niet nodig was. De crisis duurde echter langer dan verwacht. Op 17 augustus 2010 kondigde Minister Donner daarom aan dat 14 pensioenfondsen niet langer uitstel kregen om kortingsmaatregelen te nemen. Het pensioenfonds GITP hoorde bij deze fondsen. Korting was alleen dan nodig als niet via andere maatregelen tot herstel kon worden gekomen. Dat was uiteindelijk bij 7 van de 14 fondsen zo. Het pensioenfonds GITP moest voor 1 november richting DNB aannemelijk maken dat het binnen 5 jaar op een andere wijze dan met korten een dekkingsgraad van circa 105% kan bereiken. Anders moest het fonds uiterlijk 1 januari 2011 de pensioenen korten. Een delegatie van het bestuur heeft op 1 september gesproken met de toezichthouder. Naar aanleiding van dat gesprek heeft het pensioenfonds aangetoond op het herstelpad van het kortetermijn herstelplan te zitten, zonder gebruik te hoeven maken van een kortingsmaatregel. DNB heeft hiermee ingestemd. 18

19 Door het besluit van minister Donner om 14 fondsen niet langer uitstel voor korten te verlenen, ontstond grote maatschappelijke beroering. De Pensioenfederatie en de STAR pleitten ervoor naar de uitzonderlijke lage stand van de rente te kijken. Donner hield vast aan nu korten. Op 24 augustus kwam de Tweede Kamer terug van zomerreces om hierover te spreken. De Kamer wilde weten waarom het ene fonds aanzienlijk steviger in de problemen is geraakt dan het andere. Op 3 november hield de Tweede Kamer daarom een hoorzitting over de financiële positie van pensioenfondsen. Ook bestuurders van pensioenfondsen, deelnemersraden maar ook wetenschappers en toezichthouders kwamen daarbij aan het woord. Hier heeft de voorzitter van het fonds, de heer Van Rees ook gesproken. Hij heeft gepleit om de dekkingsgraad te berekenen aan de hand van vijfjaarsgemiddelden, zodat de dekkingsgraad stabieler wordt. Ook heeft hij gepleit voor snelle aanpassing van de wetgeving, waardoor de pensioenleeftijd in pensioenregelingen van de werkgever naar 67 jaar kan. Toeslag in 2010 Het bestuur van het pensioenfonds besloot gezien de onderdekking geen toeslag te verlenen in Communicatie herstelplan/korten/toeslag. Deelnemers en andere betrokkenen zijn in het derde kwartaal van 2009 schriftelijk geïnformeerd over het herstelplan en de verwachte toekomstige toeslagverlening. Hierbij is gebruik gemaakt van de modelbrief die de Autoriteit Financiële Markten heeft aangereikt. In juli 2010 is aan de belanghebbenden een brief gestuurd over het feit dat in 2010 geen toeslag is verleend. In deze brief stond ook informatie over de evaluatie van het herstelplan per ultimo Ook is aangegeven dat het verkort jaarverslag van 2009 op de website te downloaden is. AFM heeft seminars georganiseerd voor fondsen die een kortingsmaatregel in het herstelplan hebben opgenomen. De voorzitter van het pensioenfonds heeft dit seminar bijgewoond. Waarde-overdracht en onderdekking. Als een werknemer van baan verandert, mag hij zijn pensioen overdragen naar zijn nieuwe pensioenfonds. Als de dekkingsgraad van een pensioenfonds dat bij waardeoverdracht is betrokken lager is dan 100%, dan mag het pensioenfonds de betreffende waardeoverdracht niet uitvoeren. De waardeoverdracht moet dan worden opgeschort. Ook pensioenfonds GITP had in heel 2010 een dekkingsgraad lager dan 100%, waardoor alle waardeoverdrachten moeten worden opgeschort. Nabestaandenpensioen op risicobasis. De STAR adviseert dat fondsen met een partnerpensioen op risicobasis tijdelijk bij het einde van de deelneming standaard een deel van het ouderdomspensioen uitruilen in een partnerpensioen. De Pensioenwet schrijft nu voor dat bij einde deelneming de keuze moet worden geboden. De STAR reageert hiermee op de situatie die is ontstaan als gevolg van de opschorting van waardeoverdracht. Hierdoor duurt de periode dat geen partnerpensioen over het verleden is verzekerd langer. Inmiddels heeft de werkgever besloten het nabestaandenpensioen te wijzigen in een nabestaandenpensioen op opbouwbasis. Dit wordt in 2011 geëffectueerd. Kabinet wil AOW-leeftijd verhogen, maar valt. Het pensioen dat via het pensioenfonds GITP is verzekerd is een aanvulling op de AOW-uitkering van de overheid. Sociale partners stemmen de aanvullende pensioenregeling af op de ingangsdatum en de hoogte van de AOW. De inhoud van de AOW-regeling is daarom van belang voor de pensioenregeling van het fonds. Het kabinet Balkenende IV kondigde in 2009 plannen aan om de AOW-leeftijd in twee stappen te verhogen naar 67 jaar. Maar op 20 februari 2010 viel het kabinet en de AOW-onderwerpen werden vervolgens controversieel verklaard. Ondertussen schoven sociale partners bij elkaar aan tafel en sloten op 4 juni een Pensioenakkoord. In dit akkoord geven zij hun visie op de aanvullende pensioenen én de AOW. 19

20 Het kabinet Rutte startte op 14 oktober. In het regeerakkoord is aangekondigd dat de AOW-leeftijd wordt verhoogd naar 66 jaar en wordt gekoppeld aan de levensverwachting. Ook is afgesproken dat de fiscale bijdrage aan de pensioenopbouw die maximaal mogelijk is wordt verlaagd in verband met de verhoging van de pensioenleeftijd. Op 1 december schreef minister Kamp aan de Tweede Kamer dat hij in het voorjaar van 2011 met sociale partners en toezichthouders na wil gaan welke aanpassingen nodig zijn in de pensioenwetgeving om voorwaardelijke pensioenen mogelijk te maken en welke communicatievoorschriften daarbij moeten gelden. Pensioenregeling GITP. Binnen GITP B.V. is inmiddels, in overleg met de OR, besloten de pensioenleeftijd aan te passen conform de besluitvorming van de overheid. Zodra dit wettelijk gezien mogelijk is wordt de wijziging doorgevoerd in de pensioenregeling. In het UPO maakt het fonds een voorbehoud over de pensioenleeftijd van 65 jaar. Opzet nieuw pensioenstelsel. Vanaf 2012 nieuwe randvoorwaarden. In de Pensioenwet is voor de financiering van pensioenfondsen een Financieel Toetsingskader (FTK) vastgesteld. Hierin staat met welke financiële parameters (bijvoorbeeld de maximaal te veronderstellen fondsrendementen) pensioenfondsen rekening moeten houden. In 2010 is veel gediscussieerd over de rendementen waarmee een pensioenfonds maximaal rekening mag houden. En over de manier waarop je de rente mag verwerken in de berekening van de benodigde premie. De uitkomst is dat een pensioenfonds vanaf januari 2012 moet rekenen met de nieuwe parameters. Gedempte premie. In 2010 heeft het pensioenfonds, net als in 2009, gebruik gemaakt van de mogelijkheid om met een gedempte premie te werken. Ook in 2011 maakt het fonds hiervan gebruik. Rente van invloed op dekkingsgraad. De rentestand is van belang voor het bepalen van de hoogte van de verplichtingen van het pensioenfonds. Is de rente laag dan moet er meer geld in kas zijn, dan wanneer de rente hoog is. De STAR, de Pensioenfederatie en diverse wetenschappers vinden dat de marktrente verstoord is. DNB erkent dat de rente extreem laag is, maar vindt de markt niet verstoord. Minister Kamp kondigde in zijn brief van 12 november aan de Tweede Kamer aan dat onderzoek zal plaatsvinden naar alternatieve risicovrije rentes. Kamp vond het niet verstandig de rekenrente meteen aan te passen. De uitkomsten van dit onderzoek worden ingebracht in het overleg met sociale partners over de houdbaarheid van het pensioenstelsel. Communicatie. Communicatie met belanghebbenden van het fonds. Het fonds heeft in 2010 de frequentie van communicatie verhoogd. * In juli is een brief naar de (gewezen) en gepensioneerden gestuurd met daarin uitleg over de ontwikkelingen binnen het pensioenfonds, de evaluatie van het herstelplan en het toeslagbesluit. * In augustus 2010 heeft het fonds de belanghebbenden geïnformeerd dat de rechten per 1 januari 2011 niet gekort hoeven te worden, maar dat dit geen garantie is dat de rechten helemaal niet gekort hoeven te worden. * In september heeft een ronde tafelgesprek plaatsgevonden met de bestuursleden, een vertegenwoordiging van de werkgever, een vertegenwoordiging van de OR, de leden van het verantwoordingsorgaan, een delegatie van de Vereniging van Gepensioneerden van GITP (VGG) en een delegatie van de Vereniging van Slapers van GITP (VSG). Daar is met name gesproken over de onrust die ontstaan is als gevolg van het feit dat pensioenfonds GITP tot de 14 van Donner behoorde. * De voorzitter en de heer Hijlkema zijn meerdere keren aanwezig geweest bij bijeenkomsten van de VGG en VSG en hebben daar ook presentaties gehouden. * Ieder kwartaal geeft het fonds een kwartaalbericht uit. Dit bericht wordt op de website van het pensioenfonds geplaatst, per verzonden aan de deelnemers, de VGG en de VSG. 20

21 Pensioenregister van start. Het pensioenregister ging op 6 januari 2011 van start. Hierin kan elke Nederlander met zijn DigiD een overzicht van zijn pensioen opvragen. De bedoeling is dat iemand een overzicht krijgt van alle pensioenen die hij of zij in het verleden heeft opgebouwd. Het fonds is op tijd aangesloten bij het pensioenregister UPO's De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft een onderzoek gedaan naar de juistheid van UPO's in Het rapport verscheen in oktober Naar aanleiding hiervan roept AFM roept sociale partners op om bestaande pensioenregelingen te versimpelen, nieuwe pensioenregelingen te vereenvoudigen en overgangs- en uitzonderingsregelingen zoveel mogelijk te vermijden. Vereenvoudiging stelt pensioenfondsen namelijk in staat begrijpelijke informatie te verstrekken aan (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden. Overigens zijn er ten opzichte van 2008 al veel verbeteringen in de UPO's van het fonds aangebracht. Dat erkent AFM. Ook erkent AFM dat er soms een spanningsveld zit tussen enerzijds de wens tot heldere begrijpelijke communicatie en anderzijds de eis van volledigheid conform de Pensioenwet. Het fonds was bij het onderzoek betrokken. Het AFM had enkele kleine tekstuele opmerkingen over het UPO. Dit is inmiddels aangepast. Het fonds heeft de UPO's in 2010 tijdig verstuurd. AFM publiceert resultaten onderzoek startbrieven. AFM heeft onderzoek naar de startbrieven van pensioenfondsen gedaan. Niet alle startbrieven voldoen volledig aan de eisen van AFM. De opmerkingen die AFM heeft gemaakt, zijn inmiddels verwerkt en de huidige startbrieven zijn al verbeterd. Het algemene punt van begrijpelijkheid en de eis dat de brieven per fonds zijn voorgelegd aan een klantenpanel was in 2010 punt van aandacht. Het bestuur heeft kennisgenomen van de resultaten van het AFM onderzoek naar startbrieven. Goed pensioenfondsbestuur ( Pension Fund Governance ) In 2010 werd een wetsvoorstel van D66 en VVD door de Tweede Kamer aangenomen. Als de Eerste Kamer hier ook mee akkoord gaat, krijgen pensioengerechtigden ook bij bedrijfstakpensioenfondsen de mogelijkheid om bestuurslid te worden. Het nieuwe kabinet wil medezeggenschap echter in samenhang met de gehele governance van pensioenfondsen oppakken. Daarnaast is er door de toezichthouders AFM en DNB een nieuwe beleidsregel deskundigheid opgesteld die op 1 januari 2011 van kracht is geworden. Gepensioneerden mogen van de tweede kamer kiezen voor bestuursdeelname. Op 1 juli nam de Tweede Kamer het initiatiefwetsvoorstel aan over medezeggenschap van D66 en VVD. Naast het feit dat pensioengerechtigden bij bedrijfstakpensioenfondsen een gelijk recht op bestuursdeelname krijgen als pensioengerechtigden bij ondernemingspensioenfondsen nu hebben, zijn ook bepalingen over diversiteit opgenomen. In het bestuur moeten de belanghebbenden op een evenwichtige wijze zijn vertegenwoordigd. Hoe dit ingevuld kan worden, wordt uitgewerkt in een convenant van de STAR. Minister Donner heeft steeds gezegd dat het wetsvoorstel eenzijdig is. De vertegenwoordiging van pensioengerechtigden kan volgens hem niet los worden gezien van de bredere discussie over de aanpassing van de pensioencontracten. De Tweede Kamer erkent de samenhang tussen de medezeggenschap en de bredere agenda niet. Donner stuurde op 27 september zijn visie aan de Eerste Kamer in de vorm van een voorontwerp van wet. Het huidige paritaire bestuursmodel wordt daarin verder uitgewerkt. Dit sluit aan bij de huidige vormgeving van het bestuursmodel bij ondernemingspensioenfondsen en bedrijfstakpensioenfondsen. Naast het paritaire bestuursmodel komen er twee andere modellen: het externe model (professioneel bestuur) en het gemengde model (toezicht in het bestuur). Uiteindelijk kunnen pensioenfondsen kiezen uit een van de drie modellen. De discussie loopt eind 2010 nog steeds. Op 20 december gaf de nieuwe minister Kamp aan dat hij vóór de zomer van 2011 een wetsvoorstel aan de Tweede Kamer wil sturen. In het fonds is reeds sprake van een gepensioneerde als bestuurslid. 21

22 Deskundigheid en functioneren bestuur. Nieuwe beleidsregel toezichthouders betekent aanscherping toetsing deskundigheid De toezichthouders AFM en DNB hebben op 1 september een gezamenlijke Beleidsregel deskundigheid ter consultatie aangeboden. De nieuwe beleidsregel is per 1 januari 2011 ingegaan. Bestuursleden van pensioenfondsen krijgen te maken met aangescherpte deskundigheidseisen. De toezichthouders houden met twee dingen rekening. Ten eerste de functie van de beleidsbepaler en ten tweede de aard, de omvang, de complexiteit en het risicoprofiel van het pensioenfonds. Ieder pensioenfonds moet een risicoprofiel opstellen. Pensioenfondsen moeten ook een functieprofiel opstellen voor ieder bestuurslid. Er is geen ruimte meer voor een 'inwerkjaar' voor nieuwe bestuurders. Anders dan nu toetst DNB niet alleen voordat een bestuurslid benoemd wordt, maar ook tussentijds. Als de toezichthouder daartoe aanleiding ziet, kan een bestuurslid op een later moment nogmaals getoetst worden. Functionarissen van toezichthoudende organen van pensioenfondsen krijgen niet met de toetsing te maken. Er was tot en met 31 oktober de tijd om te reageren op de consultatieversie van de beleidsregel. De pensioenkoepels hebben daarvan gebruik gemaakt. Hun indruk is dat de beleidsregel een hoog abstractieniveau heeft, weinig concreet is en daardoor voor potentiële bestuurders weinig houvast biedt. De Pensioenfederatie komt begin 2011 met een uitgewerkt Plan van Aanpak Deskundig en Goed Pensioenfondsbestuur, op basis waarvan het deskundigheidsplan kan worden aangescherpt. Deskundigheidsplan. Het deskundigheidsplan van het fonds is nog niet gebaseerd op het Plan van Aanpak Deskundigheidsbevordering van de koepels. Nadat begin 2011 het nieuwe Plan van aanpak Deskundig en Goed Pensioenfondsbestuur is gepubliceerd, zal het bestuur het deskundigheidsplan daaraan aanpassen aanpassen. Daarin zal ook expliciet aandacht worden besteed aan deskundigheidsbevordering van het verantwoordingsorgaan. In 2010 heeft een nieuw bestuurslid een opleiding op niveau 1 gevolgd. Daarnaast hebben de bestuursleden verschillende seminars bijgewoond. In 2010 heeft geen externe toetsing van de deskundigheid plaatsgevonden. De deskundigheidsmatrix is naar aanleiding van een self-assessment gevuld. Zelfevaluatie. In 2010 heeft geen zelfevaluatie van het bestuur plaatsgevonden. Wel heeft het bestuur begin 2011 een zelfevaluatie uitgevoerd over De resultaten van de zelfevaluatie zijn besproken tijdens een bestuursvergadering. Intern toezicht. Voor de invulling van het intern toezicht heeft het pensioenfonds gekozen voor een visitatiecommissie. Begin 2010 heeft visitatie plaatsgevonden, maar dit had betrekking op de periode tot en met De resultaten van de visitatie waren weergegeven in het jaarverslag Hier worden de belangrijkste aanbevelingen nogmaals weergegeven, met de reactie van het bestuur. 1.De visitatiecommissie beveelt aan het communicatieplan te formaliseren. > Het communicatieplan is inmiddels geformaliseerd 2.De visitatiecommissie adviseert het fonds bij sociale partners aan te geven mogelijke andere alternatieven te bespreken zoals aanpassing van het pensioenreglement. > Hier is, zoals eerder in dit jaarverslag gemeld, over gesproken. In 2011 zal dit leiden tot aanpassing van het pensioenreglement. 22

23 3.De visitatiecommissie beveelt aan om ook de continuïteit van het fonds bij de sociale partners onder aandacht te brengen. > Idem als 2. 4 De visitatiecommissie is van mening dat bij het verantwoordingsorgaan een minimale basiskennis aanwezig moet zijn om haar rol goed te kunnen vervullen. Dit moet in overleg met het bestuur. > Dit wordt opgepakt in nadat in 2011 het deskundigheidsplan is aangepast. 5. De visitatiecommissie raadt aan de zelfevaluatie te formaliseren temeer DNB dit in haar toezicht meeneemt. > Dit wordt in 2011 vastgelegd. 6. De visitatiecommissie raadt het bestuur aan zo spoedig als mogelijk de dubbelfunctie van de voorzitter van het VO als compliance officer uit het reglement te schrappen. > Met ingang van 18 mei 2010 is een onafhankelijke compliance officer benoemd waardoor de (onbedoelde) dubbelfunctie is opgeheven en uit het reglement verwijderd. 7. Eveneens beveelt de visitatiecommissie aan dat van de vergaderingen van het verantwoordingsorgaan notulen worden gemaakt om de transparantie te bevorderen. > het bestuur vraagt zich af welke transparantie wordt bevorderd als het VO notulen maakt en publiceert? Het bestuur heeft jaarlijks overleg met hen en hun bevindingen worden in het jaarverslag opgenomen, voorzien van een reactie van het bestuur. Van de bespreking met het bestuur worden notulen gemaakt. 8 De visitatiecommissie beveelt aan dat de compliance officer een jaarlijkse rapportage aan het bestuur uitbrengt en dat deze in het jaarverslag wordt opgenomen; > Dit is opgenomen in dit jaarverslag. 9.Tevens beveelt de visitatiecommissie aan dat de compliance officer zorg draagt dat de bepalingen in de gedragscode worden nageleefd. > Het bestuur ziet dit punt als integraal onderdeel van punt De visitatiecommissie beveelt aan om de notulen van de beleggingscommissie meer inhoud te geven door de overwegingen van de besluiten beter weer te geven. > Er is zeer uitgebreid mailverkeer over de beleggingen met de bestuursleden, die daardoor volledig op de hoogte zijn van de voorstellen van de beleggingscommissie. De visitatiecommissie heeft geen kennis kunnen nemen van dit uitgebreide interne mailverkeer, die het bestuur niet alleen als de notulen van de beleggingscommissie beschouwen, maar als besluitvormingsdocumenten. Ieder bestuurslid dient zijn/haar fiat schriftelijk te geven voor elk uitgebracht voorstel. Het bestuur beschouwt de mailcorrespondentie in dezen als officiële correspondentie. 11.De visitatiecommissie acht de afhankelijkheid van de voorzitter een kwetsbare situatie. De visitatiecommissie beveelt aan om deze kwetsbare situatie, in het kader van het risicobeheer, nader te bezien. > Inmiddels is de externe voorzitter teruggetreden. De indruk dat het fonds volledig afhankelijk is van de externe voorzitter, behoeft naar mening van het bestuur enige nuance. Drie van de zes leden van het bestuur zijn al vele jaren intensief betrokken bij de verschillende aspecten van het fonds; de op voordracht van de gepensioneerden benoemde bestuurslid besteed meer dan evenredig tijd aan het fonds en nieuw benoemde bestuursleden volgen zo snel mogelijk een driedaagse cursus voor 'Besturen van een Ondernemingspensioenfonds'. Daarnaast staat deskundigheidsbevordering zoals eerder in het jaarverslag weergegeven hoog op de agenda van het bestuur.en het bestuur weet zich omringd door uiterst bekwame adviseurs. 23

24 12. De visitatiecommissie beveelt aan om ook met Robeco een Service Level Agreement af te spreken. > Zoals blijkt uit onze jaarverslagen, ALM-studies, ABTN e.d. en zijn de mandaten met Robeco Asset Management in de overeenkomst helder vastgelegd, wat onzes inziens overeenkomt met een SLA. Toch is Robeco gevraagd een SLAovereenkomst op te stellen. 13. De visitatiecommissie is van mening dat een reglement voor de beleggingscommissie nodig is, waarin de bevoegdheden zijn vastgelegd. > Een reglement voor de beleggingscommissie waarin de bevoegdheden zijn vastgesteld, zal worden opgesteld. Bij de jaarlijkse vaststelling van de strategische mix geeft het bestuur daarmee mandaat aan de beleggingscommissie om binnen die bandbreedtes te opereren. Daarbij waarborgt onze wijze van besluitvorming (zie ook punt 10) dat elke verandering in de mix schriftelijke (ook binnen de bandbreedtes) goedkeuring van het voltallige bestuur eist. 14. De visitatiecommissie beveelt aan wel een risicoanalyse uit te voeren op alle aspecten. > Inmiddels is een risicoanalyse opgesteld die in 2011 wordt geëvalueerd.accoord(ron) Gedragscode-compliance. In 2010 is de dubbelfunctie van lid Verantwoordingsorgaan en Compliance Officer uit de gedragscode verwijderd. De heer Verheul van GITP B.V. is aangewezen als Compliance Officer. De bestuursleden hebben een Verklaring van Naleving van de gedragscode ondertekend. De Compliance Officer heeft een rapport uitgebracht. De Compliance Officer had geen bevindingen. Uitoefening stemrecht aandelen. Het pensioenfonds voert zelf geen stemrecht uit. Uitbesteding. Het bestuur heeft diverse malen overleg gevoerd met de uitvoeringsorganisaties over de dienstlevering overeenkomst de service-level-agreement. Het betreft hier de pensioenuitvoerder Syntrus Achmea en de vermogensbeheerder RIAM. Deze wordt elk kwartaal besproken door twee bestuursleden en de fondsmanager. In de praktijk blijkt dat de uitvoeringsorganisatie zich goed houdt aan de SLA-afspraken. Daar waar dit niet het geval is, is er een acceptabele verklaring voor. De kwartaalgesprekken verliepen in een prettige en open sfeer. In 2010 is een nieuwe SLA-overeenkomst met de uitvoeringsorganisatie getekend. Diversen Vertegenwoordiging in de klantenraad. In 2010 is de Klantenraad van Syntrus Achmea, de uitvoeringsorganisatie van het pensioenfonds, twee keer bijeen gekomen. Het belangrijkste doel van de raad is om gezamenlijk na te denken over belangrijke thema's in de pensioenwereld en de gevolgen voor vastgoedbeleggingen, vermogensbeheer en pensioenbeheer. Daarnaast is de Klantenraad een platform om veranderingen in de dienstverlening en nieuwe innovaties van Syntrus Achmea te toetsen. Zo is de raad betrokken bij de invulling van de dienstverlening op het gebied van risicomanagement. Ook stond de oprichting van het nieuwe bedrijfsonderdeel Strategisch Pensioenmanagement op de agenda. Elk fonds heeft twee zetels. De leden van de Klantenraad kiezen uit hun midden een Raad van Advies, die ook in 2010 gevraagd en ongevraagd de directie van Syntrus Achmea heeft geadviseerd. De heer Van Rees was namens het pensioenfonds gekozen in de Raad van Advies. 24

25 Multi-opf mogelijk De wet multi-opf is op 11 juni 2010 in werking getreden. Deze wet biedt een nieuw uitvoeringsalternatief aan ondernemingspensioenfondsen die (onder meer) in verband met toegenomen wettelijke eisen het voortbestaan van het fonds heroverwegen. Nu kunnen ondernemingspensioenfondsen schaalvergroting realiseren door de afzonderlijke fondsen samen te voegen in een multi-opf. Ondernemingspensioenfondsen kunnen hun vermogens gescheiden houden. Stichting OPF heeft zich de afgelopen jaren sterk ingespannen voor de totstandkoming van deze wet. Ze hebben in samenwerking met een aantal experts een handreiking multi-opf ontwikkeld. De handreiking is bedoeld voor ondernemingspensioenfondsen die een multi-opf overwegen. Het doel van de handreiking is om een beeld te geven hoe een multi-opf er uit zal zien en wat er allemaal komt kijken bij de totstandkoming van een multi-opf. Het bestuur van het fonds heeft gesproken over aansluiting bij een Multi-OPF. Hierover is informatie ingewonnen middels seminars en het bestuur heeft onder andere kennisgenomen van een publicatie van Syntrus Achmea Pensioenbeheer over dit onderwerp. Alles overziend leidt het op korte termijn nauwelijks oplossing van actuele problemen van het pensioenfonds. 25

26 PENSIOENPARAGRAAF Kenmerken regeling. In het boekjaar zijn er geen wijzigingen in de bestaande regeling aangebracht. De pensioenregeling is een middelloonregeling en heeft het karakter van een uitkeringsovereenkomst. De belangrijkste elementen van de pensioenregeling zijn: - Een ouderdomspensioen ingaand op 65-jarige leeftijd. Jaarlijks wordt 2,25% van de pensioengrondslag (het pensioengevend salaris minus de franchise) opgebouwd. - Een tijdens actief deelnemersschap op risicobasis verzekerd nabestaandenpensioen ter grootte van 70% van het ouderdomspensioen dat bereikt kan worden als de deelname tot de pensioendatum wordt voortgezet, waarbij de hoogte van het te bereiken ouderdomspensioen wordt vastgesteld alsof op de pensioendatum uitruil van ouderdomspensioen in nabestaandenpensioen is toegepast. Het nabestaandenpensioen wordt bij overlijden van de deelnemer levenslang uitgekeerd aan diens partner. - Een tijdens actief deelnemersschap op risicobasis verzekerd tijdelijk nabestaandenpensioen. Het tijdelijk nabestaandenpensioen wordt bij overlijden van de deelnemer uitgekeerd tot aan de 65e verjaardag van diens partner. - Een wezenpensioen voor de kinderen tot 18 jaar, verlengd tot 24 jaar als ze nog studeren. De hoogte van het wezenpensioen is gelijk aan 14% van het ouderdomspensioen dat bereikt kan worden als de deelname tot de pensioendatum wordt voortgezet, waarbij de hoogte van het te bereiken ouderdomspensioen wordt vastgesteld alsof op de pensioendatum uitruil van ouderdomspensioen in nabestaandenpensioen is toegepast. - Een arbeidsongeschiktheidspensioen ter grootte van 15% van het pensioengevend salaris tot aan het wettelijk maximumloon voor de uitkering op grond van de WIA plus 85% van het pensioengevend salaris boven dit maximum. De tot 1 januari 2006 opgebouwde pensioenaanspraken zijn omgezet in aanspraken conform de nieuwe pensioenregeling. Kenmerken regeling De belangrijkste kenmerken van de regeling zijn als volgt: Pensioensysteem Middelloon Middelloon Toetredingsleeftijd Pensioenleeftijd Franchise Opbouwpercentage 2,25% 2,25% Partnerpensioen 70% ouderdomspensioen na uitruil 70% ouderdomspensioen na uitruil Tijdelijk partnerpensioen % partnerpensioen % partnerpensioen Toeslagbeleid. De toeslagverlening op pensioenaanspraken en op pensioenuitkeringen is voorwaardelijk en vindt alleen plaats als de financiële middelen van het fonds dit toelaten. Er bestaat dus een risico dat er een jaar geen toeslagverlening plaatsvindt. Het bestuur van het pensioenfonds beslist elk jaar of er een toeslag wordt verleend. Gestreefd wordt naar een toeslag op pensioenaanspraken van deelnemers die gelijk is aan de algemene loonstijging in de onderneming van de werkgever. De toeslagverlening zal echter nooit meer bedragen dan 8%. Voor ingegane pensioenen, de aanspraken van ex-deelnemers en de eventuele aanspraken op bijzonder partnerpensioen van de ex-partners wordt gestreefd naar een toeslag die gelijk is aan de ontwikkeling van het afgeleide consumentenprijsindexcijfer alle huishoudens. De toeslagverlening zal echter nooit meer bedragen dan 8%. Er is voor toekomstige toeslagen geen geld gereserveerd en er wordt ook bij de bepaling van de hoogte van de pensioenpremies geen rekening gehouden met toeslagverlening. De toeslagverlening in de afgelopen drie jaren is in overeenstemming met dit beleid. Helaas leidde dit ertoe dat de afgelopen drie jaar geen toeslag is verleend. 26