Integrale Duurzaamheid Onderdeel Milieu

Transcriptie

1 Integrale Duurzaamheid Onderdeel Milieu Samenvatting De RUG ambieert op het gebied van duurzaamheid (duurzame bedrijfsvoering) haar positie in de top van de universitaire wereld te handhaven en haar score volgens de Green Metric methode te verhogen. Hiervoor is een integraal beleid duurzaamheid nodig. In deze notitie worden de algemene uitgangspunten voor dit beleid op het prestatiegebied milieu voorgesteld. Kernwoorden hierin zijn onder meer integrale aanpak, meetbaarheid en zichtbaarheid. Per deelgebied wordt ofwel een ambitie ofwel een traject tot het komen van een ambitie voorgesteld. Eveneens wordt voorgesteld het huidige voorfinancieringsmodel voor duurzaamheidsinvesteringen, dat zich beperkt tot energiebesparing, te verbreden en te moderniseren. Om de samenhang in het duurzaamheidsbeleid voor de toekomst te garanderen wordt voorgesteld een programmamanager duurzaamheid bedrijfsvoering te benoemen. Advies Wij verzoeken u in te stemmen met de algemene uitgangspunten van het integrale beleid duurzaamheid milieu en de uitwerking daarvan; in te stemmen met het voorgestelde voorfinancieringsmodel; in te stemmen met het benoemen van een programmamanager duurzaamheid, uit de bestaande formatie; hem of haar op te dragen de relevante onderdelen uit deze notitie uit te voeren. 1

2 1. Inleiding 1.1 Aanleiding en kader Binnen de RUG wordt al op veel onderdelen in de bedrijfsvoering aandacht besteed aan het op duurzame wijze omgaan met energie en materialen. Gebleken is dat bij elk project waarbij duurzaamheid een aandachtspunt is, momenteel feitelijk zonder samenhang en integrale ambitie (maar wel binnen geldende wet- of regelgeving) beslissingen worden genomen ten aanzien van duurzaamheid. Het is om redenen van efficiency en transparantie wenselijk om vanuit één visie op duurzaamheid te werken. Hierdoor kan ook in de bedrijfsvoering worden aangesloten bij één van de speerpuntgebieden van de RUG ( duurzame samenleving ) die ook terugkomen in het thema van de viering rond het 400- jarig bestaan van de RUG: for Infinity (4 ). Er dient dan wel voor gezorgd te worden dat duurzaamheid bij alle aanbestedingen, aankopen, bestellingen aandacht krijgt. Dit kan gerealiseerd worden door afspraken te maken over de manier waarop duurzaamheidsaspecten onderdeel uitmaken van de besluitvormingsprocessen. Opgemerkt moet worden dat op dit moment al onderzocht wordt of duurzaamheid in brede zin bij de RUG op een andere wijze belegd zou moeten worden, bijvoorbeeld in de vorm van een programma. De resultaten van dit onderzoek zullen aan het CvB worden voorgelegd en zullen leidend zijn voor de organisatorische inbedding van duurzaamheid in de bedrijfsvoering. Voor zover mogelijk wordt in deze notitie geprobeerd hierbij aan te sluiten. Het kader van deze notitie wordt daarnaast gegeven door de geldende wet- en regelgeving evenals convenanten waaraan de RUG zich gecommitteerd heeft. Het kader wordt vooral gegeven door het Energie Efficiency Plan (EEP) 1, dat rechtstreeks voortkomt uit de Meerjarenafspraak (MJA- 3) en het Convenant inzake duurzaam inkopen. Een korte samenvatting van de relevante regelgeving en convenanten is gegeven in de bijlage. In deze bijlage is tevens een beknopte samenvatting gegeven van de gerealiseerde en lopende activiteiten op het gebied van duurzaamheid binnen de RUG. 1.2 Definitie In deze notitie wordt onder duurzaamheid verstaan: alle duurzaamheidsaspecten die betrekking hebben op het prestatiegebied Milieu zoals verwoord in de Maturiteitsscan Duurzaamheid RUG 2 : materialen, energie, water, luchtemissies, afval, inkoop en transport. 1.3 Doel van deze notitie In deze notitie worden de beleidsuitgangspunten geformuleerd op grond waarvan besluiten betreffende duurzaamheid kunnen worden genomen. In de uitwerking van deze uitgangspunten worden de ambities van de RUG op het gebied van duurzaamheid verwoord en waar relevant voorstellen gedaan om deze te financieren. Tevens worden voorstellen gedaan om te waarborgen dat besluitvorming conform deze uitgangspunten plaatsvindt. 1.4 Algemene uitgangspunten De universiteit kiest er voor om duurzaamheid integraal onderdeel te laten zijn van alle afwegingen die in de bedrijfsvoering worden gemaakt. De resultaten van duurzaam handelen moeten meetbaar zijn en vergeleken kunnen worden met resultaten van vergelijkbare instellingen. Benchmarking is hierbij ten principale een middel dat tot doel heeft best practices tot standaard te maken. Duurzaam handelen moet zichtbaar zijn voor medewerkers, studenten en bezoekers. Hiermee draagt de organisatie naar studenten en medewerkers actief haar overtuiging uit. Zij geeft het goede voorbeeld en beïnvloedt daarmee toekomstig gedrag. Een investering in duurzaamheid moet in beginsel kunnen worden terugverdiend gedurende de economische levensduur van het object (d.w.z. ofwel het casco ofwel de inrichting ) waarin geïnvesteerd wordt. De RUG streeft naar een hoog en praktisch uitvoerbaar ambitieniveau op het gebied van duurzaamheid. Een harde grens voor de tijd waarin een investering op dit gebied moet zijn terugverdiend past hierin dan ook niet. 1 Energie Efficiency Plan Rijksuniversiteit Groningen, 17 oktober Maturiteitsscan Duurzaamheid RUG, D. de Waard (Ernst & Young, 29 november 2012) 2

3 Mogelijkheid tot voorfinanciering van duurzaamheidsinvesteringen voor verbouw, onderhoud en inkoop dient ten minste voor al die gevallen gerealiseerd te worden waarin de investering kan worden terugverdiend. Een flexibeler revolverend fonds is hiervoor wenselijk. 2 Uitwerking Ambities en financiering 2.1 Algemeen Sinds 2012 participeert de RUG in de GreenMetric ranking van universiteiten over de gehele wereld 3. Deze ranking biedt deelnemende universiteiten de mogelijkheid de inspanningen op het gebied van duurzaamheid en milieuvriendelijk beleid met elkaar te vergelijken, maar geeft tegelijkertijd een absolute score. De ranking uit de GreenMetric blijkt zeer effectief, vandaar dat de RUG haar integrale duurzaamheid kwantificeert door middel van de score volgend uit de GreenMetric ranking. de RUG ambieert op het gebied van duurzaamheid een positie in de top van de universitaire wereld. Zij streeft er in dit kader naar de absolute score bepaald met de GreenMetric ranking te verhogen; de RUG streeft er eveneens naar de kwaliteit van de GreenMetric methodiek te vergroten. 2.2 Aandachtsgebieden Om deze ambitie in meer detail te kunnen uitwerken wordt duurzaamheid in een aantal aandachtsgebieden verdeeld. Deze indeling is deels bepaald door de bestaande werkverdeling binnen de RUG de aandachtsgebieden staan echter niet los van elkaar. Hoewel energie & afval als apart aandachtsgebied wordt beschouwd speelt energieverbruik bij nieuw- en verbouwproject uiteraard een prominente rol. Onderstaand wordt per aandachtsgebied de ambitie en de wijze van kwantificering weergegeven Aandachtsgebied Nieuwbouw / verbouw / onderhoud Een energieprestatie die 10-15% beter is dan de geldende Energie Prestatie Norm (EPN). Dit komt overeen met de ambitie verwoord in het EEP. Bij alle bouwprojecten wordt in de stukken die ter besluitvorming aan het College van Bestuur worden voorgelegd duurzaamheid expliciet benoemd. Er wordt in ieder geval aandacht besteed aan : Energieverbruik is lokale opwekking van energie mogelijk? Kwantificering (EPN) d.m.v. een certificaat. Waarom is gekozen voor welk niveau? Is er bij verbouwprojecten naar gestreefd de EPN-klasse omhoog te brengen? Rol van duurzaamheid in aanbesteding wordt zowel in de materiaalkeuze als in de selectiecriteria voor aanbieders duurzaamheid geëist? Verhoogt het project de zichtbaarheid van het duurzaamheidsbeleid van de RUG? Kwantificering: Kwantificering vindt plaats met behulp van de EPN en een methode voor het beoordelen van de duurzaamheid van gebouwen (zoals BREEAM of Greencalc). De definitieve keuze voor de te gebruiken methode volgt na overleg met betrokkenen Aandachtsgebied Inkoop 100% duurzame inkoop in Bij materiaalkeuze en selectie van aanbieders worden duurzaamheidscriteria gehanteerd. Voor een verdere uitwerking wordt verwezen naar de notitie Maatschappelijk Verantwoord Inkopen van de afdeling Inkoopmanagement (FB)

4 Kwantificering: Door middel van het percentage van de inkopen dat in overeenstemming met het Convenant Duurzaam Inkopen plaatsvindt. In aanvulling hierop kan de methodiek zoals beschreven in de Monitor Duurzaam Inkopen een rol spelen Aandachtsgebied Energie / afval De ambities van de RUG zijn verwoord in het EEP. De RUG heeft zich gecommitteerd aan een relatieve energiebesparing van 2% per jaar (rekening houdend met het bruto oppervlak van de gebouwen). Daarnaast dient in % van de gebruikte energie duurzaam opgewekt te worden. In dit verband, en rekening houdend met het feit dat de RUG met ingang van 2013 via zogenaamde groen certificaten 100% groene stroom inkoopt, dient de RUG 5 voor 2015 door middel van onderzoek te hebben vastgelegd in welke mate lokale opwekking van duurzame energie (via o.a. Warmte-Koude Opslag - WKO, Warmte-Kracht-Koppeling - WKK, wind, zon en geothermie) hieraan bijdraagt of kan bijdragen; voor 2015 door middel van onderzoek vast te leggen in welke mate overige vergroening van energie hieraan kan bijdragen. In aanvulling op deze ambitie streeft de RUG ernaar de zichtbaarheid van de inspanningen op dit onderdeel verder te vergroten; de reductie in CO 2 uitstoot door genomen maatregelen zichtbaar te maken; de afvalproductie, rekening houdend met het aantal studenten en medewerkers, in 2015 ten hoogste gelijk te laten zijn aan die in 2012; voor 2015 door middel van onderzoek vast te leggen in hoeverre de afvalscheiding verder kan worden verhoogd en de afvalproductie kan worden verlaagd. Kwantificering: Met behulp van de verschillende indices zoals voorgeschreven door MJA-3 (Energie-Efficiency-Index, Duurzame-Energie-Index en de Energiezuinige Productontwikkeling Index). Daarnaast beschikt de RUG over een goed instrument dat zowel voor energie als afvalstromen geschikt is: de Milieu Prestatie Indicatoren (MPIs). Hierbij wordt de milieuprestatie per vierkante meter bepaald Aandachtsgebied Mobiliteit (vervoer) De RUG streeft er naar de doelstellingen uit het vervoersplan van de RUG te blijven ondersteunen en daartoe acties te ondernemen 6. Een actualisatie van het vervoersplan is hierbij noodzakelijk. Een actievere (en zichtbare) deelname aan het project Fietsen scoort kan hieraan bijdragen 7. Concreet ambieert de RUG de absolute score op het onderdeel transport volgens de GreenMetric methode te verhogen; in 2013 een enquête onder medewerkers uit te voeren; in 2014 een voorstel voor actualisatie van het vervoersplan voor te leggen rekening houdend met de uitkomsten van de enquête. Kwantificering: Met behulp van de transport categorie in GreenMetric. 2.3 Financiering Financiering van een duurzaamheidsinvestering vindt gewoonlijk plaats door de verantwoordelijke faculteit of afdeling. Bij nieuw- en grote verbouwprojecten gebeurt dit in de regel door het CvB. Bij kleinere verbouwprojecten en bij onderhoud en beheer kunnen de investeringen die bovenop de Zie Memo FB Notitie groen certificaten d.d. 21 maart Zie bijlage, paragraaf

5 standaard investering gepleegd moeten worden te hoog zijn om in reguliere begrotingen te kunnen worden meegenomen. In deze paragraaf wordt aandacht besteed aan mogelijkheden tot voorfinanciering van dergelijke duurzaamheidsinvesteringen Voorfinanciering duurzaamheidsinvesteringen Momenteel beschikt de RUG over een revolverend fonds waaruit duurzaamheidsinvesteringen gericht op energiebesparing kunnen worden voorgefinancierd. Om hiervoor in aanmerking te komen dient aannemelijk gemaakt te worden dat een investering binnen hooguit vijf tot tien jaar kan zijn terugverdiend. Op basis van een advies van de projectgroep MJA-3 besluit het CvB over toekenning van gelden uit dit fonds. Het is de verwachting dat toekomstige investeringen in duurzaamheid een langere terugverdientijd hebben en wellicht ook de omvang van het revolverend fonds te boven gaan. Investeringen die niet of niet alleen betrekking hebben op energiebesparingen kunnen nu niet uit het fonds bekostigd worden. Flexibiliteit in toekomstige voorfinanciering is daarom wenselijk. Bij het opstellen van een nieuw voorfinancieringsmodel is overleg gevoerd met FED. De volgende overwegingen spelen een rol bij de formulering van dit model. De basisinvestering (hieronder wordt de investering verstaan wanneer geen rekening met duurzaamheidsaspecten wordt gehouden) wordt niet voorgefinancierd uit het revolverend fonds. Om de betrokkenheid van faculteiten / afdelingen te vergroten is het wenselijk om in beginsel ook hen een deel van de duurzaamheidsinvestering te laten voorfinancieren. Het criterium terugverdientijd bij financiering uit het revolverend fonds dient flexibel te worden toegepast. De omvang van het revolverend fonds dient de investeringen in duurzaamheid niet te beperken. Administratieve lasten dienen zo laag als redelijkerwijs mogelijk te zijn. Gelet op voorgaande overwegingen wordt voorgesteld: Faculteiten in de gelegenheid te stellen duurzaamheidsinvesteringen centraal te laten voorfinancieren via VGI of het FB. De faculteiten het voorgefinancierde bedrag te laten terug betalen in een periode die gelijk is aan de helft van de (onderbouwde) schatting van de terugverdientijd van de investering. Deze schatting kan tot stand te komen conform de binnen de RUG gangbare methodiek voor bepaling van de Netto Contante Waarde (NCW). De adviserende rol van de projectgroep MJA-3 of een hiervoor in de plaats komend adviesorgaan bij aanvragen voor voorfinanciering te handhaven. De naam revolverend fonds te behouden, maar het daarvoor gealloceerde bedrag in de centrale middelen van de universiteit op te nemen en in de financiële verantwoording de duurzaamheidsinvesteringen als zodanig zichtbaar te maken. Een minimum bedrag te hanteren waaronder geen voorfinanciering plaatsvindt. In het voorgaande wordt gerefereerd aan van te voren bepaalde terugverdientijden. Het is met het oog op toekomstige investeringen wenselijk om na te gaan in hoeverre deze terugverdientijden realistisch blijken en of daarom wijzigingen in de NCW-methodiek nodig zijn. 3 Borging De RUG wil nu en in de toekomst haar doelstelling met betrekking tot integrale duurzaamheid verwezenlijken. Hiervoor zijn twee processen essentieel: 1. het permanent volgen van de duurzaamheidsontwikkeling binnen de RUG en het adviseren van het CvB aangaande verbeteringen van dit beleid ten einde het duurzaamheidsbeleid actueel en levend te houden; 2. het in de organisatie nemen van beslissingen die in overeenstemming zijn met het door het CvB vastgestelde duurzaamheidsbeleid. 5

6 3.1 Actualisering duurzaamheidsbeleid Het eerste proces wordt gekenmerkt door stappen die feitelijk als taken kunnen worden verwoord: het inventariseren van de duurzaamheidsprestaties op de individuele aandachtsvelden het op adequate wijze doorsturen van deze gegevens met het oog op de bepaling van de jaarlijkse GreenMetric score en de jaarlijks verplichte MJA rapportage (aan het bevoegd gezag) het op basis van zowel de afzonderlijke prestaties als de GreenMetric score doen van aanbevelingen tot het aanpassen van bestaand of het ontwikkelen van nieuw beleid op het gebied van duurzaamheid Parallel aan het uitvoeren van deze taken dient aandacht te worden besteed aan het initiëren van onderzoek, gericht op verbetering van de methodes waarmee duurzaamheid gemeten wordt het valideren van terugverdientijden van duurzaamheidsinvesteringen bij verbouw, onderhoud en inkoop. Los van deze stappen is het wenselijk dat het CvB ook ongevraagd geadviseerd wordt over duurzaamheidsaspecten in de bedrijfsvoering als hiervoor naar de mening van deskundigen aanleiding bestaat. Om, al dan niet op basis van de gegevens uit de GreenMetric score, aanbevelingen te kunnen doen op het gebied van duurzaamheid is het noodzakelijk het gehele veld van duurzaamheid te kunnen overzien. De hiervoor vereiste breedte en deskundigheid is binnen de RUG ruimschoots aanwezig, in het bijzonder in de huidige Stuurgroep Duurzaamheid en de Projectgroep MJA-3, maar ook binnen bijvoorbeeld de Energy Academy Europe en het Groningen Energy and Sustainability Program. De versnippering van deskundigheid in combinatie met het ontbreken van een integrale visie op duurzaamheidsbeleid leidt echter tot het eerder geconstateerde gebrek aan coherentie. Om dit in de toekomst te vermijden is het wenselijk dat de verantwoordelijkheid voor het integrale duurzaamheidsbeleid bij één persoon komt te liggen, de programmamanager duurzaamheid bedrijfsvoering. Deze programmamanager dient een inhoudsdeskundige met een breed netwerk te zijn, die in de uitvoering van zijn of haar taken gebruik kan maken van werk- en/of klankbordgroepen samengesteld uit leden van met name de Stuurgroep Duurzaamheid en de Projectgroep MJA-3, zulks ter beoordeling van de programmamanager. 3.2 Uitvoering duurzaamheidsbeleid Het tweede proces kenmerkt zich door grote verschillen in uitvoeringsniveau. Het is wenselijk om bij alle beslissingen in een zo vroeg mogelijk stadium te borgen dat aandacht aan duurzaamheid wordt besteed. Dit betekent dat bijvoorbeeld bij grote nieuw- en verbouwprojecten al in het plan van eisen en in de aanbesteding aandacht aan duurzaamheid moet worden besteed door VGI of het FB. Bij kleinere projecten dient in het stadium van het aanvragen van offertes aandacht aan duurzaamheid te worden besteed. Ten slotte dient bij simpele inkoop de borging van het duurzaamheidsbeleid op het laagste niveau gelegd te worden. In alle situaties waarin het CvB zelf de beslissing neemt stellen wij voor de borging van het duurzaamheidsbeleid te laten plaatsvinden door toetsing door de FED op een nader te bepalen wijze (en in overleg met de afdeling Inkoop van het FB). In het algemeen zal dit gelden voor nieuwbouw en grote verbouwprojecten, centrale inkoop van energie en water en voor grote mobiliteitsprojecten. Bij beslissingen die op afdelingsniveau plaatsvinden, stellen wij voor de borging te laten uitvoeren op decentraal niveau binnen de afdeling zelf, eventueel in overleg met de milieudeskundige van de RUG (AMD). Dit kan bijvoorbeeld door het opnemen van specifieke onderdelen in procedures of projectopdrachten. Concreet: bij verbouw/onderhoud: FB bij inkoop: FB (afd. inkoop) of decentrale magazijnen bij energie/water: FB (afd. Energie en Watermanagement) i.s.m. AMD - milieu bij afval: FB i.s.m. AMD - milieu bij mobiliteit (vervoer): AMD Er wordt voorgesteld de programmamanager duurzaamheid bedrijfsvoering te belasten met de implementatie van dit beleid. 6

7 In de borging van het duurzaamheidsbeleid speelt de hierboven genoemde programmamanager duurzaamheid bedrijfsvoering een essentiële rol. Deze persoon heeft en behoudt het overzicht over duurzame ontwikkelingen binnen de RUG. Zoals eerder opgemerkt wordt momenteel onderzocht of duurzaamheid in brede zin bij de RUG zou moeten worden in de vorm van een programma. Het voorstel voor de programmamanager duurzaamheid bedrijfsvoering sluit hierbij naadloos aan. 19 augustus

8 Bijlage In deze bijlage wordt op een globaal niveau geïnventariseerd 1. Aan welke (wettelijke en overige) verplichtingen de RUG moet voldoen 2. Welke activiteiten binnen de bedrijfsvoering van de RUG worden ontplooid op het gebied van duurzaamheid. 1. Wettelijke en overige verplichtingen van de RUG 1.1 Copernicus handvest Reeds in 1993 ondertekende de RUG het COPERNICUS-handvest dat universiteiten richtlijnen geeft om duurzame ontwikkeling in alle onderdelen van hun organisatie te integreren. De RUG heeft zich gecommitteerd aan het naleven van de aanbevelingen. Hoewel de nadruk in het handvest ligt op de rol die universiteiten spelen in (het delen van) onderzoek en onderwijs gericht op duurzame ontwikkelingen wordt van hen ook verwacht dat zij het goede voorbeeld geven. Specifieke aandachtspunten daar zijn daarom onder meer huisvesting, bedrijfsvoering en beheer. 1.2 MJA De RUG is gehouden aan de afspraken gemaakt in de MeerJarenAfspraak-3 (MJA-3) betreffende energie efficiency geldend voor de periode Deze MJA-3 is overigens een voortzetting van MJA-1 en MJA-2, waaraan de RUG al sinds 1996 deelneemt. Uitvoeringsinstrument voor MJA-3 is het Energie Efficiency Plan (EEP) waarvan de laatste versie voor de periode is opgesteld 8. Op grond van dit EEP dient de RUG er onder meer naar te streven om 20% duurzame energie te gebruiken in 2020 In nieuwbouw en grote renovaties een energieprestatie te leveren die 10-15% beter is dan de geldende energieprestatienorm ( EPN-Plus ) Energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van vijf jaar en korter te realiseren maatregelen met langere terugverdientijden niet op voorhand uit te sluiten. De energiezorg binnen de RUG dient middels een energiezorgsysteem geborgd te zijn. 1.3 Akkoord van Groningen Het Akkoord van Groningen waaraan de RUG deelneemt verplicht de deelnemers de eigen gebouwen energiezuinig en duurzaam te maken. Meer strikt is het Besluit energieprestatie gebouwen uit 2008 waaraan de RUG moet voldoen. Doorlichting van gebouwen volgens de EPN-Plus norm volstaat hierbij. 1.4 Convenant Duurzaam Inkopen 9 De RUG is eveneens gehouden aan het Convenant betreffende duurzaam inkopen uit Op grond hiervan dient de RUG reeds nu 50% van al haar inkopen duurzaam te doen. In 2015 dient dit 100% te zijn. In deze zin betekent 100% duurzaam inkopen, dat het volgens de richtlijnen van het convenant zal worden ingekocht. Deze richtlijnen zijn opgetekend in, tot op heden, 45 productgroepen, waarvoor per groep criteria zijn vastgesteld. Wanneer per productgroep de criteria worden opgevolgd, is er sprake van 100% duurzame inkoop volgens het convenant. De criteria worden opgesteld en bijgehouden door Agentschap NL. 1.5 Wet Milieubeheer De RUG dient op grond van de vergunningsvoorschriften op grond van de Wet Milieubeheer de emissies naar bodem, lucht en water terug te dringen. 1.6 Milieubeleidsplan Het milieubeleidsplan van de RUG geeft ten slotte een samenvatting van de ambities en verplichtingen die uit voorgaande regelingen en convenanten volgen voor zover zij betrekking hebben op milieu gerelateerde aspecten van duurzaamheid. 8 Energie Efficiency Plan Rijksuniversiteit Groningen, 17 oktober Tekst ontleend aan concept notitie Maatschappelijk verantwoord inkopen (FB, Inkoopmanagement) 8

9 2. Lopende en gerealiseerde activiteiten 2.1 MJA In het EEP wordt kort teruggeblikt op de periode Het absolute energieverbruik daalde in deze periode met 24%. Het relatieve energieverbruik (gemeten naar de oppervlakte van de gebouwen) daalde zelfs met 41%. Belangrijke besparingsprojecten vonden plaats op het gebied van warmte en koudeopslag (WKO), verlichting en good house keeping. Over de overgang naar inkoop van 100% groene stroom (middels groene certificaten) is inmiddels ook al een besluit genomen door het CvB. Verplicht onderdeel van de EEP is het energiezorgsysteem. Energiezorg is het op structurele en economische verantwoorde wijze uitvoeren van organisatorische, technische en gedragsmaatregelen om het gebruik van energie, inclusief de energie voor de productie en het gebruik van grond- en hulpstoffen, te minimaliseren. Om inzicht te verkrijgen in de huidige stand van energiezorg binnen de faculteiten en diensten van de universiteit is er een basis check (0-meting) uitgevoerd. De aangereikte verbeterpunten met name op het vlak van implementatie dienen in samenhang met het milieuzorgsysteem te worden geïmplementeerd. Een succesvolle implementatie staat voor een groot energiebesparingspotentiaal. Energiezorg beperkt zich niet alleen tot gebouwen en techniek, maar richt zich ook op het systematisch ontwikkelen van energiebewust gedrag bij medewerkers en studenten. De faculteiten zijn daar primair voor verantwoordelijk. De RUG heeft in het kader van de MJA-3 afspraken een revolverend fonds gerealiseerd waaruit duurzaamheidsinvesteringen bij onderhoud en verbouw kunnen worden voorgefinancierd. De omvang van dit fonds is globaal gesteld op 2% van de jaarlijkse energiekosten bij een terugverdientijd van 5 jaar en bedraagt afgerond 1 M. Bij recente nieuwbouw hebben we een energieprestatie norm gehanteerd die 10-15% beter is dan de geldende energieprestatienorm. Hierbij hebben we gebruik gemaakt van bouwkundige en technische voorzieningen. Projecten die eventueel in aanmerking komen voor renovatie worden gestaafd aan het Lange Termijn HuisvestingsPlan (LTHP). Voor de afweging renovatie of nieuwbouw wordt de Total Cost of Ownership als leidraad genomen. Duurzaamheid is daarin verankerd. 2.2 Stuurgroep Duurzaamheid De Stuurgroep Duurzaamheid is begin 2010 ingesteld door het CvB en voortgekomen uit de Klankbordgroep Milieu die zich al sinds het midden van de jaren negentig bezighield met advisering (aan AMD en CvB) inzake milieuaspecten die relevant zijn voor de bedrijfsvoering. Het doel van de Stuurgroep Duurzaamheid is breder gesteld: het vervullen van een adviesfunctie richting CvB met betrekking tot aspecten van duurzaamheid in de bedrijfsvoering van de RUG. De stuurgroep kan derhalve gevraagd en ongevraagd adviseren, duurzaamheid gerelateerde onderzoeken of samenwerkingsverbanden op het gebied van duurzaamheid initiëren. 2.3 Vervoersplan Al in 1999 werd door de RUG een vervoersplan opgesteld. Doel van dit plan is het terugdringen van het aantal individuele autokilometers van medewerkers van de RUG, om de RUG ook in de toekomst bereikbaar te houden en tevens een bijdrage te leveren aan een geringere belasting van het milieu. In dit kader zijn vele activiteiten ontplooid, met name in de periode De RUG nam actief deel aan het project Fietsen scoort. Anno 2012 namen nog 76 werknemers van de RUG deel aan dit project. In februari 2013 heeft de RUG het regionaal convenant mobiliteitsmanagement ondertekend. Doel van dit convenant is primair het terugdringen van het autoverkeer in de regio Groningen-Assen tijdens de spits. 2.4 Duurzaam inkopen Onder duurzaam inkopen wordt verstaan: producten, bouwwerken en diensten aanschaffen die - nu en later - goed zijn voor de inkopende partij, mens én milieu. De criteria die door het Agentschap NL zijn opgesteld om te voldoen aan het Convenant Duurzaam Inkopen zijn ondergebracht bij PIANo. Dit is het Expertisecentrum Aanbesteden van het Ministerie van EZ en heeft als taak inkopen en aanbesteden binnen overheden te professionaliseren. Zij geeft op haar website informatie over het duurzaam inkopen voor diverse productcategorieën. Eveneens publiceert zij de resultaten van de Monitor Duurzaam Inkopen. 9