Aanbieding...3. Jaarverslag...5. Jaarrekening Bijlagen Vaststelling

Transcriptie

1 Aanbieding...3 Jaarverslag Algemene beschouwingen Paragraaf lokale heffingen Paragraaf weerstandsvermogen incl. risicoparagraaf Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen Financieringsparagraaf (treasury) Paragraaf bedrijfsvoering Paragraaf verbonden partijen Paragraaf grondbeleid Algemene dekkingsmiddelen...32 Verantwoording per programma...35 Overzicht lasten en baten op programmaniveau...36 Leeswijzer Bouwen en wonen Verkeer en vervoer Milieu Economie en toerisme Veiligheid en handhaving Jeugd Welzijn, sport en cultuur Zorg Werk en inkomen Bestuur en bedrijfsvoering Beheer...88 Jaarrekening...95 Recapitulatie lasten en baten op programmaniveau / reservemutaties...96 Belangrijkste mee- en tegenvallers van de rekening t.o.v. de primaire begroting Analyse kostenplaatsen / indirecte kosten...98 Balans Waarderingsgrondslagen Toelichting op de balans Bijlagen Investerings- en financieringsstaat Regulier investeringsprogramma Nadere toelichting reserves en voorzieningen Staat van herkomst en besteding van middelen Verbonden partijen SISA Vaststelling

2

3 3 Aanbieding Aan de gemeenteraad Middels het jaarverslag en de jaarrekening legt het college verantwoording af over het gevoerde bestuur in Bij deze jaarstukken horen ook de accountantsverklaring en het verslag van bevindingen van de accountant. De raad verleent met het vaststellen van de jaarrekening décharge aan het college. Ter voldoening aan het bepaalde in de artikelen 197 en 198 van de Gemeentewet bieden wij u ter vaststelling aan de jaarrekening In het kader van de van rijkswege opgelegde Single Information Single Audit (SISA) zijn er in 2007 van de in totaal 80 regelingen 13 relevant voor Kerkrade. De verantwoording van deze regelingen is te vinden onder het kopje bijlagen. Tot slot blijft de financiële positie van overheden een punt van aandacht. Zeker in meerjarig perspectief blijft een actieve begrotingsdiscipline wenselijk. De Voorjaarsnota 2008 geeft een geactualiseerd financieel (meerjaren)perspectief. Over bovenstaande onderwerpen leest u meer op de hierna volgende pagina s. De in dit boekwerk genoemde bedragen zijn afgerond op duizenden euro s, tenzij anders aangegeven. Daardoor kunnen ook (kleine) afrondingsverschillen in tellingen ontstaan. Burgemeester en wethouders Kerkrade, mei 2008

4 4

5 5 Jaarverslag 2007

6 6

7 7 1. Algemene beschouwingen a. Rekeningresultaat Ten opzichte van de goedgekeurde begroting 2007 is sprake van een batig rekeningresultaat 2007 van afgerond jaarrekeningcontrole is gebleken dat nog rekening moet worden gehouden met een tweetal aanpassingen. Bij de voorziening woonwagens bleek dat het niet meer ging om rijksmiddelen maar om eigen middelen. Conform het BBV is deze voorziening omgezet in de reserve woonwagens, aangezien er geen sprake was van beleidsmatige veranderingen en in de meerjarenbegroting reeds rekening was gehouden met de onttrekkingen uit deze voorziening. Formeel had hiervoor een raadsbesluit genomen moeten worden vóór 31 december De impact op het resultaat na bestemming bedraagt Verder is geconstateerd dat voor de rijksbijdrage Kinderopvang nog een bedrag van opgenomen als schuld waaraan geen verplichtingen meer ten grondslag liggen. Dit beïnvloedt het resultaat positief. In de Najaarsnota 2008 zal hierop worden teruggekomen. Wij stellen voor om beide posten te kwalificeren als bestemmingsreserve waardoor het resultaat na bestemming niet wordt beïnvloed. Autorisatie door de Raad dient nu plaats te vinden middels het vaststellen van deze jaarrekening. Een korte toelichting op de belangrijkste mee- en tegenvallers na de bijgestelde begroting 2007 t/m rekening 2007 (najaarsnota), alsook van de reserve parkeerfonds exploitatie treft u aan in 1.f Analyse op hoofdlijnen en reserve parkeerfonds exploitatie. Een uitgebreide analyse is opgenomen in de jaarrekening. Wij stellen voor het rekeningresultaat 2007 toe te voegen aan de reserve parkeerfonds exploitatie. b. Reserves en voorzieningen In de toelichting op de balans in de jaarrekening en in de Staten en Bijlagen wordt een meer gedetailleerde specificatie van de reserves en voorzieningen gegeven. De reserves en voorzieningen geven het navolgende beeld: bedragen x ultimo 2006 ultimo 2007 algemene reserve bestemmingsreserves (*) voorzieningen Totaal * excl. rekeningresultaat 2007 Reserves De algemene reserve blijft op peil. Per saldo nemen de bestemmingsreserves toe met een bedrag van circa reserve parkeerfonds exploitatie van het rekeningresultaat 2006 ad 2007 ad geven middelen (Najaarsnota 2007). De belangrijkste afnames in de bestemmingsreserves waren de inzet van de reserve FWI en het opheffen van de egalisatiereserve btw compensatiefonds, reserve t.b.v. woonconsumenten, reserve kantoorinventaris en kantoorinrichting en de reserve calamiteiten. Dit naar aanleiding van de Nota Reserves en Voorzieningen Nieuw gevormd is de reserve gaia (NRV 2007). Voorzieningen De belangrijkste afname in de voorzieningen wordt veroorzaakt door de inzet van de voorziening onderhoud gebouwen, voorziening rijksmiddelen samenleving, voorziening isv-1 en de voorziening rijksmiddelen Sozawe. Opgeheven zijn de voorziening gaiapark (NRV 2007) en de voorziening bruteringsoperatie rijksbijdrage woonwagens. Zoals bij Reserves is vermeld, zijn deze voorzieningen omgezet in reserves. Per saldo nemen de voorzieningen af met een bedrag van wordt voorgeschreven dat de nog te besteden middelen van derden waarvan de bestemming gebonden is,

8 8 onder de voorzieningen moeten worden verantwoord. Echter, in de praktijk blijkt dit uitgangspunt vooral bij specifieke uitkeringen lastig toe te passen. Daarom is dit gewijzigd. Met ingang van het begrotings- en verantwoordingsjaar 2008 dienen de niet bestede middelen van uitkering van Europese en Nederlandse overheidslichamen met een specifiek bestedingsdoel als vooruitontvangen middelen op de balans te komen onder de overlopende passiva. Deze ontwikkeling werd reeds geschetst in de Nota Reserves en Voorzieningen 2007, inclusief de gevolgen voor de diverse voorzieningen. In de openingsbalans 2008 zal e.e.a. worden verwerkt. Maximumomvang De omvang van de reserve evenementen is Bij het bepalen van de vrije ruimte van deze reserve is geanticipeerd op de verwachte uitgaven in verband met activiteiten tijdens de verbouwing van de Rodahal. c. Begrotingsbijstellingen na najaarsnota In 2007 heeft via de Voorjaarsnota 2007 (raad mei 2007) en Najaarsnota (raad oktober 2007) een formele bijstelling van de begroting plaatsgevonden. Omwille van een adequate kredietbewaking hebben nadien zoveel mogelijk budgettair neutrale budgetaanpassingen plaatsgevonden op diverse programma s (.De aanpassingen passen binnen de kaders van de diverse programma s, maar zijn soms ook programma-overstijgend geweest, althans voor zover de realisatie van de doelstellingen van de programma s daarmee niet in gevaar kwam. Deze laatste budgetaanpassingen gedurende het begrotingsjaar worden formeel door de raad goedgekeurd middels het vaststellen van de jaarrekening. Een en ander is conform de vigerende Financiële verordening ex art. 212 GW. d. Gebeurtenissen na balansdatum In maart 2008 is ingestemd met de omzetting van de gemeentelijke lening van - taal van het Eurode Business Center GmbH & Co. KG. Verder zijn er geen noemenswaardige gebeurtenissen na balansdatum die nog van belang zijn voor het inzicht dat de jaarrekening 2007 dient te bieden. e. Samenvatting rekeningresultaat De financiële verantwoording vindt plaats op het niveau van de programma s, met daarbij een aantal vergelijkende cijfers. In de verantwoording per programma verderop in dit jaarverslag treft u een nadere toelichting aan. Opbouw saldo rekening 2007 bedragen x Saldo begroting (peil NJN 2006) 58 Mee- en tegenvallers Voorjaarsnota, mei Saldo begroting na Voorjaarsnota 585 Mee- en tegenvallers Najaarsnota, okt Storting 'parkeerfondsexploitatie' Saldo begroting na Voorjaars- en Najaarsnota 0 Mee- en tegenvallers rekening 2579 Batig rekeningresultaat Met de invoering van het BBV is het verplicht om een scherpere scheiding aan te brengen tussen het resultaat voor bestemming en het resultaat na bestemming. Bij het resultaat voor bestemming is nog geen rekening gehouden met de mutaties in reserves. In het resultaat na bestemming zijn deze stortingen en onttrekkingen wel begrepen. In de balans en in de bijlagen worden de mutaties meer in detail weergegeven. Een recapitulatie van de lasten en baten is opgenomen in de jaarrekening. In de financiële productenrekening zijn de lasten en baten gedetailleerd op productniveau weergegeven, net als de lasten en baten per functie resp. categorie ten behoeve van de provinciale toezichthouder en het CBS. Deze productenrekening alsook de Rekening In Een Oogopslag (RIEO) maken deel uit van de jaarstukken.

9 9 f. Analyse op hoofdlijnen en reserve parkeerfonds exploitatie Hierna volgen achtereenvolgens een analyse van de belangrijkste mee- en tegenvallers van de rekening ten opzichte van de bijgestelde begroting 2007 en het verloop van de reserve parkeerfonds exploitatie. Belangrijkste mee- en tegenvallers van de rekening na Najaarsnota september 2007 kp/prog bedragen x kp Afkoop licenties Microsoft -150 kp Magazijn 34 kp/alg/10 Onderuitputting P-budget in totaliteit 44 0 'Overschot' onvoorzien: BD +2,5; SML +0,5; W&I +31,5; alg +167, Nota reserves en voorzieningen Btw compensatiefonds Kapitaallasten 60 0 Algemene uitkering incl. maart circulaire Centrum Jeugd en Gezin Parkeergelden 13 3 Dividend Essent Leges uitv. Bijz. wetten 24 5 Criminaliteitspreventie reg. Samenwerking 20 8 Gezondheidszorg 12 9 Sociale Werkvoorziening Parkstad Limburg Advieskosten onderzoeken Gladheidsbestrijding 42 div Onderuitputting diverse posten 79 Voordelig rekeningresultaat Verloop reserve parkeerfonds exploitatie 2007 e.v. Een sluitende exploitatie wordt mede bereikt door de inzet van de reserve parkeerfonds exploitatie. Het actuele verloop van deze reserve kan als volgt worden weergegeven: bedragen x Saldo begin Mutaties t/m primaire begroting Meicirculaire Najaarsnota Rekening Voorjaarsnota Uitbreiding aandelenkapitaal Gaia -750 Najaarsnota Aanvulling reserve afvalverwerking -200 Gefaseerde terugstorting van egalisatiereserve afval p.m. Rekeningresultaat 2007 incl. maartcirc Voorjaarsnota Mutaties per saldo Saldo eind

10 10 De reserve parkeerfonds exploitatie is een buffer vergelijkbaar met de algemene reserve, die waar nodig vrij ingezet kan worden. In de Nota Reserves en Voorzieningen 2007 is in verband met de bufferfunctie voorgesteld om aan deze reserve geen maximumomvang meer te verbinden. 2. Paragraaf lokale heffingen In deze paragraaf treft u een beknopte uiteenzetting aan van het beleid en de opbrengsten uit gemeentelijke heffingen en leges. a. Beleid lokale heffingen en kwijtschelding Voor 2007 is wederom uitgegaan van een integrale indexering op de tarieven van 1,5%. De meeste tarieven waren met dit percentage verhoogd (bijv. onroerende-zaakbelastingen, hondenbelasting, parkeergelden, diverse leges, marktgelden, precariorechten) tenzij op grond van eerder genomen besluiten geen (bijv. afvalstoffenheffing, baatbelasting) of een andere indexatie (bijv. rioolrechten, toeristenbelasting en leges) mogelijk of noodzakelijk was. In relatie tot de lokale lasten is de kostendekkendheid van met name rioolrecht en afvalstoffenheffing van belang. Bij beide heffingen is sprake van 100% kostendekkendheid. Bij het kwijtscheldingsbeleid wordt de maximaal toegestane norm van 100% gehanteerd. In november en december 2006 is nader onderzoek verricht door sector Sozawe en Bestuursdienst Financiën. Er heeft een bestandsvergelijking plaatsgevonden met betrekking tot alle bijstandsgerechtigden en de ingediende verzoeken om kwijtschelding gemeentelijke belastingen. Hieruit is gebleken dat circa 520 personen geen verzoek om kwijtschelding hebben ingediend in het belastingjaar De schatting over het belastingjaar 2007 was dat van deze 520 personen 400 personen in aanmerking zouden komen voor kwijtschelding gemeentelijke belastingen met een financiële prognose van De begroting werd derhalve als volgt bijgesteld: bedragen x Primaire begroting Bijstelling Bijgestelde begroting Omdat de tarieven 2007 al vaststonden, is voor 2007 deze bijstelling ten laste van de egalisatiereserves riolen en afvalverwerking gebracht. De genoemde 520 personen zijn in het eerste kwartaal 2007 schriftelijk opgeroepen om zich te melden voor de aanvraag van kwijtschelding gemeentelijke belastingen. Van deze 520 personen hebben 208 personen een aanvraag kwijtschelding gemeentelijke belastingen ingediend, waarvan 135 aanvragen zijn toegewezen en 73 zijn afgewezen. In 2007 waren er aanvragen kwijtschelding, waarvan er (75%) geheel of gedeeltelijk zijn toegekend, voor een totaalbedrag van laste van het budget kosten afval en riool worden verantwoord. Derhalve is van de totale werkelijke kosten ad al toegerekend, in plaats van de geraamde afvalverwerking werden daardoor minder zwaar belast dan geraamd. Per 1 januari 2008 zijn de gemeentelijke beleidsregels ten aanzien van het beoordelen van kwijtscheldingsverzoeken gemeentelijke belastingen op een tweetal onderdelen gewijzigd. De zg. - schuldenregeling alsmede de autoregeling zijn namelijk per 1 januari 2008 komen te vervallen. Met deze verruiming van het kwijtscheldingsbeleid zal naar schatting over het belastingjaar 2008 t.o.v. het

11 11 belastingjaar 2007 circa 300 verzoeken meer gehonoreerd worden. Het totaalbedrag voor de kwijtschelding over het belastingjaar 2008 zal derhalve hoger uitvallen. b. Gerealiseerde opbrengsten uit heffingen (overzicht op hoofdlijnen) bedragen x Progr 2007 AD* Onroerende zaakbelastingen Afvalstoffenheffing ** Rioolrechten ** Parkeergelden/boetes Leges bouwvergunningen Div. leges persoonsdocumenten., burgerlijke stand, rij/reisdocumenten 558 AD Hondenbelasting Marktgelden 125 AD Precariorechten Kermissen Lijkbezorgingsrechten 65 AD Toeristenbelasting 73 AD Baatbelasting 27 Totaal * AD= Algemene dekkingsmiddelen ** Verloopt budgettair neutraal via de egalisatiereserve riolen resp. egalisatiereserve afvalverwerking. In de Tarievennota 2008 (raad oktober 2007) zijn de meest actuele tarieven, uitgangspunten en ontwikkelingen opgenomen, aan de hand waarvan o.a. de lokale lastendruk kan worden berekend. In de nota van toelichting bij de Tarievennota 2008 treft u tevens aan een vergelijkend overzicht van de woonlasten Parkstadgemeenten In de raad van december 2007 zijn overigens nog enkele mutaties geweest met betrekking tot de tarieven 2008 van leges, afvalstoffenheffing en onroerend zaakbelasting. Hierna wordt een beschrijving gegeven van de betreffende belastingen en heffingen. Ten behoeve van de leesbaarheid is e.e.a. beknopt weergegeven. De exacte bewoordingen, belastbare feiten, tarieven, eventuele vrijstellingen, etc. zijn opgenomen in de betreffende verordeningen met bijbehorende tarieventabellen. Onroerende zaakbelastingen (OZB) De OZB bestaat uit een eigenarenbelasting voor zowel woningen als niet-woningen en een gebruikersbelasting voor de niet-woningen. De heffingsgrondslag is de waarde van de onroerende zaak. Met ingang van 2008 wordt deze waarde jaarlijks vastgesteld op basis van de Wet Waardering Onroerende Zaken (WOZ). Afvalstoffenheffing Deze heffing dient ter dekking van de kosten van het verwijderen en verwerken van huishoudelijk afval. Het feitelijk gebruik maken van een perceel waarbij de gemeente de verplichting heeft tot het inzamelen van huishoudelijk afval vormt de basis voor deze heffing. Er zijn verschillende maatstaven en tarieven. De tarieven worden mede bepaald op basis van gegevens van RD4. Rioolrechten De opbrengst van het rioolrecht wordt benut voor het onderhouden en vervangen van het rioolstelsel. Rioolrechten worden geheven van de gebruiker van een eigendom van waaruit afvalwater op gemeentelijke riolering wordt afgevoerd. Voor woningen is dit een vast bedrag, bij niet-woningen is het te betalen bedrag afhankelijk van de hoeveelheid m3 water. De jaarlijkse evaluatie van het Gemeentelijk Rioleringsplan vormt de basis voor (wijzigingen van) het tarief.

12 12 Parkeergelden/boetes Op diverse plaatsen in Kerkrade worden parkeergelden geheven. Er zijn vier verschillende locaties aangewezen. Elke locatie kent een ander tarief. De parkeergelden in de parkeergarages Orlandopassage en Wijngracht worden privaatrechtelijk geheven en maken geen onderdeel uit van de betreffende belastingverordening. Heffing hiervan vindt plaats door Parkeeraccommodaties Kerkrade BV, waarvan de gemeente overigens 100% eigenaar is. Wanneer toezichthouders constateren dat zonder kaartje wordt geparkeerd of dat de parkeertijd is verstreken, wordt een naheffingsaanslag opgelegd. Ondanks Europa is de inning m.b.t. buitenlandse kentekens omgeven met tal van juridische obstakels, wanneer de betreffende personen niet vrijwillig betalen. Voor het incasso bij buitenlandse kentekens wordt daarom redelijk succesvol gebruik gemaakt van een daarin gespecialiseerd bureau, zodat ook deze personen hun naheffing niet zonder meer kunnen ontlopen. Leges bouwvergunningen Voor het in behandeling nemen van een aanvraag voor een bouwvergunning of een aanvraag tot beoordeling van een bouwplan uit het oogpunt van welstand worden leges geheven. De hoogte van het legesbedrag is afhankelijk van de bouwkosten. Ook de sloopvergunningen worden op deze post verantwoord. Diverse leges persoonsdocumenten, burgerlijke stand, rij/reisdocumenten Hieronder vallen verschillende leges voor bijvoorbeeld een huwelijksvoltrekking, een paspoort, het verstrekken van een uittreksel uit de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (GBA) en een rijbewijs. Voor een aantal van deze verstrekkingen (m.n. paspoorten, rijbewijzen) zijn naast het gemeentelijk deel ook rijksleges van toepassing. Deze worden door de gemeente geïnd en doorbetaald aan het rijk. Hondenbelasting Onder de naam hondenbelasting wordt een directe belasting geheven op het houden van een of meerdere honden binnen de gemeente. Er gelden enkele uitzonderingen, bijvoorbeeld voor een blindengeleidehond. Marktgelden Deze rechten worden geheven voor het ter beschikking stellen van een standplaats voor de uitvoering van de markthandel. Er gelden verschillende tarieven, die afhankelijk zijn van het aantal m2 dat in beslag wordt genomen, de dag waarop de markt plaatsvindt en of het een vaste standplaats of een dagplaats betreft. Precariorechten Onder deze naam wordt een directe belasting geheven voor het hebben van voorwerpen onder, op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond die specifiek in de verordening met bijbehorende tarieventabel genoemd is. Voorbeelden zijn opslagtanks, etalages, reclamevoorwerpen. Er gelden diverse tarieven. Kermissen Formeel valt deze opbrengst niet onder gemeentelijke belastingen en heffingen, omdat deze op privaatrechtelijke basis worden geheven. Voor een compleet beeld worden deze hier wel opgenomen. Door het verpachten van standplaatsen op de door gemeente georganiseerde kermissen worden opbrengsten gegenereerd, ter dekking van de kosten van het houden van kermissen. De door de exploitant verschuldigde vergoedingen bestaan uit de pachtsom (incl. stroombijdrage), een reclamebijdrage en het standgeld van de woonwagens. Lijkbezorgingsrechten Deze rechten worden geheven voor het gebruik van de begraafplaats en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats. De tarieven zijn o.m. afhankelijk van de periode waarvoor het graf wordt gehuurd, of het een eerste uitgifte of verlenging betreft en de leeftijd van de overledene (kind/volwassene).

13 13 Toeristenbelasting Voor het houden van verblijf met overnachten binnen de gemeente in een accommodatie tegen vergoeding is toeristenbelasting verschuldigd. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een zogenaamd nachtverblijfregister. Belastingplichtig is degene die gelegenheid biedt tot verblijf. De belastingplichtige is bevoegd deze belasting te verhalen op degene die overnacht. Baatbelasting De baatbelasting wordt op basis van twee verordeningen geheven, namelijk Centrum (sinds 1979) en Kerkrade-West (sinds 1980). Beide verordeningen hebben een looptijd van 30 jaar en kunnen gedurende die tijd niet worden veranderd. Voor specifiek aangewezen onroerende goederen die op de begane grond zijn gelegen, wordt middels deze jaarlijkse belasting een billijke bijdrage verkregen in de kosten van de door de gemeente tot stand gebrachte specifiek genoemde voorzieningen. c. Lokale lastendruk De lokale lastendruk betreft met name de woonlasten voor de burger. Deze woonlasten worden met name bepaald door de OZB (eigenaren), het rioolrecht en het afvalrecht. Volgens de Tarievennota 2007 bedroegen de woonlasten 2007 voor het Kerkraadse gezin gemiddeld Voor 2008 is de OZB met gemiddeld 1,5% gestegen tot met de nieuwe taxatiewaarden, zodanig dat de gemiddelde stijging gemeentebreed gezien uitkomt op 1,5%. De rioolrechten zijn gestegen met gemeentelijke (woon)belastingen zal betalen. 3. Paragraaf weerstandsvermogen inclusief risicoparagraaf a. Beleidskader weerstandsvermogen en risico s Het weerstandsvermogen geeft kort gezegd aan de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om onverwachte (niet begrote) kosten en risico s af te dekken. In de vigerende Financiële beheersverordening ex art. 212 GW alsook in de Nota Reserves en Voorzieningen 2007 (raad november 2007) zijn de kaders en het beleid rondom weerstandsvermogen, reserves en voorzieningen meer uitgebreid uiteengezet. Hierin zijn o.a. vastgelegd de tussentijdse rapportagemomenten waarbij de begrotingscijfers worden geactualiseerd en een actuele financiële tussenstand kan worden gegeven (Voorjaarsnota, Najaarsnota), de vorming en aanwending van reserves en voorzieningen en de maximale en minimale omvang van de reserves en voorzieningen. De reserves en voorzieningen in het algemeen en de algemene reserve in het bijzonder functioneren als buffer voor het opvangen van financiële risico s en incidentele tegenvallers. Er kunnen zich in de dagelijkse bedrijfsvoering allerlei reguliere financiële risico s voordoen. Het betreft dan bijvoorbeeld risico s die voortvloeien uit (wijzigingen in) wettelijke voorschriften, uit genomen besluiten of uit lopende procedures of onderhandelingen. Dit soort risico s zijn niet altijd via verzekeringen af te dekken, maar worden reeds zo goed mogelijk ondervangen in de reguliere werkprocessen van de organisatie. Een adequaat risicomanagement is daarmee een sectorale lijnverantwoordelijkheid. Enerzijds door op mogelijke risico s te anticiperen en adequaat te reageren. Anderzijds door het vormen van voorzieningen (bijvoorbeeld voor onderhoud, voor oninbare debiteuren) of reserves als extra buffervermogen (bijvoorbeeld reserve FWI, reserve grondexploitatie OBK ). In de daarvoor bestemde ambtelijke gremia wordt periodiek aandacht besteed aan de wijze van monitoring van de risico s van het dagelijks handelen. Tot slot dient de zogenaamde risicoparagraaf inzicht te geven in bekende bestaande (financiële) risico s die nog niet of ten dele zijn afgedekt omdat deze nog niet redelijkerwijs in te schatten of voldoende hard zijn, maar die wel het beeld van de financiële positie van de gemeente kunnen nuanceren. Deze risicoparagraaf wordt doorlopend geactualiseerd.

14 14 b. Inventarisatie weerstandsvermogen/capaciteit De weerstandscapaciteit bestaat uit de volgende componenten: Reserves met een bufferfunctie (incidenteel, De hoogte van de algemene reserve ( Provincie en de Nota Reserves en Voorzieningen. De algemene reserve OBK ( rt als buffer voor het opvangen van eventuele niet reeds voorziene risico s in de grondexploitaties. Als additionele buffer is beschikbaar de "vrije ruimte" van de reserve parkeerfonds exploitatie ad (peil VJN 2008). Vrije ruimte bestemmingsreserves en voorzieningen (incidenteel, PM) In principe is elke bestemmingsreserve vrij besteedbaar, aangezien de raad er altijd een andere bestemming aan kan geven. In verband met nieuw beleid of (het continueren van) bestaand beleid rusten er echter op een aantal bestemmingsreserves al (meerjarige) verplichtingen. Daarmee wordt de vrije besteding ingeperkt, aangezien de verplichtingen toch financieel gedekt moeten worden. Voorbeelden van dit laatste zijn de egalisatiereserves afval en riool, reserve huisvestingsvoorzieningen onderwijs, reserve grondexploitatie OBK, reserve FWI, reserve wmo of de reserve kernagenda parkstad. Voorzieningen worden gevormd voor verplichtingen, verliezen en risico s die redelijkerwijs te schatten zijn en die hun oorsprong vinden in het huidige of eerdere begrotingsjaren. Een voorziening moet groot genoeg zijn om het risico of de verplichting te dekken, dus niet te laag, maar ook niet te hoog. Derhalve worden voorzieningen in beginsel niet gerekend tot het weerstandsvermogen. Stille reserves (incidenteel, PM) Van stille reserves is sprake indien de reële marktwaarde van de activa (bezittingen) de boekwaarde daarvan overstijgt. Daarvan is bijvoorbeeld sprake als het bezit al geheel of gedeeltelijk afgeschreven is, maar nog wel bruikbaar voor een geïnteresseerde koper. Vaak worden als stille reserves genoemd gronden, gebouwen en aandelen. Praktisch gezien moeten deze bezittingen ook verkoopbaar zijn, willen zij dienen als weerstandsvermogen. Als dat zo is, doet zich tot slot nog het probleem voor van waardebepaling. De gemeente Kerkrade heeft nog diverse gronden, gebouwen en aandelen in bezit waarvan de marktwaarde de boekwaarde zou kunnen overstijgen. De meeste daarvan zijn echter niet verkoopbaar, bijvoorbeeld de gronden in een groengebied, het raadhuis, het stadskantoor of de onderwijsgebouwen. In het verleden zijn verkoopbare stukken groen en gebouwen die als niet-strategisch werden beschouwd reeds gedeeltelijk afgestoten. Deze beleidslijn wordt voortgezet. Voorts zijn er voor het huidige aandelenbezit geen concrete plannen om deze met boekwinst af te (kunnen) stoten. De eventuele dividenden uit aandelenbezit zijn overigens voor aanzienlijke bedragen structureel ingezet als inkomsten (m.n. BNG, Essent), waardoor een eventuele verkoopprijs relatief hoger moet zijn om aantrekkelijk te zijn. Vrije begrotingssaldo (incidenteel per jaarschijf) Het actuele vrije begrotingssaldo mag ook worden gerekend tot de weerstandscapaciteit. In de periode bedraagt dit vrije saldo in totaliteit circa -2012). Onvoorzien en onvermijdbaar (structureel, In de begroting is in de exploitatie opgenomen de jaarlijkse post onvoorzien. Dit betreft een structurele post van in totaliteit overeen met 0,6% van het zogenaamde genormeerde uitgavenniveau, conform de beleidskaders begrotingstoezicht van de provincie. Daarnaast is in het investeringsprogramma een jaarlijkse post onvermijdbaar opgenomen van Deze posten kunnen slechts eenmalig worden ingezet ten behoeve van de dekking van de in de loop van het jaar opkomende incidentele niet voorziene uitgaven resp. investeringen.

15 15 Onbenutte belastingcapaciteit (structureel, PM) Indien er ruimte bestaat om belastingen en heffingen te verhogen, betekent dit een mogelijkheid om tegenvallers op te vangen. Het verschil tussen de fictieve opbrengsten bij maximale belastingtarieven en de geraamde opbrengsten is dan de onbenutte belastingcapaciteit. Ten aanzien van alle belastingen en heffingen wordt al rekening gehouden met een jaarlijkse indexatie van 1,5%, of een afwijkend percentage indien daartoe aanleiding is. Meer informatie hierover is opgenomen in de paragraaf lokale lasten en in de jaarlijkse Tarievennota. Voor rioolrechten en afvalstoffenheffing wordt het principe van 100% kostendekkendheid gehanteerd. Ook de meeste leges en overige rechten, zoals opgenomen in de tarievennota, zijn zoveel mogelijk kostendekkend. Dan blijft alleen nog de OZB als materiële inkomstenbron over. De limitering van de stijging van het OZB-tarief is met ingang van 2008 afgeschaft. Elke extra 1% stijging komt overeen met ca. extra OZB-opbrengsten. De totale OZB-opbrengsten van de gemeenten samen mogen macro echter met maximaal 3,75% stijgen, anders zal het Ministerie van BZK ingrijpen door middel van een korting op het gemeentefonds. c. Risicoparagraaf (inventarisatie belangrijke risico s) De volgende risicogebieden kunnen worden onderscheiden: Werkplein Kerkrade (was: Bedrijfsverzamelgebouw ) Eind 2006 is een start gemaakt met de vorming van het bedrijfsverzamelgebouw. De verwachte realisatiedatum is najaar In de gekozen constructie zal de gemeente het pand voor een minimale duur van 10 jaar huren van de exploitant en fungeren als onderverhuurder voor de partners die medehuisvesting zullen vinden in het bedrijfsverzamelgebouw. Gedurende deze periode van 10 jaar draagt de gemeente het volledige risico van het, als gevolg van onvolledige bezetting en afwijkende huurprijsafspraken, niet in voldoende mate aan de deelnemende partners kunnen doorbelasten van de huurlasten en investeringskosten. Wet Werk en Bijstand (WWB) Binnen de huidige financieringsstructuur van de WWB is de gemeente, in samenhang met een open-einde constructie, voor 100% financieel verantwoordelijk voor de uitkeringskosten. Verdeling van het landelijke macrobudget rijksmiddelen vindt plaats aan de hand van 100% objectieve verdeelmaatstaven. Hierdoor wordt de ontwikkeling van het gemeentelijk budget in grote mate bepaald door de landelijke ontwikkeling van het bijstandsvolume. Het macrobudget over de periode is vastgesteld in overeenstemming met de landelijke bijstandsvolumeontwikkeling zoals die in de Middel Lange Termijnraming door het CPB wordt voorzien. De mate van daling van het landelijk volume die het CPB voorziet, vindt vooralsnog geen weerspiegeling op het regionale en lokale vlak. Daar waar mogelijk wordt, middels het budget werkdeel FWI, ingezet op uitstroom en reïntegratie. Daarnaast wordt vanaf 2008 getracht om instroom verder te beperken door een betere bestrijding van oneigenlijk gebruik. Desondanks bestaat de reële mogelijkheid dat de ontwikkeling van de gemeentelijke bijstandskosten negatief zal afsteken bij de ontwikkeling van het door de rijksoverheid beschikbaar gestelde budget. Tekorten kunnen slechts tot op bepaalde hoogte worden opgevangen via de reserve FWI. De complexiteit en ondoorzichtigheid van de Europese wet- en regelgeving op het terrein van werkgelegenheidssteun en aanbesteding vormen, in samenhang met de nog in ontwikkeling zijnde kaders en in het bijzonder de jurisprudentie in deze, een risico bij de boordeling achteraf over de rechtmatige besteding van het werkdeel FWI. Algemene uitkering Kernpunt van de Maartcirculaire 2008 is de informatie over de nacalculatie van het accres van het uitkeringsjaar Een punt van zorg is de mogelijke doorwerking van de negatieve nacalculatie 2007 naar latere jaren. In dit kader meldt de circulaire dat de omvang van de uitkering 2008 afhankelijk zal zijn van ontwikkelingen en beleidsbeslissingen die in hun totaliteit nog niet zijn te overzien. Om die reden dient de besluitvorming over de Voorjaarsnota 2008 van het Rijk te worden afgewacht. In de mei- of

16 16 junicirculaire worden de gemeenten geïnformeerd over de aanpassingen die resulteren uit die besluitvorming. Dan wordt ook het meerjarig effect van de nacalculatie weergegeven. Risico s grondzaken Zie voor deze risico s 8. Paragraaf grondbeleid. 4. Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen In de openbare ruimte bevindt zich een aantal kapitaalgoederen die door de gemeente onderhouden moeten worden. De belangrijkste worden hieronder toegelicht. Meer verantwoordingsinformatie m.b.t. het onderhoud aan kapitaalgoederen treft u aan bij programma 11 (beheer). a. Wegen Op basis van het wegenbeheersysteem (in gebruik sinds 1992) is in 2007 een wegenbeheerplan opgesteld voor de periode Dit plan is door het college vastgesteld en vervolgens aan de raadcommissie gepresenteerd. Doel van het wegenbeheerplan is om verantwoord te kunnen sturen op de uitvoering van het beheer en onderhoud van de openbare verharding. Met behulp van het wegenbeheerplan kunnen o.a. prioriteiten worden gesteld ten aanzien van noodzakelijk onderhoud en kan worden gesignaleerd wanneer de minimale kwaliteit wordt onderschreden en wanneer op basis van afschrijvingen en slijtage investeringen noodzakelijk zijn. Het wegbeheer is te splitsen in twee hoofdonderdelen, te weten onderhoud en reconstructies. Onderhoud Voor het onderhoud aan wegen is in 2007 t onderhouden van trottoirs, rijbanen met elementenverhardingen en grootschalig onderhoud van asfaltwegen. In 2007 is er onder meer onderhoud uitgevoerd op de volgende wegen: Kerkstraat, Maarstraat, Nieuw Erensteinerweg, Klein Nullandstraat, Luikerheidestraat, Dentgenbachweg, Schovetweg, Rotonde Zonstraat, Niersprinkstraat, achterpaden Theresiastraat en Ons Limburgstraat. Daarnaast is er onderhoud gepleegd aan de fietspaden en fietsstroken aan de Caspar Sprokelstraat, Rimburgerweg en Beitel. Reconstructies Voor reconstructies was in 2007 een bedrag van gevoteerd. In 2007 zijn de navolgende wegen gereconstrueerd: De Locht, Laurentiusstraat, Hubertslaan, Sint Jozefstraat, Josephinastraat, Josephinaplein, Mucherveldstraat, Franckstraat, Bosstraat, Bosveldstraat, Burgemeester Franssenstraat, Conventuelenstraat, Jasmijnstraat. Daarnaast is de voorbereiding gestart van de volgende reconstructies: Directeur Peterstraat fase 2, Callistusstraat, Wenckebachstraat, Akerstraat (ged.), Patronaatstraat, Canisiusstraat, Hoofdstraat, Holzstraat, Papaverstraat, Anemonenstraat, Servatiusstraat, Pancratiusstraat, Deken Quodbachlaan, Piusplein en Piusstraat. b. Riolering/ water Het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) is een belangrijk hulpmiddel voor het maken van de juiste afwegingen op het terrein van bodembescherming, waterkwaliteit en rioleringszorg. In 2001 heeft de raad het GRP voor de periode vastgesteld. In dit plan is omschreven hoe de onderhoudstoestand van het riool zal worden verbeterd en welke maatregelen er moeten worden getroffen om aan de wettelijke eisen te voldoen. In 2007 was een investeringsbudget van voeren. Dit budget is in 2007 volledig gevoteerd. In 2006 is de Europese Kader Richtlijn Water (KRW) van kracht geworden. Doel van de richtlijn is dat in 2027 de oppervlaktewateren schoon zijn. In 2007 zijn de maatregelen bekend geworden die genomen moeten worden om aan de richtlijn te voldoen. Voor Kerkrade betekent dit dat rioleringsstelsels die een

17 17 overstort hebben op de Anstelerbeek, deze overstortfrequentie moet worden teruggebracht van 6 keer per jaar naar 1 keer per 2 jaar. In 2008 wordt bepaald wie de kosten gaat dragen van de voorgestelde maatregelen. Deze maatregelen worden opgenomen in een nieuw op te stellen GRP. Samen met wegreconstructies zijn rioolstrengen vervangen in de buurten Mucherveld, Terwinselen, Nulland en Kaalheide en in de Kerkberg. Er zijn rioolgemalen vervangen aan de Grensstraat, Rolduckerstraat, Baalsbruggen en Socioproject. Rioleringstrengen zijn vervangen c.q gerelined aan de Hamstraat, Jan Steenstraat, Schifferheidestraat, Tuinstraat en Staatsmijnstraat. c. Groen Op basis van beeldkwaliteiten is het groenbeheerplan in 2006 geactualiseerd. Dit plan heeft als uitgangspunt gediend bij het uitvoeren van het groenonderhoud in Voor het onderhoud is een contract met Licom Groen afgesloten en is in 2007 regiewerkzaamheden is - voorziening om onvoorziene uitgaven op te vangen en bedraagt ultimo 2007 ca. In het investeringsprogramma is voor de herinrichting van bloembakken in de wijk Gracht voor de jaren 2007 t/m 2009 jaarlijks gestart en de kredietvotering en de realisatie vindt in 2008 plaats. Voor het project Groene Vingers en reconstructie openbaar groen is een krediet van Kasteeltuin Erenstein, herstructurering Locht, Deken Quodbachlaan, Bosstraat, Bosveldstraat en het Josephinaplein, alsmede voor de bomenaanplant in de Wackerstraat. d. Gebouwen Jaarlijks wordt een onderhoudsplan voor de gemeentelijke gebouwen (strategische voorraad) opgesteld, passend binnen de financiële ruimte voor onderhoud gebouwen. Op basis van het klachtenpatroon, visuele gebouwinspecties en de onderhoudsgegevens uit het gebouwenbeheersysteem (PLANON), wordt een jaarplan opgesteld voor de diverse onderhoudswerken. Dit plan wordt uitgewerkt in bestekken en conform het gemeentelijke aanbestedingsbeleid op de markt aanbesteed. Op basis van de aanbesteding wordt het jaarplan ter goedkeuring aan het college voorgelegd. Na goedkeuring wordt tot uitvoering overgegaan. Uitvoeringstermijnen kunnen, afhankelijk van de aard van de werkzaamheden, een langere periode beslaan. Van de gebouwen waarvan op korte termijn verwacht wordt dat deze gesloopt of anderszins vervreemd worden, wordt slechts het klachtenonderhoud (correctief onderhoud) uitgevoerd voor zover nodig. De hiervoor benodigde extra uitgaven worden jaarlijks bekostigd uit de voorziening groot onderhoud gebouwen (ultimo 2007 Tot slot is in het investeringsprogramma voor de komende jaren een jaarlijks bedrag van voorzien. e. Civieltechnische kunstwerken In 2007 is de inspectie van de kunstwerken in Kerkrade afgerond. Tevens is een strategisch beheerplan voor de kunstwerken opgesteld en is een inschatting gemaakt van uit te voeren (achterstallig) onderhoud. Daarbij is vastgesteld dat een aantal kunstwerken op (korte) termijn vervangen dient te worden. In de Voorjaarsnota 2008 zijn extra middelen opgenomen voor de kunstwerken.

18 18 5. Financieringsparagraaf (treasury) De verplichte treasuryparagraaf bevat een beleidsmatige benadering van de treasuryfunctie en de plannen en uitkomsten dienaangaande. De paragraaf dient risicobeheer en gemeentefinanciering meer transparant te maken. In de staten en bijlagen van de jaarrekening 2007 worden de opgenomen en verstrekte leningen en het aandelenbezit op detailniveau uitgediept. a. Risicobeheer Het risicobeheer betreft in het bijzonder de hierna volgende risico s. Renterisico op vlottende schuld (kasgeldlimiet) Ter beperking van het renterisico op de netto vlottende schuld is het gemeenten niet toegestaan om onbeperkt in de financieringsbehoefte te voldoen door het aantrekken van kort geld. De toegestane netto vlottende schuld wordt bepaald door de kasgeldlimiet. Voor het jaar 2007 is de kasgeldlimiet voor de gemeente Kerkrade als volgt berekend: Berekening Kasgeldlimiet a. omvang van de jaarbegroting per ,3 mln b. bij ministeriële regeling vastgestelde percentage 8,50% Kasgeldlimiet voor 2007: (a) x (b) afgerond 8,95 mln De toets aan de kasgeldlimiet vond kwartaalsgewijs plaats door het verschil te bepalen tussen de werkelijke netto vlottende schuld en de kasgeldlimiet. De provinciale toezichthouder is telkens van de uitkomst op de hoogte gesteld. In het eerste kwartaal ontwikkelde de gemiddelde vlottende schuld zich licht boven de kasgeldlimiet. Aan de toezichthouder is duidelijk gemaakt dat het niet om een structurele overschrijding ging. In de overige kwartalen was dan ook geen sprake van overschrijding van de limiet. Renterisico op vaste schuld (renterisiconorm) Het instrument dat de Wet Fido ( Wet financiering decentrale overheden ) geeft om de renterisico s van opgenomen langlopende geldleningen in beeld te brengen en te analyseren is de renterisiconorm. Het model daarvoor is door het rijk aangereikt. De norm geeft een kader voor een zodanige opbouw van de leningportefeuille dat het renterisico door rente-aanpassing en herfinanciering van geldleningen wordt beperkt. Bij een evenwichtige opbouw van de portefeuille wordt het risico op de vaste schuld gespreid over jaren. Van een evenwichtige opbouw is voorts sprake als niet in enig jaar een onevenredig deel aan herfinanciering onderhevig is.

19 19 In navolgend overzicht wordt de relatie gelegd tussen renterisico en renterisiconorm. bedragen x Omschrijving a. Renteherziening op vaste schuld o/g - 1b. Renteherziening op vaste schuld u/g - 2. Netto renteherziening vaste schuld (1a - 1b) - 3a. Nieuw aangetrokken vaste schuld - 3b. Nieuw verstrekte lange leningen - 4. Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a - 3b) - 5. Betaalde aflossingen (regulier) Herfinanciering (laagste van 4 en 5) - 7. Rente risico op vaste schuld (2 + 6) - Rente risiconorm 8 Stand vaste schuld per (excl. woningbouw) Bij ministeriele regeling vastgestelde percentage 20% 10 Rente risiconorm (8 x 9) Toets rente risiconorm 10 Rente risiconorm Rente risico op vaste schuld - Ruimte (+) / overschrijding (-) (10-7) Het overzicht toont aan dat de gemeente in zeer ruime mate voldoet aan de norm. De actuele leningportefeuille bevat geen leningen waar rente-aanpassing op termijn aan de orde is. Dit betekent dat ook in structureel opzicht aan de norm wordt voldaan. Kredietrisico s Het betreft kredietrisico s op door de gemeente aan derden verstrekte gelden. Het volgende overzicht geeft inzicht in partijen en restantschuld ultimo bedragen x Partijen (kredietrisico s) Schuld % woningverenigingen ,28 EBC 388 8,75 Kredietbank Limburg 292 6,57 georganiseerde sport ,65 Botanische Tuin 31 0,7 Gaia Park ,44 Gemeenschapshuizen 20 0,45 Speeltuinen en -plaatsen 5 0,11 Culturele verenigingen 2 0,05 Totaal De verstrekte geldleningen conflicteren niet met de uitgangspunten van de Wet Fido. Er is momenteel geen sprake van achterstanden op verplichtingen.

20 20 Koers- en valutarisico s Van koersrisico s is sprake als de financiële activa van de gemeente in waarde verminderen door negatieve koersontwikkelingen. Meer in het bijzonder gaat het dan om de vaste financiële activa die enerzijds bestaan uit aan derden verstrekte leningen. Deze zijn reeds eerder behandeld bij het onderdeel kredietrisico s. Anderzijds gaat het om aandelenbezit en deelnames. Deze worden nader behandeld in de paragraaf verbonden partijen. De gemeente verricht slechts transacties in euro s, waardoor van valutarisico s geen sprake is. b. Gemeentefinanciering Hierna worden enige aspecten van gemeentefinanciering nader uiteengezet. Leningenportefeuille Onderstaand overzicht verschaft inzicht in de samenstelling, grootte, rentegevoeligheid van opgenomen leningen, alsmede mutaties als gevolg van nieuwe leningen, uiteraard voor zover aan de orde. bedragen x Leningen (excl. woningbouw) bedrag % stand per gem. 4,743 bij: nieuwe leningen 0 af: reguliere aflossingen af: vervroegde aflossingen 0 bij: herfinanciering 0 stand per gem. 4,743 Uitzettingen Het gaat hierbij om uitzettingen korter dan een jaar. Ze hebben tot doel optimaal rendement uit een incidentele overliquiditeit te halen. In het rekeningjaar 2007 hebben geen korte-termijn-transacties plaatsgevonden. Relatiebeheer De gemeente onderhoudt rekeningen bij meerdere banken. In de eerste plaats valt te noemen de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten, waar tevens een kredietfaciliteit van ruim de ING-groep, met gescheiden rekeningen voor ING Bank en Postbank, bedraagt het mogelijke kredietvolume rekening in Duitsland. Duitse cliënten betalen dan makkelijker. Met name met de B.N.G. vindt regelmatig overleg plaats inzake optimalisering van bestaande producten, nieuwe producten, en het niveau van de dienstverlening. Kasbeheer Kasbeheer regelt het beheer van saldi en liquiditeiten en zoveel mogelijk de sturing van middelenstromen. Doel is het optimaliseren van het renterendement. Daarbij worden de volgende korte-termijnproducten gebruikt: rekening-courant-krediet, dag- en kasgelden. Additionele aandachtspunten zijn de beperking van het contante geldverkeer en de promotie van elektronische betaalvormen. Organisatie Verantwoordelijkheden, bevoegdheden en overige in het treasurytraject aan de orde zijnde spelregels zijn in het treasurystatuut opgenomen. Dit statuut is een nadere uitwerking van de uitgangspunten en bepalingen van de vigerende Financiële beheersverordening gemeente Kerkrade" ex. art.212 GW.

21 21 Informatievoorziening Ten behoeve van de treasuryfunctie wordt zowel van interne als externe informatie-systemen gebruik gemaakt. Bij de externe informatievoorziening is een prominente rol voor BNG-dataservices en BNG-online weggelegd. De efficiency en informatiewaarde van de systemen wordt regelmatig beoordeeld. 6. Paragraaf bedrijfsvoering a.financieel beleid en beheer De kaders rondom financieel beleid, financieel beheer en organisatie, accountantscontrole en de doelmatigheids- en doeltreffendheidsonderzoeken zijn door het college vastgesteld in de vigerende Financiële beheersverordening Gemeente Kerkrade ex art. 212 GW respectievelijk de Controleverordening 2003 (art. 213 GW, raad september 2003), respectievelijk de Onderzoeksverordening (art. 213A GW, raad september 2003). In de Controleverordening is het bij de controle te hanteren normenkader in hoofdlijnen vastgelegd. Ter voorbereiding en ondersteuning van de accountantscontrole moet de gemeenteraad echter nog een aantal zaken nader regelen in een controleprotocol. Ten behoeve van de jaarrekening 2007 is in de raad van maart 2008 een geactualiseerd controleprotocol vastgesteld. Er is in 2007 één formeel art. 213A onderzoek uitgevoerd door het college. Dit betrof het onderzoek gemeentelijk vastgoedbeheer, inhoudende een onderzoek naar de effectiviteit en efficiency van het vastgoedbeheer van de gemeente Kerkrade. Daarnaast heeft ook in het kader van de reguliere bedrijfsvoering de effectiviteit en efficiency van bedrijfsprocessen de aandacht (o.a. inkoopscan, doorlichting verzekeringsportefeuille, burgeronderzoek 2007, analyse reïntegratie en gebruik werkdeel, nota hoogwaardig handhaven, evaluatie subsidieverordeningen en evaluatie afdeling zorg). b. Organisatie-ontwikkeling en Human Resource Management Het jaar 2007 werd gekenmerkt door het verder stimuleren van een pro-actief personeelsbeleid. Een actieve personeelsplanning leidde ertoe dat het personeelsbestand nagenoeg gelijk is gebleven ondanks de noodzakelijke uitbreiding op enkele beleidsterreinen. Strikte bewaking en beheersing van de loonsom heeft geleid tot een vacaturebeheersing die in de komende jaren zal worden voortgezet en waarbij rekening wordt gehouden met het totale krimpscenario voor de stad en regio. Een actief en gecentraliseerd scholings- en vormingsbeleid heeft ertoe bijgedragen dat een groot aantal medewerkers in brede zin getraind is. Het integriteitbeleid is in navolging van het management en het college deels uitgevoerd en voor het voltallige personeel gepland. Samenwerking met de verschillende Parkstadgemeenten op het brede terrein van HRM werd voortgezet waarbij vooralsnog de salarisverwerking voor Parkstad Limburg vanuit Kerkrade wordt uitgevoerd. Verschillende initiatieven op het terrein van uniformering en harmonisering hebben een concrete invulling gekregen. Verschillende regelingen zijn op elkaar afgestemd. Het project Leeftijdsbewust personeelsbeleid is ten dele afgerond waarbij kwantitatief en kwalitatief onderzoek heeft plaatsgevonden. De resultaten hebben geleid tot een eerste aanzet voor het plan van aanpak. De stuurgroep blijft intact en zal verdere aanbevelingen en uitwerking in 2008 voor haar rekening nemen. Op dit specifieke aandachtsgebied zal participatie op regionaal en provinciaal niveau worden voortgezet. Vanuit gezondheidsmanagement als onderdeel van dit fasegericht personeelsbeleid heeft een succesvolle Vitaliteitsweek bijgedragen aan de nagestreefde bewustwording van de individuele medewerker. De gezamenlijke aanbesteding voor een full-service contract voor de Arbo-dienstverlening is verlaten waarbij een afgeslankte contractvorm is nagestreefd. De zogenaamde back-office taken zullen in eigen beheer uitgevoerd gaan worden al dan niet in samenwerking met een of meerdere andere gemeenten. Het Management Development traject is gefragmenteerd opgestart en heeft een meer thematische invulling vanuit de diverse sectoren gekregen.

22 22 De Wet Openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (Wopt) verplicht om topinkomens openbaar te maken die hoger zijn dan het gemiddelde ministersalaris. Dit is in de gemeente Kerkrade niet het geval. De analyse van de kostenplaatsen/indirecte kosten gaat tevens in op de personele kosten. Tevens is informatie opgenomen in de afzonderlijke Staten en bijlagen bij de jaarrekening c. Overige bedrijfsvoeringsonderwerpen Planning en control Medio maart 2007 zijn in een gezamenlijke sessie van college, presidium en seniorenconvent de geselecteerde onderwerpen in het kader van de raadsagenda vastgelegd. Deze onderwerpen zullen het uitgangspunt vormen voor de impulsen en (top)prioriteiten in de nieuwe opzet van de programmabegroting, dit in combinatie met de wijze van werken volgens management by exception, waarbij bepaald wordt of er significant wordt afgeweken van beoogd regulier beleid. Inkoop en aanbestedingen Inspelend op de behoefte van het bedrijfsleven en uit oogpunt van transparantie is einde 2007 de aanbestedingspagina als onderdeel van de gemeentelijke website van start gegaan. Deze aanbestedingspagina omvat, naast algemene informatie over aanbestedingsregels en inkoopvoorwaarden, ook informatie over Europese en nationale openbare aanbestedingen. Wetgeving en jurisprudentie op het terrein van inkoop en aanbesteden zijn voortdurend in beweging. De ontwikkelingen worden nauwlettend gevolgd door de Bestuursdienst. Waar noodzakelijk dan wel wenselijk wordt de organisatie deelgenoot gemaakt van nieuwe ontwikkelingen en inzichten. Ook in 2007 is derhalve invulling gegeven aan een continue traject van kennisoverdracht op het terrein van inkoop en aanbesteden. In 2007 hebben twee trainingen plaatsgevonden; de eerste gericht op de verduidelijking en praktische vertaling van aanbestedingscasuïstiek, zowel juridisch als commercieel en de tweede bijeenkomst gericht op het hanteren van best practices. Aan de bijeenkomsten namen 38 respectievelijk 39 medewerkers deel. Verder vond op 14 december 2007 een workshop plaats, met ondersteuning van de gemeente Dordrecht, over het opnemen van een sociale paragraaf in het gemeentelijke aanbestedingsbeleid en de praktische toepassing in de dagelijkse aanbestedingspraktijk. Aan deze bijeenkomst namen 20 personen deel, waaronder ook vertegenwoordigers van het college. De sociale paragraaf zal worden opgenomen in het gemeentelijk aanbestedingsbeleid en vooruitlopend daarop, voor zover mogelijk en toepasbaar, worden gehanteerd in de dagelijkse aanbestedingspraktijk. Decentrale regelgeving In het kader van het programma Andere overheid heeft de centrale overheid gemeenten opgedragen om te zorgen voor een publicatie via internet van de gemeentelijke regelgeving. De implementatie is thans in volle gang. Vanaf maart 2008 is het mogelijk om alle Kerkraadse regelingen (verordeningen, beleidsregels etc.) te raadplegen via huisnet en via de website van de gemeente Kerkrade. Hierdoor kunnen zowel burgers als medewerkers te allen tijde op een eenvoudige en duidelijke manier kennis nemen van de regelingen die binnen de gemeente gelden. Op termijn wordt er eveneens een koppeling gelegd met de bekende website waarop straks naast de landelijke regelgeving ook gemeentelijke regelgeving is te raadplegen. Digitale dienstverlening De gemeente heeft in 2007 de ontwikkeling van het stelsel van basisregistraties voortvarend opgepakt. Het realiseren van koppelingen tussen het centrale beheersysteem en de overige systemen als afnemer van informatie is volgens plan verlopen en loopt door in 2008 en volgende jaren.