FRISC getest boven de poolcirkel. Eerste operationele inzet voor het patrouilleschip Friesland. Alle Hens

Transcriptie

1 FRISC getest boven de poolcirkel Eerste operationele inzet voor het patrouilleschip Friesland Alle Hens 03 13

2 column Colofon: Coverfoto: De supersnelle FRISC moet ook in de ijskoude omstandigheden in Noorwegen getest worden. (Foto: Sjoerd Hilckmann, AVDD) Uitgave: Alle Hens is een uitgave van de Koninklijke Marine, geproduceerd door het Dienstencentrum Defensiemedia. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden verleend. FRISC: ijskoud de beste Omklap Hoofdredactie: KLTZSD Robin Middel Eindredactie: LTZ2OC Maartje van der Maas Met medewerking van: KLTZ Wilco Kramer Lay-out: Grafische Dienst, Audiovisuele Dienst Defensie, Den Haag 4 U heeft het me helaas al vaker horen zeggen in deze column: het Commando Zeestrijdkrachten zit in een zware storm. De afgelopen maanden waren ogenschijnlijk rustig omdat het overleg tussen de vertegenwoordiging van de vakcentrales en de minister van Defensie was opgeschort. Dat overleg is ondertussen weer hervat, wat betekent dat we de steven nu richten op de omklap naar de nieuwe organisatie. Druk: OBT B.V., Den Haag Voor adreswijzigingen of Voorlichting.Marine@mindef.nl Adreswijzigingen Veteranen: Stichting Veteraneninstituut Postbus AC Doorn Telnr.: Adreswijzigingen betalende abonnees: Abonnementenland Postbus AA Uitgeest Telnr.: (10ct p/m) Redactieadres: Alle Hens Postbus CA Den Helder Telnr.: DSN allehens@mindef.nl Internet: Kopijdatum: De deadline voor het volgende nummer van Alle Hens valt op 15 april. Abonnementenwet Sinds 1 december 2011 is de nieuwe Abonnementenwet van kracht. Deze is van invloed voor abonnementen van betalende abonnees. Kijk voor meer informatie op de website nl en de specifieke pagina voor dit blad/ deze krant. 26 Nieuwe haaienbek voor Hr.Ms. Walrus Het eerste OPV in de West Hr.Ms. De Ruyter vangt piraten 14 Deze ontwikkeling zal de rustige periode van de afgelopen tijd doorbreken en ons weer in woeliger water brengen. Ik ben blij dat er binnen afzienbare tijd helderheid voor u zal komen, want u loopt al veel te lang met vraagtekens. Echter, het betekent ook dat duidelijk wordt voor wie er geen functie meer is in het nieuwe Commando Zeestrijdkrachten. Ik wil nogmaals benadrukken dat ik van u verwacht dat u op een integere manier met elkaar omgaat. Ik hecht er veel belang aan dat we zorg dragen voor elkaar. Ik sta er persoonlijk voor in dat we op een goede manier omgaan met mensen voor wie geen functie meer is. Hoewel het erop lijkt dat we na de omklap naar de nieuwe organisatie in kalmer water terecht komen, heeft 525 jaar maritieme ervaring ons geleerd dat niets zo onvoorspelbaar is als de zee. Dat betekent dat we alert moeten blijven. In Den Haag wordt gewerkt aan de nieuwe toekomstvisie van Defensie. Het opstellen van de visie, op basis van een solide financiële onderbouwing, brengt veel werk met zich mee en kost de nodige tijd. De visie wordt vóór de behandeling van de defensiebegroting 2014 aan de Kamer toegestuurd. Dat zal weer de nodige veranderingen tot gevolg hebben maar ik hoop zwaar weer rondom dat onderwerp te kunnen omzeilen. Totdat de visie gepresenteerd is, is niets in beton gegoten. Laat u dus niet leiden door geruchten maar richt u op ons operationele product en op elkaar, zoals u dat altijd gedaan heeft. Samen leveren we goed werk en zijn we slagvaardig. Onze collegialiteit en kameraadschap zorgt ervoor dat we ons door elke storm slaan. Op 20 juni willen we die saamhorigheid vieren op de Nieuwe Haven in Den Helder. U kunt daar een mooi programma verwachten maar bovenal is het de ultieme gelegenheid om en masse aan te tonen dat wij als CZSK-mannen en -vrouwen een blok vormen dat voor elkaar op komt. Ook in zware tijden. Vice-admiraal Matthieu Borsboom Commandant Zeestrijdkrachten, Admiraal Benelux Abonnementsprijs: 17,02 (buitenland 21,55 per jaar) 30 Aanhaling uit en overname van artikelen uit dit blad is toegestaan met bronvermelding. ISSN En verder: 33 Sport 34 Logboek 39 Mensen & Mutaties 2 3

3 OEFENING OEFENING Mariniers met 900 pk afgezet op Noorse kustlijn FRISC getest boven de poolcirkel In de verte verstoort een witte hekgolf plotseling het rustige water in het Noorse Fjord. Luttele seconden later worden de strakke gezichten van de mariniers aan boord van de Fast Raiding Interception Special Forces Craft zichtbaar. De FRISC heeft zich inmiddels bewezen onder tropische omstandigheden tijdens anti-piraterijmissies in de Golf Van Aden. De extreme koude boven de poolcirkel is echter weer een andere dimensie, zowel voor de marinier als het materieel. Tekst: Marc Pollen Foto s: Sjoerd Hilckmann De trials van de FRISC zijn gekoppeld aan de jaarlijkse wintertraining in Noorwegen. 165 mariniers van het Eerste Mariniersbataljon zijn samen met 250 Britse mariniers en een peloton Belgische paracommando s in Noorwegen om van half januari tot begin maart onder arctische omstandigheden te trainen. De aanwezigheid van de Britse mariniers onderstreept de decennialange samenwerking. Sinds 1972 vormen de Nederlandse en Britse mariniers samen de amfibische strijdmacht, de United Kingdom-Netherlands Amphibious Force (UKNLAF). De samenwerking met de Britse mariniers in zowel de ondersteunende diensten als in het veld maakt deze wintertraining bijzonder, vertelt bataljonscommandant, luite- nant-kolonel der mariniers Peter Hengeveld. Het is goed om te zien dat we na 40 jaar UK/NL samenwerkingsverband nog steeds op dezelfde golflengte zitten met onze Britse collega s. Het is voor het eerst dat een aantal ondersteunende diensten zoals kombuis, medische dienst en de monteurs op deze wijze gezamenlijk de training hebben ondersteund. Het is goed om te zien dat we nog steeds op dezelfde golflengte zitten met onze Britse collega s Flexibel opereren Tijdens de laatste fase van deze wintertraining draait alles om tactisch opereren. In een eerder stadium leerden de zogenaamde novices nieuwelingen, red.- alle basisvaardigheden op het gebied van verplaatsen en overleven onder extreme koude. Nu komt het erop aan alle geleerde vaardigheden in de praktijk toe te passen in gevechtsoperaties. De compagniescommandant majoor der mariniers Jan Willem van den Ham is blij met de aanwezigheid van de FRISC in deze afsluitende fase. Dankzij de snelle FRISC zijn we in staat om de mariniers op verschillende manieren in te zetten en kunnen we flexibel opereren, vertelt van den Ham. We kunnen met Het is voor het eerst dat een aantal Nederlandse en Britse ondersteunende diensten zoals kombuis, medische dienst en de monteurs op deze wijze gezamenlijk de wintertraining hebben ondersteund. De speciale pakken moeten helpen om tegen de extreme kou te beschermen. De mariniers landen ook uit een Noorse Landing Craft Tank, op de achtergrond. 4 5

4 OEFENING OEFENING de FRISC strandverkenningen uitvoeren, stranden of grotere vaartuigen beveiligen en natuurlijk kunnen we ook mariniers afzetten op land. De FRISC dient dus eigenlijk als een vooruitgeschoven post die we kunnen gebruiken vanuit het water tot op het land. De FRISC is een vooruitgeschoven post die we gebruiken vanuit het water tot op het land De mariniers voeren met de FRISC op deze koude ochtend een verkenning uit langs de kust om een landing van de mainbody, een ander peloton, voor te bereiden. Zodra een geschikte locatie is gevonden, stappen de mariniers aan land en nemen hun beveiligingsposities in. Nu is het veilig voor het grotere landingsplatform in de vorm van een Noorse Landing Craft Tank (LCT) om te landen. Net als de poort van een oude vestingstad openen de grote kleppen van de LCT zich onheilspellend langzaam tijdens het aanvaren. Zodra de klep Er worden twee types van de FRISC getest, het Maritieme Counter Terreur type met 2x 365 pk en schroefaandrijving en de Raiding Craft met 2x 435 pk en waterjet aandrijving. de rotskust raakt draven de mariniers de kust op. De eerste fase van de operatie zit er voor hen nu pas op, het uiteindelijke doel is het uitschakelen van de vijand hoog in de koude bergen. Een lange verplaatsing te voet is de volgende fase. Hoe kouder hoe beter Er worden twee types van de FRISC getest onder deze koude omstandigheden, het Maritieme Counter Terreur type (MCT) met 2x 365 pk en schroefaandrijving en de Raiding Craft met 2x 435 pk en waterjet aandrijving. Het MCT type is ten behoeve van de Unit Interventie Mariniers voor met name boardingoperaties. De Raiding Craft wordt in gebruik genomen door reguliere marinierseenheden. De koudweerbeproevingen van de FRISC maken deel uit van het project FRISC dat de Defensie Materieel Organisatie (DMO) uitvoert. Met de beproevingen bekijkt de DMO of de FRISC onder koude omstandigheden technisch net zo goed functioneert als in Nederland. Eind oktober verwacht de materieelorganisatie te zijn met de levering van alle 48 FRISC vaartuigen binnen De Koninklijke Marine en Kustwacht. Het kan op dit moment eigenlijk niet koud genoeg zijn voor ons, zegt luitenant der mariniers Maarten Nederlof vanuit zijn functie als pelotonscommandant FRISC. Ons doel is om de testen uit te voeren bij temperaturen tot -30 graden Celsius. Op dit moment is het slechts -10 graden, maar aan het einde van de week wordt het gelukkig kouder. Tot nu toe voldoet de FRISC goed. Het materieel versus de marinier Wanneer de mariniers overboord klimmen vanuit de FRISC om aan land te gaan, lijken het wel astronauten die de maan gaan betreden. De speciale pakken moeten helpen om tegen de extreme kou te beschermen. Het is slechts -10 graden, maar de FRISC haalt makkelijk snelheden van 40 knopen per uur. Dat betekent dat door de windchill factor de temperatuur kan zakken tot wel -20 graden. We moeten rekening houden met bevriezingsverschijnselen onder deze omstandigheden, verklaart van den Ham. Hij doelt op zijn mariniers in de speciale pakken. Wanneer we hier moeten opereren nemen we het dragen van dit soort pakken mee in onze tactische overwegingen. Zodra de mariniers na de landing verder het land intrekken om hun opdrachten te vervullen, moeten ze een omkleeddrill uitvoeren. De pakken gaan dan uit want daarin wil je liever niet vechten of verplaatsen over land. Sergeant van de mariniers Ramon is geweergroepscommandant binnen de 11e compagnie. Ramon is enthousiast over het feit dat ze dit jaar ook met de FRISC kunnen trainen. We hebben veel jonge mariniers binnen de club die net uit de opleiding komen. Voor hen is het een eye-opener om onder dit soort omstandigheden en met de FRISC te opereren. De speciale pakken houden ons warm en zorgen dat we droog kunnen landen. Alleen als we tactisch verder gaan in onze operatie op land, moeten we er bijna 30 minuten voor uittrekken om ons om te kleden voordat we verder kunnen. Een nadeel wil ik het niet noemen, maar je moet er in de planning dus wel rekening mee houden. De FRISC wordt in Noorwegen getest omdat de mariniers onder deze koude omstandigheden goed kunnen optreden, maar het materieel moet er dan ook tegen bestand zijn. Dat is het hoofddoel van deze FRISC beproeving hier boven de poolcirkel, concludeert van den Ham. 6 7

5 oefening oefening Opwerkautoriteit MOST geniet internationaal aanzien Op de brug van de Belgische mijnenjager BNS Bellis is het dringen geblazen. Een anonieme bron heeft melding gedaan van een bom. Nog voor de Belgische Explosieven Opruimingsdienst met een speurhond is gearriveerd, maken de Bellis en het naastgelegen Noorse schip zich op voor evacuatie. Seariders onderwerpen de bemanning in de Zeebrugse haven intussen aan een kritische blik. Tekst: Marlous de Ridder Foto s: Rob van Eerden Is er een centrale plek voor de opvang? Hoe staat het met de basisveiligheid en heeft het schip de communicatie op orde? Als seariders (trainers) zien luitenants-ter-zee 1 Herman van den Berg en Peter Baars in één ogenblik waar het aan schort. Toch grijpen zij vanochtend niet in, hun Belgische collega s hebben de leiding. Van den Berg en Baars maken deel uit van Hier word je internationaal langs een meetlat gehouden De Noorse bemanning maakt zich op voor evacuatie na een bommelding. de Mine countermeasure vessels Operational Sea Training (MOST), de Nederlands-Belgische opwerkautoriteit voor de mijnenjagers bestaande uit officieren en onderofficieren met diverse specialisaties. De MOST-organisatie levert maatwerk voor mijnenjagers door deze te confronteren met complexe, maar zeer realistische scenario s. Bij het noemen van de FOST (Flag Officer Sea Training, red.) voor de grote bovenwatereenheden gaat bij de meeste mensen meteen een lampje branden, zegt Van den Berg. De MOST is minder bekend. Toch is het hier een komen en gaan van mijnenbestrijdingseenheden uit 18 verschillende landen. Profiteren Bij wie MOST zeker niet onbekend is, is de Standing NATO Mine Counter Measures Group 1 (SNMCMG1), de snelle reactiemacht van de NAVO voor mijnenbestrijding. Deze twee weken doet het mijnenbestrijdingsflottielje, bestaande uit de Bellis, een Pools stafschip en mijnenveger en een Duitse en Noorse mijnenjager, Zeebrugge aan voor een grote force protection oefening. Hr.Ms. Urk is net klaar met haar individuele opwerktraject en sluit later aan bij het NAVO-eskader. Hoewel de schepen in een eerder stadium het predicaat ready for duty kregen, moeten zij tijdens de havenoefening nogmaals laten zien dat de eigen procedures op orde zijn. Daarnaast beoefenen de schepen de samenwerking onderling en die met burger hulpdiensten in geval van calamiteiten. De MOST krijgt Searider luitenant-ter-zee 1 Herman van den Berg beoordeelt de schepen op samenwerking, veiligheid en procedures. Elk land heeft zo z n slimmigheidjes waar de hele groep van profiteert. Brand blijft één van de grootste gevaren op zee en in de haven. De MOST traint specifiek op dit soort incidenten. hierbij ondersteuning van haar Italiaanse trainingspartner CEB en de Duitse SAGA, gespecialiseerd in brandbestrijding. Van den Berg: De complexiteit zit hem in de afstemming. Je ziet dat schepen tijdens incidenten als een bommelding, man overboord of brand vaak op eigen procedures terugvallen. Maar elk land heeft zo z n slimmigheidjes waar de hele groep op zo n moment van profiteert. Minimaal Na een bommelding eerder die morgen wordt de Bellis niet met rust gelaten. Een felle brand op dek breekt uit. Via een noodsignaal worden de omliggende schepen gewaarschuwd. De Polen reageren als eerste en gaan met waterkanonnen de vrijgekomen giftige dampen te lijf. De rest van de bemanning staat in no-time in hittewerende pakken op de kade. Prio 1 is immers het personeel in veiligheid brengen. Als er ook nog een aantal zwaargewonden vallen, is de chaos compleet. Luitenant-ter-zee Eerste klas Christophe Colonval probeert alle uitdagingen het hoofd te bieden. De Belgische commandant moet niet alleen met vijf schepen communiceren, maar ook de toegesnelde civiele brandweer en ambulance van de juiste informatie voorzien. De inzet van burger hulpdiensten maakt het des te realistischer, meent searider Baars. Voor de brandweer is het bovendien erg leerzaam, de kans om op een marineschip te trainen is minimaal. De Standing NATO Mine Counter Measures Group 1 (SNMCMG1), de snelle reactiemacht van de NAVO voor mijnenbestrijding ligt in Zeebrugge voor een grote force protection oefening. Het flottielje wordt door de MOST onderworpen aan complexe scenario s. Delen In de scenario s hanteert MOST het adagium train as you fight, want het omgaan met terroristische dreiging, calamiteiten, demonstraties of duikongevallen behoort tot de harde werkelijkheid in de haven en op zee. Colonval: Wij nemen de MOST zeer serieus. Hier word je internationaal langs een meetlat gehouden. Dit is mijn vierde MOST in tien jaar tijd en ik heb een hoop zien veranderen, in positieve zin. De Duitse commandant Daniël Reuter looft de MOST om haar professionaliteit. Onze eenheden komen hier graag. Voor ons is dit het hoogst haalbare niveau. In Duitsland gaan altijd de wildste verhalen over deze training, en ja je wordt flink beziggehouden. De coördinatie tussen de schepen blijft elke keer een uitdaging. Het is mooi om te zien hoe alle landen tot verschillende oplossingen komen. Achteraf delen we die met elkaar. In Den Helder zijn ze misschien een onbekend clubje. Maar hier in Zeebrugge geniet de MOST al ruim twintig jaar internationaal aanzien. Het binationale marineonderdeel is niet alleen in staat om voor de NATO een grote oefening te organiseren, maar is ook de enige opwerkautoriteit op dat niveau. Hoofd MOST fregatkapitein Guy Terryn: De kracht van de MOST is dat wij twee marines, met veel ervaring in mijnenbestrijding, samenbrengen. De Belgen en Nederlanders zijn goede partners, omdat procedures en bedrijfsvoering naadloos aansluiten. Landen hechten waarde aan ons onderdeel. En als de schepen niet naar Zeebrugge kunnen komen, sturen wij een mobiel team naar zee. Dat wij als kwaliteitsgarantie worden gezien, is het beste visitekaartje dat we kunnen afgeven. 8 9

6 Opleiding Opleiding De Netherlands Submarine Command Course Heel veel stopwatches, maar heel weinig tijd! De Nederlandse SMCC traint samen met die van de Britten en de Noren. De studenten waren verdeeld over de Nederlandse en Noorse onderzeeboot vanwege het uitvallen van de Britse onderzeeboot. Deze overgang verliep zonder enig probleem en toonde in de praktijk de meerwaarde van de tri-natie SMCC. 3 Aan boord van Hr.Ms. Bruinvis in de Noorse fjorden zijn de studenten van de Netherlands Submarine Command Course uitgebreid getest op hun capaciteiten om een onderzeeboot veilig onderwater te varen met meerdere fregatten dichtbij met hoge vaart. Met behulp van stopwatches en rekenregels houden de studenten de boot veilig. Door de korte afstanden, grote hoeveelheid aan eenheden en het imposante zicht door de periscoop op aanstormende fregatten is de mentale druk voor de student zeer hoog en de reactietijd zeer kort. Met dank aan Geordie Klein 1 Onder leiding van een Noorse training Taskgroup trainden 22 verschillende eenheden uit 6 landen in de Noorse fjorden. Vanuit Nederland waren van Hr.Ms. Bruinvis ook Hr.Ms. Evertsen, Hr.Ms. Van Speijk en Hr.Ms. Mercuur aanwezig. De bovenwatereenheden waren overdag voornamelijk trainingsdoel voor de onderzeeboten. s Nachts draaiden de rollen om en leverden de onderzeeboten waardevolle trainingsmogelijkheden op het gebied van anti submarine warfare. Daarnaast beoefenden zij ook de force protection en anti surface warfare. De Submarine Command Course (SMCC) van de Duitse en twee Nederlandse studenten begon op 7 januari en eindigt op 27 april in Faslane (Groot-Brittannië) met het traditionele perisher breakfast (de studenten worden ook wel perishers genoemd). 4 De hoofddoelstellingen van deze internationale samenwerking zijn bereikt. De studenten hebben ervaring uitgewisseld in een uitdagende trainingsomgeving voor zowel henzelf als voor de onderzeebootbemanning en de aanwezige fregatten. Daarnaast was er door de aanwezigheid van drie landen ook veel flexibiliteit in de planning van de eenheden om mee te oefenen. 5 2 Na een goede week training, vertrok Hr.Ms. Bruinvis weer om haar oefeningen in Noorwegen te vervolgen

7 Materieel Materieel Het accutestcentrum bestaat 25 jaar Een geladen jubileum Het accutestcentrum bestaat 25 jaar op het Marinebedrijf, maar daarvoor bestond het ook al op de Oude Rijkswerf. Initieel werkten er 5 mensen bij het accutestcentrum, nu nog slechts 2. De batterijen van de Walrusklasse worden één voor één van boord getakeld en in het accutestcentrum aangesloten om de capaciteit te meten. Het accutestcentrum op het Marinebedrijf bestaat 25 jaar. In die tijd zijn er meer dan 5 miljoen batterijen vanaf de schepen en de marinierseenheden gevuld, geladen en getest in deze unieke werkplaats. Een paar cijfers uit een kwart eeuw op een rij. Tekst: Maartje van der Maas Foto s: Anne Knobbe Bij de Koninklijke Marine zijn twee soorten batterijen gangbaar: de loodbatterij en de alkalische batterij. Loodbatterijen gaan ongeveer 8 jaar mee. De levensduur van alkalische batterijen is iets langer. De loodbatterij bestaat in twee vormen: een droge en een natte batterij. De natte batterij is gevuld met zwavelzuur en gedemineraliseerd water. Aan boord zijn de batterijen voornamelijk voor nood situaties. Ze voeden het navigatiesysteem, de noodverlichting en een groot aantal computersystemen als de spanning van het scheepsnet valt. Maar de batterijen zitten ook in diverse voertuigen van de mariniers Aan boord van Hr.Ms. Rotterdam zitten 600 batterijen. Aan boord van Hr.Ms. Walrus zijn dat 420 natte batterijen. Die zorgen ervoor dat de boot onder water kan varen. Al die batterijen van een onderzeeboot van de Walrusklasse samen wegen ton. Bij groot onderhoud zijn er 11 vrachtwagens nodig om ze van boord te krijgen. Anne Knobbe werkt sinds 2000 vast bij accutestcentrum, al werd hij voor die tijd vaak uitgeleend aan het centrum wanneer er handen tekort waren. Het aantal collega s is uitgedund, hij werkt samen met Cor Pelgrim. Het accutestcentrum wordt binnenkort gemoderniseerd. Er zal veel geautomatiseerd worden. De batterijen van de Walrusklasse onderzeeboot worden een voor een aangesloten, waarna de formatie van het laden en het testen vier weken zal duren. In het accutestcentrum zijn de medewerkers 14 dagen bezig om al deze batterijen neer te zetten. Om ze aan te sluiten moeten er 1600 bouten aangedraaid worden. In alle batterijen van de onderzeeboot zit in totaal meer dan 100 liter zwavelzuur. Het zwavelzuur en het gedemineraliseerde water voor de natte batterijen wordt in het accutestcentrum opgeslagen in enorme tanks. De milieunormen in het centrum zijn zeer streng. De vloer is vloeistofdicht en de afgekeurde batterijen worden met speciale voertuigen afgevoerd. Ook voor de veiligheid van personeel is veel aandacht

8 Materieel Materieel Innovatie bij kleine en lichte vaartuigen op het Marinebedrijf Een nieuwe haaienbek voor Hr.Ms. Walrus De geopende haaienbek, waar de polyester dome overheen komt. De temperatuur is aangenaam. In de lucht hangt een lichte geur van styreen. Het lijkt de mannen die aan het werk zijn aan de haaienbek niet te deren. Geconcentreerd leggen zij centimeter voor centimeter de 32 vierkante meter glasvezel voor de nieuwe sonardome van Hr. Ms. Walrus. Een secuur werkje want als de dome niet in één keer past, moeten ze weer opnieuw beginnen. Tekst en foto s: Cindy van Leeuwen Het werk wordt gedaan door de polyesterploeg kleine en lichte vaartuigen. Die bestaat uit acht mannen die zich gespecialiseerd hebben in het bouwen van het polyester omhulsel van een sonar. Deze ingewikkelde sensor is onmisbaar voor het opsporen van onderzeeboten. Hij vangt onder de waterlijn geluidsgolven op. Zo kan de sonaroperator bepalen wat voor andere objecten er onder water bewegen. Om te voorkomen dat het zoute zeewater dat geluidssignaal verstoort, zit de sensor in een polyester omhulsel: de sonardome. De polyesterploeg in de dome van Hr.Ms. Walrus: 32 vierkante meter aan polyester. De polyesterploeg maakt voor de tweede keer een haaienbek Spoeddokking In november 2011 raakte de sonardome -in de volksmond de haaienbek - van Hr. Ms. Bruinvis tijdens een oefening zodanig beschadigd raakte dat hij vervangen moest worden. Om de Bruinvis weer snel operationeel inzetbaar te krijgen werd tijdens een spoeddokking de haaienbek van Hr.Ms. Walrus over gezet naar de Bruinvis. Door deze actie bleef Hr. Ms. Walrus zonder dome achter op het Marinebedrijf. Er moest dus een nieuwe komen, en met oog op de toekomst ook een logistieke voorraad. Technisch specialist Luc de Loos vertelt: De originele dome voor de Walrusklasse is gemaakt door een externe firma in Engeland met de hand-lay-up methode, dat wil zeggen met de hand. Daardoor was de dome heel harsrijk en had veel dikteverschil. Dat moest anders voor de nieuwe versie en zo kwam de opdracht binnen om de nieuwe haaienbek voor de Walrus te maken op het Marinebedrijf. Deze moest echter wel ongeveer hetzelfde gewicht hebben als de vorige, zowel onder als bovenwater. Arbeidsintensief We maken nu voor de tweede keer een haaienbek, vervolgt technicus Lex van Leeuwen. Dat is een aardig arbeidsintensief proces. De Loos vult hem aan: We hebben een mal gemaakt van de bestaande dome. Deze manoeuvre was mogelijk omdat de Walrus op dat moment in groot onderhoud lag bij het Marinebedrijf. In de mal hebben we laag voor laag glasvezel aangebracht. De dome moet een bepaalde dikte hebben maar glasvezel is heel dun. Met het leggen van al die lagen zijn we dus een week bezig geweest. Toen de glasvezel omkasting klaar was, heeft de ploeg zogenaamde runners, een soort gootjes, aangebracht in het glasvezel waarin ze het polyesterhars konden injecteren. De dome wordt vacuüm getrokken en de geïnjecteerde hars trekt door de glasvezellagen. Dit is best een spannend verhaal want het moet in één keer goed gaan. De hars moet afgesteld worden op een bepaalde tijd. Is die tijd te kort dan ben je de pineut en kan je weer op nieuw beginnen. Een groot voordeel is echter dat het glasvezel meteen volledig en gelijkmatig is voorzien van hars. Bij het monteren bleek dat de haaienbek in een keer paste, iets waar de polyesterploeg bijzonder trots op is. De glasvezelplaten van de dome worden laag voor laag gelegd. Samenwerking Toenmalig hoofd productunit onderzeeboten Patrick Tit die dagelijks naar zijn product kwam kijken, is ook erg te spreken over het werk. Prioriteiten binnen eigen dokfaciliteiten, innovatieve technieken, samenwerking tussen bedrijfs- onderdelen, samenwerking met industrie, operationele afstemming met de onderzeedienst, engineering, productie, planningen, het monitoren van de financiële grenzen, dit alles vereiste een projectmatige aanpak. Dat beaamt ook technisch specialist De Loos. Wat heel gewoon lijkt, blijkt in vele gevallen toch bijzonder door gedreven en gemotiveerde mensen die in gezamenlijkheid een bijzondere prestatie verrichten. Maar we moeten er wel voor zorgen dat er aandacht blijft voor die kennis en kunde. Dan kunnen we ook in de toekomst op innovatieve wijze mooie producten blijven bouwen. Op dit moment reparereert de polyesterploeg ook de dome van Hr.Ms. Van Speijk. We moeten ook de dome van Hr.Ms. Tromp oplappen. Dat gebeurde eerst bij een extern bedrijf maar omdat dat failliet is gegaan, neemt het Marinebedrijf het over. De mannen bouwen daarnaast de nieuwe dome voor Hr.Ms. Mercuur

9 Reorganisatie Reorganisatie Stappen in de reorganisatie Ik ben verheugd te melden dat het overleg met de centrales voor het overheidspersoneel weer hervat is, mailde de minister van Defensie ons in de derde week van februari. Slechts een week later reikten Defensie en de bonden elkaar de hand. Een belangrijk moment in de reorganisatie want dankzij de hervatting van het overleg, kan ook de reorganisatie weer verder en naderen we het omklapmoment naar het nieuwe Commando Zeestrijdkrachten. Maartje van der Maas llustraties: AVDD Definitieve plaatsingen Hoofd P&O KM geeft aan dat het voornemen tot plaatsing of tot niet-plaatsing in principe wordt overgenomen in de latere definitieve plaatsingsbrief. Maar er is een mogelijkheid tot heroverweging. Wanneer de medewerker het niet eens is met het voornemen tot plaatsing of niet-plaatsing, kan hij schriftelijk en gemotiveerd een heroverweging indienen. Hoe u dat moet doen, kunt u terugvinden in de brief met het voornemen tot plaatsing of niet-plaatsing. Een heroverweging kan leiden tot een aanpassing in het personeelsvullingsplan. 4 1 Personeelsvullingsplan Wij zijn klaar voor het overleg met de bonden over de personele vulling, aldus kapitein-ter-zee Ludger Brummelaar. In de tussentijd hebben we hard doorgewerkt aan de voorbereidingen van de omklap naar het nieuwe Commando Zeestrijdkrachten (CZSK). De transitiemanager is blij dat het overleg hervat is. Mensen zitten al lang op duidelijkheid over hun toekomst te wachten. Daarnaast kan er nu niemand geplaatst worden, vallen militairen van hun functie, kunnen de gaten vanwege leeftijdsontslag niet gevuld worden en kan nieuw opgeleid personeel niet geplaatst worden. Dat houden we als CZSK natuurlijk niet lang vol. Inmiddels is het nieuwe tijdschema van de reorganisatie duidelijk geworden: volgens de huidige planning is het omklapmoment op 8 juli Alle stappen die we in de reorganisatie zetten op personeelsgebied, doen we in overleg met de Begeleidingscommissie Personele Implementatie (BCO PI). Dit zijn vertegenwoordigers van de vakcentrales voor overheidspersoneel. We hebben het voorlopig personeelsvullingsplan van het nieuwe Commando Zeestrijdkrachten naar hen opgestuurd. Dat zullen we op 28 maart met hen gaan bespreken tijdens BCO Voornemen tot plaatsing/ nietplaatsing Dit voorlopig personeelsvullingsplan is opgesteld op basis van de transitiecodes uit de functievergelijkingstabel, vervolgt Hoofd P&O KM, kapitein-ter-zee René Luyckx. Als de centrales voor overheidspersoneel instemmen met het voorlopig personeelsvullingsplan, worden begin april de brieven met een voornemen tot plaatsing en nietplaatsing verzonden naar de medewerkers. Deze brieven zijn een vervolg op de codebrieven die begin december 2012 zijn verstuurd, waarin al werd medegedeeld wat er in de reorganisatie zou gebeuren met uw functie door middel van een transitiecode. De medewerker die op de omklapdatum is geplaatst op een functie met transitiecode 1 of 2 + ontvangt een brief met daarin het voornemen tot plaatsing in de nieuwe organisatie. Medewerkers op een functie met transitiecode 4 ontvangen een brief met daarin het voornemen tot niet-plaatsing. Voor medewerkers met transitiecode 2- geldt dat een groot deel een voornemen tot plaatsing ontvangt, maar een aantal ook een voornemen tot niet-plaatsing. Wie dat zijn, hangt voor militairen af van de uitkomst van het functietoewijzingsproces. Voor burgers hangt het af van de uitwerking van BARD art 116, waarin de plaatsingsvolgorde voor burgermedewerkers is geregeld. 5 Omklapmoment Na de verzending van de brieven met voornemen tot plaatsing of niet-plaatsing en als de heroverwegingsperiode is verstreken, vindt er eind april weer een overleg met de Begeleidingscommissie plaats: BCO 2. Als we daar weer tot een akkoord komen, is het personeelsvullingsplan definitief en worden de definitieve plaatsingsbrieven verzonden. Deze brieven kunt u, als alles goed gaat, begin mei verwachten, aldus Luyckx. Tevens zullen de vacante functies met transitiecodes 1, 2 en 3 gepubliceerd worden in de vacaturebank voor een periode van 3 weken. De selectieperiode duurt vervolgens tot eind juni. Als dat gedeelte is afgerond, vindt er begin juli weer een overleg met de Begeleidingscommissie (BCO 3) plaats. Medewerkers worden vervolgens geplaatst en de organisatie is gereed om te klappen naar het nieuwe CZSK. Burgermedewerkers die niet worden geplaatst, zullen na het vervallen van hun functie worden aangemerkt als herplaatser. Voor militairen geldt dat zij eerst een zwevende periode ingaan. 6 Herplaatsing Het omklapmoment is voor niet-geplaatste burgermedewerkers tevens het startmoment van het eerste interne herplaatsingstraject. Voor militairen start deze interne herplaatsingsperiode drie maanden later, na de zwevende periode. De interne herplaatsingsperiode duurt drie maanden en valt onder de verantwoordelijkheid van het CZSK. Zodra duidelijk is wie er overtollig wordt, proberen we hen ook zo snel mogelijk te helpen en te begeleiden. Ook zullen we er alles aan doen om de begeleiding in de zomerperiode beschikbaar te houden voor wie daar behoefte aan heeft, onderstreept de transitiemanager. Indien er binnen deze periode geen nieuwe functie kan worden gevonden, vangt de tweede herplaatsingsperiode aan die ook drie maanden duurt. Dan komt de Bemiddelings- en Begeleidingsorganisatie (BBO) in actie, die start met het zoeken naar werk buiten Defensie, maar het onderzoek naar herplaatsing intern Defensie gaat door. Tijdens de derde herplaatsingsperiode zijn de activiteiten volledig gericht op het vinden van een functie buiten Defensie. Deze periode duurt voor iedere externe herplaatsingskandidaat minimaal 6 maanden. De externe herplaatsingstermijn wordt afhankelijk van het aantal dienstjaren verlengd tot maximaal 12 maanden

10 oefening oefening Afscheid Met militaire eer is op 21 februari 2012 in Utrecht afscheid genomen van Ridder Militaire Willems-Orde Giovanni Narcis Hakkenberg. Een militaire draagploeg droeg de kist van kapitein der mariniers buiten dienst Hakkenberg door een erehaag van ruim 300 (oud-) mariniers naar het uitvaartcentrum. Buiten bracht een vuurpeloton van 8 mariniers een eresaluut, waarna familie, militaire en burger autoriteiten, vrienden en collega s afscheid namen. De Marinierskapel der Koninklijke Marine droeg zorg voor de muzikale omlijsting. Foto: Maartje Roos (AVDD) 18 19

11 personeel personeel Themadag MDO-R werpt blik op de toekomstige reservist Van Reservist naar > Deeltijdmilitair? Deeltijd Militair. Het is een nog onbekend fenomeen binnen de krijgsmacht, maar er wordt over nagedacht. Onder leiding van generaal-majoor Bart Hoitink wordt in kaart gebracht hoe de krijgsmacht in de toekomst haar reservisten wil inzetten. Eén van de gedachten is een reservist veel meer onderdeel te maken van de operationele organisatie, als een parttime medewerker. Tekst en foto s: André Eilander Het auditorium van het Instituut Defensie Leergangen (IDL) in Den Haag kleurt groen met hier en daar een luchtmachtgrijs of marineblauw uniform. Vrijwel alle aanwezige officieren zijn reservist of hebben vanuit hun functie te maken met reservisten. Ze zijn door een groep reserveofficieren, die aan het IDL de opleiding Middelbare Defensieopleiding voor Reservisten (MDO-R) volgen, uitgenodigd om mee te denken over de toekomst van reservisten binnen de krijgsmacht. Onder de genodigden generaal-majoor der mariniers Rob Verkerk, die als plaatsvervangend CZSK tevens het reservistenbeleid binnen de marine onder zijn hoede heeft. Mijn indruk van de CZSK-reservist, vloot en mariniers, is dat deze ongelooflijk gemotiveerd is om werk voor de marine te verzetten. Soms vind ik het teleurstellend dat we met dit enthousiasme en de goede ideeën die er zijn, te weinig kunnen doen door beperkingen in de wetgeving en het huidige budget. Deeltijdmilitairen Verkerk luistert aandachtig naar zijn collega Hoitink die de toehoorders in het auditorium van het IDL deelgenoot maakt van de ideeën die momenteel worden ontwikkelt over de inzet van reservisten in de toekomst. Volgens Verkerk is die studie bedoeld om een visie ontwikkelen op een defensieorganisatie waarvan reservisten veel meer dan nu integraal deel uitmaken om flexibeler te kunnen inspelen op pieken en dalen in het werkaanbod. Personeel moet gemakkelijker op verschillende momenten in hun loopbaan kunnen in- en uitstromen. De reservist wordt daarbij meer een deeltijdmilitair. Misschien is een uitzendorganisatie voor reservisten, waarop snel een beroep kan worden gedaan voor tijdelijk werk, nog niet zo n gek idee. Meerwaarde Bij een meer structurele inzet van reservisten zal nog veel komen kijken. Er dienen nieuwe afspraken te worden gemaakt, bijvoorbeeld met de werkgever van de reservist. Verkerk vindt wel dat daar iets tegenover moet staan. Het moet ook een meerwaarde voor reservisten en werkgevers hebben, bijvoorbeeld doordat op deze manier unieke kennis en ervaring kan worden opgedaan. Ook kan het poolen & sharen van reservisten door Defensie en het bedrijfsleven leiden tot efficiënter gebruik van personeel omdat met reservisten, of beter gezegd deeltijdmilitairen, flexibel op de operationele vraag kan worden ingespeeld. Misschien is een uitzendorganisatie voor reservisten, waarop snel een beroep kan worden gedaan voor tijdelijk werk, nog niet zo n gek idee. De sleutel voor succes is dat alle partijen baat bij de samenwerking moeten hebben. Verschillen per krijgsmachtdeel Verkerk merkt op dat ten aanzien van de mogelijkheden om reservisten in te zetten verschillen zijn tussen de krijgsmachtdelen: Niet alleen de inzet maar ook de gereedstelling van vloot en mariniers vindt veelal in het buitenland plaats en kenmerkt zich door relatief lange periodes van huis. Dit levert beperkingen op in het gebruik van reservisten tenzij je dit op een slimme manier over meerdere personen in de tijd kunt verdelen. Waar korps en vloot in Nederland voor nationale taken worden ingezet, zou je natuurlijk wel structureel gebruik van reservisten kunnen maken. Op kleine schaal doen we dat ook. Defensie is erbij gebaat de ervaren en door haar zelf opgeleiden militair na zijn actieve periode als reservist te kunnen blijven inzetten Verkerk bevestigt dat het nadenken over de toekomstige rol van reservisten voortkomt uit de bezuinigingen waarmee Defensie is geconfronteerd: De organisatie moet flexibeler qua samenstelling en omvang worden om pieken en dalen in vraag en aanbod op te vangen, bijvoorbeeld met reservisten. Het aanwezige potentieel binnen deze groep moet structureel in plaats van ad hoc worden aangewend. Daartoe moet de reservist, meer dan nu, een geaccepteerde verschijning binnen onze organisatie worden. Het CZSK beschikt op dit moment over drie soorten reservisten. De Reservist Militaire taken (RMT) wordt hoofdzakelijk ingezet voor de ondersteuning van publieksevenementen zoals de marinedagen, wereldhavendagen en veteranendagen. Daarnaast worden de RMT-ers steeds vaker gebruikt als oefenvijand en observer tijdens opleidingen en oefeningen van het Korps Mariniers in binnen- en buitenland. De RMT-ers zijn georganiseerd in drie eenheden in Den Helder, Doorn en Rotterdam. De Reservist Specifieke Deskundigheid (RSD) heeft een marineverleden en wordt vanwege kennis en ervaring die binnen het CZSK niet of onvoldoende voor handen is, ingezet. Reservisten actief in de zogenoemde Zeeverkeersorganisatie worden ingezet voor liaisontaken tussen de marine en de koopvaardij

12 Sport Sport Marine Corps Trials 2013 in San Diego Nog steeds in gevecht Meer dan 300 gewonde, geblesseerde of door ziekte gevelde mariniers uit negen NAVO-landen namen deel aan de Marine Corps Trials in San Diego, Californië. Zij deden daar niet niet alleen aan sport maar wisselden ook hun ervaringen uit. Het Commando Zeestrijdkrachten vaardigde een volwaardig team van 11 mariniers af. Met dank aan Carolien Verberne De meeste mariniers hadden weinig ervaring in de sport waarin zij uitkwamen CZSK was voor de derde keer vertegenwoordigd bij het evenement. De trials maken deel uit van het Wounded Warrior Athlete Reconditioning program. Dat biedt Amerikaanse militairen de mogelijkheid deel te nemen aan lichamelijke en cognitieve activiteiten buiten het traditionele therapeutische kader. Door het lichaam aan te sterken en zelfvertrouwen op te bouwen, wordt het herstel van de gewonde of zieke militair bevorderd. Daarom heeft de marine alle door het US Marine Corps beschikbaar gestelde plaatsen toegewezen om zoveel mogelijk gewonde en geblesseerde maar ook door ziekte gevelde mariniers de gelegenheid te geven om naast het vastgestelde zorgkader te werken aan hun herstel. Onbegrensde mogelijkheden Voorafgaand aan de competitie hadden de deelnemers een strak trainingsprogramma waarin ze getraind werden door Amerikaanse coaches afkomstig uit de topsport. De meeste mariniers hadden weinig ervaring in de sport waarin zij uitkwamen. De trials staan echter in het teken van de (onbegrensde) mogelijkheden en er werd alles aan gedaan om de deelnemers binnen een korte tijd naar een hoog niveau te trainen. Hierbij vormde geen enkele handicap een obstakel. De elf Nederlandse deelnemers kwamen individueel uit op de onderdelen zwemmen, fietsen, schieten, boogschieten en atletiek. MARN 1 ALG Gerben Hartmann heeft samen met zijn twee Australische en Colombiaanse teamgenoten een zilveren medaille gewonnen op de 4 x 50 vrije slag estafette. MARN 1 ALG Erik van den Elzen heeft zijn medaillekans bij het fietsen opgeven doordat hij eerste hulp heeft verleent aan een Amerikaanse collega die onwel was geworden tijdens de wedstrijd. Daarnaast streden de mariniers als het samengestelde team van geallieerde landen om de felbegeerde wisselbeker. Met succes want het geallieerde team eiste de beker op. Al geruime tijd bestaat de gedachte om de voorbereiding op een sportevenement gericht op het herstel van militairen op te nemen in het revalidatieprogramma van de CZSK-militair. Ook Defensiebreed wordt hiernaar gekeken. Het Militair Revalidatie Centrum organiseert op 20 april op de Van Braamhouckgeestkazerne een prothesesportdag. In september organiseert de Duitse Bundeswehr de 1e open Integrative European Military Championship in Track and Field waarin een apart competitie voor de gewonde militair is opgenomen. Nederland zal hier eveneens met een defensiebreed samengesteld team vertegenwoordigd zijn

13 Operationeel Operationeel Hr.Ms. Pelikaan brengt water naar Saba Na een lange periode van droogte en door een defecte waterfabriek, kampte het eiland Saba met een ernstig tekort aan drinkwater. Hierop diende de Rijksvertegenwoordiger van de BES-eilanden (Bonaire, Sint Eustatius en Saba) een verzoek in tot militaire bijstand bij de Commandant Zeemacht in het Caribisch gebied. Hr.Ms. Pelikaan kwam in actie en bracht liter water naar Saba. Tekst: Vanessa Strijbosch Foto s: Peter Bijpost (AVDD) Puerto Rico Anguilla St. Maarten liter flessenwater Aruba 65 Ton drinkwater Saba St. Maarten Saba 20 zeemijl. 35 Ton drinkwater Gustavia liter Bulkvoorraad water Curaçao 480 zeemijl. St. Eustatius De afstand tussen Curaçao en Saba is 480 zeemijl. Daar vaar je 38 uur over. Venezuela Bonaire Bassaterre De afstand tussen Saba en Sint Maarten is 20 zeemijl. Daar vaar je 2 uur over. Vooral overheidsinstellingen zoals scholen, het ziekenhuis en de bejaardentehuizen dreigden door hun watervoorraad heen te raken. Het ondersteuningvaartuig Hr.Ms. Pelikaan kwam in 2009 al in actie door liter water naar Saba te brengen. Diezelfde hulp verleende de bemanning nu weer. Het ondersteuningsvaartuig kan maximaal liter water verplaatsen en enkele duizenden liters water per uur zelf aanmaken. Toch leverde de Pelikaan in totaal ongeveer liter af op het eiland. Na een afgifte van 65 ton de ene dag, vertrok het schip naar Sint Maarten om daar opnieuw drinkwater te laden. Dat werd de volgende dag afgeleverd. De distributie van het water vond plaats met behulp van waterwagens van het eiland zelf. Daarnaast is nog ongeveer liter flessenwater afgegeven aan onder andere het ziekenhuis en een bejaardentehuis. Na terugkomst van het schip in haar thuishaven op Curacao kon de commandant luitenant-ter-zee 1 Charlie Dekker terugkijken op een zeer geslaagde actie, terwijl hij zich weer klaarmaakt voor het volgende transport. Het gaf veel voldoening om de mensen op Saba te kunnen helpen. Wij geven hiermee gewoon uitvoering aan ons werk, maar voor de mensen op Saba betekende het heel veel. Nu kunnen ze weer beschikken over een bulkvoorraad water

14 Operationeel Operationeel Hr.Ms. Friesland bewijst zich als stationsschip Met een hoog primeurgehalte vaart Hr.Ms. Friesland sinds half februari in de Caribische wateren als stationsschip voor de Koninklijke Marine en de Kustwacht Caribisch Gebied. Als eerste van één van de drie Oceangoing Patrol Vessels bijt de Friesland het operationele spits af. En dat doet zij op een zeer indrukwekkende manier. Weliswaar zonder mast en met een kleinere bemanning dan gebruikelijk is aan boord van stationsschepen, weet de Friesland binnen anderhalve maand diverse successen te boeken, met als hoogtepunt de vangst van kilogram cocaïne. Tekst: Vanessa Strijbosch Foto s: Hr.Ms. Friesland Ik probeerde hem nog te reanimeren Marinier 1 ALG Stefan Nolten vaart voor het eerst met een marineschip mee voor een langere tijd. Als lid van het boardingteam was hij bij diverse acties nauw betrokken. Eén daarvan maakte diepe indruk. vind dat erg prettig en leer ook veel nieuwe dingen, onder andere van de dokter en de ziekenverpleger. De drugsvangst was een indrukwekkende ervaring. Toen de informatie binnenkwam, zijn wij met twee FRISC-en naar de positie van de go fast gevaren. De helikopter was toen al in de lucht en had het vaartuig tot stoppen gedwongen. Op het laatste moment kregen ze ons in de gaten en probeerden er alsnog vandoor te gaan. Het werd nog even spannend, maar uiteindelijk hebben ze zich overgegeven. Uiteindelijk hebben we bijna 1500 kilogram cocaïne in beslag genomen. Dat was natuurlijk erg mooi. Het patrouilleschip heeft een zeer modern bemanningsconcept We zijn een broodje speciaal KPLWDS Matthijs Luijendijk werkt dag in dag uit met de diverse communicatiesystemen aan boord. Zijn taak is het werkend houden van deze systemen, zowel aan boord van de Friesland als op de FRISC-en. De onderschepping van een illegale visser nabij het beschermde Sababank was ook één van de successen van de Friesland als stationsschip. Zo kon voorkomen worden dat een grote illegale haaienvangst verhandeld kon worden. Afgelopen periode was heel druk. Het hoogtepunt was natuurlijk de drugsvangst. Dit heeft dan ook gelijk de meeste indruk op mij gemaakt. Het is iets waar we al minstens een jaar naar toe werken. Met deze vangst maken we de missie nu al tot een succes. Er wordt hier aan boord meer van je verwacht. Voornamelijk meer verantwoordelijkheid en inzet. Dit maakt mijn werk leuk. De lijntjes zijn korter en dus efficiënter. Er is veel geautomatiseerd en dit maakt het mogelijk om met zo n kleine bemanning te varen. Ook de automatisering in de wapensystemen draagt bij aan een snelle en doeltreffende bedrijfsvoering. De wapensystemen zijn speciaal ontworpen voor opereren in een lager geweldspectrum en daardoor uitermate geschikt voor deze missie. We hebben een aanpassing gehad voor de communicatiesystemen omdat wij nog geen mast hebben. Dit maakt ons wel een broodje speciaal. Het opereren met de FRISC in samenwerking met de helikopter heeft zich inmiddels al meerdere keren bewezen. Het is de eerste keer dat een OPV operationeel wordt ingezet. Hierdoor zit er nog een aantal kinderziektes in het systeem. Maar dat geeft weer meer uitdaging in ons werk en dat maakt het ook leuker. En door onze ervaringen te delen, kunnen we het volgende patrouilleschip, Hr.Ms. Holland, maximaal ondersteunen tijdens hun West-periode. Het was voor mij tijdens deze eerste operationele inzet in het begin wel even wennen aan boord. De bewegingsruimte is beperkt, bijvoorbeeld met sporten is dat even aanpassen. Maar het bevalt mij erg goed, zowel als lid van het boardingteam als door de uitvoering van mijn neventaken. Ik kan namelijk mijn kennis als Combat Live Saver goed toepassen aan boord. De bemanning heeft veel neventaken. Hierdoor werkt iedereen goed samen en houdt rekening met elkaar. Ik De onderschepping van een illegale visser nabij Saba was een bijzondere actie. Eerst dacht ik dat het om een roeibootje zou gaan. Eenmaal ter plaatse bleek het een groot professioneel vissersschip. Aan boord troffen we een vriescel aan met dik 400 kilo verschillende soorten haaien erin. Ze waren al helemaal gestript en schoongemaakt. Er lagen haaien tussen van wel drie meter lang. Dit was weer een heel andere actie dan een Search and Rescue of een drugsonderschepping. Echter, het meeste indruk op mij maakte een Search and Rescue actie nabij Curaçao. Een visser was te water gevallen. Toen we erop af gingen, wisten we niet hoe de drenkeling er aan toe was. Bij aankomst hebben we de man uit het water getrokken. Onderweg terug naar het schip heb ik zijn ABCD nog kunnen controleren. Eenmaal aan boord probeerden we hem nog te reanimeren, maar helaas had dit geen baat meer. Ik had nog nooit zoiets meegemaakt

15 operationeel Operationeel Alles viel op z n plek LTZ2 Jelle Woudstra is als wachtofficier vooral te vinden op de brug. Hij is zeer te spreken over varen met een kleine bemanning en de samenwerking met de verschillende clip on teams. Het is bijzonder om deel uit te maken van de eerste inzet van een OPV, vooral omdat een hoop procedures voor dit type schip nog moeten worden beproefd. We hebben ons goed kunnen voorbereiden op de taken die we hier uitvoeren omdat we een missiegerichte SARC 4 hebben gedraaid, waarbij boardings veel aandacht hebben gekregen. We blij- ven aan de procedures sleutelen tot we tevreden zijn. De drugsonderschepping heeft wel bewezen dat de samenwerking goed verloopt. We hebben alle middelen gebruikt om op het juiste moment toe te slaan. Dankzij de informatie van het maritiem patrouillevliegtuig van de Kustwacht konden we een goed plan opstellen en hebben we een uitstekende samenwerking laten zien tussen de Friesland, onze boordhelikopter de Belgische Alouette, beide FRISC-en en het vliegtuig. Alles viel op zijn plek en de go fast kon niet anders dan zich gewonnen geven. We werken tijdens deze reis met meerdere clip-on teams die tijdelijk zijn toegevoegd aan de bemanning. We hebben een Belgische vliegploeg, een boardingteam van mariniers, een boardingteam van de kustwacht en straks ook een Amerikaans boardingteam aan boord. Een hoop kleuren bij elkaar. Het komt de sfeer aan boord ten goede. De integratie verloopt goed, met name tijdens de FRISC patrouilles en de boardings, waarbij altijd mensen uit de verschillende teams worden samengevoegd. Over het algemeen verloopt de samenwerking met de kustwacht soepel, wat bijvoorbeeld blijkt uit onze grote drugsvangst en de integratie tussen de verschillende boardingteams. We hebben elkaar bovendien nodig voor een goede juridische basis om hier te kunnen opereren. De voorwaarden voor het boarden van een schip kunnen soms vrij complex zijn. Met de kustwacht aan boord is veel meer mogelijk. We lopen ver vooruit op de rest van de wereld De commandant, KLTZ Arjen Warnaar, kijkt met veel trots terug op de eerste verrichtingen van het schip en de bemanning in het Caribisch gebied. Ondanks het feit dat het schip nog niet helemaal af is, wordt Hr.Ms. Friesland wel operationeel ingezet. Dat dit goed mogelijk is, hebben we de afgelopen maanden duidelijk bewezen. De eerste resultaten liegen er niet om, en dat schept veel vertrouwen voor de toekomst. Het patrouilleschip is een oorlogsschip met een zeer modern bemanningsconcept. Daarmee lopen we als Koninklijke Marine ver vooruit op de rest van de wereld. Het is fantastisch om dit concept in de praktijk te mogen bewijzen. De bemanning van de Friesland is een veelkleurig team. Naast een bescheiden groep vloot personeel, hebben we zes mariniers voor het boardingteam, en een BVP van de Belgische luchtmacht aan boord. Daarnaast werken we continu met teams van Caribische Kustwacht en US Coastguard. Het is een zeer diverse groep die, regelmatig onder hoogspanning, zeer nauw met elkaar moet samenwerken. De resultaten spreken voor zich. Het is bijzonder om deel uit te maken van de eerste inzet van een patrouilleschip Begin maart onderschepte Hr.Ms. Friesland kilogram cocaïne. De actie, waarbij diverse eenheden van de marine en de Kustwacht samenwerkten, maakte op de bemanning veel indruk

16 Operationeel Operationeel Mariniers, flightcrew en bemanning Hr.Ms. De Ruyter jagen op piraten Goede samenwerking leidt tot succes Een krappe maand na haar vertrek uit Nederland heeft Hr. Ms. De Ruyter beet in de anti-piraterijmissie Atalanta. Op dinsdag 19 februari vat de bemanning voor de kust van Somalië negen verdachten van piraterij in de kraag. De succesvolle actie was mede te danken aan de inzet van de NH90- boordhelikopter, die de achtervolging op de verdachten inzette en waarschuwingsschoten afvuurde. Het enhanced boarding element van het Korps Mariniers kon de vermeende zeerovers vervolgens overmeesteren. Tekst: Jopke Rozenberg-van Lisdonk Foto s: Rob van Eerden, AVDD De NH90 werd niet eerder ingezet in een ernstmissie Vlak voor zonsondergang krijgt de De Ruyter een melding binnen over een bewapende aanval op het vrachtschip Alba Star tweehonderd mijl bij hen vandaan. Gelukkig wist het beveiligingsteam aan boord de aanval af te slaan. Direct stoomt het fregat op naar de laatst bekende positie. Onmiddellijk na zonsopkomst start de NH90 een zoektocht. Twee uur later heeft de flightcrew beet. Ze vinden twee skiffs, een grotere die een kleinere voortsleept, zoals door het aangevallen schip beschreven. De coördinaten van de bootjes geven ze door aan de De Ruyter, die op haar beurt snel ter plaatse is. Eenmaal in het vizier slaan de verdachten van piraterij op de vlucht; beide skiffs varen een andere kant op. Bewijsmateriaal, zoals speciale ladders, gooien ze overboord. De tolk maant de ene skiff via een soort grote megafoon tot stoppen, waarop de opvarenden hun vluchtpoging opgeven en de motor stil leggen. De bewapende mariniers houden de verdachten vanuit twee RHIB s aan en brengen ze over naar het fregat. Intussen volgt de NH90, bijgestaan door een Spaanse boordheli, de andere skiff richting de Somalische kust. Na de waarschuwingsschoten die de helikopters afvuurden, geven de mogelijke piraten zich gewonnen. Het EBE-team overmeestert de skiffbemanning en brengt de mannen aan boord van de De Ruyter. De fregatbemanning neemt de skiff in beslag en doorzoekt deze op bewijsmateriaal. Geoliede machine De scheepsbemanning en de NH90 flightcrew opereren samen met de mariniers van het enhanced boarding element (EBE) tijdens hun eerste actie als één geoliede machine. Alsof ze niet anders gewend zijn. En dat terwijl ze een tijdelijk samengestelde eenheid zijn. Wat is hun geheim? Beide bloedgroepen doen er alles aan om van elkaar te leren en elkaar te begrijpen, licht commandant EBE eerste luitenant der mariniers Simon Aardema de succesvolle integratie van zijn team met de scheepsbemanning toe. Om een voorbeeld te noemen: mijn mannen van het EBE krijgen les in het besturen en omgaan met de RHIB s en andersom geeft het EBE les in sport, schieten en klimmen. De twee eenheden doorliepen samen hun opwerkperiode, waarin enkele misverstanden soms tot irritaties leidden. Aardema vervolgt: Als EBE kom je in een werkende organisatie van Hr.Ms. de Ruyter. De bemanning heeft haar eigen routines en gewoontes. De mariniers moeten zich daaraan aanpassen. Door je als EBE af en toe kwetsbaar op te stellen en de scheepsbemanning bij zaken te betrekken, krijg je al snel het gevoel van een team dat gezamenlijk naar het zelfde einddoel toe werkt. Uiteindelijk zie je het geheel samensmelten. Als je dan een boarding uitvoert, merk je dat de neuzen allemaal dezelfde richting op staan. Iedereen weet wat er van hem wordt verwacht en is in staat mee te denken. Onder dwang Gedurende operatie Atalanta is het EBE al enkele malen ingezet. Commandant EBE Aardema: Wij zijn gespecialiseerd in het wegnemen van zo goed als alle vormen van dreiging op alle soorten schepen. We kunnen snel schakelen van een vriendelijke benadering in een rustige situatie naar een verdedigend en robuust optreden mocht de sfeer opeens omslaan. Bij een vriendelijke benadering kan het bijvoorbeeld gaan om het doorzoeken van een schip, omdat er door een helikopter verdachte zaken zijn waargenomen. Maar het kan ook zijn dat het schip niet reageert op radiocontact. Ook dan nemen we een kijkje aan boord. Dit gaat in principe altijd in overleg met de master van dat schip. Het komt ook voor dat een schip onze hulp inroept. Zo verleenden we al een keer medische hulp aan de bemanning van een dhow. Vriendelijk of onder dwang, uiteindelijk gaat het erom dat wij het doelschip veiligstellen, zodat het Maritime Intermediate Search Team aan boord kan zoeken naar bewijslast. Momenteel bestaat het EBE uit een Maritime Special Operations Team en 30 31

17 Operationeel sport Wielertoertocht De Wieler Toertocht Commissie van het Landelijk Opleidings- en Kenniscentrum Koninklijke Marechaussee organiseert de 17e wielertoertocht door de bos en heiderijke omgeving van de Noord West Veluwe, vanuit de Koning Willem III-kazerne te Apeldoorn. Datum: Woensdag 17 april 2013 Sport: 17e wielertoertocht: 70 of 120 km Organisatie: W.T.C. LOKKMar te Apeldoorn Startplaats: 7312 TG Apeldoorn, KW III-kaz. Frankenlaan 70 Aanvang: Start tussen 08: uur Inschrijven: Kantinegebouw nr. 32, vanaf uur. Geen voorinschrijving! Inschrijfgeld: 4,- Te voldoen bij de start. S.v.p. gepast betalen Inlichtingen: Jan Hendriks, Tel / Het dragen van een valhelm is verplicht. een Special Operations Capable team, die al een kleine twee jaar samenwerken. Volgens Aardema schuilt in deze samenwerking het grootste deel van de kracht van het EBE. Vuurdoop Voor de NH90 is deze operatie haar vuurdoop. De flightcrew heeft er al de nodige zeemijlen opzitten en smelt zoals altijd samen met de scheepsbemanning. De helikopter werd echter niet eerder ingezet in een ernstmissie. De eerste bevindingen zijn positief. Vluchtcommandant luitenant-ter-zee-1 Job: De meerwaarde van de NH90 komt naar voren tijdens het uitvoeren van kustverkenningen en zoekvluchten boven zee. De boordhelikopter beschikt over een uitgebreid sensorenpakket en kan informatie snel overdragen aan andere eenheden. Tijdens kustverkenningen kan de NH90 op veilige hoogte, dicht langs de kustlijn gedetailleerde foto s maken en details waarnemen met een infraroodcamera. Bij zoekvluchten boven zee maakt de helikopter gebruik van een geavanceerde 360-graden radar en is daarmee in staat zeer kleine contacten, zoals kleine bootjes, op grotere afstand te detecteren. Ook de infraroodcamera is hierbij van grote waarde. Door de relatief lange tijd dat de NH90 aaneengesloten kan vliegen, is het zoekgebied groot. Het mariniersteam is gespecialiseerd in het wegnemen van dreiging op alle soorten schepen De vermoedelijke piraten zijn inmiddels voorgeleid bij de rechtbank en verblijven in afwachting van hun proces in de gevangenis op de Seychellen. Aan boord is men na het oppakken van de vermeende piraten onmiddellijk in overleg gegaan met onder meer het hoofdkwartier van Atalanta in Northwood (UK red.) en het Openbaar Ministerie in Nederland. Grote vraag was hoe de vervolging moest gebeuren. Op basis van het bewijsmateriaal en de belangen van de landen in de regio en die van de EU wordt een land benaderd de vervolging op zich te nemen. In dit geval is er geen direct Nederlands belang, want het aangevallen schip heeft daarmee geen banden, en de verdachten gebruikten geen geweld richting de bemanning van de De Ruyter. Daarom verzocht de EU de Seychellen om de piraten over te nemen. Het negental werd vervolgens samen met het aangetroffen bewijsmateriaal op 25 februari in Port Victoria aan land gebracht voor berechting. Missie volbracht. De vermoedelijke piraten zijn inmiddels voorgeleid bij de rechtbank en verblijven in afwachting van hun proces in de gevangenis op de Seychellen Ronde van Aruba Het startschot voor de 21e Ronde van Aruba werd gegeven door de minister van Volksgezondheid en Sport, Dhr Richard Visser. Het deelnemersveld vertrok met tussenpozen vanaf het Marine Watersport Centrum het parcours op. Nadat het laatste team gestart was waren er 47 startnummers op het parcours, 2 individuele lopers, 3 duoteams en 42 estafetteteams. Het totaal aantal atleten was dit jaar 176 (91 burgers en 85 militairen). Onder de deelnemers bevonden zich 9 lopers die uit Nederland waren overgekomen en 15 lopers uit Curaçao. Zaterdagochtend zijn er 46 startnummers gefinisht, 1 individuele deelnemer is na 65 km gestopt met de wedstrijd. 2 Estafetteteams zijn door de wedstrijdleiding gediskwalificeerd waardoor er 44 startnummers op de uitslagenlijst zijn opgenomen. De individuele winnaar van de Ronde van Aruba was MARN 1 Paul de Haas NMK Zwemmen Het Nationaal Militair Kampioenschap zwemmen is gehouden op de Koninklijke Militaire Academie te Breda. Het CZSK werd vertegenwoordigd door 4 vrouwen en 7 heren. Ondanks de sterke concurrentie van ruim 80 deelnemers op de verschillende disciplines sleepten de atleten namens de Koninklijke Marine: 4 gouden, 5 zilveren en 4 bronzen medailles in de wacht. Op 3 disciplines zijn onze atleten Nationaal Militair Kampioen geworden: 200 meter vrij Dames 50 meter rug Heren 50 meter vrij Heren NMK Cross Bij een frisse wind stonden de marinedeelnemers te dringen bij de start in het Harde voor de vier en de tien kilometer. 4 km Dames: SGTLDGB Ingrid Roosendaal: 00:20:21 4 km Heren 45 jaar en ouder: SMJRWDW Marc Geluk: 00:20:37 10 km Heren t/m 35 jaar: SGTMARNALG Johannes Bosman: 00:43:23 SGTMARNALG Sjoerd Kuipers: 00:50:38 10 km Heren 45 jaar en ouder: LTZE1 Rob van Eijs: 00:48:24 LTZA2 Frank Jurrius: 00:55:30 AOOWDE Rob Romijn: 00:52:24 AOOODVB Peter Hendrix: 00:54:20 AOOLDA Ronald de Roos: 00:55:30 AOOODOPS Joop Rademaker: 00:57:41 SMJRODOPS Elco Dol KIM-cross Onder koude weersomstandigheden verscheen een deelnemersveld van 220 lopers aan de start. Er werd gestart vanaf de voetbalvelden van FC Den Helder en het parcours voerde de deelnemers door de Helderse duinen. De te lopen afstanden waren 4,2 en 8,2 kilometer. 4,2 km: 1. Klaas de Beurs: minuten 2. Michel Nieuwerf: minuten 3. Johan Lienos: minuten 8,2 km: 1. Bart Caspers: minuten 2. Tiedo Tinga: minuten 3. Wiebe de Vos: minuten MK Volleybal Op het KIM/NLDA is het marinekampioenschap volleybal gehouden. Zeven teams hadden zich ingeschreven. Het was een halve competitie waardoor iedereen 1 keer tegen elkaar heeft gespeeld. 1. Ratjetoe (Marinebedrijf ) 2. Mix 1 3. Erfprins Mix 2 5. mixed grill 6. KIM 7. MVKK 32 33

18 logboek logboek Saamhorigheidsdag Koninklijke Marine Opening Nederland- Ruslandjaar, Czaar Peterhuisje Voor al het huidig en voormalig marinepersoneel. De marine bestaat dit jaar 525 jaar en daar staan we in 2013 bij stil. Op 20 juni, tijdens de aftrap van de Marinedagen en Sail Den Helder, komen we bij elkaar met al ons huidige en voormalige personeel op de Nieuwe Haven in Den Helder voor een Saamhorig Bi-nationale kleurstelling Uitdienststelling in Madurodam heidsdag. Het belooft een weerzien met oude marinematen te worden onder het genot van een hapje, drankje, vuurwerk en live muziek. Lees in deze Alle Hens meer over deze bijzondere dag en hoe u zich gratis kunt aanmelden. U komt toch ook? Hr.Ms. Zierikzee is na bijna 8 maanden op het droge, in Zeebrugge weer te water gelaten. Op 19 juli 2012 is het schip gedokt en startte een onderhoudsperiode. De Zierikzee wordt onderhouden door de Belgische Marine als onderdeel van de Belgisch Nederlandse samenwerking. Zij is de eerste Nederlandse mijnenjager die in de nieuwe bi-nationale kleurstelling wordt opgeleverd. Tijdens de onderhoudsperiode heeft een deel van de Nederlandse bemanning het onderhoud in Zeebrugge begeleid en ondersteund. Nu volgt een periode waarin het onderhoud wordt afgerond en het schip in bedrijf wordt gesteld. Daarna begint het schip en de bemanning aan een intensieve opwerkperiode Boarding Training Tijdens de oefening Saharan Express in Senegal heeft een marineteam Afrikaanse militaire getraind in het boarden van verdachte schepen. De oefening helpt piraterij, wapenhandel en illegale visserij en immigratie tegen te gaan. De West-Afrikanen, afkomstig uit acht verschillende landen, kregen eerst een theoretische scholing. De aansluitende driedaagse training op zee bestond uit diverse scenario s, waarbij alle facetten van boarding de revue passeerden. De focus lag op het aanhouden van verdachten. Behalve Nederland leverden ook de Verenigde Staten en Groot-Brittannië trainers aan Saharan Express. Sergeant-majoor Jeroen Dobber: De Senegalezen pikten de lessen goed op. Dat was duidelijk te merken bij de operationele boarding van een verdachte Russische trawler. De documenten van de vissersboot bleken niet in orde en het kreeg daarom geen toestemming voor anker te gaan in de territoriale wateren van Senegal Herdenking Slag in de Javazee De Russische ambassadeur Roman Kolodkin en vice-admiraal Matthieu Borsboom hebben samen met de directrices van het gerestaureerde Czaar Peterhuisje het startschot gegeven aan het Nederland-Rusland jaar. Bij het Czaar Peterhuisje wordt dagelijks het vlaggenprotocol nageleefd. Dit vlaggenprotocol werd door Anna Pavlovna in 1818 geïntroduceerd. In dit jaar werd het huisje aan Anna Pavlovna geschonken door haar schoonvader, de Nederlandse koning Willem I. Hij kocht dit huisje ter ere van de geboorte van kleinzoon Alexander en schonk het aan zijn schoondochter Anna. Anna, op 21 februari 1816 gehuwd met Willem Frederik George Lodewijk prins van Oranje en de held van Waterloo, was er namelijk van overtuigd dat de post van conciërge alleen door een gedecoreerd militair kan worden vervuld. In deze tijden werd ook een speciaal vlaggenprotocol in het Czaar Peterhuisje ingevoerd dat tot op den dag van heden wordt nagestreefd. Een lege kade in de haven van Madurodam. Dat is het geval nadat het schaalmodel van het luchtverdedigings- en commando fregat (LCF) Hr. Ms. De Zeven Provinciën uit dienst is gesteld. Het marineschip lag sinds 15 september 1999 afgemeerd in de miniatuurstad. De indienststelling van het fregat was 13,5 jaar geleden heel bijzonder. Madurodam toonde met de miniatuurvariant van 5.77 meter lang, 77 centimeter breed en 1.40 meter hoog, een schip dat in werkelijkheid nog niet af was. Inmiddels hebben weersomstandigheden en de activiteiten van meeuwen hun tol geëist. Er zat niets anders op dan het fregat weg te halen. Een taak die marinepersoneel voor zijn rekening nam. Nu wacht het model een forse opknapbeurt. Daarna wordt het tentoongesteld in de hal van het Marinebedrijf te Den Helder. Een bezoekster laat zich ontvallen het te betreuren dat de marine een lege plek achterlaat. Daarnaast wordt het er natuurlijk niet veiliger op, want vooralsnog is er geen marineschip dat de miniatuurhaven beschermt. Traditiegetrouw vond deze herdenking op het ereveld Kembang Kuning in Surabaya plaats. Op 27 februari 1942 vond nabij het eiland Bawean ten noorden van Surabaya een langdurige zeeslag plaats tussen Japanse oorlogsschepen en een geallieerde vlooteenheid bestaande uit Amerikaanse, Britse, Australische en Nederlandse marineschepen. Dit eskader stond onder commando van de Nederlandse schout-bij-nacht Karel Doorman. Hij en meer dan 900 andere Nederlandse marinemannen sneuvelden op die dag in een laatste en vergeefse poging om de Japanse invasiemacht tegen te houden: een paar dagen later was Java in handen van de Japanse overheerser. Meer dan 50 belangstellenden woonden de plechtigheid bij. Onder de aanwezigen bevonden zich een aantal Nederlandse toeristen van het cruiseschip ms Rotterdam van de Holland-Amerikalijn, die toevallig op 27 februari Surabaya aandeden op een wereldreis. Ook was de Indische club van Surabaya zoals altijd vertegenwoordigd alsmede een kleine delegatie van de Nederlandse gemeenschap in Surabaya. Zij werden door de directeur Indonesië van de Nederlandse Oorlogsgravenstichting, de heer Peter Steenmeijer, ontvangen in de pendopo met een welkomstwoord. De defensieattaché, kapi- tein-ter-zee Pieter Heijboer, gaf een historisch overzicht van de zeeslag. Daarna liepen allen naar het Karel Doormanmonument onder klokgelui van de scheepsbel van Hr.Ms. Java, een van de schepen die ten onder is gegaan bij de Slag in de Javazee. Vervolgens legde de defensieattaché namens de Koninklijke Marine een krans aan de voet van het monument. Twee hoornblazers van de Indonesische marine gaven de militaire signalen, met het blazen van de taptoe werd de minuut stilte ingeluid. Na de kranslegging strooiden de aanwezigen bloemen rond het monument en op het ereveld

19 logboek Uit de West Wie wat waar Curaçaose en Arubaanse Militie ronden loodzware traumaopleiding af Tien militieleden van de Curaçaose (CUR- MIL) en Arubaanse Militie (ARUMIL) hebben de Combat Live Saver opleiding met goed gevolg afgerond. De traumaopleiding voor infanteristen staat bekend als zeer pittig. Op initiatief van Marinekazerne Suffisant kon de gewilde cursus naar Curaçao gehaald worden. Twee instructeurs uit Nederland zijn gedurende vijf weken samen met kaderleden van de CURMIL en ARU- MIL bezig geweest om de twaalf cursisten medische protocollen aan te leren. Daarnaast is hen geleerd om zwaargewonde personen directe eerste zorg te verlenen en gereed te maken voor vervoer naar het ziekenhuis. Op diverse locaties op Curaçao werden zeer uitdagende en uiteenlopende scenario s gedraaid. Met het volbrengen van deze cursus zijn de milities minder afhankelijk van medische ondersteuning tijdens oefeningen en draagt het bij aan de verdere professionalisering van de ARU- MIL en CURMIL. Hiernaast geeft het de militieleden ook een kans om een baan te krijgen bij medische diensten als zij de militie verlaten. Met deze certificaten op zak, hebben zij nu de mogelijkheid om een carrière te beginnen bij de Ambulancedienst of geneeskundige instellingen op de eilanden. Het Vrijwilligers Korps Curaçao heeft ook interesse getoond in de opleiding KTZ Arian Minderhoud is benoemd tot plaatsvervangend commandant bij de operationele staf op het NAVO-hoofdkwartier Maritime Command in het Engelse Northwood Op de Operationele School in Den Helder is de eerste officiële Weapon Controle OPV opleiding afgerond. De deelnemers hebben een periode van zes weken afgerond waarin alle wapensystemen (Hitrole, Marlin en Oto Melara 76mm kanon) zijn behandeld die een patrouilleschip kan inzetten tijdens missies. Nu de eerste patrouilleschepen operationeel ingezet worden is de vraag naar gekwalificeerde WC OPV groot Een nieuwe lichting van 32 matrozen is in Den Helder beëdigd, in bijzijn van familie en vrienden. Zij rondden hun Eerste Maritiem Militaire Vorming succesvol af. De 9 weken durende opleiding startte in januari met 47 kandidaten: 15 haalden de eindstreep niet. De kersverse Jantjes zworen of beloofden voor de laatste maal trouw aan de Koningin. Komende lichtingen leggen de eed af aan de Koning. De beste cursist kreeg de Best man Award, die voor het eerst werd toegekend. De eer was voor matroos Gerrit Visser KLTZ Hans Veerbeek heeft het commando over Hr.Ms. Amsterdam overgenomen van ranggenoot Jan van Zanten Na een opleiding van 10 maanden werd de kaderklas verbindelaars bevorderd tot korporaal. Zij doorliepen modules als managementvorming, brandbestrijding en damagecontrol, crypto opleiding, diverse netwerkmodules en een vakopleiding. Deze klas is nu gereed om als kaderlid en teamleider aan boord van onze schepen hun taak te vervullen In de West ontving MAJMARNS Roland Melis de marinemedaille en SMJRODOPS Joop Poelman de zilveren medaille KPLLDGD Bram Heemink ontving de bronzen medaille Aan boord van Hr.Ms De Ruyter maakte LTZ1 Job de 1000e deklanding met de NH

20 logboek mensen & oefening MUTATIES Reünies Reünie MFO Sinai, Identiteitsgoep Steenrode-Baretten op de Oranjekazerne in Schaarsbergen. Voor meer informatie of gmail.com of com Reünie voor de bemanningen van VADU- PAL (Van Ewijck Dubois Basis Parera en L9609 die in de jaren en 1964 in de West hebben gediend) en echtgenotes en partners. De reünie wordt gehouden op het Marine Etablissement in Amsterdam van uur tot uur. Er is een toko en live muziek. Toegangsprijs voor de reünie is voor leden RZN en donateurs van de stichting Promotie Maritieme Tradities 15,00 p.p. Overigen 18,50 p.p. Inschrijving d.m.v. overmaking van het verschuldigde bedrag op rekeningnummer tnv RZN te Amsterdam. Voor meer informatie, RZN, Postbus 37670, 1030 BH Amsterdam, gmail.com, zie Inschrijven is mogelijk tot 6 mei. Als u met eigen vervoer komt, gelieve VADUPAL13 te vermelden, inclusief naam, adres en kenteken Reünie voor alle oud opvarenden van Hr. Ms. Maassluis, Hr. Ms. Hellevoetsluis en Hr. Ms. Urk die in de Perzische Golf in de periode 1987/1988 hebben gediend. De reünie wordt gehouden in de Dukdalf op de oude Rijkswerf te Den Helder. De kosten zijn 25,00 per persoon. Opgeven via maheur8788@gmail.com. Kosten over te maken op reknr: t.n.v. K. IJzendoorn te Den Helder ondervermelding van PG87/88. Na ontvangst van de inschrijfkosten ontvangt u het dagprogramma Op 1 oktober 2013 bestaat de Tandheelkundige Dienst Zeemacht 65 jaar. Onder auspiciën van de stichting Appollonia zal dit lustrum in Den Helder gevierd worden. Dit wordt een bijzondere viering aangezien de Tandheelkundige Dienst Zeemacht op zal gaan in de in oprichting zijnde Defensie Tandheelkundige Dienst (DTD) en Appollonia dus na haar 65-jarige verjaardag met pensioen gaat. Het programma bestaat onder andere uit een symposium, een diner op de marineclub en een rondvaart door de haven. Alle (oud-)medewerkers van de Tandheelkundige Dienst Zeemacht zijn uitgenodigd. Voor meer informatie: Stichting Appollonia, p/a bureau Tandheelkundige Dienst Zeemacht, Postbus , 1780 CA Den Helder YM.Groen.d.Leeuw@mindef.nl, November 2013 Reünie voor de W-COY in Schotland In grote lijnen gaat de reünie als volgt: Begin november 2013 vertrek en vòòr half november 2013 retour (8 dagen uit en thuis) reizen via ferry DFD Seaways vanaf IJmuiden New Castle v.v. per bus naar Condor Camp Arbroath mogelijk ontmoeting met huidige W-coy en/of kijkje kamp bezoeken Cliffs bij Red Head en/of Glen Clova doorreis naar Kinlochleven voor verblijf in Lorne hostel zelfcatering m.b.v. oud-koks klein bergmarsprogramma ; voor de die hards het toetje: rondje Ben Nevis bezoek Inverness c.q. Fort William (distilleerderij Ben Nevis malt whiskey) maximaal 100 deelnemers Deze trip zal circa 325,00 gaan kosten, afhankelijk van het aantal deelnemers en het benodigde bustransport. Opgeven op Bergtrainingwcoy@gmail.com met naam, adres en woonplaats, geboordtedatum, geboorteplaats en paspoortnummer. Voor meer informatie: wordpress.com. Oproep Dhr. Ron van der Tol is op zoek naar collega s uit de jaren '76 t/m '81 op Hr.Ms.Overijssel van 76 t/m 78 op Hr.Ms.Drunen en van '78 t/m 81 op Hr.Ms.Chömpff in verband met een te organiseren reünie. Voor meer informatie rim-81@casema.nl of op de Facebookpagina. officieren Bevorderingen KLTZA K. Itzig Heine MAJMARNS A. Odding LTZA 1 R.C. Oskam LTZE 2 OC M.A.J. Vlaming KAPTMARNS M.D. de Beer KAPTMARNS W. van Bruggen LTZT 2 OC C.H.M. Hermans LTZ 2 OC J.G.C. Wezemer KAPTMARNS N. Hardam KAPTMARNS P.J.J. Brinkman LTZE 2 E.C.J. Lam LTZ 2 F. Loman LTZ 2 M. van den Beld Dienstverlaters KOLMARNS J. Bijsterbosch KLTZ P.A. Fortgens KLTZA N.J.C. van der Hulst KLTZ J. van der Wal LTZA 1 M.T.D. Effing LTZ 1 E. de Haan LTZA 1 E. Hulleman LTZ 1 E.A. Verbeek LTZ 2 OC H. Donker LTZT 2 OC F. Kortenoever LTZA 2 OC C. Kranendonk Bevorderingen AOOLDV P.E. van Vlierberghe SMJRODVB L. Guijt SMJRLDV G.D. Koster SMJRLDV J.H.B. Bos SMJRBDSD Y.M. Westmaas SMJRTDW S.J.A.E.E. Dierick SMJRTDW J.P. Vermaas SGTODVB L.J. de Jonge SGTWDS P. Schuitvlot KPLTDW B. Bakker KPLTD R. Eerkens KPLTDW N.C. de Wit Dienstverlaters AOOODOPS M.C. de Back AOOMARNALG E.J.M. Boerkamp AOOMARNALG A.J. Buitendijk AOOBDMZKT J.P.G. van Dijk AOOMARNALG J.F.M. Jansen AOOTDW R.W. Linger AOOLDV R.N. Louer AOOMARNVB C.M. Meijler AOOWDW A.J.H. van Nimwegen AOOMARNALG P.A. Schoof AOOMARNALG T.T.J. van der Zwet SMJRTDE W. Bakker SMJRWDE H. Dijk Bevorderingen MATR 1 TD N. Smit MATR 1 TD D. van der Linde MATR 1 TD J.Y. Termaat MATR 1 ODVB B.G. Haga MATR 1 ODVB N. Mallens MATR 1 TD J.G. Westen MATR 1 ODVB S.H.M. Graste MATR 1 LDV S. Buijs MATR 1 ODVB F. de Vos MATR 1 ODVB M. Hofs Dienstverlaters MATR 1 LDV J. Amels MATR 1 OD S. Feenstra MARN 1 ALG A.S. Flipse MATR 1 LDV W.I. Hoogendoorn MARN 1 ALG G.P.P. Ippel ADBT J.T.W. Koenders MARN 1 ALG H. Kriek MATR 1 TD J. van der Lely MARN 1 ALG H. Lindenholz MATR 1 TD N.C. Manshanden MATR 1 LDA C.M. van Opzeeland MARN 1 ALG D. van der Plas MARN 1 ALG P.C.Y.J.S. Verheij Bevorderingen P. van Dam, 11 M.P.C. Celie, 10 S. Hartenberg, 9 W.C.H. Eeland, 8 H. Rusticus, 8 M. van Hoepen, 7 S.C.R.J. van Gils, 7 R.R. Wassenburg, 7 R.P. de Haan, 6 P.R. Wind, 6 R. Bockweg, 6 F.A. Habing, 6 K. Hasebos, 6 R. Haaijer, 5 A. van Eis, 5 C. Arends, 4 Dienstverlaters J. Koppe A. Nijgh E. Wierenga J.R.F. Vink S.G. Martis onderofficieren KAPTMARNS H.C. Smit in memoriam: D.J. van Doorn LTZ 2 OC P.H.A.M. Snijders SMJRWDW P.A.M. Heinsbroek LTZT 2 OC M.J. van Zijl SMJRMARNALG K.J. Hoekstra LTZ 2 F.J.M. Bakker SMJRODND J. Niemeijer LTZE 2 J.H. van Vliet SMJRMARNVB A.W.D. Rijk LTZ 3 J. Schmidt SMJRTDW W.P. Verschuijten SGTBDVB M.P. van de Laak SGTWDS G.J. Prevo SGTLDV B.L. Rozie KPLTDW M. Eilers KPLODOPS A.A.G. Giuliano KPLWDS A.J. de Leeuw manschappen KPLMARNALG C.D. Verschuur KPLLDV J. Wagenborg burgers 38 39