#13 REPORT. Architectuurmagazine van Reynaers Aluminium. Sculptuur op stalen poten. Van intelligent naar multifunctioneel. Een baken voor studenten

Transcriptie

1 #13 REPORT Architectuurmagazine van Reynaers Aluminium Van intelligent naar multifunctioneel Gemeentehuis Lazika Sculptuur op stalen poten Focus Studentenhuis Een baken voor studenten

2 #13 Uitgave najaar 2013 Verantwoordelijke uitgever: Birgit Huybrechs Productie: A10, RSM Co-Publishers Intelligente gebouwen Was een raam ooit slechts een element om een gevelopening af te sluiten, daglicht binnen te laten of gewoonweg door naar de buitenwereld te kijken, tegenwoordig is het een intelligente façade die zich steeds slimmer gaat gedragen. Het raam is ook niet langer een gevelelement dat pas aan het einde van een bouwproces wordt ingezet. De glasgevel is een geïntegreerd onderdeel van de intelligente gevel geworden, een slim element in het totale functioneren van een gebouw. Vaker werken verschillende disciplines samen om op dit gebied nieuwe technische innovaties mogelijk te maken. Vooral als het gaat over warmteopslag en ventilatie, volgen innovaties elkaar in rap tempo op. Glaspanelen zorgen niet alleen voor klimaatbeheersing. Ze bepalen ook steeds vaker het architectonische beeld. Adembenemende hoogstandjes in glas, soms in combinatie met lagen ETFE-folie, acrylische kunststoffen en andere materialen als staal en aluminium, resulteren in spectaculaire glazen kerken. Maar ook in wolkenkrabbers die bestaan uit bijna driehonderd meter hoge glasgevels. In gebouwen met dubbelwandige glasfaçades waarbij de ruimte tussen beide wanden dient als een enorme warmteopslagzone die de spil vormt in de klimaatbeheersing van het hele gebouw. En ook in CO 2 -neutrale, recyclebare huizen die bestaan uit driedubbele glaspanelen en die voorzien in hun eigen energiebehoeften. Het is allemaal mogelijk met een intelligent gebouwbeheersysteem. Architecten en ingenieurs verleggen het accent daarom steeds meer van ultramoderne gevels naar intelligente gebouwen. Daarvan zijn er nog altijd niet veel in het Gemenebest van Onafhankelijke Staten, waarvan onder andere Georgië, Armenië en Wit-Rusland lidstaten zijn. Hopelijk zal de trend ook snel aanslaan in deze regio; intelligente gebouwen helpen geld te besparen en rendement te behalen op investeringen. Reynaers erkent het belang van die behoefte en innoveert zelf voortdurend om systemen te ontwikkelen die garant staan voor een combinatie van esthetisch ontwerp, optimale stabiliteit en goede thermische en akoestische isolatie. Het samen benutten en optimaliseren van de algehele functionaliteit van gebouwen is en blijft een geweldige uitdaging. Andrey Klimenko Regional Manager Reynaers CIS (Commonwealth of Independent States) BEZOEK ONS OP BATIMAT *** BEZOEK ONS OP BATIMAT *** BEZOEK ONS OP BATIMAT *** BEZOEK Wij hopen u te mogen begroeten op Batimat 2013 (Villepinte-FRANKRIJK)! Kom van 4 t/m 8 november de nieuwste innovaties ontdekken, zoals het Hi-Finity schuifsysteem en de nieuwe Purity handgrepen. U vindt ons in HAL 6 stand K-107. Stuur een naar batimat@reynaers.com voor gratis entreekaartjes(*). Vermeld uw volledige naam, functie, adres, en telefoonnummer. Neem een kijkje op om uw gratis exemplaar van Reynaers Report aan te vragen. *Max. 2 kaartjes per persoon.

3 in DIT NUMMER UITGELICHT 4 Hier leest u meer over enkele nieuwe projecten met Reynaers systemen FOCUS 8 Van intelligent naar multifunctioneel Van komkommers tot geodesische koepels projecten 14 Winkelcentrum Puerto Venecia, Zaragoza Vormen in een lagune 22 Gemeentehuis, Lazika Sculptuur op stalen poten 30 Studentenhuis, Manchester Een baken voor studenten 38 Narvil Hotel, Serock Natuurlijke architectuur TOWER, Kiev Zakencentrum met glamourgevel innovaties 54 Recente innovaties en vernieuwingen ONS referenties 58 Een overzicht van projecten waaraan Reynaers heeft bijgedragen

4 uitgelicht 4 Laurent Brandajs Ski-hotel met allure Val Thorens (FR) Val Thorens, gelegen in de Franse Alpen, is het hoogste skioord in Europa. Het in 2011 opgeleverde Hotel Altapura voegt zich naadloos in het berglandschap en respecteert de lokale bouwstijl. De architecten van Studio Arch hebben de blokkendozenarchitectuur met verspringende gevels, kenmerkend voor de streek, verfijnd en aangepast aan de wensen van nu. Daarbij hebben zij zich gericht op een betere beheersing van het binnenklimaat. Drie vliesgevels geven de gevel een harmonieus en speels uiterlijk. Hiervoor is gebruik gemaakt van het Reynaers-systeem CW 60 Solar, een geïntegreerd fotovoltaïsch vliesgevelsysteem dat energie produceert door de omzetting van (zon)licht in elektriciteit. De klem- en afdekprofielen zijn zodanig ontworpen dat volop zonlicht binnenvalt en de fotovoltaïsche panelen zo weinig mogelijk in de schaduw liggen. De gevels zijn uitgevoerd in glas en geïntegreerde zonnepanelen en weerspiegelen het schitterende landschap van Val Thorens. Mede dankzij het hoogwaardige interieur is een uniek hotel met een grote aantrekkingskracht ontstaan dat de regio geen windeieren zal leggen. Hotel Altapura Architect: Studio Arch, Tresserve Opdrachtgever: Hôtel Altapura, Val Thorens Constructeur: Serag Aluminium, Montbonnot-Saint-Martin Toegepast Reynaers-systeem: CW 60 Solar

5 Zwevende lofts Amsterdam (NL) Aan de Amsterdamse zuidas heeft een consortium van vijf architectenbureaus gewerkt aan de ontwikkeling van het zogenoemde Gershwin cluster III -gebied. Met zijn negen verdiepingen is het Django-gebouw (blok 8) van architectenbureau KCAP het laagste stadsblok tussen de hoogbouw. In Django zijn 108 huurappartementen, kantoren, een verzonken tuin en een ondergrondse parkeergarage ondergebracht. De kantoren op de onderste verdiepingen vallen op vanwege een geprinte glazen gevel die iets weg heeft van hoge groene rietkragen. De daarboven gelegen appartementen die bestaan uit twee afzonderlijke stenen bouwdelen van zwart metselwerk, kenmerken zich door grote ramen en een repetitief maar licht verschoven patroon van geanodiseerde kozijnen en balkons. Deze zijn bepalend voor het stoere en sculpturale uiterlijk van het gebouw. Ook het voor de Amsterdamse Architectuur Prijs 2012 genomineerde Miles-gebouw (blok 7) van architectenbureau Bedaux de Brouwer omvat kantoren en ruim zeventig stijlvolle koopwoningen met grote buitenruimten en parkeervoorzieningen. Behalve appartementen en penthouses, omvat het gebouw ook stadswoningen en dubbelhoge lofts die boven het water van de Amsterdamse Boelegracht lijken te zweven. Dankzij een innovatief en duurzaam klimaatsysteem kunnen bewoners tot zeventig procent op hun energiekosten besparen. Voor beide gebouwen heeft Reynaers diverse raam- en deursystemen geleverd. Appartementen Gershwin, gebouw Miles (blok 7) Architect: Bedaux de Brouwer Architecten, Goirle Hoofdaannemer: Era Contour, Zoetermeer Constructeur: Hendriks Geveltechniek bv, Veenendaal Toegepaste Reynaers-systemen: CS 68, TP 110 APPARTEMENTEN Gershwin, gebouw Django (blok 8) Architect: KCAP architects & planners, Rotterdam Hoofdaannemer: Era Contour, Zoetermeer Constructeur: Hendriks Geveltechniek bv, Veenendaal Toegepaste Reynaers-systemen: CS 68, CP 96 LUUK KRAMER Paulien Borst 5

6 uitgelicht Rotsachtige universiteitsbibliotheek Vilnius (LT) De binnenstad van Vilnius is bezaaid met barokke bouwwerken en de universiteit, één van de oudste in Oost-Europa, vormt daarop geen uitzondering. De centrale campus is een verzameling van gebouwen uit de 16e, 17e en 18e eeuw. Met de nieuwe bibliotheek, ontworpen door Paleko ARCH studija, luidt de universiteit een nieuw tijdperk in. Het gebouw sluit aan op de hedendaagse manieren van leren en onderzoeken en vormt de eerste bouwsteen van een toekomstig kenniscomplex aan de rand van de stad. De toegang van de bibliotheek wordt gemarkeerd door een breed geplaveid plein dat iets verzonken ligt. De stenen trappen langs de randen van het plein doen denken aan de oplopende rijen banken van een amfitheater en vervullen een secundaire functie als informele ontmoetingsplaats. In tegenstelling tot het plein dat is ontworpen als een trefpunt, fungeren de drie rotsachtige volumes als 6

7 bakens van rust en kalmte. De hellende gevels zijn uitgevoerd in een neutraal kleurenpalet en bestaan uit terracotta en glas. De lintvensters op de diverse niveaus van het gebouw zorgen voor een gevelbeeld dat doet denken aan de horizontale lagen van afzettingsgesteente. Van binnen bieden de ramen een beperkt uitzicht op het plein en het aangrenzende verkeersknooppunt, zodat de aandacht van de studenten zo min mogelijk van de boeken wordt afgeleid. Daar waar het gebouw grenst aan een dichtbegroeid dennenbos, zijn de gevels gemaakt van glas, waarbij de profielen van de Reynaers- systemen CW 50 en CS 68 zorgen voor een onbelemmerd uitzicht. Ook de centrale hal die de drie, vier of vijf verdiepingen tellende bouwdelen met elkaar verbindt, bestaat hoofdzakelijk uit glas. De grens tussen buiten en binnen valt hier nagenoeg weg, temeer daar de bestrating van het plein doorloopt in de hal. De atelierachtige ruimte die zo ontstaat, maakt de bezoeker meteen duidelijk dat de bibliotheek niet statisch is, maar een dynamische, eigentijdse instelling. Universiteitsbibliotheek Vilnius Architect: Paleko Arch studija, Vilnius Opdrachtgever: Vilnius University Hoofdaannemer: Yit Kausta, Kaunas Constructeur: Duru Sistemos, Kaunas Toegepaste Reynaers-systemen: CW 50, CW 50 Flush Roof Vents, CS 68 7

8 FOCUS 8 Van intelligent naar multifunctioneel Koraalriffen zijn niet alleen mooi om te zien, maar ook multifunctioneel. Ze voorzien vissen van voedsel, bieden een veilig onderkomen voor in zee levende diersoorten, beschermen de kustlijn en leveren zelfs levensreddende medicijnen voor ziekten als aids. Als één van de meest diverse ecosystemen op aarde staan koraalriffen symbool voor multifunctionele, innovatieve en intelligente gebouwen met een hedendaagse architectuur. Tekst: Indira van t Klooster Fotografie: Dreamstime, istockphoto

9 9

10 FOCUS 10 Prachtige constructie van het Crystal Palace in Londen 3 De huid van acryl van het United States Pavilion 2 Eden Project met zelfdragende geodesische koepels 3 Het Glass House van Philip Johnson 2 De gevel is tegenwoordig onlosmakelijk verbonden met het functioneren van een gebouw en niet langer een detail dat pas aan het einde van een bouwproces aan bod komt. Specialisten in steeds meer disciplines slaan de handen ineen om voortdurend nieuwe technische innovaties mogelijk te maken. De vraag is niet langer: Wat is de intentie van de architect?, maar: Waartoe is het gebouw in staat? Glas wordt slimmer en vervult steeds meer functies. Het lijkt misschien alsof dit recente ontwikkelingen zijn, maar de zoektocht naar de polyvalente gevel en integraal gebouwbeheer voert terug tot de Romeinen. Van komkommers tot geodesische koepels Dat glazen constructies bij uitstek geschikt zijn om warmte te creëren, was al vroeg bekend. Zo kweekten Romeinse keizers al komkommers in kassen. In de 18e eeuw hadden Nederlandse kassen al intelligente klimaatbeheersingssystemen die gebaseerd waren op ventilatie en temperatuurregeling. De echte architectonische uitdaging lag echter in het ontwerpen van glazen gebouwen die berekend waren op grote aantallen bezoekers en dus meer dan één functie moesten vervullen. Het door Joseph Paxton voor de wereldtentoonstelling van Londen in 1851 ontworpen Crystal Palace, dat model stond voor het Palm House in Kew Gardens, is in typisch 19e-eeuwse Victoriaanse stijl gebouwd, maar functionaliteit stond voorop. Crystal Palace had een vloeroppervlak van m 2 bij afmetingen van 564 bij 124 meter en het hoogste punt lag op 39 meter. De constructie van glas en ijzer bestond grotendeels uit geprefabriceerde en gestandaardiseerde delen die in hoogovens en glasfabrieken werden geproduceerd. Bovendien had de glazen constructie ingenieuze ventilatieschachten en ondergrondse verwarmingssystemen om de temperatuur te reguleren. Sindsdien zijn,

11 Palm House: Victoriaanse constructie van ijzer en glas 1 Metalen wand met beweegbare geometrische motieven van het Institut du Monde Arabe 3 11 vooral ook door de introductie van acrylische kunststoffen, adembenemend mooie constructies gemaakt, zoals het United States Pavilion in Montreal uit 1967 en het Regency Hiatt House in Atlanta van John Portman. Het Eden Project in Cornwall, Engeland, tilt de kassenbouw naar nieuwe hoogten. Dit complex bestaat uit verscheidene zelfdragende geodesische koepels die zijn opgebouwd uit honderden vijfhoekige en achthoekige panelen met diameters tot negen meter. Het frame bestaat uit gegalvaniseerde stalen buizen die zijn bekleed met drie lagen ETFE-folie. Inmiddels heeft het Eden Project een vergunning voor de bouw van een geothermische energiecentrale die genoeg energie zal opwekken om het gehele complex en 3500 huizen in de directe omgeving van warmte te voorzien. Duurzaam huis Maar wat als je erin wilde wonen? In 1920 leek dit idee nog ver weg. In 1920 verzuchtte Walter Benjamin: To live in a glass house is a revolutionary virtue par excellence. It s an intoxication, a moral exhibitionism, that we badly need! Het Glass House uit 1948 van Philip Johnson vervulde de stoutste dromen. Dit geheel glazen huis, dat geïnspireerd is door het werk van Mies van der Rohe, borduurt voort op de ideeën van Paul Scheerbart (1914). Het prachtige uitzicht op de omgeving en de hoge bouwkosten ontlokten Johnson de historische uitspraak: I have very expensive wallpaper. Dit huis was dan ook allesbehalve energiezuinig. Maar het motiveerde andere architecten om van daaruit verder te zoeken naar duurzamere varianten. In 2000 ontwierp de Duitse architect Werner Sobek zijn woning, de R128, in Stuttgart. Dit vier verdiepingen tellende huis is geheel recyclebaar, CO 2 -neutraal en voorziet in zijn eigen energiebehoefte. De modulaire gevels bestaan uit driedubbele glaspanelen met een U-waarde van 0,4 W/m 2 K. In Amsterdam ontwierp architect Hans van Heeswijk in 2011 zijn eigen

12 FOCUS 12 s Werelds eerste cirkelvormige wolkenkrabber in Abu Dhabi 6 Wanneer een gebouw en een gevel elkaar daadwerkelijk aanvullen, spreken we van zelfregulerende mechanismen die tot vrijwel alles in staat zijn

13 woonhuis. Hierbij is gebruik gemaakt van warmteen koudeopslag in de bodem, een warmtepomp en zonnecollectoren op het dak. Aan duurzaamheid is aandacht besteed door een efficiënt en compact ontwerp, goede isolatie, het optimaal benutten van aanwezige energie, en het gebruik van natuurlijke materialen. KRISTALLEN PALEIZEN Multifunctionele gevels vinden we vaak terug in architectonisch hoogstaande en technisch vernieuwende flatgebouwen. De glazen gevels moeten daar immers voldoen aan strenge eisen als het gaat om brandveiligheid, natuurlijke lichtinval en klimaatbeheersing. Uiteindelijk zijn alle ontwerpers van wolkenkrabbers met glasgevels schatplichtig aan Mies van der Rohe en zijn glazen toren uit Hoewel we vandaag de dag veel meer functies zouden opnemen in al die vierkante meters glas, droeg dit nooit gerealiseerde ontwerp in hoge mate bij aan de overtuiging dat een dergelijke architectuur de toekomst had en het is nog steeds een bron van inspiratie. Wel gebouwd is de door Philip Johnson ontworpen Crystal Cathedral, bestaande uit rechthoekige panelen van zilverkleurig glas, die aan elkaar zijn gelijmd met siliconenkit. Met deze glazen kerk stak Johnson niet alleen de gotische kerk in een nieuw jasje, maar ontwierp hij tevens een gebouw dat bestand was tegen een aardbeving van 8 op de schaal van Richter! De gevel kreeg geleidelijk ook tot taak het daglicht te filteren dat het gebouw binnenvalt. De meest doeltreffende manier om dit te bewerkstelligen is door externe zonweringssystemen aan te brengen. Deze systemen maken airconditioning deels overbodig zonder concessies te doen aan natuurlijke lichtinval. In 1982 slaagde Jean Nouvel hier wonderwel in met zijn ontwerp voor het Institut du Monde Arabe in Parijs. Dit gebouw bestaat uit beweegbare diafragma s die de hoeveelheid zonlicht die het gebouw binnenvalt regelen. Tegenwoordig gebruiken we veelal aluminium lamellen die worden bevestigd tegen de buitenkant van de gevel, wat de meest effectieve zonnewering vormt. MEER FUNCTIES De combinatie van botanische systemen en hoogbouwtechnieken bereikte in de jaren negentig een voorlopig hoogtepunt in de Commerzbank in Frankfurt van Norman Foster. Dit zestig verdiepingen tellende gebouw is opgedeeld in secties, elk met vier verdiepingen en een wintertuin. De dubbelwandige glasgevel heeft aan de binnenzijde ramen die kunnen worden geopend. De ruimte tussen beide wanden fungeert als een enorme warmtebuffer, gebruikmakend van de warmteopslagcapaciteit van de betonnen vloer, en staat centraal in de klimaatregeling van het hele gebouw. In Sofia zijn de Sopharma Litex Towers een goed voorbeeld van hoe al deze innovaties optimaal kunnen worden toegepast. De Litex Towers zijn uitgerust met een dubbelbeglaasde gevel, met in de spouwmuur ingebouwde zonneweringen. De buitenkant bestaat uit één enkele laag transparant glas. De binnenzijde van de gevel is bedekt met een transparante laag gehard dubbelglas. De gevel staat garant voor optimale warmteoverdracht door gebruik te maken van zonnelamellen die de UV-stralen weerkaatsen (in de zomer) en gebruiken om het gebouw te verwarmen (in de winter). Deze zogenaamde adaptieve gevel kan in vijf standen worden gezet. De gebouwen hebben hun eigen weerstation dat rapporteert over de veranderende klimaatcondities, waardoor het klimaat in verschillende delen van het gebouw afzonderlijk kan worden geregeld. Tevens kunnen gebruikers zelf de verlichting, ventilatie en verwarming van hun werkomgeving regelen. De bij deze projecten opgedane kennis is aangewend bij Puerta Venecia (L35 Arquitectos, 2012) en het gemeentehuis van Lazika (Architects of Invention, 2012). De dubbele gevel is inmiddels dusdanig ingeburgerd dat ingenieurs en architecten de lat alweer hoger leggen. Het door MZ Architects ontworpen hoofdkantoor van Al Dar in Abu Dhabi opgeleverd in 2010, is s werelds eerste ronde wolkenkrabber. Het afval in het gebouw wordt rechtstreeks naar een afvalverwerkingscentrum in de omgeving gestuurd voor hergebruik. Knappe koppen verdiepen zich momenteel in de mogelijkheden voor het gebruik van kogelvrij glas en de integratie van nog intelligentere systemen voor gebouwautomatisering. Laboratoria werken aan de ontwikkeling van gevels die energie opslaan of informatie overbrengen. Als we bedenken wat er allemaal nog mogelijk is wanneer gebouwen en gevels een nauwe wisselwerking aangaan, moeten we eigenlijk niet spreken van gebouwen maar van intelligente mechanismen die vrijwel alles kunnen. 13

14 project 14

15 15 Winkel centrum Puerto Venecia Vormen in een lagune Zaragoza, Spanje Tekst: Sander Laudy Fotografie: Marçal Font

16 Winkelcentrum Puerto Venecia gelegen aan de zuidrand van Zaragoza, is een vrij uitzonderlijke combinatie van strakke moderne vormen en een idyllisch aandoende morfologie. De vele schuine, rechte of ronde bouwdelen die samen het complex vormen, variëren in hoogte en zijn uitgerust met verschillende gevelmaterialen. Deze verscheidenheid wordt echter nooit chaotisch omdat de overkoepelende architectuur door zijn materiaalkeuze en het zorgvuldig samengestelde kleurenpalet eenheid aanbrengt. Het bureau L35, geleid door Jose Ignacio Galán en Jose Luís, heeft zo een coherent en rustig beeld gecreëerd waarin elke afzonderlijke winkel in dit winkelcentrum een eigen plek krijgt. De verwijzing naar Venetië komt tot uitdrukking in het hart van het complex. Hierin is een landschappelijk aangelegde lagune opgenomen, compleet met rietkragen. Hieromheen loopt een promenade waarvandaan de bezoeker de verschillende gedeelten van het complex betreedt. Omdat het accent in de beleving van het geheel zo expliciet op de buitenruimte ligt, ontstaat ook de uitdaging om het binnenste van het centrum zo licht en open mogelijk te maken. Het fenomeen van de binnenstraat is een algemeen geaccepteerde structuur voor winkelcentra, maar vaak lijken deze ruimtes eerder op bovenmaatse gangen dan op straten. Het zorgvuldig ontwerp van de daklichten en van de overige geveloppervlakken waardoor licht binnenkomt, maakt in deze gevallen het ontwerp tot een succes... of niet. Sculpturale lichtkokers Ontwerpen onder de Spaanse zon heeft namelijk voor- en nadelen. Het controleren van het binnenvallende zonlicht is belangrijk 16 De keuze van de kozijnen is uiteraard belangrijk om de openheid van het interieur te garanderen De weidse, landschappelijke lagune is een knipoog naar Venetië 4

17 17 Puerto Venecia is een unieke combinatie van slanke moderne vormen en een idyllisch ogende morfologie 2

18 18 Het architectenbureau heeft een samenhangende, serene visuele sfeer tot stand gebracht waarin elke winkel een eigen plaats heeft gekregen

19 19 5 Een reeks vierkante lichtbronnen is geïntegreerd in een plat dak 7 De architecten creëren de illusie dat het dak zweeft 6 De schuine gevel helt licht over 4 De keuze van materialen en kleuren zorgt voor eenheid om al te grote lichtcontrasten te vermijden. Noorderlicht en indirect licht zijn daarom essentieel en dat leidt in Puerto Venecia tot sculpturale lichtkokers en golvende glazen geveloppervlakken aan de noordzijde. Bij deze elementen was de keuze van de kozijnen uiteraard zeer belangrijk om de open ervaring van het interieur te garanderen. Zo zijn voor de grote geveloppervlakken van de verschillende vliesgevels Reynaers CW 50-profielen gebruikt, zoals bij het markante golvende dak van de hoofdgalerij in de noordflank van het complex. Deze architectonisch beeldbepalende structuur vroeg uiteraard om een zo discreet mogelijke verschijning van het onderliggende glasvlak, waar de dragende kolommen samenvallen met de kozijnen en waar ook automatisch te openen ramen in moesten worden opgenomen. De smalle CW 50 en de ruim bemeten ramen zorgen ervoor dat van binnenuit het dakoppervlak lijkt te zweven boven de buiten langsdrijvende wolken. Van buitenaf bepaalt dit bouwvolume de skyline van Puerto Venecia en neemt het een landschappelijke schaal aan. De ranke lijnen van de kozijnen verdwijnen volledig in het gereflecteerde hemeloppervlak, mede omdat het gevelvlak enigszins is gekanteld. Dit alles versterkt de sculpturale kwaliteit van deze gevel. Lichtpunten In de zuidoostvleugel van het complex bevindt zich een blok met een andere binnenstraat, waar het binnenhalen van natuurlijk licht wederom een leitmotiv is geweest voor het interieurontwerp. Hier zijn echter in een plat dak een serie vierkante

20 B B A A A: Schuine verticale doorsnede van draagbalk 4 B: Horizontale doorsnede van gemotoriseerd valraam 8 5 Façade: elementen A en B 6 De bouwdelen die samen het complex vormen, variëren qua hoogte, gevelmaterialen en vorm Electrisch bediend valraam 2. Motor 3. Staalconstructie 4. Moorea lamellensysteem 5. EPDM-afdichting 6. CW 50 alu on steel

21 21 lichtkokers geïntegreerd. Aan de buitenkant zijn ze rood-oranje geverfd en aan de binnenkant wit, teneinde zo effectief mogelijk het zonlicht te weerkaatsen. Bovendien zijn er voor de minder zonnige dagen en de avonden in de binnenkant tientallen kleine lichtpunten aangebracht, zodat deze elementen ook dan de taak als oversized lamp kunnen vervullen. Aan de bovenkant van deze kokers zijn wederom Reynaers-profielen toegepast en ook hier bevorderen ze een onbelemmerd contact met buiten, al gaat het in dit gedeelte van het complex om daglicht en niet om uitzicht. Dat uitzicht en het contact met de centrale buitenruimte, de lagune, zien we op andere punten in het gebouw en ook daar zijn de Reynaers kozijnen aanwezig, opgenomen in strakke raamvlakken. Daar versterken ze, met hun natuurlijk geanodiseerde kleur RAL 9006, het moderne karakter van het complex. Bovendien dragen ze ertoe bij dat dit immense winkelcentrum, ondanks zijn gefragmenteerde opbouw en de diverse architectonische expressies van de afzonderlijke gedeelten, voor de bezoeker steeds overzichtelijk blijft. Winkelcentrum Puerto Venecia Architect: L-35 Arquitectos, Barcelona Constructeur: Acieroid, Barcelona Hoofdaannemer: Eurofund Investments Zaragoza, (British Land, Londen en Orion Capital Managers, Zaragoza) Toegepaste Reynaers-systemen: CW 50, CW 50 alu on steel, CS 59, CS 59Pa/CD, ES 50, Moorea

22 project 22

23 Sculptuur op stalen poten 23 Lazika, Georgië Tekst: Viveka van de Vliet Fotografie: Nakanimamasakhlisi Photolab Gemeentehuis Lazika

24 24 Het is vrij uitzonderlijk dat een stad uit slechts één gebouw bestaat. Dat is het geval in Lazika, een stad die momenteel verrijst aan de oevers van de Zwarte Zee in Georgië. Het jonge Britse en Georgische architectenbureau Architects of Invention realiseerde een stalen gemeentehuis dat bestaat uit een centrale lobby, een trouwzaal, terras en kantoren. Zo verrees uit het moeras een drijvend sculpturaal gebouw op stalen poten. Het eerste gebouw in Lazika moest een gemeentehuis zijn, waarvandaan aan de toekomstige stadsontwikkeling kan worden gewerkt. Want Lazika moet uitgroeien tot één van de grootste steden van Georgië. Dat is althans de wens van de opdrachtgever, het ministerie van justitie in Georgië. We wilden dichtbij zijn natuurlijke precedent blijven: de moerasrijke omgeving, zegt Niko Japaridze, medeoprichter van Architects of Invention. In dit soort vochtige en zompige omgevingen werden vroeger hutjes zonder fundering op palen gebouwd. Hierdoor bleven de huisjes droog en werd er van onderaf geventileerd. Dat was de aanleiding om een serie drijvende objecten neer te zetten die verwijzen naar de lokale architectuur in dit waterrijke gebied. Ook Spatial City van Yona Friedman diende als inspiratiebron. De in Hongarije geboren Franse architect bouwde drijvende steden op enorme pilaren, die rond de jaren zestig van de vorige eeuw in verschillende vormen werden toegepast in grote wereldsteden. Ook in het Georgische project zien we verscheidene volumes die worden gedragen door een stalen frame dat in alle onderdelen van het ontwerp is geïntegreerd. De uitdaging was om een sculpturaal gebouw te realiseren dat bestond uit één materi-

25 3 Drijven op stalen stelten Het eerste gebouw in Georgië dat geheel bekleed is met stalen platen 1 De bouwdelen hebben verschillende functies 4 25 aal. Omdat de tijdsdruk bijzonder groot was - het stadhuis van 1500 m 2 werd in slechts 168 dagen opgetrokken - was geprefabriceerd staal de beste oplossing. Zo is dit het eerste gebouw in Georgië met een volledig stalen schil waarbij de bouwdelen drijven op stalen stelten, legt Japaridze uit. Voor de drie afzonderlijke bouwdelen, de trappen en de lift zijn echter het vliesgevelsysteem CW 50-SC en het raam- en deursysteem CS 77 gebruikt. Onzichtbaar verbonden volumes Het uitgangspunt was niet de massa, maar de lege ruimte als metafoor voor de nog niet bestaande stad. De leegte, waar nog geen herinnering bestaat waartoe de massa zich kan verhouden, zegt Japaridze. Dus in plaats van ruimte uit een bouwdeel te halen, draaiden de architecten het om: in een lege ruimte zijn bouwdelen geplaatst. De drie Hoofdingang met publieke functie Restaurant Kantoren Trouwzaal Bureau van de Burgerlijke Stand Openbaar Ministerie Energetica Techn. ruimten Opslagruimten Archief Cafetaria WC

26 26 De gebogen lijn van de trouwzaal lijkt op een hoefijzer 4 3 In de verticale kolom van rood glas gaat een lift schuil

27 27 De hoofdingang met een publieke functie 4 3 De bouwdelen hebben verschillende transparante kleuren en laten volop daglicht toe Verschillende bouwdelen zijn op elkaar geplaatst 1

28 28 verschillende delen functioneren onafhankelijk van elkaar en hebben een eigen ingang vanaf de straatkant. Van binnen hebben ze een bijna onzichtbare verbinding met elkaar. Zo gaat in de verticale kolom van rood glas een lift schuil. Wanneer je naar de onderliggende ruimte gaat, is het alsof je door een rode lens kijkt. Je ervaart meer leegte dan vaste vormen. Het eerste bouwdeel op de begane grond is de hoofdingang met een publieke functie. Het tweede bouwdeel is een trouwzaal met toegang tot een groot terras. Het derde bouwdeel drijft twintig meter boven de grond en bestaat uit kantoren waar gewerkt wordt aan de stadsontwikkeling. De volumes kregen een eigen gezicht al naar gelang de hoeveelheid daglicht. Om de openbare ruimte uitnodigend te maken, wordt een maximum aan daglicht toegelaten: alle vier de muren zijn transparant. De gebogen lijn van de trouwzaal lijkt op een in het gebouw gestoken hoefijzer en geeft een zekere mate van dynamiek. Wij zagen in dit ruimteschip een metafoor voor de eeuwige tijd/ruimte van het huwelijk, zeggen de architecten. De trouwzaal is een semi-transparant bouwdeel; vloer, muren en plafond zijn uit hetzelfde materiaal opgetrokken. Omdat in de bovenste laag de nadruk ligt op werken, is gekozen voor een meer gesloten massa van 35 bij 35 meter. De geperforeerde stalen platen tegen de façade van dit bouwdeel beschermen tegen de felle zon en laten ongeveer de helft van het daglicht binnen. Stalen poten in het moeras Samen met ingenieursbureau Engenuiti werd een oplossing bedacht om de tachtig kolommen te funderen in de meest problematische bouwgrond: moeras. Met behulp van de zogenoemde Structural Steel Framing Solution werden de poten waarop de volumes rusten tot 25 meter diep in de grond geschroefd, waarbij het gebouw bestand is tegen mogelijke aardbevingen en de naar verwachting stijgende zeespiegel door de opwarming van de aarde. groot economisch en commercieel centrum, moet Lazika uitgroeien tot één van de grootste steden van Georgië. Maar voorlopig bestaat Lazika nog enkel uit dit eenzame maar onmiskenbaar opvallende gemeentehuis. Kantoorgebouw Lazika Architect: Architects of Invention, Londen-Tblisi Opdrachtgever: Ministerie van Justitie, Georgië Ingenieur: Engenuiti.com, Londen / Progresi.com.ge Georgië Hoofdaannemer: Atak Engineering, Anagi Ltd. Constructeur: LG Glass, Tblisi Toegepaste Reynaers-systemen: CW 50-SC, CS 77 3 Uitzicht vanaf het bovenste bouwdeel Gevelsysteem CW 50-SC, middenstijl met ix van 2690 cm 4 7 Met de vestiging van een internationale haven voor tankers die via de Zijderoute van oost naar west varen, een marinebasis en een

29 29 6 Zonder toekomstige projectontwikkeling zal het Lazika-gebouw een eenzame verschijning blijven aan de kust Met behulp van de Structural Steel Framing Solution werden de poten waarop de bouwdelen rusten tot een diepte van 25 meter in de bodem geschroefd

30 project 30

31 Manchester, Verenigd Koninkrijk Tekst: Andrew Guest Foto s: Jill Tate Een baken voor studenten Studentenhuis 31

32 Nu het aantal studenten in het hoger onderwijs in het Verenigd Koninkrijk gestaag toeneemt, neemt ook de noodzaak toe om deze studenten onderdak te bieden. Ooit bouwden universiteiten zelf woonzalen, maar inmiddels heeft de particuliere sector zich toegelegd op deze markt waar de concurrentie steeds groter wordt. Student Castle is een nieuw bedrijf dat gespecialiseerd is in studentenhuisvesting en zich tot doel stelt het beeld van traditionele studentenhuizen te veranderen door tegemoet te komen aan de wensen van studenten in de 21e eeuw. 1 Great Marlborough Street is het tweede project van het bedrijf in het Verenigd Koninkrijk. 32 Met naar schatting studenten verspreid over de vier universiteiten die de stad telt, heeft Manchester naar schatting de grootste studentenpopulatie van Europa. Door het naar eigen zeggen hoogste studentenhuis in Europa en met zekerheid het op twee na grootste gebouw in Manchester te vestigen in het centrum van de stad, heeft Student Castle zich nadrukkelijk op de kaart gezet. Deze 37 verdiepingen tellende blikvanger had de directe omgeving en van de hele stad makkelijk kunnen ontsieren, maar de architecten van Hodder + Partners hebben een elegante oplossing vormgegeven die krachtig, zelfbewust en toch ingetogen is. De compacte locatie bevindt zich direct naast Oxford Road-station en het viaduct waarover de grootste spoorlijn door de stad loopt. Op de begane grond wordt het straatbeeld grotendeels bepaald door uit vijf etages bestaande 19e eeuwse fabriekspanden met rode bakstenen, waarvan vele zijn omgevormd tot een bonte mix van appartementen, clubs en bars; tussen deze bebouwing baant Medlock-rivier zich een weg door de stad. De sokkel van het gebouw wordt gevormd door een zes verdiepingen tellende plint die de hele diepte van de locatie (22 meter) in beslag neemt en tot aan de bovenzijde van het spoorwegviaduct en de belendende gebouwen aan de oostzijde in New Wakefield De bouwmassa valt uiteen in een cluster van vier torens die elk tot een verschillende hoogte reiken 1

33 Street reikt. De ranke constructie is grotendeels op deze plint gebouwd. Deze neemt nog geen vijftien meter van de locatie in beslag en is oostwest georiënteerd evenwijdig aan Great Marlboroug Street. Dat het gebouw de locatie niet overheerst, is te danken aan het slanke profiel aan de noord- en zuidzijde en aan het feit dat de bouwmassa uiteenvalt in een cluster van vier torens die elk tot een verschillende hoogte reiken. Dit knippen van de massa wordt nog versterkt doordat de architecten de ramen die de liftlobby s en de uiteinden van de gangen op elke verdieping verlichten, in doorlopende verticale lijnen hebben aangebracht die het onderscheid tussen de vier torens aan elke zijde van het gebouw accentueren. Een gebouw met vele gezichten Hodder + Partners hebben erg hun best gedaan om de verschillende zijden van het gebouw functioneel en dynamisch vorm te geven. Dit is deels bewerkstelligd door diep geprofileerde vliesgevels en de uitgekiende opstelling van de diverse ramen, aluminium panelen en ventilatieopeningen, daarbij optimaal gebruikmakend van de Reynaers CW 50 en CW 60 systemen, maar ook door De sokkel van het gebouw wordt gevormd door een zes verdiepingen tellende plint 2 De architecten van Hodder + Partners hebben een elegante oplossing vormgegeven die krachtig, zelfbewust en toch ingetogen is 33

34 34 Het contrast tussen de studentenwoontoren en de omringende gebouwen in Manchester is opvallend

35 35

36 36 het selectieve gebruik van met brons afgewerkte panelen om de dominante grijstinten te doorbreken. Het meest opvallende aan de buitenkant van het gebouw is het zachte patroon van 450 millimeter brede aardewerktegels die de grote, uit één stuk vervaardigde platen op alle zijden van het gebouw bekleden. Dankzij de willekeurige samenstelling met slechts vier kleuren voegt het gebouw zich naadloos in de skyline van Manchester. De ingenieus ingedeelde kamers en appartementen met elf verschillende indelingen bieden onderdak aan 540 studenten. De kamers zijn uitgerust met grote ramen - en weidse uitzichten. Hoewel geen van de ramen kan worden geopend (elke kamer wordt afzonderlijk geventileerd), kreeg het gebouw de BREEAM-classificatie Uitstekend, mede door het intensieve gebruik van warmtepompen en warmtewisselaars voor zowel ventilatie als warm water, evenals het krachtige driekamersysteem CS 68 van Reynaers voor isolatie en luchtdichtheid. Vision 50-deuren op de begane grond zijn geïntegreerd in een 24/7 bewakingssysteem waarbij alle gebruikers via een digitaal veiligheidssysteem toegang hebben tot deuren en liften. De skyline van Manchester bevat weliswaar reeds tal van kleinere torens die uitstijgen boven Victoriaanse molens, fabrieken en hoofdkantoren van verzekeringsmaatschappijen, maar 1 Great Marlborough Street is een rijzende ster aan het firmament die een nieuwe fase in de ontwikkeling van de stad inluidt en waarmee de stad een nieuwe economie bovenaan zijn agenda plaatst. Studentenhuis 1 Great Marlborough Street Architecten: Hodder + Partners, Manchester Opdrachtgever: Student Castle, Manchester Hoofdaannemer: Shepherd Construction, Manchester Constructeur: Cladtech, Farnborough Toegepaste Reynaers-systemen: CW 50, CW 60, CS 68, ES 50, Vision 50 PROJECTOPLOSSING BREEAM-classificatie uitstekend voor duurzame gebouwen Toegepaste systemen: Combinatie van CW 50 en CW 60 in verband met specifieke belastingsvereisten Ramen: ES 50, CS 68 Deuren: Vision 50 Projectbeschrijving: Op maat gemaakte kap van de middenstijl met een diepte van 405 mm Op maat gemaakte kappen om de aluminium panelen visueel uit te lijnen met de kapprofielen van de vliesgevel Onder de op de maat gemaakte kappen werd een holte aangebracht om het schoonmaken van het gebouw te vergemakkelijken Windbelastingen van liefst 2000 N/m² Beglazing: Verschillende formaten: 2665 mm x 1300 mm 2110 mm x 2385 mm 3200 mm x 1650 mm Horizontale profieldoorsnede draagbalk A Zetwerk horizontaal 2. Zetwerk verticaal 3. Vrije ruimte 4. Vliesgevelstijl 5. Terracotta gevelbekleding 6. Uitlijning 4 1 2

37 3 Accommodatie die tegemoet komt aan de wensen van 21e-eeuwse studenten Op maat gemaakte kapprofielen zorgen dat de geïsoleerde aluminiumpanelen uitgelijnd zijn met de afdekprofielen van de vliesgevel A 1 A 2 3 4

38 project 38

39 Narvil Hotel Serock, Polen Tekst: Maciej Czarnecki Foto s: Piotr Kopyt 39 Natuurlijke architectuur

40 Het Narvil-hotel is een nieuw luxe recreatiecomplex in het Poolse stadje Serock, veertig kilometer van Warschau. Een van de belangrijke aspecten van het complex is dat het een onderdeel vormt van een uniek landschap. Het Narvil-hotel is gelegen aan de Narewrivier vlakbij het Zegrzyńskie-meer, en wordt omgeven door een eiken- en sparrenbos. Er zijn in de buurt nog andere vakantieoorden en stranden die al jarenlang tot de meest geliefde vakantiebestemmingen van de inwoners van Warschau behoren. Het Narvil-hotel werd tussen 2010 en 2012 ontworpen door Konrad Rubaszkiewicz en Monika Ambrożej van architectenbureau KM Rubaszkiewicz in samenwerking met de architecten Anna Wilk en Rafał Pieton. Het hotel kenmerkt zich door zijn ruime service en dienstenaanbod, weelderige standaarden en de hoge kwaliteit van het meubilair, en biedt klanten talloze vormen van entertainment. Het hotelgedeelte bestaat uit 332 kamers en appartementen. Er is een groot zwembad met sauna s, spa s en een loungegedeelte. Het complex biedt diverse sportfaciliteiten zoals een gymzaal, een squash- en bowlingbaan en een biljartcentrum. Tot de uitgebreide cateringdiensten behoren een café, een cafetaria en één 600 m 2 groot restaurant dat zich uitstrekt over drie verdiepingen en 40 De dynamiek van de constructie wordt extra benadrukt door de witgekleurde elementen tussen de ramen

41 plaats biedt aan maximaal 450 gasten. Het Narvil Hotel is tevens een groot congrescentrum met alle vereiste voorzieningen voor diverse typen congressen, seminars, cursussen en andere evenementen. Het complex bestaat uit 32 vergaderzalen verspreid over drie verdiepingen. De grootste zaal heeft een oppervlak van 1650 m 2, is zes meter hoog en kan worden verdeeld in zes kleinere ruimten. De vergaderruimten zijn stuk voor stuk uitgerust met alle vereiste hulpmiddelen en multimediasystemen. In de nabijheid van het complex bevinden zich tennisbanen en een parkeergarage met meerdere niveaus. Gasten kunnen zich vermaken in de natuur rondom het hotel. Aan de oever van de Narew-rivier bevindt zich een strandje. Er zijn plannen voor de bouw van een jachthaven in de komende jaren, waardoor hotelgasten watersporten kunnen gaan beoefenen. Het gebied rondom het project biedt grote mogelijkheden. In 1963 werd bij de samenloop van twee rivieren een groot stuwmeer aangelegd: het Zegrzyńskie-meer. In de daaropvolgende jaren verrezen in het gebied rondom het stuwmeer talloze recreatiefaciliteiten, jachthavens en sportcomplexen. Vele daarvan zijn inmiddels zozeer verouderd dat ze hun primaire functies niet langer kunnen vervullen. Sommige zijn gesloten of ge- Het gebruik van natuurlijke materialen komt mede tot uiting in de groene daken 4 41

42 42 Boomtakken stonden model voor de geometrische textuur van de gevel

43 43 1 Een karakteristiek element van het gebouw is de gevel met zijn complexe, dynamische structuur

44 Een karakteristiek element van het gebouw is de gevel met een complexe, dynamische structuur 3 Natuur en architectuur zijn versmolten tot één geheel 44 sloopt, andere zijn nog steeds operationeel, terwijl het niveau van de dienstverlening is gedaald. Een nieuw hotel kan het toerisme in het gebied wellicht nieuw leven inblazen en zal ongetwijfeld de belangstelling wekken van andere investeerders. Er is een scherp contrast tussen de architectuur van het Narvil-hotel en de natuurlijke omgeving. De modernistische bouwstijl van de nabijgelegen recreatiecentra heeft slechts vage raakvlakken met de lokale gebouwen. Het hotel is veel moderner uitgevoerd dan veel andere nieuwbouwprojecten in het gebied. De architecten hebben modieuze bouwstijlen van over de hele wereld op originele wijze verwerkt en tegelijkertijd de nodige terughoudendheid in acht genomen. Ze hebben gebruik gemaakt van moderne technologie zonder het unieke natuurlijke patroon van het gebied te doorbreken. Organische gevel Een karakteristiek element van het gebouw is de gevel met een complexe, dynamische structuur. Volgens de meest gangbare ontwerpaannames is de gevel een weerspiegeling van het bos. Voor de geometrische textuur van de gevel stonden drie takken model. Dankzij het gebruik van deze organische structuur konden de ontwerpers het algemeen toegankelijke vergader- en recreatiegedeelte duidelijk onderscheiden van de voor bewoning bestemde vleugel. De bouw van een dusdanig complexe glasconstructie vereiste geavanceerde technologie en een volmaakte beheersing van de details. Een belangrijk aspect van het ontwerp was de duidelijke scheiding tussen de organische

45 3 Modieuze bouwstijlen 45 structuur en de sobere vormen die zijn gebruikt in andere delen van het gebouw. De dynamiek van de structuur wordt benadrukt door de witgekleurde elementen tussen de ramen. Andere delen van het gebouw bezitten een eenvoudig vensterpatroon of dienen als achtergrond voor een expressieve vorm doordat ze in donkere tinten zijn gekraagd. Om de horizontale samenstelling verder te benadrukken, zijn grote glasplaten en transparante glazen rails gebruikt, die bij de bogen van de terrassen bestaan uit gebogen glas. Het Narvil-hotel is gebouwd met natuurlijke materialen zoals steen, hout, glas en beton. Daardoor zijn natuur en architectuur tot één geheel versmolten, getuige de groene daken, met wilde bloemen begroeide terrassen en verantwoorde vormgeving van het omringende landschap. Veel oude bomen zijn behouden. Deze zijn vanuit het gebouw zichtbaar dankzij de transparante gevel. Door het gebruik van geavanceerde technologieën kon de kwaliteit van het omringende natuurlandschap worden benadrukt, wat vooral bij recreatie- en vakantiefaciliteiten van groot belang is. Narvil Hotel Architect: KM Rubaszkiewicz Sp. z.o.o., Warschau Hoofdaannemer: Budimex S.A., Warschau Constructeur: Bogard Ryszard Szulc i Wspólnicy, Warschau Toegepaste Reynaers-systemen: CW 50, CW 50-SC, CS 77, CS 59Pa, CP 155-LS

46 project 46

47 Zakencentrum met glamourgevel 101 TOWER Kiev, Oekraïne Tekst: Kseniya Dmytrenko Foto s: Alexander Koval, Oleg Gerasymenkoo 47

48 101 Tower, gelegen op een steenworp afstand van de historische wijk met de Nationale Universiteit en botanische tuin, combineert in zijn ontwerp functionele en esthetische eigenschappen. Het compacte en elegante gebouw beslaat een totaal vloeroppervlak van m² en biedt gebruikers en bezoekers van buitenaf volop openbare ruimte, waaronder een restaurant, fitnesscentrum, bank en parkeerfaciliteiten. Het zakencentrum onderscheidt zich door de gevel van glas en aluminium die is uitgerust met een uniek patroon van zilverkleurige strips. Deze gevel maakt een typisch kantoorgebouw tot een architecturale blikvanger in de Oekraïense hoofdstad. De toren moest 32 etages en een ondergrondse parkeergarage met vijf niveaus omvatten. Aangezien het perceel gelegen was in het overstromingsgebied van de Lybed-rivier werd het oorspronkelijke plan echter verworpen vanwege de hoge bouwkosten. Uiteindelijk werd het bovengrondse parkeerterrein geïntegreerd in een 27 etages tellende hoogbouw die rust op een zogenoemd stylobaat - de bovenste trede van het getrapte platform waarop vroeger tempelzuilen werden gebouwd - van zes verdiepingen. Qua indeling is 101 Tower een typisch kantoorgebouw ontworpen om het vloeroppervlak zo efficiënt mogelijk te benutten. De toren omvat een functionele kern met tien liften en sanitairblokken. Elke verdieping 48 Het gebouw draagt een blauw krijtstreeppak 4

49 Een typisch kantoorgebouw is omgevormd tot een architecturale blikvanger in de Oekraïense hoofdstad 2 49

50 50 De parkeergarage is bekleed met glas in een helblauwe tint waardoor deze naadloos aansluit op het zakelijke uiterlijk van het gebouw

51 51 3 De 27 etages tellende hoogbouw rust op een stylobaat van zes verdiepingen

52 52 telt m² flexibele kantoorruimte die op diverse manieren kan worden opgesplitst en verhuurd. Daarnaast werden twee schaartrappen aangebracht om de functionele ruimten van het gebouw goed te kunnen bereiken. Ondanks de minimalistische vormgeving heeft de toren een open en levendige uitstraling, niet alleen voor de gebruikers maar ook voor bezoekers van buiten. Achter de draaideur die toegang biedt tot het gebouw bevindt zich een transparante ontvangsthal, een prachtige lege ruimte met een rustige combinatie van grijze, witte en zilverkleurige oppervlakken. Een beglaasde vliesgevel biedt naar alle kanten uitzicht. Er is een gezellige lounge om even uit te rusten, evenals een restaurant, een bank, een bloemist en een schoonheidssalon. Het gebouw trekt extra bezoekers met een fitnesscentrum van m² op de zesde etage, met naast andere sport- en vrijetijdsfaciliteiten een 25-meterbad. Dankzij de vergaderzaal op de zevende verdieping is de toren een geschikte locatie voor het organiseren van grote bedrijfs- en publieksevenementen. De meerdere niveaus tellende parkeergarage voor 259 auto s is ook beschikbaar voor gebruik door gasten. Unieke gevel Met volop openbare en facilitaire voorzieningen heeft de toren het omliggende gebied met oude fabrieksgebouwen en een warmtecentrale ontegenzeggelijk verlevendigd. De ontwikkelaars wilden het gebouw echter ook voorzien van markante architecturale kenmerken, wat kon worden bewerkstelligd door een unieke gevel. Oorspronkelijk waren er ongeveer tien varianten voor het gevelontwerp; uiteindelijk werd gekozen voor een ultramodern concept, voorgesteld door architectuurgroep Archimatika en ontwikkeld door architectuurbureau A. Koval. De technische oplossing van constructeur Evroviknobud kwam als beste uit de bus via een uiterst competitieve aanbestedingsprocedure. De vliesgevelsystemen die zijn gebruikt voor de gevel gelden als de optimale oplossing voor dit type gebouwen. Structurele, energie-efficiënte beglazing met naar buiten openende valramen biedt veiligheid zonder de architect in zijn creatieve vrijheid te beperken. Het was niet eenvoudig om de achttien opengaande gedeelten, met een gewicht van 300 kilo per raam, op elke verdieping aan te brengen. De grootste uitdaging was echter het ontwerp van zilverkleurige strips, die in een onregelmatig patroon over de gevel verspreid zijn. Bij hun zoektocht naar een oplossing verwierpen de constructeurs uiteindelijk een eerder toegepaste variant met cassettescherm. In plaats daarvan werden de strips op de aangebrachte beglazing geverfd met behulp van de zeefdruktechniek. Enerzijds kon hierdoor van buitenaf een visueel effect van ritmische stroken worden gecreëerd, terwijl anderzijds de geveldoorkijk van binnen het gebouw werd geoptimaliseerd door de suggestie van verticale lamellen. De beglazing van de stylobaat is van een ander type: deze combineert verticale en schuin aangebrachte glasplaten die de omgeving van het gebouw weerspiegelen. De parkeergarage is bekleed met glas in een helblauwe tint, waardoor deze naadloos aansluit op het puur zakelijke uiterlijk van het gebouw, dat een aanwinst vormt voor het gebied rondom het centrale treinstation. Overdag lijkt het alsof het gebouw een blauw streepjespak draagt, terwijl de gevelmassa geleidelijk verdwijnt als de zon ondergaat en enkel noorderlichten nog de hemel opluisteren. 101 Tower Business Centre Architecten: Architectuurbureau A. Koval, architectuurgroep Archimatika (gevelconcept) Investeerder: K.A.N Development Aannemer: K.A.N Stroy, Kiev Constructeur: Evroviknobud, Kiev Toegepaste Reynaers-systemen: CW 50, CS 77

53 53 6 Het gebouw heeft een unieke gevel Bij zonsondergang verdwijnt de gevelmassa geleidelijk en luisteren alleen nog de noorderlichten de hemel op

54 innovaties Nieuwe vouwdeur Mensen zoeken voortdurend naar manieren om hun woonruimte al dan niet nieuw optisch te vergroten. Met het nieuwe innovatieve vouwdeursysteem CF 68 kan dat. CF 68 is een kleinere variant van het CF 77- systeem. Het heeft net als CF 77 talloze openingsmogelijkheden, maar is beperkt tot een maximale hoogte van 2,5 meter, terwijl CF 77 tot drie meter hoogte kan worden toegepast. Buitenlicht Met CF 68 kan de ruimte worden geoptimaliseerd, mede doordat de vouwwand volledig weg kan worden geschoven, wat niet mogelijk is met een standaard schuifdeur. Zo wordt volop daglicht binnengelaten en lijkt het of buiten en binnen één transparant geheel zijn. CF 68 is daarom niet 54 De vouwwand kan volledig worden weggeschoven 2 Het eerste paneel van de vouwdeur kan als ingang dienen zonder het gestroomlijnde uiterlijk van het vouwsysteem aan te tasten alleen uitermate geschikt voor gebruik in woonkamers, maar ook in restaurants en cafés met een terras. Esthetisch en effectief ontwerp CF 68 heeft een esthetisch en elegant ontwerp. Dankzij het sluitsysteem kan het eerste element van de vouwdeur als ingang dienen zonder alle elementen in beweging te hoeven zetten. Wat thermische prestaties betreft doet CF 68 niet onder voor CF 77. Het systeem levert een hoge thermische isolatie. Een glasdikte tussen de 24 en 52 mm is mogelijk voor zowel dubbele als driedubbele beglazing. Daarnaast biedt CF 68 nieuwe profielen, accessoires en een aanpasbaar frame, speciaal ontworpen voor vouwdeursystemen, alsmede vier verschillen-

55 de bodemoplossingen: van volledig vlak met de vloer tot aan een variant met een hoge waterdichtheid, geschikt voor woningen aan de kust en appartementen. Purity handgrepen CF 68-vouwdeuren met de fraai vormgegeven Purity-handgrepen worden op dezelfde manier gesloten als vouwdeuren uit het CF 77-assortiment. Deze exclusieve handgrepen zijn gemaakt van het gloednieuwe materiaal Pura * waarvoor Reynaers wereldwijd exclusiviteit heeft verworven. Purity was al beschikbaar voor deuren, ramen en schuifdeuren en nu dus ook voor deze nieuwe vouwdeuren. UITGEBREID GAMMA BRAND- WERENDE OPLOSSINGEN De veiligheid van de mensen in een gebouw staat voorop bij noodgevallen, zoals het uitbreken van brand. Reynaers biedt een breed assortiment brandveilige oplossingen voor gevels (CW 50-FP), scheidingswanden en deuren (CS 77-FP). Door recente technische ontwikkelingen kunnen zelfs zeer grote glaspartijen worden toegepast in brandvertragende deuren en scheidingswanden. Brandvertragende functie De brandvertragende scheidingswanden en deuren zorgen ervoor dat Reynaers een veilige 55 CF 68 Concept Folding 4 Brandveilige oplossingen voor grote glaspartijen 1 evacuatie en vluchtroute gedurende dertig tot zestig minuten kan garanderen tijdens een brand. De deuren en glazen scheidingswanden (CS 77-FP) tussen de verschillende ruimtes vertragen de snelheid waarmee het vuur zich door het gebouw verspreidt. Elementen in det buitenschil zoals deuren en gevelsystemen, beschermen aangrenzende gebouwen en vertragen brandoverslag naar bovenliggende verdiepingen. Extreme afmetingen De uitdaging is om veiligheid en vrijheid in architectuur met elkaar te combineren. Daarom zijn de maximale afmetingen van Reynaers systemen vergroot en zijn glaspartijen tot vier