Kinderrechten uit de kinderschoenen. Handleiding voor vormingswerkers: met gemeentepersoneel aan de slag rond kinderrechten
|
|
- Dina van der Horst
- 2 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Kinderrechten uit de kinderschoenen Handleiding voor vormingswerkers: met gemeentepersoneel aan de slag rond kinderrechten
2 Kinderrechten uit de kinderschoenen. Handleiding voor vormingswerkers: met gemeentepersoneel aan de slag rond kinderrechten Tekst: Marleen Van Schoor Tekeningen: Siegfried Verhaert Werkten verder mee: Annick Denys - KOOGO Marc Laquière - Federatie van de Marokkaanse Verenigingen Leen Lesire - YWCA-Antwerpen vzw Gerda Moeneclaey - Universiteit Gent Wim Taelman - VORMEN vzw Jana Thiers - Stedelijke Jeugddienst Ter Lo, stad Antwerpen Hilde Timmermans -Gezinsbond Mieke Van Geel - Stedelijke Jeugddienst Ter Lo, stad Antwerpen Maakt naast deze handleiding ook deel uit van dit educatief aanbod: Kinderrechten uit de kinderschoenen. Brochure voor gemeentepersoneel. Te downloaden via Verantwoordelijke uitgever: vormen vzw expertisecentrum mensenrechten- en kinderrechteneducatie Vlaanderen Patriottenstraat Antwerpen Tel.: D/2008/9259/16 ISBN , VORMEN vzw Kinderrechten uit de kinderschoenen 2
3 Kinderrechten uit de kinderschoenen Binnen het educatief project Kinderrechten, een opdracht voor volwassenen wordt het kinderrechtenverdrag ruimer gezien dan een louter juridisch gegeven en toegankelijker gemaakt. Het kinderrechtenverdrag geldt voor alle kinderen van 0 tot 18 jaar. In dit pakket kinderrechten UIT de kinderschoenen worden kinderrechten binnen het gemeentebeleid geplaatst. Naast deze handleiding is er de brochure met achtergrondinformatie over mensenrechten, kinderrechten en de implementatie van het kinderrechtenverdrag in een gemeente of stad. De bedoeling is om met dit pakket een positieve houding ten aanzien van kinderrechten te ontwikkelen. Dit educatief pakket kan je downloaden op Om bij gemeentepersoneel kinderrechten bespreekbaar te maken vind je hier werkvormen, materiaal en informatie die ondersteunen bij het opzetten van een vormingsaanbod voor het personeel van steden en gemeenten. Inhoud Opzet 4 Schema vorming 6 Vorming 7 Voorbereiding van de vorming 7 Kennismaking 7 Inleiding en uitgangspunten 8 Opwarmers 9 Verdieping: Kinderrechten nader bekeken 11 Afsluiting en/of evaluatie 13 Bijlagen 12 Bijlage 1: Kinderrechtentekeningen 14 Bijlage 2: Kinderrechtenkaartjes 15 Bijlage 3: Stellingen over kinderrechten 16 Bijlage 4: Brieven uit de gemeente 17 Bijlage 5: Leesvoer over kinderrechten 20 Kinderrechten uit de kinderschoenen 3
4 Opzet > Hoe breng je in je gemeente kinderrechten op de agenda? Wij proberen met dit vormingspakket voornamelijk inhoudelijke en methodologische ondersteuning te geven over kinderrechten. Toch willen we hieronder enkele tips geven om het thema kinderrechten bespreekbaar te maken in de gemeente en personeel te bereiken. > Enkele tips voor het opzetten van een succesvolle vorming rond kinderrechten: 1 Zorg ervoor dat er een verband is met de kinderen: activiteiten op school, in de jeugdbeweging, in de muziekschool of de sportclub rond kinderrechten waarvan je foto s of andere resultaten laat zien, een toneeltje rond kinderrechten dat door de kinderen werd voorbereid, kunstopdrachten met kinderrechten als thema, een tentoonstelling die door de kinderen werd gemaakt, aanleg van speelruimte, verkeersveiligheid 2 Verzin een aantrekkelijke titel voor het vormingsaanbod. 3 Bijvoorbeeld: Kinderrechten in onze gemeente. Geen kinderspel. 4 Leg in de uitnodiging ook het verband met het gemeentebeleid. Hoe kunnen kinderrechten een plaats krijgen binnen het beleid? 5 Plaats de kinderrechten naast de kinderplichten. 6 Kinderen kunnen een vormingsavond inleiden en bijvoorbeeld komen vertellen wat zij reeds rond kinderrechten deden. 7 Stuur een brief, maak affiches en illustreer met kinderrechtentekeningen. Je kan ze vinden op 8 Betrek de jeugdconsulent(en) bij het voorbereiden van een vormingsaanbod, zij kunnen als motor dienen. 9 Koppel een vormingsaanbod over kinderrechten aan een reeds bestaande activiteit en selecteer de hier bijhorende rechten. Bijvoorbeeld: Bij de opening van een speelstraat kan de nadruk gelegd worden op het kinderrecht: Elk kind heeft recht op spel en vrije tijd. 10 Breng het thema kinderrechten in verband met een bepaalde dag of evenement, of maak de koppeling met een bepaald thema. Suggesties vind je op pagina 4. De verschillende kinderrechten staan opgesomd en kort uitgelegd op pagina 15 e.v. van Kinderrechten uit de kinderschoenen (te downloaden van: Kinderrechten uit de kinderschoenen 4
5 JANUARI DE ANTI-PESTWEEK (RECHT OP GELIJKE BEHANDELING) MAART DE JEUGDBOEKENWEEK 22 WERELDWATERDAG APRIL 7 DE WERELDGEZONDHEIDSDAG MEI 15 INTERNATIONALE DAG VAN DE FAMILIE 21 WERELDDAG VAN DE CULTURELE DIVERSITEIT JUNI 20 WERELDVLUCHTELINGENDAG OKTOBER DE VLAAMSE VREDESWEEK 16 WERELDVOEDSELDAG 17 INTERNATIONALE DAG VAN HET VERZET TEGEN DE ARMOEDE NOVEMBER 20 DAG VAN DE KINDERRECHTEN 25 DAG VAN DE ELIMINATIE VAN GEWELD TEGEN VROUWEN DECEMBER 10 MENSENRECHTENDAG Kinderrechten uit de kinderschoenen 5
6 Schema vorming Je vindt hieronder een handig schema om zelf een vorming uit te werken. Dit is een vormingsaanbod van 1,5 uur als je 1 opwarmer, 1 verdiepingswerkvorm en 1 afsluiter selecteert. Als je een uitgebreider vorming wilt, kan je kiezen voor meerdere werkvormen. Tijd Inhoud 1 Voorbereiding van de vorming Inspiratie: pagina Kennismaking Namenronde - Beginsituatie inschatten Inspiratie: pagina Inleiding en uitgangspunten Inspiratie: pagina Opwarmer Maak je keuze uit de verschillende opwarmers op pagina Korte pauze 40 5 Verdieping Maak je keuze op pagina 10: Werken met brieven? Discussiëren met stellingen? Praten aan de hand van kinderrechtentekeningen? 10 6 Afsluiter Kies een afsluiter op pagina Informatie aan de hand van brochure Kinderrechten uit de kinderschoenen. Kinderrechten uit de kinderschoenen 6
7 VORMING 1 Voorbereiding van de vorming > Tips voor de inkleding van het lokaal Je kan de verschillende kinderrechten op A4 of A3 formaat afdrukken en dit als placemat gebruiken (zie Je kan de kinderrechten als een soort tentoonstelling aanbrengen in het lokaal of in de gang. Hierbij kan je ook de teksten uit de brochure Kinderrechten uit de kinderschoenen gebruiken (pagina 3 en 5). Als er tafels aanwezig zijn, kan je bierviltjes gebruiken waarop je een kinderrecht kleeft. Je kan tijdens het onthaal het kinderrechtenlied laten horen (te vinden op 2 Kennismaking > Materiaal Eventueel etiketten (om namen op te schrijven), flap en stift. > Verloop Iedereen zegt zijn naam en vertelt kort iets over wat hij/zij van de vorming verwacht. Als begeleider kan je de deelnemers laten verwoorden wat kinderrechten hen zegt: Kinderrechten doen me denken aan. Kinderrechten uit de kinderschoenen 7
8 3 Inleiding en uitgangspunten van de vorming In deze vorming willen wij kennismaken met de rechten uit het kinderrechtenverdrag en hierbij steeds de vraag stellen: Hoe ver gaat dit recht? Kunnen we daar een plicht tegenover plaatsen? Kinderen hebben rechten, maar weten wij altijd wat ze betekenen of kennen wij de draagwijdte ervan? We proberen inzicht in te krijgen in de visies, wensen en gedachten van het kind als zingever. We proberen de leefwereld van het kind te begrijpen. De uitdaging is om de behoeften van het kind in evenwicht te brengen met de noden van de samenleving. De rechten bekijken vanuit hun actueel bestaan: het hier en nu aspect. De rechten zien als voorwaarde voor de ontwikkeling van kinderen. We zien kinderen en volwassenen als gelijkwaardig. Met respect voor iedereen, respect voor verschillen, opnemen van de eigen verantwoordelijkheid in de samenleving, gelijke behandeling van iedereen, vrijwaring van de rechten van volgende generaties, verbondenheid en solidariteit. Kinderrechten uit de kinderschoenen 8
9 4 Opwarmers > Doelstelling Kennismaken met de verschillende kinderrechten. OPWARMER 1 Eén van de velen > Materiaal 17 kinderrechtentekeningen: zie Bijlage 1. > Verloop Iedere deelnemer kiest één kinderrechtentekening uit die hem/haar het meest aanspreekt. In grote groep of in kleine groepjes wordt verteld over het uitgekozen kinderrecht, met de groep wordt geraden over welk recht het gaat. Variatie: Het kan ook leuk zijn om het kinderrecht te laten uittekenen of te laten uitbeelden en de hele groep te laten raden. OPWARMER 2 Krantenkoppen > Materiaal Krantenartikels over kinderen: Je kan zelf op zoek gaan naar artikels met situaties waarin kinderrechten gerespecteerd of geschonden worden, of waarin kinderen opkomen voor hun rechten. Je kan de krantenknipsels gebruiken uit de brochure voor gemeentepersoneel: Kinderrechten uit de kinderschoenen (pagina 3). > Verloop Hang de krantenartikels omhoog in het lokaal. Je kan ook van de krantenartikels een placemat maken, als er tafels beschikbaar zijn. De deelnemers wandelen 5 minuten rond of krijgen 5 minuten de tijd om 1 krantenartikel uit te kiezen dat hen treft. Naar de groep toe verwoorden ze waarom ze dat artikel hebben gekozen of wat hen geraakt heeft. Kinderrechten uit de kinderschoenen 9
10 OPWARMER 3 Gedicht Klein van Bart Moeyaert > Materiaal Gedicht Klein van Bart Moeyaert. Je kan het gedicht ook terugvinden in de brochure Kinderrechten uit de kinderschoenen (pagina 5). > Verloop Wat zegt dit gedicht over kinderen? Wat zegt dit gedicht over kinderrechten? Welk recht vind je erin terug? Wat is volgens jou de boodschap van het gedicht? OPWARMER 4 Kinderrechtenquiz Een snelle quiz kan helpen als smaakmaker, om mensen nieuwsgierig te maken en honger doen te krijgen naar meer. Hier alvast enkele vragen, je kan ook aan de hand van de brochure nog andere vragen bedenken. Waar komen de kinderrechten vandaan? Wanneer is het kinderrechtenverdrag opgesteld? Wanneer is de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens aangenomen? Ken jij een organisatie of persoon die opkomt voor kinderrechten? Ken jij een film of een boek over kinderrechten? Welk recht zouden volgens jou alle kinderen zeker moeten hebben? Meer uitleg over het kinderrechtenverdrag en het mensenrechtenverdrag vind je vanaf pagina 6 t.e.m 9 in de brochure Kinderrechten uit de kinderschoenen. Kinderrechten uit de kinderschoenen 10
11 5 Verdieping: Kinderrechten nader bekeken > Doelstelling Toepassen van de kinderrechten op het gemeentebeleid. Een onderscheid kunnen maken tussen ontwikkelingsrechten, beschermingsrechten en participatierechten. VERDIEPING 1 Werken met kinderrechtentekeningen > Materiaal Kinderrechtentekeningen: zie Bijlage 1. Brochure Kinderrechten uit de kinderschoenen (vanaf pagina 15: Kinderrechten op een rij). > Verloop Je kan doorgaan op het uitgekozen kinderrecht van opwarmer 1 of je geeft een aantal minuten de tijd om een kinderrecht te laten uitkiezen uit de uitgestalde kinderrechten. Je stelt dan de volgende vragen: Is dit kinderrecht voor jou persoonlijk belangrijk? Denk je dat alle mensen dit belangrijk vinden? Kom je met dit kinderrecht in aanraking tijdens het uitoefenen van je functie? Geldt dit kinderrecht voor jou in ons land? Waarom wel/niet? Dit kan in kleine groepjes (2 tot 4 deelnemers) besproken worden. Nadien kan dan in plenum gevraagd worden of iemand iets uit de bespreking in kleine groepjes wil vertellen. Onderstaande vragen kunnen helpen bij het gesprek. Met welke kinderrechten kom je in je dagelijks leven het vaakst in aanraking? Vind je deze kinderrechten relevant? Welke kinderrechten zijn op dit ogenblik actueel? Kinderrechten uit de kinderschoenen 11
12 VERDIEPING 2 Brieven van ouders > Materiaal Brieven uit de gemeente: zie Bijlage 3. Je kan hier uiteraard zelf meer toepasselijke brieven gebruiken voor de groep waarmee je werkt. > Verloop De deelnemers gaan in kleine groepjes één brief bekijken. Ze formuleren een antwoord op de vraag van de schrijver. In plenum worden de verschillende brieven besproken. De begeleider kan gebruik maken van de achtergrondinformatie in de brochure om het gesprek te begeleiden. VERDIEPING 3 Discussie > Materiaal Stellingen: zie Bijlage 4. Brochure Kinderrechten uit de kinderschoenen (pagina 15 e.v.). > Verloop Je kan de groep indelen in kleinere groepjes en elke groep een stelling geven. Zo krijgt een groter aantal deelnemers de kans om iets te vertellen. Elk groepje bespreekt de stelling die het kreeg, beslist of het akkoord gaat of niet, en waarom. Daarna wordt dit met de hele groep besproken en worden interessante gedachtewisselingen die zich bij de bespreking van de stellingen afspeelden ook naar voren gebracht. Kinderrechten uit de kinderschoenen 12
13 6 Afsluiting en/of evaluatie AFSLUITER 1 Begin en einde > Materiaal Kinderrechtentekeningen: zie Bijlage 1. > Verloop Je kan de deelnemers opnieuw laten kiezen tussen de verschillende kinderrechten en vragen of ze nog hetzelfde kinderrecht kiezen als in het begin. Ze kunnen dan kort hun keuze uitleggen. AFSLUITER 2 Kleine competitie > Materiaal 4x17 kinderrechtenkaartjes 17 kinderrechtenkaartjes: de kaartjes uit Bijlage 2 op geel papier/karton afgedrukt. 17 kinderrechtenkaartjes: de kaartjes uit Bijlage 2 op wit papier/karton afgedrukt. 17 kinderrechtenkaartjes: de kaartjes uit Bijlage 2 op groen papier/karton afgedrukt. 17 kinderrechtenkaartjes: de kaartjes uit Bijlage 2 op blauw papier/karton afgedrukt. 17 kinderrechtentekeningen: zie Bijlage 1. > Verloop De 17 kinderrechtentekeningen worden opgehangen in de ruimte. De deelnemers worden in 4 groepen verdeeld en krijgen per groep de 17 kaartjes met kinderrechtenteksten. Iedere groep krijgt een andere kleur. Het is de bedoeling dat ze zo snel mogelijk de tekst bij de bijhorende tekening plaatsen. AFSLUITER 3 Verdere toelichting Om de vorming volledig af te ronden kan de brochure Kinderrechten uit de kinderschoenen verder toegelicht worden. Je kan dieper ingaan op het informatieluik (pagina 24). Zie ook bijlage 5: Leesvoer over kinderrechten. Kinderrechten uit de kinderschoenen 13
14 Bijlagen BIJLAGE 1 Kinderrechtentekeningen De tekeningen kunnen gedownload worden van Hieronder vind je een miniatuurversie ervan. Kinderrechten uit de kinderschoenen 14
15 BIJLAGE 2 Kinderrechtentekeningen De kaartjes kunnen gedownload worden van Hieronder vind je een miniatuurversie ervan. Kinderrechten uit de kinderschoenen 15
16 BIJLAGE 3 Stellingen over kinderrechten Kinderen moeten betrokken worden bij alle thema s in de gemeente die hen aanbelangen. Participatie van kinderen en jongeren heeft vooral te maken met het kunnen uitspreken van hun eigen mening. Kinderen mogen deelnemen aan een manifestatie of een actiegroep en hierover in de media uitspraken doen. Een kind is vrij om geen geloof aan te hangen. Iedere straat in de gemeente zou over een speelpleintje moeten beschikken. De volledige samenleving draagt verantwoordelijkheid voor kinderen: niet enkel de ouders, de leerkrachten en andere begeleiders van jongeren, ook alle gemeentepersoneel dat met kinderen te maken heeft. Een openbaar gebouw is kindvriendelijk als er een speelhoek aanwezig is. Jongeren worden tegenwoordig te vlug als probleemjongeren benaderd en er wordt dan ook te vaak repressief opgetreden. Een gemeente moet jongeren mee beschermen tegen de reclamewereld. Een gemeente heeft een taak in het respecteren van de rechten van kinderen zonder papieren. Kinderrechten uit de kinderschoenen 16
17 BIJLAGE 4 BRIEVEN > Brief 1 Beste Onlangs werd bij ons in de gemeente beslist om een aantal openbare speelruimten anders in te richten. Het zou een open ruimte worden waar geen plaats meer was om achter muurtjes, hoekjes of kantjes te kruipen. Dit zou de criminaliteit indijken en ook de hangjongeren wat ontmoedigen om rond te hangen op plaatsen waar kinderen onbekommerd moeten kunnen spelen. Er werd niemand van de jeugddienst geraadpleegd, laat staan de jongeren zelf. Hoe kunnen wij hier in de toekomst mee omgaan? Alvast bedankt en vriendelijke groeten Guido > Brief 2 Hallo Een school deed een tijd geleden aan ons het voorstel om samen een project op touw te zetten in kader van een brede school aanpak. Zij zagen het heel groots. De start zou vanuit de jongeren gebeuren, met een uitgebreide enquête die kinderen en jongeren moesten invullen. De resultaten van het onderzoek waren dan de basis voor het verdere verloop van het project. Immers, participatie was toch belangrijk, zegde men. Het leek allemaal al heel goed te zijn uitgestippeld en wij als medewerkers van de jeugddienst hadden niet zoveel meer mee te Kinderrechten uit de kinderschoenen 17
18 beslissen. Waar was hier de inspraak dan gebleven? Hebben jullie een idee hoe we dit anders kunnen aanpakken? Dank bij voorbaat en groeten Kaat, jeugdconsulente > Brief 3 Hoi Ergens midden augustus hadden we een activiteit georganiseerd met de grabbelpas. We gingen een hele dag op stap en hadden gevraagd of de kinderen een lunchpakket, goede stapschoenen en regenkledij konden meenemen. Die dag zat er s morgens vroeg al een kind te wachten toen wij (de begeleiders) aankwamen. Wat we toen vaststelden was voor ons niet nieuw. Het kind had sportschoenen met gaten, geen regenjas en geen rugzak, dus ook geen lunchpakket. Het was al de derde keer dat dit kind zo werd afgezet. We hadden het er al een paar keer met de collega s over gehad en we hadden een vermoeden dat dit kind werd verwaarloos en zelfs mishandeld. Op dat moment wisten we echter niet goed wat we moesten doen, wie we moesten verwittigen of contacteren Bij voorbaat dank Eline Kinderrechten uit de kinderschoenen 18
19 > Brief 4 Bij ons in de scouts zitten enkele moslima s (moslim meisjes). Ze komen heel onregelmatig, soms zien we ze een maand lang niet meer. Wanneer ze komen zijn ze altijd zeer enthousiast en doen ze goed mee. Het is alleen moeilijk om er op te rekenen voor belangrijke activiteiten, zoals geldactiviteiten. En ze komen ook iedere zondag te laat aan. Dit is vooral vervelend voor de andere leden. Ook wanneer we op verplaatsing gaan, willen we geen uur op hen moeten blijven wachten. Waar trekken we de grens? Vriendelijke groeten Kevin Kinderrechten uit de kinderschoenen 19
20 BIJLAGE 5 Leesvoer over kinderrechten > Kinderboeken over kinderrechten DE KOCKERE, G. (tekst) en VANDENABEELE, I. (illustratie), Kind, De Eenhoorn, Wielsbeke 2001, 42 blz. (5-8 jaar) Kind vindt een steentje. Ze weet niet waar het vandaan komt, maar ze koestert het als een schat. Ze denkt dat er iets in zit dat er op een dag, als het gegroeid is, uitkomt. Wacht maar af. GOOSSENS, J., Right to play, Lemniscaat, Rotterdam, 2005, 200 p. (kijk- en voorleesboek) Het boek is een feest voor het oog met honderden kleurenfoto s van spelende en sportende kinderen uit verschillende culturen. NARANJI, C.,Zahra, Davidsfonds/Infodok, Leuven, 2003, 116 p. (voorleesboek) Zahra is een eerste sfeervol kinderboek van Corine Narnaji. In gevoelige, weloverwogen woorden beschrijft zij het lot van de Koerdische vluchtelingen, hun tocht van Irak naar Nederland. NARANJI, C.,Alles is anders, Clavis,Hasselt-Amsterdam, 2006, 128 p.(vanaf 8 jaar) Het tweede boek over een Koerdisch vluchtelingengezin. Met vallen en opstaan leren Zarah en haar familieleden hun weg in Nederland te vinden. ROOD, L., Overleven op Drakeneiland, Leopold, Amsterdam, 2006, 137 p. (10-12 jarigen) Drakeneiland is een plek waar kinderen de baas zijn maar waar evengoed een aantal regels gelden zoals in de echte wereld. TETZNER, L., Levende bezems, Ploegsma, Amsterdam, 2003, 384 p. (10-12 jarigen) Dit boek over een schoorsteenvegersjongen maakt kinderen het mogelijk zich in te leven in kinderarbeid en ongezond werk. Het verhaal speelt zich af in de 19 de eeuw maar toch blijft kinderarbeid jammer genoeg in verschillende landen nog een actueel thema. > Informatieboeken over kinderrechten VAN SCHOOR, M., Kinderrechten uit de kinderschoenen. Brochure voor gemeentepersoneel, VORMEN vzw, Antwerpen, 2008, 22 p. Te downloaden van: VANDENHOLE, W.(ed), Kinderrechten als mensenrechten: een multidisciplinaire verkenning, intersentia, Antwerpen- Oxford, 2007, 67 p. VERHELLEN, E., Verdrag inzake de rechten van het kind. Achtergrond, motieven, strategieën, hoofdlijnen, Garant, Leuven-Apeldoorn, 2000, 252 p. Kinderrechten uit de kinderschoenen 20
DOCENTENHANDLEIDING. Met opdrachten voor het digitale schoolbord. Belangrijke thema s in praktische werkvormen
DOCENTENHANDLEIDING Met opdrachten voor het digitale schoolbord Belangrijke thema s in praktische werkvormen Kinderrechtenlespakket: opzet en doelen Speciaal voor leraren van groep 7 en 8 stelt Stichting
Werkvormen bij Elk kind heeft recht op een gelijke behandeling (Uit: Recht in de roos) 1. De gelen en de groenen* Doel. Benodigdheden. Tijd.
Werkvormen bij Elk kind heeft recht op een gelijke behandeling (Uit: Recht in de roos) 1. De gelen en de groenen* Debatteren over regels in de maatschappij. Discriminatie ervaren. Macht en machteloosheid
Werkloos, hoezo? Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les:
Werk graad 3 Lesvoorbereiding Werkloos, hoezo? Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Zet het luisterverhaal klaar op het smartboard. Print de memory
Thema in de kijker : Filosoferen met kinderen
Thema in de kijker : Filosoferen met kinderen Wat is filosoferen met kinderen? Samen op een gestructureerde wijze nadenken en praten over filosofische vragen. Zoeken naar antwoorden op vragen die kinderen
Een politieke partij oprichten
Een politieke partij oprichten Korte omschrijving werkvorm Verdeel de leerlingen in groepjes van vier. Ieder groepje richt een politieke partij op. Elke partij mag acht standpunten kiezen. Vijf standpunten
Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar
DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich ervan bewust dat je altijd en overal communiceert Ouders wisselen ervaringen met elkaar uit over hoe de communicatie met hun pubers verloopt Ouders verwerven meer inzicht
Handleiding/verbetersleutel voor de leerkracht bij themafiche 25 jaar IVRK
Eindtermen: Wereldoriëntatie 3.1* ; 4.13 ; 4.15 ; 5.8 ; 5.9* Sociale vaardigheden 1.6 ; 3 Nederlands 2.9* ; 2.10* ; 3.4 ; 4.6 ; 4.7 Muzische vorming Handleiding/verbetersleutel voor de leerkracht bij themafiche
Met het Kinderrechtenverdrag
Met het Kinderrechtenverdrag Met het Kinderrechtenverdrag Voor kinderen die meer willen weten over kinderrechten Wat is het Kinderrechtenverdrag? Welke rechten heb ik? Zijn Kinderrechten er voor alle kinderen?
Autisme in je vrije tijd
Autisme in je vrije tijd KINDEREN MET AUTISME IN EEN GEWONE JEUGDVERENIGING? HET KAN! Een informatieve brochure door Elise Burny - orthopedagoog Jannicke Hurtekant - orthopedagoog Petra Warreyn - klinisch
Groep 7/8 Rechten van het kind
Groep 7/8 Rechten van het kind Rechten van het kind GROEP 7/8 Instructie lesmateriaal Het gedicht vormt een goede introductie voor het thema Kinderrechten. Gebruik de achtergrondinformatie om meer te vertellen
docentenhandleiding Het Kinderrechten lespakket want ieder kind kan de wereld in beweging brengen Land: Verenigde Staten Naam: Neha Gupta
Van nodig of leuk? tot kinderrechten in de krant
Van nodig of leuk? tot kinderrechten in de krant (Uit: Recht in de roos) (Uit: het land van Kwien: educatief pakket 2 de en 3 de graad) Doel Kennismaken met kinderrechten. Het onderscheid begrijpen tussen
het recht op bescherming tegen schadelijke vormen van werk en uitbuiting het recht op onderwijs het recht op spelen en ontspanning
Ashique s verhaal (Uit: Kompas) Kinderarbeid genereert noodzakelijk inkomen voor families en gemeenschappen. Door het af te schaffen zullen kinderen de grootste slachtoffers worden. Klopt dat? Bij deze
Handleiding. UNICEF Handleiding lessuggestie Gedicht groep 7-8. Gedicht
UNICEF Handleiding lessuggestie Gedicht groep 7-8 Handleiding Gedicht In het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties zijn de rechten voor het kind opgenomen. U maakt deze rechten concreet en zichtbaar,
In actie voor Kinderrechten!
In actie voor Kinderrechten! Leeftijd: 6-9 en 9-12 jaar Duur: 30 minuten Doelen Kinderrechten Kinderrechtenwaarden Kinderrechtenvaardigheden Materialen Kinderen gaan op zoek naar de verschillende rechten
Mijn Wereldkrant. Zeg NEE tegen geweld! Elk kind moet beschermd worden tegen geweld. Bescherming tegen geweld
Wereldkrant voor leerlingen 5 e en 6 e leerjaar Mijn Wereldkrant Zeg NEE tegen geweld! Mijn naam:... Mijn klas:... Wat is het Kinderrechtenverdrag? bladzijde 2 Bescherming in de familie bladzijde 5 Bescherming
Actief en creatief aan de slag met de Belevingskaart: 8 inspirerende werkvormen
Actief en creatief aan de slag met de Belevingskaart: 8 inspirerende werkvormen Een belevingskaart? Om inzicht te krijgen hoe kinderen en jongeren hun buurt ervaren, bezochten de onderzoekers van het KIDS-project
Dichter bij Vrijheid. Docentenhandleiding Boek 2. www.dichterbijvrijheid.nl
Dichter bij Vrijheid Docentenhandleiding Boek 2 Dichter bij Vrijheid Een onderwijsproject van Amnesty International Dit is boek 2 uit de docentenhandleiding Dichter bij Vrijheid. Op de boekenplank staan
HELP DE KINDERBOEKEN AMBASSADEUR! Tips en kansen voor de leesconsulent van de Bibliotheek op school
HELP DE KINDERBOEKEN AMBASSADEUR! Tips en kansen voor de leesconsulent van de Bibliotheek op school Beste leesconsulent, Jan Paul Schutten onze enige echte kinderboekenambassadeur- heeft een geweldige
WIJ BESLISSEN MEE: KINDEREN EN INSPRAAK
WIJ BESLISSEN MEE: KINDEREN EN INSPRAAK VOORBESPREKING Een kinderreglement Kinderen laten nadenken over de rechten van het kind. Verzamel samen met de kinderen materiaal uit de media waarin kinderen betrokken
Workshop Tweede Kamerverkiezingen
Workshop Tweede Kamerverkiezingen Korte omschrijving workshop In deze workshop leren de deelnemers wat de Tweede Kamer doet, hoe ze moeten stemmen en op welke partijen ze kunnen stemmen. De workshop bestaat
Een Vreedzame school:
Een Vreedzame school: Een school met een hart en educatieve partners! Peter te Riele peterteriele@hotmail.com Maandag 3 juni 2013 19.30 21.30 uur ouders school opvoeding onderwijs ouders school opvoeding
BIJEENKOMST 1- KENNISMAKING
BIJEENKOMST 1- KENNISMAKING kennismaken met groepswerker en groepsleden afspraken maken in groep een eerste gevoel van rust, vertrouwen en veiligheid creëren kennismaken met het thema budgetteren aanzetten
Inhoudstafel Luistermoment Centrum-West Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding...
Inhoudstafel Luistermoment Centrum-West Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... 2 Voorbereiding... 2 Locatie... 2 Materiaal... 2 Veel voorkomende
het begin van dit boek
De autisme survivalgids 9 het begin van dit boek Ken je dat gevoel? Je bent een kind. Een jongen of een meisje. Om je heen zijn er heel veel andere kinderen. Allemaal zien ze er net een beetje anders uit.
SCHOOL TIME-OUT. Lang programma. School Time-out
SCHOOL TIME-OUT Lang programma School Time-out Op één of andere manier raak ik altijd in confl ict met de leerkrachten. Er zit zoveel in mijn hoofd dat ik me niet kan concentreren op school. Als ik de
DAG VAN DE RECHTEN VAN HET KIND 20 NOVEMBER 2011 EEN LESBRIEF VOOR DE GROEPEN 6-8
DAG VAN DE RECHTEN VAN HET KIND 20 NOVEMBER 2011 EEN LESBRIEF VOOR DE GROEPEN 6-8 Inleiding Op 20 november 1989 werd in de Verenigde Naties het Verdrag van de Rechten van het Kind aanvaard. Sindsdien is
(Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding
(Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding Aan de slag met lezen in beroepsgerichte vakken Voor de verbetering van leesvaardigheid is het belangrijk dat leerlingen regelmatig en veel lezen. Hoe krijg
Trainershandleiding Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar
Trainershandleiding Brugklas Bikkels versie 2014 Inhoudsopgave Introductie Organiseer je training Praktische tips De werkmap Powerpoint presentatie Ouderbrieven Draaiboek Bijeenkomst 1 Bijeenkomst 2 Bijeenkomst
Kies je route. Training om met het materiaal te leren werken.
Kies je route Training om met het materiaal te leren werken. Auteurs: Titia Boers en Anja Valk Projectleiding en eindredactie: Carola van der Voort cwh.vander.voort@let.vu.nl 020 5986575 Vrije Universiteit
DOOR NELE VANHEX EN ADRIANE LEILICH
VOOR RG 2.3 en 2.4 DOOR NELE VANHEX EN ADRIANE LEILICH INHOUD Woordje van het Huis van het Nederlands en het Red Star Line Museum Doelgroep Doelstelling Lespakket DEEL 1 DEEL 2 INTRODUCTIE: DE GROTE MEERPAAL
Kinderboekenweekprogramma. Wie ben jij & wie ben ik? Docentenhandleiding
Kinderboekenweekprogramma Docentenhandleiding Wie Groep ben jij & 6 wie t/m ben ik? 8 1 Utrecht, 2016 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te
Draaiboek voor een gastles
Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een
Elk kind heeft het recht om...
Elk kind heeft het recht om... Rechten is hetgeen je mag doen en mag hebben. Je hoeft er niet eerst iets anders voor te doen. Rechten heb je gewoon. Ook jij hebt rechten. Iedereen heeft ze. Kinderrechten
Werkvormen bij recht op een eigen mening en op inspraak (Uit: Recht in de roos) 1. De praatstaf 1. Doel. Benodigdheden. Tijd.
Werkvormen bij recht op een eigen mening en op inspraak (Uit: Recht in de roos) 1. De praatstaf 1 Doel Luister- en spreekvaardigheid ontwikkelen. Respect opbrengen voor de mening van anderen. Benodigdheden
Werkvormen: Basis 6.1 Kwaliteiten van een vriend Reflectie Subgroepen 30 min 6.2 Hyves-profiel Reflectie Subgroepen (digi) 20 min.
Les 6: Gezocht: een vriend Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten wat ze belangrijk vinden in een vriendschap; Kinderen kunnen een aantal kenmerken en voorwaarden benoemen waar een vriendschap aan moet
Les 17 Zo zeg je dat (niet)
Blok 3 We hebben oor voor elkaar les 17 Les 17 Zo zeg je dat (niet) Doel blok 3: Leskern: Woordenschat: Materialen: Leerlingen leren belangrijke communicatieve vaardigheden, zoals verplaatsen in het gezichtspunt
Hoofdstuk 1. Hoe vind ik mijn weg in de map 'Leerzorg'? Handleiding
Hoofdstuk Hoe vind ik mijn weg in de map 'Leerzorg'? Handleiding 5 . Hoe vind ik mijn weg in de map Leerzorg - Handleiding HOE BEGIN JE ER AAN? Kennis maken met de map Werk bij voorkeur in een team: leerkrachten,
Karine Moykens Secretaris-generaal Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
Veel kinderen in Vlaanderen hebben het erg goed. Het gaat goed met hen op school, hun ouders hebben geen problemen en ze kunnen veelal kopen wat ze echt nodig hebben. Toch zijn er ook kinderen met wie
LESBRIEF BEROEPENORIËNTATIE
LESBRIEF BEROEPENORIËNTATIE LESBRIEF BEROEPENORIËNTATIE TOELICHTING LESBRIEF De website Beroepen in Beeld.nl is een initiatief van de Kenniscentra voor Beroepsonderwijs en Bedrijfsleven. Op deze website
Tekst lezen en vragen stellen
1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij
lesmodule 4 sleutel tot verandering: oplossingen lesmodules 1
lesmodule 4 sleutel tot verandering: oplossingen lesmodules 1 Dit is een initiatief van PROTOS en GREEN, met de steun van de Vlaamse overheid en de Federale overheid. www.protosh2o.org www.greenbelgium.org
UNICEF en kinderrechten
UNICEF en kinderrechten Informatie voor een gastles Leerdoelen (groep 7 & 8) Leerlingen weten waar UNICEF voor staat en wat UNICEF doet Leerlingen weten dat zij rechten hebben en kunnen een aantal rechten
Naar: Raad van Europa, Compasito: Manual on Human Rights Education for Children
Wat is aanvaardbaar? Naar: Raad van Europa, Compasito: Manual on Human Rights Education for Children Leeftijd: 6-9 jaar; 9-12 jaar Duur: 60 min. Doelen Kinderen discussiëren over gedrag en houdingen. Wat
Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld
Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 1. Boeven in beeld Les 1. Boeven in beeld Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 120 minuten Samenvatting van de les De les begint met een klassikaal
Kies 2. Leerwerkboek burgerschap SANDER HEEBELS PETRI BENSCHOP MENNO BEEKHUIZEN MARK OOMEN HANNEKE SCHOTTERT
Kies 2 Leerwerkboek burgerschap SANDER HEEBELS PETRI BENSCHOP MENNO BEEKHUIZEN MARK OOMEN HANNEKE SCHOTTERT Heb je een leeshandicap en wil je dit boek in een toegankelijke leesvorm, bel dan Dedicon: 0486-486486,
Infowijzer. Inhoud. Websites. Boeken en multimedia in de bibliotheek
Infowijzer Omgaan met kinderrechten Een lijst van informatiebronnen voor wie als ouder of opvoeder goed wil omgaan met de rechten van kinderen. De lijst is evenzeer bedoeld voor kinderen en jongeren die
Inspectie RK Godsdienst Griet Liebens 0486/724946 griet.liebens@telenet.be
1 inspectie-begeleiding RK godsdienst basisonderwijs Tulpinstraat 75 3500 Kiewit-Hasselt 011 264408 godsdienstbao@dodhasselt.be Collegiale consultatie Godsdienst Lager onderwijs Rijkhoven Kleine Spouwen
THUIS IN. Brochure voor ouders over kinderrechten en opvoeden
THUIS IN Brochure voor ouders over kinderrechten en opvoeden THUIS IN Brochure voor ouders over kinderrechten en opvoeden KINDERBelangen - Kinderrechten - kinderverlangen - kinderverdriet - kinderdroom
De kinderen zitten in een hoefijzeropstelling, omdat er iets gaan gebeuren vooraan in de klas. Iedereen moet dat goed kunnen zien.
Foto s uitbeelden 1 Doel: de leerlingen kunnen een eenvoudige handeling uitbeelden in houding en mimiek Benodigdheden: een fototoestel De kinderen zitten in een hoefijzeropstelling, omdat er iets gaan
Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen
week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau B, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de
Een onderzoek naar pastorale zorg bij kinderen in Vlaanderen binnen zorgvoorzieningen.
Een onderzoek naar pastorale zorg bij kinderen in Vlaanderen binnen zorgvoorzieningen. Beste pastor, Mijn naam is Davine Debouvere en ik ben een student aan de Faculteit Theologie en Religiewetenschappen
Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN
Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN UITGAVE VAN UNICEF NEDERLAND Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN 2 Kinderrechtenverdrag voor kinderen en jongeren Waarom? Alle kinderen in de hele
Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN
Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN UITGAVE VAN UNICEF NEDERLAND Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN 2 Waarom? Alle kinderen in de hele wereld hebben rechten. Jij dus ook. Omdat jij
Stap 1 Voorafgaand aan het bestuderen van een nieuw onderwerp vatten leerlingen in kleine groepjes samen wat ze al van het onderwerp weten.
Werkvorm 1 Stap 1 Voorafgaand aan het bestuderen van een nieuw onderwerp vatten leerlingen in kleine groepjes samen wat ze al van het onderwerp weten. Stap 2 Vervolgens formuleren ze vragen over wat ze
Werkboek bij de voorstelling Blauwe Plekken. Naam:.
Werkboek bij de voorstelling Blauwe Plekken Naam:. Naar het boek van Anke de Vries (1992) Bekroond met de prijs van de Nederlandse Kinderjury 1993 Uitgevoerd door Theater in Feite In opdracht van Gemeente
TULE inhouden & activiteiten Nederlands. Kerndoel 3. Toelichting en verantwoording
TULE - NEDERLANDS KERNDOEL 3 54 TULE inhouden & activiteiten Nederlands Kerndoel 3 De leerlingen leren informatie te beoordelen in discussies en in een gesprek dat informatief of opiniërend van karakter
Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen
week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de
Het kinderprotocol. Inhoud: 1. Inleiding; het kinderprotocol 2. Goed gedrag kun je leren 3. De schoolregels 4. Pesten/ gepest worden 5.
Het kinderprotocol Inhoud: 1. Inleiding; het kinderprotocol 2. Goed gedrag kun je leren 3. De schoolregels 4. Pesten/ gepest worden 5. Slot 1. Het kinderprotocol: Op de Flamingoschool vinden we het erg
workshop bij Rodica en Dodica
workshop bij Rodica en Dodica vier gedichten van Paul van Ostaijen met tekeningen van Paul Verrept taijen, met bij elk zins morgens de dingen, de que nègre, en Rodica en r al met groot succes ansee. Nu
Dichter bij Vrijheid. Docentenhandleiding Boek 3. www.dichterbijvrijheid.nl
Dichter bij Vrijheid Docentenhandleiding Boek 3 Dichter bij Vrijheid Een onderwijsproject van Amnesty International Dit is boek 3 uit de docentenhandleiding Dichter bij Vrijheid. Op de boekenplank staan
De nieuwe zorgmedewerker
Werkblad De nieuwe zorgmedewerker De zorg verandert in snel tempo. Ook jouw rol als verzorgende of helpende verandert: meer aandacht voor individuele cliënten en hun netwerk. Werken met een zorg-leefplan
Draaiboek vorming oudercontact
Draaiboek vorming oudercontact Doel van de avond: - De juiste informatie over uw kind uit het oudercontact kunnen halen en zelf de juiste informatie aan de leerkracht tijdens het oudercontact kunnen geven
LESBRIEF NR 2 OPDRACHT 1 ANDERS? VOOR GROEP 7 + 8 +
LESBRIEF NR 2 VOOR GROEP 7 + 8 + GROEP 7 + 8 DOWNLOAD DEZE LESBRIEF OOK OP SAMSAM.NET SAMSAM MIDDEN IN DE WERELD De wheelie van Robert uit Zambia ANDERS? NOU EN! Een slangenbeet veranderde Christabels
DORPSSPEL. Soort activiteit. Dorpsspel. Binnen/buiten. Buiten. Leeftijd. 12-16 jaar. 1-2 uur 2-3 uur. Tijdsduur
DORPSSPEL OVERZICHT Soort activiteit Binnen/buiten Dorpsspel Buiten Leeftijd 12-16 jaar Tijdsduur 1-2 uur 2-3 uur Groepsgrootte Samenvatting Doelstellingen Materiaal Varianten / 8-15 deelnemers 15-25 deelnemers
Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8
Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema s
Dia 1 Introductie max. 2 minuten!
1 Dia 1 Introductie max. 2 minuten! Vertel: Deze les gaat vooral over het gebruik van sociale media. Maar: wat weten jullie eigenlijk zelf al over sociale media? Laat de leerlingen in maximaal een minuut
150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!
150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.
Bijlage 1. Beste ouders/verzorgers van de leerlingen van groep 3/4,
Bijlage 1 Brief aan de ouders Beste ouders/verzorgers van de leerlingen van groep 3/4, De komende periode gaan wij aan de slag met het thema feesten. We bespreken allerlei feestelijke momenten in het jaar
Kinderrechten algemeen Tekeningen over kinderrechten
Kinderrechten algemeen Tekeningen over kinderrechten Doelstelling Aan de hand van de tekeningen kunnen de kinderen achterhalen over welk recht de tekening handelt. De kinderen kunnen enkele rechten uit
DE BIBLIOTHEEK VAN JE DROMEN? groep A
DE BIBLIOTHEEK VAN JE DROMEN? groep A 4 opdrachten! 60 minuten! Bij iedere opdracht zet iemand zijn wekker/ chronometer (op gsm of uurwerk), zodat je zeker niet veel langer dan een kwartier bezig bent.
Framing the Other. Opdrachtenblad
Framing the Other Ilja Kok & Willem Timmers 2013 25 minuten (film), 13 minuten (interview) http://framingtheother.wordpress.com/ 1 Kijkopdracht 1. Titel hoofdstuk Toeriste Nell maakt foto van Mursi Nadonge
Veldhoflanden 92 7542 LX Enschede telefoon: 053 4771751 email: bomans-dir@skoe.nl Nr. 35 05-06-2014
Veldhoflanden 92 7542 LX Enschede telefoon: 053 4771751 email: bomans-dir@skoe.nl Nr. 35 05-06-2014 Hemelvaart en Pinksteren Na de Hemelvaart volgt 10 dagen later altijd Pinksteren. Pinksteren is meer
Museum voor Kleine Kunsten. Docentenhandleiding
Museum voor Kleine Kunsten Docentenhandleiding Museum voor Kleine Kunsten In deze handleiding vindt u informatie over het project Museum voor Kleine Kunsten. Dit project bestaat uit de volgende onderdelen;
De leerlingen leren omgaan met gevoelens van zichzelf en anderen, met name gevoelens die horen bij hun leeftijd.
Les 24 Ik hou van.. Doel blok 4: De leerlingen leren omgaan met gevoelens van zichzelf en anderen, met name gevoelens die horen bij hun leeftijd. Leskern: De leerlingen onderzoeken het begrip houden van
6 tips. Olympische Filmeducatie. Handleiding voor de leerkracht bij de film
Olympische Filmeducatie Handleiding voor de leerkracht bij de film 6 tips Thema: Doelgroep: Duur: Film: Olympische Waarden Groep 5-8 basisonderwijs 60 minuten (film van 15 minuten en les van 45 minuten)
DUUR WAT HOE MATERIAAL
DUUR WAT HOE MATERIAAL 0.00 5 min Intro begeleiders Introductie thema agressiehantering Doelen simulatiespel Toelichting rollen Introduceer jezelf en het spel Introductie begeleiders Nodig deelnemers uit
Rechten van het kind. Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind. Verenigde Naties (VN) Dit is een uitgave van Edukans :
Rechten van het kind Edukans vzw is een onderwijs- en solidariteits-initiatief met expertise en ervaring in het ontwikkelingswerk. Edukans werkt van school tot school, van gemeenschap tot gemeenschap.
Lesbrief: Zo verkoop je een boek Thema: Wat is er?
Lesbrief: Zo verkoop je een boek Thema: Wat is er? Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Wanneer jij iets wilt verkopen, moet je altijd rekening houden met je
VERMIST. Gebruik de tekening op de volgende pagina om alle gevonden informatie samen te brengen!
Enkel voor kinderen! Dit dossier is een realisatie van Ryckevelde vzw Ryckevelde 2010 2 Waar is Eugène? VERMIST Enkele dagen geleden wou Eugène Ryckevelde Brussel gaan verkennen! Het was al heel lang geleden
Handleiding voor leerkrachten Digitale les Media-educatie Bovenbouw basisonderwijs
Handleiding voor leerkrachten Digitale les Mediaeducatie Bovenbouw basisonderwijs Verantwoording Elk kind heeft rechten! Zo heeft iedereen tot achttien jaar recht op schoon water, onderwijs en goede voeding.
Docentenhandleiding. CP15 het functioneringsgesprek. dh15-v2.0. daar gaan we werk van maken! 2007 ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved
Docentenhandleiding CP15 het functioneringsgesprek dh15-v2.0 INBURGEREN daar gaan we werk van maken! 2007 ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved Het functioneringsgesprek CP15 Waar gaat het over?
Opbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan
Opbrengstgericht werken bij andere vakken Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Doel Leerkrachten kunnen een les tekenen of geschiedenis ontwerpen volgens de uitgangspunten van OGW die ze direct
WERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo
WERKVORMEN MAGAZIJN Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo Voorwoord Voor u heeft u Thema boekje 1 Wat is netwerken? Dit themaboekje is een onderdeel van de lessenserie Netwerken.
Uitleg boekverslag en boekreclame
Uitleg boekverslag en boekreclame groep 7 schooljaar 2015-2016 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave Stap 4: Inhoud boekverslag
Drukte bij de molen groep 5/6
Verhalend ontwerp over Olie- en Koren Woldzigt in Roderwolde Drukte bij de groep 5/6 Episode 1: Mensen rond 1900 De leerkracht laat een oud kistje of blikje zien. Daarin zitten allemaal kaartjes. Op die
Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen. uitgave 2005
Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen uitgave 2005 Steeds meer kinderen stellen vragen aan de Kinderrechtswinkels over echtscheiding. Scheiden kan niet zomaar, je moet heel veel regels
Mijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt?
Beste kinderen, Mijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt? In mijn vrije tijd ben ik natuurgids. Met mijn verrekijker en vergrootglas trek ik naar allerlei plekjes om de natuur
Educatief programma Feiten & meningen
Educatief programma Feiten & meningen Handleiding voor docenten De tentoonstelling Zwart&Wit is een tentoonstelling die vragen oproept, meningen laat horen en feiten presenteert. Het educatief programma
Reflectiegesprekken met kinderen
Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen
Loon naar werk? (Uit: Kompas)
Loon naar werk? (Uit: Kompas) In deze simulatie worden mensen geconfronteerd met de realiteit van de arbeidsmarkt. De volgende thema s komen aan bod: verschillend loon voor dezelfde job, discriminatie
Handleiding: Kinder raad je recht! Een participatieve workshop over kinderrechten
Handleiding: Kinder raad je recht! Een participatieve workshop over kinderrechten (try-out-versie januari 2013) 3 Kinder Raad je recht! KINDERRECHTENEDUCATIE IN DE GEMEENTELIJKE KINDERRAAD/ IN DE SCHOOL
Bijeenkomst over geloofsopvoeding Rouw en verlies Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van kinderen van 8-12 jaar
DOELSTELLINGEN De deelnemers worden zich bewust van hun eigen omgang met rouw en verlies en de rol die hun geloof of levensoriëntatie hierbij heeft. De deelnemers weten dat ieder op een eigen manier rouwt
Een poster voor een goed doel maken
Een poster voor een goed doel maken Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Een reclameposter voor maken voor een zelfbedacht goed doel. instructieles oefenles Lesdoel: Leerlingen kunnen
Naam: Kim Sanders, Michelle Hoogma en Fabiënne van Hoorn Klas: 1G Evenement: Herfstwandeling/Kabouterpad
Naam: Kim Sanders, Michelle Hoogma en Fabiënne van Hoorn Klas: 1G Evenement: Herfstwandeling/Kabouterpad Beginsituatie Doelgroep beschrijven: Doelgroep: Kleuters, groep 1 en 2 (4,5 en 6 jarige) Aantal
Vooroordelen, waar komen die vandaan?
HANDLEIDING Vooroordelen, waar komen die vandaan? Korte omschrijving werkvorm Vooroordelen, iedereen heeft ze, maar waarom eigenlijk? En wanneer is het erg, wanneer heb jij of hebben anderen er last van?
Vooroordelen, waar komen die vandaan?
HANDLEIDING Vooroordelen, waar komen die vandaan? Korte omschrijving werkvorm Vooroordelen, iedereen heeft ze, maar waarom eigenlijk? En wanneer is het erg, wanneer hebben jij of anderen er last van? Met
FASE 1: WAT KAN ER BETER?
FASE 1:? Wat? Wie? Wanneer? Hoe lang? In de eerste maand gaan jullie bekijken wat er beter kan op school! Met het hele team en de begeleider. Dit is de start van het project. Deze fase duurt ongeveer acht
LES 2 THEMA S UIT DE FILM GODS LAM EN PANTOMIME
LES 2 THEMA S UIT DE FILM GODS LAM EN PANTOMIME Algemene opzet van de les Doelen: - Kinderen kunnen gedachten, gevoelens en houdingen bij thema s uit de film Gods Lam uitdrukken in dramavorm. - Kinderen