Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant

Transcriptie

1 Naam eigenaar J. van den Hoek Behandeld in BHO 10 april 2007 Behandeld in MT 27 april 2007 Advies OR -- Akkoord DB Vastgesteld door AB Ondertekend door (naam + datum) Versie Ingangsdatum -- Regeling expireert op -- Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant

2 Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding Trends en thema s Financiën Producten... 9 Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 1 van 167

4 Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 2 van 167

5 leeswijzer daling bijdragen herijking: een nieuwe norm 1. Inleiding Voor u ligt de ontwerpbegroting 2008 van de GGD Hart voor Brabant. Deze begroting is als volgt opgebouwd: Hoofdstuk 2 geeft een schets van de relevante trends en thema s in de publieke gezondheid; daarna volgen in hoofdstuk 3 de financiële uitgangspunten voor In hoofdstuk 4 vindt u tot slot de (inhoudelijke) programma s voor 2008, met daarna een overzicht van de producten zoals de GGD die in 2008 wil aanbieden. De hoofdstukken 2 tot en met 4 (algemene inleidingen op de programma s) zijn inhoudelijk gelijk aan de Kaders begroting 2008 die wij in februari naar de gemeenten hebben gestuurd zodat colleges, commissies of raden daarover hun zienswijze konden geven. Eind 2006 is de herijking afgerond en heeft het Algemeen Bestuur, op basis van een extern advies, opnieuw de financiële en procedurele kaders vastgesteld waarbinnen wij werken. Daarnaast heeft het bestuur, op basis van de wettelijke en landelijke regels, een norm gesteld voor de (omvang van de) producten in het basispakket. Door deze herijking wordt vooral het programma Jeugdgezondheidszorg soberder van niveau; in het programma Gezondheidsbevordering willen wij enkele kleine wijzigingen aanbrengen, om het te laten aansluiten bij de landelijke prioriteiten en de regionale gezondheid. daling bijdragen De begroting 2008 is de eerste begroting na deze herijking: alle gemeenten betalen nu een gelijke bijdrage voor een gelijk pakket van Wcpv-taken. De herijking heeft geleid tot een scherpere afbakening tussen het basispakket (betaald via de inwonersbijdragen van de gemeenten) en de plustaken. Zij leidt ook tot een (relatieve) daling van de inwonersbijdragen naar het laagste niveau, dat van de regio Midden-Brabant. Toch gaan wij ervan uit dat er geen frictiekosten zullen zijn; wel zijn er nog enkele verschillen tussen de regio s vanwege autonome kosten. Dit leidt tot het volgende overzicht: tijdig betrokken Midden- Brabant regio s-hertogenbosch Brabant- Noordoost Inwonersbijdragen ,24 14,79 13,99 Inwonersbijdragen ,40 14,34 13,52 Ook dit jaar hebben wij de gemeenten weer in een vroeg stadium betrokken bij de besluiten over onze begroting: sinds februari 2007 zijn zij immers al in het bezit van de kaders voor deze begroting. Zij hebben op basis van deze kaders hun zienswijze kunnen geven over de hoofdlijnen (kaders) van de begroting 2008; voor 1 juli moet het Algemeen Bestuur de begroting nu vaststellen. Het beoogde resultaat: een begroting 2008 die past binnen de landelijke normen, met programma s die gericht zijn op de gezondheid van alle inwoners van onze gemeenten. s-hertogenbosch, 9 mei 2007, het Dagelijks Bestuur van de GGD Hart voor Brabant, A. Frankfort, P. van der Velpen, voorzitter secretaris Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 3 van 167

6 afstemming is nodig gemeenten aan zet verbetering is mogelijk informatie is cruciaal 2. Trends en thema s In de afgelopen tijd is een aantal documenten verschenen die van belang zijn voor de openbare volksgezondheid: - de nota Kiezen voor gezond leven van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (hierna: de minister); - het rapport over de publieke gezondheid van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de Inspectie); - de volksgezondheidstoekomstverkenningen (hierna: VTV). Kiezen voor gezond leven De minister stelt elke vier jaar de landelijke prioriteiten vast voor de collectieve preventie. De nieuwste nota Kiezen voor gezond leven gaat vooral over een betere afstemming tussen rijksbeleid en lokaal beleid. De prioriteiten in de nieuwe nota zijn gebaseerd op de gezondheid van de Nederlandse bevolking. Kortweg komt die hierop neer: - Nederland raakt met gezondheid internationaal achterop; - ongezond gedrag (roken, schadelijk alcoholgebruik en overgewicht) draagt flink bij aan de ziektelast; - een lage sociaaleconomische status is nadelig voor de gezondheid; - er zijn aanzienlijke regionale verschillen in gezondheid en risicofactoren. De minister wil verder gaan met aanpak van roken, diabetes en overgewicht en heeft als nieuwe speerpunten: schadelijk alcoholgebruik en depressie. Preventie werkt het best langs korte lijnen met burgers. Daarom hoort de zorg voor de gezondheid van kwetsbare groepen thuis bij de gemeenten. Zij zijn sinds de invoering van de Wet collectieve preventie volksgezondheid (hierna: Wet collectieve preventie volksgezondheid) dan ook meer verantwoordelijk voor het preventiebeleid. De gemeenten kunnen de landelijke prioriteiten vertalen naar de lokale situatie. Dit doen zij elke vier jaar in hun gemeentelijke gezondheidsnota s. Rapport Inspectie Volgens de Inspectie is het lokaal beleid voor de publieke gezondheid flink verbeterd sinds de gemeenten gezondheidsbeleid moeten opstellen. Toch ziet zij vooral in de uitvoering nog de nodige problemen. Gemeenten kennen de lokale situatie nog onvoldoende om de juiste prioriteiten te kunnen stellen; maatregelen sluiten daardoor niet aan op de problemen. Ze kijken ook nog te weinig naar de uitvoering van hun nota en gebruiken de beschikbare (bewezen effectieve) maatregelen nog onvoldoende. Ook gebruiken gemeenten nog te weinig eigen instrumenten om leefstijlveranderingen te ondersteunen en zit er nog te weinig samenhang in het lokale beleid. Volksgezondheidstoekomstverkenning Het rapport van de Inspectie heeft geleid tot een nader onderzoek door de VNG naar de kwaliteit van de publieke gezondheid. Uit het onderzoek 1 blijkt dat de regierol van de gemeenten nog niet optimaal is; het ontbreekt nog vaak aan goede informatie. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) geeft elke vier jaar actuele informatie in een landelijke VTV en ook wij voeren sinds kort zo n (regionale) VTV uit. Daaraan koppelen wij de zgn. lokale kernboodschappen: individuele adviezen per gemeente voor het lokale beleid. 1 Zie voor het volledige onderzoek: zoekwoord: kwaliteitsverbetering. Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 4 van 167

7 Wmo raakt Wcpv de GGD vult aan samenwerking bovenregionaal sturing op veiligheid Met dit inzicht in de lokale situatie kan de gemeente haar doelen dan helder krijgen: welke gezondheidsproblemen bij welke groepen wil zij aanpakken. Wet maatschappelijke ondersteuning De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) wil mensen met een beperking beter laten deelnemen aan de maatschappij en heeft veel raakvlakken met de Wet collectieve preventie volksgezondheid, die vooral gericht is op collectieve preventie en de gezondheid wil bevorderen en beschermen. Gemeenten hebben ook vanuit de Wmo oog voor preventie. Immers, hiermee is veel gezondheidswinst te halen, en niet alleen voor de kwetsbare groepen: meer gezonde jaren, minder ziektelast en een betere kwaliteit van leven. Bovendien zullen mensen die gezonder leven meer deelnemen aan het maatschappelijk leven en minder snel een beroep doen op de (Wmo-) voorzieningen van de gemeente. In 2006 hebben wij een notitie geschreven met daarin een (eerste) schets van de raakvlakken tussen ons werk en de Wmo en hoe onze activiteiten kunnen bijdragen aan het gemeentelijk beleid. Bijna alle Wmo-prestatievelden raken ook ons werk. De belangrijkste zijn: 1. epidemiologie: hoe kunnen we onze analyses toespitsen op het gemeentelijk Wmo-beleid? 2. de jeugdgezondheidszorg: hoe kunnen Wcpv- en Wmo-taken elkaar aanvullen (bijvoorbeeld bij opvoedingsondersteuning)? 3. openbare geestelijke gezondheidszorg; hier zijn veel raakvlakken met onze preventie- en vangnettaken, net als bij de thema s huiselijk geweld en verslavingszorg. Wij voeren hier al veel taken uit voor de gemeenten. Daarnaast kunnen wij bijdragen aan de informatie- en adviesfunctie, door een koppeling tussen de gemeentelijke Wmo-loketten en de sociale kaart van Wij zullen een werkgroep instellen met vertegenwoordigers van gemeenten en GGD, die onze taken voor de Wmo kan concretiseren, zodat de gemeenten bij de uitvoering van hun Wmo-taken optimaal profijt hebben van onze producten. Organisatie en schaal - In het rijksbeleid ligt de laatste jaren veel nadruk op veiligheid; het ministerie wil landelijk dan ook naar 25 GGD en. De minister wil verder dat deze GGD en gaan samenwerken in vijf samenwerkingsverbanden. Die moeten dan de taken uitvoeren waarvoor de regionale schaal nog tekort schiet. Ze kunnen ook het aanspreekpunt zijn voor de uitvoering van de rijkstaken door GGD of gemeenten. - Vanuit de verantwoordelijkheid voor de publieke gezondheid zien wij het voordeel van aansluiting bij de veiligheidsregio s. Onze GGD heeft, samen met de GGD West-Brabant, afspraken gemaakt over de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (GHOR), waarbij de GGDdirecteur als regionaal geneeskundig functionaris ook de GHOR aanstuurt. Daarmee hebben de burgemeesters een optimale grip op deze hulpverlening. - Het ministerie werkt aan de vorming van vijf tot zeven landelijke (RIVM-) kenniscentra, die de rijkstaken rond de publieke gezondheid (o.a. infectieziektebestrijding en rampenbestrijding) gaan uitvoeren of de uitvoering door de gemeenten ondersteunen. Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 5 van 167

8 specialisatie en efficiency beleid na de feiten de feiten na beleid - In de afgelopen tijd hebben wij al gewerkt aan schaalvergroting en efficiency, onder andere door de samenwerking met de andere GGD en in de Vereniging GGD plus, met daarin onder andere: een gezamenlijk Bureau Gezondheid, Milieu en Veiligheid; de gezamenlijke aanpak van de infectieziektebestrijding. Verder is er al jaren de Stichting Medische Opvang Asielzoekers, waarmee de Brabantse en Zeeuwse GGD en samenwerken. En tot slot komt er een Shared Service Center, dat ondersteuning levert aan twee GGD en en de Regionale Ambulancevoorziening. Al deze samenwerkingsvormen leveren, binnen de bestaande budgetten, kwaliteitswinst en meer expertise op en versterken daarmee de publieke gezondheid als geheel. Wij willen ze dan ook voortzetten en, waar mogelijk en nuttig, uitbreiden. De digitale GGD Al eerder hebben wij verschillende trends aangekondigd op dit gebied. In 2008 zullen de volgende digitale ontwikkelingen stevig doorzetten: - het Elektronisch Kinddossier (EKD) van de instellingen voor de jeugdgezondheidszorg voor de 0-19 jarigen: de Thuiszorg en de GGD. Het EKD leidt tot betere beleidsinformatie voor gemeenten, maar is ook onmisbaar bij de zgn. verwijsindex: een systeem om risicojeugd tijdig in beeld te brengen en te helpen. Wel heeft het Algemeen Bestuur van de GGD, vanwege de onduidelijkheid in de rijksfinanciering, een rem gezet op de ontwikkeling van het EKD, dat in 2008 verplicht wordt. Het is daardoor nu niet duidelijk of en hoe wij op tijd klaar zullen zijn voor dit dossier; - verschillende websites die steeds meer informatie bevatten over de publieke gezondheid. Het gaat daarbij om publieksinformatie (zoals en en om informatie voor bestuurders en ambtenaren (zoals en onze website die in de komende tijd meer gerichte informatie voor gemeenten zal gaan bieden over de GGD-producten. Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 6 van 167

9 3. Financiën Algemeen Naast een advies over het productenpakket heeft de herijking ook adviezen opgeleverd over onze begrotingsregels. De belangrijkste zijn: - de regels van de gemeente Tilburg voor de aanpassing aan lonen en prijzen; - de maximumhoogte van de algemene reserve wordt beperkt, gerelateerd aan de (verschillende) risico s 2 ; - de kostprijs van het basispakket is integraal: alle kosten zijn erin verwerkt, behalve de bestuurskosten, die apart zichtbaar zijn; - voor de plustaken gelden andere tarieven en voorwaarden. Inwonersbijdragen 2008 De inwonersbijdragen 2008 zien er als volgt uit: regio Midden- 's-hertogen- Brabant- Brabant bosch Noordoost Inwonersbijdragen 2007 (excl. kosten RAV) 13,24 14,79 13,99 Inwonersbijdragen 2008 (incl. bestuurskosten) 13,40 14,34 13,52 Voor de berekening van deze bedragen, zie bijlage 1. Toelichting bijdrage bestuurskosten Wij hebben onze bestuurskosten altijd al apart zichtbaar gemaakt, zodat ze niet zouden drukken op de kosten van de producten. Ook de Regionale Ambulancevoorziening (RAV) droeg bij aan deze bestuurskosten, maar sinds de verzelfstandiging van de RAV is deze bijdrage weggevallen. Vanaf 2006 drukken de volledige bestuurskosten dus op de GGD-begroting, terwijl de kosten zelf nauwelijks zijn gedaald: er zijn nog evenveel (bestuurs-)vegaderingen en overleggen met gemeenten De bestuurskosten zijn dus niet gestegen of gedaald, alleen is er geen bijdrage meer van de RAV; deze bijdrage bedroeg 0,40. De rest van de bestuurskosten werd en wordt gedekt uit de inwonersbijdrage. Net als in de vorige jaren zullen wij deze kosten duidelijk zichtbaar maken in één totaalbedrag in de begroting. Overige punten Desintegratiekosten RAV De nieuwe RAV moet budgettair neutraal werken en heeft veel bezuinigd. Een van die bezuinigingen was: een soberder ondersteuning door de GGD op het gebied van facilitaire zaken, financiën, personeelszaken en ict. De RAV nam in 2006 bij de GGD voor ruim minder af ( 0,40 per inwoner); wij vangen deze frictiekosten zelf op, in 4 jaar (aflopend). De jaarlijkse kosten gaan dan van 0,40 in 2006 naar 0,00 in In 2008 drukt er nog 0,20 op de GGD-begroting. Wij stellen voor om dit bedrag, op basis van de werkelijke kosten, eventueel te dekken uit de algemene reserve. Reserves Het Algemeen Bestuur heeft bij de herijking ingestemd met een egalisatiereserve van maximaal 5% van de kosten van het basispakket, met een minimum van Wordt deze reserve negatief, dan komt er een nacalculatie van de inwonersbijdrage. 2 De GGD gebruikt zijn reserves als intern financieringsmiddel, wat leidt tot een lagere inwonersbijdrage voor de gemeenten. Op dit moment krijgen zij daardoor een korting van 0,24 per inwoner. Als de reserves onder het niveau van 3,5 miljoen zouden komen, zou deze korting ook vervallen. Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 7 van 167

10 Het risico bij de plustaken is hoger; het maximum is hier dan ook 20%. De algemene reserve kan oplopen als deze taken winstgevend zijn. Als het plafond van de algemene reserve wordt overschreden, zullen wij bestedingsvoorstellen doen, gericht op versterking van de publieke gezondheid. Prijs-kwaliteit Wij opereren steeds meer in een concurrerende omgeving. Ook gemeenten vinden de prijs-kwaliteitverhouding van onze producten steeds belangrijker. De prijzen van een aantal van onze producten kunnen zich meten met vergelijkbare producten buiten de GGD, in aanmerking genomen dat wij voor alle producten integrale tarieven hanteren. Ook onze indirecte kosten liggen op hetzelfde niveau als bij vergelijkbare GGD en. Wel willen wij bekijken of wij sommige producten door goedkopere disciplines kunnen laten uitvoeren, bijvoorbeeld in de jeugdgezondheidszorg. Andere expertise wordt bereikbaarder omdat wij die op grotere schaal kunnen inzetten, bijvoorbeeld via het samenwerkingsverband GGD plus. De ondersteuning proberen wij efficiënter uit te voeren in het nieuwe Shared Service Center. De kwaliteit van onze producten bewaken wij door borging en certificering; zo is onze GGD een van de eerste in Nederland met kwaliteitscertificaten voor alle afdelingen. De kosten hiervan ( 0,22) hebben wij volledig binnen de bestaande begroting kunnen opvangen. Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 8 van 167

11 basispakket = minimum accenten: niet of, maar hoe één basispakket voor minder geld meer jgz-taken als plustaak 4. Producten Herijking productenpakket Een extern bureau heeft in 2005 het productenpakket van de GGD Hart voor Brabant doorgelicht (de zgn. herijking). De vorige afspraken uit 2001 waren namelijk niet meer voor alle gemeenten duidelijk of ze waren aan herziening toe. Kernpunten in het externe advies: - maak een helder onderscheid in basispakket 3 en plustaken 4 en trek dit door in de regels voor het productenpakket en de begroting en reserves; - het uitgangspunt voor het wettelijk basispakket zijn de zes taakvelden 5 in de Wet collectieve preventie volksgezondheid, die uitgewerkt zijn in landelijke richtlijnen van o.a. het ministerie van VWS en de VNG. Voor de uitvoering van deze taken houden de gemeenten een GGD in stand; - binnen het wettelijk basispakket moet ook ruimte zijn voor lokale accenten voor jeugdgezondheidszorg, bevorderingstaken en openbare geestelijke gezondheidszorg. Bij die taakvelden gaat het er niet om òf ze worden uitgevoerd, maar om de accenten: voor welke doelgroepen, binnen welke thema s en met welke methodieken. Over die accenten overlegt de gemeente jaarlijks met de GGD en stelt ze dan vast; - wil een gemeente meer dan het basispakket, dan kan zij kiezen voor het afnemen van plustaken. Het Algemeen Bestuur van de GGD heeft in 2005 en 2006 een aantal besluiten genomen over de herijking. De resultaten van die besluiten: - een strakke scheiding tussen het basispakket en de plustaken waarvoor iedere gemeente afzonderlijk kan kiezen; - één (lagere) inwonersbijdrage voor een zo smal mogelijk basispakket met Wcpv-taken, dat wel verantwoorde zorg biedt; - een zo groot mogelijke keuzevrijheid voor de gemeenten; - heldere afspraken over begroting en reserves. Inhoudelijke gevolgen herijking Enkele belangrijke gevolgen voor het nieuwe basispakket: - het periodiek gezondheidsonderzoek in groep 7 van het basisonderwijs wordt een onderdeel van het basispakket, voor alle leerlingen; - de logopedist screent 5-jarigen op taal- en spraakstoornissen op basis van vragenlijsten voor ouders en leerkrachten; andere logopedische onderzoeken zijn voortaan plustaken; - de psychologische zorg beperkt zich tot de ondersteuning van jeugdarts en - verpleegkundige (dus geen behandeling); - de inzet voor medische milieukunde gaat naar het landelijk afgesproken waakvlamniveau; - de inzet voor preventieprogramma s wordt iets verhoogd; - de gemeentelijke lijkschouwing blijft een plustaak, voor alle gemeenten. Het Algemeen Bestuur heeft ons verzocht om al in 2008 zoveel mogelijk te anticiperen op de veranderingen in het productenpakket. Voor het programma Jeugdgezondheidszorg (JGZ) kan dit tot gevolg hebben dat enkele veranderingen al ingaan bij de start van het schooljaar Het basispakket omvat tenminste de wettelijk verplichte taken (uit de Wet collectieve preventie volksgezondheid), bepaald aan de hand van landelijke richtlijnen. Het pakket geldt voor alle gemeenten en wordt betaald uit een bijdrage per inwoner. 4 Plustaken zijn diensten die een gemeente (of een andere klant) afneemt boven/buiten het basispakket. Als gemeenten samen besluiten tot het afnemen van een plustaak, worden de kosten van deze plustaak ook opgenomen in de inwonersbijdrage. 5 De zes taakvelden in de Wet collectieve preventie volksgezondheid zijn: 1. Infectieziektenbestrijding, 2. Medische milieukunde, 3. Technische hygiënezorg, 4. Bevorderingstaken, 5. Openbare geestelijke gezondheidszorg en 6. Jeugdgezondheidszorg. Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 9 van 167

12 geen frictiekosten door plustaken Organisatorische gevolgen herijking De herijking van vooral de JGZ-producten leidt tot een forse daling van de inwonersbijdrage (in de regio s s-hertogenbosch en Brabant-Noordoost) voor dit programma en daarmee tot frictiekosten voor de GGD. Wij willen hierop geen automatische kostenberekening loslaten (bijv. afbouw in 4 jaar met %), maar stellen de volgende werkwijze voor: - bij de directe kosten (logopedie en psychologie): natuurlijk verloop en geen vervanging van vertrekkende medewerkers (vanaf 1 januari 2008). Wellicht hier en daar natuurlijk verloop stimuleren; - bezuinigen op de indirecte kosten door samenwerking met de GGD West- Brabant in een Shared Service Center; - bovenformatieve logopedisten en psychologen gaan diensten uitvoeren in de regio s Brabant-Noordoost en s-hertogenbosch. Gemeenten sluiten samen hierover een driejarig contract voor plustaken buiten het basispakket. Voor het ontwikkelen van deze (nieuwe) taken kan het nodig zijn de innovatiereserve aan te spreken; wij zullen het Algemeen Bestuur dan vragen hiermee in te stemmen. Natuurlijk kunnen ook gemeenten in Midden-Brabant beslissen om deze producten in te kopen. Op deze manier voldoen wij aan de voorwaarden van het Algemeen Bestuur: - geen frictiekosten voor de gemeenten; - de gemeenten in Midden-Brabant hebben geen last van de verminderde capaciteit (geen hogere kosten en ook niet minder producten); - per 1 januari 2008 krijgen alle gemeenten hetzelfde (basis)pakket voor dezelfde prijs. Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 10 van 167

13 Indeling producten Programma Jeugdgezondheidszorg 1.01 Gezondheidsonderzoek 1.02 Spraak-/taaladvies 1.03 Gedrag en opvoeding 1.04 Gezonde en veilige school 1.05 Netwerken preventieve jeugdzorg Programma Gezondheidsbevordering Brabants Hart in Zicht Gezondheidsmonitor Hart voor Brabant en de regionale VTV Ondersteuning lokaal gezondheidsbeleid Thematisch onderzoek op verzoek Sociale kaart Publieksinformatie en documentatie Schoolgezondheidsbeleid Van harte gezond Roken Overgewicht Diabetes Valpreventie Preventieve jeugdtandzorg Wijkgericht gezondheidswerk Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Bevolkingsonderzoek borstkanker Alcohol Geestkracht Depressie Preventie eenzaamheid Opvoedingsondersteuning Relationele en seksuele vorming Vangnet en advies Ondersteuning regiefunctie OGGZ Huiselijk geweld Psychosociale hulp bij incidenten Programma Algemene gezondheidszorg 3.1 Algemene infectieziektebestrijding 3.2 Bestrijding seksueel overdraagbare aandoeningen 3.3 Tuberculosebestrijding 3.4 Tuberculosebestrijding asielzoekers 3.5 Tuberculosebestrijding gedetineerden 3.6 Reizigerszorg 3.7 Medische milieukunde 3.8 Technische hygiënezorg 3.9 Forensische geneeskunde 4. Geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen 5. Bestuurskosten Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 11 van 167

14 Nieuwe indeling begroting Nadat het bestuur de begroting 2008 heeft vastgesteld (juni 2007) willen wij meer samenhang aanbrengen in onze programma s. Deze zijn nu nog gebaseerd op de organisatie van de GGD in drie primaire afdelingen, meer dan op de inhoud. De nieuwe programma s zullen er zo uitzien: Programma Zicht op gezondheid Gezondheidsmonitor Hart voor Brabant en de regionale VTV Ondersteuning lokaal gezondheidsbeleid Thematisch onderzoek op verzoek Sociale kaart Programma Jeugd, gezin en school 1.1 Gezondheidsonderzoek 1.2 Spraak-/taaladvies 1.3 Gedrag en opvoeding 1.4 Gezonde en veilige school Schoolgezondheidsbeleid Preventieve jeugdtandzorg Relationele en seksuele vorming Opvoedingsondersteuning 1.5 Netwerken preventieve jeugdzorg Programma Leefstijl en publieksvoorlichting Wijkgericht gezondheidswerk Roken Overgewicht Alcohol Diabetes Valpreventie Depressie Preventie eenzaamheid Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Bevolkingsonderzoek borstkanker Publieksinformatie en documentatie Programma Infectieziektebestrijding 3.01 Algemene infectieziektebestrijding 3.02 Bestrijding seksueel overdraagbare aandoeningen 3.03 Tuberculosebestrijding 3.04 Tuberculosebestrijding asielzoekers 3.05 Tuberculosebestrijding gedetineerden 3.06 Reizigerszorg 3.07 Medische milieukunde 3.08 Technische hygiënezorg Programma Openbare geestelijke gezondheid en crisisbestrijding Vangnet en advies Ondersteuning regiefunctie OGGZ Huiselijk geweld Psychosociale hulp bij incidenten 3.09 Forensische geneeskunde 4 Geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen 6 De nummers verwijzen naar de nummering die op dit moment nog geldt. Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 12 van 167

15 Leeswijzer Hoofdstuk 4 Indeling producten In dit hoofdstuk staan de (deel-)producten die de GGD in 2008 zal leveren. Deze producten zijn ondergebracht in samenhangende programma s. De eerste drie programma s beginnen met een beschrijving van de algemene ontwikkelingen; deze teksten waren ook onderdeel van de Kaders productbegroting Daarna volgen de producten, ieder op een afzonderlijk productblad. Ten opzichte van 2007 zijn er de volgende wijzigingen: - de wijzigingen uit de kaders (zie de teksten vóór elk programma) zijn erin verwerkt; - de producten van het programma Jeugdgezondheidszorg zijn compacter en inhoudelijker geordend (zonder verdere wijzigingen in de activiteiten); - omdat de gemeenten hebben laten weten dat zij de GGD meer willen kunnen raadplegen en inzetten, zijn hiervoor bij enkele programma s meer uren voor ingezet. Indeling productbladen De eerste twee bladzijden van elk productblad bevatten gegevens die vooral bestuurlijk relevant zijn: wat is het doel, wat is de (wettelijke) basis, wie zijn de gebruikers, etc. Dit deel is onderverdeeld in: - bijzonderheden: toelichting op een aantal vaste aspecten (zie bij begrippen); - algemene toelichting: een beleidsmatige toelichting voor het hele product; - toelichting per deelproduct: een beleidsmatige toelichting per activiteit voor zover dat nog nodig is. Daarna volgt de inhoud van het product: wat krijgt de klant bij dit product? Begrippen - Basispakket: dit pakket omvat de wettelijk verplichte taken, bepaald aan de hand van de landelijke richtlijnen. Het pakket geldt voor alle gemeenten en wordt afgerekend via de inwonersbijdrage. - Basispakket lokale accenten: binnen het basispakket zit ruimte voor lokale accenten op de deeltaken jeugdgezondheidszorg, bevorderingstaken en openbare geestelijke gezondheidszorg. Bij die deeltaken gaat het er niet om òf ze worden uitgevoerd, maar om de accenten: welke doelgroepen, welke thema s en/of welke methodieken? Over die accenten overlegt de gemeente jaarlijks met de GGD: de GGD signaleert, de gemeente stelt vast. - Plustaken: willen alle gemeenten samen een breder pakket dan het wettelijke, dan kunnen zij daartoe besluiten. Wil één gemeente meer, dan kan zij kiezen voor het afnemen van plustaken, te betalen buiten de inwonersbijdrage. Ook producten voor andere betalers dan gemeenten behoren tot de plustaken. - Prestatie-indicator: een meetbaar element van de dienstverlening, dat functioneert als een mogelijke aanwijzing voor de kwaliteit of het effect. - Opdrachtgevers: de instellingen die het product ook echt betalen. - Basis: de grondslag waarop de GGD het product uitvoert, bijvoorbeeld een wet, een ministeriele of landelijke richtlijn, maar ook een convenant of een inhoudelijke onderbouwing, etc. - Gebruikers: de personen of instellingen die het product afnemen/gebruiken. - Effect: het effect op korte of lange termijn van een product. - Kwaliteit: het geheel van eigenschappen en kenmerken van een product, dat van belang is voor het voldoen aan de behoeften. Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 13 van 167

16 Verantwoording prestaties en exploitatie Exploitatie In de jaarrekening leggen wij verantwoording af over de kosten per programma. Prestaties (zie productbladen) In de donkere kolom onder 2008 op elk productblad staan de prestaties waarover wij in de bestuursrapportages en in de jaarrekening verantwoording afleggen 7. Andere (niet gearceerde) cijfers op de productbladen zijn niet taakstellend. Voor zover mogelijk zijn de prestaties geformuleerd in outputtermen: aantallen onderzoeken, inentingen, inspecties, etc 8. Voor een aantal deelproducten is dat niet mogelijk of zinnig en moeten we volstaan met urenaantallen. 7 Soms zijn de aantallen in deze kolom niet vergelijkbaar met die in 2007, omdat de indeling of de eenheid is veranderd. In dat geval staat er in de kolom 2007 niets of een streepje. 8 De output is wel goed concreet te beschrijven bij serieproducten en procesproducten. Serie: product met een hoge mate van standaardisatie en vergelijkbaarheid van het eindresultaat. Het product is makkelijk meetbaar aan de resultaatkant. Een voorbeeld: de mantouxtest. Proces: product waarbij de activiteiten die voor het product worden ondernomen vergelijkbaar zijn, maar waarbij de inhoud van het eindresultaat per product kan variëren. Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 14 van 167

17 Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 15 van 167

18 Programma Jeugdgezondheidszorg Gevolgen van de herijking De besluiten van het Algemeen Bestuur over de herijking hebben vooral gevolgen voor het programma Jeugdgezondheidszorg (JGZ): - onze psychologische zorg bestaat daardoor voortaan uit drie uniforme producten: consultatie, crisiszorg en ondersteuning schoolgezondheidsbeleid 9. Dit zijn de producten waarbij de gedragsdeskundige vooral de deskundigheid van andere GGD-medewerkers versterkt of in een korte interventie een advies geeft aan de ouder; - het enige uniforme logopedieproduct is het onderzoek naar de spraak- en taalontwikkeling van 5-jarigen. Dit onderzoek bestaat uit een screening met vragenlijsten en, waar nodig, een onderzoek door de logopedist. Alle andere psychologie- en logopedieproducten zijn lokale accenten of plustaken waarvoor elke gemeente zelf kan kiezen. De wijzigingen gaan uiterlijk in per 1 januari Landelijke evaluatie Basistakenpakket JGZ Een landelijke evaluatie door een extern bureau van het basistakenpakket JGZ heeft een advies aan de minister opgeleverd. Daarin staat onder andere het volgende: - er is meer aandacht nodig voor de opsporing van psychosociale problemen; - er moet meer aandacht zijn voor risicokinderen en voor kinderen van 4-16 jaar; - er moet een preventief gezondheidsonderzoek voor 15-jarigen komen (in ieder geval naar psychosociale problemen). Daarnaast is er het advies om zo snel mogelijk te komen tot één uitvoeringsorganisatie voor de 0- tot 19-jarigen zorg, ook in relatie met de Centra voor Jeugd en Gezin. Gemeenten vinden daarbij een warme overdracht van de informatie over risicokinderen heel belangrijk. Wie wat doet is daarbij voor hen niet zo interessant, als het maar goed gebeurt Centra voor Jeugd en Gezin Het kabinet ziet de gemeentelijke taken rond opvoeding, preventieve gezondheidszorg en bescherming graag gebundeld in een laagdrempelig centrum voor alle jeugdigen en ouders, een Centrum voor Jeugd en Gezin. Voor gemeenten is jeugdgezondheid slechts een deel van het jeugdbeleid waarover zij de regie voeren; onder die regie krijgen in dit centrum onder andere de volgende taken een plaats: - basistakenpakket jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar; - gemeentelijke functies uit de Wmo; - informatievoorziening (EKD en eventueel de verwijsindex). Op basis van goede informatie, zoals uit de jeugdmonitor, kunnen gemeenten hun doelen stellen en de resultaten gaan benoemen. Wij volgen de landelijke ontwikkelingen rond deze centra nauwlettend en spelen daarop in. Een eerste richting hebben wij al in januari 2008 uitgezet. De JGZ bereikt 85% tot 95% van de jeugd van 0 tot 19 jaar. Geen enkele organisatie, behalve het onderwijs, heeft zo n groot bereik. Wij denken dan ook dat de JGZ de spil moet vormen van het Centrum voor Jeugd en Gezin. 9 Schoolgezondheidsbeleid is het samen met de school doorlopen van een aantal stappen om tot gezondheidsbeleid te komen. Op basis van het gezondheidsprofiel van de (de leerlingen van de) school en haar prioriteiten stelt de school een plan op en voert het uit. De GGD ondersteunt de school daarbij. Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 16 van 167

19 Aangepaste of nieuwe producten (in 2008) Product Deelproduct Psychologische zorg Opsporen psychosociale problemen basis Psychologische zorg Netwerken basis Psychologische zorg Overige producten plus Logopedie Logopedisch onderzoek groep 1 t/m 8 plus Logopedie Overige producten plus Toelichting - Opsporen psychosociale problemen: hiervoor gaan wij een vragenlijst gebruiken die bewezen effectief is: de SDQ (Strengths and Difficulties Questionnaire). Deze lijst meet onder andere de sterke kanten en de (invloed van) psychosociale problemen bij het kind. De SDQ wordt een onderdeel van het preventief gezondheidsonderzoek in groep 7 van het basisonderwijs, met daarna mogelijk een nader onderzoek en/of gesprek. Als plustaak kunnen gemeenten kiezen voor deze vragenlijst op andere momenten, gevolgd door bijvoorbeeld een gesprek of onderzoek. - Netwerken: de inzet van psychologen bij netwerken verdwijnt uit het uniform deel van het basispakket en wordt een lokaal accent. - Overige producten (psychologische zorg): in het voorjaar van 2008 komen wij met verdere voorstellen. - Logopedisch onderzoek groep 1 t/m 8: op andere momenten dan bij de 5- jarigen (zie boven) kunnen gemeenten als plustaak kiezen voor logopedisch onderzoek. - Overige producten (logopedie): in 2008 gaan wij nog andere producten als plustaak ontwikkelen. - Overgewicht: de minister noemt in zijn preventienota onder andere overgewicht als prioriteit. Wij zullen hier meer aandacht aan besteden; dit zal leiden tot een aantal producten (als lokaal accent of als plustaak). Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 17 van 167

20 1.1 Gezondheidsonderzoek Programma JGZ Afdeling JGZ Omschrijving Het uitvoeren van preventieve gezondheidsonderzoeken (PGO s) volgens protocol of op verzoek. Het voeren van gesprekken met kinderen en/of ouders met specifieke vragen of problemen. Doel Vroegtijdig opsporen van afwijkingen in groei en ontwikkeling en van psychosociale problemen. Adviseren van ouders, jongere en school zodat behandeling kan worden voorkomen of tijdig wordt gestart en er uiteindelijk gezondheidswinst optreedt. Het verzamelen van groepsgegevens om inzicht te krijgen in gezondheidsaspecten en te kunnen adviseren bij een adequaat lokaal of regionaal gezondheidsbeleid. Basispakket uniform Preventieve gezondheidsonderzoeken (pgo) - jaarcohort 5/6 jaar onderzoeken klas 2 voortgezet onderwijs onderzoeken jaarcohort 13/14 jaar REC onderzoeken speciaal onderwijs - eerste medisch onderzoek onderzoeken Onderzoek op verzoek/controles onderzoeken Screening jaarcohort 10/11 jaar onderzoeken Kortdurende begeleiding op indicatie onderzoeken Plustaken Extra pgo jaarcohort 8/9 jaar onderzoeken Pgo groep 10/11 jaar onderzoeken Prestatie-indicator Opkomst jaarcohort 5/6 jaar % Opkomst jaarcohort 10/11 jaar % Opkomst jaarcohort klas 2 voortgezet onderwijs % Exploitatie Totaal kosten Bijzonderheden Opdrachtgevers Alle 29 gemeenten. Basis Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 3a, lid 2 onder a, b en c. Besluit jeugdgezondheidszorg, artikel 3, 4, 5 en 6a. Basistakenpakket jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar, Ministerie van VWS, maart Gebruikers Alle kinderen (inclusief eventueel ouders/verzorgers) van het (speciaal) basis- en voortgezet onderwijs en de scholen zelf. Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 18 van 167

21 1.1 Gezondheidsonderzoek Programma JGZ Afdeling JGZ Partners Gemeenten, scholen voor primair en voortgezet (speciaal) onderwijs, onderwijsbegeleidingsdiensen, thuiszorgorganisaties, huisartsen, instellingen jeugdzorg en instellingen voor geestelijke gezondheidszorg. Effect Kwaliteit Kinderen en/of hun ouders met specifieke vragen of problemen worden tijdig en adequaat geholpen of doorverwezen. De afdeling is in 2005 HKZ-gecertificeerd.. Algemene toelichting Het preventief gezondheidsonderzoek is gericht op het belang van het kind om zich optimaal te ontwikkelen en op het belang van surveillance voor de school en de gemeente. Het is belangrijk om elk kind op deze leeftijd op een aantal ontwikkelingskenmerken te volgen en mogelijke afwijkingen op te sporen, omdat ouders en/of kind die niet altijd zelf kunnen zien of aangeven. Zowel op inhoudelijke gronden als vanuit efficiencyoverwegingen streeft de GGD ernaar voor elk onderzoek de meest geëigende discipline in te zetten: assistente, verpleegkundige of jeugdarts. De nadruk ligt op de assistente en de verpleegkundige. De jeugdarts fungeert vooral als achterwacht en specialist. Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 19 van 167

22 Inhoud product Basispakket uniform Pgo jaarcohort 5/6 jaar Pgo klas 2 voortgezet onderwijs Pgo speciaal onderwijs - eerste medisch onderzoek Onderzoek op verzoek/controles Screening jaarcohort 10/11 jaar Kortdurende begeleiding op indicatie Overdracht van het dossier van elk 4-jarig kind door de thuiszorg. Uitnodiging van het kind voor een sociaalmedisch onderzoek: een voorscreening door de teamassistente en een gesprek en lichamelijk onderzoek door de jeugdarts. Bij het onderzoek hoort ook een eventuele hercontrole binnen een jaar en een voor- en nabespreking met de school. Speciaal onderwijs: afhankelijk van het moment van starten op de SOschool komt het kind in aanmerking voor een onderzoek op het reguliere moment voor 5-/6-jarigen. Voorscreening door teamassistente. De inhoud van het onderzoek is gelijk aan onderzoek van de jeugdarts in het basisonderwijs. Wel is er extra verslaglegging voor de school. Onderzoek van houding (rug), visus, lengte en groei in relatie tot gewicht en de mate van welbevinden op de school. Bij dit onderzoekt maakt de GGD gebruik van het bestaande dossier en van aanvullende gegevens uit bijvoorbeeld een schoolvragenlijst. Onderzoek door de jeugdarts bij start van het kind in het speciaal onderwijs. Bespreken van algemene en medische voorgeschiedenis en schoolloopbaan; lichamelijk onderzoek. Verslaglegging voor dossier en behandelplan. Bespreking in de begeleidingscommissie. In de ontwikkeling van een kind kunnen zich vragen of problemen voordoen waarmee de ouder niet direct naar de huisarts gaat. Hij/zij kan dan bij de GGD terecht waardoor in een vroegtijdig stadium passende actie ondernomen wordt. Lengte, groei, gewicht, gezichtsvermogen en kleurenzien worden gemeten. Er wordt aandacht besteed aan de leefstijl en het psychosociaal functioneren van het kind met behulp van SDQ-vragenlijst (Strenght and Difficulties Questionnaire). Dit is een bewezen effectief instrument waarmee de aanwezigheid van psychosociale problemen, de sterke kanten van het kind en de invloed van psychosociale problemen op het dagelijks functioneren worden gemeten. In het speciaal onderwijs voert de GGD hetzelfde onderzoek uit, met extra verslaglegging voor de school. Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 20 van 167

23 Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 21 van 167

24 1.2 Spraak-/taaladvies Programma JGZ Afdeling JGZ Omschrijving Het signaleren van kinderen met spraak-, taal- en stemstoornissen en eventueel nader onderzoek door de logopedist. Doel Vroegtijdig opsporen van spraak-, taal- en stemstoornissen, zodat behandeling voorkomen kan worden of tijdig wordt gestart. Adviseren van ouders en scholen bij spraak-/taalontwikkeling. Verzamelen van groepsgegevens om inzicht te krijgen in logopedische aspecten van de gezondheid van de jeugd. Basispakket uniform Vragenlijst spraak-/taalscreening 5-jarigen vragenlijsten Aansluitend standaard eerste onderzoek onderzoeken Basispakket lokale accenten Groepsvoorlichting uren Peuterpraatlijn uren Deskundigheidsbevordering intermediairs uren 50 Spraak-/taaladvies voor schakelklassen klassen Groepsobservatie peuterspeelzaal uren Plustaken Standaard eerste onderzoek alle 5-jarigen leerlingen Logopedisch onderzoek op indicatie groep 1-8 leerlingen Consultatieve logopedie 0 tot 4 jaar onderzoeken Onderzoek logopedie 0 tot 4 jaar onderzoeken Advies en begeleiding logopedie kinderen Prestatie-indicator Aansluitend standaard eerste onderzoek % Exploitatie Totaal kosten Bijzonderheden Opdrachtgevers Alle 29 gemeenten. Basis Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 3a, lid 2 onder a en c. Besluit jeugdgezondheidszorg, artikel 3 en artikel 5 onder d. Basistakenpakket jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar, Ministerie van VWS, maart Gebruikers Partners Effect Alle kinderen in het basisonderwijs en intermediairs. De 29 gemeenten, 390 basisscholen, 3 thuiszorgorganisaties, de huisartsen en de vrijgevestigde logopedisten. Het voorkomen van taal-, spraak- en stemproblemen door vroegtijdige opsporing, voorlichting en indien nodig verwijzing naar huisarts (en logopedist). Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 22 van 167

25 1.2 Spraak-/taaladvies Programma JGZ Afdeling JGZ Kwaliteit De werkwijze is volgens de HKZ-systematiek beschreven. Algemene toelichting Een goede spraak-, taal- en stemvaardigheid is belangrijk voor de persoonlijke ontwikkeling, de gezondheid, het leerproces en de communicatieve vaardigheid om goed te kunnen functioneren in de samenleving. Toelichting per deelproduct Basispakket uniform Spraak-/taalscreening 5 jarigen/ Aansluitend standaard eerste onderzoek De leeftijd van 5 jaar is het meest geschikte moment om logopedische problemen op te sporen en kinderen zonodig door te verwijzen voor behandeling. In afwachting van landelijke besluiten heeft het GGD-bestuur besloten tot een screening met een vragenlijst door een teamassistente. De kinderen bij wie een vermoeden is van taal-, spraak- of stemproblemen krijgen een diagnostisch logopedisch onderzoek door de logopedist. Plustaken Consultatieve logopedie 0 tot 4 jaar Dit product sluit naadloos aan bij de integrale jeugdgezondheidszorg voor 0 tot 19 jaar en het Protocol Vroegsignalering spraak- /taalontwikkelingsstoornissen van de drie thuiszorgorganisaties en de GGD Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 23 van 167

26 Inhoud product Spraak-/taalscreening 5 jaar / Aansluitend standaard eerste onderzoek Vragenlijsten naar de ouders en leerkrachten van de kinderen van 5 jaar met vragen over stem, taal, articulatie, mondgedrag en communicatieve vaardigheden. De teamassistent beoordeelt de vragenlijsten volgens GGD-richtlijnen. Kinderen die als niet-pluis geselecteerd zijn (schatting: 40%) krijgen een diagnostisch logopedisch onderzoek door de logopedist (het zgn. Standaard eerste onderzoek). Terugkoppeling van het resultaat naar ouders en leerkracht. Ouders krijgen zo nodig een gericht advies. Bij meer ernstige problemen verwijst de GGD door naar huisarts/ logopedist. De gegevens komen in het digitaal dossier. De jeugdarts kan bij het pgo 5- /6-jarigen zien welke actie op spraak-/ taalgebied eventueel is ondernomen. Basispakket lokale accenten Groepsvoorlichting Peuterpraatlijn Spraak-/taaladvies voor schakelklassen Groepsobservatie peuterspeelzaal Deskundigheidsbevordering intermediairs Voorlichtingsbijeenkomsten voor ouders. Voorbeelden: - Praten gaat toch vanzelf: informatieochtend voor ouders van leerlingen van groep 1 en 2 over (stimulering van) spraak-/ taalontwikkeling. - Meertaligheid in het gezin: twee bijeenkomsten voor allochtone ouders van kinderen van peuterspeelzalen en/of basisscholen waarin tips worden gegeven en ervaringen worden uitgewisseld om het Nederlands te stimuleren en adviezen worden gegeven over meertaligheid in het gezin. Telefonisch logopedisch spreekuur. Adviseren en informeren van ouders die vragen hebben over de spraak, taal en stem van hun kinderen. Het aanbod voor spraak-/taaladvies voor schakelklassen bestaat uit een introductiebijeenkomst, zes ouderbijeenkomsten, selectie en monitoren van kinderen tijdens hun verblijf in de schakelklas. Scholing/instructie van peuterspeelzaalleiding. Observatie door logopedist. Advisering ouders en leiding. Eventueel voorstel tot onderzoek of verwijzing. De vraagstelling van de organisatie bepaalt de duur en inhoud van de observatie en de mate van uitwerking/begeleiding. Voorbeelden - Auditieve vaardigheden: met de leerkrachten van groep 1, 2 en 3 worden in teamverband oefeningen besproken om auditieve functies van leerlingen te verbeteren. - Cursus peuterspeelzaalleiding: algemene cursus om de leiding inzicht te geven in normaal en afwijkend verloop van spraak-/taalontwikkeling. Aanleren van vaardigheden om de ontwikkeling in brede zin te stimuleren. Plustaken Standaard eerste onderzoek alle 5- jarigen In plaats van een logopedisch onderzoek van alleen de kinderen bij wie een vermoeden bestaat van een logopedisch probleem, kan gekozen worden voor een logopedisch onderzoek voor alle 5-jarigen. Dan krijgen alle kinderen een diagnostisch logopedisch onderzoek door de logopedist met een terugkoppeling van het resultaat naar ouders en leerkracht. Ouders krijgen zo nodig een gericht advies. Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 24 van 167

27 Bij meer ernstige problemen verwijst de GGD door naar huisarts/logopedist. De gegevens komen in het digitaal dossier. De jeugdarts kan bij het pgo 5-/6-jarigen zien welke actie op spraak- /taalgebied eventueel is ondernomen. Logopedisch onderzoek op indicatie groep 1 t/m 8 Consultatieve logopedie 0 tot 4 jaar Logopedisch onderzoek 0 tot 4 jaar Advies en begeleiding logopedie Onderzoek door de logopedist is voor alle andere basisschoolleerlingen bij wie het vermoeden bestaat van een logopedisch probleem. Diagnostisch onderzoek door de logopedist. Terugkoppeling van het resultaat naar ouders en leerkracht. Ouders krijgen zo nodig een gericht advies. Bij meer ernstige problemen verwijst de GGD door naar huisarts/logopedist. Medewerkers van de JGZ 0-4 jaar kunnen bij twijfel over de mate of soort van achterstand in spraak-/taalontwikkeling van kinderen een logopedist van de GGD consulteren. Vroegtijdige opsporing van stoornissen in spraak-/taalontwikkelingen, op indicatie van de thuiszorg. De arts van het consultatiebureau kan bij twijfel over de mate of soort van achterstand in spraak-/taalontwikkeling van kinderen een diagnostisch onderzoek aanvragen. Ook leidsters van kinderdagverblijven en peuterspeelzalen kunnen een onderzoek aanvragen. Het onderzoek is bedoeld om de signalering aan te scherpen en de verwijzing naar de huisarts of een interventieprogramma te onderbouwen. Ouders krijgen daarnaast advies over de omgang met het kind op het gebied van spraak en taal. Uitbreiding van het aantal begeleidingscontacten. Bij meer ernstige problemen: verwijzing naar huisarts/logopedist. Deze plustaak is een optie als bereikbaarheid en beschikbaarheid van vrijgevestigde logopedisten (tijdelijk) een probleem is. Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 25 van 167

28 1.3 Gedrag en opvoeding Programma JGZ Afdeling JGZ Omschrijving Het ondersteunen en adviseren van jeugdarts en jeugdverpleegkundige over achtergronden en aanpak van individuele en collectieve psychische en/of psychosociale problemen. Het zonodig kortdurend onderzoeken van jeugdigen voor deze adviezen. Het vertalen van de individuele problemen naar beleid en collectieve preventie. Het trainen en adviseren van ouders, jongeren, scholen en gemeenten met vragen en problemen over gedrag en opvoeding. Doel Het adviseren en ondersteunen van de GGD-artsen en verpleegkundigen voor een betere beoordeling van psychosociale problemen. Deskundigheidsbevordering van ouders, jongeren, scholen en gemeenten met betrekking tot gedrag en opvoeding. Basispakket uniform Interne consultatie jeugdigen Adviesgesprek jeugdigen Crisiszorg en bemoeizorg uren Gezonde en veilige school uren Basispakket lokale accenten Voorlichting opvoedingsondersteuning bijeenkomsten Pedagogische spreekuren uren Netwerken en samenwerkingsverbanden uren Coördinatie Triple P gemeenten Trainingen voor jongeren aantal Beleidsadvisering gemeenten -- 5 Plustaken Kind in Beeld onderzoeken Risicokind in Beeld onderzoeken Exploitatie Totaal kosten Bijzonderheden Opdrachtgevers Alle 29 gemeenten. Basis Wet collectieve preventie volksgezondheid, artikel 3a, lid 2 onder a en d. Besluit jeugdgezondheidszorg, artikel 3 onder e en g en artikel 7a. Basistakenpakket jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar, Ministerie van VWS, maart Gebruikers Partners Effect Alle jeugdigen van 4 tot 19 jaar, jeugdarts, jeugdverpleegkundige, ouders, scholen, gemeenten en anderen die met jeugdigen te maken hebben. De 29 gemeenten, 506 scholen, 3 thuiszorgorganisaties, huisartsen, instellingen jeugdzorg en instellingen voor geestelijke gezondheidszorg. Psychosociale problemen bij jeugdigen worden in een vroeg stadium herkend. Daardoor wordt behandeling of advisering door specialisten voorkomen of tijdig gestart. Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 26 van 167

29 1.3 Gedrag en opvoeding Programma JGZ Afdeling JGZ Kwaliteit Algemene toelichting De werkwijze is in 2005 volgens HKZ-systematiek beschreven. Het GGD-bestuur heeft de omvang en inhoud van de producten in het basispakket (uniform en lokale accenten) vastgesteld. Uitgangspunt was een strakke scheiding tussen het basispakket en de plustaken. Daarbij moest het basispakket zo smal mogelijk zijn, maar wel verantwoorde zorg bieden. De keuzevrijheid voor de individuele gemeente moest zo groot mogelijk zijn. Dit heeft geresulteerd in producten in het basispakket waarbij de gedragsdeskundige vooral de deskundigheid van anderen versterkt of in een korte interventie een advies geeft aan de ouder. Alle andere producten voor gedrag en opvoeding zijn plustaken geworden. Ontwerpbegroting 2008 GGD Hart voor Brabant Pagina 27 van 167