Investeringskansen zijn er altijd

Transcriptie

1 Investeren AMSTERDAM Paalbergweg 2-4, 1105 AG Amsterdam-Z.O. Postbus 12250, 1100 AG Amsterdam-Z.O. tel: DEN BOSCH Europalaan 18, 5232 BC s-hertogenbosch Postbus 387, 5201 AJ s-hertogenbosch tel: DEN HAAG COT Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement B.V. - an Aon-company Koninginnegracht 26, 2514 AB Den Haag tel: GRONINGEN Laan van de Vrede 1, 9728 CA Groningen Postbus 121, 9700 AC Groningen tel: Risicobewust investeren biedt banksector kansen Samen de crisis te lijf De kunst van investeren in kunst Beschouw Human Capital als waarde, niet als kostenpost Grote bouwprojecten in de knel door crisis HENGELO Beursstraat 1a, 7551 HP Hengelo Postbus 109, 7550 AC Hengelo tel: MAASTRICHT Parkweg 25, 6212 XN Maastricht Postbus 1470, 6201 BL Maastricht tel: NIJMEGEN Kerkenbos 1061, 6546 BB Nijmegen Postbus 6575, 6503 GB Nijmegen tel: Investeringskansen zijn er altijd - Paul van Dijk, Managing Director Financial Institutions EMEA bij Aon NOORDWIJK Bonnikeplein 18-26, 2201 XA Noordwijk Postbus 59, 2200 AB Noordwijk tel: PURMEREND Wielingenstraat ZN Purmerend tel: ROTTERDAM Admiraliteitskade 62, 3063 ED Rotterdam Postbus 518, 3000 AM Rotterdam tel: ZALTBOMMEL Hogeweg 7-G, 5201 LB Zaltbommel Postbus 2017, 5300 CA Zaltbommel tel: ZWOLLE Dr. van Deenweg 34, 8025 BA Zwolle Postbus 70, 8000 AB Zwolle tel: aa U I T G A V E V A N A O N / 2

2 Turning risk into reward Geachte lezer, De wereldwijde economie krijgt flinke klappen te verduren. Ook in Nederland is voor het eerst sinds jaren sprake van een recessie. Deze economische achteruitgang brengt risico s met zich mee. Denk bijvoorbeeld aan de kredietrisico s door het faillissement van een belangrijke klant. Maar ook aan bestuurdersaansprakelijkheid door vermeend wanbeleid. Geld wordt schaars, geld lenen duur. De liquiditeitsrisico s nemen dus ook toe. Recent heeft Aon haar Global Risk Management Survey gepubliceerd. Dit rapport, gebaseerd op een onderzoek onder risk managers en CFO s van 551 organisaties wereldwijd, toont welke risico s bij het bedrijfsleven bovenaan de agenda staan. Een van die risico s is schade aan het bedrijfsimago. Opvallend is, dat maar liefst 42% van de bedrijven zegt hier niet op voorbereid te zijn. In deze INzicht leest u meer over de imagoschadeverzekering die Aon speciaal heeft ontwikkeld voor non-profitorganisaties. Het hoofdthema van deze editie van INzicht is investeren. Daarbij zijn we uitgegaan van onze Turning risk into reward -filosofie. Onze overtuiging is, dat vrijwel elk risico ook kansen biedt. Zo is het ook met de recessie. Vanuit onze verschillende businesslines en specialisaties hebben we gekeken naar de investeringskansen en er vervolgens diverse artikelen aan gewijd. Anticyclische investeringen kunnen nu het fundament leggen voor de groei van morgen. Bijvoorbeeld door te investeren in gemotiveerd personeel. Het lijkt tegenstrijdig met de recessie, maar met het oog op de vergrijzing en toekomstige krapte op de arbeidsmarkt, is dit het moment om uw organisatie gereed te maken voor de war for talent. Tegelijkertijd is het belangrijk de aanwezige kennis en expertise vast te houden. Want het behouden van talent wordt na de recessie opnieuw een uitdaging. Ook hierover leest u meer in deze editie. Aon blijft investeren in goede mensen, innovatie en dienstverlening. Zo kunnen wij u, onze klanten, ook in deze economisch mindere tijden blijven ondersteunen. Ik wens u veel leesplezier en inspiratie! Met vriendelijke groet, Voorwoord Lex Geerdes Country Manager 3

3 In In houdsopgave Het thema van deze editie is i n v e s t e r e n. Va n u i t o n z e v e r s c hi l- lende businesslines en specialisaties hebben we gekeken naar de i n v e s t e r i n g s k a n s e n e n e r d i v e r s e artikelen aan gewijd Voorwoord Lex Geerdes Inhoudsopgave Risicobewust investeren biedt banksector kansen Risicoanalyses spelen belangrijke rol bij nieuwe investeringen Samen de crisis te lijf De kunst van investeren in kunst Beschouw Human Capital als waarde, niet als kostenpost Grote bouwprojecten in de knel door crisis Publiek-private samenwerking kan bouwsector vlot trekken Stijgend aantal faillissementen uitdaging voor credit risk management Preventieve oplossingen en risicodekking steeds noodzakelijker Imagoschadeverzekering voor charitatieve organisaties Risicomanagement in het onderwijs Verantwoord beheer eigen vermogen Geef Gambia Toekomst Investeren in tertiaire arbeidsvoorwaarden: 5 Sterren Zekerheid Privatisering van de WGA. Een extra last voor werkgevers? Risico op fraude toegenomen door crisis Nieuwe kantonrechtersformule een feit De belangrijkste wijzigingen op een rij Colofon Redactiecommissie: R. de Bruin, voorzitter T.M. Colijn-Tel I. Drost L.M. Fecken S. Groen M.H. Hensen-Oostwouder R.A. van Goor den Oosterlingh J.B. Keizer Y.J.T. Lubbe-Lindsen H.M. Visser-Koppe Vormgeving en prepress: J.B. Keizer, S. Groen Externe fotograaf: Ad Bogaard Fotografie Tekst: Sterk Werk Communicatie Groep Taalent Tekstschrijvers Aon INzicht wordt kosteloos toegezonden aan relaties van Aon. Voor meer informatie over Aon of over een van de onderwerpen uit dit nummer kunt u contact opnemen met uw accountmanager. Uw vragen en opmerkingen zijn welkom op ons redactieadres: Postbus AM Rotterdam T.a.v. Redactie INzicht naar: Inzicht@aon.nl Mutaties in de adressering kunt u doorgeven aan: dhr. Th. van der Ent Aon Nederland Admiraliteitskade ED Rotterdam 4 Eindredactie: Sterk Werk Communicatie Groep Druk: Drukkerij G.B. t Hooft bv 5

4 1In AON FINANCIAL INSTITUTIONS Risicobewust investeren biedt banksector kansen Risicoanalyses spelen belangrijke rol bij nieuwe investeringen Risicomanagement is als gevolg van Basel II, IFRS, Solvency II, MiFID, WFT en Corporate Governance niet meer weg te denken uit de bedrijfsvoering van financiële instellingen. De aanscherping van wetgeving en toezicht op ondernemerschap dwingt deze bedrijven zich bewust te worden van de risico s. Aon Financial Institutions is de partner die hen helpt op een efficiënte wijze met risico s om te gaan. Paul van Dijk, Managing Director Financial Institutions EMEA bij Aon D e f i n a n c i ë l e s e c t o r, m e t n a m e d e b a n k s e c t o r, w o r d t d o o r velen als hoofdschuldige van de kredietcrisis aangemerkt. Daar komt bij dat veel banken de hand op de knip houden en voorzichtig z i j n m e t h e t v e r l e n e n v a n n i e u w e k r e d i e t e n. I s d i e t e r u g h o u d e n d h e i d v a n d e b a n k e n w e l t e r e c h t? B i e d t d e e c o n o m i s c h e c r i s i s n i e t j u i s t k a n s e n? Een vraaggesprek met Paul van Dijk, Managing Director Financial Institutions EMEA bij Aon over risico s en investeringskansen in banken ook geconfronteerd met een hoger kredietrisico. Het risico dat je het uitgeleende geld niet meer terugkrijgt, is aanmerkelijk De besturen van financiële instellingen staan onder grote druk. Wat kunnen zij verwachten? Staan de verzekeringen voor financiële instellingen door de toegenomen risico s niet enorm onder druk? Net als banken zijn ook verzekeraars getroffen door de crisis. Ook zij zullen kritischer kijken naar risico s die worden aangeboden. Risicomanagement staat bij banken hoog op de agenda. Corporate governance en regelgeving als Basel II verplichten deze instellingen ganisaties. Toename van werkdruk en onzekerheid over behoud van banen verhogen het risicoprofiel van banken en bieden externe fraudeurs een grotere kans om misbruik te maken. Zorgt de toename van het aantal risico s ook niet voor veel investeringskansen? Zeker, investeringskansen zijn er altijd. Het probleem zit echter diep geworteld in de economische factoren ook andere zaken een rol, die in het verleden door de banken nauwelijks werden betrokken bij de afweging om wel of geen lening te verstrekken. In een moeilijke economie zijn zekerheden veel waard. Zo moet onder andere worden bekeken of het bedrijf waaraan de lening wordt verstrekt of waarin wordt geïnvesteerd, wel goed is verzekerd. Ook vragen banken zich steeds meer af hoe het zit met de deze branche en de relatie met verzekeringen. gegroeid. Hetzelfde geldt voor de markt in Naast de enorme uitdaging schoon schip te hun risico s in kaart te brengen en daarvoor banksector. Je kon tot voor kort enorme bedrijfsonderdelen die zijn gebouwd op De problemen in de banksector zitten diep. onroerend goed. Vastgoed als onderpand moeten maken en de eigen huishouding op een financiële buffer aan te houden. Bij de rentes ontvangen op je spaargeld, banken risicovolle locaties. En er is de continuïteit Met welke problemen kampt de banksector momenteel? voor een lening of hypotheek biedt onvoldoende garantie meer, nu de prijzen aan het dalen zijn en de markt grillig is. orde te krijgen, zullen bestuurders zich mogelijk ook moeten verweren tegen claims. De daling van de beurskoersen, de enorme verliezen die operationele risico s van banken kunnen verzekeringen een verlichtende rol spelen. Beter dan voorheen kunnen verzekeraars zich stonden in de rij om vermogens tegen aantrekkelijke rentes te beheren. Maar dat moest wel worden terugverdiend, en daar zit de kern gewaarborgd als het management of de belangrijke technici opstappen? Kan het bedrijf een eis tot schadevergoeding opvan- Zoals bekend is als gevolg van de kredietcrisis het onderling vertrouwen, noodzakelijk voor het in stand houden van het systeem, danig Dat is nogal wat. Waar leidt dit toe? op beleggingsportefeuilles zijn geleden en schandalen zoals de Madoff-zaak laten feitelijk aan de slachtoffers geen andere weg open een beeld vormen van het specifieke risicoprofiel van een individuele bank en hierop hun prijsstelling baseren. Banken kunnen op van het probleem. Om toch hoge rendementen te behalen, werden allerlei constructies en producten bedacht die weinig te maken gen? En een brand overleven? Wat gebeurt er als de grootste klant in staat van faillissement raakt en er nog onbetaalde facturen uitstaan? op de proef gesteld. Forse afboekingen op Wat je ziet is dat banken op hun geld blijven dan bestuurders aansprakelijk te stellen voor basis van een total cost of risk -model besluiten hadden met de core business van banken. Dit zijn allemaal vragen die tot voor kort leningen en investeringen leidden tot een zitten. Geld uitlenen is zoals gezegd risicovol wanbeleid of mismanagement. De pers en de een op het bedrijfsplan afgestemde verzeke- Uiteindelijk gaat het om het rendement. Wie nauwelijks werden gesteld. vermindering van de mogelijkheid om kapitaal en het lijkt erop dat banken de inkomsten publieke opinie voeden dit proces. Bestuurders ring in te kopen. aan de ene kant inleent en het geld aan de Voor banken en investeerders is het raadzaam aan te trekken, met als gevolg acute liquiditeitsproblemen. Overheden moesten bijspringen om het systeem in stand te houden. aanwenden om de eigen financiële huishouding weer op orde te krijgen. En dat is precies het tegenovergestelde van wat de overheden probeerden te bewerkstelligen met de financiële van financiële instellingen krijgen schuld van de recessie. Wat kunnen ze hieraan doen? dus de Welke bijeffecten heeft de economische crisis nog meer op het risicoprofiel van banken? andere kant uitzet, wil uiteindelijk uit de kosten komen en een gezonde winstmarge realiseren. Om te willen investeren moet er dus uitzicht zijn op een positief resultaat. Dit is van vele factoren de risico s van bedrijven waarin zij investeren, in kaart te brengen. Risicobewust investeren geeft de banksector nieuwe mogelijkheden om te doen waar ze goed in zijn. Door de terugloop in de aandelenhandel, de injecties. Indien zij in het verleden een goede Het vaststellen van een operationeel risico- afhankelijk. Financiële instellingen die teruggaan vermindering van het vermogen dat zij beheren Bedrijven kunnen daardoor moeilijker de bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering profiel is een dynamisch proces. De recente naar hun core business en doen waar ze goed in Neem voor meer informatie contact op voor derden en de afgenomen vraag naar middelen vinden om te investeren. En als er hebben afgesloten, dan kunnen eventuele gebeurtenissen werpen een ander licht op de zijn, kunnen weer succesvol worden. met Paul van Dijk, tel , andere adviesfuncties, zijn inkomsten sterk gedaald. Zelfs de investment banking tak, nog niet zo lang geleden een top inkomstenbron, staat momenteel haast stil door de gestokte dan al geproduceerd wordt en leveranties kunnen plaatsvinden, blijkt dat kredietverzekeraars steeds minder bereid zijn het risico van wanbetaling van afnemers te verzekeren, kosten van verweer en mogelijke verplichtingen tot het vergoeden van schade op deze verzekering worden afgewenteld. Het is daarbij wel van belang om zeer zorgvuldig zaak en eisen eventueel andere maatregelen. Daarnaast vinden binnen banken vele verschuivingen plaats. Doordat de inkomsten onder druk staan, wordt er veelal gestuurd op kosten Wat moet er gebeuren om de banksector weer te laten investeren in de economie? paul_van_dijk@aon.nl. Kijk ook op voor meer informatie over Aon Financial Institutions. fusie- en overnamemarkt. waardoor ook aan die kant de economie de polisbepalingen te volgen en de juiste om de resultaten te verbeteren. Dit heeft al bij Bij het verlenen van een krediet of het Naast de teruglopende inkomsten, worden stagneert, bijvoorbeeld in Duitsland. stappen te nemen. menige instelling geleid tot ontslagen en reor- verstrekken van een lening, spelen naast de 6 financial institutions 7

5 2In Samen de crisis te lijf Door Matthijs Geerts, Accountmanager bij Aon Risk Services 3 In Vanaf half september 2008 hebben kredietcrisis, liquiditeitscrisis, vertrouwenscrisis en recessie elkaar in ongekende snelheid opgevolgd. Inmiddels hebben de gevolgen er van zich als een olievlek over de reële economie verspreid. Veel organisaties worden in meer of mindere mate geraakt door problemen die hieruit voortvloeien. Aon probeert hen te helpen. Veel bedrijven zien zich geconfronteerd met een dalende vraag en beperkte financieringsmogelijkheden. De ontwikkelingen van de laatste maanden leiden in veel gevallen tot noodzakelijke kostenbesparingen. Tevens hebben diezelfde economische ontwikkelingen hun weerslag op het risicoprofiel van ondernemingen en daar zal vanuit risicomanagementperspectief, direct op ingespeeld moeten worden. Aon ziet het als haar verantwoordelijkheid om haar relaties, juist in deze uitdagende periode te adviseren over risicomanagement en mogelijke kostenbesparingen. Daarom heeft Aon een pakket producten en diensten samengesteld, genoemd de Aon Toolkit, die onze klanten helpt bij het realiseren van kostenbesparingen. Tevens richten onze producten zich op het beheersbaar maken van risico s en het aanreiken van kostenbewuste oplossingen die nú een belangrijke rol spelen. Denk aan risico s ten aanzien van kredietvraagstukken, bestuurdersaansprakelijkheid en fraude, maar ook op het terrein van employee benefits. In economisch moeilijke tijden is het van groot belang werknemers extra zekerheden te bieden en de kosten in de hand te houden. Neem voor meer informatie contact op met uw accountmanager of met Matthijs Geerts, tel , matthijs_geerts@aon.nl. Kijk ook op De kunst van Door Cees Kortleve, Kunstverzekeringsspecialist bij Aon Artscope investeren in kunst In de huidige onzekere markt is het lastig goede investeringsmogelijkheden te vinden. De waarde van investeringen kan in een kort tijdsbestek immers flink dalen. De economische crisis brengt echter niet alleen bedreigingen met zich mee, maar ook in barre tijden kunnen er goede zaken worden gedaan. Investeren in kunst kan zo n waardevaste belegging zijn. Noodgedwongen verkoop van kunstcollecties van particulieren en bedrijven, bijvoorbeeld door faillissementen, zorgen momenteel voor extra aanbod op de kunstmarkt. Als kopende partij kun je daarom vrij gemakkelijk aan kunst komen. Daarnaast is investeren in kunst een veilige manier om je geld te bewaren. Een schilderij van erkende meesters valt misschien niet bij iedereen in de smaak, maar de waarde ervan groeit redelijk stabiel. Kunst is echter trendgevoelig, de prijzen kunnen ook dalen. Waar de prijzen voor hedendaagse kunst onder druk staan, speelt de economische crisis bij de gevestigde namen geen rol van betekenis. Uiteraard geldt ook bij het aanschaffen van kunstobjecten als investering dat kennis van zaken een must is om te voorkomen dat een kat in de zak wordt gekocht. Bij het ontbreken van die kennis is het advies van de gerenommeerde kunsthandelaar voor de aspirant koper onontbeerlijk. Zo is het ook met risicoadvies. Net als bij aandelen moet u bij een kunstwerk rekening houden met risico s die de waarde ervan kunnen verminderen. Als een kunstwerk eenmaal aan de muur hangt, is het vatbaar voor brand, inbraak en beschadigingen, al dan niet met opzet veroorzaakt. Iemand die de kunst van het investeren begrijpt, denkt daarom altijd een stap vooruit door preventieve maatregelen te treffen en een goede kunstverzekering af te nemen. Investeren in een periode van economische crisis vergt durf, maar wie verstandig investeert plukt daar later de vruchten van. Neem voor meer informatie contact op met Cees Kortleve, tel , cees_kortleve@aon.nl. Kijk ook op 8 corporate / artscope 9

6 4In Nog niet heel lang geleden vond er een heuse war for talent plaats. Momenteel wordt personeel wegbezuinigd om de financiële crisis het hoofd te kunnen bieden. Voor veel bedrijven is de kennis en kunde van het personeel echter datgene wat ze onderscheidend en winstgevend maakt. Het in stand houden van een sterk personeelsbestand, het Human Capital, is daarom juist nu belangrijk. Door Peter Abelskamp, Executive Director Health & Benefits EMEA terug onder de verlies- en winstrekening; als kostenpost. En dat betekent dat investeringen in personeel niet leiden tot vermeerdering van element is dat Nederlandse bedrijven, door hun relatief hoge Human Capital waarde, meer waard worden. En daarmee ook duurder de waarde van de onderneming, maar tot ver- voor overnamepartijen. hoging van de uitgaven. Een vreemde situatie. Het wegsnijden van een vetrandje en een Tegelijkertijd een uitdaging voor accountants Natuurlijk kun je een discussie starten of per- efficiencyslag op zijn tijd kan geen kwaad en over de hele wereld om te komen tot een soneel als bezit is te beschouwen. Een werk- is zelfs noodzakelijk, zolang de waarde van oplossing die meer recht doet aan de waarde nemer kan immers altijd zelf besluiten ergens het bedrijf niet wordt aangetast. Meer dan die medewerkers voor hun bedrijf hebben. Tot anders te gaan werken, terwijl een gebouw of ooit maakt de huidige tijd duidelijk dat nu toe staan de International Accounting machine niet wegloopt. Desondanks durf ik de Human Capital een andere behandeling Standards (IAS) erkenning van Human Capital stelling aan dat Human Capital wel degelijk als verdient dan de benadering als kostenpost. als een asset niet toe. een activa is te waarderen. Bekwaam De kwaliteit van personeel, professionaliteit, bedrijfscultuur en talent management heeft Waarde bij overname personeel is immers een schaars goed. Organisaties investeren hierin, bijvoorbeeld een belangrijke bijdrage aan de waarde die Neem bijvoorbeeld een overname van een middels cursussen en opleidingen. Daarnaast een bedrijf vertegenwoordigt. Er is de afgelo- kennisintensieve organisatie. De waarde van zijn ze het gezicht van een organisatie en daar- pen jaren veel geïnvesteerd in het binnen- dit bedrijf is gebaseerd op de omzet, het mee erg bepalend voor het succes. Als een halen en het verder ontwikkelen van mensen. marktaandeel en de bezittingen. Stel dat de onderneming er veel aan doet om bekwaam Het zijn van een goede werkgever werd als belangrijkste experts van het concern besluiten personeel in dienst te hebben en op te leiden, zeer belangrijk gezien. Verandert dat nou om de onzekerheid van een fusie niet af te moet dat zich vertalen in een waarde. werkelijk nu het economisch wat slechter wachten en hun carrière elders voort te gaat? Wel als we Human Capital als kosten- zetten, zou dat van invloed zijn op de échte Ik pleit ervoor dat de Raad voor de Jaarverslag- post blijven zien. Echter, wat gebeurt er met waarde van de organisatie? legging en haar internationale counterpart de waarde van een bedrijf als afscheid wordt International Accounting Standards Board Beschouw Human Capital als waarde, niet als kostenpost genomen van de kennis en vaardigheden van personen die vertrekken? Al bij de eerste geruchten van bezuinigingen zijn het de begeerde talenten die als eerste hun heil elders zoeken. De waarde van het bedrijf zal aanmerkelijk dalen en het bedrijf mogelijk zelfs in een veel sterkere neerwaartse spiraal doen belanden dan puur op grond van de economische situatie nodig is. Human Capital op de jaarbalans Human Capital zou best vaker als waarde Een vertrek van een dergelijk relevante groep heeft invloed op het klantenbestand, de innovatiekracht en de waarde van uitstaande beleggingen. De waarde of het vermogen van deze organisatie wordt daarmee in één klap een stuk minder. Kijken we in zo n situatie echter naar de balans, dan is daar alleen uit af te lezen dat er minder mensen op de payroll staan en de kosten dus zijn gedaald, hetgeen een vertekend beeld van de werkelijkheid geeft. Personeel als bezit serieus werk maken van het komen tot een waardebepaling van Human Capital. Ondernemingen zouden alvast hun accountant kunnen aansporen om de waarde van het Human Capital terug te laten komen op de balans. Tot die tijd doet u er goed aan uw bedrijf voor een teloorgang van deze waarde te behoeden, door goede mensen aan boord te houden en hen verder te ontwikkelen. Waar men een half jaar geleden nog op zoek was naar talent, is het vreemd dat dit nu niet meer het geval is. mogen worden beschouwd. Maar, als we het Als Human Capital wordt opgenomen als activa, Vooral als we naar de iets langere termijn jaarverslag erbij pakken, dan blijkt de waarde heeft dat invloed op de waarde van een aan- kijken. De zoektocht naar talent zal immers, van de werknemers niet voor te komen tussen deel en de onderneming in het algemeen, door de vergrijzing, op de langere termijn de bezittingen op de balans. We noemen het vooral daar waar met intellectueel kapitaal onverminderd doorgaan. wel Human Capital, maar tussen het kapitaal wordt gewerkt. Die waarde kan nog verder van de onderneming en waarden als merk- worden verhoogd door te investeren in training Neem voor meer informatie contact op met recht en goodwill is op de balans geen en opleiding en door te investeren in het Peter Abelskamp, tel , plaatsje ingeruimd voor de menselijke factor. terugdringen van verzuim en het verbeteren peter_abelskamp@aon.nl. Het personeel vinden we in de jaarrekening pas van motivatie en betrokkenheid. Bijkomend Kijk ook op 10 corporate wellness 11

7 5In Grote bouwprojecten in de knel door crisis Publiek Private Sam enwerking kan bouws ector vlot trekken D e s t r a t e g i s c h e s a m e n w e r k i n g t u s s e n o v e r h e d e n e n d e p r i v a t e s e c t o r o m g r o t e b o u w p r o j e c t e n u i t t e v o e r e n i s e e n g o e d e w e g o m s a m e n u i t d e e c o n o m i s c h e c r i s i s De Liefkenshoekspoortunnel is de nieuw aan te leggen spoortunnel van zestien kilometer onder de Schelde, die het westelijke deel van de Antwerpse haven met het oostelijke deel gaat verbinden. De bouw gaat ongeveer 4,5 jaar duren en bestaat uit het boren van een tunnel, het aansluiten van het tracé op een bestaande tunnel en het aanleggen van de bovengrondse infrastructuur. t e k o m e n. H o e w e l d e m a r k t e n t h o u s i a s t i s, k o m t d e p r i v a t e s e c t o r d o o r d e r e c e s s i e z e l f a m p e r a a n g e l d. S t e e d s m e e r p u b l i e k-p r i v a t e a a n b e s t e d i n g e n d r e i g e n d a a r d o o r Door Jaap Veenenbos, Managing Consultant en Eelco Spinhof, Consultant bij Aon Global Risk Consulting vast te lopen. Het gaat slecht met de vastgoedmarkt. Project Liefkenshoekspoortunnel zorg dient te dragen voor de financiering en daardoor slechts aansprakelijk tot EUR 175 goed verzekerbaar in de markt; dekking ingekocht moet worden naast de Aannemers schrappen steeds meer bouw- Een goed voorbeeld van een PPS (Publiek het onderhoud van het project voor een miljoen. Dit levert zekerheid voor de financiers dat andere polissen. plannen omdat zij de financiering ervan niet Private Samenwerking)-bouwproject dat toch periode van 38 jaar. Alle risico s die verbonden een schade of gedekt is op de liability ver- rond krijgen. Door de kredietcrisis willen doorgang kon vinden doordat het risico zijn aan de verschillende onderdelen van het Deze constructie maakt het voor het project zekering (en een verzekering verkrijgbaar Op 5 november 2008 werd het contract geslo- banken vaak niet meer investeren in omvang- dragelijk werd gemaakt, is het project project en normaal voor een groot deel bij de Liefkenshoekspoortunnel mogelijk om in is), of dat het aangemerkt wordt als force ten tussen de opdrachtgever Infrabel en het rijke bouwprojecten. Doen ze dat wel, dan Liefkenshoekspoortunnel. Eind 2008 waren in opdrachtgever zouden liggen, worden in plaats van de traditionele verzekeringen een majeur en terugvalt bij de opdrachtgever. aannemersconsortium. Deze succesvolle deal stellen ze hoge eisen aan het beheersen en Vlaanderen de onderhandelingen voor het deze contractsvorm bij de opdrachtnemer dekking te kopen in de vorm van een uitge- Er zijn hierdoor geen gaten vanuit het leverde de PFI Infrastructure deal of the Year verzekeren van de risico s, waardoor het voor halen van de financial close voor dit project in neergelegd. breide aansprakelijkheidspolis. Deze polis dekt perspectief van de financiers; 2008 op van Project Finance International. verschillende partijen financieel niet meer interessant is. volle gang. Aon Global Risk Consulting was gevraagd ondersteuning te bieden. Samen Bijzondere risicoverdeling aansprakelijkheidsclaims tot de absolute grens voor zowel de bouw- als de onderhoudsfase. Hierdoor wordt het voor de opdrachtnemers een stuk gemakkelijker om finan- Aon voert haar dienstverlening ook uit bij met de leidende bank en het consortium, In het contract was een force majeur-clausule Hierdoor is het niet meer nodig om apart een ciering te vinden voor het project. Wat andere PPS-projecten in Nederland zoals de Bij bouwprojecten is er altijd sprake van een geleid door Koninklijke BAM Groep en Vinci opgenomen waarin elke schade boven een property verzekering af te sluiten voor het zeker in deze tijden van crisis belangrijk is; A15, de A20 en de verschillende detentiecentra natuurlijk spanningsveld tussen de financier Consessions, werden oplossingen gezocht bedrag van EUR 175 miljoen automatisch als bouwwerk, waar de opdrachtnemer ook geen De opdrachtgever (de overheid) is in dit die komend jaar gebouwd zullen worden in en het aannemersconsortium. De financier voor mogelijke problemen in het project. Zo force majeur wordt aangemerkt en derhalve eigenaarbelang in heeft. soort projecten vaak beter in staat om het land. zoekt naar een maximale bescherming en wil alle mogelijke risico s hebben afgedekt. Voor werd er in het contract tussen opdrachtgever en opdrachtnemer een bijzondere risicover- terugvalt naar de opdrachtgever Infrabel. Normaal ligt de volledige verantwoordelijk- Deze constructie van risicoverdeling is een grote risico s te dragen dan het aannemersconsortium. Door de constructie werd Meer informatie de aannemer geldt dat hij die onderdelen wil deling opgenomen. heid bij de opdrachtnemer, maar in deze geheel nieuwe manier van werken in Europa. het makkelijker financiering te krijgen voor Voor informatie kunt u contact opnemen met verzekeren die niet beheerst kunnen worden nieuwe constructie werd er een betere en Het levert meer zekerheid op voor de krediet- het project Liefkenshoekspoortunnel. Jaap Veenenbos, tel , of waarvan hij de gevolgen niet kan of wil De opdrachtgever, het Belgische overheids- eerlijkere verdeling van de risico s gereali- verstrekkers en opdrachtnemers krijgen de Doordat financiering ruimer verkrijgbaar is, jaap_veenenbos@aon.nl of met Eelco Spinhof, dragen. Maar in dit spanningsveld moeten bedrijf Infrabel (spoornetbeheerder), heeft seerd door een absolute grens te creëren financiering van grote bouwprojecten een kunnen meer partijen inschrijven en kan tel , eelco_spinhof beide partijen wel een bepaalde kosten- voor de bouw een zogenoemd DBFM-contract voor de maximale hoogte van schades die de stuk makkelijker rond, waardoor de hele ook de overheid strenger Kijk voor informatie over Aon Global efficiëntie kunnen behalen. Gebeurt dit niet, (Design Build Finance Maintain) opgesteld. opdrachtnemer zou moeten dragen. Het sector een impuls krijgt. In het kort: De bieding van de opdrachtnemer kan een Risk Consulting op dan wordt het moeilijker de financiering van Het contract houdt in dat naast het bouwen restdeel van het risico is bij de opdrachtgever Door de limitering worden doorgaans zeer stuk goedkoper omdat er geen (relatief) dergelijke projecten rond te krijgen. van het spoor, het aannemersconsortium ook ondergebracht. De opdrachtnemer is moeilijk verzekerbare projecten ineens wél dure property- en business interruption- 12 risk management 13

8 Stijgend aantal faillissementen uitdaging voor credit risk management bron: Graydon Nederland Het aantal faillissementen als gevolg van de economische crisis loopt snel op. Bedrijven hebben daarnaast te kampen met een dalende omzet en klanten die steeds langzamer betalen. Tegelijkertijd verlangen met name de grotere leveranciers, dat hun klanten sneller gaan betalen. Dit heeft direct negatieve gevolgen voor de liquiditeit. Preventieve oplossingen en risicodekking steeds noodzakelijker Door Jan van Dam, Senior Consultant Credit Risk Management Na jaren van daling is sinds november 2008 sprake van een trendbreuk. In het eerste kwartaal van dit jaar zijn faillissementen uitgesproken tegen over dezelfde periode van Een stijging van 42,4%. De verwachting is dat deze toename zeker dit jaar nog zal aanhouden. Hetzelfde geldt voor betalingen. Werd er in voorgaande jaren in Nederland steeds sneller betaald, voor 2009 en 2010 wordt een toename verwacht van het gemiddeld aantal dagen waarbinnen wordt betaald. Steeds meer ondernemingen zijn dan ook naarstig op zoek naar cash. Leverancierskrediet onder druk Onder de huidige economische omstandigheden nemen de risico s en kosten verbonden aan het leveren op rekening verder toe. Het leverancierskrediet is een belangrijke levensader voor elke onderneming, met name binnen het midden- en kleinbedrijf. Het vervult een belangrijke functie, omdat het de groei van ondernemingen en de economie bevordert. Mits natuurlijk het geld blijft rollen, facturen niet langer openstaan dan afgesproken en leveranciers op tijd worden betaald. Gebeurt dit niet, dan stagneert de groei en kan dit zelfs tot faillissementen leiden. Stoppen met leverancierskredieten en alles contant afrekenen is geen optie. Het leveren op krediet is een belangrijk commercieel instrument om de opdracht binnen te halen. Bovendien biedt het kansen op een duurzame relatie met de klant. Maar de markt geeft allerlei signalen die bedrijven ertoe dwingen het beleid en de procedures rond het leverancierskrediet aan te scherpen. Risico s scannen en beheren Bij ondernemen is het de kunst verantwoorde risico s te nemen. Goed credit risk management is erop gericht de verkopen maximaal te bevorderen met een minimum aan risicokosten. Door een adequaat acceptatiebeleid, op basis van goede informatie en een regelmatige credit check bij bestaande klanten, bouwt u aan een betrouwbaar en een duurzaam klantenbestand. Door inzichtelijk te maken waar de hoogste risico s zitten, kan het aanmaningsproces worden aangepast. Bij grotere risico s speelt u korter op de bal en worden eventueel garanties gevraagd. Klanten met minder risico krijgen wat meer ruimte. Dit is efficiënt en versterkt de goede klantrelaties. Door het zicht op de hogere risico s en een consequent debiteurenbeheer, worden signalen van (dreigend) betalingsonvermogen eerder zichtbaar. Dit maakt het mogelijk te anticiperen en tijdig actie te nemen om schade te voorkomen. Overdracht aan een gerenommeerd incasso-intermediair is in bepaalde gevallen noodzakelijk. En hoe jonger de vordering, hoe meer kans dat deze succesvol wordt geïncasseerd en afschrijving kan worden voorkomen. Betalingsrisico steeds vaker verzekerd In feite komt goed credit management erop neer dat je bepaalde risico s niet meer in de boeken neemt en andere reduceert door goed debiteurenbeheer. Wat er daarnaast aan risicokosten overblijft is transparant, zodat u op goede gronden kunt besluiten deze zelf te dragen of af te dekken met een kredietverzekering. Hierbij gaat het niet alleen om de kans dat één of meer klanten failleren, maar vooral ook om de effecten die het zal hebben als het onverhoopt gebeurt. Hoe groter de klant, hoe hoger het uitstaande saldo en de schade voor de eigen onderneming. Uiteindelijk wordt de keuze bepaald aan de hand van de effecten die debiteurenverliezen kunnen hebben op de eigen financiële doelstellingen. Gezien het grote aantal faillissementen en de verwachte verdere toename, is het meer dan ooit van belang deze keuze helder te krijgen. De risk awareness onder bedrijven neemt toe, evenals de interesse voor kredietverzekering. Onder de huidige economische omstandigheden geven kredietverzekeraars weliswaar in bepaalde gevallen minder makkelijk een kredietlimiet af, of gaan ze op zoek naar meer financiële informatie betreffende een debiteur, maar nog steeds is er voldoende, adequate risicodekking in de markt te verkrijgen. De oplopende betalingstermijnen en faillissementen nopen bedrijven tot aanscherping van het credit risk management om de financieringskosten en risico s van leverancierskrediet te beperken en de cashflow op peil te houden. Want juist in economisch slechtere tijden zullen bedrijven die een stabiele en voorspelbare cashflow laten zien, uiteindelijk als winnaars uit de bus komen. Voor meer informatie over Credit Risk Management Consulting en Kredietverzekeringen kunt u contact opnemen met Jan van Dam, tel , jan_van_dam@aon.nl. Of kijk op 14 credit management 15

9 Imagoschadeverzekering voor charitatieve organisaties Charitatieve organisaties zijn voor een belangrijk deel afhankelijk van giften en goodwill van leden en donateurs. Om deze mensen voor je te winnen, is een goed opgebouwd imago essentieel. In de kracht van dit zorgvuldig opgebouwde imago schuilt tevens een groot risico. Door Frank Antonisse, Account Manager van Expatriate Services bij Aon Consulting. Bij negatieve publiciteit is het imago meteen geschaad. Negatieve berichtgeving kan in korte tijd ernstige schade toebrengen aan de merkwaarde. Dergelijke berichten kunnen zich door de moderne mediakanalen als een inktvlek uitbreiden; internet, televisie en radio zorgen voor snelle distributie. Door snel te handelen, kunnen deze vervelende gevolgen beperkt worden. Maar de ervaring leert dat weinig non-profit organisaties hiervoor een calamiteitenplan beschikbaar hebben. Om hierin tegemoet te komen heeft Aon, tijdens een seminar op 2 april, een nieuwe imagobeschermingsverzekering gelanceerd. Frank Antonisse, Account Manager van Aon Consulting, legt uit: Wij kijken altijd naar de grootste continuïteitsrisico s van organisaties. Bij charitatieve organisaties is dat onder meer imago-beschadiging door negatieve publiciteit. Negatieve publiciteit kan leiden tot het opzeggen van lidmaatschappen en een terugloop van het aantal giften. Het kan gedurende een lange periode zorgen voor een flinke inkomstenderving. Mogelijke financiële problemen zorgen op hun beurt opnieuw voor slechte publiciteit en een verdere verslechtering van het imago. Al deze zaken kunnen het voortbestaan van de organisatie aanzienlijk bedreigen. De nieuwe imagobeschermingsverzekering betaalt de kosten voor het inschakelen van een gespecialiseerd communicatiebureau om de negatieve publiciteit te beperken en de negatieve berichtenstroom te keren. Ook assisteert het communicatiebureau bij het formuleren van een duidelijk verhaal dat organisaties kunnen communiceren naar de betreffende stakeholders zoals eigen personeel, donateurs, partner organisaties, klanten en publiek. Naast de kosten voor een extern bureau, zijn ook gemiste inkomsten ten gevolge van negatieve publiciteit verzekerd. Door deze dekking zijn organisaties altijd verzekert van directe toegang tot hulpverlening ingeval van een crisissituatie. Dergelijke situaties zijn onder meer: Het aftreden van bestuurders. Fraude. Onrechtmatige daden van medewerkers. Strafrechtelijke vervolging van ambassadeurs van de organisatie. Ondeugdelijke/gevaarlijke merchandise producten. Aangenomen giften/legaten van dubieuze afkomst. Het verliezen van octrooien/grote subsidie/cbf keurmerk. Onderzoek door overheid of toezichthoudende instantie. Wijziging in financiële gegevens. Onrechtmatig handelen fondsenwervende instanties. We hebben goed naar de markt geluisterd en de dekking laten aansluiten op daadwerkelijke situaties die kunnen voorkomen bij charitatieve organisaties, zegt Antonisse. Als het gaat om reputatieschade, is preventie een belangrijk element. Een verzekering is het sluitstuk in het geheel, voor het preventieve aspect kunnen onze collega s van het COT, een dochteronderneming van Aon, helpen. Zij hebben de kennis en ervaring om over procedures en calamiteitenplannen te adviseren. Daarmee bieden we een totaaloplossing voor het risico van reputatieschade voor charitatieve instellingen, aldus Antonisse. Neem voor meer informatie contact op met Frank Antonisse, tel , frank_antonisse@aon.nl of met Munadel Khadr, tel , munadel_khadr@aon.nl. Kijk ook op 16 crisis management 17

10 Risicomanagement in het onderwijs Verantwoord beheer eigen ver mogen D e t o e n e m e n d e a u t o n o m i e v a n s c h o l e n b r e n g t o o k m e e r r i s i c o s v o o r d e o n d e r w i js i n s t e l l i n g e n m e t z i c h m e e. E n i g e f i n a n c i ë l e r e s e r v e i s n o d i g, m a a r d e a a n l e g hier van is volgens de Algemene Onder wijsbond (AOb) in het basisonder wijs uit de hand gelopen. Door de e n o r m e b u f f e r s b l i j f t e e n g r o o t d e e l v a n h e t g e l d o n b e n u t e n b l i j v e n i n v e s t e r i n g e n i n h e t o n d e r w ij s u i t. Wat doet INOS? INOS is op 1 augustus 2005 ontstaan uit een fusie van twee stichtingen voor katholiek onderwijs in Breda. INOS is een ambitieuze en vernieuwende stichting voor katholiek onderwijs met 26 scholen in het basis- Door Jolande Waterschoot, Managing Consultant bij Aon Global Risk Consulting. Het kan hierbij gaan om personele risico s, zoals werkloosheidsuitkeringen en ontslagvergoedingen, maar ook bijvoorbeeld risico s onderwijs, twee scholen voor speciaal basisonderwijs en drie Regionale Expertisecentra. INOS koestert de verscheidenheid aan onderwijsconcepten en verzorgt met personeelsleden onderwijs voor leerlingen. die imagoschade tot gevolg hebben. Daar De AOb concludeerde in 2008 dat vier van de komt nog bij dat scholen steeds vaker aan- tien basisscholen een groter weerstandsver- sprakelijk worden gesteld voor tekortkom- mogen hebben dan nodig. Sinds de invoering ingen op het gebied van onderwijskwaliteit en men financiële middelen op een efficiënte en Voorbeelden van belangrijke risico s voor begroten, heeft Aon met behulp van de ver- inschatting en kwantificering en met van de lumpsumregeling in 2006, mogen de leerlingenzorg. verantwoorde manier voor het onderwijs in te INOS zijn de personele verplichtingen, de kregen risico-informatie en een simulatie- praktische adviezen ten aanzien van de risico- onderwijsinstellingen een budget naar eigen zetten. Aon heeft INOS bijgestaan met het in veiligheid van leerlingen, schade door vanda- model op basis van kans van optreden en beheersing. Met behulp van deze objectieve inzicht aan personeel of materieel uitgeven. Na Door middel van een risicoanalyse wordt kaart brengen van de risico s en de buffer die lisme en financiële risico s in de verrekening mogelijke financiële gevolgen, nader gekwan- risicomeeting kunnen we nu gefundeerd onderzoek van de AOb werd duidelijk dat duidelijk welke bedreigingen de meeste hiervoor gereserveerd dient te worden. met de gemeente bij het bouwheerschap van tificeerd. De uitkomst gaf inzicht in de besluiten nemen met betrekking tot onze ver- scholen steeds vaker een deel van deze subsidie impact hebben op de school, welke kosten verbouw- en nieuwbouwprojecten. Andere gemiddelde verwachte schade van de risico s mogenspositie. Binnen de onderwijswereld is sparen voor het opvangen van risico s. Voor de met deze risico s gemoeid zijn en hoeveel De consultants van Aon hebben de risico s van risico s zijn een leerling-terugloop in geval van tezamen en de verwachte schadelast in een het op deze manier naar risico s kijken nog stelselwijziging konden besturen bij tekorten reserve er moet worden aangelegd. Het INOS geïnventariseerd met behulp van een een imagoschade en een te grote span of extreem slecht schadejaar. Op basis van deze redelijk nieuw. We hebben nu een goede nog om ondersteuning vragen bij het ministerie, resterende deel van het eigen vermogen kan risicodatabase voor onderwijsinstellingen, een control van schooldirecteuren, wat wil resultaten heeft INOS een gefundeerde keuze methodiek die we kunnen gaan uitbouwen. nu moet men zelf de risico s beheersen. Waarom risicomanagement? de school investeren in het onderwijs. Vooralsnog brengen slechts weinig onderwijsinstellingen hun risico s in kaart. documentenstudie en een aantal interviews met het College van Bestuur en schooldirecteuren. Daarnaast hebben zij gesproken met zeggen dat deze teveel mensen onder zich hebben werken om goed leiding te kunnen geven. kunnen maken omtrent de aan te houden reserves en kan zij in de toekomst op een verantwoorde wijze investeren in onderwijs. Meer informatie Voor informatie over risicoanalyse en weer- Meer reserves zijn niet altijd beter. Van scholen wordt steeds meer verwacht dat zij onderwijs Risicoanalyse INOS een vertegenwoordiger van OSG, het onderwijsservicecentrum dat een aantal zaken, zoals Reservepositie INOS Het project heeft een duidelijke bijdrage standsvermogen bij onderwijsinstellingen kunt u contact opnemen met Jolande Waterschoot, op maat leveren. Geld moet dus gericht De onderwijsinstelling INOS wilde wel meer een deel van de administratie, voor INOS Om de beheersing van de belangrijkste risico s geleverd aan het vergroten van het risico- Managing Consultant, tel , worden besteed. Om uit te vinden hoe het inzicht in het effect van de risico s die zij loopt uitvoert. Op basis hiervan zijn de belangrijkste te optimaliseren, heeft INOS de verzekerings- bewustzijn binnen de organisatie, zegt Frank jolande_waterschoot@aon.nl. eigen vermogen verdeeld moet worden, op haar vermogenspositie. Met een onderzoek risico s geïnventariseerd en in een riskmap portefeuille herzien en waar nodig aangepast. van Esch, lid van het College van Bestuur van Kijk voor informatie over Aon Global Risk inventariseren onderwijsinstellingen de risico s. naar het risicoprofiel in de toekomst beoogde opgenomen. De risico s die niet zijn verzekerd of niet zijn te INOS. Aon heeft ons geholpen met de risico- Consulting op 18 risk management 19

11 Investeren in tertiaire arbeidsvoorwaarden: 5 Sterren Zeker heid Ondanks de economische crisis kampen veel organisaties met een gespannen arbeidsmarkt. Concurrerende ondernemingen moeten met elkaar de strijd aangaan in de zoektocht naar geschikt personeel. De komende jaren zal de toenemende vergrijzing in Nederland deze War for Talent alleen maar doen aanwakkeren. Het gaat daarbij niet alleen om een goed salaris. Geef Gambia Toekomst 20 dagen lang een strijd tegen de elementen 8000 kilometer, deels door de woestijn Een auto van maximaal 500 euro Allemaal voor het goede doel! Op 8 november 2008 zijn Els Hettinga en Nadat iedereen was uitgezwaaid en regen, alle vaardigheden kunnen leren die nodig zijn Margriet Muis, beiden adviseur bijadviestalent kuilen, vrieskou, greppels, een botsing, om als coupeuse aan de slag te gaan. van Twynstra Gudde, in hun stoere Nissan Patrol vanuit Amsterdam naar Dakar vertrokken. Het tweetal nam op eigen initiatief deel aan de Amsterdam-Dakar Challenge. Doel van deze tocht was om euro in te inefficiënte grensovergangen en heel veel zand waren getrotseerd, kwamen Els en Margriet aan in Dakar. Er was kort tijd voor champagne in Formule 1-stijl, maar de dames moesten snel weer doorrijden naar Gambia De Nissan Patrol is in Gambia geveild en heeft euro opgebracht voor de stichting. Het totaalbedrag dat Els en Margriet voor Geef Gambia Toekomst hebben ingezameld, ligt iets zamelen voor stichting Geef Gambia om de projecten van Stichting Geef Gambia boven de euro, een mooi eindresultaat. Toekomst. Aon ondersteunde Margriet en Els door hun het nodige advies te geven en een autoverzekering beschikbaar te stellen. De Broekhuis Groep doneerde de Nissan Patrol, een aantal reserveonderdelen en een sleutelen terreincursus. Toekomst te bezoeken. Deze stichting richt zich op het verbeteren van vervolgonderwijs voor jongeren en vrouwen in Gambia. Enkele jaren geleden is hiervoor een skillscentrum opgericht, waar jonge vrouwen Met het ingezamelde geld wordt een gastenverblijf gerealiseerd bij het skillscentrum. Informatie over de projecten van de stichting, is terug te vinden op: Naast het aantrekken van talent is ook het beperken van de uitstroom van personeel belangrijk geworden. Het binden van talent is daarin belangrijk. Elke organisatie zal nu en in de toekomst op het vlak van Human Capital het onderste uit de kan moeten halen. Secundaire arbeidsvoorwaarden als flexibele werkuren, scholing en kinderopvang spelen hierbij ook een grote rol. Daarnaast zorgen tertiaire arbeidsvoorwaarden of bedrijfsregelingen voor extra binding. Dat kan onder meer door als werkgever goedkope, interessante verzekeringen aan te bieden. 5 Sterren Zekerheid speelt daar op in. 5 Sterren Zekerheid biedt medewerkers van grote ondernemingen optimale privéverzekeringen tegen scherpe voorwaarden. Door de collectieve inkoopkracht kunnen hoge kortingen bij verzekeraars worden bedongen. Dat levert flinke besparingen op voor het personeel. De werkgevers zelf hoeven hiervoor geen extra voorzieningen te treffen. Aon zorgt voor de inkoop en de organisatorische en administratieve afhandeling van de verzekering(-en) en ondersteunt daarnaast de werkgever bij de communicatie naar de medewerkers. Bijvoorbeeld door persoonlijke digitale polismappen in de look and feel van het bedrijf aan te bieden. Of door de webportals in te richten met het beeldmerk van de organisatie en direct mails, s en flyers te ontwikkelen. De medewerker heeft de mogelijkheid om in één keer alles goed te verzekeren via de werkgever. Dit zorgt voor extra binding en onderscheiding op de arbeidsmarkt. Een investering met 5 Sterren Zekerheid draagt bij aan de investering in het Human Capital. Kijk voor meer informatie over 5 Sterren Zekerheid op of neem contact op met Marianne Hollestelle, Senior Program Manager Aon Verzekeringen, tel , marianne_hollestelle@aon.nl. 20 corporate personal benefits 21

12 Privatisering van de WGA Een extra last voor werkgevers? Door Daniël Rijnbeek, Manager WIA Service Desk bij Aon Consulting. In het regeerakkoord van het huidige Kabinet is aangekondigd dat de WGA (Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsongeschikten) in de toekomst volledig geprivatiseerd moet worden. Alle organisaties in Nederland worden dan verplicht eigenrisicodrager te worden voor gedeeltelijke en volledige, maar niet-duurzame arbeidsongeschikte werknemers. De definitieve beslissing hierover zou pas genomen worden na de evaluatie van de wet WIA (Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen) medio dit jaar. Op voorhand is echter al duidelijk dat een wetswijziging nodig is en dat privatisering in 2010 al niet meer gehaald gaat worden. Ondanks het uitstel moeten werkgevers zich nu alvast goed voorbereiden. Maar sinds het regeerakkoord is het stil gebleven rondom de kwestie. Het Kabinet laat weinig los over de plannen en daar is niemand bij gebaat. Eind maart heeft Aon daarom een rondetafeldiscussie opgezet met vertegenwoordigers van negen verschillende partijen, waaronder verzekeraars, het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, werkgevers- en werknemersorganisaties en het UWV. Onder leiding van Jo Weerts, directeur van JWinfotainment en voormalig stafvoorlichter bij het UWV, werden aan de hand van een aantal stellingen de risico s en de daadwerkelijke gevolgen van het eigenrisicodragerschap door de betrokken partijen besproken. Centrale vraag: zijn we klaar om het WGA-stelsel te privatiseren? Een verslag van de bijeenkomst. Eigenrisicodragerschap op agenda? Jan Mathies, werkzaam bij AWVN, stelt dat het eigenrisicodragerschap niet hoog op de agenda staat bij de meeste werkgevers. Mensen weten niet wat de consequenties zijn van de privatisering. We zitten naar slagers te luisteren, die ons vertellen dat je vlees moet eten, maar wat is de prijs/kwaliteit verhouding? Paul van Kruining van Vakcentrale MHP, vindt deze vraag tekenend voor de instelling van werkgevers. Volgens Kruining heeft privatisering alleen zin als werkgevers zich inspannen om werknemers te re-integreren en niet voor direct geldelijk gewin gaan. Het gaat hier niet om de voordelen voor de werkgever. Privatisering is er om arbeidsongeschiktheid tegen te gaan en mensen aan het werk te houden. Mathies benadrukt dat hij niet tegen het eigenrisicodragerschap is, maar vraagt zich af wat het oplevert. Het moet duidelijk worden wanneer het voor een bedrijf zinvol is om de overstap van publiek naar privaat te maken. Veel werkgevers tasten volgens de deelnemers in het duister over hoe de privatisering vorm gaat krijgen. Er leven veel vragen. Hoe ontwikkelt de arbeidsongeschiktheidsschadelast zich in de komende jaren? Tegen welke kosten kun je risico s verzekeren bij een publieke verzekeraar? Accepteren verzekeraars organisaties met een hoog inlooprisico? Veel werkgevers zien hierdoor al snel door de bomen het bos niet meer en het is bijna onmogelijk om een juiste afweging te maken tussen publiek en privaat verzekeren. Herman Verhoef van ASR Verzekeringen begrijpt de terughoudendheid van werkgevers daarom wel. De wet is bijna niet uit te leggen. Bij een complexe materie kun je en mag je van werkgevers niet verwachten dat ze een keuze maken. Rekening houden met inlooprisico Als je eigen risicodrager wordt en de overstap van het UWV naar een verzekeraar maakt, brengt dat een pakket aan verantwoordelijkheden met zich mee. Zo krijg je te maken met een inlooprisico. Volgens de deelnemers aan de rondetafel de grootste valkuil bij het eigenrisicodragerschap. Een werkgever moet namelijk via de verzekering de WGA-uitkeringen betalen van werknemers die al ziek zijn op het moment dat hij of zij eigenrisicodrager wordt. Dit geldt ook voor ex-werknemers die al een WGA-uitkering ontvangen. Dit inlooprisico is moeilijk te verzekeren bij private verzekeraars. Volgens Gerjo van Genderen van Verbond van Verzekeraars, gaat het om brandende huizen en die verzeker je niet als verzekeraar. Wanneer een verzekeraar toch besluit het inlooprisico geheel of gedeeltelijk mee te nemen, dan wordt daar wel een kostendekkende premie voor gevraagd. Werkgevers zijn daarom vaak bang dat ze een hoge premie moeten betalen, aldus Herman Verhoef. Bij een overstap moet een organisatie dus goed kijken naar het inlooprisico en de financiële gevolgen daarvan. Re-integratieverplichting van eigen werknemers Een eigenrisicodrager van de WGA is niet alleen financieel verantwoordelijk, maar heeft ook de verplichting om de werknemer te re-integreren gedurende tien jaar. Als de werknemer de verdiencapaciteit voor minimaal 50% benut, krijgt diegene een loonaanvulling bovenop de uitkering. Gerjo van Genderen is van mening dat de privatisering van de WGA daarom werkt. Werkgevers zijn bewuster van de kosten van ziekte en arbeidsongeschiktheid en ondernemen daarop ook actie. Voor de werknemer betekent het: hoe meer men werkt, hoe hoger het inkomen is. De prikkel om deels te blijven werken of te re-integreren wordt sterker. Hasko van Dalen, werkzaam bij Nationale Nederlanden, vindt dit juist een grote denkfout van de overheid: Het is een basisfout in het huidige systeem, verzekeraars en werkgevers zijn in plaats van meer, wellicht minder gedreven om de werknemer te re-integreren. Voor de eigenrisicodrager heeft meer werken negatieve consequenties, want hij moet Deelnemers rondetafelbijeenkomst van links naar recht - Jan Maarten van Sonsbeek, Adviseur bij het Ministerie van Sociale - Karin Sengers, Beleidsmedewerker op het gebied van sociale Zaken en Werkgelegenheid zekerheid bij FNV - Herman Verhoef, Beleidsadviseur Werk en Inkomen bij het - Daniel Rijnbeek, Manager WIA Service Desk bij Aon Consulting Adviesbureau Fiscale en Juridische Zaken van ASR Verzekeringen - Gerjo van Genderen,Beleidsadviseur Inkomensverzekeringen bij het - Wim Hoek, directielid Aon Consulting Verbond van Verzekeraars - Ed Berendsen, Beleidsmedewerker bij UWV - Bart Brenninkmeijer, Manager Corporate Wellness bij Aon Consulting - Jan Mathies, Senior adviseur juridische zaken bij werkgeversvereniging - Jo Weerts, directeur van JWinfotainment, dagvoorzitter AWVN - Paul van Kruining, Senior beleidsmedewerker arbeidsmarktbeleid, - Hasko van Dalen, Directeur beleidsontwikkeling inkomensverzekeringen sociale zekerheid en reïntegratie bij Vakcentrale MHP bij Nationale Nederlanden een hogere uitkering betalen. Wanneer arbeidsongeschikten dus niet meer aan het werk gaan, kost dat de verzekeraars minder geld, waardoor de premie lager wordt voor de werkgever. Een zogenoemde perverse prikkel. concludeert dat het systeem mensen bestempelt als arbeidsongeschikt. Re-integratie is door dit label niet of nauwelijks meer mogelijk. De problematiek van arbeidsongeschiktheid wordt grondig aangepakt. In de toekomst gaat het er niet om wat je niet meer kunt, maar vooral wat je nog wel kunt. Per 1 januari 2006 is de WAO vervangen door de Wet WIA-dossier nog niet gesloten Wel of geen eigenrisicodrager worden? Door de complexiteit is het voor veel werkgevers dus bijna onmogelijk om een juiste afweging te maken, concluderen de deelnemers. Aan tafel is iedereen dan ook van mening dat de privatisering nu niet moet worden doorgevoerd. Zoals het er nu Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA). In deze nieuwe wet staat werken voorop. Werknemers en werkgevers worden met financiële prikkels gestimuleerd er alles aan te doen om gedeeltelijk arbeidsgeschikten aan het werk te helpen of te houden. Het resultaat: nooit eerder in de geschiedenis van de WAO is er zo n lage instroom geweest. voorstaat, zitten er teveel haken en ogen aan. Maar gezien de omvang en urgentie van de overige kabinetsbesluiten is het sowieso de vraag of de evaluatie van de WGA op korte termijn nog wel haalbaar is. Privatisering staat op dit moment niet hoog op de agenda van de regering, aldus Jan Maarten van Sonsbeek van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Daarbij komt dat de huidige wet niet toereikend gebleken is en er dus een wetswijziging nodig is, waardoor privatisering pas op zijn vroegst in 2012 mogelijk wordt. Hoe ziet het stelsel eruit? Werknemers die minder dan 35% arbeidsongeschikt zijn, hebben geen recht op een WGA-uitkering. De werknemer blijft in dienst van de werkgever, of de werkgever helpt met het vinden van een geschikte baan in een ander bedrijf. Werknemers die 35 80% arbeidsongeschikt zijn en werknemers die volledig maar niet duurzaam arbeidsongeschikt zijn, krijgen een WGA-uitkering. Van WAO naar WIA In 1990 telt Nederland bijna een miljoen arbeidsongeschikten. Nederland is ziek, verklaart premier Ruud Lubbers. Hij verwijst hiermee Werknemers die % duurzaam arbeidsongeschikt zijn, hebben recht op een IVA-uitkering. Deze werknemers hebben geen of zeer beperkte kans terug te kunnen keren in het arbeidsproces. naar het grote aantal mensen dat niet meer kan werken, maar vooral ook naar de gewoonte van werkgevers om de WAO te gebruiken als een goedkope afvloeiingsmaatregel voor overbodig personeel. De regering besluit dat het zo niet langer kan. Onder groot maatschappelijk protest wordt in de jaren negentig de WAO hervormd. De commissie-donner Contact Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Daniel Rijnbeek tel , daniel_rijnbeek@aon.nl. Of kijk op 22 corporate wellness 23

13 Risico op fraude toegenomen door crisis A l s w e d e k r a n t e n b e r i c h t e n m o g e n g e l o v e n, s t e l e n w e r k n e m e r s m a s s a a l v a n h u n b a a s. R e c h e rch e b u r e a u s w o r d e n o v e r s p o e l d d o o r a a n v r a g e n v a n b e d r i j v e n v o o r i n t e r n o n d e r z o e k; d e o o r z a a k z o u d e f i n a n c i ë l e c r i s i s z i j n. O o k i n d e s c h a d e- p r a k t i j k v a n A o n i s h e t a a n t a l m e l d i n g e n v a n f r a u d e g e s t e g e n. B e d r i j v e n w o r d e n in toenemende mate geconfronteerd met fraude door hun eigen werknemers. Door Bas Bozon, Senior Broker Financial Lines kan op de tocht komen te staan en het kan zelfs de bedrijfscontinuïteit in gevaar brengen. Het begrip gebeurtenis is in de voorwaarden van een fraudeverzekering traditioneel zeer Voorbeeld 1. Faillissement Voorbeeld 2. Buitenlandse vestiging Voorbeeld 3. Caissière Voorbeeld 4. Kick Back Met de risico s van de huidige financiële crisis ruim omschreven. Ook een reeks van hande- Tegenvallende inkomsten, duurder levenson- en recessie en de toegenomen kans op fraude lingen en gebeurtenissen door één of dezelfde In Den Bosch was een beursgeno- Het management van een Zuid- Een werkneemster van twintig jaar Kick Back schades zijn schades derhoud en gedwongen ontslag: in barre tijden in het achterhoofd, is het nu de tijd om fraude- personen wordt gezien als een gebeurtenis. teerd ICT-bedrijf actief dat niet Europese vestiging van een inter- oud werkt bij een lokale vestiging veroorzaakt door inkopers die bij zakt de motivatie van het personeel tot een risico s te beheersen. De reden hiervan is dat fraudeurs in de praktijk alleen nationaal maar ook interna- nationaal transportbedrijf acht zich van een parfumerie retailketen. vaste leveranciers een van tevoren lager niveau. En hoewel het verband moeilijk tegen een zwakke plek in de administratieve tionaal grote faam genoot en flo- baas in eigen huis. In het desbe- Door slordigheid van de vesti- afgesproken percentage van de is aan te tonen, is één ding zeker: de financiële Dit begint met preventie. Een garantie voor organisatie en interne controles aanlopen en reerde als nooit tevoren. In een treffende land moet men zich pas gingsmanager kreeg zij de dage- waarde van de goederen via een situatie heeft op mensen een enorm effect. Bij een fraudevrije organisatie is het echter niet. deze zwakke plek over een lengte van tijd in buitenlandse vestiging bereikten legitimeren bij de bank bij het lijkse beschikking over de kassa- omweg in eigen zak steken. angst en frustratie is het de mens eigen om Hoewel interne controle een grote en belang- eigen voordeel uitbuiten. Schadebedragen ook de lokale omzetten eenzelfde innen van cheques boven EUR sleutel waardoor zij gemakkelijk voor zichzelf te kiezen. Het bedrijfsbelang rijke rol speelt bij het voorkomen van fraude, kunnen zo behoorlijk oplopen. De fraudever- hoogte. Zonder een goede interne Lagere bedragen kunnen fictieve retourbonnen in de kassa komt op de tweede plaats, zelfs als de toe- kan geen sluitend en werkbaar systeem wor- zekering voorziet daarom in een catastrofe- controle besloot het moederbedrijf gerust tien of twintig keer achter kon invoeren. Het bedrijf wist te komst van het bedrijf op het spel staat. den gemaakt. Controles blijven mensenwerk dekking, waardoor belangen van de stake- om de dochter in verband met de elkaar worden geïnd zonder legiti- bewijzen dat zij EUR achter- Fraude op alle niveaus en het is juist de factor mens die bij fraudes de basis vormt. Een fraudeverzekering dekt holders voldoende zijn gewaarborgd. vermeende goede cijfers extra kredieten te verlenen. Achteraf matie. Het ongeautoriseerd innen van cheques leidde tot een schade- over heeft gedrukt. De politie vond bij huiszoeking EUR Bij een De crisissituatie vergroot het risico op fraude echter de belangrijkste risico s af. Met het vooruitzicht dat de financiële crisis bleken fictieve omzetten te worden post van zo n EUR 3 miljoen. tweede huiszoeking in het ouderlijk binnen ondernemingen. Naast de stijging van het aantal schadeclaims blijkt uit cijfers van Verzekeren tegen fraude nog wel even zal aanhouden en het aantal fraudegevallen hoog zal blijven, is het zaak de opgegeven door de vestigingsmanager. Het verleende extra krediet huis vond de politie in de kledingkast alsnog EUR Aon dat slechts 15% van de Aonrelaties een Een fraudeverzekering biedt dekking tegen mogelijkheid van het verzekeren van fraude- was over de balk gesmeten. De fraudeverzekering heeft. Maatregelen worden geleden financiële schade als gevolg van oneer- risico's te overwegen. Mocht er reeds een schade liep op tot EUR 35 miljoen. vaak pas genomen als er iets mis is gegaan. lijkheid, fraude door werknemers of oplichting fraudeverzekering zijn gesloten, dan is het Een geschat bedrag daar de doch- Fraude is lang niet altijd een incidenteel voor- door derden. De standaarddekking omvat dief- wijs te toetsen of de huidige verzekerde limiet ter het beursgenoteerde bedrijf te val met beperkte gevolgen. Het kan bij alle stal, verduistering, valsheid in geschrifte, com- nog comfortabel is. gronde heeft gericht en het niet organisaties plaatsvinden en op elk niveau puterfraude en oplichting. Deze dekking is uit meer mogelijk was de daadwerkelij- binnen de organisatie. Van managers tot te breiden met goederenfraude en diverse kos- Neem voor meer informatie contact op met ke schade vast te stellen. De limiet magazijnmedewerkers. tendekkingen, zoals de kosten van renteverlies, Bas Bozon, tel , op de polis was EUR 1,25 miljoen. De gevolgen van fraude data- en software reconstructiekosten, aansprakelijkheid jegens derden als gevolg van fraude, bas_bozon@aon.nl. Kijk ook op Fraude kan grote gevolgen hebben voor de contractuele boetes, de kosten van werkhervat- bedrijfsvoering. Het verwachte rendement ting en juridische kosten. 24 financial lines 25

14 Nieuwe kantonrechtersfor mule een feit VOORBEELD kantonrechtersformule D e b e l a n g r i j k s t e w i j z i g i n g e n o p e e n r i j Werknemer X is 53 jaar en is 28 jaar in dienst bij zijn huidige werkgever. Zijn bruto jaarsalaris bedraagt EUR ,-. De werkgever dient een ontbindingsverzoek in bij de kan- A f g e l o p e n h e r f st b e s l o o t d e K r i n g v a n K a n t o n r e c h t e r s d a t h e t r e k e n m o d e l v o o r o n t s l a g v e r g o e d i n g t o e w a s a a n e e n u p d a t e. categorie toegevoegd om meer aansluiting te zoeken bij de verbeterde arbeidsmarktpositie van jongeren, maar met behoud van de tonrechter. De rechter stelt vast dat de ontbinding neutraal is. Werknemer X ontvangt een ontslagvergoeding O v e r d e n i e u w e, v o o r d e w e r k n e m e r v a a k m i n d e r g u n s t i g e k a n t o n r e c h t e r s f o r m u l e, i s a l v e e l g e z e g d e n g e s c h r e v e n. bescherming van de oudere werknemer. In de regeling tot 1 januari 2009 werden de dienstjaren als volgt gewogen: tot de 40-jarige leef- Oude situatie Bij ontslag van een 53-jarige werknemer, die Wat zijn de belangrijkste wijzigingen in de formule? tijd wordt ieder dienstjaar met 1 vermenigvuldigd. De dienstjaren tussen de 40- en 50-jari- 28 jaar in dienst is, wordt de factor A vastgesteld op 36, waarbij de volgende berekening ge leeftijd worden met 1,5 vermenigvuldigd is gehanteerd: 15 dienstjaren voor de periode Door Bas Teeuwen, Senior Consultant, Pension Expertise Center bij Aon Consulting. waarop het dienstverband beëindigd wordt, wordt het gedeelte van het dienstverband dat minder is dan een jaar, afgerond op een heel en die vanaf de 50-jarige leeftijd met de factor 2. In de herziene kantonrechtersformule wordt de vergoeding nog steeds berekend volgens het aantal dienstjaren, maar is de opbouw van de 25- tot 40-jarige leeftijd (15 x 1); 15 dienstjaren voor de periode van de 40- tot 50-jarige leeftijd (10 x 1,5); en 6 dienstjaren voor de periode van de 50- tot 53 jarige leef- jaar. Gedeeltes die tenminste zes maanden en anders. Tot de 35-jarige leeftijd wordt ieder tijd (3 x 2). In totaal =36 dienstjaren. De kantonrechtersformule dateert uit 1996, een dag omvatten worden naar boven afge- dienstjaar met 0,5 vermenigvuldigd. De De factor B wordt bepaald door het bruto maar de arbeidsmarkt is sindsdien nogal rond en gedeeltes met een kortere periode dienstjaren tussen de 35- en 45-jarige leeftijd maandsalaris te berekenen: veranderd. Jongeren hebben een stevigere worden naar beneden afgerond. worden met 1 vermenigvuldigd en die vanaf EUR ,- / 12 = EUR 5.000,-. positie op de arbeidsmarkt en de werkeloos- de 45-jarige leeftijd tot 55 met de factor 1,5. De ontbinding is neutraal. heid is gedaald. De kantonrechters vonden De factor B wordt bepaald door het bruto Vanaf leeftijd 55 wordt factor 2 gehanteerd. De correctiefactor, factor C, is 1. het daarom tijd om de formule aan te passen. De vergoeding moest meer gebaseerd worden maandsalaris te berekenen. Onder het maandsalaris worden ook structurele compo- Meer aandacht De ontslagvergoeding voor werknemer X is: op de economische schade die ontslagen nenten gerekend, zoals: vakantiegeld, der- Op de tweede plaats willen de kantonrechters A x B x C = 36 x EUR 5.000,- x 1 = werknemers lijden. De belangrijkste wijzigin- tiende maand, structurele overwerkvergoe- meer aandacht geven aan bijzondere omstan- EUR ,- gen zijn een andere berekening van de dienstjaren en meer aandacht voor de arbeids- ding en een vaste ploegentoeslag. digheden, die nu soms wat onderbelicht blijven. In de herziene kantonrechtersformule Nieuwe situatie marktpositie van de werknemer en de finan- In de correctiefactor, factor C, worden de bij- worden daarom ook de arbeidsmarktpositie Bij ontslag van een 53-jarige werknemer, die ciële positie van de werkgever. zondere omstandigheden van het geval uit- van de werknemer en de financiële positie van 28 jaar in dienst is, wordt de factor A vastge- Opbouw van de formule: A x B x C gedrukt in een cijfer. Dit cijfer is in beginsel 1, als de reden voor de beëindiging van het de werkgever verwerkt in de correctiefactor (factor C). Wanneer de werkgever veel scho- steld op 27, waarbij de volgende berekening is gehanteerd: 5 dienstjaren voor de periode De formule bestaat uit drie componenten die met elkaar worden vermenigvuldigd om de hoogte van de ontslagvergoeding te berekenen: dienstverband niet aan een van beide partijen te wijten is. Als er een grote(re) mate van verwijtbaarheid aan de kant van de werknemer ling en cursussen heeft aangeboden, heeft de werknemer een steviger positie op de arbeidsmarkt dan een werknemer die deze mogelijk- Effect herziening kantonrechtersformule we formule dus al toegepast. Bij reorganisaties, waarbij in een sociaal plan bepaald wordt van de 25- tot 35-jarige leeftijd (10 x 0,5); 10 dienstjaren voor de periode van de 35- tot 45-jarige leeftijd (10 x 1); en 12 dienstjaren ligt, kan de factor lager dan 1 worden vastge- heid niet heeft gehad. Ook heeft een werkne- Voor de meeste werknemers zal de herziene hoe ontslagvergoedingen berekend dienen te voor de periode van de 45- tot 53 jarige leef- Vergoeding = A x B x C steld en in ernstige gevallen zelfs op 0. Is de mer, die werkzaam is in een branche met een kantonrechtersformule minder opleveren. worden, lijkt dit nog niet het geval. tijd (8 x1,5). In totaal =27 dienstja- A = het aantal gewogen dienstjaren van situatie juist andersom en is de verwijtbaar- groot gebrek aan personeel, minder financië- Vooral voor jongere werknemers zullen de Vakorganisaties zetten tot nu toe met succes ren. De factor B blijft ongewijzigd in de nieu- de werknemer heid aan de kant van de werkgever groter, le bescherming nodig dan een werknemer in effecten het grootst zijn. In de praktijk is de in op de oude hoge vergoeding. Of de nieu- we formule. Ook de correctiefactor blijft in B = de beloning (bruto maandsalaris) dan kan de factor hoger uitvallen dan 1 en een sector waarin veel werkloosheid heerst. eerste vergoeding op basis van de nieuwe for- we formule ook in sociale plannen geïntrodu- deze situatie, 1. C = de correctiefactor zelfs verdubbeld worden tot 2. Overigens is De correctiefactor zal in deze gevallen omlaag mule al bepaald. Een 38-jarige chauffeur heeft ceerd gaat worden, zal de tijd leren. Bij vaststelling van de factor A wordt uitgegaan van gewogen dienstjaren. Voor het ook de factor 2 geen absolute bovengrens. Wijziging weging dienstjaren worden bijgesteld. Verder wil de Kring van Kantonrechters meer aandacht voor de financiële positie van het bedrijf. Zo kan de mate euro minder ontvangen dan hij op basis van de oude formule zou hebben gehad. Als deze zaak nog in 2008 had gespeeld, was Contact Neem voor meer informatie contact De ontslagvergoeding voor werknemer X is: A x B x C = 27 x EUR 5.000,- x 1 = EUR ,- vaststellen van het aantal dienstjaren wordt in De eerste verandering betreft de berekening waarin de werkgever de vergoeding kan beta- de vergoeding 40 procent hoger geweest. op met Bas Teeuwen, tel , de kantonrechtersformule uitgegaan van van het aantal dienstjaren (factor A). De Kring len, in de herziene formule de correctiefactor bas_teeuwen@aon.nl. afronding in hele (dienst)jaren. Op de datum van Kantonrechters heeft een extra leeftijds- beïnvloeden. Bij individuele ontslagsituaties wordt de nieu- 26 corporate wellness 27