R e d a c te u r: IBRD W O U D S T R A Amsterdam

Transcriptie

1 Oranje-Jubel en Bijltjesdag (Vervolg van pag. 7) Toneelkritiek: VRIJ V O L K (Vervolg van pag. 7) den. Inhoud en stijl volgens de beproefde geschiedenisboekjes van de lagere school, tot heil en verdomming van ons Volk. Fien de la Mar laat in dit stult zien, dat ze een artiste is van groot formaat en dat de jaren van gedwongen nietsdoen haar geen schade hebben gedaan. Weer is ons Volk Vrij en de Vrijheid" van het Nederlandse Volk gewaarborgd voor de toekomst. Als het doek weer opgaat is Anton Coolen aan de beurt M aar. Anton Coolen heeft een moeilijke taak. Hij moet de kwestie van Johan en Comelis de Wit verbergen. Hij moet een historisch toneelstukje schrijven, maar de pijnlijke kwesties vermijden. In het laatste is hij geslaagd, maar in het schrijven van een toneelstukje niet. Dit is dan ook niet prettig voor de vertolkers en nog minder voor het publiek. Hetty Beek geeft een zeer goede vertolking van een boerenvrouw, m aar Dick van Veen, als de Prins van Oranje, bleek niet_de krachtfiguur te zijn, waarvoor hij iri het ßtuk had moeten doorgaan. Weer zijn de nodige dialogen gewisseld over Vrijheid" en verdrukking, waarin ons Volk regelmatig terugvalt. En wéér is het een man van het Huis van Oranje, die ons eruit haalt. bijeenkom sten, ging m en over de betogenden spreken van: de Doelisten. H ier eisten de burgercom pagnieën dem ocratische verkiezing van hun kapiteins en andere officieren, een dem ocratische k rijgsraad en verkiezing v an gecom m itteerden u it de burgerij om toezicht op h e t stadsbestuur u it te oefenen. H et is bekend, dat g raaf Bentinck als secretaris van den prins en de eigenlijke leid er v an de orangisten, zijn b etaalde agent, een R otterdam sen bakker v an der Meer, n aar A m sterdam liet sturen, om de bew eging op te stuw en of in te dam m en naarm ate de verheffing v an den prins to t stadhouder zulks vorderde. Toen eindelijk de toestand onhoudbaar w as gew orden en de A m sterdam se verzetsbew eging v an de regenten, uitvoering vorderden van de h erhaaldelijk door van d er M eer en D aniël R aap gedane toezegging, d a t de prins (toen reeds sinds 1747 erfstadhouder geworden) n aar A m sterdam zou kom en om de m oeilijkheden te bezw eren en de regenten to t toegeven te dw ingen, w erd d aaraan in 1748 voldaan. Zijn ontvangst was w erkelijk bijzonder feestelijk, plechtig en hartelijk. Dr. Jan Rom ein schrijft er over in De Lage L anden bij de zee, d at h e t w aarschijnlijk n ie t behoorde to t h e t officiële program m a, dat W illem IV de ochtend van zijn kom st op het H aarlem m erplein verw elkom d w erd door w el 3000 scheepstim m erlui van K attenburg z.g. Bijltjes m et oranjekokarden op hun m u t sen en een vaandel w aarop m et koeien v an le tte rs O ranje en V rijheid geschreven stond. En zeker n ie t äldus nog steeds Rom ein, d a t des nachts enkele leiders door een aantal Bijltjes vergezeld, in h et Oudezijds H erenloge-' m ent, te r p laatse v an h et B innengasthuis) w aar de P rins zijn in trek had genom en, binnendrongen en hem door de bedreiging van een algem een bloedbad, w aarbij ook hijzelf groot gevaar zou lopen, tot toegeven ook op h et p u n t van de k rijg sraad w isten te brengen. Doch enkele dagen n adat de P rins deze toezegging- had gedaan, lie t hij, op het u u r van zijn v ertrek u it A m sterdam op 15 S ep tem b er een proclam atie aanplakken, d at de nieuw e door de burgercom pagnieën geëiste krijgsraad n iet zou mogen bijeen kom en, dan m et voorkennis van de burgem eesters u it de oude regentenstand. Zo h eeft hij n a eigen doeleinden te hebben verw ezenlijkt bijna al h et oude gehandhaafd m et inbegrip van de aristocratische regentenkliek. Zo is de geschiedenis in h e t k o rt van onze eerste B ijltjesdag. Zij was derhalve n ie t roemvol. De nationale bew eging, de patriotten, w aren in O ranje reeds bij de dood van W illem IV in 1751 b itte r teleurgesteld. W illem V h eeft de tegenzin tegen O ranje bij de burgerij nog verdiept. A ndere k rach ten dan de oranjes m oesten de N ederlandse eenheidsstaat in de k ap i talistische w ereld tot stand brengen. Zij zou eerst to t stand kom en in W ant in d at ja a r trokken de F ranse legers m et de tijdens h e t bew ind v an W illem V u itgew eken p atrio tten ons land binnen. H et w as een revolutie van buitenaf, als wij dit alth an s zo m ogen zeggen. M aar de F ranse legers kw am en reeds n iet m eer als die d er revolutie. De revolutie was d aar reeds voorbij. De gem atigden hadden reeds d e tfverhand. De reactie was ingeluid. Zo bleef hier ook toen j/eel van h e t oude gehandhaafd, m a ar de eenheid sstaat w as voor eens en altijd gevestigd. Voor altijd? O f staan wij th ans voor to taal nieuw e opgaven, n u w ederom O ranje tro ef is. Maar het noodlot blijkt niet te wijken. De vierde periode behandeld de Franse overheersing. Getiteld: De brief aan Prins Willem VI. De brief werd geschreven door Gijsbert Karei van Hoogendorp en het stuk door Jeanne van Schaik-Willing. Ko Amoldi laat zich bij de vertolking van de rol van Gijsbert Karei van Hoogendorp van zijn beste zijde zien. Het stuk heeft zeer goede kwaliteiten, maar vervalt aan het einde* weer in de gebruikelijke Oranjestemming, en gaat uit als een nachtkaars als de brief aan Prinö Willem VI geschreven is, - en het publiek weer tevreden gesteld is, daar de Prins het onderdrukte Nederlandse Volk na die brief wel zal redden. #> En zowaar, het blijkt in het vijfde stuk, dat er tóch nog grotere machten zijn, di e het Nederlandse Volk regelmatig weer in een staat van slavernij doen storten. Dit toneelstuk is geschreven door Aug. Defresne én is getiteld: Heden. Op ontroerende wijze wordt daar de hel in uitgebeeld* die vele vrijheidszoekers hebben meegemaakt in de cellen der S.D. en Gestapo. En als er in de vrouwencel door een in vrijheidgestelde afscheid wordt genomen, en er worden groeten overgebracht aan hen, die in de buitenwereld nog in betrekkelijke vrijheid leven, wordt er aan een arbeidersvrouw met drie zoons en een man gevraagd: Aan wie moet ik voor jou een levensteken overbrengen? Dan antwoordt de vrouw: Aan niemand, want er is niemand meer thuis. Dit schrij beeld blijft haken in de gedachten. En Kerkhoven, die de-rol van deze vrou tolkt, doet dit op een zó voortreffelijke dat hier het idee van toneelspel, dat ons uren niet verliet, volkomen verdwijnt, als van Dafsum, in zijn rede voor het gericht, als hij met zijn kameraden ter' veroordeeld is, zegt: Dit is geen oor' grondstoffen of grondgebied, is dat naast. Hij vergat, dat dit een oorlog sen kapitaal en arbeid. Dat het fascis boren werd uit het kapitalistische ste de strijd in de historie om de Vrijhei strijd was van onderworpenen tegen overheersers. Dit gemis heeft de inhou het hele stuk Vrij Volk tot een misl toneelstuk gemaakt. Wij hadden gedac zowel schrijvers als vertolkers, hadden in deze vijf ja re n.... en zeer z- de afgelopen zes weken. In één ding is het stuk consequent en risch gebleven, dat er, bij het einde, doek voorgoed neervalt, er deze keer Prins van Oranje is om de Vrijheid te borgen. M A LEISC H E L E S... N U I Het blad Ons Rijk heeft een rubriek leische les. Blijkbaar bedoeld voor d* landse bevrijders die straks naar In moeten en die b.v. moeten kunnen Orang Djepang makan nasimoe = Japanner eet jouw rijst op. Wij willen gaarne aan deze voorlicht - Indonesiërs medewerken. Ziehier no paar Maleische zinnen, die zij zeker begrijpen: Kapital Belanda makan nasi kita! Nederlandse kapitaal eet onze rijst op! Siapakah makan nasimoe sebeloem Djepang datang? = Wie heeft vóór de J ners jouw rijst opgegeten? Siapakah akan makan nasimoe djika Djepang soedah poelang? = Wie zal jouw rijst opeten? Di Dachau keadaari ada boesoek Bag keadaan di Boven-Digoel doeloe? = In was het slecht; hoe was het invboven- Soedah berapa lamakah di negerinr bahaja kelaparan? = Hoelang heerst bij al honger-óedeem? Willen onze socialistische of soda" bladen als De Waarheid, Het Vrije De Vlam, Je Maintiendrai en andere nesië-bevrijdings-apostelen eens tonen' Maleisch spreken? SP A R T A C U S Opgaal als vaste lezer ol abonné Ondergetekende wonende t e straat geeft zich hiermede op als: *vaste lezer (è 15 cent per week) op weekblad Spartacus. 'm aand abonné op het weekblad è ƒ t, per ma&nd. kwartaal abonné op het weekblad ƒ 1.95 per kwartaal. vaste lezer (per nummer) op het ma' blad Spartacus è ƒ 0.25 per nt kwartaal abonné op het maandblad ƒ 0.75 per kwartaal. Handtekening Doorhalen w at niet verlangd Duidelijk ingevuld afgeven aan porteurs of te zenden aan het a Uitgeverij De Vlam, ifolendrechts 26-11, Amsterdam-Zuid. J De abonnementen moeten bij betaling worden voldaan.. 3e Jaargang P rijs 13 cent ini 1943 PART ACU [EEKBLAD VAN DE COMMUNISTENBOND SPARTACUS R e d a c te u r: IBRD W O U D S T R A Amsterdam iam Joyce, U w o rd t beschuldigd, [hoogverraad gepleegd h eb t tussen a b e r 1939 en Mei 1945 door Uw idenheid m e t de vijanden v an den M et deze form ule v a n aanv beg ro ette de w achtcom m andant het politiebureau Bow S tre e t in Ln op 27 J u n i 1945 den Engelsen k a n d ist v a n R adio B rem en, door Mksmond v a n de Angelsaksische i algem een L ord H aw -H aw geld. Hij w as de Engelse collega van [Blokzijl, echter m e t h e t verschil, et hem nooit vergund was over een ï zender te spreken, im Joyce w o rd t dus aangeklaagd,ns een m isdaad, w aarop in Enge- [de doodstraf staat. W illiam Joyce an een Engelse galg opgehangen ien, zijn loopbaan als een van de fairste figuren v an hum oristische dieken, m usic-halls en andere verlijkheden in h e t V erenigde K onink- te n einde. Z ijn stoffelijk overschot Ie studenten in d e m edicijnen als pmisch studie-object dienen. E n ze i w aarschijnlijk geen afw ijkingen iteren. E venm in als aan d e hersens..lim m ler, w iens lichaam sm aten en ielinhoud door B ritse geneesheren [ideerd w orden. W illiam Joyce, rieh H im m ler, H erm ann Göring, ert, Q uisling, D egrelle, Mosley, Dlini en d e m eester v an h en allen,! H itler, v a n w ie h e t nog steeds onïd is, of hij le e ft of dood is, v ereen h ee l gewone anatom ische aur. Zij h eb b en gegeten en geiten, m eestal teveèl, zij hebben v eri en alle an d ere licham elijke funcie rv u ld, d ie h et m erkw aardige zoog- [ m ens eigen zijn. Zij hebben geen óngew one licham elijke eigenschapen zij w aren, resp. zijn, U eberm en- n noch U nterm enschen. En toch [d at w at zij deden, verschrikkelijk, erschrikkelijk, d a t de zes eeuw en form ule v a n aanklacht tegen W il- Jöyce k lin k t als een com plim ent, i als een liefkozing. U w o rd t b e- ldigd. koraal E isenhouw èr beschuldigt bij I triom phale teru g k eer n aar de USA, Duitse Q ^ügrftlejstaf v an den a a rtslaad, verantw oordelijk, alleen-very oordelijk te zijn voor h e t ontzag- Proletariërs aller landen, verenigt UI JACCUSE... (Ik beschuldig...) gelijke bloedvergieten v an tw ee w ereldoorlogen. Poolse generaals en politici staan in Moscou te re ch t'o n d e r de beschuldiging v an sabotage. Zij bekennen, alth an s gedeeltelijk, zoals dié beklaagden v an bijna 9 ja a r geleden, w ier processen de ju ridische pronkstukken v a n de stalin istische likw idatie-veldtocht tegen de oude tegenstanders, concurrenten en deelgenoten van S talin w aren. Zij, de Poolse generaals en politici, w erd en aangeklaagd en ook u it h u n m onden vernem en w ij de bekentenissen, die m en v an hen verw acht. V lak bij h e t gerechtshof in Moscou, m aar heel v e r w eg v an de Poolse bevolking, onderhandelt m en en w o rd t m en h et ook eens, over de nieuw e dem ocratische regpring v an Polen op een zeer brede basis. D it is h e t einde van de half-fascistische Poolse m ilitaire regering, d a t colonel Beek, de Poolse m inister Van B uitenlandse Z aken in de tijd v an de jachtuitstapjes v an G öring n aar h e t bevriende Polen, n ie t m eer beleeft. Beek is enkele ja re n geleden,'ergens in Roemenië, op een heel gewone m anier overleden en zijn hoge chef Pilsudski n a a r de eeuwige jachtvelden r e l' gevolgd. W ie denkt nog aan.hem, die gelijk zijn Russische collega Molotov zo hartstochtelijk de hand v an de D uitse m inister v a n B uitenlandse Zaken, von R ibbentrop, dru k te? Niem and d en k t m eer aan colonel Beek, h aast niem and m eer aan generaal Sigorski, chef en oppercom m andant van de Poolse strijdkrachten in h e t kam p der geallieerden, die aan h e t einde van een inspectietocht n a a r zijn, onder M ontgöm ery in A frika vechtende landgenoten, m e t zijn vliegtuig verongelukte. Zij allen ziin vergeten. Evenzeer vergeten als de slachtoffers v a n h e t befaam de proces v an B rest-litow sk, w aarin de leiders v a n d e Poolse arbeidersbew eging voor h e t fascistengerecht v a n P ilsudski aangeklaagd e n gevonnisd w erden. Voorlopig adre* administratie en redactie UITGEVERIJ..D E V L A M " Holend rechutraat 26* - Amsterdam Z- Zelfs n ie t een goede oude k la n t v a n de voorm alige reiziger in cham pagne von R ibbentrop, een grote w ijnhandelaar in H am burg, w as bereid aan de to t onderd u ik er geprom oveerde m inister v an H itler onderdak te bieden. Hoe vlug soms m ensen v an rollen verw isselen! In een gem eubileerde k am er v an d e arm en w ijk w erd de oud-m inister, oud-am bassadeur v a n H itler bij de B ritse regering, b em iddelaar tussen de Nazi s e n de b ankiersfirm a Schroeder, v erw an t aan de firm a Schroeder in Londen, door de Engelse m ilitaire politie gevonden. Hij zal als- oorlogsm isdadiger terech tstaan. In S an Francisco w o rd t F ranco-s panje m e t a l l e stem m en v an de nieuw e volkenbond uitgesloten, om dat zijn reg e ring door m iddel v an m ilitaire gew eld a a n de m acht gekom en w as. E en aan k lach t tegen de laatste fascistische regeringschef in Europa! Z ijn A rgentijnse geestverw ante en collega e c h te r v e r h eu g t zich nog steeds in de bescherm ing en Sym pathien v an de A m en k an en en B ritten en m ocht ondanks h e t R ussische p ro test aan ta fe l blijven zitten. In België h eerst grote ongerustheid. K oning Leopold, de afgod v a n alle dam es, w il n ie t v an zijn tro o n afstappen. De reg erin g v a n A cker v reest een u itbarsting v a n d e n u al nerveuze volksstem m ing tegen de hardnekkige m o n arch en dreig t m e t aftred en in h e t g e-. val, d a t Leopold n aar België teru g k eert. Zij dreig t m e t zw aar belastende o n th u l lingen. Inm iddels eisen de m assa s d e ' b estraffing v an d e grote pro-fascisten en oorlogsleveranciers. De regering m o tiv e ert d e spoedige berechting v a n d e kleinen en de vertrag in g v an d e processen tegen d e groten m e t technische m oeilijkheden. D e m otivering k o m t ons enigszins bek end voor. D uizenden S S-sadisten zullen w orden aangeklaagd en gevonnist. G öring, d e dikste en stom ste H itler-bandiet, zal w o rd en aangeklaagd e n gevonnist. W illiam Joyce zal w orden aangeklaagd e n g e v o n n ist De«Poolse generaals e n politici u it d e ae ra Pilsudski-B eck w erd en in M oscou aangeklaagd e n (m en m oet m a a r boffen en als ruilm iddel in een h an d e ltje tussen de grote m ogendheden fungeren) n ie t te r dood, m a ar to t langd u rig e vrijheidsstraffen Veroordeeld. (Vervolg op pmgln» 2)

2 stceut daac achtet? Overal in de wereld aanklachten, overal processen. Maar d e aanklacht, het J accyse, het Ik klaag aan, waar blijft het? De aanklacht van een verscheurde, gemartelde, hongerende mensheid tecen diegenen, die werkelijk en in de^laatste instantie verantwoordelijk zijn? ( Verantwoordelijk voor 35 millioenen doden in Europa, op de slagvelden, in de hutten in de fabrieken es in de concentratie-kampen. Verantwoordelijk voor negen jaren massamoord in China. Verantwoordelijk voor twaalf jaren vernei n 1*?, versl*vin8 uitroeiing, in het hart van Europa. Verantwoordelijk voor meer dan twintig jaren fascisme in Italië Verd e r f e l i j k voor de oorlogsmanoeuvres in Abessyme, Albanië en Spanje. Verantwoordelijk voor de uitdelging van van FW* T Ï S bijna alle landen ï ï w T d0 r p üsudski, Hitler, Musf, i Antonescu, Horthy. Verantm v van vluchtelingen, t t h t T hgt van h Peloze statenlozen, be«taan e.ersïe buit van de fascistischkapitehstische roof- en moordlust oprneuw uitgeleverd worden aan willekeur Verantwoordelijk voor al dat en og veel meer: dat mensen vergast en d^t d? ^ PPeJijk «emarteld werden; lino J: exec toren van deze martek e n over de middelen beschikten, dat dat zij, de beulen, en tot te September vermoorden 1939 t S m ^ r n g ei kend werden als legitieme regeerders, aan wie men het hun eerste slachtoffers, de anti-fascisten e o de mensen van het materiaal, de grondstoffen, de credieten We hebben al rare dinge beleefd in de paar weken na de bevrijding. Een van de raarste is wel, wat er gebeurt en gebeurde in en om het spoorwegbedrijf. September vorig jaar werd het personeel opgeroepen het werk te staken. Dat een regering, die vanaf 1903 met zware straffen elke poging tot staking bedreigde, nu als hoge stakingsleiding optrad, was al een vreemd ding. En dat Nederlandse bankiers, die anders aan stakingen een broertje dood hadden, nu millioenen voorschoten aan de stakingskassen, was eveneens vreemd. Dat deze heren blijk gaven van een aanhoudende zorg dat de stakers niet te veel zouden krijgen en een bepaalde voorkeur'aan de dag legden voor samenwerking met de allertamste, en onder de Woudenberg-führung aan hun zeteltjes-klevende vakbondsleiders, zullen we nu maar noemen een overblijfsel van de oude kapitalistische Adam. Hbewel vele spoormannen er het hunne van dachten en nog denken. Acht maanden lang heeft het spoorwegpersoneel, onder de moeiüjkste omstandigheden, en voor velen met gevaar van hun leven, de staking volgehouden. Al die tijd waren de Duitse en Hollandse Blokzijls bezig hen voor te leuteren, dat zij weer aan het werk moesten. En al die tijd kregen zij van de regering uit Londen de schoonste lofprijzingen te horen: Bewonderenswaardige standvastigheid, nog nimmer zag de geschiedenis zulk een voorbeeld... enz. Maar wat de geschiedenis ook nog nimmer zag, was wat hierna volgde. Toen de nazi s capituleerden, toen dus de spoormannen hun Schuldigkeit getan hadden, werden ze door de hoge stakingsleiding prompt vergeten. We kregen het nog nooit geziene geval, dat een stakingsleiding de stakers vergat. Dat zij vergat de staking, toen die haar doel bereikt had, op te heffen. leverde voor marteling en moord; dat zgn vreemde bloed, slechts in gering getal een thuis konden vinden, omdat ook de overige wereld beheerst wordt door de waanzin van de kapitalistische onderdrukking, door werkloosheid, door de honger, terwijl de magazijnen en schuren vol zijn van de rijkdommen der aarde. - Wie zijn de verantwoordelijken? Wie Waagt hén aan? Wie zijn de rechters? Jaccuse, wij klagen aan het internationale kapitalisme, het imperialisme, het streven naar monopolistische cóntróle van de bronnen van rijkdom en van de markten. Wij klagen aan allen (hun getal is klein, zij zijn een geringe minderheid), die onderdrukken en uitbuiten, wier macht steunt op het werk van de bezitlozen, die zelf door geen nationale gewetensbezwaren geremd de arbeiders, de geestelijk ongeschoolden, de bezitlozen vergiftigen met de leugenachüge frazes van natie en erfvijanden. Wij klagen aan de zgn. arbeidersleiders, die het eens beter wisten en het nog steeds beter zouden kunnen weten, maar die medebnilden en nog steeds meebrullen in het koor van de zgn. volksgemeenschap. Wij Wagen aan! Krachtens welke wetten Krachtens de wetten van de arbeid, ' krachtens het geweten van de internationale arbeidersklasse, voor het tribunaal van het wereldproletariaat. Wij klagen aan door te waarschuwen en de waarheid te verkondigen, de werkelijke waarheid, niet- de zogenaamde tussen aanhalingstekens. En de rechters zijt gij, de mensen der aarde. Gij moet beslissen, of. gij wilt leven of ondergaan. moesten melden op hun werk. methode zet het etensbakje waar i hond wilt hebben, is in de hon dressuur wel bekend, maar het vord een nieuwe tijd met nieuwe ideeën" die door een stakingsleiding te zien passen. Het pijnlijk aandoende, ach komende bedankje, nadat de dagb pers het geheugen der heren eni had opgefrist, zullen we verder laten zwemmen. Toen kwam voor het spoorwegperso de volgende verrassing. De dir maakte per extra dienstorder bek dat zij DE PERSONEELRAAD als vertegenwoordiger der spoorwega ders beschouwde en daarmee samenwerken. (De personeelraad stond uit hoofdbestuurders der ver* lende vakbonden, die zodoende de directie hun vertegenwoor hadden.) Maar prominente figuren in die soneelraad werden door zeer spoormannen afgewezen wegens boratie met de Nazi-Woudenberg, wien zij studiereizen naar het N paradijs hadden gemaakt en met zij op één podium hadden gestaan o vakbondsleden te houden in het ge~ ficeerde N.V.V. Zelfs werden de e lopende leden door hen met de kl justitie bedreigd, omdat pij geen o~ termijn van een half jaar in acht n En zulke elemepten werden den wegarbeiders organisaties. gepresenteerd als Deze bijdehandheid van een grootonemer in het organiseren van arbeiders, wordt door de spoorm niet opgevat als een blijk van aan lijke zorg voor hun welzijn of van nozelheid. Zij hebben blijkbaar in ervaringen met spoorwegdirecties tegenovergestelde kwaliteiten kennen. In elk geval kwam hun organisatiegeschiedenis zo vreemd om het maar eens heel zacht drukken, dat zij in overgrote derheid weigerden met deze, door broodheer aanbevolen brokstukken het oude vakbondsapparaat, iets te te hebben. En ook het oude trucje: dadels van Hassan zijn vijfmaal g dan ze zijn, of om het in moderne pagandataal te vertalen: Volgt voorbeeld van duizenden uwer ' den en meldt u aan als lid, misl l^ a,r èn Én beproefde bondsleiding gefaald hadden, daar scheen per 22 Juni jj., een ni figuur op hef toneel, in de persoon Kapitein Leeuw (nomen est omen), bindingsofficier van het M.G: Het Vrije Volk van 22 Juni deelt mede: De kapitein deed.een dringend - roep op het personeel, de organisatie opnieuw op te rieh Nadat we vakbondsleiders ih de rol studiereiziger naar Duitschland, regenng in de rol van stakingsle en een grootondernemer in de rol vakbondspromoter hebben gezien, we thans niet meer verwonderd het elijk Militair Gezag als vakropagandist te ontmoetend Laat e militaire methode wat nader bemisschien kunnen we iets ler^n. ~in Leeuw, als goed militair, verhet terrein en concludeert, dat er et spoor géén vakorganisatie is., hij dringt erop aan, deze opop te richten.-dat hij daardoor ouflage-stelling van spoorwege en vroegere vakbondsleiders, ~n alsof er nog vakbonden zijn ij duizenden zich hebben aan-, enigszins in elkaar trapt, is toe te juichen. Rondborstigheid aloude, miltaire deugd, nat de kapitein zijn artillerie op veroveren stelling spelen, om die Ijp te maken. En evenals de vroe- ' inese generaals, schiet hij met kogels. Hij deelt n.l. eerst mede, t er goede kans bestaat' op een nsverhoging van 10%, m et terugerkende kracht tot 1 Jan. 45. Berekingen over de sociale verzorng en de verhoging van de nsioenen zijn aan de gang.. ette op de woorden goede kans, rleent de afgeschoten munitie niet de klinkende eigenschappen van ver, m aar ook de tot niets verde eigenaardigheid van eeniosse r. Zoals in de moderne oorlog ge- jk is, worden de namen der ten en munitieleveranciers niet d gemaakt. Maar men mag er, óók goede kans, naar raden. In elk betrachten zijbij het munitieveren he^, gebezigde kaliber de be- Hollandse deugd der zuinigheid, "mm el vuur besluit met een vijf- o s lange-afstands-projectiel van tsersche vakbondsleiders, waarin ar werkschoenen; een delicate 'ijzing naar onze eerste mensen- : In dienst te verslijten. Het roept de dierbare herinnering op uit - kinderjaren, toen we een stuiver - voor het gehoorzaam slikken van pel onsmakelijke levertraan en de rs dienden om een nieuwe fles te teckt was hinter, mein Junge, vroeger de Duitse arbeiders. En die vakbondsliefhebberij in hoge, en, steekt ook wat. Kapitaalsbe- Wij kunnen de burgerlijke en vakbondspropagandisten niet n van het oogmerk, de arbeip te roepen tot het vormen van -ijdorganisatie, tot het balléh van t onder directieneuzen. Integen- In-tégen-deel! ft in ons, arbeiders, een groot ver- _naar eenheid, wij streven naar dsorganisaties. Het kapitaal kan u niet verbieden. Wij hebben ^ nog (of weer) democratie, -probeert zij dit streven te leiden bedding, het vast te leggen in nn, die héér geen kwaad doet. Die naar bruikbaar is en de arbeiders ie geeft iets gereikt te hebben. V onder de oude, beproefde leiders. Maar als die hopeloos gecompromitteerd zijn, als de arbeiders die niet meer lusten, dan accepteert zij ook wat nieuws. Als het maar bruikbaar is of gemaakt kan worden. Zij is niet gek op bepaalde personen, maar zij is er gek op, dat bepaalde functies vervuld worden. De functies van het voorkomen, opvangen en afleiden van de arbeidersstrijd. Het streven der arbeiders naar eenheid k a n. zich in- twee verschillende richtingen ontwikkelen. Als zij de illusies, die zij hebben omtrent verbeterde, foutloze vakbonden niet overwinnen en een vakbond, dat is een leidersapparaat met ledenaanhang, willen De loop, die de dingen ln de laatste tijd in Nederland nemen, geven aanleiding tot ernstige ongerustheid. We bedoelen niet zozeer de verregaande onbekwaamheid van het M.G, om ook m aar enig ernstig werk ter hand te nemen. Van zulk een M.G. is nu eenmaal niets te Verwachten. Het is toch zo, dat enige militairen door de geallieerden hier met de macht bekleed zijn in samenwerking met het regeringscollege in Londen en deze zetten nu overal hun vertrouwde mensen neer, militairen en wat hogere ambtenarij enz., zodat een paar duizend mensen de bevolking van enige millioenen regeert". D at ls niet het verzetten van werk, m aar een wilde stoelendans, zoals het eens werd genoemd. Dat alles is wel ernstig, m aar niet onoverkomelijk, want zulk een systeem vernietigt zichzelf. Ernstiger is, dan nu reeds een nauwe kring om de hele bevolking wordt getrokken, die de bevolking in al zijn sociale lagen van hoofd- en handwerkers, van boeren en kleine burgerij in dezelfde positie brengt, waaronder we gedurende het nationaal-socialisme hebben gezucht. Het is werkelijk teleurstellend om te zien, hoe de grote massa s der b ef olking met verlangen uitzien naar een- verdere democratisering van de samenleving, terwijl de werkelijke ontwikkeling de volkomen omgekeerde weg neem t En nog fataler is, dat deze ontwikkelingsgang door diezelfde massa s niet herkend wordt, dat ze zelfs veelal de ketenen, die om hen geslagen worden, als een ontwikkeling ln de richting van het socialisme beschouwen. Het gaat hier niet alleen om de ketenen, waarin de arbeidersklasse geslagen w ordt Het gaat om de volkomen vernietiging van iedere individuele vrijheid van alle sociale lagen der bevolking, 'waarbij ook de intellectuelen en de vrije beroepen niet gespaard worden. Op enkele punten in deze ontwikkeling willen we de vinger leggen. Daartoe wijzen we eerst op het volgende bericht uit De Nieuwe Dag : M e n b e o o g t d o o r «e n v e r o r d e n i n g v a n M.O. U e m a n n e n, g e b o r e n l n d e J a r e n M 9, e n a u e v r o u w e n, g e b o r e n t u s s e n U M e n 1929, o p t e r o e p e n, o m z i c h t e l a t e n i n s c h r e v e n b i j d e G e m e e n t e l i j k e A r b e l d s b u r e a u x. z y o n t v a n g e n d a n «e n b e w ij s, d a t b i j h e t a f h a l e n v a n d i s t r i b u t i e b e s c h e i d e n m o e t w o r d e n o v e r g e l e g d. " Ziehier alvast een voorproefje van het sterke staatsgezag, waarnaar velen zo/ verlangend hebben uitgezien. Het gaat hier om de registratie van alle mannen van 16 tot 50 jaar en alle vrouwen van 18 tot 48 jaar. Waarom deze registratie? Niemand, die het w eet Men kan slechts vermoeden. Het moet wel haast in verband staan met een in te voeren arbeidsplicht waarbij ook de dienstplichtigheid wel een rol zal spelen. Het zaf er wel mee in verband staan, dat men van de regeringsbureau* de bevolking voor de een of andere arbeidsslag overal heen moet kunnen werpen. Men begrüpe ons goed. Op zichzelf kan er natuurlijk niets tegen zijn, dat we een pverzicht tafel en de arbeiders heid: Maar als zij hun streven richten op de eenheid yan het gehele personeel door actie, onverschillig of ze al of niet lid zijn van een vakbond, partij of kerk, als zij als personeel ZELF BESLISSEN, onder EIGEN GEKOZEN LEIDING en EIGEN contróle hun actie voeren en uitbreiden, dan zijn leiding en arbeiders één, dan zijn wij niet meer machteloos. Da beleeft het kapitaal eindelijk ook eens iets vreemds: ARBEIDERSMACHT! Het gaat NIET goed krijgen, over hoeveel arbeidskrachten de bevolking voor de regeling van haar productie beschikt. M aar wil men deze krachten w erkelijk productief maken, dan moet de bevolking ook zien en weten, waarom het eigenlijk g a a t We zouden onze geestelijke krachten in de bevolking los moeten maken, om daarmee onze arbeidskracht vol te kunnen inzetten. Er zouden overal volksvergaderingen gehouden moeten worden, waarin de wenselijkheid van zulk een maatregel besproken wordt en w aarin de bevolking zelf aan het woord kom t Dan wordt zulk een maatregel een stuk van ons zeit Wat nu gebeurt, is niet anders dan een dictatoriale maatregel, waarvan we de strekking niet eens kennen en die we dus ondergaan als iets, dat over ons komt en dat ons m et de honger bedreigt omdat ongehoorzaamheid m et het inhouden van distributiebescheiden wordt gestraft Het zijn doodgewone Hitlermethoden. Van nog ernstiger aard is het jammerlijke einde van de staking aan de arbeidsreserve te Amsterdam. Het gaat er niet om, of m en het met deze staking eens was of n ie t H et gaat er om, op welke wijze de regeringsautoritieten en de vakverenigingen er een einde aan gemaakt hebben. Het gaat hier niet alleen om het belang van de stakende arbeiders, m aar om veel meer. Het einde van deze staking is een kwestie, die de hele bevolking in al zijn sociale lagen ra a k t omdat het een oplossing van de slechtste soort was. H et conflict werd opgelost door het gemeentebestuur en de vakverenigingen, hoewel praktisch niemand van de stakers tot die vakverenigingen behoort Tot nu toe bestaan die vakverenigingen alleen op papier. De besturen zijn aanwezig, de kantoren zijn gereed en de laden van de lidmaatschapskaarten gijn ook nog leeg. De bakken wachten er slechts op, om gevuld te worden. In hoeverre ze gevuld worden, is nog een grote vraag, gezien h et fe it dat Kupera op de eerste vergadering van het N.V.V. in het Concertgebouw te Amsterdam voor een half lege zaal/moest spreken. Maar goed. Het einde was, dat de stakers een schriftelijk verzoek konden indienen, om op de vastgestelde voorwaarden aan het w erk te mogen gaan. De directie zou dan uitm aken, wie direct aan het werte kon gaan en w ie n ie t Mocht in de toekomst weer tot staking overgegaan worden, dan zal dit worden beschouwd als een bewijs, dat men de dienst definitief neerlegt en de door de overheid gegeven bestaanszekerheid niet o p prijs stelt. D e n stokers sullen dan voorgoed uit de Arbeidsreserve worden gezet en komen voor hernieuwde aanmelding niet in aanmerking. Dat is praktisch een gecamoufleerd staking*- verbod. En nu moge men het hiermee alw eer J ^ m P moet bet toch In z n strekking doorzien. Degenen, dia het wanen van de staking in de tegenwoordige ttid van de hand wtjzen, zoals de vakverenigingen en " (Vetvoh op peg. 6)

3 Het slechte geheugen Wy allen hebben geen bijzonder goed geheugen. Hadden wij het, hoeveel beter en sterker zou dan onze positie op vele gebieden zijn. Wij vergeten m aar al te vlug dat, wat wij beleerd hebben. Velen vergeten zelfs hun moedertaal, als ze een tijd lang in het buitenland geleefd hebben. Iemand heeft eens gezegd, dat wetenschap de systematische verzameling en toepassing van de ervaring is. Dit is zeker geen volmaakte interpretatie van het begrip wetenschap, m aar toch een vrij goede en vooral algemeen begrijpelijke verklaring van het zoveel bediscussieerde begrip. Het slechte geheugen speelt ons vaak parten. M aar het wordt heel erg, als sommige personen of groepen op ons slecht geheugen speculeren; als zij, erop vertrouwende, dat we het toch niet meer zo precies weten, een belangrijke gebeurtenis uit het verleden heel anders voorstellen, dan het in werkelijkheid was. Helaas kan dit soort voorlichters erop rekenen, dat al te veel mensen niet goéd kunnen onderscheiden of niet in staat zijn een redelijk oordeel over dat, w at zij beleven, te vormen. N,, Wie weet b.v. nog precies, wat ln het Atlantic Charter staat? Waarin? In het Atlantic Charter of, op?ijn Nederlandsch, in het Atlantisch Handvest! Dat was die plechtige verklaring van de niéuwe rechten van den Mens, die Churchill en Roosevelt bij hun eerste ontmoeting aan boord van een oorlogsschip midden op de oceaan aan de wereld verkondigd hebben. Zeer weinigen herinneren zich nog de inhoud en velen zelfs weten niet eens meer, dat er zoiets bestaat. Zonder zeer wantrouwend te zijn, geloven we echter, dat de in aanmerking komende regeringen over dit bewijs van slecht geheugen niet bijzonder ongelukkig zijn. In dit geval is het werkelijk niet zo erg. Want het Atlantic Charter zal geen verstrekkende gevolgen hebben, zeer zeker niet voor de brede massa der bezitlozen, dus vooral niet voor de arbeiders. De arbeiders hebben niet veel aan plechtige verklaringen en beloften. Feiten zijn belangrijker. Zo b.v. is de Spaanse burgeroorlog zeer zeker de moeite waard, om ons weer eens te herinneren. Hoe was dat eigenlijk? De Vrije Katheder, het akademische weekblad van de Waarheid, verstrekt hieromtrent nadere voorlichting in zijn nummer van 16 Juni 1945 onder de titel Burgos jamais (Burgos nooit). Met diepe verbazing kunnen wij hier lezen, wat er volgens het akademische herinneringsvermogen voor minder dan tien jaren in en in verband met Spanje gebeurd is. Franco en zijn medeplichtigen hebben met behulp van de Duitsers en Italianen de republiek omver geworoeh. De arbeidersmassa s streden aldaar voor de democratie van een nieuwe type en werden voorlopig'althans verslagen. Merkwaardig, hoe slecht ons geheugen geworden is. Volgens onze herinnering zag het er toch nog iets anders u it Zeker, dat van Franco en zijn wapenbroederschap met Hitler en Mussolini klopt. En dat Franco vallen moet, nadat zijn hoge beschermers hem hierin de weg gewezen hebben, hierover zijn we het volkomen eens, ofschoon hij zich blijkbaar in de bijzondere sympathie van Churchill verheugen kan. M aar in Spanje en in verband met Spanje, gebeurden er nog andere dingen dan die, welke - zich de Katheder-socialisten van het volksfront herinneren. Misschien zijn zij het ook vergeten. Of is hun katheder toch nog niet vrij genoeg, om zo iets te mogen onthouden of zelfs uit te spreken? ' Zo was er b.v. tijdens de Spaanse burgeroorlog een volksfront-regering ln Frankrijk m et Léon Blüm als minister-president Deze regering was aan de macht gekomen en werd gesteund door alle partijen van het front populaire". En als wij ons niet volkomen vergissen, was de Franse zusterpartij van de formeel gelikwideerde stalinistische partij van Nederland de sterkste motor van het Franse volksfront..! j ; Eén van de belangrijkste redenen voor de overwinning van Franco was de niet-intèrventie. Deze was zelfs in een internationaal comité georganiseerd, waarin alle invloedrijke staten, zoals Engeland, Frankrijk, in het begin ook Rusland, Italië en Duitschland e.a. zitting hadden. En de directe nabuur van Spanje, het volksfront-frankrijk onder Léon Blum, was van begin af en bleef tot het bitterste einde toe lid van deze commissie. Het sloot zijn grenzen voor de hulpverlening van de wapenleveranties, m aar nam het goud van de republikeinse Spaanse staatsbank in bewaring en liet de Spaanse republiek in de puinhopen van Madrid ondergaan. Het goud werd overigens later aan Franco gerestitueerd en een zekere marschalk Pétain werd Frans ambassadeur te Burgos. Nu bestond er weliswaar geen volksfront meer in Frankrijk. De democratie van het nieuw type ' (overigens een uitvinding van de Duitse stalinistenleider Wilhelm Pieck, op h et zesde wereldcongres' van de Komintern), was van korte duur geweest, van bijna nog korter duur dan de loonsverhogingen, die de Franse volksfrontregering na zijn verkiezingsoverwinning had moeten toestaan. De historicus zal wel moeten zeggen, dat één van de sterkste bondgenoten van Franco de niet-lnterventie.van de democratiën was, ze was het diplomatieke etiket, dat de Duits- Italiaanse interventie opgeplakt werd. I M aar dat was geenszins alles. Bescheiden zwijgt de Vrij Katheder over de arbeidersopstand in Catalonië, waardoor zich de arbei- Ik behoor to t hen, die, zolang de w ereld d raait, lijden. O ver m ijn leed k an ik n ie t schrijven. E r is geen taal, zelfs n ie t de grootste rijkdom a a n w oorden, w aardoor m ijn sim pel leed b egrijp b aar w ordt. Ik zit h ie r aan de klaagm uur. Voor h et eerst overzag ik heel de aarde. N u m oet ik v ertellen w a t ik zag. M ijn handen bevën. M ijn geest is moe. Voor m ij rijst de hoge m u u r; achter m ij verschroeit h et leven. E n n a a l de eeuw en'die achter m ij liggen, vol kom m er en ontbering, w il ik, om m ijzelf een houvast te geven, m ijn gebrekkige w oorden ikrassen op de m uur, die de m ensheid to t eigen verd erf bouw de. " Ik ploegde de aarde. Ik klopte m ijn h a m er op steen, brons, koper en staal. Ik w erk te in h et zw eet des äanschijns. Ik, zw oegde n ie t voor hen, die m ij liefhadden, m a ar voor hen, die m ij h aatten. Zo stapelden de eeuw en zich op. E n n aarm ate m ijn arbeid zw aarder w erd, proefde m ijn leed b itterder. Som stijds rich tte ik m ij op en zag om m ij heen. Zo w erd ik m ij bew ust, d a t ik n ie t alleen w as. Ik zag h e t leed g ro ter w órden door onderlinge verdeeldheid. W ant m e t h et voortschrijden d e r eeuw en w erd en de rijen d e r w erkers g ro ter e n d e slavenk eten en m oeilijker te torsen. De aard e gaf w eerstrevend zijn rijkdom m en af. O nder de grauw e aard k o rst lag de rijkdom d er m ensheid. E en m illioe-- nenleger v a n w erkers veroverde het, in opdracht v a n w einige m eesters. Eeuw n a eeuw w erd h ie ra an gew erkt. N aardere tegen de sabotage van de anti-fas strijd door de volksfront -regering onderdrukking van de sociale revolutie ten te verzetten. Hun opstand werd n slagen, de arbeidersraden werden bl onderdrukt, ze werden, gelijk ove Spanje, ln naam van het volksfront g deerd. De door het landproletariaat onte landgoederen werden aan de rechtrr bezitters teruggeven, evenals de fabriek mijnen en dat alles ln naam van het front, met de zegen van de Stalintem onder applaus van de rechtmatige eig Binnen en buiten Spanje werden de hangers van de proletarische revolutie dacht gemaakt (onder de verzame trotzkistische Hitler-agenten ) en, mogelijk, uitgeroeid. De eenvoudige sol van de internationale brigade, zover z naar Frankrijk konden uitwijken, werd intemeerd en in hét jaar 1940 ordn gemäss aan Hitler uitgeleverd. Zij v grotendeels hun einde in de m assagrav de Duitse concefttratie-kampen. Kort v einde van de Spaanse burgeroorlog na Spaanse volksfront-generaals m et kam Miaja aan het hoofd, voordat zij capi den, de communistische verdedigers hoofdstad raider mltrailleurvuur. Burgos jamais! Dat klinkt prachtig oren van de jonge studentengenerati waarschijnlijk vol aandacht naar de h~ ringen van de Vrije Katheder 1 speciaal als het zo mooi gezegd wousum delphini, voor het gebruik der j stond vroeger vaak onder de titels van voor dè ontwikkelde jeugd, die in h verkorte en onveranderde inhoud voor dige lezers zgn. ongeschikt waren. I schiedenis van de Spaansche bürge geschreven voor het gebruik der jeu herinneren zich de docenten de feiten meer duidelijk? In dit geval zijn wij bereid, het slechte geheugen een b' te frissen. c DE m ate de rijkdom m en zich opsta" w erden de w erkers arm er en de om het leven zw aarder. Ik w as één de slaven. M et m ijn gereedschap.. in s ta a t een ieder te voeden. Gel de h a rte n d er m ensen te brengen, ieder te geven, w aarop hij recht M aar ik w as een slaaf, geketend m ijn w erktuig. W at ik m aakte, w* bezit v an anderen en ik w as n ie t in m ijn k eten en te verbreken. H ier, onder aan de m uur, kijk ik m ijn handen. M ijn stugge vingers, krom d door arbeid e n leed, getuigen m ijn w il to t w erk en en bouw en. A m ijn gebogen ru g liggen de puin' d er wereld^ zw artgeblakerd, in s aanklacht. Ik voel m ij schuldig, d ääraan heb ik deel. M en leerde r~ d ere gereedschappen hanteren. Die dienden to t bouw en, m a ar to t ve ging v an w a t reeds stond. Ik w h a a t opgevoed. Ik doodde velen angst, u it zucht to t zelfbehoud. Ik hen, die leden als ik. D e vruch akkers w erden dode akkers. Wij v den dat, w a t w e als slaven gebouwd den. D e gereedschappen voor het gen en delven v erro estten in dode loosheid. Zo verm oordden d e slaven w ereld door eigen onm acht, h u n _ op vrijheid. Voor iedere strijd, die m oesten voeren, dien d en andere ar een ezen in h e t vorige num m er van ;ckblad op de tragiek, die e r in t de m assa s in h u n verlangen -n b etere sam enleving een eenn t m e t h u n eigen bezittende aangaan. W at h ie ru it te voorkom t, is geen m atiging v an de -g, m a ar juist h a a r verscherping; rbreding v an d e invloed d er w er- 1 evolking op h e t m aatschappelijk m a a r ju ist h aar terugval en zode volledige politieke en econooverheersing door h e t groot- 1. c, w aarvoor de C om m unistenp artacu s th ans staat, is v a n geom vang, w an t w e m oeten tracheuw è richtlijnen aan te geven, a r de m acht v an de w erkende g to t h e t beheersen v an h aar even k an groeien. E n w e hopen op heel korte term ijn u it de hele d e bevolking gesteund te w ore t g a a t e r daarbij n ie t om, d at n lid m oet w orden v an onze H et g aat e r om, d at bepaalde ben to t richtlijn v a n denken en doen e w erkers w ordt. De hele arbeibevolking m oet sam en een nieuw e happij opbouw en, zonder d at rbij precies dezelfde o p v attin -, U U R J haat. Som stijds rich tte ik m ijn n rug rec h t en keek in ogen, hetzelfde leed te lezen was. Onze grepen steviger h e t. wapen, ee wij elk aar -n aar h e t leven n. als h e t duizend en duizenden h an en, rich tten wij ze tegen onze. Wij streden en wij dachten te en. M aar toen wij de gereedn to t ploegen en delven w eef -den, gleden de ketenen d er slaw eer om ons. Wij 'w isten n ie t hoe. n a eeuw ging voorbij. De akkers v ru ch tb aar v a n onze doden. Na strijd rich tte ik m e op m e t een aak op d e lippen. Nooit heb ik n, w aarom ik doodde.' W el de ik nuj, d a t ik mij altijd w eer elen, m ijn gereedschappen te r- w erpen om voor h en te strijden, n krach ten m isbruikten en m ijn stalen. In elk tijdvak w aren h et n, m aar h u n bedoelingen w aren e. a a n de voet v an de m uur, die dq d er slaven om sluit. Voor h e t e rd m ij gisteren vergund h aar te en en bovenop de kantélën, de r s t te ovêrzien. Ik zag, d a t alle en kennis v an m ijn m edeslaven, w as m isbruikt. B innen de m uur d e liefde v erstik t en de h a a t tot gen over economie, over politiek en over w ereldbeschouw ing k an hebben. Op dat p u n t b lijft de rijke schakering van opv attingen bestaan, terw ijl ondanks deze verschillen toch gem eenschappelijke beginselen aanw ezig m oeten en kunnen zijn. D e nieuw e beginselen zijn zeer eenvoudig. H et zijn in hoofdzaak tw ee dingen; le. De opheffing d er uitbuiting is de absoluut noodzakelijke voorw aarde voor de groei van een nieuw e mensheid. 2e. H et beheer over alle m aatschappelijke organen m oet in handen 'liggen van de arbeidende bevolking. D at is een w erkelijke dem ocratie, w aaraan inderdaad de hele bevolking, feitelijk iedere dag, ied er uur, deelneem t. De sam enleving v erv u lt dan ons w illen en denken, onze hele geest, onze hele cu ltuu r. Deze beginselen zijn helem aal n iet nieuw, w ant h et zijn eigenlijk de socialistische eisen u it de oude tijd. Voor heden zijn ze w el nieuw. Alles w a t zich op de sam enw erking v an kapitaal en arbeid richt, (dat is de bouregoisie, de confessionele bonden en partijen, de sociaal-dem ocratie, de vakverenigingen, ongekende hoogte opgedreven. Ik zag de w oningen en akk ers v erschroeid, zover m ijn b lik reikte. Ik zag de gedoden, vrienden en vijanden, stil en koud, in stom m e aanklacht op de velden liggen. r Ik zag de geópende m assagraven hun m illioenen slachtoffers tonen. Ik zag de heersers voortgaan de h a a t te prediken. Ik vroeg, W aarom? M aar ik kreeg geën antw oord. Zo stond ik eenzaam op de hoge m uur. De w erkers d e r w ereld verdronken fn hun eigen bloed. Ik zag de m achthebbers reeds nieuw e plannen beram en. A an de horizon zag ik opnieuw v vlam m en opslaan u it de resten, die nog stonden. E n dichterbij v ierden verdw aasden feest., M et de handen voor de ogen ben ik afgedaald n aar de grondvesten d er m uur. M ijn handen grepen in de aarde en ik voelde, d a t de droge grond, die tussen m ijn vingers verkorrelde, goed was. Ik <* zag m ijn gereedschappen liggen en nam ze onw ennig op. Ik keek om m ij heen e n zag velen hetzelfde doen. M et dezelfde wil in de ogen. Zij w aren gereed om te bouw en en bereid to t vernietiging v an hen, die d a t w ilden beletten. Geen w oorden w erden tussen ons gewisseld, m a ar onze eensgezindheid w as een w a pen, d at roof en hebzucht vernietigen zal. D it is de geschiedenis v an mij en m ijn m illioenen makkers." Ik kras h aar in de m uur, opdat m en-ze n ie t v e rg e te.r.v 7~ V: 3 de S talinistische partijen, de door de sta at af gestem pelde Jeugdorganisaties, de pers, enz. enz.) le v ert gew ild of ongew ild de arbeidende bevolking in al zijn lagen aan h e t kapitaal uit. D aarom m oeten w e duidelyk uitspreken, d a t deze sam enw erking n a a r onze ondergang voert, al m oeten w e d an ook tegen de hele stroom v an de openbare m ening oproeien. Wij spreken duidelijk u it, d at w e de u itbuiting eën onzedelijk beginsel achten, d at w e hen, die een arbeidsloos inkom en u it ren te n of dividenden tre k ken, als a-sociale lieden beschouw en, die zich v errijk en aan de arm oede d e r bevolking. Wij beschouw en h et arbeidsloze inkom ën op gron d v a n ren ten of dividenden w el is w aar als iets, d at door de w et w o rd t toegestaan, m a ar w e zien d aa rin alleen, d a t de bevolking door de kapitaalbezitters geplunderd w o rd t m et de w et in de hand. Deze hele w etgeving is onzedelijk. H et is v a n belang, deze kw estie zo te stellen, om dat ju ist in de toekom st h et kapitaal en h aar m edew erkers, de grote zedem eesters gaan uithangen, door te p rate n over de noodzaak v a n h a rd w erken, v a n w einig verdienen, om dat ze gaan p ra te n over arbeidsschuw heid en opvoeren v an h et arbeidstem po e n over verantw oordelijkheid, die WXJ als arbeidende bevolking tegenover d it k a p ita al zouden hebben. De arbeidende bevolking m ag zich door dergelijke zedelijkheidspraatjes n ie t la te n overbluffen en w e m oeten d a a r ons' eigen zedelijk ideaal van opheffing der uitbuiting tegenover w eten te stellen. W erken voor dividenden doen w e n ie t als sam enw erkers, doch alleen zolang w e geen kans zien e r onder u it te kom en. H et tw eede p u n t b etre ft een w erkelijke dem ocratie. H et w ordt zo langzam erhand w el duidelijk, d a t d e arbeidende bevolking a a n de tegenw oordige organen v a n dem ocratie b itte r w einig heeft. Ze beantw oorden helem aal n ie t aa n ons doel. Ons doel is im m ers, h e t b eh eer over h e t m aatschappelijk leven in h a n den v an de bevolking zelf te leggen? Iedereen w eet, d at w e d aar tegenw oordig steeds verd er vandaan kom en. A ls nieuw beginsel m o eten w e u itsp reken, d a t w e een w erkelijke dem ocratie alleen d a a rin zien, d a t a e w erk en d e b e volking over de gang v an h e t leven beslist. D at w il zeggen: w y p ra te n n ie t over M edezeggingschap, m a a r h e t is een vanzelfsprekendheid, dat w ij als arbeidende bevolking o ver alles beslissen. Iedereen, die w erk t, k a n daarbij m eebeslissen. Ju is t o m dat d it absoluut noodzakelijk is, om een nieuwe opgang d e r m ensheid m ogelijk te m aken, w ijzen w e e r op, d a t de huidige vorm en v a n dem ocratie helem aal n ie t aan d it doel beantw oorden. Ze zijn trouw ens voor deze ta a k n ie t b e re kend. D aarom w acht ons op dit gebied de grootste m aatschappelijke o m w e n teling. E n h e t is d e ta a k d e r arbeidende bevolking zelf, deze nieuw e v orm en van (Vervtrfr W h» 6)

4 k A M e c p d U k d d c a a d E r zijn in de oorlog w oorden ontstaan en s tra a t- en p laatsn am en hebben betekenis gekregen. O nderduiken w ekt een an d e r gevoel dan pulsen *, E uterp estra at - bezorgt ieder een rilling van afkeer en W esterbork heeft voor een deel v an de bevolking een sm artelijke klank. D at is een deeltje van de erfenis, die de D uitse bezetting ons gelaten heeft. Toch is W esterbork n ie t door de nazi s uitgevonden. W esterbork bestond al en was reeds als kam p in gebruik, lang voor de oorlog. De n a 1938 uitgew eken D uitse Joden, die in D uitsland n ie t m eer konden leven, w erden door de N ederlandse regering in W esterbork geïnterneerd. M et h en kon de N ederlandse regering n iet doen, w a t ze m et vele niet-joodse politieke vluchtelingen deed, ze n.l. w eer over de D uitse grens zetten. W ant D uitsland w ilde ze n ie t m eer hebben, en de N azi-regering w as h e t erken- H et g aat NIET goed (Vervolg ven peg 3) de regeringsautoriteiten praktisch doen, moeten de overtuiging hebben, dat de nu geldende organen voor het oplossen van arbeidsmoeielijkheden inderdaad voor hun taak berekend zijn. Welnu, het feit van de staking is de praktische uitdrukking van de onjuistheid van deze mening. Arbeiders staken niet voor hun genoegen, m aar uit nood. De arbeiders hebben in hun werfe het voor hen zekere weten, dat ze van iedereen verlaten en volkomen alleen staan en dus spreekt het voor hen vanzelf, dat ze ZELF moeten aanpakken. En de wijze, waarop de autoriteiten en de vakverenigingen dit conflict tot oplossing hebben gebracht, heeft hen in deze mening alleen maar versterkt. Zij, als arbeiders, die toch het werk moeten uitvoeren, hebben niets te zeggen. Het antwoorden met een stakingsverbod willen we niet vergelijken met Hitlermethoden, want H itler had meteen de kogel of het concentratiekamp gereed. M aar het is wel de methode ultf de oudste tijd, het is de meest reactionaire oplossing. Het is wel een wonderlijke gang in een zg. democratische ontwikkeling, w aarnaar iedereen zegt te streven. Ons lijkt het meer een gang naar een stevige dictatuur. # J Het Koninklijk Besluit van 12 Juni betreffende het aannemen en ontslaan van personeel sluit hier wel heel democratisch bij aan. Het is n.l. aan alle ondernemers verboden, zonder toestemming van de directeur van het Gein. Arbeidsbureau arbeiders in dienst te nemen, behalve als de arbeider kan aantonen, dat hij lijn laatste betrekking m et onderling goedvinden heeft beëindigd. Laat nu m aar eens - een staker proberen, ergens anders werk te vinden! Zo zien w e de gang v an d e m oderne dem ocratische ontw ikkeling. R egistratie v an alle m annen e n vrouw en, stakingsverbod en h e t decreet over h e t aannem en en ontslaan sluiten zo de ketting om d è( hele arbeidende bevolking! De dem ocratie m archeert! H et g a a t n iet goed! ' de staatshoofd v an een bev rien de m o gendheid. H ier tegenover had de N ederlandse regering n atu u rlijk plichten., Z o-kreeg-w esterbork zijn bestem m ing. E en and ere bestem m ing d an in de oorlog, toen W esterbork de uitgangspoort w erd voor h e t grootste deel. van de N ederlandse Joden, die v an h ie ru it sam en m e t Joden van andere nationaliteit, een g ruw elijke dood tegem oet gingen. In M ei 1940 vonden d e D uitsers h ie r een gereed kam p m et inhoud, m e t geëm i greerde D uitse Joden, die in de oorlogsdagen n ie t vrijgelaten' w aren. Zij w erd en voor een deel door de D uitsers aangesteld om de organisatie van de doorsturing v an Joden n a a r P olen te h elpen regelen. Zij k reg en de baan tje s. Zo w erd h ier door de nazi s de beproefde ta ctiek toegepast v an gevangenen te g ebru iken voor de m aatregelen tegenover andere gevangenen. Zij kregen h ie rv o o r h e t veilige stem pel, bis auf w eiteres (tot nader orde). H et grootste deel v an h en verdw een echte r n a k o rter of la n g er tijd in d e concentratiek am p en in Polen. W eer is W esterbork in gebruik. H ier w orden g earresteerd e N.S.B.-ers opgesloten.... sam en m et de p a a r honderd overgebleven D uitse Joden! D e D u itse Joden, die door de N ederlandse regering w eer to t R ijksduitsers v erk laard zijn, om dat ze op 10 M ei 1940 nog n ie t officieel van h e t D uitse b u rg erre c h t uitgesloten w aren. E r zijn er, die reeds ja re n in h e t kam p verblijven, achter prikkeldraad. E r zijn m ensen bij, die reeds tijdens h u n v erblijf in D uitsland illegaal tegen h e t nazibew ind gestreden hebben. E r zijn er, die h u n fam ilie hebben zien w egvoeren, h u n ouders of h u n vrouw en e n k in d eren v erloren hebben, door de nazi-m oord. Zij zijn uitgesloten, sam en m é t de N.S.B.-ers, v an onze v a n de nazi-pest b evrijde m aatschappij. H un huis is h e t gevangenkam p, hun w erk gevangenisw erk. De m ensen, die ze ontm oeten, zijn m edegevangenen of g eh ate fascisten. M oet d it zo blijven? S p r e e k e n h a n d e l a l i i j d z ó, d a t h e i k l a s s e b e w u s t z i j n d e r a r b e i d e r s e r d o o r w o r d i o p g e w e k t e n v e r s i e r k i. ' & W t l k o m t n u l s l W e l k o m l n d t b t w a a l n g Langzamerhand ontvangen wij uit. lende streken van het land berichten uit Duitsland terugkerende kamera als gevolg van arbeidsinzet en razzi joodse gedeporteerden, of als slachto' hun klasse-activiteit in de bezettingsj ren weggevoerd. Ontzetting vervult ons wanneer wij hun delingen omtrent het doorstane lcc nemen. Droefheid vervult ons over de die hun leven in die vaak jarenlange hebben kunnen behouden, die wij len weerzien. Destemeer heten wij de gelukkigen, de kerenden hartelijk welkom thuis. W* de beweging! Wij willen hun allen niet met name Wij maken daarop slechts één ui naar aanleiding van de prachtige b wij ontvingen van twee van onze vrouwelijke kameraden. Ook, omdat niet kunnen terugkeren en om bri dè kameraden vragen. Het zijn Mien Sneevliet Draaijer en Haan Zwagerman, die thans, na drie j vangenschap in Hitler-Duitsland, vanui den ons een brief, getuigende van sterk leven en dapperheid, zenden. Zij schrij Over ons behoeft niemand m te hebben. Wij worden hier maakt, jongeös, om w eer mee te Schrijf ons! Schrijf ons! Veel lief voor all Mien en Tri Welkom in de beweging kranige vrouwen! N aar een nieuw e arbeidersbew (Vervolg ven pag. 5) dem ocratie te ontw ikkelen in lie t tische leven van alledag. E en w er dem ocratie m oet d a a r aangrijpen, w e h et grootste deel van ons leven brengen: d a t is in ons m aatscha w erk. D aarom m oeten ons grondslag v an ons bedrijf, w aar w erken, w eten te vinden, om drijfspersoneel over onze arbeid raadslagen. H iervoor zal een zeer zw are strij voerd m oeten w orden. De laatste king ^gian de A m sterdam se Ar r^serye h ééft ons al een voorproe' géven ' d at de auto riteiten" niet arbeiders u it h e t b ed rijf wensen derhandelen, d at ze d itid e in e be tje van w ordende arbeidersdem zo spoedig m ogelijk in de kiem verstikken. H et is onze taak, bij lijke acties ju ist in h e t m iddel zetten, d at h et n ie t alleen gaat doorvoering v an eisen, die in de w orden gesteld, m a a r d at h e t g» véél m eer: om h e t doorvoeren v' nieuw e dem ocratie, die eenm aal het m aatschappelijke sam enleven zal heersen. Voor allen, die n ie t door de eenheidszw ijm el in h e t gareel van k apitaal gespannen rijn, is h e t di verzam elen geblazen: Propaganda de beginselen v an opheffing d er ui ting en voor nieuw e vorm en van cratie, die op h et beheer door de der» van hoofd en hand in de rusten. * BUITENLANDSCHE BETALINGEN en de vrije handel.lederland zow at h e t hele propparaat vernield is, m oeten van buitenland voor een groot bedrag ichines, grondstoffen, gereedï, auto s enz. w orden ingevoerd., w e in de oude verhoudingen &r de oorlog, dan zou d at een ding zijn voor alle m ogelijke _rs v an buitenlandse goederen.,jd v an voor de oorlog bestelden erlandse im porteurs in h e t buii w a t ze hier kw ijt konden en pu h u n niets liever zijn, dan deze ieid n u w eer te r han d te At is n u niet goed m ogelijk, beiroor goederen u it België. Op aber 1944 is door de N ederland- 0 te Londen een tol-unie gen et België-Luxem burg. De bed aarvan is een volledige vrijissen die landen, zodat de dou-,_zen vervallen. De bedoeling is, jem eenschappelijke tarieven van 'aten v ast te stellen, zodat h et chil m aakt, of iets in A ntw er- R otterdam w ordt ingevoerd. /a n terech t kom t, is echter nog ^1 andere kwestie, w an t ju ist nè ber 1944 is de toestand op econoebied hier in N ederland zo totaal [gew orden. H et is zeer de vraag, doorgenomen vrije handel tussen m d-b elgië volgehouden kan w orieder geval is n u alvast iedere adel m et h e t buitenland opge- ONS OPVIEL vangenen als stakings-brekers. rich t Half Mei meldde de zender Nederland: In verband met de de Belgische kolenmijnen worden >Duitse krijgsgevangenen in die verk gesteld, terwijl aan het einde _aand opnieuw 4000 krijgsgevangenen mijnen zullen gaan".. Uit BedrijfShap No. 53, Weekblad- voor Arbeidd, Enschede. irtg. Nederland kennen we allen de Ned. atschappij, fcen instelling die getoond eten, hoe uit de arbeiders het meeste kon worden tegen de laagste beloning, laar naam geen goede klank heeft, _ thans op onder de naatn Dienst UitiWerken (D.U.W.)... De lonen die be- ^rden lijn verhoogd... Het theoreti-.. komt in Overijsel voor volwassenen [tot 46 cent per u u r... Indien dit pche loon werkelijk gehaald wordt, men in Enschede, Hengelo en Almelo een weekloon van ƒ Dit is loon, w aar de aftrek voor ziekte-. verzekeringen nog af moet, ook de loonbelasting... Uit De Beschap No. 53, Enschede. van kleren iders vernemen wij, dat er in ielfabrieken druk gewerkt wordt aan i van vlaggedoek. rsr^-tf H et is een ieder verboden, zonder een n am en s.... de C entrale D ienst voor In - en U itvoer verleende v ergunning goederen in - of u it te voere n. (Parool 18 Juni). V ast sta a t w el, d a t de im porteurs hun vroegere w erkzaam heid n ie t kunnen opnem en, al is de behoefte a a n b uitenlandse goederen ook nog zo dringend. D e oorzaak daarvan is, dat, w a t n u in h e t buitenland w ordt gekocht n ie t direct betaald kan worden. B etalingen aan buitenlandse schuldeisèrs k u n n en n a m elijk slechts in hoofdzaak in d rie vorm en gebeuren. T en eerste door een goudzending; m a ar d aarv an is niet voldoende in N ederlands bezit. 2e. Door transportdiensten te w ate r en te land; m aar sinds een groot deel d e r N ederlandse koopvaardijvloot vernietigd is, k a n een vereffing v an schulden langs deze w eg n ie t p laats vinden. 3e. Door N ederlandse in d u strie- of landbouw producten n a a r h et buiten lan d u it te voeren. E n ook deze w eg is n u onbegaanbaar. Toch m oet e r ingevoerd w orden, om de productie w eer op gang te krijgen. D aarom zegt de N ederlandse sta a t nu, borg te staan voor d e betalingen va n de im port. Dus m oet d e sta a t zorgen voor de daartoe benodigde financiële m iddelen. Deze k an d a t doen langs d rie wegen: le. door h e t uitv o eren v a n goederen, m a ar d a t h ee ft n u praktisch nog geen betekenis; 2 e. door aajx dé leveranciers in h e t buitenland te verzoeken, h e t v erschuldigde bedrag pas over een p aar ja a r te vorderen, m aar d at is iets, w aar de buitenlandse leveranciers b itte r w einig voor voelen, om dat ook zij aan hun verplichtingen m oeten voldoen ; 3e. door in h et buitenland schulden te m a ken, om de buitenlandse leveranciers te k unnen betalen. D it zal h ie r de m eest aangew ezen w eg zijn. D it alles lijk t heel eenvoudig en h e t is h et ook inderdaad. M aar w e m oeten n iet vergeten, d a t hierm ee h e t hele sam enstel van ons bedrijfsleven grondig gaat v eranderen. In de eerste p laats volgt d aaruit, d at n ie t iedereen m a ar goederen in h e t buitenland k an gaan bestellen, zoals d at vroeger h e t geval w as. Op h et gebied v an de buitenlandse han d el w ordt daarm ee d e vrije handel afgeschaft. N iet u it beginsel, m aar u it nood. Ten tw eede volgt h ieruit, d a t de opbouw zich in hoofdzaak alleen k a n voltrekken, naarm ate de buitenlandse geldschieters gew ild zijn, leningen te verstrekken. Ten derde volgt daaruit, d a t de sta a t nu ook g aat bepalen, w a t en hoeveel er zal w orden ingevoerd. M aar ook, toie de ingevoerde goederen zal krijgen. D us de sta a t bepaalt, w a t e r v an gem aakt zal w orden. 0 : Zo le id t de contröle op de buitenlandse handel to t een alzijdige staatsinm enging in h e t bedrijfsleven en to t een p ra k tische afschaffing van de vrije handel op h et buitenland, en sterk e belem m ering v an de vrije handel op de binnenlandse m arkt. M et een p a a r voorbeelden zouden w e d at nog w illen verduidelijken: E en bekende gereedschappenfabriek h ier in N ederland beschikt nog over w a t h alffabrikaten, om d aar bijtels en schaven v an te m aken. M aar ze h eeft geen steenkolen. D us w endde de fabriek zich to t. h et kolenbureau om kolen, opdat er nieuw e gereedschappen gem aakt k u n nen w orden in verband m e t de opbouw. Goed, zegt h e t kolenbureau. Hoeveel beitels en schaven k unnen g em aakt w orden m e t 10 ton kolen? H et aantal w erd opgegeven. D aarna w erden de kolen geleverd, m a a r de hele p artij schaven en b eitels m oet aan een door de regering aangew ezen firm a w orden geleverd tegen overeengekom en prijs. W aar blijft h ie r de vrije handel? W e geloven niet, d a t iem and e r rouwig om hoeft te zijn, d a t deze vrije handel verdw ijnt, behalve d an n atu u rlijk de fab rik an ten en de handelaars. È n dus k u nnen w e ons voorstellen, d a t velen op h et eerste gezicht zeggen: mooi, w e gaan de goede k a n t u i t E n toch is d a t helem aal n ie t h e t geval. D at w illen w e aan een an d er voorbeeld laten zien, d a t w e n u nog w el n ie t aan de p rak tijk ontlenen, m aar w aarvan iedereen direct ziet, d a t h e t zeker zo gaan zal. D e N ederlandse tex tielindustrie lig t in T w ente e n in B ra b a n t Deze industrie k a n alleen w erken, als ze v a n d e regerin g toew ijzing k rijgt voor wol, lihnen of katoen. M aar d e regering b ep aalt tevens w a t gem aakt w o rd t en voor w ie. E n dus la a t d e regering allereerst d i t m aken, w a t rij h e t belangrijkste acht. V oor d e tegenw oordige tijd, n u d e h eersende m achten v a n p lan zijn een leger v an een half m illioen m an u it d e grond te stam pen, zal d a t w aarschijnlijk in de eerste p laats zijn: uniform en, soldatenonderkleren, soldaten-dekens e n w a t e r v erd e r bij de m ilitaire u itru stin g behoort. B ij de huidige gang v a n za ken w ordt n ie t in de eerste plaats voor de behoeften van de bevolking gew erkt, m aar voor de behoeften vo n h e t kapitaal. H etzelfde g eld t bijv. voor d e levensm iddelenindustrie en voor de schoenenproductie. De opheffing v an d e vrije handel, die ook een socialistische eis is, w o rd t zo to t een v an de scherpste w apen e n tegen d e arbeidende m assa's gem a a k t

5 Prifs 13 cent Het Boerenbedrijf na de oorlog Dr. J. P. K ru y t w ijdt in Je M aintiend rai van 16 Ju n i een beschouw ing aan Onze landbouw n a de oorlog. D aarin w ijst hij de m oeilijkheden v an h et boerenbedrijf voor de oorlog aan en geeft dan aanw ijzingen voor een b etere toekom st op d it gebied. W e m issen hier echter een forse kijk óp h e t vraagstuk en daardoor b lijft h e t stu k v er onder de m aat. De vraagstukken, die volgens de heer K ru y t hun oplossing m oeten vinden, zijn de volgende: 1. De landhonger v an de boeren. 2. D e onvoldoende financiële opbrengst v an de agrarische bedrijven. 3. H et verschil in levenspeil tussen stad en land. De landhonger is de u itd ru k k in g van een betrekkelijke overbevolking op het platteland. E r zijn m e er boeren, die land w illen hebben, dan e r grond beschikbaar is. V roeger vloeide altijd een belangrijk deel van h et boerenoverschot n aar de steden, w aar ze als arb eid er een onderkom en zochten. Bij d e heersende w erkloosheid van de la atste ja re n voor de oorlog kon v an deze afvloeiing n a tu u r lijk w einig kom en. V andaar: een gev echt tussen de bo eren om de beschikb are gronden, w aardoor de p ach t- en de grondprijzen om hoog liepen. E n de grondbezitters lachten daarbij in hun vuistje. De h eer K ru y t ziet nu in de annexatie va n D uits gebied een gaatje, om d it probleem enigerm ate op te lossen. De onvoldoende financiële opbrengst der agrarische bedrijven voor de oorlog is ons allen w el bekend. W e herinneren ons nog w el, hoe d e producten dikw ijls n iet eens v an h e t land w erden g eh aald ^ om dat dè kosten van de oogst n ie t goed gem aakt konden w orden. We herinneren ons, hoe de b o te r v e r beneden de kostprijs n aar E ngeland w erd uitgevoerd, w aarbij door heffingen bij invoer de prijs van boter, spijsvet en m argarine in N ederland zó hoog w erd gesteld, dat hierdoor de tek o rten op de uitvoer w erden gedekt. D at h eette: K oopt N ederlandse waar, dan helpen w e elkaar! Q De hopeloze toestand v an h et N ederlandse boerenbedrijf w erd echter n iet alleen veroorzaakt door de algem ene wereldcrisis, die de w ereld teisterde. De kwestie is deze, d a t d e hele Europese landbouw en v eeteelt n ie t tegen de buiten-europese co ncu rren tie op kon. Buitenlandse tarw e w as veel goedkoper dan de inlandse. V andaar, d a t in N ederland voor de bakkers de verplichting gesteld was, Nederlands m eel te verw erken, te r w ijl slechts een deel buitenlands m eel m ocht w orden gem engd. Deed m en dit niet, dan w erd de N ederlandse landbouw vernietigd. D itzelfde gold bijv. ook voor F rankrijk, w aar de kostprijs van m eel ver boven de w ereldm arktprijs lag. En voor de veeteelt gold hetzelfde. De A ustralische b o ter kon a a n de grootste af 8 nem er, Engeland, veel goedkoper geleverd w orden, dan de N ederlandse. D at kom t, d oo rdat in A u stralië geen eigenlijke zom er en w in ter is, zodat het vee h e t hele ja a r door in de w ei k a n blijven, er geen stallen en dergelijke nodig zijn, te rw ijl h e t vee electrisch gem olken w ordt. De kostbare w intervoeding van h e t vee v erv alt h ie r helem aal. D it alles heeft direct te m aken m e t de ontw ikkeling v an techniek en verkeer in h e t m oderne im perialism e. W at ste lt de heer K ru y t nu, om deze m oeilijkheden op te lossen? Hij zegt: V erw acht m ag w orden,... d a t de econom ische isolering v an elk land binnen hoge tolm uren zich niet m eer zal herhalen, en d at alle d aarm ee te m aken hebbende kw esties, v an invoer, uitvoer, handelspolitiek, v aluta, dum ping enz. op verstandige w ijze en volgens internationaal gerich te gezindheid^zullen w orden opgelost. * W e antw oorden daarop, d at geen m ens in de h an d el een halve cent voorschot geeft op internationale gezindheid. D at is geen grondslag voor een handelspolitiek. D aar gaat h e t eenvoudig om de ren tab iliteit van kapitalen en nergens anders om. M aar bovendien: w ie deze handelsbelem m eringen in d e eerste p laats nodig hebben, d a t zijn de E uropese landen. Zou m en h ie r de grenzen voor de A ustralische, N oord- en Z uidam erikaan se agrarischè producten opengooien, d an w erd h e t Europese boerenb ed rijf grondig genekt. D at w as vóór de oorlog h e t geval, d at is n u m éér w aar dan ooit. De oplossing, die d e h eer K ru y t ons h ie r aan de hand doet, is v an nul en gen er w aarde. E n verder: E r is nog een andere grond, w aarom m en h ie r die grenzen voor vele v a n de buitenlandse agrarisch eproducte n p raktisch zal sluiten. H et is tro u w ens m oeilijk alles over de éne agrarische kam te scheren. D it is tem eer h et geval w aar ook industriële k ap itaalbelangen bij de geleide agraische econom ie een rol spelen. Wij kom en op dit alles nog w el terug. D at is de ontzettende verarm ing in Europa. M en zal in de Europese landen nauw elijks de buitenlandse agrarische producten binnenhalen, om dat ze n iet b etaald kunnen w orden. M isschien zal m en geen tolm uren oprichten, m a a r in d e toekom st zal de sta at d e invoer w el in de h an d nem en en die b estelt eenvoudig geen agrarische producten in h et buitenland.- Ieder land m oet zichzelf voeden. W aarschijnlijk zal de h eer K ru y t dit ju is t heel goed vinden, w a n t d an is in ieder geval toch de buitenlandsche m a rk t bescherm d en lcuhnen de boeren dus lonende prijzen berekenen. W ant hij is v a n m ening, d a t h e t prijspeil v an de agrarische producten m oet w orden verhoogd. D e landbouw m oet k u nnen reken en op een prijspeil, d a t hoog genoeg ligt, om de levensstandaard v an h et p lattelan d gelijk te aan die v a n de s ta d... Moeten voor d e prijzen v an de levens len iets verhoogd worden, dienen de- consum enten dit o' brengen en te aanvaarden. G eachte h eer K ruyt, w e geloven, zich h ie r groncfig Vergist. Iederee van overtuigd, d at N ederland ont~ vërarm d is en iedereen w eet, da zo v e r e r p lannen bestaan, deze zi w egen in de rich tin g v an een sne bouw door h ard w erken en wein: dienen. W e zouden u daarvoor ee reeks v an citaten u it de pers voorhouden. E n al w aren deze cita niet, een kind k an zien, d at he richting uitgaat. W at in werkeli kom t, is geen verheffing van het 1 peil v an d e plattelandsbevolking, w el een verlaging v an h e t levensstedelijke bevolking to t die v platteland. E n bij de lage Ion slechts voor h e t allem oodzak levensonderhoud zullen reiken, de prijzen va n de agrarische pro zo laag m ogelijk zijn. We kun~ boeren n e t zo m in een w elvaren kom st vóórspellen als de arbeid' de stéden. Ook de boeren hebben te lachen. W e vinden de oplossing v an het sche probleem door de h eer K ruyt loos onvoldoende. M aar waarom hij h e t n ie t in een andere ric h tr h eer K ru y t is im m ers socialist van de personalistische soort? W de h eer K ru y t e r v an denken, agrarische bedrijf eens op andere verlicht w erd, bijv. door een afsc va n de grondrente? D at zou ee schelen. W el w erden daarm ee de bezitters gedupeerd, m a ar is ernstig? H et b e tre ft h ie r imme slechts een a-sociale groep van volking, die m e t n iets doen aan kom t? H atelijker vorm v a n uit dan de g rondrente is toch nau denkbaar! De boeren w erken, grondbezitters strijk en eenvouj: op, zonder e r een slag voor g hebben. D at is onzedelijk, m eneer Op v erd ere m aatregelen kunnen n ie t ingaan, om dat w e toch al schikbare ru im te overschreden, nog w el m eer over te zeggen. M bew aren w e d an to t gëlegener t! BEGRIJP DIT GOED In enige dagbladen troffen wij het bericht: De Chef van de Staf Militair G' bepalingen vastgesteld ter verkrij een overzicht over alle beschikbare rächten, zoowel mannelijke als vr: Daartoe is een z.g. registratie-pli gevoerd, krachtens welke alle manne derlanders en Nederlandse onderd boren in een der jaren ongehuwde vrouwelijke Nederlanders derlandse onderdanen, geboren in jaren zich bij eerste oproep doen registreren bij het Gewestelijk bureau. Wanneer t.z.t. het M ilitair Gezag de ping tot registratie zal hebben gedaan, de distributiediensten hun, die vei daaraan gevolg te geven, geen d bescheiden m eer mogen verstrekken" Prijs 15 cen t 5 e Jaargang - No. 2 7 PARTACUS iekbl AD VAN DE COMMUNISTENBOND SPARTACUS" R ed acteu r: R D W O U D S T R A A m tterdam A A RD BEVIN G _ m ensen verbinden aan de naam jc isc o n iet slechts de voorstelling [m achtige havenstad aan de west- _ de Verenigde S taten van Amedenken, als ze de naam van deze en* n iet slechts aan een eeuwig lemel,»«n prachtige straten tusachtige wolkenkrabbers en aan de, w aarvandaan men de Grote ien Iran, de oneindige watervlak- _j vier continenten van elkaar 1. D e m ensen vah boven de veereen by het horen van deze naam i h e t jaar Toen w erd er in u ren op dezelfde plek een grote j>k een S an Francisco, door een ge aardbeving veranderd in een puinhoop. in het laatste jaar voor de >te crisis van dè tw intigste eeuw. ebeurde. San Francisco.vas het de gelukzoeker. Toentertijd B lue boys öbje, from Califoris plenty. of gwd on the banks aento. [ in San Francisco, hadden zij zich jd, die het geluk gevonden haddie het nog zochten. Zij w aren tr gekom en van alle uithoeken der Spanjaarden, Britten, Ieren, Duit- Russen, m aar ook Chinezen en s, allen aangelokt door h et gele f verhalen van Jack London vinden beeld van h et toenmalige Frisco ran die stad, w aarnaar de goudvan Alaska verlangden, w aarin de buit, die men m aakte of te?te, leven wou en ook leven het geld rolde en handel en bloeiden. Proletariërs aller landen, verenigt UI S an Francisco bouw de m en de Jitinentale spoorlijnen, dw ars et Noordamerikaanse V ast eland f trokken de mensen uit h et Oosten, die weg te gaan u it h et slechte klim aat en de i de industrie-steden n aar het de eeuwige zomer, van h et gevan San Francisco m akkelek geldverdienen en van het leven zonder zorgen. Een kw art eeuw later h erhaalde zich deze beweging, toen h et dichtbij gelegen Hollywood de droom van alle onbekende sterren van h e t filmbedrijf werd. In 1906 ging deze stad, w aarin men leefde en liet leven, tenonder, nog grondiger verwoest dan de vele steden en dor- _pen in Europa en Azië veertig jaren later. De aarde beefde en verslond een stad o?et h aar leven, haar welstand en h aar armoede. Q i deze natuurram p,.door gelovige mensen vergeleken m et de ondergang van Sodom en Gom orrha en als een straf Gods voor het zondige, losse leven voorgesteld, w erd gevolgd door een maatschappelijk aardbeven, de crisis van Zij w ordt vaak, en zeer oppervlakkig, als de grot* finantiële crisis aangehaald, omdat het gehele m onetaire stelsel van de Verenigde S taten in het gedrang kw am en zelfs zou hebben kunnen bezwijken, als niet Morgan de Oudere in de bres gesprongen was, een feit, dat als een van de grote heldensagen van het A m erikaanse kapitalisme verm eld wordt. D it was inderdaad ook een aardbeving, m et door natuurlijke, m aar door m aatschappelijke oorzaken. M aar h e t had eveneens vernietigende gevolgen voor millioenen arbeiders en kleine lieden. H et grote beven w as'h et nog niet, wan^ dat kw am pas zeven j&ar later en duurde langer dan vier jaren, van 1914 tot H et was de eerste wereldoorlog. Hij veranderde het gezicht der aarde, verwoestte gehele landen en deed in de grootste staat van de w ereld door de bewegingen van arbeiders, boeren en soldaten de eeuwenoude m acht van den Tsaar ineenstorten, in tien dagen, die de w ereld deden wankelen. M aar h et fundament, waäfop deze maatschappij staat, blééf behouden in de wereld, de m acht van h et kapitaal over de arbeid, over de mensen. Deze m acht herstelde zich en w erd steeds w eer opnieuw geschokt, m aar ze hield toch nog stand. Nieuw e crises, nieuw e bewegingen V oorlopig ojw* admtalitreu«en redactt» UITGEVERIJ. D E V L A M * Holend rechutraat 26» - Amrtcrdani - Z. der massa, nieuw e oorlogen en tenslotte de tw eede wereldoorlog. E n op de plaats van de aardbeving van 1906 kw am en ze bij elkaar, de regeringsvertegenwoordigers van de Verbonden Volkeren, aangelokt door de visie op h u n veiligheid en vrede, op h u n w elstand en sociale rechtvaardigheid. E n de ogen van honderden millioenen zijn w e derom gericht op San Francisco. Allen luisteren m et inspanning of zij n iet misschien h et grote beven van een nieuw e tijd en van een nieuwe ordening van de menselijke samenleving zouden kunnen vernemen. In de dagen, w aarin h e t H itlerimperialisme in zijn laatste stuiptrekkingen lag en heel de w ereld op h et sein van de w apenstilstand stond te wachten, begon d it congres van de grote en kleine overwinnaars. H et w as bijeen, toen D uitsland capituleerde, h et ging door m et onderhandelen over de toekomstige vredesorganisatie, over de nieuwe volkenbond, w aarvan allen deel uitm aken, die de denkbeelden van de groote mogendheden aanvaarden. Reeds op dit p u n t deden zich ernstige verschillen van mening voor. W ant de grote m achten, verbonden voor de m ilitaire strijd tegen Duitsland, houden zeer uiteenlopende meningen e r op na, w at er in de toekom st zal m oeten gebeuren. W el zijn ze h e t op een zeer belangrijk punt m et elkaar eens: H et fundam ent moet blijven behouden. D at is het fundam ent van een maatschappij, w aarin de massa m oet gehoorzamen en de to t de h e e r schappij geroepenen m oeten bevelen. D e geroepenen noem en zich Verenigde Volkeren. Hoe zei h et ook de brave soldaat Schweik? Tegen arm e m ensen m oet m en streng zijn. De m ensen slepen h u n ketenen, de ketenen van h u n gebrek aan m acht en begrip. Zij wachten op h et grote aardbeven, op de grote uitbarsting, die de ketenen zal verscheuren. G espannen luisterden ze n aar San Francisco. Zij schrok- i ken van elk verschil v an mening, dat rid i voordeed, Zij voelden zich verlicht, toen zij vernam en, d at de uitnodiging van A r gentinië en de niet-uitnodiging van Polen h e t congres n iet van begin af deed m islukken, dat'er**een accoord m et R usland te n opzichte van het veto-recht to t»tand kw am, dat m en gemeensch appelijk