voor professioneel PC CAD- gebruik Jan./Feb jaargang 18

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "voor professioneel PC CAD- gebruik Jan./Feb. 2007 jaargang 18"

Transcriptie

1 1 voor professioneel PC CAD- gebruik Jan./Feb jaargang 18 Beursbijlage Bouw & ICT Vervangen door: Live Experience in het teken van snelheid Geen historie en geen parameters bij CAD Amateurs voeren de lijst aan

2 CALL CADAC Luister niet naar ons! luister naar onze klanten Wat mij aanspreekt is de eenvoud in het gebruik met als resultaat snelle acceptatie door gebruikers Ing. S.C.J. van der Valk Medewerker ICT, Adviseur Bouwapplicaties BAM Woningbouw Het is zeer eenvoudig om documenten te uploaden of downloaden, te voorzien van meta-data, bewaren en bekijken zonder te beschikken over de daadwerkelijke applicatie H. Postma ICT coördinator Hillen & Roosen Organice sluit perfect aan op onze Microsoft SharePoint omgeving. Voor het starten met Organice zijn geen intensieve en kostbare trainingstrajecten nodig, het werken ermee voelt zeer vertrouwd R. Steenmeijer ICT Manager INBO De interface van Organice is zeer herkenbaar voor de gebruiker. De Document Management functionaliteit maakt het uitwisselen van documenten binnen onze organisatie erg eenvoudig en beheersbaar R. Fokkema Hoofd technische informatie voorziening Dura Vermeer Divisie Bouw & Vastgoed Document Management Create Search Print Capture View Distribute We hebben gekozen voor SharePoint technologie in combinatie met Organice omdat hiermee de mogelijkheid bestaat om documenten efficiënt te gebruiken in een gedistribueerde omgeving Ir. M.F. de Jonge Informatie manager Ballast Nedam Infra Structure Publish Archive easy. affordable. integrated.

3 COLOFON CAD-Magazine is een vaktijdschrift voor (potentiële) gebruikers van PC CAD, GIS, Mapping en Visualisatiesystemen en informeert over de ontwikkelingen en toepassingsgebieden, alsmede over software- en hardware-producten, leveranciers en gebruikers. CAD-Magazine verschijnt 8x per jaar in Nederland en België. Directie/uitgevers: Dhr. R. Groothuis Dhr. K. van der Lei Redactie: Tel.: (0527) Fax: (0527) Hoofdredacteur: Dhr. ing. L.J.A. Koops Redacteur: Dhr. drs. J.F.O. van Haaften Aan deze uitgave werkten mee: Willem Barendsz Gerard IJzermans Sendy Berkhout Renso Kuster Jaap Dubbelaar Edwin Schalk Jean-Piere van Gastel Rob Sman Danny Joseph Johan Vreede Advertentie-exploitatie: Tel.: (0527) Fax: (0527) Dhr. W. Westerhof Abonnementenservice: Tel.: (0527) Fax: (0527) Mw. Y.B. Jonker Mw. L. Pels Ontwerp: A.F. van der Kolk / CMedia Productions, Emmeloord Druk: Drukkerij Giethoorn ten Brink, Meppel Uitgever: CMedia Productions B.V. Noordzijde 2b, 8302 GL Emmeloord Postbus 231, 8300 AE Emmeloord Lijf en leden Als hoofdredacteur van CAD-Magazine kom ik graag bij de mensen thuis. Vandaar ook dat ik de meeste uitnodigingen voor een bijeenkomst in het kader van een presentatie, congres of interview volmondig accepteer. Daarbij ga ik niet alleen naar de kortdurende zaken in bijvoorbeeld Utrecht, maar schuw ik ook het harde werken niet: als ik op een en dezelfde dag op en neer moet rijden naar Brussel of moet vliegtuighoppen naar Londen dan sta ik voor dag en dauw op en meld ik mij vol goede zin bij de locatie. Nieuws is immers nieuws. Uiteraard begrijp ik al te goed dat, alhoewel ik een ijverig journalist ben die het werken niet schuwt, ik niet in de schaduw kan staan van de echte journalisten, die met gevaar voor lijf en leden oorlogen verslaan en rampen rapporteren. Wat dat betreft is het hoofdredacteurschap van CAD-Magazine nu eenmaal iets heel anders dan correspondent van het NOS Journaal zijn in Afghanistan. Dat is nu eenmaal zo, voor mij geen heroïek, maar degelijke vakjournalistiek. Vandaar ook dat ik zonder morren mijzelf binnenkort zal inchecken voor een vlucht naar New Orleans alwaar SolidWorks World zal worden gehouden. Dat worden weer interviews, nieuwe releases en uiteenlopende applicaties die ik keurig zal behandelen in het volgende nummer van CAD- Magazine. En zo gaat mijn arbeidsleven rustig zijn gangetje. Tenminste, dat dacht ik. Tot ik een ANP-berichtje onderschepte op 10 januari De kop daarvan luidt: Actieplan tegen 'moordstad' New Orleans. De inhoud kwam er op neer dat de autoriteiten van New Orleans maatregelen hebben afgekondigd om het aantal moorden drastisch te verminderen. In de acht dagen voorafgaand aan het persbericht kwamen negen personen om het leven. New Orleans is in verhouding tot het aantal inwoners één van de moorddadigste Amerikaanse steden, zelfs de inzet van de Nationale Garde heeft hier weinig aan kunnen doen. Feitelijk komt het er dus op neer dat ik op een levensgevaarlijke missie moet om het beste CAD-nieuws te vergaren. Eindelijk een kans om in de voetsporen te treden van legendarische namen als W.H. Russel en Arnold Karskens. Eeuwige roem zal mijn deel zijn bij het verschijnen van het volgende nummer van CAD-Magazine. Als ik het tenminste overleef? Abonnementen: Uitgebreide informatie over een abonnement op CAD-Magazine vindt u in de rubriek Lezersservice. CAD-Magazine op Internet: ISSN Niets uit deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk worden overgenomen en vermenigvuldigd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Copyright 2007 CMedia Productions B.V. Lambert-Jan Koops Hoofdredacteur CAD-Magazine CADMagazine Januari/Februari

4 CADMagazine Visualisaties in de besluitvorming VIA Drupsteen is een bedrijf voor 3D-visualisaties en communicatie bij projecten in de stedenbouw en infrastructuur. Door gebruik te maken van Bolfoto s, 360 graden rondkijkfoto s, en daarin de 3D-modellen te plaatsen van nieuw te bouwen objecten, geeft VIA Drupsteen een realistische weergave van de impact van een bouwplan op de bestaande omgeving. Deze techniek komt goed van pas tijdens inspraak- en voorlichtingsrondes voor zowel bestuurders als belanghebbenden. In de praktijk, Pagina 36. Live Experience in het teken van snelheid Het afsluitenden evenement van de door AutoCADExchange.com opgezette promotietoer was de Live Experience op 1 december De inzet van het Nederlandse AutoCAD-portaal was een ontspannen middag in De Fabrique in Utrecht waarbij toch het één en ander aan informatie werd overgedragen. Evenement, Pagina 47. We gaan Bouwen! Gelukkig heeft de architect ons voor de volgende keer een maquette beloofd, want we kunnen het ons toch nog niet helemaal voorstellen, zei Chrit van Ewijk toen hij de ontwerptekeningen van zijn nieuwe huis aan het bekijken was. Daar hoeven we niet op te wachten, zei ik. We gaan nu direct bouwen! Hoe dan? Met Autodesk Revit natuurlijk. In een uurtje of twee komen we een heel eind. Kom maar op met die tekeningen. CAD-Wereld, Pagina 50. Een CAD-model in Google Earth Google heeft met zijn zoekmachine en zijn extra internetdiensten veel mogelijkheden voor de gewone gebruiker te bieden. Ook de gewone CAD-gebruiker. In dit artikel worden kort twee interessante Google-opties voor de CAD-gebruiker besproken: Google SketchUp en GoogleEarth. En natuurlijk sluit ook MicroStation hier bij aan door plug-ins voor Google SketchUp en GoogleEarth aan te bieden. MicroStation, Pagina CADMagazine Januari/Februari

5 CADMagazine Verder CAD-Wereld Column Evenement In de Praktijk Inventor Software SolidEdge SolidWorks Special Bouw & ICT Tips & Tricks Zoeklicht op Zoals Altijd Pagina Geen historie en geen parameters bij CAD 6 Amateurs voeren de lijst aan 8 Autodesk Sketchbook Pro en Wacom Volito 2 Tablet 10 HiCAD next 2007 en Helios next AutoCAD LT 2007 vs AutoCAD 2007 Deel 1 14 Versie 2 van Teamcenter Express 17 Nog meer CAD op CADPlaza 20 SUM2006 verwelkomt eerste StabiCAD Professionals 48 Beursklimaat 51 Druk 65 Gebruikersdag Plan-de CAMpagne groeit uit jasje 43 Electric P8 in het middelpunt 44 Inventor gebruikersgroepen in Lelystad en Zolder 45 De Philips USG Innotiv Shaver 21 Surgi-Tec maakt glimlachen mooier 26 Inventor II Frame Generator Aanpassen 52 Kenmerken vergelijken met bedoeling 35 SolidEdge Eindige Elementen Analyse 60 Samenstellingen sneller bouwen met mate-technieken 56 Bouw & ICT standhouders 27 3D or not 3D? 62 Strategische alliantie CADkoop en CAD & Company 24 Adverteerdersindex 66, Agenda 22, CAD-Wereld 18, Hardware 39, Lezersservice 66, Software 40, Trainingswijzer 40 Voorplaat: Het gebouw is ontworpen door Architectenbureau Maas uit Lochem, de afbeelding is in Revit gerenderd door Danny Joseph, een van de vaste freelancers van CAD-Magazine. Zie pagina 50 voor meer informatie over dit project. CADMagazine Januari/Februari

6 CAD-Wereld Voor- en nadelen van ontwerpmethodes Geen historie en geen parameters Door: Lambert-Jan Koops De laatste jaren heeft CoCreate veel aandacht besteed aan het feit dat de CAD-software van het bedrijf zowel niet-parametrisch als niet-historiegebaseerd is, maar gebaseerd is op Dynamic Modeling. Dat klinkt als een interessante stelling, maar het zal niet iedereen duidelijk zijn wat het nu precies inhoudt. In dit artikel een poging om de termen op te helderen. De vier hoeken zijn eerst met één bewerking afgerond. Middels Dynamic Modeling kan nu elke hoek afzonderlijk worden aangepast. De meeste 3D CAD-systemen zijn parametrisch van aard. Dat houdt in dat er allerlei verbanden bestaan tussen de verschillende onderdelen van een ontwerp. Zo kan de ontwerper bijvoorbeeld bepalen dat onderdeel A minimaal tien centimeter afstand moet houden tot onderdeel B. Of dat de platen C en D altijd evenwijdig moeten lopen. Dit zijn simpele voorbeelden, maar indien gewenst kan de gebruiker ook meer complexe relaties aangeven waar zijn model aan moet voldoen. De parametrische werkwijze heeft een voordeel: de basiseisen van het model blijven altijd intact. Als de ontwerper een verandering zou willen doorvoeren waardoor de van te voren opgegeven relaties worden verbroken, dan komt hij er achter dat de software dit niet toelaat. Bewegingsvrijheid Het voordeel van de parametrische methode is in zekere zin ook het nadeel: er is de zekerheid dat de eisen worden nageleefd, maar hierdoor is er ook een beperking in de bewegingsvrijheid van de ontwerper. Zeker bij grote modellen kan dit erg lastig zijn, omdat dan niet altijd duidelijk is wat de eis is waar een onderdeel aan moet voldoen. De gebruiker moet in feite vooraf al weten wat hij gaat maken. Ook het achteraf wijzigen van complexe onderdelen kan daardoor wel eens lastig zijn. De ontwikkelaars bij CoCreate vinden dit nadeel groter dan het voordeel, vandaar dat OneSpace Modeling, CoCreate s 3D CAD software, gebaseerd is op Dynamic Modeling. Bij Dynamic Modeling worden geen parameters aangelegd tussen onderdelen. Dat wil zeggen: het is wel mogelijk om bijvoorbeeld plaat C en D evenwijdig aan elkaar te plaatsen, maar deze relatie blijft daarna niet verplicht bestaan. Als de gebruiker dus wijzigingen aanbrengt in zijn model heeft hij veel meer vrijheid. Het is overigens wel mogelijk om relaties en parameters vast te leggen, dit kan middels een parametrische module. Hierbij maakt de gebruiker achteraf de benodigde relaties, alleen op de voor hem relevante onderdelen. Bewerkingscyclus Een ander aspect van de modelleringmethode die door CoCreate is ontwikkeld, is het ontbreken van historie. Dit houdt in dat een onderdeel simpelweg een onderdeel is en niet het totaal van een aantal bewerkingen die tot een onderdeel hebben geleid. Dat heeft een aantal voordelen. In de eerste plaats is het model hierdoor minder zwaar, het systeem onthoudt immers alleen de feitelijke geometrie en niet de bewerkingscyclus die heeft geleid tot het maken van een onderdeel. Daarnaast zal het systeem bij wijzigingen geen onverwachte functies meer tevoorschijn halen, die in een eerder stadium werden gebruikt om een onderdeel te vormen en bij de verandering opeens weer tot uiting komen. Het werken met alleen geometrie heeft ook een ander voordeel en dat zit hem in de uitwisseling van modellen. Omdat de CoCreate-software niet steunt op historische gegevens is elk model bruikbaar, zo lang de geometrie maar kan worden binnengehaald. Dit kan bijvoorbeeld via STEP, IGES of ACIS (SAT). Een model dat in een ander systeem is gecreëerd, is daarom ook binnen de CAD-software van CoCreate te bewerken met dezelfde functies als originele modellen. Gaten kwijt? Er zit ook een nadeeltje aan de historieloze ontwikkelmethode die CoCreate hanteert. Wie bijvoorbeeld een aantal gaten maakt in een staaf en er vervolgens de staaf dikker maakt door er simpelweg een nieuwe, grotere staaf omheen te leggen, zal ontdekken dat hij zijn gaten kwijt is als hij de bovenste laag er weer af pelt. Het systeem werkt immers alleen met de vorm, een solide staaf, en niet met gebruikte functies. Momenteel werkt de softwareontwikkelaar aan een methode waarbij 6 CADMagazine Januari/Februari

7 CAD-Wereld bij CAD dergelijke zaken niet per se verloren gaan indien deze volgorde van handelen wordt aangehouden. Het bedrijf stelt hierbij echter zeer nadrukkelijk dat het geen afgeleide zal zijn van de historiegebonden ontwerpmethode. Het rechthoekige gedeelte van het model kan met een move-actie in zijn geheel worden verplaatst, zonder historie of parameters. Voor- en nadelen Naast CoCreate kent ook CAD-ontwikkelaar IronCAD een ontwerpmethode zonder historie. De meeste andere 3D-pakketten werken op basis van parameters en ontwerpgeschiedenis. Het mag duidelijk zijn dat beide manieren zowel voor- als nadelen kennen. Het is met name een kwestie van smaak: wie controle wil kiest voor de parametrische methode, wie onbegrensd wil kunnen wijzigen kiest voor het alternatief van CoCreate CADMagazine Januari/Februari

8 CAD-Wereld Virtuele sportauto naar eigen ontwerp Amateurs voeren de lijst aan Door Job van Haaften De inzendtermijn van ruim een jaar is nog maar half voorbij, de wedstrijd loopt tot 30 juni Iedereen mag en kan meedoen. Opvallend is wel dat tot en met januari de vier meest gewaardeerde ontwerpen van amateurs zijn. De beoordeling gebeurt elektronisch door publiek, participanten, vakjury en adviescommissie. THV, de nummer één op de voorlopige ranglijst, is gemaakt door een amateur, Vincent Vos. Tot nu toe hebben zich meer dan potentiële deelnemers gemeld op de site, de organisatie verwacht dat tien tot twintig procent van hen uiteindelijk een ontwerp zal inleveren. In januari waren dat er nog maar 21, maar er is nog gelegenheid tot 30 juni. Stemmen op de modellen kan tot 15 juli 2007 zodat ook de laatst binnengekomen ontwerpen nog punten kunnen verzamelen. Studenten kunnen als klas, maar ook individueel meedoen; dat geldt ook voor professionals, als vriendenclub, afdeling of op eigen houtje. Amateurs en studenten worden door de vakjury en adviescommissie waarschijnlijk iets vriendelijker beoordeeld dan de professionals. Of zijn er weinig professionals die hun nek durven uit te steken? Zo kan het dus gebeuren dat er voornamelijk amateurs in de top tien staan. Ontwerpsoftware downloaden Op de site is een digitaal chassis van een 2CV beschikbaar, daarop kan naar eigen inzicht een sportauto worden gebouwd. De ontwerpsoftware en Nederlandstalige handleidingen zijn te downloaden evenals de richtlijnen. Het zijn vertalingen van de HTS Autotechniek Arnhem en de Technische Universiteit Twente. De enige voorwaarde aan deelnemers is dat ze in de Benelux wonen. De richtlijnen houden onder meer in: aanwezig zijn van binnen- en buitenspiegels, plek voor de kentekenplaat, en geen scherpe delen die bij een botsing gevaar voor lichamelijk letsel op kunnen leveren. En er zijn bijvoorbeeld ook maxima aan de afmetingen. Een bijgeleverde SolidWorks bestuurder moet comfortabel van zitplaats en bediening gebruik kunnen maken. De vakjury is samengesteld uit vertegenwoordigers uit het technisch onderwijs, zowel universiteit, hogeschool als VMBO en vakmensen uit de autowereld. Veertig procent van de score wordt door hen bepaald. De adviescommissie bestaat uit bedrijven die ervaring hebben met CAD-ontwerpen. Zij bepalen vijfentwintig procent van de score. Twintig procent van het oordeel komt van de deelnemers zelf en vijftien procent van de overige bezoekers van de site. Elke maand een prijs De eerste prijs is een Burton Car, een echte sportauto met een 2CV-onderstel. Verder zijn er door alle vier de jury s apart en samen prijzen toe te kennen aan beide categorieën deelnemers variërend van een laptop tot een dag Formule 1 driving Experience. Elke maand is er een prijs voor de beste inzending. De winnaar met de hoogste score ontvangt een 3D-model van zijn ontwerp. Veel of weinig uren Gemiddeld hebben de ontwerpers er zo n 160 uren aan besteed, met enkele opvallende uitschieters. Er is een deelnemer die na slechts vier uur zijn eerste versie van ontwerp al op de site heeft gezet. Hij staat logischerwijs laatste van de op dat moment eenentwintig inzendingen. Wie weet echter wat hij nog weet te verbeteren. Met achthonderd uren staat de andere uitschieter op een zeventiende plaats. Veel uren erin steken is dus geen garantie voor een goede klassering. Nu is dat één van de vier ontwerpen die door een groep HTS-leerlingen is gemaakt. Groepswerk vergt uiteraard meer tijd omdat er overleg nodig is en gezamenlijk beslissingen worden gemaakt. Dat het ontwerp, HTS SSE Pick up, op een zeventiende plaats staat is waarschijnlijk omdat het in de verste verte geen sportauto is, zoals de opdracht luidt. Het is een leuk, maar oubollig ogende pick up. Aanvoerders De aanvoerder in december was Alain Smeets, die Buster, een zilvergrijze sportwagen met donkerrode softtop, heeft ingestuurd. De vorm doet, zeker onder bepaalde hoeken, duidelijk denken aan de lelijke eend waarvan het chassis de basis biedt voor alle ontwerpen. Hij diende zijn werk in na zestig uren eraan gewerkt te hebben, op 13 oktober, en won de 8 CADMagazine Januari/Februari

9 CAD-Wereld zitten tot nog toe 25 uren werk in. Een meer futuristische inzending is van Remi Vanwinkel met een sterk aan de VW kever herinnerend model, ontstaan in slechts vijftien uren. Uniek aan deze wagen zijn de ronde deuren voorzien van veel opbergruimte. De binnenruimte is in zijn geheel bolvormig en heeft een doorzichtig dak, waardoor de bestuurder een uniek en exclusief ruimtegevoel krijgt. Apart is ondermeer dat de achterlichten aan de zijkant van de auto zijn geplaatst. Daardoor gaat de ronde vorm van de achterzijde ononderbroken door in het dak. Met een negentiende plaats scoort hij niet hoog, wellicht te weinig realistisch. Buster doet qua vorm, zeker onder bepaalde hoeken, duidelijk denken aan de lelijke eend waarvan het chassis de basis biedt voor alle ontwerpen. maandprijs van oktober. Inmiddels (januari) is hij gezakt naar de vierde plaats. De stemmen blijven binnenstromen. In januari staat amateur Vincent Vos bovenaan met THV, waar hij honderd uur aan heeft gewerkt. Het is een sportief ogende auto, zeer gestroomlijnd, die doet denken aan een Spijker of een Lotus. Op de vijfde plaats komt de eerste CAD-professional: Michiel van der Meulen met Laois. Het model oogt wat Amerikaans en is wat belijning betreft niet erg modern. Wel op het eerste gezicht al sportief. Naar zijn eigen zeggen werkt hij er nog aan, er Punten verzamelen Hoe meer stemmen er binnenkomen des te leuker voor de participanten die er vele uren en zweet in steken om een fraaie sportauto te ontwerpen. Alle ontwerpen zijn op de site te zien en vanaf iedere computer kan eenmaal gestemd worden op elk model. De verzamelde punten worden gemiddeld. Neem dus gerust een kijkje op de wedstrijdsite, is het niet om mee te doen, dan toch op zijn minst om een oordeel te geven. Laois is de beste professionele inzending tot januari F PDM CAD CAE CAM PDM CAD/CAM & PDM AUTOMATISERING drives your engineering CADMagazine Januari/Februari

10 CAD-Wereld Uitwisseling met Adobe Photoshop Autodesk Sketchbook Pro en Wac Door: Jean-Pierre van Gastel Autodesk Sketchbook Pro is een nieuw product in de Autodeskfamilie. Dat wil zeggen: het product bestond al langer, maar is in het bezit gekomen van Autodesk door de overname van Alias. Dit laatste bedrijf is vooral bekend van Maya en Studio Tools, maar heeft ook kleinere producten in het portfolio. De bijgeleverde drukgevoelige tweeknops pen ligt gemakkelijk in de hand Voordat een ontwerp definitief wordt gemaakt, bestaan er tal van schetsen op papier. Dit papier is te vervangen door Sketchbook Pro, want Sketchbook Pro is, zoals de naam al doet vermoeden, een digitaal schetsboek. Sketchbook Pro is bedoeld voor de zogenaamde creatieve professionals zoals ontwerpers, illustrators maar ook artiesten. Het programma werkt in combinatie met een drukgevoelige pen en bijbehorende tablet. Tijdens de evaluatie van Sketchbook Pro had ik de beschikking over het nieuwe A5- tablet van Wacom genaamd Volito 2, zie afbeelding 1. Het kleine tablet in de kleur donkergrijs metalliek neemt niet veel ruimte in beslag en de bijgeleverde drukgevoelige tweeknops-pen ligt gemakkelijk in de hand. Tekenen of schetsen met een muis is bijna niet te doen, maar door het gebruik van de draadloze pen kan de arm volledig ontspannen. Draaischijf voor commando s Sketchbook Pro is beschikbaar in zowel een Windows- als een Mac-versie. Na de installatie en het opstarten van het softwarepakket valt de schone interface direct op. Een groot, wit blad met linksonderin de hoek een soort draaischijf waarin alle commando s zijn te activeren. Deze draaischijf wordt het zogenaamde Marking Menu genoemd en daar is door Alias zelfs patent op aangevraagd, zie afbeelding 2. De manier van navigeren door dit Menu is briljant te noemen; daar zouden veel software-ontwikkelaars nog wat van kunnen leren. Door met behulp van de pen op een icoontje te klikken opent er automatisch een nieuw soort draaischijf waarin een keuze te maken is. Na het oplichten van de pen wordt het desbetreffende commando geactiveerd. Er zijn tal van commando s beschikbaar in het menu, zoals een potlood, een pen, markeerstift of een airbrush. De grootte hiervan is dynamisch aan te passen in een apart menu dat ook weer zeer compact is. Zelf kleuren maken Het tekenen met een pen is wel even wennen als je lang met de muis hebt gewerkt. Er zijn echter constraintmogelijkheden beschikbaar tijdens het werken met een potlood of pen. Het indrukken van de shifttoets bijvoorbeeld zorgt ervoor dat een lijn horizontaal of verticaal wordt getekend. Het indrukken van de controltoets zorgt ervoor dat er een hoek is uit te zetten van elke keer 45 graden. Er is voorzien in een standaard kleurenpalet maar het is ook mogelijk om zelf kleur te mengen in een palet. Dit is gebaseerd op RGB-waarden. Eventueel kan de gebruiker met de colorpicker een al bestaande kleur selecteren om die vervolgens een iets andere tint te geven. Om gebruik te maken van al bestaande foto s of afbeeldingen, zijn deze via de van Windows bekende standaardcommando s knippen en plakken worden geplaatst in Sketchbook Pro. Ook zijn afbeeldingen in te voren door gebruik te maken van het Image menu. Daarna is deze afbeelding dan direct te voorzien van allerlei artistieke elementen. De rasterbestanden die hierbij ondersteund worden zijn TIFF, BMP, JPEG, GIG, PNG en IFF. Lagen Om het overzicht van de diverse onderdelen te behouden, is het mogelijk om lagen aan te maken. De background -laag is een laag die altijd standaard aanwezig is. De draaischijf van de lagen bevat mogelijkheden voor het aanmaken, verwijderen, samenvoegen, uitzetten en hernoemen van lagen. Tevens is er de mogelijkheid om een laag doorzichtig te maken, zodat een laag die er onder ligt ook zichtbaar wordt. Een heel sterk punt van Sketchbook Pro is de uitwisseling met Adobe Photoshop. Is een digitale schets gereed, dan kan deze worden 10 CADMagazine Januari/Februari

11 CAD-Wereld om Volito 2 Tablet Deze draaischijf wordt het zogenaamde markingmenu genoemd. opgeslagen in het standaard PSD-formaat van Photoshop. Hierbij blijven alle aangemaakte lagen volledig intact. Het zoomen en pannen zwenken gebeurt volledig dynamisch. Bij het activeren van het zoom- of pan-commando komt er wederom een draaischijf te voorschijn. Klikt de gebruiker in de buitenste ring van de draaischijf dan kan hij pannen. Klikt hij in de binnenste ring van de draaischijf dan kan hij in- en uitzoomen. Selecties De optie Fit to View zet de volledige schets centraal in het beeldscherm. Het maken van selecties kan op basis van het direct selecteren van elementen met behulp van het select-commando of door gebruik te maken van een lasso. Indien de gebruiker een selectie heeft gemaakt, komt er een draaischijf te voorschijn met daarin drie ringen. De binnenste ring is voor het verschalen van de selectie, de middelste ring is voor het roteren van de selectie en de buitenste ring is voor het verplaatsen van de selectie. Er is voorzien in een aparte optie voor het verplaatsen, verschalen en roteren van een complete laag. Daarnaast is het mogelijk om lagen te spiegelen of verticaal te draaien. Bij het maken van een dergelijke schets is de resolutie van belang. De gebruiker werkt immers met pixels en niet met vectoren, zoals het geval bij een CAD-systeem. De maximale resolutie van een schets bedraagt bij pixels. Via het Image pulldown-menu is de resolutie van zowel de afbeelding als het canvas in te stellen. Eventueel is het mogelijk in het zelfde menu om het canvas te roteren of te spiegelen. Snapshots Met het ingebouwde Snapshot-commando is het mogelijk om van het scherm een screendump te maken en daarbij te voorzien van een annotatie. Rechtsonderin de Windows System Bar is het Snapshot-icoontje opgenomen. Na het maken van dit Snapshot start Sketchbook Pro automatisch op met het genomen Snapshot en maakt het programma automatisch een nieuwe laag aan voor de annotaties. Via het ingebakken systeem kan een schets of idee direct worden verzonden. Uiteraard is er een Undo- en Redo-commando aanwezig, dat standaard op vijftig acties staat ingesteld. De uiteindelijke schets wordt opgeslagen als rasterimage of als PSD-bestand. Conclusie De combinatie van een digitaal schetsboek met een tablet is prettig. Zeker gezien de natuurlijke bewegingen die de gebruiker maakt met de pen. De drukgevoeligheid van de pen is ook in orde. Eventueel is de drukgevoeligheid aan te passen in de driver van het Wacom-tablet of door middel van het zelf aanmaken van een eigen brush in Sketchbook Pro. Elke eigengemaakte brush is daarbij op te slaan in een bibliotheek en kan voorzien worden van een icoon. Het enige wat nog ontbreekt, zijn de mogelijkheden tot het importeren van bijvoorbeeld DWG-bestanden. Een alternatief hiervoor is natuurlijk het gebruik van het Snapshot-commando in een actieve AutoCAD-sessie. CADMagazine Januari/Februari

12 Gratis en snel toegang via Het platform voor ICT toepassingen en diensten in de bouw en de bouwketen Ontdek het nieuwe bouwen Bouw & ICT is gelijktijdig met joint venture jaarbeurs / vnu

13 CAD-Wereld Veel extra functies in branchemodules HiCAD next 2007 en Helios next 2007 Door de redactie. ISD presenteert de nieuwste versies van haar CAD- en PDMoplossingen HiCAD next 2007 en Helios next In deze releases heeft ISD meer de nadruk gelegd op de ontwikkeling in het verhogen van de productiviteit binnen een organisatie. Daarvoor zijn de functionaliteiten gebruikersvriendelijker, is het openen van constructies sneller geworden en er zijn extra modelleermogelijkheden toegevoegd. Ook zijn er verschillende uitbreidingen in de branchemodules te vinden. HiCAD next 2007 beschikt over multi-venster technologie waarmee door middel van Drag&Drop gegevens over te hevelen zijn. Met de nieuwe gebruikersinterface wil ISD tegemoetkomen aan de specifieke wensen van de gebruiker en tegelijkertijd de efficiëntie van werken in HiCAD next verhogen. Zo is de gebruikersinterface met de nieuwe look nu vrij te configureren en ook individueel aan te passen. Bovendien is er een geïntegreerd Command Center beschikbaar met een contextgevoelige, dynamische functielijst, die voor de bereikbaarheid zorgt van alle relevante functies bij de actuele bewerkingen. Een andere verandering is de nieuwe multi-venster technologie. Het maakt het voor de gebruiker mogelijk om tekeningelementen, tekeningen of complete samenstellingen via Drag&Drop van venster naar venster of zelfs van toepassingen naar toepassing te kopiëren. Zelfs het verplaatsen van 2D-elementen in het 3D-venster is mogelijk. Features opslaan De design variantentechniek biedt mogelijkheden voor de productontwikkeling. Hiermee is het namelijk mogelijk om meerdere stappen die steeds opnieuw uitgevoerd worden als één feature op te slaan. Deze feature is dan direct als nieuwe functie beschikbaar in HiCAD next en is vervolgens in andere constructies ook toe te passen. Indien er achteraf iets wijzigt aan de constructie wordt de nieuwe situatie meteen aangepast. Dit gebeurd ook bij niet-parametrische onderdelen en ook als er geen gebruik is gemaakt van constraints. Bij de brancheoplossingen zijn het vooral op de modules voor de staal-, metaal-, en machinebouw die van extra automatismen zijn voorzien. Met name in de staalbouw zijn veel wensen van klanten opgenomen. Zo is het automatisch posnummeren van onderdelen nu helemaal in te richten naar wens van de gebruiker. Bij het genereren van zaaglijsten wordt niet meer alleen de zaaghoeken aangegeven, maar is de hoekrichting ook in de stuklijst grafisch weergegeven terug te vinden dankzij een symbool. De nieuwe staalbouwaansluitingen zijn gebaseerd op de HiCAD next Designvariantentechniek en worden dus na het wijzigen van de constructie opnieuw automatisch doorgerekend en aangepast. Koppeling en integratie In de Piping-oplossing is dankzij de multi-venstertechnologie de koppeling tussen het P&ID-schema en de 3D-opstelling intuïtiever geworden. Zowel bij het plaatsen van componenten in 3D als het opvragen van gegevens uit de installatie of het P&ID-schema. Dankzij de nieuwe 3D-grid schetsfunctie, is ook het handmatig tekenen van geleide lijnen door een installatieopstelling heen eenvoudiger geworden. De integratie met Rohr2 van de Sigma zorgt ervoor dat ook direct een sterkte- of stromingsberekening van de leidingen te maken is. Het PDM-systeem Helios next is eveneens uitgebreid. Er is met name aandacht besteed aan de multicad-interface en de ondersteuning van heterogene CAD-infrastructuren. Tot slot zijn de nieuwe functionaliteiten van de vault- en internetservers wezenlijk voorzien van meer beveiliging waardoor ook de communicatie met meerdere locaties is verbeterd. CADMagazine Januari/Februari

14 CAD-Wereld Express Tools geïntroduceerd in LT AutoCAD LT 2007 vs AutoCAD Door: Jean-Pierre van Gastel Er is inmiddels genoeg geschreven over AutoCAD 2007 in het CAD-Magazine van afgelopen jaar. In dit artikel komt AutoCAD LT weer eens aan bod. Hierbij kijken we met name naar de verschillen tussen de beide ontwerppakketten. Welke functies ontbreken er in de LT-versie en welke zijn juist wel aanwezig? Tekeningen met 3D-elementen kunnen worden geopend en geprint. AutoCAD LT 2007 is altijd nog het beste alternatief indien een potentiële gebruiker de volledige AutoCAD-versie te duur vind, of uitsluitend 2D-tekeningen wil maken en geen applicaties wil gebruiken. Het beste alternatief, omdat AutoCAD LT 2007 voor honderd procent het DWG-formaat kan lezen en schrijven. Ondanks dat er geen 3D-mogelijkheden in de software aanwezig zijn, kunnen er wel tekeningen met 3D-elementen worden geopend en worden geprint, zie afbeelding 1. Uiteraard zijn er ook tal van verschillen om het prijsverschil van meer dan vijftig procent te rechtvaardigen. Indien er bijvoorbeeld meerdere mensen binnen een bedrijf gebruik willen maken van AutoCAD LT, dan dienen er meerdere licenties aangeschaft te worden of de verschillende personen gebruik moeten maken van één systeem. AutoCAD LT is namelijk niet beschikbaar in een floating netwerklicentie die op een server kan draaien. Op het gebied van de gebruikersinterface zijn er ook wat verschillen waar te nemen. AutoCAD LT 2007 beschikt niet over het Dashboard wat geïntroduceerd is bij AutoCAD Dit is echter geen groot gemis, aangezien bijna alle functionaliteiten in het Dasboard op 3D zijn gericht. OTrack In AutoCAD LT 2007 is het mogelijk om automatische hulplijnen op te laten lichten, gebaseerd op een bepaald geometrisch punt zoals een eindpunt of een middelpunt. Object Snap Tracking of simpel afgekort OTrack bestaat al sinds AutoCAD 2000, maar zat tot nu toe niet in de LT-versie. Door het gebruik van deze functie wordt het construeren in LT wel een stuk aantrekkelijker, zie afbeelding 2. Als we verder kijken op het gebied van tekenen is AutoCAD LT 2007 ongeveer voor 95 procent gelijk aan de grote AutoCAD Wat opvalt, is dat AutoCAD LT gebruik maakt van maximaal 255 kleuren en niet de beschikking heeft over ware, Pantone- en Ral-kleuren die wel aanwezig zijn in AutoCAD. Verder ondersteunt AutoCAD LT geen enkele programmeertaal, zoals AutoLISP, Visual Basic en ARX, en ontbraken totnogtoe altijd de Express Tools. Deze laatste zijn gebaseerd op de meest populair LISProutines en werden bij AutoCAD 13 geïntroduceerd. Express Tools Ondanks het ontbreken van ondersteuning voor programmeren zijn er wel verschillende Express Tools geïntroduceerd in AutoCAD LT Dit zijn tools die het werken met lagen een stuk gemakkelijker maken. In de nieuwe Layers II toolbar zijn alle extra functies terug te vinden. De allereerste functie is Layer Match. Deze is eigenlijk niet zo heel spannend, aangezien het commando Match Properties al langer deel uit maakt van AutoCAD LT dan van de grote AutoCAD. Met behulp van dit commando is een object in een laag te verplaatsen naar een andere laag door deze simpelweg te selecteren. Het nieuwe commando Change to Current Layer is een stuk handiger. Hiermee is er een selectie te maken van elementen die naar de huidige laag moeten worden verplaatst. Het gebeurt nog al eens dat de gebruiker per ongeluk in de verkeerde laag zit te tekenen als hij geen gebruik maakt van Tool Palettes. De Layer Isolate behoort tot mijn persoonlijke favorieten. Door een object te selecteren wordt de gehele laag van het object geïsoleerd. Met andere woorden: alle andere lagen die aanwezig zijn in de tekening worden automatisch uitgezet of bevroren. Met de functie Layer Unisolate worden alle lagen automatisch weer aangezet en ontdooid. Layer Walk Indien de gebruiker objecten wil kopiëren die al in een bepaalde laag staan en gelijk wil verplaatsen naar een andere laag, is het nieuwe Copy Objects to New Layer-commando het handigst. Als eerste dient de gebruiker een selectie te maken van de elementen die moeten worden gekopieerd en vervolgens volstaat het om een object aan te klikken of de naam in te typen van de 14 CADMagazine Januari/Februari

15 2007 Deel 1 Durft u de lat hoger te leggen..? Object Snap Tracking zit nu ook in de LT-Versie. laag waarin het mag worden geplaatst. Daarna start de feitelijke kopiebewerking pas. Het nieuwe Layer Walk-commando is misschien wel het beste Layer Commando dat ooit is bedacht. Indien de gebruiker een tekening krijgt aangeleverd van derden, is het altijd een puzzel op het gebied van lagen. Welke objecten zitten nu in welke laag? Door gebruik te maken van het Layer Walk commando is in een dialoogvenster een overzicht te zien van alle aanwezige lagen in de tekening. Door simpelweg een laag aan te klikken in het dialoogvenster, wordt direct in de tekening getoond welke informatie er in de geselecteerde laag staat. Met behulp van de controltoets zijn er meerdere lagen tegelijk te selecteren. Tevens heeft de gebruiker de beschikking over een filter in het dialoogvenster waarmee hij bijvoorbeeld alle lagen, die beginnen met een bepaalde letter, kan uitfilteren. Met het icoontje Select Objects is een element in de tekening te selecteren, waarna direct in het dialoogvenster de laag zichtbaar is waarop het element is getekend. Eventuele lagen die leeg zijn, kunnen met de knop Purge direct worden verwijderd. Kortom maak gebruik van de Layer Walk functie die kan namelijk heel veel tijd besparen, zie afbeelding 3. Bevriezen en ontdooien De overige functies in de Layers II toolbar spreken voor zich. Met het Layer Freeze-commando is een element te selecteren in de tekening, en de laag waarin het element getekend is, wordt bevroren. Er is wel verschil tussen de modelspace en de Lay-Out. In de modelspace zal de laag gewoon worden bevroren en in een Lay-Out wordt de laag bevroren in de huidige viewport, dus niet in de andere viewports. Met de functie Layer Off selecteert de gebruiker een element in de tekening, waarna de laag waarin het element is getekend, automatisch wordt uitgezet. Ditzelfde geldt ook voor het commando Layer Lock waarbij echter de gehele laag wordt vergrendeld en er dus geen selecties meer in te maken zijn. Voor het aanzetten of ontdooien van alle lagen, ontbreken de icoontjes in de toolbar. Deze er zijn er evenwel nog wel bij te zetten. Bovendien is het mogelijk om gebruik te maken van de Layer Tools in het pulldownmenu Format. Wat verder nog opvalt, is dat de functie Multilijn nog steeds ontbreekt in AutoCAD LT 2007 en dat er op het gebied van het opmaken van een document enkele zaken ontbreken. Daarover meer in het volgende artikel. Nieuwe ICN Revit 9.1 NL-Bibliotheek! Voor meer informatie: info@icn-solutions.nl ICN Solutions wél! Want geen sprong is te hoog voor het bouwkundig software programma: Autodesk Revit Building! Dé intelligente manier van tekenen op het hoogste niveau, in 2D en 3D. Compleet en eenvoudig voor alle tekenen ontwerpfases in het bouwproces. Durft ú de uitdaging aan? Bel ons voor een afspraak! Een eventuele lege laag kan met de knop Purge worden verwijderd. ICN Solutions B.V. postbus 3302, 5203 DH s-hertogenbosch tel. +31(0) fax +31(0) info@icn-solutions.nl -

16 Freedom Workflow Interaction Breng een bezoek aan onze stand op de Bouw & ICT Beurs in Jaarbeurs Utrecht op 7, 8 en 9 februari Voor gratis entreekaarten kunt u zich voorregistreren middels de beursbutton op onze site: Geldropseweg 47, 5611 SC Eindhoven, T +31 (0) ,

17 CAD-Wereld PDM-component voorzien van ERP-integratie Versie 2 van Teamcenter Express Door de redactie. UGS brengt Versie 2 van Teamcenter Express op de markt. Teamcenter Express is de collaborative product data management (cpdm)-component voor het MKB binnen het Velocity Seriesportfolio. Het werd tien maanden geleden uitgebracht in tien verschillende talen. De nieuwe versie bevat verschillende aanpassingen en uitbreidingen op het gebied van design collaboration, manufacturing datamanagement en ERP-integratie. Teamcenter Express versie 2 is direct gekoppeld aan NX CAM Express. Teamcenter Express versie 2 maakt gebruik van het nieuwe Teamcenter 2005 SR1-platform met een Microsoft.NET serverarchitectuur. Dit is met name gedaan voor het verbeteren van de werkbaarheid voor gebruikers van een webclient. Daarnaast is Teamcenter Express versie 2 uitgebreid met Xpres-Review Package Exchange, een nieuwe tool die de samenwerking tussen werkgroepen, leveranciers en klanten tijdens het ontwikkelproces moet ondersteunen. De XpresReview Package Exchange combineert XpresReview, de samenwerkingstool van NX en Solid Edge, met het Packaged Collaboration File (PCF)-bestandsformaat, dat zowel 2D- en 3D-CAD-bestanden als elk ander bestandstype kan bevatten. Er zijn verscheidene nieuwe functies toegevoegd aan Teamcenter Express die hier gebruik van maken, waaronder het importeren, exporteren en bekijken van PCF-bestanden. Leveranciers en klanten kunnen de XpresReview-viewer gratis downloaden en zo de PCF-inhoud bestuderen en via Mark-up van commentaar voorzien. Daarna kunnen ze aangepaste PCF-bestanden weer importeren in Teamcenter Express zodat anderen de wijzigingen kunnen beoordelen en meenemen in het ontwerp. Koppeling CAM Binnen het MKB wordt veel gebruik gemaakt van niet-specifieke databases of PDM-applicaties die de productiegegevens niet meenemen. Dit resulteert in het verlies van gegevens, of zelfs in productie op basis van de verkeerde gegevens. Teamcenter Express Versie 2 brengt zowel ontwerp- als productiedata samen in één systeem. Het systeem bevat diverse extensies voor manufacturing process planning alsmede tools, fixture en bibliotheken met standaard productiemiddelen en is op maat gemaakt voor middelgrote producenten. Teamcenter Express Versie 2 is direct gekoppeld aan NX CAM Express dat in juni op de markt kwam. Het systeem slaat de gegevens, die gemaakt worden in NX CAM Express-sessies, automatisch op en houdt ze onder volledige revisiecontrole tijdens de definitie van een productieproces. Zo kunnen bedrijven teruggaan naar een job, de juiste gegevens vinden en zich ervan verzekeren dat de juiste informatie naar de werkplaats wordt gestuurd. Update in ERP Teamcenter Express versie 2 levert twee voorgeconfigureerde integratiemogelijkheden met bekende ERPtoepassingen. De nieuwe Teamcenter Express SAP-optie is een voorgeconfigureerde versie van de bestaande Teamcenter Engineering Gateway for SAP software en maakt het mogelijk om gecontroleerd productdata over te brengen van Teamcenter Express naar SAP. Daarnaast is er een integratiemogelijkheid voor Microsoft Dynamics NAV 4.0 terwijl versie 2 van Teamcenter Express de AX-ondersteuning upgradet zodat deze ook AX 4.0 bevat. Door deze koppelingen zijn gegevens over te dragen naar een ERP-omgeving. De gegevensovergang wordt automatisch geïnitieerd door een workflowproces, waarbij de Teamcenter Express-gebruiker op de hoogte gehouden wordt van de status van de updatetransactie in het ERPsysteem. Teamcenter Express is te koppelen aan uiteenlopende CAD-applicaties waaronder de pakketten van UGS zelf, Solid Edge en NX, maar ook aan die van concurrerende softwareproducenten zoals CATIA, AutoCAD, Autodesk Inventor en SolidWorks. CADMagazine Januari/Februari

18 CAD-Wereld CoCreate ontwerpwedstrijd 2007 In navolging van de editie van dit jaar houdt CoCreate ook in 2007 een wereldwijde ontwerpwedstrijd. Deze keer is de wedstrijd gericht op innovatief productontwerp. Iedereen kan meedoen met een afbeelding van een ontwerp en maakt daarbij kans op uiteenlopende prijzen van producten die zijn gemaakt door gebruikers van CoCreate-software. De winnaars worden gekozen door een openbare stemming via Internet. Inschrijven voor de wedstrijd kan tot 16 maart 2007 via de website van CoCreate. De deelnemers kunnen kiezen uit vijftien verschillende categorieën, zoals consumentenproducenten, airconditioning en automotive. Model Manager Access Xandorra heeft een nieuwe module voor Model Manager ontwikkeld: Model Manager Access. Model Manager Access is bedoeld voor gebruikers zonder CAD-applicatie, zoals medewerkers van afdeling inkoop en verkoop, medewerkers in productie of werkvoorbereiders. Deze personen hebben vaak de behoefte om een tekening te kunnen bekijken, een ontbrekende maat te meten en eventueel tekeningen te kunnen printen of plotten. Dit kan met Model Manager Acces door gebruik te maken van de betreffende CAD- of PDF-bestanden. Model Manager Access is een web-based applicatie zodat er geen installatie op de pc van de gebruiker nodig is, een webbrowser met Acrobat Reader volstaat. Indien gewenst zijn ook 2D-tekeningen en 3D-modellen te bekijken met respectievelijk 2D Access of 3D Access. In dit geval wordt bij 2D-tekeningen de rechteronderhoek automatisch voorzien van de actuele gegevens uit de database. Bètaversie IntelliCAD 6.3 Het IntelliCAD Technology Consortium (ITC) heeft de release van de bètaversie van IntelliCAD 6.3 vrijgegeven. De nieuwe versie maakt gebruik van de laatste ontwikkelingen in de ODA DWGdirect bibliotheken, gebaseerd op de industriestandaard OpenDWG. De software gebruikt de bibliotheek voor het lezen en wegschrijven van het DWG 2007 bestandsformaat. Alhoewel het belangrijkste doel de DWG compatibiliteit was, is er ook een aantal andere grote veranderingen doorgevoerd in de 6.3-uitvoering. Zo is de gebruikersinterface voor PDF-export voorzien van meer uitvoeropties en zijn er nieuwe functies toegevoegd aan de COM API. Daarnaast zijn verschillende bugs aangepakt en kleine veranderingen doorgevoerd, zoals de Setup-ondersteuning van Windows Vista, viewport locking en het beschikbaar maken van de Tangent- Tangent-Tangent-optie voor het aanmaken van cirkels. Van 2D naar 3D De overstap van 2D- naar 3D-CAD is voor veel bedrijven een aandachtspunt. De uitgever van het tijdschrift Machine Design, één van de grotere CAD-tijdschriften in de Verenigde Staten, heeft het e-book Going 3D: Survival Guide for 2D CAD Users uitgegeven. Hierin wordt beschreven hoe een bedrijf eenvoudig, en met behoud van uw 2D-CAD-data, kan overstappen naar 3D-CAD. SolidWorks heeft het boek gratis ter beschikking gesteld in het PDF-formaat. Wie het wil lezen kan het, na het invullen van een gegevenslijst, downloaden van de website van het bedrijf. Dat kan hier: Teamcenter Community Appliance van UGS en HP UGS heeft samen met HP een nieuwe real-time engineering collaboration-oplossing ontwikkeld. Dit product, Teamcenter Community Appliance, is bedoeld voor bedrijven die een coherent systeem willen inzetten bij een lokale of wereldwijde PLM-implementatie. De oplossing is te integreren in een nieuwe of bestaande Teamcenter Engineering-omgeving en bestaat uit software van UGS en hardware van HP. Teamcenter Community Appliance bestaat uit Teamcenter van UGS en is gebouwd op het Microsoft Windows serversysteem. Het draait op HP ProLiant servers met HP-software, storage, networking switches en HA-mogelijkheden. UGS levert diensten op het gebied van planning, implementatie en ondersteuning. Teamcenter Community Appliance zal beschikbaar komen in het eerste kwartaal van Meer lezers op Cadplaza De belangstelling voor is in 2006 gestaag gestegen. Begin 2007 kunnen we concluderen dat het aantal bezoekers hoger ligt dan de oplage van het gedrukte tijdschrift. Sinds het vierde kwartaal van 2006 heeft de site namelijk maandelijks meer dan tienduizend unieke bezoeker. De statistieken laten zien dat vooral tijdens kantooruren veel op de site wordt gesurft: op maandag tot en met vrijdag tussen acht en vijf, met een dipje in de vrijdagmiddag CADMagazine Januari/Februari

19 ProjectWise StartPoint Bentley Systems heeft bekendgemaakt dat het ProjectWise StartPoint gaat koppelen met, en geschikt zal maken voor, de nieuwe mogelijkheden van Microsoft Office SharePoint Server ProjectWise StartPoint is in mei 2006 op de markt gekomen als documentbeheersysteem op instapniveau voor gebruikers van MicroStation en AutoCAD. De tool is bedoeld voor het ontsluiten van de mogelijkheden van ProjectWise, een documentbeheersysteem. ProjectWise StartPoint breidt de SharePoint-technologieën uit door direct vanuit MicroStation, MicroStation PowerDraft, Bentley Redline, Bentley View en AutoCAD toegang te bieden tot het Sharepoint-platform en de project tools. Verder is het programma in staat om relaties te beheren voor MicroStation-referentiebestanden en AutoCAD Xrefs. Ook biedt ProjectWise StartPoint ondersteuning voor MicroStation V8 XM Edition Link Sets tussen CAD- en Office-bestanden. Met behulp van de software zijn PDF- en andere plotbestanden vanuit MicroStation direct op te slaan in de SharePoint-technologieen. Tenslotte is het ook mogelijk om vanuit ProjectWise StartPoint MicroStation-workspaceprofielen toe te wijzen aan individuele DGN-bestanden, zodat aan gestelde standaarden wordt voldaan. De producten en technologieën van Microsoft Office SharePoint Server 2007 bieden gebruikers de verschillende functies. Zo is het mogelijk om met de server eenvoudige projectwebsites aan te maken en aanpassingen door te voeren op gebruikersniveau. Verder biedt de software toezicht op toegang tot bestanden met behulp van check-in/checkout -functionaliteit. Het versiebeheer wordt eveneens geregeld door de server, waarbij zoekfunctionaliteit aanwezig is om de juiste informatie terug te vinden. De beveiliging via Microsoft Office SharePoint Server 2007, loopt via toegangbeheer met Folder Level -beveiliging terwijl er ook een portaal is met agenda s en discussiegroepen. ProjectWise StartPoint wordt meegeleverd met MicroStation V8 XM Edition, waardoor het direct in gebruik is te nemen. AutoCAD-gebruikers hebben bij de installatie een gratis te downloaden plug-in nodig. In beide gevallen is uiteraard een gebruikerslicentie voor ProjectWise vereist. Naast de SharePoint-technologieën is verder geen aparte serversoftware nodig. Bosch Engineering gecertificeerd voor Teamcenter Express Bosch Engineering is nu officieel gecertificeerd reseller van Teamcenter Express. Hiermee biedt het bedrijf de gehele Velocity-portfolio van UGS aan. Teamcenter Express is een multi-cad engineering product- en procesmanagementoplossing voor productontwerpteams. De focus ligt op de ondersteuning van de productcreatie en het centraal beheren van de productconfiguratiedata en de daaraan gerelateerde informatie. Teamcenter Express heeft een volledige integratie met onder andere Solid Edge, en stelt constructeurs in staat om modellen, tekeningen en samenstellingen rechtstreeks vanuit Teamcenter aan te maken en te bewerken. Pro/ENGINEER NU slechts per licentie* Pro/ENGINEER is s werelds beste 3D CAD oplossing die er op dit moment in de midrange markt te krijgen is. Of u nu 1 ontwerper of 1000 ontwerpers heeft: Pro/ENGINEER is de absolute winnaar m.b.t snelheid, flexibiliteit en gebruikersgemak. Naast de al meer dan gebruikers over de gehelewereld zullen steeds meer CAD professionals naar Pro/ENGINEER grijpen voor het verkrijgen van een maximaal rendement over het gehele ontwerpproces. Onze best-in-class oplossing Pro/ENGINEER is al beschikbaar voor slechts per gebruikerslicentie* Bezoek de site voor meer informatie... EN, nu tijdelijk een GRATIS industrie-gerelateerde module naar keuze. Vragen over 3D CAD? Heeft u meer hulp nodig met uw beslissing voor een CAD oplossing? Download dan onze GRATIS CAD-Buyers Guide van *De speciale aanbieding van? excl. BTW voor een gebruikerslicentie plus een gratis industrie-gerelateerde module is alleen geldig voor nieuwe klanten. Bestaande klanten worden geadviseerd contact op te nemen met PTC voor andere geweldige aanbiedingen. PTC behoudt zich het recht voor om deze actie op ieder willekeurig tijdstip te stoppen Parametric Technology Corporation (PTC). PTC, the PTC logo, Pro/ENGINEER and Wildfire are trademarks or registered trademarks of PTC.

20 CAD-Wereld Website meer dan alleen archief Nog meer CAD op CADPlaza Door: Lambert-Jan Koops Het zal iedereen inmiddels wel zijn opgevallen dat de redactie van CAD-Magazine elke keer weer veel tijd en aandacht besteed aan CAD-Magazine. Vandaar ook dat er acht keer per jaar een nieuwe editie uitkomt van CAD-Magazine. Het produceren van dit prachtblad is echter niet het enige wat wij voor onze rekening nemen. Zo wordt er ook elke week weer tijd geïnvesteerd in onze website: De website van CAD-Magazine is voorzien van de nieuwe rubriek Van de redactietafel. Het belangrijkste doel dat de redactie van CAD-Magazine voor ogen staat bij de invulling van CADPlaza, is datgene doen wat in het blad niet kan. Natuurlijk is het ook mogelijk om oude artikelen op te vragen en voor abonnees zijn zelfs complete nummers als PDF te downloaden op de website, maar er is meer. Zo streven we er naar om ons korte nieuws zo goed mogelijk, dat wil zeggen, meerdere keren per week, bij te houden. Er gebeurt namelijk meer in de wereld die CAD heet, dan we in de acht CAD-Magazines per jaar kunnen bijhouden. Op die manier is de site een goede aanvulling voor de lezer die van al het korte nieuws op de hoogte wil blijven. Bovendien is sinds kort de rubriek Van de redactietafel te vinden op CADPlaza, waarin wordt verteld welke onderwerpen op het moment van schrijven de aandacht van de redactie hebben. Een soort voorwoord zonder blad, als het ware, maar wel een rubriek die een tipje van de sluier oplicht over datgene wat er aan zit te komen op nieuwsgebied. Banenmarkt Uiteraard biedt CADPlaza ook verschillende mogelijkheden, die we in het blad niet hebben. Zo is er de constant geüpdate banenmarkt voor lezers die op zoek zijn naar een nieuwe werkplek en voor bedrijven die extra of nieuw personeel willen aantrekken. Met het aantrekken van de economie valt het te verwachten dat er steeds meer vacatures komen, dus hou deze rubriek goed in de gaten! De banenmarkt is een goed voorbeeld van hoe de site en het blad elkaar aanvullen. De rubriek is namelijk minder geschikt voor het blad, omdat de doorloopsnelheid hierbij relatief hoog is. Zo houden blad en site elkaar goed in evenwicht. Bewegend beeld Andere opties die we in de nabije toekomst zullen verkennen op CADPlaza zijn van technologische aard. Zo willen we bijvoorbeeld een start maken met het gebruik van bewegend beeld voor CAD. Wie wel eens op YouTube heeft rondgesnuffeld met de zoekterm CAD, wist dat al, maar is ook tot de ontdekking gekomen dat niet alle video s die daar te vinden zijn even interessant zijn. Wij zullen echter het kaf van het koren scheiden voor we dergelijke zaken plaatsen op de website. Naast de nietrelevante onzin, zijn er namelijk genoeg demo s, speeches, aankondigingen en happenings die het verdienen om te worden bekeken. En vanaf nu kan dat ook; Op CADPlaza CADMagazine Januari/Februari

Handleiding voor Zotero versie 2.0

Handleiding voor Zotero versie 2.0 Handleiding voor Zotero versie 2.0 Michiel Wolda De handleiding voor Zetero is geschreven voor de lezers van het boek Deskresearch: Informatie selecteren, beoordelen en verwerken: tweede editie (Van Veen

Nadere informatie

Elektronisch factureren

Elektronisch factureren Elektronisch factureren Inleiding Elektronisch Factureren in RADAR is mogelijk vanaf versie 4.0. Deze module wordt niet standaard meegeleverd met de RADAR Update maar is te bestellen via de afdeling verkoop

Nadere informatie

Delen van een Arrangement

Delen van een Arrangement Delen van een Arrangement Optie 1: Mail met bijlage. De makkelijkste methode is uiteraard het document te downloaden en vervolgens in zijn geheel als bijlage door te sturen naar andere koorleden. Afhankelijk

Nadere informatie

MEDIABIBLIOTHEEK HANDLEIDING. OTYS Recruiting Technology

MEDIABIBLIOTHEEK HANDLEIDING. OTYS Recruiting Technology MEDIABIBLIOTHEEK HANDLEIDING OTYS Recruiting Technology OTYS RECRUITING TECHNOLOGY WWW.OTYS.EU 16-8-2017 Versie 2.0 2 INHOUD 1 Introductie... 4 1.1 Over de Mediabibliotheek... 4 1.2 Doel van deze instructie...

Nadere informatie

1 Inleiding. 3 Handmatig... invoeren zaken basis 4 Verwerken... zaken 5 Afhandelen... van zaken. 7 Uitgebreidere... zaak opties

1 Inleiding. 3 Handmatig... invoeren zaken basis 4 Verwerken... zaken 5 Afhandelen... van zaken. 7 Uitgebreidere... zaak opties 2 Supportdesk Pro Introductie Inhoudsopgave I Supportdesk Pro 3 1 Inleiding... 3 2 Werkwijze... 3 II Zaken 4 1 Introductie... 4 2 Zaken beheren... 4 3 Handmatig... invoeren zaken basis 4 4 Verwerken...

Nadere informatie

Artikel / Parametrisch ontwerpen en rekenen. Een hype of de toekomst?

Artikel / Parametrisch ontwerpen en rekenen. Een hype of de toekomst? Artikel / Parametrisch ontwerpen en rekenen Een hype of de toekomst? De manier waarop gebouwen ontworpen worden is in de basis al heel lang hetzelfde. Veranderingen in de werkwijze van constructeurs gaan

Nadere informatie

Web Presence Builder. Inhoud

Web Presence Builder. Inhoud Web Presence Builder Inhoud Inhoud... 1 Wat is Web Presence Builder?... 2 Het categoriescherm... 2 De eerste stappen naar een eigen website... 3 Onderwerp selecteren en website naam aanpassen... 3 Vooraf

Nadere informatie

Tekenen met Floorplanner

Tekenen met Floorplanner Overzicht Het scherm 1. Zoom 2. Opslaan 3. Verdieping tab 4. Undo / Redo 5. Constructiemenu 6. Bibliotheek 7. Tekenvlak Eigenschappenmenu s De plattegrond wordt opgebouw uit verschillende elementen: ruimtes,

Nadere informatie

Handleiding Office 365 IN EEN NOTENDOP ALLES OVER OFFICE 365 CARLO KONIJN CHI COMPUTERS HEERHUGOWAARD

Handleiding Office 365 IN EEN NOTENDOP ALLES OVER OFFICE 365 CARLO KONIJN CHI COMPUTERS HEERHUGOWAARD 2014 Handleiding Office 365 IN EEN NOTENDOP ALLES OVER OFFICE 365 CARLO KONIJN CHI COMPUTERS HEERHUGOWAARD Inhoud Inleiding... 2 Aanmelden bij office 365 via het portaal.... 2 Het portaal en gebruikers:...

Nadere informatie

Rodin installatiehandleiding (vanaf versie 2.1.xxx.x)

Rodin installatiehandleiding (vanaf versie 2.1.xxx.x) Rodin installatiehandleiding (vanaf versie 2.1.xxx.x) Introductie De Rodin applicatie bestaat uit een programma en een database. Het programma zal altijd lokaal op uw computer worden geïnstalleerd, terwijl

Nadere informatie

Head Pilot v Gebruikershandleiding

Head Pilot v Gebruikershandleiding Head Pilot v1.1.3 Gebruikershandleiding Inhoud 1 Installatie... 4 2 Head Pilot Gebruiken... 7 2.2 Werkbalk presentatie... 7 2.3 Profielen beheren... 13 2.3.1 Maak een profiel... 13 2.3.2 Verwijder een

Nadere informatie

Verkleinen- en uploaden van beelden

Verkleinen- en uploaden van beelden Verkleinen- en uploaden van beelden Deze handleiding is opgebouwd rond eenvoudig te gebruiken programma s die verkrijgbaar zijn in het Nederlands en te installeren zijn onder Windows XP, Vista en Windows

Nadere informatie

EPLAN Software & Service. 12 februari 2016 We starten om 14:00 uur

EPLAN Software & Service. 12 februari 2016 We starten om 14:00 uur EPLAN Software & Service. 12 februari 2016 We starten om 14:00 uur Het team van vandaag Martin Versteeg Productmanager Pro Panel Moderator Michiel van de Wiel It specialist Tips en tricks nieuwe stijl

Nadere informatie

Landelijk Indicatie Protocol (LIP)

Landelijk Indicatie Protocol (LIP) Handleiding Landelijk Indicatie Protocol programma pagina 1 of 18 Landelijk Indicatie Protocol (LIP) Welkom bij LIP Lip is ontstaan uit een toegevoegde module aan het kraamzorg administratie pakket van

Nadere informatie

ProduPlus. Wat is ProduPlus

ProduPlus. Wat is ProduPlus ProduPlus Wat is ProduPlus ProduPlus is een machine monitoring systeem welke ook functies heeft voor order registratie, product data beheer en preventief onderhoud. ProduPlus is ontwikkeld voor gebruik

Nadere informatie

Waarom is (was) CAD zo duur? Wat kan zorgen voor betaalbare alternatieven?

Waarom is (was) CAD zo duur? Wat kan zorgen voor betaalbare alternatieven? CAD: betaalbaar? Waarom is (was) CAD zo duur? R&D (sinds jaren 80 doorgedreven R&D) en de loonkost Kostenplaatje versus aantal gebruikers Weinig aanbiedingen van (goedkopere) alternatieven Aankopen bij

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 2014 web2work Pagina 1 van 16

Inhoudsopgave. 2014 web2work Pagina 1 van 16 Inhoudsopgave Aanmelden bij Office 365... 2 Office 365 voor het eerste gebruiken... 2 Persoonlijke instellingen Office 365... 3 Wijzigen wachtwoord... 4 Instellen voorkeurstaal... 4 Office Professional

Nadere informatie

Snel op weg met Solid Edge ST5

Snel op weg met Solid Edge ST5 Snel op weg met Solid Edge ST5 Dit document helpt u, om na installatie van Solid Edge ST5, snel aan de slag te kunnen met de software. Beschreven staat welke instellingen u kunt aanpassen om een betere

Nadere informatie

Menu. Open een document. Zoomen. Het Claro Boeklezer's menubalk bevat een aantal nuttige functies.

Menu. Open een document. Zoomen. Het Claro Boeklezer's menubalk bevat een aantal nuttige functies. Welkom Claro Boeklezer is een boek lezer die gebruikers in staat stelt om PDF bestanden te lezen of laten voorlezen met de ingebouwde schermlezer. Met deze boeklezer is het mogelijk om digitale boeken

Nadere informatie

1. Inleiding. 1. Inleiding... 1. 1.1. Installatieprocedure...2. 1.1.1. De installatie van LisCAD 5.0... 3. 1.2. Licentieprocedure...

1. Inleiding. 1. Inleiding... 1. 1.1. Installatieprocedure...2. 1.1.1. De installatie van LisCAD 5.0... 3. 1.2. Licentieprocedure... 1. Inleiding... 1 1.1. Installatieprocedure...2 1.1.1. De installatie van LisCAD 5.0... 3 1.2. Licentieprocedure...8 1.2.1. Introductie... 8 1.2.2. Evaluatielicenties... 8 1.2.3. Het bestellen van een

Nadere informatie

Uw complete CAD/CAM oplossing

Uw complete CAD/CAM oplossing software voor CNC - technologie Uw complete CAD/CAM oplossing Bewerkt u hout, kunststof, steen of metaal en wilt u het rendement van uw CNC-machines verhogen? Kies dan voor Alphacam; de meest krachtige

Nadere informatie

Vault Easy Best Practice voor AutoCAD

Vault Easy Best Practice voor AutoCAD www.cadac.com Vault Easy Best Practice voor AutoCAD Inhoudsopgave 1 Waarom Vault Easy (VE) 3 2 Organice Vault 3 3 Engineering Omgeving 3 4 Benodigde software voor 4 users 4 5 Project team 4 6 Implementatie

Nadere informatie

12 3d-tekenen met sketchup

12 3d-tekenen met sketchup 12 3d-tekenen met sketchup 1 SketchUp 1.1 Wat is SketchUp? SketchUp is een computerprogramma waarmee je in 3d kan tekenen. Het is eind twintigste eeuw ontworpen om dingen eenvoudiger in 3d te kunnen tekenen

Nadere informatie

Kenmerken Nomadesk Software

Kenmerken Nomadesk Software Kenmerken Nomadesk Software DATABEVEILIGING Versleutelde lokale schijf Nomadesk creëert een veilige virtuele omgeving, een Vault, op uw lokale harde schijf. Alle mappen en bestanden opgeslagen op de Vault

Nadere informatie

Globale kennismaking

Globale kennismaking Globale kennismaking Kennismaking Tesla CMS 1. Dashboard 2. pagina beheer - pagina aanmaken - pagina aanpassen - pagina verwijderen - pagina seo opties - zichtbaarheid pagina 3. subpagina beheer - subpagina

Nadere informatie

Inrichting Systeem: Locaties & Toegang

Inrichting Systeem: Locaties & Toegang Inrichting Systeem: Locaties & Toegang EasySecure International B.V. +31(0)88 0000 083 Info@EasySecure.nl Support.EasySecure.nl v2.0.11 22-09-2014 In deze handleidingen worden de volgende functies binnen

Nadere informatie

Met deze module heeft u de mogelijkheid om gemakkelijk, snel en efficiënt uw documenten als naslag in Unit 4 Multivers te koppelen.

Met deze module heeft u de mogelijkheid om gemakkelijk, snel en efficiënt uw documenten als naslag in Unit 4 Multivers te koppelen. Handleiding Office+ Introductie Met de module Office+ gaat een lang gekoesterde wens voor vele gebruikers van Unit 4 Multivers in vervulling: eenvoudig koppelen van documenten in relatiebeheer of documentmanagement

Nadere informatie

Door velen wordt Photoshop beschouwd als de industriestandaard voor zowel drukwerk en DTP als voor het web wat betreft digitale beeldbewerking.

Door velen wordt Photoshop beschouwd als de industriestandaard voor zowel drukwerk en DTP als voor het web wat betreft digitale beeldbewerking. Adobe Photoshop Adobe Photoshop is een grafisch programma voor het bewerken digitale beelden via de computer. Photoshop is beschikbaar voor Mac OS X en Windows. Tot en met versie 4 bestond er ook een UNIX-variant.

Nadere informatie

Release datum: 11 juni 2012

Release datum: 11 juni 2012 Highlights 1 HSExpert versie 5.2 Begin juni is versie 5.2 van HSExpert gereleased. In versie 5.2 zijn vooral wijzigingen op het RiAxion (Arbo) dossier doorgevoerd. Daarnaast zijn er wat kleinere wijzigingen

Nadere informatie

Hoe download en installeer ik de software 15.2? Lees voordat u begint dit document volledig door en sluit alle programma s af.

Hoe download en installeer ik de software 15.2? Lees voordat u begint dit document volledig door en sluit alle programma s af. Hoe download en installeer ik de software 15.2? Lees voordat u begint dit document volledig door en sluit alle programma s af. Let op! Als u nog offertes hebt opgeslagen in CBS 14.2, kunt u deze alleen

Nadere informatie

SIMPLIFYSCAN. A sharp choice in intelligent scanning

SIMPLIFYSCAN. A sharp choice in intelligent scanning SIMPLIFYSCAN A sharp choice in intelligent scanning SIMPLIFYSCAN: A SHARP CHOICE IN INTELLIGENT SCANNING SimplifyScan maakt het voor gebruikers mogelijk om documenten op een eenvoudige wijze te scannen

Nadere informatie

Fuel. Handleiding voor installatie en gebruik

Fuel. Handleiding voor installatie en gebruik Fuel Handleiding voor installatie en gebruik Inhoudsopgave 1. Installatie 2. Gebruik - Windows - Linux / Apple / andere systemen - Een nieuw voertuig aanmaken - Uitgaven 3. Onderhoud - Waarschuwingen -

Nadere informatie

Badge it. Inhoudsopgave. 1. Installatie... 3

Badge it. Inhoudsopgave. 1. Installatie... 3 Badge it voor Windows 95/98/NT/2000/XP Inhoudsopgave 1. Installatie... 3 2. Start... 4 2.1. Nieuwe database maken... 5 2.2. De geselecteerde database openen... 5 2.3. De naam van de geselecteerde database

Nadere informatie

Tips & Tricks: Tip van de maand Mei 2009. NX6 User Interface

Tips & Tricks: Tip van de maand Mei 2009. NX6 User Interface Tips & Tricks: Tip van de maand Mei 2009 NX6 User Interface Door: Bas Verschuren Deze maand gaan we binnen de NX Tips&Tricks aandacht besteden aan de User Interface. Roles Met de komst van NX4 zijn de

Nadere informatie

Quick Guide VivianCMS

Quick Guide VivianCMS Quick Guide VivianCMS Gastenboek creëren Versie: 1.0 Startdatum: 24 juli 2006 Datum laatste wijziging: 24 juli 2006 Opmerking: Gepubliceerd op http://www.viviancms.nl Inhoud 1 Inleiding...3 1.1 Contactformulier

Nadere informatie

Nieuwsbrief november 2014

Nieuwsbrief november 2014 Nieuwsbrief november 2014 In dit nummer: Hagru Workshops Nieuw in Scipio Documenten koppelen Nieuw in Scipio Online Gezinsselecties Brieven met afdrukregels Nieuw in CashflowPro (Foerage) Audit File Gewasbescherming

Nadere informatie

HTA Software - Klachten Registratie Manager Gebruikershandleiding

HTA Software - Klachten Registratie Manager Gebruikershandleiding HTA Software - Klachten Registratie Manager Gebruikershandleiding Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Opstarten en inloggen, overzicht startscherm, uitleg symbolen Hoofdstuk 2: aanmaken relaties Hoofdstuk 1: Opstarten

Nadere informatie

23-05-2013. E-Data : Digitale Post uitbreiding. E-Nota : Nieuwe functionaliteit Exporteren excasso. Hoofdidentiteit. Beste Online Pro Gebruikers,

23-05-2013. E-Data : Digitale Post uitbreiding. E-Nota : Nieuwe functionaliteit Exporteren excasso. Hoofdidentiteit. Beste Online Pro Gebruikers, Pagina 1 van 7 Hoofdidentiteit Van: "Maarten Heuvel - Online" Aan: Verzonden: dinsdag 21 mei 2013 18:25 Onderwerp: Online Pro 2013.0.0.71: 20 aanpassingen/uitbreidingen

Nadere informatie

Foto's in de service module

Foto's in de service module Foto's in de service module Simar automatisering b.v., oktober 2015 Inleiding Met ingang van oktober 2015 is het mogelijk om foto's toe te voegen aan servicemeldingen, deze automatisch te bewaren en mee

Nadere informatie

Voer uw gegevens in en tik 'Account maken' Tik 'Akkoord' voor het accepteren van de gebruiksvoorwaarden

Voer uw gegevens in en tik 'Account maken' Tik 'Akkoord' voor het accepteren van de gebruiksvoorwaarden Dropbox Beschrijving Dropbox is een gratis Cloudopslag-toepassing. U krijgt bij aanmelden 2GB gratis opslagruimte, waarin u foto s, documenten, kan bewaren. U kunt deze bestanden gemakkelijk benaderen

Nadere informatie

IPMarketing. Krijg inzage in uw potentiële klanten door uw website te analyseren! Handleiding 3.0

IPMarketing. Krijg inzage in uw potentiële klanten door uw website te analyseren! Handleiding 3.0 Krijg inzage in uw potentiële klanten door uw website te analyseren! Handleiding 3.0 Voorwoord Welkom bij de handleiding van IP Marketing 3.0. Hier vindt u alle informatie over het gebruik van het vernieuwde

Nadere informatie

Individuele opdracht - PENCIL - Kenny Goorts 26 mei, 2012

Individuele opdracht - PENCIL - Kenny Goorts 26 mei, 2012 Individuele opdracht - PENCIL - Kenny Goorts 26 mei, 2012 1 Contents 2 1 wat is het Pencil is animatie/teken software voor Mac, Windows en Linux. Je kan er de traditionele handgetekende animatie mee tekenen

Nadere informatie

RIE Vragenlijst Editor

RIE Vragenlijst Editor Handleiding RIE Vragenlijst Editor Versie 1.0 Datum: 29 oktober 2015 IT&Care B.V. Inhoudsopgave 1. INLEIDING EN VERANTWOORDING... 3 2. OVERZICHT RIE VRAGENLIJSTEN... 4 3. AANMAKEN VAN EEN NIEUWE VRAGENLIJST...

Nadere informatie

GEBRUIKERSHANDLEIDING ELBAPRINT SERVICE

GEBRUIKERSHANDLEIDING ELBAPRINT SERVICE Softwarevereisten Stap 1: Inloggen of een account aanmaken Stap 2: Etiketformaat kiezen Stap 3: Achtergrond kiezen of vanuit een onbedrukt etiket werken Stap 4: Uw gegevens importeren in de etiketten of

Nadere informatie

Welkom bij BOEKLEZER

Welkom bij BOEKLEZER Welkom bij BOEKLEZER Claro Boeklezer is een boek lezer die gebruikers in staat stelt om PDF bestanden te lezen of laten voorlezen met de ingebouwde schermlezer. Met deze boeklezer is het mogelijk om digitale

Nadere informatie

Bent u ook zoveel tijd kwijt met het zoeken naar de laatste en enig juiste! - versie van uw marktonderzoek

Bent u ook zoveel tijd kwijt met het zoeken naar de laatste en enig juiste! - versie van uw marktonderzoek Bent u ook zoveel tijd kwijt met het zoeken naar de laatste en enig juiste! - versie van uw marktonderzoek Heeft u zich ook al eens afgevraagd waarom uw concurrent zo veel goedkoper kan zijn? Waarschijnlijk

Nadere informatie

2 Kennismaking met het scherm

2 Kennismaking met het scherm 84 1 Inleiding Met Microsoft Office Picture Manager kan je op een eenvoudige manier jouw afbeeldingen bekijken, beheren, bewerken en delen. Paint kan je openen via Starten - Alle Programma s - Microsoft

Nadere informatie

AdBackup Pro November 2015 AdBackup Pro 6.13 is beschikbaar op het platform Oodrive Vision en als een op zichzelf staand product AdBackup Pro

AdBackup Pro November 2015 AdBackup Pro 6.13 is beschikbaar op het platform Oodrive Vision en als een op zichzelf staand product AdBackup Pro AdBackup Pro 6.13 - November 2015 AdBackup Pro 6.13 is beschikbaar op het platform Oodrive Vision en als een op zichzelf staand product AdBackup Pro Pagina 1 van 6 INDEX VAN DE FUNCTIES 1. HERZIENING VAN

Nadere informatie

Wij heten u van harte welkom als nieuwe gebruiker van Cloud24You Express!

Wij heten u van harte welkom als nieuwe gebruiker van Cloud24You Express! Welkom, Wij heten u van harte welkom als nieuwe gebruiker van Cloud24You Express! Onze dienst Cloud24You Express is speciaal ontwikkeld voor klanten die wél kiezen voor een hoge kwaliteit en beschikbaarheid,

Nadere informatie

BSCW-WebDAV Handleiding

BSCW-WebDAV Handleiding BSCW-WebDAV Handleiding Strategische informatievoorziening Februari 2005 versie 2 Gebruik van deze handleiding Deze handleiding is bedoeld om medewerkers en studenten te ondersteunen bij het gebruik van

Nadere informatie

Standaard Asta Powerproject Client Versie 12 Installatiedocument v1

Standaard Asta Powerproject Client Versie 12 Installatiedocument v1 Standaard Asta Powerproject Client Versie 12 Installatiedocument v1 4 september 2012 Voor vragen of problemen kunt u contact opnemen via telefoonnummer 030-2729976. Of e-mail naar support@powerproject.nl.

Nadere informatie

User experience voor projecten

User experience voor projecten User experience voor projecten In de PS module zijn er een aantal nieuwe mogelijkheden beschikbaar voor het werken met projecten. Zo is in EhP 6 de Project Editor uitgebreid met de mogelijkheid om Gannt

Nadere informatie

Handleiding NarrowCasting

Handleiding NarrowCasting Handleiding NarrowCasting http://portal.vebe-narrowcasting.nl september 2013 1 Inhoud Inloggen 3 Dia overzicht 4 Nieuwe dia toevoegen 5 Dia bewerken 9 Dia exporteren naar toonbankkaart 11 Presentatie exporteren

Nadere informatie

Xiris handleiding Onderhoudsmodule & database onderhoud

Xiris handleiding Onderhoudsmodule & database onderhoud Xiris handleiding Onderhoudsmodule & database onderhoud Copyright 2011 FP-Ruys. FP-Ruys kan geen aansprakelijkheid aanvaarden voor schade die het gevolg is van enig fout in deze handleiding of verkeerd

Nadere informatie

Snel op weg met webworxx e-mail

Snel op weg met webworxx e-mail pagina 1 van 23 Snel op weg met webworxx e-mail U heeft kleur bekend en gekozen voor webworxx e-mail. Met deze handleiding helpen wij u graag snel op weg bij het instellen van uw e-mailaccount. Firefox

Nadere informatie

Klankie B.V - Klankie 2010 Netwerkversie - versie 1.0 - sts2220000000212. 13 september 2010

Klankie B.V - Klankie 2010 Netwerkversie - versie 1.0 - sts2220000000212. 13 september 2010 Klankie B.V - Klankie 2010 Netwerkversie - versie 1.0 - sts2220000000212 13 september 2010 Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 2. Belangrijke informatie bij Klankie 2010...4 3. C3LO-werkstation inrichten als

Nadere informatie

Handleiding Site to Edit Module Documenten

Handleiding Site to Edit Module Documenten THAR Design Kipboomweg 15 7636 RC AGELO E-mail: info@thar.nl Website: www.thar.nl KvK nummer: 08165396 BTW nummer: NL8186.22.416.B01 Rekeningnummer: 45.09.80.59 Handleiding Site to Edit Module Documenten

Nadere informatie

Introductie Werken met Office 365

Introductie Werken met Office 365 Introductie Werken met Office 365 Een introductie voor gebruikers Inhoud Inleiding... 4 Aanmelden bij Office 365... 4 Werken met Office 365 Outlook... 5 Werken met Outlook 2007/2010... 5 Werken met de

Nadere informatie

22 juli 2014. Introductie: - Mirage Canon Master Edition - Mirage Canon 8 & 12 Colors Edition - Mirage Canon Pro Extention

22 juli 2014. Introductie: - Mirage Canon Master Edition - Mirage Canon 8 & 12 Colors Edition - Mirage Canon Pro Extention 22 juli 2014 Introductie: - Mirage Canon Master Edition - Mirage Canon 8 & 12 Colors Edition - Mirage Canon Pro Extention Mirage Canon Edition The Professional Printer Driver Algemene informatie Canon

Nadere informatie

Bijlage Inlezen nieuwe tarieven per verzekeraar

Bijlage Inlezen nieuwe tarieven per verzekeraar ! Bijlage inlezen nieuwe tarieven (vanaf 3.2) Bijlage Inlezen nieuwe tarieven per verzekeraar Scipio 3.303 biedt ondersteuning om gebruikers alle tarieven van de verschillende verzekeraars in één keer

Nadere informatie

NACSPORT TAG&GO HANDLEIDING. 3.2.1. Eigenschappen knop

NACSPORT TAG&GO HANDLEIDING. 3.2.1. Eigenschappen knop Handleiding NACSPORT TAG&GO HANDLEIDING 1. Introductie 2. Configureren en bestellen 3. Sjabloon (categorieën en descriptors) 3.1 Lijst sjablonen 3.2 Sjablonen bewerken 3.2.1. Eigenschappen knop 4. Analyseren

Nadere informatie

Inhoudsopgave Voorwoord 11 Nieuwsbrief 12 Introductie Visual Steps 12 Wat heeft u nodig? 13 Uw voorkennis 14 Hoe werkt u met dit boek?

Inhoudsopgave Voorwoord 11 Nieuwsbrief 12 Introductie Visual Steps 12 Wat heeft u nodig? 13 Uw voorkennis 14 Hoe werkt u met dit boek? Inhoudsopgave Voorwoord... 11 Nieuwsbrief... 12 Introductie Visual Steps... 12 Wat heeft u nodig?... 13 Uw voorkennis... 14 Hoe werkt u met dit boek?... 15 De volgorde van lezen... 16 De website bij dit

Nadere informatie

Calculatie tool. Handleiding. Datum Versie applicatie 01 Versie document

Calculatie tool. Handleiding. Datum Versie applicatie 01 Versie document Calculatie tool Handleiding Auteur Bas Meijerink Datum 01-09-2016 Versie applicatie 01 Versie document 03D00 Inhoudsopgave 1. Een calculatie maken - 3-1.1 Start een nieuwe calculatie... - 3-1.2 Algemene

Nadere informatie

VERZENDLIJSTEN HANDLEIDING. OTYS Recruiting Technology

VERZENDLIJSTEN HANDLEIDING. OTYS Recruiting Technology VERZENDLIJSTEN HANDLEIDING OTYS Recruiting Technology OTYS RECRUITING TECHNOLOGY WWW.OTYS.NL 29-8-2017 Versie 1.0 2 INHOUD 1 Introductie... 4 1.1 Over verzendlijsten... 4 1.2 Doel van deze instructie...

Nadere informatie

PhotoShop. Les 1 - Werken met lagen, kleuren en transparantie

PhotoShop. Les 1 - Werken met lagen, kleuren en transparantie PhotoShop Les 1 - Werken met lagen, kleuren en transparantie Een digitale foto is een eigenlijk een simpel ding. Als je hem van heel erg dichtbij bekijkt is het niets meer dan een aantal rijen en kolommen

Nadere informatie

Migreren naar Access 2010

Migreren naar Access 2010 In deze handleiding Het uiterlijk van Microsoft Access 2010 verschilt aanzienlijk van Access 2003. Daarom hebben we deze handleiding gemaakt, zodat u niet te veel tijd hoeft te besteden aan het leren werken

Nadere informatie

Vervanging van Internet Explorer, / Keten

Vervanging van Internet Explorer,  / Keten Inge Heuvel - van Schaijck --- Online Van: Maarten Heuvel - Online Verzonden: dinsdag 2 juli 201922:26 Aan: Online Groep Onderwerp: Online Pro Update 2019.0.0.159: E-mail / Keten

Nadere informatie

Gebruikersvriendelijke beheer van bestanden in SharePoint

Gebruikersvriendelijke beheer van bestanden in SharePoint #1 Oplossing wereldwijd. Bewezen in omgvangrijke omgevingen 100+ en 10.000+ gebruikers. GeONE is uw partner voor SharePoint Informatie Management. GeONE levert het volledige pakket aan SharePoint toepassingen

Nadere informatie

Midi PDF Bladmuziek lezer

Midi PDF Bladmuziek lezer Inleiding. Ruim 20 ordners aan bladmuziek, meeste daarvan uitgeprint van een PDF. Even snel een nummer opzoeken wil dan ook niet, terwijl ik alles wel op alfabetische volgorde heb. Dat was het niet helemaal

Nadere informatie

Elbo Technology BV Versie 1.1 Juni 2012. Gebruikershandleiding PassanSoft

Elbo Technology BV Versie 1.1 Juni 2012. Gebruikershandleiding PassanSoft Versie 1.1 Juni 2012 Gebruikershandleiding PassanSoft Versie 1.1 Juni 2012 2 Inhoud: Opstart scherm PassanSoft... 1 Het hoofdmenu van PassanSoft wordt geopend... 4 Verklaring extra knoppen weergegeven

Nadere informatie

Symbol for Windows BlissEditor

Symbol for Windows BlissEditor Handicom Symbol for Windows BlissEditor ( Versie 4 ) Handicom, 2006, Nederland Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Schermopbouw van de Bliss Editor...3 2.1 Werkbalk... 3 2.2 Matrix... 4 2.3 Palet met basisvormen,

Nadere informatie

Met deze module heeft u de mogelijkheid om gemakkelijk, snel en efficiënt uw documenten als naslag in Unit 4 Multivers te koppelen.

Met deze module heeft u de mogelijkheid om gemakkelijk, snel en efficiënt uw documenten als naslag in Unit 4 Multivers te koppelen. Handleiding Scan+ Introductie Met Scan+ gaat een lang gekoesterde wens voor vele gebruikers van Unit 4 Multivers in vervulling: eenvoudig koppelen van documenten in relatiebeheer of documentmanagement

Nadere informatie

Het downloaden, de installatie

Het downloaden, de installatie Het downloaden, de installatie en de activatie! WAARSCHUWING!! U dient de SAA-Animaties direct te installeren op de computer die u ervoor wilt gebruiken. De animaties zijn daarna slechts met veel moeite

Nadere informatie

In dit document vatten we de belangrijkste wijzigingen van november 2012 en januari 2013 samen.

In dit document vatten we de belangrijkste wijzigingen van november 2012 en januari 2013 samen. Nieuwe Versie Prezi 6 januari 2013 Online presentatietool Prezi heeft begin deze maand weer een aantal vernieuwingen doorgevoerd. Na de nieuwe interface die november 2012 al werd gelanceerd, waarbij de

Nadere informatie

Microsoft Office 365 voor bedrijven. Remcoh legt uit

Microsoft Office 365 voor bedrijven. Remcoh legt uit Microsoft Office 365 voor bedrijven Remcoh legt uit Beter samenwerken, ook onderweg Starten met Office 365 is starten met het nieuwe werken. Met Office 365 heeft u namelijk de mogelijkheid om altijd en

Nadere informatie

Nieuw in Mamut Business Software en Mamut Online

Nieuw in Mamut Business Software en Mamut Online // Mamut Business Software Nieuw in Mamut Business Software en Mamut Online Inhoud Voorwoord 3 Nieuwe versie 3 Over updates naar een nieuwe versie 4 Nieuw in Mamut Business Software 7 Relatiebeheer 7 Verkoop

Nadere informatie

Net2 kaarten bedrukken

Net2 kaarten bedrukken kaarten bedrukken kaarten bedrukken - Welke methode? Er bevinden zich twee pakketen om kaarten te bedrukken in de software. Een basis vast formaat dat al aanwezig is in de software sinds 2003 (V3.16) en

Nadere informatie

Handleiding invoegen afbeeldingen en downloadlinks t.b.v. het CMS

Handleiding invoegen afbeeldingen en downloadlinks t.b.v. het CMS Handleiding invoegen afbeeldingen en downloadlinks t.b.v. het CMS Het blijkt dat we de nodige moeite hebben met het invoegen van afbeeldingen en het maken van downloadkoppelingen binnen ons CMS. Er moet

Nadere informatie

Aan de slag Uren registreren met WorkTimer (voor medewerkers)

Aan de slag Uren registreren met WorkTimer (voor medewerkers) Aan de slag Uren registreren met WorkTimer (voor medewerkers) Over dit document Binnen uw organisatie is gekozen om WorkTimer te gebruiken voor tijdregistratie. WorkTimer is een programma waarmee u eenvoudig

Nadere informatie

P-touch Editor starten

P-touch Editor starten P-touch Editor starten Versie 0 DUT Inleiding Belangrijke mededeling De inhoud van dit document en de specificaties van dit product kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden aangepast. Brother behoudt

Nadere informatie

Medische Beelden Portaal AZ Sint-Lucas

Medische Beelden Portaal AZ Sint-Lucas Medische Beelden Portaal AZ Sint-Lucas Gebruikershandleiding Deze handleiding is van toepassing voor externe artsen en patiënten die aan de hand van referenties in het verslag een bepaald onderzoek willen

Nadere informatie

Plotten & Printen met Autocad:

Plotten & Printen met Autocad: Plotten & Printen met Autocad: 1. Plotten vanuit AutoCAD naar PDF - DWG To PDF.PC3 - A4 2. Een PDF uitprinten op A4 3. Batch-plotten in AutoCAD op A4 of A3 4. Plotten vanuit AutoCAD naar PDF - DWG To PDF.PC3

Nadere informatie

Installatie Solid Edge ST5

Installatie Solid Edge ST5 Installatie Solid Edge ST5! NEEM DIT DOCUMENT DOOR VOORDAT U UW HUIDIGE SOLID EDGE VERSIE GAAT VERWIJDEREN! LET OP!! SOLID EDGE ST5 KUNT U NIET MEER OP WINDOWS XP INSTALLEREN LET OP!! DE ST5 LICENSE MANAGER

Nadere informatie

Installatie handleiding

Installatie handleiding Installatie handleiding Pagina 2 van 7 1 Inleiding Vanwege de zeer uitgebreide elektronica op Porsche voertuigen is het noodzakelijk dat de diagnosesoftware enorm snel evolueert. De installatie en verdere

Nadere informatie

Grafisch ontwerp. Referenties. https://developers.google.com/webmasters/mobile-sites/ http://www.bluetrainmobile.com/mobile-showcase

Grafisch ontwerp. Referenties. https://developers.google.com/webmasters/mobile-sites/ http://www.bluetrainmobile.com/mobile-showcase Mobiel Datanose Op dit moment is mobiel datanose niet goed gedaan; je krijgt gewoon de site te zien zoals je het te zien krijgt op pc's of laptops. Maar vaak heb je het probleem dat je op je mobiel moet

Nadere informatie

Handleiding helpdesk. Datum: 08-10-2014 Versie: 1.0 Auteur: Inge van Sark

Handleiding helpdesk. Datum: 08-10-2014 Versie: 1.0 Auteur: Inge van Sark Datum: 08-10-2014 Versie: 1.0 Auteur: Inge van Sark Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. Beheer helpdesk... 3 1.1. Settings... 3 1.2. Applicaties... 4 1.3. Prioriteiten... 5 1.4. Gebruik mailtemplates...

Nadere informatie

Van website naar e-zine Composer template

Van website naar e-zine Composer template Van website naar e-zine Composer template Inleiding In dit document wordt beschreven hoe u te werk zou kunnen gaan om van een bestaande website een template te maken voor een digitale nieuwsbrief. Bij

Nadere informatie

Toegang deelnemers / Inloggen... 02. Account deelnemer... 03. Communicatiemateriaal.. 03. Bijbestellen communicatiemateriaal.. 03

Toegang deelnemers / Inloggen... 02. Account deelnemer... 03. Communicatiemateriaal.. 03. Bijbestellen communicatiemateriaal.. 03 Inhoudstafel Handleiding Online Tool Dag van de Zorg 2016 Toegang deelnemers / Inloggen... 02 Paswoord vergeten. 02 Account deelnemer... 03 Communicatiemateriaal.. 03 Bijbestellen communicatiemateriaal..

Nadere informatie

PTC USER EVENT 2010 Tips & Tricks

PTC USER EVENT 2010 Tips & Tricks PTC USER EVENT 2010 Tips & Tricks ENGINEERING IN CONTROL Martin Kalter CAD Services NL www.cadservices.nl Agenda Pro/Engineer Tips & Tricks Robuust Modelleren met Pro/E Lite modules Verhoog uw efficiency

Nadere informatie

AdmInbox. Installatie Scan Plug-in

AdmInbox. Installatie Scan Plug-in AdmInbox Installatie Scan Plug-in Doel van deze handleiding De modules van Asperion kunnen op velerlei manieren ingesteld worden om daarmee optimaal aan te sluiten bij de specifieke bedrijfsomstandigheden

Nadere informatie

Inleiding. Programma instelling voor gebruik EDP

Inleiding. Programma instelling voor gebruik EDP Inleiding Het is mogelijk om de declaraties elektronisch rechtstreeks vanuit Winmens in te dienen bij Vecozo. Zo kunt u als u een (verzamel)zip maakt bij declaratie inzien deze meteen indienen bij Vecozo.

Nadere informatie

WEBDOC V2 mini-handleiding voor eindgebruikers

WEBDOC V2 mini-handleiding voor eindgebruikers WEBDOC V2 mini-handleiding voor eindgebruikers Wat is webdoc... 2 De site... 3 Toegang tot Webdoc... 4 Aanmelden.... 4 Hoe te gebruiken... 5 Documenten raadplegen... 5 Documenten met betrekking tot volgende

Nadere informatie

SAP Mobile Documents SP 05 Hoe het werken met de nieuwste versie nog makkelijker is geworden.

SAP Mobile Documents SP 05 Hoe het werken met de nieuwste versie nog makkelijker is geworden. SAP Mobile Documents SP 05 Hoe het werken met de nieuwste versie nog makkelijker is geworden. Documentnummer: 1.0 Datum: 4-1-2016 Auteur: SANDER MAES Rompertdreef 1b 5233 ED s-hertogenbosch Postbus 86

Nadere informatie

MS PowerPoint Les 2. Wanneer we niet te veel tijd willen steken in de opmaak van onze presentatie, kunnen we gebruik maken van sjablonen.

MS PowerPoint Les 2. Wanneer we niet te veel tijd willen steken in de opmaak van onze presentatie, kunnen we gebruik maken van sjablonen. MS PowerPoint Les 2 Sjablonen (Templates) Wanneer we niet te veel tijd willen steken in de opmaak van onze presentatie, kunnen we gebruik maken van sjablonen. In PowerPoint beschikken we over honderden

Nadere informatie

Offective > Projecten > Mijn projecten of Projecten

Offective > Projecten > Mijn projecten of Projecten Offective > Projecten > Mijn projecten of Projecten In het menu item mijn projecten ziet u alle projecten welke gekoppeld zijn aan de groep waarvoor u bent geautoriseerd en waarbij u opgevoerd bent als

Nadere informatie

Cloud2 Online Backup - CrashplanPRO

Cloud2 Online Backup - CrashplanPRO Cloud2 Online Backup - CrashplanPRO Handleiding- CrashplanPRO - Online Backup Download de clients hier: Windows 32- bit: http://content.cloud2.nl/downloads/back01- cra.backupnoc.nl/crashplan_x86.exe Windows

Nadere informatie

Van Dale Elektronisch groot woordenboek versie 4.5 activeren en licenties beheren

Van Dale Elektronisch groot woordenboek versie 4.5 activeren en licenties beheren De nieuwste editie van dit document is altijd online beschikbaar: Activeren en beheren licenties Inhoudsopgave Van Dale Elektronisch groot woordenboek versie 4.5 activeren Automatisch activeren via internet

Nadere informatie

HANDLEIDING Windows XP Deel 1

HANDLEIDING Windows XP Deel 1 HANDLEIDING Windows XP Deel 1 Bureaublad en Beeldscherm aanpassen Gemaakt door: De Spanjehelpdesk http://www.spanjehelpdesk.nl Voorwoord Windows XP is het besturingssyteem van uw PC. Het besturingssysteem

Nadere informatie

EBUILDER HANDLEIDING. De Ebuilder is een product van EXED internet www.exed.nl. info@exed.nl EXED CMS UITLEG

EBUILDER HANDLEIDING. De Ebuilder is een product van EXED internet www.exed.nl. info@exed.nl EXED CMS UITLEG EBUILDER HANDLEIDING De Ebuilder is een product van EXED internet www.exed.nl info@exed.nl 1 INHOUDSOPGAVE Inleiding Een korte introductie over het Ebuilder» Navigatie» Snelnavigatie Pagina s Hier vind

Nadere informatie