inzicht CAD CAM GIS 2004, beurs Kortrijk, 29/30 september, Hal 1 stand 140 Het magazine voor Product Lifecycle Management Foto: Fei Company

Transcriptie

1 inzicht September 2004 Het magazine voor Product Lifecycle Management Foto: Fei Company CAD CAM GIS 2004, beurs Kortrijk, 29/30 september, Hal 1 stand 140

2 Bijzondere Momenten op de Zaak uur. Niemand komt u storen met de vraag of u dat ene belangrijke document kunt zoeken dat ze nu echt meteen nodig hebben. Maak kennis met het nieuwe Microsoft Office System. Voortaan kunnen gebruikers meer zelf doen, zodat u zich kunt concentreren op belangrijke taken. Met Microsoft Windows SharePoint Services, Microsoft Office SharePoint Portal Server 2003 en Microsoft Office Live Communications Server 2003 kunnen gebruikers eenvoudig op het netwerk binnen het hele bedrijf alle bestaande informatie vinden. Bovendien kunnen ze direct communiceren en samenwerken met collega s die over deze informatie beschikken. U bent minder tijd kwijt met hun zaken en u houdt meer tijd over voor uw eigen prioriteiten. Ga voor meer informatie naar Microsoft Office System Programma s Access 2003 Excel 2003 FrontPage 2003 InfoPath TM 2003 OneNote TM 2003 Outlook 2003 Een flexibel geïntegreerd systeem dat veel meer mogelijkheden biedt dan voorheen. PowerPoint 2003 Project 2003 Publisher 2003 Visio 2003 Word 2003 Ondersteunende technologieën Windows Server TM 2003, Windows SharePoint Services, Rights Management Services Server-applicaties Project Server 2003 Live Communications Server 2003 Exchange Server 2003 SharePoint TM Portal Server 2003 Webservices Live Meeting Office Online Oplossing Solution Accelerators 2003 Microsoft Corporation. Alle rechten voorbehouden. Microsoft, FrontPage, InfoPath, het Office logo, OneNote, Outlook, PowerPoint, SharePoint, Windows, Windows Server, Visio en Your potential. Our passion. zijn handelsmerken of geregistreerde handelsmerken van Microsoft Corporation in de Verenigde Staten en/of andere landen.

3 Voorwoord Beste lezer, Ons eerste huisblad 'Inzicht' is door u zeer enthousiast ontvangen. Daar zijn we erg blij mee. Hierbij presenteren wij u met trots nummer 2. Het eerste blad werd uitgegeven op het moment dat EDS ons verkocht aan een consortium van 3 'private equity' firma's, namelijk Silverlake Partners,Warburg Pincus en Bain Capital. Inmiddels is dit allemaal afgerond en is UGS een zelfstandige firma. De afgelopen maanden is er veel gebeurd binnen development van UGS. Juridisch is de afsplitsing van EDS geregeld, maar belangrijker zijn de nieuwe releases van de producten, waar we hard aan gewerkt hebben en die nu voor u in het verschiet liggen. Onlangs hebben er op 15 september zowel in Brussel en 's-hertogenbosch officiële product launches plaatsgevonden van NX3. Het resultaat was twee zeer positieve sessies met veel enthousiaste reacties over het nieuwe product. In dit blad kunt u meer lezen over de nieuwe functionaliteit van NX3. In New York heeft in juni 2004 de eerste Analistenconferentie plaatsgevonden van het nieuwe UGS. Ook hier was de sfeer zeer positief. Een van de sprekers uit Nederland op dit evenement was Emile Asselbergs van FEI Company, die vertelde wat je als middelgroot bedrijf kunt realiseren met de implementatie van PLM. Naast een uitgebreid artikel van FEI Company zult u ook een aantal van de recensies naar aanleiding van deze conferentie kunnen terugvinden. Bij één citaat van een analist in het bijzonder zou ik nog graag even stil willen blijven staan: UGS has come roaring out of their cage. Dit is een conclusie waar ik me volledig bij kan aansluiten.wij zullen u meer en beter op de hoogte houden van de ontwikkelingen in onze producten en ons bedrijf. U zult meer van ons horen. Ik wens u veel leesplezier. Martien Merks Vice President and Managing Director UGS BeNeLux 3

4 Whatever the input Océ TCS400 Met de Océ TCS400 geeft Océ een extra dimensie aan het printen, kopiëren en inscannen van grootformaat documenten in kleur. Zowel voor ingenieurs, GISgebruikers, dienstverlenende bedrijven als verantwoordelijken van reprografische afdelingen. Dankzij een revolutionair concept, schenkt de Océ TCS400 u ongeëvenaarde productiviteit. Eén en al gebruiksvriendelijkheid, beheerst u integraal en vanop afstand uw kleurensysteem en tekent u in op een evolutieve oplossing met een scala aan mogelijkheden inzake printmedia. Voor meer informatie: of bel: +32-(0) We take care of the output

5 Inhoud Inhoud NIEUWS SUB TITEL inzicht - editie september 2004 Voorwoord 3 Coverfoto: FEI Company FEI - Strata 400 Dual Beam elektronenmicroscoop Actueel Rolls-Royce kiest UGS voor de Trent 1000 en TP400 nieuwe motoren projecten 6 Een zeer goed eerste halfjaar in 2004 voor UGS 6 Saab AB selecteert Teamcenter om haar vliegtuigprogramma efficiënter te maken 7 DaimlerChrysler stapt over naar NX Nastran 8 Weer een grote stap in de technologie voor UGS! 8 PLM Momentum Grows: interview met Tony Affuso 9 Dé bijeenkomst waar alle gebruikers samenkomen - CAD CAM Kortrijk 10 Wat betekent PLM voor de scheepsbouwindustrie? 10 Teamcenter Sourcing nu volledig geïntegreerd binnen Teamcenter Enterprise 11 Océ-Engineering Document Management: integriteit van uw bedrijfskennis 11 Klanten L.M.B.Van Dam BV Boomkwekerijmachines worden sneller en beter ontwikkeld 12 Vlastuin ontwikkelt en levert in 3 dimensies met Solid Edge 14 Scheepsbouw aan vooravond van ontwerprevolutie 18 Mecopol innoveert met NX 20 Matrijzenspecialist SPG Moulds Tumag automatiseert met NX 23 FEI Company heeft Teamcenter Engineering van UGS als wereldwijd PLM systeem geïmplementeerd 26 Producten I-deas 11 NX Series 30 NX3, de nieuwste CAD/CAM/CAE applicatie van UGS 32 E-factory: Virtuele werkelijkheid 36 Jack & Jill in CAD-land 37 Teamcenter In-Service 39 Centrale Server voor Bouwaanvragen 40 Solid Edge V16 42 Trainingen en evenementen Trainingen op maat voor Gispen 46 Trainingen: kalender 47 Evenementen: kalender 50 5

6 Actueel Rolls-Royce UGS IN DE PRAKTIJK Rolls-Royce kiest UGS voor de Trent 1000 en TP400 nieuwe motoren projecten De Trent 1000 wordt de motor van de Boeing Dreamliner 7E7 Dreamliner Foto: Rolls-Royce Na een uitgebreide evaluatie van een aantal partijen op de markt is gekozen voor UGS als de leverancier voor software en diensten om daarmee wereldwijd de product lifecycle management strategie van Rolls-Royce te realiseren. Initieel zal het gaan om computer aided design en computer aided manufacturing (CAD/CAM) software in combinatie met data management applicaties en diensten voor de Trent 1000 en de TP400 motoren programma's. Over Rolls-Royce Rolls-Royce is wereldwijd actief in vier markten - de burgerluchtvaart, de militaire luchtvaart, marine en energie. Het bedrijf heeft momenteel gasturbines wereldwijd in onderhoud. Rolls-Royce heeft een grote klantenkring onder 500 luchtvaartmaatschappijen, 4000 vliegtuig- en helikopter piloten, meer dan 2000 klanten bij de marine in 50 landen. In de energiesector heeft Rolls- Royce ongeveer mensen in dienst, waaronder in Engeland.Veertig procent van alle medewerkers werken buiten Engeland waarvan 5000 in Europa en 8000 in Noord Amerika. Meer informatie over Rolls-Royce vindt u op Foto: Rolls-Royce;Trent 1000 Een zeer goed eerste halfjaar in 2004 voor UGS Het tweede kwartaal van 2004 heeft UGS een omzetstijging laten zien van 22 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Dit is al weer het vierde kwartaal op rij met positieve financiële resultaten. De omzet van de eerste helft van 2004 bedraagt $470,9 miljoen wat neerkomt op een stijging van 13 procent ten opzichte van dezelfde periode in De winst voor belasting is $109,3 miljoen oftewel een stijging van 18 procent. Dit is ook een kwartaal met 20 nieuwe contracten van elk meer dan $1miljoen en de periode waarbij UGS op 27 mei door drie private investeerders voor $2,05 miljard werd gekocht. UGS blijft toegevoegde waarde leveren aan haar klanten, waardoor wij in een groeiende markt ons marktaandeel kunnen vergroten, zegt Tony Affuso, CEO en President van UGS. In het tweede kwartaal hebben we belangrijke contracten kunnen afsluiten, verder nieuwe producten ontwikkeld en geïntroduceerd. Een goede start voor UGS. 6

7 Actueel Saab UGS IN DE PRAKTIJK Saab AB selecteert Teamcenter om haar vliegtuigprogramma efficiënter te maken Saab heeft UGS uitgekozen als haar nieuwe technologie partner voor PLM en gaat Teamcenter inzetten als de standaard voor het productportfolio binnen Saab Aerosystems. Saab Aerosystems verwacht, door Teamcenter in te zetten, besparingen te realiseren van meerdere miljoenen dollar. Daarnaast zal dit onderdeel binnen Saab hiermee zijn samenwerkingsverbanden binnen de internationale luchtvaartindustrie kunnen versterken. Saab gaat met Teamcenter de productie en onderhoudssystemen binnen Gripen aircaft in Zweden beheren. Gripen is het vierde generatie gevechtsvliegtuig dat operationeel is bij de Zweedse luchtmacht sinds Gripen aircraft verzorgt ook het onderhoud voor de luchtmacht in Zuid-Afrika, Hongarije en Tsjechië. Saab Aerosystems investeeert in Teamcenter Aerospace and Defense licenties om zo hun complexe aircraft ontwikkelprocessen wereldwijd te kunnen managen. Saab Aerosystems heeft ook de Teamcenter In-Service oplossing gekocht om haar MRO processen te optimaliseren. Een succesvolle PLM-implementatie is een kritisch onderdeel van het toekomstige business plan van Saab Aerosystems om onze IT kosten te verlagen, zegt Lars Ydreskog, chief of operations bij Saab Aerosystems. Wij hebben duidelijke doelstellingen bepaald voor onszelf en UGS aangaande het reduceren van lifecycle kosten en ontwikkeltijd met daarnaast het verbeteren van de consistentie van onze product data. Uit een eerdere evaluatie blijkt dat Teamcenter meer dan voldoet aan onze eisen op het gebied van functionalitet, openheid en schaalbaarheid van de software en zal zo een sleutelrol spelen in het halen van onze doelstellingen. Teamcenter bij Saab Aerosystems zal de vele bestaande systemen vervangen om zo de IT kosten aanzienlijk te verlagen. Teamcenter ondersteunt document management, product structuren inclusief options en variants en kent een volledige integratie van CATIA CAD data. UGS levert Saab Aerosystems de meest uitgebreide product portfolio op het gebied van PLM in combinatie met de best ervaren mensen binnen de aerospace and defense industrie, zegt Arie van Essen, vice president van UGS' Nordic. De technologie van Teamcenter maakt internationale samenwerking en joint ventures mogelijk en zal Saab helpen haar leidende positie op de wereld te verstevigen. Foto: Saab Over Saab Saab is een van de high-tech bedrijven op het gebied van defensie en de lucht- en ruimtevaart. Saab heeft verkoopkantoren verspreid over de hele wereld waarbij in principe alle R&D en productie binnen Zweden plaatsvindt. De groep bestaat uit ongeveer medewerkers met een omzet van miljoen Zweedse kronen per jaar. Meer informatie is te vinden op 7

8 Actueel DaimlerChrysler UGS IN DE PRAKTIJK DaimlerChrysler stapt over naar NX Nastran DaimlerChrysler AG breidt haar samenwerking met UGS uit voor haar computer-aided-engineering (CAE) omgeving. Méér dan 100 FEM-specialisten in Sindelfingen en Untertürkheim, waar voertuig- en motorontwikkelingen gedaan worden, gebruiken nu NX Nastran voor hun technische FEM analyses. De automobielfabrikant zal ook nauw betrokken worden bij de verdere ontwikkelingen van NX Nastran. Deze samenwerking reflecteert de strategie van UGS om open oplossingen te leveren die kunnen worden ingezet in een heterogene omgeving. De overstap naar NX Nastran heeft als doel een lange-termijn productiviteitsverbetering te realiseren in een omgeving waar de producteisen steeds groter worden. Met NX Nastran kan men nieuwe producten beter interpreteren voordat ze gemaakt worden. De voordelen zijn: minder prototypen nodig om uiteindelijk het gewenste resultaat te bereiken, kortere ontwikkelingstijden en daardoor lagere kosten. Eind 2003 betrad UGS met NX Nastran de markt. Het succes zet zich voort met deze opdracht. Andere klanten zoals Caterpillar Tractor, Northrop Grumman, Nissan R&D, EADS Frankrijk, Lockheed-Martin und Matra Automotive hebben eveneens gekozen voor de Nastran Solver van UGS. Weer een grote stap in de technologie voor UGS! Het uitwisselen van CAD data tussen de verschillende systemen verloopt nog niet altijd vlekkeloos. Om hier iets aan te doen heeft UGS het software huis D- Cubed overgenomen. Dit is de eerste overname van UGS als zelfstandig bedrijf is. UGS zet hierbij een volgende stap in de strategie om marktleiderschap te houden op het gebied van technologie componenten die door meerdere CAD leveranciers worden gebruikt. Met de overname van D-Cubed is UGS de eigenaar van deze software die op dit moment ook door andere CAD applicaties wordt gebruikt zoals AutoCAD, CATIA en Pro/Desktop. D-cubed ontwikkelt onder andere 2D en 3D constraint manager software. D-Cubed is een onderdeel van de PLM Components portfolio waarbinnen o.a. Parasolid maar ook PLM XML en JT-Open vallen. Dit completeert de PLM OPEN strategie om de standaarden te definiëren voor CAD formaten. 8

9 Actueel Analisten PLM Momentum Grows: interview met Tony Affuso Een van de leukste dingen in mijn functie bij UGS is het ontmoeten van klanten en de verbazingwekkende resultaten van hun werk te zien en wat zij allemaal bereikt hebben. Daarnaast vind ik het heerlijk om informatie te delen over onze business plannen en te onderzoeken welke invloed dit kan hebben op onze klanten. Tony Affuso - Chairman, CEO en President van UGS On its own for less than a year, UGS has clearly demonstrated its ability to operate as an independent PLM solution provider - delivering product enhancements, revenue growth, and expansion into new markets. > Aberdeen Group "This company has momentum. UGS reports average growth in the past year of 14%, with excellent margins, and an expanding customer base; ``all very healthy signs in what has been a mixed climate for enterprise software sales." > ARC Advisory Group "This is not your father's UGS! This is a company with a world-class vision of the future, a pumped up management team, and a time-tested product suite that works... and owners committed to growing the business by continuing to invest in its future." > Daratech "A bevy of new products, partnerships and customer wins was unveiled at the meeting.we were most impressed by the new energy of the management and development teams. Short presentations of the status of and future directions for their major product lines... revealed well thought out, but aggressive programs." > TechniCom In juli 2004 organiseerden wij in New York voor de eerste keer een conferentie voor de financiële en industriële analisten en media. Een van de aanwezige analisten was Ray Kurland van TechniCom. UGS has come roaring out of their cage (UGS komt brullend uit zijn kooi), zei hij. Zijn uitspraak schildert de toekomst voor zowel UGS als haar klanten als uiterst positief af. Volgens de PLM industrieleider analist, Daratech, zal in de PLM markt de software en services naar verwachting jaarlijks tot aan 2007 met 8 procent groeien. Eveneens zal PDM en het collaboration segment groeien met 16 procent per jaar. De groei in PLM wordt ook door AMR Research, een andere bekend marktonderzoekbureau, aangegeven in hun rapport. You can't benefit from something you don't use. Dit kwam naar voren in een enquête van juni 2004 van Merrill Lynch Survey gehouden bij 50 Amerikaanse CIO's. Zij bekeken 16 verschillende IT-oplossingen en vroegen aan bedrijven die PLM software aangeschaft hadden of ze deze daadwerkelijk ook gebruiken. Het resultaat bleek in tegenstelling tot de andere IT oplossingen, zoals CRM, ERP en SCM, dat het nog intensief gebruikt werd. Wij geloven dat dit komt doordat PLM software direct impact heeft op de belangrijkste 'business drivers' binnen de bedrijven: innovatie en sterke groei, efficiënte processen, hergebruik van onderdelen en informatie, mogelijke strategische partnerovereenkomsten ondersteund door communicatie tools en één enkel systeem voor alle product- en procesinformatie. Ons doel is onze klanten te begleiden op het gebied van technologie, kwaliteit, innovatie, diensten en time-to-market waardoor bedrijven met onze beste en nieuwste tools leider worden in hun industrie.wij zijn in een goede financiële positie om dit te doen. In juli kondigden wij al weer het vierde kwartaal op rij aan met een sterke omzetgroei.wij gaan door met het opbouwen van onze krachtige technologische kennis. En daarnaast bewijzen wij met de overname van D-Cubed Ltd dat wij veel waarde hechten aan een open systeem (architectuur). Nieuwe klanten zoals DaimlerChrysler, Visteon, Caterpillar en Renault hebben getekend voor het JT Open (initiatief). Met behulp van het nieuwe Service Excellence Dashboard meten wij continue onze klanttevredenheid. En dit jaar zullen wij opmerkelijke, nieuwe producten en updates van bestaande applicaties introduceren zoals E-factory, Solid Edge,Teamcenter en NX3. CADCAM Net publiceerde over NX: Wat UGS heeft laten zien op het gebied van het samenbrengen van 2 CAD systemen, is nog nooit eerder vertoond. UGS has come roaring out of their cage. De analistenconferentie gaf ons de kans om ons als onafhankelijke partij te profileren. Our vision is larger. Our energy is stronger. Our focus is more intense. Met als uiteindelijke doel de toegevoegde waarde voor onze klanten te vergroten. 9

10 Actueel CAD CAM GIS Dé bijeenkomst waar alle gebruikers samenkomen - CAD CAM Kortrijk De 20ste editie alweer van CAD CAM GIS Integrated (vroeger bekend als CAD CAM) wordt gehouden op 29 en 30 september 2004 in Kortrijk Xpo (België). Dit jaar wordt CAD CAM opgesplitst in 3 afzonderlijke deelbeurzen: Building Solutions, Product Development Solutions en Geo Solutions. Per deelbeurs wordt een duidelijke opsplitsing in communicatie voorzien. Elke deelbeurs krijgt een eigen beeld en imago. Ook op de beursvloer zelf wordt de opsplitsing fysisch doorgetrokken zodat de oriëntatie voor de bezoeker wordt vergemakkelijkt. Elk deelbeurs heeft zijn eigen zone op de beurs. Deze doorgedreven focus zal meer gerichte informatie uitwisseling en meer kwalitatieve contacten mogelijk maken. UGS zal ook dit jaar vertegenwoordigd zijn met een stand. Bezoek ons op stand 140 in Hal 1.Wij presenteren u graag onze CAD/CAM/PDM producten en zoeken Impressie van de UGS stand een gepaste oplossing voor u en uw bedrijf.wilt u meer informatie of zich registreren, surf dan naar Wat betekent PLM voor de scheepsbouwindustrie? VNSI,Vereniging Nederlandse Scheepsbouw Industrie, heeft onlangs de TU Delft ingeschakeld om mee te werken aan een project waarbij gekeken wordt hoe Product Lifecycle Management software de Nederlandse scheepsbouw-industrie kan optimaliseren. Het doel is om processen binnen de scheepsbouw bij de werven en hun toeleveranciers te verbeteren. In dit project werkt de TU Delft samen met UGS waarbij Teamcenter als PDM-tool wordt ingezet i.s.m. diverse marktpartijen. Bij TU Delft wordt het project geleid door Professor Nienhuis, hooglereaar scheepsbouwproductie aan de Faculteit Werktuigbouwkunde en Maritieme Techniek. VNSI organiseert dit najaar een seminar aan de industrie waarin de resultaten worden gepresenteerd. 10

11 Actueel Teamcenter Teamcenter Sourcing nu volledig geïntegreerd binnen Teamcenter Enterprise Teamcenter Sourcing is nu binnen onze PLM portfolio beschikbaar. De integratie maakt een link tussen product ontwikkeling en inkoop mogelijk. Inkoop professionals kunnen nu direct via Teamcenter Sourcing hun data ter beschikking stellen aan de rest van de organisatie zodat bijvoorbeeld stuklijsten en engineering data altijd overeenkomen met de meest recente inkoopgegevens. Waarom is dit zo belangrijk? In onze laatste E-sourcing Index (ESI) studie werd vastgesteld dat inkoopmanagers meestal veel te laat bij het ontwerpproces betrokken worden om nog invloed te kunnen uitoefenen op de kosten, de kwaliteit en de levertijd van het eindproduct. Het involveren van inkoopmanagers op een eerder tijdstip in het proces kan kostenbesparingen opleveren van 20% of meer volgens Tim Minahan van de Aberdeen Group, een Amerikaans management consultancy en onderzoeksbureau. Océ-Engineering Document Management: integriteit van uw bedrijfskennis Hoe kan uw onderneming garanderen dat de informatie die u gebruikt correct en up-to-date is? Eén van de belangrijkste elementen in het beheer van documenten is versiebeheer. Zicht op revisies voorkomt o.a. het opstarten van een productierun op basis van foute tekeningen. Hoe makkelijk kunt u informatie terugvinden en gebruiken? Projectinformatie bevat naast technische tekeningen ook complexe rapporten met tekstbestanden, figuren, analyses in spreadsheets... Kennen uw medewerkers alle documenten van de projecten waaraan ze werken? Verwante zaken worden mogelijk op een algemene locatie bewaard, belangrijke informatie over het huidige project wordt soms in een andere folder opgeslagen. Kent u de volledige inhoud van alle verschillende projecten? Hoe mobiel kunnen uw teams werken? Toegangsrechten tot informatie zijn complex; project- en medewerkergebonden. Kunt u garanderen dat enkel bevoegde personen toegang hebben tot de beschikbare informatie? Hoe vaak gebeurt het dat waardevolle data toevallig worden gewijzigd, verloren of beschadigd raken? Jan is Laura niet en zij is dan weer niet Paul. Hoe beheert u informatie als Jan ziek, Laura zwanger en Paul afwezig is? Is uw onderneming, uw afdeling een eiland? Naarmate bedrijven nauwer samenwerken en meer projecten uitbesteden, wordt het belangrijker dat documenten en informatie correct en tijdig worden uitgewisseld tussen de verschillende vestigingen. Het beheren van inkomende informatie is even belangrijk als het beheren van de uitgaande. Business processen onder controle hebben is nodig om de concurrentie een stap voor te blijven. Om business processen eenvoudiger te beheren, hebben ondernemingen kwaliteitssystemen ingevoerd.toch blijft het moeilijk de doelstellingen te bereiken, tenzij de informatie op een gecontroleerde manier snel en eenvoudig alle geledingen binnen uw onderneming bereikt. Traditionele papieren communicatie is traag, duur en moeilijk te controleren.wanneer meerdere personen samenwerken, kunnen traditionele computertoepassingen wel de individuele productiviteit beïnvloeden, maar zullen ze de doeltreffendheid van de algemene business processen nauwelijks verbeteren. Twijfelt u of u op bovenstaande vragen positief kunt antwoorden? Dan stel ik voor om contact op te nemen met Océ.Wij kunnen u hierbij helpen, begeleiden en werkende systemen implementeren. Of u nu een kleine of een grote dynamische onderneming bent. Procesautomatisatie binnen de engineeringafdeling, de tekenkamer of de O&O-afdeling is vandaag van primordiaal belang. Onze klanten zijn onze beste referentie! Voor een vrijblijvend gesprek neemt u contact op met Dirck Surdiacourt, Marketing & Communicatie Manager WFPS op het telefoonnummer +32-(0)2/ of via op het adres: dsurdiac@oce.be. 11

12 Klanten L.M.B.Van Dam BV SOLID EDGE Boomkwekerijmachines worden sneller en beter ontwikkeld Je wilt van tevoren weten dat in zo'n constructie geen vreemde dingen voorkomen. - G.Massink, Bedrijfsleider L.M.B.Van Dam BV Boomkwekerijmachines zijn complexe machines waar veel onderdelen in een kleine ruimte samenkomen. Solid Edge levert L.M.B. J. van Dam BV de benodigde ontwerpkwaliteit om foutvrij te kunnen produceren. Solid Edge voor hoge kwaliteit Landbouw Mechanisatiebedrijf J. van Dam BV, gevestigd in Opheusden, is zijn historie van 35 jaar begonnen in de algemene landbouwmechanisatie. In de loop der tijd is het bedrijf gespecialiseerd in machines voor de boomkwekerij. Dat zijn rooimachines, hoogwerkers, plantmachines en verplantmachines die onder de merknaam Damcon op de wereldwijde markt worden gebracht. De machines worden in verschillende varianten geleverd afhankelijk van het groeistadium van de boom. Van de productie wordt 40% geëxporteerd en via een dealernetwerk verkocht. De overige 60% wordt via de eigen buitendienst verkocht. De machines zijn zelfrijdend of worden als aanbouw op bijvoorbeeld een tractor of kraan gemonteerd en zijn zo veel mogelijk modulair opgezet. Omdat de machines op order worden gebouwd, is er altijd ruimte om met specifieke klantenwensen rekening te houden. Daarbij moet worden gedacht aan de soort wielen en banden, het wel of niet beschikken over een compressor en de eisen die aan de bediening worden gesteld. Naast het standaardassortiment levert Van Dam geheel of gedeeltelijk klantspecifiek ontwikkelde machines. Tot medio 2003 ontwikkelde het bedrijf de machines met 2D Autocad. "We wilden naar een hoger niveau van productontwikkeling toe," zegt Gerrit Massink, bedrijfsleider van LMB J. van Dam. "Productontwikkeling kan sneller en beter, met minder repetitief werk en ook meer inzichtelijke ontwerpen." Er is geselecteerd uit 5 aanbieders. Massink is open als hij zegt dat het moeilijk te kiezen is uit pakketten die er op eerste gezicht gelijkwaardig uitzien: "De keuze is op Solid Edge gevallen omdat een combinatie van prijs, kwaliteit, functionaliteit en leverancier het best door dit pakket werd ingevuld." Bij het bedrijf zijn twee personen belast met het ontwikkelen en onderhouden van de Damcon-producten. Zij hebben samen met leverancier Somatech de invoering gedaan. "De invoering bij constructeurs die langjarige 2D ervaring hebben is niet altijd even makkelijk," aldus Massink. "De manier van denken en werken moet worden omgegooid. Er is nog af en toe de neiging om snel nog wat hoofdmaten in Autocad op te zetten." Toch is Massink tevreden met het verloop van de invoering. De ontwikkelingsafdeling was toch binnen 12

13 Klanten L.M.B.Van Dam BV SOLID EDGE redelijk korte tijd volledig op stoom met het pakket en ook de bibliotheken met standaarddelen zijn al goed gevuld. De constructies worden van grof naar fijn ingevuld. Eerst worden de hoofdmaten en de indeling opgezet. Deze worden daarna ingevuld met de detailconstructies. Dat gebeurt allemaal met volledig gebruik van de samenstellingrelaties die Solid Edge ondersteunt. Die zijn nodig omdat de constructies uitgebreid worden getest op de soms complexe, samengestelde bewegingen. In een selectief rooimachine bewegen een aantal onderdelen onafhankelijk van elkaar binnen een kleine beschikbare ruimte. Massink: Je wilt van tevoren weten dat in zo'n constructie geen vreemde dingen voorkomen. Het is een complexe verzameling bewegingen die niet zomaar is in te beelden. Hetzelfde geldt voor kluitenrooimachines. De spaden kunnen op en neer bewogen worden en in een machine kunnen meerdere afmetingen toegepast worden. Het mes dat hier onderdoor gaat moet de contouren van de spaden op de juiste afstand passeren." Klanten onder de indruk Deze bewegingssimulaties worden samen met de visualisaties ook aan klanten getoond. In het bijzonder die een speciale machine hebben besteld. "Ze zijn erg te spreken over deze nieuwe wijze van communiceren die het bedrijf aanbiedt," aldus Massink. "Ook technische besprekingen van ontwerpen wordt op deze manier veel eenvoudiger. Klanten zijn zichtbaar onder de indruk dat hun machine zo kan worden gepresenteerd." De productieafdeling van het bedrijf is primair ingericht op het constructiewerk. Andere onderdelen zoals plaatwerk en draaiwerk worden uitbesteed wanneer daarvoor de noodzaak bestaat. Vaak gebeurt dat op basis van digitale bestanden, maar soms ook nog op papier. De productie van werktekeningen is voor het bedrijf daarom nog erg belangrijk. En omdat hierin een stuk repetitief werk zit, is er de nodige aandacht besteed dit te verminderen. De inkoopdelen zijn hiertoe al zoveel mogelijk in de bibliotheken gezet, inclusief de eigenschappen waarmee de stuklijst wordt gevuld. Die stuklijst wordt nog niet automatisch doorgesluisd naar het productiebesturingssysteem. "Op zich hebben we van Somatech hiervoor alles beschikbaar gekregen," vertelt Massink. "Alleen is het systeem dat wij nog gebruiken niet open zodat de invoer nog handmatig moet gebeuren. Jammer, maar de andere voordelen zijn zo groot dat we hier mee kunnen leven." Tot die voordelen van rekent Massink onder meer de mogelijkheden om te standaardiseren met behulp van de gebruikersbibliotheken: "Daardoor is het mogelijk geworden om snel op basis van de standaarddelen een constructie op te zetten waarna automatisch een werktekening en stuklijst wordt gegenereerd. Dat was in ons 2D tijdperk onmogelijk." Het beheer van de project-gegevens wordt binnen een gestructureerde directory indeling gedaan. Massink vindt het belangrijk dat dit op een pragmatische manier kan. Bij LMB Van Dam is het effect van Solid Edge ook in de productieafdeling merkbaar. De kwaliteit van de ontwerpen is hoog zodat met dezelfde mensen meer geproduceerd kan worden, wat ook te danken is aan de extra gegevens zoals exploded views die zonder veel extra moeite gemaakt kunnen worden. "Solid Edge is een goede greep geweest voor ons. Het koppelt pragmatisch werken aan een hoge kwaliteit en betere klantrelatie," zo besluit Massink. De bewegingssimulaties worden ook aan klanten getoond. 13

14 Klanten Vlastuin Rolling Equipment BV SOLID EDGE CT 5-asser Vlastuin ontwikkelt en levert in 3 dimensies met Solid Edge Vlastuin Rolling Equipment stapte in 2001 van Autocad Light op Solid Edge over. De gevolgen mogen worden getoond. De kwaliteit van de ontwerpen en daarmee de producten, steeg aanzienlijk, terwijl de montagekosten daalden. Daarbij spelen ook afgeleide resultaten, zoals visualisaties, een grote rol. Invoering levert hogere productie-efficientie Vlastuin Rolling Equipment (VRE) ontwikkelt en levert klantspecifieke mobiele producten voor transport en landbouw. Hieronder vallen complete chassis, opleggers en verreikers. Het betreft hier zowel complete eindproducten als onderdelen die aan de opdrachtgever worden toegeleverd. Het bedrijf, dat voorheen bekend was als D-tec, is in 1998 opgericht als onderdeel van de Vlastuin Group. De groep omvat naast VRE ook bedrijven die zijn gespecialiseerd in toelevering van plaatwerk en componenten (lasdelen). De klanten van VRE zijn in veel gevallen verkoopmaatschappijen waarvoor VRE ontwikkeling en (eind)montage in opdracht uitvoert. De opdrachtspecificatie voor VRE varieert van een globaal idee met functionele specificaties tot en met een geheel gedetailleerd ontwerp dat direct in productie kan. Het gebeurt ook dat VRE zelf voorstellen aan haar klanten doet. Kenmerkend is dat VRE uitgaat van een sterk modulaire opbouw van de producten. Dat maakt het enerzijds voor de klant van VRE mogelijk zijn aanbod optimaal op de wensen van de eindgebruiker te laten aansluiten terwijl anderzijds voor VRE de logistiek en montage in de seriematige productie effectief kunnen werken. Die efficiëntie wilde VRE een aantal jaar terug verhogen en daarbij speelt ook de eigen ontwikkelingsafdeling een belangrijke rol. Men had Autocad Light in huis, maar al snel werd duidelijk dat daarmee niet de kwaliteit kon worden gehaald die nodig is voor een efficiënt productiebedrijf. "Er was een modern 3D ontwerpsysteem Schoorplaat gemaakt met de plaatwerk-module van Solid Edge 14

15 Klanten Vlastuin Rolling Equipment BV SOLID EDGE nodig," aldus Jan van Harn, constructeur en nauw betrokken bij de selectie van het nieuwe pakket. "We hebben verschillende pakketten bekeken, waaronder de gangbare mid-range systemen. De doorslag voor Solid Edge werd enerzijds bepaald door de functionaliteit en het gebruiksgemak en anderzijds door het vertrouwen dat we in de leverancier kregen tijdens de selectie." Andere pakketten die in de eindselectie werden bekeken, waren SolidWorks en Pro/Engineer. Van Harn hierover: "SolidWorks is een goede tweede geworden. We hebben hier op functionaliteit en leverancier gekozen. Pro/Engineer is een ander verhaal. Dat had ons veel tijd gekost om het goed in te voeren. Daarbij zijn de onderhoudskosten hoog. De bedrijfskosten van een dergelijk systeem zijn dan aanzienlijk hoger dan bij de concurrentie; wat voor de functionaliteit die wij nodig hebben, niet wordt terugverdiend." waren we na een korte leertijd eigenlijk meteen productief.we modelleren alles tot in detail in SolidEdge. Er wordt daarbij veel gebruik gemaakt van standaard- en inkoopdelen." VRE koopt componenten zoveel mogelijk in. De inkoopdelen zijn onder meer de assen van het voertuig alsook de veer en remsystemen. VRE koopt de overige componenten en plaatwerk ook volledig in. Een deel hiervan komt bij haar zusterbedrijven vandaan. Bij het modelleren wordt vrijwel altijd in de context van de samenstelling gewerkt. De hoofdonderdelen worden daarin elkaar gezet. De reden hiervoor is dat er veel wordt gesimuleerd. Van Harn: "Bewegingssimulatie wordt door ons veel gebruikt. De Sensor-techniek uit Solid Edge waarbij minimale en maximale waarden worden bewaakt, wordt bijvoorbeeld gebruikt om de vrijloop van wielen te garanderen in extreme situaties. "Een perfect stukje functionaliteit," aldus Van Harn. In 2D is zoiets niet te doen, vooral als de delen in twee vlakken onder een hoek liggen en vervolgens moeten worden verdraaid. Je bent voor controle dan volledig afhankelijk van prototypes wat duur Ook de lassers zijn snel verwend met goede 3D aanzichten op de tekening Soepele invoer VRE is met SolidEdge V.12 gestart met alle modules, van assembly en part modelling tot en met plaatwerk, de bibliotheken en het Engineering Handboek. De invoering is volgens Van Harn vlot verlopen. "Onze leverancier Somatech uit Ede heeft cursussen gegeven en geholpen bij het opzetten van de systemen," aldus Van Harn. "Daarna opgezet, waarna de andere delen worden toegevoegd. Omdat de samenstellingen snel groot worden, heeft VRE op basis van standaard Solid Edge functionaliteit werkwijzen opgezet om die samenstellingen werkbaar te houden. Zo worden standaarddelen zoveel mogelijk vereenvoudigd weergegeven. De samenstellingen worden intelligent in is, of het wordt allemaal zo ruim opgezet dat het ontwerp niet meer efficiënt is." Omdat VRE primair serieproductie voor klanten maakt, is de efficiëntie in de montage van groot belang. Bij complexe producten kan worden gecontroleerd of de onderdelen wel probleemloos in elkaar passen. In het 3D model wordt dan nagegaan hoe makkelijk een module geplaatst en De Sensor-techniek uit Solid Edge wordt gebruikt om de vrijloop van wielen te garanderen in extreme situaties 15

16 Klanten Vlastuin Rolling Equipment BV SOLID EDGE Zo gauw de eerste visualisaties het bedrijf rondgingen, was de commerciële waarde ervan onbetwist. vastgezet kan worden. Bij het ontwerpen wordt er altijd op gelet dat zoveel mogelijk voorgemonteerd kan worden. Zo wordt de arbeid zoveel mogelijk van de uiteindelijke assemblagelijn afgehaald, waardoor tijd en ruimte worden gespaard. Volgens Van Harn is een ander effect dat de ontwerpen sneller productierijp zijn: "hoewel we altijd nog wel een prototype maken om het fysieke gevoel bij het product te krijgen, is de noodzaak niet meer zo groot als in het 2D tijdperk. De ontwerpen zijn sneller productierijp." Een belangrijke bijdrage hieraan wordt door de kwaliteit van het plaatwerk geleverd, dat onder andere door de zusterbedrijven wordt geproduceerd. VRE maakt veel gebruik van de plaatwerk module in Solid Edge. Het plaatwerk wordt direct in 3D in de context van de samenstelling opgebouwd. Het uitslaan ervan, rekening houdend met materiaalsoort en -dikte, met behulp van de buigingstabellen in het Cad-pakket is dan nog een koud kunstje.van de uitslagen worden DXF -bestanden gemaakt die direct naar de toeleverancier gezonden worden. Sterkteberekeningen worden nog handmatig gemaakt, waarbij wel veel gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheid om de oppervlakte eigenschappen van (complexe) doorsnedes te berekenen. Op die manier kan ook het verloop van de sterkte en stijfheid van een constructie snel worden vastgelegd. Afgeleide voordelen Het beheer wordt door de groep van drie constructeurs nog door onderlinge afstemming gedaan in een directory structuur. Van Harn hierover: "Je moet bij het begin oppassen niet alles te willen overorganiseren.wij werken in goed afgebakende projecten en kunnen eigenlijk elk moment in een beheersysteem stappen. Voor ons staat Solid Edge Insight op de planning. Daarmee willen we gegevens ook beter ontsluiten voor mensen buiten de engineering afdeling." Want dat ook daar belangstelling bestaat, is Van Harn al lang duidelijk. Zo gauw de eerste visualisaties het bedrijf rondgingen, was de commerciële waarde ervan onbetwist. En ook de werkvoorbereiders hebben grote baat bij Solid Edge. De exploded views zijn voor montage-instructies voor de dertig man productiepersoneel onontbeerlijk. Ook de lassers zijn snel verwend met goede 3D aanzichten op de tekening, waardoor zij sneller inzicht in het product krijgen. VRE beschikt over een zelf ontwikkeld MRP-systeem dat ook een configurator omvat. Een opdracht voor een bestaand product wordt hier ingevoerd met de opties en varianten, en dan rolt de stuklijst en de productieplanning er automatisch uit. De stuklijsten worden daarom met een tussenslag uit Solid Edge naar dit systeem gebracht.van Harn: "De informatie uit de stuklijsten moet worden pasgemaakt op de configurator. Een automatische koppeling zou alleen zin hebben wanneer een ontwerp direct wordt geproduceerd. Wij werken veel met modules en dan loont zich de bewerking voor de configurator. Concluderend stelt Van Harn dat Solid Edge voor VRE een gouden greep is geweest. Opsommend geeft hij de voordeelpunten aan: "de kwaliteit is verbeterd, we hebben minder prototypes nodig, het productieniveau wordt met name bij plaatwerk sneller bereikt en afgeleide informatie zoals visualisaties, exploded views en dergelijke zijn eenvoudig te maken en hebben grote waarde. We besteden nu wel iets meer tijd aan engineering, maar dat wordt dubbel en dwars terug verdiend doordat de grote groep productiepersoneel minder tijd nodig heeft. Solid Edge is voor ons onmisbaar." Solid Edge kort CAVALE vervaardigt complexe modellen van trappen, o.a. voor DIOR in Parijs. Daarnaast produceren zij ook carwash-systemen. Zij gebruiken Solid Edge, vanwege de verregaande plaatwerkmogelijkheden. Ook voor haar leidingsystemen biedt Solid Edge een goede oplossing. ( TULIP Laser Processing is een begrip op de Belgische markt voor lasersnijden en laserlassen. Haar specialisatie zit in herstelwerkzaamheden aan matrijzen. De aparte plaatwerkomgeving gaf de doorslag naar de keuze voor Solid Edge.Vooral roestvrij staal wordt verwerkt.tulip richt zich op de verwerking van kleine en middelgrote reeksen, waarbij de flexibiliteit en kwaliteit van de geleverde diensten en goederen centraal staan. Solid Edge past precies in die zienswijze. ( Anatech B.V. ontwikkelt en produceert meetinstrumenten op het gebied van thermische analyse, kunststofverwerking en medische toepassingen. Mechanica, elektronica en embedded software worden voornamelijk binnenshuis ontwikkeld. Voor de ontwikkeling van de mechanica wordt sinds mei 2004 gebruik gemaakt van Solid Edge. Het pakket is gebruikersvriendelijk en heeft een goede prijs/kwaliteitsverhouding. ( Vernay Europa B.V. ontwikkelt en produceert rubber precisie-onderdelen, bestemd voor vloeistof- en gasregelingen.vernay richt zich op de automobiel- en medische industrie en huishoudelijke apparaten. Zij kozen eind 2003 voor Solid Edge en verwachten in de toekomst uit te breiden waarbij middels Solid Edge Insight de data beschikbaar zal worden voor de gehele organisatie. 16

17 hp Maak het jezelf niet te moeilijk - Print van enveloppen tot A1+ - Papierlade voor 150 vel A2+ - Eén enkele printerdriver voor alle documenten HP DESIGNJET 100plus Aanbevolen prijs: Wanneer je aan een project werkt, kan je printproblemen missen als de pest. Zet je ideeën op papier zonder complicaties en win tijd. En print voortaan - ook op groot formaat - zelf je plannen, werktekeningen, gerenderde beelden en foto's. Met een uitzonderlijke precisie en briljante kleuren. Deze printer is bovendien zeer gebruiksvriendelijk, betaalbaar en voordelig in het gebruik. Met één enkele driver ga je voortaan je ontwerpen, grafieken en projectplanningen printen én beschik je over een uitgebreide waaier functies voor je office- en CAD-documenten en voor de kleurinstellingen. Denk aan je projecten. En maak het jezelf niet te moeilijk (excl. BTW) De persoonlijke grootformaat printer voor werktekeningen en office-documenten. Print van enveloppen tot A1+ plannen. 11 x A4 ppm, A1-plan in 90 seconden, 0,04 mm lijndikte dpi printkwaliteit. Papierlade voor gestandaardiseerde en zelf in te stellen formaten tot A2+, tot 150 vel. Betaalbaar en lage verbruikskosten. Dual Windows-AutoCAD driver. Voor meer informatie of bel +32(078)

18 Klanten Ingenieursbureau Mühlhoff NX Het voordeel dat Mühlhoff ziet in Shape Studio is dat de kwaliteit van de surface erg goed is en ook goed gecontroleerd kan worden Scheepsbouw aan vooravond van ontwerprevolutie De scheepsbouw is een traditionele industrietak waar ambachtelijk werken nog hoog in het vaandel staat.tegelijk wordt sterk op efficiëntie gelet bij de productie waarbij toelevering een grote rol speelt. Scheepsbouwkundig Ingenieursbureau Mühlhoff uit het Duitse Kleve voert die efficiëntie ook bij het ontwerpen van schepen door.voor de vormbeschrijving wordt NX van UGS gebruikt. Ingenieursbureau Mühlhoff ontwerpt schepen in 3D met NX Shape Studio In de scheepsbouw worden ontwerpen nog veel in twee dimensies gemaakt. Dat geldt zowel het ontwerp van het schip als van de structuur (spanten en dekken) van een schip. Daar vallen veel verbeteringen te halen. Ook voor de berekeningen van hydrostatische en hydrodynamische eigenschappen zijn driedimensionale modellen goed bruikbaar. Ingenieursbureau Mühlhoff is werkzaam in twee markten, de vrachtschepen voor de binnenvaart en de zeewaardige motorjachten. Het zijn twee compleet verschillende markten met elk hun eigen snelheid van acceptatie van nieuwe ontwerptechnologie volgens Felix Mühlhoff, eigenaar van het ingenieursbureau. Scheepswerven die vrachtschepen voor de binnenvaart bouwen, hebben vaak zelf minimale ontwerp en tekencapaciteiten. Veel wordt daarom uitbesteed, waarbij mond op mond reclame in deze kleine wereld een belangrijke aanduiding voor de reputatie is. Een opdrachtgever bereidt een specificatie voor van wat gebouwd moet worden. De afmeting, het bruto tonnage, het soort product dat getransporteerd wordt en de snelheid van het schip zijn de belangrijkste kenmerken. "Veel meer wordt naar mij toe niet gespecificeerd," aldus Mühlhoff. "Men kent elkaar en laat mij vrij in hoe het schip er precies komt uit te zien." Na binnenkomst van een opdracht wordt allereerst een basis lay-out voor elk dek opgezet en parallel wordt de vormbeschrijving ter hand genomen waarna de constructieberekeningen worden uitgevoerd. Hoewel binnenvaartschepen eenvoudig qua vorm lijken zijn ze dat niet. Vooral het achterschip wordt steeds complexer. "Dat hangt samen met de snelheid die een schip op laag water kan bereiken en het daarmee gepaard gaande brandstofverbruik en toenemend ook met de grote variaties aan waterstanden," aldus Mühlhoff. "Er is teveel water, waardoor de bovenbouw variabel moet zijn, of er is te weinig water waardoor de schroeven niet voldoende water krijgen voor de voortstuwing." Met name dit laatste levert problemen op. Een schip moet ook met 20 cm water onder de kiel nog kunnen varen. En daarbij mogen de schroeven niet droog staan of water onder de kiel vandaan trekken, want dan wordt het schip als het ware aan de bodem van de waterweg vastgezogen waardoor een enorme weerstand ontstaat die het verbruik omhoog jaagt. Mühlhoff: "De vormen die nodig zijn om water van de twee zijden van het schip naar de schroeven te leiden, zijn complex en beter in 3D te beschrijven. Ik ben na evaluatie van verschillende pakketten overgestapt op NX van UGS. De complexe dubbel gekromde vormbeschrijvingen worden met de module Shape Studio gemaakt." Het voordeel dat Mühlhoff ziet in Shape Studio is dat de kwaliteit van de surface erg goed is en ook goed gecontroleerd kan worden. Bij andere, goedkopere pakketten was dat problematisch. "Op het oog ziet zo'n surface er dan wel aardig uit, maar als je precies gaat kijken zitten er onregelmatigheden of zelfs gaten in." Een ander criterium is het gebruiksgemak. In vergelijking met andere surface modelers van hoge kwaliteit, vond Mühlhoff NX veel eenvoudiger te bedienen. "Daarbij komt dat de manier waarop UGS met zijn klanten omgaat professioneel is. De service en support van het bedrijf zijn bijzonder goed. Als er vragen zijn, dan worden die goed opgepakt en snel van een antwoord voorzien." 18

19 Klanten Ingenieursbureau Mühlhoff NX De vormbeschrijving van de romp wordt gebruikt om de eerste berekeningen uit te voeren. Onder meer wordt het draagvermogen bepaald op basis van waterverplaatsing en een inschatting van de massa van de hele constructie. Mühlhoff doet geen stromingsanalyses. "Door ervaring is bekend hoe de ideale vormen verlopen. En bovendien worden de rompen vaak nog getest in scheepsbouwkundige laboratoria als het Marin. Om die modellen te maken worden mijn ontwerpen gebruikt." De detaillering van de lay-out, de dekken en de spanten wordt nog niet in NX gedaan. Het zou volgens Mühlhoff ideaal zijn wanneer de klanten dat zouden accepteren. Helaas is het nog niet zo ver. Inmiddels zijn aan NX-zijde prototypes beschikbaar van de zogenoemde Scheepsbouw-Wizard. Hiermee kunnen spanten automatisch op vaste afstanden langs de romp gelegd worden. Hiervan zouden automatisch de werktekeningen voor de werf afgeleid kunnen worden. De voordelen zullen onder meer te vinden zijn in het vermijden van aanlopers en het snel kunnen doorvoeren van wijzingen. Bovendien is het tekeningenpakket altijd consistent. De reden dat dit nog niet gebeurt, hangt samen met het traject dat de informatie aflegt nadat Mühlhoff zijn werk heeft afgeleverd. Mühlhoff legt uit dat de scheepsbouwwereld heeft over vele jaren een bepaalde werkwijze ontwikkeld. De detaillering van de constructie, wat een fors aantal tekenuren vraagt, wordt soms bij de werf zelf gedaan of aan een derde uitbesteed en dan vrijwel meestal in een 2D syteem. Een belangrijk thema is ook dat de casco's op basis van zijn ontwerpen tegen fixed price in het buitenland worden gemaakt, veelal in Polen, maar ook in het verre oosten. Dat betekent dat alles wat niet zou passen, voor rekening van de onderaannemer wordt opgelost. De werf heeft daarvan geen last en zal dus zelf geen kosten maken om dit soort dingen tegen te gaan. Hoe lang dit nog zo door kan gaan is een open vraag. In de dagelijkse praktijk moet Mühlhoff zijn NX modellen omzetten naar een lijnenplan in 2D en dat wordt gebruikt om de spanten op te baseren. Deze lijnenplannen vormen voor de werf ook de basis om vormen van de huidplaten te bepalen. Terwijl de meeste logische stap zou zijn om die huidplaten te baseren op uitslagen van de 3D vormbeschrijving uit NX Shape Studio. Naast deze lijnen plannen worden ook alle constructietekeningen, wanneer de werf deze niet zelf maakt, alsook de berekeningen meegeleverd aan de klant. Deze berekeningen dienen als basis voor de keuringsinstanties (zoals Lloyds en Det Norske Veritas) om een goedkeuring voor het te bouwen schip af te geven. Volgens Mühlhoff is de jachtbouw al een flinke stap verder: "Nederland is een jachtenbouwland bij uitstek. De werven hebben een geweldige reputatie.veel van de grote miljoenen jachten komen van Nederlandse werven. En de toekomstige eigenaren zijn veeleisend waar het de esthetiek van jacht aangaat en willen de uiteindelijke vorm kunnen goedkeuren voordat het jacht wordt gebouwd." Een van de redenen waarom de jachtwerven sneller op 3D overstappen is dat zij de klant een veel beter beeld kunnen geven van het jacht. Die visuele indruk is goed met een 3D systeem als NX over te brengen. Mühlhoff's maakt voor privé-klanten ontwerpvoorstellen op basis van de gewenste functies van het schip. Voor jachtwerven bestaat zijn opgave uit het in 3D modelleren van het ontwerp dat door de werf als een lijnenplan, dek- en railinghoogten wordt aangeleverd. Het ontwerp wordt aan de klant voorgesteld op basis van fotorealistische afbeeldingen. Vanwege de esthetische eisen worden de surfaces met de aanwezige tools in NX steeds gecontroleerd op continuïteit in de eerste en tweede orde afgeleiden. De vorm bestaat uit grote vlakken waarin weinig verloop zit, zoals bij een auto. In die grote vlakken zijn discontinuïteiten zeer storend. De invulling van het jacht met de spanten, dekken en de aftimmering wordt vrijwel altijd door de werf gedaan. Daar ziet Mühlhoff nog goede mogelijkheden voor een systeem als NX: "in een motorjacht worden veel functies gecombineerd en de ruimte is beperkt. Dan maakt NX het mogelijk de interieurzijde foutvrij te ontwerpen zodat alles in een keer gemonteerd kan worden. Dat komt de efficiëntie op de werf te goede en de klant krijgt een schip met een ongekend afwerkingsniveau." Mühlhoff is een voorloper op 3D gebied in de scheepsbouw. "We zullen in West- Europa wel moeten overstappen naar nieuwe ontwerptechnieken want de druk vanuit andere landen wordt niet minder. We zullen het in de scheepsbouwsector in de innovatie moeten zoeken, en die ligt voor een belangrijk deel in 3D ontwerpen en constructie," zo besluit hij. 19

20 Klanten Mecopol NX Mecopol innoveert met NX Meerwaarde van een high-end systeem in het kleinbedrijf Traditioneel heerst het beeld dat een high-end ontwerpsysteem als NX alleen bij grote bedrijven tot zijn recht komt. Mecopol bewijst het tegendeel en laat zien dat NX ook in kleine en middelgrote ondernemingen meerwaarde biedt. Mecopol, gevestigd in Woumen-Diksmuide in België, is gespecialiseerd in bedrijfsmechanisatie en machinebouw met de nadruk op enkelstuks machines. De tak bedrijfsmechanisatie voert onderhoud en verbeteringswerkzaamheden uit aan bestaande machineparken en voert optimalisatieanalyses uit zodat het productieproces nog efficiënter kan verlopen. De machinebouwtak ontwerpt en produceert machines ten behoeve van de metaal en kunststofverwerkende 20 industrie zoals bewerkingscenters, 'handling' apparatuur en assemblagemachines. Hoewel bedrijven in de metaal en kunststofsector continue onder een druk staan om naar lage lonenlanden te verhuizen, ziet Paul Deburghgraeve, directeur van Mecopol, een goede toekomst voor de sector in België. "Wij zien dat België een hoge graad van innovatie en automatiseringsbedrijven heeft. De markt vraagt om producten van hoge kwaliteit en korte levertijd. Dat kan Samenstellings zicht van assemblage automaat eigenlijk alleen maar door innovatie en automatisering worden gerealiseerd, de loonkosten zijn dan minder relevant," volgens Deburghgraeve. Niettemin is elk project opnieuw een prijscalculatie met hoge druk van de klant en het risico met kleine restmarge voor de constructeur. Te hoge investeringen voor grootseriewerk vallen er tegenwoordig uit. "Deze eisen gelden net zo goed voor Mecopol. Ook wij moeten innoveren en automatiseren zodat wij onze klanten de oplossingen kunnen bieden waarmee zij effectief kunnen produceren. NX speelt hierin vanaf het eerste begin in een order traject een belangrijke rol." Dat Mecopol, waar 15 personen werken, voor NX als ontwerpsysteem heeft gekozen, heeft een heldere reden. Een gewenste personeelsuitbreiding bracht in een keer veel ervaring met het pakket in huis. "Die ervaring wilden wij benutten.wij waren toch al bezig naar een 3D systeem over te stappen, door de langjarige ervaring van onze constructeur was NX een logische keuze," aldus Deburghgraeve. Een rekensom liet zien dat de kosten van aanschaf aanzienlijk lager uitvielen in vergelijk met een zogenoemd mid-range pakket waarbij ook de trainingskosten en het productiviteitsverlies in de aanvangstijd moesten worden meegerekend. Maar wel op voorwaarde dat een perfect getrainde tekenaar wordt gevonden die met het systeem over weg