Deel II: Jouw basis leiderschapscompetenties! Hoofdstuk 4: Communiceren met effect (hier en nu)!

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Deel II: Jouw basis leiderschapscompetenties! Hoofdstuk 4: Communiceren met effect (hier en nu)!"

Transcriptie

1 Deel II: Jouw basis leiderschapscompetenties Hoofdstuk 4: Communiceren met effect (hier en nu) Belang van communicatie voor een leidinggevende Waarom is communicatie voor een leidinggevende zo belangrijk? Het is als het ware een open deur instampen. Communicatie is belangrijk omdat je door communicatie duidelijkheid schept over waar je naar toe wil en wat je wil bereiken. Twee belangrijke aspecten bij het leiding geven. Hoe duidelijker het ook is voor jouw medewerkers, hoe groter de kans dat jullie ook samen deze richting, dat doel, zullen bereiken. Weet ook dat jouw communicatie als leidinggevende heel bepalend is voor de resultaten die jouw medewerkers (zullen) halen. Als jij goed communiceert, dan is het ook voor hen een stuk gemakkelijker om daar naar toe te werken. Als je minder goed communiceert, dan zullen de resultaten die je bereikt heel waarschijnlijk minder goed of zelfs slecht zijn. Je zal dit niet alleen horen bij jouw medewerkers, maar van jouw leidinggevende. Deze laatste zal niet zo tevreden zijn en dit kan hele nare gevolgen hebben. Als je weinig aandacht besteedt aan jouw communicatie, dan zal je snel merken dat je minder en minder grip hebt op het echt leiding geven aan jouw team. Het is dan als het ware dat er geen leiding wordt gegeven. Dat jouw medewerkers op een schip zitten zonder kapitein, dat maar wat ligt te dobberen op de oceaan. Omgaan met anderen Als we omgaan met anderen en we kijken naar communicatie, dan hebben we het vooral over het belang van tweezijdige communicatie. Communicatie die gaat in twee richtingen van zender naar ontvanger en van ontvanger naar zender of anders gezegd van leidinggevende naar je medewerker(s) en van je medewerker(s) naar jou als leidinggevende. Tweerichtingscommunicatie omvat meer dan alleen informatie geven. Informatie geven is immers eenrichtingscommunicatie, waarbij de ontvanger normaal gezien niet reageert. Bij tweezijdige communicatie is zowel het spreken als het luisteren enorm belangrijk: het is een samengaan van spreken en luisteren. Op het ene moment spreek ik en op het ander moment luister ik naar de ander. Zo krijgen we ook het hoogste rendement uit ons gesprek. Luisteren is echt jouw 2 oren gebruiken waarvoor ze dienen. Bijkomend gebruiken we ook onze 2 ogen om te observeren wat er gebeurt. Als we in deze verhouding spreken 1 op 5, dan zitten we met een uitstekende communicatie. Dan zal je ook vaststellen dat het gesprek uitzonderlijk goed loopt. Herhalen kan eveneens helpen om de communicatie nog te verbeteren. Dit kan op verschillende manieren. Ik als zender herhaal mijn woorden. Ik vraag aan de ontvanger om mijn boodschap te herhalen. Als ontvanger herhaal ik de woorden van de zender, en dit doe ik letterlijk. Waardoor de zender een grotere erkenning krijgt van zijn bericht. Ik kan ook herformuleren als ontvanger, ttz met mijn agenda woorden samenvatten wat ik gehoord heb en vragen aan de zender of dit ook juist is. Effect Actie zorgt voor reactie, oorzaak - gevolg is een andere manier om het te omschrijven. Als we iets doen, is er altijd iets dat volgt. Als ik een handeling stel, dan gebeurt er nadien ook iets door deze handeling. Er is altijd een resultaat. Een klein voorbeeld ter verduidelijking. Ik vraag iets als leidinggevende aan mijn medewerker om te doen. En ja, je begrijpt het al, die medewerker doet het, doet het niet, doet het min of meer (en er zijn nog heel wat

2 schakeringen mogelijk). Dus elke actie zorgt voor een reactie. In communicatie spreken we van de zender van de actie en de ontvanger van de actie. Deze laatste is dan ook de zender van de reactie. Als je communiceert heb je waarschijnlijk een resultaat voor ogen. Je wilt iets bereiken met je communicatie. Als ik terug ga naar het voorbeeld van de leidinggevende hierboven, dan wil hij dat zijn medewerker iets doet, bijvoorbeeld een verslag maken van de vergadering. Het gewenste resultaat, het effect dat ik wil bereiken als zender van mijn boodschap, geeft mij de mogelijkheid om nadien af te toesten of dit ook wel klopt. Als je geen doel voor ogen hebt met jouw communicatie, dan is alles wat je bereikt uit je gesprek prima. En om eerlijk te zijn, dit moet ook wel eens kunnen, bijvoorbeeld een los gesprek tijdens een koffiebreak. Als je goed wil communiceren, is het dus belangrijk om een duidelijk doel voor ogen te hebben, en vooral te kijken en te luisteren naar de resultaten, naar het effect van jouw communicatie. Indien je het gehoopte effect niet bereikt, dan kan je nog altijd jouw manier van communiceren aanpassen. Hierover straks wat meer. Ik en de anderen Communiceren doe je meestal niet alleen. Je gaat bijvoorbeeld gesprekken aan met je medewerkers. Dit kan zowel individueel zijn, je spreekt met één van je medewekers. En het kan ook naar een deel van je mensen zijn of naar de volledige groep. Deze gesprekken of deze communicatie zal waarschijnlijk toch wel iets anders verlopen, gezien het aantal personen ook anders is. Een één-op-één gesprek zal waarschijnlijk wat diepgaandere gaan dan als jij een communicatie, een mededeling doet naar de volledige groep. De diepgang zal uiteindelijk afhangen van wat je wilt bereiken met je communicatie. Met je leidinggevende zal je ook regelmatig communiceren. Deze gesprekken zijn voor jou noodzakelijk om te weten enerzijds waar hij naar toe wil en anderzijds of jij wel goed bezig bent. Misschien heb je verschillende leidinggevenden. Dan zijn deze 2 dingen (richting en feedback) belangrijk. Waarschijnlijk communiceren zij dan niet allemaal op dezelfde manier en krijg je hierdoor een bijkomende uitdaging. Hoe helderder jij communiceert met hen, hoe meer duidelijkheid je zal krijgen en hoe gemakkelijker jouw werk zal verlopen. En een derde persoon waar je mee zal communiceren, dat ben jij. Zoals reeds beschreven in hoofdstuk 2 hierboven, heeft de manier waarop jij communiceert met jezelf een enorme impact hoe jij je zal gedragen naar je medewerkers en je leidinggevende(n). Voortdurend communiceren Eigenlijk communiceren we altijd (van s morgen tot s avonds en soms s nachts ook) en overal. Je ontmoet één van je medewerkers en de ontmoeting is communicatie. Je zegt goeie morgen. Je doet dit ook op een bepaalde manier. Misschien elke dag op dezelfde manier, of toch misschien wat anders in functie van je ochtendhumeur. Dat eerste contact met je medewerker is inderdaad je eerste communicatie met je medewerker. Ook als je rondwandelt in jouw bedrijf en komt her en der iemand tegen, ja, oeps, communicatie is daar. Je bent je er misschien niet altijd bewust van dat je hier ook communiceert, dat je hier ook de ander beïnvloedt op een bepaalde manier. Meestal gaat dit heel spontaan, niet voorbereid en zijn ons soms pas nadien bewust van de impact van wat we gedaan of gezegd hebben. Het kan gebeuren dat er ook formeler gecommuniceerd wordt op bepaalde momenten. Ik denk bijvoorbeeld aan een vergadering of een evaluatiegesprek. Hier ga je waarschijnlijk ook wat aan voorbereiden waardoor de communicatie een stuk formeler is. De communicatie heeft ook een specifiek doel en om dat doel te bereiken is het inderdaad goed dat je zo n gesprek voorbereid, dat je eens alles mooi op een rijtje zet. Je denkt na over hoe breng ik dit nu best zodat ik het grootste rendement krijg. Niet altijd even

3 gemakkelijk hé, want mensen zijn soms verschillend en ze reageren niet altijd op dezelfde manier. Hierover straks ook iets meer praktische tips. Instructies geven Instructies geven klinkt misschien nogal militair, het gaat hem echter over het volgende: hoe geef ik zo efficiënt mogelijk opdrachten aan mijn medewerkers?. Het is eigenlijk heel eenvoudig. Maak gebruik van jouw 6 beste vrienden, namelijk: wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe. Jouw 6 beste vrienden helpen jou te bereiken wat je graag wilt bereiken. Bij het geven van een opdracht is duidelijkheid heel belangrijk. En vooral dan duidelijkheid voor de ander, voor de ontvanger, voor degene die de opdracht gaat uitvoeren. Zo duidelijker jij communiceert naar hem toe, hoe meer kans je maakt op een perfecte uitvoering. Als jij wazig uitlegt wat je verwacht, dan hoef je niet verwonderd te zijn dat je resultaat beneden alle peil is. Schiet dan op die ander, hij heeft alleen maar gedaan wat jij hem vroeg. En als dit laatste niet echt duidelijk is, verwacht dan ook geen prachtig resultaat. Ik neem eventjes een praktisch voorbeeld: ik ga een nieuwe marketingcampagne lanceren voor een nieuwe training rond leiderschap. Ik zit samen met mijn 6 beste vrienden rond de tafel en vraag hen eventjes na te denken over hun vraag en een antwoord te formuleren: wie is er allemaal betrokken in de nieuwe marketingcampagne?, wat willen we juist bereiken met deze nieuwe marketingcampagne?, waar zal deze zich afspelen?, wanneer plannen we deze?, waarom ga we deze nieuwe marketingcampagne lanceren? en hoe gaan we dit aanpakken?. Als ik de duidelijke antwoorden heb gekregen van mijn 6 beste vrienden, dan kan ik de opdracht, de instructies geven aan mijn medewerker. Dit is de kant van de zender, mijn kant. De andere kant, de ontvanger, mag ook niet vergeten worden: is het wel duidelijk voor de ander wat ik vraag?. Hoe je dit kan doen beschrijf ik verder hieronder. Assertief communiceren Assertiviteit is opkomen voor jezelf met respect voor de ander. Beide elementen zijn belangrijk: enerzijds opkomen voor jezelf en anderzijds met respect voor de ander. Is slechts één van beide elementen aanwezig, dan krijgen we ofwel agressiviteit (enkel op komen voor jezelf) ofwel subassertiviteit (enkel respect hebben voor de ander). De grens is vrij vaag hé en het element respect voor de ander is hier doorslaggevend. Toon ik op de manier dat ik communiceer respect voor de ander. Niet zo eenvoudig. Als ik communiceer en de tweezijdige communicatie evolueert richting éénzijdige communicatie, dan ben ik niet meer assertief aan het communiceren. Assertief communiceren is zeggen wat je denkt, voelt en doet met respect voor de ander. Respectvol communiceren is ook de ander betrekken in de communicatie, luisteren naar hem, hem een plaats geven, hem ook laten spreken, uitwisselen van ideeën, Het is echt komen tot een dialoog tussen twee gelijkwaardige personen. De beide personen waarderen mekaar, geven mekaar waarde. Als beiden assertief communiceren, dan kan je denken aan het beeld van de communicerende vaten. Ze vullen mekaar aan. Het is geven en ontvangen van beide kanten. Hoe weet je als je nog assertief aan het communiceren bent? Stel je de beide vragen: kom ik op voor mezelf? en heb ik respect voor de ander?. Indien je antwoorden tweemaal ja zijn, dan zit je waarschijnlijk goed. Twijfel je, stuur dan je communicatie bij en communiceer assertiever. Duidelijk, helder communiceren

4 Duidelijk en helder communiceren is niet altijd even gemakkelijk. Enkele praktische tips die je hierbij kunnen helpen. Allereerst let op jouw taal. Spreek vooral de taal van jouw toehoorders. Uiteraard spreken we hier Nederlands. Toch is er een verschil. Spreek namelijk op hetzelfde niveau als je publiek. Als je ingenieur bent en je spreekt tegen jouw medewerkers op dezelfde manier als je tegen collega-ingenieurs spreekt, dan is de kans heel groot dat ze jou niet zullen begrijpen. En misschien na een bepaalde tijd, dat ze zelfs niet meer zullen luisteren naar jou. Tracht ook zo veel mogelijk jargon te vermijden. Zeker als je spreekt met iemand van een andere afdeling, divisie of bedrijf. Mensen zijn niet snel geneigd om je te bevragen over jouw jargon omdat ze denken als dom afgeschilderd te worden als ze dit vragen. Hoe minder jargon jij gebruikt, hoe gemakkelijker je ook te begrijpen bent. In jouw organisatie is het wel belangrijk om je aan te passen aan het woordgebruik omdat iedereen dit ook kent. Een andere belangrijke tip is jouw diepgang van je communicatie aan te passen aan het doel van het gesprek. Met diepgang bedoel ik hier vooral de details die je mee geeft in jouw informaties. Als het niet echt nodig is om te detailleren, doe het dan ook liever niet, anders zal je je toehoorders irriteren en zal jouw boodschap niet goed overkomen. Als het echter wel nodig is (bijvoorbeeld het uitleggen van een procedure), dan moet je het zeker doen. Indien je dit dan niet doet, dan gaan je medewerkers weg met heel wat vragen zonder antwoorden en zal het resultaat van hun acties, hun handelingen ondermaats zijn. Vragen stellen Om jouw communicatie nog te verbeteren, om ze nog duidelijker te maken, kan je gebruik maken van vragen stellen. Wat is nu het belang van vragen stellen? Ik stel je deze vraag en wat gebeurde er bij jou. Denk eens na wat gebeurde er?. Wel, heel simpel, vanaf dat je als mens een vraag hoort, ga je op zoek naar antwoorden in je brein. Dus als ik je daarstraks de vraag stelde wat is nu het belang van vragen stellen?, dan begon je na te denken over wat kan nu het antwoord zijn. Door vragen te stellen, zetten we de ander aan tot nadenken en gaat hij op zoek naar mogelijke antwoorden. Naast het denken, is de persoon zo ook bezig met zijn zelfkennis te gebruiken. Je kan immers ook een reflectievraag stellen zoals bijvoorbeeld hoe had je dit anders kunnen aanpakken?. Dan werk je aan de ook aan zijn zelfkennis, maar dan vooral aan hoe kan hij zijn zelfkennis verbeteren. Een vraag stellen heeft de mogelijkheid aan de ander om even de tijd te nemen om na te denken, om de dingen op een rijtje te plaatsen. En het creëert ook voor jou als vraagsteller een rustmoment. Je zal zien dat jouw communicatie ook merkbaar beter wordt als je meer vragen gaat stellen. Als je iets niet begrijpt, stel dan zeker een vraag. Het antwoord van de ander stelt je waarschijnlijk nadien in staat om zijn boodschap beter te begrijpen. Aftoetsen van mijn communicatie Hoe kan ik mijn communicatie aftoetsen? Hoe weet ik dat de ander, de ontvanger mijn boodschap heeft begrepen? Hoe weet ik als leidinggevende dat mijn medewerker goed zal handelen? Het lijkt me heel interessant om dat ook te bespreken. Hoe belangrijker de communicatie zal zijn, hoe meer aandacht je hier zult aan geven. Bespreek dit met de ontvanger. Je wilt immers nadien een goed resultaat bekomen. Je kan zelf de boodschap nog eens herhalen. Je kan dit doen met dezelfde woorden of met andere woorden. Soms zal de tweede manier vruchtbaarder zijn dan de eerste. Gelijk hoe herhaling is belangrijk en verhoogt de kans op juist begrip van de ontvanger. Je zou ook kunnen vragen aan jouw medewerker om de opdracht te herhalen. Dit lijkt misschien wat kinderachtig. Het is echter een heel efficiënte manier om na te gaan of de

5 toehoorder jou wel goed begrepen heeft. Als je dit nog nooit hebt gedaan, pas dit toe de volgende keer als je een opdracht geeft aan iemand. Het maakt niet uit welke woorden hij gebruikt. De kans is reëel dat hij enkele van jouw woorden zal gebruiken en waarschijnlijk een aantal woorden anders zal benoemen. Dit is niet erg als het maar naar het doel leidt. Indien jouw woorden wel een enorm belang hebben, accentueer ze dan zeker. Feedback geven Iets wat je waarschijnlijk ook heel regelmatig hoort is het belang van feedback of terugkoppeling. Inderdaad bij tweezijdige communicatie, zijn we minstens met 2 personen en we hebben ook graag dat de ander ons goed begrepen heeft. Dit kan gebeuren door die terugkoppeling te geven. Hier heb ik het eventjes over feedback geven, straks zal ik het ook hebben over feedback ontvangen. Hier ga ik wat dieper in op de situatie waar jij als leidinggevende feedback gaat geven naar één van jouw medewerkers of naar jouw leidinggevenden. Een eerste belangrijk element is duidelijkheid. Dit kan je geven door zo dicht mogelijk bij de feiten te blijven, door echt te beschrijven: wat er gebeurd is, wat je gezien hebt, wat je vastgesteld hebt, wat je gevoeld hebt, wat het gevolg hiervan was, Je gaat niet afwijken van de feiten, je blijft bij de feiten en interpreteert zo weinig mogelijk (ik weet dat dit niet gemakkelijk is, hoe meer je dit oefent, hoe beter je hier in wordt). Spreek zoveel mogelijk vanuit je ik. Een praktische tip hier is, start jouw zinnen met ik: bijvoorbeeld ik heb vastgesteld dat, als je dit doet, dan voel ik me zo, Je zal vaststellen dat je ook veel rustiger spreekt en dat hierdoor de impact van jouw woorden veel groter wordt. Het moment waarop je feedback geeft, zal medebepalend zijn voor het effect er van. Als ik je als leidinggevende 6 maanden na de feiten feedback geef, dan begrijp je ook wel dat dit eerst bijna niet zal binnenkomen en dat er nadien weinig of niets zal mee gebeuren. Het ideale momentum is zo snel mogelijk nadat jij het hebt gezien, gehoord, gevoeld. Als het gaat om positieve feedback, dan kan je dit ook in publiek doen. Als het eerder gaat om opbouwende feedback (feedback waarbij je graag iets veranderd ziet bij de ander), dan doe je dit beter in privé, ttz face-to-face. Doe het vooral ook in alle openheid. Jij communiceert open naar jouw medewerker. Bij opbouwende feedback laat je ook openheid bij hem om hier mee aan de slag te gaan of niet. Dit laatste is uiteraard niet zo gemakkelijk, want je wilt oh zo graag verandering zien bij jouw medewerker. Feedback ontvangen Naast feedback geven, zal je ook af en toe feedback ontvangen. Je medewerkers zeggen jou iets over jouw manier van leiding geven of je leidinggevende heeft je wat informatie over wat hij vindt van jouw manier van werken. Wat gebeurt er meestal als we positieve feedback ontvangen. Denk eens na, wanneer heb jij de laatste keer positieve feedback gekregen of wanneer gaf jij de laatste keer positieve feedback, hoe reageerde jij op die positieve feedback of hoe reageerde jouw medewerker hierop. Wel, meestal (in meer 80 %) van de gevallen, gaat de ontvanger dit minimaliseren door bijvoorbeeld te zeggen ik heb toch maar juist mijn werk gedaan. En wat gebeurt er op dat moment, eigenlijk zeg je dan tegen de gever, ik hoef je feedback niet. De beste manier van reageren is allereerst je open zetten voor feedback van de anderen, zowel je medewerkers als je leidinggevende. En als je feedback ontvangt, dan zeg je dankjewel en je neemt de informatie in je op. Nadien ga je onderzoeken wat je kan doen met deze informatie. Misschien kan je er ook iets uit leren. Door die feedback kan je

6 misschien iets veranderen waardoor jij ook beter wordt. Zeker als je feedback krijgt van een klant, neem deze met open armen aan en laat maar binnenkomen. En onderzoek wat je er mee bent, zowel de positieve als de constructieve. Evalueren en bijsturen Bij communicatie draait het rond beïnvloeden, namelijk hoe kan ik de ander meekrijgen in mijn verhaal, naar een gemeenschappelijke richting, naar een gemeenschappelijk doel. Je hebt vooraf een bepaald resultaat voor ogen en door middel van communicatie ga je aan de slag om dat resultaat ook te bereiken. Na de tweezijdige communicatie krijg je een bepaald resultaat, het behaalde resultaat. Ja, een resultaat heb je altijd, ook al is het negatief. Als je beide vergelijkt, namelijk je gewenste resultaat en het behaalde resultaat, dan kan je een aantal situaties hebben. Het behaalde resultaat komt overeen met het gewenste resultaat, da s schitterend. Indien het behaalde resultaat echter niet voldoet aan het gewenste resultaat, dan zitten we met een verschil, een kloof. De volgende stap van evalueren is dan het bijsturen: wat ga je doen om die kloof te dichten?. De meeste mensen herhalen hun initiële communicatie en krijgen weeral niet het gehoopte resultaat. Beter is om jouw communicatie aan te passen, te wijzigen en een nieuwe poging te doen om nu nog beter te communiceren. Als je dit blijft herhalen, zal je vroeg of laat komen tot jouw gewenste resultaat. Blijven doorzetten is hier wel de boodschap, want door vroegtijdig op te geven, kom je er waarschijnlijk nooit. Communicatie met verschillende soorten mensen Communiceren mensen soms verschillend. Uiteraard gebeurt dit. En als we op een verschillend manier communiceren, is het alsof we naar een ander radiostation luisteren. We begrijpen mekaar en op de duur luisteren we ook niet meer met mekaar. Ik geef graag een voorbeeld. Sommige mensen communiceren eerder actiegericht. Ze hebben het vooral over de wat: wat gaan we bereiken?.meestal zijn dit de mensen die eigenlijk niet zo veel woorden nodig hebben om effectief in de actie te stappen. Een andere groep mensen communiceert eerder taktiekgericht. Zij hebben het vooral over de hoe: hoe gaan we dat aanpakken?. En hebben bijgevolg nood aan een actieplan, een stappenplan, een procedure. Dit zijn mensen die de dingen ook wat langdradiger gaan uitleggen, veel meer details dan de eerste groep. Als een actiegericht en een taktiekgericht persoon samen communiceren en ieder behoudt zijn stijl, dan loopt dit niet zo goed af hé. Andere mensen communiceren eerder mensgericht. Zij hebben vooral aandacht voor de wie: wie kunnen we nog betrekken?. Zij hebben het ook meer over gevoelens die bepaalde dingen oproepen. Zij zorgen voor een goede sfeer of stellen die in vraag. Hun gesprekken duren meestal ook wat langer en streven naar een goed gevoel. Een laatste groep zijn degenen die vooral ideeëngericht communiceren. Hun focus gaat vooral naar de waarom: waarom zoek je een oplossing?. Vanaf dat de waarom voor hen helder is, dan komen er ideeën naar boven. Je kan je al inbeelden dat als mensen communiceren vanuit hun voorkeuren (actie, taktiek, mensen en ideeën) dat dit niet altijd even gesmeerd loopt. Een geluk is dat iedereen die vier stijlen in zich heeft. Het vraagt wel een aanpassing om niet jouw voorkeurstijl in te zetten. Maar viertaligheid, het afstemmen naar de voorkeur van de ander, helpt jou in de communicatie heel wat stappen verder vooruit. Communiceren met effect Als jij communiceert als leidinggevende, dan wil je een bepaald effect bereiken bij jouw medewerker(s). Door jouw stijl van communiceren zo veel mogelijk aan te passen aan de

7 stijl van de ontvanger, zal je zien dat de impact van jouw boodschap veel sterker zal zijn. Om je te kunnen aanpassen aan de ander, moet je wel eerst weten hoe de ander communiceer. Hoe beter jij jouw mensen kent, hoe beter je dit kunt inschatten en hoe gemakkelijker jij jou kunt aanpassen aan de ander. Je kan het effect nog verhogen door coachend te communiceren, door je medewerker te begeleiden stap bij stap naar het gewenste resultaat. Bij de ene medewerker zal dit sneller gaan dan bij de ander. Door jouw medewerkers te begeleiden, leer je hen ook indirect hoe zij met hun collega s beter kunnen communiceren en om zo ook betere resultaten te halen. Je zal vaststellen dat door jouw coachend communiceren, dat je op een bepaald moment je medewerker meer en meer zult kunnen loslaten. Zodat hij zelfstandiger en zelfstandiger zal kunnen werken. Het ultieme is dat je maar één woord nodig hebt en dat jouw medewerker weet wat jij bedoelt. Misschien heb je op een bepaald moment zelfs geen woorden meer nodig. Communiceren met effect begint bij jezelf. Stapsgewijs zal je ook beter en beter worden en zal je vaststellen dat communicatie vloeiender en vloeiender gaat. En dat de impact van jouw communicatie sterker en sterker wordt.

Hoofdstuk 3: Jij als leider!

Hoofdstuk 3: Jij als leider! Kijk eens in de spiegel Hoofdstuk 3: Jij als leider Elke dag als je opstaat, sta je waarschijnlijk een moment voor de spiegel. Misschien let je er niet meer bewust op, maar als je voor de spiegel staat

Nadere informatie

Voorwoord! Wie wil ik helpen?!

Voorwoord! Wie wil ik helpen?! Voorwoord Allereerst dankjewel dat je mijn boek hebt gekocht of gekregen en dat je dit ook leest. Dit toont dat jij vooruit wil in het leven en dat je ook actiegericht bent. En actiegerichte mensen halen

Nadere informatie

VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN

VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN E-BLOG VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN in samenwerken Je komt in je werk lastige mensen tegen in alle soorten en maten. Met deze vier verbluffend eenvoudige tactieken vallen

Nadere informatie

Accuraat communiceren

Accuraat communiceren Accuraat communiceren Erna Pluym Senior Trainer Consultant/ Business Development Manager erna.pluym@acerta.be 0472 92 11 66 Communicatie, waarom zo belangrijk? Communicatie, waarom zo belangrijk? Had ik

Nadere informatie

1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule

1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze

Nadere informatie

Ideeën presenteren aan sceptische mensen. Inleiding. Enkele begrippen vooraf

Ideeën presenteren aan sceptische mensen. Inleiding. Enkele begrippen vooraf Ideeën presenteren aan sceptische mensen Inleiding Iedereen heeft wel eens meegemaakt dat het moeilijk kan zijn om gehoor te vinden voor informatie of een voorstel. Sommige mensen lijken er uisluitend

Nadere informatie

Personal Branding voor Ingenieurs

Personal Branding voor Ingenieurs Personal Branding voor Ingenieurs 8 juni 2012 Lustrumsymposium Jullie doelen - succesvolle loopbaan - een baan vinden - de allerbeste zijn? - Saskia Slotboom 2012 2 Personal Branding Tools en praktische

Nadere informatie

Introductie in effectief en bewust communiceren. Communicatie; wat is dat eigenlijk?

Introductie in effectief en bewust communiceren. Communicatie; wat is dat eigenlijk? Introductie in effectief en bewust communiceren. Communicatie; wat is dat eigenlijk? Zodra er twee of meer mensen in 1 ruimte zijn is er sprake van communicatie, ook al wordt er niet gesproken. Het is

Nadere informatie

Feedback. Wat is feedback?

Feedback. Wat is feedback? Feedback Wat is feedback? Letterlijk vertaald is feedback terugvoeding. Het is het proces waarin informatie teruggevoerd wordt in een informatieverwerkend systeem, in dit geval de mens. Als het om mensen

Nadere informatie

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK!

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! In dit E-book leer je hoe je door het inzetten van je eigen netwerk je bedrijf kan laten groeien. WAAROM DIT E-BOOK? Veel ondernemers beginnen

Nadere informatie

Feedback. in hapklare brokken

Feedback. in hapklare brokken Feedback in hapklare brokken Jan van Baardewijk Zorgteamtrainer Op zorgteamtraining.nl is de meest recente versie van feedback gratis beschikbaar. Mocht je willen weten of je de meest recente versie hebt,

Nadere informatie

Actief luisteren (De ander helpen zo duidelijk mogelijk te zijn)

Actief luisteren (De ander helpen zo duidelijk mogelijk te zijn) Actief luisteren (De ander helpen zo duidelijk mogelijk te zijn) Laat de ander merken dat je echt luistert door je houding en ogen. Laat merken dat je aandacht op hem/haar gericht is. Stel zoveel mogelijk

Nadere informatie

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7

Nadere informatie

TACTIEKEN BIJ DE STRIJDGEEST

TACTIEKEN BIJ DE STRIJDGEEST TACTIEKEN BIJ DE STRIJDGEEST Het werkmateriaal is een onderdeel van de website Krachtenspel.nl. Werkmateriaal Sociaal Emotionele Educatie (SEE) Alle informatie is te vinden op de website Jan Ausum en Mieke

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen

Nadere informatie

Feedback is een mededeling aan iemand die hem informatie geeft over hoe zijn gedrag wordt waargenomen, begrepen en ervaren.

Feedback is een mededeling aan iemand die hem informatie geeft over hoe zijn gedrag wordt waargenomen, begrepen en ervaren. FEEDBACK WAT IS FEEDBACK EIGENLIJK? Feedback is een mededeling aan iemand die hem informatie geeft over hoe zijn gedrag wordt waargenomen, begrepen en ervaren. Hiermee is feedback een belangrijk middel

Nadere informatie

Leer hoe je effectiever kunt communiceren

Leer hoe je effectiever kunt communiceren Leer hoe je effectiever kunt communiceren De kracht van geweldloze communicatie Hoe vaak kom je in een gesprek terecht waarin je merkt dat je niet meer zegt wat je wilt zeggen; dat je iets doet wat de

Nadere informatie

Communiceren met de achterban

Communiceren met de achterban 1 Communiceren met de achterban Je wilt weten hoe je het beste communiceert met de achterban. Je wilt direct aan de slag en snel resultaten. Je hebt een hoe-vraag. Zoals iedereen. Maar als je werkelijk

Nadere informatie

Beoordelingsformulieren

Beoordelingsformulieren Beoordelingsformulieren In elke prestatie zitten zoals hierboven uiteengezet (p. 81) vijf elementen verpakt. Het Takenblad is daarop gebaseerd. Om elk van die vijf elementen grondig te kunnen beoordelen

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie

Feedback ontvangen. Feedback ontvangen is moeilijk. Hoe gaan we om met feedback?

Feedback ontvangen. Feedback ontvangen is moeilijk. Hoe gaan we om met feedback? 2 7 Feedback ontvangen Feedback kun je zien als een cadeau. Je kunt het aannemen, uitpakken en er je voordeel mee doen. Of je neemt het cadeau aan, bedankt de gever en legt het vervolgens in een kast om

Nadere informatie

Johannes 12 : 7. (Judas) dia 1

Johannes 12 : 7. (Judas) dia 1 Johannes 12 : 7 A (Judas) er was ergens een gemeentevergadering waar gesproken werd over de aanschaf van een orgel iemand kwam naar voren en zei dat hij tegen was een paar ton voor een orgel is geldverspilling

Nadere informatie

Luisteren en samenvatten

Luisteren en samenvatten Luisteren en samenvatten Goede communicatie, het voeren van een goed gesprek valt of staat met luisteren. Vaak denk je: Dat doe ik van nature. Maar schijn bedriegt: luisteren is meer dan horen. Vaak luister

Nadere informatie

Omgaan met klachten volgens de BOOS-formule

Omgaan met klachten volgens de BOOS-formule Omgaan met klachten volgens de BOOS-formule Een klacht is een kans. Wanneer een klant de moeite neemt om zijn onvrede te laten blijken, biedt dat je de mogelijkheid de klant alsnog tevreden te stellen

Nadere informatie

Adviezen in een hulpverlenend gesprek: zegen of vloek? Door: Johan Clarysse, stafmedewerker Tele-Onthaal West-Vlaanderen

Adviezen in een hulpverlenend gesprek: zegen of vloek? Door: Johan Clarysse, stafmedewerker Tele-Onthaal West-Vlaanderen Adviezen in een hulpverlenend gesprek: zegen of vloek? Door: Johan Clarysse, stafmedewerker Tele-Onthaal West-Vlaanderen Adviezen in een hulpverlenend gesprek: zegen of vloek? 1 Advies is vaak iets anders

Nadere informatie

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo. Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan

Nadere informatie

Mijn collega (of leidinggevende) hoort mij niet. En de werksfeer zou ook beter kunnen

Mijn collega (of leidinggevende) hoort mij niet. En de werksfeer zou ook beter kunnen Mijn collega (of leidinggevende) hoort mij niet. En de werksfeer zou ook beter kunnen Uitnodiging: focus op het webinar en leer hoe je met goede communicatie bereikt wat je graag wilt. Hoe doe je dat?.

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

OPLEIDING LEIDINGGEVEN IN DE KINDEROPVANG. Een opleiding om hoger op te komen

OPLEIDING LEIDINGGEVEN IN DE KINDEROPVANG. Een opleiding om hoger op te komen OPLEIDING LEIDINGGEVEN IN DE KINDEROPVANG 2012 Een opleiding om hoger op te komen 1 OPLEIDING 2012 Ervaring: De training heeft me sterker gemaakt in mijn rol als leidinggevende. Ik heb mijn beleid en doelen

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

ENKELE HULPMIDDELEN EN TIPS BIJ HET VOEREN VAN EEN GESPREK VOOR GESPREKSVOERDERS

ENKELE HULPMIDDELEN EN TIPS BIJ HET VOEREN VAN EEN GESPREK VOOR GESPREKSVOERDERS ENKELE HULPMIDDELEN EN TIPS BIJ HET VOEREN VAN EEN GESPREK VOOR GESPREKSVOERDERS Geef de voorbereidingsvragen aan je medewerkers enkele dagen voor het gesprek plaatsvindt Bereid jezelf goed voor door de

Nadere informatie

Kwaliteitszorg. Test jezelf.

Kwaliteitszorg. Test jezelf. Kwaliteitszorg. Test jezelf. Pagina 1 Weet jij hoe je je deskundigheid of die van je collega s kunt bevorderen of professionaliseren? Kun je goed samenwerken? Kun je kwaliteitszorg leveren? Doe de testjes

Nadere informatie

Communiceren is teamwork

Communiceren is teamwork Communiceren is teamwork Je werkt vaak zelfstandig, maar blijft altijd onderdeel van je team. Samen met je collega s zorg je zo goed mogelijk voor jullie cliënten. Samenwerken vereist veel communicatie.

Nadere informatie

Als je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen.

Als je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen. Theoreasy de theorie is eenvoudig. Je gaat ontdekken dat het nemen van verantwoordelijkheid voor je eigen denken en doen dé sleutel is tot a beautiful way of life. Als je nog steeds hoopt dat oplossingen

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Module TA 3 Strooks Het belang van bekrachtiging van het goede bij het werken met mensen.

Module TA 3 Strooks Het belang van bekrachtiging van het goede bij het werken met mensen. Module TA 3 Strooks Het belang van bekrachtiging van het goede bij het werken met mensen. In de TA wordt gesproken over het begrip strook. Een strook is een eenheid van erkenning. Mensen hebben een sterke

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

STELLING HET SOCIALE LEVEN VAN JONGEREN ER IS NIKS MIS MEE OM VEEL OVER HET IS NIET GEVAARLIJK OM JE JEZELF OP MSN TE ZETTEN.

STELLING HET SOCIALE LEVEN VAN JONGEREN ER IS NIKS MIS MEE OM VEEL OVER HET IS NIET GEVAARLIJK OM JE JEZELF OP MSN TE ZETTEN. HET IS NIET GEVAARLIJK OM JE EMAILADRES DOOR TE GEVEN. ER IS NIKS MIS MEE OM VEEL OVER JEZELF OP MSN TE ZETTEN. IK ZOU, NAAST MIJN NAAM OOK DE STRAAT WAAR IK WOON DOORGEVEN. DAT IS GEEN GEHEIM! IK VIND

Nadere informatie

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:

GESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een

Nadere informatie

Deze gevoelens en emoties blijven bestaan totdat jij er aan toe bent om ze te uiten.

Deze gevoelens en emoties blijven bestaan totdat jij er aan toe bent om ze te uiten. Ik wil EmoKnallen. Sjoelen en uiten van emoties en gevoelens met jongeren en volwassenen. Benodigdheden: een sjoelbak en sjoelschijven. Te spelen op school, in jongeren en opvangcentra, in het gezin, bij

Nadere informatie

In dialoog met elkaar

In dialoog met elkaar In dialoog met elkaar Grondhouding van Zozijn Bestaansrecht van Zozijn In dialoog Zozijn ziet het als opdracht om mensen tot bloei te laten komen. Wij zorgen voor een positief klimaat, waarin liefdevolle

Nadere informatie

In gesprek met medewerkers over verzuim

In gesprek met medewerkers over verzuim TIP: dit is een interactieve pdf. de inhoudsopgave en het menu onder aan de pagina s zijn clickable. In gesprek met medewerkers over verzuim Inhoud 1. verzuim bespreken met medewerkers Het is belangrijk

Nadere informatie

Communicatiemodel. Communicatieniveaus

Communicatiemodel. Communicatieniveaus Download #06 Een fantastisch communicatiemodel trainingmodule Communicatiemodel Mensen uiten hun gevoelens op verschillende manieren. De een laat meteen zien hoe hij zich voelt bij een situatie, terwijl

Nadere informatie

Positief assertief, kiezen voor jezelf, betekent niet kiezen tegen de ander

Positief assertief, kiezen voor jezelf, betekent niet kiezen tegen de ander Workshop Positief assertief Positief assertief, kiezen voor jezelf, betekent niet kiezen tegen de ander Opkomen voor jezelf, is in de praktijk vaak lastiger dan het lijkt. Je wilt graag iedereen te vriend

Nadere informatie

WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur

WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur 1 Les één Welkom bij deze e-cursus waarin we je zullen laten zien hoe jij groter kunt worden en je problemen kleiner! Zijn er

Nadere informatie

Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn?

Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Bij deze preek is geen powerpoint

Nadere informatie

Het GROW-model. Deze onderdelen worden hieronder toegelicht. Per onderdeel worden er voorbeeldvragen aangegeven.

Het GROW-model. Deze onderdelen worden hieronder toegelicht. Per onderdeel worden er voorbeeldvragen aangegeven. Het GROW-model Een ontwikkelingsgesprek is het meest effectief als je de vragen in een bepaalde structuur stelt. Het GROW-model biedt deze structuur. (Whitmore, 1995) Het GROW model bestaat uit de volgende

Nadere informatie

Tekst: structuursheet van de introductie. - Doel. verhelderende woorden: het leren sturen, ander een stap verder helpen, spiegel op gedrag.

Tekst: structuursheet van de introductie. - Doel. verhelderende woorden: het leren sturen, ander een stap verder helpen, spiegel op gedrag. KENNISCLIP FEEDBACK GEVEN EN ONTVANGEN FACULTEIT DER RECHTSGELEERDHEID (DOCENT: H.E. VAN ROSSUM) Hester vertelt de theorie van feedback geven en ontvangen (niet geacteerd o.i.d.). Het verhaal wordt ondersteund

Nadere informatie

Luisteren, doorvragen en feedback geven

Luisteren, doorvragen en feedback geven Luisteren, doorvragen en feedback geven Rogier Guns P-GIS 23 April 2007 Doelstelling presentatie LSD methode Actief Luisteren Doorvragen Feedback geven Let op: Sommige technieken lijken (theoretisch) heel

Nadere informatie

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?

Nadere informatie

4 soorten relaties Is er een vraag om hulp?

4 soorten relaties Is er een vraag om hulp? 4 soorten relaties Is er een vraag om hulp? Nee vrijblijvende relatie Vrijblijvende relatie Vrijblijvende relatie Cliënten die kiezen voor een vrijblijvende relatie = een bezoekerstypische relatie Bezoeker

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

Doorbreek je belemmerende overtuigingen!

Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als

Nadere informatie

[DE 3 MAGISCHE SMSSEN]

[DE 3 MAGISCHE SMSSEN] 2012 Life Coach Désirée Desiree [DE 3 MAGISCHE SMSSEN] Hoe je op een subtiele en liefdevolle manier je man kunt manipuleren zodat hij zich realiseert hoe blij hij mag zijn met jou. De 3 magische smssen

Nadere informatie

Assertiviteitstest: kom jij op voor jezelf?

Assertiviteitstest: kom jij op voor jezelf? 1 Assertiviteitstest: kom jij op voor jezelf? Zet een kruisje bij het antwoord dat voor jou passend is - eerder juist indien je meestal op die manier handelt - eerder onjuist indien je slechts zelden op

Nadere informatie

Wat het effect van een vraag is, hangt sterk af van het soort vraag. Hieronder volgen enkele soorten vragen, geïllustreerd met voorbeelden.

Wat het effect van een vraag is, hangt sterk af van het soort vraag. Hieronder volgen enkele soorten vragen, geïllustreerd met voorbeelden. Actief luisteren Om effectief te kunnen communiceren en de boodschap van een ander goed te begrijpen, is het belangrijk om de essentie te achterhalen. Je bent geneigd te denken dat je een ander wel begrijpt,

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Vaardigheidsmeter Communicatie

Vaardigheidsmeter Communicatie Vaardigheidsmeter Communicatie Persoonlijke effectiviteit Teamvaardigheden Een goede eerste indruk Zelfempowerment Communiceren binnen een team Teambuilding Assertiviteit Vergaderingen leiden Anderen beïnvloeden

Nadere informatie

ogen en oren open! Luister je wel?

ogen en oren open! Luister je wel? ogen en oren open! Luister je wel? 1 Verbale communicatie met jonge spelers Communiceren met jonge spelers is een vaardigheid die je van nature moet hebben. Je kunt het of je kunt het niet. Die uitspraak

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU?

E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU? E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU? Thuis en op school heb je allerlei waarden meegekregen. Sommigen passen bij je, anderen misschien helemaal niet. Iedereen heeft waarden. Ken

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

EFFECTIEF LEIDINGGEVEN. Een gave of een vak?

EFFECTIEF LEIDINGGEVEN. Een gave of een vak? EFFECTIEF LEIDINGGEVEN Een gave of een vak? Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij mensen. Zij voegen

Nadere informatie

<prikkelaar toevoegen> Compaen pakt aan.

<prikkelaar toevoegen> Compaen pakt aan. Compaen pakt aan. Ik weet hoe ik jou kan bereiken Versterk je leerkracht: Hoe bereik ik de kinderen in mijn klas? 19 maart 2014 Jelte van der Kooi trainer/ adviseur schoolbegeleider

Nadere informatie

Verbindingsactietraining

Verbindingsactietraining Verbindingsactietraining Vaardigheden Open vragen stellen Luisteren Samenvatten Doorvragen Herformuleren Lichaamstaal laten zien Afkoelen Stappen Werkafspraken Vertellen Voelen Willen Samen Oplossen Afspraken

Nadere informatie

Feedback geven. Feedback kan positief en negatief zijn. Negatieve feedback geven is moeilijk

Feedback geven. Feedback kan positief en negatief zijn. Negatieve feedback geven is moeilijk 2 12 Feedback geven Feedback is een boodschap over het gedrag of de prestaties van een ander. Feedback is onmisbaar als je met anderen samenwerkt. Je moet zo nu en dan kunnen zeggen dat het werk van de

Nadere informatie

Tijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen.

Tijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen. Bijlage 11 Voorbeeld informatie VHT: Bouwstenen voor geslaagd contact Informatie Video - hometraining Belangrijke begrippen initiatieven herkennen volgen ontvangstbevestiging beurt verdelen leidinggeven

Nadere informatie

LEIDING GEVEN. met IMPACT. Haal nu écht het beste uit jezelf en jouw team. Hoofdstuk. Bene Bailleul

LEIDING GEVEN. met IMPACT. Haal nu écht het beste uit jezelf en jouw team. Hoofdstuk. Bene Bailleul LEIDING GEVEN met IMPACT Haal nu écht het beste uit jezelf en jouw team Hoofdstuk 3 Bene Bailleul 3 Ik als leider Binnen beginnen, buiten winnen. Kijk eens in de spiegel! Elke dag als je opstaat, sta je

Nadere informatie

Informatie en tips voor het voeren van goede gesprekken 1

Informatie en tips voor het voeren van goede gesprekken 1 Informatie en tips voor het voeren van goede gesprekken 1 De manier waarop je met elkaar omgaat en hoe je met elkaar in gesprek gaat is belangrijk in het dagelijks werk. Het helpt je elkaar beter te begrijpen

Nadere informatie

geweldig efficiënte tips voor werk en thuis! Marieke Anthonisse 2011 www.efficiencyfactor.nl https://twitter.com/trainencoachen

geweldig efficiënte tips voor werk en thuis! Marieke Anthonisse 2011 www.efficiencyfactor.nl https://twitter.com/trainencoachen 27 geweldig efficiënte tips voor werk en thuis! Inhoudsopgave Time Management 3 Email Management 3 Werkplekorganisatie 3 Gewoontevorming 4 Teambuilding 4 Gezinnen met kinderen 5 Administratie en Financiën

Nadere informatie

Blok 3. Gesprekstechnieken, 2 uur

Blok 3. Gesprekstechnieken, 2 uur Blok 3. Gesprekstechnieken, 2 uur Wat is communicatie LSD (luisteren, samenvatten en doorvragen) Open vragen stellen Waarderend gesprek Hoe geef je feedback (doorlopend proces) Oefenen d.m.v. rollenspellen

Nadere informatie

Lees Zoek op Om over na te denken

Lees Zoek op Om over na te denken Welkom bij de Online Bijbelcursus van Praise De bijbelcursus is wat voor jou als je: 1. Als je wilt weten wat christenen geloven. 2. Als je meer wilt begrijpen van de bijbel. 3. Als je wilt groeien in

Nadere informatie

Dé 14 fundamentele stappen naar geluk

Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Van de Amerikaanse psycholoog Michael W. Fordyce 1. Wees actief en ondernemend. Gelukkige mensen halen meer uit het leven omdat ze er meer in stoppen. Blijf niet op

Nadere informatie

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument

Nadere informatie

Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar?

Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar? Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar? Inleiding Traditioneel staat de decembermaand in het teken van jaaroverzichten en top 100 of top 2000 lijstjes. Allemaal bedoeld om terug te kijken op het afgelopen jaar.

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt

In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt Ben jij zo iemand die actief is en veel interesses heeft en daardoor ook veel bezigheden en spullen heeft?

Nadere informatie

Workshop communicatie

Workshop communicatie Workshop communicatie Feedback is collegiale ondersteuning of toch niet? Wat wil de beroepsvereniging betekenen voor Verzorgenden en Verpleegkundigen? Wij willen onze beroepsgroepen in staat stellen hun

Nadere informatie

Het gedragmodel. 1. Inleiding

Het gedragmodel. 1. Inleiding Het gedragmodel 1. Inleiding Het gedragmodel is een NLP-techiek, ontwikkeld door Peter Dalmeijer (zie www.vidarte.nl) en Paul Lenferink. Het model leert ons feedback te geven waarbij we anderen op hun

Nadere informatie

Je doel behalen met NLP.

Je doel behalen met NLP. Je doel behalen met NLP. NLP werkt het beste als al je neurologische niveaus congruent zijn. Met andere woorden: congruent zijn betekent wanneer je acties en woorden op 1 lijn zijn met je doelen, overtuigingen,

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Assertiviteit. BOL 1 e jaars AG studenten

Assertiviteit. BOL 1 e jaars AG studenten BOL 1 e jaars AG studenten In de beroepspraktijk verwacht men van je dat je kunt opkomen voor jezelf en voor je opvattingen over je stage, de hulpverlening etc. Men verwacht tegelijkertijd dat je dit op

Nadere informatie

Feedback geven en ontvangen

Feedback geven en ontvangen Feedback geven en ontvangen 1 Inleiding In het begeleiden van studenten zul je regelmatig feedback moeten geven en ontvangen: feedback is onmisbaar in de samenwerking. Je moet zo nu en dan kunnen zeggen

Nadere informatie

Communicatie op de werkvloer

Communicatie op de werkvloer Communicatie op de werkvloer Voor een goede communicatie op de werkvloer is het noodzakelijk dat we letterlijk dezelfde taal spreken. Een goede kennis van het vakjargon is dan ook erg belangrijk. Net zo

Nadere informatie

OEFENING OM DE CLIËNT BEWUST TE MAKEN VAN EIGEN COMMUNICATIESTIJL OP HET ASSERTIEVE SPECTRUM EN EIGEN VAARDIGHEDEN TE ONTWIKKELEN.

OEFENING OM DE CLIËNT BEWUST TE MAKEN VAN EIGEN COMMUNICATIESTIJL OP HET ASSERTIEVE SPECTRUM EN EIGEN VAARDIGHEDEN TE ONTWIKKELEN. ASSERTIVITEIT OEFENING OM DE CLIËNT BEWUST TE MAKEN VAN EIGEN COMMUNICATIESTIJL OP HET ASSERTIEVE SPECTRUM EN EIGEN VAARDIGHEDEN TE ONTWIKKELEN. 1 Doel Doel is aan de hand van de methode van Glick en Gibbes

Nadere informatie

Openingsgebeden INHOUD

Openingsgebeden INHOUD Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus

Nadere informatie

Smoesjes. TipsforTrouble HOME TROUBLE MEER WETEN < > EXTRA PITTIG

Smoesjes. TipsforTrouble HOME TROUBLE MEER WETEN < > EXTRA PITTIG geef haar gelijk dat zij het zwaar heeft en dat de crechemedewerkers zodat ze alles op tijd af kan krijgen. Collega zal in de slachtofferrol terecht komen en wellicht in tranen uitbarsten. voel dat ik

Nadere informatie

10 Gouden Tips voor Professioneel Relatiebeheer

10 Gouden Tips voor Professioneel Relatiebeheer 2 Inhoudsopgave Inleiding ----------------------------------------------------------- 5 Wees je bewust van je doel -------------------------------------- 6 Bellen: een uitstekend instrument -------------------------------

Nadere informatie

Dialogen website Motiveren tot rookstop

Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialoog verandertaal uitlokken en versterken Goedemorgen. Heeft u problemen gehad sinds uw vorige controle? Ja, eigenlijk wel. Mijn tanden zijn sterk verkleurd.

Nadere informatie

GEVEN EN ONTVANGEN VAN FEEDBACK

GEVEN EN ONTVANGEN VAN FEEDBACK GEVEN EN ONTVANGEN VAN FEEDBACK De manier waarop je met collega s omgaat, roept effecten op bij hen. De manier waarop je je gedraagt, dingen zegt, doet of juist laat, maakt dus op anderen een bepaalde

Nadere informatie

Diversiteit en beroepsvaardigheden Leer jezelf kennen Basishouding en diversiteit Discriminatie Gedrag bij diversiteit Pesten. Hoofdstuk 2: werken

Diversiteit en beroepsvaardigheden Leer jezelf kennen Basishouding en diversiteit Discriminatie Gedrag bij diversiteit Pesten. Hoofdstuk 2: werken Diversiteit en beroepsvaardigheden Leer jezelf kennen Basishouding en diversiteit Discriminatie Gedrag bij diversiteit Pesten Hoofdstuk 2: werken Werkwijze en opdrachten Boek en laptop nodig voor iedere

Nadere informatie

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou. JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen

Nadere informatie

Tijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling

Tijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling 8 tips voor een goed gesprek met je leerling Edith Geurts voor Tijdschrift Kindermishandeling Het kan zijn dat je als leerkracht vermoedt dat een kind thuis in de knel zit. Bijvoorbeeld doordat je signalen

Nadere informatie

Communicatie. ontvanger. zender. boodschap. kanaal. feedback

Communicatie. ontvanger. zender. boodschap. kanaal. feedback FEEDBACK GEVEN EN ONTVANGEN Communicatie coderen decoderen zender boodschap kanaal ontvanger feedback - interpretatiekader Communicatie LSD Techniek - Luisteren - Samenvatten - Doorvragen LSD Techniek

Nadere informatie

SPEELWIJZE LEIDERSCHAPSSPEL

SPEELWIJZE LEIDERSCHAPSSPEL SPEELWIJZE LEIDERSCHAPSSPEL Bij werken, zowel betaald als vrijwillig, hoort leiding krijgen of leiding geven. De vraag wat effectief leiderschap is houdt dan ook veel mensen bezig. De meningen hierover

Nadere informatie

13 Jij en pesten. Ervaring

13 Jij en pesten. Ervaring 82 13 Jij en pesten Wat doe ik hier vandaag? P Ik word me ervan bewust hoe erg het is om iemand te pesten en gepest te worden. P Ik leer dat ik met anderen steeds weer respectvol moet omgaan. P Ik ken

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: Doen wat we weten!

Hoofdstuk 1: Doen wat we weten! Jouw competenties Hoofdstuk 1: Doen wat we weten Competenties zijn de verzameling van kennis, vaardigheden en attitudes. Het gaat dus over het kennen, het kunnen en het zijn. Of anders gezegd de kennis

Nadere informatie

KINDEREN LEKKER IN HUN VEL

KINDEREN LEKKER IN HUN VEL KINDEREN LEKKER IN HUN VEL 1. Welkom wij zijn Karin Hallegraeff en Noelle van Delden van Praktijk IKKE Karin stelt zich voor en er komt een foto van Karin in beeld. Noelle stelt zich voor en er komt een

Nadere informatie