Subsidieregeling Energie en Innovatie. EOS: Lange Termijn

Transcriptie

1 Subsidieregeling Energie en Innovatie EOS: Lange Termijn

2 Inhoud 1. De subsidieregeling EOS Lange Termijn 1.1 Welke onderzoekthema s komen in aanmerking? 1.2 Fundamenteel of industrieel onderzoek 1.3 Maatschappelijke en gedragaspecten van technologieontwikkeling 2. Het subsidiebedrag en uw projectkosten 2.1 Hoeveel subsidie kunt u ontvangen? 2.2 Voor welke projectkosten kunt u subsidie krijgen? 2.3 Wanneer kunt u extra subsidie krijgen? 3. Beperkingen, voorwaarden en criteria 3.1 Beperkingen en specifieke voorwaarden 3.2 Beoordelingscriteria Criterium 1: De bijdrage aan een duurzame energiehuishouding Criterium 2: De versterking van de kennispositie van Nederland 4. Subsidie aanvragen 4.1 De procedure in zes stappen 4.2 De onderdelen van de subsidieaanvraag 4.3 Als uw project subsidie krijgt toegekend Bijlage 1 Overzicht onderzoeksthema s en speerpunten Bijlage 2 MKB-toets Verklarende woordenlijst 2 Handleiding - Energie Onderzoek Subsidie Lange Termijn

3 Introductie Bij de subsidieregeling Energie Onderzoek Subsidie (EOS) Lange Termijn staat onderzoek naar nieuwe energietechnologie centraal. Deze technologie is nu nog ver van marktintroductie verwijderd: meer dan tien jaar. Omdat het ministerie van Economische Zaken dit soort onderzoek belangrijk vindt, stimuleert ze met deze subsidieregeling onderzoek waarvan de resultaten: op de lange termijn bijdragen aan een duurzame energiehuishouding, en de kennispositie van het Nederlands energieonderzoek versterken. Agentschap NL voert deze regeling uit in opdracht van het ministerie van Economische Zaken. EOS Lange Termijn is onderdeel van de Subsidieregeling Energie en Innovatie. Wat vindt u in deze handleiding? In hoofdstuk 1 leest u wat voor soort onderzoek in aanmerking komt voor de subsidieregeling EOS Lange Termijn. Vervolgens leest u in hoofdstuk 2 hoeveel subsidie u kunt ontvangen, en voor welke projectkosten. In hoofdstuk 3 staan alle beperkingen, voorwaarden en criteria van de subsidieregeling op een rijtje. In het laatste hoofdstuk staat beschreven hoe u in zes stappen subsidie kunt aanvragen. Het bevat ook een overzicht van de onderdelen waaruit een subsidieaanvraag bestaat. Verder vindt u bij deze handleiding twee bijlagen. Bijlage 1 geeft een overzicht van de onderzoeksthema s en speerpunten. De tweede bijlage bevat de MKB-toets. Tot slot vindt u een verklarende woordenlijst met een omschrijving van alle onderstreepte begrippen uit deze handleiding. 3 Handleiding - Energie Onderzoek Subsidie Lange Termijn

4 1. De subsidieregeling EOS Lange Termijn 1.1 Welke onderzoekthema s komen in aanmerking? EOS Lange Termijn ondersteunt energieonderzoek in Nederland dat gericht is op de realisatie van een duurzame Nederlandse energiehuishouding. Het beschikbare geld voor dit onderzoek is bestemd voor een beperkt aantal onderzoeksthema s. Na uitgebreid overleg met marktpartijen en kennisinstellingen in Nederland heeft het ministerie van Economische Zaken acht onderzoeksthema s (of onderzoeksonderwerpen) vastgesteld: Groene Grondstoffen Nieuw Gas Duurzame Elektriciteitsvoorziening Ketenefficiency Gebouwde Omgeving Duurzame Mobiliteit Carbon Capture and Storage Kas als Energiebron Voor elk onderzoeksthema zijn er onderzoeksdoelen vastgesteld met de bijbehorende speerpunten. Om in aanmerking te komen voor EOS Lange Termijn, moet uw onderzoek passen bij een openstaand speerpunt. Uw onderzoek moet passen binnen een openstaand speerpunt van het onderzoeksprogramma. In bijlage 1 van deze handleiding vindt u alle onderzoeksthema s en speerpunten in een overzichtelijk schema. Een uitgebreide beschrijving van het onderzoeksprogramma vindt u op Fundamenteel of industrieel onderzoek De regeling EOS Lange Termijn ondersteunt fundamenteel of industrieel onderzoek. Fundamenteel onderzoek is gericht op het uitbreiden van de algemene wetenschappelijke en technische kennis, zonder industriële en/of commerciële doelstellingen. Industrieel onderzoek is gericht op het opdoen van nieuwe kennis, met het doel deze te gebruiken bij de ontwikkeling van nieuwe producten, processen of diensten, of om bestaande producten, processen of diensten aanmerkelijk te verbeteren. Houdt u zich bezig met ontwikkelingsactiviteiten? Hiervoor is een andere subsidieregeling: Energie Onderzoek Subsidie Korte Termijn. Bezoek onze website voor meer informatie hierover: Maatschappelijke en gedragsaspecten van technologieontwikkeling Het ministerie van Economische Zaken is ervan overtuigd dat, voor de ontwikkeling en de succesvolle implementatie van energie-innovaties, het nodig is om kennis uit de technologische wetenschappen te combineren met kennis uit de maatschappijen gedragswetenschappen (ook wel gammawetenschappen). Daarom is het nodig in uw onderzoeksvoorstel, naast technologisch onderzoek, ook gammaonderzoek aan bod te laten komen. Denk aan vragen als: Met welke sociaal-wetenschappelijke aspecten moeten we rekening houden bij de implementatie van een nieuwe technologie, concept of systeem? Hoe past de technologische ontwikkeling op lange termijn in de maatschappelijke omgeving? Welke maatschappelijke factoren en processen beïnvloeden het succes van onze technologische innovatie? Bent u van mening dat deze vraagstukken binnen uw project niet spelen? Dan zult u dat aan moeten tonen in uw onderzoeksvoorstel. De subsidie voor de projectkosten van het gammaonderzoek (sociaalwetenschappelijk onderzoek) bedraagt maximaal 45 procent van de totale subsidie, omdat het project zich hoofdzakelijk op technisch onderzoek richt. Laat uw projectidee eerst toetsen! U kunt uw aanvraag voor Energie Onderzoek Subsidie Lange Termijn bij Agentschap NL indienen. Maar niet alle aanvragen voor onderzoeksprojecten komen in aanmerking voor subsidie. Het is daarom verstandig dat u, vóórdat u het aanvraagformulier invult en uw projectplan opstelt, uw projectidee eerst door ons laat bekijken. Na onze analyse krijgt u duidelijke aanbevelingen en kunt u snel beoordelen of het zinvol is een subsidieaanvraag in te dienen. Alle informatie die u ons verstrekt, behandelen we vertrouwelijk. Kijk op voor meer informatie over deze dienst. Op deze site kunt u het projectideeformulier vinden. Speerpunt Uw onderzoek moet passen binnen een openstaand speerpunt van het onderzoeksprogramma. Bij Energie Onderzoek Subsidie Lange Termijn projecten staat onderzoek naar nieuwe energietechnologie centraal. Dit betekent dat deze technologie nog ver (naar verwachting meer dan tien jaar) van marktintroductie verwijderd is. 4 Handleiding - Energie Onderzoek Subsidie Lange Termijn

5 2. Het subsidiebedrag en uw projectkosten 2.1 Hoeveel subsidie kunt u ontvangen? U kunt maximaal subsidie krijgen per project. Agentschap NL subsidieert de projectkosten voor fundamenteel onderzoek met 100 procent, en voor industrieel onderzoek met 50 procent. Voert u in uw project beide soorten onderzoek uit? Dan krijgt u het gewogen gemiddelde van deze percentages aan subsidie. Hoeveel precies hangt af van de fasering van het project en de verschillende projectactiviteiten. U ontvangt de voorschotten per kwartaal op basis van jaar- of mijlpalenbegroting. Bij een samenwerkingsverband zorgt de aanvrager (penvoerder) voor de verdeling van het subsidiebedrag onder de overige deelnemers. Per tender is er een subsidiebudget beschikbaar, dat per jaar varieert. Dit subsidiebudget vindt u op de website Voor welke projectkosten kunt u subsidie krijgen? U kunt subsidie krijgen voor projectkosten die worden gemaakt door partijen die in Nederland gevestigd zijn. De looptijd van de projecten is maximaal vier jaar. U kunt subsidie krijgen voor de volgende projectkosten: Loonkosten, waarbij de volgende methodieken worden geaccepteerd: 1. Integrale kostensystematiek (Kijk voor de voorwaarden op 2. Loonkosten + 50 procent opslagsystematiek 3. Vast uurtarief van 35,00 Kosten van aangeschafte machines en apparatuur Kosten van verbruikte materialen en hulpmiddelen Kosten van uitbesteding (kosten derden). 2.3 Wanneer kunt u extra subsidie krijgen? De overheid wil de deelname van MKB ers en de samenwerking tussen bedrijven en Nederlandse kennisinstellingen of Europese partners extra stimuleren. Daarom is in een aantal situaties extra subsidie mogelijk bovenop het normale subsidiepercentage: 1. MKB-ondernemingen die deelnemen in industrieel onderzoek (en dus de eigen projectkosten betalen) krijgen voor hun aandeel in het project 10 procent extra subsidie. MKB ers die alleen uitbesteden, komen niet in aanmerking voor deze opslag. 2. De projectkosten voor industrieel onderzoek komen in aanmerking voor 10 procent extra subsidie wanneer: een Nederlandse kennisinstelling en een ondernemer deelnemen aan het project. Dit kennisinstituut betaalt zijn eigen aandeel in de projectkosten. één van de deelnemers aan het project gevestigd is in een lidstaat van de Europese Unie, en niet behoort tot de groep van een in Nederland gevestigde deelnemer. Deze buitenlandse partner levert een wezenlijke bijdrage aan het project en betaalt zijn eigen aandeel in de projectkosten, maar ontvangt geen subsidie. Uw project kan maar één keer 10 procent extra subsidie krijgen bij onderdeel 2, ook als u aan beide voorwaarden voldoet. EOS Lange Termijn in het kort De subsidie is bestemd voor onderzoeksprojecten die passen binnen het onderzoeksprogramma, én waarin fundamenteel en/of industrieel onderzoek wordt uitgevoerd. Uw onderzoeksproject moet gericht zijn op de lange termijn. De onderzoeksresultaten worden pas tien jaar nadat de subsidie verleend is in de markt verwacht. Projecten waar u in nationaal én internationaal verband samenwerkt, komen voor subsidie in aanmerking. Het subsidiepercentage ligt tussen de 50 procent (voor industrieel onderzoek) en 100 procent (voor fundamenteel onderzoek) van de projectkosten. MKB-ondernemers in het project krijgen 10 procent extra subsidie voor hun aandeel in de kosten van het industrieel onderzoek. Een samenwerkingsverband tussen tenminste één Nederlandse ondernemer en één kennisinstelling uit de Europese Unie, krijgt 10 procent extra subsidie voor het industrieel onderzoek. Alleen projectkosten van Nederlandse partijen zijn subsidiabel. De belangrijkste beoordelingscriteria voor de projecten zijn: - de bijdrage aan een duurzame energiehuishouding - de versterking van de kennispositie van Nederland. Het eerste criterium weegt bij de beoordeling twee keer zo zwaar als het tweede. Een uitgebreide toelichting op de beoordelingscriteria is te vinden in paragraaf 3.2. In principe is er minimaal een tender per jaar. Het onderzoek wordt geacht in te gaan op maatschappelijke en/of gedragsvraagstukken, tenzij overtuigend wordt onderbouwd waarom dit niet relevant is. 5 Handleiding - Energie Onderzoek Subsidie Lange Termijn

6 3. Beperkingen, voorwaarden en criteria 3.1 Beperkingen en specifieke voorwaarden De regeling heeft een aantal beperkingen en voorwaarden waar u rekening mee moet houden als u voor subsidie in aanmerking wilt komen. De belangrijkste hebben we voor u op een rijtje gezet: Uw project moet passen binnen één (of meer) van de openstaande speerpunten. Voor een aantal onderzoeksthema s kunnen aparte subsidieplafonds gelden. Bezoek onze website om te zien welk subsidieplafond voor uw onderzoeksthema geldt. De technologische kennis moet nieuw zijn voor Nederland. Hoe innovatief uw project is, beoordelen we aan de hand van de huidige internationale stand van het onderzoek van de technologie. Heeft uw project al subsidie gehad van een bestuursorgaan of de Europese Commissie? Dan wordt het toegezegde subsidiebedrag in principe afgetrokken van de subsidie die u bij EOS Lange Termijn kunt krijgen. Neem contact op met Agentschap NL om te horen wat dat voor uw situatie betekent. De subsidie is bedoeld voor lange termijn onderzoek. De commerciële toepassing van de kennis vindt naar verwachting niet binnen 10 jaar na de subsidieverlening plaats. De subsidie voor de projectkosten aan maatschappij- en gedragswetenschappelijk onderzoek bedraagt maximaal 45 procent van de totale subsidie. U kunt het project niet volledig uitbesteden, omdat u het voor eigen kosten en risico uit moet voeren. 3.2 Beoordelingscriteria Een sterke kennispositie van Nederland is de basis om nieuwe energietechnologie verder te ontwikkelen en in de markt te introduceren. Deze nieuwe technologie draagt bij aan een duurzame energiehuishouding. Elk onderzoeksproject beoordelen we op deze twee hoofdcriteria. U leest hier de uitwerking hiervan per deelcriterium. Meer informatie die we van u verwachten is beschreven in het modelprojectplan. Bij de beoordeling weegt criterium 1 tweemaal zo zwaar als criterium 2. Criterium 1: De bijdrage aan een duurzame energiehuishouding Deelcriterium 1a. Hoe groot is de bijdrage van uw project aan de doelstellingen en doorbraken van het relevante onderzoeksthema? Elk onderzoeksthema s van EOS Lange Termijn heeft zijn eigen doelstellingen en in sommige gevallen ook doorbraken. Uw project wordt hoger gewaardeerd naarmate de bijdrage aan deze doelstellingen of doorbraken groter is. Uw onderzoek draagt bijvoorbeeld bij aan een duurzame energiehuishouding door een productspecificatie of technische of natuurwetenschappelijke grootheid te verbeteren..als we deze verbetering beoordelen, kijken we naar de stand van (het onderzoek aan) de technologie. We vergelijken ook de verbetering die u met het project beoogt met de doelstellingen of doorbraken van het onderzoeksthema. Deelcriterium 1b. Hoe groot is de bijdrage van uw project aan een technologische doorbraak of innovatie ten opzichte van de huidige internationale stand van de techniek? Uw project moet gericht zijn op onderzoek naar een nieuwe technologie, of een nieuwe toepassing van bestaande technologie. De huidige internationale stand van de techniek is hierbij maatgevend. Vergelijk uw project hiermee, zodat u duidelijk kunt maken wat uw innovatie is ten opzichte van bestaand onderzoek. Als uw onderzoek zich richt op een technologische doorbraak, wordt het hoger gewaardeerd dan wanneer het alleen verbetering of optimalisatie van bestaande technologie nastreeft. Als we uw innovatie beoordelen, wegen we ook de volgende aspecten mee: de complexiteit van de te verwachten technische knelpunten, de originaliteit of nieuwheid van de aanpak, en de breedte van het onderzoeksproject. Weging van de criteria Het eerste criterium weegt bij de beoordeling twee keer zo zwaar als het tweede. Uw onderzoek gaat in op maatschappelijke of gedragsvraagstukken, tenzij u overtuigend kunt onderbouwen waarom dit niet relevant is. Deelcriterium 1c. Wat is in het project de strategische visie over het traject van ontwikkeling en marktintroductie van de beoogde onderzoeksresultaten? In het projectplan moet u aangeven welke activiteiten u na afloop van het onderzoek wilt ontplooien om de opgedane kennis te gebruiken in de markt. Dit doet u in een zogenoemde strategische visie: een onderbouwd plan over het toekomstig traject naar de marktintroductie van de technologie. Ook de samenstelling en samenwerking van een onderzoeksteam komt hier aan bod. In uw strategische visie geeft u antwoord op de volgende vragen: Wat zijn uw doelgroepen (gebruikers en makers)? Wat zijn product-marktcombinaties om de technologie toe te passen? Wat verwacht u van de uiteindelijke toepassingsschaal van de technologie? Hoeveel duurzame energie zal er worden gegenereerd of hoeveel energiebesparing (indien mogelijk in PJ)? Wat zijn de economische verwachtingen van de technologie? Welke sociaal-maatschappelijke factoren zijn belangrijk bij technologieontwikkeling en marktintroductie? Hoe ziet de samenwerking tussen experts met verschillende achtergronden eruit? 6 Handleiding - Energie Onderzoek Subsidie Lange Termijn

7 De aanwezigheid van gamma- en/of maatschappij- en gedragswetenschappelijk onderzoek (voorheen sociaalwetenschappelijk onderzoek) bij een projectvoorstel vindt Agentschap NL zeer belangrijk voor het uiteindelijk slagen van een innovatie. Bij de uiteindelijke beoordeling van het project wegen we de aanwezigheid en de mate van natuurlijke integratie van dit soort onderzoek in het project zwaar. Het niet onderbouwd en/of ontbreken van dit soort onderzoek binnen het totale project wordt als minder positief beoordeeld en resulteert in een lagere score op dit criterium. We vinden een strategische visie sterker als: Er in de onderzoeksgroep een ontwikkelaar of gebruiker aanwezig is, is dat een sterke pré voor de strategische visie. Zij geven noodzakelijke sturing aan het onderzoek. Ze verhogen ook de kans op succesvolle ontwikkeling en marktintroductie van de technologie in een vervolgtraject. Het onderzoek aansluit bij de Energietransitie en de erkende transitiepaden, zoals beschreven in de Unieke Kansen Regeling (UKR). Dit is een subsidieregeling van het programma Energietransitie. Informatie hierover vindt u terug op www. energietransitie.nl. Deelcriterium 1d. Hoe groot is de slaagkans van uw project? Hoe vollediger en gedetailleerder het projectplan en het onderzoeksconsortium is, hoe waarschijnlijker dat de projectactiviteiten succesvol zijn. We beoordelen de slaagkans van een project dan ook op deze twee aspecten: 1. De kwaliteit van het projectplan. De volgende tips dragen bij aan een gedegen projectplan: Beschrijf het project volledig en duidelijk. Beschrijf de technische informatie in het project specifiek. Hoe sterk is de onderbouwing van beoogde projectresultaten? Hoe meer kwantitatieve onderbouwing, hoe beter. Structureer de informatie in het projectplan helder en verwoord compact. Beschrijf de voorziene werkzaamheden en taakverdeling gedetailleerd. Koppel de taakverdeling aan de begroting van het project. 2. De kwaliteit van het onderzoeksconsortium. De volgende tips dragen bij aan een gedegen onderzoeksconsortium: Beschrijf hoe de betrokken onderzoekspartijen complementair zijn? Beschrijf in hoeverre zij elkaars expertise aanvullen en waarom dit nodig is voor de uitvoering van het project? Laat zien dat de juiste experts betrokken zijn bij het project. Dit beoordelen we aan de hand van de kennis, expertise en middelen van de onderzoekspartijen. Criterium 2: De versterking van de kennispositie van Nederland Deelcriterium 2a. Hoe groot is de bijdrage van uw project aan de versterking van kennis, kunde en/of onderzoeksfaciliteiten in Nederland? Uw project dient de Nederlandse wetenschappelijke of technologische kennis voor het betreffende onderzoeksthema te verbreden of verdiepen. Dit kunt u doen door de volgende stappen op te nemen in het projectplan: Beschrijf de huidige kennispositie van Nederland voor het onderzoeksthema. Geef vervolgens aan hoe uw project de kennispositie van Nederland versterkt. Hieruit blijken de relevantie en actualiteit van uw project. Hierbij is het bundelen van kennis om versnippering van onderzoeksactiviteiten te voorkomen van essentieel belang. Beschrijf hoe u het onderzoek plaats geeft in het onderwijs. Denk bijvoorbeeld aan het uitbreiden van een studierichting of het betrekken van studenten bij het onderzoek. Deelcriterium 2b. Worden de kennis, kunde of onderzoeksfaciliteiten die uw project oplevert doelmatig verspreid en benut en gebeurt dit op grond van nondiscriminatie en tegen marktvoorwaarden? U krijgt een hogere beoordeling van uw project, naarmate u de manier van kennisoverdracht nauwkeuriger weergeeft. Beschrijf daarom in hoeverre en hoe u de kennis,die uw project oplevert, wilt overdragen? Als deze kennis octrooieerbaar is, is kennisbescherming erg belangrijk. U zult dan een evenwicht moeten vinden tussen kennis vastleggen, gebruiken èn delen. Hoe u dit gaat doen, kunt u toelichten met een communicatieplan. Breng hierin ook de (eind)gebruikers in beeld. 7 Handleiding - Energie Onderzoek Subsidie Lange Termijn

8 4. Subsidie aanvragen 4.1 De procedure in zes stappen Stap 1 - Agentschap NL benaderen Heeft u een projectidee? Lees dan eerst het onderzoeksprogramma om vast te stellen of uw projectidee binnen een speerpunt valt (zie ook bijlage 1). Het is verstandig om uw projectidee voor te leggen aan Agentschap NL voordat u het aanvraagformulier invult en een projectplan opstelt. Stap 2 - Subsidieaanvraag indienen Een subsidieaanvraag bestaat uit een aanvraagformulier en de benodigde bijlagen, waaronder een projectplan en een begroting. Sla het projectplan als Word-document op en de begroting als Excel document. Dien uw subsidieaanvraag bij voorkeur via internet in ( U kunt uw aanvraag ook per post naar Agentschap NL sturen of persoonlijk afgeven aan de balie van Agentschap NL in Utrecht. Als u uw aanvraag op papier indient, ontvangen we graag twee extra kopieën (enkelzijdig en losbladig). Als aanvulling op uw papieren aanvraag ontvangen we ook graag een CD-rom of (maximaal 7 MB). In principe is er minimaal één tender per jaar. Tijdens de openstellingstermijn van deze tender kunt u een subsidieaanvraag voor Energie Onderzoek Subsidie Lange Termijn indienen. Een overzicht van de tenderperiode met de bijbehorende sluitingsdata vindt u op Zorg dat uw aanvraag uiterlijk voor uur op de sluitingsdatum binnen is bij Agentschap NL. Dit geldt ook voor aanvraag die u per post verstuurt. Wij adviseren u dringend om uw aanvraag ruim van tevoren in te dienen. Stap 3 - Is uw aanvraag volledig? Als uw aanvraag bij Agentschap NL binnen is, controleren wij of deze aan alle formele voorwaarden voldoet. Als uw aanvraag compleet is, nemen we uw aanvraag in behandeling. Stap 4 - Toetsing aan de vereisten Vervolgens toetsen wij of uw aanvraag voldoet aan de vereisten van de regeling. Is dit het geval, dan komt uw project in aanmerking voor beoordeling. Is dit niet het geval, dan wordt uw aanvraag afgewezen. Stap 5 - Beoordeling van de aanvraag Agentschap NL legt de ingediende projecten ter beoordeling voor aan de Adviescommissie: Lange Termijn Energieonderzoek. Deze commissie rangschikt de voorstellen aan de hand van twee criteria: 1. De bijdrage aan een duurzame energiehuishouding. 2. De bijdrage aan de versterking van de kennispositie van Nederland. Het eerste criterium weegt twee keer zo zwaar als het tweede. Stap 6 - Uitsluitsel over toekenning of afwijzing De beoordeling van en berichtgeving over Energie Onderzoek Subsidie Lange Termijn neemt na de tendersluiting maximaal dertien weken in beslag. Binnen deze termijn laten we u weten of uw aanvraag is afgewezen of is toegekend. 4.2 De onderdelen van de subsidieaanvraag Om projecten inhoudelijk en financieel te kunnen beoordelen, is het nodig dat u alle onderdelen van de subsidieaanvraag levert. Daarbij is het belangrijk dat alle projectplannen en begrotingen op dezelfde manier zijn opgesteld. Daarom is er een model beschikbaar voor het aanvraagformulier, deelnemersformulier, projectplan en de begroting. Deze modellen kunt u downloaden via of opvragen bij Agentschap NL. Een subsidieaanvraag bestaat uit: Het aanvraagformulier Bijlage 1: Deelnemersformulier (indien van toepassing) Bijlage 2: Projectplan Bijlage 3: Begroting Bijlage 4: Jaarverslag, jaarrekening en een accountantsrapport Bijlage 5: Overige bijlage(n) Vertrouwelijkheid van gegevens Agentschap NL gaat vertrouwelijk om met uw (soms concurrentiegevoelige) gegevens. Verzoeken van derden om informatie hierover wijzen we dan ook af. Maar als het om milieu-informatie gaat, dan moeten we bij de behandeling van informatieverzoeken een belangenafweging maken. U kunt over de gedragslijn van Agentschap NL meer lezen op onder de zoektermen Wob, milieuregister, vertrouwelijk en bedrijfsgegevens. Het aanvraagformulier Het aanvraagformulier is het eerste officiële stuk van de aanvraag. Op het aanvraagformulier staan de gegevens van de aanvrager (penvoerder) en de namen van eventuele projectpartners. De penvoerder moet het aanvraagformulier rechtsgeldig ondertekenen. Op het aanvraagformulier vindt u een toelichting bij de vragen. De penvoerder ontvangt alle correspondentie van Agentschap NL, die na uw subsidieaanvraag volgt. Bijlage 1: Deelnemersformulier Is er sprake van een samenwerkingsverband? Vul dan de deelnemergegevens in op het deelnemersformulier. Iedere deelnemer ondertekent dit formulier en machtigt hiermee de penvoerder voor de subsidieaanvraag en verdere correspondentie hierover. Deze ondertekening is ook een verklaring dat er een samenwerkingsovereenkomst of uitbestedingovereenkomst komt als het project subsidie krijgt toegekend. 8 Handleiding - Energie Onderzoek Subsidie Lange Termijn

9 Bijlage 2: Projectplan Agentschap NL en Adviescommissie: Lange Termijn Energieonderzoek beoordelen uw subsidieaanvraag inhoudelijk op grond van uw projectplan. Het projectplan moet een gedetailleerd beeld geven van het project en volgens een vast stramien zijn opgesteld. Hiervoor is een modelprojectplan beschikbaar. Wij adviseren u, voordat u een aanvraag indient, uw projectidee te bespreken met een adviseur van Agentschap NL. Bijlage 3: Begroting In het begrotingsmodel geeft u de kosten van uw project aan en maakt u deze kosten aannemelijk. Dit kunt u doen door in de begroting een onderbouwing te geven en bijvoorbeeld offertes te sturen. U moet in ieder geval voldoen aan de volgende verplichtingen: Stuur van alle partners een begroting op. Geef de kosten voor fundamenteel en industrieel onderzoek apart aan. Hiervoor gelden verschillende subsidiepercentages. Geef aan dat de subsidie voor de kosten voor sociaal wetenschappelijk onderzoek niet meer bedragen dan 45 procent van de totale subsidie. Eventueel kan Agentschap NL u vragen de kosten voor gammaonderzoek of maatschappij- en gedragswetenschappelijk onderzoek te specificeren. De penvoerder geeft een samenvatting van de totale projectkosten. Bijlage 4: Jaarverslag, jaarrekening en accountantsrapport Stuur ons per aanvrager of deelnemer een jaarverslag of -rekening en een accountantsrapport over het laatst afgesloten boekjaar. Als dit via internet verkrijgbaar is, of als u dit al eerder aan Agentschap NL heeft verstrekt, kunt u hiernaar verwijzen. Bedrijven jonger dan één jaar moeten een businessplan en openingsbalans bijvoegen. Deze stukken gebruiken we bij de beoordeling van uw eigen aandeel in de financiering van het project. Blijkt uit deze stukken niet dat u het eigen aandeel kunt financieren? Stuur dan andere bewijsstukken mee, bijvoorbeeld een bankafschrift. Bijlage 5: Overige bijlagen Wij raden u aan stukken, die belangrijk zijn voor het project, ter onderbouwing mee te sturen. Voorbeelden hiervan zijn: Offertes Toezeggingen van de bank Uitbestedingsovereenkomst Letter of intent Samenwerkingsovereenkomst Is er nog geen samenwerkingsovereenkomst tussen alle betrokken partijen? Dan adviseren wij u dringend om deze zo snel mogelijk te sluiten. Goede gezamenlijke afspraken zijn nodig om een project goed uit te voeren. Bovendien bent u verplicht een samenwerkingsovereenkomst op te stellen als u subsidie krijgt toegekend. Mochten er problemen bij de samenwerking ontstaan, dan is het handig om op de gemaakte afspraken te kunnen terugvallen. In een samenwerkingsovereenkomst zijn rechten en plichten van alle betrokkenen vastgelegd. Zo kunt u hier bepaalde aansprakelijkheden regelen. Wij adviseren om de volgende punten in deze overeenkomst op te nemen: De deelnemers in het samenwerkingsverband De doelstelling van de samenwerking De manier waarop u samenwerkt De duur van de samenwerking De onderlinge verdeling van kosten en risico s De onderlinge verdeling van de subsidie De onderlinge verdeling van de intellectuele eigendomsrechten. Dit is verplicht als een van overheidswege gefinancierde onderzoeksorganisatie deel uitmaakt van het samenwerkingsverband. 4.3 Als uw project subsidie krijgt toegekend Als uw project voor subsidie in aanmerking komt, krijgt u dit bedrag in delen uitgekeerd. Aanvragers en partners krijgen automatisch een voorschot binnen twee weken na aanvang van de activiteiten. U krijgt dan 90 procent van het bedrag waarvoor u dat kwartaal maximaal in aanmerking komt. Vervolgens krijgt u twee weken na de start van een nieuw kwartaal (1 januari, 1 april, 1 juli, 1 oktober) op dezelfde manier een voorschot. Het totaal van de voorschotten bedraagt maximaal 90 procent van de subsidie. De laatste 10 procent van het subsidiebedrag wordt pas na afsluiting en bij vaststelling van het project uitbetaald. Houd er rekening mee dat als uw project subsidie krijgt, u aan een aantal verplichtingen moet voldoen. De belangrijkste zijn: U houdt een adequate projectadministratie bij, inclusief sluitende urenadministratie (ook voor machines of apparatuur die niet uitsluitend zijn aangeschaft voor het project). U voert het project uit volgens het projectplan en conform de bepalingen in de beschikking. Voor eventuele wijzigingen in de uitvoering van het project vraagt u vooraf schriftelijk toestemming aan Agentschap NL. U zorgt voor adequate tenaamstelling en bescherming van intellectuele eigendomsrechten die uit het project voortvloeien. Vervreemding van intellectueel eigendomsrecht en andere rechten die uit het project voortvloeien, is niet toegestaan zonder voorafgaande schriftelijke ontheffing van Agentschap NL. Deze ontheffingsplicht geldt tot vijf jaar na afsluiting van het project. Ontbinding van de rechtspersoon of verplaatsing van de statutaire zetel naar het buitenland is niet toegestaan zonder voorafgaande schriftelijke ontheffing van Agentschap NL. Tijdens het project rapporteert u ieder jaar schriftelijk over de voortgang van het project. Het model van een voortgangsrapportage vindt u op Aan het einde van het project verstrekt u binnen dertien weken een eindverslag en een eindafrekening. Als een aanvrager of deelnemer meer dan subsidie ontvangt over zijn deel, dan moet hij een accountantsverklaring aanleveren. 9 Handleiding - Energie Onderzoek Subsidie Lange Termijn

10 Bijlage 1 Overzicht met alle speerpunten van het EOS-onderzoeksprogramma lange termijn onderzoek en korte termijn onderzoek en ontwikkeling. Speerpunt 1 Bioraffinage 2 Geïntegreerde concepten voor teelt, oogst en raffinage van aquatische biomassa 3 Beschikbaarheid, maatschappelijke aanvaardbaarheid, infrastructurele inpassing van biomassa 4 Brandstofcel PEMFC SOFC MFC 5 Waterstofproductie en geavanceerde conversie 6 Waterstofinfrastructuur: netwerken en opslag 7 Vergassing, gasreiniging, -conditionering en syngasproductie en -toepassing 8 Transport en distributie van energie (transitie en exploitatie van de energie-infrastructuur) 9 Zon PV: (multi)kristallijn-silicium PV-technologie 10 Zon PV: dunnefilm PV-technologie 11 Windconversie offshore (ontwerpkennis en netinpassing 6 GW tot 20 GW) 12 Elektriciteit en warmte uit biomassa 13 Membraanscheiding 14 Procesintensificatie 15 Warmtehuishouding in de industrie 16 Thermische behandelingsprocessen 17 Systeembenadering in de industrie 18 Integrale systemen en concepten voor nieuw te bouwen of te renoveren gebouwen, wijken of bedrijventerreinen 19 Innovatieve systemen en componenten 20 Elektrisch rijden en rijden op waterstof, biogas en hogere blends biobrandstoffen 21 C02-scheiding, transport en veilige opslag ondergronds 22 C02-afvang 23 Geavanceerde kolenconversie met C02-afscheiding 24 Aardgasconversie, gasturbinetechnologie Systeembenadering in de glastuinbouw, 25 inclusief warmtehuishouding Groene Grondstoffen Nieuw Gas Duurzame Elektriciteitsvoorziening Ketenefficiency Gebouwde Omgeving Duurzame Mobiliteit Carbon Capture and Storage Kas als Energiebron 10 Handleiding - Energie Onderzoek Subsidie Lange Termijn

11 Bijlage 2 MKB-toets MKB-definitie gebaseerd op EG-Verordening 70/2001 en Verordening 364/2004 Binnen de regeling EOS: Lange termijn krijgen MKB-ondernemingen extra aandacht. MKB-ondernemingen die deelnemen aan een onderzoeksproject (i.e. hun eigen projectaandeel betalen) krijgen een toeslag van 10 procent voor hun aandeel in de projectkosten voor industrieel onderzoek. Aan de hand van het schema hieronder kunt u zien of uw onderneming wordt aangemerkt als MKB-onderneming. 1. Heeft de aanvrager meer dan 250 medewerkers in dienst? ja nee 2. Bedraagt de jaaromzet meer dan 50 miljoen? of Bedraagt het balanstotaal meer dan 43 miljoen? nee ja Beschikken (geen MKB-er) 3. Is de aanvrager een verbonden onderneming (zie schema 2)? ja nee 4. Is de aanvrager een partner onderneming (zie schema 3)? nee ja Blijven de opgetelde waardes van de ondernemingen onder de bij 1 en 2 genoemde grenzen? ja nee MKB-er 11 Handleiding - Energie Onderzoek Subsidie Lange Termijn

12 Verklarende woordenlijst Aandachtsgebied Verzameling van onderling samenhangende onderzoeksterreinen. Deelnemer (mede-aanvrager) Een natuurlijke persoon of rechtspersoon neemt deel aan het samenwerkingsverband voor eigen kosten en risico en hanteert geen commerciële tarieven. Derden (subcontractant) Derden voeren een deel van het project uit in opdracht en op kosten van de aanvrager of een deelnemer. Met een derde kan een uitbestedingsovereenkomst gesloten worden. Fundamenteel onderzoek Onderzoek dat is gericht op het uitbreiden van de algemene wetenschappelijke en technische kennis, zonder industriële of commerciële doelstellingen. Groep Een groep is een economische eenheid waarin organisatorisch zijn verbonden: een natuurlijke persoon of privaatrechtelijke rechtspersoon, die direct of indirect: - meer dan de helft van het geplaatste kapitaal verschaft aan, - volledig aansprakelijk vennoot is van, of - overwegende zeggenschap heeft over een of meer rechtspersonen of vennootschappen, en laatst bedoelde rechtspersonen of vennootschappen. Industrieel onderzoek Het opdoen van nieuwe kennis met het doel die te gebruiken bij de ontwikkeling van nieuwe producten, processen of diensten of om bestaande producten, processen of diensten aanmerkelijk te verbeteren. Letter of intent Een door de buitenlandse partners ondertekende verklaring waarin de activiteiten beschreven worden die het bedrijf of instelling ten behoeve van het project zal uitvoeren. Maatschappij- en gedragswetenschappen Zie Gammawetenschappen Machtiging De aanvrager (penvoerder) moet door de Nederlandse deelnemers gemachtigd worden om de subsidieaanvraag in te dienen. De machtiging is in het deelnemersformulier opgenomen. Gammawetenschappen In Nederland en Vlaanderen houden gammawetenschappen zich bezig met maatschappij en gedrag. Tot deze wetenschappen behoren onder meer bestuurskunde, politicologie, communicatiewetenschappen, rechten, economie, bedrijfs- en organisatiekunde, sociologie, psychologie, pedagogiek, antropologie, gezondheidskunde, sociale geografie en planologie. Ook de milieukunde en de bestudering van klimaat-, veiligheids- en ontwerpvraagstukken, geschiedenis, theologie en filosofie kunnen een sociaal-wetenschappelijke insteek hebben. Kennisinstelling 1. Een in de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek genoemde instelling voor hoger onderwijs. 2. Een andere dan onder 1 bedoelde geheel of gedeeltelijk door de rijksoverheid gefinancierde onderzoeksinstelling die activiteiten verricht met als doel de algemene wetenschappelijke en technische kennis uit te breiden. 3. Een geheel of gedeeltelijk door een andere staat gefinancierde openbare instelling voor hoger onderwijs en een daaraan verbonden ziekenhuis gelijkwaardig aan een instelling respectievelijk academisch ziekenhuis als bedoeld onder Een geheel of gedeeltelijk door een andere staat gefinancierde onderzoeksinstelling die activiteiten verricht met als doel de algemene wetenschappelijke en technische kennis uit te breiden. 12 Handleiding - Energie Onderzoek Subsidie Lange Termijn

13 MKB-onderneming Onder een kleine of middelgrote onderneming in de zin van de verordening van de Europese Commissie van 12 januari 2001 inzake staatssteun voor kleine of middelgrote onderneming wordt verstaan een onderneming die: minder dan 250 werknemers heeft en een jaaromzet heeft van niet meer dan 50 miljoen óf een jaarlijks balanstotaal heeft van niet meer dan 43 miljoen, en niet voor 25 procent of meer van het kapitaal of van de stemrechten in handen is van één of meerdere ondernemingen die niet aan deze definitie voldoen, met uitzondering van openbare participatiemaatschappijen, van ondernemingen van risicokapitaal of van institutionele beleggers, indien deze individueel noch gezamenlijk in enig opzicht zeggenschap over de onderneming hebben (zie ook de MKB-toets). Ondernemer Een natuurlijke persoon of rechtspersoon (niet zijnde een rechtspersoon die krachtens publiekrecht is ingesteld) die een onderneming in stand houdt (niet zijnde een onderneming die bij regeling van de Minister van Economische Zaken is uitgesloten). Onderzoeksterrein Een verzameling van onderling samenhangende onderzoeksthema s. Onderzoeksthema (onderzoeksonderwerp) Een gespecialiseerd en afgebakend onderwerp of veld van onderzoek. Het ministerie van Economische Zaken heeft de onderzoeksthema s van Energie Onderzoek Subsidie: Lange Termijn vastgesteld na uitgebreid overleg met marktpartijen en kennisinstellingen in Nederland. De verschillende onderzoeksthema s zijn te vinden in bijlage 1. Per onderzoeksthema zijn doelstellingen en/of doorbraken geformuleerd, en wordt de richting van het onderzoek beschreven. De onderzoeksthema s zijn onderverdeeld in speerpunten. Penvoerder Eén van de deelnemers in een project dat uitgevoerd wordt door een samenwerkingsverband. De penvoerder dient mede namens de andere deelnemers de aanvraag in verzorgt de correspondentie en de rapportage. De penvoerder zorgt ook voor de verdeling van de subsidie over de deelnemers. Projectkosten Kosten die een subsidieontvanger na de indiening van de aanvraag heeft gemaakt en betaald en die noodzakelijk zijn en rechtstreeks aan de uitvoering van het samenwerkingsproject zijn toe te rekenen. De kosten bestaan uit: Loonkosten, waarbij de volgende methodieken worden geaccepteerd: 1. Integrale kostensystematiek 2. Loonkosten + 50 procent opslagsystematiek 3. Vast uurtarief van 35,00 Kosten van machines en apparatuur. Kosten van verbruikte materialen en hulpmiddelen. Aan derden verschuldigde kosten. Samenwerkingsproject Een voor Nederland nieuwe, planmatig activiteit, bestaande uit fundamenteel of industrieel onderzoek. Samenwerkingsverband Een verband dat bestaat uit ten minste twee niet in een groep verbonden natuurlijke personen of rechtspersonen, dat geen rechtspersoonlijkheid bezit. In een samenwerkingsverband kunnen, naast bijvoorbeeld een ondernemer, kennisinstituten deelnemen. Deze fungeren in dat geval als volwaardige partners in een samenwerkingsverband. Speerpunt De onderzoeksthema s van EOS Lange Termijn zijn onderverdeeld in speerpunten. Elk speerpunt is een onderzoeksgebied dat een grote bijdrage levert aan de duurzame energiehuishouding, en waarin Nederland een goede kennispositie heeft. Tender Periode waarin u een subsidieaanvraag kunt indienen. Uitbesteding Een relatie tussen de aanvrager, die een project voor eigen rekening en risico uitvoert, en een derde aan wie de aanvrager een deel van de activiteiten van dat project uitbesteedt. De aanvrager dient zelf werkzaamheden in het (samenwerkings)project uit te voeren. De aanvrager mag dan overigens niet met de derde in een groep, commanditaire vennootschap, vennootschap onder firma of een maatschap zijn verbonden. De uitbestedingsrelatie moet zijn vastgelegd in een overeenkomst tot uitbesteding. Uitbestedingsovereenkomst Bij uitbesteding van essentiële onderdelen van het project aan derden moet u een overeenkomst tot uitbesteding sluiten als u subsidie krijgt toegekend. Essentiële uitbestedingen zijn uitbestedingen die een belangrijke bijdrage leveren aan het slagen van het project. Ook uitbestedingen met een grote omvang (meer dan 10 procent) ten opzichte van het totale project vallen hieronder. Niet essentiële uitbestedingen worden bij de beoordeling van de samenwerking buiten beschouwing gelaten. 13 Handleiding - Energie Onderzoek Subsidie Lange Termijn

14 Dit is een publicatie van: Agentschap NL NL Energie en Klimaat Croeselaan 15 Postbus RE Utrecht T Agentschap NL februari 2010 Publicatie-nr. 2EOSL1001 Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld kan Agentschap NL geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten. Agentschap NL is een agentschap van het ministerie van Economische Zaken. Agentschap NL voert beleid uit voor diverse ministeries als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationaal. Agentschap NL is hét aanspreekpunt voor bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Voor informatie en advies, financiering, netwerken en wet- en regelgeving. De divisie NL Energie en Klimaat versterkt de samenleving door te werken aan de energie- en klimaatoplossingen van de toekomst.