Inkoop- en Aanbestedingsbeleid Waterschap Hollandse Delta

Transcriptie

1 Inkoop- en Aanbestedingsbeleid Waterschap Hollandse Delta Februari 2013

2 Voorwoord Waterschap Hollandse Delta stimuleert de verdere professionalisering van de inkoop- en aanbestedingspraktijk. Professionalisering van de aanbestedingspraktijk is niet alleen een kwestie van het naleven van (Europese) wetten en regels, maar ook van aanvullend beleid. Het doel van het aanvullend beleid is om richting te geven aan de aanbestedingspraktijk, een verdere professionalisering te ondersteunen en meer uniformiteit tussen waterschappen en andere overheidsinstellingen te bevorderen. In juni 2012 is door de VNG een Model Inkoop- en aanbestedingsbeleid vastgesteld dat in samenwerking met gemeenten en na consultatie van het bedrijfsleven tot stand is gekomen. Om efficiënt te werken en als overheid niet twee keer het wiel uit te vinden is dit model als uitgangspunt genomen voor een model inkoop- en aanbestedingsbeleid voor de waterschappen. Door zowel vanuit de VNG als vanuit de UvW een gelijk model als uitgangspunt nemen, zal de uniformiteit naar de markt toe bevorderd worden en zullen samenwerkingsmogelijkheden verruimt worden. Op enkele punten heeft de UvW toevoegingen gedaan aan het VNG model om het model (meer) geschikt te maken voor de inkooppraktijk van de waterschappen.. Verder beogen de waterschappen (net als de VNG) de volgende doelstellingen te bereiken met het model: - Op een goede en verantwoorde wijze inkopen en aanbesteden; - Aandacht te besteden aan de (verdere) professionalisering van de inkoop- en aanbestedingspraktijk in het licht van de doelmatigheid, rechtmatigheid en integriteit; - Niet alleen bijdragen aan mogelijke besparingen, maar tevens zichtbare verbeteringen van de kwaliteit van opdrachten realiseren; - Mogelijkheden om bij het aanbesteden van opdrachten een rol toe te bedelen aan de marktpartijen (bijvoorbeeld innovatief aanbesteden). Met dank aan de VNG voor het ter beschikking stellen van het model. 1

3 Inhoudsopgave Voorwoord... 1 Inleiding Definities Doelstellingen Juridische uitgangspunten Algemeen juridisch kader Uniforme documenten Algemene beginselen bij Inkoop Grensoverschrijdend belang Mandaat en volmacht Afwijkingsbevoegdheid Ethische en ideële uitgangspunten Integriteit Duurzaam inkopen Innovatie Economische uitgangspunten Product- en Marktanalyse Onafhankelijkheid en keuze voor de ondernemersrelatie Lokale economie en MKB Samenwerken Bepalen van de inkoopprocedure Raming en financiële budget Eerlijke mededinging en commerciële belangen Betalingsvoorwaarden Organisatorische uitgangspunten Inkoopproces Inkoop in de organisatie Risicomanagement Dossiervorming Contractmanagement

4 Inleiding Waterschap Hollandse Delta (WSHD) spant zich continu in voor een (verdere) professionalisering van de Inkoop- en aanbestedingspraktijk. In dit Inkoop- en aanbestedingsbeleid wordt het Inkoopproces inzichtelijk en transparant gemaakt door de doelstellingen, uitgangspunten en kaders te schetsen waarbinnen Inkoop bij WSHD plaatsvindt en moet worden gezien als toetsingskader. WSHD leeft daarbij een aantal centrale doelstellingen na (zie verder hoofdstuk 2). Aangezien Inkoop plaatsvindt in een dynamische omgeving, dient WSHD continu bezig te zijn met het verbeteren van de Inkoopprocessen. Dit beleid draagt bij aan het realiseren van de doelen van het algemeen beleid van WSHD Daarnaast gaat WSHD bij het inkopen van Werken, Leveringen of Diensten uit van: 1. Juridische uitgangspunten: hoe gaat WSHD om met de relevante regelgeving? (zie verder hoofdstuk 3); 2. Ethische en ideële uitgangspunten: hoe gaat WSHD om met de maatschappij en het milieu in haar Inkoopproces? (zie verder hoofdstuk 4); 3. Economische uitgangspunten: hoe gaat WSHD om met de markt en leveranciers? (zie verder hoofdstuk 5); 4. Organisatorische uitgangspunten: hoe koopt WSHD in? (zie verder hoofdstuk 6). 3

5 1 Definities In dit Inkoop- en aanbestedingsbeleid wordt verstaan onder: Contractant: Diensten: Inkoop: De in de Overeenkomst genoemde wederpartij van WSHD Diensten als bedoeld in artikel 1.1 Aanbestedingswet. Rechtshandelingen van WSHD gericht op de Verwerving van Werken, Leveringen of Diensten en die een of meerdere facturen van een Ondernemer met betrekking tot bedoelde Werken, Leveringen of Diensten tot gevolg hebben. Leveringen: Leveringen als bedoeld in artikel 1.1 Aanbestedingswet. Offerte: Een aanbod in de zin van het Burgerlijk Wetboek. Offerteaanvraag: Een enkelvoudige of meervoudige aanvraag van WSHD voor te verrichten prestaties of een (Europese) aanbesteding conform de Aanbestedingswet en de Europese aanbestedingsrichtlijnen 2004/17/EG en 2004/18/EG. Ondernemer: Werken: WSHD : Een aannemer, een leverancier of een dienstverlener. Werken als bedoeld in artikel 1.1 Aanbestedingswet. Waterschap Hollandse Delta 4

6 2. Doelstellingen WSHD wil met dit Inkoop- en aanbestedingsbeleid de volgende doelstellingen realiseren: a. Rechtmatig en doelmatig inkopen zodat gemeenschapsgelden op controleerbare en verantwoorde wijze worden aangewend en besteed. WSHD leeft daartoe bestaande wet- en regelgeving en de bepalingen van het Inkoop- en aanbestedingsbeleid na. Daarnaast koopt WSHD efficiënt en effectief in. De inspanningen en uitgaven moeten daadwerkelijk bijdragen aan de realisatie van het beoogde doel. De kosten staan in redelijke verhouding tot de opbrengsten en het beheersen en verlagen van de middelen staan centraal. WSHD houdt daarbij in het oog dat er voldoende toegang is voor Ondernemers tot opdrachten van WSHD b. Een integere, betrouwbare, zakelijke en professionele inkoper en opdrachtgever zijn. Professionaliteit houdt in dat op bewuste en zakelijke wijze wordt omgegaan met Inkoop. Continu wordt geïnvesteerd in inhoudelijke kennis over de in te kopen Werken, Leveringen en Diensten, de marktomstandigheden en de relevante weten regelgeving. Het streven naar professioneel opdrachtgeverschap komt tot uitdrukking in een betrokkenheid bij de inkoopambitie, slagvaardige besluitvorming, adequaat risicomanagement, vertrouwen in de Contractant en in wederzijds respect tussen WSHD en de Contractant. WSHD spant zich in om alle inlichtingen en gegevens te verstrekken aan de Ondernemer voor zover die nodig zijn in het kader van het inkoopproces. c. Inkopen tegen de meest optimale (integrale) prijs kwaliteit verhouding. Bij het inkopen van Werken, Leveringen en Diensten kan WSHD ook interne en andere (externe) kosten betrekken in de afweging. Ook de kwaliteit van de te verwerven Werken, Leveringen en Diensten speelt een belangrijke rol. d. Een continue positieve bijdrage leveren aan het gehele prestatieniveau van WSHD. Inkoop moet ondersteunend zijn aan het gehele prestatieniveau van WSHD en daar direct en voortdurend aan bijdragen. De concrete doelstellingen van Inkoop zijn daarbij steeds rechtstreeks afgeleid van de doelstellingen van WSHD. e. WSHD stelt een administratieve lastenverlichting voor zowel zichzelf als voor Ondernemers voorop. Zowel WSHD als Ondernemers verrichten vele administratieve handelingen tijdens het Inkoopproces. WSHD verlicht deze lasten door bijvoorbeeld proportionele eisen en criteria te stellen en door een efficiënt Inkoopproces uit te voeren. Concreet kan WSHD hiertoe digitaal Inkopen (en aanbesteden). WSHD maakt zo veel mogelijk gebruik van de uniforme eigen verklaring. f. Dit Inkoop- en aanbestedingsbeleid draagt bij aan het realiseren van het algemene beleid van WSHD. Om deze doelstellingen te realiseren zijn juridische, ethische en ideële, economische en organisatorische uitgangspunten vastgelegd in dit Inkoop- en aanbestedingsbeleid. Deze uitgangspunten zijn in de volgende hoofdstukken uitgewerkt. 5

7 3. Juridische uitgangspunten 3.1 Algemeen juridisch kader WSHD leeft de relevante wet- en regelgeving na. Uitzonderingen op (Europese) wet- en regelgeving zullen door WSHD restrictief worden uitgelegd en toegepast om te voorkomen dat het toepassingsbereik van deze wet- en regelgeving wordt uitgehold. De voor het Inkoop- en aanbestedingsbeleid meest relevante wet- en regelgeving volgen uit: - Aanbestedingswet en bijbehorende AMvB (of opvolgende versies): dit nieuwe wettelijke kader implementeert de Europese Richtlijnen 2004/18/EG en 2004/17/EG en Richtlijn 2007/66/EG. - Europese wet- en regelgeving: wet- en regelgeving op het gebied van aanbesteden is afkomstig van de Europese Unie. De Aanbestedingsrichtlijnen vormen momenteel de belangrijkste basis. De interpretatie van deze Aanbestedingsrichtlijnen kan volgen uit Groenboeken, Interpretatieve Mededelingen etc. van de Europese Commissie. - Burgerlijk Wetboek: het wettelijke kader voor overeenkomsten. - Waterschapswet: het wettelijke kader voor waterschappen. - Algemene wet Bestuursrecht: het wettelijk kader voor de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. 3.2 Uniforme documenten WSHD streeft er naar om uniforme documenten te hanteren, tenzij een concreet geval dit niet toelaat. Uniformiteit in de uitvoering draagt eraan bij dat Ondernemers weten waar ze aan toe zijn en landelijk gezien niet steeds met verschillende procedureregelingen worden geconfronteerd. WSHD past bij betreffende inkopen in ieder geval toe: - Aanbestedingsreglement werken 2012 ( ARW 2012 ) of opvolgende versies; - Richtsnoeren Leveringen en Diensten van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie; - Uniforme klachtenregeling van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie; - Algemene Waterschapsinkoopvoorwaarden: - Gids Proportionaliteit; - De documenten uit de Inkooptool: de Inkooptool kent een verplichte toepassing binnen WSHD. Hierin zijn standaarddocumenten opgenomen voor alle soorten marktbenadering. De startnotitie en de nota van gunning dienen te worden ondertekend door een lid van de Directieraad. 3.3 Algemene beginselen bij Inkoop WSHD neemt bij overheidsopdrachten en concessieovereenkomsten boven de (Europese) drempelwaarden en bij overheidsopdrachten en concessieovereenkomsten onder de (Europese) drempelwaarden met een duidelijk grensoverschrijdend belang de volgende algemene beginselen van het aanbestedingsrecht in acht: - Gelijke behandeling: Gelijke omstandigheden mogen niet verschillend worden behandeld, tenzij dat verschil objectief gerechtvaardigd is. Ook verkapte of indirecte discriminatie is verboden. - Non-Discriminatie: Discriminatie op grond van nationaliteit mag niet. - Transparantie: De gevolgde procedure dient navolgbaar (en dus controleerbaar) te zijn. Dit is een logisch uitvloeisel van het beginsel van gelijke behandeling. Normaal zorgvuldige en oplettende inschrijvers moeten weten waar ze aan toe zijn. - Proportionaliteit (evenredigheid): De gestelde eisen, voorwaarden en criteria aan 6

8 de inschrijvers mogen niet onevenredig zijn in verhouding tot het voorwerp van de opdracht. WSHD past het beginsel van proportionaliteit toe bij de te stellen eisen, voorwaarden en criteria aan inschrijvers en inschrijvingen en met betrekking tot de contractvoorwaarden. - Wederzijdse erkenning: Diensten en goederen van ondernemingen uit andere lidstaten van de Europese Unie moeten worden toegelaten voor zover die Diensten en goederen op gelijkwaardige wijze kunnen voorzien in de behoeften van WSHD. WSHD neemt bij zijn inkopen de algemene beginselen van behoorlijk bestuur in acht, zoals het gelijkheidsbeginsel, motiveringsbeginsel, vertrouwensbeginsel. 3.4 Grensoverschrijdend belang Voorafgaand aan Inkoop vindt een objectieve toets plaats of sprake is van een duidelijk grensoverschrijdend belang. Bij overheidsopdrachten en concessieovereenkomsten met een duidelijk grensoverschrijdend belang past WSHD de algemene beginselen van het aanbestedingsrecht toe. Overheidsopdrachten en concessieovereenkomsten met een duidelijk grensoverschrijdend belang zijn overheidsopdrachten en concessieovereenkomsten waarbij buiten Nederland gevestigde Ondernemers interesse hebben of kunnen hebben. Dit kan blijken uit de uitgevoerde marktanalyse. Of een overheidsopdracht of een concessieovereenkomst een duidelijk grensoverschrijdend belang heeft, zal afhangen van verschillende omstandigheden, zoals de waarde van de opdracht, de aard van de opdracht en de plaats waar de opdracht moet worden uitgevoerd. Voor overheidsopdrachten of concessieovereenkomsten met een duidelijk grensoverschrijdend belang, zal WSHD een passende mate van openbaarheid in acht nemen. Dit vloeit voort uit het transparantiebeginsel. Een aankondiging van de te verstrekken opdracht zal WSHD op zijn website plaatsen en/of in andere gebruikelijke media. 3.5 Mandaat en volmacht Inkoop vindt plaats met inachtneming van de geldende mandaat- en volmachtregeling van WSHD. WSHD wil slechts gebonden zijn aan verbintenissen en verplichtingen op basis van rechtsgeldige besluitvorming en civielrechtelijke vertegenwoordiging. 3.6 Afwijkingsbevoegdheid In een aantal gevallen is het conform wetgeving mogelijk af te wijken van de wettelijke procedures. Bijvoorbeeld bij dwingende spoed als gevolg van gebeurtenissen die door de aanbestedende dienst niet konden worden voorzien en niet aan de aanbestedende dienst zijn te wijten. Voor overige afwijkingen van de vastgestelde procedures en/of wetgeving dient de budgethouder hiertoe een gegronde motivering te geven en hiervoor accordering te vragen aan het verantwoordelijk lid van de Directieraad of in het geval de Secretaris Directeur budgethouder is aan D&H. Dit dient te geschieden middels het afloopformulier aanbestedingen. Dit betekent echter niet dat hiermee de afwijking rechtmatig is. Het betreft in deze immers een afwijking van wetgeving. Afwijken van de Inkoopvoorwaarden of het van toepassing verklaren van voorwaarden van de wederpartij is alleen mogelijk met een mede-advies van Bestuurlijke en Juridische zaken, team JE. 7

9 4. Ethische en ideële uitgangspunten 4.1 Integriteit WSHD stelt bestuurlijke en ambtelijke integriteit voorop. De bestuurders en ambtenaren houden zich aan de vastgestelde gedragscodes. Zij handelen zakelijk en objectief, waardoor bijvoorbeeld belangenverstrengeling wordt voorkomen. WSHD wil enkel zaken doen met integere Ondernemers die zich niet bezighouden met criminele of illegale praktijken. Een toetsing van de integriteit van Ondernemers is bij Inkoop (en aanbesteding) in beginsel mogelijk, bijvoorbeeld door de toepassing van uitsluitingsgronden of het hanteren van de Gedragsverklaring Aanbesteden. Een van de middelen om de integriteit te borgen is het aanbrengen van functiescheiding. Tijdens het inkoop- c.q. aanbestedingsproces dient te volgende functiescheiding in acht te worden genomen: a. Inkoper: de functionaris (niet noodzakelijkerwijs een medewerker van BJ/TIS) die tijdens de aanbesteding (minimaal tot contractondertekening) als enige van WSHD in rechtstreeks contact staat met de leverancier, dienstverlener of aannemer aangaande de inkoop danwel aanbesteding; b. budgethouder: degene die verantwoordelijk is voor de doelmatige en doeltreffende aanwending van de aan hem toegewezen middelen; c. Beoordelingsteam: de functionarissen die de offertes beoordelen middels een scoreformulier. In het beoordelingsteam dienen minimaal de (gedelegeerd) budgethouder en een materiedeskundige zitting te nemen. De grootte van de projectgroep is afhankelijk van het aanbestedingsbedrag en de complexiteit van de aanbesteding maar bestaat bij Nationale en Europese aanbestedingen minimaal uit 3 personen, waaronder een medewerker van TIS. Om een juiste invulling te kunnen geven aan de functiescheiding (meer-ogen principe) betekent dit eveneens dat de budgethouder, na het doorlopen van een inkooptraject niet het contract ondertekent maar ter goedkeuring (verantwoording middels een nota van gunning) voorlegt aan een "hogere in rang". 4.2 Duurzaam inkopen a. Bij inkopen neemt WSHD milieuaspecten in acht. WSHD heeft een voorbeeldfunctie in het maatschappelijk verkeer. WSHD streeft er naar om in % duurzaam in te kopen. Duurzaam inkopen is het meenemen van sociale en milieuaspecten in het Inkoopproces. Dit komt o.a. tot uitdrukking door het volgende: - Bij de product- en marktanalyse inventariseert WSHD welke Werken, Leveringen of Diensten op het gebied van duurzaamheid op de markt worden aangeboden; voor Werken vind dit plaats in de voorontwerpfase. - In de aanbestedingsstukken (bijvoorbeeld in de selectie- en gunningscriteria) en in de te sluiten overeenkomst worden duurzaamheidscriteria opgenomen, of wordt deugdelijk gemotiveerd waarom er geen duurzaamheidscriteria voor de betreffende dienst/ levering/ werk van toepassing zijn. - WSHD kan kiezen om digitaal in te kopen (E-procurement, gebruik van etc.). - WSHD zal de aangeboden duurzame oplossingen monitoren. Op deze wijze kan hij een duurzame oplossing inbedden in de eigen organisatie van WSHD en zijn werkwijze. 8

10 b. Inkoop vindt op maatschappelijk verantwoorde wijze plaats. Hierbij spelen onderwerpen als arbeidsreïntegratie, arbeidsomstandigheden en indien passend social return. WSHD heeft oog voor de sociaal zwakkeren in de samenleving. Het stimuleert daarom waar mogelijk en doelmatig de participatie van arbeidsgehandicapten in het arbeidsproces. Daarnaast worden Werken, Leveringen en/of Diensten geweerd die onder niet aanvaardbare arbeidsomstandigheden (zoals kinderarbeid, dwangarbeid, discriminatie van werknemers, niet-betaling van leefbaar loon) tot stand komen of zijn gekomen. 4.3 Innovatie WSHD moedigt daar waar mogelijk innovatiegericht Inkopen (en aanbesteden) aan. Bij innovatiegericht Inkopen wordt gezocht naar een innovatieve oplossing of laat WSHD ruimte aan de Ondernemer om een innovatieve oplossing aan te bieden. Het kan bijvoorbeeld gaan om een volledig nieuwe innovatieve oplossing, maar ook om de verdere ontwikkeling van de eigenschappen van een bestaand product. 9

11 5. Economische uitgangspunten 5.1 Product- en Marktanalyse Inkoop vindt plaats op basis van een voorafgaande product- en marktanalyse, tenzij dit gelet op de waarde of de aard van de opdracht niet wordt gerechtvaardigd. WSHD acht het van belang om de markt te kennen door indien mogelijk een product en/of marktanalyse uit te voeren. Een productanalyse leidt tot inzicht in de aard van het product en de relevante markt(vorm). Een marktanalyse leidt tot het inzicht in de relevante markt(vorm), de Ondernemers die daarop opereren en hoe de markt- en mogelijke machtsverhoudingen zijn (bijvoorbeeld: kopers- of verkopersmarkt). Een marktconsultatie met Ondernemers kan onderdeel uitmaken van de marktanalyse. 5.2 Onafhankelijkheid en keuze voor de ondernemersrelatie WSHD acht een te grote afhankelijkheid van Ondernemers niet wenselijk. WSHD streeft naar onafhankelijkheid ten opzichte van Ondernemers (Contractanten) zowel tijdens als na de contractperiode. WSHD moet in beginsel vrij zijn in het maken van keuzes bij zijn Inkoop waaronder de keuze van Ondernemer(s) en Contractant(en), maar ook vanwege de naleving van de (Europese) wet- en regelgeving. Gedurende de contractperiode kan bij de Contractant afhankelijkheid ontstaan van WSHD door bijvoorbeeld de te behalen doelstellingen, resultaten, productontwikkelingen (innovatie) of het creëren van prikkels. WSHD kiest in dat geval voor de meest aangewezen ondernemersrelatie. De mate van (on)afhankelijkheid in een ondernemersrelatie wordt onder andere bepaald door de financiële waarde van de opdracht, switchkosten, mate van concurrentie in de sector (concentratiegraad) en beschikbaarheid van alternatieve Ondernemers. 5.3 Lokale economie en MKB WSHD heeft oog voor de lokale economie, zonder dat dit tot enigerlei vorm van discriminatie van Ondernemers leidt. In gevallen waar een enkelvoudig onderhandse Offerteaanvraag en/of een meervoudig onderhandse Offerteaanvraag volgens de geldende wet- en regelgeving is toegestaan, kan rekening worden gehouden met de lokale economie en lokale Ondernemers. Discriminatie moet daarbij worden voorkomen en WSHD moet niet onnodig regionale, nationale, Europese of mondiale kansen laten liggen. Local sourcing kan bijdragen aan de doelmatigheid van de Inkoop. WSHD heeft oog voor het midden- en kleinbedrijf (MKB). Uitgangspunt is dat alle Ondernemers gelijke kansen moeten krijgen. WSHD houdt echter bij zijn inkopen de mogelijkheden voor het midden- en kleinbedrijf in het oog. Dit kan WSHD doen door gebruik te maken van percelen in aanbestedingen, het toestaan van het aangaan van combinaties en onderaanneming, het verminderen van de lasten en het voorkomen van het hanteren van onnodig zware selectie- en gunningcriteria. 5.4 Samenwerken WSHD hanteert als uitgangspunt dat het oog heeft voor samenwerking bij inkopen. Dit geldt zowel voor samenwerken binnen de eigen organisatie als voor samenwerken met andere Waterschappen of aanbestedende diensten. Deze samenwerkingsverbanden m.b.t. de inkoopsamenwerking kunnen structureel zijn of incidenteel, maar hebben allen ten doel om door middel van samenwerking inkoopvoordelen voor alle waterschappen te realiseren. 5.5 Bepalen van de inkoopprocedure Bij het bepalen van de inkoopprocedure hanteert WSHD de volgende methode: 10

12 WSHD zal met inachtneming van de Gids Proportionaliteit bij de onderstaande bedragen de volgende procedures hanteren, tenzij blijkt dat dit niet aansluit bij het type Inkoop en het karakter van de markt waarin de Ondernemers opereren. In dat laatste geval kan het WSHD ook kiezen voor een andere procedure, aangezien het voor bepaalde inkopen niet te kwantificeren is in een vast bedrag. (Bedragen zijn Werken Leveringen Diensten exclusief BTW) Enkelvoudig Tot Tot Tot Meervoudig Nationaal Europees Vanaf Vanaf Vanaf Enkelvoudig onderhandse Offerteaanvraag: WSHD vraagt minimaal aan één Ondernemer een Offerte. - Meervoudig onderhandse Offerteaanvraag: WSHD vraagt ten minste aan drie Ondernemers en ten hoogste aan vijf Ondernemers een Offerte en is in staat de keuze van de uitgenodigde ondernemers te motiveren, indien daartoe een verzoek komt. - Nationale aanbesteden: Onder de (Europese) drempelbedragen zal WSHD nationaal aanbesteden. WSHD zal voorafgaand aan de opdrachtverlening een aankondiging plaatsen. - Europees aanbesteden: Boven de (Europese) drempelbedragen zal WSHD in beginsel Europees aanbesteden, tenzij dit in een bepaald geval niet nodig is op grond van de geldende wet- en regelgeving. 5.6 Raming en financiële budget Inkoop vindt plaats op basis van een deugdelijke en objectieve voorafgaande schriftelijke raming van de overheidsopdracht of raamovereenkomst. De raming is ook van belang om de financiële haalbaarheid van de opdracht te bepalen. WSHD wil niet het risico lopen dat verplichtingen niet nagekomen kunnen worden. 5.7 Eerlijke mededinging en commerciële belangen WSHD bevordert eerlijke mededinging. De betrokken Ondernemers moeten een eerlijke kans krijgen om de opdracht gegund te krijgen. Door objectief, transparant en nondiscriminerend te handelen, bevordert WSHD een eerlijke mededinging. Dit zal bijdragen aan het in stand houden van een gezonde marktwerking (ook op de lange termijn). WSHD wenst geen Ondernemers te betrekken in zijn Inkoopproces die de mededinging vervalsen. 5.8 Betalingsvoorwaarden WSHD hanteert het principe dat er voor geen enkele inkoopopdracht of aanbesteding vooruitbetaling plaatsvindt. Tegenover een betaling moet te allen tijde een prestatie staan. Dit kan zijn in de vorm van materialen die beschikbaar komen, een gedeelte van een dienst dat is uitgevoerd, een gedeelte van een werk dat is uitgevoerd. Hierop is een beperkt aantal uitzonderingen mogelijk onder andere ten aanzien van onderhoudsabonnementen en softwarelicenties. WSHD betaalt niet middels automatische incasso s, behoudens in een zeer beperkt aantal uitzonderingsgevallen, zoals bij de voorschotten van elektriciteitsleveringen. Betaling in meerdere termijnen (gefaseerde betaling) Bij grotere projecten vindt er veelal gefaseerde betaling plaats, gekoppeld aan de afronding van gedeelten van het betreffende project. Ter afdekking van financiële risico s dient in dergelijke gevallen een bankgarantie te worden overlegd. Wanneer er gefaseerde betaling wordt overeengekomen is het 11

13 belangrijk dat er een schriftelijke overeenkomst aan te grondslag ligt, waarin duidelijk vastligt hoe de eigendoms- en de risico-overdracht geregeld zijn, alsmede aansprakelijkheid en risicoafdekking. WSHD hanteert een standaardformaat voor de bankgarantie die een leverancier aan WSHD moet overleggen. Dit wordt elektronisch aan de organisatie ter beschikking gesteld. 12

14 6. Organisatorische uitgangspunten 6.1 Inkoopproces Het inkoopproces bestaat uit verschillende fasen, startend vanaf het voortraject. Stap Fase Inkoopproces Toelichting 1. Voortraject: - Bepalen van inkoopbehoefte - Bepalen van het aanbod (bijv. via bedrijfskolom-, product- en marktanalyse - Raming en bepalen van het financiële budget - Keuze inkoopprocedure of aanbestedingsprocedure 2. Specificeren: - Opstellen van eisen en wensen - Omschrijven van de opdracht - Opstellen Offerteaanvraag 3. Selecteren - Eventuele voorselectie leveranciers - Bekendmaking opdracht via verzenden van de Offerteaanvraag, de website of TenderNed - Offertes evalueren - Nader onderhandelen (indien mogelijk op grond van aanbestedingsregelgeving) - Gunning aan winnende Inschrijver 4. Contracteren - Informeren afgewezen leveranciers - Tekenen (raam) overeenkomst met winnende Inschrijver (Contractant) - Registreren getekende overeenkomst 5. Bestellen - Uitvoeren van de opdracht - Eventueel met het doen van bestellingen 6. Bewaken - Bewaken termijnen - Controleren nakoming afgesproken prestaties - Tijdige betaling facturen 7. Nazorg - Beheren van de overeenkomst, bijvoorbeeld prijsindexeringen, looptijd - Evalueren overeenkomst met Contractant 6.2 Inkoop in de organisatie De inkoopfunctie bij WSHD is georganiseerd volgens het gecoördineerde model. In februari van elk jaar zal door TIS een inkoopscan worden gehouden op basis van de crediteurenadministratie van het vorig boekjaar. Hierdoor worden de gelijksoortige inkopen binnen WSHD inzichtelijk maar ook op welke wijze de uitgaven "in de markt dienen te worden gezet". TIS zal op basis van die scan een advies meerjareninkoopactieplan schrijven voor elke budgethouder. In november van elk jaar treedt TIS in overleg met elke budgethouder om de aanbestedingen voor het komende boekjaar vast te leggen in het jaarinkoopactieplan en dit ter besluitvorming voorleggen aan DR. Na vaststelling van het jaarinkoopactieplan vindt maandelijks rapportage plaats 13

15 aan DR door BJ/TIS ten aanzien van de status van de diverse inkoop- en aanbestedingstrajecten en de uiteindelijke resultaten die zijn behaald. WSHD stelt zich op als een moderne, integere en professionele opdrachtgever. WSHD maakt gebruik van alle relevantie aanbesteding- en inkoopvormen die beschikbaar zijn. De meervoudig onderhandse aanbestedingen worden gepubliceerd op de website van WSHD. Publicaties op Tenderned worden verzorgd door TIS De rol van TIS per type marktbenadering is als volgt: a. Leveringen en diensten tot : Budgethouder vraagt advies aan TIS op de startnotitie, de aanbestedingsstukken, de nota van inlichtingen, de nota van gunning, de afwijzings- en gunningsbrieven. Op verzoek van de budgethouder kan TIS het traject uitvoeren dan wel begeleiden. b. Werken tot : Budgethouder vraagt advies aan TIS op de startnotitie, de aanbestedingsstukken, de nota van inlichtingen, de nota van gunning, de afwijzings- en gunningsbrieven. Op verzoek van de budgethouder kan TIS het traject uitvoeren dan wel begeleiden. c. Leveringen en diensten van tot ; Budgethouder vraagt advies aan TIS op de startnotitie, de aanbestedingsstukken, de nota van inlichtingen, de nota van gunning, de afwijzings- en gunningsbrieven. Indien een afgewezen leverancier om een toelichting vraagt is TIS aanwezig bij de afwijzingsgesprekken. TIS kan worden ingeschakeld voor de uitvoering dan wel begeleiding van het totale traject; d. Werken van tot ; Budgethouder vraagt advies aan TIS op de startnotitie, de aanbestedingsstukken, de nota van inlichtingen, de nota van gunning, de afwijzings- en gunningsbrieven. Indien een afgewezen leverancier om een toelichting vraagt is TIS aanwezig bij de afwijzingsgesprekken. TIS kan worden ingeschakeld voor de uitvoering dan wel begeleiding van het totale traject; e. Werken van tot : Budgethouder vraagt advies aan TIS op de startnotitie, de aanbestedingsstukken, de nota van inlichtingen, de nota van gunning, de afwijzings- en gunningsbrieven. Indien een afgewezen leverancier om een toelichting vraagt is TIS aanwezig bij de afwijzingsgesprekken.tis kan worden ingeschakeld voor de uitvoering dan wel begeleiding van het totale traject; f. Leveringen en diensten groter dan : Budgethouder vraagt advies aan TIS op de startnotitie, de aanbestedingsstukken, de nota van inlichtingen, de nota van gunning, de afwijzings- en gunningsbrieven. Indien een afgewezen leverancier om een toelichting vraagt is TIS aanwezig bij de afwijzingsgesprekken. TIS is procesbegeleider van de aanbesteding en draagt daarnaast zorg voor alle benodigde publicaties (bv Tenderned). g. Werken groter dan : Budgethouder vraagt advies aan TIS op de startnotitie, de aanbestedingsstukken, de nota van inlichtingen, de nota van gunning, de afwijzings- en gunningbrieven. Indien een afgewezen leverancier om een toelichting vraagt is TIS aanwezig bij de afwijzingsgesprekken. TIS is procesbegeleider van de aanbesteding en draagt daarnaast zorg voor alle benodigde publicaties (bv Tenderned). Negatief advies door TIS Indien door TIS een negatief advies wordt gegeven op of: - de startnotitie; - de aanbestedingsstukken; 14

16 - de nota('s) van inlichtingen; - de nota van gunning, dient de budgethouder dit ter besluitvorming voor te leggen aan het verantwoordelijk lid van de Directieraad. In het geval de Secretaris Directeur budgethouder is dient het ter besluitvorming voor te worden gelegd aan D&H. Dit dient te geschieden middels het afloopformulier. 6.3 Risicomanagement Bij elke inkoop of aanbesteding die WSHD uitvoert maar ook tijdens de uitvoering van de overeenkomst loopt WSHD risico's. Risico's die WSHD loopt bij het inkoopproces bij het niet conform uitvoeren van beleid of wetgeving zijn bijvoorbeeld: - geldelijke claims; - rechtszaken (gebod tot heraanbesteding e.d.); - gemis van marktwerking (hogere kosten) Risico's die WSHD loopt bij de uitvoering van de overeenkomst zijn bijvoorbeeld: - geldelijke claims; - risico van een non-conforme levering/uitvoering; - risico dat een levering/uitvoering niet kan worden afgerond wegens bijv. faillissement van de leverancier; - aansprakelijkheidsrisico s. Dit betekent dat zowel tijdens het inkoopproces als tijdens de uitvoering van de overeenkomst op gestructureerde wijze risico s in kaart dienen te worden gebracht door de budgethouder en maatregelen ter beheersing van de risico s worden genomen. Afhankelijk van de mate waarin een risico zich kan voordoen, dient dit adequaat te worden afgedekt. Hiervoor staan o.m. de volgende middelen ter beschikking: kredietverzekering, bankgarantie ( performance bond/guarantee bond), aansprakelijkheidsverzekering, regelen van tijdige eigendomsovergang. 6.4 Dossiervorming Tijdens het verloop van een inkooptraject (waarbinnen een aanbestedingstraject) wordt een veelheid aan documenten geproduceerd, zowel intern als extern, die voor het vormen van het dossier van belang zijn. Het is belangrijk dat dossiers van aanbestedingen en inkooptrajecten centraal te raadplegen zijn o.a. vanwege: - voldoen aan de archiefwet; - aan te kunnen tonen bij controles (door bijvoorbeeld controller of accountant) dat alles rechtmatig is verlopen; - maar ook voor het verdere contractmanagement. Daartoe wordt een centraal inkoopdossier aangelegd. De opdrachtgever is de verantwoordelijke voor het dossier (samenstelling, volledigheid aanlevering naar het centraal archief). 6.5 Contractmanagement In het kader van risicobeheersing en beheer van uitstaande verplichtingen is het van belang dat er registratie, beheer en evaluatie van contracten plaatsvindt. Ten aanzien van de contracten die te maken hebben met inkoop en aanbesteding is dit een verantwoordelijkheid van BJ/TIS. Contractmanagement (CLM) betreft de volgende activiteiten: a. centraal registreren van de contractgegevens ( leverancier, contractonderwerp, looptijd, opzegtermijn, waarde, interne betrokkenen) b. centraal bijhouden van de uitnutting; c. centraal bijhouden van de prijsontwikkelingen; d. centraal registreren van leveranciersprestaties ; e. centraal registreren van klachtafhandeling; f. centraal bijhouden en registreren van leveranciersevaluaties 15

17 Budgethouders dienen derhalve de volgende contracten voor registratie en beheer aan BJ/TIS aan te bieden: a. alle contracten met een stilzwijgende verlenging en; b. alle contracten met een looptijd 1 jaar waarvan de waarde Euro ,-; Dit betekent niet dat BJ/TIS het totale contractbeheer gaat overnemen van de budgethouders. BJ/TIS draagt enkel zorg voor de centrale registratie. De rol van BJ/TIS is als volgt: - Zorg dragen voor centrale registratie; - Laatste schakel in het escalatiemodel; - Advisering. 16