Gemeenten zijn vaak onbekwaam

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Gemeenten zijn vaak onbekwaam"

Transcriptie

1 WAT IEDERE HOTELIER MOET WETEN Een uitgave van Uitgeverij PS: bv JAARGANG 23 - NR.2 - APRIL Jaap Jongejan, Landgoed Zonheuvel De homo economicus verliest terrein Lange Jan Hotel, Amersfoort Je moet niet te opdringerig zijn Focus: Brandveiligheid Gemeenten zijn vaak onbekwaam Column Van Spronsen: Omzeil de OTA s Ontslagrecht Je kunt maar beter voor 1 juli personeel aannemen

2 LG BIEDT EEN DUURZAME TOTAALOPLOSSING VOOR DE HOTELBRANCHE Hospitality Solutions SOLAR KLIMAAT HOTELTV DIGITAL SIGNAGE LED LIGHTS LG KLIMAATSYSTEMEN ZORGEN VOOR EEN OPTIMAAL COMFORT Te koud, te warm en daarnaast zorgen om de hoge energiekosten van uw hotel? Dit is nu verleden tijd wanneer u kiest voor één van onze duurzame klimaatoplossingen. Onze systemen, die zowel kunnen koelen als verwarmen op hetzelfde moment, zorgen voor een optimaal comfort in iedere hotelkamer. Iedere kamer is individueel in te stellen op de gewenste temperatuur. Daarnaast behoren onze klimaatsystemen tot de zuinigste in de markt. In 2012 hebben wij maar liefst hotelkamers uitgerust met onze klimaat- en/of hotel TV-oplossingen. Maak nu direct vrijblijvend een afspraak via of neem contact op via [T]

3 COLOFON VOORWOORD INHOUD HOSPITALITY M A N A G E M E N T WAT IEDERE HOTELIER MOET WETEN ISSN: HOSPITALITY MANAGEMENT Bezoek/postadres: Leijenseweg 111F 3721 BC Bilthoven tel. (030) fax (030) info@uitgeverijps.nl UITGEVER Paul Sprakel paul.sprakel@uitgeverijps.nl HOOFDREDACTEUR A.I. Jason van de Veltmaete BUREAUREDACTIE redactie@uitgeverijps.nl REDACTIE Thijs Jacobs thijs.jacobs@uitgeverijps.nl AAN DEZE UITGAVE WERKTEN MEE: Sander Allegro, Marco van Bruggen, Charlotte Buijsman, Alex Dolphijn, Breghje van Eupen, Roland van Gessel, Ewout Hoogendoorn, Frank Lindner, Robert van de Rest, Hans van Spronsen, Myrtille Vromans, Karin van Zijtveld FOTOGRAFIE Odette Beekmans VORMGEVING BuroDaan grafische vormgeving, Markelo VOOR ABONNEMENTEN: tel. (030) Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Alle abonnementen zijn jaarabonnementen en worden automatisch verlengd, tenzij uiterlijk 2 maanden tevoren schriftelijk wordt opgezegd. De abonnementsprijs bedraagt 84,- excl. BTW (8 edities). Abonnementen buitenland: 109,- excl. BTW (8 edities). Abonnementsprijs vanaf 01/01/2014. COPYRIGHT Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enig andere wijze, in elke vorm, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De informatie in deze uitgave is met zorg samengesteld. Redactie en uitgever kunnen niet verantwoordelijk gehouden worden voor onverhoopte fouten of onjuistheden, noch voor onvolledigheid van de informatie. Zij aanvaarden geen aansprakelijkheid voor eventuele gevolgen. Indien u foto s of ander beeldmateriaal en teksten ten behoeve van publicatie naar ons toestuurt, verklaart u daarmee dat het ons vrijstaat zonder enige beperking tot publicatie daarvan over te gaan en dat er geen rechten van derden zijn die zich daartegen verzetten. In voorkomend geval zult u Uitgeverij PS: bv vrijwaren van alle aanspraken van derden. Hospitality Management is een uitgave van Uitgeverij PS: bv. JASON VAN DE VELTMAETE EINDREDACTEUR Continuïteit Daar heb je hem weer. Mocht dat de eerste gedachte zijn geweest bij het aanschouwen van mijn fotootje op deze plek, dan neem ik dat niemand kwalijk. Inderdaad heb ik een paar jaar geleden het hoofdredacteurschap en dus het voorwoord tabee gezegd, omdat ik, net als de filosoof Schopenhauer, van mening ben dat vrije tijd het hoogste goed is. Ik ben wel aangebleven als eindredacteur, en u hebt ongetwijfeld trouw de meestal door mij geschreven rubrieken Hotelketen en Hotelformule gelezen. Over dat laatste gesproken, voor deze editie heb ik een bezoek gebracht aan Landgoed Zonheuvel; de algemeen directeur is een ex-vakbondsman. Hij heeft het over de homo economicus, wiens tijdperk ten einde loopt, en over de dageraad waarin evenwicht, continuïteit en vertrouwen weer zullen opbloeien. Woorden naar mijn hart, maar dat terzijde. Mijn opvolger nu dus mijn voorganger is iets online gaan doen. Ook dat is de nieuwe tijd. Gedwongen door de overstap van Frank, zal ik tijdelijk weer optreden als hoofdredacteur; edoch, er ligt een sluw plan op tafel. De juni-editie zal verzorgd worden door een gast-hoofdredacteur: we hebben Caro van Eekelen (Accor) weten te strikken. Om u met haar te laten kennismaken, hebben we alvast in de rubriek Hotelier Privé de schijnwerpers op haar gericht. U zou natuurlijk ook in het archief kunnen duiken voor het lijvige artikel uit 2009 (nummer 5). Het toeval wil dat ik haar toen geïnterviewd heb. Ja, ook continuïteit is een hoog goed. Destijds vertelde Caro: Ik vind het leuk om uitdagingen aan te pakken, om te leren, om met teams te werken Gewoon de dingen lekker in beweging zetten. - Dat komt dus helemaal goed. "Daar heb je hem weer" Mijn voorwoord uit die editie droeg als kop: Vooruitkijken. We weten allemaal: de crisis duurde veel langer dan verwacht. Gelukkig zien we inmiddels tekenen van herstel, ook binnen de hotellerie. Uit het meest recente onderzoek van Horwath HTL bleek dat de bezettingsgraad van de drie-, vier- en vijfsterrenhotels in 2013 gestegen is van 66,7% naar 67,8%. Middels een persberichtje liet easyhotel mij weten dat hun tweesterrenconcept niet achterblijft: de nieuwe Rotterdamse vestiging noteerde in de opstartfase 61,5%; de verwachting voor het eerste jaar is 67%. Ik heb er vertrouwen in. Wist u dat Evenals in vorige jaren, de gemeenten zeer uiteenlopende tarieven toepassen voor vergunningen? Dat blijkt uit onderzoek van KHN. Zo kost het totale vergunningenpakket (Drank- en Horecawetvergunning, exploitatievergunning en terrasvergunning) in de duurste gemeente euro (Zaanstad); in de goedkoopste 28 euro (Het Bildt). 36 Hotelformule 16 Landgoed Zonheuvel Hotelrestaurant 36 Lange Jan Hotel Columns 04 Voorwoord 13 Ewout Hoogendoorn 23 Sander Allegro 34 Maarten van Opijnen 57 Hans van Spronsen Economie 06 Cijferwerk 06 Hotel & Economie 07 Hospitality Monitor 32 Internationaal Nieuws 54 Geld, Personeel & Financiën 16 Nieuw en Need to Know 34 Maarten van Opijnen over Arbeidsrecht Focus-artikelen 27 Hotel & banqueting 44 Interieur & renovatie Mensen 14 Hotelier Privé 50 Mensen 58 Personalia En verder Hotelnieuws in Beeld 13 Hotelplannen 22 Kort Nieuws 48 Sector Hotels 52 Kort Nieuws 56 Agenda 57 Gadgets & Gizmo s Hotelformule: Landgoed Zonheuvel De arbeidsvoorwaarden zijn altijd een afspiegeling van de arbeidsverhoudingen, weet Jaap Jongejan, algemeen directeur van Landgoed Zonheuvel. Deze man kan het weten, want hij was acht jaar lang voorzitter van CNV Vakmensen. Toen hij gevraagd werd voor zijn huidige functie, luidde zijn antwoord: Akkoord, maar ik word geen hotelbaas. Ik wil hier bouwen aan het Huis voor Arbeidsverhoudingen. 36 Hotelrestaurant: Lange Jan Hotel In het historische centrum van Amersfoort vind je de Onze-Lieve-Vrouwetoren. Daarnaast staat het Lange Jan Hotel. Een monumentaal pand zonder traditionele ontvangstreceptie; de hotelgasten worden ontvangen in de Long John s pub. Een hotel en een pub; het is een opmerkelijke combinatie. 44 Brandveiligheid, Bouwbesluit en Regelgeving Het Bouwbesluit had de regelgeving omtrent bouw, verbouw en renovatie makkelijker moeten maken. Dat is niet gelukt, getuige de vele vragen van hoteliers. Met name brandveiligheid is een aspect waarbij gemeenten en brandweer nog weleens aanvullende eisen op tafel leggen; vaak onzinnige eisen, zo blijkt. POPULAIR ONLINE Sandton onder vuur Nederlandse hotelmarkt groeit Caro van Eekelen hoofdredacteur Hospitality Management Gratis ontbijt verleidt gast het meest Obama krijgt hotelrekening: 1,1 miljoen Exclusief: Roegier Braakman reageert Franse minister vindt diner walgelijk 04 HOSPITALITY MANAGEMENT NR HOSPITALITY MANAGEMENT NR

4 HOTEL & ECONOMIE HOTEL & ECONOMIE TOPPER Hospitality Management houdt bij welke hotels van eigenaar, keten of hotelgroep wisselen. Elke editie presenteren we de meest in het oog springende mutaties binnen de levendige hotelmarkt. Actuele overnames vindt u op www. hospitality-management.nl GEOPEND/GERENOVEERD Amrâth Hotels Na een grondige verbouwing is het interieur van Amrâth Hotel DuCasque in Maastricht geheel gerestyled. General manager Guido Franssen: Met de voltooiing van deze renovatie beschikt Maastricht wederom over een schitterend vernieuwd hotel in de kenmerkende Art-Deco stijl. Het meubilair in de hotelkamers is volledig vernieuwd. Bovendien: volledig nieuwe badkamers. Novotel Novotel Breda heeft haar compleet vernieuwde begane grond in gebruik genomen. Tijdens de renovatie, die ruim een maand heeft geduurd, zijn de receptie, de lobby en het restaurant vernieuwd. Ronald Slomp, general manager van het hotel: Deze grondige metamorfose geeft het hele team nieuwe energie. De nieuwe stijl is precies wat we voor ogen hadden. OVERNAMES Hotel Frederiksoord Hotel Frederiksoord, in het gelijknamige Drentse plaatsje, gaat verder onder een nieuwe exploitant. Na een aantal jaren met wisselende uitbaters zijn er nieuwe hoteliers gevonden die de kar willen trekken: Marcel en Ginie Vos. Het stel was eerder verantwoordelijk voor restaurant t Kraantje in Zwartsluis. Eigenaar van het pand is en blijft de Maatschappij van Weldadigheid. FAILLIET Hotel Woodbrooke Hotel Woodbrooke in Barchem is failliet. De werkmaatschappij die het hotel en de gebouwen exploiteert heeft het bankroet zelf aangevraagd. Vereniging Woodbrookers Barchem blijft eigenaar Cijfers van de panden en de grond. Het hotel met 30 kamers op driesterrenniveau had een te lage bezettingsgraad. Ook waren de kosten van het hotel te hoog en genereerde het minder inkomsten dan verwacht. (Woodbrooke werd besproken in Hospitality Management; 2012, nummer 3.) BRANDING Princess Hotel Collection Full House Hospitality Management lanceert per 1 juli een nieuwe hotelformule, genaamd Princess Hotel Collection (PHC). De huidige portfolio van FHHM, bestaande uit de hotels Golden Tulip Loosdrecht,Golden Tulip Amersfoort, Golden Tulip Epe, Golden Tulip de Wipselberg, Golden Tulip Victoria, Best Western Grand Hotel Karel V heeft liter van het eigen bier KV gebrouwd >> Dit jaar bestaat horecavakbeurs BBB 60 jaar >> In 2013 deden toeristen Nederland aan, voor dit jaar wordt een groei van 2% verwacht >> De Amsterdamse Hotelnacht trok belangstellenden, personen bleven slapen in de deelnemende hotels >> Het aantal ouderen van 55+ dat op vakantie gaat, is tussen 2002 en 2012 gestegen van 2,8 naar 3,5 miljoen >> James Bond drinkt in de boeken van Ian Flemming 92 glazen drank per week, en op één dag zelfs 50. In Casino Royale raakt hij na 39 glazen gewond in een auto-ongeluk >> Een Amerikaan heeft een kreeft opgedoken van 9 kilo; normaal wegen de soortgenoten van deze kreeft maximaal 2,5 kilo. de Veluwe en Dorhout Mees, zal verder gaan onder de vleugels van het nieuwe hotelmerk dat inzet op prijstransparantie middels een all-in formule. Jan Roersma is de CEO en Tim Vissers is operationeel directeur van PHC. Autograph Collection Het in ontwikkeling zijnde vijfsterrenhotel in Breda wordt gebrand als Autograph Collection van Marriott International. Het hotel met 95 kamers moet in het vierde kwartaal van 2015 de deuren openen voor de eerste gasten. Golden Tulip Het vorig jaar geopende viersterrenhotel Golden Tulip Amsterdam West is sinds kort een van de vier hotels in Amsterdam die is opgenomen op de website van Zorghotels.eu. Op deze site kunnen minder valide personen zoeken naar accommodaties met zorg, of de mogelijkheid daartoe. Badhotel Bruin Het Badhotel Bruin op Vlieland gaat na negen jaar het restaurant een eigen naam geven. Bravoure heet het restaurant nu. Vorig jaar sloeg trad chef-kok Erik Tas aan; voormalig sous-chef van Parkheuvel. INTERNATIONAAL Relais & Châteaux De familie van Relais & Châteaux-adressen is uitgebreid met zes nieuwe huizen in vijf verschillende landen: Frankrijk, Zwitserland, Griekenland, India en China. Relais & Châteaux bestaat binnenkort 60 jaar. VOI Hotels De grootste touroperator van Italië, Alpitour, heeft aangekondigd dat alle hotels in haar divisie Alpitour Worldhotels & Resorts verder gaan onder de nieuwe naam VOI Hotels. VOI staat voor Vera Ospitalità Italiana (Echt Italiaans Gastheerschap). Het uitgangspunt is de wereldwijd populaire en authentieke Italiaanse lifestyle. De Nederlandse hotelier Arco Buijs is CEO van VOI Hotels. Triumph Hotels Een aantal boutique hotels in New York heeft zich verenigd in een nieuw opgericht hotelmerk: Triumph Hotels. De eerste zes aangesloten hotels zijn samen goed voor kamers en hebben een totale oppervlakte van ruim vierkante meter. Scandic Hotels Hotelketen Scandic neemt alle hotels van Rica Hotels over. De 72 hotels van Rica zullen worden getransformeerd naar Scandic hotels. In Noorwegen alleen gaat het al om 65 hotels. De overige zeven hotels liggen in Zweden. Een overnamebedrag is niet bekend gemaakt. Met deze deal stijgt de teller van Scandic naar 223 hotels. Topper Fletcher Hotels Hoe origineel kun je als hotelbedrijf voor de dag komen? Fletcher Hotels lanceerde onlangs een eigen versie van het bekende bordspel Monopoly. De speciale variant heeft geen straten meer, maar enkel hotels van de keten. In samenwerking met Fletcher Hotels is het gehele spel, inclusief de kanskaarten, aangepast. De teller van de hotelgroep staat al boven de 60, op het bordspel is plek voor 22 hotels. Er zijn duizend stuks van het spel gemaakt. Het verder durven denken dan een pen met logo, maakt Fletcher in deze editie van Hospitality Management tot Topper. HOSPITALITY MONITOR APRIL 2014 Eindelijk gaat alles omhoog Na een nog wat voorzichtige januarimaand, lijkt het herstel van de Nederlandse hotellerie in februari en maart goed te hebben ingezet; met ten opzichte van vorig jaar zowel een hogere bezettingsgraad als een gemiddelde kamerprijs. De vooruitzichten voor mei en de rest van het jaar zijn ook positief. Hospitality Monitor is een product van Horwath HTL. Deelnemende hotels ontvangen gedetailleerdere informatie van eigen benchmarkselecties. bron: OCC OCC OCC ARR ARR ARR RevPAR RevPAR RevPAR JANUARI FEBRUARI JANUARI JANUARI FEBRUARI MAART FEBRUARI APRILMAARTAPRILAPRIL JANUARI FEBRUARI JANUARI JANUARI FEBRUARI MAART FEBRUARI APRILMAARTAPRILAPRIL JANUARI FEBRUARI JANUARI JANUARI FEBRUARI MAART FEBRUARI APRILMAARTAPRILAPRIL OCC OCC OCC OCC OCC OCC ARR ARR 2013 ARR ARR ARR 2012 ARR RevPAR 2013 RevPAR RevPAR RevPAR 2012 RevPAR RevPAR Bij het vergelijken van de hotelbouwplancijfers over de afgelopen jaren viel één trend het meest op: de toename van het gemiddelde aantal kamers per plan. Hotelbouwplannen signaleert nieuwe plannen in een vroeg stadium en is dé bron voor leads. En nog voordelig ook! Wilt u meebouwen en geen bouwplan missen? Dan doen wij u graag een mooi aanbod. Meer weten of direct bestellen? Bel Thijs Jacobs: (030) Of mail: thijs.jacobs@uitgeverijps.nl 06 HOSPITALITY MANAGEMENT NR HOSPITALITY MANAGEMENT NR

5 Download nu GRATIS het PMS Overzicht 2014 Op (onder downloads ) De douchewc die eruitziet als een normaal toilet Een douchewc biedt gasten luxe en welzijn tijdens het verblijf Een douchewc is een toilet en bidet in één en zorgt naast ruimtebesparing ook voor luxe en verbluffende frisheid. De nieuwe Geberit AquaClean Sela douchewc reinigt het onderlichaam met een lichaamswarme, tedere en luchtige douchestraal welke geïntegreerd is in het toilet. Op het oog lijkt de AquaClean Sela een normaal toilet, echter met één druk op de knop komt de verborgen douchearm tevoorschijn en wordt het onderlichaam weldadig gereinigd met een warme waterstraal. Hotels, spa s en restaurants bieden hun gasten middels een douchewc een uniek gevoel van comfort, frisheid en luxe aan. Een ervaring die het welzijn van de gast onderstreept. Hygiëne in een nieuwe dimensie Geberit AquaClean Sela is ontworpen door de bekende Italiaanse architect en designer Matteo Thun en past dankzij de strakke, ongecompliceerde vormen in elke sanitaire ruimte. Met de ranke afstandsbediening of middels het subtiele zijpaneel van het toilet wordt de douchefunctie eenvoudig geactiveerd. De intensiteit van de waterstraal kan ingesteld worden en zorgt voor een aangename frisheid. Geberit investeert in uw hotelcomfort Geberit biedt hoteliers een uitzonderlijke samenwerking aan. Gaat u het comfort niveau van uw sanitair verhogen, dan is Geberit bereidt mee te investeren en uw hotel te promoten! Heeft u bijvoorbeeld interesse in Geberit AquaClean, dan kan onze bijdrage al snel 2.000,- bedragen. Neem voor meer informatie en voorwaarden contact op met Robin van den Brink, Sales Manager Geberit AquaClean, robin.vandenbrink@geberit.com of tel: +31 (0) Meer informatie over de Geberit AquaClean Sela en het reinigen met water is te vinden op Voor vragen over het plaatsen van de Geberit AquaClean in uw bedrijf neemt u contact op via of aquaclean.nl@geberit.com.

6 NIEUWS HOTEL IN BEELD Geen beperkingen In Hotel Okura Amsterdam is de Okura- Emma at Work award uitgereikt. Deze prijs gaat jaarlijks naar het bedrijf dat jongeren met een beperking de beste mogelijkheden geeft om de eerste stappen op het carrièrepad te zetten. Onder leiding van Hugo Heymans, voormalig directeur van het Emma Kinderziekenhuis/AMC en oprichter van Emma at Work, verkoos de jury PGGM tot winnaar. Wouter Bruggink en Annabel Bausch, die via Emma at Work werkervaring opdeden in de keuken van het Okura, lieten dagpresentator Freek de Jonge en Hugo Heymans zien hoe de diverse gerechten bereid worden. Emmy Stoel, general manager van Okura Amsterdam, was een van de juryleden. Het hotel ondersteunt de ambities van Emma at Work en heeft meerdere jongeren werkervaring laten opdoen in de verschillende keukens die het hotel heeft. 10 HOSPITALITY MANAGEMENT NR Foto: Photo Republic HOSPITALITY MANAGEMENT NR

7 HOTELPLANNEN COLUMN Nieuwe kamers voor The Dylan In twee maanden tijd transformeerde hotel The Dylan in Amsterdam 16 van de 40 kamers in de zogeheten Serendipity stijl. Voor het project werd de hulp ingeschakeld van de bekende Nederlandse interieurontwerper Remy Meijers. Hoge ramen benadrukken de ruimtelijkheid van de kamers en omlijsten het uitzicht over de prestigieuze Keizersgracht. Het gebruik van luxueuze stoffen en natuurlijke materialen, zoals de Wengé houten vloeren, brengen deze kamers tot leven. De gerenoveerde kamers kenmerken zich door een balans tussen modern design en historische waarde. Samenwerking René Bornmann, general manager van The Dylan, reageert vol trots: Ondanks ons ambitieuze tijdpad is het eindresultaat betoverend. Belangrijke factoren daarin waren de succesvolle samenwerking met de interieurarchitect, de gezamenlijke gedrevenheid en de focus op kwaliteit. In het Serendipity-gebouw kregen de twee Signatuur Suites een eigen karakter en benaming mee. Jacob van Campen gaf The Dylan eerder al zijn kenmerkende monumentale entreepoort. Als eerbetoon zijn deze Ondanks een ambitieus tijdpad, een betoverend eindresultaat twee suites, gelegen in het verlengde van deze poort, naar architect Jacob van Campen genoemd, bekend van onder meer het Paleis op de Dam. HM Drie hotels voor Aziaten op komst In Alkmaar hebben Chinese ondernemers het plan opgevat om een 120 kamers tellend hotel te laten verrijzen. Dat moet gebeuren op bedrijventerrein Overstad. Op die locatie wordt gebouwd aan de nieuwe JT bioscoop; het hotel moet aan de achterzijde komen. Dezelfde investeerders hebben het plan opgevat om eveneens hotels in Amsterdam Osdorp en Hoofddorp te bouwen. Saillant detail is, dat ieder hotel een karaokebar krijgt om aan de specifieke wensen van de Aziatische doelgroep te voldoen. HM Nieuw Novotel hotel in aanbouw Een karaokebar zal niet ontbreken In Hoofddorp is men begonnen met de bouw van het nieuwe Novotel hotel. Het hotel wordt ontwikkeld in opdracht van EFD Hotel partners/the Vincent Hotel Group. Het hotel ligt op korte afstand van het station van Hoofddorp. Het hotel gaat 314 kamers tellen en biedt faciliteiten zoals een fitnessruimte, een bar, conferentieruimtes en een restaurant. In de zomer van 2015 moet het hagelnieuwe hotel haar deuren openen. HM Niet alleen populair bij Aziaten; ook in Ierse pubs wordt druk meegezongen met karaoke. Foto: Hinnerk Rümenapf (CC) Hotel Toor tegen de vlakte In Alphen aan den Rijn wordt het voormalige hotel Toor naar alle waarschijnlijkheid in september afgebroken. Het pand - momenteel in gebruik als opvang voor arbeidsmigranten - staat bij het Alphense station. De gemeente wenst dat het daar verdwijnt. Op deze plek moet een appartementencomplex verrijzen. HM Sushi is en blijft geliefd. Van der Valk Tiel maakt sushi to go Van der Valk Hotel Tiel verlegt haar grenzen. Het concept Jenny s sushi bar zal extra omzet genereren. Gasten kunnen in het hotel genieten van sushi, maar inwoners van Tiel kunnen de delicatessen vanaf nu ook thuis laten bezorgen. Bij afhalen geldt een korting van maar liefst vijftig procent. Voor wie de deur niet uit wil, heeft het hotel een bezorgservice in het leven geroepen. Bovendien wordt de bezorging verzorgd met een milieuvriendelijke elektrische auto. Jenny s Sushi Bar heeft traditionele sushikoks in huis om de lekkerste Japanse gerechten te bereiden. Naast sushi is er ruime keuze uit andere bereidingen zoals sashimi, teppan en fingerfood hapjes. HM EWOUT G.HOOGENDOORN HORWATH HTL, CONSULTANTS TO HOTEL, TOURISM AND LEISURE Lente in de hotellerie De jaargetijden in de hotellerie gaan wat langzamer dan in de echte wereld. Na zo n vier of vijf winters is eindelijk de lente voorzichtig aangebroken. Niet zoals in de echte wereld waar we al in maart 21 graden en hoger hadden, maar toch zijn de eerste vriendelijke zonnestralen en (kleine) knopjes in de bomen waar te nemen. Na vier jaren van afnemende verwachtingen voor de hotelsector is eindelijk de kentering gekomen. Dat blijkt uit het jaarlijkse wereldwijde Sentiment Survey dat Horwath HTL ieder jaar in 50 landen uitvoert. 60% van de hoteliers in de Benelux verwacht in ieder geval een groei van de bezettingsgraad; 12% van hen verwacht zelfs een groei van meer dan 5%. Opvallender is dat 59% van de hoteliers ook verwacht dat de gemiddelde kamerprijs zal stijgen; waarvan 14% aangeeft meer dan 5% stijging te verwachten. Dat is bijzonder, omdat de breed gedragen verwachting in de markt was dat eerst alleen de bezettingsgraad zou herstellen. Vrijwel altijd werd erbij verteld dat de gemiddelde kamerprijzen niet meer zouden terugkomen. Het is ook nog niet gezegd dat het weer helemaal de goede kant op gaat, maar toch! Een interessante verandering in het sentiment is overigens ook dat de hoteliers wat hogere verwachtingen hebben van de markt in het algemeen dan van hun eigen hotel. In het verleden was dit meestal andersom: men Hoteliers zijn zelfs licht positief over het MICE segment had een hogere verwachting van het eigen hotel dan van de markt. Naar het inzicht van de hoteliers danken we deze ontwikkeling voornamelijk aan het herstel van zowel de lokale als de wereldwijde economie. Echter: het meest wordt gerekend op de groei van het lokale toerisme. Minder dan 5% verwacht een negatieve impact, dus 95% is positief of neutraal! Niet ingewikkeld om te raden is, dat als meest negatief beïnvloedende factor de snelle uitbreiding van het aantal kamers wordt genoemd. In het algemeen is het natuurlijk zo dat een hotelier altijd zal vinden dat het aantal kamers dat zijn hotel uitbreidt nét nog erbij kan, maar dat ieder ander initiatief toch eigenlijk te veel is voor de markt. Toch, als we kijken naar Amsterdam en Rotterdam, moeten we vanaf de zijkant wel concluderen dat het aantal kamers echt erg snel is gegroeid. Het is niet gezegd dat de markt die niet zal kunnen opnemen, maar het zal jaren vergen voor het evenwicht weer is hersteld. De verwachtingen van hoteliers in de Benelux zijn een tikje positiever dan in de rest van Europa. Zelfs over het MICE segment, toch lange tijd de boosdoener met betrekking tot de terugloop in bezettingsgraad en kamerprijs, zijn de hoteliers licht positief. Een mooie lente in de hotellerie; wat zal de zomer brengen? 12 HOSPITALITY MANAGEMENT NR HOSPITALITY MANAGEMENT NR

8 HOTELIER PRIVÉ CARO VAN EEKELEN Elke editie vraagt Hospitality Management een hotelier het hemd van het lijf middels vragen uit de beroemde questionnaire van Marcel Proust. Dit keer: Caro van Eekelen, chief operating officer Hotel Services Benelux bij Accor. Zij zal onze gast-hoofdredacteur zijn voor de juni-editie van Hospitality Management. Caro van Eekelen Wat is uw huidige gemoedstoestand? Ik voel me zonnig. Ik ben erg blij met mijn nieuwe Benelux-verantwoordelijkheid; dat inspireert enorm. Daarbij helpt het natuurlijk dat we richting het zomerseizoen gaan. Ik houd van de lange dagen. s Ochtends al vroeg licht, genieten van de zon en van lange zomeravonden Heerlijk. Aan wat voor mensen ergert u zich? Mensen die verandering tegen willen gaan, of niet oplossingsgericht zijn. Ik kom ze regelmatig tegen: mensen die altijd ja, maar zeggen. Of nog veel erger: dat denken en niet zeggen. Ik kan daar niet zo veel mee. Wat is uw grootste succes? Het feit dat ik een mooie carrière heb kunnen opbouwen in Frankrijk en Nederland en het mij gelukt is dit altijd goed te combineren met het gezinsleven. Hard werken, het spel stevig spelen én plezier hebben; die combinatie is in de praktijk soms best lastig, maar als het je dan lukt, geniet je er dubbel van. Dit vak vraagt veel van een mens. Gelukkig ben ik gezegend met een goed stel hersens en veel energie. Dat is volgens mij echt onontbeerlijk voor succes. Wat is uw favoriete bezigheid? Koken. Ik sta grtaag in de keuken. Na 17 jaar rond Parijs gewoond te hebben, ben ik uiteraard verknocht aan de Franse cuisine, maar ik gebruik ook recepten van Jamie Oliver. Ik vind het heerlijk om thuis in de open keuken dingen uit te proberen, samen met mijn dochters. Ik kan overigens even goed s avonds neerploffen op de bank met een glas wijn en een paar kranten, en dan wordfeud spelen. Heerlijk niets doen zit niet in de Hollandse volksaard, maar wel in die van mij. Waar schaamt u zich voor? Ik schaam me zelden. Ik kan me ook niet herinneren wanneer ik mij voor het laatst echt schaamde. Wat ik wel zie, is dat in deze tijd een vergrootglas op andermans functioneren ligt. Fouten maken is verboden, zo lijkt het. Op het werk en op school- daar zit veel verborgen schaamte. Fouten maken mag van mij, zolang je er maar van leert. Wat is uw grootste mislukking? Ik was echt niet goed in talen, had een echte talendeuk; altijd bijlessen, maar niets hielp. Ik was mij hier heel sterk van bewust toen ik naar de hogere hotelschool ging en stage wilde lopen in het buitenland. Ik kon alleen naar Aruba, omdat daar Nederlands wordt gesproken. Daar aangekomen moest ik samenwerken met een Engelstalige Canadese. Omdat ik echt van haar wilde leren, sprak ik binnen korte tijd behoorlijk Engels. Toen ik niet lang daarna gevraagd werd om naar Parijs te gaan voor een hotelopening, dacht ik: Dan leer ik mijn Frans ook wel. Dat bleek iets langer te duren, maar twee jaar later werd ik gebeld door Disneyland Parijs of ik de opening wilde doen. Zij wilden mij echt graag hebben omdat ik Frans en Engels sprak. Tegen wie kijkt u het meeste op? Christine Lagarde, de eerste vrouwelijke directeur van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Ik heb haar een keer ontmoet. Veel bewondering heb ik voor deze vrouw met een overvolle baan en dito agenda. In haar vrije uurtjes maakt zij zich ook nog hard voor diversiteit. Petje af. Wat is uw definitie van geluk? Gelukkig zijn is voor mij het moment waarop alles samenvalt. Misschien wat cryptisch, maar geluksgevoel laat zich niet makkelijk vangen. Ik kan enorm genieten wanneer we als team iets moois hebben bereikt, maar evengoed als ik in goed gezelschap met een goed glas wijn op een terras aan zee zit, en de zon schijnt. Geluk kan voor mij in grote en kleine dingen zitten. Van wie heeft u het meest geleerd? Leren doe je van iedereen en alles. Bij elke ontmoeting leer ik wel, ongeacht of het zakelijk of privé is. Ik ben van mening dat er - zolang je ervoor open staat - altijd iets te leren valt. Zolang je maar nieuwsgierig bent en blijft. Hoe dapper bent u? Ik heb wel veel lef. Ik zal niet zomaar mijn leven riskeren, maar ik sta absoluut mijn mannetje. Ik ben ook niet snel bang. Ik leer mijn dochters ook om dapper te zijn. Met lef bereik je meer. Wanneer was u het gelukkigst? Ik geloof niet dat er één moment uitspringt. Die momenten komen en gaan. Deze week was ik bijvoorbeeld erg gelukkig toen mijn dochter vertelde dat ze toegelaten is tot de studie vliegtuigbouwkunde in Delft. Ik ben apetrots en vind haar heel stoer. We zijn het meteen gaan vieren. Dat zijn momenten om te onthouden. Wat is de beste plek om te wonen? Ik heb op best veel plekken in de wereld gewoond, maar ben heel blij met mijn huidige plekje in Bergen (Noord-Holland): de combinatie van zon, zee, strand en cultuur zorgt voor een continue vakantiegevoel, ook in de winter. Veel plaatsen aan de Hollandse kust zijn toch vooral ingericht op het zomerseizoen, en in de winter uitgestorven. Bergen is het hele jaar leuk. Wat is uw grootste zorg? Ik slaap erg goed, maar natuurlijk hoop je als moeder dat het altijd maar goed blijft gaan met je kinderen, familie en vrienden. Er is niets belangrijker dan dat. HM 14 HOSPITALITY MANAGEMENT NR HOSPITALITY MANAGEMENT NR

9 HOTELFORMULE LANDGOED ZONHEUVEL, DOORN Wij verbinden het oude met het nieuwe Steeds meer: de wereld is leven! Landgoed Zonheuvel Kaapse Bossen, Utrechtse Heuvelrug 47 hectare bos Maarten Maartenshuis Hotelkamers: 110 Vergaderzalen: 33 Congreszaal (max. 500 gasten) Lodges Restaurant Fleuri Café Kronkels Sauna en Turks stoombad Terras aan een vijver Flexibele werkruimtes voor ZZP ers Outdoor & Events Green Key Goud Zó veel verdienen schrijvers niet! Die gedachte zal bij menigeen opgekomen zijn zodra het Maarten Maartenshuis op het netvlies verscheen. Immers: de schrijver Jozua Schwartz heeft dat landhuis laten bouwen. Hij schreef onder het pseudoniem Maarten Maartens; weinigen zullen van hem gehoord hebben. Van de algemeen directeur die sinds augustus 2012 Landgoed Zonheuvel - inclusief het Maarten Maartenshuis - beheert, hebben ongetwijfeld velen gehoord: Jaap Jongejan was immers acht jaar lang voorzitter van CNV Vakmensen. Dit is niet zomaar een landgoed. Even terug in de geschiedenis. De schrijver wiens pseudoniem aan deze buitenplaats verbonden is, wist in 1889 gedaan te krijgen dat hij de naam van een van zijn overgrootmoeders aan de zijne mocht toevoegen; voortaan heette hij Van der Poorten Schwartz. Hij was overigens niet onbemiddeld, droeg twee academische titels, en trouwde met een vrouw uit een vermogende familie. Het buitenhuis werd in 1902 gebouwd. Een aantal vertrekken, waaronder de bibliotheek, is nagenoeg onveranderd/onaangetast gebleven tot op de dag van vandaag. Schwartz overleed ten tijde van de Eerste Wereldoorlog; zijn dochter Ada, die ongetrouwd bleef, overleed op het landgoed ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Zij maakte van Zonheuvel een conferentieoord en een centrum voor nationaal en internationaal jeugdwerk. Het SBI, een van de grootste opleidingsinstituten in Nederland, kocht Landgoed Zonheuvel in Arbeidsverhoudingen De stichting SBI is ooit opgericht door het CNV (Christelijk Nationaal Vakverbond), samen met christelijke werkgevers. Het doel: kaderleden opleiden met het geld dat door de overheid beschikbaar gesteld was. Het landgoed werd daartoe gekocht. Toen het opleiden van CNV-kaderleden op een lager pitje kwam te staan, richtte SBI zich TEKST - JASON VAN DE VELTMAETE in toenemende mate op het trainen en adviseren van medezeggenschapsraden en directies/hrm. Jaap Jongejan, de bijna twee jaar geleden aangetreden algemeen directeur van Landgoed Zonheuvel, heeft een visie: hij wil bouwen aan het Huis van Arbeidsverhoudingen. Arbeidsverhoudingen zijn de basis voor elke organisatie, beweert Jongejan met stelligheid. De arbeidsvoorwaarden zijn altijd een afspiegeling van de arbeidsverhoudingen. Organiseren in de BV Nederland betekent vernieuwen, aanpassen en leren binnen het kader van de arbeidsverhoudingen. Op dit terrein liefst op dit landgoed moeten politici, wetenschappers, werkgevers en werknemers elkaar zien te vinden. Hier bieden wij de ruimte voor dialoog. Daarin is uiteraard ook een plek voor HR en medezeggenschap. SBI (eigenaar van het landgoed en de gebouwen) bestaat uit twee bv s: SBI training & advies, en Zonheuvel (het horecagedeelte). Jongejan: Onze markt bestaat voor zo n tachtig procent uit maatschappelijke organisaties; een groot deel van onze activiteiten heeft nog steeds te maken met het opleiden en trainen van ondernemingsraden, maar de vraag naar twee- of driedaagse cursussen loopt terug: veel organisaties kiezen tegenwoordig voor blended learning, e-learning of learning on the job. Wij zijn ons dus meer gaan richten op congressen en seminars. Zonheuvel moet 16 HOSPITALITY MANAGEMENT NR HOSPITALITY MANAGEMENT NR

10 HOTELFORMULE LANDGOED ZONHEUVEL, DOORN dé ontmoetingsplek worden. Zo zijn we begonnen met het studiner : een samenspel van studeren en dineren. Daarin brengen wij vanuit onze visie een aantal partijen bij elkaar die aan de ronde tafel met elkaar gaan praten, eten en werken. Zo kan gewerkt worden aan de basis van elke arbeidsverhouding, te weten: vertrouwen. Wij denken dat daar in de post-crisistijd veel vraag naar is. Na het bezuinigen is dát de volgende stap. Duizend bloemen Congrescentra hebben het moeilijk gehad, de afgelopen jaren, maar Zonheuvel heeft de omzet netjes op niveau weten te houden. Dat heeft natuurlijk ook te maken met een paar belangrijke usp s: de locatie (bovenop een door wielrenners geliefde/ gevreesde col van de Utrechtse Heuvelrug), de historie Maar we zijn ook heel milieubewust bezig, benadrukt Jongejan. Dat gaat veel verder dan enkel het Green Key verhaal. Dit bedrijf is CO2-neutraal. Een jaar of drie geleden zagen we de toeloop met betrekking tot congressen wat minder worden. We hebben toen besloten om het hotel ook aantrekkelijk te maken voor gewone hotelgasten. Momenteel vormen zij vijftien tot twintig procent van het bestand. We hebben toen de kamers en gangen helemaal aangepast; allemaal binnen het People Planet Profit concept. Van de vloerbedekking tot het linnen tot het wc-water Het is allemaal fair trade en biologisch. We willen het oude met het nieuwe verbinden op een natuurlijke wijze. Dat stralen we uit. Veel mensen willen daarbij horen. Als voorzitter van CNV Vakmensen bestond het werkleven van Jongejan, naar eigen zeggen, uit kennis en kennissen. Dat komt goed uit, want het fenomeen netwerken is onlosmakelijk verbonden aan zijn nieuwe functie. Jongejan: Het AWVN de grootste partij die cao s afsluit zit hier met een groep vrijdenkers de agenda voor 2020 te bespreken. Op deze locatie, vergroeid met het oude, nadenken over het nieuwe. En het antwoord ligt eigenlijk in: hoe krijg je het natuurlijker georganiseerd. Volgens Jongejan is momenteel in de samenleving een omslag gaande: voorheen domineerde de homo economicus, maar diens levensvisie (de wereld is economie) verliest gestaag terrein aan de wereld is leven. Jongejan: Op steeds meer plekjes gaan duizend bloemen bloeien. Men zoekt naar evenwicht en continuïteit. Rheinländisch Het spreekt vanzelf dat de mooie gedachten van het SBI en van Jongejan in de praktijk worden gebracht binnen het bedrijf Landgoed Zonheuvel. We willen van de mensen die hier werken minstens een 8 krijgen. Als zij trots zijn op het bedrijf, behalen we ook wat betreft de bedrijfsresultaten een 8 of meer. Binnen de vakbond heb ik veel ervaring opgedaan met betrek- Jaap Jongejan Hij werkte 22 jaar voor de vakbond CNV, maar ooit is hij zijn werkzame leven begonnen als achttienjarige vakantiekracht in een hotel annex vakantiecentrum. Tot ergernis van mijn ouders wilde ik niet gaan studeren, vertelt hij. Maar ik heb wel alle hotel- en restaurantpapieren gehaald. Na ongeveer elf jaar horeca was ik het evenwel zat. Toen ben ik personeelsmanagement gaan studeren. Daarna bedrijfskunde. In 1990 begon Jongejan binnen de vakbond. Hij klom op tot voorzitter van CNV Vakmensen. Die functie heeft hij acht jaar bekleed. Toen was het mooi geweest. Je moet voor jezelf bepalen wat de uiterste houdbaarheidsdatum is. Jongejan was niet een vakbondsbestuurder die zijn hakken in het zand zette. Ik was altijd aan het zoeken naar perspectief, verklaart hij. Vasthouden aan zoals het vandaag is, betekent dat je morgen achterloopt. Jaap Jongejan is geboren in Hij is getrouwd en heeft twee dochters (25, 24). En een hond. Gevraagd naar een hobby, zegt hij dit: Alles wat te maken heeft met organiseren. Hij erkent onmiddellijk dat het een ietwat merkwaardige liefhebberij is. Gelukkig is hij ook gewoon een voetballiefhebber (Feyenoord), houdt hij van lezen, en is hij geïnteresseerd in de politiek. Net als vier jaar geleden treedt hij op als formateur voor het college van zijn woonplaats Wijk bij Duurstede. In het dorp Langbroek, behorend tot de gemeente Wijk bij Duurstede, ligt trouwens een straat die genoemd is naar de schrijver Maarten Maartens. Maar dat terzijde. Bouwen aan het Huis voor Arbeidsverhoudingen king tot organiseren. Daarin staat andersom denken voorop. Wij werken bijvoorbeeld niet met uitzendkrachten, maar vrijwel uitsluitend met mensen in vaste dienst. De afgelopen decennia is in Nederland het Anglo-Saksische model opgerukt, maar Jongejan is standvastig een voorstander van het Rheinländische model gebleven. Veiligheid, medezeggenschap en continuïteit voor de medewerkers dus. Jongejan: Het Rijnlanddenken is mij met de paplepel ingegoten binnen het CNV. Het gaat niet om de werkgever of de werknemer; mijn vertrekpunt is de mens. De mens die hier werkt staat centraal. We hebben hier een heel platte organisatie, waarin we van de werknemers verwachten dat ze flexibel zijn, zowel qua werkzaamheden als qua tijd. Dit levert uiteindelijk minder personele kosten op en tevredener klanten. Wij denken vanuit de christelijk-sociale traditie, en dat levert binnen de markt veel goodwill op. Het hotel Niet al de 110 hotelkamers van Landgoed Zonheuvel zijn (in de winter) geschikt voor gewone hotelgasten. Ze zijn te klein. De geringe ruimte is geen probleem voor congresgangers die de hele dag en avond bezig gehouden worden, maar menig leisuregast wil zich kunnen terugtrekken in een meer gerieflijke ruimte. De zakenman die hier vertoeft als deelnemer aan een congres, training of seminar gaat niet op zijn kamer zitten werken; dat is duidelijk. Maar de zakenman die op Zonheuvel overnacht omdat hij in de omgeving zaken wil doen? Die gedraagt zich nauwelijks anders dan de leisuregast, aldus Jongejan. Hij gaat met zijn laptop in de lobby of het restaurant zitten, of lekker buiten. De kamers zijn voorzien van kluisjes, maar eigenlijk wordt daar nooit naar geïnformeerd. Dat zal wel aan de gemoedelijke sfeer liggen. Landgoed Zonheuvel telt circa 55 medewerkers; zoals gezegd, nagenoeg allemaal in vaste dienst. Dat zij het naar hun zin hebben, blijkt wel uit het aanbod om zelf de gangen te gaan schilderen. Waarom zou je immers voor zo n simpele klus schilders inhuren? Outsourcing is sowieso een fremdwort voor dit hotel en congrescentrum. Een enkele keer mag een cateraar aantreden, maar zelfs de automatiseringsdeskundigen en de mannen van de technische dienst bevinden zich op het landgoed. ook inzake het verlenen van gastvrijheid staat Zonheuvel op zich: geen samenwerking binnen een groep of verband. De website van Landgoed Zonheuvel is natuurlijk belangrijk, maar minder essentieel voor de boekingen dan je zou denken. Heel veel klanten en gasten komen binnen via de mond-tot-mondreclame en het netwerk. Dat de directeur zelf daarin een centrale positie inneemt, dan wel de spilfunctie heeft, ligt voor de hand. Jongejan dankt aan zijn vakbondsverleden een indrukwekkend netwerk; bovendien houdt hij overal in den lande voordrachten over sociale innovatie en arbeidsverhoudingen. Hij is een van de oprichters van het Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie (NCSI). SBI Zoals reeds vermeld, is SBI eigenaar van het landgoed. In het bestuur zitten mensen die zich geen van allen onbetuigd hoeven te laten als het op netwerken aankomt. De voorzitter van het CNV is tevens voorzitter van het SBI-bestuur; zijn naam is Maurice 18 HOSPITALITY MANAGEMENT NR HOSPITALITY MANAGEMENT NR

11 HOTELFORMULE Men zoekt naar evenwicht en continuïteit Limmen. Hij is voormalig fractievoorzitter CDA van de Amsterdamse gemeenteraad. De wetenschap is vertegenwoordigd in de persoon van Aukje Nauta. Zij is bijzonder hoogleraar employability in werkrelaties aan de Universiteit van Amsterdam. Daarnaast is zij medeoprichter en partner van adviesbureau Factor Vijf en plaatsvervangend kroonlid van de SER. De vicevoorzitter is afkomstig van werkgeversorganisatie VNO-NCW; hij heet Jan-Willem van den Braak. Van 1977 tot begin 2013 was Van den Braak werkzaam voor VNO- NCW. Tevens was hij hoofd van de stafgroep Levensbeschouwing & Ondernemen. Louwe Dijkema, voorzitter van de Klankbordgroep Levensbeschouwing en Ondernemen van VNO-NCW, is al een aantal jaren verbonden aan het SBI als toezichthouder. Hij was directeur-eigenaar van Koninklijke Van Gorcum BV. De algemeen directeur van Koninklijke Ho- reca Nederland, Lodewijk van der Grinten, heeft eveneens zitting in het bestuur van SBI. Hotelbaas Toen Jaap Jongejan benaderd werd door het bestuur van SBI voor het directeurschap van Landgoed Zonheuvel, was zijn antwoord een beetje ambivalent. Ja, antwoordde hij, maar ik word geen hotelbaas. Ik word ook geen baas van de zeggenschapsorganisatie. Maar als we hier kunnen bouwen aan het Huis voor Arbeidsverhoudingen, wil ik mij daar graag voor inzetten. Het is een mooie uitdaging om dat goed in de markt te zetten. Anno 2014 spreekt toch ook een beetje de hotelier Jongejan : Ondertussen is natuurlijk iedere gast en iedere klant welkom. HM 20 HOSPITALITY MANAGEMENT NR

12 KORT NIEUWS COLUMN Swaziland bij het ontbijt Importeur Cerro Azul stelt Eswatini Kitchen aan u voor. Heerlijke fair trade-producten uit Swaziland. In de range zitten een ananasjam, sinaasappelmarmelade, mango chutney, chutney van gemengd fruit, en curry sauce medium. De producten zijn fair trade, 100% natuurlijk, zonder conserveringsmiddelen en kunstmatige geur-, kleur- en smaakstoffen. De producten zijn onder meer te koop bij de Wereldwinkel. De producten zijn HACCPgecertificeerd. CERRO AZUL, Zonder voegen en naden Het nieuwe oppervlak Dekton by Cosentino is ideaal voor binnen- en buitentoepassingen. Het is geschikt voor badkamers (wanden, vloeren, wastafelconsoles), keukenwerkbladen, wandbekleding, vloeren en meubels. Het grote formaat van de platen (324 x 127 cm) zorgt ervoor dat er architectonische oplossingen kunnen worden gerealiseerd zonder beperkingen, en zonder naden en voegen. Beschikbaar in verschillende afwerkingen en diverse kleuren. COSENTINO THE NETHERLANDS, Toilet zonder geurtjes Onaangename toiletgeuren zijn vervelend. Geberit heeft hiervoor het DuoFresh inbouwreservoir met koolstoffilter geïntroduceerd. Dit innovatieve toiletsysteem zit achter de muur verborgen en verwijdert onaangename geurtjes direct vanuit de toiletpot. Een knop op de bovenzijde van de bedieningsplaat Sigma40 activeert het zuiveringssysteem. Bij de Geberit DuoFresh is achter de bedieningsplaat onzichtbaar een houder geïntegreerd waar hygiënisch een stortbakblokje geplaatst kan worden. GEBERIT, Multimediale vergadertafel De Quarta van Avex is een unieke en innovatieve vergadertafel met geïntegreerde audiovisuele faciliteiten. In het hart van het meubel liggen beeldschermen, verzonken onder een clear vision geharde glasplaat. Daarmee wordt het delen van presentaties en documenten eenvoudig. Quarta zorgt voor meer interactie en tijdwinst tijdens het vergaderen. De tafel kan tevens worden uitgerust met volledig geïntegreerde videoconferencing. AVEX, AVEX INTERNATIONAL: Het is niet de muurloze badkamer, het is ook niet de o zo populaire hotelbar en het is evenmin de serene wellnessruimte die de schijnwerpers op zich gericht krijgt. We zijn beland in het tijdperk van de lobby, ofwel de hotelhal: de centrale plek waar de gast zijn eerste indruk op doet. Met het mantra de eerste indruk is de belangrijkste in gedachten, lijkt het een logische keuze om je te richten op het optimaliseren van deze plek. Je zou dan ook verwachten dat hoteliers al decennialang over elkaar heen buitelen met innovaties die betrekking hebben op de lobby, maar niets is minder waar. De meeste hotels komen niet verder dan waar ze vijftig jaar geleden waren: een ruimte met een verzameling zitjes, een waaierende plant, licht waarbij nauwelijks te lezen valt en een balie waar een administratief proces wordt afgerond. De enige algemene innovatie is de steeds vaker gratis verstrekte- WiFi. Trendsetters als het New Yorkse ACE hotel en CitizenM wisten het echter al langer: the lobby is the place to be. De hotelhal SANDER ALLEGRO ALLEGRO INN-OVATIONS, AMSTERDAM ALLEGRO@INN-OVATIONS.COM The Lobby De meeste hotels komen niet verder dan waar ze vijftig jaar geleden waren (dat woord klinkt een beetje kil) moet open, warm, eigentijds, huiselijk en vooral om met Obama te spreken gezellig zijn. Mensen willen elkaar daar ontmoeten. Het Amsterdamse Hotel V Nesplein ontwikkelde er een succesvol concept omheen, en ook in het eveneens hoofdstedelijke Conservatoriumhotel mag de lobby er zijn. Onlangs was ik in Dubai, de plek waar alles gemaakt is om patsers te imponeren, en waar alle sporen van de natuur en de menselijke maat zorgvuldig worden vermeden. Ik bezocht een aantal nieuwe hotels die stuk voor stuk indrukwekkend waren. Groot, groter, grootst is daar de regel; dat geldt dus ook voor de lobby s. Het is goed gelukt. Maar om nou te zeggen dat het er gezellig is Nou nee. Eén en al marmer, bij voorkeur aangelicht met backlights, en de ruimtes zijn er hoog en imponerend. Het is veel, maar aanzetten tot ontmoeten doet het niet. Als moderne West-Europeaan voel ik mij verloren in dat soort architectuur. Ik zie de huiselijke warmte veel meer zitten en denk dat ik daarin bij lange na niet de enige ben. Dus als u nog op zoek bent naar vernieuwing, denk dan eens aan de lobby. Een goed lobby-concept geeft karakter aan het hotel én kan een omzetbrenger zijn. Dat wordt dus lobbyen bij de eigenaar of het hoofdkantoor 22 HOSPITALITY MANAGEMENT NR HOSPITALITY MANAGEMENT NR

13 HOTELVASTGOED UPDATE 2013 Crisis voorbij? Stijging aantal hotelvastgoed transacties voor 4 e jaar op rij Uit de jaarlijkse update van de database van Invast Hotels, met ruim hotels in Nederland, zijn de hotelvastgoed transacties naar voren gekomen van het afgelopen jaar. In 2013 werd voor ruim 560 miljoen euro aan hotelvastgoed verkocht in Nederland. TEKST - BASTIAAN DRIESSEN, CARLA KEMPEN INVAST B.V. Het aantal hotelvastgoed transacties is hiermee weer gestegen in vergelijking met de voorgaande jaren en heeft nu voor een hoger transactievolume gezorgd dan in De gemiddelde prijs per kamer kwam uit op circa euro. Stijging van 16 procent De meeste grotere hoteltransacties hebben plaatsgevonden in Amsterdam. Het transactievolume buiten Amsterdam was in totaal circa 137,7 miljoen euro. De gemid- 24 HOSPITALITY MANAGEMENT NR delde transactieprijs per kamer in de rest van Nederland kwam in 2013 uit op euro per kamer. Ten opzichte van 2012 is dit een stijging van circa 16 procent. Opvallende transactie Er is 1 grote transactie geweest die een stempel heeft gedrukt op de kamerprijs voor overig Nederland; namelijk Crowne Plaza Maastricht met een prijs per kamer van circa euro. Zonder deze transactie zou het gemiddelde van overig Nederland een prijs per kamer opleveren van circa euro. In onderstaande tabel is ook nog een onderscheid gemaakt naar de kamerprijs per sterrensegment. Zowel in de rest van Nederland als in Amsterdam valt het op dat voor 1*- hotels in 2013 meer is betaald dan voor 2**-hotels. Nederland excl AMS Prijs per kamer NL gemiddeld ster sterren sterren sterren sterren - Bron: Invast Hotels Amsterdam Gem. prijs per kamer 2013 in Gem. prijs per kamer 2012 in Gem. prijs per kamer 2011 in Amsterdam 1 ster Amsterdam 2 sterren Amsterdam 3 sterren Amsterdam 4 sterren Amsterdam 5 sterren Amsterdam gemiddeld Bron: Invast Hotels Amsterdam: een markt apart Elk jaar vinden er in Amsterdam wel een of meerdere bijzondere transacties plaats die voor heel Amsterdam én heel Nederland de gemiddelde waarde beïnvloeden. Was het eerder het Amstel Hotel dat verkocht was, zo waren er vorig jaar een aantal bijzondere hotels verkocht met even bijzondere prijsniveaus. Het totale transactievolume in Amsterdam is in 2013 uitgekomen op circa 422,6 miljoen euro met een gemiddelde prijs per kamer van circa euro. Dit gemiddelde is hoog vanwege de transacties van onder meer de bijzondere hotels vermeld in het kader hieronder. Indien er een splitsing wordt gemaakt in sterrensegment, dan geeft dit het volgende beeld voor Amsterdam. Voor zowel het 2 sterren segment als het 4 sterren segment heeft slechts 1 transactie plaatsgevonden, vandaar de grote verschillen. Vooruitblik hotelvastgoed transacties 2014 Ook in 2014 zijn de nodige transacties te verwachten, zowel in Amsterdam als in de rest van Nederland. Enerzijds zijn deze transacties gedreven door de huidige economische situatie of de noodzaak voor herfinancieringen, maar ook door een natuurlijk proces van opvolging, en gezien het aantal huidige hotels dat in de verkoop staat. De verwachting is, dat het transactieniveau van 2013 geëvenaard zal worden. Mocht een van de grotere hotels verkocht worden, dan zal dit impact hebben op de totale omvang van het aantal hotelvastgoed transacties in Nederland. Bijzondere hotels NH Krasnapolsky Hotel*****, 468 kamers / 157 miljoen / ,- per kamer Pulitzer Hotel*****, 230 kamers / circa 58 miljoen / ,- per kamer Parkhotel Amsterdam****, 189 kamers / 75 miljoen / Koopsom niet officieel en niet afkomstig van Invast Rembrandt Classic***, 111 kamers / 25 miljoen / aandelen transactie Zonder Krasnapolsky, het Park Hotel en Roommate Hotel, zou de gemiddelde prijs per kamer in Amsterdam uitkomen op circa euro. BESTEL NU HET HM HOTELKETENOVERZICHT WAT IEDERE HOTELIER MOET WETEN Wat krijgt u? Welke ketens zijn actief in Nederland Hoeveel hotels zijn er aangesloten Wat is het adres En telefoonnummers Om hoeveel kamers gaat het Hebben ze ook zalen Waar zit het hoofdkantoor Et cetera Bestel nu via de webshop: Overzicht hotelketens 2014voorjaar overzicht hotelketens 2013 > Hotelketens.indd :19

14 HOTEL & BANQUETING Gastvrij met H-Line Hotels kunnen scoren met goede banqueting faciliteiten Ontmoeten blijft belangrijk Het assortiment van H-Line is een complete lijn van verzorgingsproducten en bijbehorende accessoires. Het huismerk H-Line, toegespitst op de behoeften van hotels en B&B, heeft een aansprekend design en een stijlvolle uniforme uitstraling. Hiermee creëert u het ultieme gevoel van gastvrijheid. TEKST - ANNEKE GILSING Vergaderen, een productpresentatie, een training Of een verjaardag, jubileum of huwelijk. Veel hotels halen een deel van de omzet uit dit soort bijeenkomsten. Hoewel de crisis met name de meerdaagse boekingen parten speelt, zien veel hoteliers ook weer licht aan het einde van de tunnel. Als je doet waar je goed in bent en je niet laat leiden door de waan van de dag, ga je het wel redden, is de algemene opinie. Wat speelt er verder in de markt van banqueting? Aan het woord Stephan Stokkermans (Huis ter Duin), Vivian ter Huurne (Het bruidsmeisje) en Jacqueline van Dusink (Ernst Sillem Hoeve). HM_02_14_adv.indd :41 Stephan Stokkermans: Schoenmaker blijf bij je leest zorgeloos genieten Gek genoeg zijn onze producten bijna onzichtbaar! Ze zijn er wel, maar vallen niet op. Want een haardroger of een veilig deurslot hoort toch thuis in elke hotelkamer... Hotek levert deze kwaliteitsproducten. Uw gasten kunnen zorgeloos genieten! Hotek is een full service hospitality leverancier voor innovatieve beveiliging en comfort oplossingen. Bekijk ons volledige aanbod op: De locatie, de faciliteiten, de service, de combinatie met kamers, de historie en de persoonlijke touch ; allemaal aspecten die Grand Hotel Huis ter Duin een perfecte plek maken voor bijeenkomsten. Deze opsomming komt van commercieel directeur Stephan Stokkermans. Hij ziet de crisis invloed hebben op de MICE-market, maar weet ook dat de gekozen strategie van Huis ter Duin vruchten afwerpt. Het is belangrijk dat je doet waar je goed in bent. Niet met alle winden meewaaien dus, maar focussen op je sterke kanten. Het Hollandse strand bij Noordwijk aan zee. Het bekende hotel Huis ter Duin rijst op langs het zandstrand. Het is een van de weinige vijfsterrenhotels die nog in particuliere handen zijn. Van oudsher ook een plek om bijeen te komen, om te vergaderen met collega s of relaties. Stokkermans: Wij zitten op een zeer centrale plek: twintig minuten van luchthaven Schiphol, een half uur van Amsterdam. Driehonderdvijftig parkeerplaatsen voor de deur. De zee als uitzicht. Hij ziet nog meer redenen waarom Grand Hotel Huis ter Duin bij de beste congreslocaties in Nederland hoort: Wij richten ons met name op de zakelijke markt, zowel internationaal als nationaal, maar we focussen binnen die markt wel op de meerdaagse bijeenkomsten. Natuurlijk omdat we zalen hebben, maar we kunnen daarnaast 250 hotelkamers aanbieden. Die combinatie is perfect. Er zijn in Nederland meer mooie en bijzondere locaties te vinden, maar dan ontbreekt vaak de overnachtingsmogelijkheid. Wij bieden dus met name arrangementen aan waarbij de combinatie vergaderen en overnachten verkocht wordt. In 85 procent van de gevallen blijven de congresgangers ook slapen. Faciliteiten up-to-date Het is, volgens Stokkermans, essentieel dat je als ondernemer blijft investeren in de locatie. Soms moet je dus anticyclische keuzes maken, zegt hij. Dat hebben wij gedaan, en dat loont. De faciliteiten moeten bijvoorbeeld altijd modern en eigentijds zijn. Gasten hebben hier de beschikking Adres Munnikenheiweg NE - Etten-Leur - Nederland T +31 (0) info@hotek.nl HOSPITALITY MANAGEMENT NR

15 FOCUS HOTEL & BANQUETING Banqueting is balanceren tussen grootschalig en persoonlijk over de nieuwste technische mogelijkheden. Maar ook de verlichting en de tapijten zijn state of the art. We zijn altijd aan het innoveren. Natuurlijk maakt de markt golfbewegingen; die kunnen voor onrust zorgen. Mijn advies is: Schoenmaker blijf bij je leest! Laat je niet meeslepen door de waan van de dag. Ik zie de markt op korte termijn niet wezenlijk veranderen. Communicatie is de basis voor zakendoen. Ontmoeten blijft belangrijk. Effectiviteit en efficiëntie van communicatie krijgt weliswaar steeds meer nadruk, maar elkaar zien en kunnen aankijken is nog steeds een belangrijk aspect. Een band smeden, de gunfactor aanspreken Dat werkt. Dus ik geloof zeker dat in dit segment nog groei mogelijk is. Persoonlijke benadering Huis ter Duin heeft negentien zalen die op allerlei manieren met elkaar gecombineerd kunnen worden. Daarnaast is er nog de Breakers Beach House, direct op het strand, waar ook particuliere bijeenkomsten een plek kunnen krijgen. De verhouding zakelijke- en privé banqueting-boekingen is 80/20. Als je praat over de totale omzet zakelijk/leisure is dat 65/35. Stokkermans: We begroeten vaak terugkerende gasten die zich aangesproken voelen door de locatie, het niveau van de dienstverlening en de persoonlijke benadering die we kiezen. Het vak van banqueting is altijd balanceren: het zoeken van het evenwicht tussen grootschalige efficiënte dienstverlening en de persoonlijke benadering. Grote aantallen mensen snel en goed bedienen en tegelijkertijd hoge kwaliteit bieden in de individuele servicebeleving. Dat is onze dagelijkse uitdaging. De overheid Toch ziet Stephan Stokkermans kleine beren op de weg. De bedreigingen liggen vooral in de politieke besluitvorming. Neem nou de NSS-top. Iedereen is lovend. Holland promotie in optima forma. Maar de investeringen die de overheid doet om zo n gebeurtenis mogelijk te maken, zijn minimaal. De branche moet het eigenlijk zelf regelen. Ik vind dat de overheid meer zou moet faciliteren. De NBTC bijvoorbeeld, wordt eerder gekort door Den Haag dan gestimuleerd. Terwijl congrestoerisme belangrijk is voor Nederland. Het is duurzaam en het levert rendement op. Bovendien is het maatschappelijk lonend. Daarbij heeft congrestoerisme ook nog eens een vliegwieleffect op vervolgbezoeken. Drie miljoen zakelijke bezoekers In 2012 bezochten in totaal zo n 12,2 miljoen buitenlandse bezoekers ons land. Van het aantal buitenlandse bezoekers hadden drie miljoen een zakelijke beweegreden. Hieronder vallen ruim twee miljoen individuele zakelijke reizigers en ruim bezoekers aan MICE evenementen (meetings, incentives, conferencing, exhibitions). Aanvullend kwamen hier ruim bezoekers voor meetings (corporate meetings, productintroducties, trainingen, et cetera). Per persoon wordt gemiddeld ongeveer 550 euro aan het verblijf uitgegeven. Circa bezoekers komen voor een internationaal congres naar Nederland. Deze bezoekers spenderen gemiddeld zo n 995 euro aan reis- en verblijfskosten. De meeste zakelijke bezoekers komen uit het Verenigd Koninkrijk: circa gasten. De Verenigde Staten nemen de tweede plek in ( ), België de derde ( ). Duitsland, onze grootste handelspartner, voorziet ons van minder zakelijke gasten: ruim gasten. Nederland is in 2012 internationaal gedaald als congresdestinatie. In 2012 waren er 178 internationale non-corporate congressen in Nederland. Dit betekent een daling van zes posities op de ranglijst ten opzichte van vorig jaar. In vergelijking met andere landen staat Nederland op de 17e plaats als internationaal congresland op de lijst van de UIA. Toekomstperspectief Nieuwe technologische ontwikkelingen, zoals videoconferenties en vergaderingen via livestream, hebben de internationale markt van zakelijk bijeenkomsten de afgelopen tien jaar in belangrijke mate beïnvloed, net als de economische onzekerheid in grote delen van de wereld en de veranderende perceptie en verwachting van de bezoekers aan zakelijke evenementen en bijeenkomsten. Totale economische waarde: Zakelijk: ruim miljoen MICE: ruim 560 miljoen Congressen: 195 miljoen Meetings: bijna 230 miljoen Bron: NBTC Vivian ter Huurne: Hoteliers laten kansen liggen Flexibiliteit is een vereiste Foto: Mon et Mine 28 HOSPITALITY MANAGEMENT NR Als beste weddingplanner van 2013 ontmoet Vivian ter Huurne heel veel aanstaande bruidsparen. De trouwlocatie uitzoeken is vaak het begin van het plannen van een bruiloft. Helaas voor hoteliers is een hotel niet altijd de eerst aangewezen plek. Hoe komt dat? Veel hoteliers zijn te star, beweert Vivian. Kijk buiten je grenzen en boor deze markt verder aan. Want hoteliers laten hier omzet liggen. De weddingplanner: Veel hotels richten zich primair op de zakelijke markt. Dat betekent vooral een comfortabele en praktische inrichting van de zalen. Dat spreekt veel bruidsparen niet aan. Tapijt op de vloer, functionele verlichting, comfortabele, niet mooi ogende stoelen. Veel uniformiteit en weinig eigen invulling. Bruidsparen kunnen zich moeilijk verplaatsten in hoe een ruimte zou kunnen zijn met de juiste aanpassingen. En veel hoteliers kunnen zich slecht verplaatsen in de wensen van een bruidspaar. Het gaat namelijk om details. Om een persoonlijke invulling. Bruidsparen willen geen standaard bruiloft. Iedereen zoekt iets bijzonders. Sfeer, persoonlijkheid en uniciteit komen in alle wensenlijstjes voor. Hoteliers zijn vaak star en roepen: Zo doen wij het altijd hier. Maar dat is niet de juiste benadering. Flexibiliteit is een vereiste als je de trouwbranche wilt binnenhalen. Houd er rekening mee dat bruidsparen meer aandacht en liefde nodig hebben dan een zakelijke klant. Bind mensen In een hotel heb je natuurlijk te maken met de geluidsgrens; dat is een beperking. Maar met creatieve oplossingen kom je een heel eind. Datzelfde geldt voor de wensen van het bruidspaar op het gebied van F&B. Er kan vaak veel meer dan in de folder staat. Vivian: Communiceer dat als hotelier. Dat er veel mogelijk is De klant is tenslotte koning! De gemiddelde Nederlandse bruiloft De weddingplanner: Vier Gouden Tips voor de hotelier Richt je niet alleen op de zakelijke markt, met betrekking tot sfeer en aankleding. Denk mee met het bruidspaar. Exclusief verhuren vergroot de markt. Wees creatief. (Ook op het gebied van F&B.) heeft 35 daggasten en 100 avondgasten. Die mensen heb je in ieder geval binnen. Wie weet komen zij op een ander moment terug om van de andere hotelvoorzieningen te genieten. Nederlandse bruidsparen wijken vaak uit naar België om daar een locatie exclusief af te huren, zodat de gasten ook allemaal kunnen blijven slapen. In Nederland willen veel hoteliers dat niet. Zij willen de reguliere hotelgasten niet teleurstellen. Maar misschien is dit toch een heroverweging waard. Weddingplanner cadeau Vivian heeft een exclusief contract met Hilton Hotels. Als het bruidspaar voor een bepaald budget een trouwerij boekt, krijgen zij een aantal uren haar diensten als weddingplanner cadeau. Afhankelijk van het bedrag dat zij willen besteden in een Hilton Hotel, nemen de uren waarvoor het Hilton het bruidsmeisje inhuurt toe. Dat is fijn voor het bruidspaar, zegt Vivian, maar ik kan als professional ook meekijken met de hotelier. Hoe kan een zaal minder zakelijk worden? Hoe kan een hotel beter inspelen op de individuele wensen van de klant? Want per slot van rekening wil het bruidspaar maar één ding: dat hun bruiloft de mooiste, meest bijzondere dag wordt. En de hotelier wil omzet maken. Die twee dingen bijten elkaar niet. Integendeel zelfs. HOSPITALITY MANAGEMENT NR

16 HOTEL & BANQUETING Jaqueline van Dusink: Vergaderen moet korter en met minder luxe Het koetshuis van de Ernst Sillem Hoeve. Wij richten ons met name op de zakelijke markt. Veel vaste gasten weten ons al jaren te vinden voor allerlei bijeenkomsten, maar er verandert wel het één en ander door de crisis. Natuurlijk moeten wij ook schakelen. Steeds proberen de klant datgene te bieden wat volledig voldoet aan de wensen, qua locatie, qua aanbod én qua prijs. Aan het woord is Jacqueline van Dusink, hoofd marketing en sales van de Ernst Sillem Hoeve, in het bosrijke Den Dolder. Midden op de Utrechtse Heuvelrug ligt een statig koetshuis dat al sinds 1926 tussen de bomen verscholen ligt. Conferentiehotel Ernst Sillem Hoeve is een vergaderlocatie met hotelfaciliteiten. Wij zijn geen onderdeel van een grote keten. Nog steeds zelfstandig doen wij al jaren ons ding. Jacqueline van Dusink benadrukt dat het bedrijf in de loop van de jaren weinig veranderde. We werken hier al lang met hetzelfde team. Veel gasten komen ook regelmatig terug. Die eigenheid, de persoonlijkheid, de sfeer en de historische locatie spreken velen aan. We hebben 86 kamers en 20 vergaderzalen. Tot voor kort zat alles eigenlijk altijd vol. We boden ook alleen maar arrangementen aan van vergaderen met eten, gecombineerd met slapen. De tijden zijn inmiddels veranderd. Nu is een vergaderzaal met alleen koffie voor een aantal bedrijven het hoogst haalbare. Wij bieden nu speciale tarieven aan voor de maandag, dinsdag en woensdag. Ook is het mogelijk om niet het hele pakket te boeken. Het zijn losse componenten geworden die gezamenlijk een totaalplaatje vormen. Tot een paar jaar geleden verkochten we bijvoorbeeld weinig bitterballen. Nu zijn de luxe hapjes vervangen door het 30 HOSPITALITY MANAGEMENT NR We bewegen mee met de markt warme bittergarnituur. Je ziet het ook aan de buffetten. Minder uitgebreid, minder culinaire hoogstandjes. Aan deze kleine dingen herken je de crisis. Outside the box denken Van Dusink: We hebben wel het gevoel dat het langzaam weer wat aantrekt. De opties voor dit najaar nemen weer toe. We richten ons met name op de Nederlandse zakelijke markt. Vergaderingen, trainingen Voorheen was vijf dagen weg van de zaak heel normaal. Dat zie je echt minder. Twee, drie dagen is nu het maximum. In de weekeinden mikken we uiteraard op de feesten en partijen. We kunnen hier maximaal 300 gasten laten dineren. De prijsvechters in de markt; daar houden we ons afzijdig van. Natuurlijk kijken we goed naar ons aanbod en bewaken we de prijs/kwaliteitsverhouding. Maar we gaan niet extreem stunten. Creatief zijn, echt in gesprek gaan met de gast, en voldoen aan de individuele behoeften; daarin zit onze meerwaarde. Outside the box denken, proberen maatwerk te leveren, scherp inkopen en slim invulling geven aan de wensen van bedrijven die hier bijeenkomen. Digitalisering De digitalisering is een belangrijke ontwikkeling, aldus Van Dusink. Mensen hebben zoveel manieren om met elkaar te overleggen dat elkaar fysiek ontmoeten minder vaak nodig is. Het elkaar zien in levenden lijve wordt kortstondiger en minder frequent. Ook de trainingsmarkt verandert. E-learning maakt steeds meer deel uit van het traject en vijfdaagse trainingen op locatie komen minder voor. Het is vaker één op één coaching of een training op de werkvloer. Dit zijn dingen die allemaal consequenties hebben voor ons als conferentiehotel. Maar dat houdt ons scherp. We moeten dus onze creativiteit gebruiken om gasten binnen te krijgen. Meebewegen met de markt; dat doen we HM Vergaderen voor zzp ers In Golden Tulip Tjaarda Oranjewoud denken ze aan de toekomst. De zzp ers die vanuit huis werken, hebben soms ook behoefte aan een plek waar zij met relaties kunnen vergaderen. De vraag naar zaalhuur voor slechts enkele uren neemt dus toe. Het is mogelijk om bij dit hotel speciale zaaltjes te reserveren op uurbasis, tegen het speciale One Hour Meeting tarief van 17,50 per uur (maximaal zes personen). Dit speciale vergaderarrangement is inclusief de zaalhuur, gebruik van een flipover, bloknoot plus pen, en onbeperkt koffie/thee en water in de zaal.

17 INTERNATIONAAL HOTELNIEUWS INTERNATIONAAL HOTELNIEUWS CHICAGO Andaz heeft beste WiFi De vorig jaar opgerichte website Hotel WiFi Test publiceert een internationale Top 10 van beste hotelketens en een Top 100 van de beste hotels, wat betreft het aanbieden van een goede, stabiele, en snelle draadloze internetverbinding. De beste keten is Andaz (van Hyatt), gevolgd door Le Méridien (Starwood Hotels & Reosrts) en Radisson Blu (Rezidor/Carlson Hotels). Als individueel hotel scoort The Emblem Hotel in Praag wereldwijd het beste. Radisson Blu Hotel Amsterdam Airport Schiphol staat in de Top 100 op de vierde plaats; Park Inn by Radisson Amsterdam Airport Schiphol staat op nummer 14. Andaz Amsterdam Prinsengracht a Hyatt Hotel op plaats 69. Bij de geldigheid en waarde van deze ranglijsten zetten we echter vraagtekens. De resultaten zijn tot stand gekomen doordat gasten in deze hotels toevallig een test hebben gedaan via de website. Hoe internationaal het onderzoek ook moge zijn, de looptijd was slechts vier maanden. Hospitality Management kijkt verder dan onze landsgrenzen. In iedere editie wordt het belangrijkste en meest opvallende internationale hotelnieuws gemeld. Dagelijks op de hoogte blijven van de wereldwijde brancheontwikkelingen? Bezoek Hospitality-Management.nl en schrijf u in voor onze nieuwsbrief. NEW YORK Mobiele boekingen in de lift Tegen 2015 zal de markt van mobiele reserveringen voor hotels, b&b s, vliegtickets en reizen in de VS zijn gegroeid tot bijna 40 miljard dollar. In 2012 werd er voor 6,2 miljard in Amerika mobiel geboekt. Op dit moment heeft het aantal mobiele boekingen voor tickets, hotels en reizen in de VS een aandeel van 7% in het totale aantal boekingen. Vooral via de smartphone doet men inspiratie op met betrekking tot potentiële bestemmingen en verblijfsmogelijkheden. Hoewel veel bedrijven inzetten op het aanbieden en verbeteren van de systemen die gericht zijn op tablets, menen de onderzoekers van PhoCusWright dat de smartphone allerminst vergeten mag worden. De in het onderzoek ondervraagde Amerikaanse reizigers gaven aan dat de mobiele apparaten en toepassingen anno 2014 nog erg beperkt zijn en dikwijls frustratie opleveren. PEKING Sterke groei Chinese investeerders Tegen 2017 zal van iedere tien internationale transacties op het gebied van hotelvastgoed er één worden gedaan door een investeerder uit China. Het percentage dat momenteel nog op 4% ligt, zal de komende jaren stijgen naar 10%. Dat verwacht tenminste het internationaal opererende vastgoedadviesbedrijf Savills. Omdat het toerisme vanuit China momenteel sterk groeit, zullen landen in Zuidoost-Azië en Groot-Brittannië (lees: Londen) een toename zien in hotelinvesteringen uit China. Verder verwacht de adviseur dat op den duur hotelbedrijven uit China en Hongkong de Britse en Europese hotelmarkten op zullen gaan met hun eigen merken. BRUSSEL Crisis drukt vakantieplannen Zo n 11% van de Europeanen gaat dit jaar niet op vakantie vanwege de financiële situatie. Het grootste deel (44%) gaat als vanouds op vakantie en laat de plannen niet door de crisis beïnvloeden. Een derde (33%) gaat wel op vakantie, maar heeft de plannen gewijzigd. Nederlanders laten zich wat betreft hun vakantieplannen minder door de economische situatie beïnvloeden. Van alle Nederlanders heeft 21% de plannen aangepast; 63% gaat gewoon, zoals in betere tijden, op vakantie; 6% procent gaat door de crisis - niet op vakantie. Dit alles blijkt uit onderzoek in opdracht van de Europese Commissie. SJANGHAI Hoogste hotel open Binnenkort opent in Shanghai de Shanghai Tower, met tussen de 84 e en 110 e verdieping een hotel dat 320 kamers telt. Het wordt het hoogste hotel ter wereld; dagelijks mag het gebouw naar alle waarschijnlijkheid mensen herbergen. De glazen façade maakt dat de gasten een uitzicht van 360 graden hebben. Het megapand telt 106 liften, waarvan er 3 een snelheid van 64 kilometer per uur halen en daarmee de snelste liften ter wereld zijn. Door meer gebruik te maken van glas in plaats van staal (vooral aan de façade) is een besparing op de bouwkosten gerealiseerd van 58 miljoen dollar. Door het gebruik van dit glas is er minder behoefte aan airconditioning, bovendien wordt door het gebruik van glas de opvang van wind met 24% gereduceerd. DALLAS Geen afspraken OTA s en hotels Een rechtszaak in de VS, waarbij consumenten hotelbedrijven en boekingssites beschuldigen van oneerlijke concurrentie door prijsafspraken en prijsopdrijving, is door de rechtbank van Dallas van tafel geveegd. De aangeklaagde ondernemingen zijn onder andere Marriott International, Hilton Worldwide, Best Western International, Starwood Hotels & Resorts, Intercontinental Hotels Group, Booking.com, Expedia Inc., Priceline en Orbitz. Volgens de rechter konden de aanklagers niet hard maken dat de bedrijven onderling prijsafspraken hadden gemaakt om de hotelkamerprijzen kunstmatig hoog te houden. Parallelle bedrijfsactiviteiten zijn geen illegale prijsafspraken Volgens de aanklacht zouden de hotels met de boekingssites afspraken hebben gemaakt om de kamerprijzen niet voor minder aan te bieden dan op de website van de desbetreffende OTA. Hierdoor zouden consumenten volgens de aanklagers kunstmatig hogere prijzen hebben betaald. De verdediging voerde aan dat het de hotels zijn die alle kamerprijzen bepalen, zo ook op de boekingssites. Dat de kamerprijs voor meerdere verkoopkanalen op hetzelfde bedrag kan uitkomen, valt volgens de rechter onder het ondernemen van parallelle bedrijfsactiviteiten en niet onder illegale prijsafspraken. Meer internationaal hotelnieuws op Digital Signage Systemen Digital Signage is een zeer complete productlijn. Het biedt de mogelijkheid om nuttige informatie, waaronder zaal verwijzing, branding en/of reclame uitingen, digitaal aan te bieden. Er zijn diverse invullingen te geven aan Digital Signage Systemen. Van een eenvoudige statische pagina tot een zeer dynamische voorstelling met filmpjes, foto s en tekstblokken die ook nog eens door elkaar heen spelen, het is allemaal mogelijk. Digital Signage Systemen WiFi - Internet voor gasten IP Telefonie Hotel TV oplossingen ICT Diensten sbithospitality Services Oostbaan ML Moordrecht The Netherlands T sales@s-bit.nl De inhoud van uw Digital Signage Systeem kunt u, met uw met wachtwoord beveiligde portaal, eenvoudig beheren en wijzigen. Dit kan overal, waar een internetverbinding voorhanden is, worden gedaan. Nadat u de wijzigingen heeft opgeslagen zijn ze direct op uw schermen zichtbaar. Digital Signage wordt volledig voor u op maat en in uw huisstijl gemaakt en kan full screen worden weergegeven op nagenoeg ieder HD scherm. Diamantstraat 8/241 B-2200 Herentals Belgium T HOSPITALITY MANAGEMENT NR

18 ARBEIDSRECHT Proeftijd en concurrentiebeding op de tocht Er gaat heel wat veranderen voor werkgevers De samenleving verandert, werkgevers hebben meer behoefte aan flexibiliteit en het aantal flexwerkers stijgt. De wetgever reageert en wil onder meer de rechtspositie van de flexwerker versterken. Wat volgt, is het wetsvoorstel Werk en Zekerheid; het is de bedoeling dat de verschillende onderdelen van de wet gefaseerd in werking treden. Enkele artikelen gaan al op 1 juli 2014 (!) in werking, mits de Eerste Kamer het wetsvoorstel tijdig aanneemt. Hier gaan wij gemakshalve maar even vanuit. Het doel van het wetsvoorstel Over het doel van het wetsvoorstel staat het volgende op de website van de Eerste Kamer: Dit wetsvoorstel heeft tot doel het arbeidsrecht aan te passen aan veranderende arbeidsverhoudingen in de samenleving. Het Kabinet Rutte II streeft naar een nieuw evenwicht tussen flexibiliteit en zekerheid op de arbeidsmarkt, waarbij tweedeling op de arbeidsmarkt tussen mensen met een vaste baan en flexwerkers wordt verminderd. Werkzekerheid moet, in plaats van baanzekerheid, het overkoepelende uitgangspunt van het hedendaagse arbeidsmarktbeleid worden. In deze bijdrage zal ik een aantal van de wijzigingen behandelen. Dit stuk is geschreven ter informatie en bewustwording van werkgever en werknemer. Wellicht kun je met deze kennis inspelen op wat komen gaat en voorkom je daarmee vervelende verassingen. Ik hoop dat ik je al een beetje wakker heb geschud. Wat gaat er zoal veranderen per 1 juli 2014? Wijzigingen per 1 juli 2014: - proeftijd - concurrentiebeding - aanzegverplichting 34 HOSPITALITY MANAGEMENT NR Proeftijd niet meer toegestaan Bij een tijdelijk contract (tot zes maanden) is er geen proeftijd meer toegestaan. Bij cao kan niet van deze bepaling worden afgeweken. De werkgever zal dus een keuze moeten maken voor een tijdelijk contract dat langer duurt dan zes maanden met proeftijd of een tijdelijk contract tot zes maanden zonder proeftijd. Is een proeftijd bij een contractduur van zes maanden en één dag houdbaar? Ik ben benieuwd hoe een kantonrechter hierover zal oordelen. De wijzigingen zijn niet van toepassing op arbeidsovereenkomsten die zijn aangegaan voor 1 juli 2014 Concurrentiebeding verdwijnt? Bij een tijdelijk contract mag alleen onder bijzondere omstandigheden een concurrentiebeding worden opgenomen. Een werkgever dient schriftelijk (in de arbeidsovereenkomst) te motiveren welke zwaarwichtige bedrijfs- of dienstbelangen er zijn die het concurrentiebeding rechtvaardigen. Zonder deze motivering is het beding nietig. Daarnaast dient het beding noodzakelijk te zijn. De noodzaak moet er zijn bij: i) het aangaan van de arbeidsovereenkomst en ii) op het moment dat de werkgever een beroep doet op het beding. Voor een werkgever zal het veel moeilijker worden om een geldig concurrentiebeding overeen te komen bij een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. De vraag of er sprake is van zwaarwegende bedrijfsbelangen en of er sprake is van noodzaak, lijkt voer voor discussie. Aanzegverplichting Bij een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd (van zes maanden of langer) dien je als werkgever, uiterlijk één maand voor de datum einde dienstverband, de werknemer schriftelijk te informeren over een eventuele voortzetting van het dienstverband met de voorwaarden waaronder zal worden voortgezet. Bij niet-nakoming van deze verplichting ben je als werkgever een vergoeding aan werknemer verschuldigd van één maandsalaris, bij niet tijdige nakoming kan een werknemer aanspraak maken op een pro rato vergoeding. Wanneer partijen de arbeidsovereenkomst voortzetten, maar de aanzegverplichting door de werkgever niet is nagekomen, dan is de vergoeding alsnog verschuldigd. Ik ben benieuwd welke werknemer in zo n geval daadwerkelijk tot incassering van de vergoeding overgaat, want hij zet daarmee de verhoudingen op scherp. Maand minder bedenktijd Een werkgever zal een maand eerder dan nu moeten beslissen of een werknemer al dan niet mag blijven. Om te voorkomen dat een vergoeding verschuldigd is, dient een werkgever tijdig aan te zeggen. Ook bij twijfel. De aanzegverplichting geldt overi- ZON ADVOCATEN gens niet voor arbeidsovereenkomsten die binnen één maand na inwerkingtreding (1 juli 2014) eindigen. Samengevat Per 1 juli 2014 zullen voornoemde maatregelen gaan gelden. De wijzigingen raken werkgevers en werknemers. Slimme werkgevers anticiperen op de wetswijzigingen, want voorkomen is immers beter dan genezen. Hoe het beste te handelen? Dit ligt aan de specifieke omstandigheden van het geval. Hierbij dien je ook rekening te houden met bijvoorbeeld een toepasselijke cao. De nabije toekomst Ook in 2015 staan essentiële veranderingen gepland. Denk bijvoorbeeld aan de ketenbepaling: al na twee jaar (in plaats van drie jaar) ontstaat het recht op een vast contract. Ook moeten er dan zes maanden (in plaats van drie) tussen twee contracten zitten voordat de keten opnieuw zal beginnen. Daarnaast staat de transitievergoeding op de agenda. Alle werknemers met een dienstverband van ten minste twee jaar hebben recht op deze vergoeding bij onvrijwillig - en niet verwijtbaar - ontslag, ook bij arbeidscontracten voor bepaalde tijd. Deze vergoeding is maximaal euro en voor inkomens boven dit bedrag, bedraagt de vergoeding maximaal één bruto jaarsalaris. Het ontslagrecht zal ook gaan veranderen. Er komt een vaste route. Ontslag om bedrijfseconomische reden en wegens langdurige arbeidsongeschiktheid gaan via het UWV en ontslag om persoonlijke redenen (bijvoorbeeld disfunctioneren en verstoorde arbeidsverhouding) gaat via de kantonrechter. Tot slot Tot slot nog een tip. Op arbeidsovereenkomsten die zijn aangegaan voor 1 juli 2014 zijn de wijzigingen niet van toepassing, de ingangsdatum van zo n arbeidsovereenkomst kan na 1 juli 2014 liggen HM Vraag voor Maarten? Heb je vragen? Neem vrijblijvend contact op via de redactie. Stel je vraag aan Maarten van Opijnen, advocaat bij Zon advocaten. redactie@uitgeverijps.nl Doe maar culinair Naast heerlijke Rundvleescroquetten en -bitterballen maken onze chefs Petites Croquettes. Heerlijk als starter en bij de borrel. De petites croquettes Chorizo, Groente, Geitenkaas, Kaas, Gamba en Hollandse Garnalen vallen ook goed in de smaak bij recepties en partijen. Er is altijd wel een reden om eens even lekker culinair te doen! Dit zet je op de kaart! Exellent Food & Snacks / Galileistraat 19 Heerhugowaard / / info@exellentfood.nl

19 HOTELRESTAURANT LANGE JAN HOTEL, AMERSFOORT Je moet het elkaar gunnen In het historische centrum van Amersfoort stijgt de Onze-Lieve-Vrouwetoren boven alles en iedereen uit. Luttele meters ernaast staat het Lange Jan Hotel. Een gerenoveerd monumentaal pand, zonder een traditionele ontvangstreceptie; de hotelgasten worden ontvangen in de Long John s pub. Een hotel en een pub; het is een opmerkelijke combinatie, maar Lange Jan heeft een doordacht ondernemersverhaal. Een verhaal waarin het draait om samenwerken. Lange Jan Hotel & Long John s Pub Kamers: 12 Type kamers: comfort, standaard, budget en suite Bijzonderheden: trouwlocatie t Tuinhuys: aparte ruimte voor vergaderingen of besprekingen Biertuin in de zomer TEKST - MYRTILLE VROMANS Het hotel wordt door hoteldirectrice Annemieke Zwagerman en bedrijfsleider Jorit Bons omschreven als het gastvrijheidshotel. De hotelgasten ontbijten in de serre, met uitzicht op de Onze-Lieve- Vrouwetoren. Bloemen, wekelijks gekocht op de markt, nemen een fris plekje in op de tafels en de bar. Lange Jan heeft één ster; het publiek dat overnacht in dit stadshotel is divers. Eten, slapen, drinken en feesten, in samenwerking met horecazaken. Meerdere segmenten Jorit Bons werkt sinds 1 januari als bedrijfsleider in het hotel. Hiervoor was hij vooral werkzaam in de pub. Als bedrijfsleider neemt Bons langzamerhand de dagelijkse taken over van Zwagerman. Soms moet je ruimte en plaats maken voor vernieuwing. Samen ontdek je nieuwe dingen. Ik ga me richten op een nieuw project, aldus de eigenaresse. Bons: Annemieke en het bedrijf staan open voor alle nieuwe ideeën. Het personeel krijgt veel vrijheid. Daardoor kunnen we het open karakter overbrengen op de gasten. Doordat we samenwerken met andere horecazaken kunnen we alles bieden wat een groot hotel ook heeft. Alleen wat kleinschaliger. Zwagerman heeft het hotel opgestart samen met haar man Jeroen Zwagerman. Het koppel bezit meerdere zaken in Amersfoort. Het is eigenlijk nooit het plan geweest om meerdere zaken te hebben, maar telkens stond plotseling de buurman te koop zulke kansen mag je niet laten lopen. Alle bedrijven die we hebben, behoren tot een ander segment. Op deze manier zijn we gegroeid; ze vullen elkaar aan. De pub moet zo schoon zijn, dat je er in een pyjama en op sloffen kunt rondlopen In de portefeuille zitten: Boothill Saloon, Marktzicht, t Tuinhuys, Long John s Pub en Lange Jan Hotel. Gastvrijheid Iedere dinsdag komen de bedrijfsleiders van de horecazaken van Zwagerman bij elkaar. Bons: Oplossingen, ideeën en creatief een robbertje vechten. Het gaat helemaal vanzelf. Iedereen werkt in een ander bedrijf, maar werkt vanuit dezelfde gedachte van gastvrijheid. De open gastvrijheidgedachte. We zijn allemaal enthousiast. Al pratend stuur je op de uitvoerbaarheid. Je werkt heel doelgericht. Annemieke vult aan: In deze sessies versterken ze elkaar. Met aanvullend advies zorgen ze voor succesvolle projecten. Soms zien zij meteen een oplossing en dan denk ik: O, had ík dat maar eerder gezien. Je maakt je ideeën meteen bespreekbaar, en dat is uniek. De positieve geest van het team, dat is de kracht. Bovendien voorkomen we op deze manier bedrijfsblindheid. Het personeel is de grootste kracht van een bedrijf, vindt de hoteldirectrice. Personeelsverloop kent Lange Jan bijna niet. Ik denk dat het een wisselwerking is. Wij proberen het personeel aan ons te binden. Alleen dán kun je groeien als ondernemer. Je moet openstaan voor andere gedachten en voor vernieuwing. Bons: Dit bedrijf biedt zoveel mogelijkheden en de ruimte om de uitdagingen op te zoeken. Fouten maken mag; dat moet zelfs. Maar wat is gastvrijheid volgens Bons en Zwagerman? De bedrijfsleider: Gastvrijheid is voor iedereen anders. Het is moeilijk te vatten en dát is precies gastvrijheid. Wij zijn hier bezig met een vak. We zijn enthousiast en iedereen ervaart 36 HOSPITALITY MANAGEMENT NR HOSPITALITY MANAGEMENT NR

20 HOTELRESTAURANT het werk als een mooi ambacht. Annemieke: Dit stralen wij uit naar de gast. Kijk hoe leuk het hier is en hoe leuk ons vak is. Amersfoort Naast de samenwerkingen met de horecazaken die in eigendom zijn van Zwagerman, zoeken het hotel én de pub de samenwerking op met zaken in Amersfoort. Zwagerman: Amersfoort begint steeds meer toeristisch te worden en zich te ontwikkelen. De ondernemers kennen elkaar inmiddels en de lijntjes zijn gedurende de jaren gelegd. We zijn zo groot als een stad, maar gaan gemoedelijk met elkaar om. Volgens Bons wordt samenwerken wel eens verkeerd geïnterpreteerd. Samenwerken kan méér zijn. Het is niet altijd de bedoeling dat je er zelf van profiteert. Je hoeft niet altijd iets terug te krijgen; soms doe je gewoon iets voor een ander. Op de lange termijn verdient het zich wel terug, op welke wijze dan ook. Je moet het elkaar gunnen. Annemieke Zwagerman (47) is getrouwd met Jeroen Zwagerman. Samen hebben ze een dochter (22) en een zoon (17). Zij heeft het middelbaar commercieel onderwijs gevolgd en daarna veel cursussen in de horeca gevolgd. Paardrijden is haar grootste hobby. Ik maak tijd vrij om paard te rijden. Ik heb een eigen paard en verzorg haar ook. Dat is voor mij ontspanning; daar haal ik energie uit. Jorit Bons (23) heeft de middelbare hotelschool afgerond. Hij heeft een vriendin en zijn liefhebberijen zijn hardlopen en sporten. Ook toneelspelen doet hij graag. Zelf stukken maken vind ik leuk. Flexibel bezig zijn; dat past bij mij. Long John s pub Menig hip of trendy concept van een hotelbar slaat niet aan, maar de barkrukken van Long John s pub zijn regelmatig allemaal bezet. De pub zorgt voor het binden van mensen. Het is geen kroeg. Bijna iedere hotelgast komt hier wel een afzakkertje nemen. Wij hebben hier de hotelgasten van jong tot oud, maar ook publiek van buitenaf. Wij bieden alles wat een groot hotel heeft; alleen iets kleinschaliger Een pub die veel avonden vol zit en een hotel dat gevestigd is in een monumentaal pand... Hoe zit dat met de geluidsoverlast? Zwagerman: Wij hebben het gebouw goed geïsoleerd, en als je ons hotel bezoekt, moet je van gezelligheid houden. Maar wij zijn daar altijd open over. Je kunt het nóg zo goed geïsoleerd hebben, als gasten graag met het raam open slapen, dan horen ze de stadsgeluiden. De pub heeft een menukaart en - hoe kan het ook anders - ook hier schuilt een samenwerking achter. Een greep uit de gerechten: Jamie Oliver Plate, Amersfoortse kei plate en de Dirty Harry. Zwagerman: Het eerste plan was, om de keuken uit te breiden, maar dat ging niet. Charlie s Burger werd onze buurman; dat leverde een nieuw samenwerkingsverband op. We besteden onze keuken nu uit aan hem. Het is echt tweerichtingsverkeer en we bespreken samen wat wel en wat niet werkt. Zo hebben we gekozen voor een kleine kaart. Zwagerman en Bons zijn gek op Amersfoort en willen hun gasten graag de stad in sturen. Zwagerman: Het is vooral maatwerk en ontdekken wat de gast wil. Als iemand aan ons vraagt waar hij lekker kan eten, vraag ik uiteraard eerst naar wat hij graag wil eten. Als het een simpele maaltijd mag zijn, is hij bij ons aan het juiste adres. De gasten die iets anders zoeken, verwijs ik net zo makkelijk naar een collega. Je moet niet te opdringerig zijn. Pyjama en sloffen Ook als een feestje in de pub pas om uur s nachts is afgelopen; de volgende ochtend ziet alles er weer schoon en fris uit. Het ontbijtbuffet staat alweer klaar voor de hotelgasten. Bons: De pub en het hotel gaan goed samen. Je biedt hotelgasten extra gemoedelijkheid, en daar komen ze voor. Het enige is, dat je heel goed moet schoonmaken. Iedereen die hier werkt, heeft een keer hier geslapen. We zeggen altijd: Je moet in je pyjama en op je sloffen hier s ochtends kunnen lopen. Dan heb je goed schoongemaakt. Hoewel samenwerken het devies is, is het ook hard werken wat dit duo doet. Het zijn horecamensen die genieten van de horeca. Zwagerman: Alles heeft een uitdaging en die moet je zeker met elkaar blijven zoeken. Wij behoren tot de mensen die blijven werken en blijven doorgaan. HM 38 HOSPITALITY MANAGEMENT NR

Horwath HTL Hotel Event 2014

Horwath HTL Hotel Event 2014 Horwath HTL Hotel Event 2014 Investeren in hotels Ewout Hoogendoorn Programma Opening door Ralph Lange, ING Presentatie Ewout Hoogendoorn, Horwath HTL Presentatie Casper Banz, Houthoff Buruma Presentatie

Nadere informatie

Hotelvastgoed transacties 2017: alle records verbroken!

Hotelvastgoed transacties 2017: alle records verbroken! Hotelvastgoed transacties 2017: alle records verbroken! Invast Hotels voorspelde halverwege het jaar al dat 2017 een recordjaar zou gaan worden voor hotel(vastgoed) transacties. Deze voorspelling is meer

Nadere informatie

ENIGE ECHTE THUISHAVEN TEKST: MARIE MASUREEL - FOTOGRAFIE: HENNY VAN BELKOM TIJDLOOS 21

ENIGE ECHTE THUISHAVEN TEKST: MARIE MASUREEL - FOTOGRAFIE: HENNY VAN BELKOM TIJDLOOS 21 ENIGE ECHTE THUISHAVEN TEKST: MARIE MASUREEL - FOTOGRAFIE: HENNY VAN BELKOM TIJDLOOS 21 De laatste jaren pendelt Helen gewoon op en neer tussen haar woning in Monnickendam en haar interieurzaak in Edam,

Nadere informatie

https://insights.abnamro.nl/branche/hotels-2/ Laatste update:: 23 mei 2016

https://insights.abnamro.nl/branche/hotels-2/ Laatste update:: 23 mei 2016 Page 1 of 6 Laatste update:: 23 mei 2016 Page 2 of 6 Hotels Hotels bieden toeristen en zakenreizigers logies en ontbijt aan. Grotere partijen hebben vaak ook een restaurant voor lunch en diner. Binnen

Nadere informatie

Welzijn: het hart van uw badkamer.

Welzijn: het hart van uw badkamer. Welzijn: het hart van uw badkamer. Water heeft een aantal specifieke eigenschappen die ons welzijn positief beïnvloeden: het verfrist, geeft nieuwe energie en reinigt. Geberit AquaClean gaat nog een stapje

Nadere informatie

Elk seizoen een nieuw interieur

Elk seizoen een nieuw interieur 52 Stijlvol Wonen B i n n e n k i j k e n Elk seizoen een nieuw interieur De kans dat Anke en Geert ooit uitgekeken raken op hun interieur, is wel heel erg klein. De inrichting wordt namelijk regelmatig

Nadere informatie

IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL

IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL I N T E R I E U R W Wonen op de Windrichtingen IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL Tekst: ANNEMIE WILLEMSE Foto s: JAN VERLINDE 22 TIJDLOOS TIJDLOOS 23 Na een zoektocht naar de ideale bouwgrond, gingen

Nadere informatie

SECTORRAPPORT HOTELMARKT

SECTORRAPPORT HOTELMARKT SECTORRAPPORT HOTELMARKT UPDATE NOVEMBER 2017 www.colliers.nl 34 TOERISME IN NEDERLAND Nederland onverminderd populair: Na een groei in het aantal reizigers in het eerste kwartaal van 2017, laat het tweede

Nadere informatie

beleef het ZEEUWSE BINNEN & BUITEN

beleef het ZEEUWSE BINNEN & BUITEN beleef het ZEEUWSE BINNEN & BUITEN We willen u als gast graag een WOW-ervaring of beleving bezorgen. We doen dit door kennis te delen, kennis toe te voegen en aan te bieden. Maar ook door aan onze gasten

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Geschakelde woning met een persoonlijke

Geschakelde woning met een persoonlijke Geschakelde woning met een persoonlijke inbreng Hans en Wilma hebben lang getwijfeld, verhuizen of verbouwen. De keuze is op het laatste gevallen. Met hulp van Het Fundament Architectuur en Slijkhuis Interieur

Nadere informatie

Landmark met mogelijkheden

Landmark met mogelijkheden Van der Valk Hotel Tiel Landmark met mogelijkheden Dit jaar is direct naast de A15 bij Tiel een compleet nieuw Van der Valk hotel geopend. De glazen toren vormt een nieuwe landmark in het midden van Nederland

Nadere informatie

Sectorrapport Hotelmarkt VOORJAARS UPDATE 2017

Sectorrapport Hotelmarkt VOORJAARS UPDATE 2017 Sectorrapport Hotelmarkt VOORJAARS UPDATE 2017 46 SPF Nederlandse Sectorrapport Slagersbedrijven Vastgoedmarkt Kantorenmarkt 2017 Voorjaarsupdate Stand van zaken GEBRUIKERSMARKT Nederland trekt meer hotelgasten:

Nadere informatie

Horwath HTL Hotel Event 2013. De Kunst van Hotels

Horwath HTL Hotel Event 2013. De Kunst van Hotels Horwath HTL Hotel Event 2013 De Kunst van Hotels Programma Opening door Karin van Gilst, Stedelijk Museum Presentatie Ewout Hoogendoorn, Horwath HTL Presentatie Bart Lukaszewicz, Houthoff Buruma Presentatie

Nadere informatie

Huizen. Luxe keuken. Vrij uitzicht. Twee goede slaapkamers. Moderne bouw. Eigen parkeerplaats. Ringweg-Kruiskamp 71 H, 3814 TE Amersfoort H47 H47

Huizen. Luxe keuken. Vrij uitzicht. Twee goede slaapkamers. Moderne bouw. Eigen parkeerplaats. Ringweg-Kruiskamp 71 H, 3814 TE Amersfoort H47 H47 Huizen vanhendriks Ringweg-Kruiskamp 71 H, 3814 TE Amersfoort Vrij uitzicht Moderne bouw Twee goede slaapkamers Luxe keuken Eigen parkeerplaats H47 H47 Kenmerken Soort Kamers Woonoppervlakte Inhoud Bouwjaar

Nadere informatie

Eigen hotels Chinezen op Schiphol en in Amsterdam! Door Frans van den Berg , 0:00 (Update , 0:00)!

Eigen hotels Chinezen op Schiphol en in Amsterdam! Door Frans van den Berg , 0:00 (Update , 0:00)! Eigen hotels Chinezen op Schiphol en in Amsterdam Door Frans van den Berg - 9-8-2014, 0:00 (Update 9-8-2014, 0:00) Ondernemer Wang bij de tekening van het hotel. foto frans van den berg SCHIPHOL - Chinese

Nadere informatie

DINEREN IN DE HOFTRAMMM

DINEREN IN DE HOFTRAMMM DINEREN IN DE HOFTRAMMM De bijzondere creatie van Bobby van Galen en Pierre Wind Foto s en tekst: Martien Versteegh Eigenaar en gastheer Bobby van Galen heet u van harte welkom Het begon met een droom

Nadere informatie

Antwoordenmodel. Herhalingsoefeningen De Sprong, Thema 1. Oefening 1. studiejaar 2007/2008 studiejaar 2008/2009. 255 euro per maand 272 euro per maand

Antwoordenmodel. Herhalingsoefeningen De Sprong, Thema 1. Oefening 1. studiejaar 2007/2008 studiejaar 2008/2009. 255 euro per maand 272 euro per maand Antwoordenmodel Herhalingsoefeningen De Sprong, Thema 1 Oefening 1 1. studiejaar 2007/2008 studiejaar 2008/2009 255 euro per maand 272 euro per maand 182.000 studenten 200.000 studenten 5.800 Nederlandse

Nadere informatie

Bedrijfsprofiel. 1 & 2 sterrenhotels in beeld. Anders denken, anders doen. In dit profiel: Van Spronsen & Partners horeca-advies December 2006

Bedrijfsprofiel. 1 & 2 sterrenhotels in beeld. Anders denken, anders doen. In dit profiel: Van Spronsen & Partners horeca-advies December 2006 Bedrijfsprofiel 1 & 2 sterrenhotels in beeld Van Spronsen & Partners horeca-advies December 26 In dit profiel: Aanbod - - - - - - - - - - - - - - - -2 Ontwikkeling - - - - - - - - - - - - 3 Branche onder

Nadere informatie

SECTORRAPPORT HOTELMARKT

SECTORRAPPORT HOTELMARKT SECTORRAPPORT HOTELMARKT AUGUSTUS 2017 www.colliers.nl 34 TOERISME IN NEDERLAND Nederland in trek bij toeristen: Na een record jaar in 2016 wist Nederland in het eerste kwartaal van 2017 opnieuw meer toeristen

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Voor iedereen die een gelukkig en succesvol leven niet aan het toeval wil overlaten

Voor iedereen die een gelukkig en succesvol leven niet aan het toeval wil overlaten Voor iedereen die een gelukkig en succesvol leven niet aan het toeval wil overlaten Anderen over het werk van David en Arjan: Met hun boek en hun seminars maken De Kock en Vergeer heel Nederland gelukkig.

Nadere informatie

Hotels. Rabobank Cijfers & Trends. Trends. Kansen en bedreigingen. Branche-informatie

Hotels. Rabobank Cijfers & Trends. Trends. Kansen en bedreigingen. Branche-informatie Hotels Hotels hebben als hoofdactiviteit het verstrekken van logies. Logiesverstrekkers zonder sterclassificatie (dit loopt van één ster tot vijf sterren) mogen zich geen hotel noemen. Dit geldt bijvoorbeeld

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

Villa Reynaert DE HAND VAN PIETER PORTERS IN TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: CLAUDE SMEKENS 56 TIJDLOOS

Villa Reynaert DE HAND VAN PIETER PORTERS IN TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: CLAUDE SMEKENS 56 TIJDLOOS Villa Reynaert DE HAND VAN PIETER PORTERS IN TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: CLAUDE SMEKENS 56 TIJDLOOS Of je nu tot rust wilt komen tussen zakelijke beslommeringen door of je wilt met je geliefde

Nadere informatie

Horwath HTL Hotel Event HOSTA 2015 rapport. Ewout Hoogendoorn

Horwath HTL Hotel Event HOSTA 2015 rapport. Ewout Hoogendoorn Horwath HTL Hotel Event HOSTA 2015 rapport Ewout Hoogendoorn 8 september 2015 HOSTA 2015 rapport Cijfers hotellerie Disruptors / Sharing economy 2 Cijfers hotellerie 3 Aanbod blijft groeien 100,000 90,000

Nadere informatie

Bijlage 2: Achtergrondinformatie

Bijlage 2: Achtergrondinformatie 12 Bijlage 2: Achtergrondinformatie bij powerpointpresentatie bij les 1 Dit zijn de vader en moeder van Jozua (Joost) van der Poorten Schwartz, een Nederlands schrijver die in het Engels schreef en de

Nadere informatie

Moeder worden, moeder zijn

Moeder worden, moeder zijn Moeder worden, moeder zijn Uitgeverij Eenvoudig Communiceren Postbus 10208 1001 EE Amsterdam Telefoon: (020) 520 60 70 Fax: (020) 520 60 61 E-mail: info@eenvoudigcommuniceren.nl Website: www.eenvoudigcommuniceren.nl

Nadere informatie

Bekker. De eigenzinnige visie van Machiel. Naam: Machiel Bekker Beroep: interieurontwerper Leeftijd: 35 jaar Woonplaats: Maurik (NL)

Bekker. De eigenzinnige visie van Machiel. Naam: Machiel Bekker Beroep: interieurontwerper Leeftijd: 35 jaar Woonplaats: Maurik (NL) P O R T R E T Naam: Machiel Bekker Beroep: interieurontwerper Leeftijd: 35 jaar Woonplaats: Maurik (NL) Tekst: Fanny Storms Fotografie: Sarah Van Hove De eigenzinnige visie van Machiel Bekker Stijlvol

Nadere informatie

Interview met DJ Kit T

Interview met DJ Kit T Interview met DJ Kit T Ik denk dat heel veel mensen nieuwsgierig zijn naar wie Kit-T nu precies is. Kun je ons wat over jezelf vertellen? Mijn naam is Kitty Nendels, geboren in Kerkdriel en opgegroeid

Nadere informatie

HOSTA 2013 The Benelux Hotel Industry

HOSTA 2013 The Benelux Hotel Industry HOSTA 2013 The Benelux Hotel Industry Ewout Hoogendoorn 5 juni 2013 HOSTA 2013 Resultaten 2012 Verwachtingen 2013 & 2014 Omzet, kosten en resultaat Vraag en aanbod Hotelvastgoed en contracten 2 Houdt het

Nadere informatie

Cressa Ghitonia Hotel & SPA Griekenland Kreta Sfaka

Cressa Ghitonia Hotel & SPA Griekenland Kreta Sfaka Cressa Ghitonia Hotel & SPA Griekenland Kreta Sfaka 1. Algemene informatie 1.1. Naam - Ligging - Eliza sterren Cressa Ghitonia Hotel & SPA - (Griekenland Kreta Sfaka) - 4 sterren 1.2. Faciliteiten en afstanden

Nadere informatie

Beginnen met leidinggeven 13-05-2008 11:36 Pagina 1. Beginnen met leidinggeven

Beginnen met leidinggeven 13-05-2008 11:36 Pagina 1. Beginnen met leidinggeven Beginnen met leidinggeven 13-05-2008 11:36 Pagina 1 Beginnen met leidinggeven Beginnen met leidinggeven 13-05-2008 11:36 Pagina 2 Beginnen met leidinggeven 13-05-2008 11:36 Pagina 3 Beginnen met leidinggeven

Nadere informatie

Enkele vragen aan Kristin Harmel

Enkele vragen aan Kristin Harmel Enkele vragen aan Kristin Harmel Waar gaat Zolang er sterren aan de hemel staan over? Zolang er sterren aan de hemel staan gaat over Hope McKenna- Smith, eigenaresse van een bakkerij in Cape Cod. Ze komt

Nadere informatie

Provada 2015 Hotelmarkt Nederland / Den Haag

Provada 2015 Hotelmarkt Nederland / Den Haag Provada 2015 Hotelmarkt Nederland / Den Haag Ewout Hoogendoorn 3 juni 2015 Hotelmarkt Resultaten Prognoses Vraag en aanbod Transacties Hotelmarkt Den Haag 2 Bezettingsgraad: 69% 90 85 80 78 75 72,5 70

Nadere informatie

HOSTA 2013. The Benelux Hotel Industry. 4 juni 2013

HOSTA 2013. The Benelux Hotel Industry. 4 juni 2013 HOSTA 2013 The Benelux Hotel Industry 4 juni 2013 Programma Opening door Geert van de Guchte, ING Inleiding Jan van der Doelen, ING Presentatie Ewout Hoogendoorn, Horwath HTL Presentatie Kim van den Wijngaard,

Nadere informatie

2008 2012 % Groei verblijf locaties 11% Groei aantal hotel kamers 4% Groei van marktaandeel in de logies verstrekkende markt -6%

2008 2012 % Groei verblijf locaties 11% Groei aantal hotel kamers 4% Groei van marktaandeel in de logies verstrekkende markt -6% Inleiding Hieronder zult u een opsomming zien van trends in de Nederlandse hotel markt. Ook geeft het een beknopt verslag van de verschillende ontwikkelingen in deze markt. Ook de regio waar het hotel

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

CASE STUDY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN

CASE STUDY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN Exact Online CASE STUDY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN MDM accountants & belastingadviseurs uit Den Haag is hard op

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

interium alle ruimte voor ideeën keukens badkamers tegels zo uitgebreid is ons tegelassortiment zo voelt de perfecte badkamer

interium alle ruimte voor ideeën keukens badkamers tegels zo uitgebreid is ons tegelassortiment zo voelt de perfecte badkamer i zo mooi kan een keuken zijn alle ruimte voor ideeën Drie specialisten, één visie Met maar liefst drie gepassioneerde specialisten onder één dak, heeft Interium in Bunnik een voor Nederland uniek concept

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

PRESENTATIE NML DESIGN, VT W ONEN&DESIGN BEURS. W aarom zou jij m oeten kiezen voor een interieurstylist?

PRESENTATIE NML DESIGN, VT W ONEN&DESIGN BEURS. W aarom zou jij m oeten kiezen voor een interieurstylist? PRESENTATIE NML DESIGN, VT W ONEN&DESIGN BEURS W aarom zou jij m oeten kiezen voor een interieurstylist? Ik ben Nathali Meurs-Pas, mijn bedrijf heet NML Design Interieurontwerp & Styling. Ik woon in Amsterdam,

Nadere informatie

Inspelen op authenticiteit en beleving: het creatieve aanbod wint het van de massa;

Inspelen op authenticiteit en beleving: het creatieve aanbod wint het van de massa; Hotels Hotels hebben als hoofdactiviteit het verstrekken van logies. Logiesverstrekkers zonder sterclassificatie (dit loopt van één ster tot vijf sterren) mogen zich geen hotel noemen. Dit geldt bijvoorbeeld

Nadere informatie

Inspelen op authenticiteit en beleving: het creatieve aanbod wint het van de massa;

Inspelen op authenticiteit en beleving: het creatieve aanbod wint het van de massa; Hotels Hotels hebben als hoofdactiviteit het verstrekken van logies. Logiesverstrekkers zonder sterclassificatie (dit loopt van één ster tot vijf sterren) mogen zich geen hotel noemen. Dit geldt bijvoorbeeld

Nadere informatie

beste online marketing voor jouw kantoor.

beste online marketing voor jouw kantoor. Een review is de beste online marketing voor jouw kantoor. HOGERE OPBRENGSTEN LAGERE KOSTEN POSITIEVE EFFECTEN VOORWOORD INHOUD Je moet grondig je best doen om online goed gevonden te worden. Het internet

Nadere informatie

De bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld,

De bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld, De bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld, heeft wel de toekomst. Over vijf jaar zal één op de vijf bouwwerken in Nederland volgens een concept gebouwd worden. Wat is dat en wat betekent het voor

Nadere informatie

Eerste uitgave: maart 2015-03-14 Copyright 2015 Saskia Steur Druk: www.drukzo.nl

Eerste uitgave: maart 2015-03-14 Copyright 2015 Saskia Steur Druk: www.drukzo.nl Eerste uitgave: maart 2015-03-14 Copyright 2015 Saskia Steur Druk: www.drukzo.nl Hoewel deze uitgave met zorg is samengesteld aanvaardt de auteur geen enkele aansprakelijkheid voor schade ontstaan door

Nadere informatie

Wij timmeren aan de weg

Wij timmeren aan de weg Wij timmeren aan de weg Even voorstellen; Bouwkracht Vakpersoneel. Bouwkracht vakpersoneel B.V. is onderdeel van de LubronGroep en voortgekomen uit Lubron technisch intermediair. Onder de vlag van Lubron

Nadere informatie

chevy stevens bij uitgeverij cargo

chevy stevens bij uitgeverij cargo Onwetend chevy stevens bij uitgeverij cargo Vermist Chevy Stevens Onwetend Vertaald door Paul Witte 2011 de bezige bij amsterdam Cargo is een imprint van uitgeverij De Bezige Bij, Amsterdam Copyright 2011

Nadere informatie

Carlton Ambassador Hotelsluit zich aan bij Preferred Hotels & Resorts

Carlton Ambassador Hotelsluit zich aan bij Preferred Hotels & Resorts Carlton Ambassador Hotelsluit zich aan bij Preferred Hotels & Resorts Haags boutique hotel treedt na renovatie en uitbreiding toe tot unieke, wereldwijde collectie van hotels Vanaf oktober is het Carlton

Nadere informatie

zomer Vakantie zomer

zomer Vakantie zomer NieuwsBrief nr.3, 2011 Naar Binnen Beste lezer, Het is weer tijd voor de zomer. In het midden van Nederland is afgelopen week de zomervakantie begonnen. De kinderen hebben zes weken geen school. Zes weken

Nadere informatie

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag.

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Onze vragen: 1. Wanneer bent u met uw schrijfcarrière begonnen? 8 jaar geleden ben ik begonnen met het schrijven.

Nadere informatie

Wie wil geen vervuld leven? 7 Een comfortabel leven 11 Een gezond leven 17 Een leven in geluk en liefde 23 Liefde beoefenen 29 Oefen je binnenwereld

Wie wil geen vervuld leven? 7 Een comfortabel leven 11 Een gezond leven 17 Een leven in geluk en liefde 23 Liefde beoefenen 29 Oefen je binnenwereld Wie wil geen vervuld leven? 7 Een comfortabel leven 11 Een gezond leven 17 Een leven in geluk en liefde 23 Liefde beoefenen 29 Oefen je binnenwereld meer liefde 39 Oefen je met de buitenwereld meer evenwicht

Nadere informatie

Mr Dim Turkije Zuid-Egeïsche kust Göcek

Mr Dim Turkije Zuid-Egeïsche kust Göcek Mr Dim Turkije Zuid-Egeïsche kust Göcek 1. Algemene informatie Eliza was here - Mr Dim - /turkije/_zuid-egeische_kust/gocek_/mr_dim.htm 1.1. Naam - Ligging - Eliza sterren Mr Dim - (Turkije Zuid-Egeïsche

Nadere informatie

het totaalplan voor uw BUREAUSTOEL

het totaalplan voor uw BUREAUSTOEL het totaalplan voor uw BUREAUSTOEL kwaliteit. comfort. UITSTRALING. service. goede keuze KEUZE Wie Chair Repair = Harold Werner Al 26 jaar werk ik met veel plezier in de meubelbranche. Ik heb ontzettend

Nadere informatie

Huizen. Afgesloten entree. Geheel gemoderniseerd. Met lift. Moderne keuken en badkamer. Mooie laminaatvloer. Loolaan 41-157, 7314 AD Apeldoorn H48 H48

Huizen. Afgesloten entree. Geheel gemoderniseerd. Met lift. Moderne keuken en badkamer. Mooie laminaatvloer. Loolaan 41-157, 7314 AD Apeldoorn H48 H48 Huizen vanhendriks Loolaan 41-157, 7314 AD Apeldoorn Geheel gemoderniseerd Moderne keuken en badkamer Met lift Afgesloten entree Mooie laminaatvloer H48 H48 Kenmerken Soort Kamers Woonoppervlakte Inhoud

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Ontspan op een historisch landgoed midden in de natuur

Ontspan op een historisch landgoed midden in de natuur Welkom! PERSOONLIJK Ontspan op een historisch landgoed midden in de natuur BEST WESTERN PREMIER Kasteel De Vanenburg biedt u in een sfeervolle landelijke omgeving volop gelegenheid om te ontspannen. Deze

Nadere informatie

INTERIEUR WONEN IN DE STAD. op het water PRODUCTIE, STYLING & TEKST: EMMY VAN DANTZIG - FOTOGRAFIE: JANSJE KLAZINGA

INTERIEUR WONEN IN DE STAD. op het water PRODUCTIE, STYLING & TEKST: EMMY VAN DANTZIG - FOTOGRAFIE: JANSJE KLAZINGA INTERIEUR WONEN IN DE STAD op het water PRODUCTIE, STYLING & TEKST: EMMY VAN DANTZIG - FOTOGRAFIE: JANSJE KLAZINGA 77 Jack en Birgit kochten in 2004 een oude tjalk aan de Amstel in Amsterdam. Rondom het

Nadere informatie

Perfecte uitvalsbasis voor zakelijke bijeenkomsten

Perfecte uitvalsbasis voor zakelijke bijeenkomsten Gemeente Utrechtse Heuvelrug Perfecte uitvalsbasis voor zakelijke bijeenkomsten Jaarlijks vinden in de provincie Utrecht meer vergaderingen plaats dan in heel Noord- Holland, Zuid-Holland en Gelderland

Nadere informatie

Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November

Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November Parkinson Café Delft en omstreken website: Sophia Revalidatie (sportkantine), www.parkinsoncafedelfteo.nl Reinier de Graafweg 1, email:

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

PERSMAP. Comfort, uniek design all-inclusive. ibisstyles.com

PERSMAP. Comfort, uniek design all-inclusive. ibisstyles.com Comfort, uniek design all-inclusive ibisstyles.com INHOUD ibis Styles in een notendop 3 ibis Styles, het merk met meerdere stijlen 4 Eenvoudig en gastvrij voor een all-inprijs 5 Vriendelijk, eenvoudig

Nadere informatie

Vergaderen. Professioneel en op maat. volledig ingerichte vergaderzalen voorzien van moderne apparatuur gratis wifi ontbijt, lunch en diner mogelijk

Vergaderen. Professioneel en op maat. volledig ingerichte vergaderzalen voorzien van moderne apparatuur gratis wifi ontbijt, lunch en diner mogelijk Zuiver Business Welkom bij Zuiver Zuiver reikt u alle elementen aan voor succesvolle zakelijke ontvangsten. Van compleet ingerichte vergaderzalen voor strak georganiseerde bijeenkomsten en professionele

Nadere informatie

lekker blijven wonen maar dan nóg fijner

lekker blijven wonen maar dan nóg fijner lekker blijven wonen maar dan nóg fijner Arka-Bouw We bouwen, verbouwen en onderhouden. Al sinds 1989 dus we kennen het klappen van de zweep. Vertrouwen staat bij ons hoog in het vaandel. We zijn ook lid

Nadere informatie

Provada 2014 Hotelmarkt Nederland en Den Haag

Provada 2014 Hotelmarkt Nederland en Den Haag Provada 2014 Hotelmarkt Nederland en Den Haag Ewout Hoogendoorn 4 juni 2014 Programma Resultaten 2013 Verwachtingen 2014 & 2015 Omzet, kosten en resultaat Vraag en aanbod Hotelmarkt Den Haag 2 The New

Nadere informatie

Het verhaal van Europa

Het verhaal van Europa Het verhaal van Europa 2010 Uitgeverij Manteau / Standaard Uitgeverij en Rob Heirbaut & Hendrik Vos Standaard Uitgeverij nv, Mechelsesteenweg 203, B-2018 Antwerpen www.manteau.be info@manteau.be Deze reeks

Nadere informatie

www.nexttalent.nl > Inkijkexemplaar

www.nexttalent.nl > Inkijkexemplaar > Inkijkexemplaar Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. De rol van werk in een leven 3. Wat ben je, wat kun je, wat wil je? 4. Waar vind je die baan? 5. Talentontwikkeling & Flow Copyright 2011, Martijn Leonard,

Nadere informatie

INTERACTIEVE VORMGEVING RICK DE VOS 4IV1

INTERACTIEVE VORMGEVING RICK DE VOS 4IV1 INTERACTIEVE VORMGEVING RICK DE VOS 4IV1 Bedrijf: Itarget Media Plaats: Ede Werkzaamheden: Vormgever Periode: Stageperiode #4 Duur: 6 Maanden In dit verslag ga ik uitgebreid in op mijn leerdoelen voor

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

Juni Sept Nov 19 22 10

Juni Sept Nov 19 22 10 BITSING Praktijkseminar door auteur, coach en grondlegger: Frans de Groot Gemiddelde waardering: 8,9 Juni Sept Nov 19 22 10 Voor het einde van de eerste ochtend was iedereen overtuigd. De Bitsing-methode

Nadere informatie

Verteld door Schulp en Tuffer

Verteld door Schulp en Tuffer Verteld door Schulp en Tuffer Het allereerste kerstfeest Het allereerste kerstfeest Verteld door Schulp en Tuffer Vertaald en bewerkt door Maria en Koos Stenger Getekend door Etienne Morel en Doug Calder

Nadere informatie

Flexitarisch restaurant swych opent de deuren

Flexitarisch restaurant swych opent de deuren Flexitarisch restaurant swych opent de deuren Gastronomie aan de Amstel in NH Collection Doelen In het onlangs gerenoveerde hotel NH Collection Doelen kunnen liefhebbers van de flexitarische keuken vanaf

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Ria Massy. De taart van Tamid

Ria Massy. De taart van Tamid DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in

Nadere informatie

Ik ben Steenkool. Nooit meer oorlog groep 7-8. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels.

Ik ben Steenkool. Nooit meer oorlog groep 7-8. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels. Hi! I am de steenkool. De cole of de stone. I am black, zwart. And I kan fire geven. Jongens, dat is wat die Europese

Nadere informatie

Dharma DE WARME CHARME VAN

Dharma DE WARME CHARME VAN REPORTAGE Dharma DE WARME CHARME VAN Het enthousiast kloppend hart van Kortrijk heeft er sinds kort een uniek adresje bij. Met Bed&Breakfast Dharma maakt gastvrouw Linda haar droom waar en garandeert ze

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Ongekende keuzemogelijkheden en in één dag gemonteerd

Ongekende keuzemogelijkheden en in één dag gemonteerd Voor u ligt de Plameco brochure met sfeerbeelden, impressies en mogelijkheden. Kijk, lees en geniet... (zo mooi kan het ook bij u worden!) Ongekende keuzemogelijkheden en in één dag gemonteerd Welkom U

Nadere informatie

Creative Marketing Opdracht 1: Mag ik uw kassabon zien

Creative Marketing Opdracht 1: Mag ik uw kassabon zien Naam: Stefan van Rees Studentnummer: 0235938 (voorheen 0827508) Klas: CMD D1 Datum: week 38 2009 Creative Marketing Opdracht 1: Mag ik uw kassabon zien Inleiding Om het consumentengedrag zo goed mogelijk

Nadere informatie

9 M 5 ore than to 275

9 M 5 ore than to 275 5 More than to 275 275 95 to schiphol rijk am en de boeing avenue Inspirerend zaken doen Boeing Avenue 275 In de uitdagende werkomgeving van het parkachtige Schiphol-Rijk ligt het moderne en multifunctionele

Nadere informatie

1 Ben of word jij weleens gepest?

1 Ben of word jij weleens gepest? Onderzoeksresultaten TipHorstaandeMaas.nl Pesten Pesten is van alle generaties. Het kan bijna overal plaatsvinden en is daarom dichterbij dan mensen soms denken 8 1 Ben of word jij weleens gepest? 7 6

Nadere informatie

Brigade The White Room van Jacob Jan Boerma bekend

Brigade The White Room van Jacob Jan Boerma bekend Brigade The White Room van Jacob Jan Boerma bekend Arturo Dalhuisen en Richard Eerhardt aan de slag bij NH Collection Grand Hotel Krasnapolsky AMSTERDAM - 22 FEBRUARI 2016 - Chef de Cuisine Arturo Dalhuisen

Nadere informatie

Borstkanker ''Angst voor het onbekende''

Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Ellen Wagter-Streep Schrijver: Ellen Wagter-Streep ISBN: 9789402129663 Ellen Wagter-Streep Inhoud Inhoud... 05 Voorwoord...

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Ik mail je door Yvonne Kroonenberg

Boekverslag Nederlands Ik mail je door Yvonne Kroonenberg Boekverslag Nederlands Ik mail je door Yvonne Kroonenberg Boekverslag door een scholier 1665 woorden 24 april 2006 6,4 82 keer beoordeeld Auteur Genre Yvonne Kroonenberg Jeugdboek Eerste uitgave 2004 Vak

Nadere informatie

Krabbie Krab wordt Kapper

Krabbie Krab wordt Kapper E-boek Geschreven en Vormgeving Esther van Duin Copyright Esthers Atelier www.esthersatelier.nl email info@esthersatelier.nl Krabbie Krab wordt Kapper Krabbie krab was een kunstenaar. Hij maakte beelden

Nadere informatie

DE FAMILIE VAN LOON 130 _

DE FAMILIE VAN LOON 130 _ DE FAMILIE VAN LOON Mooi idee: je familie en huis jarenlang laten portretteren door schilders en fotografen. De roemrijke familie Van Loon uit Amsterdam deed dat. De indrukwekkende stapel familieportretten

Nadere informatie

Dé 14 fundamentele stappen naar geluk

Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Van de Amerikaanse psycholoog Michael W. Fordyce 1. Wees actief en ondernemend. Gelukkige mensen halen meer uit het leven omdat ze er meer in stoppen. Blijf niet op

Nadere informatie

Brochure 2016 Il Sogno - Zuylestein

Brochure 2016 Il Sogno - Zuylestein Brochure 2016 Il Sogno - Zuylestein zakelijke bijeenkomsten vergaderarrangementen 1 Inhoudsopgave VOORWOORD 3 IL SOGNO - ZUYLESTEIN 4 LOCATIES 5 - Spreekkamer - 8 persoonskamer - De Oude Huyskamer - Poortgebouw

Nadere informatie

Stageverslag Danique Beeks

Stageverslag Danique Beeks Stageverslag Danique Beeks Waarom deze stage en hoe zag de stage eruit? Ik heb via Mirthe informatie gekregen over deze stage. Haar achterneef is een van de eigenaren van dat bedrijf. Ze heeft mij deze

Nadere informatie

dijkhuis stijlvol interieur

dijkhuis stijlvol interieur interieur stijlvol dijkhuis STYLING, PRODUCTIE & TEKST: EMMY VAN DANTZIG - FOTOGRAFIE: STAN KOOLEN Op een perfecte locatie, middenin het dorp, veranderde een oud monumentaal pand in een eigentijds, stijlvol

Nadere informatie

VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN

VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN E-BLOG VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN in samenwerken Je komt in je werk lastige mensen tegen in alle soorten en maten. Met deze vier verbluffend eenvoudige tactieken vallen

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

HOSTA 2012. The Benelux Hotel Industry. 5 juni 2012

HOSTA 2012. The Benelux Hotel Industry. 5 juni 2012 HOSTA 2012 The Benelux Hotel Industry 5 juni 2012 Programma Opening door Ralph Lange, ING Inleiding Jan van der Doelen, ING Presentatie Ewout Hoogendoorn, Horwath HTL Presentatie Michel Geurts, Inntel

Nadere informatie

Van boomgaard tot droomhuis. Binnenkijken

Van boomgaard tot droomhuis. Binnenkijken Binnenkijken Van boomgaard tot droomhuis Ruim een jaar woont Kristel van Leeuwen nu met haar gezin in hun nieuwe huis. Een bekende plek voor hen, want ze hebben eerst zes jaar in de aangrenzende boerderij

Nadere informatie

Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders

Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders Leo Leeuwtje Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders isbn: 9789048431052 nur: 282 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming

Nadere informatie