Plan van aanpak Tijdelijke situatie verkeer en vervoer bij ombouw Amstelveenlijn

Transcriptie

1 Gemeente Amsterdam Dienst Metro Plan van aanpak Tijdelijke situatie verkeer en vervoer bij ombouw Amstelveenlijn Opsteller Dienst Metro Opdrachtgever: Stadsregio Versie: 1.0 Datum: 28 november 2013 Bijlage 2 Plan van aanpak Tijdelijke Situatie Ombouw Amstelveenlijn_def (2) 1

2 1 Inleiding Aanleiding Context Planuitwerkingsfase Raakvlakprojecten Bestuurlijk en ambtelijk opdrachtgever Doel en resultaat Doel Resultaat Te beantwoorden vragen Rapportage De aanpak op hoofdlijnen Inleiding Stappen naar het resultaat Inventarisatie van eerdere studies tijdelijk vervoer Bepalen uitgangspunten en randvoorwaarden met stakeholders Algemeen Resultaat In kaart brengen van mogelijke bouwscenario s Verkenning bouwmethodiek Resultaat Toelichting op proces PvA tijdelijke situatie en inventarisatie van wensen en belangen van belanghebbenden Consultatie van belanghebbenden Resultaat Opstellen scenario s tijdelijk vervoer Algemeen Trajectdeel Zuid Amstelveen Centrum / Binnenhof Trajectdeel Amstelveen Centrum Poortwachter Westwijk Resultaat Nadere uitwerking scenario s wegverkeer tijdens de bouw Verkenning bouwmethodiek en verkeersmaatregelen Resultaat Afstemmen scenario s tijdelijk vervoer en wegverkeer met stakeholders en belanghebbenden Algemeen Werksessie tijdelijk vervoer en verkeersmaatregelen Resultaat Opstellen van eisen wensen en randvoorwaarden Algemeen Resultaat Bespreking eindresultaat met tijdelijk vervoer en wegverkeer met stakeholders en belanghebbenden Informatiebijeenkomst Resultaat Besluitvorming Planning...18 Bijlage: Uitwerking te beantwoorden vragen...20 Bijlage 2 Plan van aanpak Tijdelijke Situatie Ombouw Amstelveenlijn_def (2) 2

3 1 Inleiding 1.1 Aanleiding Op 12 maart 2013 heeft de Regioraad van de Stadsregio een voorkeursbesluit genomen over het project Ombouw Amstelveenlijn. Met dit besluit is de planstudiefase afgerond en zijn de uitgangspunten en keuzes voor het vervoersysteem en het tracé voor de infrastructuur van de Hoogwaardige Tram (HTV5+) vastgelegd. Nu wordt gestart met de planuitwerkingsfase. In deze fase wordt toegewerkt naar een uitvoeringsbesluit waarna de realisatiefase start. Dienst Metro is in opdracht van de Stadsregio Amsterdam inmiddels bezig een projectplan voor de planuitwerkingfase op te stellen. Op 6 februari 2013 heeft de gemeenteraad van Amstelveen ingestemd met de voorkeurvariant (HTV5) voor de Amstelveenlijn. Een van de condities is dat er voor 1 januari 2014 een plan van aanpak voor de tijdelijke situatie tijdens de ombouw wordt opgeleverd. Gesteld is dat hierin inzicht in de tijdsduur en kwaliteit van het tijdelijke OV wordt gegeven. In de Raad is bovendien aandacht gevraagd voor een zo kort mogelijke ombouwtijd en voldoende kwaliteit voor het vervangend vervoer. Dienst Metro is door de Stadsregio gevraagd om, als basis voor het overall-plan van aanpak een Plan van Aanpak op te stellen om te komen tot een realistische opzet voor de tijdelijke situatie tijdens de ombouw Amstelveenlijn. Een belangrijk onderdeel hierin is hoe het tijdelijk vervoer georganiseerd wordt, inclusief de kwaliteit van de overstap. Omdat de ombouw echter ook consequenties zal hebben voor weggebruikers wordt ook aandacht besteed aan de tijdelijke situatie voor voetgangers, fietsers en automobilisten. In dit plan van aanpak wordt beschreven welke acties zullen worden uitgevoerd om te komen tot inzicht in hoe de tijdelijke situatie bij Ombouw Amstelveenlijn er in verschillende scenario s uit ziet. Aan de hand van dit inzicht kan dan, mede aan de hand van de inbreng van de diverse stakeholders, door de Stadsregio besloten worden welke eisen en randvoorwaarden meegenomen moeten worden bij de aanbesteding van de ombouw Amstelveenlijn en welke stappen moeten worden gezet om te komen tot een goed functionerend vervangend vervoer. In onderstaande hoofdstukken geven we aan hoe we dit op hoofdlijnen willen aanpakken. 1.2 Context Planuitwerkingsfase In 2014 start de Planuitwerkingsfase. Hierin worden de kaders voor realisatie bepaald waarbij de eerder genomen besluiten het vertrekpunt vormen. Er moet een evenwicht worden gezocht tussen een snelle en efficiënte realisatie, hoogwaardig tijdelijke vervoer en een minimale hinder voor de omgeving. Het kan bijvoorbeeld zijn dat een efficiënte realisatie van de ombouw leidt tot meer hinder en een lagere kwaliteit tijdelijk vervoer. Handhaving van railvervoer betekent wellicht een langere bouwtijd en meer kosten omdat rails moeten worden omgelegd, maar als dit leidt tot een beter tijdelijk vervoer kan dat mogelijk zinvol zijn. Hier moet een afweging plaats vinden tussen deze belangen. In onderstaand schema is deze belangenafweging weergegeven. Bijlage 2 Plan van aanpak Tijdelijke Situatie Ombouw Amstelveenlijn_def (2) 3

4 Pl a n u i t w e rki n g sf a se : ka d e rs b e p a l e n vo o r re a l i sa t i e f a se Sn e l l e e n e f f i ci ë n t e re a l i sa t i e re a l i sa t i e o b j e ct e n t i j d sd u u r, co n d i t i e s H o o g w a a rd i g t i j d e l i j k ve rvo e r kw a l i t e i t, ca p a ci t e i t, d u u r mi d d e l e n : sn e l t ra m, t ra m, b u s Mi n i ma l e h i n d e r o mg e vi n g d o o rst ro mi n g w e g ve rke e r o mw o n e n d e n Raakvlakprojecten Er zijn drie grote projecten die het tijdelijk vervoer en de verkeersafwikkeling binnen Amstelveen beïnvloeden: 1. Zuidasdok 2. Verdiepte verbreding A9 3. Ombouw Amstelveenlijn Deze projecten beïnvloeden elkaar en hebben elk hun eigen belangen. Hier moet een evenwicht worden gezocht in de belangen en de wijze waarop de projecten elkaar beïnvloeden. Enerzijds is het gewenst om projecten op elkaar af te stemmen, anderzijds moet voorkomen worden dat de afstemming leidt tot een te grote afhankelijkheid tussen de projecten. Onderstaand wordt een korte toelichting op de projecten en projectbelangen gegeven. Bij het uitwerken van de tijdelijke situatie bij de ombouw Amstelveenlijn besteden we aandacht hieraan. Af w e g i n g va n b e l a n g e n t u sse n p ro j e ct e n O mb o u w Amst e l ve e n l i j n a f h a n ke l i j kh e i d va n A9 e n Z u i d a sd o k b e p e rke n G e re e d u i t e rl i j k 2020 V e rd i e p t e l i g g i n g ve rb re d e A9 St a rt i n G e e n w e rkza a mh e d e n a a n Be n e l u xb a a n t i j d e n s b o u w R e a l i sa t i e Z u i d a sd o k en O V -t e rmi n a l Z u i d Amst e l ve e n b o o g l i g t i n d e w e g vo o r st a rt re a l i sa t i e O VT C a p a ci t e i t sp ro b l e e m o p t e l o sse n Bijlage 2 Plan van aanpak Tijdelijke Situatie Ombouw Amstelveenlijn_def (2) 4

5 Zuidasdok Het plangebied van Zuidasdok en Zuidas is weergegeven in onderstaande figuur. Zuidasdok is bezig met de planstudie voor het realiseren van de OV-terminal en een verbrede A10 die over een lengte van ruim één kilometer in een tunnel ligt. Binnen Zuidasdok is de oplevering van de tramhaltes in de Schönberglaan nu eind 2020 gepland. Dat is een jaar later dan ten tijde van de Bestuursovereenkomst. Voor de Amstelveenlijn is inmiddels de HTV5 variant gekozen. Deze beide wijzigingen zorgen er voor dat het drukker wordt op station Zuid. Vanuit Zuidasdok is er de wens om al eerder dan eind 2020 de Amstelveenboog er uit te halen. Pas als deze buiten dienst is kan namelijk worden begonnen met het omklappen van de metroperrons en het verbreden van het noordelijke treinperron. Het eerder buiten dienst halen zorgt er voor dat de capaciteit en kwaliteit van station Zuid eerder op orde is. Vooral het eerder dubbelsporig kunnen aanlanden van de NZlijn op station Zuid is nodig omdat het anders op het metroperron erg druk is en in de spits soms grote wachtrijen voor de trap kunnen ontstaan. Zuidasflanken Naast Zuidasdok zijn er stedelijke ontwikkelingen in het Zuidasgebied. Zo wordt in de komende jaren Kenniskwartier verder ontwikkeld en ingevuld. Deze ontwikkelingen hebben invloed op de hoeveelheid verkeer en vervoer van en naar het gebied. In Zuidasflanken is voorzien dat de verkeersstructuur hier op termijn aan wordt aangepast. Bij een tijdelijke situatie als gevolg van de ombouw is het van belang te bezien welke effecten er optreden op de verkeersafwikkeling in het gebied. Ook is het belangrijk de impact van tijdelijk vervoer inzichtelijk te maken. Vooral de verkeersafwikkeling en doorstroming voor het OV op de kruising De Boelelaan Buitenveldertselaan is hierbij een belangrijk aandachtspunt 1. Verdiepte verbreding A9 Recent is de Raad van Amstelveen akkoord gegaan met de verdiepte aanleg van een bredere A9. De start van de bouw is in 2020 voorzien. In 2019 moeten al voorbereidende werkzaamheden starten om die start van de bouw mogelijk te maken. De afrit Keizer Karelweg zal moeten worden afgesloten ergens in De verwachting is dat het dan drukker wordt op de Beneluxbaan. De gemeente Amstelveen heeft aangegeven dat het niet gewenst is om gelijktijdig met de bouw van de ongelijkvloerse kruisingen op de Beneluxbaan bezig te zijn. Deze moet dan juist extra verkeer kunnen verwerken. 1 Overigens zal hiervoor een gezamenlijk studie van Zuidas, Stadsdeel Zuid en Stadsregio worden opgestart Bijlage 2 Plan van aanpak Tijdelijke Situatie Ombouw Amstelveenlijn_def (2) 5

6 Ombouw Amstelveenlijn De ombouw bestaat uit het vervangen van de rails, het verlagen van de haltes die blijven, weghalen van haltes die worden opgeheven en de aanleg van drie ongelijkvloerse kruisingen. Ook moet geschikt materieel worden besteld dat ook gestald en onderhouden moet kunnen worden. In 2014 wordt gestart met de Planuitwerkingsfase waarna de aanbesteding en realisatie volgen. Bij ombouw Amstelveenlijn is de planning gericht op een ingebruikname eind 2020 wanneer Zuidasdok volgens de huidige planning klaar is met de tramhaltes in de Schönberglaan. Voorafgaand aan dit moment moeten dan de werkzaamheden gereed zijn en het nieuwe materieel inzetbaar zijn. Helder is in elk geval dat tijdens de ombouw altijd een vorm van buitendienststelling nodig is. Vooral het realiseren van de ongelijkvloerse kruisingen zal hinder met zich mee brengen voor alle verkeersdeelnemers die deze kruisingen gebruiken. 1.3 Bestuurlijk en ambtelijk opdrachtgever Bestuurlijk opdrachtgever is het Dagelijks Bestuur van de Stadsregio Amsterdam. Verantwoordelijk portefeuillehouder is de portefeuillehouder Openbaar Vervoer van de Stadsregio: E. Wiebes. Ambtelijk opdrachtgever is het hoofd van de afdeling Infrastructuur van de Stadsregio- de heer A. Colthoff. Dit plan van aanpak is onderdeel van het projectplan voor de planuitwerkingsfase voor de Ombouw Amstelveenlijn. De benodigde onderzoeken en personele inzet worden ook in dat kader gefinancierd. 1.4 Doel en resultaat Doel Het in beeld brengen van realistische en robuuste mogelijkheden voor de tijdelijke situatie tijdens de ombouw van de Amstelveenlijn die aansluiten bij de verwachtingen van de reiziger en zijn afgestemd met de belangrijkste stakeholders. Met realistisch wordt hierbij bedoeld dat de tijdelijke situatie efficiënt en uitvoerbaar is, betaalbaar is en waarbij het tijdelijk vervoersysteem in staat is het te verwachten aantal reizigers te vervoeren. Met robuust wordt hierbij bedoeld dat het aan te passen is aan wijzigingen in vervoeromvang en planning wanneer dat nodig is. De belangrijkste stakeholders zijn reizigers, inwoners en (regio)raadsleden van Amstelveen en stadsdeel Zuid (Buitenveldert), gemeente Amsterdam, gemeente Amstelveen, Zuidasdok, Dienst Metro, Stadsregio (concessieverlener en infra-subsidie), Infrabeheerder van de huidige Amstelveenlijn, GVB en Connexxion Resultaat Het resultaat hiervan is inzicht in de voor- en nadelen en impact van mogelijke scenario s voor de ombouw, het tijdelijk vervoer, de onderlinge wisselwerking en de omgeving. De resultaten worden gebruikt om: Een set van eisen, wensen en randvoorwaarden op te stellen voor het te maken referentieontwerp; Een set van eisen, wensen en randvoorwaarden op te stellen voor de aanbesteding van de infrastructuur ombouw Amstelveenlijn; Bijlage 2 Plan van aanpak Tijdelijke Situatie Ombouw Amstelveenlijn_def (2) 6

7 Maken van afspraken met vervoerders over het tijdelijk vervoer; Maken van afspraken met Zuidasdok over het vormgeven van de tijdelijke situatie op station Zuid; Te beantwoorden vragen Vragen die moeten zijn beantwoord na afronding van de werkzaamheden als beschreven in dit plan van aanpak zijn: 1. Hoe zorgen we er voor dat het tijdelijk vervoer kwalitatief zo goed mogelijk is zodat er zo min mogelijk reizigersuitval is? We brengen in beeld welke mogelijkheden er zijn om het tijdelijk vervoer, inclusief een goede overstap bij station zo goed mogelijk vorm te geven en besteden hierbij aandacht aan de mogelijke beperkingen vanuit het scenario voor de ombouw en de raakvlakprojecten. 2. Hoe zorgen we er voor dat het verkeerssysteem binnen Amstelveen en Amsterdam tijdens de bouw met zo min mogelijk hinder en veilig blijft functioneren? We brengen in beeld welke mogelijkheden er zijn in samenhang met verschillende scenario s voor de bouwmethode. 3. Wanneer kan of moet de tijdelijke situatie het beste starten, hoe lang duurt de tijdelijke situatie, door welke factoren wordt die beïnvloed en bereiken we een zo optimaal mogelijke situatie? We brengen de mogelijkheden in beeld in samenhang met de verschillende scenario s voor de bouwmethode, de doorlooptijd van de planprocedures, invloed van raakvlakprojecten als A9 en Zuidasdok en instroom van nieuw materieel. Hierbij wordt nadrukkelijk een integrale afweging gemaakt waarbij ook belangen van raakvlakprojecten worden meegenomen. Een uitgebreider overzicht van de te beantwoorden vragen is opgenomen in de bijlage. 1.5 Rapportage Het resultaat wordt vastgelegd in een rapportage. In de rapportage geven we het resultaat weer van de afzonderlijke stappen zoals die in hoofdstuk 2 worden beschreven. De rapportage bevat per stap het resultaat en een korte toelichting hoe tot dat resultaat is gekomen. In de rapportage geven we aan welke scenario s voor bouwmethode en tijdelijk vervoer er zijn en welke effecten de verschillende oplossingen hebben. We geven aan hoe stakeholders en belanghebbenden tegen de verschillende scenario s aankijken en welke voorkeuren zij hebben aangegeven uitgesproken. In de rapportage worden de consequenties van keuzes en eventuele afhankelijkheden inzichtelijk gemaakt. De rapportage wordt stap voor stap opgebouwd tijdens het proces en dient ter vastlegging van de stappen en eventuele voorkeuren en keuzes. Onderdeel van de rapportage is een beschrijving van de eisen, wensen en randvoorwaarden die bij de planuitwerking en de aanbesteding of voor de relevante raakvlakprojecten van belang zijn. Bijlage 2 Plan van aanpak Tijdelijke Situatie Ombouw Amstelveenlijn_def (2) 7

8 2 De aanpak op hoofdlijnen 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt de aanpak op hoofdlijnen geschetst om te komen tot een gedragen oplossing voor het tijdelijk vervoer. Achtereenvolgens gaan we in de volgende paragrafen in op de stappen naar het resultaat en lichten deze per stap toe. 2.2 Stappen naar het resultaat Om het resultaat te bereiken worden de volgende stappen gevolgd: 1. Inventarisatie van eerdere studies tijdelijk vervoer 2. Bepalen uitgangspunten en randvoorwaarden in overleg met stakeholders 3. In kaart brengen mogelijke bouwscenario s 4. Toelichting op het proces en inventarisatie van wensen en belangen van belanghebbenden 5. Opstellen scenario s tijdelijk vervoer 6. Nadere uitwerking scenario s wegverkeer tijdens de bouw 7. Afstemmen scenario s tijdelijk vervoer en wegverkeer met stakeholders en belanghebbenden 8. Opstellen eisen, wensen en randvoorwaarden ten behoeve van referentieontwerp, aanbesteding ombouw Amstelveenlijn en raakvlakprojecten (Zuidasdok, A9 9. Bespreking eindresultaat met tijdelijk vervoer en wegverkeer met stakeholders en belanghebbenden Bij de stappen wordt afgestemd met de activiteiten die in het kader van de planuitwerkingsfase worden verricht. Hierbij kunnen indien wenselijk uitkomsten, voorkeuren en keuzes aan het bestuur worden voorgelegd. Deze dienen dan een plek te krijgen in de aanbesteding van de ombouw Amstelveenlijn en in afspraken met GVB, Zuidasdok en gemeente Amstelveen over organisatie van het tijdelijk OV en de ombouwwerkzaamheden. In onderstaande paragrafen worden de afzonderlijke stappen nader toegelicht. 2.3 Inventarisatie van eerdere studies tijdelijk vervoer In het kader van versnellingsvarianten voor Zuidasdok zijn door de Stadsregio enkele studies gedaan naar de mogelijkheden voor het inrichten van een aantrekkelijk tijdelijk vervoersysteem. Hierin zijn verschillende opties voor de lijnvoering en handhaving van railvervoer verkend. Bij de uitwerking zijn wensen en randvoorwaarden van stakeholders meegenomen. Ook is in deze studies een aanzet voor een betere overstap op station Zuid gemaakt. Het is zinvol kennis te nemen van de resultaten van deze eerdere studies. In deze studies zijn de consequenties van de bouwmethodiek voor ombouw Amstelveenlijn overigens niet meegenomen. Het gaat er daarom vooral om te leren van eerder uitgezochte mogelijkheden, maar hierbij wel de invloed van de ombouw Amstelveenlijn te betrekken. 2.4 Bepalen uitgangspunten en randvoorwaarden met stakeholders Algemeen Het is belangrijk bij de start goed vast te leggen wat de wensen, uitgangspunten en randvoorwaarden zijn waarmee rekening gehouden moet worden. Deze willen we graag samen met de stakeholders vaststellen. Bij eerdere studies naar het vormgeven van mogelijke tijdelijk vervoer scenario s zijn door de Stadsregio al uitgangspunten en randvoorwaarden bij stakeholders geïnventariseerd. Deze Bijlage 2 Plan van aanpak Tijdelijke Situatie Ombouw Amstelveenlijn_def (2) 8

9 kunnen als vertrekpunt dienen, maar moeten ook worden herijkt. We vragen de stakeholders opnieuw na te denken over hun wensen, eisen en randvoorwaarden en deze in de vorm van klanteisen te specificeren. We organiseren vervolgens een werksessie waarin we de door hen gespecificeerde klanteisen bespreken en aan te geven welke prioritering men belangrijk vindt. Samen met de Stadsregio bepalen we welke stakeholders we hiervoor benaderen. In elk geval betrekken we Stadsregio, GVB, gemeente Amsterdam, gemeente Amstelveen, stadsdeel Zuid en Zuidasdok. Naast deze inventarisatie met stakeholders inventariseert Dienst Metro welke wensen en belangen de andere belanghebbenden hebben. Deze zullen met stakeholders worden besproken en vervolgens meegenomen bij de uitwerking van de tijdelijke situatie. De nieuwe inventarisatie is bedoeld om te komen tot een zo actueel en volledig mogelijk inzicht. De volgende uitgangspunten worden nu reeds onderkend: Een zo kort mogelijke ombouwtijd. In eerste instantie lijkt dit het meest aantrekkelijk omdat de hinder dan korter duurt. Naar verwachting zal de hinder echter wel groter zijn dan bij een langere ombouwtijd. Het gaat hierbij dan ook om de afweging of de extra hinder acceptabel is omdat de periode korter is. De keuze tussen kort en hevig of een langere periode met minder overlast kan pas definitief worden gemaakt wanneer de consequenties inzichtelijk zijn. We brengen dan ook beide opties in beeld en kijken hierbij onder andere naar: o Welke ombouwtijd nodig is voor de bouw van de ongelijkvloerse kruisingen en overige werkzaamheden? o Kunnen of moeten beide ongelijkvloerse kruisingen bij Zonnestein en Rembrandtlaan gelijktijdig uitgevoerd worden? o Maakt het verschil voor de ombouwtijd als er tijdens de werkzaamheden een railverbinding gehandhaafd blijft? o Hoe beïnvloedt de duur van de ombouw de hinder voor de omgeving, de verkeersafwikkeling en het tijdelijk vervoer? Het is noodzakelijk dat afstemming plaats vindt met de werkzaamheden voor de verdiepte aanleg van de A9. o Een vraag die we hierbij willen beantwoorden is of de ombouw van de ongelijkvloerse kruisingen op de Beneluxbaan gereed kan zijn voordat de start bouw A9 begint (2020) en wat dit voor start en bouwfasering betekent. Kwaliteit tijdelijk vervoer zo dicht mogelijk bij de huidige kwaliteit: we kijken hierbij naar: o de mogelijkheid railvervoer over een zo groot mogelijke lengte te handhaven de mogelijkheid van een snelbus die alleen kernhaltes aandoet o alternatieve routes als we oponthoud op de Beneluxbaan verwachten o effect van een rechtstreekse verbinding naar station Amstel en/of Bijlmer Arena in aanvulling op een bus of railverbinding naar station Zuid Een zo compact mogelijke overstap in de tijdelijke situatie bij station Zuid: we kijken hierbij samen met Zuidasdok naar: o Ligging van de haltes voor tram en bus o Optimalisatie van looproutes o Kwaliteit verhogende maatregelen (wachtruimte, reizigersinformatie etc) o Afstemming van de uitvoeringsfasering van de Ombouw Amstelveenlijn en Zuidasdok. Hierbij wordt gekeken op welke manier de drukte in station Zuid Bijlage 2 Plan van aanpak Tijdelijke Situatie Ombouw Amstelveenlijn_def (2) 9

10 het beste gemanaged kan worden met zo min mogelijk reizigersuitval op netwerkniveau. Hiervoor worden maatregelen uitgewerkt op het gebied van infrastructuur, beïnvloeding van reizigers, crowdmanagement, en ook vervoerkundige oplossingen (zoals bijvoorbeeld frequentieverhoging). Deze uitwerking is een samenwerking van de betrokken projecten, de betrokken overheden, beheerders en vervoerders. Er wordt een optimalisatie gezocht tussen de planning van deze projecten en hoe deze kunnen worden uitgevoerd zodat deze elkaar zo min mogelijk hinderen en in negatieve zin beïnvloeden. Maatregelen zijn geïnventariseerd en worden uitgewerkt om effecten en kosten te kunnen beoordelen. Na het opstellen van concept uitgangspunten en randvoorwaarden vragen we de stakeholders schriftelijk ( ) om een reactie hierop waarna we de uitgangspunten en randvoorwaarden rapporteren aan de Bestuurlijk Opdrachtgever. Zoals al in de paragraaf 1.2 aangegeven zullen in het vervolgproces nadere afwegingen gemaakt moeten worden waarbij de implicaties van uitgangspunten en randvoorwaarden voor het project Ombouw Amstelveenlijn worden bekeken in hun samenhang met de A9 en Zuidasdok. We zullen aangeven wanneer het redelijkerwijs niet mogelijk is om aan een uitgangspunt of randvoorwaarde te voldoen. Extra reistijd of hinder is tijdens een grootschalige ombouw niet altijd te voorkomen. Wel kunnen en zullen we uiteraard proberen die zo beperkt mogelijk te houden. De eerder geïnventariseerde wensen gebruiken we bij de afweging. Dilemma s die spelen zijn bijvoorbeeld: Hoeveel duurder mag een betere oplossing zijn? Kwaliteit en prijs reiziger Is een korte bouwtijd met veel overlast beter dan een langere bouwtijd met minder overlast? Hoe hard zijn planningen en hoe erg is het als daarin een verschuiving optreedt. Hierop zal niet direct een keuze mogelijk zijn, maar bij de uitwerking van de scenario s geven we inzicht waardoor een ieder daar een eigen beeld van kan vormen. Uiteindelijk is het een keuze van de Bestuurlijk opdrachtgever. In bijlage 1 is een eerste opzet opgenomen van de uitgangspunten en randvoorwaarden Resultaat Klanteisen van de stakeholders voor de tijdelijke situatie die inzicht geven in de wensen, uitgangspunten en randvoorwaarden van de stakeholders, inclusief een eerste inzicht in prioriteiten. 2.5 In kaart brengen van mogelijke bouwscenario s Verkenning bouwmethodiek Een globale verkenning van de mogelijke bouwfasering tijdens de ombouw. Het gaat hierbij in eerste instantie om een inzicht op hoofdlijnen en nog niet om keuzes. Aspecten die in ieder geval in beeld worden gebracht zijn: Welke methodes zijn er om in een aantal de ongelijkvloerse kruisingen worden gerealiseerd met en zonder handhaving van een railverbinding langs de bouwplaats? o Welke richtingen kunnen op de kruisingen open blijven en welke niet? o Zijn er beperkingen in capaciteit te verwachten? o Wat is de verwachte impact op de omgeving? (hoog, middel, laag) Bijlage 2 Plan van aanpak Tijdelijke Situatie Ombouw Amstelveenlijn_def (2) 10

11 o Wat is de impact op het tijdelijk vervoer? In welke bouwstappen kunnen de rails worden vervangen op de verschillende deeltrajecten? o Welke buitendienststelling is nodig? o Wat is de impact op het tijdelijk vervoer? o Wat is de impact op de omgeving? In welke bouwstappen kunnen de haltes worden verlaagd op de verschillende deeltrajecten? o Welke buitendienststelling is nodig? o Wat is de impact op het tijdelijk vervoer? o Wat is de impact op de omgeving? Resultaat Een eerste indicatief beeld van de effecten van de bouwfasering op buitendienststelling, tijdelijk vervoer, verkeersafwikkeling en impact op de omgeving. Aandachtspunten voor een nadere uitwerking. 2.6 Toelichting op proces PvA tijdelijke situatie en inventarisatie van wensen en belangen van belanghebbenden Consultatie van belanghebbenden Het is wenselijk al vroeg in het proces belanghebbenden te betrekken bij het uitwerken van de opzet van het tijdelijk vervoer en de situatie ten tijde van ombouw. Inhoudelijk is het nog te vroeg om de consequenties van keuzes inzichtelijk te maken. Het is echter wel mogelijk om een toelichting te geven op het proces en de eerste indicatieve inzichten over de bouwfasering te delen. Verder kan inzicht worden gegeven in het palet aan mogelijkheden en zullen wensen en belangen geïnventariseerd worden. De uit te nodigen belanghebbenden zullen in overleg met de gemeenten Amsterdam, Amstelveen en Stadsregio worden bepaald. In elk geval zal de Reizigersadviesraad worden uitgenodigd en wordt gedacht aan vertegenwoordigers van bewonersorganisaties en bedrijfsleven en de (regio) raadsleden Resultaat Belanghebbenden hebben een beeld van het proces en hoe zij zullen worden betrokken bij de totstandkoming van de uit te werken scenario s voor tijdelijk vervoer en ombouw. Inzicht in de belangrijkste wensen van belanghebbenden. Bijlage 2 Plan van aanpak Tijdelijke Situatie Ombouw Amstelveenlijn_def (2) 11

12 2.7 Opstellen scenario s tijdelijk vervoer Algemeen Op basis van de inventarisatie van de eerdere studies, wensen, uitgangspunten en randvoorwaarden werkt Dienst Metro, in nauwe samenwerking met de Stadsregio en GVB enkele scenario s uit voor het tijdelijk vervoer. GVB is als concessiehouder een belangrijke partij hierin. De Stadsregio is als partij zowel verantwoordelijk voor de concessieverlening als voor bewaking van het budget voor de ombouw. In onderstaande paragrafen hebben we opgenomen welke hoofdkeuzes voor de scenario s we nu al onderscheiden. De aangegeven scenario s zullen indien nodig als gevolg van nieuwe inzichten worden aangepast. Het gaat om het bereiken van een zo goed mogelijk tijdelijk vervoersysteem dat past bij het bouwscenario en eisen, wensen en randvoorwaarden Trajectdeel Zuid Amstelveen Centrum / Binnenhof Voor het trajectdeel deel van Zuid tot Amstelveen Centrum / Binnenhof zijn er twee principieel verschillende keuzes met bijbehorende consequenties: 1. Railexploitatie van lijn 5 of 51 vanuit Amsterdam tot bouwterrein ongelijkvloerse kruising handhaven (eindpunt bij Uilenstede of wellicht Kronenburg): a. de ongelijkvloerse kruisingen kunnen dan naar verwachting sneller worden gebouwd (geschatte bouwtijd 1,5 2 jaar; deze zal nog nader worden geverifieerd) b. er is een (waarschijnlijk) een grotere overlast, maar wel in een kortere periode c. tijdelijk vervoer kent groter aandeel busexploitatie 2. Railexploitatie van lijn 5 of 51 vanuit Amsterdam langs het bouwterrein van de ongelijkvloerse kruisingen handhaven (eindpunt Binnenhof/Amstelveen Centrum handhaven: a. Leidt naar verwachting tot meer bouwfasen bij realisatie doordat het omleggen van de trambaan ook tijd kost. Naar verwachting is de bouwtijd hierdoor grofweg twee keer langer (geschatte bouwtijd 3-4 jaar; deze zal nog nader worden geverifieerd) b. Er is waarschijnlijk minder overlast, maar die duurt wel langer Bijlage 2 Plan van aanpak Tijdelijke Situatie Ombouw Amstelveenlijn_def (2) 12

13 c. Meer reizigers beschikken over railvervoer, maar tijdelijk vervoer duurt wel langer Ook kleinere buitendienststellingen zullen nodig zijn Overigens zal ook bij een inzet op handhaving van de railexploitatie niet altijd railexploitatie mogelijk zijn. De eventuele bouw van een tijdelijke tramhalte Zuid op de Strawinskylaan, aanleg van een OV-baan op de Parnassusweg, vervanging van rails en verlagen van haltes zal ongetwijfeld effect hebben op de exploitatie. Kortere buitendienststellingen zijn waarschijnlijk niet te vermijden. Dit effect wordt eveneens in beeld gebracht. Uitwerking passende tijdelijk vervoerscenario s Dienst Metro werkt, in nauwe samenwerking met Stadsregio en GVB scenario s voor tijdelijk vervoer uit die passen bij de bouwscenario s. Daarbij worden in elk geval de scenario s met en zonder railvervoer langs de bouwplaats van de ongelijkvloerse kruisingen Zonnestein en Rembrandtlaan in beeld gebracht. Overigens zullen hierbij per scenario meerdere mogelijkheden voor het tijdelijk vervoer worden uitgewerkt. Uitgegaan wordt van maximaal drie verschillende varianten voor het tijdelijk vervoer per scenario. We brengen in elk geval voor deze maximaal 6 scenario s de volgend aspecten in beeld: 1. Het aantal reizigers dat moet worden vervoerd. 2. Lijnen, haltes en frequenties in ochtendspits, daluren, middagspits, avonduren en zaterdag/zondag. In ieder geval zal aandacht worden besteed aan verbindingen naar station Zuid en Bijlmer Arena. Per verbinding wordt aangegeven welke haltes er worden bediend en hoeveel ritten per uur er op de verschillende routes rijden. Er wordt hierbij tevens aandacht besteed aan de wens van Amstelveen om te komen tot snelbussen in de spits. 3. De reistijden per verbinding en overstaptijd op de overstapknooppunten. 4. Het aantal voertuigen dat nodig is om de dienstregeling uit te voeren (versus het aantal voertuigen dat extra nodig is). 5. De benodigde bijdrage (DRU s, kosten minus opbrengsten) per scenario 6. De infrastructuur die nodig is: a. Haltes b. Eventuele doorstromingsmaatregelen c. Keervoorzieningen voor tram en bus d. Voorzieningen voor een compacte overstap op station Zuid 7. Kosten van infrastructuuraanpassingen (-20% %) 8. Een inschatting van de doorlooptijd die nodig is voor het realiseren van het tijdelijk OV in al zijn facetten (voertuigen, infrastructuur, personeel, organiseren financiering bijdrage) Trajectdeel Amstelveen Centrum Poortwachter Westwijk Op dit traject rijdt alleen lijn 51 waardoor alle haltes alleen hoge perrons hebben. Het handhaven van lijn 51 hier is lastig: na het verlagen van de halteperrons is inzet van het huidige materieel hier niet meer mogelijk, tenzij weer tijdelijke hoge haltes worden aangelegd. Mede daarom is in een eerdere verkenning van de Stadsregio naar de mogelijkheden voor tijdelijk vervoer uitgegaan van busexploitatie op dit traject waarbij de bus vanaf Amstelveen Centrum / Binnenhof met alleen een tussenstop bij de halte VU rechtstreeks naar station Zuid rijdt. Zodra de werkzaamheden aan Sportlaan, rails en haltes zijn afgerond is hier in principe weer railexploitatie mogelijk. Daarvoor moet dan wel geschikt materieel beschikbaar zijn (nieuw danwel gebruikt). Bijlage 2 Plan van aanpak Tijdelijke Situatie Ombouw Amstelveenlijn_def (2) 13

14 Het voorstel is dit tijdelijk busvervoer als uitgangspunt te hanteren voor dit trajectdeel tenzij alsnog blijkt dat er geschikt tijdelijk materieel beschikbaar is dat aan hoge en lage haltes kan halteren. Het tijdelijk vervoer op dit trajectdeel wordt uitgewerkt samen met het trajectdeel tussen Zuid en Amstelveen Centrum / Binnenhof. De in paragraaf genoemde aspecten worden ook voor dit deel uitgewerkt. De periode dat tijdelijk vervoer moet worden ingezet hangt ook samen met de wegwerkzaamheden bij de ombouw, de komst van nieuw materieel Resultaat Resultaat is inzicht in de kwaliteit, capaciteit, kosten en uitvoerbaarheid van het tijdelijk vervoersysteem met en zonder handhaving van railvervoer langs de bouwplaats van de twee ongelijkvloerse kruisingen. De resultaten worden vastgelegd in een compacte rapportage waarin met tekst, afbeeldingen en kaartbeelden de aspecten zoals genoemd in van de tijdelijke vervoerscenario s worden beschreven. 2.8 Nadere uitwerking scenario s wegverkeer tijdens de bouw Verkenning bouwmethodiek en verkeersmaatregelen De verkeermaatregelen tijdens de bouw zijn sterk afhankelijk van de gekozen bouwmethodiek en de wensen, uitgangspunten en randvoorwaarden die gelden. De eerste indicatieve verkenning van de mogelijkheden en beperkingen die verschillende bouwmethodieken opleggen aan de omgeving en verkeersstructuur werken we nu verder uit. Hierbij betrekken we ook de wensen die tijdens de eerste consultatieronde door belanghebbenden zijn ingebracht. We werken aandachtspunten uit en brengen kosten en consequenties op de planning in beeld. De verschillende scenario s geven inzicht in de consequenties voor verkeer en tijdelijk vervoer. Daarmee is er een duidelijke relatie met de tijdelijk vervoerscenario s. We brengen in elk geval de volgende aspecten in beeld: 1. Uitwerking aanleg ongelijkvloerse kruisingen: Hoe ziet de bouwfasering en doorlooptijd van de ongelijkvloerse kruisingen er uit met en zonder railexploitatie langs het bouwterrein? 2. Wat betekent de aanleg van de ongelijkvloerse kruisingen voor: a. verkeersafwikkeling van automobilisten, fietsers en voetgangers: worden er richtingen afgesloten? Kan de bestaande capaciteit (rijstroken) gehandhaafd blijven en wat betekent dat voor de omgeving? b. bereikbaarheid van haltes: is er een veilige, rechtstreekse looproute mogelijk? c. verkeersveiligheid d. veiligheid op het bouwterrein e. bouwkosten f. planning en doorlooptijd. Hierbij speelt de vraag of voor een bepaalde bouwmethodiek gekozen moet worden om op een bepaald moment klaar te kunnen zijn: kan de rail langs de bouw gehandhaafd blijven als de bouw klaar moet zijn voordat met de A9 wordt begonnen is hierbij een belangrijke vraag 3. Uitwerking van de bouwmethode vervangen rails: Hoe en waar worden de rails vervangen en op welk moment en in welke periode kan dat? Hoe lang duurt die buitendienststelling dan? (gedurende een periode of gedurende bepaalde tijdstippen (avond, weekenden). Bijlage 2 Plan van aanpak Tijdelijke Situatie Ombouw Amstelveenlijn_def (2) 14

15 4. Uitwerking verlagen haltes: Hoe worden de haltes verlaagd: moet de halte daarbij buiten bedrijf, kan het met de lijn in bedrijf of beter als er niet gereden wordt? Wordt er eventueel een tijdelijke halte aangelegd? Resultaat Resultaat is inzicht in de consequenties van de bouwmethodiek op de verkeersafwikkeling, de opzet en fasering van tijdelijk vervoer en de impact op de omgeving. De resultaten worden vastgelegd in een compacte rapportage waarin met tekst, afbeeldingen en kaartbeelden de aspecten zoals genoemd in worden beschreven. 2.9 Afstemmen scenario s tijdelijk vervoer en wegverkeer met stakeholders en belanghebbenden Algemeen Dienst Metro organiseert werksessies in Amstelveen waarin we de resultaten van de uitgewerkte scenario s voor tijdelijk vervoer, bouwmethodiek en verkeersmaatregelen toelichten en met stakeholders willen bespreken. Doel is de stakeholders en belanghebbenden deelgenoot te maken van de mogelijkheden en dilemma s bij de uitvoering en te maken keuzes. In principe gaan we uit van aparte werksessies voor Stakeholders, Raadsleden en belanghebbenden. In een deel van de werksessie ligt het accent op de invulling van het tijdelijk OV en in een deel van de werksessie ligt het accent op de verkeersmaatregelen Werksessie tijdelijk vervoer en verkeersmaatregelen In het eerste deel van de werksessie presenteren we de mogelijke scenario s voor de bouwmethodiek en de impact daarvan op omgeving en verkeer. Het accent ligt hierbij op de ombouw van de ongelijkvloerse kruisingen omdat die de meeste impact hebben. We geven een toelichting aan de hand van de eerder uitgevoerde analyse: Scenario s bouwmethodiek: 1. Welke scenario s voor vervangen rails en verlagen haltes? 2. Welke scenario s voor ongelijkvloerse kruisingen zijn mogelijk? 3. Impact van keuzes op planning, verkeer, omgeving en tijdelijk vervoer 4. Aan welke wensen, randvoorwaarden en uitgangspunten kan voldaan worden en aan welke niet? Scenario s tijdelijk vervoer: 1. Welke scenario s zijn bekeken? 2. Wat zijn de consequenties van deze scenario s voor de reiziger? 3. Hoe passen de scenario s op de scenario s bouwmethodiek? 4. Aan welke wensen, randvoorwaarden en uitgangspunten kan voldaan worden en aan welke niet? Vragen die we de stakeholders willen stellen zijn: 1. Is er een eenduidige voorkeur uit te spreken? 2. Welke negatieve aspecten moeten, indien mogelijk, worden aangepakt? 3. Welke mogelijkheden zien de stakeholders voor verbeteringen? In elk geval willen we als belanghebbenden en stakeholders betrekken: Bewonersorganisaties van Amstelveen, Amsterdam (stadsdeel Zuid, Buitenveldert) Bijlage 2 Plan van aanpak Tijdelijke Situatie Ombouw Amstelveenlijn_def (2) 15

16 Raadsleden van Amstelveen, Amsterdam, stadsdeel Zuid en Regioraad Vertegenwoordigers van het bedrijfsleven Reizigersadviesraad Regio Amsterdam (RAR) De verdeling van belanghebbenden en stakeholders over de werksessies zal in nader overleg met de Stadsregio, gemeente Amstelveen, gemeente Amsterdam en Stadsdeel Zuid worden bepaald. Voorafgaand aan de werksessies organiseren we een overleg met: Gemeente Amsterdam Gemeente Amstelveen Stadsdeel Zuid Stadsregio Amsterdam GVB Connexxion Zuidasdok Resultaat Resultaat is inzicht in het draagvlak en de voorkeuren van belanghebbenden en stakeholders voor de mogelijke oplossingsrichtingen. Het resultaat wordt verwerkt in een verslag dat de voorkeuren van de stakeholders voor de oplossingsrichtingen in beeld brengt Opstellen van eisen wensen en randvoorwaarden Algemeen Nu de uitwerking van de scenario s gereed is en besproken met stakeholders kan een set van eisen, wensen en randvoorwaarden worden opgesteld zowel voor het te maken referentieontwerp als voor de aanbesteding van de infrastructuur ombouw Amstelveenlijn. Een vraag die nog beantwoord moet worden is wat dit, samen met de inzichten uit de scenario s in kosten, mogelijkheden en planning, betekent voor de aanbesteding: hoeveel vrijheid kunnen we de aannemer geven gelet op de randvoorwaarden en wat we willen bereiken? Resultaat Concept set van systeemeisen voor de tijdelijke situatie tijdens de ombouw ten behoeve van de aanbesteding Bespreking eindresultaat met tijdelijk vervoer en wegverkeer met stakeholders en belanghebbenden Informatiebijeenkomst In een informatiebijeenkomst presenteren we de set van systeemeisen en de wijze waarop voorkeurscenario s voor zowel het tijdelijk vervoer als verkeersmaatregelen zoals weergegeven in par Resultaat Inzicht in het draagvlak voor de uitgewerkte synthesescenario s. Bijlage 2 Plan van aanpak Tijdelijke Situatie Ombouw Amstelveenlijn_def (2) 16

17 2.12 Besluitvorming In principe wordt het resultaat vastgesteld door de ambtelijk opdrachtgever. De tijdelijke situatie is onderdeel van de planuitwerkingsfase waarbij besluitvorming in dat kader plaatsvindt. Indien het uit het overleg met stakeholders en belanghebbenden blijkt dat specifieke besluitvorming over de tijdelijke situatie gewenst is zal het resultaat door de Bestuurlijk opdrachtgever worden voorgelegd in het Bestuurlijk Overleg zodat het Bestuurlijk overleg de Bestuurlijk opdrachtgever kan adviseren. In de besluitvorming moet rekening gehouden worden met de gemeenteraadsverkiezingen en de tijd die het kost met de nieuwe gemeenteraad en Colleges van start te gaan. Bijlage 2 Plan van aanpak Tijdelijke Situatie Ombouw Amstelveenlijn_def (2) 17

18 2.13 Planning In onderstaand schema is de ingeschatte doorlooptijd aangegeven. In de planning is een afhankelijkheid van de planuitwerkingsfase: het kan bijvoorbeeld nodig zijn de uitwerking van onderdelen uit de planuitwerking te betrekken in het proces. In de planning is er van uit gegaan dat de consultatie van belanghebbenden en stakholders pas na de verkiezingen plaatsvindt. Het voordeel daarvan is dat nieuwe raadsleden ook gelijk betrokken worden bij het proces. De doorlooptijd van het project is ongeveer een jaar. 0 Opstellen PvA 1 Inventarisatie eerdere studies 2 Uitgangspunten en randvoorwaarden 2a inventarisatie bij stakeholders Indicatief in kaart brengen 3 bouwscenarios Toelichting en consultatie 4 belanghebbenden en stakeholders 5 Opstellen scenario's tijdelijk vervoer Nadere uitwerking scenario's 6 bouwmethodiek 7 Afstemmen scenario's in werksessie 2 Opstellen eisen, wensen en 8 randvoorwaarden 9 Terugkoppeling naar stakeholders 10 Oplevering rapportage dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Bijlage 2 Plan van aanpak Tijdelijke Situatie Ombouw Amstelveenlijn_def (2) 18

19 Bijlage 2 Plan van aanpak Tijdelijke Situatie Ombouw Amstelveenlijn_def (2) 19

20 Bijlage: Uitwerking te beantwoorden vragen 1. Hoe zorgen we er voor dat het tijdelijk vervoer kwalitatief zo goed mogelijk is zodat er zo min mogelijk reizigersuitval is? a. Welke verbindingen voor tijdelijk vervoer moeten worden aangeboden om voldoende kwaliteit en capaciteit te kunnen bieden? Hierbij besteden we aandacht aan de bestemming (Bijlmer Arena, Amstel, Zuid), de route en haltes en de mogelijkheid van een snelbus die haltes overslaat. b. Welke kwaliteit voor de reiziger wordt dan geboden? c. Kan er railexploitatie gehandhaafd blijven tijdens de bouw van de ongelijkvloerse kruisingen bij Zonnestein, Rembrandtlaan en Sportlaan? Hoe ziet die er dan uit en wat betekent dat voor de doorlooptijd van de bouw? d. Zijn vervangende haltes op de locaties waar gewerkt wordt mogelijk en wat kost dat? e. Hoe kan de overstap op station Zuid vanaf tram en bus zo compact en aantrekkelijk mogelijk worden vormgegeven in de tijdelijke situatie? f. Hoe kunnen we er voor zorgen dat het vervangend vervoer niet in files beland en zo min mogelijk hinder ondervind van werkzaamheden? 2. Hoe zorgen we er voor dat het verkeerssysteem binnen Amstelveen tijdens de bouw met zo min mogelijk hinder en veilig blijft functioneren? a. Wat zijn de mogelijkheden en knelpunten voor het autoverkeer, fietsers en voetgangers wanneer de tram blijft rijden tijdens de bouw van de ongelijkvloerse kruisingen? b. Welke inpassingsvraagstukken zijn er als gevolg van de tijdelijke situatie in een situatie met en zonder handhaving van railvervoer? i. Wat betekent het als de ongelijkvloerse kruisingen bij Zonnestein en Rembrandtweg wel of niet gelijktijdig worden uitgevoerd? ii. Wat zijn de gevolgen voor verkeer dat gebruik maakt van de kruispunten tijdens de bouw? c. Welke capaciteit houdt de Beneluxbaan tijdens de bouw van de ongelijkvloerse kruisingen bij Zonnestein, Rembrandtlaan en Sportlaan? Indien dit niet voldoende is welke maatregelen moeten dan worden genomen? d. Hebben routes of infrastructuur voor het tijdelijk vervoer gevolgen voor bestemmingsplannen en geluidscontouren? 3. Wanneer kan of moet de tijdelijke situatie het beste starten, hoe lang duurt die dan, door welke factoren wordt die beïnvloed en welke risico s zijn er op uitloop? a. Welke wensen, eisen en randvoorwaarden zijn er vanuit Ombouw Amstelveenlijn en de raakvlakprojecten Zuidasdok en Verdiepte verbreding A9? b. Welke kansen en risico s zijn er voor de projecten? c. Wanneer kan of moet worden begonnen met het tijdelijk vervoer? d. Hoe lang duurt het tijdelijk vervoer afhankelijk van de gekozen bouwmethodiek? e. Wat betekent een zo kort mogelijke tijdelijke situatie voor de bouw en hinder? f. Welke factoren beïnvloeden de duur van het tijdelijk vervoer? g. Hoe kunnen die zo worden beïnvloed dat een zo optimaal mogelijke situatie ontstaat? Bijlage 2 Plan van aanpak Tijdelijke Situatie Ombouw Amstelveenlijn_def (2) 20