Energiebesparing Voortgezet en hoger onderwijs

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Energiebesparing Voortgezet en hoger onderwijs"

Transcriptie

1 Energiebesparing Voortgezet en hoger onderwijs Rotterdam en regio Rijnmond Auteur : Christian de Laat Willem de Neve Documentnummer : Afdeling : Rotterdam en Regiogemeenten Datum : september 2009 DCMR Milieudienst Rijnmond s-gravelandseweg 565 Postbus AV Schiedam T F E info@dcmr.nl W 1

2 2

3 Inhoud Samenvatting 4 1 Inleiding Milieudoelen energie Project voortgezet onderwijs 5 2 Aanpak Omvang sector Milieuscore Aanpak 8 3 Resultaten Energiegebruik en besparingspotentieel Maatregelen milieuscore Koplopers en achterblijvers Bewustzijn t.a.v. energiebesparing Vervolgtraject 12 4 Conclusies en aanbevelingen 13 Bijlage 1. Bijlage 2. Checklist milieuscore Scorekaart milieuscore 3

4 4

5 Samenvatting Met de uitvoering van milieudoel energie controleert de DCMR Milieudienst Rijnmond sector gewijs bedrijven en instellingen op het treffen van energiebesparende maatregelen. Het voortgezet en hoger onderwijs is de eerste sector die is doorgelicht volgens deze milieudoelenaanpak. Als een instelling jaarlijks meer dan kwh of m3 gas gebruikt dan is deze op besparingsmaatregelen doorgelicht die zich doorgaans binnen 5 jaar terugverdienen. De milieudoelenaanpak voorkomt dat de instellingen een kostbaar energie beparingsonderzoek moeten verrichten. Zij kunnen immers direct met de maatregelen aan de slag. Deze rapportage beschrijft de resultaten van de doorlichting van 200 instellingen die in Rotterdam en de regiogemeenten op besparingsmaatregelen zijn doorgelicht. Uit de doorlichting komen de volgende conclusies: Het energiegebruik van de instellingen ligt gemiddeld op ongeveer 380 ton CO2, evenveel als ca. 86 huishoudens per instelling. Uitgaande van een conservatieve inschatting levert uitvoering van besparingsmaatregelen een gemiddelde besparing op van 10%. In totaal komt dit neer op een reductie van ton aan CO2. Dat is vergelijkbaar met het jaarlijks energieverbruik van huishoudens. Slechts een kleine 10% van de bezochte instellingen heeft hun energiebeheer op orde. Met de overige instellingen wordt een nazorgtraject opgestart om de instellingen ertoe aan te zetten met de besparingsmaatregelen aan de slag te gaan. Veel eenvoudig te nemen maatregelen zijn niet getroffen. Meer dan de helft van de instellingen houdt het energieverbruik niet bij waaruit kan worden afgeleid dat bij op de meeste scholen geen actief energiebeleid wordt gevoerd. Energiebesparingsmaatregelen op het gebied van verlichting zijn binnen de sector het minst getroffen. Van het totale elektriciteitsgebruik in de sector voortgezet onderwijs wordt 58% gebruikt aan verlichting (bron: Energie Centrum Nederland). Het toepassen van energiezuinige verlichting kan leiden tot 10 tot 30% minder elektriciteitsverbruik. Een groot aantal instellingen moet en kan met besparingsmaatregelen aan de slag. De DCMR organiseert daarom een voorlichtingsbijeenkomst om de betrokken directies en facilitair managers uit de sector over de besparingsmogelijkheden en de noodzaak daarvan te informeren. In het nazorgtraject zullen de instellingen aan de DCMR kenbaar moeten maken wanneer zij met de besparingsmaatregelen aan de slag gaan. 5

6 6

7 1 Inleiding 1.1 Milieudoelen energie Op grond van de Wet milieubeheer (Wm) en het Activiteitenbesluit moeten bedrijven energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van minder dan vijf jaar treffen. Het maatschappelijk belang van deze maatregelen is groot, omdat het kan leiden tot zeer substantiële reducties in CO2-emissies. Namens de gemeenten werkt de DCMR Milieudienst Rijnmond aan dit onderwerp. Dat gebeurt via het programma Milieudoelen Energie. In dit programma bezoekt de DCMR bedrijven onder gemeentelijk bevoegd gezag, waarbij systematisch gekeken wordt naar mogelijkheden om energiebesparing te realiseren. De aandacht richt zich daarbij op in totaal ca bedrijven met een jaarverbruik van meer dan kwh aan elektra of meer dan m3 aan gas, waardoor ze als midden- of grootverbruiker gelden. Deze bedrijven worden tussen 2008 en 2012 doorgelicht. Daarbij wordt gekeken of deze bedrijven mogelijke rendabele maatregelen hebben genomen. Dat zijn maatregelen met een terugverdientijd kleiner dan vijf jaar. Deze maatregelen leveren het bedrijf een netto nancieel voordeel op door de besparing op de energierekening. De doorlichting gebeurt aan de hand van de Milieuscore waarbij de meest rendabele maatregelen voor de desbetreffende bedrijfstakken zijn geselecteerd. De ondernemer hoeft hierdoor geen energieonderzoek te laten uitvoeren maar kan direct met maatregelen aan de slag. De bedrijven ontvangen achtergrondinformatie over het nut en effect van de nog te nemen maatregelen. Hiermee kan de ondernemer de maatregel zelf of door anderen laten uitvoeren. Van de ondernemers wordt gevraagd het tijdpad van de te nemen maatregelen in een aangeleverd plan van aanpak in te vullen. Als ze nalatig zijn worden de maatregelen verplichtend opgelegd. Eén van de branches uit het programma milieudoelen energie is het voortgezet onderwijs. 1.2 Project voortgezet onderwijs In dit project is de sector voortgezet onderwijs binnen het Rijnmondgebied doorgelicht. Hierbij zijn alle locaties geselecteerd uit de categorie: algemeen voortgezet onderwijs, middelbaar en hoger beroeps onderwijs. 7

8 De scholen in de gemeente Rotterdam zijn bezocht in het tweede kwartaal van Van de overige gemeenten in de regio zijn de bezoeken in het vierde kwartaal van 2008 en het eerste kwartaal van 2009 uitgevoerd. Dit rapport geeft de belangrijkste resultaten van het project. 8

9 2 Aanpak 2.1 Omvang sector Uit het registratiesysteem van de DCMR is een voorselectie van alle locaties die voldeden aan het criterium: SBI Onderwijsinstelling behoudens basisonderwijs. Uit deze totaallijst van 277 zijn uiteindelijk 200 locaties uiteindelijk doorgelicht. De overige locaties zijn om diverse redenen niet doorgelicht (opgeheven, verhuisd, fout geregistreerd, te kleinschalig). De 200 locaties die uiteindelijk in dit rapport zijn verwerkt kunnen worden onderverdeeld in de volgende categorieën: algemeen voortgezet onderwijs (80); middelbaar beroepsonderwijs (67); hoger beroeps onderwijs (18); aanverwante instellingen (35). Deze aanverwante instellingen hebben onder andere betrekking op studiebegeleiding en speciaal onderwijs. Met uitzondering van een vijftal instellingen uit het hoger onderwijs hebben de instellingen geen convenant met de overheid getekend, oftewel een zogenaamd MJA (MeerjarenAfspraak). 2.2 Milieuscore Als handvat voor het beoordelen van mogelijke besparingsmaatregelen is de lijst kantoren van Milieuscore gehanteerd. De lijst kantoren is gebruikt omdat er geen lijst beschikbaar is speci ek voor onderwijsinstellingen. Qua activiteiten met energiegebruik en mogelijke maatregelen lijken voortgezet onderwijsinstellingen echter veel op kantoren. De gehanteerde maatregelenlijst is bijgevoegd als bijlage 1. In totaal betreft het 28 maatregelen. De maatregelen zijn gegroepeerd naar delen van het gebouw. Maatregelen in technische ruimtes, maatregelen aan de gebouwschil of installaties die buiten staan en maatregelen die in werkruimten kunnen worden genomen. De maatregelen variëren in terugverdientijd, met een maximum van vijf jaar. Sommige maatregelen kunnen het beste genomen 9

10 worden tijdens een natuurlijk vervangingsmoment, andere maatregelen zijn binnen relatief korte termijn mogelijk. Uit ervaringscijfers blijkt dat de maatregelen van de Milieuscore gemiddeld staan voor 80% van het rendabele besparingspotentieel. Door de aanpak via de standaardmaatregelen wordt dus snel helder wat de belangrijkste opties zijn voor energiebesparing. Dit voorkomt dat aan instellingen een energie onderzoek moet worden opgelegd. De Milieuscore werkt met een checklist en strafpunten. Hoe hoger de score, hoe minder energiebesparende maatregelen zijn toegepast. Bij een score hoger dan 100 zijn er onvoldoende besparende maatregelen toegepast en wordt de instelling als achterblijver geclassi ceerd. Voornoemde toepassing van de Milieuscore is een methode om op een pragmatische manier een oordeel te vormen over de prestaties van scholen inzake het ef ciënt omgaan met energie. 2.3 Aanpak Alle controlebezoeken zijn vooraf aangekondigd en schriftelijk bevestigd. Tijdens het controlebezoek is achtergrondinformatie over het nut en noodzaak van de maatregel besproken en in een naslagwerk overlegd. Aan de achterblijvers is een aanschrijvingsbrief verstuurd waarin is opgenomen dat zij een plan van aanpak in moeten dienen. In het plan van aanpak moet de school aangeven hoe en wanneer de ontbrekende energiebesparende maatregelen worden uitgevoerd. Bij de koplopers (scholen met een score lager dan 100) is een advies gegeven om de ontbrekende energiebesparende maatregelen toe te passen. Bij enkele scholen kwam tijdens de controle naar voren dat de school een kleinverbruiker is, met een verbruik van minder dan kwh aan elektra en minder dan m3 aan gas. Ook hier is een advies gegeven voor het treffen van de mogelijke energiebesparende maatregelen. Indien de energiegegevens niet bekend waren, is er vanuit gegaan dat de school een grootverbruiker is en dat een plan van aanpak ingediend moet worden. 10

11 3 Resultaten 3.1 Energiegebruik en besparingspotentieel Tijdens de bedrijfsbezoeken is de scholen gevraagd om hun jaarlijks energiegebruik te overleggen. In totaal bleken 102 scholen deze gegevens beschikbaar te hebben, 98 niet. Deze 98 scholen zijn hierop aangeschreven. Onderstaande tabel geeft het energiegebruik van de bezochte bedrijven, uitgesplitst naar gas en elektra. Ook is de CO2-emissie berekend. Tabel 3.1: Energiegebruik onderzochte scholen Grootheid Electriciteit Gas CO 2 -emissie 1 CO 2 -emissie 1 Eenheid uitgedrukt in kwh m 3 ton CO 2 huishoudens Totaal gebruik/emissie Gemiddeld gebruik/emissie Totaal besparingspotentieel Van de bezochte scholen zijn er in totaal 185 op basis gebruiksgegevens en kental na het bezoek gecategoriseerd als midden- of grootverbruiker. Vijftien locaties zijn naar aanleiding van het bezoek gecategoriseerd als kleinverbruiker. De totale CO2-emissie van de onderzochte scholen ligt op ca ton. Ter vergelijking: een gemiddeld huishouden in de regio Rijnmond heeft een CO2-emissie van ca. 3,85 ton. De CO2-emissie van de scholen komt dus overeen met het totale gebruik van ca huishoudens. Voor het berekenen van het beparingspotentieel zijn de volgende aannames gehanteerd. Voor de achterblijvers kan een indicatie gegeven worden van het potentieel aan energie en CO2-emissie dat bespaard kan worden. Uitgangspunt is hierbij dat gemiddeld genomen bij MKB- en utiliteitsbedrijven circa 20% op het energiegebruik valt te besparen, zowel bij elektriciteit als gas. In het onderhavige onderzoek gaat het daarbij vooral om de maatregelen uit fi guur 1 Als indicatie wordt ingeschat dat door het treffen van deze maatregelen zo n 10% besparing valt te halen. Dit komt voor de 168 achterblijvers overeen met een besparing van ton CO2, oftewel de totale CO2-emissie van ca woningen. 1) De CO2-emissie kan berekend worden met de volgende omrekenfactoren [bron: SenterNovem, Cijfers en tabellen, 2007 (elektriciteit, gas), NIRIS-subsidieregeling (warmte). 1 kw h = 0,566 kgr. CO2; 1 m3 gas = 1,78 kgr. CO2; 1 GJ [stads]warmte = 38 kgr. CO2.

12 3.2 Maatregelen milieuscore Tijdens de bezoeken is gekeken welke scholen de maatregelen uit de lijst van Milieuscore hebben genomen en of deze relevant was. De volledige resultaten zijn opgenomen in de bijlagen, Figuur 1. geeft een sectorbreed overzicht in hoeverre de maatregelen getroffen zijn. 12

13 3.3 Koplopers en achterblijvers Met de scorekaart van Milieuscore is vervolgens gekeken welke scholen koploper zijn en welke achterblijver. Deze gegevens zijn ingevoerd in het MIRR. Het blijkt dat van de 200 scholen er 14 koplopers zijn en 186 achterblijver. Aan alle scholen is het resultaat van de controle via een brief kenbaar gemaakt. De koplopers hebben een brief gekregen waarin is aangegeven welke maatregelen nog ontbreken. Bij de achterblijvers is in de brief helder aangegeven welke maatregelen nog niet waren getroffen. Daarbij is een uitgebreide toelichting bijgevoegd van de maatregel. De midden- en grootverbruiker is verder gevraagd om een plan van aanpak in te dienen waarin ze aangeven op welke termijn ze de ontbrekende maatregelen gaan treffen. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de aantallen koplopers en achterblijvers, uitgesplitst per gemeente. 3.4 Bewustzijn t.a.v. energiebesparing Tijdens de controles is geconstateerd dat energiebesparing wel leeft bij de scholen, maar dat hier, gezien de resultaten van het onderzoek (daadwerkelijk genomen maatregelen), nog weinig mee wordt gedaan. Bij 65% van de instellingen wordt het energiegebruik niet geregistreerd. Daaruit kan 13

14 worden afgeleid dat energiebeheer op scholen niet vanzelfsprekend is en dat er nog veel besparing te realiseren is. Van de MJA-deelnemers is bekend dat energiebeheer binnen de organisatie meer een vanzelfsprekendheid is. De MJA-deelnemers presteren dan ook boven gemiddeld. 3.5 Vervolgtraject Alle achterblijvers hebben een brief ontvangen met het verzoek om een plan van aanpak in te dienen. Deze brief bevatte informatie over de nog te nemen maatregelen en de daarbij behorende toelichting. Ook is aangegeven aan welke eisen het een plan van aanpak moest worden. Het opstellen van een plan van aanpak komt neer op het categoriseren van de maatregelen in drie verschillende mogelijkheden: 1. Maatregelen die binnen 6 maanden genomen moeten worden. Deze maatregelen hebben een korte terugverdientijd. 2. Maatregelen die binnen 2 jaar genomen moeten worden. Dit zijn maatregelen die mogelijk nader onderzoek verdienen maar zich wel binnen 5 jaar terugverdienen. 3. Maatregelen die niet genomen worden en dienen gemotiveerd te worden toegelicht. De plannen van aanpak worden beoordeeld op volledigheid en onderbouwing. Als het plan van aanpak niet wordt ingediend of onvoldoende ambitie heeft zullen maatregelen en termijnen via een handhavingstraject aan de instelling worden opgelegd. Na het a open van de in de plannen genoemde termijnen wordt door middel van nacontroles nagegaan of de maatregelen zijn genomen. Als dit niet het geval is, wordt ook hier op aangeschreven en volgt een handhavingstraject. In september 2009 wordt een bijeenkomst georganiseerd om onderwijsinstellingen nader te informeren over energiebesparing. Dit gebeurt onder meer door diverse presentaties, een vragenronde met een panel van deskundigen en een kennismarkt waar de instellingen in contact kunnen komen met aanbieders van duurzame technieken en concepten. 14

15 4 Conclusies en aanbevelingen In het project zijn 200 instellingen van het voortgezet en hoger onderwijs bezocht, waarvan 151 in Rotterdam en 49 in de regiogemeenten. Bij de controlebezoeken is getoetst of de instellingen de meest rendabele energiebesparende maatregelen hebben genomen. Hiervoor is een checklist gebruikt om op een pragmatische manier een oordeel te vormen over de prestaties van scholen inzake het ef ciënt omgaan met energie. Het bijzondere hiervan is dat niet alleen naar de gebouwschil en vaste installaties is gekeken maar ook naar het het gebruik daarvan gedrag en. Slechts een kleine 10% van de bezochte instellingen heeft hun energiebeheer op orde. Met de overige instellingen is een nazorgtraject opgestart om de instellingen ertoe aan te zetten met de besparingsmaatregelen aan de slag te gaan. Meer dan de helft van de instellingen houdt het energieverbruik niet bij waaruit kan worden afgeleid dat bij op de meeste scholen geen actief energiebeleid wordt gevoerd. Het energiegebruik van de instellingen ligt gemiddeld op ongeveer 380 ton CO2, evenveel als ca. 86 huishoudens per instelling. Uitgaande van een conservatieve inschatting levert uitvoering van besparingsmaatregelen een gemiddelde besparing op van 10%. In totaal komt dit neer op een reductie van ton aan CO2. Dat is vergelijkbaar met het jaarlijks energieverbruik van huishoudens. Energiebesparingsmaatregelen op het gebied van verlichting zijn binnen de sector het minst getroffen. Van het totale elektriciteitsgebruik in de sector voortgezet onderwijs wordt 58% gebruikt aan verlichting (bron: Energie Centrum Nederland). Met uitvoering van besparingsmaatregelen kan op dit vlak van 10 tot 30% elektriciteit worden bespaard. Gelet op de onbekendheid van energiebesparing binnen de sector zal dit regulerende spoor vanuit de 15

16 Wet milieubeheer moeten worden aangevuld met een stimulerend voorlichtend spoor. Om te beginnen door de resultaten van dit onderzoek terug te koppelen richting directies en facilitair managers uit de sector. Zij kunnen of moeten concreet met de resultaten die voor eenieder in beeld zijn gebracht aan de slag. Daarbij is het van belang dat zij energiebeheer integraal gaan opnemen in hun bedrijfsvoering. Door bijvoorbeeld het energiegebruik te monitoren wordt bewustwording gecreëerd. Ook voor het betrekken van een gebouw, de inkoop van diensten en installaties kunnen ten aanzien van energieprestatie eisen worden gesteld aan de aanbieders. Naast dat het ef ciënt omgaan met energie een wettelijke plicht is, biedt een actief energiebeheer voordelen voor het klimaat, is het goed voor het imago van de school en verdient het zich uiteindelijk terug op de exploitatierekening. 16

17 17

18 18

19 Bijlage 1. Checklist milieuscore 1 van 194

20 2 van 20 4

21 3 van 213 4

22 4 van 224 4

23 Bijlage 2. Scorekaart milieuscore 1 van 231

24 24

25 25

26 DCMR Milieudienst Rijnmond s-gravelandseweg 565 Postbus AV Schiedam T F E info@dcmr.nl W 26

Energiebesparing bij zorginstellingen

Energiebesparing bij zorginstellingen Energiebesparing bij zorginstellingen Rotterdam en regio Rijnmond Auteur : Willem de Neve Christian de Laat Documentnummer : 20978268 Afdeling : Rotterdam en Regiogemeenten Datum : november 2009 Blad 2

Nadere informatie

Energiebesparing bij Bouwmarkten. Regio Rijnmond

Energiebesparing bij Bouwmarkten. Regio Rijnmond Energiebesparing bij Bouwmarkten Regio Rijnmond Energiebesparing bij bouwmarkten Regio Rijnmond Auteurs : W. de Neve en C. de Laat Documentnummer : 21258394 Afdeling : Gemeenten en MKB Datum : december

Nadere informatie

Energiebesparing bij hotels. regio Rijnmond

Energiebesparing bij hotels. regio Rijnmond Energiebesparing bij hotels regio Rijnmond Energiebesparing bij hotels regio Rijnmond Kwaliteitstoets Paraaf Autorisatie Paraaf Christian de Laat Projectleider energiebesparing Naam Functie Joan Koffeman

Nadere informatie

Energiebesparing bij kantoren. Commerciële dienstverlening Regio Rijnmond

Energiebesparing bij kantoren. Commerciële dienstverlening Regio Rijnmond Energiebesparing bij kantoren Commerciële dienstverlening Regio Rijnmond Energiebesparing bij kantoren Commerciële dienstverlening Regio Rijnmond Auteurs : W. de Neve en C. de Laat Documentnummer : 21091545

Nadere informatie

Energiebesparing bij zorginstellingen. Gorinchem & Drechtsteden

Energiebesparing bij zorginstellingen. Gorinchem & Drechtsteden Energiebesparing bij zorginstellingen Gorinchem & Drechtsteden Auteur : Michael Lezer & Carry Hardy Met dank aan : Willem de Neve & Christian de Laat (DCMR Milieudienst Rijnmond) Datum : maart 2012 Energiebesparing

Nadere informatie

Willem de Neve DCMR Milieudienst Rijnmond

Willem de Neve DCMR Milieudienst Rijnmond Toezicht op energiemaatregelen in de praktijk 19 en 24 november 2009 Willem de Neve DCMR Milieudienst Rijnmond Mijn gegevens: Willem de Neve Beleidsmedewerker bij cluster energie en klimaat Expertisecentrum

Nadere informatie

(GL) inzake slechte prestatie energiebesparing door bedrijven

(GL) inzake slechte prestatie energiebesparing door bedrijven B en W nr. 13.0911; d.d. 15-10-2013 Onderwerp (GL) inzake slechte prestatie energiebesparing door bedrijven Besluiten: van de commissie 1. de beantwoording van de schriftelijke vragen aan het College van

Nadere informatie

19 en 24 november Energiebesparing in het Activiteitenbesluit

19 en 24 november Energiebesparing in het Activiteitenbesluit 19 en 24 november 2009 Energiebesparing in het Activiteitenbesluit Patrick Dijk Willem de Neve Inhoud Achtergrond Ambities Schoon en Zuinig Klimaatakkoord Gemeenten en Rijk 2007-2011 5 minuten Activiteitenbesluit

Nadere informatie

Energiebesparing bij hotels. regio Rijnmond

Energiebesparing bij hotels. regio Rijnmond Energiebesparing bij hotels regio Rijnmond Energiebesparing bij hotels regio Rijnmond Kwaliteitstoets Paraaf Autorisatie Paraaf Christian de Laat Projectleider energiebesparing Naam Functie Joan Koffeman

Nadere informatie

Uitkomst controlebezoek Ontbreken energiegegevens (x facultatief indien geen energiegegevens zijn overlegd)

Uitkomst controlebezoek Ontbreken energiegegevens (x facultatief indien geen energiegegevens zijn overlegd) Op xxx controleerde de heer xx van de DCMR Milieudienst Rijnmond uw organisatie aan de xxx in xxxxx. Xx werd hierbij te woord gestaan door uw contactpersoon, de heer xx. Tijdens het controlebezoek is gecontroleerd

Nadere informatie

Eindrapportage project Energiebesparing 2014

Eindrapportage project Energiebesparing 2014 Eindrapportage project Energiebesparing 2014 Opsteller: Christian de Laat Datum 1 maart 2015 eindrapportage: DMS nummer: 21906304 1 Inhoudsopgave SAMENVATTING 1 DOELSTELLING EN AANPAK... 4 1.1 DOELSTELLING

Nadere informatie

Energiebesparing bij datacenters. Regio Rijnmond

Energiebesparing bij datacenters. Regio Rijnmond Energiebesparing bij datacenters Regio Rijnmond Ernergiebesparing bij datacenters Regio Rijnmond Auteur (s) : F. Baan, C. de Laat Afdeling : Gemeenten en MKB Documentnummer : 21528556 Datum : februari

Nadere informatie

: Bezoekresultaten naleving milieuwetgeving energiebesparing

: Bezoekresultaten naleving milieuwetgeving energiebesparing T.a.v. 's-hertogenbosch Uw brief van : Ref. : NAAM ambtenaar Uw kenmerk : Tel. : Ons kenmerk : SO/MIL Fax : Datum : E-mail : milieu@s-hertogenbosch.nl Onderwerp :

Nadere informatie

Rapportage monitoring CO2 emissie en Energiebesparing gemeente Kerkrade 2012. CO2 emissie gemeente Kerkrade

Rapportage monitoring CO2 emissie en Energiebesparing gemeente Kerkrade 2012. CO2 emissie gemeente Kerkrade Rapportage monitoring CO2 emissie en Energiebesparing gemeente Kerkrade 2012 CO2 emissie gemeente Kerkrade Afdeling Milieu en Bouwen gemeente Kerkrade januari 2013 INHOUDSOPGAVE: Inhoud 1. Inleiding...

Nadere informatie

: Bezoekresultaten naleving milieuwetgeving energiebesparing, locatie te Kies een item.

: Bezoekresultaten naleving milieuwetgeving energiebesparing, locatie te Kies een item. T.a.v. s-hertogenbosch/rosmalen Uw brief van : Ref. : De heer Kies een item. Uw kenmerk : Tel. : 073-615 9012 Ons kenmerk : SO/MIL Fax : 073-615 9798 Datum : E-mail : milieu@s-hertogenbosch.nl

Nadere informatie

Voortgangsrapportage CO 2 emissies ProRail Scope 1 en 2, eigen energiegebruik

Voortgangsrapportage CO 2 emissies ProRail Scope 1 en 2, eigen energiegebruik Voortgangsrapportage CO 2 emissies ProRail Scope 1 en 2, eigen energiegebruik Rapportage 1 e half jaar 2017 en prognose CO 2 voetafdruk 2017 Autorisatie paraaf datum gecontroleerd prl Projectleider Van

Nadere informatie

Integrale energiestrategie UU. Fréderique Houben, Universiteit Utrecht

Integrale energiestrategie UU. Fréderique Houben, Universiteit Utrecht Integrale energiestrategie UU Fréderique Houben, Universiteit Utrecht Integraal en Samen! 2 3-10-2017 Integrale energiestrategie UU Universiteit Utrecht Opgericht in 1636 30.000 studenten en 7.500 medewerkers

Nadere informatie

Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug

Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug CONCEPT Omgevingsdienst regio Utrecht Mei 2015 opgesteld door Erwin Mikkers Duurzame energie per Kern in gemeente Utrechtse Heuvelrug

Nadere informatie

HOE KAN MIJN BEDRIJF VOLDOEN AAN DE VERPLICHTINGEN ROND ENERGIE

HOE KAN MIJN BEDRIJF VOLDOEN AAN DE VERPLICHTINGEN ROND ENERGIE g HOE KAN MIJN BEDRIJF VOLDOEN AAN DE VERPLICHTINGEN ROND ENERGIE Hoe kunnen Green Partner en EarthCheck mij daarbij helpen? www.green-partner.nl www.earthcheck.org Hoe kan mijn bedrijf voldoen aan de

Nadere informatie

4 juni 2019 Christian de Laat & Roderick Swart Capelle aan den IJssel DE INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING

4 juni 2019 Christian de Laat & Roderick Swart Capelle aan den IJssel DE INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING 4 juni 2019 Christian de Laat & Roderick Swart Capelle aan den IJssel DE INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING 1 INHOUD 1. Energiebesparing in wetgeving 2. Wie is verantwoordelijk? 3. Waarom een informatieplicht

Nadere informatie

De module MJA voegt aan uw Erbis-versie de volgende mogelijkheden toe:

De module MJA voegt aan uw Erbis-versie de volgende mogelijkheden toe: MODULE MJA De module MJA voegt aan uw Erbis-versie de volgende mogelijkheden toe: Het kunnen registreren van besparingsmaatregelen en aan de hand hiervan berekenen van besparingseffecten en maken van prognoses.

Nadere informatie

Ketenanalyse Duo-label retail advies

Ketenanalyse Duo-label retail advies Ketenanalyse Duo-label retail advies Search Consultancy Oktober 2013 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 1.1. Doelstelling van het onderzoek... 3 1.2. Projectafbakening... 3 2. Uitgangspunten... 4 3. Beschrijving

Nadere informatie

INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER

INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER Ministerie van Economische Zaken en Klimaat INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER Informatiebijeenkomst voor de gebouwde omgeving Stef Strik Directoraat-generaal Klimaat en Energie 25 juni

Nadere informatie

Energie meetplan Inrichting Buffer-Noord Zwartemeer

Energie meetplan Inrichting Buffer-Noord Zwartemeer Energie meetplan Inrichting Buffer-Noord Zwartemeer Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstellingen 4 3 Planning meetmomenten 5 Scope 1 emissies 5 Scope 2 emissies 5 4 Beheersing doelstellingen 6 4.1. Scope

Nadere informatie

Energiebesparing. Erkende maatregelen. Schakeldag 25 juni 2015. Wendy Simonse

Energiebesparing. Erkende maatregelen. Schakeldag 25 juni 2015. Wendy Simonse Energiebesparing Erkende maatregelen Schakeldag 25 juni 2015 Wendy Simonse Opzet van de sessie Uitleg erkende maatregelen SER-akkoord, wettelijke plicht tot energiebesparing, maatregelenlijsten Vragen

Nadere informatie

Energierapportage MFC Atria Leusden. Asschatterweg JJ Leusden

Energierapportage MFC Atria Leusden. Asschatterweg JJ Leusden Energierapportage 2018 MFC Atria Leusden Asschatterweg 37 3831 JJ Leusden Introductie Voor u ligt de energierapportage 2018, waarin de energieverbruiken van de scholen wordt vergeleken met het maximale

Nadere informatie

SPECIMEN. E (zie toelichting in bijlage) Energielabel gebouw. Dit gebouw. Standaard energiegebruik voor dit gebouw. 968,3 MJ/m 2

SPECIMEN. E (zie toelichting in bijlage) Energielabel gebouw. Dit gebouw. Standaard energiegebruik voor dit gebouw. 968,3 MJ/m 2 Energielabel gebouw Afgegeven conform de Regeling energieprestatie gebouwen. Veel besparingsmogelijkheden Dit gebouw Weinig besparingsmogelijkheden Labelklasse maakt vergelijking met gebouwen met overeenkomstige

Nadere informatie

Praktische voorstellen voor energiebesparing in haven en industrie. Alex Ouwehand Directeur NMZH

Praktische voorstellen voor energiebesparing in haven en industrie. Alex Ouwehand Directeur NMZH Praktische voorstellen voor energiebesparing in haven en industrie Alex Ouwehand Directeur NMZH CO2 emission CO2 reduction Ambities klimaat en energie EU en Rijk 2020 : 20 % CO 2 -reductie (tov 1990),

Nadere informatie

Reductiebeleid en (kwantitatieve) doelstellingen (3.B.1)

Reductiebeleid en (kwantitatieve) doelstellingen (3.B.1) Reductiebeleid en (kwantitatieve) doelstellingen (3.B.1) Directie: K.J. de Jong Handtekening: KAM-Coördinator: D.T. de Jong Handtekening: Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Het CO 2 -reductiebeleid van

Nadere informatie

Voortgangsrapportage. Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V (tm juni) Copyright 2016 Genap B.V.

Voortgangsrapportage. Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V (tm juni) Copyright 2016 Genap B.V. Voortgangsrapportage Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V. 2016 (tm juni) Copyright 2016 Genap B.V. Inhoud Inleiding... 2 1 Energiebeleid... 3 2 Huidig energieverbruik en trendanalyse... 3 3 Voortgang

Nadere informatie

F (zie toelichting in bijlage)

F (zie toelichting in bijlage) Energielabel gebouw Afgegeven conform de Regeling energieprestatie gebouwen. Veel besparingsmogelijkheden F (zie toelichting in bijlage) Dit gebouw Weinig besparingsmogelijkheden Labelklasse maakt vergelijking

Nadere informatie

Voortgangsrapportage Voortgang van CO2 reductieplan van Genap B.V (tm juni)

Voortgangsrapportage Voortgang van CO2 reductieplan van Genap B.V (tm juni) Voortgangsrapportage Voortgang van CO reductieplan van Genap B.V. 06 (tm juni) Copyright 06 Genap B.V. Inhoud Inleiding... Energiebeleid... 3 Huidig energieverbruik en trendanalyse... 3 3 Voortgang reductiedoelstellingen

Nadere informatie

Energie meetplan 2012-2017. Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.1

Energie meetplan 2012-2017. Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.1 Energie meetplan 2012-2017 Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstellingen 4 3 Planning meetmomenten 5 3.1. Vestiging A 5 Scope 1 emissies 5 Scope 2 emissies

Nadere informatie

INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER

INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER Ministerie van Economische Zaken en Klimaat INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER Nederlandse Rubber- en Kunststof-industrie Stef Strik Directoraat-generaal Klimaat en Energie 11 juni 2019

Nadere informatie

Compensatie CO 2 - emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2012

Compensatie CO 2 - emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2012 Compensatie CO 2 - emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2012 Inhoud 1 Aanleiding 1 2 Werkwijze 2 2.1. Bronnen 2 2.2. Kentallen 2 3 CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie 3 4 Ontwikkeling 5

Nadere informatie

Energie: De mogelijkheid om (samen) een verandering te bewerkstelligen

Energie: De mogelijkheid om (samen) een verandering te bewerkstelligen Energie: De mogelijkheid om (samen) een verandering te bewerkstelligen De gemeenten Beek, Brunssum, Eijsden-Margraten, Gulpen-Wittem, Heerlen, Kerkrade, Landgraaf, Maastricht, Meerssen, Nuth, Onderbanken,

Nadere informatie

INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER

INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER Ministerie van Economische Zaken en Klimaat INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER VNO/NCW Stedendriehoek Stef Strik Directoraat-generaal Klimaat en Energie 19 november 2018 Nationaal Energieakkoord:

Nadere informatie

Energie meetplan 2013-2015. Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.1

Energie meetplan 2013-2015. Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.1 Energie meetplan 2013-2015 Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstellingen 4 3 Planning meetmomenten 4 3.1. Vestiging Oosterhout 4 Scope 1 emissies 4 Scope

Nadere informatie

Voortgangsrapportage. Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V (tm juni) Copyright 2017 Genap B.V.

Voortgangsrapportage. Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V (tm juni) Copyright 2017 Genap B.V. Voortgangsrapportage Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V. 2017 (tm juni) Copyright 2017 Genap B.V. Inhoud Inleiding... 2 1 Energiebeleid... 3 2 Huidig energieverbruik en trendanalyse... 3 3 Voortgang

Nadere informatie

CO 2 -uitstoot 2008-2014 gemeente Delft

CO 2 -uitstoot 2008-2014 gemeente Delft CO 2 -uitstoot 28-214 gemeente Delft Notitie Delft, april 215 Opgesteld door: L.M.L. (Lonneke) Wielders C. (Cor) Leguijt 2 April 215 3.F78 CO 2-uitstoot 28-214 1 Woord vooraf In dit rapport worden de tabellen

Nadere informatie

Energiemanagementplan

Energiemanagementplan Energiemanagementplan CO 2 -prestatieladder Het Veldwerkbureau B.V. Niveau 3 Auteur(s): De heer G.R. Hartkamp De heer J.A. Möller Versie 2.0 17 december 2013 Definitief rapport Inleiding Binnen ons Energiemanagementsysteem

Nadere informatie

CO 2 -uitstootrapportage 2011

CO 2 -uitstootrapportage 2011 Programmabureau Klimaat en Energie CO 2 -uitstootrapportage 2011 Auteurs: Frank Diependaal en Theun Koelemij Databewerking: CE Delft, Cor Leguijt en Lonneke Wielders Inhoud 1 Samenvatting 3 2 Inleiding

Nadere informatie

Energie meetplan 2013-2015. Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.1

Energie meetplan 2013-2015. Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.1 Energie meetplan 2013-2015 Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstellingen 4 3 Planning meetmomenten 5 4 Beheersing doelstellingen 6 4.1. Scope 1 & 2 Kantoor

Nadere informatie

Energie management Actieplan

Energie management Actieplan Energie management Actieplan Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.2 Auteur: Mariëlle de Gans - Hekman Datum: 30 september 2015 Versie: 1.0 Status: Concept Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Doelstellingen...

Nadere informatie

VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling. Energiemanagementplan

VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling. Energiemanagementplan VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling Energiemanagementplan Datum: 25-03-2015 Opgesteld: Thomas Heye Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Beleid en doelstellingen... 3 3 Planning... 4 3.1 Identificatie

Nadere informatie

SER Energieakkoord: prestatieafspraken en EPK handhaving Wet milieubeheer energiebesparing. DGMI/KLG Afdeling Klimaat: Stef Strik

SER Energieakkoord: prestatieafspraken en EPK handhaving Wet milieubeheer energiebesparing. DGMI/KLG Afdeling Klimaat: Stef Strik SER Energieakkoord: prestatieafspraken en EPK handhaving Wet milieubeheer energiebesparing DGMI/KLG Afdeling Klimaat: Stef Strik Energiebesparing = winst voor de lokale groene economie beperking van woon-

Nadere informatie

Energielabel. SKG-IKOB gecertificeerd BRL & BRL

Energielabel. SKG-IKOB gecertificeerd BRL & BRL Energielabel SKG-IKOB gecertificeerd BRL 9500-01 & BRL 9500-03 Geachte heer/mevrouw, Hierbij ontvangt u het energielabel welke wij voor u hebben opgenomen. Dit label hebben wij vervaardigd in samenwerking

Nadere informatie

Energie meetplan 2013-2015

Energie meetplan 2013-2015 Energie meetplan 2013-2015 Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.2 Organisatie Kenmerk Document Ploegmakers Groep B.V. CO2 PRESTATIELADDER 3.B.2_2 Energiemeetplan 2013-2015 Datum 2015-04-21 Versie

Nadere informatie

Energie meetplan 2012-2015. Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.1

Energie meetplan 2012-2015. Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.1 Energie meetplan 2012-2015 Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstellingen 4 3 Planning meetmomenten 5 3.1. Vestiging A 5 Scope 1 emissies 5 Scope 2 emissies

Nadere informatie

Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 1/5

Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 1/5 Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 1/5 Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 2/5 Toelichting bij scenario-analyse energiebeleid Beesel Venlo Venray Deze toelichting beschrijft wat

Nadere informatie

deelsessie Gelderse aanpak: stimulering bedrijven Door Roland Bus & Roy Ellenbroek (GEA) Krijn Ratsma (St. Energieke Regio)

deelsessie Gelderse aanpak: stimulering bedrijven Door Roland Bus & Roy Ellenbroek (GEA) Krijn Ratsma (St. Energieke Regio) deelsessie Gelderse aanpak: stimulering bedrijven Door Roland Bus & Roy Ellenbroek (GEA) Krijn Ratsma (St. Energieke Regio) Programma Introductie van de aanpak van het Gelders Energieakkoord (Roy Ellenbroek,

Nadere informatie

Energie meetplan 2015-2020

Energie meetplan 2015-2020 Energie meetplan 2015-2020 Conform niveau 3 op de -prestatieladder 2.2 Auteur(s) Marco Vermeulen, Jan den Boer Kenmerk 3.B.2_2 Energie Meetplan 2015-2020 Datum 12-03-2015 Versie 1.0 Status Definitef Inhoudsopgave

Nadere informatie

Compensatie CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2013

Compensatie CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2013 Compensatie CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2013 Inhoud 1 Aanleiding 1 2 Werkwijze 2 2.1. Bronnen 2 2.2. Kentallen 2 3 CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie 3 4 Ontwikkeling 5 5

Nadere informatie

ANALYSE ENERGIEAUDIT GROTE ONDERNEMINGEN 26/11/2018

ANALYSE ENERGIEAUDIT GROTE ONDERNEMINGEN 26/11/2018 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// ANALYSE ENERGIEAUDIT GROTE ONDERNEMINGEN

Nadere informatie

Energiebesparing bestaande koopwoningen. Effecten stimuleringspakket

Energiebesparing bestaande koopwoningen. Effecten stimuleringspakket Energiebesparing bestaande koopwoningen Effecten stimuleringspakket Notitie Delft, juli 2013 Opgesteld door: Cor Leguijt Frans Rooijers 2 2 juli 2013 3.B17.1 Energiebesparing bestaande koopwoningen 1 Inleiding

Nadere informatie

VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling. Energiemanagementplan

VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling. Energiemanagementplan VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling Energiemanagementplan Datum: 25-03-2015 Opgesteld: Thomas Heye Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Beleid en doelstellingen... 3 3 Planning... 4 3.1 Identificatie

Nadere informatie

HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH

HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH Gedeputeerde Staten STATENNOTITIE Aan de leden van Provinciale Staten HHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHHH Informeren Staten m.b.t. Motie 89 (PS2009-736) Duurzaamheid en sportparticipatie

Nadere informatie

Energie meetplan Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 3.0

Energie meetplan Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 3.0 Energie meetplan 2012-2018 Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 3.0 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstellingen 4 3 Planning meetmomenten 5 3.1. Kantoren 5 Scope 1 emissies 5 Scope 2 emissies 5

Nadere informatie

Voortgangsrapportage Carbon Footprint 1 e helft 2018

Voortgangsrapportage Carbon Footprint 1 e helft 2018 1 e helft 2018 Orona the Netherlands B.V. Pagina 2/7 Voortgangsrapportage Carbon footprint 1 e helft 2018 l versie 1.0 Verantwoording Titel : 1 e helft 2018 Revisie : 1.0 Datum : 15 februari 2019 Auteur(s)

Nadere informatie

Carbon footprint BT Nederland NV 2014

Carbon footprint BT Nederland NV 2014 Carbon footprint BT Nederland NV 2014 1 Inleiding Ten behoeve van het behalen van niveau 3 van de CO 2 Prestatieladder heeft BT Nederland N.V. (hierna BT Nederland) haar CO 2-uitstoot (scope 1 & 2 emissies)

Nadere informatie

Van Herk Groep B.V. Doelstelling CO₂-reductie

Van Herk Groep B.V. Doelstelling CO₂-reductie Van Herk Groep B.V. Bestaande uit: Van Herk Groep B.V. Bouwonderneming Stout B.V. Stout Bouwmaatschappij B.V. Herkon B.V. Exploitatiemaatschappij Hebo B.V. Exploitatiemaatschappij Hebo 2 B.V. Exploitatiemaatschappij

Nadere informatie

Energie meetplan 2013-2017. Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.1

Energie meetplan 2013-2017. Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.1 Energie meetplan 2013-2017 Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstellingen 4 3 Planning meetmomenten 5 3.1. Vestiging A 5 Scope 1 emissies 5 Scope 2 emissies

Nadere informatie

VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling. Energie Managementplan

VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling. Energie Managementplan VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling Energie Managementplan Datum: 08/05/2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Beleid en doelstellingen... 4 3 Planning... 5 3.1 Identificatie en beoordeling energie

Nadere informatie

Energiemanagementplan

Energiemanagementplan VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling Energiemanagementplan Datum: 25-04-2013 Opgesteld: Thomas Heye Goedgekeurd: Bert Horsthuis (energiemanager BVGO) Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Beleid en doelstellingen...

Nadere informatie

Energie meetplan

Energie meetplan Energie meetplan 2014-2019 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstellingen 4 3 Planning meetmomenten 5 Scope 1 emissies 5 Scope 2 emissies 5 4 Beheersing doelstellingen 6 4.1. Scope 1 & 2 6 4.2. Monitoring

Nadere informatie

CO2-reductieplan 2015

CO2-reductieplan 2015 CO2-reductieplan 2015 Samen zorgen voor minder CO2 Rapportage 2015 1 Inleiding Dit CO₂-reductieplan heeft, net zoals het volledige energiemanagementsysteem, zowel betrekking op de totale bedrijfsvoering

Nadere informatie

Erkende maatregelen voor Energiebesparing

Erkende maatregelen voor Energiebesparing Erkende maatregelen voor Energiebesparing s Hertogenbosch Wendy Simonse, Irma Boswijk 2 Training Toezicht op energiebesparing Indeling sessie Aan de slag met Toezicht op Energie De erkende maatregelen

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord. Leeswijzer 7. 1 Toelichting op het benchmark-convenant 9. 2 Stappenplan bevoegd gezag 11

Inhoud. Voorwoord. Leeswijzer 7. 1 Toelichting op het benchmark-convenant 9. 2 Stappenplan bevoegd gezag 11 Inhoud Voorwoord Leeswijzer 7 1 Toelichting op het benchmark-convenant 9 2 Stappenplan bevoegd gezag 11 3 Vergunningverlening bij convenantbedrijven 17 4 Vergunningverlening bij bedrijven die niet deelnemen

Nadere informatie

INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER

INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER Ministerie van Economische Zaken en Klimaat INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER RWS Schakeldag 2018 Den Bosch Stef Strik Directoraat-generaal Klimaat en Energie 28 juni 2018 Nationaal Energieakkoord:

Nadere informatie

Compensatie CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2011

Compensatie CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2011 Compensatie CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2011 Dienst Stadsbeheer Milieu en Vergunningen Juni 2012 2 Aanleiding De gemeente Den Haag wil in 2040 een klimaatneutrale en -bestendige

Nadere informatie

JM Vrij beheer b.v. Reductie onderzoek, doelstellingen en het energiemeetplan 2014-2020. AH Vrij Groen, Grond en Infra Vrij Materieel

JM Vrij beheer b.v. Reductie onderzoek, doelstellingen en het energiemeetplan 2014-2020. AH Vrij Groen, Grond en Infra Vrij Materieel JM Vrij beheer b.v. AH Vrij Groen, Grond en Infra Vrij Materieel onderzoek, en het energiemeetplan 2014-2020 Conform niveau 3 op de CO 2 -Prestatieladder 3.0 Documenten 1.B1.1, 3.B1.1 en 3.B2.2 Inhoudsopgave

Nadere informatie

CO2-reductiedoelstellingen + voortgang

CO2-reductiedoelstellingen + voortgang CO2-reductiedoelstellingen + voortgang Samen zorgen voor minder CO2 Boskoop 22-08-2018 P. van t Wout Akkoord directie: Datum: Handtekening: 1 Inleiding Dit CO 2 -reductieplan heeft, net zoals het volledige

Nadere informatie

CO2-reductieplan. Samen zorgen voor minder CO2. Rapportage M

CO2-reductieplan. Samen zorgen voor minder CO2. Rapportage M CO2-reductieplan Samen zorgen voor minder CO2 Rapportage 2016-6M 1 Inleiding Dit CO₂-reductieplan heeft, net zoals het volledige energiemanagementsysteem, zowel betrekking op de totale bedrijfsvoering

Nadere informatie

Energie meetplan Inrichting Buffer-Noord Zwartemeer

Energie meetplan Inrichting Buffer-Noord Zwartemeer Energie meetplan Inrichting Buffer-Noord Zwartemeer Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstellingen 4 3 Planning meetmomenten 5 Scope 1 emissies 5 Scope 2 emissies 5 Scope 3 emissies Fout! Bladwijzer niet

Nadere informatie

Energie meetplan Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.2

Energie meetplan Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.2 Energie meetplan 2012-2017 Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstellingen 4 3 Planning meetmomenten 5 3.1. Kantoor Rijssen 5 Scope 1 emissies 5 Scope 2 emissies

Nadere informatie

V.o.f. transportbedrijf G.L. De Haan

V.o.f. transportbedrijf G.L. De Haan Datum: april 2015 versie 3 Pagina 1 van 6 3.B.2_2 Energie meetplan 2013-2017 V.o.f. transportbedrijf G.L. De Haan te Nijkerk Datum: april 2015 versie 3 Pagina 2 van 6 Inhoud 1 Inleiding energie meetplan

Nadere informatie

S.A.M. Schagen BV. 3.B.2_2 Energie meetplan 2013-2016. Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.2

S.A.M. Schagen BV. 3.B.2_2 Energie meetplan 2013-2016. Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.2 S.A.M. Schagen BV 3.B.2_2 Energie meetplan 2013-2016 Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstellingen 4 3 Planning meetmomenten 5 3.1. Vestiging A 5 Scope 1

Nadere informatie

Rapportage FOKKO WOUTERS d

Rapportage FOKKO WOUTERS d Rapportage Opdrachtgever: Gemeente Koggenland De heer T. Hertog (projectleider bouwkunde) Postbus 21 1633 ZG AVENHORN (t) (0229) 54 84 00 (e) info@koggenland.nl Objectgegevens: Zwembad Koggenbad en sporthal

Nadere informatie

Pré Wonen Postbus CA HAARLEM Etalage Geprint op : Blekersvaartweg 48 D. galerijwoning

Pré Wonen Postbus CA HAARLEM  Etalage Geprint op : Blekersvaartweg 48 D. galerijwoning Pré Wonen Postbus 2008 2002 CA HAARLEM www : www.prewonen.nl Etalage Geprint op : 24-08-2016 Adres Blekersvaartweg 48 D Postcode 2101 CD Plaats HEEMSTEDE Omschrijving Woning Type galerijwoning Wijk omschrijving

Nadere informatie

LTO Noord Achterhoek Noord 24 juni 2019 Thema: Informatieplicht 1 juli 2019

LTO Noord Achterhoek Noord 24 juni 2019 Thema: Informatieplicht 1 juli 2019 LTO Noord Achterhoek Noord 24 juni 2019 Thema: Informatieplicht 1 juli 2019 Gerrit Hakken en Michel ten Elsen Omgevingsdienst Achterhoek Programma 1. Wet en regelgeving 2. Energiebesparende maatregelenlijst

Nadere informatie

Resultaat Toetsing TNO Lean and Green Awards

Resultaat Toetsing TNO Lean and Green Awards ID Naam Koploper Datum toetsing 174 M. Van Happen Transport BV 2-4-2012 Toetsingscriteria 1. Inhoud en breedte besparingen 2. Nulmeting en meetmethode 3. Haalbaarheid minimaal 20% CO2-besparing na 5 jaar

Nadere informatie

CO2-Prestatieladder Energiemanagement actieplan Invalshoek B: Reductie

CO2-Prestatieladder Energiemanagement actieplan Invalshoek B: Reductie Project: CO2-Prestatieladder Energiemanagement actieplan Rapport: CO2-2014/R-01;rev. 0;d.d. 27-07-2015 Auteur: J.A.C. van Dijk Verificateur: A.L.J. Timmermans Bredaseweg 43, 4844 CK Terheijden Postbus

Nadere informatie

C (zie toelichting in bijlage)

C (zie toelichting in bijlage) Energielabel woning Afgegeven conform de Regeling energieprestatie gebouwen. Veel besparingsmogelijkheden C (zie toelichting in bijlage) Uw woning Weinig besparingsmogelijkheden Labelklasse maakt vergelijking

Nadere informatie

Energiebesparing via de Wet milieubeheer. Raming van het potentieel in de dienstensector en de industrie

Energiebesparing via de Wet milieubeheer. Raming van het potentieel in de dienstensector en de industrie Energiebesparing via de Wet milieubeheer Raming van het potentieel in de dienstensector en de industrie Rapport Delft, mei 2013 Opgesteld door: L.M.L. (Lonneke) Wielders A. (Ab) de Buck C. (Cor) Leguijt

Nadere informatie

teruggerekend naar één medewerker.

teruggerekend naar één medewerker. Rapport Jaar Resultaat CO 2 Boekhouding 2010 Auteur: T.R. Breetveld 1 Datum: 15 februari 2011 Status: Definitief 1 ISO 14064-1, 7.3.1, onderdeel b Pagina: 1 van 6 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 3 1.1 Organisatiegrenzen

Nadere informatie

CO2-reductieplan 2015

CO2-reductieplan 2015 CO2-reductieplan 2015 Samen zorgen voor minder CO2 Tussentijdse rapportage januari juni 2015 1 Inleiding Dit CO₂-reductieplan heeft, net zoals het volledige energiemanagementsysteem, zowel betrekking op

Nadere informatie

3.B.2_2 Energie Meetplan 2014-2020

3.B.2_2 Energie Meetplan 2014-2020 3.B.2_2 Energie Meetplan 2014-2020 Maastricht, 25-03-2016 Auteur: Kirsten Kuypers-Janssen KVGM-Coördinator Geaccordeerd door: Joshua Janssen Directeur Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 2 DOELSTELLINGEN...

Nadere informatie

Rapport. Klimaatvoetafdruk 2010 van Van Vessem & Le Patichou. (openbare versie)

Rapport. Klimaatvoetafdruk 2010 van Van Vessem & Le Patichou. (openbare versie) Rapport Klimaatvoetafdruk 21 van Van Vessem & Le Patichou (openbare versie) Auteur: drs. Han van Kleef Datum: 4 april 211 Document: 2724RAPP1144 Rapport Klimaatvoetafdruk 21 Van Vessem & Le Patichou 1.

Nadere informatie

CO2-reductiedoelstellingen

CO2-reductiedoelstellingen CO2-reductiedoelstellingen Samen zorgen voor minder CO2 Boskoop 20-02-2017 P. van t Wout Akkoord directie: Datum: Handtekening: 1 Inleiding Dit CO 2 -reductieplan heeft, net zoals het volledige energiemanagementsysteem,

Nadere informatie

CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch

CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch Afdeling Onderzoek & Statistiek Maart 2013 2 Samenvatting In deze monitor staat de CO2-uitstoot beschreven in de gemeente s-hertogenbosch. Een gebruikelijke manier om de

Nadere informatie

CARBON FOOTPRINT 2015 Hogeschool Utrecht 3 MAART 2016

CARBON FOOTPRINT 2015 Hogeschool Utrecht 3 MAART 2016 Hogeschool Utrecht 3 MAART 2016 Contactpersonen IR. B. (BAȘAK) KARABULUT Adviseur T +31 (0)88 4261 322 M +31 (0)6 312 02492 E basak.karabulut@arcadis.com Arcadis Nederland B.V. Postbus 4205 3006 AE Rotterdam

Nadere informatie

Het energieverbruik van circulatiepompen voor de vloerverwarming

Het energieverbruik van circulatiepompen voor de vloerverwarming Het energieverbruik van circulatiepompen voor de vloerverwarming Opdrachtgever HIER Klimaatbureau Spark Strategy Consulting Oskar Krabbe Jort Rupert Ben Vermeer Probleemomschrijving Er zijn voor huishoudens

Nadere informatie

Energie meetplan 2013-2015. Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.1

Energie meetplan 2013-2015. Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.1 Energie meetplan 2013-2015 Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstellingen 4 3 Planning meetmomenten 5 3.1. Vestiging A 5 5 3.2. Vestiging B 3.3. Werkplaats

Nadere informatie

Energiebesparing bij scholen voor het voortgezet onderwijs. In de regio Zuid-Holland Zuid. www.ozhz.nl

Energiebesparing bij scholen voor het voortgezet onderwijs. In de regio Zuid-Holland Zuid. www.ozhz.nl Energiebesparing bij scholen voor het voortgezet onderwijs In de regio Zuid-Holland Zuid www.ozhz.nl Inhoud Voorwoord... 2 Samenvatting... 3 Inleiding... 4 Branchegerichte aanpak voortgezet onderwijs...

Nadere informatie

Energie meetplan 2019-2024. Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.2

Energie meetplan 2019-2024. Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.2 Energie meetplan 2019-2024 Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstellingen 4 3 Planning meetmomenten 5 3.1. Vestiging Aartsdijkweg 45 5 Scope 1 emissies 5 Scope

Nadere informatie

Energiemanagementplan CO 2 -prestatieladder. : gavilar B.V. Documentgegevens. : Kamerlingh Onnesweg 63, 3316 GK Dordrecht. : QHSE-coördinator

Energiemanagementplan CO 2 -prestatieladder. : gavilar B.V. Documentgegevens. : Kamerlingh Onnesweg 63, 3316 GK Dordrecht. : QHSE-coördinator Energiemanagementplan CO 2 -prestatieladder gavilar B.V. Documentgegevens Bedrijf Adres Opgesteld Functie Gecontroleerd Functie Akkoord Functie : gavilar B.V. : Kamerlingh Onnesweg 63, 3316 GK Dordrecht

Nadere informatie

14 april 2013 (JF) Energie Management Actieplan 2013 1

14 april 2013 (JF) Energie Management Actieplan 2013 1 Energie Management Actieplan 2013 14 april 2013 (JF) Energie Management Actieplan 2013 1 Inhoudsopgave 6.1 Reductiedoelstellingen 3 6.2 Plan van aanpak 3 6.3 Samenvatting 6 Energie Management Actieplan

Nadere informatie

Energie meetplan EHS Westerlanden Besloten Venen

Energie meetplan EHS Westerlanden Besloten Venen Energie meetplan EHS Westerlanden Besloten Venen Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstellingen 4 3 Planning meetmomenten 5 Scope 1 emissies 5 Scope 2 emissies 5 Scope 3 emissies 5 4 Beheersing doelstellingen

Nadere informatie

Energie Management Actieplan

Energie Management Actieplan Energie Management Actieplan Conform 3.B.2 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 Veko Lightsystems International B.V. Auteur(s): T. van Kleef, Operations

Nadere informatie

Energie meetplan 2013-2015. Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.1

Energie meetplan 2013-2015. Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.1 Energie meetplan 2013-2015 Conform niveau 3 op de -prestatieladder 2.1 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Doelstellingen... 4 3 Planning meetmomenten... 5 3.1. Vestiging Koudekerk aan de Rijn... 5 Scope

Nadere informatie