,<\o r/> MEETMETHODEN VOOR KWALITEITSBEPALING VAN VRUCHTGROENTEN OP PRAKTIJKBEDRIJVEN

Transcriptie

1 Prefsttin vr Blemisterij en Glsgrente A Vestiging Nldwijk Pstbus 8, 67 AA Nldwijk Tel. 7667, fx 7668 MTMTHDN VR KWALITITSBPALING VAN VRUCHTGRNTN P PRAKTIJKBDRIJVN Prjet,<\ r/ S.A. Rbt lm PBQ 7s) Nldwijk, deember 999 \ ^., / Intern verslg 8 TZ ^r]~jd

2 INHUD. INLIDING. INVNTARISATI TLRSVRNIGINGN. TMPRATUUR N MNSTRGRTT 6. RGULATI LUCHTVCHTIGHID N MNSTRGRTT. RASVRSCHILLN 6. BWAARMGVING 8 7. STVIGHIDSMTRS 9 LITRATUUR BIJLAGN Bijlge Inventristie Telersverenigingen Bijlge pref (hfdstuk ) Bijlge pref (hfdstuk ) Bijlge pref (hfdstuk ) Bijlge Grenten en Fruit rtikel

3 . INLIDING Tegenwrdig leveren telers vk rehtstreeks n grthndelren en supermrkten. De individuele teler kn nu gemkkelijker wrden ngesprken ver de kwliteit vn het geleverde prdut. Hierdr wrdt de tuinder steeds meer ventwrdelijk vr de kwliteit vn zijn prdut. In het kder vn dit prjet is in eerste instntie bij tmtentuinders vn vershillende telersverenigingen geïnventriseerd wt ze p het gebied vn kwliteitsbeplingen l den en wt hun eventuele wensen zijn. Uit deze inventristie is gebleken dt de hudbrheid vn de tmt een vn de belngrijkste kwliteitskenmerken is. Het del vn dit nderzek is dn k m een predure te ntwikkelen wrmee de tuinder zelf de hudbrheid vn tmt kn beplen. Nr nleiding vn de inventristie is er vr gekzen m pilt nderzek uit te veren met één telersvereniging en één type tmt. r is gekzen vr de telersvereniging Qulity Queen. Zij leveren lsse rnde tmten. De predure wrdt zdnig pgesteld dt de individuele tuinder hem kn gebruiken. In een lter stdium kn de ntwikkelde predure ngepst wrden vr ndere typen tmten en kn de predure mgelijk k gebruikt wrden vr ertifiering.

4 . INVNTARISATI TLRSVRNIGINGN In jnuri 999 is er bij zeven tmtentelers vn vershillende telersverenigingen geïnventriseerd wt er p het gebied vn hudbrheidsbeplingen l gedn wrdt en wt de wensen vn de telers zijn. r is k geïnfrmeerd bij The Greenery Interntinl, mdt deze veiling vrnmelijk in het verleden lle kwliteitsntrles uitverde. In Bijlge, Tbel stn de gegevens vn de tuinders die geïnterviewd zijn. In Bijlge, Tbel stn de resultten vn de inventristie. Uit de inventristie blijkt dt de gevgde telers hudbrheid één vn de belngrijkste speten vn kwliteit vinden. p het gebied vn het vststellen vn de hudbrheid zijn de telersverenigingen Prminent en Qulity Queen l vrij ver. Prminent heeft een IS ertifiering vr kwliteitszrg. Hiernder vlt k de kwliteit vn het prdut. Ze hebben een hndbek wrin vermeld stt he en wnneer het prdut verzmeld met wrden en he de berdeling in zijn werk gt. De telersvereniging Qulity Queen heeft de predure niet p ppier stn. De telersvereniging GrtenFrish is minder enthusist ver de kwliteitsbepling vn tmt. Ze gn ervn uit dt ze ged prdut leveren en vi The Greenery wrdt de kwliteit gentrleerd. De telersverenigingen Present, Red Perl en de Smktmt zien in dt in de tekmst de ventwrdelijkheid vr de kwliteit steeds meer bij de tuinder kmt te liggen. De veiling, The Greenery Interntinl, verde vrheen lle kwliteits en hudbrheidsbeplingen uit. Deze beplingen stn beshreven in het Hndbek Kwliteitsbewking Tmt 997. Vr tmten hebben ze de hudbrheidsbeplingen terug gebht tt drie keer in het seizen p kritieke mmenten en hebben ze de zelfkeur vr telers ingeverd vi het ABC systeem. Angezien enkele telersverenigingen buiten de veiling m leveren, kmen de kwliteitsbeplingen steeds meer bij de tuinders f de fnemers/ exprteurs te liggen. ver het lgemeen kwm nr vren dt verenigingen die geen kwliteitsbeplingen uitveren, ls belngrijkste reden hiervr nverde dt het rbeidskht en geld kst en dt er geen bestnde predure is he de kwliteitsbeplingen uitgeverd meten wrden.

5 . Hudbrheid.. Hudbrheidsnderzek tmt PBG p het PBG wrdt l jren hudbrheidsnderzek tmt uitgeverd. Jnse (99) heeft beshreven he het prdut bewrd werd. Dit gebeurde in een klimtel bij C en 8% RV. r werden i 6 vruhten per behndeling ingezet in bkjes vn bij m (met hierin een interieur vr 8 vruhten). Tevens is beshreven he de berdeling plts vnd; dgelijks werd de stevigheid met de hnd bepld. k werd het ntl dgen bepld ttdt de vruht vlledig nje ws (kleurstdium 8 p de kleurwier CBT). In 998 is een nieuwe hndleiding uitgegeven wrin npssingen en vendering zijn weergegeven (Vn Mrwijk, 998). De bewrmstndigheden zijn hetzelfde gebleven ls beshreven in Jnse (99). Bij het inzetten werden rtte en gesheurde vruhten verwijderd. De vruhten weden drie ml per week berdeeld p stevigheid en rijpheid ( = kleur), rt en uderdmsvershijnselen. Binnen vijf dgen n gst werden de tmten berdeeld p gudspikkels en zweisheurtjes... Nture Best r is gesprken met dhr J. Hgervrst vn telersvereniging Nture Best. Deze vereniging teelt kmkmmers en vert k kwliteitsbeplingen uit. Dit gebeurt in verenigingsverbnd. én ml per week wrdt er per tuinder één ds uit de n de veiling (The Greenery) f te leveren prtij gehld. Dit gebeurt vr lle tuinders p dezelfde dg. De kmkmmers wrden diret berdeeld en n één week bewren. De bewring gebeurt nder genditineerde mstndigheden, nrmliter bij C. Sms wrdt er k vr gekzen m het prdut bij een hgere tempetuur te bewren m zveel mgelijk de pktijksitutie te benderen. N één week wrdt het prdut dr lle betrkken tuinders berdeeld. Het belngrijkste del vn deze ntrle is eventuele kwliteitsvershillen p te spren en te hterhlen wt de rzk hiervn is. Met behulp vn deze methde wil deze vereniging een unifrme kwliteit f leveren... Vn Vliet herrytmten r is ntt geweest met de kwliteitsmedewerker vn Vn Vliet herrytmten, dhr.. Vrting. Vn Vliet herrytmten teelt het s Fvrit en verkpt dit nder het merk Bn Céri en Céri Appetit. p dit bedrijf wrden l kwliteitsntrles uitgeverd. Hierte wrden, meestl, m de dg vn elke verpkking ( à f gm) twee dsjes weggezet. De tempetuur bij de dsjes wrdt gemeten in verbnd met krnshimmel. Het prdut wrdt in een pen kst p het kntr mximl à weken bewrd. De dsjes wrden dgelijks gentrleerd. Bij deze ntrle wrdt er gekeken nr de gewihtsfnme, de drkleuring en het l dt niet nwezig zijn vn krnshimmel.

6 . TMPRATUUR N MNSTRGRTT. Inleiding Vlgens de nrmen vn The Greenery Interntinl is de ptimle en mximle bewrtempetuur vr tmten resp. en 6 C (vr trstmten is dit resp. en 8 C). De tempetuur die p tmtenfust wrdt weergegeven is C. Greidnus & Verheven (986) geven een tnsprtnditie vn C, bij een tnsprtduur vn meer dn drie dgen. Als ptimle bewrnditie geldt C en 78% RV. De telersvereniging Prminent bewrt het prdut bij 7 C (Anniem, 998). Bij het gebruikswrdenderzek p het PBG wrdt het prdut bij C en 8% RV bewrd (Jnse, 99; Vn Mrwijk, 998). Auserwld et l. (999) vermelden dt een tempetuur vn C en een RV vn % de beste bewrndities zijn vr de detilhndel en thuissitutie. An de hnd vn deze gegevens is beslten m prdut weg te zetten bij de vlgende tempeturen:,, 6 en C en een RV vn 8%. Vr deze reeks is gekzen m een gede bewrtempetuur te kunnen beplen. In het huidige gebruikswrdenderzek p het PBG wrden per behndeling 6 vruhten weggezet. Dit kmt vereen met ngeveer kil lipse tmten en dit is weer de heveelheid die in één Qulity Queen dsje gt. Vr het beplen vn de mnstergrtte hebben we er vr gekzen m keer de gebruikelijke heveelheid weg te zetten. Per tempetuursbehndeling kmt dit vereen met drie Qulity Queen dzen, ftewel 68 tmten. De berdeling vn het prdut gebeurt n, 9, en dgen m z een inditie te krijgen vn de hudbrheid in de tijd. Auserwld (999) berdeelde het prdut n en 7 dgen. De telersvereniging Prminent berdeelt het prdut n dgen Bij het gebruikswrdenderzek p het PBG gt de berdeling dr ttdt de ltste tmt is fgekeurd. The Greenery Interntinl bewrd het prdut mximl 7 dgen en telersvereniging Qulity Queen vindt dt het prdut miniml dgen hudbr met zijn.

7 . Mteril en Methde Prefnummer Herkmst Rs Srtering gst en inzet pzet Ftren Herhlingen Tempetuur en RV Antl vruhten Wrnemingen Berekening Prefnemers inde pref v. Nieuwkerk (Qulity Queen) lipse 77, midden kleur, CBT kleurstdium , 8999 De vruhten werden p het bedrijf gesrteerd p grtte (niet p kleur) en in grte dzen fgeleverd. Uit deze dzen werden vruhten vn het juiste kleurstdium genmen, in grene tys gelegd en bewrd in Freesi ellen. Vierb«ïwrtemper Geen Bewrndities Cel T gewenst C) T gereliseerd ( C) 6 8 De RV is gedurende de pref 8% geweest 67; 68 per behndeling, verdeeld ver 6 tys per behndeling, met in elke ty 8 vruhten % rt (regelmtig), % hndmtig te zht (n, 9, en dgen). Rtte vruhten werden tussendr verwijderd; te zhte vruhten werden prt gelegd. De resultten werden per ty verzmeld. In lle vier de ellen werd dgelijks de RV en tempetuur gemeten. Uit de behndelingen met het effet vn tempetuur blijken; uit het ptreden vn zhte f rtte vruhten per ty kn de minimle mnstergrtte wrden berekend. Snd Rbt, Mni Kersten N dgen bewring

8 . Resultten In Figuur wrdt het ttl ntl zhte vruhten per behndeling weergegeven. dgen n gst 6 Figuur Ttl % te zht n, 9, en dgen bewring bij vier tempeturen Bij de berdeling vn de vruhten viel p dt bij lge tempetuur ( ) er kushde ptd (zie Bijlge, tbel 7). Dit is wr te nemen n gele ingeznken plekjes p de vruht. In ttl hdden vruhten hiervn lst. Het prdut met dus niet bij te lge tempetuur bewrd wrden. Bij de verige tempeturen hdden een ntl vruhten lst vn beurse plekken (zie Bijlge, tbel 7). Dit werd wrshijnlijk verrzkt drdt in de gstperide de buitentempetuur erg hg ws. N dgen bewren wrdt vn de tmten bewrd bij en C, 7.% te zht gevnden. Bij 8 C wrdt.% vn de tmten te zht gevnden. Bijn 8% vn de tmten bewrd bij C wrdt n dgen fgekeurd. De resultten zijn k sttistish genlyseerd m.b.v. ANVA. Hieruit blijkt dt het er geen betruwbr vershil tussen het ntl fgekeurde vruhten n dgen bewring bij en C. r zijn wel signifinte vershillen gevnden tussen deze twee lgste tempeturen en 8 en C. Uit Figuur blijkt k dt bij een hgere tempetuur er meer vruhten wrden fgekeurd.

9 r is bij dit nderzek k gekeken nr het ntl vruhten dt weg gezet met wrden m een gede kwliteitsberdeling uit te kunnen veren. Per tempetuursbehndeling zijn er ngeveer 68 vruhten weggezet. p dg wren een ntl vn deze vruhten fgekeurd p stevigheid. De berdelingen zijn t ndm gengshikt en uit deze reeks werden tien vruhtnummers t ndm getrkken. Vn deze steekpref werd het gemiddelde fgekeurde vruhten bepld. Drn werden weer tien vruhtnummers t ndm getrkken en werd het gemiddelde vn de twintig vruhten bepld. p deze mnier werd elke keer het gemiddelde met tien ext vruhten bepld. Deze berekening is zes keer herhld, zdt er zes reeksen ntstnden. In Bijlge (Figuur 6 t/m 9) wrden de resultten vn deze berekeningen weergegeven vr,, 8 en C. Uit deze gfieken blijkt dt bij en C ps bij vruhten de zes reeksen binnen het % gebied vlt. Bij C vllen de reeksen bij vruhten en meer binnen het % gebied.. Disussie An de hnd vn de resultten vn deze eerste pref is beslten m in het vervlgnderzek de tmten niet bij te hge ( C) en niet bij te lge ( C) te bewren. Bij bewring bij te hge tempetuur is de vergelijking met de pktijksitutie niet relistish. Dit geldt k vr bewring bij te lge tempetuur. en neveneffet vn bewring bij lge tempetuur is k dt er effet vn de bewrtempetuur p de kwliteit vn het prdut is.

10 RGULATI LUCHTVCHTIGHID N MNSTRGRTT. inleiding In de eerste pref is bij de vier tempeturen de RV p 8% ingesteld. Deze wrde wrdt stndrd ngehuden in het kwliteitsnderzek en het G tmt (Jnse, 99; Vn Mrwijk 998). Bij deze pref wrdt ngegn f het ndig is m de RV in te stellen, wnt het zu de pzet vn de begde vitrine veel simpeler mken ls de RV niet heft te wrden gereguleerd. Stndrd wrdt de bewring p het PBG uitgeverd bij C. Hierbij wrdt er vn uit gegn dt bij een reltief hge tempetuur eventuele vershillen in hudbrheid duidelijker wrden. Vr dit nderzek is het ehter niet ndig m de vershillen te vergrten, mr m een relistish beeld vn de hudbrheid vn het prdut te krijgen. We kiezen drm nu vr twee iets lgere tempeturen dn die vn de stndrd. mdt bij de twee lgste tempeturen uit pref kushde ptd, kiezen we hier vr en 8 C. In de eerste pref bleek dt er vr bepling vn de minimle mnstergrtte eigenlijk te weinig prdut per behndeling ws ingezet. Drm werden er in deze pref meer vruhten ingezet en zijn er k stevigheidmetingen met de Instrn druktrekbnk uitgeverd. Uit deze pref met blijken f de luhtvhtigheid tijdens bewring bij twee tempeturen in de vitrine met wrden gereguleerd en heveel prdut er met wrden ingezet.

11 . Mteril en methde Prefnummer Herkmst Rs Srtering gst en inzet pzet Ftren Herhlingen Tempetuur en RV Antl vruhten Wrnemingen Berekening Prefnemers inde pref Vn Nieuwkerk (Qulity Queen) lipse 77, midden kleur, CBT kleurstdium De vruhten werden p het bedrijf gesrteerd p grtte (niet p kleur) en in grte dzen fgeleverd. Uit deze dzen werden vruhten vn het juiste kleurstdium genmen, in grene tys gelegd en bewrd in Freesi ellen. Twee bewrtempeturen, wel f geen regultie vn de reltieve luhtvhtigheid. Geen Bewrndities Cel T ( C) RV Gereguleerd p 8 % 8 Niet gereguleerd Niet gereguleerd 8 Gereguleerd p 8 % 96; per behndeling, verdeeld ver 8 tys per behndeling, met in elke ty 8 vruhten % rt (regelmtig), % hndmtig te zht (n, 9, en dgen); stevigheid met de Instrn (n dgen). Rtte vruhten werden tussendr verwijderd; te zhte vruhten werden prt gelegd. De resultten werden per ty verzmeld. In lle vier de ellen werd dgelijks de RV en tempetuur gemeten. Uit de behndelingen met het effet vn de twee ngelegde ftren blijken; uit het ptreden vn zhte f rtte vruhten per ty kn de minimle mnstergrtte wrden berekend. Snd Rbt, Mni Kersten N dgen bewring

12 . Resultten In Figuur wrdt het ttl ntl zhte vruhten per dg en per behndeling weer gegeven. In Figuur wrdt het ttl ntl fgekeurde vruhten (zht en rt) per dg en per behndeling weer gegeven. Deze gegevens zijn k sttistish genlyseerd. Hieruit blijkt dt er een effet vn bewrtempetuur p het perentge fgekeurde vruhten (zwel met ls znder rtte vruhten) is. Bij een hgere tempetuur wrden er meer vruhten fgekeurd. Bij deze pref is er k gekeken nr de invled vn de RV p het perentge fgekeurde vruhten. De luhtvhtigheid heeft zwel bij 8 ls bij C geen invled p het perentge fgekeurde vruhten. CRV8 C ±8 CRV8 8 C JZ N ) Ö * «dgen n gst 6 Figuur Ttl % te zht n,, en dgen bewring bij vier behndelingen. T f 8 C en RV is gereguleerd p 8% f niet gereguleerd.

13 ) ) ) _ ( ( dgen n gst 6 Figuur Ttl % fgekeurd (zht en rt) n,, en dgen bewring bij vier behndelingen. T= f 8 C en RV is gereguleerd p 8% f niet gereguleerd. k bij deze pref is gekeken nr het ntl vruhten dt weggezet met wrden m een representtief beeld vn het ntl fgekeurde vruhten te krijgen. In bijlge (Figuur t/m 7)wrden de resultten hiervn weergegeven. Bij dit nderzek zijn vruhten per behndeling weggezet. r zijn zes ndm reeksen gemkt. Uit deze gfieken blijkt dt bij C RV gereguleerd miniml vruhten ndig zijn m binnen het % vn het gemiddeld te vllen. Bij dezelfde tempetuur mr dn znder RV regultie kmt dit p 7 vruhten. Bij 8 C RV gereguleerd zijn miniml 8 vruhten ndig en bij 8 C znder RV regultie zijn er miniml vruhten ndig. N dgen bewren is de stevigheid vn de tmten k met behulp vn de Instrn gemeten. In tbel in bijlge stn de gemiddelde wrde vr de mpressie per behndeling. Uit deze resultten blijkt dt er geen vershil in stevigheid is wr te nemen tussen vruhten bewrd bij 8 C znder RV regultie f met RV regultie. r is wel een vershil wr genmen tussen vruhten bewrd bij C met f znder RV regultie. De vruhten bewrd bij gereguleerde luhtvhtigheid zijn zhter. k met behulp vn deze meetgegevens is gekeken heveel vruhten er ndig zijn m binnen en % vn het gemiddelde te zitten. In Figuur t/m 7 wrden de resultten hiervn weergegeven. Uit deze resultten blijkt dt er ngeveer à vruhten gemeten meten wrden m minder dn % vn het gemiddelde f te wijken.

14 . Disussie De heveelheid weg te zetten vruhten ligt rnd de 8 stuks wnneer de berdeling met de hnd gebeurt. Wnneer de stevigheid instrumenteel bepld wrdt dn meten er rnd de à vruhten wrden weggezet. Wnneer het perentge te zhte en / f rtte vruhten hndmtig wrdt bepld dn blijkt er geen effet vn de RV te zijn. Wnneer de stevigheid instrumenteel wrdt gemeten dn is er een vershil wr te nemen tussen vruhten bewrd bij lge tempetuur znder RV regultie en vruhten bewrd bij lge tempetuur met RV regultie. Dit is niet het gevl bij vruhten bewrd bij 8 C.

15 . RASVRSCHILLN. Inleiding r weren twee ssen nderzht: lipse en Armt.. Mteril en methde Prefnummer Herkmst Rs Srtering gst en inzet pzet Ftren Herhlingen Tempetuur en RV Antl vruhten Wrnemingen Berekening Prefnemers inde pref Vn Nieuwkerk (Qulity Queen) nthven (Smktmt) lipse, Armt 77, midden kleur, CBT kleurstdium De vruhten werden p het bedrijf gesrteerd p grtte (niet p kleur) en in grte dzen fgeleverd. Uit deze dzen werden vruhten vn het juiste kleurstdium genmen, in grene tys gelegd en bewrd in Freesi ellen. én bewrtempetuur, wel f geen regultie vn de reltieve luhtvhtigheid. Geen Bewrndities Cel T ( C) RV 8 Gereguleerd p 8 % 8 Niet gereguleerd 6; per behndeling per s, verdeeld ver tys per behndeling per s, met in elke ty 8 vruhten % rt (regelmtig), % hndmtig te zht (n,,, 6 en dgen); stevigheid met de Instrn (n dgen). Rtte vruhten werden tussendr verwijderd; te zhte vruhten werden prt gelegd. De resultten werden per ty verzmeld. In beide ellen werd dgelijks de RV en tempetuur gemeten. Uit de behndelingen met het effet vn de twee ngelegde ftren blijken; uit het ptreden vn zhte f rtte vruhten per ty kn de minimle mnstergrtte wrden berekend. Snd Rbt, Mni Kersten N dgen bewring

16 . Resultten In Figuur wrdt het ttl ntl zhte vruhten per dg en per behndeling en s weer gegeven. In Figuur wrdt het ttl ntl fgekeurde vruhten (zht en rt) per dg en per behndeling en s weer gegeven. AR + RV CL + RV ARRV CLRV ( ( ( dgen 6 Figuur Ttl % te zht per s (Armt en lipse) n,, 6 en dgen bewring bij twee behndelingen (T= 8 C en RV is gereguleerd p 8% f niet gereguleerd). ) ) * is ( dgen 6 Figuur Ttl % fgekeurd (zht en rt) per s (Armt en lipse) n,, 6 en dgen bewring bij twee behndelingen (T= 8 C en RV is gereguleerd p 8% f niet gereguleerd). 6

17 Uit deze gfieken blijkt dt er bij het s Armt in vergelijking tt het s lipse erg veel rtte vruhten werden gevnden. Dit werd verrzkt dr wterig rt. De resultten zijn k sttistish verwerkt. Druit bleek dt er geen vershil in zhtheid is tussen prdut bewrd bij gereguleerde luhtvhtigheid f niet. Wnneer het ntl rtte vruhten k wrdt meegenmen, dn blijkt de RV wel effet te hebben p het ttl ntl fgekeurde vruhten vr Armt. Wnneer de RV wrdt gereguleerd dn is het ntl fgekeurde vruhten grter. k blijkt dt er svershillen zijn, lipse wrdt minder snel fgekeurd dn Armt. k bij deze pref is gekeken nr het ntl vruhten dt weggezet met wrden m een representtief beeld vn het ntl fgekeurde vruhten te krijgen. In Bijlge (Figuur 8 t/m wrden de resultten hiervn weergegeven. r zijn weer zes ndm reeksen gemkt. Uit deze gfieken blijkt dt vr het s Armt miniml vruhten ndig zijn m binnen het % vn het gemiddeld te vllen. Vr lipse zijn miniml vruhten ndig m in dit gebied te vllen. N dgen bewren is de stevigheid vn de tmten k met behulp vn de Instrn gemeten. In tbel in bijlge stn de gemiddelde wrde vr de mpressie per behndeling. Uit deze resultten blijkt dt er vr lipse wel een vershil in stevigheid is wr te nemen tussen vruhten bewrd bij 8 C znder RV regultie f met RV regultie. De vruhten bewrd bij RV regultie zijn minder zht dn de vruhten bewrd znder RV regultie. Dit vershil is niet wrgenmen vr het s Armt. k met behulp vn deze meetgegevens is gekeken heveel vruhten er ndig zijn m binnen en % vn het gemiddelde te zitten. In Figuur t/m vn bijlge wrden de resultten hiervn weergegeven. Uit deze resultten blijkt dt er miniml à vruhten gemeten meten wrden vn het s Armt m minder dn % vn het gemiddelde f te wijken. Vr het s lipse meten dit er à zijn.. Disussie De heveelheid weg te zetten vruhten ligt rnd de stuks vr Armt en rnd de stuks vr lipse wnneer de berdeling met de hnd gebeurt. Wnneer de stevigheid instrumenteel bepld wrdt dn meten er rnd de vruhten wrden weggezet vr het s Armt en vr het s lipse. Wnneer de stevigheid hndmtig wrdt bepld dn blijkt er geen effet vn RV te zijn p het perentge fgekeurde vruhten p zhtheid. Wnneer het ntl rtte vruhten k wrdt meegenmen, dn blijkt de RV wel effet te hebben p het ttl ntl fgekeurde vruhten vr Armt. Wnneer de RV wrdt gereguleerd dn is het ntl fgekeurde vruhten grter. r zijn svershillen wr te nemen, lipse wrdt minder snel fgekeurd dn Armt. Wnneer de stevigheid instrumenteel wrdt gemeten dn blijkt er vr lipse wel effet vn de RV te zijn. De vruhten bewrd bij RV regultie zijn minder zht dn de vruhten bewrd znder RV regultie. Dit vershil is niet wrgenmen vr het s Armt. 7

18 6. BWAARMGVING Vr een gede kwliteitsbepling is het vn belng dt er een genditineerd ruimte beshikbr is wr het prdut bewrd kn wrden. p het PBG hebben we de beshikking ver speile klimtellen. In deze ellen is de tempetuur en luhtvhtigheid te regelen. Wnneer een tuinder de kwliteitsbeplingen p zijn bedrijf wil gn uitveren, zl hij k de beshikking meten hebben ver een genditineerde ruimte. m de vershillende mgelijkheden vr z'n genditineerde ruimte p een rij te krijgen, is in september 999 de AGF vkbeurs in Rtterdm bezht. p deze beurs werden vershillende stnds bezht die zgenmde kelellen verkhten. In nderstnde tbel stn de bezhte bedrijven. Bedrijf Adres Telefn prdut Keltehniek Drenbs Hndelsweg Vries 9 Isb Weber Keltehniek B.V. Nieuwenhuizenweg 7 Leiden Isb ngelen Heere B.V. Sttweg 8 AB Rtterdm 77 Sgi De bedrijven Keltehniek Drenbs en Weber Keltehniek B.V. verkpen dezelfde srt kelellen zgenmde 'Isb' ellen. Deze ellen zijn eenvudig te (de)mnteren en eventueel uit te breiden. De ellen zijn te verkrijgen in vershillende fmetingen en wnddiktes. In deze ellen is de tempetuur te regelen. Regeling vn luhtvhtigheid is niet stndrd. ventueel is een deur met gls mgelijk. Het bedrijf ngelen Heere B.V. levert Sgi kelksten. Deze zijn leverbr met restvrijstlen f luminium binnenknt. De fmetingen vn deze kst stn vst en zijn niet n te pssen. r bestt de mgelijkheid m een glzen deur te nemen. In nderstnde tbel stn de vershillende mgelijkheden. Type Isb MC Afmetingen Miniml (m) (l*b*h) *9* Sgi kelkst 7*79*9 Mdel SX 6 ' Sgi kelkst 7*79*9 Mdel SX 6 PV Sgi kelkst 7*79*9 Mdel N 6 Sgi kelkst 7*79*9 Mdel N 6 PV Sgi kelkst 6*79*9 Mdel N lengte en/f breedte met stppe SX uitgeverd in restvrij stl, dubbele deuren Antl tys (fm. * *m) ± 6 bdem ± hg ± bdem ± hg ± bdem ± hg ± bdem ± hg ± bdem ± hg ± bdem ± hg Antl dsjes (fm. * *m) ± ± ± ± ± + ± + ± ± ± ± 8 bdem hg bdem hg bdem hg bdem hg bdem hg bdem hg Temp ( C) + / / / / / + 8 n vn m vergrten (MC ± ƒ., duurder) steviger dn de N (luminium) RV regeling Nee Nee Nee Nee Nee Nee deur Rvs Gls Rvs Gls rvs Gls Prijs ƒ ƒ ƒ? ƒ6 ƒ8 ƒ88 ƒ68 8

19 7. STVIGHIDSMTRS 7. Appten m stevigheid tmt snel te meten Vr preieze metingen vn de stevigheid vn tmten wrdt stndrd gebruik gemkt vn de Instrn druktrekbnk (Verkerke, 99). De Instrn is een eht lbtrium instrument; vr het uitveren vn snelle metingen, bijvrbeeld p bedrijven is dit ppt niet geshikt dr zijn grtte, lge snelheid en mplexe bediening. Vr het uitveren vn snelle en betruwbre stevigheidmetingen bij tmt p de veiling zijn in 99 vijf vershillende prttypen vn ppten nderzht. Vn deze bleken de Custier mturimètre en de Durfel bruikbr (Verkerke et l., 99; Shtnus, 99; 99, b). Dr enkele ntwikkelingen is er ehter p de veiling geen enkel ppt in gebruik gekmen m de stevigheid vn tmt te meten. Het bleek dt de fbriknt het prttype vn de Custier mturimètre niet verder wilde ntwikkelen. De pdhtgever vn het nderzek (het CBT) werd in 996 pgeheven en vervngen dr The Greenery. The Greenery beslt dt, gezien de ntwikkelingen bij de geteelde ssen, stevigheid bij tmt geen bttlenek meer ws bij de kwliteitsbewking. Drm is het nderzek stilgelegd en is k de Durfel in Nederlnd niet in gebruik genmen. Dit ppt, dt inmiddels mmerieel verkrijgbr is, wrdt in Fnkrijk ngeden vr gebruik bij tmt (Plntn, 996). Inmiddels zijn er twee nieuwe ppten p de mrkt gekmen die stevigheid bij tmt snel en betruwbr kunnen meten: de Tikker en de Firmln. 7. BSCHRIJVING VAN D APPARATN Tikker Dit ppt meet de stevigheid vi een kestish signl. en prttype vn de Tikker ws in het nderzek vn 99 pgenmen ls Kulrt. Het bleek ten ged te werken bij het meten vn hrde vruhten, mr niet bij zhte vruhten (Shtnus 99, 99). An deze tekrtkmingen is kennelijk inmiddels vrzien. r is pktijkervring pgedn met dit ppt in België (Shtte & De Berdemeker, 998; Shtte, in vrbereiding). Firmin Dit ppt meet de stevigheid k kestish. Bij de meting met elke vruht prt in het ppt gelegd wrden, wrn er drie zhte hmertjes tegen de vruht n sln. Met nttmirfns wrdt het kestishe signl geregistreerd en nr een lbtp verstuurd (Glili et l., in vrbereiding; Crmi, 998). De dt wrden verzmeld en bewerkt met xel. De Firmin is gedemnstreerd p het PBG dr Dr. Crmi. Het lijkt een degelijk en betruwbr ppt. Het is niet bekend f er l pktishe tepssingen zijn. Durfel Dit ppt bevt een shre penetrmeter. Bij de meting wrdt de vruht enkele millimeters ingedrukt met een kleine plunjer. De meter bestt uit een srt stempel wrmee de vruhten hndmtig wrden gemeten. De plek p de vruht met zrgvuldig wrden gekzen (Shtnus, 99). p het disply kn een gemiddelde vn enkele wrnemingen wrden getnd. De dt kunnen wrden uitgeverd nr een mputer. De meter is dgbr. Het wrdt sms bij nderzek gebruikt (Gnges et l., 996; Mury et l., 99; Ms et l., 99). In heverre het ppt in Fnkrijk l rutinemtig wrdt gebruikt is niet bekend. 9

20 7. CNCLUSI r is ng geen eensluidend dvies te geven vr de keuze vn een stevigheidmeter vr het uitveren vn snelle metingen vr dit prjet. r zijn drie ppten p de mrkt die mgelijk gebruikt zuden kunnen wrden. Deze ppten zijn de Durfel, de Firmin en de Tikker. en keuze kn gemkt wrden n een vergelijking vn kstprijs, bedieningsgemk, rbuustheid en betruwbrheid. en reept vr z'n vergelijkend nderzek is vrhnden (Shtnus, 99, 99, b; Shtnus et l., 99). Vrlpig lijkt het het beste m stevigheidmetingen met de hnd uit te veren. Zijn er preiezere metingen ndig dn is de Instrn beshikbr. 7. Gegevens vn de ppten TIKKR ksten: nbekend infrmtie: Prf. Dr. ir. Brt Nili, Kthlieke Universiteit Leuven, Vlms Centrum vr bewring vn Tuinbuwprduten, De Cryln, Heverlee, België. Tel: ( + ) () 67; Fx: ( + ) () 69; mil: brt.nili@qr.kuleuven..be FIRMALN ksten: ngeveer., gulden, ex mputer. infrmtie: Dr. Ysh Crmi, Kibbutz shet iln, 8 MP, Western Glilee, ISRAL. Tel: 97987, 988; Fx: 97987; mil: eshet@tm..il pmerking: een exemplr vn dit ppt is nwezig bij Dr. A. De Jger, PFW. DURFL ksten: i 6, infrmtie: CTIFL, Sttin de Cnservtin, Rute de Mllégès, Sint Rémyde Prvene, Fne, Tel: ( + ) 998; Fx: ( + )99887.

21 LITRATUUR Anniem 998. Hndbek Telersvereniging Prminent, hfdstuk 8. Hudbrheidsntrle. Auerswld, H., P.Peters, B. Brükner, A. Krumbein, R. Kuhenbuh, 999. Sensry nlysis nd instrumentl mesurements f shrtterm stred tmtes. Psthrvest Bilgy nd Tehnlgy, (999), pp.. Crmi, Y Benh tp firmness heker. Dumenttie vn shet iln AgrIndustril systems (998). Glili N., J. de Berdemeker,. Verstreken Perfrmne evlutin f different firmness test methds in fruits (in press). Gnges, A., A. Léger, B. Mihel vlutin de l qulité de tmtes mid life et lng life en urs de sisn. Revue Suisse Viti. Arbri. Hrti. 8: (996). Greidnus, P., M.A. Verheven, 986. Prdutgegevens Grente en Fruit. Tmt hfdstuk en. Jnse, J, 99. Gebruikte methdieken in het hudbrheidsnderzek p het PTG bij diverse gewssen. Intern verslg, pp.. Mrwijk, R. vn 998. Hndleiding bij het inzetten en berdelen vn vruhtgrenten in hudbrheidsnderzek. Intern verslg PBG. Ms, P., M C. Brdet, G. Plntn, C. Fresquet & C. Tresvux Tmtes l qulité pstrélte. InfsCtifl : 6 (99). Mury, A. J., C. R. Bird, W. W. Shuh & G.. Hbsn vlutin f tnsgeni tmt fruit with redued plyglturnse tivity in mbintin with the rin muttin. Psthrvest Bil. & Tehnl. 6: 9 (99). Plntn, G. Mesurer l qulité des fruits. Infs Ctifl : 6 (996). Shtnus L, W. Verkerke, W. de Ber Testing different devies fr the mesurement f tmt fruit firmness t duth utins. Pr. 6th Int. Symp. CST 9, 77 8 (99). Shtnus, L. Het testen vn meetpptuur vr het keuren p stevigheid vn p de veiling ngeverde tmten. Intern pprt CBT 9/PrdG/6/LS (99). Shtnus, L. De bruikbrheid vn de Custier stevigheidsmeter p de veiling. Intern verslg CBT9/PrdG/89 (99 ) Shtnus, L. Lui sluit disussie stevigheid. Grenten & Fruit / Vkdeel Glsgrenten : (99 b). Shtte, S. & J. De Berdemeker Kwliteit vn tmten. mgevingsftren. Agrintt : 9 (998). The Greenery Interntinl, 997. Hndbek kwliteitsbewking tmt 997. pp. 6. Verkerke W., L. Shtnus, M. Besten Nieuwe stevigheidsmeter gt prefdien. Grenten & Fruit/ Vkdeel Glsgrenten : (99). Verkerke, W. Het meten vn vruhtstevigheid bij tmt met de druktrekbnk. Intern Verslg PBG (99).

22 in u <N Q en œ r? Q) C en N ; _ = =, = "? x er m ^ " ü Z Di «, œ, T t _ u " * " * JS fi " : ö : l :i(.. WQffi."'^C^ L CM in <t m in CM ) CM CM «t C ) L CM CM C n CM CM L C C N J? Z._ TJ g N C. ^ C r. m CT e 'ö ' ) *< +j N. D C X T T N <D u. t ^ := < CC LU D Z TJ r J. i N u f»! LU u r u JC * C C F C s! es p ' ó Î I N N IV < _r "ö X q ' N ). ) F. ü < er m < Û < u.. C ^. t, u CJ ^ k_ j n

23 j.* x; S w z C z z C :=? l. Z XI C XI ) C Ä <u D X:.S S " w X (S D 'ö X XI I ) T ' Ç X C/ +* Q. X ' Xj " ) C l II SL ' ) JZ X) l " C ö? t,j 'ä ) C ' xi C ' C x: u C l l» ' x: l := : " S s," D XI C C S ) < V l D ) := Xi l w 'ït b P x: C l "" X * g. =" u g X! ( J j^ _r =. x ^ IA je Q Ji. T r S. "D il N M C _ç x: " iö ) m Q. C t t; $ gg z z " C " X ) g» "g» =»» ^ " 'k_ Q * Ç '^ ^. i<: s Ê "m ~ " ^. D " = ' XI *i D. := :. "?».'S! < g C il! IS. XI j) i: g ÇD _CÜ " " x: i: D) S : x;! < : xi «i ï. ' * <= g I! S. «, Q C/ s x xi X ) Q. _Q C/ ** ' w.*: " ' x: k_ ' *» (»+ _ C «^ Q Q.*: " N U w C N,_: ",_ <u * Q. " '^ _ ( XI ' t;. '^ C g ÇD ) *: xi C l LD CN Q. +s g x: * C C g ü TJ Q. ' ~ ' "ö g ^ 'S «*.»'! LD ró ^ ö V _DÏ.*. Z ^ ^. 'N xi g = n Z "g ^ * " " j S ^ Ç x,, * C <D := N N r^ " r^. Z C U Tl m S () g C m ' ^ C Q. C xi " C C ' " x: fee S ö., :=r X) S N S = w _. XI H. C xi = ÎË ' Ij «gs j u» fg* Cü. M e '' *z S..8 ö» ) ) ) * ^ " it j * en C Ji " g. ' s.i " CL /j ^ X. C XI I C ^ T; g " _ XI ) )

24 CT g " X! Q _f "D Q C C CL. C C Ç Q ' V h_ «S, " CT T 't C Z Q e» " en.* CT I J I == u " CT *;r» " l_ C C X).* = C N x: CT CT " 't» _ Q D CT C C I ^ S g C C.? ^ er rv «CJ 't CT t.. œ U U C j «C X ) p^ e X! D l k_ ) ) Q. u. * *» Cö.* G T 'D. VI k_ ** JC CM ^^ ) i C S C '^ C H» N ü _f D CL ) ) ( x: X) I _ç x: ü CJ uï C in <N J J r J eu s xi»» X) g TJ Q " S» eu l» g X) C D :zr D C u u CT x: LU ü u u u Z 9 := d) ~ D CÖ C CT ' C _ç g C <B. C SU. LU C Z x: u ; eu Ü C x: iô g N g x: C T i_ x: x: ^ "D CT ö î Hl f JBÏ J S I g g m lu J t xi X Q. «w C C «? S eu. ~ Z CJ er " ' eu t e ^ ^ x: "ö **» 'u g ^ eu LU ** *< D. e/t D. ü T ~ D» _= CT * 'S Q) J si l g^ 'ü Ä T: g CT f_ Q. CT

25 Z C «en e p f ' z * r ( ) Z < Cö Q) Z ) v " r T! C m p J: ü _J C +s _) Qï fill I.S i, ) «g» m _J K T C. </ ) _D N ) _ + *.C ~ t» 8 Q C éü» J» ü N * *? * m f r ^ ~ <B ^.Q 'S,» ^ Î.*.* D Q) C X ï JC» C V N "S +^ m S mms + i» C ' Q D r F t _ b ü + T n C». : i i TS» S» P x "8 iï r m T) ) D C m z i r ^ C h r " ^_ TI D?i w (ƒ ~~ «? 'N ". n i CJ Q. Ç C * J ) ' ü jü ) T re _ n " _J Q. D CJ Q. C n ü. C. ' ü " ) N. M u _ ü X u ü ) ' 'S $ Q D "ü "re f C ^f C N C Q. J X ^ ü Vi ) CT CT C Q Q. n ) ) CA en eu n eu rr *, C» C C C! «. _ " F ~ ^ eu K l S û W h

26 BIJLAG (gegevens uit pref, hfdstuk ) Tbel T ( Antl vruhten per ty te zht n,9, en dgen bewring bij vier tempeturen (s lipse, RV vst p 8) ds ty ntl te zht ingezet (ntl/ dg) RV (%) exl rt dg dg 9 dg dg Tbel 6 T RV ( (%) Perentge vruhten te zht n, 9, en dgen bewren, per bewrnditie de perentge te zht ttl perentge te zht exl rt exl rt dg dg 9 dg dg dg dg 9 dg dg b LSD %. 8.6

27 Tbe! 7 T ( RV (%) pmerkingen gemkt tijdens het berdelen de 8 vruhten met kushde ') beurse plekken ) ) kushde: gele ingeznken plekjes p de vruht ) beurse plek: blijft lihter vn kleur en n verlp vn tijd vlt plek in. 6 _ ü ( N Figuur ntl (n) Bendigde ntl vruhten bij bewring bij C (RV8), 6 ml ndm vlgrde vn vruhten ~ Ü re N ntl (n) Figuur 7 Bendigde ntl vruhten bij bewring bij C (RV8), 6 ml ndm vlgrde vn vruhten

28 6 8 6 ntl (n) Figuur 8 Bendigde ntl vruhten bij bewring bij 8 C (RV8), 6 ml ndm vlgrde vn vruhten 6 8 ntl (n) 6 Figuur 9 Bendigde ntl vruhten bij bewring bij C (RV8), 6 ml ndm vlgrde vn vruhten

29 BIJLAG (gegevens uit pref, hfdstuk ) Tbel 8 Antl vruhten per ty te zht en/f rt n,, en dgen bewring bij vershillende tempeturen T ( C) RV (%) ty ntl ingezet te zht (ntl/ dg) exl rt dg dg dg dg 6 inl rt dg dg dg dg 6

30 Tbel 9 T ( C) RV (%) Perentge vruhten te zht en/f rt n,, en dgen bewren, per bewrnditie perentge te zht ttl perentge te zht (%/ dg) (ttl %/ dg) exl rt dg dg dg dg exl rt dg dg dg dg Isd %.... inl rt dg...8. dg dg dg.... inl rt dg....6 dg dg dg b b Isd % b b Tbel De gemiddelde mpressie (C) en dimeter vruht (D) gemeten n dgen bewring bij T RV ( (%) ntl vruhten C (mm) std D (mm) std Isd % b

31 ( N Figuur ntl (n) Bendigde ntl vruhten bij bewring bij C met RV = 8, 6 ml ndm vlgrde vn vruhten ntl (n) Figuur Bendigde ntl vruhten bij bewring bij C znder ingestelde RV, 6 ml ndm vlgrde vn vruhten

32 ntl (n) Figuur Bendigde ntl vruhten bij bewring bij 8 C met RV = 8, 6 ml ndm vlgrde vn vruhten ( N Figuur ntl (n) Bendigde ntl vruhten bij bewring bij 8 C znder ingestelde RV, 6 ml ndm vlgrde vn vruhten

33 .. ".. g^^^i.9 Figuur i i i i i i i i _ ntl (n) Bendigde ntl vruhten bij bewring bij C met RV = 8, 6 ml ndm vlgrde vn vruhten, mpressie gemeten met de Instrn... " ü.. Figuur ntl (n) Bendigde ntl vruhten bij bewring bij C znder ingestelde RV, 6 ml ndm vlgrde vn vruhten, mpressie gemeten met de Instrn.

34 .7.6?,. < ntl (n) Figuur 6 Bendigde ntl vruhten bij bewring bij 8 C met RV = 8, 6 mi ndm vlgrde vn vruhten, mpressie gemeten met de Instrn..7.6?.... _l I I L ntl (n) F/guur 7 Bendigde ntl vruhten bij bewring bij 8 C znder ingestelde RV, 6 ml ndm vlgrde vn vruhten, mpressie gemeten met de Instrn.

35 BIJLAG (gegevens uit pref, hfdstuk ) Tbel Antl vruhten persenper ty te zht en/f rt n,, 6 en dgen bewring bij 8 C, metrv p 8 ingesteld f Rv niet ingesteld. T ( RV (%) s ty ntl ingezet te zht (ntl/ dg) exl rt dg dg dg6 dg inl rt dg dgi dg6 dg rmt rmt rmt rmt rmt rmt rmt rmt rmt rmt elipse elipse elipse elipse elipse elipse elipse elipse elipse elipse Tbel Perentge vruhten te zht en/f rt n,, 6 s en t sewrnditie en dgen bewren, per T ( C) RV <%) s perentge te i zht (%/ dg) exl rt dg dg dg6 dg ttl perentge te zht (ttl %/ dg) exl rt dg dg dg6 dg rmt rmt elipse elipse LSD % b b b inl rt dg dg dg6 dg inl rt dg dg dg6 dg rmt rmt elipse elipse LSD % b b 6.6

36 Tbel De gemiddelde mpressie (C) en dimeter vruht (D) vn twee ssen gemeten n dgen T RV s ntl C ( C) (%) vruhten (mm) std D (mm) std elipse elipse rmt rmt LSD %.8. b ntl (n) Figuur 8 Bendigde ntl vruhten bij bewring bij 8 C met RV = 8 en s is Armt, 6 ml ndm vlgrde vn vruhten. 6 8 ntl (n) Figuur 9 Bendigde ntl vruhten bij bewring bij 8 C znder ingestelde RV en s is Armt, 6 ml ndm vlgrde vn vruhten.

37 Figuur Bendigde ntl vruhten bij bewring bij 8 C met RV = 8 en s is lipse, 6 ml ndm vlgrde vn vruhten. 6 8 ntl (n) Figuur Bendigde ntl vruhten bij bewring bij 8 C znder ingestelde RV en s is lipse, 6 ml ndm vlgrde vn vruhten.

38 .7.6? ntl (n) Figuur Bendigde ntl vruhten bij bewring bij 8 C met RV = 8 en s is Armt, 6 ml ndm vlgrde vn vruhten, mpressie gemeten met de Instrn. 6 8 ntl (n) Figuur Bendigde ntl vruhten bij bewring bij 8 C znder ingestelde RV en s is Armt, 6 ml ndm vlgrde vn vruhten, mpressie gemeten met de Instrn.

39 .6. " ^: ntl (n) Figuur Bendigde ntl vruhten bij bewring bij 8 C met RV = 8 en s is lipse, 6 ml ndm vlgrde vn vruhten, mpressie gemeten met de Instrn..6.?... /S^. 6 8 ntl (n) Figuur Bendigde ntl vruhten bij bewring bij 8 C znder ingestelde RV en s is lipse, 6 ml ndm vlgrde vn vruhten, mpressie gemeten met de Instrn.

40 BIJLAG KWALITITSBRGING TMAAT D HT ZLF In de tekmst zullen telers steeds meer zelf ventwrdelijk wrden vr de kwliteit en de hmgeniteit vn hun prduten. Het PBG zet p een rijtje wt vr gereedshp telers tt hun beshikking hebben m de kwliteit te wrbrgen. De individuele teler zl in de tekmst steeds meer zelf wrden ngesprken p de kwliteit vn het geleverde prdut. Hierbij hrt ntuurlijk een teelt vlgens een bepld teeltreept en het vkmnshp vn de individuele teler. Zwel de teelt ls de kwliteit vn het prdut zullen wrden gebrgd, zdt de vruhten n vf fgesprken kwliteitseisen vlden. VAN CNTRL NAAR BRGING N CRTIFICRING Vreger werd kwliteitsntrle regelmtig dr de veiling uitgeverd. The Greenery heeft de hudbrheidsbeplingen vr tmten ehter terug gebht tt drie keer in het seizen p kritieke mmenten. Verder is er het ABC systeem vn zelfkeur vr telers. Vr l het prdut dt buiten de veiling m gt, kmt de kwliteitsntrle steeds meer bij de fnemers te liggen. Belngrijk is visuele inspetie vn het prdut dt bijvrbeeld bij flevering en n een week bewring. Dit kn dr lle telers wrden uitgeverd, f dr een fgevrdigde vn de vereniging. Kwliteitsbrging wrdt dr vershillende verenigingen l heel serieus pgepkt. Telersvereniging Prminent heeft een IS ertifiering vr kwliteitszrg. Dit hudt nder ndere in dt er gewerkt wrdt vi een hndbek wrin gedetilleerd stt vermeld he en wnneer er prdut wrdt gentrleerd p kwliteitsspeten. k binnen ndere verenigingen is men bezig met ertifiering. Vr ertifiering meten zwel de teelt ls het eindprdut uiteindelijk dr een nfhnkelijk bureu zls AQS wrden gentrleerd. UITRLIJK KNMRKN r zijn dr het Prefsttin l veel methden ntwikkeld vr kwliteitsntrle. Deze wrden nu stndrd gebruikt, bijvrbeeld dr het PBG gebruikswrde nderzek nr nieuwe ssen. De belngrijkste uiterlijke kenmerken wrp met wrden gelet zijn vrm en grfheid, sheuren en het ptreden vn pen beshdigingen, zwelsheuren, glns en drkleuring. Ls gegste vruhten uit de wtergt mgen in het hndelsknl geen wterig rt gn vertnen. Bij de trstmten meten de vruhten mi geshkeld en gelijk drgekleurd zijn. Verder met de steel en het krntje er vers uitzien en is trsrui uit den bze. Bij herrytmten kn krnshimmel n de gst ret in het eten gien en is sheuren in beplde periden een reltief grt prbleem. Drnst zijn hudbrheid en smk ntuurlijk vn levensbelng, mr vr de ntrle hierp is meer ndig dn een eenmlige visuele inspetie. SMAAK Zelf een beetje preven mg, mr zet niet eht zden n de dijk. Smk kn wrden gemeten met smkpnels,.. dr het Prefsttin Nldwijk, mr k dr enkele ndere bureus. m smkvershillen p te spren wrdt een nsumenten pnel gebruikt. m n te gn wrm smmige vruhten beter smken dn ndere kn een pnel vn getinde experts wrden ingeshkeld. PBG heeft drnst k een snellere, mdelmtige smkmeting beshikbr vr rutine ntrles. mdt het mdel een bslute wrde vn smkniveu ngeeft is dit interessnt vr

41 kwliteitsbrging. en belngrijke mt vr de smk is de Brix wrde. Dit is een mt vr de ttle heveelheid pgelste smkstffen in het elvht. De Brix wrde is eenvudig zelf te meten. r zijn bij vershillende firm's tegenwrdig mie, hndzme digitle reftmeters te kp wrbij de flezing vn de Brix wrde veel eenvudiger en nuwkeuriger is dn met de ude hndmetertjes. De mnsternme met wel vi een nuwkeurig fgesprken predure verlpen, nders zijn de uitkmsten niet met elkr te vergelijken. Het beste kn de meting wrden gedn n een gepureerd mengmnster vn vershillende vruhten. HUDBAARHID m de hudbrheid te ntrleren kunnen telers kunnen zelf bkjes prdut wegzetten. Bij een telersvereniging vr kmkmmers wrdt elke week vn elke herkmst een ds weggezet vn het prdut dt p de veiling kmt. De vruhten wrden diret berdeeld en n een week bewring nder genditineerde mstndigheden. De berdeling gebeurt dr lle telers. Hierdr kunnen eventuele kwliteitsvershillen tussen herkmsten wrden pgesprd. Z wrdt werken n kwliteit gestimuleerd wrdr een z unifrm mgelijk prdut wrdt fgeleverd. Bij een herrytmtenbedrijf wrden m de dg twee dsjes weggezet m eventuele krnshimmel p te spren. Het prdut wrdt in een pen kst p het kntr mximl drie weken bewrd en wrdt dgelijks gentrleerd. r wrdt gekeken nr de gewihtsfnme, de drkleuring en het ptreden vn krnshimmel. Stevigheid Vruhtstevigheid kn met de hnd ged wrden vstgesteld. Vldende beginstevigheid is belngrijk, wnt dit geeft meestl een lnge hudbrheid. Mr reltief zhtere vruhten zijn sms net z lng hudbr ls hrde vruhten. Het s Gurmet, geteeld bij hge C, is bij de gst reltief zht, mr dr de tie en flexibele shil is Gurmet net z lng hudbr ls een vruht die bij de gst steviger is. Het vrspellen vn hudbrheid dr stevigheid bij de gst is drm mr beperkt mgelijk. Als men fnemers meer infrmtie wil geven dn lleen een hndmtige berdeling vn stevigheid, dn zijn er vr pktijkmetingen vn stevigheid drie ppten beshikbr. De Isëlishe Firmin en de binnenkrt p de mrkt kmende Tikker uit België zijn kestishe stevigheidmeters. Ze sln met een klein hmertje vrzihtig p de vruht zdt er een geluid wrdt geprdueerd dt dr gevelige mirfns wrdt pgenmen. Hieruit wrdt de stevigheid vn de vruht snel berekend. Deze metingen zijn niet destrutief en geven een beeld vn de stevigheid vn de hele vruht. Ze meten dus niet lleen de stevigheid vn een klein plekje. Dt det wel de in Fnkrijk ntwikkelde Durfel, die bestt uit een srt stempel die p de vruht wrdt gedrukt. Hierbij is de mte vn indrukking een mt vr de stevigheid. Deze ppten zijn eenvudig te bedienen mr vrij duur, zdt individuele tuinders ze welliht niet guw zullen nshffen. Cnlusie Telers kunnen de kwliteit vn hun prdut zelf ntrleren en brgen. Werken vlgens een hndbek met fspken is drbij essentieel. Dr nderlinge ntrles kunnen eventuele vershillen tussen herkmsten wrden pgesprd. Dr terugkppeling in exursiegrepjes kunnen de rzken wrden pgesprd en kn zwel de unifrmiteit ls de kwliteit wrden verhgd.