Board Metropoolregio Amsterdam: wonen, werken, wereldplek. September 2013

Transcriptie

1 Bard Metrplregi Amsterdam: wnen, werken, wereldplek September 2013 Inhudspgave Vrwrd: Wnen, werken, wereldplek: sleutel tt blijvend succes Leeswijzer 1. Inleiding: cntext en del van het Bard prgramma 2. Versterking van het tekmstig verdienvermgen van de metrplregi Amsterdam 1 3. Strategie van de Bard 4. Uitwerking naar het plan vr Organisatie van de uitvering 6. Financiering strategie 7. Jaarprgrammering en dashbard Bijlage: Evenwichtige triple helix Bard financieringsstrategie

2 WONEN, WERKEN, WERELDPLEK Sleutel tt blijvend succes De metrplregi Amsterdam heeft het talent m mensen en bedrijven aan te trekken. De regi bruist van energie en innvatie en is gewild bij internatinale kennisbedrijven en creatieve geesten. In het karakteristieke waterland is het ged wnen en werken. Met twee miljen inwners die bijna een vijfde van het BNP verdienen, is de regi van vitaal belang vr Nederland. We verkeren in een bevrrechte psitie, zveel is zeker. En wat k zeker is, is dat we die psitie verliezen als we niet anticiperen p de tekmst. De wereld verandert in sneltreinvaart en het is de kunst m flexibel mee te veranderen en de aansluiting niet te missen. Om dr te greien en p een innvatieve, eigen manier de internatinale cncurrentie aan te gaan. De regi staat bekend m zijn hge kennisprductie en grte bedrijvigheid, maar schiet tekrt in de uitwisseling van kansen en ideeën. Als lkale en reginale verheden, bedrijven en kennisinstellingen hun krachten bundelen, behrt de metrplregi Amsterdam (MRA) in 2020 tt de kpgrep van Eurpa. Een aantrekkelijke, ecnmisch sterke metrplregi vraagt m een cncrete bijdrage van de drie partijen. En daartegenver staat cncreet resultaat. Ecnmische grei, meer werkgelegenheid, hgere prductiviteit, en een versterkte internatinale innvatie- en cncurrentiepsitie resulteren in een verhgd welzijn. De tekmst ligt in de verbinding. Om deze verbinding ptimaal tt stand te brengen en te faciliteren is eind 2010 de Amsterdam Ecnmic Bard (afgekrt: Bard) pgericht. In de Amsterdam Ecnmic Bard wrdt samengewerkt aan een sterke, internatinaal cncurrerende metrplregi met krachtige ecnmische clusters. Dr samen te werken vanuit krachtige clusters, uitver en middelen te bundelen en bestaande bstakels vr grei weg te nemen, plaatst de regi zich prminent p de kaart. Leeswijzer Het vrliggende stuk geeft het inhudelijke kader en de werkwijze weer zals in de afgelpen jaren dr de Bard is besprken en beslten. In vervlg daarp biedt het de uitgangspunten vr de uitvering en financiering van de Bard en de uitveringsrganisatie vr de peride De praktische detailuitwerking p executieniveau vindt plaats in jaarplannen van de uitveringsrganisatie, clusterplannen en actieplannen rndm thema s zals human capital en duurzaamheid. Dit Bard prgramma is hiervr de kapstk waarbij alle activiteiten van de Bard meten passen binnen dit kader. 2 De pbuw van dit Bard prgramma is als vlgt. Allereerst wrdt in hfdstuk 2 een kernachtige visie gegeven p het tekmstige verdienvermgen van de MRA. Vanuit deze analyse wrdt in hfdstuk 3 de strategie van de Bard beschreven, uitgewerkt in een missie, visie en cncrete delen vr In hfdstuk 4 staan de inhudelijke lijnen centraal, waarp de Bard inzet m de gefrmuleerde strategie en delen te realiseren. Dit vrmt het inhudelijke hart van het prgramma. De rganisatie van de uitvering kmt in hfdstuk 5 aan bd. De daarvr ndzakelijke financiering staat beschreven in hfdstuk 6. In deze beide hfdstukken staat de peratinalisering centraal: wat is ndig in termen van uitvering en middelen m de ambities en delen van de Bard te realiseren. Tt slt is in hfdstuk 7 een pzet vr een dashbard raamwerk pgenmen, m de vrtgang van realisatie van de delen van de Bard jaarlijks inzichtelijk te maken.

3 1. INLEIDING: CONTEXT EN DOEL VAN HET BOARD PROGRAMMA Er is de afgelpen peride met de Bard een sterk fundament gelegd: de Bard wrdt erkend als strategisch platfrm. In 2013 is de geïntegreerde Bard uitveringsrganisatie van start gegaan en er zijn mvangrijke en actieve cluster- & Bard cmmunities. Dit heeft geresulteerd in een veelheid aan initiatieven en prjecten die aantnbaar bijdragen aan een sterkere ecnmie in de MRA. 1 De kmende peride met dit wrden uitgebuwd, vanuit een pen en inclusief mdel gericht p het verder actief aanhaken van de regi, grtbedrijf, MKB en kennisinstellingen. Ok binnen de geledingen van de reginale verheden en universiteiten/hgeschlen zijn en wrden er (vergaande) stappen gezet tt nderlinge afstemming en samenwerking. Dit draagt verder bij aan de ingezette Bard beweging. De kracht van samenwerking tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en verheid Samenwerking tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen (universiteiten/hgeschlen) en verheid p het schaalniveau van de MRA is ns mdel m blijvend in te zetten p vernieuwing van de ecnmie én m mee te kunnen spelen in de tenemende internatinale cncurrentie m bedrijven en (tp)talent. Vanuit deze samenwerking wrdt er gewerkt aan verbetering van de aansluiting tussen vraag en aanbd van kennisinstellingen en bedrijfsleven, bundeling van middelen m meer massa en excellentie te bereiken in de sterke punten van de MRA en inzet p een meerjarige, prgrammatische aanpak met strategisch leiderschap vanuit de Bard. De Bard is de mtr van triple helix samenwerking tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en verheden in de MRA. De Bard legt actief verbindingen en inspireert en stimuleert partijen m samen werk te maken van een sterkere en innvatieve ecnmie. Dr kansen te signaleren, partners te zeken, netwerken uit te buwen, fysieke en virtuele ntmetingspunten te creëren, hulp te bieden bij het vinden van financiering, prjecten te initiëren en betrkken te blijven bij de prjectuitver, biedt de Bard een vruchtbare vedingsbdem vr succes p lange termijn. 3 Prgrammatische aanpak richting 2020 Startpunt vr het Bard prgramma zijn de bestaande analyses en agenda s die vanuit de Bard zijn ntwikkeld zals: de Kennis & Innvatieagenda (juli 2011) met nderliggende clusterplannen, Scenaristudie Amsterdam 2025 (januari 2013), Actieplan Eurpa & Innvatie (maart 2013) en het Bard prgramma Human Capital (juni 2013). Dit Bard prgramma biedt het samenhangende kader dat leidend is vr de inhudelijke fcus, prgrammering, uitvering en financiering van Bard activiteiten de kmende jaren. Het is de prgrammatische agenda van bedrijfsleven, kennisinstellingen en verheden in de MRA vr de peride Binnen dit prgramma werken bedrijfsleven, kennisinstellingen en verheden gezamenlijk aan thema s die binnen de scpe van deze triple helix samenwerking vallen én die bijdragen aan de gefrmuleerde delen vr Urgentie en ndzaak tt bundeling van middelen Dit prgramma is pgesteld in een peride van ecnmische crisis en tenemende druk p beschikbare financiële middelen. De ndzaak tt een efficiënte en effectieve inzet van middelen is grt. Juist dr de triple helix bundeling van krachten en middelen, gericht p een gezamenlijke agenda, kan de Bard hieraan bijdragen. Inzet is waar mgelijk aan te sluiten p bestaande ecnmische agenda s en plannen van de triple helix partners in de regi. Omgekeerd met het Bard 1 MRA = De Metrplregi Amsterdam is een infrmeel samenwerkingsverband van lkale en prvinciale verheden in de Nrdvleugel van de Randstad. Het Metrplgebied strekt zich glbaal uit van IJmuiden tt Lelystad en van Purmerend tt Haarlemmermeer en heeft circa 2,4 miljen inwners.

4 prgramma sturend zijn p nieuwe strategietrajecten zals de instellingsplannen van de universiteiten. Z ntstaat er een vliegwiel waarbij steeds meer uitveringskracht wrdt gericht p het realiseren van de gezamenlijke ambities en delen van dit Bard prgramma. Verbinding met de wereld, Eurpa, Rijk en andere regi s De werkwijze van de Bard is gericht p externe samenwerking. De MRA pereert in een mndiaal speelveld als het gaat m nieuwe samenwerkingsverbanden en actieve acquisitie van nieuwe bedrijven en talent. Er is een fcus p Eurpa als het gaat m nieuwe samenwerkingsverbanden en netwerken, en aansluiting p subsidieprgramma s zals Hrizn Op rijksniveau is er via de clusteraanpak een nauwe kppeling met het natinale Tpsectrenbeleid. Verder wrdt actief ingezet p samenwerking met andere regi s en Bards m wederzijds aanvullende sterktes te benutten, m z k internatinaal meer massa in bedrijvigheid en kennis te creëren. Er wrdt gestreefd naar relevante aansluiting van reginale, natinale en Eurpese activiteiten en fndsen. 4

5 2. VERSTERKING VAN HET TOEKOMSTIG VERDIENVERMOGEN VAN DE METROPOOLREGIO AMSTERDAM Dit hfdstuk geeft een kernachtige visie p het tekmstig verdienvermgen van de MRA en vrmt de strategische kp p het Bard prgramma. Uitgangspunt is een gedeelde visie van triple helix partijen in de Bard p het ecnmisch verdienmdel van de MRA vanuit het perspectief van internatinale cncurrentiekracht. Tenemend belang van stedelijke regi s als ecnmische htspts De metrplregi Amsterdam heeft een veelzijdige en internatinaal geriënteerde ecnmie (OESO). De ecnmische cntext waarbinnen de MRA pereert is echter sterk aan veranderingen nderhevig. Kern is dat de wereld zich ntwikkelt tt een internatinale netwerkecnmie waarin de prductiefactr kennis een centrale plaats inneemt. Daarbij is er sprake van een steeds sneller veranderende wereld. Om hier adequaat p in te spelen zijn het vernieuwingstalent en het aanpassingsvermgen van ecnmische actren cruciaal. In deze kennisgedreven en dynamische internatinale netwerkecnmie wrden grte steden en grtstedelijke regi s steeds belangrijker. Hier cncentreren zich kennis, kennisntwikkeling en het creatieve vermgen m te kmen tt vernieuwing van prducten, diensten en prductieprcessen. Hewel grte steden en grtstedelijke regi s zals de metrplregi Amsterdam als vestigingslcatie aantrekkelijker wrden, is er dr de glbalisering van de wereldecnmie en steeds verdergaande Eurpese integratie k sprake van een tenemende internatinale cncurrentie met andere grte steden en grtstedelijke regi s. In deze ntwikkeling is triple helix samenwerking een krachtig instrument. Er is een ndzaak m krachten reginaal te bundelen en daarnaast is juist de stedelijke regi k het passende schaalniveau m de samenwerking tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en verheden effectief te te passen. Uitdaging is daarbij m k de inwners, de ndernemers, de talenten van buiten te inspireren tt het genereren van bttm-up ideeën en bij te dragen aan het realiseren van de delen. 5 Glbal Business Hub als verdienmdel van de tekmst Glbal Business Hubs zijn de invledrijke stedelijke metrplen die de grtere ecnmische regi s en landen verbinden met de wereldecnmie. Deze steden zijn p deelgebieden wereldwijd nderscheidend; sms werken ze samen, sms zijn ze cncurrerend. Het zijn steden waar de wereld samenkmt en talent uit de hele wereld wil werken. Het zijn plekken p de wereld waar waarde wrdt tegevegd en behuden en waar de glbale en lkale dynamiek elkaar versterken. Glbal Business Hubs zijn de brandpunten van ecnmische activiteit, gekenmerkt dr een prima internatinale cnnectiviteit, een sterke en diverse ecnmie met ecsystemen van verbnden clusters, een internatinaal geriënteerd dienstencentrum in een aantrekkelijke creatieve en culturele mgeving. Een plek die p de shrt list staat van internatinale bedrijven en internatinaal talent. Een plek waar nieuwe innvatieve ideeën en technlgieën ntstaan, die k wrden tegepast vr het plssen van maatschappelijke vraagstukken. Krtm, het zijn wereldplekken. De Glbal Business Hub is ns verdienmdel van de tekmst: het trekt internatinale vestigingen, handelsstrmen en talent aan. Het is een brn van grei directe en indirecte banen en vernieuwing van de ecnmie. Dit jaagt k ruimtelijke investeringen aan, waar werkgelegenheid uit vrtvleit. De Glbal Business Hub stelt de metrplregi Amsterdam in staat m p langere termijn te blijven investeren in een aantrekkelijke, leefbare mgeving en grei van welzijn. Het gaat hierbij m inclusieve grei, waarbij banen vr hger pgeleiden k meten leiden tt meer banen vr de lager pgeleiden m z alle delen van de berepsbevlking mee te krijgen in de pwaartse spiraal van grei en dynamiek.

6 Metrplregi Amsterdam als Glbal Business Hub De metrplregi Amsterdam is één van de htspts vr internatinaal geriënteerde talenten, creatieve geesten, wetenschappers, bestuurders en bedrijven. Amsterdam heeft een internatinale regiefunctie en nderscheidt zich dr haar kernwaarden creativiteit, handelsgeest en innvatie. Amsterdam is de plek waar mensen van ver de hele wereld samenkmen en willen werken. Amsterdam heeft niet de mvang en de macht van de vr de hand liggende Glbal Business Hubs zals New Yrk, Tki, Lnden en Parijs; wij meten het als cmpacte metrpl cntinue beter den dan de cncurrent en slimmer zijn in nze plssingen. De metrpl Amsterdam met zich cntinu vernieuwen m te kunnen blijven meeden. De bereikbaarheid en cnnectiviteit van de MRA zijn hierbij in ns vrdeel. Daarbij maken de kleinschaligheid en cmpleetheid van Amsterdam het mgelijk snel te schakelen en nieuwe ideeën te genereren en uit te prberen. De unieke prpsitie van de metrpl Amsterdam is drieledig: Een stad van menselijke maat met grtstedelijke kwaliteiten, waar mensen graag wnen en werken (veilige stad, Engelstalig, hgwaardige cultuur, fiets als ververmiddel, tlerantie). Het unieke DNA van Amsterdam gebaseerd p creativiteit, handelsgeest, innvatie met een grte diversiteit aan talent en natinaliteiten. Internatinale uitstraling en cnnectiviteit met de wereld; de grte aantrekkingskracht van Amsterdam wereldwijd en de excellente internatinale cnnectiviteit (Schiphl). De cmbinatie van vernieuwende metrpl van menselijke maat en draaipunt in de wereld geeft ns een vrsprng. De metrplregi Amsterdam is niet alleen. De MRA vrmt samen met Rtterdam, Eindhven en Utrecht en alle schakels daartussen een cmpleet geheel waar alle krachten aanwezig zijn m wereldwijd uniek te kunnen zijn. Nauwe samenwerking in Nederland is daarm ndzakelijk. 6 Aanjagers van tekmstige ecnmische grei dr samenwerking en innvatie Het is de uitdaging m de kracht van de MRA zdanig in te zetten dat we de belangrijkste elementen van de Glbal Business Hub Amsterdam versterken. Dit zijn de aanjagers van tekmstige ecnmische grei vr de MRA: Kennis en innvatie: we meten buwen aan innvatieve ecsystemen van sterke clusters waarmee we bedrijven, instellingen en talent aan nze regi kunnen binden. De MRA is met een hgwaardige kennisbasis en een innvatief klimaat, een internatinale testmgeving én aantrekkelijke lcatie vr internatinale (sms) ftlse bedrijven. Een sterke kennisinfrastructuur én valrisatie van kennis (bijvrbeeld via innvatief ndernemerschap en spin-ffs) zijn belangrijke pijlers nder deze aanjager. Menselijk kapitaal: human capital is de grndstf vr de kennisintensieve ecnmie. De stad en regi meten talent ntwikkelen, aantrekken en kesteren; zij meten aantrekkelijk blijven vr talent met specifieke fcus p internatinaal talent. Dit betekent dat we sterk meten blijven inzetten p kwaliteit van de leefmgeving en culturele vrzieningen, creëren van aantrekkelijk werk (k via ndernemerschap) en tp nderwijs. Internatinale cnnectiviteit: in een internatinale netwerkecnmie is het cruciaal m verbnden te zijn in netwerken van Eurpese en wereldsteden. We meten zwel intern (binnen de regi), maar met name extern (met het buitenland) excellente fysieke en digitale cnnectiviteit hebben. Gede verbindingen zijn cruciaal vr de psitie van de MRA als springplank naar Eurpa met

7 tegang tt achterliggende markten. Ok ecnmische grei is in tenemende mate afhankelijk van het vermgen buitenlande investeringen (bedrijven / kapitaal) aan te trekken en de exprt te vergrten. Naast deze drie aanjagers is het k cruciaal dat de basis randvrwaarden p rde zijn en waar mgelijk internatinaal nderscheidend. Daarbij is bijzndere aandacht ndig vr: Duurzaamheid: als cmpacte metrpl meten we ns duurzaam ntwikkelen, m de leefkwaliteit p een hg peil te huden en ervr te zrgen dat k de vlgende generaties in hun beheften van welzijn en welvaart kunnen vrzien. Verduurzaming van bedrijfsprcessen en prducten is daarnaast een driver van vernieuwing en daarmee ecnmische grei. Duurzaamheid is een thema binnen alle clusters van de MRA en biedt juist k crss-sectraal nieuwe kansen. Aanpak radblcks: de basis vestigingsplaatsfactren van de MRA meten in de vlle breedte cncurrerend zijn; zals huisvesting, kantrenlcaties en bedrijventerreinen, regelgeving en gastvrijheid. Radblcks in het internatinale vestigingsklimaat meten wrden weggenmen. Leefbaarheid: de kracht van Amsterdam en de MRA als aantrekkelijke plek m te wnen met actief wrden beschermd. Dit vrmt een essentiële basis nder het internatinale vestigingsklimaat van de MRA. In de aanpak van radblcks heeft de Bard een belangrijke signalerende en agenderende functie; zaken die vallen binnen het dmein van de triple helix kunnen k dr de Bard wrden pgepakt. Schaalsprng sterke clusters De MRA heeft een grte diversiteit aan nderling versterkende ecnmische clusters. Clusters van bedrijvigheid en kennis kunnen wrden gezien als mechanismes die werkgelegenheid en tegevegde waarde vr de metrplregi creëren. Inzet p een (internatinale) schaalsprng en versterking van de innvatiekracht van de kansrijke clusters in de MRA, is dan k een belangrijke pijler van het tekmstig verdienvermgen van de regi. Krachtige en innvatieve clusters versterken de internatinale aantrekkingskracht van de metrplregi. 2 7 Tekmstscenari s vr de MRA De MRA heeft te maken met een turbulente externe mgeving. De kmende jaren zullen wrden gekenmerkt dr fundamentele nzekerheden. He zal het herstel zijn van de financiële en ecnmische crisis? Wat is de verdere pkmst van nieuwe ecnmische grtmachten in de wereld? Welke plitieke ntwikkelingen zijn er in Eurpa? He verder met mndiale vraagstukken als grndstfschaarste en klimaatverandering? Om grip te verkrijgen p haar vlatiele externe mgeving heeft de Bard een scenarianalyse uitgeverd m de impact van de veranderende wereld p het ecnmisch prfiel van de MRA te duiden. De scenari s zijn gebaseerd p een tweetal kernnzekerheden, met een (ptentieel) grte impact p de ecnmische ntwikkeling van de MRA: De stabiliteit van Eurpa (integratie versus differentiatie) De kenmerken van het industrieel en bedrijfsecnmisch ecsysteem (aanbd- versus vraaggestuurd). 2 De Kennis & Innvatieagenda (juli 2011) van de Bard is gericht p de schaalsprng van zeven sterke clusters, langs de lijnen van kennis, innvatie en talent. In deze agenda is k een uitgebreide cijfermatige analyse pgenmen van de cncurrentiekracht van de MRA, inclusief een clusteranalyse.

8 Uitgaande van een cmbinatie van deze veranderdrijvers zijn er vier scenari s vr de MRA in 2025 pgesteld, met elk een bijbehrend tekmstgericht business mdel: Op basis van de scenarianalyse kan wrden gecncludeerd dat vr het tekmstig succes van de MRA menselijk kapitaal, cnnectiviteit, een innvatieve cultuur, kennisinfrastructuur en een sterke (internatinale) dienstensectr van grt belang zijn. Dit zijn k de pijlers nder de Glbal Business Hub. Daarbij zijn tevens de leefkwaliteit, uitstraling, reputatie en de brandname van bvengemiddeld belang. De kansrijke clusters zijn alle sterk gediend bij de (verdere) uitbuw van deze nderscheidende aspecten van de regi. Inzet p nderwijs en nderzek is daarbij veruit de belangrijkste brn nder het tekmstige business mdel van de MRA. De ptenties p het gebied van duurzaamheid specifiek de transitie in de energiesectr bieden k kansen vr de MRA. 8 De Bard stimuleert dat rganisaties in de MRA zals ndernemingen, nderwijsinstellingen, gemeenten, clusters zelf aan de slag gaan met de scenari s m na te denken ver de eigen strategie en tekmstgerichte interventies. De uitkmsten hiervan zullen wrden gebruikt vr de peridieke tetsing en herijking van de lange termijn strategie van de Bard.

9 3. STRATEGIE VAN DE BOARD In dit hfdstuk wrdt de strategie van de Bard beschreven, uitgewerkt in een missie, visie en cncrete delen vr Dit is de inzet vanuit de triple helix samenwerking in de Bard p de versterking van de ecnmie van de MRA. Missie & visie OECD De review van de OECD van 2010 kende een drietal belangrijke cnclusies ten aanzien van de MRA: 1. De Amsterdamse regi kent een diverse ecnmie met tal van USP s. Dr echter niet te kiezen en te fcussen wrdt de ndzakelijke kritische massa niet gerealiseerd en het gewenste excellente niveau niet behaald. 2. Een gede balans van vraag & aanbd tussen het hger nderwijs en bedrijfsleven ntbreekt (met betrekking tt arbeidsmarktcmmunicatie en bewustzijn rnd waarde & transitiekracht van kennis). 3. Er is een sterke behefte aan een gedeelde lange termijn strategie en leiderschap vr de executie ervan. Deze cnclusies maken de urgentie tt gestructureerde samenwerking evident en hebben geleid tt de prichting van de Bard. Missie van de Bard Behud en (duurzame) versterking van welvaart (ecnmische grei en banen) en welzijn (leefbaarheid) in de metrplregi Amsterdam, dr triple helix inzet p samenwerking, innvatie en grei. 9 Vanuit deze reden van bestaan heeft de Bard de vlgende stip p de hrizn : Visie & Ambitie De MRA wil een Glbal Business Hub zijn: een vernieuwende metrpl met een internatinaal geriënteerd dienstencentrum, excellente internatinale cnnectiviteit, een hgwaardige pl van talent, een aantrekkelijke creatieve en culturele mgeving en een innvatief ecsysteem van verbnden clusters. Dr de triple helix samenwerking wrdt het tekmstig verdienvermgen versterkt. In 2020 behrt de MRA als Glbal Business Hub tt de tp 5 van Eurpese regi s. Strategie Om de visie te realiseren, heeft de Bard een strategie waarin de vlgende vier prpsities wrden nderscheiden: 1. Inzet p schaalsprng van sterke clusters 2. Inzet p crss-ver kansen tussen clusters 3. Inzet p drsnijdende thema s: kennis en innvatie, human capital en internatinale cnnectiviteit 4. Inzet p basis randvrwaarden: duurzaamheid, aanpak radblcks en leefbaarheid Ad 1) Inzet p schaalsprng van sterke clusters Bij de start van de Bard zijn de vlgende zeven clusters nderscheiden: Creatieve industrie, Fd & Flwers, ICT, Lgistiek, Life Sciences & Health, Terisme & Cngressen, Zakelijke en Financiële dienstverlening. Dit zijn sterke en kansrijke clusters vr de MRA, waar k nbenutte ptenties liggen in de interactie tussen bedrijfsleven (markt) en kennisinstellingen (wetenschap). Vanuit de Bard wrdt triple helix samenwerking in de clusters gestimuleerd en gefaciliteerd. Daarbij wrdt k rekening

10 gehuden met nieuwe clusters en/f het afbuwen van clusters (bijvrbeeld nder impuls van nieuwe technlgische en ecnmische ntwikkelingen). In dit kader is er een verkenning naar het achtste cluster Maakindustrie pgestart als mgelijk nieuw Bard cluster in Vr de Bard clusters zijn dr triple helix samengestelde kerngrepen clusterstrategieën pgesteld. Vanuit deze samenwerking en plannen werken bedrijfsleven, kennisinstellingen en verheden gezamenlijk aan cncrete prjecten gericht p een (internatinale) schaalsprng van de clusters. Vanzelfsprekend wrden kansen p het binnenhalen van buitenlandse bedrijven altijd z ged mgelijk benut. In het vlgende hfdstuk wrdt de clusteraanpak van de Bard verder tegelicht. Ad 2) Inzet p crss-ver kansen tussen clusters Dr de diversiteit aan clusters in de MRA, liggen juist in de crss-vers nieuwe kansen vr innvatie. Hierdr zijn unieke cmbinaties mgelijk waarmee de MRA zich k internatinaal kan psitineren en nderscheiden. Hierbij kan de Bard als katalysatr fungeren, dr andere prcessen en prikkels te rganiseren. ICT en het creatieve cluster maar k duurzaamheid zijn vr deze crss-vers cruciale drivers vr innvatie. Ad 3) Inzet p drsnijdende thema s: kennis en innvatie, human capital en internatinale cnnectiviteit Vanuit de triple helix wrdt ingezet p de drie drsnijdende thema s die, als aanjagers van ecnmische grei en pijlers nder de Glbal Business Hub, de scpe van de clusteraanpak bepalen: kennis en innvatie, human capital en internatinale cnnectiviteit. Binnen de fcus van deze thema s kiest de Bard k weer vr fcusgebieden binnen het dmein van de triple helix die het meeste bijdragen aan de visie en delen vr Deze wrden in het vlgende hfdstuk nader uitgewerkt. 10 Ad 4) Inzet p basis randvrwaarden: duurzaamheid, aanpak radblcks en leefbaarheid Om een Glbal Business Hub te zijn meten k de basis randvrwaarden ged zijn ingevuld. Duurzaamheid biedt daarbij bij uitstek een kans m vanuit de clusters p te pakken. Bij de aanpak van radblcks in het vestigingsklimaat heeft de Bard primair een signalerende en agenderende rl, bijvrbeeld k als het gaat m zaken die p natinaal niveau meten wrden pgepakt. Daarnaast zet de Bard actief in p bescherming van de leefbaarheid van de MRA, als essentieel nderdeel van het internatinale vestigingsklimaat van de regi. KPI s In nderstaand verzicht zijn de hfdindicatren pgenmen waar de Bard zich aan heeft verbnden en waaraan het succes van de Bard kan wrden afgemeten. Deze zullen in het dashbard dat eind 2013 peratineel is, nader wrden uitgewerkt in SMART indicatren.

11 Indicatren: Ecnmische grei: hgere grei in de MRA dan Eurpese benchmark Aantrekken meer buitenlandse bedrijven in de sterke clusters Tename R&D inspanningen Versterking kennisinfrastructuur: nieuwe internatinale tppleidingen gericht p sterke clusters Talentbasis: tename internatinaal talent en buitenlandse studenten Nieuwe bedrijven: tename spin-ffs vanuit kennisinstellingen Versterking clusters: gemeten in tegevegde waarde, werkgelegenheid, reginale specialisatie en internatinale cncurrentiepsitie Bijdrage aan plssen van grtstedelijke en maatschappelijke vraagstukken Vanuit deze aanpak en delen draagt de Bard bij aan het helpen plssen van grtstedelijke en maatschappelijke vraagstukken, zals langer en geznder leven, duurzame mbiliteit, schne en efficiënte energie en een inclusieve samenleving. Dit zijn k leidende vraagstukken in de Hrizn 2020 strategie van de Eurpese Cmmissie. Vr deze uitdagingen zijn de partnerschappen tussen private, publieke en nderwijswereld de sleutels tt succes. De Bard legt deze verbindingen vanuit clusters en relevante drsnijdende thema s. Dr deze samenwerking kmen drbraken en innvaties tt stand die bijdragen aan een sterke ecnmie (meer banen) én plezierig wnen in een leefbare stad en regi. 11

12 Samenvatting strategie en werkwijze Bard: 12

13 4. UITWERKING NAAR HET PLAN VOOR In dit hfdstuk staat de inhudelijke uitwerking van het Bard prgramma centraal. De vier hiervr benemde pijlers van de Bard strategie schaalsprng clusters, crss-vers, drsnijdende thema s en basis randvrwaarden wrden nader uitgewerkt. Dit vrmt het prgrammatische kader richting 2020 vr de Bard. Clusters: prgrammatische aanpak De Bard heeft als methdiek: het pstellen en uitveren van een ntwikkelingsstrategie per (speerpunt)cluster. Daarbij geldt 2020 als hrizn. Er wrdt dus langjarig gewerkt aan de pbuw en versterking van de clusterrganisatie. Einddel is dat de cmmunity per cluster z breed mgelijk is gerganiseerd en dat de ntwikkelingskansen in het dmein van de triple helix samenwerking z ged mgelijk wrden benut. Clusters zijn in eerste instantie zelf verantwrdelijk vr het eigen functineren, vanuit het principe dat het bedrijfsleven leidend is in de clusters. De Bard uitveringsrganisatie fungeert daarbij als mtr vr reginale clustervrming en het aanjagen van triple helix prjecten. De clusteraanpak van de Bard is vrmgegeven p drie niveaus: kerngrep, clustertafels en brede cluster cmmunity. a) Kerngrep Ieder cluster heeft een triple helix samengestelde kerngrep die een clusterstrategie pstelt met een aantal delen en een nderliggend jaarplan. De clustertrekker tevens Bard lid is afkmstig uit het bedrijfsleven en vrzitter van de kerngrep (die uit tenminste acht tt tien leden bestaat, inclusief een Yung Bard member). Vanuit deze rl cmmitteert de clustertrekker zich aan het realiseren van de set cncrete en afbakende clusterdelen én draagt k zrg vr het rganiseren van de uitvering daarvan in nauwe samenwerking met de leden van de kerngrep (activeren van de eigen rganisatie en het bredere triple helix netwerk binnen het cluster). De Bard hanteert een rulatiesysteem, waarbij leden dus k de clustertrekkers vr maximaal twee termijnen van drie jaar zitting hebben. 13 De kerngrep wrdt ndersteund dr een clustermanager vanuit de Bard uitveringsrganisatie en een beleidsadviseur vanuit de verheidsklm. De clustermanager en de beleidsadviseur werken in teamverband en vrmen samen het hart van de prgramma-rganisatie per cluster. Binnen het cluster is er een nauwe samenwerking met de acquisiteurs van Amsterdam inbusiness en de EU R&D manager van de Bard uitveringsrganisatie. Verder kan er p specifieke thema s (zals human capital) f cmpetenties (zals nderzek, cmmunicatie f prjectntwikkeling) extra flexibele capaciteit vr het prgrammateam wrden ingezet. b) Clustertafels De kerngrepen maken vr hun werk gebruik van triple helix samengestelde clustertafels. Del van de clustertafels is het geven van reflectie p de ntwikkelde clusterstrategie: deze meten breed draagvlak hebben bij belangrijke clusterrganisaties in de MRA. Daarnaast fungeert de clustertafel als tets vr draagvlak met betrekking tt nieuwe initiatieven, activiteiten en ideeën die dr de kerngrep wrden ntwikkeld. De clustertafels zijn inclusief van aard. Dat wil zeggen dat alle actieve partijen binnen een cluster in principe welkm zijn m aan de clustertafel zitting te nemen. Dit met wel gebaseerd zijn p een eigen inbreng aan de clustertafel (expertise, netwerk, uitvering, financieel cmmitment), en aansluiten p de inhud van de clusterstrategie. Bij de samenstelling van de clustertafels wrdt k gekeken naar de spreiding ver de regi, verdeling tussen grte en kleine bedrijven (gede vertegenwrdiging MKB) en een evenwichtige triple-helix samenstelling.

14 c) Brede cluster cmmunity Alle verige geïnteresseerden en betrkkenen bij een cluster wrden digitaal geïnfrmeerd ver de activiteiten van het cluster en uitgendigd vr cluster- en Bard bijeenkmsten. Gedifferentieerde clusteraanpak De Bard hanteert een gedifferentieerde clusteraanpak, tegesneden p het type cluster en het ntwikkelstadium waarin een cluster zich bevindt. Qua type clusters is er een nderscheid te maken tussen cmpetentiegerichte en meer sectrgerichte clusters. Cmpetentiegerichte clusters zals ICT en de Creatieve industrie zijn vral gebaseerd p sterke cmpetenties zals technlgie en creativiteit. Bij sectrgerichte clusters zals Lgistiek en Fd & Flwers staat juist de (fysieke) keten van sectractiviteiten centraal. Dit nderscheid vraagt m een andersrtige clusterwerkwijze. Daarnaast speelt k het ntwikkelstadium van clusters een rl. Clusters kennen een levenscyclus van kiem, start, ntwikkel, grei en cnslidatiefase. De dynamiek van het cluster en de bendigde inspanningen verschillen per fase. Vr clusters in de eerste ntwikkelstadia is inzet p netwerken en kapitaal belangrijk. Bij meer vlwassen clusters verschuift de fcus naar andere thema s zals de beschikbaarheid van talent en internatinale cnnectiviteit. In de clusteraanpak van de Bard wrdt er ingespeeld p de beheften vanuit de clusters. Ok is er ruimte vr vernieuwing als er zich een nieuw kansrijk cluster aandient (passend binnen de clusteraanpak van de Bard) en/f via het lslaten van niet ged functinerende en presterende clusters. Generieke aandachtspunten vr de clusters Om de clusteraanpak van de Bard (verder) te versterken, wrdt er ingezet p de vlgende generieke aandachtspunten die vr alle Bard clusters (in meer f mindere mate) belangrijk zijn: 3 Herijking van de clusterstrategieën in aansluiting p het nieuwe Bard prgramma Dit met vlgtijdig gebeuren vanaf medi 2014 (niet alle clusters tegelijkertijd), k aansluitend p de levenscyclus van de clusters. Sterkere agenderende rl vanuit de clusters richting de Bard als het gaat m het wegnemen van strategische radblcks en clusterverstijgende innvatie thema s (zals bijv. Sciencepark ntwikkeling, huisvesting van talent). Versterking van de samenwerking tussen kennisinstellingen en bedrijfsleven binnen clusters, dr het inbuwen van effectievere prikkels tt samenwerking en veranderende vertegenwrdiging in de kerngrepen vanuit de kennisinstellingen. Uitveringskracht rndm de Bard verbreden van de uitveringsrganisatie naar de clusters, dr meer triple helix inzet van capaciteit vanuit de clusters. Aansluiting van MKB bij de Bard clusters verbeteren. 14 Benutten crss-ver kansen tussen clusters Naast de inzet p versterking van de clusters, is een belangrijke meerwaarde van de Bard het rganiseren van de crss-ver kansen tussen clusters. Vrbeelden van kansrijke crss-vers zijn: E- health (ICT en Life Sciences & Health), Pharma lgistiek (Life Sciences en Lgistiek), nieuwe businessmdellen (Creatieve industrie en Zakelijke en Financiële dienstverlening) en een betruwbare en veilige vedselvrziening (Fd & Flwers en Lgistiek). Vanuit bijna elk cluster liggen er aanknpingspunten vr crss-vers met ICT en de Creatieve Industrie. Dr de tenemende digitalisering van de ecnmie is ICT een brn van vernieuwing vr alle clusters. De aanwezigheid van de hgwaardige creatieve industrie ver de vlle breedte van het 3 Deze aandachtspunten zijn gebaseerd p een uitgeverde interne clusterevaluatie van de zeven Bard clusters (medi 2013).

15 spectrum in de MRA, geeft een uitstekende uitgangspsitie vr innvatieve crss-vers met andere clusters. Belangrijk daarbij is meer kennis van gede methdieken m wederzijdse beheften in kaart te brengen en inzicht in he crss-sectrale innvatie tt stand kmt en wat er ndig is m dit te stimuleren. Dergelijke crss-vers bieden k een ptimale aansluiting bij het Eurpese beleid p gebied van maatschappelijke uitdagingen (scietal challenges). Vertaling naar prgramma In de clusteraanpak van de Bard zijn vier thema s leidend: kennis en innvatie, human capital, internatinale cnnectiviteit en basis randvrwaarden ingezmd p duurzaamheid en aanpak van radblcks. De fcusgebieden per thema wrden hiernder nader uitgewerkt en staan samengevat in nderstaande tabel. Dit zijn de lijnen die k meerdere clusters met elkaar verbinden en versterken. Hierp maakt de Bard het verschil dr triple helix bundeling van middelen en uitveringskracht. Samenvatting fcusgebieden per Bard thema: Kennis & Innvatie Human Capital Internatinale cnnectiviteit Basis randvrwaarden Valrisatie Aansluiting nderwijsarbeidsmarkt Eurpa Duurzaamheid Innvatiekapitaal Internatinaal talent Acquisitie en missiereizen Aanpak radblcks Kennisinfrastructuur Talent benutten Stedenallianties Leefbaarheid Kennis & Innvatie Valrisatie Het fcusgebied valrisatie is gericht p het mzetten van kennis in cncrete prducten en diensten ( kennis, kunde, kassa ) die (internatinaal) vermarktbaar zijn. De metrpl Amsterdam heeft grte ptenties als smart city-regin. Bij het benutten van deze ptenties ligt de nadruk p: Inzet p nieuwe (virtuele) preftuinen en living labs: hierin kunnen bedrijven en kennisinstellingen samen met de eindgebruikers innvaties bedenken, ntwikkelen, testen en evalueren (.a. gebaseerd p pen data). Verdere uitrl van het prgramma Amsterdam Smart City, dat het mgelijk maakt p maatschappelijk belangrijke thema s samen met bewners te innveren. De pilts en prjecten zijn pschaalbaar en expliteerbaar. Stimuleren van innvatief ndernemerschap en meer R&D bij MKB bedrijven,.a. dr het verbeteren van de tegang tt R&D infrastructuur vr het MKB en het stimuleren van nieuwe vrmen van (crss-ver) samenwerking tussen MKB nderling en met kennisinstellingen. Aanjagen van start-ups via incubatrs en spin-ffs van universiteiten en hgeschlen. Innvatiekapitaal De ntwikkeling van nieuwe vrmen van innvatiekapitaal kan het innvatieptentieel van startende en drgreiende MKB bedrijven in de MRA enrm vergrten. Hierbij gaat het m zaken als:

16 Fndsvrming (leningen, garanties, participaties) gericht p specifieke niches en delen, met ruimte vr ntwikkeling van nieuwe innvatieve business mdellen. Innvatieve financieringsvrmen zals publiek-private afspraken, de inbreng van private equity en vernieuwende vrmen van crwdfunding. Slim cmbineren van bestaande vrmen van kapitaalverstrekking. Kennisinfrastructuur Een sterke kennisinfrastructuur vrmt een cruciale pijler nder het tekmstige business mdel van de MRA. Deze pijler kan wrden versterkt dr vrming van nieuwe cnsrtia van kennisinstellingen, bedrijven en verheden p het snijvlak van sterke clusters en maatschappelijke relevante thema s, zals gezndheid, energie en vedselveiligheid. Dit kan cncreet invulling krijgen dr: Het aantrekken van tpinstituten dr aanjagen van publiek-private samenwerking. Cncreet vrbeeld van deze werkwijze is de prijsvraag Amsterdam Metrplitan Slutins (AMS) m een nieuw tpinstituut p te richten p het gebied van tegepaste technlgie. Ander vrbeeld is het nieuwe Sarphati Institute fr New Epidemics, waar vanuit de Life Sciences aan gewerkt wrdt. Cnvenant versterking kennisinfrastructuur: versterking van de kennisinfrastructuur van de MRA met nderdeel zijn van een natinaal plan, met brede aanhaking van ministeries, NWO, KNAW, de tpsetren en waar mgelijk andere universiteiten in Nederland. 2. Human Capital In juni 2013 is het Bard prgramma Human Capital pgesteld in samenwerking met de 7 clusters. In dit prgramma wrden nderstaande delen cncreet uitgewerkt. Aansluiting nderwijs-arbeidsmarkt Hfddelstelling van het Bard prgramma Human Capital is het zrgdragen vr vldende en ged pgeleid persneel vr de Bardclusters, p het juiste mment. Vr het gericht verbeteren van deze aansluiting tussen nderwijs en arbeidsmarkt wrdt ingezet p: 16 Nieuwe partnerships nderwijs-bedrijfsleven: hgere kwaliteit nderwijs en beter pgeleid persneel dr een ptimale samenwerking in de triple helix. Vldende instrm en drstrm van studenten vr de clustergerelateerde pleidingen, p alle relevante niveaus, met als del m de (tekmstige) instrm p de arbeidsmarkt vr de Bardclusters z ptimaal mgelijk te laten zijn. Hgere emplyability van de berepsbevlking in de MRA. Een delmatige pleidingsinfrastructuur waarbij het pleidingsaanbd in de MRA up-t-date gehuden wrdt, zdat het adequaat aansluit bij de reginaal-ecnmische structuur. Internatinaal talent De Bard zet in p een significante grei van de internatinale arbeidsmarkt in de MRA. Ondanks de huidige recessie is de trend immers dat de arbeidsmarkt in de MRA p middellange en lange termijn krap wrdt. Vral in specifieke sectren als ICT en Health is in de nabije tekmst de instrm van internatinaal talent een must. Dit wrdt als vlgt ingevuld: Gericht werven van internatinaal talent (kenniswerkers en studenten), in samenwerking met internatinaal pererende bedrijven en de hger nderwijsinstellingen / kennisinstituten in de MRA. Tename van aantal buitenlandse studenten p masterniveau, dr.a. meer samenwerking van de kennisinstellingen bij de internatinale marketing en werving van studenten. Ok met de kwaliteit van het (Engelstalige) pleidingsaanbd mhg.

17 Talent benutten De Bard ambitie van Glbal Business Hub vereist dat excellent talent p alle niveaus tt maximale ntwikkeling kmt. Om dit te stimuleren wrdt gewerkt aan: Meer rendement halen uit talent dr excellentie te ndersteunen. Daarm wrdt ingezet p.a. de realisatie van Centers f Expertise, Centra vr Innvatief Vakmanschap en nieuwe excellentieprgramma s. Ontwikkeling van nieuw aanbd van internatinaal tpnderwijs, gericht p de sterke clusters in de MRA. Daarbij dient k ingespeeld te wrden p de tenemende digitalisering van het nderwijsaanbd. Als strategische ntwikkeling en als instrument vr het realiseren van de delen van het Bard prgramma Human Capital, wrdt ingezet p Regiregie Onderwijs & Arbeidsmarkt. Het cncept van Regiregie gaat uit van reginaal maatwerk bij het ntwikkelen van nieuwe cncepten in nderwijs en schling en van reginale integratie en cördinatie van bestaande ideeën en prgramma's. Amsterdam kan als preftuin dienen vr een landelijke Regiregie aanpak. 3. Internatinale cnnectiviteit Eurpa: Eurpese prfilering en inzet p Eurpese prjecten en netwerken Internatinale cnnectiviteit is van grt belang vr de MRA als Glbal Business Hub. Richting Eurpa wrdt vanuit de Bard actief ingezet p prfilering en branding van de MRA als innvatieve regi en versteviging van de internatinale basis dr samenwerking met andere (innvatieve) regi s en partners in Eurpese prjecten en netwerken. Dit krijgt invulling dr: Inzet p internatinale prfilering van de MRA als innvatieve en kennisintensieve regi, via nderscheidende punten zals Amsterdam als living lab, dé plek waar innvaties uitgerld wrden, city f the future (waarnder Amsterdam Smart City, Healthlab, Bibased Ecnmy, Warmtenet, Duurzaam Transprt, Fd & Lgistics) en Creative industries en Life Sciences. Deelnemen in relevante netwerken en Eurpese prjecten, ptimaal benutten van Eurpese fndsen, kennisdelen met cmplementaire partners en Eurpese pschaling van prjecten mgelijk maken. Actieplan Eurpa per cluster: elk Bard cluster heeft begin 2014 een Eurpastrategie. Deze bevat zwel een verzicht van p welke thema s, netwerken, evenementen en subsidies ingezet zal wrden, alsk een inventarisatie van belangrijke stakehlders en een Eurpese kalender. Inrichting en uitrl van een Fcusgrep Eurpa. Deze grep ndersteunt de Bard bij het maken van keuzes in de Eurpese prfilering. Ok maakt deze grep de verbinding tussen het gesprek p niveau (bijvrbeeld met Eurpees Cmmissarissen) en de uitvering in de clusters. 17 In de uitwerking wrdt aangeslten p de pijlers van de Eurpastrategie van de MRA gemeenten: Business hub, Knwledge & Innvatin, Sustainable Urban Develpment en Citizenship & Participatin. Acquisitie, missiereizen en marketing Versterking van de kppeling tussen de clusters en internatinale acquisitie van buitenlandse bedrijven (dr Amsterdam inbusiness) p mndiaal niveau via: Uitrl van een internatinaliseringsagenda per cluster: versterkte acquisitie van buitenlandse bedrijven gericht p de Bard clusters. Ok aandacht vr het vergrten van de exprt vanuit de clusters. Verbinding tussen clusters en buitenlandse missiereizen versterken (matrix met verbinding missiereizen en de clusters).

18 Sterke clusters in de MRA en specifieke parels binnen de clusters beter internatinaal vermarkten (vanuit Amsterdam Marketing) waarbij de vrdelen van de MRA vr bedrijven, ndernemers en internatinaal talent wrden aangeprezen. Stedenallianties Inzet p internatinale steden allianties waar Amsterdam kennis kan halen en brengen (netwerken van internatinaal cnnected steden), binnen en buiten Eurpa. Ok samenwerking met internatinale Bards. Hierbij wrdt de kennis van de in de MRA gevestigde internatinale bedrijven (zals Shell, IBM, Cisc) vanzelfsprekend benut. 4. Basis randvrwaarden Duurzaamheid Bij de verduurzaming van de metrplregi wil de Bard een aantal sterke punten van de MRA verder versterken m z het verschil te maken ten aanzien van andere Glbal Business Hubs: bibased ecnmie, Warmtenet en duurzame mbiliteit. Speciale fcus is er daarbij p het MKB,.a. via het prject Green Metrple dat is gericht p het ndersteunen van duurzame ndernemers. Uitwerking van aandachtspunten: Bibased ecnmie: stimuleren van nieuwe bedrijvigheid in de MRA p het gebied van de bibased en circulaire ecnmie (van brandstffen vr transprt tt en met energievriendelijker prduceren). Hiervr wrden effectieve verbindingen tussen bedrijven, verheden en universiteiten tt stand gebracht. Via het prject Bibased Cnnectins wrdt gewerkt aan de ntwikkeling van een prjectprtfli. Warmtenet: pzet van een Grand Design vr een reginaal warmtenet, m de enrme ptenties van nbenutte restwarmte van de energiecentrales te gebruiken vr verwarming van wningen en bedrijven in de MRA. Inzet p duurzame mbiliteit in de MRA via: elektrisch verver, fietsbeleid, autvrij maken van de stad, gren-gas mgelijkheden en nieuwe innvatieve lgistieke plssingen. Verkenning van de kansen p het gebied van energietransitie (.a. in samenwerking met AMOLF, ASML, ECN). 18 Aanpak radblcks Mede p basis van input vanuit de clusters zal een tp-5 lijstje wrden pgesteld van belangrijkste radblcks in het (internatinale) vestigingsklimaat van de MRA. Leefbaarheid De Bard zet in p het stimuleren van de ecnmische grei in de MRA, in de cntext van het behud en versterking van de leefbaarheid vr de inwners. Dit betekent niet dat de Bard initiatieven gaat ntplien p dmeinen zals huisvesting, basisvrzieningen en cultuur. Wel wrdt vanuit de Bard ingezet p het actief beschermen van de leefbaarheid in de MRA. Nieuwe initiatieven p het ecnmische dmein zullen vanuit de Bard dus p dit criterium wrden getetst.

19 5. ORGANISATIE VAN DE UITVOERING In de vrgaande hfdstukken is de inhud van het Bard prgramma uitgewerkt. In dit hfdstuk wrdt de rganisatie van de uitvering beschreven. Het gaat hierbij m de uitgangspunten bij de rlafbakening van de Bard en haar uitveringsrganisatie specifiek rndm de clusters en de samenwerking met reginale partners in de uitvering. Werkgebieden van de Bard De Amsterdam Ecnmic Bard is pgericht m vanuit een gezamenlijke strategische agenda vr de MRA triple helix uitveringskracht te rganiseren. Dit vraagt m een actieve rl en bijdrage van Bard leden, waarbij elk Bard lid dient te beschikken ver een eigen dssier met cncrete deliverables die bijdragen aan de delen vr de MRA. In de rganisatie van de uitvering hiervan, wrden er vanuit de Bard verschillende werkgebieden nderscheiden (zie nderstaande figuur). Op deze werkgebieden wrden cncrete activiteiten ntplid en menskracht ingezet veelal samen met andere reginale partners uit de triple helix (zie verderp). Dit bepaalt dus de scpe van de Bard in de uitvering. Overzicht werkgebieden van de Bard: 19 In jaarplannen van de Bard uitveringsrganisatie wrden cncrete activiteiten en delen uitgewerkt vr elk van de werkgebieden. Deze wrden in belangrijke mate inhudelijk bepaald dr de in het vrige hfdstuk beschreven thema s en de werkprgramma s die hiervr wrden pgesteld. Het prgrammamanagement hiervan gebeurt vanuit de uitveringsrganisatie, met binnen de Bard een duidelijk eigenaarschap bij thematrekkers. Werkwijze Bard Om de effectiviteit van de Bard verder te vergrten (denkkracht van de Bard beter benutten, de samenwerking verbeteren en meer utput realiseren) staan in de Bard werkwijze de vlgende punten centraal: Bard is geen instituut, maar een netwerkrganisatie (met wel een Raad van Tezicht verantwrdelijkheid) Fase van buwen is vrbij, nu fcus p actie (belangrijk: cnsistentie) Richten p pririteiten waar de Bard triple helix cncrete meerwaarde kan tevegen

20 Peridiek evalueren in de Bard wat wel/niet werkt (feedbacklp) Elkaar in de Bard helpen p unieke kansen die langskmen (tijd vr vrijmaken): ruimte huden vr interventies waar pprtunity's ntstaan Meer eigenaarschap en cmmitment beleggen bij Bard leden (p persnlijke energie, drive) Meer inspelen p bttm-up initiatieven: synchrniseren met aanpak vanuit de Bard In de clusters met het gebeuren (pen ecsystemen); de Bard uitveringsrganisatie is ndersteunend, jaagt aan, stimuleert en faciliteert In Bard meetings 1 f 2 strategische thema s centraal stellen (bijv. inzmen p nieuwe triple helix crss-ver kansen f clusters / thema s die p rd staan in het dashbard) Uitvering anders rganiseren en de verbinding tussen de Bard en uitveringsrganisatie versterken Rlafbakening clusters De uitveringsrganisatie is ndersteunend aan de Bard. Aangezien de Bard heeft gekzen vr een methdiek waarin de clusteraanpak centraal staat, vrmt dit k het hart van de uitveringsrganisatie. Vr elk Bard cluster zijn er clustermanagers actief (gemiddeld 1,5 tt 2 FTE). De taak van deze clustermanagers is tweeledig: 1. Uitveren van reguliere clusteractiviteiten ter versterking van het cluster 2. Prcesmatige ndersteuning van de clustertrekkers en kerngrepen Ad 1) Uitvering reguliere clusteractiviteiten Vanuit de Bard uitveringsrganisatie wrdt er een breed pallet aan clusterdiensten ntwikkeld en aangebden aan triple helix partijen in het cluster (zie nderstaand kader). Dit zijn aanjaagactiviteiten ter verbreding en versterking van het cluster en vrmt de ndzakelijke basis m de (internatinale) schaalsprng van clusters te kunnen realiseren. Hierin is k de ruimte ingebuwd m in te kunnen spelen p nieuwe kansen die zich vrden. Daarbij geldt dat het clusteraanbd van diensten verschilt per cluster: dit is mede afhankelijk van het stadium waarin een cluster zich bevindt, aard van het cluster en de beschikbare capaciteit aan clustermanagement. 20 Overzicht aanbd clusterdiensten: Tegang tt andere clusters, bedrijven, nderzeksinstellingen (crss-vers) Internatinale relaties en samenwerkingsverbanden Tegang tt Eurpese netwerken Deelname aan handelsmissies, creëren van nieuwe exprt kansen Vrming van samenwerkingscnsrtia Ontwikkeling nieuwe innvatieprjecten Prmtie van het cluster en cmmunicatie platfrm Fysiek en digitaal lket vr alle partijen Matchmaking en netwerkbijeenkmsten Advies en drverwijzing naar financieringsmgelijkheden Kenniscentrum (recent nderzek) Ad 2) Ondersteuning clustertrekkers en kerngrepen Elke kerngrep frmuleert een ambitie en visie vr het cluster met een aantal cncrete delen vr het kmende jaar en een (meerjarig) stappenplan. De clustertrekker cmmitteert zich daarbij aan het

21 realiseren van deze delen en het rganiseren van de uitvering hiervan. Deze pdracht mvat dus niet het hele spectrum van hierbven beschreven clusteractiviteiten. De ambities en acties van de cluster kerngrepen zijn gericht p een beperkt aantal triple helix thema s aansluitend p de dr de Bard uitgezette strategische lijnen. Vanuit de uitveringsrganisatie fungeren de clustermanagers als secretaris van de kerngrepen. Zij kunnen als spin in het web de verbinding naar de bredere cluster cmmunity maken en bewaken het prces in de kerngrep. De clustermanagers werken nauw samen met de beleidsadviseurs. De beleidsadviseur handelt namens de samenwerkende verheden in de MRA (= PRES). De uitvering van de ambities van de kerngrepen met primair uit de clusters zelf kmen. Z wrdt de cirkel van triple helix uitveringskracht rndm de Bard vergrt. Over de vrtgang wrdt dr de clustertrekkers peridiek gerapprteerd naar de directeur van de uitveringsrganisatie. Mdel clusterwerkwijze samengevat: Uitzetten strategische lijnen, wegnemen radblcks Bard Uitveren clusterstrategie met cncrete pdracht, cmmitment clustertrekker en kerngrep Cluster kerngrep Cluster kerngrep Cluster kerngrep 21 Clustermanager als 'spin in het web', legt verbindingen, bewaken van prcessen Uitveringsrganisatie Uitveren brede clusteractiviteiten - aanbd clusterdiensten Clusteractiviteiten en prjecten Schaalsprng cluster Afwegingskader prjectuitvering De Bard uitveringsrganisatie heeft als een kerntaak het aanjagen en versnellen van innvatie en crss-ver trajecten. Dit kan k resulteren in eigen prjectntwikkeling. Als triple helix rganisatie gelden hiervr strikte criteria. Deze zijn samengevat in nderstaand afwegingskader.