Impressie managementcongres

Transcriptie

1 Impressie managementcongres NVSHV In het Admiraal de Ruyter ziekenhuis in Goes is op 30 november een dag voor managers SEH georganiseerd. De voorzitter van de Raad van Bestuur drs. H.A. Huybert opende het congres. Hij vindt dat acute zorg van levensbelang is. Voor een ziekenhuis is acute zorg de peiler van het voortbestaan. Managers SEH s worden de laatste jaren overspoeld met rapporten van o.a. Inspectie en Gezondheidsraad. Wat is de rode draad in al deze rapporten? Waar moeten we serieus aandacht aan besteden? Over dit onderwerp sprak drs. Cees Postema, Scientific Adviser bij de Gezondheidsraad en medeauteur van het rapport De basis moet goed. Dichtbij als het kan, iets verder weg als het moet, dat is het uitgangspunt in de moderne spoedeisende hulp. Snelheid is nog steeds van groot belang, maar het is niet langer de enige maatstaf voor kwaliteit. Soms zijn patiënten beter af wanneer ze naar een iets verder weg gelegen ziekenhuis worden gebracht, dat hen direct de noodzakelijke specialistische hulp kan bieden. De afdeling voor spoedeisende hulp hoeft dus niet in elke vorm van zorg te voorzien. Goede en doelmatige acute zorg is gebaat bij een combinatie van gespreide basiskwaliteit en geconcentreerde specialisatie, met als leidraad voor de taakverdeling tussen ziekenhuizen de wettelijk vastgestelde normen voor bereikbaarheid. In dat kader heeft de werkgroep Breedveld in 2009 voorgesteld om drie typen SEH s te onderscheiden: complete SEH s in universitaire centra, profiel-seh s in ziekenhuizen met afdelingen voor gespecialiseerde zorg in de achtervang en basis-seh s, die in principe bedoeld zijn voor reanimatie, stabilisatie. In het rapport is het aantal minuten waarbinnen een specialist aanwezig moet zijn op de SEH, niet bepaald. Deze tijdsnorm moet bepaald worden door de wetenschappelijke verenigingen. veel ziekenhuissluitingen. Om de dunbevolkte gebieden van zorg te garanderen heeft men Critical Acces Hospitals (CAH s) opgericht. Dit zijn instellingen met maximaal 25 bedden, een gemiddelde ligduur van minder dan 96 uur en een 24-uurs beschikbaarheid van spoedeisende zorg. Inmiddels zijn er ongeveer CAH s. Deze ziekenhuizen spelen een vitale rol in de gemeenschappen. Uit recent onderzoek blijkt dat CAH s slechter Buitenlandse acute-zorgsystemen In het rapport heeft men gekeken naar ervaringen in Europa en de VS. In de VS kreeg men in 1977 te maken met Cora Hoffmann, voorzitter Managementcongres en Cees Postema, Scientific Adviser Gezondheidsraad RIAGE

2 scoren dan niet CAH s. Ze scoorden beduidend slechter bij de behandeling van acuut myocardinfarct, hartfalen en longontsteking: van al deze aandoeningen was de 30 dagen-sterfte in de CAH s significant hoger. In vrijwel alle besproken buitenlandse publicaties over de organisatie van spoedeisende hulp wordt geconstateerd dat het praktisch ondoenlijk is om alle zorg overal gelijkelijk ter beschikking te stellen. Het meest opvallend bij het vergelijken van buitenlandse systemen van spoedeisende hulp is daarnaast het pleidooi dat de organisatie ervan regionaal moet worden ingebed. Verder hebben veel landen de laatste jaren het specialisme SEH-arts als zelfstandig specialisme erkend en dit in het spoedeisende zorgsysteem opgenomen. Wat tot slot nog opvalt bij de bestudering van buitenlandse acute-zorgsystemen is dat, net als in ons land, de volume-kwaliteitsdiscussie daar wordt gevoerd. Onvoldoende volume leidt tot onvoldoende kwaliteit, zo is vaak de bevinding. Hoe nu verder? Op 1 maart 2012 reageerde de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in een brief aan de Tweede Kamer op het advies De basis moet goed, over de benodigde achtervang bij een SEH. De minister wil weten wat invoering van de voorgestelde normen betekent voor de ziekenhuizen. Ze denkt dan onder meer aan de praktische haalbaarheid in termen van personeel en aan de gevolgen voor de bereikbaarheid. Verder vraagt ze zich af of invoering van deze normen daadwerkelijk tot de gewenste kwaliteitsverbetering leidt en of deze opweegt tegen de kosten en tegen de eventuele verminderde bereikbaarheid. Voordat zij beslist, wil de minister eerst een rapportage laten maken waarin deze vragen worden beantwoord. Discussie In de zaal ontstaat een interessante discussie. De rapporten komen, maar worden niet in de praktijk gebracht en niet uitgevoerd. Door al deze rapporten zie je dat ziekenhuizen afspraken maken met zorgverzekeraars, bijvoorbeeld: wie doet de heupoperaties in de regio? Ziekenhuizen gaan fuseren en sluiten SEH-afdelingen van de kleinere ziekenhuizen. Er wordt opgemerkt dat in het ROAZ een groot aantal ziekenhuisdirecteuren zitten, maar er worden geen beslissingen genomen. De heer Postema beaamt dat het ROAZ regionaal werkt en elke regio zijn eigen invulling geeft. Een aantal hoofden geeft aan, dat ziekenhuizen de zorgverzekeraar als bedreigend zien. Door de inbreng van zorgverzekeraars zullen er steeds meer rapporten komen. Hier reageren een aantal collega s op. Als je met een goed plan komt bij de zorgverzekeraars, zijn ze bereid te luisteren en het plan uit te voeren met financiële steun. Philippe Fortain, hoofdverpleegkundige Spoedgevallendienst in Gent De Spoedopvang in België Philippe Fortain, hoofdverpleegkundige Spoedgevallendienst AZ Maria Middelares-St.Jozef uit Gent, vertelt over de opvang van spoedgevallen in België. In België zijn alle ambulances (type 112) bemand met twee ambulanciers. Zij hebben minimaal een basisopleiding gevolgd van 120 uur theorie in een provinciale school, met aansluitend een stageperiode van 40 uur op ziekenwagen en MUG (Mobiele Urgentie Groep). Ook verpleegkundigen met Beroepstitel Spoed en Intensieve Zorg mogen op een 112 ambulance rijden. Ambulanciers zijn bevoegd om met een AED te werken, om medicinale zuurstof toe te dienen en alle gewone EHBO-handelingen te verrichten. De verpleegkundigen mogen intuberen en een isotone oplossing toedienen. Andere geneeskundige handelingen mogen zij alleen verrichten als een RIAGE

3 arts hen er opdracht toe geeft, door middel van zijn aanwezigheid, of door een staand order, een protocol dat beschrijft in welke situatie een verpleegkundige een bepaalde handeling mag doen. De MUG is een gespecialiseerde eenheid die in België ingezet wordt bij de dringende geneeskundige hulpverlening. De MUG is deels gelijkwaardig aan het Nederlandse Mobiel Medisch Team. Alleen zijn er veel meer MUG s dan MMT s en verschillen de inzetcriteria enorm. Er zijn 100 erkende MUG-locaties in België. Een MUG-team bestaat uit een urgentiearts en een urgentieverpleegkundige. Bijna alle MUG-teams vertrekken per auto uit een ziekenhuis. Wat komt er op je af als er een ramp gebeurt? Victor Hakkenberg Van Gaasbeek, manager SEH in het AMC, vertelde over de opvang van kinderen met koolmonoxide intoxicatie, ongeveer 1,5 jaar geleden. Het incident gebeurde in een gebouw in Amsterdam waar een kinderdagverblijf is gevestigd. De hoge concentratie koolmonoxide kwam aan het licht, nadat twee bouwvakkers onder het kinderdagverblijf onwel waren geworden. Het ambulancepersoneel vertrouwde het niet en waarschuwde de brandweer, die vervolgens metingen deed. Vanwege een verhoogde concentratie ook bij het kinderdagverblijf werd vervolgens besloten om alle kinderen naar een ziekenhuis met hyperbare tank te brengen. Het AMC kreeg de melding dat er zeven kinderen naar de SEH zouden komen. Voor deze zeven kinderen stonden kinderartsen klaar. De hyperbare tank werd juist die dag gereviseerd. Calamiteiten in het HagaZiekenhuis Artze Prins, sectormanager acute zorg in het HagaZiekenhuis vertelde over twee calamiteiten in het zieken Deelnemers huis waarvan de impact groot was. In 2010 viel door brand in de traforuimte van de energiecentrale van het HagaZiekenhuis de noodstroomvoorziening voor langere periode uit. De woonflat van het ziekenhuis, waar de traforuimte is gehuisvest, moest worden ontruimd en patiënten, die afhankelijk waren van bewakings- en/of medische apparatuur werden geconcentreerd op de OK, recovery en de hartbewaking. In totaal werden tien patiënten overgeplaatst naar andere ziekenhuizen. In zeer In plaats van 7 worden alle 42 slachtoffers naar het AMC vervoerd. Kinderen van 1-4 jaar, zonder gegevens, waarbij de begeleidsters ook geen informatie hadden meegenomen. Dat werd een behoorlijke logistieke en administratieve ramp. Ook de eerste opvang was daar niet op berekend en liep enige tijd achter de feiten aan. Wat wel goed verliep was de opvang van de ouders en identificatie door middel van foto s van de kinderen. Achteraf was het niet nodig geweest om alle kinderen naar een ziekenhuis te brengen, en was evacuatie naar een naastgelegen schoollokaal voldoende geweest. Een adviseur gevaarlijke stoffen (GAGS) had dit advies kunnen geven. Sindsdien is er gewerkt aan verbetering van het Chemisch Biologisch Radiologisch en Nucleair (CBRN) protocol en aan de regionale gewondenspreiding? Toch weer een wijze les. Victor Hakkenberg Van Gaasbeek, manager SEH in het AMC RIAGE

4 Roy Johannink MCDm, senior adviseur beleid en onderzoek VDMMP korte tijd zijn diverse (hulp)organisaties zoals brandweer, GHOR, ambulancedienst, nutsbedrijf in het ziekenhuis ter plaatse en kan je de regie over de communicatie verliezen. Van belang is dat je als organisatie transparant bent en up to date, dit is gemakkelijk gezegd maar kost in de praktijk veel energie. In 2012 moesten patiënten geëvacueerd worden van de IC vanwege een waterlekkage aan het dak. De berichtgeving via twitter hierover was sneller dan de afdeling communicatie van het ziekenhuis de media kon inlichten. Door social media gaat berichtgeving snel, heel snel. Het is van belang dat de medewerkers zich houden aan gedragscode, om de privacy van patiënten en familie te waarborgen. Bij de genoemde calamiteit leidde dit niet tot problemen, maar de wereld qua communicatie is met de komst van social media veranderd in vergelijking met tien jaar geleden, toen je vele uren later met een persbericht kwam richting de media. In het HagaZiekenhuis treedt nu bij een calamiteit de incident- en crisisprocedure in werking. Social media (twitter-facebook) voor de monitoring en analyse, onze website voor de nieuwsberichten en een blog spelen daarbij een prominente rol en wordt voortdurend geupdate. Media wordt daar ook naar verwezen. Van binnen naar buiten: hebben we er nog invloed op? Sociale media heeft een invloed op de gezondheidszorg; dat wordt meer en meer duidelijk. In het Hagaziekenhuis zien we wat de effecten zijn van sociale media bij twee calamiteiten. Steeds meer voorbeelden geven aan dat patiënten, betrokkenen en ook medewerkers actief in hun eigen sociale omgeving; en ook openbaar reageren op of informeren over situaties op de spoedeisende hulp. De mogelijkheden die sociale media hen daartoe geven zijn er ook te over, denk aan de sociale netwerken als Hyves, Facebook, LinkedIn, en Twitter maar ook de foto- en videosites als YouTube, Flickr, en Pinterest. Hoe gaan we om met deze ontwikkeling? En wat melden medewerkers over hun werkzaamheden op de spoedeisende hulp, op bijvoorbeeld Facebook of Twitter? Maken ze nog wel een heldere scheiding tussen privé en werk? En hoe gaan we om met patiënten en betrokkenen die hun ongenoegen (of genoegen) uitten op sociale media? Is het ook mogelijk om profijt te hebben van deze informatie op sociale media? Moeten we 24 per 7 de sociale media monitoren? Pauze Roy Johannink vraagt aan de deelnemers wie er gebruik maakt van Social Media. LinkedIn heeft de hoogste score bij de deelnemers. Zijn tweede vraag is: Wat melden medewerkers over hun werkzaamheden op bijvoorbeeld Facebook of Twitter? Dit is een vraag die veel discussie oproept. Het blijkt dat een aantal leidinggevenden de medewerkers volgt op Twitter en facebook. Voorbeeld: een medewerker die in de nachtdienst zit, meldt zich ziek. De volgende dag ziet de leidinggevende dat deze medewerker de halve nacht berichten op Facebook heeft gezet. Hier RIAGE

5 volgt natuurlijk een pittig gesprek over. Ook kun je op Twitter zien dat er dure apparatuur in het toilet valt en hiervan foto s op Facebook worden geplaatst. De naam van het ziekenhuis wordt hierbij vermeld. Roy stelt dat sociale media nuttig kan zijn voor een ziekenhuis. Wel moet het ziekenhuis een gedragscode opstellen waarin de privacy van patiënten en medewerkers gegarandeerd zijn. Bij sollicitaties raadplegen managers de sociale media bij het zoeken naar medewerkers. Je kunt veel nuttige informatie over de sollicitant vinden. Bij een ramp gaan de managers van de SEH niet in op berichten die via de sociale media lopen. Er worden voorbeelden gegeven van berichten, waarbij grote aantallen gewonden zouden zijn. Bijvoorbeeld: Trapincident Utrecht, ramp Turkish Airlines. Een aantal SEH s heeft na berichten in de sociale media opgeschaald wat achteraf helemaal niet nodig bleek. Conclusie, maak bij het inschakelen van het ZiROP geen gebruik van de sociale media, maar wacht de berichten van de GHOR af. op sociale media, wat zorgde voor eigen waarheden. Uiteindelijk ontstonden diverse sites waarop de foto s werden bediscussieerd. De taak van de overheid wordt om deze initiatieven te ondersteunen of zelf te beoordelen welke informatie gevalideerd is. Volgens Roy gaat dit een nieuwe trend worden in informatieland. Werken met deze drie opties. Een: de informatie is gevalideerd door de overheid of een samenwerkingspartner. Twee: de informatie is gefalsificeerd, en de laatste opties is dat we (met elkaar) bezig zijn aan het onderzoeken of de informatie waar is. Een mooie ontwikkeling, zodat we met elkaar weten wat de waarde van de informatie is. Misschien moeten we allemaal deze vraag maar in ons achterhoofd houden met het doorsturen van berichten: is het gevalideerde informatie of niet? Frans de Voeght sloot het managementcongres af en bedankte Wim Goudswaard, manager SEH, voor de gastvrijheid, waarna men onder het genot van een drankje en hapjes verder kon netwerken. Sociale media heeft twee functies. Functie één: sociale media zijn communicatiemiddelen. En functie twee: sociale media zijn een informatiebron. Deze twee functies hangen nauw met elkaar samen. Om met een eenduidige boodschap naar buiten te kunnen komen is afstemming over informatie cruciaal, zowel intern als met de betrokken (externe) partners. Het gebruik van sociale media als informatiebron is nog lang niet overal binnen organisaties vanzelfsprekend. Vraag maar eens binnen een veiligheidsregio: wie verzorgt de monitoring van sociale media van de gezondheidsprocessen? Grote kans dat dit niet structureel is geborgd. Toch vormen sociale media een informatiebron voor de acute en publieke gezondheidszorg. Informatie over het aantal slachtoffers die bepalen of er een extra druk komt op de acute gezondheidszorg. Informatie over het ziektebeeld dat zich over ons land langzaam aan het verspreiden is. Of een gerucht over een overleden slachtoffer in een ziekenhuis na een groot incident. Bij dit alles is er één zeer belangrijk aandachtspunt. Sociale media kenmerken zich onder meer door geruchten en onwaarheden. Overheden kunnen en mogen daar uiteraard niet in meegaan, want de kernopdracht van de overheid blijft nog altijd: 100% betrouwbare informatie. Het wordt daarom meer en meer belangrijk om snel te achterhalen welke informatie waar is en welke niet. Zo bleken foto s van de storm Sandy in New York die soms vrij echt leken door talloze mensen en media te worden doorgestuurd. De foto s leidden veelal een eigen leven Frans de Voeght, voorzitter NVSHV RIAGE