2006 ING Groep Jaarverslag

Transcriptie

1 ING Groep Jaarverslag Voortbouwen op de kracht van winstgevende groei

2

3 Inhoud 1.1 Ons profiel Management 2 Kerncijfers 3 ING in het kort 4 Bericht van de voorzitter 6 Aandeelhoudersinformatie 7 Strategie Onze resultaten Verslag van de Raad van Bestuur 13 Financiële hoofdpunten 13 Kapitaalbeheer 16 Risicobeheer 18 Insurance Europe 22 Insurance Americas 26 Insurance Asia/Pacific 30 Wholesale Banking 34 Retail Banking 38 ING Direct 42 Vermogensbeheer 46 Human resources 50 Merkpositionering 52 Verantwoord ondernemen Onze governance Bericht van de Raad van Commissarissen 56 Corporate governance 59 Rapport Stichting ING Aandelen 69 Rapport Stichting Continuïteit ING 71 Artikel 404 Sarbanes-Oxley-wet 72 Remuneratierapport 74 Ondernemingsraden Geconsolideerde jaarrekening Geconsolideerde balans 88 Geconsolideerde winst- en verliesrekening 89 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 90 Geconsolideerd mutatie-overzicht eigen vermogen 91 Grondslagen voor de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening 92 Grondslagen voor het geconsolideerd kasstroomoverzicht 109 Toelichting op de geconsolideerde balans 110 Additionele informatie bij de geconsolideerde balans 141 Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening 163 Gesegmenteerde informatie 179 Toelichting op het geconsolideerd kasstroomoverzicht 186 Risicobeheer Vennootschappelijke jaarrekening Vennootschappelijke balans 212 Vennootschappelijke winst- en verliesrekening 213 Vennootschappelijk mutatie-overzicht eigen vermogen 214 Grondslagen voor de vennootschappelijke balans en winst- en verliesrekening 215 Toelichting op de vennootschappelijke balans Overige informatie Accountantsverklaring 220 Voorstel voor winstbestemming 221 Bepalingen inzake uitgifte van aandelen Additionele financiële informatie Eigen vermogen en nettowinst op basis van waarderingsgrondslagen in de Verenigde Staten (US GAAP) 223 Toelichting op de verschillen tussen IFRS-EU-grondslagen en US GAAP 224 RAROC performance 229 Embedded value 230 Credit ratings 234 Kapitalisatie en ratio s 235 Financiële begrippenlijst 236 ING Groep Jaarverslag

4 1.1 Ons profiel Management Hoofdpunten BESTUURSSAMENSTELLING op 31 december 2006 RAAD VAN BESTUUR M.J. Tilmant (54), voorzitter drs.ing. C. Maas (1) (59), vicevoorzitter en chief financial officer E.F. Boyer de la Giroday (54) drs. D.H. Harryvan (53) mr. E.P. Leenaars (45) T.J. McInerney (50) drs. H. van der Noordaa (45) J. de Vaucleroy (45) RAAD VAN COMMISSARISSEN drs. C.A.J. Herkströter RA (69), voorzitter E. Bourdais de Charbonnière (67), vicevoorzitter mw. L. Gross Goldberg (69) prof.mr. P.F. van der Heijden (1) (57) dr. C.D. Hoffmann (2) (64) drs. J.H.M. Hommen (63) drs. P.C. Klaver (61) W. Kok (2) (68) G.J.A. van der Lugt (66) ir. K. Vuursteen (65) (1) treedt af per 24 april 2007 (2) voorgedragen voor herbenoeming per 24 april 2007 Audit Committee drs. J.H.M. Hommen, voorzitter dr. C.D. Hoffmann W. Kok (vanaf mei 2006) G.J.A. van der Lugt Remuneratie- en Nominatiecommissie drs. C.A.J. Herkströter RA, voorzitter E. Bourdais de Charbonnière mw. L. Gross Goldberg prof.mr. P.F. van der Heijden Corporate Governance Committee drs. C.A.J. Herkströter RA, voorzitter E. Bourdais de Charbonnière mw. L. Gross Goldberg prof.mr. P.F. van der Heijden De heren J.C.R. Hele en drs. J.V. Timmermans zijn voorgedragen voor benoeming in de Raad van Bestuur per 24 april De heren drs. H.W. Breukink, mr. P.A.F.W. Elverding en P. Hoogendoorn RA zijn voorgedragen voor benoeming in de Raad van Commissarissen. De Aandeelhoudersvergadering beslist op 24 april 2007 over deze voordrachten tot benoeming. Meer informatie over de leden van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen evenals over de nieuw te benoemen leden vindt u op de pagina s en Het uitstekende resultaat van ING weerspiegelt de sterke en gediversifieerde winstcapaciteit van onze bedrijven ING beheert haar kapitaal actief door te investeren in de vele groeimogelijkheden binnen de Groep De sterke ontwikkeling van de groeipijlers zet zich voort, gesteund door goede groei in verschillende volwassen markten Uitvoering blijft van groot belang, waarbij sterk de nadruk wordt gelegd op kostenbeheersing en risicobeheer Operationele/onderliggende nettowinst in miljarden euro s NL GAAP IFRS Beurswaarde in miljarden euro s Balanstotaal in miljarden euro s Medewerkers fte s per jaarultimo, in duizenden ING Groep Jaarverslag 2006

5 Kerncijfers Vijf jaar kerncijfers (1) 2002 (1) Baten (in miljoenen euro s) Verzekeringsactiviteiten Bankactiviteiten Totale baten (2) Bedrijfslasten (in miljoenen euro s) Verzekeringsactiviteiten Bankactiviteiten (3) Totale bedrijfslasten Voorziening voor debiteurenverliezen/ beleggingsverliezen (in miljoenen euro s) Winst voor belastingen (in miljoenen euro s) Verzekeringsactiviteiten Bankactiviteiten Totale winst voor belastingen Belastingen Belangen van derden Nettowinst Desinvesteringen/bijzondere posten Onderliggende nettowinst Cijfers per gewoon aandeel (in euro s) Nettowinst 3,57 3,32 2,71 2,00 2,32 Uitkeerbare nettowinst 3,57 3,32 2,71 2,00 2,20 Dividend 1,32 1,18 1,07 0,97 0,97 Eigen vermogen (in moederbedrijf) 17,78 16,96 12,95 10,08 9,14 Balans (in miljarden euro s) Balanstotaal Eigen vermogen Kapitaalratio s Verhouding schuld/eigen vermogen ING Groep 9,0% 9,4% 10,2% 14,4% 19,9% Kapitaaldekkingsratio verzekeringsbedrijf 274% 255% 204% 180% 169% Verhouding schuld/eigen vermogen verzekeringsbedrijf 14,2% 13,4% 14,3% 19,8% 22,8% Tier 1-ratio bankbedrijf 7,63% 7,32% 6,92% 7,59% 7,31% Beurswaarde (in miljarden euro s) Key performance indicators Rendement op eigen vermogen 23,5% 26,6% 25,4% 21,5% 17,4% Stijging nettowinst 7% 25% n.v.t. 10% 2% Verzekeringsbedrijf Waarde nieuwe levenproductie (in miljoenen euro s) Intern rendement (leven) 13,3% 13,2% 12,1% 10,9% 11,5% Combined ratio (schade) 91% 95% 94% 98% 102% Bankbedrijf Kosten/batenverhouding (totaal) 64,0% 63,9% 69,4% 70,1% 74,1% RAROC na belastingen (totaal) 19,7% 22,6% 14,5% Beheerd vermogen (in miljarden euro s) Medewerkers (aantal fte s per jaarultimo) (1) Cijfers volgens NL GAAP (Nederlandse grondslagen voor financiële verslaggeving). (2) Inclusief intercompany-eliminaties. (3) Inclusief overige bijzondere waardeverminderingen. ING Groep Jaarverslag

6 1.1 Ons profiel ING in het kort Onze missie De klant staat centraal bij het aanbieden van onze financiële producten en diensten. Wij bieden uitstekende dienstverlening, optimaal gemak en concurrerende tarieven. Dit blijkt ook uit onze missie: onze klanten een toonaangevende dienstverlening bieden bij hun financiële keuzes voor de toekomst. Ons profiel Als een van de 15 grootste financiële instellingen in de wereld (gemeten naar beurswaarde), biedt ING een uitgebreid productassortiment op het gebied van verzekeren, bankieren en vermogensbeheer. We hebben meer dan 60 miljoen klanten in Europa, de Verenigde Staten, Canada, Latijns-Amerika, Azië en Australië. We maken gebruik van onze kennis en ervaring, onze uitstekende dienstverlening en onze wereldwijde omvang om tegemoet te komen aan de wensen van onze brede klantengroep van particulieren, bedrijven, instellingen en overheden. Onze strategie De ambitie van ING is erop gericht waarde te creëren voor haar aandeelhouders door hen voor de langere termijn een hoger totaalrendement te bieden dan het gemiddelde van onze concurrenten. We willen dit realiseren door onze bedrijfsvoering te richten op waardecreatie door middel van groei en rendement en door de uitvoering van onze basisprocessen en -diensten voortdurend te verbeteren. We willen uitblinken in wat wij doen, onze klanten uitstekende dienstverlening bieden en daarbij onze kosten, risico s, kapitaal en reputatie beheersen. We investeren in groei en zorgen daarom dat wij actief zijn daar waar zich goede groei- VERZEKEREN BANKIEREN VERMOGENSBEHEER ING is opgebouwd uit zes divisies. Een duidelijke klantgerichtheid en een logische ordening van activiteiten vormen de kernelementen van deze structuur. Insurance Europe Hieronder vallen de verzekerings- en vermogensbeheeractiviteiten in Europa. De belangrijkste verzekeringsactiviteiten bevinden zich in Nederland, België, Spanje, Griekenland en Centraal-Europa. In deze landen biedt ING levensverzekeringen aan, met bijzondere aandacht voor pensioenen. In Nederland en België bieden wij ook schadeverzekeringen aan. Onderliggende winst voor belastingen Insurance Europe in miljoenen euro s Insurance Americas Dit onderdeel biedt producten en diensten op het gebied van verzekeren, beleggen, pensioenen en vermogensbeheer. Gemeten naar omzet behoort ING in de Verenigde Staten tot de top 10 van pensioenverstrekkers. Op basis van brutopremies zijn we in Canada de grootste schadeverzekeraar. Daarnaast zijn we actief in Mexico, Chili, Peru en Brazilië Onderliggende winst voor belastingen Insurance Americas in miljoenen euro s Insurance Asia/Pacific Deze divisie is actief op het gebied van levensverzekerings- en vermogensbeheeractiviteiten. We hebben een goede marktpositie in Australië, Hongkong, Japan, Maleisië, Nieuw-Zeeland, Taiwan en Zuid-Korea. Onze activiteiten in China, India en Thailand zijn belangrijke toekomstige groeimarkten Onderliggende winst voor belastingen Insurance Asia/Pacific in miljoenen euro s 4 ING Groep Jaarverslag 2006

7 mogelijkheden voor de lange termijn voordoen. Pensioenen, ING Direct en onze levensverzekeringsactiviteiten in opkomende markten zijn daarvan goede voorbeelden. Door ons te richten op specifieke product- en klantsegmenten doen wij het in de volwassen markten in veel gevallen beter dan onze concurrenten. Onze stakeholders ING doet zaken op basis van duidelijk vastgestelde business principles. Bij alles wat wij doen, proberen wij zo goed mogelijk rekening te houden met de belangen van klanten, aandeelhouders, medewerkers, zakenrelaties en de samenleving als geheel. ING streeft ernaar een goede corporate citizen te zijn. Verantwoord ondernemen ING streeft ernaar de winstgevendheid te vergroten op basis van een duidelijke bedrijfsethiek en respect voor haar stakeholders. Verantwoord ondernemen is dan ook een belangrijk onderdeel van onze strategie: wij nemen ethische, maatschappelijke en milieutechnische overwegingen mee in onze zakelijke besluiten. Wholesale Banking Deze divisie verzorgt wereldwijd bankdiensten voor de zakelijke markt. De primaire focus ligt op Nederland en België, waar we een volledig scala aan producten bieden aan bedrijven en instellingen. In andere landen hanteren we een meer selectieve aanpak ten aanzien van klanten en producten. ING Real Estate, de grootste vastgoedvermogensbeheerder in de wereld gemeten naar beheerd vermogen, is ook onderdeel van Wholesale Banking. Onderliggende winst voor belastingen Wholesale Banking in miljoenen euro s Retail Banking Hieronder vallen de bankdiensten voor particulieren in de volwassen markten van Nederland en België en de opkomende markten van Polen, Roemenië, India en China. Wij bieden private-bankingdiensten aan in Nederland, België, Luxemburg, Zwitserland en in verschillende landen in Azië, Latijns-Amerika en Centraal- en Oost-Europa. Onderliggende winst voor belastingen Retail Banking in miljoenen euro s ING Direct Deze divisie houdt zich bezig met directbankieren voor klanten in Australië, Canada, Duitsland en Oostenrijk, Frankrijk, Italië, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. De belangrijkste producten zijn spaar- en hypotheekproducten Onderliggende winst voor belastingen ING Direct in miljoenen euro s ING Groep Jaarverslag

8 1.1 Ons profiel Bericht van de voorzitter Voortbouwen op de kracht van winstgevende groei Beste stakeholder, ING heeft het in 2006 uitstekend gedaan. Ik ben vooral tevreden over de uitbreiding van onze bedrijfsactiviteiten. We hebben meer klanten kunnen aantrekken, onze klanten zijn tevredener, we hebben veel nieuwe producten op de markt gebracht en onze distributiecapaciteit is vergroot. In 2006 waren de onderliggende bedrijfsprestaties opnieuw goed, waardoor wij verder konden blijven groeien. De nettowinst is met 6,7% gestegen tot EUR miljoen en we hebben een goed rendement op het kapitaal gerealiseerd. De onderliggende nettowinst totale nettowinst exclusief desinvesteringen en bijzondere posten nam met 24,3% toe. Dit is gelukt onder steeds uitdagender omstandigheden, waaronder heviger concurrentie en, in de tweede helft van het jaar, een daling van de kapitaalmarktrente en aanzienlijk afvlakkende rentecurves. Tegelijkertijd hebben we geprofiteerd van de gunstige marktomstandigheden, zoals van de stijgende vastgoed- en aandelenmarkten. ING is opnieuw in staat gebleken het aandeelhoudersrendement te verhogen. Binnen onze referentiegroep van 20 wereldwijde financiële instellingen nemen wij de tweede plaats in, gemeten naar totaal aandeel houdersrendement over de periode van drie jaar sinds Hiermee overtreffen wij onze financiële doelstelling om onze aandeelhouders voor de langere termijn een hoger totaalrendement te bieden dan het gemiddelde van onze concurrenten. De resultaten over 2006 laten duidelijk zien dat onze mensen zeer gemotiveerd en betrokken zijn om onze strategie tot een succes te maken. Talentmanagement en ontwikkeling van onze toekomstige leidinggevenden is van cruciaal belang voor de toekomst van ons bedrijf. Daarom hebben wij een International Graduate Programme opgestart een ontwikkelingsprogramma voor getalenteerde, recent aangenomen afgestudeerden met leiderschapskwaliteiten. Om gedurende de gehele economische cyclus succesvol te kunnen zijn, moet de uitvoering van onze kernactiviteiten goed op orde zijn. In de afgelopen jaren hebben we moeilijke, maar noodzakelijke maatregelen genomen om onze bedrijvenportefeuille te herzien en de allocatie van kapitaal en de uitvoering van onze activiteiten te verbeteren. ING onderscheidt zich doordat wij het kapitaal dat wij genereren met onze volwassen bedrijven, heralloceren naar bedrijfsonderdelen die de meeste waarde creëren, waaronder onze groeipijlers. In lijn met de ondernemersgeest die ING kenmerkt, blijven wij investeren in nieuwe groei-initiatieven, zowel in de volwassen markten als in de opkomende markten waarin wij actief zijn. Een belangrijke strategische pijler is het verbeteren van de uitvoering van onze basisprocessen en -diensten. In 2006 hebben we de efficiency van onze bedrijfsvoering verder verbeterd. Klanten zijn de belangrijkste stuwende kracht achter onze activiteiten. Alle ING-bedrijfsonderdelen meten de klanttevredenheid en ontwikkelen concrete plannen om de klantgerichtheid te verbeteren. De inspanningen op dit gebied beginnen hun vruchten af te werpen. We hebben ons klantenbestand kunnen vergroten en ons productaanbod uitgebreid. Daarnaast vergroten we onze distributie capaciteit door optimaal gebruik te maken van directe distributie kanalen en de bancassurancemogelijkheden van ING. Het merk ING staat voor kwaliteit in financiële dienstverlening. Voor het derde achtereenvolgende jaar staat ING in de Interbrand top 100 van wereldwijde merken. We zijn gestegen van 87 in 2005 tot 85 in Om het ING-merk te versterken en ervoor te zorgen dat het merkbewustzijn onze wereldwijde marktpositie weerspiegelt, hebben we besloten hierin meer te investeren. De komende drie jaar is ING de officiële hoofdsponsor van het ING Renault Formule 1-team. Dit geeft ons het beste platform om de bekendheid van ons merk wereldwijd te vergroten. We krijgen steeds meer te maken met compliance, toenemende regelgeving en complexiteit van verslaggeving. Wij blijven ons onverminderd inspannen om volledig te voldoen aan alle regels en voorschriften in de jurisdicties waarin we actief zijn. Naleving van wet- en regelgeving vormt de basis van ons bestaan. Dit is een gedeelde verantwoordelijkheid van al onze medewerkers, ongeacht hun functie. De regels kennen, begrijpen en ernaar handelen moet voor elke medewerker vanzelfsprekend zijn. We blijven ons inspannen om het bewustzijn ten aanzien van naleving van de regels binnen de organisatie verder te verbeteren. Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 24 april 2007 zullen we afscheid nemen van Cees Maas, vicevoorzitter en chief financial officer van de Raad van Bestuur. Als opvolgers worden voorgedragen John Hele als chief financial officer en Koos Timmermans als chief risk officer. Paul van der Heijden zal terugtreden uit de Raad van Commissarissen. Mede namens mijn collega s in de Raad van Bestuur wil ik Cees Maas bedanken voor zijn geweldige bijdrage aan ING en Paul van der Heijden voor zijn inspanningen als lid van de Raad van Commissarissen. We zijn verheugd dat Cees Maas aan ING verbonden blijft als adviseur van de Raad van Bestuur. Michel Tilmant voorzitter Raad van Bestuur 6 ING Groep Jaarverslag 2006

9 Aandeelhoudersinformatie Koersverloop over driejaarsperiode certificaten van gewone aandelen ING index 1 januari 2004 = /04 04/04 07/04 10/04 01/05 04/05 07/05 10/05 01/06 04/06 07/06 10/06 01/07 ING (EUR) Amsterdam AEX-index (EUR) New York Dow Jones-index (USD) 33,59 Aandelenkoers ING ultimo ,32 Voorgesteld dividend per aandeel +12% 109% Totaal aandeelhoudersrendement AA S&P-rating voor ING Groep 24 april 2007 Jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders KOERSONTWIKKELING In 2006 steeg de koers van het aandeel ING met 14,6% tot EUR 33,59 ultimo Gemeten over heel 2006 deed het ING-aandeel het 1,2%-punt beter dan de AEX. Over de periode steeg de koers van het aandeel ING met 79,1% en presteerde 34,6%-punt beter dan de AEX. DIVIDEND Op 15 februari 2007 heeft ING Groep voorgesteld om over 2006 een dividend uit te keren van EUR 1,32 per (certificaat van een) gewoon aandeel. Dit dividend, dat op 24 april 2007 moet worden goedgekeurd door de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders, betekent een stijging van 12% ten opzichte van EUR 1,18 over Rekening houdend met het interim divi dend van EUR 0,59 dat in augustus 2006 betaalbaar werd gesteld, zal het slotdividend EUR 0,73 per (certificaat van een) gewoon aandeel bedragen, dat volledig in contanten zal worden uitbetaald. De notering op Euronext Amsterdam van het ING-aandeel ex-dividend vindt plaats op 26 april 2007 en het slotdividend zal op 3 mei 2007 betaalbaar worden gesteld. TOTAAL AANDEELHOUDERSRENDEMENT ING s financiële doelstelling is om onze aandeelhouders voor de langere termijn een hoger totaalrendement te bieden dan het gemiddelde van onze concurrenten. Binnen onze referentiegroep van 20 wereldwijde financiële instellingen neemt ING de tweede plaats in met een totaalrendement van 109% over de driejaarsperiode sinds RATINGS Creditratings, zoals toegekend door ratingbureaus, zijn indicatoren voor de waarschijnlijkheid van tijdige en volledige terugbetaling van rente en hoofdsom van vastrentende waarden. Belangrijkste creditratings voor ING (1) Standard & Poor s Moody s Fitch ING GROEP AA Aa2 ING VERZEKERINGEN kortlopend A 1+ P 1 langlopend AA Aa3 AA ING BANK kortlopend A 1+ P 1 F1+ langlopend AA Aaa AA financiële kracht B (1) De ratings van Standard & Poor s, Moody s en Fitch hebben alle een stable outlook. ING Groep Jaarverslag

10 1.1 Ons profiel Aandeelhoudersinformatie vervolg RESERVERINGS- EN DIVIDENDBELEID Het reserverings- en dividendbeleid van ING Groep wordt bepaald door enerzijds de behoefte aan interne financiering en groeimogelijkheden en anderzijds de dividendverwachtingen van beleggers. Met betrekking tot de interne financieringsbehoefte spelen onder andere de wettelijke solvabiliteitseisen en kapitaalratio s een rol. Het voldoen aan deze eisen is voor ING Groep een bestaans - voor waarde. Even belangrijk voor ING Groep zijn de creditratings, die rechtstreeks van invloed zijn op de financieringskosten en dus op de winstgevendheid van ING Groep. De beleggers verwachten van hun kant een dividend dat recht doet aan de behaalde financiële resultaten en dat bovendien een zekere mate van voorspelbaarheid heeft. Jaarlijks na publicatie van de financiële resultaten over de eerste zes maanden van dat jaar, wordt als voorschot op het uiteinde lijke dividend een interimdividend beschikbaar gesteld. Dit interimdividend is de helft van het totale dividend over het voorgaande jaar. In februari 2005 heeft ING haar dividendbeleid als volgt vastgesteld: ING is voornemens dividend uit te keren op basis van de onderliggende langetermijnontwikkeling van de kasstromen, gegeven de invoering van de International Financial Reporting Standards (IFRS) die naar verwachting fluctuaties in de nettowinst teweeg zullen brengen. Begin 2005 is verder besloten met ingang van het slotdividend 2004 (betaald in mei 2005) het dividendbeleid te wijzigen en over te gaan tot een dividend volledig in contanten. Beleggers en analisten reageerden hier zeer positief op. ING heeft geen plannen om het dividendbeleid te wijzigen. BEURSNOTERINGEN De certificaten van gewone aandelen ING Groep zijn genoteerd aan de effectenbeurzen van Amsterdam, Brussel, Frankfurt, Parijs, New York (NYSE) en de Zwitserse beurzen. De certificaten van preferente aandelen en warrants B zijn genoteerd aan de Euronext Amsterdam Stock Market. Warrants B zijn tevens genoteerd aan de beurs van Brussel. Opties op (certificaten van) gewone aandelen van ING Groep worden verhandeld op de Euronext Amsterdam Derivative Markets en op de Chicago Board Options Exchange. JAARLIJKSE ALGEMENE VERGADERING VAN AANDEELHOUDERS Op 24 april 2007 zal de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders plaatsvinden in Amsterdam, in de Theaterfabriek aan de Czaar Peterstraat 213. De vergadering is ook te volgen via webcast. De stukken voor de vergadering zijn vanaf 20 maart 2007 beschikbaar op de internetsite van ING Groep, Gedrukte exemplaren van de vergaderstukken kunnen vanaf 28 maart 2007 gratis worden verkregen bij ING Groep N.V., Amstelveenseweg 500, 1081 KL Amsterdam. Dividendhistorie in euro s Interimdividend 0,59 0,54 0,49 Slotdividend 0,73* 0,64 0,58 Totaal 1,32* 1,18 1,07 * Voorgesteld Koersen certificaten van gewone aandelen Euronext Amsterdam in euro s Hoogste beurskoers 35,95 29,75 22,28 Laagste beurskoers 27,82 20,99 16,73 Koers ultimo 33,59 29,30 22,26 Koers/winstverhouding* 9,4 8,8 8,8 * Gebaseerd op de beurskoers ultimo december en de onderliggende nettowinst per gewoon aandeel over het boekjaar. Aantal uitstaande aandelen en warrants Ultimo Ultimo in miljoenen (Certificaten van) gewone aandelen van nominaal EUR 0, , ,7 (Certificaten van) preferente aandelen van nominaal EUR 1,20 63,0 87,1 Warrants B 17,2 17,2 (Certificaten van) gewone aandelen in eigen bezit 53,8 38,7 Maatschappelijk en geplaatst kapitaal Ultimo Ultimo in miljoenen Gewone aandelen maatschappelijk geplaatst Preferente aandelen maatschappelijk geplaatst Cumulatief preferente aandelen maatschappelijk geplaatst 8 ING Groep Jaarverslag 2006

11 GEOGRAFISCHE SPREIDING ING-AANDELEN* in procenten Verenigd Koninkrijk 33 Nederland 18 België 13 Verenigde Staten en Canada 12 Luxemburg 8 Zwitserland 5 Duitsland 1 Andere 10 Totaal 100 * Cijfers 2006, gebaseerd op opgave van verschillende grote depotbanken. CERTIFICAATHOUDERS MET MINIMAAL 5%-BELANG Op grond van de Wet melding zeggenschap waren ultimo 2006 twee certificaathouders bekend met een (potentieel) belang in ING Groep tussen 5 en 10%. Dit waren ABN AMRO en Fortis. Op 25 april 2006 heeft de Aandeelhoudersvergadering haar goedkeuring gegeven aan de terugkoop van (certificaten van) preferente aandelen A van Aegon, zoals reeds aangekondigd op 21 maart De Aandeelhoudersvergadering gaf tevens haar goedkeuring aan een flexibeler aankoopbeleid van (certifi caten van) preferente aandelen A in het eigen vermogen van het bedrijf alsmede de intrekking van alle door ING Groep N.V. gehouden preferente aandelen A. INVESTOR RELATIONS Naast financiële persberichten geeft ING het magazine ING Shareholder uit. Via onze Investor Relations-sectie op de website kunt u zich op deze publicatie abonneren. Om op de hoogte te blijven van de persberichten en ander ING-nieuws kunt u zich eveneens via de Investor Relations-sectie op opgeven voor de service. Beleggers en financiële analisten kunnen contact opnemen met: ING Groep, Investor Relations (IH ) Postbus AV Amsterdam Telefoon: Fax: investor.relations@ing.com BELANGRIJKE DATA IN 2007 EN 2008* Notering ING-aandeel ex-slotdividend 2006 maandag 23 april 2007 (NYSE) Jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders dinsdag 24 april 2007, uur Registratiedatum voor recht op dividend woensdag 25 april 2007 (NYSE) Notering ING-aandeel ex-slotdividend 2006 donderdag 26 april 2007 (Euronext) Betaalbaarstelling slotdividend 2006 donderdag 3 mei 2007 (Euronext) donderdag 10 mei 2007 (NYSE) Publicatie cijfers eerste kwartaal 2007 woensdag 16 mei 2007, 7.30 uur Publicatie cijfers tweede kwartaal 2007 woensdag 8 augustus 2007, 7.30 uur Notering ING-aandeel ex-interimdividend 2007 donderdag 9 augustus 2007 (Euronext en NYSE) Betaalbaarstelling interimdividend 2007 donderdag 16 augustus 2007 (Euronext) donderdag 23 augustus 2007 (NYSE) Publicatie cijfers derde kwartaal 2007 woensdag 7 november 2007, 7.30 uur Publicatie cijfers vierde kwartaal 2007/jaarcijfers 2007 woensdag 20 februari 2008, 7.30 uur Jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders donderdag 24 april 2008, uur Notering ING-aandeel ex-slotdividend 2007 maandag 28 april 2008 (Euronext en NYSE) Betaalbaarstelling slotdividend 2007 maandag 5 mei 2008 (Euronext) maandag 12 mei 2008 (NYSE) * Alle data zijn onder voorbehoud. ING Groep Jaarverslag

12 1.1 Ons profiel Strategie Consistente implementatie strategie werpt vruchten af Kernpunten Solide stijging totaalrendement voor aandeelhouders Diversificatie maakt actieve kapitaalallocatie mogelijk en levert hoge groei en hoog rendement op Winstgevende groei in alle ING-bedrijven Verbeterde uitvoering van basisprocessen en -diensten In 2006 heeft ING waarde gecreëerd door zich te richten op winstgevende groei en een uitstekende uitvoering van basisprocessen en -diensten, de hoekstenen van de strategie. De consistente implementatie van de strategie heeft geleid tot goede financiële resultaten en een aanzienlijk hoger totaalrendement voor aandeel houders over de afgelopen drie jaar dan het gemiddelde van onze concurrenten. Voor het creëren van aandeelhouderswaarde richt ING zich op het vergroten van de economische winst door te sturen op het bereiken van een rendement dat hoger ligt dan de kapitaalkosten. Hiertoe hebben wij ING-breed een raamwerk voor waardecreatie ingevoerd. Daarbij gaat het om het investeren in de vaardigheden van onze managers en om het identificeren van elementen die het meeste effect hebben op waardecreatie. Dankzij onze sterke financiële positie die voortvloeit uit onze heroriëntatie op kernactiviteiten in de afgelopen drie jaar zijn wij in staat ons kapitaal toe te wijzen aan de bedrijfsonderdelen en klantsegmenten die de hoogste groei en het hoogst mogelijke rendement kunnen realiseren. Onze sterke en gediversifieerde winstcapaciteit en bevredigende rendementen in alle zes divisies laten zien dat de consistente implementatie van onze strategie vruchten afwerpt. ING heeft opnieuw een forse stijging weten te bereiken van het totale rendement voor aandeelhouders. In de referentiegroep van 20 internationale financiële ondernemingen staat ING op een tweede plaats met een totaal aandeelhoudersrendement van 109% in de driejaarsperiode vanaf Daarmee overtreffen wij onze financiële doelstelling om onze aandeel houders op de langere termijn een hoger totaalrendement op hun belegging te bieden dan het gemiddelde van onze concurrenten. VOORDELEN VAN GOED GESPREIDE ACTIVITEITEN We zijn van mening dat ING goed gepositioneerd is in de financiële sector, met activiteiten in bankieren, verzekeren en vermogensbeheer. Al deze activiteiten zijn stuk voor stuk sterk en succesvol. Daarnaast benutten wij op twee manieren de mogelijkheden die de combinatie van deze drie activiteiten biedt. Ten eerste convergeren spaar- en pensioenproducten op het terrein van bankieren, verzekeren en vermogensbeheer. Wij spelen daarop in met onze productontwikkeling en brede verkoopexpertise. Wij richten ons op de behoeften van onze klanten en bieden hen de producten die zij voor een goede financiële toekomst nodig hebben. Ten tweede zorgen we op Groepsniveau voor risicospreiding, doordat risicobeheer op internationaal niveau plaatsvindt bij zowel het bank- als het verzekeringsbedrijf. Een toenemende risicospreiding brengt kapitaalvoordelen met zich mee doordat het leidt tot een lager vereist, op risico gebaseerd, solvabiliteitsvermogen, wat zich vertaalt in een hoger rendement op het eigen vermogen. Daarnaast heeft ING het kapitaalbeheer in 2006 gecentraliseerd, waardoor een beter evenwicht is ontstaan tussen de eisen van aandeel houders, ratingbureaus en toezichthouders. 10 ING Groep Jaarverslag 2006

13 Gecentraliseerd risicobeheer en gecentraliseerd kapitaalbeheer zijn van essentieel belang voor kapitaalallocatie op basis van economische-winstcriteria. Dit geeft meer strategische armslag en meer flexibiliteit om kapitaal daar te investeren waar het hoogste rendement valt te behalen. WINSTGEVENDE GROEI BIJ ING-BEDRIJVEN Aan de financiële resultaten van ING liggen voortgaande sterke onderliggende prestaties bij alle divisies ten grondslag. Zowel in de volwassen als in de opkomende markten hebben wij ook in 2006 de winstgevende groei verder kunnen vergroten. Voorbeelden van goede prestaties in volwassen markten zijn onze retailbankingactiviteiten in Nederland, waar sparen en hypotheekverstrekking sterk groeiden. Wholesale Banking deed het goed in activiteiten als Structured Finance en Leasing en ook ING Real Estate liet dit jaar weer een forse groei zien, zowel wat betreft de winst als het beheerd vermogen. ING heeft een goede uitgangspositie om te kunnen profiteren van drie fundamentele ontwikkelingen die internationaal de financiële dienstverlening en de concurrentie om het leiderschap in onze bedrijfstak bepalen: de vergrijzing, de technologische vooruitgang en de verschuiving van de economische macht van West naar Oost. Deze ontwikkelingen bieden kansen voor verdere uitbreiding van onze drie groeipijlers: pensioenen, ING Direct en onze levensverzekeringsactiviteiten in opkomende markten. De resultaten voor 2006 laten zien dat onze groeipijlers een stevig fundament hebben. Voor onze pensioenactiviteiten in de Verenigde Staten was het een goed jaar, zoals blijkt uit onze marktpositie: in de K-12 markt (pensioenen voor personeel in het basis- en middelbaar onderwijs) bleef US Retirement Services zowel naar omzet als naar het aantal deelnemers nummer één. In de markt voor kleinere ondernemingen is de tweede plaats gehandhaafd. ING Direct kon ondanks een zeer lastig renteklimaat toch een hogere winst behalen. De totale portefeuille woninghypotheken bereikte een omvang van EUR 69 miljard en de hypotheekactiviteiten werden in 2006 nagenoeg kostendekkend. De concurrentie is in sommige markten weliswaar toegenomen, maar ING Direct trekt nog steeds veel nieuwe klanten. ING Direct is inmiddels goed voor 7% van de totale onderliggende winst van ING, vergeleken met 3% in Onze levensverzekeringsactiviteiten in de regio Azië/Pacific noteerden een toename van 13,2% in de waarde van nieuwe levenproductie. Dit bedrijfsonderdeel zorgt nu al een aantal jaren voor zo n 50% van de totale waarde van nieuwe levenproductie van de Groep een duidelijk teken van de verschuiving van de economische groei van West naar Oost. In Centraal-Europa steeg de waarde van de nieuwe levenproductie met 13,8%. Een hoger rendement en winstgevende groei hangen behalve met de bovengenoemde factoren vooral ook samen met een goede uitvoering van basisprocessen en -diensten. Dit impliceert niet alleen uitstekende dienstverlening, maar ook beheersing van de kosten en de risico s, bewaking van onze reputatie en verankering van een prestatiegerichte cultuur binnen ING. UITSTEKENDE DIENSTVERLENING In iedere markt kan groei worden gerealiseerd zolang wij onze klanten op de eerste plaats stellen, precies weten wat zij willen en hoe wij hen het beste van dienst kunnen zijn. Wat ondernemingen van elkaar onderscheidt is hoe goed zij hun kerntaken vervullen. Tevreden klanten vormen een goede basis voor verdere uitbreiding van het productaanbod en het aantrekken van nieuwe klanten. De afgelopen twee jaar heeft ING een aantal initiatieven ontplooid ter verbetering van de klantgerichtheid, met name in de volwassen markten. Aan de hand van klanttevredenheidsmetingen houden wij onze voortgang in de gaten. In 2006 stond het verhogen van de naamsbekendheid centraal. Na diepgaand onderzoek en op basis van een solide business case heeft ING een sponsorcontract voor een periode van drie jaar met het Formule 1-team van Renault afgesloten. De keuze voor Renault is gebaseerd op zijn staat van dienst als een topteam dat sterke prestaties levert. De samenwerking met Renault sluit goed aan op ons streven naar een bedrijfscultuur gekenmerkt door prestaties, samenwerking en voortdurende vooruitgang. Dit sponsorcontract en de daarmee samenhangende allereerste wereldwijde reclamecampagne zullen naar verwachting de zichtbaarheid van ING en daarmee onze naamsbekendheid verhogen. Onze positionering is gebaseerd op het streven onze klanten toonaangevende dienstverlening te bieden bij hun financiële keuzes voor de toekomst. Een klant die overweegt met ING zaken te doen moet precies weten wat hem te wachten staat, namelijk dat ING het de klant gemakkelijk maakt, dat ING eerlijk met klanten omgaat en dat ING doet wat ze belooft. KOSTENBEHEERSING Kostenbeheersing is vooral in de volwassen markten een belangrijke voorwaarde voor een goede concurrentiepositie op langere termijn. In 2006 hebben wij de kosten/batenverhouding van het bankbedrijf verbeterd en de solide efficiencyratio s bij het verzekeringsbedrijf gehandhaafd. In Nederland en België ligt het efficiëntieprogramma op schema: er zijn drie belangrijke contracten afgesloten voor de outsourcing van een deel van onze Operations & IT-organisatie. Groei op de lange termijn betekent niet alleen dat wij de bestaande activiteiten uitbreiden, wij spelen ook in op toekomstige autonome groeimogelijkheden. Voorbeelden zijn de nieuwe levensverzekeringsactiviteiten in Bulgarije en Rusland in ING Groep Jaarverslag

14 1.1 Ons profiel Strategie vervolg RISICOBEHEER In 2006 is belangrijke voortgang geboekt bij de verbetering van onze risicomodellen en methoden voor risicometing. Op Groeps niveau ontwikkelen wij risicomaatstaven die het banken verzekeringsrisico in één oogopslag inzichtelijk maken. De kwantificering van en het inzicht in het kredietrisico in ons bankbedrijf is aanzienlijk verbeterd, in lijn met Basel II. Bij het verzekeringsbedrijf is een op de markt geënt kader geïntroduceerd dat een preciezere prijsstelling voor complexe producten mogelijk maakt. ING heeft in 2006 de risicobeheerorganisatie versterkt en de risicofunctie gecentraliseerd door de functie van deputy chief risk officer (CRO) in het leven te roepen. De deputy CRO is op geconsolideerd niveau verantwoordelijk voor risicobeheersing en -bewaking. Met deze verbeteringen raakt risicobeheer steeds vollediger geïntegreerd in de dagelijkse activiteiten en de strategische planning van ING (een aantal andere wijzigingen wordt nader toegelicht in het hoofdstuk over Risicobeheer). REPUTATIEMANAGEMENT Reputatie en integriteit zijn twee belangrijke waarden voor financiële dienstverleners. De afgelopen jaren is er meer weten regelgeving gekomen op dit gebied en wordt strenger toegezien op de handhaving daarvan. Meer in het algemeen blijven de kosten voor financiële dienstverleners steeds verder stijgen. Bij ING hebben wij onze compliance-organisatie navenant versterkt. Met een Groepsbreed compliancebeleid willen wij zorgen voor eenduidige en consequente naleving. Naleving van de wet- en regelgeving is essentieel voor ING, niet alleen vanwege de eisen van de toezichthouders maar ook omdat de relatie van ING met haar klanten is gebaseerd op integriteit en betrouwbaarheid. Compliance is meer dan de naleving van regels, het geeft ook aan hoe wij met onze klanten en aandeel houders willen omgaan eerlijk en door uitstekende prestaties te leveren. PRESTATIEGERICHTE CULTUUR CONCLUSIES EN AMBITIES ING is tevreden met de vooruitgang die is geboekt op de in 2004 ingeslagen strategische weg. Dankzij een consequente en standvastige koers hebben wij voor onze aandeelhouders waarde gecreëerd. Op alle fronten zijn in 2006 stappen in de juiste richting gezet. Met onze bestaande activiteiten is verdere winst gevende groei gerealiseerd, we zijn blijven investeren in nieuwe groeimogelijkheden en de uitvoering van basisprocessen en -diensten is verder verbeterd. ING onderscheidt zich met haar vermogen om kapitaal dat wij genereren in volwassen markten, te alloceren naar activiteiten binnen de onderneming die de meeste waarde toevoegen, inclusief onze drie groeipijlers. In 2007 gaan wij op de ingeslagen strategische weg voort. Onze eerste prioriteit is het voortbouwen op de kracht van winstgevende groei. Wij blijven analyseren waar wij waarde creëren en waar wij middelen moeten inzetten om groei en rendement te verbeteren. Bij de bedrijfsonderdelen waar het rendement zich op een bevredigend niveau bevindt, willen wij meer nadruk leggen op de groei van de activiteiten. Daarnaast blijven wij investeren in veelbelovende nieuwe mogelijkheden om zo de basis te leggen voor verdere toekomstige groei. In iedere markt kan groei worden gerealiseerd zolang wij erin slagen de uitvoering van onze basisprocessen en -diensten te blijven versterken. Dat willen wij doen door de klanttevredenheid te verbeteren en de compliance op alle niveaus aan te scherpen. Wij voeren een strak kostenbeleid en zien erop toe dat de risico s juist worden gemeten, beheerst en geprijsd. Uitvoering is een continu proces. Door het elke dag weer beter te doen, willen wij onze prestaties versterken. ING blijft zich richten op waardecreatie en wil zo haar aandeelhouders belonen met een beter totaalrendement op hun belegging dan het gemiddelde van onze concurrenten in de financiële sector op de langere termijn. Hoe goed een strategie ook is, het wordt pas echt een succes met de juiste houding en de juiste mensen. Investeren in mensen is dan ook een belangrijke prioriteit bij ING om er voor te zorgen dat medewerkers goed presteren en een gezamenlijke visie hebben. Ook in 2006 hebben wij hard gewerkt aan de bevordering van een prestatiegerichte cultuur op alle niveaus in de organisatie. Er is een aantal projecten ontwikkeld om medewerkers in staat te stellen hun werk goed uit te voeren, zowel top-down vanuit het management als bottom-up vanaf de werkvloer. 12 ING Groep Jaarverslag 2006

15 Verslag van de Raad van Bestuur 1.2 Onze resultaten Financiële hoofdpunten Resultaat weerspiegelt sterke en gediversifieerde winstcapaciteit In 2006 heeft ING wederom goede resultaten behaald door een solide batengroei, verbeterde rendementen, aanhoudend goede prestaties van onze groeipijlers en een goed resultaat in de volwassen markten waarin we actief zijn. De kosten bleven onder controle. Daarnaast investeerden we in nieuwe groeimogelijkheden. ING stelt voor het dividend met 12% te verhogen tot EUR 1,32 per aandeel, dat volledig in contanten zal worden uitbetaald. GROEPSRESULTATEN In 2006 boekte ING opnieuw een solide winststijging. De totale nettowinst steeg met 6,7% tot EUR miljoen. De onderliggende nettowinst (totale nettowinst, exclusief desinvesteringen en bijzondere posten) steeg met 24,3% tot EUR miljoen. Dit is het derde achtereenvolgende jaar waarin de onderliggende nettowinst met meer dan 20% is gestegen. De winst per aandeel steeg van EUR 3,32 tot EUR 3,57. 8 Onderliggende nettowinst* in miljoenen euro s ** * Onderliggende nettowinst is de nettowinst exclusief desinvesteringen en bijzondere posten. ** NL GAAP. Groei De drie groeipijlers van ING lieten aanhoudend sterke resultaten zien, die gepaard gingen met winstgevende groei in de volwassen markten waarin ING opereert. Het levenbedrijf in de opkomende markten liet een goede omzet zien, wat tot uitdrukking kwam in een stijging ten opzichte van 2005 van de waarde van de nieuwe leven productie met 14,4% en van de onderliggende winst voor belastingen met 31,5%. In de VS steeg de verkoop van pensioenproducten en variabele lijfrentepolissen met respectievelijk 35,2% en 9,8%, doordat de ING-onderdelen in de VS inspelen op de behoeften van de babyboomers die de pensioengerechtigde leeftijd bereiken. De onderliggende winst voor belastingen van ING Direct steeg met 16,2% tot EUR 717 miljoen. Ook werden er goede operationele resultaten geboekt bij dit onderdeel. Er werden bijna drie miljoen nieuwe klanten aangetrokken en de totale hypotheekportefeuille en de toevertrouwde middelen stegen met EUR 20 miljard respectievelijk EUR 14 miljard. Beide bedragen zijn exclusief valuta-effecten en de desinvestering van Degussa Bank. De groei in de volwassen markten blijkt uit onze retail-bankingactiviteiten, waar de onderliggende winst voor belasting steeg met 6,4%, met name in Nederland en België, alsmede uit ING Real Estate, waar de winst voor belastingen met 81% is gestegen. Rendementen De marges bleven sterk doordat ING zich richt op het vinden van de juiste balans tussen groei en rendement om maximale waarde te creëren. De aanhoudende aandacht voor kapitaalallocatie en prijsstelling heeft tot een verdere toename van het rendement bij het bankbedrijf geleid. Het onderliggende naar risico gewogen rendement op kapitaal (RAROC) na belastingen verbeterde van 19,1% tot 20,4%, vooral dankzij een sterke verbetering bij Wholesale Banking. Het onderliggende economisch kapitaal ING Groep Jaarverslag

16 1.2 Onze resultaten Financiële hoofdpunten vervolg steeg met EUR 1,0 miljard tot EUR 15,9 miljard dankzij modelaanpassingen en aanhoudende groei bij ING Direct en Retail Banking. Het intern rendement van de nieuwe levenproductie verbeterde licht tot 13,3%. Uitvoering Verbetering van de uitvoering van onze basisprocessen en -diensten heeft binnen ING prioriteit. De bedrijfslasten bleven onder controle, ondanks voortdurende investeringen in nieuwe groeimoge lijkheden. De terugkerende lasten voor de Groep stegen in 2006 met 2,4%, exclusief eenmalige posten, valuta-effecten en kosten bij de groeionderdelen ING Direct, ING Real Estate en Insurance Asia/Pacific. De onderliggende kosten/batenverhouding binnen het bankbedrijf verbeterde van 65,1% over 2005 naar 63,6%, een bewijs van goede kostenbeheersing. Bij de verzekeringsactiviteiten verbeterden de kosten als percentage van de levenpremies enigszins van 13,28% over 2005 tot 13,26%. De kosten als percentage van het beheerd vermogen verbeterden van 0,82% naar 0,75%. Dividend ING zal aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 24 april 2007 voorstellen het dividend over 2006 vast te stellen op EUR 1,32 per (certificaat van een) gewoon aandeel, een stijging van 12% ten opzichte van EUR 1,18 per (certificaat van een) gewoon aandeel over Rekening houdend met het interimdividend van EUR 0,59 dat in augustus 2006 betaalbaar werd gesteld, zal het slotdividend EUR 0,73 per (certificaat van een) gewoon aandeel bedragen, dat volledig in contanten zal worden uitbetaald. Op Euronext zal het ING-aandeel ex-dividend noteren vanaf 26 april 2007 en het dividend zal op 3 mei 2007 betaalbaar worden gesteld. Op de New York Stock Exchange zijn deze data respectievelijk 23 april 2007 en 10 mei Belastingen en nettowinst De effectieve belastingdruk steeg van 15,5% in 2005 tot 19,2%. In 2005 bevatte de totale winst enkele hoge belastingvrije winsten uit de verkoop van ING-onderdelen. De effectieve belasting druk van de onderliggende winst daalde van 23,4% naar 18,8%. Kapitaalratio s De verhouding schuld/eigen vermogen van ING Groep verbeterde van 9,4% op 1 januari 2006 tot 9,0%, met name door groei van het eigen vermogen. De kapitaaldekkingsratio van ING Verzekeringen N.V. is ultimo december 2006 toegenomen tot 274% van het door de EU wettelijk vereiste niveau, vergeleken met 255% op 1 januari De Tier 1-ratio van ING Bank N.V. steeg van 7,32% op 1 januari 2006 tot 7,63% ultimo 2006, aangezien de groei van het kapitaal slechts deels teniet werd gedaan door de groei van de naar risico gewogen activa. De solva biliteitsratio (BIS-ratio) van het bankbedrijf verbeterde van 10,86% op 1 januari 2006 tot 11,02% ultimo december De totale naar risico gewogen activa van het bankbedrijf namen toe met EUR 18,3 miljard, ofwel 5,7%, tot EUR 337,9 miljard ultimo december Zie voor meer informatie het hoofdstuk Kapitaalbeheer. BIJDRAGE DIVISIES AAN ONDERLIGGENDE WINST VOOR BELASTINGEN* in procenten Insurance Europe 23 Insurance Americas 20 Insurance Asia/Pacific 6 Wholesale Banking 25 Retail Banking 19 ING Direct 7 Totaal 100 * Exclusief de component Overig bij het bank- en verzekeringsbedrijf. Desinvesteringen en bijzondere posten Desinvesteringen resulteerden in een verlies na belastingen over 2006 van EUR 85 miljoen, vergeleken met een winst van EUR 414 miljoen in De afgestoten onderdelen droegen in 2006 EUR 27 miljoen bij aan de winst na belastingen, een stijging ten opzichte van het verlies van EUR 21 miljoen een jaar eerder. De bijzondere posten in 2005 van EUR 583 miljoen bestonden uit de vrijval van belastingvoorzieningen en latente belastingvorderingen. Exclusief de invloed van desinvesteringen en bijzondere posten steeg de onderliggende nettowinst met 24,3% tot EUR miljoen. VERZEKERINGSACTIVITEITEN De verzekeringsactiviteiten van ING bleven profiteren van de sterke groei in pensioenen en levensverzekeringen in opkomende markten, hogere beleggingsresultaten en een gunstig schadeverloop bij het schadebedrijf. De onderliggende winst voor belastingen van het verzekeringsbedrijf steeg met 22,9% tot EUR miljoen. De onderliggende winst voor belastingen van het levenbedrijf steeg met 23,0%. De levensverzekeringsactiviteiten in Nederland, Latijns-Amerika en Azië lieten een sterke winstgroei zien dankzij een gestegen omzet en door de groei van het beheerd vermogen en de beleggingsopbrengsten. De onderliggende winst voor belastingen van het schadebedrijf nam met 22,7% toe, vooral dankzij betere resultaten in Nederland en gunstige verzekeringstechnische resultaten. De resultaten in Canada waren nog steeds goed te noemen hoewel lager dan in Dit is toe te schrijven aan minder gunstige ontwikkelingen in de verzekerings technische voor zieningen van het voorgaande jaar en lagere verkoopwinsten op beleggingen. Het onderliggende premie-inkomen steeg met 2,5% tot EUR miljoen. De levenpremies van het totale verzekeringsbedrijf stegen met 2,3%, of 3,3% exclusief valutaeffecten, vooral dankzij de sterke groei van de levenpremies in Centraal- en Overig Europa, de VS, Latijns-Amerika en Australië. In Nederland en België daalden de levenpremies, terwijl in Azië de groei van de levenpremies in alle landen, met name in Zuid- Korea en Taiwan, meer dan teniet werd gedaan door Japan, dat een behoorlijke premiedaling liet zien. De schadepremies namen 14 ING Groep Jaarverslag 2006

17 met 3,8% toe, ofwel 1,1% exclusief valuta-effecten, doordat de lagere premies in Nederland in ruime mate werden gecompenseerd door hogere premies in alle andere regio s, met name in Canada en Latijns-Amerika. De bedrijfslasten van het verzekeringsbedrijf namen met 2,0% toe tot EUR miljoen. De terugkerende lasten stegen met 6,1% tot EUR miljoen, aangezien in 2005 de eenmalige lasten veel hoger waren (IT-kosten, reorganisatiekosten, invoering SOX en overige projecten). De toename van de terugkerende lasten werd grotendeels veroorzaakt door kosten als gevolg van de aanhoudende groei van de activiteiten, vooral in Azië. Embedded value en waarde nieuwe levenproductie De embedded value van de levensverzekeringsactiviteiten van ING nam in 2006 met 7,7% toe tot EUR miljoen. Rekening houdend met het nettodividend van EUR miljoen dat aan ING Groep werd betaald, bedroeg de embedded value ultimo 2006 EUR miljoen. Het resultaat op embedded value, een belangrijke maatstaf voor waardecreatie, daalde met 12,1% naar EUR miljoen, omdat een verbeterd financieel resultaat geheel teniet werd gedaan door ongunstige afwijkingen in het operationele resultaat en negatieve bijstellingen van aannames. De waarde van de nieuwe levenproductie steeg slechts licht met 0,2% tot EUR 807 miljoen, aangezien deze negatief werd beïnvloed door een stijging van de disconteringsvoet als gevolg van hogere rentetarieven. De verzekeringsactiviteiten in Centraal- en Overig Europa en in de regio Azië/Pacific boekten in 2006 sterke groei, een bewijs van het sterke toekomstige inkomstenpotentieel van de activiteiten in beide regio s. Gemeten naar genormaliseerde premieproductie op jaarbasis ( annual premium equivalent, APE) nam de nieuwe levenproductie met 2,9% toe tot EUR miljoen, terwijl het intern rendement toenam van 13,2% in 2005 tot 13,3%. APE is de som van de reguliere jaarlijkse premies van de nieuwe leven - productie plus 10% van de koopsompremies van de nieuwe levenproductie in het desbetreffende jaar. Het intern rendement in opkomende markten steeg van 17,4% tot 17,7% doordat de bedrijfsonderdelen profiteerden van de toegenomen schaalgrootte. De nieuwe levenproductie in opkomende markten steeg met 11,7%. BANCAIRE ACTIVITEITEN De bancaire activiteiten van ING lieten een aanhoudend sterke groei zien in sparen en hypotheken, wat de invloed van de afvlakkende rentecurves compenseerde. De bedrijfslasten waren onder controle en de risicokosten bleven uiterst laag, alhoewel het vierde kwartaal van 2006 een stijging liet zien door de afname in de vrijval van oude voorzieningen. De onderliggende winst voor belastingen steeg met 11,4% tot EUR miljoen door een toename van de baten met 7,3%, met name bij ING Real Estate en ING Direct. De rentebaten namen met 2,6% toe; een sterke volumegroei werd grotendeels tenietgedaan door de afvlakkende rentecurves. De particuliere kredietverlening nam met EUR 34,7 miljard toe, ofwel 8,6%, tot EUR 437,8 miljard, ondanks de desinvestering van Deutsche Hypothekenbank en Degussa Bank in De groei is vooral te danken aan de toename van de portefeuille woninghypotheken bij ING Direct en de retailbankingactiviteiten in Nederland. De totale rentemarge verkrapte van 1,17% in 2005 naar 1,06%. De provisiebaten stegen met 15,5%, vooral dankzij hogere beheervergoedingen, met name bij de investment-managementactiviteiten van ING Real Estate, en gestegen vergoedingen uit het effectenbedrijf, bemiddeling- en adviesdiensten en het assurantiebedrijf. De beleggingsopbrengsten stegen met 4,1%, terwijl de overige baten met 26,8% toenamen, met name dankzij een sterke stijging van de netto handelsbaten. De onderliggende bedrijfslasten namen met 4,9% toe tot EUR miljoen, inclusief EUR 164 miljoen aan additionele kosten in 2006 voor compliance. ING Direct nam 2,3%-punt van de stijging van de lasten van de bancaire activiteiten voor haar rekening. Hoewel de onderliggende toevoeging aan de debiteurenvoorziening toenam van EUR 69 miljoen over 2005 tot EUR 100 miljoen, waren de risicokosten slechts drie basispunten van de gemiddelde naar risico gewogen activa, ruim onder het genormaliseerde niveau van basispunten. VERMOGENSBEHEER Het beheerd vermogen steeg in 2006 met 9,6% tot EUR 600 miljard. Vergeleken met 2005 werd de groei grotendeels tenietgedaan door het negatieve effect van de valutakoersen van EUR 31,8 miljard, terwijl de hogere beurskoersen EUR 33,7 miljard bijdroegen aan de groei. De netto-instroom bedroeg EUR 43,8 miljard en werd vooral gerealiseerd door Insurance Asia/Pacific (EUR 11,2 miljard), ING Real Estate (EUR 13,5 miljard) en Insurance Americas (EUR 6,8 miljard). De groei wordt grotendeels gerealiseerd met voor klanten beheerd vermogen, dat met 14,7% toenam tot EUR 404,5 miljard ultimo Het voor eigen rekening beheerd vermogen nam toe met 0,4% tot EUR 195,5 miljard. VOORUITBLIK Onze forse winstgroei in 2006 geeft een goede indruk van het potentieel van ING s goed gespreide activiteiten. Terwijl het renteklimaat in 2006 tegenzat, met name voor onze bancaire activiteiten, hebben we kunnen profiteren van stijgende aandelenen vastgoedmarkten, een gunstig kredietverleningsklimaat, gunstige verzekeringstechnische resultaten bij het schade bedrijf en lagere belastingen. In de toekomst zullen de risicokosten en de schadeclaims geleidelijk aan op meer genormaliseerde niveaus uitkomen, maar we verwachten in de komende periode geen grote verschuiving in de marktomstandigheden. ING Groep Jaarverslag

18 1.2 Onze resultaten Kapitaalbeheer Bijdragen aan efficiënte allocatie en distributie van kapitaal De voornaamste taak van de kapitaalbeheerfunctie is het bewaken en beheren van de kapitaalvereisten voor ING Bank, ING Verzekeringen en ING Groep en het uitvoeren van alle daarmee samenhangende kapitaalmarkt transacties. Voor ING Groep is het voordeel dat een gecentraliseerd kapitaalbeheer het evenwicht bewaart tussen de diverse eisen van de toezichthouders, ratingbureaus en aandeelhouders. Ook ontstaat maximale financiële flexibiliteit voor het realiseren van de strategische doelstellingen en het opvangen van stressomstandigheden in de financiële markten. Kapitaalbeheer draagt bij aan een efficiënte allocatie en distributie van het kapitaal binnen de Groep. Vermogenspositie ING Groep N.V. 31 december 31 december in miljoenen euro s Eigen vermogen (in moedermaatschappij) Hybride kapitaal van ING Groep Leverage van ING Groep (kernschuld) Totaal kapitalisatie (bank- en verzekeringsbedrijf) / Herwaarderingsreserves vastrentend & overig / Leverage van ING Groep (kernschuld) (s) Gecorrigeerd vermogen (v) Verhouding schuld/eigen vermogen (s/(s+v)) 9,01% 9,43% STERKERE VERMOGENSPOSITIE De vermogenspositie van ING is in 2006 verder verbeterd dankzij de voortgaande sterke winstgevendheid. Op de markt is in de loop van het jaar een beroep gedaan op verdere hybride Tier 1 en kernschuld voor ING Groep, lower Tier 2 voor ING Bank en kernschuld voor ING Verzekeringen. Voor ING Groep geleende hybride Tier 1- schulden worden aan ING Bank of ING Verzekeringen doorgeleend tegen dezelfde voorwaarden als de originele instrumenten. Kernschuld is schuld die als vermogen wordt doorgeleend aan dochtermaatschappijen. ING is ruim binnen de belangrijkste beoogde kapitaalratio s gebleven: maximaal 10% kernschuld voor ING Groep, maximaal 15% kernschuld bij ING Verzekeringen en een Tier 1-ratio van ten minste 7,2% voor ING Bank. Voor ING Bank geldt daarnaast een maximum hybride Tier 1-ratio van 25% van het totale Tier 1-kapitaal. ING streeft naar een AA-rating voor ING Groep, ING Bank en ING Verzekeringen. De huidige ratings van ING staan in het hoofdstuk Aandeelhoudersinformatie. NAAR RISICO GEWOGEN ACTIVA VERLAAGD DOOR SECURITISATIE De naar risico gewogen activa zijn binnen het bankbedrijf in 2006 gematigd toegenomen van EUR 320 miljard tot EUR 338 miljard (5,7%). Deze gematigde groei werd mogelijk gemaakt door de uitvoering van een ambitieus securitisatieplan waarmee in de loop van het jaar EUR 8,1 miljard aan naar risico gewogen activa uit de balans vrijviel. De onderliggende groei van de activa van het bankbedrijf lag derhalve veel hoger. IMPLEMENTATIE VAN BASEL II Veel aandacht ging in 2006 uit naar de implementatie van Basel II (het herziene Kapitaalakkoord). Het raamwerk van Basel II is gebouwd op drie pijlers. Pijler 1 voorziet in de berekening van de vereiste minimale solvabiliteit. Pijler 2 betreft de beoordeling van de solvabiliteit door de toezicht houdende instantie. Pijler 3 richt zich op de externe rapportage. Bij ING is Capital Management verantwoordelijk voor Pijler 2. Het belangrijkste onderdeel van het beoordelingsproces voor de solvabiliteit van ING (Pijler 2 van Basel II) bestaat uit de zogenoemde Capital Letter, die ING in juni 2006 voor het eerst heeft opgesteld. Die brief bevat een analyse van de vermogensposities van ING Groep, ING Bank en ING Verzekeringen vanuit verschillende invalshoeken: die van de toezichthoudende instantie, de ratingbureaus en de interne economisch-kapitaalmethode. 16 ING Groep Jaarverslag 2006

19 Vermogenspositie ING Verzekeringen N.V. Vermogenspositie ING Bank N.V. 31 december 31 december in miljoenen euro s Gecorrigeerd vermogen (v) Kernschuld (s) Verhouding schuld/eigen vermogen (s/(s+v)) 14,15% 13,36% Beschikbaar wettelijk vereist kapitaal (b) Door EU vereist wettelijk kapitaal (w) Kapitaaldekkingsratio (b/w) 274% 255% Buffer voor aandelen en vastgoed (av) Intern kapitaaldekkingsratio (b/(w+av)) 156% 159% 31 december 31 december in miljoenen euro s Kern Tier Hybride Tier Totaal Tier 1-kapitaal Overig kapitaal BIS-kapitaal Naar risico gewogen activa Tier 1-ratio 7,63% 7,32% BIS-ratio 11,02% 10,86% Geanalyseerd wordt of de solvabiliteitsdoelstellingen moeten worden aangepast in verband met de economische omstandigheden, veranderende eisen van ratingbureaus of toezichthoudende instanties, stresstesten en/of ontwikkelingen bij de concurrentie. De brief gaat in op de beschikbare financiële instrumenten voor kapitaalbeheer en bevat ook een plan voor onvoorziene gebeurtenissen (positief en negatief) en de beste op dat moment beschikbare prognose. Ter versterking van de planning op de middellange termijn wordt de Capital Letter in de toekomst ieder jaar in juni opgesteld. In december verschijnt dan een geactualiseerde versie. Het document is niet openbaar maar wordt wel aan de toezichthoudende instantie overlegd als onderdeel van de toetsing van het interne solvabiliteitsbeoordelingsproces van ING. BEHEER VRIJE DEEL EIGEN VERMOGEN ING VERZEKERINGEN Capital Management heeft in 2006 een aanzienlijke inspanning geleverd om het beheer van het vrije vermogen bij ING Verzekeringen te verbeteren. Vrij vermogen is een begrip in de context van economisch kapitaal. Als vrij vermogen wordt dat deel van de beschikbare financiële middelen (kapitaal) aangemerkt dat het gebruikte economische kapitaal overtreft. Veel verzekeringsentiteiten zien zich door beperkingen van toezichthouders en/of ratingbureaus gedwongen meer kapitaal aan te houden dan alleen het economische kapitaal. Voor zover het vrije deel van het eigen vermogen echter niet aan beperkingen is gebonden, kan het elders worden ingezet ten bate van de autonome groei. Een belangrijk uitgangspunt voor Capital Management is dan ook dat kapitaal moet stromen, zowel naar boven (in de vorm van intern dividend) als naar beneden (in de vorm van een kapitaalbijdrage aan groeiende activiteiten). GOEDE BEDRIJFSVOERING Kapitaalbeheer is in belangrijke mate vergelijkbaar met een goede bedrijfsvoering, waarin beleid, procedures en routine worden vastgesteld. Aan het begin van ieder jaar worden een financiering s- plan en een securitisatieplan opgesteld waarin alle financieringstransacties worden beschreven. In 2006 is de zogenoemde Delta Hedge Policy voor personeelsopties herzien om veranderingen in het toezicht en de fiscale omgeving in acht te nemen. Niet alleen vanwege de naleving van wet- en regelgeving maar ook om de interne processen voor de bedrijfsonderdelen transparanter en efficiënter te maken zijn er behalve voor kapitaalbijdragen aan de bedrijfsonderdelen tevens procedures opgesteld voor pensioenfondsen. Vastgelegd in dat beleid zijn het beoogde looptijdenprofiel en het beoogde renteprofiel van de kernschuld, voor zowel ING Groep als voor ING Verzekeringen. Nog een aspect van goedlopend kapitaalbeheer en goede bedrijfsvoering is de continue stroomlijning van de organisatie. Die stroomlijning krijgt haar beslag in verbeteringen in de bedrijfsstructuur en in desinvesteringen en acquisities. In het jaar 2006 was er op dit gebied weer sprake van volop activiteit, met veel desinvesteringen (enkele zullen in 2007 formeel worden afgerond): Piraeus, Williams de Broë, Deutsche Hypothekenbank, Nationale Borg, Degussa Bank en ING Trust. Aangekocht zijn daarnaast een beleggingsfondsenbeheerder in Taiwan en de Nederlandse pensioenfondsenbeheerder AZL. TRANSACTIES CAPITAL MANAGEMENT IN 2006 In 2006 heeft Capital Management de volgende financieringstransacties uitgevoerd: Voor ING Groep N.V. GBP 600 miljoen hybride Tier 1-kapitaal in de Britse institutionele markt; EUR 1,75 miljard 10-jaars senior obligaties 2016 met vaste en variabele rente; EUR 750 miljoen 5-jaars senior obligaties 2011 met een variabele rente. Voor ING Bank N.V. EUR 1 miljard lower Tier 2-kapitaal; USD 1,25 miljard lower Tier 2-kapitaal in euro-dollarmarkt met een variabele rente; CAD 320 miljoen lower Tier 2-kapitaal; EUR 1 miljard 5-jaars senior obligaties Voor ING Verzekeringen N.V. EUR 2 miljard 10-jaars senior obligaties 2016 met vaste en variabele rente; USD 1 miljard 5-jaars en 1-maands verlengbare schuldbewijzen met een variabele rente (FRN s). ING Groep Jaarverslag

20 1.2 Onze resultaten Risicobeheer Naar een sterkere risico-organisatie, compliance en risicometing In 2006 heeft ING het risicobeheer in alle risicofuncties versterkt. De Raad van Bestuur besloot tot de benoeming van een deputy chief risk officer en heeft in verband hiermee Groepsrisicobeheer anders ingericht. De verandering onderstreept het belang dat wij hechten aan risicobeheer en aan ons streven naar een efficiënter risicobeheerproces. Samenstelling economisch kapitaal per risicocategorie Bank in miljarden euro s Kredietrisico (inclusief transferrisico) 7,6 7,0 Marktrisico 4,8 3,9 Operationeel risico 1,7 1,7 Bedrijfsrisico 1,8 2,3 Totaal activiteiten bankbedrijf (1) 15,9 14,9 (1) Economisch kapitaal exclusief desinvesteringen en bijzondere posten. NB: Cijfers zijn ontleend aan de modellen voor de berekening van economisch kapitaal in Uit voorlopige berekeningen blijkt dat het in 2007 in te voeren verbeteringsprogramma kan leiden tot een toename van het economisch kapitaal tot 10%. Alle risico s zijn onderworpen aan een onafhankelijke controle; de gepresenteerde cijfers voor economisch kapitaal zijn niet door de accountants gecontroleerd. Risicoklassen bank- en verzekeringsportefeuilles* in % van de totaal Verzekerings- Verzekeringsuitstaande bedragen Bankbedrijf bedrijf Bankbedrijf bedrijf 1 (AAA) 13,6% 25,1% 13,8% 26,3% 2-4 (AA) 20,6% 22,6% 22,1% 23,0% 5-7 (A) 10,9% 22,0% 9,5% 32,8% 8-10 (BBB) 21,3% 15,8% 21,6% 14,3% (BB) 27,6% 10,3% 27,6% 2,5% (B) 4,1% 4,0% 4,0% 0,8% (Probleemleningen) 1,9% 0,2% 1,4% 0,3% 100% 100% 100% 100% * De tabel brengt tot uitdrukking wat de kans is dat leningen oninbaar worden. Mogelijk onderpand wordt hierbij buiten beschouwing gelaten. Rentegevoeligheid en gevoeligheid aandelen ING Verzekeringen Effect op ING Effect op ING Verzekeringen Verzekeringen Eigen Eigen Rentegevoeligheid Nettowinst vermogen Nettowinst vermogen Renteverhoging met 1% Renteverlaging met 1% Gevoeligheid aandelen Stijging aandelenmarkt met 10% Daling aandelenmarkt met 10% REORGANISATIE GROEPSRISICOBEHEER Het totale risicoprofiel van de Groep wordt op kwartaalbasis gemeten en in de vorm van een risk dashboard gerapporteerd aan de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen. Dit dashboard brengt de risico s in alle bank- en verzekeringsonderdelen in kaart en geeft inzicht in earnings-at-risk (EaR) en capital-at-risk (CaR). EaR en CaR meten het potentiële effect van een gebeurtenis die zich éénmaal per tien jaar voordoet op respectievelijk de winst (onder IFRS) en de economische waarde. Deze geïntegreerde aanpak vormt een belangrijk bestanddeel van de strategische planning en stelt de Raad van Bestuur in staat het risico beter af te stemmen op de winst op korte termijn en op de waardecreatiedoelstellingen op lange termijn. Het totale EaRrisicoprofiel van de Groep wordt gedomineerd door het bankbedrijf en bestaat voornamelijk uit renterisico en kredietrisico. Het CaRprofiel is evenwichtiger verdeeld tussen het bank- en verzekeringsbedrijf en wordt gekenmerkt door renterisico en aandelenrisico. Net zo belangrijk is een aangescherpt bewustzijn van de naleving van wet- en regelgeving en andere eisen, zodat ING en haar klanten voldoen aan de hoogste normen voor compliance en bedrijfsethiek. In 2006 hebben wij met de reorganisatie van Groepsrisicobeheer een belangrijke stap voorwaarts gezet in de integratie van ons risicobeheer. Er is een deputy chief risk officer (CRO) benoemd die verantwoordelijk is voor risicobeheer en de eindcontrole op geconsolideerd niveau. Deze deputy CRO ressorteert onder de chief financial officer (CFO), die binnen de Raad van Bestuur de eerstverantwoordelijke is voor het Groepsrisicobeheer. De intentie is dat de CRO in 2007 lid wordt van de Raad van Bestuur. De Operationele, Informatie- en Beveiligingsrisicofuncties zijn samengevoegd en het hoofd van deze nieuwe afdeling rapporteert rechtstreeks aan de deputy CRO. Verder is Compliance ter verbetering van de zichtbaarheid en effectiviteit overgeheveld van Juridische Zaken naar Groepsrisicobeheer. Andere afdelingen die onder de deputy CRO vallen zijn Corporate Credit Risk Management (CCRM), Corporate Market Risk Management (CMRM) en Corporate Insurance Risk Management (CIRM). In 2006 is de Model Validation Unit in het leven geroepen. Deze afdeling valideert risicomodellen. Het hoofd van deze afdeling rapporteert recht streeks aan de deputy CRO. CORPORATE COMPLIANCE Financiële instellingen worden tegenwoordig nauwlettend gevolgd om er op toe te zien dat zij voldoen aan wet- en regelgeving, normen en verwachtingen. Bancaire toezichthouders alsmede overige toezichthoudende instanties binnen de EU, de Verenigde Staten en elders toetsen betalingsprocessen en overige onder toezicht vallende transacties op onrechtmatigheden zoals witwassen, verboden transacties met landen die sancties opgelegd hebben gekregen, omkoperij en corruptie. Toezichthouders en andere autoriteiten kunnen administratieve of gerechtelijke procedures beginnen, wat onder andere zou kunnen resulteren in het opschorten of intrekken van vergunningen van ING, het opschorten of beëindigen van orders, (bestuurlijke) boetes, strafmaatregelen of andere disciplinaire maatregelen, die een belangrijke negatieve invloed kunnen hebben op ING s resultaten en financiële positie. 18 ING Groep Jaarverslag 2006