Betreft: Position paper regulering remote kansspelen

Transcriptie

1 Ministerie van Veiligheid en Justitie T.a.v. Staatssecretaris mr. F. Teeven Schedeldoekshaven 100 Postbus EH DEN HAAG Laren, 21 januari 2011 Betreft: Position paper regulering remote kansspelen Zijne excellentie de heer Teeven, Tijdens de expertmeeting regulering van kansspelen via internet gehouden op uw Ministerie d.d. 8 december 2010, kwam naar voren dat informatie- uitwisseling van groot belang is in het proces van de totstandkoming van regulering van online kansspelen. Graag benadruk ik dat de stakeholders van Stichting Online Gaming Nederland (hierna: STIOG ), waaronder niet alleen de grote Europese beursgenoteerde marktaanbieders maar tevens de grootste mediaconcerns in Nederland, payment service providers en software providers, door nationale en internationale samenwerking over een uitgebreide expertise en know how ten aanzien van regulering van remote kansspelen beschikken. Onder remote kansspelen wordt in het vervolg niet alleen online kansspelen verstaan, maar ook kansspelen aangeboden via andere remote communicatiekanalen zoals (en niet gelimiteerd tot) telefoon en interactieve TV. Krachtens haar statutaire doelstelling wil STIOG die ervaring en expertise graag delen met uw Ministerie om zodoende een positieve bijdrage te leveren aan de realisering van regulering van remote kansspelen in Nederland. In navolging hiervan wil ik u graag namens STIOG de bijgevoegde Position paper verstrekken. Stichting Online Gaming Nederland (STIOG) Nieuweweg 53, 1251 LH Laren, The Netherlands KvK nr VAT nr

2 De Position paper heeft als vertrekpunt de passage uit de financiële bijlage behorend bij het Regeerakkoord waarbij de vergunningverlening voor de exploitatie van internetkansspelen en loterijen wordt geïntroduceerd met een verwachte opbrengst van 10 miljoen per jaar startend vanaf In dat kader verstrekt de Position paper de randvoorwaarden voor een passend en geschikt gereguleerd aanbod van remote kansspelen dat tevens invulling geeft aan de specifieke beleidsuitgangspunten van het Nederlandse kansspelbeleid en voorts in overeenstemming is met het Gemeenschapsrecht. Daarnaast zullen we in een apart hoofdstuk (VIII) ingaan op promotionele kansspelen en Media. De uitgangspunten in de Position paper zijn gebaseerd op ervaringen uit andere lidstaten die zijn overgegaan of ook in een overgangsproces zitten van regulering van remote kansspelen. Hieruit volgt dat een kernvoorwaarde voor het slagen van remote kansspelregulering is dat, zowel vanuit juridisch als beleidsmatig perspectief, de vraag en aanbodzijde op elkaar wordt afgestemd. In dat kader onderschrijft STIOG dat de kanaliseringsgedachte ook daadwerkelijk een belangrijke plaats zal moeten krijgen in de nieuwe regulering. Het is van eminent belang dat de huidige vraag van de consument naar 1.) remote poker, maar tevens de omvangrijke remote entertainmentvraag van de consument naar 2.) casinospelen, 3.) weddenschappen en 4.) bingo wordt geleid naar een Nederlands nationaal gereguleerd attractief aanbod. Alleen dan kunnen de beleidsdoelstellingen daadwerkelijk verwezenlijkt worden. De navolgende Position paper zal hier concreet invulling aan geven. Ter onderbouwing beschikt STIOG over een uitgebreide rapportage met betrekking tot bijvoorbeeld marktcijfers en andere relevante informatie die zij graag ter beschikking stelt. Hoogachtend, Robin Linschoten Hoofd Public Affairs STIOG

3 Position paper Regulering remote kansspelen Inleiding - Hoofdbeleidsdoelstellingen STIOG deelt het hoofddoel van het Nederlandse kansspelbeleid, namelijk het reguleren en beheersen van (remote) kansspelen, met bijzondere aandacht voor het tegengaan van kansspelverslaving, het beschermen van de consument en het tegengaan van illegaliteit en fraude (hierna: Doelstellingen ). Regulering van remote kansspelen zal moeten zijn toegerust om op adequate wijze tot een kanalisering van de bestaande vraag te komen. Weliswaar heeft Nederland een zekere discretionaire bevoegdheid ten aanzien van regulering van (remote) kansspelen, dit laat onverlet dat er door het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen bepaalde grenzen zijn gesteld aan deze bevoegdheid. STIOG benadrukt in dat verband dat er tegen Nederland nog steeds een inbreukprocedure door de Europese Commissie aanhangig is. STIOG maakt graag van deze gelegenheid gebruik om u de randvoorwaarden en uitgangspunten te verstrekken die, mede in het licht van het Regeerakkoord, ten diensten staan van voornoemde Doelstellingen. De uitgangspunten kunnen worden vastgelegd in kaderwetgeving en later worden uitgewerkt, waardoor er een einde kan worden gemaakt aan de sociaal- politieke en juridische spanningen die tot nu toe gepaard gingen met het voeren van het kansspelbeleid. De kaderwetgeving zal uiteraard moeten voldoen aan het evenredigheidsbeginsel en voorts zoveel mogelijk technologieneutraal zijn. I. Consumentenbescherming en tegengaan fraude: CEN Overeenkomst 58 Intro STIOG pleit voor een brede eigen verantwoordelijkheid van kansspelaanbieders ten aanzien van responsible gaming. In dat opzicht verwijst STIOG graag naar de CEN Workshop Agreement 58 Responsible Remote Gaming Measures. Medio februari zal het embargo met betrekking tot het recent goedgekeurde CEN document zijn opgeheven, dan zullen wij u een exemplaar toesturen met als verzoek dit document te beschouwen als bijlage bij deze position paper. De CEN Overeenkomst kan als basis dienen voor het opstellen van criteria en voorwaarden op grond waarvan de Doelstellingen van het kansspelbeleid kunnen worden nagestreefd. CEN Workshop 58 De CEN Workshop is een gezamenlijk initiatief van onder andere het Nederlands Normalisatie- instituut (NEN) en stakeholders uit de gaming sector. Het doel van deze Workshop is om in afwezigheid van regelgeving op Pan- Europees niveau een uniforme overeenkomst te creëren die voorziet in consumentenbescherming en vertrouwen geniet van stakeholders in de remote kansspelsector. Bovendien draagt dit ertoe bij dat de remote gaming industrie handelt in overeenstemming met de best practices en de hoogste standaarden. 1.

4 Uniforme voorwaarden De overeenkomst codificeert de best practices en standaarden waaraan de aanbieders al voldoen. Er worden negen doelstellingen geformuleerd die allen zijn toegespitst op het waarborgen van consumentenbescherming (zie Hoofdstuk 3. CEN Overeenkomst): 1.) Bescherming van kwetsbare spelers 2.) Tegengaan van deelname door minderjarigen 3.) Bestrijding van frauduleus en crimineel gedrag 4.) Bescherming van de privacy van de consument alsmede waarborgen van (spelers- )informatie 5.) Betrouwbaar en snel betalingsverkeer 6.) Eerlijke spelverloop 7.) Verantwoorde marketing 8.) Waarborgen van consumententevredenheid en support 9.) Veilig en betrouwbaar operationele omgeving Ter realisering van voornoemde doelstellingen wordt er voor elke doelstelling afzonderlijk een zeer extensieve set van Control Measures verstrekt. Voor een volledig overzicht verwijst STIOG naar de CEN Overeenkomst, pagina 13 t/m 24. Effectieve implementatie van de Control Measures leidt tot een zo groot mogelijke naleving van de Doelstellingen. Conclusie De CEN Overeenkomst is een instrument dat ingezet kan worden door beleidsmakers die te maken krijgen met de uitdagingen van het ontwikkelen van een veilige, consumentvriendelijke en betrouwbare remote gaming omgeving. De CEN Overeenkomst kan als basis dienen voor het opstellen van criteria en voorwaarden die gelden voor een vergunning op grond waarvan de Doelstellingen van het kansspelbeleid kunnen worden nagestreefd. STIOG pleit dan ook voor het opnemen van vergunningsvoorwaarden op grond waarvan de Doelstellingen daadwerkelijk gewaarborgd worden. Bijvoorbeeld: de wijze waarop registratie en identificatie van de deelnemer plaatsvindt (Know Your Customer (KYC) verplichting: een voorstel is om indien mogelijk DigiD te hanteren bij het registratieproces; de wijze van bescherming van persoonsgegevens conform Wbp; het voorkomen van onrechtmatige deelname; het waarborgen van een eerlijk spelverloop; het waarborgen van een betrouwbaar elektronisch betalingsverkeer; 2.

5 II. Kanalisering; meer vergunningenstelsel voor remote poker, casino, weddenschappen en bingo zonder limiet Intro De Doelstellingen zullen echter slechts daadwerkelijk worden verwezenlijkt indien de vraag van de consument naar kansspelen wordt geleid naar het gereguleerde aanbod. Formele uitgangspunten van het Nederlandse kansspelbeleid zijn immers een dode letter indien de consument zich blijft bewegen in het niet- Nederlands gereguleerde circuit. Centraal in kansspelwetgeving dienen daarom de consumentenvraag en de marktrealiteit te staan. In dat verband wenst STIOG te benadrukken dat er momenteel een grote vraag is naar remote kansspelen, zeker niet alleen remote poker. STIOG zal huidige marktinformatie en cijfers overleggen waaruit blijkt dat er een zéér grote markt in Nederland is voor de navolgende productgroepen: 1.) remote casinospelen 2.) remote poker 3.) remote weddenschappen (pool, fixed odd en exchange betting) 4.) remote bingo. Indien slechts remote poker wordt gereguleerd, blijft er een grote groep consumenten actief in het niet- Nederlands gereguleerde circuit. In dat geval blijven er de vigerende problemen bestaan ten aanzien van controle en handhaving van remote kansspelen. Oplossing Het is daarom zowel noodzakelijk als wenselijk om de huidige omvangrijke vraag naar de drie productgroepen, remote poker, casinospelen en weddenschappen, te reguleren. Alleen dan zal er sprake zijn van een succesvolle kanalisatie. Om de mismatch tussen vraag en aanbod te ondervangen bepleit STIOG een stelsel waarin door middel van een transparante en openbare procedure Nederlandse vergunningen voor kansspelen op internet worden verleend aan elke aanbieder die voldoet aan de toepasselijke criteria. De procedure voor de verlening van kansspelvergunningen zal moeten voldoen aan objectieve, non- discriminatoire en vooraf kenbare criteria. In de financiële bijlage behorend bij het Regeerakkoord wordt tussen haakjes als eventuele optie weergegeven dat de vergunningen geveild zouden kunnen worden. Zoals hierna wordt toegelicht werkt een (kunstmatige) beperking op het aantal vergunningen contraproductief zowel wat betreft de Doelstellingen alsmede ten aanzien van het uitgangspunt in de financiële bijlage behorend bij het Regeerakkoord. Overigens is de veiling ook onverenigbaar met het Gemeenschapsrecht. 3.

6 Er kan eventueel per productgroep een afzonderlijke vergunning worden verleend. Door middel van een dergelijk productafhankelijke vergunning kunnen er specifieke criteria en voorwaarden worden verbonden afhankelijk van de aard van het remote kansspel. Hierdoor zal het aanbod beter worden afgestemd op de vraag. Voordelen Allereerst is een zeer belangrijk element dat een meer vergunningenstelsel een kanaliserend fiscaal neveneffect heeft. De belastingplicht verschuift namelijk middels regulering van de gebruiker naar de vergunninghouder (zie verder paragraaf III). Spelers zullen zich dan massaal wenden naar de vergunninghouder omdat in dat geval de spelers niet meer zelf belastingplichtig zijn en zelf belastingaangifte moeten doen met de daarbij gepaard gaande problemen. STIOG benadrukt voorts dat ingeval een meer vergunningenstelsel waarin geen limiet wordt gesteld op het aantal vergunningen er spontane naleving ontstaat van het kansspelbeleid (mits het beleid uitgaat van de navolgende parameters vervat in de paragrafen III t/m VIII). Indien er sprake is van een overtreding van een vergunningsvoorschrift zoals genoemd onder paragraaf I kan de vergunning ook daadwerkelijk worden ingetrokken. Een vergunninghouder is er alles aan gelegen om zoveel mogelijk in overeenstemming met de regelgeving te handelen zodat zij na het aflopen van de vergunningstermijn opnieuw in aanmerking zal komen voor de desbetreffende vergunning. Er hoeft verder niet te worden gevreesd dat de markt wordt overspoeld door het niet stellen van een limiet op het aantal kansspelvergunningen omdat uit de specifieke kenmerken van een remote kansspelmarkt volgt dat de markt zichzelf zal reguleren. Internet is een zeer dynamische omgeving waarin de consument zich dusdanig beweegt dat zij altijd het meest aantrekkelijk alternatief zal kiezen. Het aanbod zal zich aanpassen aan de vraag, omwille van enigerlei kunstmatige beperkingen op de aanbodzijde. Consumenten maken al gebruik van het remote aanbod van kansspelen en laten zich blijkbaar niet weerhouden door verboden en beperkingen. In dat opzicht zal aansluiting moeten worden gezocht bij het Deense model dat volledig is toegespitst op de vraag van de consument. Een vergelijking met andere lidstaten die de remote kansspelmarkt heeft gereguleerd, zonder een limiet te stellen op het aantal vergunningen, toont aan dat er toch sprake is van een beperkt aantal vergunninghouders. 4.

7 III. Fiscaal regime - kansspelbelasting Intro Op grond van de genoemde Doelstellingen en middelen onder paragraaf I en daarbij het meest passend en geschikte meer vergunningenstelsel toegelicht onder paragraaf II, zal er een optimum moeten worden nagestreefd waarbij de belangrijkste parameters als volgt zijn: 1.) kansspelbelasting en 2.) de IT- infrastructuur (paragraaf IV) Enerzijds zal de kansspelaanbieder zich moeten onderwerpen aan een kansspelheffing alsmede voorwaarden ten aanzien van haar operationele set- up. Anderzijds zal er zoveel mogelijk recht moeten worden gedaan aan de consumentenvraag en daarmee de kanaliseringsgedachte. Allereerst zullen we ingaan op de optimalisering met betrekking tot de fiscale behandeling van remote kansspelen. Optimalisering afdrachten Staat en kanaliseringsgedachte STIOG pleit voor een redelijk belastingtarief wat ertoe leidt dat er een optimum wordt bereikt tussen de afdrachten aan de Staat alsmede de kanaliseringsgedachte. Het is van groot belang om een juiste balans te vinden. Illustratief is de Italiaanse situatie waarbij de kansspelbelasting werd verlaagd, maar er door de Italiaanse Staat toch een netto- positief resultaat werd behaald. Een te hoog tarief schiet daarentegen het doel voorbij wat ten grondslag ligt aan de regulering van remote kansspelen. Immers, indien een te hoog tarief wordt geïmplementeerd zal bijvoorbeeld de terugbetaling ( pay back ratio ) van de vergunninghouders (de.nl aanbieders) aan de consument veel lager zijn dan de aanbieders zonder vergunning (de.com- aanbieders). Hierdoor blijven consumenten hun toevlucht zoeken in het illegale aanbod. Bovendien kan de mogelijkheid zich voordoen dat de kansspelaanbieders in zijn geheel wegblijven van de Nederlandse markt. De problematiek met betrekking tot handhaving en controle zal dan voort blijven bestaan en het remote kansspelbeleid zal gedoemd zijn te mislukken. Kortom, regulering zal slechts slagen indien er sprake is van een proportioneel en werkbaar belastingtarief waarbij een optimum wordt nagestreefd tussen de afdrachten aan de Staat alsmede de kanaliseringsgedachte. Kansspelbelasting: percentage geheven over de brutowinst van de aanbieder Zoals vermeld in de inleiding staat in de financiële bijlage behorend bij het regeerakkoord dat de inkomsten uit licentie- fees voor online kansspelvergunningen wordt geraamd op 10 miljoen euro per jaar. STIOG verkeert in de veronderstelling dat voornoemd bedrag de verwachte opbrengst is van de heffing voor de vergunning plus de geschatte waarde van een belasting geheven over de winst van de Nederlandse online kansspelmarkt. 5.

8 Wat betreft de heffing voor de vergunning zal deze echter zeer beperkt blijven doordat het Europeesrechtelijk slechts is toegestaan om die heffing te relateren aan de administratiekosten alsmede kosten die de regulator (Kansspelautoriteit) zal maken. De inkomsten uit de vergunningverlening voor de exploitatie van remote kansspelen zal dus met name gegenereerd worden door belastingheffing. Het geschatte bedrag van 10 miljoen euro per jaar uit het Regeerakkoord beantwoordt volgens STIOG aan de marktrealiteit indien het nader te bepalen belastingpercentage hierop afgestemd is. Gelet op de doelstelling in het Regeerakkoord en gelet op de optimalisering van de afdrachten aan de Staat alsmede de kanaliseringsgedachte heeft STIOG twee uitgangspunten geformuleerd: i.) ii.) Belastingplicht bij de aanbieder: Allereerst gaat hier een belangrijk kanaliserend fiscaal neveneffect vanuit gaat. Spelers zullen dan niet langer opteren voor aanbieders zonder vergunning, aangezien ze dan volgens de Wet op Kansspelbelasting verplicht zijn om zelf 29% kansspelbelasting af te dragen. De spelers zullen zich derhalve eerder wenden tot de vergunninghouders (.nl aanbieders). Dit leidt voorts tot een vermindering van de administratieve lasten van de Belastingdienst aangezien niet langer bij honderdduizenden individuele consumenten, maar bij een gering aantal vergunninghouders belasting hoeft te worden geheven. Voorts leidt dit tot meer inkomsten voor de overheid voortvloeiend uit de afdracht van kansspelbelasting. Een belastingtarief wat gelijkelijk geldt voor elk type remote kansspel en wordt geheven over de brutowinst van de aanbieder: Het is van groot belang om te benadrukken dat met brutowinst van de aanbieder in dit verband wordt bedoeld het totaal van de ontvangen inzetten minus de ter beschikking gestelde prijzen. Het betreft hier dus niet de reguliere brutowinst in ondernemingsrechtelijke zin die overblijft na aftrek van allerlei kostenposten. Een dergelijk belastingregime is conform de marktrealiteit en sluit tevens aan bij de Wet op de Kansspelbelasting (hierna: WKB ) en het stelsel in andere lidstaten. Bovendien is dit model het meest efficiënte: een aanbieder vergund in Nederland is gehouden belasting te betalen aangaande de kansspelen aangeboden onder deze Nederlandse vergunning en dit ongeacht de plaats van waar de consument speelt. Afsluitende opmerkingen De eventuele optie om de belasting te heffen over de omzet van de kansspelaanbieder daarentegen staat haaks op de economische realiteit van de kansspelmarkt. 6.

9 Uit verschillende rapporten en ervaringen uit andere Lidstaten blijkt dat een belasting geheven over de omzet van een aanbieder ook contraproductief werkt wat betreft de gevoerde beleidsdoelstellingen. Zowel het aanbod als de vraag van de consument zal zich dan blijven bewegen buiten het Nederlands gereguleerde circuit waardoor kanalisatie en regulering gedoemd is te mislukken. Voor de volledigheid wenst STIOG te benadrukken dat binnen de Europese Economische Ruimte een aanbieder de vrijheid heeft zich te vestigen in elke lidstaat van deze Ruimte. Zonder afbreuk te doen aan de Doelstellingen en de afdracht van kansspelbelasting, is het niet vereist dat een aanbieder zich daadwerkelijk komt vestigen in Nederland. Een aanbieder mag en kan zich ook vestigen in bijvoorbeeld Denemarken, Engeland of Italië (zie verder paragraaf 4). Conclusie Indien de kanalisering van remote kansspelen en daarmee het remote kansspelbeleid daadwerkelijk wil slagen is het van groot belang dat de consument in staat wordt gesteld om te kunnen participeren in een voldoende attractief, legaal aanbod. Daarbij is het zéér belangrijk dat er een redelijk belastingtarief wordt geheven over de brutowinst van de vergunninghouders. Een te hoog belastingtarief wordt doorgerekend aan de consument en gelet op een verlaagde terugbetaling (payback ratio) zal de Nederlands consument blijven spelen buiten het Nederlandse vergunningsbeleid. IV. Operationele setup- IT- infrastructuur IT en operationele vereisten zijn als in elke andere e- commerce sector van doorslaggevend belang. STIOG meent dat bij het definiëren van een zo goed mogelijk regulatief kader de beleidsdoelstellingen gehandhaafd kunnen blijven en dat deze afgestemd kunnen worden op de vraag van de klant en de operationele vereisten voor e- commerce. Naast het garanderen van volledige transparantie en effectieve naleving, moet rekening worden gehouden met het belang van gebruikerservaringen, productfunctionaliteit, snelheid en de mogelijkheid producten en met name de veiligheidskenmerken doorlopend aan te passen en te verbeteren. STIOG is bang dat als de gebruikerservaringen te veel door rigide operationele vereisten worden beperkt of belemmerd, plaatselijke Nederlandse gebruikers zullen blijven spelen zonder gebruik te maken van het Nederlandse licentieregime. Gezien het bovenstaande moeten IT en operationele vereisten worden gebaseerd op de volgende uitgangspunten: 7.

10 i.) ii.) De vereisten moeten objectief zijn en rekening houden met de risico s, zonder dat inhoudelijk al te veel wordt ingegaan op hoe beleidsdoelstellingen bereikt moeten worden. Vereisten moeten vanuit technologisch oogpunt neutraal zijn en de kaderwetgeving moet de Nederlandse toezichthouder in staat stellen gedetailleerdere voorschriften vast te stellen ten aanzien van hoe de doelstellingen het beste gerealiseerd kunnen worden. Geavanceerde technische vereisten moeten ervoor zorgen dat het kansspel eerlijk verloopt en aan de voorgeschreven kwaliteitsnormen voldoet. Het definiëren van geavanceerde technische vereisten en het dupliceren van de IT infrastructuur zijn twee afzonderlijke aspecten waarbij net als in andere landen de ISO norm moet worden gehanteerd als richtlijn. In dit kader moet de rol van toeleveranciers, met name die van softwareleveranciers en financiële instellingen, nader in ogenschouw worden genomen. iii.) Gebruik en erkenning van bestaande certificering en controlemechanismen. De exploitanten die op de Nederlandse markt actief zijn, beschikken vaak al over een licentie in een andere lidstaat van de Europese Unie en/of zijn al onderworpen aan talloze controles. Deze controles kunnen al dan niet kansspel gerelateerd zijn, zoals PCI- DSS controles met betrekking tot creditcardbetalingen. Controles, die zich met name moeten richten op interne processen, kwaliteitscontrole en interne controle, zouden ook uitgevoerd kunnen worden door goedgekeurde derden. iv.) v.) Pragmatische operationele processen en Dynamic Change Management zorgen ervoor dat het platform op geschikte en diligente wijze wordt geëxploiteerd. De processen moeten afgestemd worden op de behoeften van een sterk op IT leunende, complexe en dynamische sector. De meeste operationele wijzigingen moeten voldoen aan strikte voorschriften ten aanzien van documentatie en transparantie die ex- post controles mogelijk maken. Goedkeuring vooraf voor wijzigingen (in code) moeten beperkt blijven tot bijzondere situaties die een hoog risico vertegenwoordigen, bijvoorbeeld in het geval van wijzigingen in RNG- of game engines. Handhaving op basis van KPI- verslagen en toegang tot brongegevens, en niet op basis van lokalisatie of het dupliceren van IT infrastructuur. Gezien de huidige tendens, waarin IT netwerken steeds meer over verschillende jurisdicties worden verspreid in zogenaamde clouds of clusters, is de bestaande handhaving per lokale server achterhaald en niet langer doeltreffend. Bovendien druist lokale duplicering in tegen de bepalende beleidsdoelstellingen en is vaak gebaseerd op onvoldoende inzicht in de relevante kwesties. 8.

11 Aangezien alle transacties worden vastgelegd in een centrale database (DW), waardoor een forensisch audit trail wordt gecreëerd, is een doeltreffende wetshandhaving het beste gediend met intelligente gegevensverslagen (rapportage aan toezichthouder), in combinatie met toegang tot de brongegevens voor secundaire, on- site inspectie. Deze rapportages kunnen worden afgestemd op en aangepast aan de specifieke voorschriften van de toezichthouder (KPI s voor handhaving). Nederlandse licentiehouders zouden bijvoorbeeld gedwongen kunnen worden wekelijks of maandelijks te rapporteren aan de Nederlandse toezichthouder over belangrijke parameters zoals bruto winsten, aantal actieve spelers, aantal zichzelf uitsluitende spelers of aantal verdachte transacties. Mocht er meer informatie nodig zijn, dan zijn aanvullende gegevens beschikbaar of is on- site inspectie mogelijk. STIOG verwijst voor de rest naar bestaande samenwerkingsmechanismen binnen de Europese Unie, die aangevuld kunnen worden met specifieke bilaterale overeenkomsten. In het ergste geval kan de Nederlandse toezichthouder altijd nog sancties opleggen aan de licentiehouder, de zaak worden opgeschort, en/of de betreffende licentie worden ingetrokken. V. Internationale liquiditeit Het basisprincipe van internationale liquiditeit is dat de consument in staat wordt gesteld om op de website van een (toekomstig) vergunninghouder te participeren in een voldoende, attractief aanbod. Het aanbod van een toekomstig Nederlandse vergunninghouder zonder internationale liquiditeit is vanuit het oogpunt van de consument niet interessant en zal ertoe leiden dat deze consument zich zal wenden tot het niet- Nederlands gereguleerde circuit. Hierdoor is er een zeer gerede kans dat de kanalisering en regulering zal falen en daarbij de financiële doelstellingen uit het Regeerakkoord niet gerealiseerd worden. Concreet houdt internationale liquiditeit ofwel een open loop in dat de consument op de website van een vergunninghouder de toegang heeft tot een internationaal netwerk. Bijvoorbeeld als pokerspeler kun je nu bij een niet- Nederlands gereguleerde aanbieder (.com- aanbieder ) tegen vele andere spelers wereldwijd spelen. Je kunt meedoen aan een internationaal pokertoernooi waarbij veel deelnemers zich kunnen inschrijven, waardoor het prijzengeld ook evenredig groeit. Dergelijke internationale liquiditeit bepaalt direct de kwaliteit van het aanbod. Hoe hoger de liquiditeit, hoe attractiever het aanbod is voor de consument. Exact hetzelfde geldt ook voor andere productgroepen, in het bijzonder voor bepaalde casinospelen. Het is erg belangrijk dat de toekomstige Nederlandse vergunninghouder (de nl. aanbieder ) ook beschikt over internationale liquiditeit. Bij de omschakeling van de.com omgeving naar de.nl omgeving zal hier geen aanpassing voor hoeven te worden gemaakt. 9.

12 Een optie om de.nl omgeving te beperken tot alleen Nederlands ingezetene ( closed loop ) zal overigens contraproductief werken. Immers, de Nederlandse consument zal niet meer kunnen deelnemen aan een groot deelnemersveld, jackpot of pool. De Nederlandse markt is immers verreweg klein te noemen. Hierdoor zal de consument niet overgaan tot het Nederlandse gereguleerde aanbod en zal zij blijven spelen buiten het Nederlandse vergunningsbeleid. Derhalve is continuering van een open loop van eminent belang voor het bereiken van de uitgangspunten van het kansspelbeleid. STIOG streeft in dit opzicht opnieuw naar een vergelijkbare inrichting van de markt als in Denemarken. Nederlandse spelers kunnen zich aanmelden op een.nl website, maar het netwerk kan niet begrensd worden tot Nederlandse spelers aangezien het evident is dat net als in Denemarken de markt hiervoor te klein is. Tot slot wenst STIOG te benadrukken dat internationale liquiditeit perfect aansluit bij het heffen van de kansspelbelasting op de brutowinstmarge van de aanbieder. Zoals hierboven reeds werd vermeld, ligt de belastingplicht dan immers bij de aanbieder, dit ongeacht waar de consument zich in het open netwerk bevindt. VI. Transitiefase Om de Doelstellingen te bereiken is het van groot belang dat er een transparant, non- discriminatoire en solide overgangsregeling wordt geïncorporeerd waarbij de speler die momenteel in een niet- Nederlands gereguleerde.com omgeving speelt, (automatisch) wordt geleid naar de Nederlands gereguleerde.nl omgeving. Dit kan eenvoudigweg worden gerealiseerd door de bestaande Nederlandse speler toestemming te laten geven na een e- mail ofwel middels een applicatie in de software. Om de kanalisatie daadwerkelijk te effectueren is het immers noodzakelijk om de continuïteit van de speler en haar spelactiviteit te behouden. Enigerlei beperkingen ten aanzien van potentiële vergunninghouders in dit proces zou ertoe kunnen leiden dat de consument uitwijkt naar niet- gereguleerde aanbieders, waardoor het kansspelbeleid zou kunnen falen en voorts de financiële doelstellingen uit het Regeerakkoord in gevaar zou kunnen komen. STIOG pleit er daarom voor dat van elke toekomstige vergunninghouder de omschakeling van de website, namelijk de transitie van een.com omgeving naar een.nl omgeving, flexibel zal worden gerealiseerd op i.) een gelijk moment en ii.) in een zo kort mogelijk tijdsbestek (overnacht). Zodoende zal zoveel mogelijk de huidige niet- gereguleerde vraag worden geleid naar het gereguleerde aanbod. 10.

13 VII. Sport en Sportweddenschappen: wederzijdse en complementaire belangen STIOG onderschrijft de belangrijke sociale, economische en entertainmentrol rol van sport, in bijzonder de breedtesport in de maatschappij. Wedden is een aanvulling hierop en creëert een grotere belangstelling voor sportevenementen, o.a. daar de aantrekkingskracht van competities wordt versterkt. STIOG wenst kort in te gaan op twee beleidsdoelstellingen die zij volledig onderschrijft: i.) ii.) Integriteit van sport: Bookmakers zijn zelf het slachtoffer van corruptie in sport (matchfixing) en historische feiten benadrukken dat dit probleem niet louter kan worden gezien door het prisma van remote wedden. Integendeel, daar alle spelers en transacties worden geregistreerd, biedt remote wedden zelf betere garanties tegen corruptie. In navolging van UEFA, FIFA en het IOC, benadrukt STIOG dat integriteit in sport best gewaarborgd is door een nauwe samenwerking tussen alle stakeholders, met inbegrip van aanbieders, overheid, sportinstanties en de sporters zelf. Financiering van de sport: De ontwikkeling en regulering van de remote markt betekent niet noodzakelijkerwijs de verlaging van de belastinginkomsten of opbrengsten van nationale historische kansspelexploitanten in Nederland en zal daarom geen vermindering van de huidige inkomsten betekenen voor de amateur en topsport. De bestaande financiering blijft behouden daar deze i) voornamelijk voortvloeit uit loterijen, welke momenteel niet door thans niet- Nederlands gereguleerde aanbieders worden aangeboden, en ii) gelet op de niet- subsititutie zal er geen materieel canabalisatieeffect zijn. Eventueel zou een deel van de kansspelbelasting voorbestemd kunnen worden voor de financiering van breedte en of topsport. Meer zelfs, hervorming van de kansspelmarkt biedt ook nieuwe opportuniteiten voor zowel amateur- als profsporten. In Frankrijk, bijvoorbeeld, is in 2010 alleen al 25 miljoen EUR extra naar sportsponsoring gegaan. Ander voorbeeld van een synergie is het zogenaamde Live Wedden en Live Streaming, waarbij bookmakers de audio- visuele beelden online ter beschikking stellen van hun klanten. Hiervoor betalen zij jaarlijks aan de rechthebbenden miljoenen EUR per jaar aan zogenaamde betting streaming rights, met inbegrip van partijen wiens sport niet op TV komt. 11.

14 VIII. Media Promotionele Kansspelen Op grond van de Code Promotionele Kansspelen (de Code ) is het in Nederland verboden om promotionele kansspelen (bijvoorbeeld votings, bel en win spellen) aan te bieden, tenzij wordt voldaan aan de voorwaarden van de Code. Promotionele kansspelen worden algemeen als onschuldig aangemerkt. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat er weinig sprake is van problematisch kansspelgedrag bij dergelijke spellen en dat deze niet verslavend zijn. Bovendien worden de consumentenbelangen goed gewaarborgd, onder meer door middel van spelvoorwaarden en een duidelijk afgebakend tarief. Geen van de Doelstellingen wordt door het spelen van promotionele kansspelen geschaad. Daarom is er geen sprake van een dwingende reden van algemeen belang voor vergaande restricties. Voor media aanbieders zijn interactieve spellen en daardoor het directe contact met de kijker van groot belang. Dergelijke spellen maken ook deel uit van buitenlandse programma s die in Nederland te zien zijn (bijvoorbeeld op Belgische en Duitse zenders). De Code bevat concurrentiebeperkende maatregelen en zet de Nederlandse omroepen en producenten op achterstand met het buitenland. De STIOG pleit er daarom voor dat, als onderdeel van het nieuwe beleid, ook promotionele kansspelen minder onnodige restricties op te leggen en een helder en transparant beleid te voeren. Het huidige beleid heeft geleid tot rechtsonzekerheid en bovendien is er sprake van willekeur. Tegen sommige partijen, zoals RTL, wordt met harde hand opgetreden terwijl andere partijen ongehinderd met de Code strijdige kansspelen aanbieden. STIOG pleit daarom graag voor een aantal aanpassingen op de Code waarvan de belangrijkste zijn: (i) tarief (ii) aantal trekkingen en (iii) gratis spelletjes. (i) Tarief De marktpartijen gingen er bij invoering van de Code van uit dat een maximum tarief van EUR 0,60 per deelname in rekening mocht worden gebracht. In het kader van de strafrechtelijke procedure tegen enkele aanbieders van promotionele kansspelen en de eindevaluatie van de Code is echter een ommezwaai gemaakt door het Ministerie van Justitie en een andere uitleg aan het begrip communicatiekosten gegeven. Enkel de werkelijke communicatiekosten met een bovengrens van EUR 0,60 zouden in rekening mogen worden gebracht. Op dit moment worden in de markt verschillende tarieven gehanteerd en er is daardoor sprake van willekeur. In het evaluatierapport dat Atos in nauw overleg met Justitie heeft opgesteld, wordt een aanbeveling gedaan voor twee opties voor de uitleg van communicatiekosten: 1 geen communicatiekosten en 2 een forfaitair bedrag ter waarde van één postzegel. 12.

15 Duidelijk is dat optie 1 (geen communicatiekosten) geen reële optie is, nu immers tussen de marktpartijen en Justitie uitdrukkelijk is afgesproken dat aanbieders van promotionele kansspelen zoals RTL wèl communicatiekosten in rekening mogen brengen. Dat staat ook met zoveel woorden in de Code. Optie 2 uit het Atos rapport lijkt daarom de enige reële optie. In de (toelichting bij) de Gedragscode zou opgenomen kunnen worden dat dit een forfaitair bedrag van (max) de prijs van één postzegel is. Bovendien zal bij het hanteren van eenzelfde, eenduidig tarief het monitoren en het handhaven eenvoudig zijn. (ii) Trekkingen Het maximum aantal trekkingen bedraagt op dit moment 13. Dit aantal is in de praktijk vooral voor televisiezenders niet werkbaar. De meeste televisieprogramma s waar promotionele kansspelen worden gebruikt (denk aan voting in Idols en X- Factor maar ook aan bijvoorbeeld bel- en- win spelletjes rondom afleveringen van Goede Tijden Slechte Tijden) bestaan uit meer dan 13 afleveringen. STIOG pleit daarom voor de mogelijkheid tot een onbeperkt aantal trekkingen, waarbij het maximum prijzenpakket vanzelfsprekend uitgangspunt zal blijven. (iii) Gratis spelletjes Niet goed in te zien valt waarom gratis spelletjes aan restricties, zoals vermeld in de Code, onderhevig dienen te zijn. Immers in geval van deze spellen komen de Doelstellingen op geen enkele wijze in het gedrang. Remote kansspelen Deelname aan remote kansspelen geschiedt door middel van diverse moderne communicatiemiddelen, zoals bijvoorbeeld (mobiel) internet en sms. Deze kanalen zijn daarmee intrinsieke onderdelen van de technische platformen achter remote kansspelen en vervullen dus een essentiële rol, die los staat van promotionele kansspelen. Het is de visie van STIOG dat het gebruik van moderne communicatiemiddelen, alsmede de oproep hiertoe in de media, onderdeel vormt van de te verlenen vergunningen. IX. Handhaving Het kansspelbeleid is al geruime tijd voorwerp van kritiek wegens een gebrek aan effectieve handhaving. STIOG acht regulering van remote kansspelen een belangrijk moment om de problematiek ten aanzien van handhaving op te lossen. Een effectief handhavingsbeleid is volgens STIOG inherent aan zorgvuldige regulering. Daarbij wenst STIOG het handhavingsbeleid op te splitsen in een preventieve en repressieve aanpak. 13.

16 Preventief Uitgangspunt zal moeten zijn dat het aanbod zorgvuldig wordt afgestemd op de huidige vraag van de consument. STIOG heeft hiertoe onder paragraaf I t/m VII de randvoorwaarden en uitgangspunten verstrekt. Indien de consument geen reden meer heeft om buiten het Nederlands gereguleerd stelsel te spelen, zal de bestaande problematiek ten aanzien van handhaving (jegens in buitenland gesitueerde aanbieders) zoveel mogelijk worden ondervangen. Des te succesvoller de kanalisatie, des te geringer behoeft handhaving plaats te vinden. De markt wordt zichtbaar en er kan efficiënt en effectief i.) controle en ii.) toezicht hierop plaatsvinden door een actieve regulator. STIOG staat dan ook achter de oprichting van een Kansspelautoriteit dat hiertoe voldoende is geëquipeerd. Echter, STIOG acht het wenselijk en noodzakelijk om eerst de regulering van remote kansspelen te finaliseren alvorens oprichting van de Kansspelautoriteit. Repressief STIOG onderkent dat het niet markt realistisch is om te stellen dat er in zijn geheel geen niet- gereguleerd aanbod meer zal zijn. Voor het eventuele niet- gereguleerde aanbod wat zich op korte termijn voordoet in Nederland zal iii.) de handhaving zich dan ook moeten richten op het blokkeren van werving en reclame. Dit zal een effectief middel zijn om zowel de belangen van de consument alsmede de vergunninghouders te beschermen. Het blokkeren van data- en betalingsverkeer zal daarentegen stuiten op praktische alsmede Europeesrechtelijke bezwaren waardoor implementatie hiervan onmogelijk dan wel een zeer langslepend proces is. X. Conclusie De kernvoorwaarde voor succesvolle regulering van remote kansspelen is volgens STIOG dat de huidige omvangrijke vraag van de consument naar remote poker, remote casinospelen, remote weddenschappen en remote bingo wordt geleid naar een daarop zorgvuldig afgestemd gereguleerd, zowel kwantitatief als kwalitatief, attractief aanbod. Om aansluitend de Doelstellingen met inbegrip van de extra inkomsten zoals vermeld in het Regeerakkoord ook daadwerkelijk te halen, stelt STIOG zich op grond van haar ervaringen en expertise op het standpunt dat de regulering van remote kansspelen zal moeten zijn gebaseerd op de navolgende uitgangspunten en randvoorwaarden: 1. Toepassing uniforme standaarden CEN Overeenkomst en mogelijke uitwerking in vergunningsvoorwaarden ter bescherming van de consument en het tegengaan van fraude; 2. Kanalisering van de omvangrijke vraag naar remote casino, weddenschappen, poker en bingo door middel van een transparant meer vergunningenstelsel zonder limiet; 14.

17 3. Optimalisering van afdrachten aan de Staat en kanaliseringsgedachte door: een heffingsplicht bij de aanbieder een redelijk en werkbaar belastingtarief over de brutowinst; 4. Operationele vereisten afgestemd op de realiteit van e- commerce. Realisering van de Doelstellingen zal niet gediend zijn met de duplicatie van IT systemen; 5. Continuering van internationale liquiditeit; 6. Flexibele transitie waarbij de bestaande vraag wordt geleid naar een Nederlands gereguleerde.nl omgeving door een gelijktijdige en zo spoedig mogelijke omschakeling van de.com naar de.nl omgeving; 7. Regulering zal door de wederzijdse en complementaire belangen tussen Sport en Sportweddenschappen leiden tot een behoud en zelfs een grotere waarborg voor de integriteit en financiering van de Sport; 8. Minder onnodige restricties opleggen aan promotionele kansspelen en een helder en transparant mediabeleid voeren met betrekking tot remote kansspelen. 9. Nadruk op preventieve handhaving door een zorgvuldige kanalisering op basis van bovengenoemde parameters 3 t/m 6. Repressieve handhaving zal zich moeten richten tot het blokkeren van werving en reclame in de media Bijlage 1: CEN Workshop 58 (beschikbaar per medio februari) 15.