Waarde Creatie in Volatiele Markten: De Rol van Termijnmarkten

Transcriptie

1 Waarde Creatie in Volatiele Markten: De Rol van Termijnmarkten Prof. dr ir Joost M.E. Pennings Wageningen University Maastricht University University of Illinois at Urbana-Champaign NIMA Food & Agrimarketing 27 Maart 2014

2 Wat is de waarde van uw bedrijf? SV t Ai (1 R) i i 1 t = planning horizon in years R = risk adjusted cost of capital Ai = net cash flow after taxation in year i

3 Market Advantages of Shareholder Value - Linking Market-Based Assets to Shareholder Value Market- Based Assets Customer Relationships: Branding Partner Relationships: Channels Co-Branding Network Shareholder Value Market Penetration: Faster Penetration Faster Trials Faster Referrals Faster Adoption Price Premiums Share Premiums Extensions Sales & Service Costs Loyalty & Retention Market Performance Accelerate Cash Flows Enhance Cash Flows Enhance Residual Cash Flow Value Reduce Cash Flow Volatility

4 Trends Afzetprijzen zullen sterker schommelen Grotere kans belangrijk Grondstofprijzen zullen sterker schommelen Grotere kans belangrijk Wat gaan we er aan doen? Hoe kunnen we er van profiteren?

5 Uitdagingen voor ondernemers Grondstoffenmarkten Volatieler: CV tarwe van 0.19 naar 0.48 in 10 jaar Veranderingen in CAP Globalisering

6 Prijsrelaties Niet alleen de volatiliteit in prijsniveaus neemt toe, ook prijsrelaties veranderen! Soja vs. Tarwe Olie vs. Gas Gas vs. Suiker

7 Risicomanagement Waarom risicomanagement? Ondernemer zijn is toch juist risico s nemen? Wat is risico? Als (prijs) risico s financiële risico s worden Default Risk Risico in termen van winst volatiliteit hogere kapitaal kosten waarde destructie Ondernemer zijn is waarde creëren

8 Risicomanagement Risico Attitude & Risico Perceptie Twee verschillende concepten die meetbaar moeten worden gemaakt door de onderneming Risico aversie Betekent niet, geen risico nemen Risico nemen waarvoor er een risico premie is Managen van winst volatiliteit De rol van termijnmarkten Het verruilen van spot prijs risico voor termijnmarkt risico s Wanneer interessant?

9 Uitdagingen voor ondernemers Veranderende prijsrelaties & marktkanalen Macht Vertrouwen Risicoverlegging Opslag, Kredietverlening, etc. Globalisering & Specialisatie Veranderingen in de financiële structuur Minder absorptiecapaciteit van prijsrisico Prijsrisico s financiële risico s

10 Uitdaging & Kansen Wat gaat het verschil maken? Techniek? Marketing & risico management

11 Volatiliteit in markt & financieel risico Prijsrisico versus marge winstrisico Dilemma voor industrie: Inkoop kan worden afgedekt (?) maar verkoop kant (en vice versa)? Wat wil de klant? Zie ontwikkelingen in varkenshouderij behoefte aan marge contracten

12 Marketing & risicomanagement Spot markt Vaste-prijs- en termijncontracten Prijs vooraf vastzetten effectief risicomanagement of spijt achteraf? Opties: prijsplafond of -bodem elimineert downside risico Relatief duur

13 Derivaten complex Spot (1) Over the Counter (OTC) (2) Termijncontract (3) Opties (4)

14 Wat is een termijncontract? Een wettelijk bindende overeenkomst om levering te doen plaatsvinden of te aanvaarden van een gestandaardiseerde hoeveelheid en kwaliteit van een goed op een gestandaardiseerde plaats en tijd aan een prijs vandaag overeengekomen op een georganiseerde termijnbeurs

15 Functie van de Termijnmarkt 1. Risicomanagement Overheveling van risico s 2. Prijsontdekking Ontdekken van de prijs voor levering in de toekomst Informatiestroom

16 Waarom bestaan Termijnmarkten? Instrument voor risicomanagement Verminderen prijsrisico Elimineren verzuim (default) risico Marktpartijen zien positie in termijncontracten als tijdelijk Interesse in de cash flows van termijnhandel Complementeren cash flows in de spot markt

17 Inleiding in Hedging - Voorbeeld: Producent Spot Termijn t=1 $14.25 $14.50T t=t $14.00 S L $14.00T NPR = $ $ $14.00 $0.50 = $14.50

18 Kenmerken van Termijnmarkten Rol van speculanten Liquiditeit verschaffen Risicoverlegging Zero-sum spel Winst = verlies Termijncontracten zijn gestandaardiseerd Papieren markt

19 Uitdagingen voor termijnmarkten & sector Risico s van termijncontracten: Basisrisico Onvoorspelbaarheid van de basis (prijsrelatie spot-termijncontract) bij maturiteit Marktdiepterisico Executiekosten Margerisico Kosten

20 Prestatie van Termijncontracten

21 Implementatie: Belangrijke Sturingsmechanismen Hedging-effectiviteit: % reductie in volatiliteit van prijs, marge of winst Termijncontracten: alleen bij significante hedge-effectiviteit 80% IFRS9 / IAS39

22 Implementatie: Belangrijke sturingsmechanismen Hedge-Ratio: dat deel van onderliggende spot positie dat wordt afgedekt. Doel: optimale hedging effectiviteit realiseren 1 op 1 hedgen vaak niet optimaal IFRS9 / IAS39

23 Effectiviteit van huidige termijncontracten Voor Nederlandse/Europese marktparticipanten Graan complex: HE van boven 90% Vlees complex (slacht varkens): boven 85% Zuivel complex: nog laag (CME contract)

24 Kansen & Uitdagingen Risicomanagement en verbetering van bedrijfsresultaat! Rolling Hedge Ander gebruik van termijncontracten dan alleen maar vastzetten van prijs of marge Bijvoorbeeld: Kapitaliseren op opslag capaciteit

25 Kansen & Uitdagingen Risicomanagement als Winst Strategie Evaluatie huidige contracten m.b.v. termijnmarkten Zijn de prijsafspraken (over risico, bodem- & plafondprijzen) marktconform? U betaalt immers impliciet een premie! Natuurlijke Hedge: Toevoegen van risico kan leiden tot vermindering van totaal risico en toename verwachte opbrengst acceleratie van de waarde van uw bedrijf

26 Risicomanagement als Kans: - Risicomanagement: het nieuwe winstcentrum - Reduceren van kapitaalkosten Reduceren van winstvolatiliteit Uw bedrijf als portefeuille van kosten en baten Welke risico s heffen elkaar op? Afdekken van restrisico via bijvoorbeeld: termijncontracten cross-hedgen Contractrelatie-management met termijncontracten Conflicten in contractvoorkeuren kunnen worden opgelost

27 Risicomanagement als Kans: - Risicomanagement: het nieuwe winstpunt - Ken uw risicoprofiel Hoeveel financieel risico wil ik lopen? Financiële structuur risico attitude & perceptie Maak het meetbaar! Zelf risico managen of uitbesteden? Gebruik ALTIJD informatie die verankerd zit in termijn en optie markten!