Veilig van bits naar business. 7 Het einde van de papieren omweg. Slimme gegevens - privacy doet meer dan alleen de wet volgen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Veilig van bits naar business. 7 Het einde van de papieren omweg. Slimme gegevens - privacy doet meer dan alleen de wet volgen"

Transcriptie

1 21 E E N I N I T I A T I E F V A N E R N S T & Y O U N G I N S A M E N W E R K I N G M E T D E T I J D E N L E C H O l 1 4 D E C E M B E R Van techniek naar business Interview met Andy Deprez, Bernard Ghigny en Marc Joostens 2 Het volatiele en soms risico volle karakter van sociale media Socialemediabeleid 8 7 Het einde van de papieren omweg Slimme gegevens - privacy doet meer dan alleen de wet volgen Mobistar getuigt over volwaardig privacybeleid 14 DNA van de CIO Sabine Everaert (Coca-Cola), CIO van het Jaar legt de focus op business Eddie Van den Eede (Borealis) over digitalisering en elektronische facturatie 12 Vragen over dit onderwerp? Wilt u dit dossier ook online raadplegen? Veilig van bits naar business De ondernemingen en overheidsinstellingen In deze bijlage illustreren we aan de hand van worden vandaag in sneltempo geconfronteerd interviews met topmensen van Borealis, met technologische impulsen die zich vertalen in Coca-Cola en Mobistar en hete hangijzers als de nieuwe media, nieuwe toestellen, nieuwe veranderende rol van de CIO, het belang van toepassingen en nieuwe ICT organisatievormen. data privacy en de mogelijkheden van Heel wat van deze zaken veranderen momenteel elektronische facturatie. Ten slotte bespreken grondig de manier van ondernemen. In een we onderzoek naar de omgang met sociale panelgesprek met drie specialisten van media en de beveiliging van informatie. Ernst & Young gaan we dieper in op de opportu - Verplichte lectuur voor wie bij wil blijven. niteiten en gevaren die dat met zich meebrengt. Emy Elleboog

2 2 INFORMATIEBEVEILIGING BIJLAGE i.s.m. ERNST & YOUNG De CIO van vandaag moet heel wat nieuwe uitdagingen het hoofd bieden. Eerst en vooral is er de moeilijke economische context waarin volop gefocust wordt op kostenbesparingen, optimalisatie en innovatie. Daarnaast worden we geprikkeld door nieuwe technologische impulsen. Digi - talisering, smartphones, tablets, sociale media, big data, de cloud: allemaal hebben ze bewezen een significante invloed te hebben op onze manier van ondernemen en organiseren. Deze en andere trends hebben belangrijke implicaties voor de toekomst van uw bedrijf. Wil de CIO op die uitdagingen een Informatiebeveiliging is een bezorgheid van iedereen binnen het bedrijf. succesvol antwoord formuleren? Dan moet hij op een proactieve manier die nieuwe technologie bundelen tot oplossingen. Oplossingen die het bedrijf helpen zijn doelstellingen te behalen. Dat lukt alleen maar als hij het imago van techneut van zich af kan schudden en zich ontpopt tot een ras-communicator. Misschien wel een moderne vorm van missionariswerk? Stilaan dienen we te evolueren van het traditionele business-it aligneringsverhaal naar een business-it fusion context waar IT op een natuurlijke manier verweven zit in alle geledingen van een onderneming. Sommige ondernemingen zijn zo gehaast om deze nieuwe opportuniteiten te verzilveren dat ze het veiligheidsaspect uit het oog verliezen. Met alle kwalijke gevolgen vandien, zoals diefstal van vertrouwelijke gegevens en de hiermee gepaarde reputatieschade. Informatiebeveiliging is geen louter IT-technisch gegeven. Verantwoord omgaan met technologie en informatie is een zaak van bedrijfscultuur. Het management moet uiteraard het goede voorbeeld geven, en op een volwassen manier richtlijnen uitzetten over wat kan en niet kan. De verantwoordelijkheid voor de opvolging van die richtlijnen, ligt bij elke medewerker van uw bedrijf. Wie daaraan voorbijgaat, betaalt vroeg of laat de rekening. Colofon Vooraf Veilig innoveren Rudi Braes, managing partner Ernst & Young Een initiatief van Ernst & Young Andy Deprez, vennoot Ernst & Young Advisory Bernard Ghigny, vennoot Ernst & Young Financial Services Marc Joostens, Ernst & Young Tax Consultants Tim Wulgaert, director Ernst & Young Advisory Matthias Penninck, senior manager Ernst & Young Tax Consultants Kristof Dewulf, manager Ernst & Young Advisory Verantwoordelijke uitgever: Marc Cosaert, vennoot Ernst & Young Transaction Advisory Services Coördinatie Ernst & Young: Anne-Sophie Jaspers Volg Ernst & Young op Twitter: Twitter.com/EY_Belgium Tel.: Een realisatie van Mediafin Publishing Coördinatie: Veronique Soetaert Redactie: Mediafin Lay-out: David Steenhuyse Fotograaf: Emy Elleboog, Wim Kempenaers Uitgever: Dieter Haerens Info? publishing@mediafin.be I T I N T R A N S F O R M AT I E Van techniek naar business Digitalisering, e-invoicing, cloudcomputing, sociale media, mobiele toestellen: de snelheid van verandering waarmee het IT-departement anno 2012 geconfronteerd wordt, is ongezien. Thema's als informatiebeveiliging en compliance worden daarbij wel eens over het hoofd gezien. Om al deze nieuwe uitdagingen aan te pakken, schudt de CIO zijn imago van techneut maar beter snel van zich af. En focust hij volop op dat waar het in elke onderneming om draait: de business. Drie specialisten van Ernst & Young leggen haarfijn uit hoe en waarom. De context waarin het ITdepartement vandaag opereert, is radicaal gewijzigd. Hoe komt dat? Andy Deprez: Ik zie twee grote trends. Ten eerste verliezen de klassieke IT-taken aan belang. Wat vroeger de kern van IT was, is intussen een commodity geworden, die je gemakkelijk kunt uitbesteden. Technische detailkennis wordt voor een CIO dan ook minder van belang. Ten tweede wordt in deze moeilijke economische context volop ingezet op optimalisatie, efficiëntie en innovatie. De talloze nieuwe informatie-technische ontwikkelingen kunnen daartoe bijdragen. Denk maar aan de talloze nieuwe toestellen, kanalen en toepassingen. De vraag vanuit de business om die ontwikkelingen in te zetten voor het behalen van de ondernemingsdoelstellingen, is groot. De CIO wordt soms in snelheid genomen, en dan wordt wel eens voorbij gegaan aan aspecten als informatiebeveiliging en compliance. Het is tijd om de rol van de CIO drastisch te her - tekenen. Bernard Ghigny: Traditioneel was de CIO een techneut die zich opgewerkt had vanuit de IT-afdeling. Deze afdeling werkte toen als interne en exclusieve IT leverancier van het bedrijf, ter ondersteuning van de core-business. Gezien de snelle groei van nieuwe externe IT oplossingen, die heel aantrekkelijk en begrijpbaar waren voor business mensen - en daardoor de IT maturiteit van deze mensen fors verhoogde - kreeg de CIO meer en meer druk van zijn gebruikers. Zij waren geneigd om direct met externe leveranciers deze goedkope en flexibele alternatieve oplossingen te implementeren. Tot daar de exclusiviteit van de IT-afdeling. Die bovendien een grote transformatie moest ondergaan om marktcompetitief te worden en nieuwe oplossingen te vinden die beter beantwoorden aan de snel veranderde behoeften van de gebruikers. Hoe ziet de nieuwe CIO eruit? Deprez: De nieuwe CIO moet denken vanuit de veranderde cliëntenbehoeften en dan hebben we het over externe en interne cliënten. Die cliënten zijn meer

3 BIJLAGE i.s.m. ERNST & YOUNG INFORMATIEBEVEILIGING 3 De CIO moet innovatie kunnen vertalen in iets dat zin heeft voor de business. Andy Deprez, vennoot Ernst & Young Advisory businesscase. De nieuwe CIO heeft een missionarisfunctie, waarbij hij de technische detailkennis en de dagelijkse operationele taken rustig aan zijn team kan overlaten. Marc Joostens: Dat nieuwe takenpakket vraagt om een nieuw profiel. Idealiter zou de CIO van vandaag iemand zijn die vanuit een salesrol of vanuit een financerol doorstroomt naar de rol van CIO. Iemand die heel goed de business aanvoelt, zal ook beter met de collega's van de andere afdelingen communiceren. Maar dat is de theorie: in de praktijk is het vaak nog anders. Trends Andy Deprez, Bernard Ghigny en Marc Joostens. en meer matuur geworden en doorgaans goed geïnformeerd. Die cliënten vragen niet meer om technische knowhow, ze willen oplossingen die de business helpen om te optimaliseren, om efficiënter te worden, om te innoveren. De CIO moet proactief tewerk gaan en technische innovaties Emy Elleboog verpakken tot oplossingen die zin hebben voor de onderneming. Bovendien moet hij over die oplossingen op een bezielde manier kunnen communiceren aan zijn collega-managers, mét bijhorende Jullie zitten als adviseurs dicht op wat er in de markt leeft. Welke vragen krijgen jullie van de cliënten? Deprez: Een van de nieuwe services die veel aandacht krijgt, is elektronische facturatie. Onze cliënten zijn meestal behoorlijk op de hoogte van de technische mogelijkheden. De vragen gaan meestal over het kostenplaatje en >

4 4 INFORMATIEBEVEILIGING BIJLAGE i.s.m. ERNST & YOUNG over de efficiëntiewinst. Over hoeveel tijd verdient de investering zich terug? Hoeveel mankracht kunnen we besparen? Die vragen wijzen op de maturiteit van de markt. Joostens: Het succes van elektronische facturatie staat of valt met de adoptiegraad ervan bij cliënten en leveranciers. Belangrijke aandachtspunten daarbij zijn de vraag naar beveiliging van de gegevens, en compliance met de wetgeving, vooral wat tax en btw betreft. Ghigny: Daarbij is het belangrijk dat de overheid niet achterloopt. Qua elektronisch factureren had de wetgever het gebruik van bepaalde technologie opgelegd. Daar komen ze gelukkig van terug: het idee dat wetten technologie-neutraal moeten zijn, vindt meer ingang. De overheid mag grondregels vastleggen: bijvoorbeeld de verplichting dat gegevens authentiek, integer en confidentieel moeten zijn. Maar de keuze voor de concrete technologie, laat ze beter aan de bedrijven over. Joostens: Een andere trend is dat de fiscale overheden steeds vaker gebruik maken van elektronische audits. Daarbij kijken ze of de systemen en processen stroken met de wet. Onze cliënten willen zich daar tijdig op voorbereiden. Emy Elleboog De beveiliging van informatie staat of valt met de zwakste schakel. Bernard Ghigny, vennoot Ernst & Young Financial Services tieke innovatie aan het ontwikkelen is. Ze willen vermijden dat informatie over die innovatie voortijdig uitlekt. De vraag is dan: hoe gaan we met die informatie om? Hoe kunnen we die beveiligen? Vragen naar de beveiliging van kritieke informatie krijgen we ook vaak vanuit de industrie, waar productinnovatie fundamenteel is. Joostens: Ook uit de telecomsector krijgen we veel vragen rondom informatiebeveiliging. De operatoren rollen met rasse schreden nieuwe netwerktechnologie en nieuwe toepassingen uit. Beveiliging van gevoelige cliëntengegevens is daar de grote bekommernis. In die sector staat er vaak zoveel druk op de ketel, dat er soms iets over het hoofd gezien wordt. Onlangs werd er nog vertrouwelijke cliënteninformatie van een operator buitgemaakt. Zoiets brengt natuurlijk onherstelbare reputatieschade mee. Wij gaan dan proactief kijken: wat is goed afgeschermd? Wat kan nog beter? Welke gegevens zijn kritiek? Ghigny: Banken willen dan weer besparen door hun kantorennet- Is ook informatiebeveiliging een heet hangijzer? Deprez: We werden onlangs benaderd door een industrieel productiebedrijf dat een bedrijfskriwerk te vervangen door elektronische kanalen. Die nieuwe kanalen genereren stevige uitdagingen qua veiligheid en compliance. Gaan bedrijven op een volwassen manier om met de cloud? Ghigny: Het besef van het belang van de cloud dringt door. De mogelijkheden zijn meestal bekend. De vragen daar zijn eerder: wat houden we nog in huis? Wat besteden we uit? Wat zetten we in de cloud? Veel vragen gaan over veiligheid. Internationale bedrijven die cloud diensten aanbieden dragen veiligheid hoog in het vaandel en doen dan ook heel vaak beroep op onafhankelijke partijen om de kwaliteit van de beveiliging op periodieke basis te controleren: voor die bedrijven is hun reputatie fundamenteel! Deprez: De vragen naar de beveiliging van informatie komt vaak naar boven in verband met het gebruik van smartphones, van tablets en van sociale media. Dat stelt bedrijven voor een belangrijke uitdaging. En daar is het gevaar reëel. Joostens: Managers worden vaak Zes tips voor de beveiliging van uw vertrouwelijke informatie Omgaan met vertrouwelijke informatie is geen sinecure. Maar deze zes tips helpen u al een heel eind op weg. Shutterstock 1. Technologie is maar één ingrediënt van informatiebeveiliging Een degelijke technologische beveiliging is uiteraard een vereiste. Toch volstaan firewalls en antivirusprogramma's niet om de vertrouwelijkheid van uw gegevens te garanderen. Veiligheid is niet alleen de verantwoordelijkheid van de IT-afdeling. 2. Informatiebeveiliging is de verantwoordelijkheid van iedereen Als er iets mis gaat met de veiligheid van informatie, is dat in bijna alle gevallen te wijten aan een menselijke oorzaak. Goede controlemechanismen helpen, maar zijn zeker niet voldoende. De cultuur van uw bedrijf is veruit de belangrijkste factor. Zorg ervoor dat veiligheid in uw cultuur verankerd wordt. 3. De zwakke schakel bepaalt het veiligheidsniveau Eén zwakke schakel, één onoplettende medewerker volstaat om de hele informatiebeveiliging van uw bedrijf om zeep te helpen. Zoek die zwakke plekken op, en schakel ze uit waar mogelijk. 4. Doe een beroep op extern advies Bij beveiliging worden al te vaak ogenschijnlijk onbelangrijke details over het hoofd gezien. Om er zeker van te zijn dat uw beveiliging optimaal is en de belangrijkste normen respecteert, wint u het best extern advies in. Gespecialiseerde bedrijven kunnen u met een veiligheidsaudit een ongestoorde nachtrust bezorgen. 5. Hou ook rekening met de klant Als u informatie van klanten wilt beveiligen, hou dan rekening met hun voorkeuren. Welke informatie is voor hen het meest vertrouwelijk, via welke kanalen willen zij over veiligheid benaderd worden, waar liggen hun gevoeligheden? 6. Vergeet het wettelijk kader niet Bij projecten rond beveiliging wordt wel eens vergeten rekening te houden met de wetgever. Als u bijvoorbeeld overweegt papieren contracten door digitale te vervangen, zorg er dan voor dat u het wetgevend kader scrupuleus respecteert.

5 BIJLAGE i.s.m. ERNST & YOUNG INFORMATIEBEVEILIGING 5 Emy Elleboog Compliance is een vaak miskende bekommernis bij de implementatie van nieuwe IT-projecten. Marc Joostens vennoot Ernst & Young Tax Consultants we media. Bij Ernst & Young hebben we bijvoorbeeld een screening gedaan van alle LinkedIn-profielen van onze medewerkers. Dat kon beter. We hebben een template gecreëerd waarmee medewerkers hun LinkedIn profiel kunnen stroomlijnen en optimaliseren. Zij waren daar zelf heel tevreden mee. Joostens: Qua informatiebeveiliging heb je een beleid nodig dat zich toespitst op de zaken die echt van belang zijn. De realiteit van vandaag is complex, en laten we een kat een kat noemen: informatiestromen zijn nooit 100 procent waterdicht. Identificeer wat er beveiligd moet worden, en in welke mate. Waar ligt de verantwoordelijkheid voor de beveiliging van informatie? Deprez: Bij iedere werknemer van de onderneming. De CIO moet uiteraard zorgen voor een doordachte architectuur en voor de beveiliging van de systemen. Maar firewalls en antivirusprogramma's volstaan niet. Beveiliging is voor 30 procent techniek en voor 70 procent een kwestie van organisatie, van processen, en van mentaliteit. Voor een goede informatieveiligheid is de bedrijfscultuur cruciaal. Iedereen moet zich verantwoordelijk voelen. voor voldongen feiten geplaatst. Iedereen wil zijn eigen toestel, zeker de jongere generatie. Als nieuwe werknemers toekomen, vragen ze niet meer: 'Mag ik dit toestel hier gebruiken?' Ze vragen: 'Hoe kan ik mijn toestel verbinden met het bedrijfsnetwerk?' We moeten daarin meegaan, en zorgen dat het veilig kan gebeuren. Net zoals het gebruik van sociale media: dat wordt ook meer en meer vanzelfsprekend. Nieuwe realiteit Hoe ga je als CIO om met de wildgroei aan toestellen en communicatiekanalen? Deprez: 'Ieder zijn toestel' proberen tegen te houden, dat is geen optie. We raden vooral aan om de werknemers voor te lichten over goed gebruik en hen te informeren over gevaren. Het is interessanter om te werken aan positieve houdingen dan te schermen met verboden, die toch omzeild worden. Je kunt bijvoorbeeld het gebruik van sterke wachtwoorden promoten, of proberen uit te leggen dat het laten slingeren van je smartphone of laptop een reëel gevaar inhoudt. Bij zo'n volwassen houding heeft iedereen belang. Ghigny: Dezelfde houding loont ook bij de omgang met de Facebooks, de Twitters en de LinkedIns van deze wereld. Tot een paar jaar geleden stonden bedrijven daar vooral argwanend tegenover. Wat wij aanraden? Wees niet zozeer bang van wat er mis kan lopen, maar geef richting. Geef aan wat kan en wat niet kan met nieu- Vier stappen naar succesvolle informatiebeveiliging Uit de Global Information Security Survey 2012, een grootschalig onderzoek van Ernst & Young (zie pagina 11), blijkt dat de meeste organisaties hun informatiebeveiliging broodnodig op een nieuwe leest moeten schoeien. Kortetermijndenken en kant-en-klare oplossingen zijn niet voldoende. Organisaties die ernstig aan de slag willen om de kloof te dichten, moeten dringend volgende vier stappen nemen: 1. Verbind de strategie voor de beveiliging van informatie met de algemene bedrijfsstrategie, en verbindt de doelstellingen van informatiebeveiliging met de algemene businessdoelstellingen. Alleen zo komt u tot een geïntegreerde aanpak. 4.Voor u overgaat tot de implementatie van nieuwe technologie, onderzoekt u het best diepgaand de opportuniteiten en risico's die ze bieden. Sociale media, grote datavolumes, de cloud en mobiele toepassingen zijn blijvers. Zorg ervoor dat uw organisatie zich daar tijdig aan aanpast. 2.Overweegt u nieuwe architectuur te implementeren en nieuwe technologie aan te schaffen? Dan begint u het best met een schone lei. Zo kunt u beter definiëren wat er precies moet gebeuren. Dit is de gelegenheid bij uitstek om obstakels uit de weg te ruimen en komaf te maken met eventuele vooroordelen die fundamentele verandering in de weg kunnen staan. Shutterstock 3.Voer de transformatie uit door een omgeving te creëren die de organisatie toelaat op een succesvolle en duurzame wijze de informatieveiligheid te veranderen. Alleen zo komt u tot een toekomstbestendige oplossing.

6 Stay updated by following us on Twitter 2012 ERNST & YOUNG LLP twitter.com/ey_belgium Ernst & Young goes social EY_Belgium

7 BIJLAGE i.s.m. ERNST & YOUNG INFORMATIEBEVEILIGING BIJ SOCIALE MEDIA 7 S O C I A L E M E D I A B E L E I D Veel opportuniteiten, maar ook risico s Het aantal internetgebruikers en het aantal gebruikers van sociale media blijven een sterke groei kennen, en zijn haast niet meer uit het bedrijfsleven weg te denken. Naast tal van mogelijkheden en uitdagingen, brengt dat ook een aantal gevaren mee. Bedrijven die er het best mee leren omgaan, hebben een stap voor op de concurrentie. Gemiddeld bezoeken dagelijks meer dan 170 miljoen mensen Facebook, 40 miljoen Twitter en 22 miljoen LinkedIn. Tegen 2016 worden er 3 miljard internetgebruikers verwacht. Met andere woorden: sociale media zijn een blijver. Bovendien geeft 67 procent van de ondervraagden in recent onderzoek van Ernst & Young aan dat sociale media hun koopgedrag beïnvloeden. Een trend die zich alleen maar zal doorzetten met de groei van smartphones, tablets, met de integratie van sociale media in tv en andere media. Sociale media bieden veelbelovende mogelijkheden tot marketing, tot marktonderzoek en tot real-time interactie met klanten. Vergeet ook de interne sociale media tools niet. Applicaties als Chatter en Yammer worden in steeds meer organisaties gebruikt als kanaal voor samenwerking en communicatie tussen werknemers en soms zelfs externen. Ze voegen een extra dimensie toe aan de communicatie en samenwerkingskanalen zoals mail, chat en collaboration software. Ook hier zijn er risico s met betrekking tot controle en informatieveiligheid. Raamwerk tussen werknemers. Vergeet niet dat de eigen werknemers ook privégebruikers zijn van sociale media. Hun privéaccounts zullen in vele gevallen een link hebben met de organisatie. Om de verschillende manieren van aanpakken en de verschillende verantwoordelijken uit elkaar te houden, werkt u het best een raamwerk uit met een verantwoordelijke per kanaal. De risico's kunnen dan per kanaal apart opgespoord worden. Governance Organisaties die te snel en ondoordacht op de nieuwe sociale media ingespeeld hebben, werden geconfronteerd met de risico s. In het slechtste geval met een impact op hun marktaandeel of reputatie als gevolg. RV Verkeerd inspelen op sociale media heeft soms zware gevolgen voor de reputatie van de organisatie of haar merken. Ongenoegen en al dan niet terechte klachten kunnen virale vormen aannemen. Corporate accounts op sociale media worden misbruikt, gehackt of vervalst; werknemers spenderen te veel tijd aan sociale media voor privédoeleinden tijdens de werkuren of gebruiken het voor pestgedrag. Om deze risico s te beheersen is er nood aan duidelijke sturing of gover - nance. De verschillende manieren waarop sociale media ingezet kunnen worden, moeten van elkaar onderscheiden worden: externe communicatie, marketing, aanwerving, interne samenwerking Shutterstock Een effectief socialemediabeleid vraagt een initieel assessment, gevolgd door een geïntegreerde strategie, richtlijnen, een bewustzijnscampagne bij de gebruikers en een continue monitoring. Organisaties met zo'n geïntegreerde strategie en gestructureerde governance met betrekking tot sociale media hebben bewezen dat ze veel beter in staat zijn om het volatiele en soms risicovolle karakter van sociale media te beheersen. Sommigen slagen er zelfs in om echt te floreren. Verkeerd inspelen op sociale media heeft soms zware gevolgen. Tim Wulgaert, director Ernst & Young Advisory

8 8 INFORMATIEBEVEILIGING IN DE PRAKTIJK BIJLAGE i.s.m. ERNST & YOUNG E L E KT R O N I S C H FA C T U R E R E N B I J B O R E A L I S Het einde van de papieren omweg Plasticproducent Borealis zet sinds juni vorig jaar volop in op elektronische facturatie. Intussen heeft meer dan de helft van Borealis' leveranciers de oplossing geadopteerd. Eddie Van den Eede, Europees verantwoordelijke voor de leveranciersboekhouding, vertelt over het succes van zijn project. Hoe verloopt jullie papieren facturatieproces? Eddie Van den Eede: Zoals bij zoveel bedrijven van enige omvang is dat een goed geolied systeem. We ontvangen van onze leveranciers per post een papieren factuur. Die wordt dan manueel ingescand. Software die gebruik maakt van optische karakterherkenning leest de relevante informatie en slaat die op in ons ERP-systeem. Die gegevens worden dan door de boekhouding verwerkt. We archiveren de documenten elektronisch, zeven jaar lang, zoals de wet het voorschrijft. De grootste uitdaging is het begeleiden van onze leveranciers. Eddie Van den Eede, Accounting Services manager Borealis Wat was de voornaamste reden voor de overschakeling op een elektronisch alternatief? Van den Eede: Kostenbesparing. Een papieren factuur kost de leverancier al snel drie euro, en voor de klant kan dat oplopen tot vier euro. Ik bekijk het zo: bij papieren documenten komen een heel aantal handelingen kijken. Bij de leverancier wordt de factuur geprint, in een omslag gestopt, gefrankeerd en op de post gedaan. De klant sorteert zijn post, scheurt de enveloppes open en scant die manueel in. Het resultaat? Een elektronisch beeld van de factuur dat bovendien niet optimaal leesbaar is. Als je die hele papieren omweg afschaft, betekent dat een belangrijke besparing en daarenboven meer efficiëntie en betere kwaliteit. Implementatie Hoe verliep de implementatie van het project? Van den Eede: De technische implementatie was vrij eenvoudig. Het kostte een programmeur twee dagen werk om ervoor te zorgen dat het ERP-systeem ook facturen aanvaardt in pdf-formaat. De leverancier kan die dan eenvoudigweg per mail naar een vaste server sturen. De uitdagingen lagen elders. Ten eerste moesten we ervoor zorgen dat wat we doen, strookt met wat de wetgever verwacht. Daarom hebben we het project eerst uitgerold in Zweden, Finland, België en Duitsland. In die landen is het nu al toegelaten om pdf-facturen via mail te sturen. Bovendien heeft Borealis omvangrijke sites in die landen met een belangrijk volume aan facturen. In andere landen staat de wetgeving nog niet helemaal op punt. Zo is Oostenrijk voor ons een moeilijke omgeving, omdat de wetgever daar eist dat elektroni- D I G I TA L I S E R I N G, E L E KT R O N I S C H E FA C T U R AT I E E N E L E KT R O N I S C H E A R C H I E V E N Gaat uw organisatie voor het volle potentieel? Vandaag de dag hebben al tal van bedrijven een deel van hun facturatie gedigitaliseerd, of zijn ze bezig met dergelijke projecten. Die worden vaak ingegeven vanuit het oogpunt van een hogere efficiëntie van de facturatie binnen een organisatie. Bent u er klaar voor? In haar strategie voor 2020 stelt de Europese Commissie dat elektronische facturatie de belangrijkste manier van factureren moet worden. De adoptiegraad in ons land is nog beperkt: slechts 35 procent van de bedrijven verstuurt of ontvangt minstens een deel van de facturen elektronisch. Waarom zo weinig? Technische complexiteit, beveiligingsrisico s en onzekerheid op wettelijk vlak. De praktijk toont aan dat u via een doordachte en multidisciplinaire aanpak tot een mooie businesscase kunt komen. De technologie en beveiliging zijn haalbare kaarten die door de bedrijven intern worden opgelost of waarbij het elektronische facturatieluik wordt uitbesteed aan een zogenaamde e-invoicing service provider. Ook het wettelijke kader is een aandachtspunt. Een factuur is een formeel middel om het recht op btwrecuperatie uit te oefenen. Op dit laatste punt werd een lange weg afgelegd om onzekerheid weg te werken. Bovendien treden er op 1 januari 2013 soepelere regels in werking in de Europese Unie. Wil een elektronisch facturerings - Vanaf 2013 moeten eenvoudige pdffacturen in de EU rechtsgeldig zijn. Matthias Penninck, senior manager Ernst & Young Tax Consultants RV

9 BIJLAGE i.s.m. ERNST & YOUNG INFORMATIEBEVEILIGING IN DE PRAKTIJK anderen werken aan een oplossing. 350 leveranciers hebben geweigerd en 200 leveranciers reageerden nog niet. Daarmee halen we een volume van ongeveer 26 à 27 procent van het totaal aantal facturen. Ons streefcijfer is 50 à 60 procent. sche facturen gecertificeerd worden. Leveranciers verplichten om pdf-facturen met certificatie te versturen is moeilijk te realiseren en bovendien een extra kost. Maar gelukkig verandert dat: op 1 januari 2013 moeten eenvoudig per mail verstuurde pdffacturen overal in de Europese Unie rechtsgeldigheid krijgen. Verder doen we ook altijd een beroep op Ernst & Young voor een audit van onze oplossingen. Zo zijn we zeker van de rechtsgeldigheid van ons concept. systeem aan die btw-regels voldoen, dan moeten technologie, beveiliging en bedrijfsprocessen naadloos op elkaar afgestemd zijn. Vanaf 2013 kan een lidstaat namelijk niet meer eisen dat een bedrijf een bepaalde technologie gebruikt om facturen elektronisch te verzenden of te ontvangen. Zo is het vanaf dan toegestaan om bijvoorbeeld alleen maar pdfformaten te hanteren in België kan dit nu al. Voorwaarde is dat de integriteit van de inhoud, de authenticiteit van de herkomst en de leesbaarheid ervan in de archieven worden gegarandeerd. Elke bedrijfscontrole die een 'audit trail' vormt tussen een handeling en de factuur ervan, kan dan worden gebruikt om deze garanties te bieden. Het bedrijf zelf moet valideren of zijn processen dergelijke garanties aan de fiscus kunnen bieden. Om dit aan te tonen, dient u facturerings- en archiveringsprocessen en -systemen op voormelde criteria te valideren. Dit gebeurt het best tijdens workshops en op basis van voldoende documentatie. Wim Kempenaers Wat was de grootste uitdaging? Van den Eede: Zonder twijfel: de leveranciers overtuigen. In de vier landen waar we eerst van start gegaan zijn, hebben we zo'n leveranciers benaderd, die we uitgenodigd hebben om, zoals bij wet verplicht, een eenvoudig contractje te ondertekenen. Intussen hebben 720 van hen getekend. Shutterstock Hoe verklaart u die trage penetratie? Van den Eede: Als je de voordelen optelt, zou de overgang naar de elektronische factuur heel snel moeten verlopen. Maar blijkbaar is het idee nog niet doorgedrongen in de markt. Ik moet telkens opnieuw uitleggen dat een elektronische factuur wettelijk toegelaten is. Veel bedrijven zijn zich blijkbaar gewoon niet bewust van belangrijke nieuwe trends in het IT-landschap. Ik vind dat een ernstige vaststelling. Grote leveranciers zijn meestal wel op de hoogte, maar houden toch vaak de boot af. Onze vraag tot elektronisch factureren dwingt hen eigenlijk om een uitzondering te maken op hun vaak goed geolied papieren proces, dat bovendien in veel gevallen uitbesteed wordt. Veel tijd en geld zou hen dat niet kosten; het zou alleen maar besparingen opleveren. Maar blijkbaar liggen hun prioriteiten elders. Het is ook tekenend dat wij zelf nauwelijks benaderd werden door onze leveranciers met dezelfde vraag. Van onze leveranciers waren er maar 3 die ons zelf vroegen of ze hun facturen elektronisch mogen opsturen. Dat bewijst dat de graad van acceptatie in de markt nog heel laag is. Ik zie mezelf dan ook vooral als een begeleider van onze leveranciers naar een nieuwe digitale wereld.

10 Thought Leadershipss Jaarlijks publiceert Ernst & Young tal van studies s en rapporten. Door onze kennis en expertise met u te delen, hopen wij u te kunnen bijstaan bij het bereiken van uw professionele sionele doelstellingen. U kan deze en andere thought t leaderships downloaden op Insights on IT risk November 2012 Fighting to close the gap Ernst & Young s 2012 Global Information Security Survey The DNA of the CIO Opening the door to the C-suite

11 BIJLAGE i.s.m. ERNST & YOUNG INFORMATIEBEVEILIGING: ONDERZOEK 11 G LO BA L I N FO R M AT I O N S EC U R I TY S U RV E Y Toename van beveiligings - incidenten verwacht Een niet mis te verstane wake-up call: 45 procent van de Belgische organisaties verwacht een toename van het aantal beveiligingsincidenten. Dat blijkt uit de Ernst & Young Global Information Security Survey Ernst & Young volgt al vijftien jaar de mondiale ontwikkelingen in IT-beveiliging op de voet. Voor de jongste editie van het Global Information Security Survey, kortweg GISS, leverden bij IT-beveiliging betrokken managers uit 64 landen de nodige input. We zetten de vijf markantste vaststellingen voor ons land op een rijtje. 1. Amper 1 op de 10 vindt dat zijn huidige IT-beveiliging beantwoordt aan de behoeften van de organisatie. De CIO wordt steeds vaker in snelheid genomen, zegt Kristof Dewulf, Advisory manager bij Ernst & Young en gespecialiseerd in IT Risk. De uitdagingen volgen elkaar in een steeds hoger tempo op: nieuwe markten, economische volatiliteit, uitbesteding, overheidsinterventie, steeds strengere regelgeving. Dat maakt IT-beveiliging nu complexer dan ooit tevoren procent van de Belgische respondenten 15 procent meer dan het wereldwijde gemiddelde signaleert een toename van de interne kwetsbaarheid. Een zeer belangrijke factor is de combinatie van nieuwe technologie met slordige, onwetende en soms zelfs kwaadwillige werknemers. 3. De helft van alle ondervraagde Belgische organisaties doet vandaag aan cloudcomputing, via internet gebruik maken van externe hardware, software of data. Toch heeft maar 1 op de 4 bedrijven maatregelen genomen om de risico's in te dijken, bijvoorbeeld door gebruik te maken van speciale coderingstechnieken, of door een strikter toezicht op de leveranciers van cloudcomputing. 4. Werknemers van een derde van de ondervraagde bedrijven maken gebruik van smartphones en tablets om bedrijfsinformatie online te raadplegen. Het gebruik van zowel privétoestellen als toestellen van de onderneming zorgt voor een enorme, moeilijk Shutterstock te controleren informatiestroom tussen organisatie en buitenwereld. Bewust omgaan met deze toestellen, o.a. door codering ervan, kan daar een uitkomst bieden, vertelt Dewulf. 5. Met 5 procent meer budget voor IT-beveiliging lijkt het gros van de Belgische ondernemers het komende jaar een inhaalbeweging in te zetten. Grootste prioriteiten? Training, sensibilisering en de beveiliging van nieuwe technologie. Of de inspanningen volstaan om de immense uitdagingen het hoofd te bieden, is hoogst onzeker. In plaats van over te gaan tot de aardverschuiving die daarvoor nodig is, blijven veel bedrijven te vaak steken in ad hoc wijzigingen en kortetermijnoplossingen. Dat komt onder meer omdat de juiste verantwoordelijkheden niet altijd bij de juiste persoon liggen. De inrichting van een efficiënte organisatie waarbij de belangen van IT- en informatiebeveiliging structureel aangepakt worden met een vertegenwoordiging binnen de hoogste lagen van de onderneming kan daar soelaas bieden, aldus Dewulf. Dit kan ervoor zorgen dat er resultaten geboekt worden rekening houdende met de balans tussen de uitdagingen van bovenstaande evoluties en de beperkingen die de onderneming opgelegd worden. Dit komt neer op een goede en eenduidige risico-inschatting en -beheersing in alle geledingen van de organisatie. Zo verschijnen zwakke plekken veel sneller op de radar, en worden IT-tools veel efficiënter ingezet in combinatie met andere procedures en methodes. Meer informatie? U kunt de studie raadplegen op Bovendien vindt u daar een reeks concrete aanbevelingen om de IT-beveiliging van uw organisatie te versterken. Hebt u nog vragen of bedenkingen? Neem dan zeker contact op met: Kristof Dewulf, manager Ernst & Young Advisory: kristof.dewulf@be.ey.com of

12 12 INFORMATIEBEVEILIGING: BELEID BIJLAGE i.s.m. ERNST & YOUNG S L I M M E G E G E V E N S P R I VA C Y D O E T M E E R D A N A L L E E N D E W E T V O LG E N Een privacybeleid geeft klant én medewerker wat ze nodig hebben Telecommunicatieoperator Mobistar heeft al een hele kluif aan de wettelijke bescherming van de massa aan persoonlijke gegevens die hij behandelt. Maar het bedrijf luistert ook naar de verwachtingen van klanten en doktert uit wat welke medewerker precies kan doen en wat niet. Dan pas ontstaat er een volwaardig beleid voor gegevensprivacy. Paul-Marie Dessart, secretaris-generaal Mobistar. RV Voor telecomoperator Mobistar is gegevensprivacy geen kleine zaak. Het bedrijf telt medewerkers, nadat recentelijk meer mankracht werd ingeschakeld in de klantendiensten en de winkels. Met zijn 4,5 miljoen klanten, goed voor 1,5 miljard euro omzet, krijgt het enorm veel persoonlijke gegevens te verwerken. Vooral omdat we veel post paid -klanten hebben, waarbij via de facturatieprocessen meer persoonlijke informatie komt kijken, weet Paul-Marie Dessart, secretarisgeneraal bij Mobistar. Klanten gevoelig Maar het gaat bij dataprivacy niet alleen om de informatiestromen over klanten, het gaat ook over medewerkers. Vroeger werd deze materie nooit in haar geheel aangepakt en gingen we niet na of alles wel coherent was. We stonden er ook niet bij stil welke nakende ontwikkelingen impact hebben op de dataprivacy. Maar met de doorbraak van het mobiele dataverkeer moesten we mogelijke onrust over persoonlijke gegevens voorkomen of opvangen. Hoewel hun vaste telefoonnummer altijd al in telefoonboeken stond, percipiëren klanten dat soms anders voor hun mobiel nummer. Maar de wetgever behandelt alle persoonlijke gegevens op dezelfde manier, of dat nu een vast nummer is of een mobiel, een adres of de inhoud van een tekstbericht. Wij moeten verder gaan om rekening te houden met de gevoeligheden van klanten, verklaart Paul-Marie Dessart nog. Mobistar kiende uit hoe het best de privacykwesties zou beheren. We maakten een balans op van wat de klant wilt. Via workshops konden medewerkers hun gewoonten leren kennen. Ernst & Young stond ons bij met begeleiding en met het aanreiken van de beste praktijken uit andere landen. Als je zo n breed project opzet, pak je in essentie drie aspecten aan: deugdelijk bestuur, principes en risicobeheer. Deugdelijk bestuur vereist dat voor alle rollen in het bedrijf de verantwoordelijkheden goed worden gedefinieerd en dat er duidelijk over wordt gecommuniceerd. Iedereen moet beseffen dat privacy belangrijk is, zowel in het callcenter, als bij de facturatie of in het magazijn. Zij komen allemaal in aanraking met privégegevens. Risico s kennen De communicatie werd aantrekkelijk opgevat en was overal in de kantoren van Mobistar te zien. Het moest echt doordringen dat je de gegevens die je dagelijks behandelt, voorzichtig en discreet moet benaderen. Dit soort communicatie herhalen we ook regelmatig, want medewerkers komen en gaan, aldus nog Paul-Marie Dessart. Een tweede as voor zijn privacybeleid betrof de procedures en principes. Je moet ervoor zorgen dat de pro-

13 BIJLAGE i.s.m. ERNST & YOUNG INFORMATIEBEVEILIGING: BELEID 13 S LO R D I G P R I VA C Y B E L E I D M A A KT K A N S O P S T R E N G E S A N C T I E S G R OT E R Afdwingbaarheid van de Belgische wet is beperkt, maar Europa wordt veel strikter Vandaag hanteert België nog een beperkte afdwingbaarheid van de privacywetgeving. Vooral het risico op reputatieschade dreef bedrijven tot nu richting privacybeleid. Maar er komt een veel strengere Europese verordening aan. Voorkomen wordt veel goedkoper dan genezen. De wettelijke basis voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer ligt in een wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Deze wetgeving in zijn huidige vorm is onder meer gebaseerd op de implementatie van de Europese richtlijn van 24 oktober In België gebeurde de invulling veel minder strikt dan in onze buurlanden, vooral qua afdwingbaarheid. De boetes zijn bijzonder laag. De toepassing wordt bijna niet actief gecontroleerd. Organisaties moeten vooral opletten dat gebrek aan privacybeleid hen geen reputatieschade berokkent. De wet stelt wel enkele principes voorop, met name hoe persoonsgegevens verwerkt mogen worden. De verwerking is enkel mogelijk indien dit op een eerlijke en rechtmatige wijze gebeurt en ook met een zekere doelgebondenheid. Een organisatie moet genoeg gegevens collecteren, maar niet meer dan nodig voor het specifiek doel dat ze nastreeft. Het principe van transparantie vereist dat je de persoon informeert over het gebruik van zijn gegevens, schetst An Meheus, advocaat bij Holland Van Gijzen. Ook komt er een Europese verordening aan, die directe werking zal hebben in al de lidstaten. België kan daar geen eigen, lossere interpretatie aan geven. Het voorstel van verordening van 25 januari 2012 treedt in principe over twee jaar in werking. Het legt veel strengere normen op. Zo moeten bedrijven met meer dan 250 werknemers verplicht een data privacy officer aanstellen. Toestemmen met het gegevensgebruik, wat nu nog vrij vaak impliciet gebeurt, zal veel explicieter moeten. De nieuwe regels worden ook meer afdwingbaar. Een lek van persoonlijke gegevens moet indien mogelijk binnen 24 uur worden gemeld aan de commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Je riskeert ook boetes die kunnen oplopen tot euro per overtreding en voor bepaalde overtredingen zelfs een boete van 2 procent van de jaarlijkse omzet. De commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer zal actiever kunnen optreden. Verwacht wordt dat de commissie hiervan gebruik zal maken door bijvoorbeeld onaangekondigd controles uit te voeren bij bedrijven, aldus nog An Meheus. Pak het zelf nu aan De advocaat raadt het hoger management in bedrijven aan om nu al van start te gaan met een degelijk privacybeleid en om de verwerking van persoonsgegevens goed te documenteren door adequate policies (beleidsdocumenten) op te maken. Het is belangrijk RV Begin nu met een actief privacybeleid, sensibiliseren is belangrijk. An Meheus, advocaat Holland Van Gijzen om iedereen in het bedrijf te sensibiliseren. Ga niet te ver in het toekennen van toestemmingen voor toegang tot persoonsgegevens en houd deze niet nodeloos lang bij. Zorg ook voor transparantie door personen op sites of aankoopdocumenten duidelijk te informeren over wat er met hun gegevens gebeurt; met werknemers doe je dit bijvoorbeeld via het arbeidscontract. Vergeet niet dat iedereen het recht heeft om zijn persoonlijke gegevens na te kijken en te verbeteren. An Meheus beseft hoe moeilijk de klus is. Persoonlijke gegevens zitten overal verspreid en het is moeilijk om een goed overzicht te hebben. Maar dat moet je nu echt wel doen. Er komen belangrijke wijzigingen aan, die een grote impact gaan hebben op de bedrijven. Dat geldt trouwens ook voor publieke organisaties of vzw s; ook voor ziekenhuizen, die geconfronteerd worden met gevoelige persoonlijke gegevens waar nog strengere regels voor gelden. cedures van bijvoorbeeld incidentmanagement goed draaien, evenals de alarmen. Als iemand geen machtiging heeft, maar wel aan bepaalde gegevens probeert te geraken, volgt er zowel een alarm als een blokkade, samen met een identificatie. Voor dit systeem gebruiken we de beste beschikbare software. Risicobeheer is ook los van gegevensprivacy een belangrijke zaak bij Mobistar. De analyse van de bedreigingen voor gegevensprivacy brengt systematisch ook de kwetsbaarheid en de beste manier van voorkomen in kaart. De analyse moet je altijd weer herhalen, want er duiken geregeld nieuwe risico s op. We moetenbeveiligingsinfrastuctuur, processen en dergelijke blijven testen, zodat de gegevensveiligheid Als je zo n breed project opzet, pak je in essentie drie aspecten aan: deugdelijk bestuur, principes en risicobeheer. Paul-Marie Dessart, secretaris-generaal Mobistar gewaarborgd blijft. Maar daarvoor moet je ook steeds weer identificeren wat klanten verwachten van ons. De klant moet vertrouwen hebben, transparantie krijgen, controle houden en de waarde ervan ervaren. De wet schrijft veel voor over toegang van de klant tot zijn gegevens, maar hij moet er ook leesbare en bevattelijke informatie over krijgen, en wel snel genoeg. Deel van klantenzorg Die aanpak sluit naadloos aan bij de bedrijfsstrategie. De strategie is gericht op het centraal plaatsen van de eindgebruiker. Alles wat de klant betreft, verdient de beste service. Dit behelst bepaalde evidente zaken, maar ook de behandeling van zijn persoonlij- ke gegevens. In onze branche is Mobistar niet toevallig de enige met een departement Klantentrouw, dat mee bouwt aan de happy customer. Ook daar is gegevensprivacy een van processen die een verschil kunnen maken. Telkens als er ergens een veiligheidlek in de media komt, moeten wij mensen kunnen geruststellen. Een degelijk gegevensprivacybeleid vraagt meer dan een toepassing van de wetgeving. De wet schrijft voor dat een operator zoals Mobistar in de keten van informatie de privégegevens moet afschermen en beschikbaar houden voor de persoon zelf. Maar het hele beschermingsproces moet in je bedrijf vooral goed werken, zodat je ook goed aan de verwachtingen van de klant kunt voldoen. Tegelijk mogen medewerkers alleen toegang hebben tot dat wat ze nodig hebben voor hun taken. We kunnen meteen identificeren wie info opzoekt die hem niet toekomt, en dat werkt als afschrikking. Daarom hebben we nauwkeurige beleidslijnen voor alle profielen van medewerkers.

14 14 INFORMATIEBEVEILIGING: CIO BIJLAGE i.s.m. ERNST & YOUNG Emy Elleboog H E T D N A VA N D E C I O De brug tussen IT en business We zien de laatste drie à vijf jaar enorme kansen ontstaan voor de CIO om te innoveren en strategisch mee te denken. Toch blijft zijn rol in de directiekamer daarbij achter, zegt Andy Deprez, vennoot van Ernst & Young Advisory. In de studie The DNA of the CIO neemt Ernst & Young de kloof tussen de IT-functie en de rest van de business onder de loep. De titel CIO bestaat nauwelijks vijftien jaar, terwijl CEO en CFO al veertig jaar zijn ingeburgerd. Tot einde jaren negentig heette de CIO simpelweg Directeur Informatica of Hoofd Technische Dienst, en zat hij letterlijk en figuurlijk een paar verdiepingen lager dan het directiecomité. Het waren andere tijden: was een nieuwigheid, internet leek nog een hype, en IT een rechttoe- rechtaan processing job. Intussen heeft IT zich razendsnel ontwikkeld van een 'enabler' tot een 'driver', stelt Deprez. 'Van een instrument om de efficiëntie te vergroten werd het een manier om een organisatie te differentiëren van de concurrentie. De crisis die vier jaar geleden losbarstte, heeft de potentiële rol van de CIO in een stroomversnelling gebracht. Communicatievaardigheden Onderzoekers van Ernst & Young bekeken wat er van die potentiële rol terechtkomt op het terrein. Voor de studie The DNA of the CIO spraken ze wereldwijd met meer dan 350 topmensen uit grote organisaties. Onmiskenbare vaststelling: 87 procent van de CIO's geloven dat ze een belangrijke toegevoegde waarde kunnen leveren voor de business. Ze zijn erg gemotiveerd om bij de andere leden van het management de achterhaalde perceptie weg te werken van IT als ondersteunende functie. Maar dat lukt hen niet altijd. De CIO die niet overbodig wil worden, moet zorgen dat de I uit zijn titel staat voor innovatie. Andy Deprez, vennoot Ernst & Young Advisory U kunt de studie The DNA of the CIO downloaden op Hebt u vragen of ideeën rond uw rol als CIO? Neem dan contact op met Andy Deprez van Ernst & Young Advisory: andy.deprez@be.ey.com of CIO's hebben een sterke technische achtergrond, legt Andy Deprez uit. Maar het ontbreekt hen vaak aan communicatievaardigheden. Daardoor slagen ze er niet altijd in om in de directiekamer een overtuigend verhaal te brengen over wat IT kan betekenen voor de organisatie. Voor de CFO ligt dat heel anders. Het is tekenend dat de kandidaat-ceo slechts in 2 à 3 procent van de gevallen een CIO is, en in 40 à 50 procent van de gevallen een CFO. Op die manier krijg je in de directiekamer automatisch een taalgebruik dat sterk financieel gericht is en dat de CIO minder ligt. Kruisbestuiving Deprez pleit voor kruisbestuiving: Er moeten meer mensen vanuit de business CIO worden. Zij denken vanuit de functionaliteit, en sturen zo de IT. Neem bijvoorbeeld een sales manager die op het terrein ziet wat je met een ipad kunt doen. Als hij CIO wordt, zal hij met zijn projecten heel dicht bij de business zitten. Omgekeerd zou het een goede zaak zijn als de kandidaat-cio eerst ervaring opdoet in de business. Kruisbestuiving betekent dat de CIO zijn comfortzone moet verlaten. Servers bezitten en beheren hoeft niet langer een kernactiviteit van een onderneming te zijn, stelt Deprez. Dat kan allemaal uitbesteed worden. De CIO die zichzelf niet overbodig wil maken, moet zorgen dat de 'I' uit zijn titel staat voor innovatie. Hij moet nieuwe tendensen en technologie detecteren, en die kanaliseren naar de behoeften die hij waarneemt in de business. Veel jongeren beschikken vandaag al privé over de beste mobiele toestellen. Is het dan de rol van de organisatie om hen ook nog eens daarmee uit te rusten? Laat je hen die privétoestellen professioneel gebruiken? En zo ja, hoe doe je dat op een efficiënte en veilige manier? Aan de CIO om op dat soort vragen een sluitend antwoord te geven en dat te vertalen naar de directiekamer. Dat vergt visie, communicatietalent en coördinatievaardigheden. Maar de CIO die daarin slaagt, wordt automatisch een strategische stem in het management.

15 BIJLAGE i.s.m. ERNST & YOUNG INFORMATIEBEVEILIGING: CIO 15 C I O VA N H E T J A A R W E R KT B I J CO C A- CO L A Leg de focus op business Ze maakt snel duidelijk waarom zij tot CIO van het Jaar is verkozen. Want Sabine Everaet weet maar al te goed hoe zij een sterke positie in haar organisatie heeft uitgebouwd. It s the business, stupid. Het profiel van Sabine Everaet leest niet als de carrièreplanning van een ICT er. Na mijn studies handelsingenieur werkte ik in consultancy. SAP brak door en ik ben zo in IT gerold, maar langs de businesskant. Everaet begon in 1995 bij Coca-Cola als businessanalist en groeide door tot een businesspartner, die onder meer met het IT-team de Europese governancestructuur opzette. Sinds begin 2009 is ze Europees CIO bij Coca-Cola. Naar frontoffice De grootste impact had ik doordat de focus van de business is verschoven van de backoffice, met daarin hrm, financiën en infrastructuur, naar de frontoffice, meer bepaald marketing en bedrijfscommunicatie. Geen strikte ICT-opdracht, maar een compleet businessproject. Hoe ging zij daarbij te werk? Ik bekeek de vaardigheden in het team en trok nieuwe mensen met de benodigde vaardigheden aan. Die kwamen vaak uit marketingagentschappen, dus geen pure IT ers, zodat we sterk werden in marketing en communicatie. Ik ging ook nauw samenwerken met de Europese marketingdirecteur. In de Europese organisatie huurde marketing telkens mobiele platformen van lokale marketingagentschappen, waardoor de kosten hoog opliepen. Websites en central hosting waren al langer Europees gecoördineerd, maar nu hebben we ook Europese, mobiele platformen gebouwd. Ook hebben we in Spanje het callcenter omgeturnd tot een Citizen Interaction Center, dat veel actiever de debatten over onze producten op de sociale media volgt en zich daarin engageert met informatieve bijdragen. Om dit alles te ondersteunen hebben we een hybride project structuur opgesteld, die de traditionele grenzen tussen de functies doorbroken heeft. In de directieraad Sabine Everaet vindt het uiteraard cruciaal dat je bijblijft met de opkomende technologie. Maar als Je moet een sterke positie veroveren door dagelijks met de business te werken. Sabine Everaet, Europees CIO Coca-Cola je nagaat wat er schuilt achter de hete actualiteit van termen als sociaal, mobiel, cloud en big data, moet je dat wel doen met het oog op de mogelijke businessimpact. De CIO die dat doet, genereert veel geloofwaardigheid. Eerst kwam ik soms eens in de Europese directieraad een paar uur een project uitleggen, nu ben ik er formeel lid van. Je moet een sterke positie veroveren door dagelijks met de business te werken. De marketingdirecteur zag ik vroeger wel tijdens vergaderingen, maar nu praten wij zowat dagelijks met elkaar. Zij schuift geen welbepaald profiel naar voren voor de job van CIO. De rol is sterk afhankelijk van het profiel van de organisatie en haar prioriteiten. CIO s zijn dus zeer verschillend, maar hoofdzaak is altijd dat zij aanvoelen en invullen welk belang zij Benedicte Maindiaux voor het bedrijf zouden moeten hebben. Je stemt je af op de business en je zorgt ervoor dat je een verschil maakt. Je bent zeer wendbaar om mee te gaan in de veranderende prioriteiten en je levert toegevoegde waarde om ze te realiseren. Dat is zeker niet eenvoudig, weet ze, want de CIO moet toch nog een stevige, technische bagage onderhouden. Daarnaast moet je ook breed genoeg netwerken, dus niet alleen in jouw industrie blijven, maar ook buiten die lijnen gaan. Blijf niet in je eigen vakkring. Je volgt bepaalde maatschappelijke trends. Soms ontmoet ik mensen die ik graag in mijn team zou hebben. Dat zijn mensen die holistisch denken en verbanden zien. Dat is belangrijker dan sterk gespecialiseerd zijn in een bepaalde technologie.

16 Denkt u wat zij denken? De DNA van de CFO reeks van Ernst & Young omvat de inzichten en vooruitzichten van bijna CFO s wereldwijd. Ontdek wat zij denken over hun rol, hun toekomst en hun medewerkers. ey.com/cfo twitter.com/ey_belgium 2012 EYGM Limited. All Rights Reserved.

www.econocom.com Optimaliseer het gebruik van uw IT en Telecom infrastructuur

www.econocom.com Optimaliseer het gebruik van uw IT en Telecom infrastructuur www.econocom.com Optimaliseer het gebruik van uw IT en Telecom infrastructuur Efficiëntie Meegaan met de tijd Mobiliteit De markt verandert evenals onze manier van werken. Het leven wordt mobieler en we

Nadere informatie

Nimva. Sociale Business Efficiënte e-marketing

Nimva. Sociale Business Efficiënte e-marketing Sociale Business Efficiënte e-marketing Hedendaagse business draait om vertrouwen. De technologische evolutie van internet, sociale media, mobiele toestellen hebben de klantenrelaties verschoven van controle

Nadere informatie

MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE?

MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE? MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE? MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE? Ik ben hier. En u? De klant is god. En god is overal. Maar is uw bedrijf dat ook? Want terwijl u braaf naast de telefoon wacht tot de klant

Nadere informatie

De kracht van een sociale organisatie

De kracht van een sociale organisatie De kracht van een sociale organisatie De toegevoegde waarde van zakelijke sociale oplossingen Maarten Verstraeten. www.netvlies.nl Prinsenkade 7 T 076 530 25 25 E mverstraeten@netvlies.nl 4811 VB Breda

Nadere informatie

STORAGE AUTOMATION IT MANAGEMENT & OPTIMIZATION DATAGROEI DE BAAS MET EXTREEM BEHEERGEMAK DOOR AUTOMATISERING EN VIRTUALISATIE

STORAGE AUTOMATION IT MANAGEMENT & OPTIMIZATION DATAGROEI DE BAAS MET EXTREEM BEHEERGEMAK DOOR AUTOMATISERING EN VIRTUALISATIE IT MANAGEMENT & OPTIMIZATION STORAGE AUTOMATION DATAGROEI DE BAAS MET EXTREEM BEHEERGEMAK DOOR AUTOMATISERING EN VIRTUALISATIE EEN EFFECTIEVE EN KOSTENEFFICIËNTE OPLOSSING VOOR DATAGROEI De druk op systeembeheerders

Nadere informatie

Azure in de praktijk o.a. case van Heineken en Talpa

Azure in de praktijk o.a. case van Heineken en Talpa consulting - sourcing - solutions Azure in de praktijk o.a. case van Heineken en Talpa Marcel van Rijn Marco van Veen 9 januari 2014 Marcel van Rijn Mede oprichter Connect2Crowd Meer dan 15 jaar corporate

Nadere informatie

IT-GIDS VOOR DE ZORG

IT-GIDS VOOR DE ZORG IT-GIDS VOOR DE ZORG IT als drijvende kracht achter betere zorgverlening Wij hoeven u niet uit te leggen dat achter de beste zorg een hele organisatie schuilt. Digitalisering heeft de manier van werken

Nadere informatie

Hoeveel budget moet ik uittrekken voor een Field Service Automation project?

Hoeveel budget moet ik uittrekken voor een Field Service Automation project? Hoeveel budget moet ik uittrekken voor een Field Service Automation project? Slechts 10 per maand per gebruiker, geen verborgen kosten, onmiddellijk ROI eenmaal u online een aantal field force automation

Nadere informatie

Stappenplan naar GDPR compliance

Stappenplan naar GDPR compliance Stappenplan naar GDPR compliance Stappenplan voor compliance met de Algemene Verordening Gegevensbescherming Het Europees Parlement heeft op 14 april 2016 de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG)

Nadere informatie

Over Ren Steenvoorden

Over Ren Steenvoorden Over Ren Steenvoorden Ren Steenvoorden is als CIO en Chief Digital Officer bij Randstad verantwoordelijk voor het ontwikkelen en implementeren van de digitale strategie. Wie met hem praat over de impact

Nadere informatie

Inspirerende trends. Webcare met Voxtron en Engagor

Inspirerende trends. Webcare met Voxtron en Engagor Inspirerende s Webcare met Voxtron en Engagor Webcare met Voxtron en Engagor Facebook, Twitter, blogs en fora: voor de consument zijn het nieuwe kanalen om over een bedrijf te praten en om producten en

Nadere informatie

Centrale regie en decentraal gebruik binnen communicatie

Centrale regie en decentraal gebruik binnen  communicatie binnen e-mailcommunicatie Een guide voor het regisseren en faciliteren van e-mail als communicatiemiddel binnen organisaties met decentrale verantwoordelijkheden Powered by De inzet van e-mail als communicatiemiddel

Nadere informatie

E-invoicing. Efficiëntere verwerking van al uw binnenkomende facturen. Hans C. Arents

E-invoicing. Efficiëntere verwerking van al uw binnenkomende facturen. Hans C. Arents E-invoicing Efficiëntere verwerking van al uw binnenkomende facturen Hans C. Arents Senior adviseur e-government strategie & programma management Coördinatiecel Vlaams e-government (CORVE) - Departement

Nadere informatie

bedrijfsfunctie Harm Cammel

bedrijfsfunctie Harm Cammel Legal als geïntegreerde bedrijfsfunctie Harm Cammel Legal als Business functie Observatie 1. Door veranderende klantbehoefte verandert (een deel van) de Legal functie van ad hoc en vak gedreven naar continu

Nadere informatie

Van Samenhang naar Verbinding

Van Samenhang naar Verbinding Van Samenhang naar Verbinding Sogeti Page 2 VAN SAMENHANG NAAR VERBINDING Keuzes, keuzes, keuzes. Wie wordt niet horendol van alle technologische ontwikkelingen. Degene die het hoofd koel houdt is de winnaar.

Nadere informatie

BEVEILIGINGSARCHITECTUUR

BEVEILIGINGSARCHITECTUUR BEVEILIGINGSARCHITECTUUR Risico s onder controle Versie 1.0 Door: drs. Ir. Maikel J. Mardjan MBM - Architect 2011 cc Organisatieontwerp.nl AGENDA Is een beveiligingsarchitectuur wel nodig? Oorzaken beveiligingsincidenten

Nadere informatie

Exact Synergy Enterprise. Krachtiger Klantbeheer CRM

Exact Synergy Enterprise. Krachtiger Klantbeheer CRM Exact Synergy Enterprise Krachtiger Klantbeheer CRM 1 Inleiding Waar gaat het om? De klant komt op de eerste plaats. Maar geldt dat voor al uw klanten? En om hoeveel (potentiële) klanten gaat het; tientallen,

Nadere informatie

87% Application Services. Verhoog de efficiëntie en de prestaties van uw bedrijfsactiviteiten. Optimaliseer uw informatiestromen

87% Application Services. Verhoog de efficiëntie en de prestaties van uw bedrijfsactiviteiten. Optimaliseer uw informatiestromen Application Services Optimaliseer uw informatiestromen Verhoog de efficiëntie en de prestaties van uw bedrijfsactiviteiten Uw organisatie krijgt steeds meer informatie te verwerken die via verschillende

Nadere informatie

certificering HET ADMINISTRATIEPAKKET

certificering HET ADMINISTRATIEPAKKET co 2 -administratie ketenverantwoordelijkheid aanbesteding certificering MVO HET ADMINISTRATIEPAKKET Wat levert digitalisering me op? En wat kost het me? Een boekhoudpakket hoeft niet duur te zijn. Toch

Nadere informatie

Informatieveiligheid, de praktische aanpak

Informatieveiligheid, de praktische aanpak Informatieveiligheid, de praktische aanpak Wie ben ik? Frederik Baert Domeinverantwoordelijke Informatieveiligheid Domeinverantwoordelijke Infrastructuur & Connectiviteit @ V-ICT-OR V-ICT-OR cvba Dienstenorganisatie

Nadere informatie

doel bereikt zelfsturing inrichten veiligheid fundament Behoeftepiramide van een "Social Business"

doel bereikt zelfsturing inrichten veiligheid fundament Behoeftepiramide van een Social Business Behoeftepiramide van een "" (Naar analogie piramide van Maslow) Maslow rangschikte de volgens hem universele behoeften van de mens in een hiërarchie. Volgens zijn theorie zou de mens pas streven naar bevrediging

Nadere informatie

Banken en verzekeraars zijn niet onderscheidend genoeg

Banken en verzekeraars zijn niet onderscheidend genoeg Banken en verzekeraars zijn niet onderscheidend genoeg Werk aan de winkel wat betreft openheid, onderscheidingsvermogen en communicatiekanalen from Accenture and Microsoft 1 Werk aan de winkel wat betreft

Nadere informatie

Verras uw business-collega s met een IT-sixpack

Verras uw business-collega s met een IT-sixpack Hybride-cloudaanpak Verras uw business-collega s met een IT-sixpack De CIO staat steeds meer onder druk: enerzijds vragen uw businesscollega s een s nellere en meer flexibele dienstverlening, anderzijds

Nadere informatie

Impact Cloud computing

Impact Cloud computing Impact Cloud computing op de Nederlandse zakelijke markt De impact van Cloud Computing op de Nederlandse zakelijke markt De economische omstandigheden zijn uitdagend. Nederland is en bedrijven informatietechnologie

Nadere informatie

Whitepaper. Veilig de cloud in. Whitepaper over het gebruik van Cloud-diensten deel 1. www.traxion.com

Whitepaper. Veilig de cloud in. Whitepaper over het gebruik van Cloud-diensten deel 1. www.traxion.com Veilig de cloud in Whitepaper over het gebruik van Cloud-diensten deel 1 www.traxion.com Introductie Deze whitepaper beschrijft de integratie aspecten van clouddiensten. Wat wij merken is dat veel organisaties

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Bewust willen en kunnen 4. Performance Support 5. Informele organisatie 5. Waarom is het zo moeilijk? 6

Inhoudsopgave. Bewust willen en kunnen 4. Performance Support 5. Informele organisatie 5. Waarom is het zo moeilijk? 6 Inleiding De afgelopen vijftien jaar hebben we veel ervaring opgedaan met het doorvoeren van operationele efficiencyverbeteringen in combinatie met ITtrajecten. Vaak waren organisaties hiertoe gedwongen

Nadere informatie

Voorbereid op de nieuwe privacywet in 10 stappen

Voorbereid op de nieuwe privacywet in 10 stappen Algemene Verordening Gegevensbescherming Voorbereid op de nieuwe privacywet in 10 stappen Een publicatie van LAYLO // office@laylo.nl // www.laylo.nl // 085-0202563 Nieuwe wetgeving Per 25 mei 2018 treed

Nadere informatie

Digital agenda Deel V. juli 2015

Digital agenda Deel V. juli 2015 Digital agenda Deel V juli 2015 Inhoudstafel Deel V - Bescherming en beveiliging van digitale gegevens... 1 V.1 Cybersecurity... 1 V.2 Beveiliging van betalingen... 3 V.3 Vertrouwen van de consumenten

Nadere informatie

Waarom is Click to Call de ontbrekende link voor online succes

Waarom is Click to Call de ontbrekende link voor online succes Waarom is Click to Call de ontbrekende link voor online succes Oktober 2013 ONDERWERPEN Managementsamenvatting 2 Introductie 3 Online blijft 4 Waarom is Click-to-Call vandaag de dag relevant? De nieuwe

Nadere informatie

Bescherming tegen de gevolgen van cyber risico s. Bedrijfsverzekeringen. CyberEdge van AIG

Bescherming tegen de gevolgen van cyber risico s. Bedrijfsverzekeringen. CyberEdge van AIG Bescherming tegen de gevolgen van cyber risico s Bedrijfsverzekeringen CyberEdge van AIG Wat zijn cyber risico s? Cyber risico s zijn een vaststaand gegeven in een wereld van informatie, informatiesystemen

Nadere informatie

De objectieve zakenpartner in telecommunicatie SPLIETHOFF VAST-MOBIEL INTEGRATIE

De objectieve zakenpartner in telecommunicatie SPLIETHOFF VAST-MOBIEL INTEGRATIE SPLIETHOFF VAST-MOBIEL INTEGRATIE Voor specifieke vragen kunnen we altijd bij de medewerkers van BTC Teleconsult terecht. De onafhankelijke positie die BTC inneemt past uitstekend bij de behoefte en grootte

Nadere informatie

9 redenen waarom jouw website geen klanten oplevert.

9 redenen waarom jouw website geen klanten oplevert. 9 redenen waarom jouw website geen klanten oplevert. Introductie Een goed ingerichte website met een goed uitgevoerde marketingstrategie is het ideale marketing tool voor ondernemers. Een goede website

Nadere informatie

INLEIDING. Doelgroep Boekhouders en financiële beroepen / profielen Bezoekers van de beurs Forum For the Future Leden van beroepsfederaties

INLEIDING. Doelgroep Boekhouders en financiële beroepen / profielen Bezoekers van de beurs Forum For the Future Leden van beroepsfederaties 1 INLEIDING Doelgroep Boekhouders en financiële beroepen / profielen Bezoekers van de beurs Forum For the Future Leden van beroepsfederaties Doelstelling onderzoek Monitoring van de vooruitgang inzake

Nadere informatie

Lunadoc. Lunadoc. Geavanceerd Documentbeheer op maat van de KMO

Lunadoc. Lunadoc. Geavanceerd Documentbeheer op maat van de KMO Lunadoc Lunadoc Geavanceerd Documentbeheer op maat van de KMO Een archief moet lang ter beschikking blijven, ook al veranderen bepaalde servers en computers. De interface is altijd op maat. Iedere KMO

Nadere informatie

GDPR. een stand van zaken

GDPR. een stand van zaken GDPR een stand van zaken GDPR een stand van zaken Op 25 mei treedt de nieuwe Europese privacywetgeving (GDPR) in werking. Dit heeft impact op u als zorgverlener die met gevoelige gegevens omgaat. Het is

Nadere informatie

THE BIG CHALLENGE. Gerechtsdeurwaarder Groenewegen (NL)

THE BIG CHALLENGE. Gerechtsdeurwaarder Groenewegen (NL) THE BIG CHALLENGE VAN Gerechtsdeurwaarder Groenewegen (NL) HET PROFIEL De Nederlandse gerechtsdeurwaarders Groenewegen en Partners zorgen voor beter betalende klanten. Hun professionele incassospecialisten

Nadere informatie

7x Managers in de cloud

7x Managers in de cloud cloud innovation by Macaw 7x Managers in de cloud Uitkomsten van het Nationale Cloudonderzoek Bij alles wat de businessmanager voorgelegd krijgt, wil hij weten wat het hem en zijn bedrijf oplevert. Voor

Nadere informatie

Community Oplossingen Interactie met en tussen klanten op een eigen Klant Community

Community Oplossingen Interactie met en tussen klanten op een eigen Klant Community Community Oplossingen Interactie met en tussen klanten op een eigen Klant Community Opkomst van Social Media verandert klant contact Trend Beschrijving Consequenties Gebruik Social Media Ruim 70% van de

Nadere informatie

STRATAEGOS CONSULTING

STRATAEGOS CONSULTING STRATAEGOS CONSULTING EXECUTIE CONSULTING STRATAEGOS.COM WELKOM EXECUTIE CONSULTING WELKOM BIJ STRATAEGOS CONSULTING Strataegos Consulting is een strategie consultancy met speciale focus op strategie executie.

Nadere informatie

HOE EEN ACCOUNTANT ZIJN DNA VERANDERT

HOE EEN ACCOUNTANT ZIJN DNA VERANDERT Exact Online CASE STUDY HOE EEN ACCOUNTANT ZIJN DNA VERANDERT www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY HOE EEN ACCOUNTANT ZIJN DNA VERANDERT En daarna dat van ondernemers Onze branche staat

Nadere informatie

De cloud die gebouwd is voor uw onderneming.

De cloud die gebouwd is voor uw onderneming. De cloud die gebouwd is voor uw onderneming. Dit is de Microsoft Cloud. Elke onderneming is uniek. Van gezondheidszorg tot de detailhandel, van fabricage tot financiële dienstverlening: geen twee ondernemingen

Nadere informatie

Doe de poll via the Live App

Doe de poll via the Live App INGRID LIGTHART Je software in de private cloud Doe de poll via the Live App Iedereen heeft het over cloud Cloud is de toekomst Doe mee aan de private cloud poll! Geef nu uw mening via de Exact live app

Nadere informatie

VRAGENLIJST JOnG. Mail het formulier met jouw antwoorden naar Dionne Neven (Regioadviseur MKB Limburg): Neven@mkblimburg.nl

VRAGENLIJST JOnG. Mail het formulier met jouw antwoorden naar Dionne Neven (Regioadviseur MKB Limburg): Neven@mkblimburg.nl VRAGENLIJST JOnG JOnG is een initiatief van en voor jonge ondernemers. Tot de doelgroep behoren Ondernemers in de eerste 5 jaar van hun ondernemerschap. JOnG stelt zich tot doel de individuele ondernemers

Nadere informatie

Stappenplan naar GDPR compliance

Stappenplan naar GDPR compliance Stappenplan naar GDPR compliance In samenwerking met ESET heeft Mazars een whitepaper geschreven met als doel om meer inzicht te geven in het ontstaan en de gevolgen van de General Data Protection Regulation

Nadere informatie

Incore Solutions Learning By Doing

Incore Solutions Learning By Doing Incore Solutions Learning By Doing Incore Solutions Gestart in November 2007 Consultants zijn ervaren met bedrijfsprocessen en met Business Intelligence Alle expertise onder 1 dak voor een succesvolle

Nadere informatie

Hoe laat IT en business- alignment jouw organisatie accelereren?

Hoe laat IT en business- alignment jouw organisatie accelereren? Hoe breek je de muur af tussen business en IT? blog Hoe laat IT en business- alignment jouw organisatie accelereren? De 2x4 grootste uitdagingen door Edwin Roetgering, PreSales / Business-consultant bij

Nadere informatie

Nieuw relatiemanagement- SCRM. Bestaande communities. Doelstellingen en strategie

Nieuw relatiemanagement- SCRM. Bestaande communities. Doelstellingen en strategie Nieuw relatiemanagement- SCRM 1 Social media audit Bestaande communities Doelgroep Doelstellingen en strategie Bestaande online communities Op welke social Media is het bedrijf Proximus reeds aanwezig?

Nadere informatie

Open Data in België en Vlaanderen; Interessante complexiteit. Noël Van Herreweghe

Open Data in België en Vlaanderen; Interessante complexiteit. Noël Van Herreweghe Open Data in België en Vlaanderen; Interessante complexiteit Noël Van Herreweghe 1 Inhoud: 1.Open data in de Belgische en Vlaamse context 2. Hoe zien wij open data in Vlaanderen 3. Status open data in

Nadere informatie

Arrix Optimus, de SharePoint specialist Deel meer, doe meer!

Arrix Optimus, de SharePoint specialist Deel meer, doe meer! Arrix Optimus, de SharePoint specialist Deel meer, doe meer! brochure.indd 1 07-02-12 11:02 brochure.indd 2 07-02-12 11:02 Arrix Optimus, de SharePoint specialist Deel meer, doe meer! Arrix optimus is

Nadere informatie

Supplier Kit verzenden elektronische facturen voor leveranciers van SITA Nederland

Supplier Kit verzenden elektronische facturen voor leveranciers van SITA Nederland Supplier Kit E-Facturatie Supplier Kit verzenden elektronische facturen voor leveranciers van SITA Nederland Introductie E-Facturatie Verschillende verzendopties E-Factuur vereisten en informatie 2 (5)

Nadere informatie

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline.

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline. BUSINESS CASE Exact Online MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING De 5 tips van Marc Vosse www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY DE 5 TIPS VAN MARC VOSSE Voor

Nadere informatie

bedrijfsbrochure maak kennis met iunxi

bedrijfsbrochure maak kennis met iunxi bedrijfsbrochure maak kennis met iunxi De infrastructuur van een metropool als Hong Kong kan vergeleken worden met de ICT-infrastructuur van een organisatie, waar de kwaliteit, beschikbaarheid en schaalbaarheid

Nadere informatie

Deloitte privacy team Privacy dienstverlening. www.prepareforprivacy.nl

Deloitte privacy team Privacy dienstverlening. www.prepareforprivacy.nl Deloitte privacy team Privacy dienstverlening www.prepareforprivacy.nl Voorwoord Privacy staat al enige tijd in de schijnwerpers en zal in de nabije toekomst alleen maar belangrijker worden. Niet alleen

Nadere informatie

De kracht van eenvoud en efficiëntie. Hoe Software Defined Storage uw resources effectief inzet

De kracht van eenvoud en efficiëntie. Hoe Software Defined Storage uw resources effectief inzet De kracht van eenvoud en efficiëntie Hoe Software Defined Storage uw resources effectief inzet Inhoud Zet u uw huidige storage resources wel optimaal in? 03 Beter management van storage en data 04 Data

Nadere informatie

Wanneer wordt veranderen een succes?

Wanneer wordt veranderen een succes? Wanneer wordt veranderen een succes? Inhoud 1. Iedereen 100% tevreden?...2 2. Hoe als manager een veranderingsproces optimaal ondersteunen?... 2 Inzicht in het veranderingsproces... 3 Een externe partner

Nadere informatie

Maatschappelijk enorme problemen rond wonen! Betaalbaarheid, beschikbaarheid, duurzaamheid! Als woon- en bouwsector laten we enorme steken vallen.

Maatschappelijk enorme problemen rond wonen! Betaalbaarheid, beschikbaarheid, duurzaamheid! Als woon- en bouwsector laten we enorme steken vallen. Maatschappelijk enorme problemen rond wonen! Betaalbaarheid, beschikbaarheid, duurzaamheid! Als woon- en bouwsector laten we enorme steken vallen. We blijven ver achter bij de productiviteitsverbetering

Nadere informatie

Doeltreffende CRM

Doeltreffende CRM Doeltreffende CRM Microsoft CRM on premise, wat nu? In het verleden zijn veel organisaties met Microsoft CRM begonnen in een on premise omgeving. Maar nu Microsoft alles op alles zet om de CRM-gebruikers

Nadere informatie

hier niet, maar wel bijvoorbeeld in de USA.

hier niet, maar wel bijvoorbeeld in de USA. Innovatie Innovatie is noodzakelijk. Altijd. Dat geldt voor elke organisatie, dus ook voor klantenservice en klantcontact. CR&T gaat de komende maanden op bezoek bij klantcontactprofessionals, met als

Nadere informatie

BIG DATA: OPSLAG IN DE CLOUD

BIG DATA: OPSLAG IN DE CLOUD BIG DATA & ANALYTICS BIG DATA: OPSLAG IN DE CLOUD FLEXIBEL EN SCHAALBAAR BEHEER VAN ENORME HOEVEELHEDEN INFORMATIE IN GROTE ORGANISATIES EFFICIËNT EN SCHAALBAAR OMGAAN MET INFORMATIE-EXPLOSIE De hoeveelheid

Nadere informatie

De Meldplicht Datalekken. mr. N. Falot 8 oktober 2015

De Meldplicht Datalekken. mr. N. Falot 8 oktober 2015 De Meldplicht Datalekken mr. N. Falot 8 oktober 2015 Over Considerati Wij zijn het leidend juridisch adviesbureau gespecialiseerd in Privacy, ICT recht en Beleidsvraagstukken Uitgebreide ervaring met privacy

Nadere informatie

Groeikansen met (big) data. Workshop 26 november 2014

Groeikansen met (big) data. Workshop 26 november 2014 Groeikansen met (big) data Workshop 26 november 2014 Overal data 2 Overal data Verdergaande digitalisering 3,6 device per persoon 51% gebruikt tablet Bijna 90% dagelijks internet Internet of Things 3 Maar

Nadere informatie

Waarom deelnemen aan een ICT project voor KMO s? Business aliniëren met ICT. Chris Block 5/3/12

Waarom deelnemen aan een ICT project voor KMO s? Business aliniëren met ICT. Chris Block 5/3/12 Waarom deelnemen aan een ICT project voor KMO s? Business aliniëren met ICT Chris Block 5/3/12 De KMO heeft veel vraagtekens over ICT Onze informatica is onvoldoende aangepast aan onze bedrijfsvoering

Nadere informatie

Informatiebeveiliging En terugblik op informatiebeveiliging 2016

Informatiebeveiliging En terugblik op informatiebeveiliging 2016 Informatiebeveiliging 2017 En terugblik op informatiebeveiliging 2016 Missie Waken over betrouwbaarheid, integriteit en beschikbaarheid van de gegevens waarvoor de gemeente verantwoordelijk is. Voldoen

Nadere informatie

Digitaal Loket: kansen of kosten

Digitaal Loket: kansen of kosten Digitaal Loket: kansen of kosten 27 oktober 2011 www.gentleware.nl janjaap.vanweringh@gentleware.nl 06-12.1234.15 1 Onderwerpen Wat is een digitaal loket? Waarom een digitaal loket? Stappenplan Do s en

Nadere informatie

W2P.pro Lastenboek en Vragenlijsten

W2P.pro Lastenboek en Vragenlijsten ideeën.doen.groeien W2P.pro Lastenboek en Vragenlijsten 27 januari 2015 De e-commerce in België loopt op vlak van omzet en volume ongeveer 18 maanden achter in vergelijking met onze buurlanden. Bron. Online

Nadere informatie

Partneren met een Cloud broker

Partneren met een Cloud broker Partneren met een Cloud broker Vijf redenen om als reseller te partneren met een Cloud broker Introductie Cloud broker, een term die je tegenwoordig vaak voorbij hoort komen. Maar wat is dat nu precies?

Nadere informatie

NIEUW! Transactional Color Printing. Een businessoplossing van Speos, filiaal van De Post

NIEUW! Transactional Color Printing. Een businessoplossing van Speos, filiaal van De Post NIEUW! Transactional Color Printing Een businessoplossing van Speos, filiaal van De Post De laatste jaren is de relatie tussen bedrijven en hun klanten geëvolueerd. Consumenten hebben nu sneller toegang

Nadere informatie

Onderzoeksresultaten in detail

Onderzoeksresultaten in detail Resultaten onderzoek ICT-fitheid van ondernemers (december 2008) ICT is vaak Chinees voor ondernemers ICT ers en ondernemers spreken een andere taal. Dat blijkt uit een onderzoek van kenniscentrum KMO-IT

Nadere informatie

MOBILE STRATEGY Mobile strategy, hoe pak je dat aan?

MOBILE STRATEGY Mobile strategy, hoe pak je dat aan? MOBILE STRATEGY Mobile strategy, hoe pak je dat aan? Hoe u bereikt dat mobile een strategisch onderdeel van uw bedrijfsvoering wordt INHOUD Wat is een mobile strategy? 3 Aanpak van een mobile strategy

Nadere informatie

Dropsolid Whitepaper DIGITALE ERVARINGEN OPZETTEN & KLANTEN WINNEN: PRAKTIJKGIDS

Dropsolid Whitepaper DIGITALE ERVARINGEN OPZETTEN & KLANTEN WINNEN: PRAKTIJKGIDS Dropsolid Whitepaper DIGITALE ERVARINGEN OPZETTEN & KLANTEN WINNEN: PRAKTIJKGIDS 0 INLEIDING Cloud, agile & open source De hoofdtaak van CIO s in ambitieuze bedrijven vandaag? De business capabilities

Nadere informatie

Hoe maak je interessante tweets?

Hoe maak je interessante tweets? Hoe maak je interessante tweets? Januari 2012 Inleiding Leuk dat je echt aan de slag gaat met het maken van goede tweets! In dit document vind je algemene tips voor het opstellen van goede tweets. Bovendien

Nadere informatie

Klanten vinden, binden, boeien en behouden Realiseer, optimaliseer en registreer uw Social Media succes!

Klanten vinden, binden, boeien en behouden Realiseer, optimaliseer en registreer uw Social Media succes! Klanten vinden, binden, boeien en behouden Realiseer, optimaliseer en registreer uw Social Media succes! Social Media Ontzorging voor bedrijven en ondernemers MKB-ers met ambitie zien hun kans: social

Nadere informatie

Event menu Minigids event app

Event menu Minigids event app Event menu Minigids event app Hoe en waarom een mobiele evenementen app? Introductie De evenementenbranche verandert. Een evenement is niet langer een ad hoc activiteit. Het is een belangrijk onderdeel

Nadere informatie

Factsheet SECURITY CONSULTANCY Managed Services

Factsheet SECURITY CONSULTANCY Managed Services Factsheet SECURITY CONSULTANCY Managed Services SECURITY CONSULTANCY Managed Services We adviseren u over passende security-maatregelen voor uw digitale platform. Zo helpen we u incidenten als datadiefstal

Nadere informatie

Focus op de elektronische factuur

Focus op de elektronische factuur Focus op de elektronische factuur Paul Simons Software development manager T&A Wolters Kluwer Agenda Wat is een elektronische factuur België in cijfers Percepties Aandachtspunten Oplossingen Q&A Wat is

Nadere informatie

I T S X. Informatiebeveiliging, IT Audit & Compliance, Security as a Service, Risicomanagement, Educatie

I T S X. Informatiebeveiliging, IT Audit & Compliance, Security as a Service, Risicomanagement, Educatie I T S X Understanding the Tools, the Players and the Rules Informatiebeveiliging, IT Audit & Compliance, Security as a Service, Risicomanagement, Educatie Voorwoord Ralph Moonen Arthur Donkers Mijn naam

Nadere informatie

De alles-in-1 Zorgapp

De alles-in-1 Zorgapp De alles-in-1 Zorgapp Tevreden cliënten en medewerkers Impact van zorgapps op de zorgverlening Meerwaarde van zorgapps in het zorgproces De rol van de zorgverlener verandert in rap tempo door nieuwe technologie

Nadere informatie

Elektronisch factureren

Elektronisch factureren Elektronisch factureren 1 Waarom deze brochure Wanneer u als ondernemer goederen of diensten levert aan een andere ondernemer, bent u meestal verplicht een factuur uit te reiken aan die andere ondernemer.

Nadere informatie

Onderzoeksrapport dienstenchequegebruikers. software consultancy training

Onderzoeksrapport dienstenchequegebruikers. software consultancy training Onderzoeksrapport dienstenchequegebruikers software consultancy training Inleiding De dienstencheque vierde onlangs zijn tiende verjaardag. In 2012 waren er bijna 870.000 actieve gebruikers van dienstencheques

Nadere informatie

Acceptatiemanagement meer dan gebruikerstesten. bridging it & users

Acceptatiemanagement meer dan gebruikerstesten. bridging it & users Acceptatiemanagement meer dan gebruikerstesten bridging it & users Consultancy Software Training & onderzoek Consultancy CEPO helpt al meer dan 15 jaar organisaties om integraal de kwaliteit van hun informatiesystemen

Nadere informatie

Factsheet E COMMERCE BEHEER Managed Services

Factsheet E COMMERCE BEHEER Managed Services Factsheet E COMMERCE BEHEER Managed Services E COMMERCE BEHEER Managed Services We zorgen voor een gegarandeerd stabiel, snel en schaalbaar e-business platform. Efficiënt beheer is cruciaal voor de continuïteit

Nadere informatie

Geachte Mr., Informeert u zich tijdig wat het nieuwe dicteren kan betekenen voor u en uw organisatie. Maak vandaag nog gebruik van de aanbieding.

Geachte Mr., Informeert u zich tijdig wat het nieuwe dicteren kan betekenen voor u en uw organisatie. Maak vandaag nog gebruik van de aanbieding. Dicteerbrochure Ateq 08_190x277mm 01.indd 1 06-08-14 14:30 ONDERWERP: Oplossingen voor de moderne advocatuur OKTOBER 2014 Geachte Mr., Veel juridische professionals hebben vragen over het nieuwe werken,

Nadere informatie

NDERE KIJK OP ICT CONSULTANCY

NDERE KIJK OP ICT CONSULTANCY DE a NDERE KIJK OP ICT CONSULTANCY Innervate is al ruim 13 jaar succesvol in het adviseren van vele organisaties op het gebied van ICT vraagstukken. Naast onze dienstverlening op het gebied van ICT Beleid

Nadere informatie

Masterclass Value of Information. Waarde creëren voor de business

Masterclass Value of Information. Waarde creëren voor de business Masterclass Value of Information Waarde creëren voor de business Informatie en informatietechnologie maken het verschil bij de ontwikkeling van nieuwe business ideeën. Met informatie kunnen nieuwe innovatieve

Nadere informatie

The digital transformation executive study

The digital transformation executive study The digital transformation executive study De noodzaak van transformatie voor kleine en middelgrote producerende bedrijven Technologie verandert de manier waarop kleine en middelgrote bedrijven zakendoen.

Nadere informatie

Het Slimme Connecteren In de praktijk bij Service Centrum Flevolandse Bibliotheken

Het Slimme Connecteren In de praktijk bij Service Centrum Flevolandse Bibliotheken Het Slimme Connecteren In de praktijk bij Service Centrum Flevolandse Bibliotheken Optimale ondersteuning voor Flevolandse bibliotheken De rol van de Nederlandse bibliotheken verandert. Enerzijds is een

Nadere informatie

Meldplicht Datalekken Boetebevoegdheid toezichthouder Sebyde Privacy Impact Programma

Meldplicht Datalekken Boetebevoegdheid toezichthouder Sebyde Privacy Impact Programma Meldplicht Datalekken Boetebevoegdheid toezichthouder Sebyde Privacy Impact Programma Samenvatting Er zijn een aantal belangrijke wijzigingen doorgevoerd in de wetgeving met betrekking tot de privacy van

Nadere informatie

BENCHMARK INDUSTRIE. Deel 1: De transformatie van onze industrie richting 4.0 Waar staan we?

BENCHMARK INDUSTRIE. Deel 1: De transformatie van onze industrie richting 4.0 Waar staan we? BENCHMARK INDUSTRIE Deel 1: De transformatie van onze industrie richting 4.0 Waar staan we? WAAROM DEZE BENCHMARK Het Industrieforum kwam tot de vaststelling dat er nood is aan objectief, accuraat en relevant

Nadere informatie

Haal eenvoudig rendement uit uw factuurverkeer. B2B e-invoicing Digital Pay Slips B2C e-invoicing

Haal eenvoudig rendement uit uw factuurverkeer. B2B e-invoicing Digital Pay Slips B2C e-invoicing Haal eenvoudig rendement uit uw factuurverkeer B2B e-invoicing Digital Pay Slips B2C e-invoicing De wereld van morgen binnen handbereik met digitaal factureren via Accounting Plaza e-invoicing 2 De dagen

Nadere informatie

CASE STUDY JOANKNECHT & VAN ZELST DENKT VOORUIT

CASE STUDY JOANKNECHT & VAN ZELST DENKT VOORUIT Exact Online CASE STUDY JOANKNECHT & VAN ZELST DENKT VOORUIT www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY GROEI DOOR PROACTIEF ADVIES Het gaat goed bij Joanknecht & Van Zelst: dit Eindhovens

Nadere informatie

NIEUW! SEPA Service Center

NIEUW! SEPA Service Center NIEUW! SEPA Service Center SEPA: een nieuwe uitdaging voor uw onderneming! Een progressieve uniformisering van de betalingsinstrumenten binnen de Europese Unie Met het SEPA-project SEPA staat voor Single

Nadere informatie

SOA en de echte waarheid over transformatie

SOA en de echte waarheid over transformatie SOA en de echte waarheid over transformatie Art Ligthart Partner, Ordina Apeldoorn IT Congres 2008 21 januari 2008 1 Wat gaan we doen? De consequenties van de invoering van Service Oriented Architectures

Nadere informatie

NIEUWS JUNI 2015 BEHEERSOFTWARE. In deze uitgave:

NIEUWS JUNI 2015 BEHEERSOFTWARE. In deze uitgave: NIEUWS JUNI 2015 In deze uitgave: pagina 2-3 Nieuwe regeling voorschotfacturen vanaf 2015? pagina 4-5 Waarom elektronische facturatie voorlopig nog niet doorbreekt pagina 6-7 Klanten vertellen: Wim Deprins

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Merkstrategie & Reputatie De cursus Merkstrategie & Reputatie Management duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties

Nadere informatie

Qsuite in een mobiele applicatie. Geschikt voor telefoon en tablet

Qsuite in een mobiele applicatie. Geschikt voor telefoon en tablet Qsuite in een mobiele applicatie Geschikt voor telefoon en tablet Er is geen stoppen meer aan Het internetgebruik in de wereld neemt iedere dag toe. IT is overal,. Internet is steeds meer, vaker en sneller

Nadere informatie

FMIS als facilitaire tool. Tips voor aanschaf en implementatie

FMIS als facilitaire tool. Tips voor aanschaf en implementatie FMIS als facilitaire tool Tips voor aanschaf en implementatie Inhoud Voorwoord Rondetafelgesprek FMISmonitor 2012 Cijfers, trends en ontwikkelingen Nederlandse FMIS-markt FMIS en het hbo-fm-onderwijs Tien

Nadere informatie

Veilig mobiel werken. Workshop VIAG 7 oktober 2013

Veilig mobiel werken. Workshop VIAG 7 oktober 2013 1 Veilig mobiel werken Workshop VIAG 7 oktober 2013 Stelling 1: 2 Heeft u inzicht in de opbrengsten van mobiel werken Ja, dit biedt veel toegevoegde waarde voor de organisatie Ja, dit biedt geen toegevoegde

Nadere informatie

De toekomst van consultancy

De toekomst van consultancy De toekomst van consultancy Course Assignment Management Consulting 5 oktober 2013 Teska Koch 2518936 Teska.koch@hotmail.com Word count: 1.510 Een kijkje in de glazen bol: Wat is de toekomst van consultancy?

Nadere informatie

Gedragscode. Gewoon goed doen

Gedragscode. Gewoon goed doen Gedragscode Gewoon goed doen 2 Inhoudsopgave pagina 1. Missie, ambitie en kernwaarden 4 2. Gewoon goed doen 5 3. Waarom een gedragscode? 6 4. Omgaan met de patiënt/klant: respectvol en gastvrij 7 5. Professioneel

Nadere informatie