USEUMKOMPAS. Een nieuwe richting voor de crossmediale dienstverlening van musea

Transcriptie

1 M USEUMKOMPAS Een nieuwe richting voor de crossmediale dienstverlening van musea

2 Aanvraag RAAK-Publiek 1 november 2010 Hogeschool Utrecht Lectoraat Crossmedia Content Lees meer...

3 INHOUDSOPGAVE 5. Kenniscirculatie(pag. 32) Werkvormen Beroepenveld Samenvatting (pag 7) 1. Inleiding (pag 8) Waarom nu en waarom RAAK? 6. Duurzaamheid(pag. 40) 2. Vraagarticulatie (pag. 12) De vraag achter de vraag? 7. Disseminatie & Communicatie(pag.46) 8. Monitoring & Evaluatie (pag.48) 3. Netwerkvorming (pag. 16) Uitgangspunten van de netwerkvorming De werkplaats 4. Onderzoek en kennisverhoging (pag. 24) 9. Projectmanagement & Projectorganisatie (pag. 50) Planning SWOT-analyse Bijlagen (pag. 58) Referenties (pag. 66) Colofon (pag. 69)

4 2011 moet starten op basis van een RAAK-subsidie (van uitgevoerd door het Lectoraat Crossmedia Content van de - stukken in de publieke sector. Lees meer... SAMENVATTING ondersteunen van de museumprofessional in de ontwikkeling van nieuwe robuuste crossmediale diensten. Dit is nodig omdat de museumprofessional steeds meer geconfronteerd wordt met een de toenemende invloed van digitalisering op de benchmark die in kaart brengt hoe crossmediaal - erfgoedveld; een werkboek voor museumprofesdigitale dienstverlening en medewerkers nieuwe senteren we als een kompas voor professionals in - dienstverlening. gevonden vanuit de wens via samenwerking tot verbetering van de dienstverlening door musea te het verlengde hiervan. - 7

5 1 INLEIDING danig tekort. De nieuwe media moge- digitale dienstverlening en medewerkers nieuwe niet verbonden met de strategische doelstellingen dus geconfronteerd met crossmediale vraag- de toenemende invloed van digitalisering op de - hoe ontwikkel ik nieuwe crossmediale diensten geven tot sturing en verantwoording. Het is een verantwoording). Het is daarmee een vraag naar weer terug naar verantwoording. complexe taak het hoofd te bieden wordt onder professionals daarom steeds luider. ondersteunen van de museumprofessional in de ontwikkeling van nieuwe robuuste crossmediale diensten door de professionals kennis en vaardig- en ook oplossingen te laten implementeren in - verbinden met de strategie van de instelling en een - meer generiek in de vorm van een benchmark voor - checklists voor de ontwikkeling van crossmediale diensten. Het geheel presenteren we als een geven aan hun crossmediale dienstverlening. Aangrijpingspunt: crossmediale dienstverlening Museumkompas plaatst de ontwikkeling van crossmediale diensten door musea in het bredere professional onderbouwde afwegingen maken en Museumkompas de te ontwikkelen nieuwe dienst. - de dienstenontwikkeling wordt dan naar de daarvoor een methode beschikbaar die al enkele 8 9

6 De reden om Museumkompas als onderdeel van publiek toe. verder overleggen en kennisdelen willen verbinden - - lideerde kennis wordt opgebouwd die duide- 1) De kennis en vaardigheden van de muse- - erfgoed instellingen om met nieuwe media aan de het vormgeven door die professional van een worden. complexe omgeving; toepassingen dan ook meestal een kort leven be- lectoraat Crossmedia Content van de Faculteit Museumstad wij de buren - verschillende onderdelen van dit programma is nische infrastructuur die met beperkte middelen een analysemodel dat binnen het lectoraat is groot publiek. Waarom nu en waarom RAAK? - puntenbeleid (HU) en contractgelden

7 2 VRAAGARTICULATIE Ik ben voor het Rijksmuseum bezig hun audiovisueel materiaal (bewegend beeld en geluid) te in- mee? (Josje Schnitzeler) De culturele sector wordt steeds vaker voor digitale uitdagingen gesteld. Bezoekers willen hun iphone kunnen gebruiken in het museum. Of ze willen thuis online archiefstukken kunnen inzien. Bovendien is beleving in de culturele sector belangrijker geworden. Maar hoe kunnen musea, ar- media? (Rowan) greep uit recente discussies die gevoerd - gen waar museumprofessionals mee rondlopen. Het volgende dorp Het lectoraat Crossmedia Content en BMC hebben Onderzoek 12 De kerk veel contacten in het veld en worden steeds vaker lectoraat en BMC ( - en ). - - Museumkompas ontstaan. De vraag achter de vraag? komen te liggen op het vergroten en verbreden van drie ontwikkelingen samen die in samenhang de doorwerking van de digitalisering van collec- - mogeen samengesteld maar kent een veelvoud aan wezensvraag dienstenvraag sturingsvraag. kenmerken die maakt dat er allerlei deelgroepen De drie ontwikkelingen die de uitvoering van de taakstelling van de museumprofessional steeds - gaan. Museumkompas 13

8 Hoofdstuk 2 mpas Hier - - Het volgende dorp archieven om problemen rondom beheer en de c.q. digitale conservering. De inspanningen van de Onderzoek De kerk Het ontbreekt in den brede aan een uitgekristalliseerd en geformaliseerd beleid met betrekking tot digitalisering en digitale dienstverlening. het gebruik van digitale middelen voor beter - opgelost. 3) Als derde en laatste kan genoemd worden van sturing en verantwoording. - de betrokken gemeenten ontbreekt het aan een willen gemeentes bevorderen dat de eigen inkom- culturele instellingen wordt verkleind. Het gesprek hierover met culturele instellingen en tussen ge- - - De vraag van de professional naar het vormgeven van nieuwe diensten met nieuwe media kan niet Het antwoord dient rekenschap te geven van crossmediale diensten (verder aangeduid als de - samenhang die de portee is van Museumkompas

9 3 NETWERKVORMING Uitgangspunten van de netwerkvorming lening door musea te komen. - - deelname van ruim 40 professionals. de professionals in het beroepenveld die eenvoudig totaal enkele honderden professionals

10 Partners - - van professionals in de publieke sector. BMC neemt sedert april 2010 structureel deel in de Kenniskring Crossmedia Content van - kwaliteit van digitalisering en digitale dienstverlening - naar digitaal erfgoed. land en is sterk publieksgericht middels een belevingsmuseum. Twentse Welle Armando Museum - ontwikkelen aan instrumenten en resultaten implementeren en dissemineren. Verder is er intensief overleg met de Nederlandse Museum Vereniging (Siebe Weide) over deel- 18 Amersfoort. TwentseWelle is het natuur- en cultuurhistorisch mu- -

11 Partners - een uniek binnenvaartmuseum schiedenis van de binnenvaart in beeld. - - Het kent een uitgebreid aanbod voor scholen en trekt Museon verdedigingswerken en wapens door de eeuwen heen. Het ondergaat momenteel een metamorfose die sterkere verankering in de regio en publieksgerichtheid beoogt. Verder lopen er nog gespreken met andere deelnemers het Fries museum. - het museum ondersteunt en die de binding met het (te werven) publiek vergroot. 20 vredesverdrag uit 1713 dat is getekend in Utrecht. Vrede - stad en provincie Utrecht.

12 De werkplaats Kern van de netwerkvorming is het. Het is de werkplaats van het lectoraat Crossmedia Content van de Faculteit lab is een herkenbare fysieke plek in de Faculteit - worden gebracht. Het is ook een virtuele plek (www. crossmedialab.nl) waar studenten en docenten Labtalk #28 KRO en Crossmedia: KRO's Rode kamer Denicio Hilman 17 Maart :00-11:30 0s

13 Cell Medialab 4 ONDERZOEK EN KENNISVERHOGING 24 het publiek. Context van het onderzoek - Museumkompas.. Wijs met Media (2009) en lage 2). Crossmediapunt aanpak. Meer 24 25

14 Crossmediapunt Onderzoekskader - Visie Missie Strategie Wezensvraag Veld Doelen Business modellen Dienstenvraag Publiek scorecards Resultaten Sturingsvraag Meer Gemeente Beleid Instrumenten - geven waar musea vanuit hun publiekstaakstelling voorraad digitale content. De pregnante vraag is content wordt aan wie via welk kanaal of kanalen de fase van nieuwe dienstontwikkeling. Dit laatste verlening is die met de missie en doelstellingen wel twee methodieken ontwikkeld die in het onder- - En meer 26 27

15 dienstverlening en e-overheid). We geloven dat door aan te sluiten op een bestaand sturingskader - samenwerking met een brede vertegenwoordiging vanuit een museum worden opgesteld. er wordt momenteel een discussie gevoerd in het museum kan innemen als invulling van haar maat- - baseerd op input vanuit interviews en workshops onderliggende ontwikkelingen. robuust uitgangspunt voor de doorvertaling van de missie van een musea naar haar dienstverlening. Onderzoeksvragen 1) Welke crossmediale diensten voor musea kunnen worden ontwikkeld en welke cross- voor ondersteuning? Welke sector speci- de archetype discussie in het beroepenveld? Crossmediapunt 2) Welke businessmodellen kunnen worden ontwikkeld voor de crossmediale dienstver- worden gebaseerd op de STOF-methode en de methode van Osterwalder? Welke sector - - ondersteunend worden gemaakt voor de - gemeenten? Museumkompas Meer 28 29

16 Onderzoeksresultaten lende archetypen) van de aard en omvang van de crossmediale invulling van hun publieks- - worden in casussen gepresenteerd met duiding concepten. - wordt in hoofdstuk 5 toegelicht. typen. 3) Vier nieuwe businessmodellen voor de digitale dienstverlening van musea en te maken. Crossmediapunt 30 31

17 5 KENNISCIRCULATIE Data Generaliseren Theorievorming Concepten Interventiegericht Methode & Aanpak en generieke kennisontwikkeling toepasbaar voor het gehele beroepenveld. De aanpak is vormge- Lees meer... met deelnemende instellingen worden concepten op nieuwe crossmediale dienstverlening in musea. - - vervolgens gebruikt om tot theorie-vorming te te doorlopen is er een toenemende gerichtheid op - de theorievorming ook als beginpunt kan worden genomen door vanuit de theorievorming op basis van vraagstellingen en hypothesen te komen tot Onderzoeksgericht Prototypen Veldtest Data Generaliseren Theorievorming Concepten Prototypen Veldtest Specifiek Generiek 32 33

18 Concepten Voor de ontwikkeling van con- Werkvormen De verschillende fases in de aanpak worden vormgegeven in de verschillende werkvormen die worden is ontwikkeld in het Pieken in de Prototypen Lees meer... graag binnen de eigen muren men voor aan studententeams dententeams aan oplossingen die tle pitchen aan de opdrachtgevers. binnenshuis bivakkeren en daar concepten doorontwikkelen tot sionals van de musea in hun eigen Veldtest werkomgeving van een museum Data - van een week en begint met een invalshoeken naar de problemen - De Datavergaring van de veldvan de vorm die de veldtesten de opdrachtgevers en eindigt met een plenaire pitch van de teams op - Theorievorming Op basis van de vergaarde data - in een veldtest. Voor het proaangedragen oplossingen. Per Me- technieken gebruikt die bekend een studententeam bestaat uit 3 a 4 studenten. De betrokken lectoraten van de diverse opleidingen visualiseren en het inbrengen van spelcomponenten in het komen er intensief getest kan worden door de museale staf en door deelnemers aan de museale acper museum bepaald worden op vergaard vanuit de crossmediale nieuwe aanpak waarmee we graag - lage 1) varing delen met anderen. worden dat er voldoende deelname is. Generaliseren worden ervaringen en gegevens vanuit verschillende contexten preteerd op terugkerende facet- len worden gebruikt voor de ontwikkeling van aangepaste of nieuwe modellen. Tevens worden nieuwe vraagstukken gegenec.q. datavergaring in aanmerking komen. 35

19 Activiteiten en Resultaten samenhang beschreven. Lees meer... Data MediaBattle 4x organiseren van een Media- vanuit de verschillende andere - - Generaliseren Veldtest - Theorievorming Het meest veelbelovende protoprototypen vinden plaats aan het begin van Blok 1 (september) en Blok 3 concepten verder worden geprode voorbereiding een maand en onderdeel van een veldtest. De - in kaartbrengen van crossmediale aspecten van het publieksaanbod views met professionals worden gehouden. voorbereiding en datavergaring. Resultaten prototyping is ongeveer 6 tot 8 weken. business modellen en systemaop de gebieden van business modellen in een crossmediale condialiteit van musea worden betot de archetype-discussie. Resultaten Resultaten Resultaten 160 deelnemende studenten 16 deelnemende musea 48 concepten 36 Resultaten 8 Prototypen aan de hand van archetypen en op het gebied van sturingssyste- surveydata interviewdata Resultaten loggegevens etc. Crossmedia MuseumMonitor Werkboek business modelling (Crossmediale) Businessmodellen 37

20 Beroepenveld Lees meer... professionals als opdrachtgever fungeren wikkelen onder begeleiding van het lectoraat. professionals als partner optreden om ge- c.q. prototypen. schikbaar komen vanuit de veldtest. wikkeling. en is onderdeel van de manier van werken in het rouleren van rollen vindt er ook gedurende het - het concept naar een prototype

21 6 DUURZAAMHEID Cell Cell C6.0 Crossmedia seumprofessional centraal. Programmatische duurzaamheid - business modellen. infrastructuur voor de gehele sector waar digitale - diensten ge-insourced kunnen worden. - bibliotheken. - Relationele duurzaamheid - ners en de deelname van het aan C6.0 C0.6 H6 C C0.6 H6 H6 C0.6 41

22 um H bewaakt de kwaliteit van digitalisering en digitale goed bewaakt de kwaliteit van digitalisering en digitale goed archeologische en bouwhistorische instellingen). archeologische en bouwhistorische instellingen) veren en hun diensten aan te passen aan de eisen veren en hun diensten aan te passen aan de eisen van de digitaliserende samenleving. Door kwa- van de digitaliserende samenleving. Door kwa structuur voor digitaal erfgoed. Door een stevige structuur voor digitaal erfgoed. Door een stevige H6 C6.0 43

23 door de kenniskring en invulling gevend aan het H6 C6.0 Oplossingsduurzaamheid - werken met een directe betrokkenheid van de name de veldtesten van belang als borging van de - kunnen handelen. - in te investeren in het kader van deskundigheids

24 7 DISSEMINATIE & COMMUNICATIE worden standaard op video vastgelegd. gepubliceerd worden die de professional naar ei- nl en via het eigen YouTube kanaal van het. Lees meer... Op komt een spewaarin professionals onderling en met het publiek worden voortgang en resultaten gepubliceerd. Via met grote regelmaat aandacht worden geschonken (oplage > 1000 stuks) onder de professionals van Social Media (2010). - papers worden ingediend voor interna- - mw) 46 47

25 8 MONITORING & EVALUATIE - - worden meegewerkt. Details hierover ontbreken verband met nog te nemen besluitvorming binnen team plaatsvinden om tot leerpunten en verbe- - wikkeling

26 9 PROJECTMANAGEMENT & PROJECTORGANISATIE Projectmanagement ook een voorstel worden gedaan voor het vervolg

27 Projectorganisatie - Stuurgroep Programmamanagement langen constant met elkaar worden besproken en - Kenniskring Programma ondersteuning van lector Harry van Vliet (HU) met als pro- - - lectoraat optreden als klankbordgroep. De kenniskring bestaat niet alleen uit studenten en docent- en maar ook uit promovendi en externe (ad hoc) - leden waardoor kwaliteit en diversiteit geborgd en museumprofessionals worden gevormd. Dit worden. - - de vraag hoe oplossingen meer algemeen kunnen Het uitgangspunt hier is om vanuit een team te werken waar de verschillende opdrachten en be- musea. Brainstorm concepten Ontwerp prototypes Veldtest Analyse data 52 53

28 Planning Museumkompas start op 1 februari 2011 en A B worden vormgegeven en waar eerste resultaten - - panylabs-veldtesten hanteren het principe van en door data te vergaren voor verdere kennisont- teiten (c.q. het kernteam) ook eigen taken waaraan in dit planningsschema opgenomen maar wel in weken in te plannen. De overgebleven weken in sproken in hoofdstuk

29 Financieel overzicht % EIGEN BIJDRAGE EIGEN BIJDRAGE SIA-RAAK TOTAAL PARTIJ 39% 51% 100% 60% 0% 32% 100% 50% Onderzoek en Kennisverhoging Duurzaamheid Projectmanagement % EIGEN BIJDRAGE EIGEN BIJDRAGE SIA-RAAK TOTAAL PARTIJ % EIGEN BIJDRAGE EIGEN BIJDRAGE SIA-RAAK TOTAAL PARTIJ 45% 34% 78% 50% Hogeschool Utrecht Musea BEDREIGINGEN ZWAKTES STERKTES KANSEN SWOT-analyse 57 56

30 BIJLAGEN 58 59

31 1 MEDIABATTLE Wat is de MediaBattle? oplossingen voor vraagstukken op het gebied van Doelstelling kennisontwikkeling en -uitwisseling tussen hoge- oplossing nader tot elkaar gebracht. - en vaardigheden te ontwikkelen. Vaardigheden - concreet kennis te maken met de hogeschool en in aanraking met concrete en urgente problemen Ervaring - aan hebben deelgenomen. Opdrachtgevers waren - tot concrete producten en diensten (onder andere menwerking met de hogeschool verder uitgewerkt

32 Uitvoering gevers en eindigt met een plenaire pitch van de nen acht opdrachtgevers meedoen en worden 3 gen de begeleiding van de studententeams. Resultaten - direct worden bediend. Vanuit iedere MediaBattle komen twee concepten in aanmerkingen voor verdere uitwerking. Acht concepten kunnen dus doorontwikkeld worden tot een concreet product of dienst. afstudeerders. Ook kan gedacht worden aan stu- de nodige basiskennis. Het vervolg 62 63

33 2 RELEVANTE PUBLICATIES

34 REFERENTIES - - Springer Verlag. School Press Media. leden. Ontwikkelingen in de belangstelling voor cultureel erf- hap. Den Haag. egie. Den Haag. culturele basisinfrastructuur. Den Haag press) Over doelgroepen van digitaal toegankelijke archieven. Den

35 CREATE THE NEXT STEP Colofon crossmediale dienstverlening van musea. Hogeschool Utrecht - Kenniscentrum Communi- tent. November school Utrecht). - shorst en Karen Bosch. Heuvel. lab. Het is de werkplaats van het lectoraat Crossmedia Content van de Faculteit Com- Het publiceert een deel van haar - toraat Crossmedia Content. Dit kan via of via harry.vanvliet@hu.nl

36

37 MUSEUMKOMPAS - CELL CAHIERS: - CELL CAHIERS LIGHT: LABRATS: - Postadres Bezoekadres hello@crossmedialab.nl onderzoek.hu.nl Postbus 8611 Padualaan 99 (ruimte 0S142) 3584 CH Utrecht 3584 CH Utrecht