de SteamCleaner de SteamCleaner Prijsvraag Schoner, Stiller en Homogener asfalt Prijsvraag Schoner, Stiller en Homogener asfalt Perceel 2: Stiller

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "de SteamCleaner de SteamCleaner Prijsvraag Schoner, Stiller en Homogener asfalt Prijsvraag Schoner, Stiller en Homogener asfalt Perceel 2: Stiller"

Transcriptie

1 de SteamCleaner de SteamCleaner Prijsvraag Schoner, Stiller en Homogener asfalt Perceel 2: Stiller Behoud van de geluidsreducerende werking van een tweelaags- ZOAB verharding tijdens de hele levensduur door middel van preventie van vervuiling en/of reiniging Eindrapport fase B (uitvoeringsfase) Prijsvraag Schoner, Stiller en Homogener asfalt Perceel 2: Stiller Behoud van de geluidsreducerende werking van een tweelaags- ZOAB verharding tijdens de hele levensduur door middel van preventie van vervuiling en/of reiniging Eindrapport fase B (uitvoeringsfase) Rapportnummer DWW Status: Definitief Bedrijfsnaam: Dura Vermeer Infrastructuur BV Datum: 10 augustus 2007 Rapportnummer DWW Status: Definitief Bedrijfsnaam: Dura Vermeer Infrastructuur BV Datum: 10 augustus 2007 Het Innovatieprogramma Geluid beoogt de invoering van een nieuwe set maatregelen om verkeerslawaai bij rijkswegen en spoorwegen te verminderen bij de bron. Naast het testen van nieuwe maatregelen aan voertuigen, weg en rails is het versnellen van het implementeren van de innovaties een tweede belangrijke stap van het IPG. Invoering van de nieuwe maatregelen moet leiden tot een duidelijke geluidsvermindering en een halvering van de bestaande kosten van geluidmaatregelen. Het Innovatieprogramma Geluid beoogt de invoering van een nieuwe set maatregelen om verkeerslawaai bij rijkswegen en spoorwegen te verminderen bij de bron. Naast het testen van nieuwe maatregelen aan voertuigen, weg en rails is het versnellen van het implementeren van de innovaties een tweede belangrijke stap van het IPG. Invoering van de nieuwe maatregelen moet leiden tot een duidelijke geluidsvermindering en een halvering van de bestaande kosten van geluidmaatregelen.

2 Colofon Colofon 2 2

3 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Samenvatting Inleiding Achtergrond en idee De ontwikkelfase Uitvoeringsfase Uitvoering Locatie proefvak Toegepaste reinigingsmethode Uitgevoerde onderzoeken Resultaten onderzoeken Visuele inspectie Waterdoorlatendheid Geluidsmetingen Absorptiemetingen CPX-meting CT-scan CT-scan Technische Universiteit Delft CT-scan Danish Road Institute Interpretatie resultaten Visuele inspectie Waterdoorlatendheid Geluidsmetingen Absorptiemeting CPX-meting CT-scan CT-scan Technische Universiteit Delft CT-scan Danish Road Institute Geschiktheid techniek voor beoogd doel Kosteneffectiviteit op HWN-netwerkniveau Conclusie Aanbevelingen Samenvatting Inleiding Achtergrond en idee De ontwikkelfase Uitvoeringsfase Uitvoering Locatie proefvak Toegepaste reinigingsmethode Uitgevoerde onderzoeken Resultaten onderzoeken Visuele inspectie Waterdoorlatendheid Geluidsmetingen Absorptiemetingen CPX-meting CT-scan CT-scan Technische Universiteit Delft CT-scan Danish Road Institute Interpretatie resultaten Visuele inspectie Waterdoorlatendheid Geluidsmetingen Absorptiemeting CPX-meting CT-scan CT-scan Technische Universiteit Delft CT-scan Danish Road Institute Geschiktheid techniek voor beoogd doel Kosteneffectiviteit op HWN-netwerkniveau Conclusie Aanbevelingen

4 Bijlagen Bijlagen Bijlage A Foto s kleinschalige praktijkproef met handunit Bijlage A Foto s kleinschalige praktijkproef met handunit Bijlage B Foto s praktijkproef N332 en N317 te Gelderland Bijlage B Foto s praktijkproef N332 en N317 te Gelderland Bijlage C Resultaten geluidsmeting praktijkproef N345 te Zutphen Bijlage C Resultaten geluidsmeting praktijkproef N345 te Zutphen Bijlage D Overzicht reinigingsplan Bijlage D Overzicht reinigingsplan Bijlage E Overzicht boorlocaties Bijlage E Overzicht boorlocaties Bijlage F Resultaten visuele inspectie Bijlage F Resultaten visuele inspectie Bijlage G Resultaten waterdoorlatendheid (toestel van Becker) Bijlage G Resultaten waterdoorlatendheid (toestel van Becker) Bijlage H Resultaten geluidsmetingen Bijlage H Resultaten geluidsmetingen Bijlage I Resultaten CT-scan Technische Universiteit Delft Bijlage I Resultaten CT-scan Technische Universiteit Delft Bijlage J Resultaten CT-scan Danish Road Institute Bijlage J Resultaten CT-scan Danish Road Institute 4 4

5 Proloog Proloog Sinds de toepassing van ZOAB is onderkend dat het openhouden van de poriën van het asfalt essentieel is voor het behouden van de kenmerkende eigenschappen: waterbergend en afvoerend vermogen en geluidsreductie. Het reinigen van ZOAB is frequent beschouwd en wordt al geruime tijd toegepast door middel van hoog-vacuüm en hogedrukwaterstralen. Ook zijn verschillende experimenten uitgevoerd met het gebruik van reinigingsmiddelen. In de schoonmaakwereld is de cirkel van Sinner net zo bekend al de riedel Reinheid - Rust Regelmaat in de kraamzorg. De cirkel van Sinner beschrijft de vier reinigingsfactoren, tijd, chemie, warmte en mechanische energie en hun onderlinge invloed op het reinigingsproces. Door méér inzet van de ene factor is voor een gelijk eindeffect minder benodigd van de andere factoren. Het is opmerkelijk dat bij ZOAB-reiniging tot op heden van de factor temperatuur geen gebruik is gemaakt, terwijl eenieder uit eigen ondervinding weet dat het warm reinigen gemakkelijker is dan het koud reinigen. Door gebruik van stoom kan niet alleen dit warmte-effect worden benut, maar is ook een minimalisering van het gebruik van reinigingsmiddel en het transport van het reinigingsmiddel naar de verontreinigde poriën te realiseren. De verwachte kosten afgezet tegen de opbrengst van een langere geluidsreductie van niveau zijn overzienbaar, en een preventieve inzet van de SteamCleaner levert tevens een vergroting van de beschikbaarheid van de weg op tijdens de meest kritieke momenten. Dus: Buiten stomerij = buitenkans SteamCleaner = beschikbaarheidstransformator Sinds de toepassing van ZOAB is onderkend dat het openhouden van de poriën van het asfalt essentieel is voor het behouden van de kenmerkende eigenschappen: waterbergend en afvoerend vermogen en geluidsreductie. Het reinigen van ZOAB is frequent beschouwd en wordt al geruime tijd toegepast door middel van hoog-vacuüm en hogedrukwaterstralen. Ook zijn verschillende experimenten uitgevoerd met het gebruik van reinigingsmiddelen. In de schoonmaakwereld is de cirkel van Sinner net zo bekend al de riedel Reinheid - Rust Regelmaat in de kraamzorg. De cirkel van Sinner beschrijft de vier reinigingsfactoren, tijd, chemie, warmte en mechanische energie en hun onderlinge invloed op het reinigingsproces. Door méér inzet van de ene factor is voor een gelijk eindeffect minder benodigd van de andere factoren. Het is opmerkelijk dat bij ZOAB-reiniging tot op heden van de factor temperatuur geen gebruik is gemaakt, terwijl eenieder uit eigen ondervinding weet dat het warm reinigen gemakkelijker is dan het koud reinigen. Door gebruik van stoom kan niet alleen dit warmte-effect worden benut, maar is ook een minimalisering van het gebruik van reinigingsmiddel en het transport van het reinigingsmiddel naar de verontreinigde poriën te realiseren. De verwachte kosten afgezet tegen de opbrengst van een langere geluidsreductie van niveau zijn overzienbaar, en een preventieve inzet van de SteamCleaner levert tevens een vergroting van de beschikbaarheid van de weg op tijdens de meest kritieke momenten. Dus: Buiten stomerij = buitenkans SteamCleaner = beschikbaarheidstransformator Bedankt voor de uitdaging Bedankt voor de uitdaging Dura Vermeer Infrastructuur BV Laurens Smal Bas Laureijssen Bastiaan Ruiter Dura Vermeer Infrastructuur BV Laurens Smal Bas Laureijssen Bastiaan Ruiter 5 5

6 Voorwoord Voorwoord Samenwerking tussen overheid en marktpartijen biedt kansen om innovatie te bevorderen; zo ook in de GWW sector. Met die gedachte heeft Rijkswaterstaat Dienst Weg- en Waterbouwkunde begin 2006 de prijsvraag Verbetering van wegdekken uitgeschreven. Bij deze prijsvraag is aan marktpartijen gevraagd om complexe vraagstukken op het gebied van luchtkwaliteit, geluidsreductie en levensduur van tweelaags-zoab op te lossen aan de hand van anticiperend onderzoek. Ervaringen bij het programma Wegen naar de toekomst hadden toen al geleerd dat een alternatieve marktbenadering, zoals een prijsvraag vaak leidt tot verrassende oplossingen die ook in de praktijk implementeerbaar zijn. De prijsvraag Verbetering van wegdekken bestaat uit drie verschillende onderdelen, of percelen met elk een eigen onderzoeksvraag: - Perceel 1: het voorkomen van het opwervelen van fijn stof uit ZOAB - Perceel 2: het reinigen van tweelaags-zoab om de geluidsreductie tijdens de levensduur te behouden - Perceel 3: het verbeteren van de homogeniteit van tweelaags-zoab met het doel een langere levensduur te garanderen. Voor u ligt één van de drie realisatierapporten die in het kader van perceel 2 zijn opgeleverd. Ook voor de andere twee percelen zijn ieder drie rapporten afgerond. Van de dertig ingediende ideeën zijn er negen, door een onafhankelijke jury, genomineerd voor verdere uitwerking. De negen ontwikkelde ideeën zijn geschikt om in 2007 in proefprojecten te demonstreren, te monitoren en te rapporteren. Het ontwikkel- en realisatietraject is uitgevoerd door marktpartijen en door deskundigen van de overheid getoetst op de afgesproken procedure en op de technische inhoud. Voor perceel 2 betrof het de volgende personen: Rijkswaterstaat DWW Marktpartijen Wendy van den Pangaard Heijmans Infrastructuur Gerben van Bochove, Heijmans Leon Kok Jan Hooghwerff, M+P Aad van den Burg Patrick van Beers, Heijmans Richard van Gent Hugo Hillen, Hydrovac Rob Hofman Tom van Buël, Van Kleef BV WillemJan van Vliet Rijkswaterstaat DON Combinatie SSH Sietsche Eppinga, BAM Multiconsult Frits Geijsendorpher, BAM Wegen Hylke Visser Jan Riphagen, BAM Wegen Materieel Rien van den Berg Maurits van der Heiden, TNO Jan Alfers Westrik Thijs Mackus, BAM Infra, Multiconsult Dura Vermeer Infrastructuur Laurens Smal Monique den Hertog Bas Laureijssen Bastiaan Ruiter Samen is een flinke stap voorwaarts gezet bij deze vorm van publiek private samenwerking op het gebied van anticiperend onderzoek. Deze werkwijze kan in de toekomst vaker ingezet worden om onderzoeksvragen te beantwoorden. Samenwerking tussen overheid en marktpartijen biedt kansen om innovatie te bevorderen; zo ook in de GWW sector. Met die gedachte heeft Rijkswaterstaat Dienst Weg- en Waterbouwkunde begin 2006 de prijsvraag Verbetering van wegdekken uitgeschreven. Bij deze prijsvraag is aan marktpartijen gevraagd om complexe vraagstukken op het gebied van luchtkwaliteit, geluidsreductie en levensduur van tweelaags-zoab op te lossen aan de hand van anticiperend onderzoek. Ervaringen bij het programma Wegen naar de toekomst hadden toen al geleerd dat een alternatieve marktbenadering, zoals een prijsvraag vaak leidt tot verrassende oplossingen die ook in de praktijk implementeerbaar zijn. De prijsvraag Verbetering van wegdekken bestaat uit drie verschillende onderdelen, of percelen met elk een eigen onderzoeksvraag: - Perceel 1: het voorkomen van het opwervelen van fijn stof uit ZOAB - Perceel 2: het reinigen van tweelaags-zoab om de geluidsreductie tijdens de levensduur te behouden - Perceel 3: het verbeteren van de homogeniteit van tweelaags-zoab met het doel een langere levensduur te garanderen. Voor u ligt één van de drie realisatierapporten die in het kader van perceel 2 zijn opgeleverd. Ook voor de andere twee percelen zijn ieder drie rapporten afgerond. Van de dertig ingediende ideeën zijn er negen, door een onafhankelijke jury, genomineerd voor verdere uitwerking. De negen ontwikkelde ideeën zijn geschikt om in 2007 in proefprojecten te demonstreren, te monitoren en te rapporteren. Het ontwikkel- en realisatietraject is uitgevoerd door marktpartijen en door deskundigen van de overheid getoetst op de afgesproken procedure en op de technische inhoud. Voor perceel 2 betrof het de volgende personen: Rijkswaterstaat DWW Marktpartijen Wendy van den Pangaard Heijmans Infrastructuur Gerben van Bochove, Heijmans Leon Kok Jan Hooghwerff, M+P Aad van den Burg Patrick van Beers, Heijmans Richard van Gent Hugo Hillen, Hydrovac Rob Hofman Tom van Buël, Van Kleef BV WillemJan van Vliet Rijkswaterstaat DON Combinatie SSH Sietsche Eppinga, BAM Multiconsult Frits Geijsendorpher, BAM Wegen Hylke Visser Jan Riphagen, BAM Wegen Materieel Rien van den Berg Maurits van der Heiden, TNO Jan Alfers Westrik Thijs Mackus, BAM Infra, Multiconsult Dura Vermeer Infrastructuur Laurens Smal Monique den Hertog Bas Laureijssen Bastiaan Ruiter Samen is een flinke stap voorwaarts gezet bij deze vorm van publiek private samenwerking op het gebied van anticiperend onderzoek. Deze werkwijze kan in de toekomst vaker ingezet worden om onderzoeksvragen te beantwoorden. 6 6

7 1 Samenvatting 1 Samenvatting Binnen het onderzoeksproject Verbetering wegdekken heeft de Dienst Weg- en Waterbouwkunde (DWW) van Rijkswaterstaat (RWS) de prijsvraag Schoner, Stiller en Homogener Asfalt uitgeschreven, wat zich richt op drie aandachtsgebieden. Eén van de aandachtsgebieden, perceel 2 genoemd, heeft als doelstelling: Ontwikkel een techniek die er voor zorgt dat de geluidsreductie als functionele eigenschap van tweelaags- ZOAB tijdens de hele levensduur van deze wegverharding gehandhaafd blijft. Bijvoorbeeld door vervuiling te voorkomen en/of bestaande dan wel nieuw aan te leggen tweelaags-zoab te reinigen. De cirkel van Sinner beschrijft een economisch ideaal reinigingsproces, waarbij de parameters mechanica, chemie, temperatuur en tijd optimaal afgestemd zijn. Dit heeft bij Dura Vermeer als basis gediend voor de uitwerking en onderbouwing van de SteamCleaner, wat in de idee- en ontwikkelfase van de prijsvraag is uitgewerkt 1. De SteamCleaner zorgt ervoor dat de verontreiniging in de toplaag van tweelaags-zoab door middel van stoom, een reinigingsmiddel en lucht naar de onderlaag wordt verplaatst. Vanuit de onderlaag kan het afspoelen naar de berm of het riool. Door Rijkswaterstaat is een aanvullende opdracht gegeven voor het uitvoeren van de praktijkproef met de SteamCleaner. Deze praktijkproef bestaat uit het fabriceren van de SteamCleaner en het uitvoeren van een proef op een autosnelweg. Voor het proefvak is een van de tweelaags-zoab proefvakken ( zebravakken ) gekozen welke in 2002 zijn aangelegd. Het proefvak is gelegen op hoofdrijbaan links van de A28 tussen km 107,810 en km 108,215 (ter hoogte van Staphorst) en is opgedeeld in drie subvakken. Per subvak zijn verschillende reinigingsmethoden toegepast met als doel om het geluidsreducerende effect van inzet van de SteamCleaner vast te stellen. De proef is uitgevoerd in de nacht van 4/5 mei Voor de monitoring van de proef zijn de onderstaande onderzoeken verricht, waarbij een vergelijking is opgesteld tussen de referentiesituatie (voor reiniging) en de gerealiseerde situatie (na de reiniging).: - visuele inspectie; - waterdoorlatendheid (toestel van Becker); - geluidsmetingen (absorptiemeting en CPX-meting); - CT-scan. Indien wordt uitgegaan van de conservatieve aanname dat de inzet van de SteamCleaner leidt tot een levensduurverlenging van het tweelaags-zoab van slechts 1 jaar, is de inzet van de SteamCleaner zeker kosteneffectief. Immers de inzet van de SteamCleaner á 0,15 per m 2 per jaar is maar een fractie van de kosten van de waarde van levensduurverlenging door vervanging van het tweelaags-zoab á 0, per m 2 per jaar voor de zwaarste belaste rijstrook en altijd nog ruim onder die van de minst belaste rijstrook á 0,25 per m 2 per jaar. Bij vervanging van alleen de toplaag van het tweelaags-zoab worden de besparingen 0,57 per m 2 per jaar voor de zwaarste belaste rijstrook en 0,22 per m 2 per jaar voor de minst belaste rijstrook. De kosteneffectiviteit zal nog positiever uitpakken indien de snelheid van de SteamCleaner kan worden vergroot en de verlenging van de levensduur op basis van geluidsreductie als vervangingscriterium groter blijkt. Uit de onderzoeken kan geconcludeerd worden dat de inzet van de SteamCleaner effectief is, maar dat het proefvak te klein is om de reinigingsmethode in al zijn facetten te beproeven en de optimale configuratie van de SteamCleaner vast te stellen. Binnen het onderzoeksproject Verbetering wegdekken heeft de Dienst Weg- en Waterbouwkunde (DWW) van Rijkswaterstaat (RWS) de prijsvraag Schoner, Stiller en Homogener Asfalt uitgeschreven, wat zich richt op drie aandachtsgebieden. Eén van de aandachtsgebieden, perceel 2 genoemd, heeft als doelstelling: Ontwikkel een techniek die er voor zorgt dat de geluidsreductie als functionele eigenschap van tweelaags- ZOAB tijdens de hele levensduur van deze wegverharding gehandhaafd blijft. Bijvoorbeeld door vervuiling te voorkomen en/of bestaande dan wel nieuw aan te leggen tweelaags-zoab te reinigen. De cirkel van Sinner beschrijft een economisch ideaal reinigingsproces, waarbij de parameters mechanica, chemie, temperatuur en tijd optimaal afgestemd zijn. Dit heeft bij Dura Vermeer als basis gediend voor de uitwerking en onderbouwing van de SteamCleaner, wat in de idee- en ontwikkelfase van de prijsvraag is uitgewerkt 1. De SteamCleaner zorgt ervoor dat de verontreiniging in de toplaag van tweelaags-zoab door middel van stoom, een reinigingsmiddel en lucht naar de onderlaag wordt verplaatst. Vanuit de onderlaag kan het afspoelen naar de berm of het riool. Door Rijkswaterstaat is een aanvullende opdracht gegeven voor het uitvoeren van de praktijkproef met de SteamCleaner. Deze praktijkproef bestaat uit het fabriceren van de SteamCleaner en het uitvoeren van een proef op een autosnelweg. Voor het proefvak is een van de tweelaags-zoab proefvakken ( zebravakken ) gekozen welke in 2002 zijn aangelegd. Het proefvak is gelegen op hoofdrijbaan links van de A28 tussen km 107,810 en km 108,215 (ter hoogte van Staphorst) en is opgedeeld in drie subvakken. Per subvak zijn verschillende reinigingsmethoden toegepast met als doel om het geluidsreducerende effect van inzet van de SteamCleaner vast te stellen. De proef is uitgevoerd in de nacht van 4/5 mei Voor de monitoring van de proef zijn de onderstaande onderzoeken verricht, waarbij een vergelijking is opgesteld tussen de referentiesituatie (voor reiniging) en de gerealiseerde situatie (na de reiniging).: - visuele inspectie; - waterdoorlatendheid (toestel van Becker); - geluidsmetingen (absorptiemeting en CPX-meting); - CT-scan. Indien wordt uitgegaan van de conservatieve aanname dat de inzet van de SteamCleaner leidt tot een levensduurverlenging van het tweelaags-zoab van slechts 1 jaar, is de inzet van de SteamCleaner zeker kosteneffectief. Immers de inzet van de SteamCleaner á 0,15 per m 2 per jaar is maar een fractie van de kosten van de waarde van levensduurverlenging door vervanging van het tweelaags-zoab á 0, per m 2 per jaar voor de zwaarste belaste rijstrook en altijd nog ruim onder die van de minst belaste rijstrook á 0,25 per m 2 per jaar. Bij vervanging van alleen de toplaag van het tweelaags-zoab worden de besparingen 0,57 per m 2 per jaar voor de zwaarste belaste rijstrook en 0,22 per m 2 per jaar voor de minst belaste rijstrook. De kosteneffectiviteit zal nog positiever uitpakken indien de snelheid van de SteamCleaner kan worden vergroot en de verlenging van de levensduur op basis van geluidsreductie als vervangingscriterium groter blijkt. Uit de onderzoeken kan geconcludeerd worden dat de inzet van de SteamCleaner effectief is, maar dat het proefvak te klein is om de reinigingsmethode in al zijn facetten te beproeven en de optimale configuratie van de SteamCleaner vast te stellen. 1 Bron: Dura Vermeer Infrastructuur BV, rapportage DWW , de SteamCleaner, Hoofddorp, november Bron: Dura Vermeer Infrastructuur BV, rapportage DWW , de SteamCleaner, Hoofddorp, november

8 2 Inleiding 2 Inleiding 2.1 Achtergrond en idee Binnen het onderzoeksproject Verbetering wegdekken heeft de Dienst Weg- en Waterbouwkunde (DWW) van Rijkswaterstaat (RWS) de prijsvraag Schoner, Stiller en Homogener Asfalt uitgeschreven. De prijsvraag is een gezamenlijk initiatief van het Innovatieprogramma Luchtkwaliteit (IPL) en het Innovatieprogramma Geluid (IPG), beide uitgevoerd door DWW in opdracht van de ministeries van Verkeer en Waterstaat en VROM. In deze programma s worden samen met marktpartijen en onderzoeksinstituten kosteneffectieve maatregelen ontwikkeld die ingezet kunnen worden bij het verbeteren van de luchtkwaliteit en het terugdringen van geluidshinder op en rondom het HoofdWegenNet (HWN). De innovatieprogramma s bieden ruime mogelijkheden voor het testen van veelbelovende nieuwe ideeën en producten. De verbeterpunten van Schoner, Stiller en Homogener asfalt richten zich op drie aandachtsgebieden: - Perceel 1. Reiniging van een bestaande traditionele ZOAB wegverharding met name op een snelweg om de opwerveling van fijnstof te voorkomen of te beperken; - Perceel 2. Behoud van de geluidsreducerende werking van een tweelaags-zoab verharding tijdens de hele levensduur door middel van preventie van vervuiling en/of reiniging; - Perceel 3. Verhoging van de rafelingsweerstand van een tweelaags-zoab verharding door het verbeteren van de homogeniteit. Door RWS is voor perceel 2 de onderstaande doelstelling gedefinieerd: Ontwikkel een techniek die er voor zorgt dat de geluidsreductie als functionele eigenschap van tweelaags- ZOAB tijdens de hele levensduur van deze wegverharding gehandhaafd blijft. Bijvoorbeeld door vervuiling te voorkomen en/of bestaande dan wel nieuw aan te leggen tweelaags-zoab te reinigen. Bij de door Dura Vermeer bedachte reinigingsmethode, de SteamCleaner, zal de geluidsreductie na reiniging weer op het normale niveau terugkeren. De SteamCleaner zuigt het vuil namelijk niet op, maar breekt het af. Het oplosmiddel verkleint het vuil en verbreekt de samenhang tussen de vuildelen en duwt het vuil doormiddel van luchtdruk vanuit de toplaag in de onderlaag. In de onderlaag zal het afgebroken vuil door regenwater worden afgevoerd naar de bermen en deels via de natuurlijke weg worden afgebroken. De SteamCleaner zal frequent moeten worden ingezet waardoor de weg in een goede conditie wordt gehouden wat betreft geluidsreductie en waterdoorlatend en waterafvoerend vermogen. Op deze wijze zal de preventieve werking van de SteamCleaner optimaal zijn. 2.2 De ontwikkelfase De cirkel van Sinner beschrijft een economisch ideaal reinigingsproces, waarbij de parameters mechanica, chemie, temperatuur en tijd optimaal afgestemd zijn. Dit heeft bij Dura Vermeer als basis gediend voor de uitwerking en onderbouwing van de SteamCleaner. Door gebruik van stoom (temperatuur) kan niet alleen het warmte-effect worden benut (thermische schok), maar is ook een minimalisering van het gebruik van reinigingsmiddel (chemie) en het transport van het reinigingsmiddel naar de verontreinigde poriën te realiseren. 2.1 Achtergrond en idee Binnen het onderzoeksproject Verbetering wegdekken heeft de Dienst Weg- en Waterbouwkunde (DWW) van Rijkswaterstaat (RWS) de prijsvraag Schoner, Stiller en Homogener Asfalt uitgeschreven. De prijsvraag is een gezamenlijk initiatief van het Innovatieprogramma Luchtkwaliteit (IPL) en het Innovatieprogramma Geluid (IPG), beide uitgevoerd door DWW in opdracht van de ministeries van Verkeer en Waterstaat en VROM. In deze programma s worden samen met marktpartijen en onderzoeksinstituten kosteneffectieve maatregelen ontwikkeld die ingezet kunnen worden bij het verbeteren van de luchtkwaliteit en het terugdringen van geluidshinder op en rondom het HoofdWegenNet (HWN). De innovatieprogramma s bieden ruime mogelijkheden voor het testen van veelbelovende nieuwe ideeën en producten. De verbeterpunten van Schoner, Stiller en Homogener asfalt richten zich op drie aandachtsgebieden: - Perceel 1. Reiniging van een bestaande traditionele ZOAB wegverharding met name op een snelweg om de opwerveling van fijnstof te voorkomen of te beperken; - Perceel 2. Behoud van de geluidsreducerende werking van een tweelaags-zoab verharding tijdens de hele levensduur door middel van preventie van vervuiling en/of reiniging; - Perceel 3. Verhoging van de rafelingsweerstand van een tweelaags-zoab verharding door het verbeteren van de homogeniteit. Door RWS is voor perceel 2 de onderstaande doelstelling gedefinieerd: Ontwikkel een techniek die er voor zorgt dat de geluidsreductie als functionele eigenschap van tweelaags- ZOAB tijdens de hele levensduur van deze wegverharding gehandhaafd blijft. Bijvoorbeeld door vervuiling te voorkomen en/of bestaande dan wel nieuw aan te leggen tweelaags-zoab te reinigen. Bij de door Dura Vermeer bedachte reinigingsmethode, de SteamCleaner, zal de geluidsreductie na reiniging weer op het normale niveau terugkeren. De SteamCleaner zuigt het vuil namelijk niet op, maar breekt het af. Het oplosmiddel verkleint het vuil en verbreekt de samenhang tussen de vuildelen en duwt het vuil doormiddel van luchtdruk vanuit de toplaag in de onderlaag. In de onderlaag zal het afgebroken vuil door regenwater worden afgevoerd naar de bermen en deels via de natuurlijke weg worden afgebroken. De SteamCleaner zal frequent moeten worden ingezet waardoor de weg in een goede conditie wordt gehouden wat betreft geluidsreductie en waterdoorlatend en waterafvoerend vermogen. Op deze wijze zal de preventieve werking van de SteamCleaner optimaal zijn. 2.2 De ontwikkelfase De cirkel van Sinner beschrijft een economisch ideaal reinigingsproces, waarbij de parameters mechanica, chemie, temperatuur en tijd optimaal afgestemd zijn. Dit heeft bij Dura Vermeer als basis gediend voor de uitwerking en onderbouwing van de SteamCleaner. Door gebruik van stoom (temperatuur) kan niet alleen het warmte-effect worden benut (thermische schok), maar is ook een minimalisering van het gebruik van reinigingsmiddel (chemie) en het transport van het reinigingsmiddel naar de verontreinigde poriën te realiseren. 8 8

9 Figuur 1 De cirkel van Sinner Figuur 1 De cirkel van Sinner De werking van de SteamCleaner bestaat uit een viertal opeenvolgende processen, namelijk: 1. Het reinigen van de oppervlakte van het wegdek door middel van het opzuigen van losliggend vuil. Dit proces wordt door middel van een zuigmond en luchtmessen op een veeg/zuigauto uitgevoerd. Dit is het eerste voertuig in het reinigingsproces en tevens het voorste voertuig in de op te nemen verkeersafzetting. 2. Het reinigen van de toplaag door het inbrengen van stoom en reinigingsmiddel in de poriën. Dit proces wordt door middel van een stoomslee (en bijbehorende apparatuur) en het reinigingsmiddel Aquaquick 2000 uitgevoerd. Dit systeem wordt geplaatst op een aanhangwagen die wordt getrokken door de veeg/zuigauto van proces Het doorblazen van de toplaag door middel van lucht. Dit proces vindt plaats door een blaasunit voorzien van luchtmessen. Deze blaasunit wordt op een aparte vrachtwagen geplaatst. Omdat dit voertuig de laatste in de rijdende afzetting is, wordt deze uitgerust met een botsabsorber. 4. Het reinigen van de onderlaag door neerslag en afstroming (natuurlijk proces). De in de onderlaag aanwezige verontreiniging zal bij optredende afstroming van regenwater worden meegevoerd naar de bermen of het eventueel aanwezige riool langs de zijkant van de rijbaan. Door de aard van het gekozen milieuvriendelijke oplosmiddel worden oliën en vetten versneld afgebroken. De SteamCleaner zorgt er dus voor dat de verontreiniging in de toplaag van tweelaags-zoab door middel van stoom, een reinigingsmiddel en lucht naar de onderlaag wordt verplaatst. Vanuit de onderlaag kan het afspoelen naar de berm of het riool (zie Figuur 2). De werking van de SteamCleaner bestaat uit een viertal opeenvolgende processen, namelijk: 1. Het reinigen van de oppervlakte van het wegdek door middel van het opzuigen van losliggend vuil. Dit proces wordt door middel van een zuigmond en luchtmessen op een veeg/zuigauto uitgevoerd. Dit is het eerste voertuig in het reinigingsproces en tevens het voorste voertuig in de op te nemen verkeersafzetting. 2. Het reinigen van de toplaag door het inbrengen van stoom en reinigingsmiddel in de poriën. Dit proces wordt door middel van een stoomslee (en bijbehorende apparatuur) en het reinigingsmiddel Aquaquick 2000 uitgevoerd. Dit systeem wordt geplaatst op een aanhangwagen die wordt getrokken door de veeg/zuigauto van proces Het doorblazen van de toplaag door middel van lucht. Dit proces vindt plaats door een blaasunit voorzien van luchtmessen. Deze blaasunit wordt op een aparte vrachtwagen geplaatst. Omdat dit voertuig de laatste in de rijdende afzetting is, wordt deze uitgerust met een botsabsorber. 4. Het reinigen van de onderlaag door neerslag en afstroming (natuurlijk proces). De in de onderlaag aanwezige verontreiniging zal bij optredende afstroming van regenwater worden meegevoerd naar de bermen of het eventueel aanwezige riool langs de zijkant van de rijbaan. Door de aard van het gekozen milieuvriendelijke oplosmiddel worden oliën en vetten versneld afgebroken. De SteamCleaner zorgt er dus voor dat de verontreiniging in de toplaag van tweelaags-zoab door middel van stoom, een reinigingsmiddel en lucht naar de onderlaag wordt verplaatst. Vanuit de onderlaag kan het afspoelen naar de berm of het riool (zie Figuur 2). Figuur 2 Het verplaatsen van de verontreinigingen uit de toplaag (links) naar de onderlaag (rechts) waardoor de geluidsreducerende werking wordt hersteld Figuur 2 Het verplaatsen van de verontreinigingen uit de toplaag (links) naar de onderlaag (rechts) waardoor de geluidsreducerende werking wordt hersteld 9 9

10 2.3 Uitvoeringsfase Door Rijkswaterstaat is een aanvullende opdracht gegeven voor het uitvoeren van de praktijkproef met de SteamCleaner. Deze praktijkproef bestaat uit het fabriceren van de SteamCleaner en het uitvoeren van een proef op een autosnelweg. Voorafgaand aan de uitvoering van de praktijkproef op een autosnelweg, is door Dura Vermeer een drietal kleinschalige proeven gehouden om het concept van de SteamCleaner te testen. De drie proeven zijn gehouden op de werf van Dura Vermeer in Eemnes, op de N332 en N317 en op de N345, allen in de provincie Gelderland. De eerste proef op de werf van Dura Vermeer is op 12 maart 2007 uitgevoerd met een kleine stoomreiniger (handunit). Deze proef was noodzakelijk om de afmetingen van de stoomslee vast te stellen en te kunnen onderbouwen. Voor de uitvoering van deze proef is een strook tweelaags-zoab aangebracht. Foto s van deze proef zijn als bijlage aan deze rapportage toegevoegd (zie Bijlage A Foto s kleinschalige praktijkproef met handunit ). 2.3 Uitvoeringsfase Door Rijkswaterstaat is een aanvullende opdracht gegeven voor het uitvoeren van de praktijkproef met de SteamCleaner. Deze praktijkproef bestaat uit het fabriceren van de SteamCleaner en het uitvoeren van een proef op een autosnelweg. Voorafgaand aan de uitvoering van de praktijkproef op een autosnelweg, is door Dura Vermeer een drietal kleinschalige proeven gehouden om het concept van de SteamCleaner te testen. De drie proeven zijn gehouden op de werf van Dura Vermeer in Eemnes, op de N332 en N317 en op de N345, allen in de provincie Gelderland. De eerste proef op de werf van Dura Vermeer is op 12 maart 2007 uitgevoerd met een kleine stoomreiniger (handunit). Deze proef was noodzakelijk om de afmetingen van de stoomslee vast te stellen en te kunnen onderbouwen. Voor de uitvoering van deze proef is een strook tweelaags-zoab aangebracht. Foto s van deze proef zijn als bijlage aan deze rapportage toegevoegd (zie Bijlage A Foto s kleinschalige praktijkproef met handunit ). Figuur 3 Uitvoering kleinschalige praktijkproef met handunit op de werf van Dura Vermeer Op 25 april 2007 is een grotere proef gehouden op de N332 en N317 in de provincie Gelderland. Tijdens deze proef is getest hoe de stoomdruk zich houdt bij het verrichten van reinigingswerkzaamheden over langere afstanden. Het proefvak op de N332 was gelegen tussen Lochem en Laren en bestaat uit een deklaag van tweelaags-zoab 4/8-11/16 welke in 2004 is aangebracht. Het proefvak op de N317 was gelegen tussen Lochem en Laren en bestaat uit een deklaag van ZOAB 0/11. Dit laatste proefvak is verdeeld in een gedeelte met een oude asfaltverharding en een gedeelte met een recentelijk aangelegde asfaltverharding, echter onbekend is wanneer de verharding is aangebracht. Foto s van deze proef zijn als bijlage aan deze rapportage toegevoegd (zie Bijlage B Foto s praktijkproef N332 en N317 te Gelderland ). Figuur 3 Uitvoering kleinschalige praktijkproef met handunit op de werf van Dura Vermeer Op 25 april 2007 is een grotere proef gehouden op de N332 en N317 in de provincie Gelderland. Tijdens deze proef is getest hoe de stoomdruk zich houdt bij het verrichten van reinigingswerkzaamheden over langere afstanden. Het proefvak op de N332 was gelegen tussen Lochem en Laren en bestaat uit een deklaag van tweelaags-zoab 4/8-11/16 welke in 2004 is aangebracht. Het proefvak op de N317 was gelegen tussen Lochem en Laren en bestaat uit een deklaag van ZOAB 0/11. Dit laatste proefvak is verdeeld in een gedeelte met een oude asfaltverharding en een gedeelte met een recentelijk aangelegde asfaltverharding, echter onbekend is wanneer de verharding is aangebracht. Foto s van deze proef zijn als bijlage aan deze rapportage toegevoegd (zie Bijlage B Foto s praktijkproef N332 en N317 te Gelderland )

11 Figuur 4 Uitvoering kleinschalige praktijkproef op de N332 en N317 in de provincie Gelderland Figuur 4 Uitvoering kleinschalige praktijkproef op de N332 en N317 in de provincie Gelderland Op 4 mei 2007 is overdag een proef gehouden op de N345 in de gemeente Zutphen. Het proefvak op de N345 bestaat uit een geluidsreducerende microdeklaag (type Microflex 0/6) welke in 2003 is aangebracht en die de afgelopen jaren een verminderde geluidsreductie is gemeten. Voorafgaand en na afloop van de proef zijn in samenwerking met de provincie Gelderland door M+P geluidsmetingen verricht. De resultaten van deze metingen zijn als bijlage aan deze rapportage toegevoegd (zie Bijlage C Resultaten geluidsmeting praktijkproef N345 te Zutphen ). Uit de resultaten blijkt dat er geen significatie verschillen zijn opgetreden na reiniging met de SteamCleaner. Op 4 mei 2007 is overdag een proef gehouden op de N345 in de gemeente Zutphen. Het proefvak op de N345 bestaat uit een geluidsreducerende microdeklaag (type Microflex 0/6) welke in 2003 is aangebracht en die de afgelopen jaren een verminderde geluidsreductie is gemeten. Voorafgaand en na afloop van de proef zijn in samenwerking met de provincie Gelderland door M+P geluidsmetingen verricht. De resultaten van deze metingen zijn als bijlage aan deze rapportage toegevoegd (zie Bijlage C Resultaten geluidsmeting praktijkproef N345 te Zutphen ). Uit de resultaten blijkt dat er geen significatie verschillen zijn opgetreden na reiniging met de SteamCleaner. De daadwerkelijke praktijkproef in het kader van de prijsvraag is gehouden op de A28 ter hoogte van Staphorst, over een lengte van circa 1 kilometer. Om de effectiviteit van de SteamCleaner te beoordelen zijn diverse onderzoeken uitgevoerd, welke in de volgende hoofdstukken worden beschreven. De daadwerkelijke praktijkproef in het kader van de prijsvraag is gehouden op de A28 ter hoogte van Staphorst, over een lengte van circa 1 kilometer. Om de effectiviteit van de SteamCleaner te beoordelen zijn diverse onderzoeken uitgevoerd, welke in de volgende hoofdstukken worden beschreven. Figuur 5 De SteamCleaner Figuur 5 De SteamCleaner 11 11

12 3 Uitvoering 3 Uitvoering 3.1 Locatie proefvak Het proefvak van Dura Vermeer is aangelegd op hoofdrijbaan links van de A28 tussen km 107,810 en km 108,215, ter hoogte van Staphorst. In 2002 zijn hier de zebravakken aangelegd in het kader van het project Tweelaags-ZOAB. Het proefvak is één van de drie proefvakken welke voor de uitvoeringsfase van perceel 2 door Rijkswaterstaat ter beschikking zijn gesteld. Het tweelaags-zoab bestaat uit een onderlaag van 45 mm ZOAB 0/16 en een toplaag van 25 mm ZOAB 4/ Locatie proefvak Het proefvak van Dura Vermeer is aangelegd op hoofdrijbaan links van de A28 tussen km 107,810 en km 108,215, ter hoogte van Staphorst. In 2002 zijn hier de zebravakken aangelegd in het kader van het project Tweelaags-ZOAB. Het proefvak is één van de drie proefvakken welke voor de uitvoeringsfase van perceel 2 door Rijkswaterstaat ter beschikking zijn gesteld. Het tweelaags-zoab bestaat uit een onderlaag van 45 mm ZOAB 0/16 en een toplaag van 25 mm ZOAB 4/8. Figuur 6 Locatie proefvakken A28 ter hoogte van Staphorst Figuur 6 Locatie proefvakken A28 ter hoogte van Staphorst Vaknummer Aannemer Van km Tot km Lengte [m] 2 Heijmanns Infrastructuur BV SSH Dura Vermeer Tabel 1 Indeling proefvakken Het proefvak van Dura Vermeer is in drie subvakken opgedeeld: - subvak 1: rijstrook 2 en vluchtstrook, van km t/m 108.0; - subvak 2: rijstrook 2 en vluchtstrook, van km t/m ; - subvak 3: rijstrook 2 en vluchtstrook, van km t/m De reinigingswerkzaamheden op de proefvakken zijn uitgevoerd in de nacht van 4/5 mei 2007, net voor het einde van een zeer lange geheel droge periode. De metingen zijn uitgevoerd op 3, 4/5 en 22 mei Vaknummer Aannemer Van km Tot km Lengte [m] 2 Heijmanns Infrastructuur BV SSH Dura Vermeer Tabel 1 Indeling proefvakken Het proefvak van Dura Vermeer is in drie subvakken opgedeeld: - subvak 1: rijstrook 2 en vluchtstrook, van km t/m 108.0; - subvak 2: rijstrook 2 en vluchtstrook, van km t/m ; - subvak 3: rijstrook 2 en vluchtstrook, van km t/m De reinigingswerkzaamheden op de proefvakken zijn uitgevoerd in de nacht van 4/5 mei 2007, net voor het einde van een zeer lange geheel droge periode. De metingen zijn uitgevoerd op 3, 4/5 en 22 mei

13 3.2 Toegepaste reinigingsmethode Om inzicht te krijgen in de effectiviteit van de SteamCleaner, is per subvak een verschillende reinigingsmethode uitgevoerd. Uit de resultaten van de onderzoeken blijkt welke reinigingsmethode het meest effectief is. In tegenstelling tot de in de ontwikkelfase beoogde snelheid van 10 km/uur is de rijsnelheid voor elk van de subvakken beperkt tot een enkelvoudige constante snelheid van 4 km/uur. Het visuele resultaat was niet overal hetzelfde en viel tegen waardoor twijfel rees over het eindresultaat. Omdat de lengte van het proefvak beperkt is, is ter plekke besloten om de snelheid niet te variëren waardoor toch voldoende meetgegevens vrijkomen voor een beoordeling van de inzet met een snelheid van 4 km/uur. Ook is in het tweede subvak de beschikbare ZOAB-reiniger ingezet om te kunnen beoordelen of de combinatie van stoomreiniging én ZOAB-reiniging het reinigingseffect verbeterd. 3.2 Toegepaste reinigingsmethode Om inzicht te krijgen in de effectiviteit van de SteamCleaner, is per subvak een verschillende reinigingsmethode uitgevoerd. Uit de resultaten van de onderzoeken blijkt welke reinigingsmethode het meest effectief is. In tegenstelling tot de in de ontwikkelfase beoogde snelheid van 10 km/uur is de rijsnelheid voor elk van de subvakken beperkt tot een enkelvoudige constante snelheid van 4 km/uur. Het visuele resultaat was niet overal hetzelfde en viel tegen waardoor twijfel rees over het eindresultaat. Omdat de lengte van het proefvak beperkt is, is ter plekke besloten om de snelheid niet te variëren waardoor toch voldoende meetgegevens vrijkomen voor een beoordeling van de inzet met een snelheid van 4 km/uur. Ook is in het tweede subvak de beschikbare ZOAB-reiniger ingezet om te kunnen beoordelen of de combinatie van stoomreiniging én ZOAB-reiniging het reinigingseffect verbeterd. Reinigingsmethode Subvak 1 Subvak 2 Subvak 3 Reinigen met ZOAB-cleaner (DVK ZOAB-Clean BV, hogedrukwater/hoogvacuüm) X Blazen met luchtmessen X X Opzuigen losliggend materiaal X X Stoomreinigen inclusief reinigingsmiddel X X X Doorblazen met luchtmessen X X X Reinigen met ZOAB-cleaner (DVK ZOAB-Clean BV, hogedrukwater/hoogvacuüm) Tabel 2 Overzicht toegepaste reinigingsmethode per subvak 3.3 Uitgevoerde onderzoeken Voor de monitoring van de proef zijn de onderstaande onderzoeken verricht: - visuele inspectie; - waterdoorlatendheid (toestel van Becker); - geluidsmetingen: - absorptiemeting; - CPX-meting; - CT-scan: - CT-scan Technische Universiteit Delft; - CT-scan Danish Road Institute. Bij al deze onderzoeken is een vergelijking opgesteld tussen de referentiesituatie (voor reiniging) en de gerealiseerde situatie (na de reiniging). De onderzoeken zijn voor en na de reiniging op dezelfde locatie uitgevoerd. Voor de CT-scan zijn kernboringen Ø100 mm uitgevoerd, de locatie van de boringen zijn vastgelegd in het boorschema, wat als bijlage aan deze rapportage is toegevoegd (zie Bijlage E Overzicht boorlocaties ). Tevens zijn er kernen Ø100 mm geboord ten behoeve van het onderzoek dat het Danish Road Institute in opdracht van het IPG uitvoert. Het totaal aantal uitgevoerde kernboringen is 20 stuks. De locatie van de boringen zijn vastgelegd in het boorschema, wat als bijlage aan deze rapportage is toegevoegd (zie Bijlage E Overzicht boorlocaties ). X X Reinigingsmethode Subvak 1 Subvak 2 Subvak 3 Reinigen met ZOAB-cleaner (DVK ZOAB-Clean BV, hogedrukwater/hoogvacuüm) X Blazen met luchtmessen X X Opzuigen losliggend materiaal X X Stoomreinigen inclusief reinigingsmiddel X X X Doorblazen met luchtmessen X X X Reinigen met ZOAB-cleaner (DVK ZOAB-Clean BV, hogedrukwater/hoogvacuüm) Tabel 2 Overzicht toegepaste reinigingsmethode per subvak 3.3 Uitgevoerde onderzoeken Voor de monitoring van de proef zijn de onderstaande onderzoeken verricht: - visuele inspectie; - waterdoorlatendheid (toestel van Becker); - geluidsmetingen: - absorptiemeting; - CPX-meting; - CT-scan: - CT-scan Technische Universiteit Delft; - CT-scan Danish Road Institute. Bij al deze onderzoeken is een vergelijking opgesteld tussen de referentiesituatie (voor reiniging) en de gerealiseerde situatie (na de reiniging). De onderzoeken zijn voor en na de reiniging op dezelfde locatie uitgevoerd. Voor de CT-scan zijn kernboringen Ø100 mm uitgevoerd, de locatie van de boringen zijn vastgelegd in het boorschema, wat als bijlage aan deze rapportage is toegevoegd (zie Bijlage E Overzicht boorlocaties ). Tevens zijn er kernen Ø100 mm geboord ten behoeve van het onderzoek dat het Danish Road Institute in opdracht van het IPG uitvoert. Het totaal aantal uitgevoerde kernboringen is 20 stuks. De locatie van de boringen zijn vastgelegd in het boorschema, wat als bijlage aan deze rapportage is toegevoegd (zie Bijlage E Overzicht boorlocaties ). X X 13 13

14 4 Resultaten onderzoeken 4 Resultaten onderzoeken De proef is uitgevoerd met de onderstaande paramaters: - Constante snelheid van 4 km/uur; - Werkbreedte van de stoomslee 2,5 m¹; - Capaciteit van de stoomketel 500 kg/uur; - Maximale stoomtemperatuur 135 ºC; - Dosering reinigingsmiddel Aquaquick 1: Visuele inspectie De globale visuele inspecties zijn door Dura Vermeer Infrastructuur BV uitgevoerd conform CROW publicatie 146 en op een drietal tijdstippen verricht: - Direct voor de uitvoering van de proef; - Direct na de uitvoering van de proef; - 2 weken na de uitvoering van de proef. Direct voor de uitvoering van de proef is waargenomen dat er geen scheurvorming aanwezig was. Rafeling is in het gehele proefvak en voornamelijk in de rijsporen constant in lichte mate aanwezig. Direct na uitvoering van de proef is vastgesteld dat er visueel geen veranderingen in scheurvorming en rafeling zijn waar te nemen. Deze inspectie is 2 weken na het uitvoeren van de proeven nogmaals uitgevoerd en hierbij is ook geconstateerd dat er visueel geen veranderingen hebben plaatsgevonden. Een afschrift van de waarnemingen tijdens de visuele inspectie is als bijlage aan deze rapportage toegevoegd (zie Bijlage F Resultaten visuele inspectie ). De proef is uitgevoerd met de onderstaande paramaters: - Constante snelheid van 4 km/uur; - Werkbreedte van de stoomslee 2,5 m¹; - Capaciteit van de stoomketel 500 kg/uur; - Maximale stoomtemperatuur 135 ºC; - Dosering reinigingsmiddel Aquaquick 1: Visuele inspectie De globale visuele inspecties zijn door Dura Vermeer Infrastructuur BV uitgevoerd conform CROW publicatie 146 en op een drietal tijdstippen verricht: - Direct voor de uitvoering van de proef; - Direct na de uitvoering van de proef; - 2 weken na de uitvoering van de proef. Direct voor de uitvoering van de proef is waargenomen dat er geen scheurvorming aanwezig was. Rafeling is in het gehele proefvak en voornamelijk in de rijsporen constant in lichte mate aanwezig. Direct na uitvoering van de proef is vastgesteld dat er visueel geen veranderingen in scheurvorming en rafeling zijn waar te nemen. Deze inspectie is 2 weken na het uitvoeren van de proeven nogmaals uitgevoerd en hierbij is ook geconstateerd dat er visueel geen veranderingen hebben plaatsgevonden. Een afschrift van de waarnemingen tijdens de visuele inspectie is als bijlage aan deze rapportage toegevoegd (zie Bijlage F Resultaten visuele inspectie ). Figuur 7 De SteamCleaner tijdens de uitvoering van de proef op de A28 14 De SteamCleaner tijdens de uitvoering van de proef op de A28 14 Figuur 7

15 4.2 Waterdoorlatendheid 4.2 Waterdoorlatendheid Beschrijving meting De waterdoorlatendheid is bepaald met het toestel van Becker (conform werkvoorschrift Rijkswaterstaat WV073). Dit toestel bestaat uit een kunststof cilinder, die met een rubberen afdichtrand op het asfaltmengsel wordt geplaatst. De cilinder wordt met schoon water gevuld, dat door een opening aan de onderkant het asfaltmengsel instroomt. Tussen de momenten dat de waterspiegel het bovenste en onderste peilmerk passeert wordt de tijd gemeten. Deze uitstroomtijd is het proefresultaat. Beschrijving meting De waterdoorlatendheid is bepaald met het toestel van Becker (conform werkvoorschrift Rijkswaterstaat WV073). Dit toestel bestaat uit een kunststof cilinder, die met een rubberen afdichtrand op het asfaltmengsel wordt geplaatst. De cilinder wordt met schoon water gevuld, dat door een opening aan de onderkant het asfaltmengsel instroomt. Tussen de momenten dat de waterspiegel het bovenste en onderste peilmerk passeert wordt de tijd gemeten. Deze uitstroomtijd is het proefresultaat. Figuur 8 Toestel van Becker Uitgevoerde metingen De metingen zijn op een drietal tijdstippen in rijstrook 2 (tussen de rijsporen) en de vluchtstrook uitgevoerd: - Direct voor de uitvoering van de proef; - Direct na de uitvoering van de proef; - 2 weken na de uitvoering van de proef. Figuur 8 Toestel van Becker Uitgevoerde metingen De metingen zijn op een drietal tijdstippen in rijstrook 2 (tussen de rijsporen) en de vluchtstrook uitgevoerd: - Direct voor de uitvoering van de proef; - Direct na de uitvoering van de proef; - 2 weken na de uitvoering van de proef. Referentiewaarden 2 Naar aanleiding van onderzoek zijn in het verleden voorlopige richtlijnen opgesteld voor de meetwaarden met de drainometer op enkellaags-zoab: - Voor nieuw ZOAB wordt gesteld, dat de uitstroomtijd maximaal 25 seconden mag bedragen. Er is hierbij geen onderscheid gemaakt tussen autosnelwegen, provinciale wegen en stedelijke wegen; - Reiniging is nodig als de uitstroomtijden liggen tussen de 50 en seconden. Na reiniging moet dan een waarde worden gemeten, die onder de 30 seconden ligt; - Voor uitstroomtijden boven de seconden is het meestal niet meer mogelijk om na reinigen een waarde <30 seconden te bereiken. Referentiewaarden 2 Naar aanleiding van onderzoek zijn in het verleden voorlopige richtlijnen opgesteld voor de meetwaarden met de drainometer op enkellaags-zoab: - Voor nieuw ZOAB wordt gesteld, dat de uitstroomtijd maximaal 25 seconden mag bedragen. Er is hierbij geen onderscheid gemaakt tussen autosnelwegen, provinciale wegen en stedelijke wegen; - Reiniging is nodig als de uitstroomtijden liggen tussen de 50 en seconden. Na reiniging moet dan een waarde worden gemeten, die onder de 30 seconden ligt; - Voor uitstroomtijden boven de seconden is het meestal niet meer mogelijk om na reinigen een waarde <30 seconden te bereiken. 2 Bron: CROW, CROW publicatie 161 Tweelaags zoab Handleiding voor wegbeheerders, Ede november Bron: CROW, CROW publicatie 161 Tweelaags zoab Handleiding voor wegbeheerders, Ede november

16 Onderzocht moet worden of bovenstaande richtlijnen ook voor tweelaags-zoab kunnen worden toegepast. Het is in de beheerfase wel mogelijk de drainometer in relatieve zin te gebruiken door te monitoren wanneer de doorlatendheid afneemt, of na reiniging te controleren of de doorlatendheid voldoende is toegenomen. De ervaringen met het schoonmaken van tweelaags-zoab zijn zeer wisselend. Er zijn in enkele gevallen zelfs langere doorstroomtijden (dus minder goede doorstroming) waargenomen ná schoonmaken. Door de CROW werkgroep tweelaags-zoab zijn de volgende conclusies getrokken: - Het reinigen van tweelaags-zoab met een toplaag 2/4 lijkt een averechts effect te hebben op de waterdoorlatendheid van de verharding. Dit is echter een tijdelijk effect; - De richtlijn dat de verharding moet worden gereinigd indien de uitstroomtijden groter zijn dan 50 seconden, lijkt ook voor tweelaags-zoab juist gekozen; - Indien de uitstroomtijden korter zijn dan 50 seconden wordt er nauwelijks enig verbeterend effect waar genomen; - Bij uitstroomtijden langer dan 100 seconden lijkt het reinigen eveneens niet zinvol, omdat de uitstroomtijden na reiniging nauwelijks verschillen van die voorafgaand aan de reiniging. Een uitzondering hierop kan gevormd worden door recente zware vervuiling die nog niet is vastgekoekt. Resultaten In de onderstaande tabellen zijn de meetwaarden weergegeven voor de metingen op rijstrook 2 (tussen rijsporen) en de vluchtstrook. De volledige resultaten van de metingen zijn als bijlage aan deze rapportage toegevoegd (zie Bijlage G Resultaten waterdoorlatendheid (toestel van Becker) ). Onderzocht moet worden of bovenstaande richtlijnen ook voor tweelaags-zoab kunnen worden toegepast. Het is in de beheerfase wel mogelijk de drainometer in relatieve zin te gebruiken door te monitoren wanneer de doorlatendheid afneemt, of na reiniging te controleren of de doorlatendheid voldoende is toegenomen. De ervaringen met het schoonmaken van tweelaags-zoab zijn zeer wisselend. Er zijn in enkele gevallen zelfs langere doorstroomtijden (dus minder goede doorstroming) waargenomen ná schoonmaken. Door de CROW werkgroep tweelaags-zoab zijn de volgende conclusies getrokken: - Het reinigen van tweelaags-zoab met een toplaag 2/4 lijkt een averechts effect te hebben op de waterdoorlatendheid van de verharding. Dit is echter een tijdelijk effect; - De richtlijn dat de verharding moet worden gereinigd indien de uitstroomtijden groter zijn dan 50 seconden, lijkt ook voor tweelaags-zoab juist gekozen; - Indien de uitstroomtijden korter zijn dan 50 seconden wordt er nauwelijks enig verbeterend effect waar genomen; - Bij uitstroomtijden langer dan 100 seconden lijkt het reinigen eveneens niet zinvol, omdat de uitstroomtijden na reiniging nauwelijks verschillen van die voorafgaand aan de reiniging. Een uitzondering hierop kan gevormd worden door recente zware vervuiling die nog niet is vastgekoekt. Resultaten In de onderstaande tabellen zijn de meetwaarden weergegeven voor de metingen op rijstrook 2 (tussen rijsporen) en de vluchtstrook. De volledige resultaten van de metingen zijn als bijlage aan deze rapportage toegevoegd (zie Bijlage G Resultaten waterdoorlatendheid (toestel van Becker) ). Sub Uitstroomtijd (sec) Gemiddelde uitstroomtijd (sec) vak Locatie (km) Vooraf Direct na Na 2 wkn Vooraf Direct na Na 2 wkn Gemiddelde Tabel 3 Resultaten meting waterdoorlatendheid rijstrook 2 (tussen rijsporen) Sub Uitstroomtijd (sec) Gemiddelde uitstroomtijd (sec) vak Locatie (km) Vooraf Direct na Na 2 wkn Vooraf Direct na Na 2 wkn Gemiddelde Tabel 3 Resultaten meting waterdoorlatendheid rijstrook 2 (tussen rijsporen) 16 16

17 Sub Uitstroomtijd (sec) Gemiddelde uitstroomtijd (sec) vak Locatie (km) Vooraf Direct na Na 2 wkn Vooraf Direct na Na 2 wkn Gemiddelde Tabel 4 Resultaten meting waterdoorlatendheid vluchtstrook 4.3 Geluidsmetingen Voor en na de proef zijn geluidsmetingen uitgevoerd om het verschil in geluidsreductie ten gevolge van de reinigingsmethode te kunnen beoordelen. De geluidsabsorptiecoëfficiënt is gemeten voor een loodrecht invallend geluid middels absorptiemetingen conform ISO De invloed van de wegdekeigenschappen op verkeerslawaai over het proefvlak is gemeten met de Close Proximity (CPX-)methode conform ISO Absorptiemetingen Beschrijving meting De absorptiemetingen zijn uitgevoerd volgens de vrije-veld-methode conform ISO Hierbij wordt voor geluid onder een loodrechte inval de absorptiecoëfficiënt van het wegdek gemeten als functie van de frequentie. De opstelling die voor deze meting wordt gebruikt is zodanig geconstrueerd dat de absorptieeigenschappen onderzocht worden van dat deel van het wegdek dat zich binnen een cirkel met een straal van 1.34 m rondom het middelpunt van de meetopstelling bevindt. De meetopstelling bestaat uit een geluidbron en een microfoon die zich op een vaste afstand van 1,0 m van de geluidbron bevindt. De meetprocedure bestaat uit twee delen. Allereerst wordt de geluidbron op het wegdek gericht en wordt de impulsresponsie bepaald. Vervolgens wordt de geluidbron loodrecht naar boven gericht en wordt opnieuw de impulsresponsie bepaald. Aan de hand van deze twee impulsresponsies kan de bijdrage van het gereflecteerde geluid worden geïsoleerd van het door de bron uitgezonden geluid en wordt de absorptiecoëfficiënt berekend. Tot slot vindt nog een correctie plaats aan de hand van een referentiemeting. Uitgevoerde metingen Door M+P zijn op zes locaties metingen uitgevoerd, zowel tussen de rijsporen als in het rechterrijspoor. Tevens zijn op twee locaties op de vluchtstrook metingen uitgevoerd. De metingen zijn zowel voor als na de reiniging uitgevoerd. Sub Uitstroomtijd (sec) Gemiddelde uitstroomtijd (sec) vak Locatie (km) Vooraf Direct na Na 2 wkn Vooraf Direct na Na 2 wkn Gemiddelde Tabel 4 Resultaten meting waterdoorlatendheid vluchtstrook 4.3 Geluidsmetingen Voor en na de proef zijn geluidsmetingen uitgevoerd om het verschil in geluidsreductie ten gevolge van de reinigingsmethode te kunnen beoordelen. De geluidsabsorptiecoëfficiënt is gemeten voor een loodrecht invallend geluid middels absorptiemetingen conform ISO De invloed van de wegdekeigenschappen op verkeerslawaai over het proefvlak is gemeten met de Close Proximity (CPX-)methode conform ISO Absorptiemetingen Beschrijving meting De absorptiemetingen zijn uitgevoerd volgens de vrije-veld-methode conform ISO Hierbij wordt voor geluid onder een loodrechte inval de absorptiecoëfficiënt van het wegdek gemeten als functie van de frequentie. De opstelling die voor deze meting wordt gebruikt is zodanig geconstrueerd dat de absorptieeigenschappen onderzocht worden van dat deel van het wegdek dat zich binnen een cirkel met een straal van 1.34 m rondom het middelpunt van de meetopstelling bevindt. De meetopstelling bestaat uit een geluidbron en een microfoon die zich op een vaste afstand van 1,0 m van de geluidbron bevindt. De meetprocedure bestaat uit twee delen. Allereerst wordt de geluidbron op het wegdek gericht en wordt de impulsresponsie bepaald. Vervolgens wordt de geluidbron loodrecht naar boven gericht en wordt opnieuw de impulsresponsie bepaald. Aan de hand van deze twee impulsresponsies kan de bijdrage van het gereflecteerde geluid worden geïsoleerd van het door de bron uitgezonden geluid en wordt de absorptiecoëfficiënt berekend. Tot slot vindt nog een correctie plaats aan de hand van een referentiemeting. Uitgevoerde metingen Door M+P zijn op zes locaties metingen uitgevoerd, zowel tussen de rijsporen als in het rechterrijspoor. Tevens zijn op twee locaties op de vluchtstrook metingen uitgevoerd. De metingen zijn zowel voor als na de reiniging uitgevoerd

18 Referentiewaarden 3 Tweelaags-ZOAB kent een typisch laagfrequente absorptie. Verder is voor tweelaags-zoab kenmerkend dat er zich twee pieken in het absorptiespectrum bevinden. De eerste bij een lage frequentie, de tweede bij een hoge frequentie. De gemeten waarden voor de absorptie zijn sterk afhankelijk van de laagdikte en het mengselsoort. Dit blijkt ook uit de resultaten van uitgevoerde metingen op de proefvakken op de A15 (in het kader van het project Verbetering aanvangsstroefheid tweelaags-zoab ). Deze metingen zijn uitgevoerd 6 weken na aanleg van het tweelaags-zoab (bestaande uit verschillende asfaltmengsels). Ter indicatie volgen hieronder de gemeten waarden voor de 4/8 mengsels: max 0.56 [-] tussen de rijsporen; max 0.56 [-] in de rijsporen; f max 4 [Hz] tussen de rijsporen; - 4 f max 500 [Hz] in de rijsporen. Referentiewaarden 3 Tweelaags-ZOAB kent een typisch laagfrequente absorptie. Verder is voor tweelaags-zoab kenmerkend dat er zich twee pieken in het absorptiespectrum bevinden. De eerste bij een lage frequentie, de tweede bij een hoge frequentie. De gemeten waarden voor de absorptie zijn sterk afhankelijk van de laagdikte en het mengselsoort. Dit blijkt ook uit de resultaten van uitgevoerde metingen op de proefvakken op de A15 (in het kader van het project Verbetering aanvangsstroefheid tweelaags-zoab ). Deze metingen zijn uitgevoerd 6 weken na aanleg van het tweelaags-zoab (bestaande uit verschillende asfaltmengsels). Ter indicatie volgen hieronder de gemeten waarden voor de 4/8 mengsels: max 0.56 [-] tussen de rijsporen; max 0.56 [-] in de rijsporen; f max 4 [Hz] tussen de rijsporen; - 4 f max 500 [Hz] in de rijsporen. Figuur 9 Opstelling absorptiemeting (vrije-veld-methode) Resultaten In de onderstaande tabel is van het gemiddelde absorptiespectrum weergegeven bij welke frequentie (f( max)) de maximale absorptie optreedt en hoe hoog de maximale absorptie ( max) is. De volledige resultaten van de metingen zijn als bijlage aan deze rapportage toegevoegd (zie Bijlage H Resultaten geluidsmetingen ). Figuur 9 Opstelling absorptiemeting (vrije-veld-methode) Resultaten In de onderstaande tabel is van het gemiddelde absorptiespectrum weergegeven bij welke frequentie (f( max)) de maximale absorptie optreedt en hoe hoog de maximale absorptie ( max) is. De volledige resultaten van de metingen zijn als bijlage aan deze rapportage toegevoegd (zie Bijlage H Resultaten geluidsmetingen ). 3 Bron: Rijkswaterstaat, DWW Eindrapport IPG: Verbetering aanvangsstroefheid tweelaags-zoab proefvakken A15 te Leerdam, Delft, december Bron: Rijkswaterstaat, DWW Eindrapport IPG: Verbetering aanvangsstroefheid tweelaags-zoab proefvakken A15 te Leerdam, Delft, december

19 Locatie Meting max (-) f( max) [Hz] Tussen rijsporen Voor reiniging Na reiniging Rechter rijspoor Voor reiniging Na reiniging Vluchtstrook Voor reiniging Na reiniging Tabel 5 Resultaten absorptiemeting In de onderstaande grafieken staat weergegeven wat de verschillende gemiddelde absorptiespectra zijn Locatie Meting max (-) f( max) [Hz] Tussen rijsporen Voor reiniging Na reiniging Rechter rijspoor Voor reiniging Na reiniging Vluchtstrook Voor reiniging Na reiniging Tabel 5 Resultaten absorptiemeting In de onderstaande grafieken staat weergegeven wat de verschillende gemiddelde absorptiespectra zijn rechter rijspoor, voor reiniging rechter rijspoor, na reiniging rechter rijspoor, voor reiniging rechter rijspoor, na reiniging absorptiecoefficient [-] absorptiecoefficient [-] tussen de rijsporen, voor reiniging tussen de rijsporen, na reiniging tussen de rijsporen, voor reiniging tussen de rijsporen, na reiniging absorptiecoefficient [-] absorptiecoefficient [-] vluchtstrook, voor reiniging vluchtstrook, voor reiniging 0.8 vluchtstrook, na reiniging 0.8 vluchtstrook, na reiniging absorptiecoefficient [-] absorptiecoefficient [-] Figuur 10 Absorptiespectra, gemeten in het rijspoor, tussen de rijsporen en op vluchtstrook, voor Figuur 10 Absorptiespectra, gemeten in het rijspoor, tussen de rijsporen en op vluchtstrook, voor en na reiniging 19 en na reiniging 19

20 gemeten tussen de rijsporen, in het rijspoor en op de vluchtstrook, zowel voor als na reiniging. gemeten tussen de rijsporen, in het rijspoor en op de vluchtstrook, zowel voor als na reiniging CPX-meting Beschrijving meting De Close-Proximity (CPX) metingen zijn uitgevoerd conform ISO/CD volgens de investigatory methode. De CPX-methode is ontworpen om de invloed van de wegdekeigenschappen op verkeerslawaai te evalueren op verschillende secties van een wegdek. Het rolgeluid van een viertal nauwkeurig gespecificeerde referentiebanden wordt bemeten met microfoons die dichtbij het band/wegdek contactvlak zijn gemonteerd CPX-meting Beschrijving meting De Close-Proximity (CPX) metingen zijn uitgevoerd conform ISO/CD volgens de investigatory methode. De CPX-methode is ontworpen om de invloed van de wegdekeigenschappen op verkeerslawaai te evalueren op verschillende secties van een wegdek. Het rolgeluid van een viertal nauwkeurig gespecificeerde referentiebanden wordt bemeten met microfoons die dichtbij het band/wegdek contactvlak zijn gemonteerd. Figuur 11 Opstelling CPX-meting Uitgevoerde metingen De metingen zijn uitgevoerd met door M+P voor en na reiniging van het wegdek. Referentiewaarden Met de CPX-methode wordt de gelijkmatigheid van de geluidproductie over de weglengte worden vastgelegd. Het is een relatieve meting, waardoor deze minder geschikt is voor het vastleggen van de geluidreductie in absolute zin. De uitgevoerde metingen zijn niet vergelijkbaar met referentiemetingen verricht op andere tweelaags-zoab weggedeelten. Wel zijn de metingen (voor en na reiniging) onderling vergelijkbaar. Figuur 11 Opstelling CPX-meting Uitgevoerde metingen De metingen zijn uitgevoerd met door M+P voor en na reiniging van het wegdek. Referentiewaarden Met de CPX-methode wordt de gelijkmatigheid van de geluidproductie over de weglengte worden vastgelegd. Het is een relatieve meting, waardoor deze minder geschikt is voor het vastleggen van de geluidreductie in absolute zin. De uitgevoerde metingen zijn niet vergelijkbaar met referentiemetingen verricht op andere tweelaags-zoab weggedeelten. Wel zijn de metingen (voor en na reiniging) onderling vergelijkbaar

1. Inleiding. 2. Reiniging (Tweelaags) ZOAB

1. Inleiding. 2. Reiniging (Tweelaags) ZOAB Een nieuwe methode voor het reinigen van Zeer Open Asfalt ir. G.G. van Bochove Heijmans Infrastructuur ir. T.T.P. van Buël Breijn Samenvatting Binnen de prijsvraag Schoner, Stiller en Homogener asfalt

Nadere informatie

IPG-advies Toepassing Tweelaags ZOAB op het Nederlandse hoofdwegennet

IPG-advies Toepassing Tweelaags ZOAB op het Nederlandse hoofdwegennet Ministerie van Verkeer en Waterstaat opq IPG-advies Toepassing Tweelaags ZOAB op het Nederlandse hoofdwegennet Deel 1: Advies DWW-2005-030 Ministerie van Verkeer en Waterstaat opq.......................................................................................

Nadere informatie

Nieuwe opruwmethode voor ZOAB-wegdekken

Nieuwe opruwmethode voor ZOAB-wegdekken Nieuwe opruwmethode voor ZOAB-wegdekken Jan Voskuilen Auteur is werkzaam bij Rijkswaterstaa, GPOt Thijs Bennis Auteur is werkzaam bij Rijkswaterstaat, GPO Rocco van Vliet Auteur is werkzaam bij Blastrac

Nadere informatie

Wehner/Schulze proef als methode voor de bepaling van de aanvangsremvertraging.

Wehner/Schulze proef als methode voor de bepaling van de aanvangsremvertraging. Wehner/Schulze proef als methode voor de bepaling van de aanvangsremvertraging. P.M. Kuijper, D. van Vliet, J.L.M. Voskuilen Rijkswaterstaat, Dienst Verkeer en Scheepvaart Samenvatting Door een aantal

Nadere informatie

Zijn stille wegdekken duur?

Zijn stille wegdekken duur? Zijn stille wegdekken duur? Ir. Jan Hooghwerff (M+P raadgevende ingenieurs bv) Samenvatting Onderzocht is wat de meerkosten van een aantal stille wegdekken zijn voor verschillende toepassingsgebieden.

Nadere informatie

Provincie Overijssel. Duurzaamheid en innovatie in wegaanleg en wegonderhoud. Rien Huurman

Provincie Overijssel. Duurzaamheid en innovatie in wegaanleg en wegonderhoud. Rien Huurman Provincie Overijssel Duurzaamheid en innovatie in wegaanleg en wegonderhoud Rien Huurman Low Emmission 2 Asphalt Pavement LE 2 AP Achtergrond - Reconstructie markt - Footprint - Grondstoffen - Geluid -

Nadere informatie

Bepaling van de indringingsdiepte van een rafelingscorrigerende maatregel voor ZOAB

Bepaling van de indringingsdiepte van een rafelingscorrigerende maatregel voor ZOAB Bepaling van de indringingsdiepte van een rafelingscorrigerende maatregel voor ZOAB M.F.C. van de Ven TU Delft Weg- en Railbouwkunde W. Verwaal TU Delft Ingenieurs Geologie A. Kneepkens Janssen de Jong

Nadere informatie

Annemarie van Beek Milieu en Natuurplanbureau Annemarie.van.Beek@mnp.nl Jan Hooghwerff M+P raadgevende ingenieurs JanHooghwerff@mp.

Annemarie van Beek Milieu en Natuurplanbureau Annemarie.van.Beek@mnp.nl Jan Hooghwerff M+P raadgevende ingenieurs JanHooghwerff@mp. 1/8 Annemarie van Beek Milieu en Natuurplanbureau Annemarie.van.Beek@mnp.nl Jan Hooghwerff M+P raadgevende ingenieurs JanHooghwerff@mp.nl Samenvatting Door M+P Raadgevende Ingenieurs is een onderzoek uitgevoerd

Nadere informatie

Twee laags ZOAB reinigen met ultrasoon geluid DWW

Twee laags ZOAB reinigen met ultrasoon geluid DWW Twee laags ZOAB reinigen met ultrasoon geluid DWW-2006-077 Het Innovatieprogramma Geluid beoogt de invoering van een nieuwe set maatregelen om verkeerslawaai bij rijkswegen en spoorwegen te verminderen

Nadere informatie

Megapave. Prijsvraag Schoner, Stiller en Homogener asfalt

Megapave. Prijsvraag Schoner, Stiller en Homogener asfalt Megapave Prijsvraag Schoner, Stiller en Homogener asfalt Perceel 3: Homogener Verhoging van de rafelingsweerstand van een tweelaags-zoab verharding door het verbeteren van de homogeniteit. Eindrapport

Nadere informatie

Richtlijn omgaan met vrijkomend asfalt --Adviesbureau en laboratorium--

Richtlijn omgaan met vrijkomend asfalt --Adviesbureau en laboratorium-- Richtlijn omgaan met vrijkomend asfalt --Adviesbureau en laboratorium-- CROW-publicatie 210: 2014 Ir. Nico van den Berg Februari 2014 Wat betekent de nieuwe publicatie voor het adviesbureau en laboratorium?

Nadere informatie

Waar komen Swung en assetmanagement elkaar tegen?

Waar komen Swung en assetmanagement elkaar tegen? M+P MBBM groep www.mp.nl Mensen met oplossingen Waar komen Swung en assetmanagement elkaar tegen? GTL 2016 Jan Hooghwerff Wout Schwanen M+P 2 Aanleiding 3 Onderwerpen Aanleiding Assetmanagement: wat is

Nadere informatie

Rolweerstand van personenwagens op betonwegen

Rolweerstand van personenwagens op betonwegen Rolweerstand van personenwagens op betonwegen Wim Kramer Cement&BetonCentrum ir. Fred Reinink M+P Raadgevende ingenieurs bv ir. Jan Hooghwerff M+P Raadgevende ingenieurs bv Samenvatting In 2013 is een

Nadere informatie

Een nieuwe route naar stille wegdekken

Een nieuwe route naar stille wegdekken Een nieuwe route naar stille wegdekken drs. ing. C.C. Tollenaar M+P raadgevende ingenieurs ing. R.C.L. van Loon M+P raadgevende ingenieurs Samenvatting Er is voor wegbeheerders geen ontkomen meer aan.

Nadere informatie

Diffractor, geluidafbuiger, geluidgoot: wat is het en is het wat?

Diffractor, geluidafbuiger, geluidgoot: wat is het en is het wat? Diffractor, geluidafbuiger, geluidgoot: wat is het en is het wat? Jan Hooghwerff M+P - Raadgevende ingenieurs bv Berry Bobbink Provincie Gelderland Ysbrand Wijnant Universiteit Twente / 4Silence Eric de

Nadere informatie

Akoestische duurzaamheid stille wegdekken

Akoestische duurzaamheid stille wegdekken Akoestische duurzaamheid stille wegdekken JH Dijkink, KP Wilms KWS Infra bv afd. Business Development RCL van Loon M+P raadgevende ingenieurs, vakgroep Transport en Infrastructuur Samenvatting Dunne geluidreducerende

Nadere informatie

Toekomstperspectief voor geluidarme wegdekken. Luc Goubert Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw

Toekomstperspectief voor geluidarme wegdekken. Luc Goubert Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw Toekomstperspectief voor geluidarme wegdekken Luc Goubert Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw Levensduur in functie van geluidsreductie wegdektype levensduur (jaren) geluidsreductie (dba) tweelaags fijn

Nadere informatie

Monitoring dunne geluidreducerende asfaltdeklagen

Monitoring dunne geluidreducerende asfaltdeklagen Monitoring dunne geluidreducerende asfaltdeklagen R.J. Dekkers KWS Infra B.V. ir. J.H. Dijkink KWS Infra B.V. drs. ing. C.C. Tollenaar M+P raadgevende ingenieurs Samenvatting KWS heeft ruim tien jaar ervaring

Nadere informatie

Handleiding Kostentool Stille Wegdekken

Handleiding Kostentool Stille Wegdekken Handleiding Kostentool Stille Wegdekken 1 Inleiding De kostentool Stille Wegdekken is bedoeld voor wegbeheerders om snel een indicatie te krijgen wat de toepassing van stille wegdekken voor financiële

Nadere informatie

Toepassingscriteria rijdende afzetting; voorwaarschuwingswagens met Variabel Message Signs (VMS) Datum 22 september 2011 Status Definitief v1.

Toepassingscriteria rijdende afzetting; voorwaarschuwingswagens met Variabel Message Signs (VMS) Datum 22 september 2011 Status Definitief v1. Toepassingscriteria rijdende afzetting; voorwaarschuwingswagens met Variabel Message Signs (VMS) Datum 22 september 2011 Status Definitief v1.0 Colofon Uitgegeven door Rijkswaterstaat Dienst Verkeer en

Nadere informatie

IPL Prijsvraag INNOVATIE

IPL Prijsvraag INNOVATIE L U C H T K W A L I T E I T IPL Prijsvraag INNOVATIE PROGRAMMA Vegetatie voor betere luchtkwaliteit: meten is weten Disclaimer De Dienst Weg- en Waterbouwkunde van Rijkswaterstaat (DWW), en degenen die

Nadere informatie

DIFFRACTOR, GELUIDAFBUIGER, GELUIDGOOT WAT IS HET EN IS HET WAT? JAN HOOGHWERF SUSTAINABLE NOISE REDUCTION

DIFFRACTOR, GELUIDAFBUIGER, GELUIDGOOT WAT IS HET EN IS HET WAT? JAN HOOGHWERF SUSTAINABLE NOISE REDUCTION DIFFRACTOR, GELUIDAFBUIGER, GELUIDGOOT WAT IS HET EN IS HET WAT? JAN HOOGHWERF BERRY BOBBINK YSBRAND WIJNANT ERIC DE VRIES M+P PROVINCIE GELDERLAND UNIVERSITEIT TWENTE/4SILENCE 4SILENCE SUSTAINABLE NOISE

Nadere informatie

Aanvangstroefheid en andere aspecten van duurzamere ZOAB

Aanvangstroefheid en andere aspecten van duurzamere ZOAB Aanvangstroefheid en andere aspecten van duurzamere ZOAB M.S. Sule J.L.M. Voskuilen Rijkswaterstaat, Dienst Weg- en Waterbouwkunde Samenvatting In eerder onderzoek zijn ZOAB 0/16 proefvakken aangelegd

Nadere informatie

Prijsvraag Stille Duurzame Voegovergangen

Prijsvraag Stille Duurzame Voegovergangen Prijsvraag Stille Duurzame Voegovergangen Jan Voskuilen en WillemJan van Vliet Rijkswaterstaat, Dienst Verkeer en Scheepvaart Symposium Voegovergangen en Opleggingen Inhoud Achtergrondinfo Waarom deze

Nadere informatie

Stil Stiller? : Ruim 10 jaar stille wegdekken provincie Gelderland. Harco Kersten Provincie Gelderland; Afdeling Uitvoering werken

Stil Stiller? : Ruim 10 jaar stille wegdekken provincie Gelderland. Harco Kersten Provincie Gelderland; Afdeling Uitvoering werken Stil Stiller? : Ruim 10 jaar stille wegdekken provincie Gelderland Harco Kersten Provincie Gelderland; Afdeling Uitvoering werken Inhoud presentatie: - Gelderland in vogelvlucht - Eerste stille wegdekken

Nadere informatie

Akoestische achteruitgang stille wegdekken afhankelijk van verkeersintensiteit!!

Akoestische achteruitgang stille wegdekken afhankelijk van verkeersintensiteit!! Akoestische achteruitgang stille wegdekken afhankelijk van verkeersintensiteit!! Christiaan Tollenaar M+P Leo Visser Provincie Noord-Holland Samenvatting Dat stil asfalt na verloop van tijd steeds meer

Nadere informatie

Aansluiting Westraven Utrecht

Aansluiting Westraven Utrecht 3 Aansluiting Westraven Utrecht Onderzoek naar de doorstroming en veiligheid op de kruispunten ten zuiden van de A12 bij Westraven Datum 06-07-2010 Status Definitief Colofon Uitgegeven door: In opdracht

Nadere informatie

Verjonging van asfalt. Wat onderzoekt IQ en wat doet RWS daar mee? Willem van Aalst (TNO) Petra Paffen en Frank Bouman (RWS)

Verjonging van asfalt. Wat onderzoekt IQ en wat doet RWS daar mee? Willem van Aalst (TNO) Petra Paffen en Frank Bouman (RWS) Verjonging van asfalt Wat onderzoekt IQ en wat doet RWS daar mee? Willem van Aalst (TNO) en Frank Bouman (RWS) n.a.v. vragen door allerlei deelnemers, stakeholders, beleidsmakers en budgethouders Jan 2018

Nadere informatie

In de directe omgeving van de Ir. Molsweg is geen oppervlaktewater aanwezig.

In de directe omgeving van de Ir. Molsweg is geen oppervlaktewater aanwezig. Waterparagraaf Algemeen Huidige situatie De Ir. Molsweg tussen de Pleijweg en de Nieland bestaat uit een enkele rijbaan met twee rijstroken. Via een rotonde sluit de Ir. Molsweg aan op de Nieland. De rijbaan

Nadere informatie

Levensduur verlengend onderhoud Peter The

Levensduur verlengend onderhoud Peter The Levensduur verlengend onderhoud Peter The Introductie, Probleemstelling LVO middel met verjongingscomponent fase proefvak Type Behandel Lengte ZOAB jaar Proefvak [km] Overzicht LVO opschalingsvakken in

Nadere informatie

Stille wegdekken Handleiding Kostentool

Stille wegdekken Handleiding Kostentool Stille wegdekken Handleiding Kostentool 1 Inleiding De kostentool Stille Wegdekken is bedoeld voor wegbeheerders om snel een indicatie te krijgen wat de toepassing van stille wegdekken voor financiële

Nadere informatie

Afwegingskader bepalen lokale luchtkwaliteit

Afwegingskader bepalen lokale luchtkwaliteit Afwegingskader bepalen lokale luchtkwaliteit Christiaan Tollenaar (M+P) Reinier Trommel (CROW) Solve: Snelle oplossingen voor lucht en verkeer 1 Inhoud Reinier Trommel Inleiding, aanleiding, totstandkoming

Nadere informatie

Normblad: 1 / 5 mei 2016

Normblad: 1 / 5 mei 2016 Normblad: 1 / Deze norm is aangenomen door de Nationale Norm Commissie 3307 Sportvloeren. Deze norm is opgesteld door werkgroep 4 mineralen en werkgroep kunststof ressorterend onder deze commissie. Deel

Nadere informatie

Hergebruik Tweelaags ZOAB Oud ZOAB nieuw ZOAB Oud Polymeerbitumen nieuw PmB

Hergebruik Tweelaags ZOAB Oud ZOAB nieuw ZOAB Oud Polymeerbitumen nieuw PmB Hergebruik Tweelaags ZOAB Oud ZOAB nieuw ZOAB Oud Polymeerbitumen nieuw PmB Heijmans Infra Bochove Gerbert van 13-12-2018 Recycling trends Minder nieuwbouw -- meer onderhoud Hoogwaardige bouwstoffen in

Nadere informatie

Inzichten uit rolweerstands- en textuurmetingen op het hoofdwegennet

Inzichten uit rolweerstands- en textuurmetingen op het hoofdwegennet Inzichten uit rolweerstands- en textuurmetingen op het hoofdwegennet ir. Fred Reinink M+P Raadgevende ingenieurs bv dr.ir. Paul Fortuin Rijkswaterstaat ir. Jan Hooghwerff M+P Raadgevende ingenieurs bv

Nadere informatie

Classificatie van asfaltmengsels met behulp van de RSAT proef

Classificatie van asfaltmengsels met behulp van de RSAT proef Classificatie van asfaltmengsels met behulp van de RSAT proef J.M. Hartjes Breijn BV, Wegbouwkunde J.L.M. Voskuilen Rijkswaterstaat, Dienst Verkeer en Scheepvaart Samenvatting Sinds 1998 wordt de RSAT

Nadere informatie

Stellingen voor bij de koffie

Stellingen voor bij de koffie Stellingen voor bij de koffie 1. Voordeel van GDAD met korte levensduur: Voor onderhoud van een slecht uitziende deklaag is wel geld te krijgen, voor structurele versterking niet SilentRoads symposium

Nadere informatie

Ontwikkelingen van geluidarme wegdekken

Ontwikkelingen van geluidarme wegdekken M+P MBBM groep www.mp.nl Mensen met oplossingen Ontwikkelingen van geluidarme wegdekken Wat dragen geluidarme wegdekken bij in saneringsprojecten? Ronald van Loon M+P raadgevende ingenieurs 2 Ineiding

Nadere informatie

In hoofdstuk 2 zijn de gehanteerde uitgangspunten en randvoorwaarden opgenomen. Hoofdstuk 3 beschrijft tot slot de verhardingsconstructies.

In hoofdstuk 2 zijn de gehanteerde uitgangspunten en randvoorwaarden opgenomen. Hoofdstuk 3 beschrijft tot slot de verhardingsconstructies. Afbeelding 1.1. Toekomstige situatie In een rode lijn is de vrijliggende busbaan weergegeven. De gele lijn geeft de Tidal Flow halte weer. Het opstelvak en de extra rijstrook op de N247 zijn in groen weergegeven.

Nadere informatie

6 Projectinformatie: Rotterdam (Wassende Weg) nat reinigen

6 Projectinformatie: Rotterdam (Wassende Weg) nat reinigen 6 Projectinformatie: Rotterdam (Wassende Weg) nat reinigen 6.1 Inleiding Uit onderzoek van de gemeente Rotterdam is gebleken dat de stad, net zoals veel grote steden, last heeft van luchtvervuiling. Dit

Nadere informatie

Demonstratievak LEAB-PA+ Laag Energie Asfalt voor deklagen

Demonstratievak LEAB-PA+ Laag Energie Asfalt voor deklagen Demonstratievak LEAB-PA+ Laag Energie Asfalt voor deklagen M.L.M. Sprenger werkzaam bij BAM Wegen bv C.M.A. van den Beemt werkzaam bij BAM Wegen bv Samenvatting Na de succesvolle introductie van Laag Energie

Nadere informatie

Zó naar verbetering van levensduur. Prijsvraag Schoner, Stiller en Homogener Asfalt Perceel 3, Homogener Eindrapport uitvoeringsfase

Zó naar verbetering van levensduur. Prijsvraag Schoner, Stiller en Homogener Asfalt Perceel 3, Homogener Eindrapport uitvoeringsfase Zoab in process Zó naar verbetering van levensduur Prijsvraag Schoner, Stiller en Homogener Asfalt Perceel 3, Homogener Eindrapport uitvoeringsfase Rapportnummer DWW- 2007-022 Status : definitief Bedrijfsnaam

Nadere informatie

Luchtkwaliteit, geluid en verkeer

Luchtkwaliteit, geluid en verkeer Luchtkwaliteit, geluid en verkeer Door Ton Hesselmans Hoofd Leefomgeving & Milieu CROW Luchtkwaliteit, geluid en verkeer 1 Samen werken aan een succesvolle en duurzame openbare ruimte Schone lucht is cruciaal

Nadere informatie

Shuttle Buggy. Prijsvraag Schoner, Stiller en Homogener Asfalt Perceel 3, Homogener Eindrapport fase B (uitvoeringsfase)

Shuttle Buggy. Prijsvraag Schoner, Stiller en Homogener Asfalt Perceel 3, Homogener Eindrapport fase B (uitvoeringsfase) Shuttle Buggy Prijsvraag Schoner, Stiller en Homogener Asfalt Perceel 3, Homogener Eindrapport fase B (uitvoeringsfase) Rapportnummer DWW- 2007-09-028 Status: concept Bedrijfsnaam: Heijmans Infrastructuur

Nadere informatie

NBD Geluideisen aan Voegovergangen

NBD Geluideisen aan Voegovergangen NBD 00401 Geluideisen aan Voegovergangen Van Leidraad in 2006 naar norm in 2010 WillemJan van Vliet Adviseur geluidmaatregelen Dienst Verkeer en Scheepvaart Introductie Lawaaiige voegovergangen (geluidpieken)

Nadere informatie

Hoe maak je een Ultra Stil Wegdek?

Hoe maak je een Ultra Stil Wegdek? Hoe maak je een Ultra Stil Wegdek? Bert Peeters M+P Het USW project innovatieproject van Rijkswaterstaat doel: 10 db(a) geluidreductie (C initieel ) 7 jaar civieltechnische levensduur fase 1: proefplaten

Nadere informatie

Eindrapportage IPG wegdekken

Eindrapportage IPG wegdekken Rapport Juli 2008 Eindrapportage IPG wegdekken Monitoring Het Innovatieprogramma Geluid beoogt de invoering van een nieuwe set maatregelen om verkeerslawaai bij rijkswegen en spoorwegen te verminderen

Nadere informatie

Geluid: wat mag je verwachten gedurende de hele levensduur. ing. Ronald van Loon M+P raadgevende ingenieurs

Geluid: wat mag je verwachten gedurende de hele levensduur. ing. Ronald van Loon M+P raadgevende ingenieurs Geluid: wat mag je verwachten gedurende de hele levensduur ing. Ronald van Loon M+P raadgevende ingenieurs Stil wegdek en actieplannen: 21 februari 2008 1 Onderwerpen inzichten en gegevens uit verschillende

Nadere informatie

Risico s D&C, aannemerservaringen

Risico s D&C, aannemerservaringen Risico s D&C, aannemerservaringen Robbert Naus, Dura Vermeer Asfaltontwikkelingen 1 Inhoud Inleiding risicoanalyse Uniforme methodiek Ervaringen Conclusies en aanbevelingen Asfaltontwikkelingen 2 Inleiding

Nadere informatie

GTL-congres. Duurzaamheid en geluid in de wegenbouw. Bert Gaarkeuken, Hoevelaken,

GTL-congres. Duurzaamheid en geluid in de wegenbouw. Bert Gaarkeuken, Hoevelaken, GTL-congres Duurzaamheid en geluid in de wegenbouw Bert Gaarkeuken, Hoevelaken, 09-11-2016 Ontwikkelingen Waar gaan we heen? Is dit de waan van de dag of moet BAM hier aan mee doen? Waar gaan we heen?

Nadere informatie

Civieltechnische aspecten van duurzaamheid. Robbert Naus Dura Vermeer Infrastructuur BV. SilentRoads symposium 22 mei

Civieltechnische aspecten van duurzaamheid. Robbert Naus Dura Vermeer Infrastructuur BV. SilentRoads symposium 22 mei Civieltechnische aspecten van duurzaamheid Robbert Naus Dura Vermeer Infrastructuur BV SilentRoads symposium 22 mei 2007 1 Waar blijft het geluid nadat het geklonken heeft Bert Schierbeek SilentRoads symposium

Nadere informatie

Reinigen met (heet) water onder druk / Stralen

Reinigen met (heet) water onder druk / Stralen Factsheet 3: Reinigen met (heet) water onder druk / Stralen Met deze factsheet kan bepaald worden welke reinigingsmethode gebruikt wordt en wat de geldende milieuregels, zoals benoemd in het voorblad,

Nadere informatie

Toepassing dunne deklagen op provinciale wegen: de do's & don ts

Toepassing dunne deklagen op provinciale wegen: de do's & don ts Toepassing dunne deklagen op provinciale wegen: de do's & don ts Wim van Keulen Carlo Schoonebeek provincie Noord-Holland Multatulistraat 5 Houtplein 33 5251 WV Vlijmen 2012 DE Haarlem 073-5114942 023-5143973

Nadere informatie

Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai. Wijzigingsplan Agrarisch Buitengebied, Harskamp, Laarweg 14-16

Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai. Wijzigingsplan Agrarisch Buitengebied, Harskamp, Laarweg 14-16 Gemeente Ede Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai ten behoeve van Wijzigingsplan Agrarisch Buitengebied, Harskamp, Laarweg 14-16 rapportnummer H15.003 Versie: 1 Datum: 10 februari 2015 Status: DEFINITIEF

Nadere informatie

Quickscan Werkendam Tol-West

Quickscan Werkendam Tol-West Quickscan Werkendam Tol-West Een klein kruispunt bij afrit 24 Werkendam. Maart 2008 ........................................................................................ Colofon Uitgegeven door:, Informatie:

Nadere informatie

5 nieuwe referentiepunten worden toegevoegd: 62547, 62548, 62549, 62550,

5 nieuwe referentiepunten worden toegevoegd: 62547, 62548, 62549, 62550, Aanvraagformulier voor wijziging geluidproductieplafonds [1.. Gegevens van de aanvrager Naam/Dienst Rijkswaterstaat Midden-Nederland Postbus Postbus 2232 Plaats 3500 GE Utrecht Contactpersoon Antoinet

Nadere informatie

Research & Development publicatie. M.M.J. (Maarten) Jacobs D. (Daan) van Duin BAM Infra Asfalt. H.T.M. (Harco) Kersten Provincie Gelderland

Research & Development publicatie. M.M.J. (Maarten) Jacobs D. (Daan) van Duin BAM Infra Asfalt. H.T.M. (Harco) Kersten Provincie Gelderland Postbus 1 Tel 0229 547700 1633 ZG Avenhorn Fax 0229 547701 www.ooms.nl/rd Research & Development publicatie M.M.J. (Maarten) Jacobs D. (Daan) van Duin BAM Infra Asfalt H.T.M. (Harco) Kersten Provincie

Nadere informatie

Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai. Bestemmingsplan Dorpsstraat 8a te Lunteren

Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai. Bestemmingsplan Dorpsstraat 8a te Lunteren Gemeente Ede Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai ten behoeve van Bestemmingsplan Dorpsstraat 8a te Lunteren rapportnummer L13.025 Versie: 1 Datum: 21 november 2013 Status: DEFINITIEF Auteur: Rikkert

Nadere informatie

Onkruidbestrijding. Rapportage milieuvriendelijke alternatieven. Tevens bijlage bij de kadernota

Onkruidbestrijding. Rapportage milieuvriendelijke alternatieven. Tevens bijlage bij de kadernota Onkruidbestrijding Rapportage milieuvriendelijke alternatieven Tevens bijlage bij de kadernota 2013-2016 Onkruidbestrijding, bijlage bij de Kadernota 2013-2016 1 Onkruidbestrijding Inleiding In september

Nadere informatie

PenTack. Preventief asfaltonderhoud. Duurzaam. 60% Kostenbesparing. Snel & efficiënt. Milieuvriendelijk. Voor alle soorten asfalt

PenTack. Preventief asfaltonderhoud. Duurzaam. 60% Kostenbesparing. Snel & efficiënt. Milieuvriendelijk. Voor alle soorten asfalt PenTack Duurzaam 60% Kostenbesparing Snel & efficiënt Milieuvriendelijk Voor alle soorten asfalt Preventief asfaltonderhoud Bewezen oplossingen voor onderhoud van asfaltverhardingen Bitumen aan de oppervlakte

Nadere informatie

ZOAB Wat valt daar nog over te melden? Jan Voskuilen RWS Dienst Verkeer en Scheepvaart

ZOAB Wat valt daar nog over te melden? Jan Voskuilen RWS Dienst Verkeer en Scheepvaart ZOAB Wat valt daar nog over te melden? Jan Voskuilen RWS Dienst Verkeer en Scheepvaart INHOUD St.daar word je stil van!!! INHOUD Verleden - beknopte historie - ontwikkelingen laatste jaren Heden - lopende

Nadere informatie

GLT-PLUS. Datum : 1-04-2013 INDEX

GLT-PLUS. Datum : 1-04-2013 INDEX Werkinstructie : HSEW Blz. : 1 van 5 INDEX 1 SCOPE 2 DOEL 3 VOORWAARDEN 4 ORGANISATIE 5 PROCEDURE 5.1 Reinigingsplan 5.2 Autoriseren van het reinigingsplan 5.3 Stel installatie(deel)veilig 5.4 Start-/werkoverleg

Nadere informatie

Aanvullende rapportage verkeersveiligheidseffecten experimenten 130km/h

Aanvullende rapportage verkeersveiligheidseffecten experimenten 130km/h Datum 12 december 2011 Bijlage(n) - Aanvullende rapportage verkeersveiligheidseffecten experimenten 130km/h Achtergrond Het kabinet is voornemens de maximumsnelheid op autosnelwegen te verhogen naar 130

Nadere informatie

Kosteneffectiviteit stille wegdekken

Kosteneffectiviteit stille wegdekken M+P - raadgevende ingenieurs Müller-BBM groep geluid trillingen lucht bouwfysica Kosteneffectiviteit stille wegdekken Een must voor geluidbeleid ir. Jan Hooghwerff ing. Ronald van Loon M+P - raadgevende

Nadere informatie

(Scherm)maatregelen geluid & lucht

(Scherm)maatregelen geluid & lucht (Scherm)maatregelen geluid & lucht Lex Lucas Geluidadviseur, RWS Zuid-Nederland 31 januari 2017 Inhoud 1. Maatregelen geluid en lucht 2. Hoe werken schermen? 3. Soorten schermen en verschillen in werking

Nadere informatie

Consultancy en Auditing. Procesmodellering. Overige specialiteiten

Consultancy en Auditing. Procesmodellering. Overige specialiteiten Resimac heeft een unieke hoogwaardige oplosmiddel vrije epoxy isolatie coating Thermal Barrier 600 serie ontwikkeld. Thermal Barrier is speciaal ontwikkeld om toegepast te worden om diverse warme en koude

Nadere informatie

Geluidsmetingen in Bunnik

Geluidsmetingen in Bunnik 1 Geluidsmetingen in Bunnik Geluidsmetingen uitgevoerd naar aanleiding van het Ontwerp Inpassingsplan (OIP) voor de aanleg van de Rijsbruggerweg van Houten naar de A12 Inhoud 1. Inleiding 2. Samenvatting

Nadere informatie

Samenvatting. Stille wegdekken: wat is er te koop?

Samenvatting. Stille wegdekken: wat is er te koop? 1/7 toepassing, beleid, kosten en baten ing. Ronald van Loon ir. Jan Hooghwerff M+P - raadgevende ingenieurs RonaldVanLoon@mp.nl Postbus 2094, 5260 CB VUGHT tel: 073-6589050 Samenvatting In de afgelopen

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 29 398 Maatregelen verkeersveiligheid Nr. 523 BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Inhoud. 1. Inleiding Doorstroming Wegwerkzaamheden Informatie Aangeven maximumsnelheid Goede en slechte voorbeelden 16

Inhoud. 1. Inleiding Doorstroming Wegwerkzaamheden Informatie Aangeven maximumsnelheid Goede en slechte voorbeelden 16 Gemeenschappelijk onderzoek provincies en Rijkswaterstaat: aanvullende analyses Augustus 2013 Inhoud 1. Inleiding 4 2. Doorstroming 5 3. Wegwerkzaamheden 7 4. Informatie 11 5. Aangeven maximumsnelheid

Nadere informatie

Nieuwe variant tweelaags ZOAB: dunner en toch even stil!

Nieuwe variant tweelaags ZOAB: dunner en toch even stil! Nieuwe variant tweelaags ZOAB: dunner en toch even stil! ir J.H. Dijkink KWS Infra ing. R.C.L. van Loon M+P raadgevende ingenieurs Samenvatting Tweelaags ZOAB is een wegdek dat vooral toegepast wordt vanwege

Nadere informatie

Zijn stille wegdekken duurzaam?

Zijn stille wegdekken duurzaam? Zijn stille wegdekken duurzaam? Mobiliteit en duurzaamheid Themabijeenkomst voor provinciale medewerkers Jan Hooghwerff M+P Inleiding Wat weten we over stille wegvakken rond het onderwerp duurzaamheid?

Nadere informatie

Asset management en stille wegdekken: wat zijn verstandige keuzes?

Asset management en stille wegdekken: wat zijn verstandige keuzes? Asset management en stille wegdekken: wat zijn verstandige keuzes? Jan Hooghwerff M+P Erik van Gils M+P Samenvatting Stille wegdekken maken voor veel beheerders deel uit van hun assets. Wat was de aanleiding

Nadere informatie

Opwervelend stof van wegen ir. Jan Hooghwerff dr. Gijsjan van Blokland M+P raadgevende ingenieurs

Opwervelend stof van wegen ir. Jan Hooghwerff dr. Gijsjan van Blokland M+P raadgevende ingenieurs 1/7 ir. Jan Hooghwerff dr. Gijsjan van Blokland M+P raadgevende ingenieurs JanHooghwerff@mp.nl Samenvatting Bij het onderzoek naar mechanismen in de problematiek van fijn stof is er relatief weinig aandacht

Nadere informatie

Dr.ir. Jacob Groenendijk KOAC-NPC

Dr.ir. Jacob Groenendijk KOAC-NPC Stille wegdekken: de praktijkervaringen van de afgelopen 10 jaar Dr.ir. Jacob Groenendijk KOAC-NPC Stil wegdek en actieplannen: 21 februari 2008 1 Inhoud Overzicht van wegdektypen Wat kun je wel en niet

Nadere informatie

Provinciale weg N231; Verkeersintensiteit, geluid en luchtkwaliteit 1

Provinciale weg N231; Verkeersintensiteit, geluid en luchtkwaliteit 1 Provinciale weg N231 Verkeersintensiteit, geluid en luchtkwaliteit Afdeling Openbare Werken/VROM drs. M.P. Woerden ir. H.M. van de Wiel Januari 2006 Provinciale weg N231; Verkeersintensiteit, geluid en

Nadere informatie

SILENT WAY STILLE ELEMENTENVERHARDING

SILENT WAY STILLE ELEMENTENVERHARDING SILENT WAY STILLE ELEMENTENVERHARDING Silent Way STILLE ELEMENTENVERHARDING Binnenstedelijk verkeersgeluid verstoort de nachtrust met alle schadelijke gezondheidsgevolgen van dien. Silent Way stille elementenverharding

Nadere informatie

Vuurwerk tijdens de jaarwisseling van 2012/2013

Vuurwerk tijdens de jaarwisseling van 2012/2013 Vuurwerk tijdens de jaarwisseling van 2012/2013 Samenvatting De luchtverontreiniging door vuurwerk is op 1 januari 2013 beperkt gebleven. Alleen in het eerste uur na de jaarwisseling zijn hoge concentraties

Nadere informatie

Gebruiksaanwijzing Gaasbakken

Gebruiksaanwijzing Gaasbakken Gebruiksaanwijzing Gaasbakken Augustus 2013 001_NL Gebruiksvoorschrift F1 F2 F3 Er bestaan drie uitvoeringen gaasbakken. De 4983 heeft een verhoogde bodem. De 4980 en de 4984 hebben een verstevigde bodem

Nadere informatie

Bedrijfsontsluiting Dodewaardsestraat te Opheusden

Bedrijfsontsluiting Dodewaardsestraat te Opheusden notitie Werknummer opdrachtgever GNb1401 Gemeente Neder-Betuwe datum van aan 21 juli 2014 R. Vermeulen Bedrijf Kegelaar Transport B.V. Aanleiding Op 25 februari 2013 heeft Megaborn voor de gemeente Neder-Betuwe

Nadere informatie

Hoe voorkom je walsschade bij onderhoud aan ZOAB?

Hoe voorkom je walsschade bij onderhoud aan ZOAB? Hoe voorkom je walsschade bij onderhoud aan ZOAB? Jan Voskuilen 1, Piet van Dijk 2 en Evert de Jong 3 1 Rijkswaterstaat, Dienst verkeer en Scheepvaart 2 Rijkswaterstaat, Dienst Zuid Holland 3 VBW-Asfalt

Nadere informatie

1 Geluidbeleid IenM. Dolf de Gruijter Directie Klimaat, Lucht en Geluid. 12 oktober 2011

1 Geluidbeleid IenM. Dolf de Gruijter Directie Klimaat, Lucht en Geluid. 12 oktober 2011 ? 1 Geluidbeleid IenM Dolf de Gruijter Directie Klimaat, Lucht en Geluid Inhoud Nieuw ministerie Infrastructuur en Milieu Algemeen beleid Eenvoudig Beter Swung Europa Bronbeleid Reken- en meetvoorschrift

Nadere informatie

Geluidemissie langzaam rijdende (LNG-)vrachtwagens

Geluidemissie langzaam rijdende (LNG-)vrachtwagens Geluidemissie langzaam rijdende (LNG-)vrachtwagens Congres Geluid, Trillingen en luchtkwaliteit 4 november 2015 Introductie Geluid in milieuvergunningen Geluidbronnen van industriële activiteiten: installaties

Nadere informatie

AquaBASE b.v. Waarom?

AquaBASE b.v. Waarom? AquaBASE b.v. Waarom? Gemeenten in Nederland hebben de plicht bij een herinrichting van de openbare ruimte hun straten en wijken klimaatbestendig in te richten. Dit is vastgesteld in de Deltabeslissing

Nadere informatie

WOW. Overbelading onderbelicht?

WOW. Overbelading onderbelicht? WOW Overbelading onderbelicht? Wat is overbelading? Te zware lading Verkeerde belading Te hoge aslasten Het is maar net wat je onder overbelading verstaat September 2015 Overbelading, onderbelicht? 2 Overbelading

Nadere informatie

P r o v i n c i e F l e v o l a n d

P r o v i n c i e F l e v o l a n d P r o v i n c i e F l e v o l a n d N o t a C o m m i s s i e Onderwerp Maatregelen Duurzaam Bouwen (DuBo) Gooiseweg tussen de Nijkerkerweg en de Spiekweg. Samenvatting Op 15 november 2000 is in uw commissie

Nadere informatie

Samen Werkt. Posities en kansen op de innovatiemarkt voor mobiliteit en water

Samen Werkt. Posities en kansen op de innovatiemarkt voor mobiliteit en water Samen Werkt Posities en kansen op de innovatiemarkt voor mobiliteit en water Samen Werkt Posities en kansen op de innovatiemarkt voor mobiliteit en water Wegen, water, spoor en luchtruim worden drukker.

Nadere informatie

Stille wegdekken. Procesvorming en beleid in gemeenten. M+P raadgevende ingenieurs Ronald van Loon

Stille wegdekken. Procesvorming en beleid in gemeenten. M+P raadgevende ingenieurs Ronald van Loon Procesvorming en beleid in gemeenten M+P raadgevende ingenieurs Ronald van Loon De aanleiding Discussie binnen gemeenten en provincies over een brede toepassing van stille wegdekken: Europese Richtlijn

Nadere informatie

Akoestisch onderzoek. Blauwe Steen, Beers. Gemeente Cuijk. Plannaam 1

Akoestisch onderzoek. Blauwe Steen, Beers. Gemeente Cuijk. Plannaam 1 Akoestisch onderzoek Blauwe Steen, Beers Gemeente Cuijk 1 Gegevens over het plan: : Blauwe Steen, Beers Datum: 23 augustus 2017 Projectnummer Buro SRO: 06.90.05 Gegevens projectbetrokkenen: Opdrachtgever:

Nadere informatie

Kosten en baten stille wegdekken

Kosten en baten stille wegdekken Kosten en baten stille wegdekken Jan Hooghwerff (M+P) Congres Stiller op Weg Weg Verkeerslawaai! 2012 Mening 1 De reductie van stil asfalt bij lage snelheid (50 km/u) is maar heel beperkt. Toepassen van

Nadere informatie

Meet- en rekenprotocol Droge remvertraging (middels remproef)

Meet- en rekenprotocol Droge remvertraging (middels remproef) Meet- en rekenprotocol Droge remvertraging (middels remproef) Uitgegeven door Rijkswaterstaat Grote Projecten en Onderhoud Informatie Paul Kuijper Datum 27 november 2014 Status definitief Versie 1.0 Inhoud

Nadere informatie

Buren van de Zuilense Ring

Buren van de Zuilense Ring De feiten Verkeer op Zuilense Ring groeit komende jaren van 60.000 nu naar 100.000 voertuigen per etmaal De ruim 12.000 bewoners rond de Zuilense Ring willen garantie voor hun gezondheid, leefbaarheid

Nadere informatie

Goevaers Consultancy. Geluid Trillingen en luchtkwaliteit Wat kan de Green Deal aanpak doen? 9 november 2016

Goevaers Consultancy. Geluid Trillingen en luchtkwaliteit Wat kan de Green Deal aanpak doen? 9 november 2016 GC Goevaers Consultancy Geluid Trillingen en luchtkwaliteit Wat kan de Green Deal aanpak doen? 9 november 2016 Onderwerpen Wie ben ik? Wat is een Green Deal? Wat is duurzame logistiek? Duurzaam vrachtvervoer

Nadere informatie

Regenwater? We hebben er schoon genoeg van

Regenwater? We hebben er schoon genoeg van Concept dd. donderdag 17 februari 2011 Haalbaarheidsstudie: Regenwater? We hebben er schoon genoeg van Samengesteld door: Openbare Basisschool De Molenvliet Stad aan t Haringvliet Leerlingen bovenbouw

Nadere informatie

Ecobeach. Natuurlijke aanwas van het strand

Ecobeach. Natuurlijke aanwas van het strand Ecobeach Natuurlijke aanwas van het strand De natuur doet haar werk De drainagebuizen zorgen voor de aanwas van zand. Ze hebben een doorsnee van tien centimeter en zijn twee of drie meter lang. De buizen

Nadere informatie

Rioleringsplan Tivolikerk te Eindhoven

Rioleringsplan Tivolikerk te Eindhoven Project : Rioleringsplan Tivolikerk te Eindhoven Projectnummer : NC8110503 Versie : definitief Datum : 15 juli 2008 Aanleiding Het terrein van de Tivolikerk en het naastgelegen Zusterhuis aan de Heezerweg

Nadere informatie

In de programmabegroting 2015 is het beheerplan voor het wegonderhoud aangekondigd.

In de programmabegroting 2015 is het beheerplan voor het wegonderhoud aangekondigd. Datum 27-08-2015 Nummer 2015-08-07 Datum commissievergadering 08-09-2015 Datum raadvergadering 22-09-2015 OPLEGGER Registratienummer 2015-12585 / 15Z.002318 Onderwerp Beheerplan wegen 2015-2020 Portefeuillehouder

Nadere informatie

KPO Planontwikkeling BV. 'Stiereveld' te Watergang Akoestische verkenning

KPO Planontwikkeling BV. 'Stiereveld' te Watergang Akoestische verkenning KPO Planontwikkeling BV 'Stiereveld' te Watergang Akoestische verkenning KPO Planontwikkeling BV 'Stiereveld' te Watergang Akoestische verkenning Datum 27 februari 2009 KPO002/Bxt/0002 Kenmerk Documentatiepagina

Nadere informatie

De nieuwe generatie schrob-/zuigmachines RA 505 IBC RA 505 IBCT RA 605 IBCT

De nieuwe generatie schrob-/zuigmachines RA 505 IBC RA 505 IBCT RA 605 IBCT De nieuwe generatie schrob-/zuigmachines RA 505 IBC RA 505 IBCT De innovatieve 55 liter schrob-/zuigmachines Een schone vloer. Dat is precies het resultaat dat u met de Cleanfix schrob-/zuigmachines bereikt.

Nadere informatie

VERKENNING. Aan de zuidzijde zijn schermen aanwezig vanaf de Groen Zoomweg tot aan de Oranjelaan.

VERKENNING. Aan de zuidzijde zijn schermen aanwezig vanaf de Groen Zoomweg tot aan de Oranjelaan. BRON A A28 Bron A > A28 > Milieubeleidsplan Harderwijk 2009-2012 1/5 VERKENNING figuur 1 De A28 vanuit de wijk Drielanden Aan de zuidzijde van de gemeente Harderwijk ligt de rijksweg A28. De A28 is één

Nadere informatie