Voorwoord Directeur/bestuurder 3 Voorwoord Raad van Toezicht 4

Transcriptie

1 Jaarverslag 2012

2 VOORWOORD INHOUDSOPGAVE Voorwoord Directeur/bestuurder 3 Voorwoord Raad van Toezicht 4 I Bezoekers 5 II Collectie 7 III Tentoonstellingen 11 IV Evenementen / Activiteiten 20 V Educatie 26 VI Marketing en PR 31 VII Onderhoud 34 VIII Samenwerking & Sponsoring 35 IX Faciliteiten 37 X Organisatie 38 Bijlage: Wijzigingen in de collectie

3 VOORWOORD 1 februari 2013 Voorwoord van de directeur Vanwege de gemeentelijke bezuinigingen heeft Museum Gouda in 2012 afscheid genomen van Ewoud Mijnlieff, Harriët Immerzeel, Patricia Olsthoorn, Willem Hei en tevens van Ruth Horstmanhoff en Marina Kisman. Marleen van Lanen is, als educator, het team komen versterken. Met Marleen kwam ook Klaasje mee, een grappige gids voor kleuters, die 's nachts in een vaas in het museum slaapt. Twee nauw bij het museum betrokkenen zijn in 2012 overleden: Adrie van Eenennaam, energiek bestuurslid van het Catharina Gilde en Henc van Maarseveen, een dwars en grafisch kunstenaar uit Gouda die aan het museum in 2011 een mooie verzameling eigen werk schonk. Het aantal vrijwilligers is in 2012 flink gegroeid. Onder die vrijwilligers ook vijf nieuwe rondleiders. Zo kunnen we waarmaken dat we niet alleen veel objecten, maar ook veel verhalen hebben. Hoogtepunten in 2012 waren: Schetsen van Schoonheid, een van de mooiste tentoonstellingen in het 140-jarig bestaan van het museum, bezocht door bezoekers. Onze band met de Sint-Janskerk is door deze tentoonstelling sterk verbeterd. De digitale Goudse Groeikaart: een film in 7 minuten over de groei van Gouda door de eeuwen heen. De productie is financieel mogelijk gemaakt door het Catharina Gilde. Aankoop van een beeld van Eveline van Duyl: de markante kop van Erasmus, geplaatst op een strijkplank. Erasmus krijgt steeds meer profiel in de promotie van Gouda als stad van tolerantie en gewetensvrijheid. Onthulling van de maquette van Gouda door burgemeester Milo Schoenmaker op 18 december. De reconstructie is mogelijk gemaakt door de participatie van 200 "aandeelhouders" in de binnenstad van Gouda. Per saldo gaat het goed met Museum Gouda. Het aantal bezoekers, het aantal bruiklenen, het aantal waardevolle schenkingen én het aantal partners vertoont een stijgende lijn. Gerard de Kleijn directeur bestuurder 1 februari

4 Voorwoord van de Raad van Toezicht Met de toetreding van Lambert van der Bruggen, CEO ORTEC Consulting Group, was de Raad van Toezicht in 2012 weer compleet. De Raad van Toezicht is nu als volgt samengesteld: Jan Laan, voorzitter Anne-Marie van Berkel Geeta Bruin Ton Planken Lambert van der Bruggen De Raad van Toezicht kwam in 2012 viermaal bijeen. Vastgesteld zijn: Jaarrekening 2011 Begroting 2013 Onderwerpen van bespreking waren in 2012 onder meer: cao VRM imago audit i.v.m. de verlenging van de registratie erkend Museum Op 18 april bracht de Raad van Toezicht een inspirerend werkbezoek aan Dordrechts Museum. De Raad van Toezicht constateert dat Museum Gouda als culturele onderneming een succesvol 2012 achter de rug heeft. De financiën zijn op orde. De relatie met het Goudse gemeentebestuur en het Goudse bedrijfsleven is goed. De tentoonstellingen worden met grote zorg samengesteld. Het museum heeft zich een actieve positie in de Goudse samenleving verworven. De Raad van Toezicht spreekt nogmaals haar waardering uit over het in zeer korte tijd voorbereiden van de tentoonstelling Schetsen van Schoonheid zodat deze unieke tentoonstelling ook in 2012 kon doorlopen. Uit de vele activiteiten die in 2012 plaatsvonden wil de Raad nog de realisatie van de maquette van Gouda memoreren. Hiermede is de goede band met de Goudse samenleving verstevigd. Ook wil de Raad nog stilstaan bij het vertrek van personeel in verband met de financiële omstandigheden. Zij heeft de noodzakelijke, soms forse stappen die in deze genomen moesten worden, gevolgd. Tenslotte moet nog als bijzonderheid de plofkraak worden genoemd. Zeer evenwichtig zijn vanuit directie en medewerkers de gevolgen opgevangen. De Raad dankt alle medewerkers, vrijwilligers, vrienden, gildeleden voor de gezamenlijke inzet ten gunste van Museum Gouda. Jan Laan Voorzitter Raad van Toezicht 4

5 I BEZOEKERS Algemeen In 2012 heeft Museum Gouda bezoekers ontvangen. Vergeleken met 2011 is dit een toename met bijna bezoekers. De stijging is in overeenstemming met de uitgezette lijn in ons Meerjarenplan Door de tentoonstelling Schetsen van Schoonheid hebben we de eerste vier maanden een groot aantal bezoekers mogen ontvangen (gemiddeld per maand terwijl over het hele jaar het gemiddelde per maand is). De opmerkelijkste verschillen in 2012 ten opzichte van 2011 zijn: Het aantal vol betalende bezoekers is met 30% gestegen tot ruim bezoekers Het aantal bezoekers met een Museumkaart is opnieuw gestegen, deze keer met 38% tot ruim bezoekers. Dit betekent dat ruim 43% van onze bezoekers in het bezit is van een museumkaart. Zowel het aantal jongeren tot 18 jaar als het schoolbezoek laat een lichte daling zien. Arrangementen In 2012 heeft Museum Gouda samen met verschillende organisaties enkele arrangementen samengesteld: Sint-Janskerk Samen met de Sint-Janskerk en het museumcafé is Museum Gouda in mei gestart met de verkoop van de combikaart. Deze geeft recht op toegang tot Museum Gouda, Sint-Janskerk en een kopje koffie/thee in het museumcafé. Een variant voor bezoekers met een museumkaart is ook beschikbaar. Het afgelopen jaar heeft Museum Gouda 658 combikaarten en 251 combikaarten voor bezoekers met een museumkaart verkocht. Daarnaast mochten we 340 bezoekers ontvangen die de combikaart bij de Sint-Janskerk hebben gekocht. Goudse Gidsen Gilde Het Goudse Gidsen Gilde, dat dit jaar is opgericht, heeft samen met Museum Gouda een stadswandeling met bezoek aan het museum samengesteld ( Van donkere sluis tot dolcel ). Sinds de onthulling van de stadsmaquette in december kunnen de stadsgidsen voorafgaand aan de stadswandeling een korte uitleg bij de stadsmaquette geven. De verwachting is dat deze samenwerking in 2013 verder uitgebouwd zal worden. Hotels Met een aantal hotels in Gouda en omgeving is overeengekomen dat zij in een arrangement met een bezoek aan Museum Gouda aanbieden. Een mooi voorbeeld is het Best Western Hotel, dat in augustus de deuren opende en waarvan we 371 gasten mochten verwelkomen. 5

6 Diversen Door samen te werken met organisaties als Mozaïek Wonen en Ortec was Museum Gouda gedurende een periode in 2012 voor bepaalde groepen vrij toegankelijk. Door de samenwerking met Mozaïek Wonen hebben in tweeëneenhalve maand huurders ons museum bezocht. 6

7 II COLLECTIE Aanwinsten Museum Gouda heeft in het voorjaar van 2012 een kostbaar kussen uit 1788 verworven. Toen Willem Mauritz Swellengrebel ( ) benoemd werd tot lid van het vroedschap van Gouda, nam hij zitting op dit kussen. In het conflict tussen patriotten en orangisten stond Swellengrebel aan de kant van de Oranjegezinden. Hij keerde zich als lid van de Goudse krijgsraad tegen het vrijkorps van De Lange van Wijngaerden en werd daarom tijdens de restauratie van het stadhouderlijk gezag in 1788 tot het vroedschap van Gouda benoemd. Het kussen wordt onderdeel van de Schatkamer die in 2013 zal worden ingericht. Sinds 1 mei 2012 prijkt de markante kop van Erasmus gemaakt door kunstenares Eveline van Duyl in Museum Gouda. Het beeld is geplaatst in de Grachtzaal, waar beroemde personages uit de geschiedenis van Gouda geportretteerd worden en waar ook de stadsmaquette eind 2012 een plek heeft gekregen. Tijdens de tentoonstelling SALON2012, met werk van vijftig kunstenaars uit Gouda en omstreken, kon het publiek stemmen op hun favoriete kunstwerk. Het kunstwerk Ook Goudse jongens gaan dood van Suzan Schuttelaar is het meest geliefde kunstwerk van SALON2012 gebleken en daarom aangekocht door Museum Gouda. De Vereniging van Goudse Museumvrienden heeft ook twee werken aangekocht op de SALON2012: een sculptuur van Andrea Dogterom en een boek van Wilma van Ipenburg. Beide kunstwerken zijn in langdurig bruikleen gegeven aan Museum Gouda. Op 4 september heeft Museum Gouda het schilderij Gezicht op het Stadhuis van Gouda van Johannes Bosboom aangekocht op een veiling van Christie s Amsterdam. Het schilderij gaat deel uitmaken van de deelcollectie Haagse school In 2012 heeft Museum Gouda ook een schenking voor deze deelcollectie ontvangen: twee schilderijen van P.J.C. Gabriël. In november heeft Museum Gouda een bijzondere schenking gekregen van een aantal stukken van de Goudse Plateelbakkerij Zuid-Holland: een serie van vijf wandbordjes, een prachtige vaas uit 1920 en een gelegenheidsbord van 1947, dit alles geschilderd door de Goudse plateelschilder Dirk van der Starre. Van der Starre is vooral bekend geworden als een assistent van Henri Breetvelt ( ), een van de belangrijkste schilders van de Zuid-Holland (periode ). De serie wandbordjes, met afbeeldingen van de vijf stadspoorten van Gouda, moet rond 1910 door Van der Starre geschilderd zijn. Ze zijn waarschijnlijk nageschilderd van prenten, want de stadspoorten zijn afgebroken tussen 1843 en De vijf bordjes waren behoorlijk gehavend, maar konden gerestaureerd worden dankzij een donatie uit het restauratiefonds van de Goudse Museumvrienden. 7

8 In december schonk de Goudse kunstenares Carla Rodenburg een door haar geschilderd portret van Jan Schouten, directeur van de Stedelijke Musea Gouda van 1957 tot Het museum is zeer blij met deze schenking, omdat Jan Schouten als directeur veel voor het museum heeft betekend. In de loop van 2013 komt dit portret in de Schatkamer te hangen. Registratie Door de grote hoeveelheid werkzaamheden rondom tentoonstellingen en bijbehorende publicaties is er in 2012 weinig tijd geweest voor het wegwerken van achterstanden in de registratie. Aan de publieksversie van de collectie-database van Museum Gouda is in 2012 niet gewerkt. Het voornemen is om dit in 2014 uit te voeren. Na het koppelen van de digitale foto s zal de database ook beschikbaar zijn voor het publiek via de website van het museum en via Goudanet. Behoud Als gevolg van de door de Gemeente Gouda opgelegde bezuinigingen gaat de deelname van Museum Gouda aan het gezamenlijke depot met het Streekarchief Midden-Holland en Streekarchief Rijnlands Midden niet door. Om de depotproblematiek van het museum binnen het huidige gebouw op te kunnen lossen, zijn in 2012 de bibliotheek en een werkkamer op de eerste verdieping ontruimd. Hier zal begin 2013 een open depot voor de deelcollectie Gouds Plateel worden gerealiseerd. Hiervoor is in 2012 de vloer van de bibliotheek verstevigd. Verder is er in samenwerking met PLOT gewerkt aan een ontwerp voor de Schatkamer. Deze combinatie van een open depot en een permanente presentatie van topstukken uit de collectie zal in 2013 in de Gasthuiszaal worden gerealiseerd. In 2012 konden verschillende schilderijen uit de collectie Haagse School worden gerestaureerd, waaronder de eerder genoemde aanwinsten van Bosboom en Gabriël. De restauratie van ruim 35 stukken Gouds Plateel was live te zien tijdens de Keramiekdagen op 17 en 18 mei Deze restauraties van onder andere stukken van Breetvelt en Colenbrander werden mede mogelijk gemaakt door een bijdrage uit het restauratiefonds van de Vereniging van Goudse Museumvrienden. In de collectie van Museum Gouda bevindt zich een reliëf van Erasmus. Het is de enige, bewaard gebleven, beeltenis waarop is aangegeven dat Erasmus zich weliswaar Rotterdammer noemde, maar dat hij wel degelijk in Gouda is geboren. Omdat het kunstwerk in een slechte staat verkeerde, kon het niet permanent aan het publiek worden getoond. In 2012 is het beeld gerestaureerd door Patricia Ortiz van The Art Clinic, gesponsord door het Goudse bedrijf Ortec. De restauratie was tevens aanleiding om een dendrochronologisch onderzoek te laten uitvoeren door Stichting RING - Nederlands Centrum voor 8

9 Dendrochronologie. Hiervoor is een heel klein stukje van de houten onderplaat gehaald. Door dit monster onder een microscoop te bekijken, kon aan de hand van de jaarringen worden bepaald in welke tijd het hout gekapt is. Ruim 25 jaar geleden begon Museum Gouda met de restauratie van een aantal 16e eeuwse altaarstukken. Een voor een werden de altaarstukken aangepakt die indertijd de omwenteling van katholiek naar protestants in de Sint-Janskerk in 1572 hadden overleefd, elders bekend geworden onder de naam Beeldenstorm. De afgelopen jaren heeft het restauratiewerk om financiële redenen noodgedwongen stilgelegen. Van alle schilderijen moesten nog twee zijluiken worden gerestaureerd. Dankzij de verkoop van The Schoolboys van Marlene Dumas in 2011 heeft Museum Gouda toch de kans dit project af te ronden. SRAL (Stichting Restauratie Atelier Limburg) heeft de opdracht gekregen om de twee zijpanelen van het Jozef-altaarstuk te restaureren. Het middenstuk, dat de vlucht van Jozef, Maria en Christus naar Egypte voorstelt, is al eerder gerestaureerd. In het najaar van 2012 was de restauratie live te zien in het restauratieatelier van het Bonnefantenmuseum te Maastricht. In de loop van het voorjaar van 2013 komen de gerestaureerde altaarstukken weer terug in Gouda, waar ze zullen herenigd worden met het middenpaneel. Plofkraak In de nacht van 20 op 21 maart heeft een plofkraak plaatsgevonden in Museum Gouda. Toegang tot het museum is geforceerd met een explosief. Stukken hout en metaal zijn dertig meter het museum in geslingerd en hebben twee schuttersstukken beschadigd. Omwonenden waarschuwden de politie, die binnen een minuut ter plekke was. De inbrekers waren er inmiddels al vandoor met een verguld zilveren monstrans uit Twee beschadigde schutterstukken in het Ruim zijn begin juni ter plekke gerestaureerd door Patricia Ortiz van The Art Clinic is samenwerking met restaurator Maria de la O Vareas Ruiz. Ontzamelen Op 14 augustus 2012 is het deelcollectieplan hedendaagse kunst vastgesteld. Dit plan is een aanvulling op de bestaande collectieplannen Het is (niet) alles Gouds wat er blinkt (2001) en Het is steeds meer Goud(s) wat er blinkt (2008) en beschrijft de samenstelling, het verzamelbeleid en de criteria voor afstoting. Freelance medewerker Maurice Wery werkt aan het ontzamelen van kunstwerken die op basis van deze criteria niet meer binnen het collectieprofiel van Museum 9

10 Gouda passen. Hiertoe is de website ontwikkeld. De werken worden allereerst aangeboden aan musea in Nederland. Uitgangspunt is met gesloten beurs te ruilen voor werken die wel binnen het verzamelbeleid van het museum passen (collectiemobiliteit). Veiligheid In 2012 is het calamiteitenplan dat voorziet in de bedrijfshulpverlening bijgewerkt waar dat nodig was. Vrijwilligers Vrijwilligster Hélène Frederiks werkte in 2012 aan de beschrijvingen van prenten in het collectieregistratiesysteem Adlib. Ze heeft zich onder andere bezig gehouden met de in 2010 geschonken tekeningen van Cornelis Bosch. Vrijwilligster Barbara Walraven heeft verder gewerkt aan het invoeren van gegevens over de collectie Gouds Plateel in Adlib. Vrijwilliger Dick Bode heeft afgelopen jaar gewerkt aan een betere beschrijving en ontsluiting van het zogenaamde Hageman-archief, met documentatie over Gouds plateel. Vrijwilligers Gail Tetteroo en Frits Muller hebben de bibliotheek van het museum uitgedund. Daarnaast legde Frits Muller als huisfotograaf verschillende tentoonstellingen en activiteiten vast. Ook onderhoudt hij het adressenbestand van Museum Gouda. De inventarisboeken, waarin sinds de oprichting van het museum in 1874 de aanwinsten zijn bijgehouden, vormen een belangrijke bron van informatie over de herkomst van de collectie. Vrijwilliger Arie Thijs de Rek rondde in 2012 de digitalisering van inventarisboek 3 af en is daarna begonnen aan boek 2 (periode ). Per september heeft hij hierbij hulp gekregen van Theo Liefaart, die de Notulen der Commissie van advies voor de Stedelijke Musea van de periode aan het invoeren is. Cees de Jong heeft naast zijn werkzaamheden voor de Technische Dienst ook de depotruimtes van het museum schoongehouden. Vrijwilliger Alex van Kwawegen, ook werkzaam bij de Technische Dienst, neemt sinds de zomer ook de maandelijkse ongediertecontrole voor zijn rekening. Paul Daelmans heeft, naast zijn werkzaamheden voor de Technische Dienst, het afgelopen jaar ook bijgedragen aan de conservering van diverse collectieonderdelen, bijvoorbeeld het poetsen van de zilveren voorwerpen in de stijlkamers, waaronder het fragiele Pièce de Milieu, een van de topstukken in de collectie van Museum Gouda. Goudanet Al sinds 2004 werken de Openbare Bibliotheek Gouda, het Streekarchief Midden- Holland en Museum Gouda (BAM) samen aan Goudanet. Dit is de digitale toegangspoort tot cultuurhistorisch Gouda. Door middel van een zoekmachine kan in de catalogi van deze drie instellingen worden gezocht. Ook wordt in zogenaamde digitale dossiers context gegeven aan verschillende lokale thema s. Kennis wordt verzameld en gedeeld, niet alleen door de deelnemende instellingen, maar ook door vele vrijwilligers en bezoekers van Museum Gouda beheert het digitale dossier over Gouds Plateel, waarin onder andere verhalen van oud-medewerkers van de plateelindustrie te vinden zijn. 10

11 III TENTOONSTELLINGEN Museum Gouda heeft in 2012 vier grote tentoonstellingen gerealiseerd: Wintertentoonstelling: Schetsen van Schoonheid Lentetentoonstelling: SALON2012 Zomertentoonstelling: Regina Herfsttentoonstelling: Pottenbakkers Tegelijkertijd waren er acht kleinere tentoonstellingen te zien. Schetsen van Schoonheid Gasthuiszaal, Grachtzaal en zaal 4, 23 november april 2012 De Goudse Glazen in de monumentale Sint-Janskerk zijn een wereldberoemde kunstschat. Nergens anders is een complete reeks glas-in-loodramen uit de zestiende eeuw bewaard gebleven. Hoewel verborgen voor het oog van het publiek, bewaart de kerk al ruim vier eeuwen een andere, minstens zo waardevolle schat: de reusachtige ontwerptekeningen voor de ramen. Het is uniek dat de ontwerpen, die even groot zijn als de glazen zelf, en de gebrandschilderde ramen samen zijn verenigd op de oorspronkelijke plek. De Goudse Glazen hebben hun bestaan te danken aan een verwoestende kerkbrand in In de daaropvolgende jaren werkten de kerkmeesters aan een groots plan voor de herbeglazing van de Sint-Janskerk. In een gedetailleerd programma omschreven zij de keuze van de voorstellingen voor de ramen en de locatie ervan in de kerk. De beglazing kwam tot stand in twee fasen: in de katholieke tijd voorafgaand aan de Opstand (tot 1572) en in de periode na overname van de kerk door de protestanten ( ). De productie van een raam begon met een schets in zwart krijt of pen om de voorstelling in grote lijnen te bepalen. Daarna werkte Dirck Crabeth de compositie gedetailleerd uit op schaal, met vleeskleur en wassingen in inkt. Deze kleine ontwerptekening, ook wel een vidimus (Latijn voor wij hebben gezien ) genoemd, werd voorgelegd aan de opdrachtgever ter goedkeuring en diende daarmee als contracttekening. Daarna tekende Dirck het ontwerp uit op ware grootte van het raam op lange stroken papier, het zogenoemde carton. Van 37 oude en 3 moderne ramen zijn de complete werktekeningen op schaal van uitvoering bewaard gebleven. Van 11 ramen werden in Schetsen van Schoonheid delen van deze tekeningen getoond. De tentoonstelling werd op dinsdag 22 november 2011 geopend door Hare Majesteit Koningin Beatrix met eerst een bijeenkomst in het schip van de Sint Janskerk, waarbij Henk van Os een toelichting gaf. Op 9 april 2012 werd deze succesvolle tentoonstelling in aanwezigheid van alle betrokkenen afgesloten. 11

12 HENC Grote galerijzaal eerste verdieping, 15 november januari 2012 In 1960 richtte Henc van Maarseveen in Utrecht samen met collega-kunstenaars William Kuik en J.H. Moesman het Grafisch Gezelschap de Luis op dat tot 1980 zou blijven bestaan. Naast het stimuleren van de grafische kunsten verwijst de naam luis ook naar het feit dat men een luis wilde zijn in de pels van de moderne kunst, tegendraads waar het toen heersende stromingen betreft. Henc was zowel kunstenaar als hoogleraar, en kijkend naar de ruim veertig werken die in deze expositie worden getoond, is ook goed te zien dat er in bepaalde jaren minder grafiek voor handen was. Tegelijkertijd laat de periode vanaf 1991, toen hij 65 werd, een ware explosie zien aan nieuw werk op papier, niet alleen in hoeveelheid maar zeker ook in kwaliteit. Met recht kan van een tweede jeugd, misschien zelfs wel van een tweede leven gesproken worden. Schuifgrafiek, schuifdrukken vormen de kern, en dat is niet alleen het werken met gradaties van zwart, grijs (of misschien wel beter, minder zwart) en uiteindelijk vrijwel wit, maar zeker ook van bewegen van bepaalde vormen, patronen. Die worden niet zozeer verschoven als wel telkens opnieuw op korte afstand naast elkaar afgedrukt, iets minder zwart dan de voorafgaande druk. Zo ontstaat de suggestie van beweging, verschuiven van eenzelfde motief, eerst in diep zwart, eindigend bij bijna niets. Eigen collectie serviezen NV Plateelbakkerij Zuid-Holland, Gouda Catharinazaal, 9 december april 2012 In de afgelopen jaren heeft Museum Gouda een omvangrijke verzameling sieraardewerk opgebouwd, waarin alle grote Goudse plateelbakkerijen vertegenwoordigd zijn en die de periode van het begin in 1898 met de oprichting van de Zuid-Holland tot aan het faillissement van de Zenith aardewerkfabriek in 1984 betreft. Hoewel de collectie gebruiksaardewerk (serviesgoed) verre van compleet is, kon Museum Gouda toch vanuit de eigen verzameling enkele tientallen verschillende serviezen en uitvoeringen tonen. Terugblik Veertig jaar Arie J. Bouter Catharinazaal, in samenwerking met Firma Van Drie, 26 april 11 juni 2012 In mei 2012 was het veertig jaar geleden dat beeldend kunstenaar Arie J. Bouter (Gouda, 1942) zich vestigde in zijn atelier Achter de Kerk. Ter gelegenheid hiervan én van zijn zeventigste verjaardag vond een expositie van zijn werk 12

13 plaats op drie locaties: Museum Gouda, Kunststichting Firma van Drie in pand Roodbol en natuurlijk in zijn eigen werkplaats direct daarnaast. De inrichting van het gerestaureerde pandje dat Bouter tot werkplaats dient, is sober. Hij gebruikt een absoluut minimum aan gereedschap en heeft twee keramiekoventjes. Centraal staat de werkbank die hij vijftig jaar geleden reeds als goud- en zilversmid gebruikte. Toch is hier in de loop der jaren een indrukwekkend oeuvre tot stand gekomen, eerst fantasievolle objecten van uiteenlopende materialen, de laatste decennia vooral bestaande uit keramische torens van gebakken klei. De drie exposities vormen een waardig hoogtepunt van een kunstenaarscarrière van bijna vijfenveertig jaar. Na zijn praktijkopleiding goud- en zilversmid in de zaak van zijn ouders, besloot Bouter op zijn 26e kunstenaar te worden. Hij begon met schilderen, maar ging al snel over op metaalcollages: objecten van afvalmateriaal waarmee hij kritiek leverde op de spilzucht van de consumptiemaatschappij, vervuiling en overbevolking. Toen in Gouda cursuscentrum De Werkschuit werd opgericht, kreeg hij een aanstelling als docent. In die tijd distantieerde hij zich van veel collegakunstenaars, maakte geen gebruik van kunstenaarsregelingen en leidde een zeer sober bestaan met het geld dat hij als docent verdiende en met de verkoop van zijn beelden. In 1971 werd hem door de gemeente Gouda een eervolle vermelding voor beginnende kunstenaars toegekend. Dankzij zijn vakbekwaamheid kreeg hij ontheffing voor de eisen van onderwijsbevoegdheid en werd hij leraar op zijn vroegere LTS. Al vroeg lid van Kunstcentrum Burgvliet, ontwikkelde de jonge Bouter zijn kennis van en gevoel voor kunst. Hij ontdekte een sterke geestverwantschap met mensen als Jeroen Bosch en de surrealisten. Dat bleek ook duidelijk in de periode van de keramische eieren die hij vanaf 1977 maakte. In deze periode had hij veel succes maar na enige tijd kreeg hij behoefte aan nieuwe uitdagingen en een verdere ontwikkeling: hij ging als keramist vazen en kommen maken van zelf ingekleurde klei. Tijdens zijn reizen in Zuid-Europa maakte hij kennis met eeuwenoude architectuur. Deze maakte zo n indruk op hem dat hij zelf torens begon te bouwen, in grootte variërend van 40 cm tot exemplaren van ruim twee meter. Bouter vergelijkt zijn werkplaats met een beeldend theater: passanten kunnen binnenkomen en een gesprek over het werk beginnen. De deur staat altijd open. De expositie Terugblik toonde een representatief en uitgebreid overzicht van Bouters werk zoals dat door de afgelopen 40 jaar door hem is vervaardigd en verkocht, en voor deze gelegenheid door een groot aantal van zijn kopers in bruikleen is afgestaan. 13

14 SALON2012 Presentatie door gehele museum, periode 11 mei 11 juni 2012 In Museum Gouda werden een maand lang op uiteenlopende locaties meer dan 100 kunstwerken tentoongesteld van de beste 50 kunstenaars uit de regio Gouda, de driejaarlijkse Salon. De selectie was gemaakt door een jury, samengesteld uit een vertegenwoordiging van Museum Gouda en de Firma Van Drie. Allerlei categorieën waren vertegenwoordigd: schilderijen, sculpturen, sieraden, werk op papier, fotografie, installaties, groot en klein formaat, uiteraard uitgevoerd in zeer verschillende materialen. In principe waren alle geëxposeerde werken voor het publiek te koop, de prijzen varieerden van 150 tot Tijdens het eerste weekend van de tentoonstelling waren reeds diverse opties genomen op verschillende werken. Bezoekers konden stemmen op het kunstwerk van hun keuze. Op de laatste dag van de tentoonstelling werd in Museum Gouda het bekroonde werk met de meeste stemmen bekend gemaakt en toegevoegd aan de stadscollectie. Stemmentrekkers waren onder andere Suzan Schuttelaar, Ank van der Wal, Henrique van Putten, Mike van Buiten, Willem Hesseling en Carina Mathot. Wekelijks werden de stembussen geleegd om te bezien welk werk van welke kunstenaar de meeste stemmen trok. Het bleek uiteindelijk het grote schilderij Echte Goudse jongens van Suzan Schuttelaar te zijn. Haar werk maakt vanaf 10 juni deel uit van de collectie van het museum. Presentatie werk eindexamen cursisten SBB keramiekopleiding, Gouda Catharinazaal, 16 juni 27 augustus 2012 Na een driejarige (basis)opleiding aan de SBB Gouda, die met examen wordt afgesloten, hebben de geslaagde keramisten de mogelijkheid extra leerjaren te volgen. Handvormen, glazuren, draaien en zelfs een meesterklas draaien, geven de aankomend (zelfstandig) keramist de gelegenheid zich verder te verdiepen in bepaalde aspecten van de keramiek. Elk extra (leer)jaar wordt afgesloten met een examen alsmede een presentatie in het gebouw van de SBB Gouda aan de Winterdijk. Hoewel deze presentatie voor geïnteresseerd publiek vrij toegankelijk was gedurende enkele dagen, leek het SBB en Museum Gouda een goed idee om het werk van deze extra leergangen voortaan tijdens de zomermaanden ook in het Gouds museum te laten zien. Het museumpubliek kon gedurende langere tijd bekijken welke kwaliteit er aan de SBB, de enige professionele opleiding tot zelfstandig keramist in Nederland, wordt gerealiseerd. 14

15 In deze presentatie van het cursusjaar 2011/2102 kwam de diversiteit van de deelnemende keramisten mooi tot uitdrukking. Dit is precies de bedoeling van de extra leerjaren: meer vakmanschap ontwikkelen, om te kunnen groeien naar een eigen stijl en vormentaal. Tijdens de presentatie in het museum waren in principe ook alle geëxposeerde stukken te koop. Samenwerkingsproject Kunstmaatjes in beeld 23 juni - 1 juli Op zaterdag 23 juni a.s. werd de expositieroute van het project Mijn Kunstmaatje en ik feestelijk geopend in de Sint Janskerk in Gouda. De route was het resultaat van creatieve ontmoetingen tussen kinderen met een verstandelijke beperking van ZMLK De Ark en 50 (amateur)kunstenaars. Geïnteresseerden konden een passe-partout halen bij de Sint-Janskerk of Museum Gouda en alle vijf de locaties, de Sint-Janskerk, Museum Gouda, het oude Stadhuis, Jeruzalemkapel en Gouda Studio s, betreden. Van Rosario tot Ruimte. Kunstaardewerkfabriek Regina, Gouda ( ) Grote en Kleine Gasthuiszaal, 1 juli 29 oktober 2012 Het sieraardewerk, geproduceerd door de Kunstaardewerkfabriek Regina wordt door velen gezien als het mooiste dat de Goudse aardewerkindustrie in de 20 ste eeuw heeft voortgebracht. Voortgekomen uit de traditie van de pijpenfabricage, ontstond de Regina rond 1916 vanuit het verlangen om ook sieraardewerk te gaan maken. Met de (gegoten) pijpen ging het minder en het succes van de Plateelbakkerij Zuid-Holland, opgericht in 1898, liet zien dat plateel (gedecoreerd aardewerk) wel toekomst had. De sluiting van de Haagsche Plateelbakkerij Rozenburg in 1916 vormde het begin van Regina. Zowel modellen als personeelsleden werden overgenomen van Rozenburg. Vanaf 1917 maakte Regina de eerste jaren glanzend, gedecoreerd sieraardewerk. Al gauw volgden ook mat geglazuurd sieraardewerk, voorzien van veelal florale decors die duidelijk als Gouds herkenbaar zijn, maar toch ook typisch Regina door het kleurgebruik, abstracte decors, hoogwaardige glazuren en vooral na 1945, moderne modellen en patronen. Bij deze tentoonstelling is de publicatie Kunstaardewerkfabriek Regina, Gouda ( ) verschenen. In dit 176 pagina s tellende boek beschrijft auteur en verzamelaar Joop Nobel de geschiedenis van deze plateelfabriek, geïllustreerd met vele afbeeldingen in kleur. Ook zijn twee modellenboeken van de Kunstaardewerkfabriek Regina volledig gereproduceerd. Het boek bevat tevens een lijst met alle decors alsmede de personeelsleden. De uitgave van dit boek is financieel mogelijk gemaakt door de partner Bunnik & Salari. 15

16 Een verassend licht op Gouda: Bram Gebuys, fotografie zaal 4, 4 juli 2 september 2012 Fotograaf Bram Gebuys heeft Gouda op een bijzondere manier in beeld gebracht. Zijn het foto s en of zijn het toch schilderijen. Op zoek naar verdieping ontwikkelde kunstenaar-fotograaf Gebuys al experimenterend een techniek die de toeschouwer in een staat van geboeide verwarring brengt. Bram Gebuys is sinds 1975 actief als beroepsfotograaf, en als zodanig heeft hij onder meer gewerkt voor dagblad Rijn en Gouwe. In 1991 won hij de Eerste Prijs in één van de categorieën van de Zilveren Camera met zijn foto Sprong naar de Vrijheid. Na meer dan 25 jaar te hebben gewerkt als foto- en filmjournalist, houdt hij zich tegenwoordig steeds meer bezig met bijzondere foto- en filmreportages. Deze expositie gaf daarvan een boeiende impressie. In your face: schilderijen van Suzan Schuttelaar Regentessekamer, 20 juli 1 oktober 2012 Onder het motto Gezichten zo dichtbij dat ze kwetsbaar worden heeft Suzan Schuttelaar een kleine expositie ingericht rond de aankoop van Echte Goudse jongens door Museum Gouda. Voor deze monumentale portretten uit 2012, geschilderd met acrylverf op katoen (canvas, 150 x 190 cm) heeft Suzan behalve zichzelf ook diverse modellen uit haar directe omgeving gerekruteerd. De fantasiewereld van Wim Jansen: een Reeuwijkse tekenaar in Gouda zaal 4, 6 september 5 november 2012 Kunstenaar Wim Jansen woont en werkt al tientallen jaren in Reeuwijk. Hij is autodidact en kan fantastisch tekenen. Naast zijn surrealistische tekeningen, zijn er ook realistische tekeningen van weidevogels te zien. Al zijn werk spruit voort uit zijn creatieve brein dan wel uit zijn directe omgeving. De burgemeester van Bodegraven-Reeuwijk, de heer Van der Camp, heeft deze tentoonstelling, uiteraard in het bijzijn van de kunstenaar, op 6 september geopend. Vooral de inwoners uit Reeuwijk werden speciaal welkom geheten om het gekke werk van hun dorpsgenoot te bewonderen. Tijdens de tentoonstelling kwam Wim Jansen vier maal naar het museum om een toelichting geven op zijn werk. Rood, geel en groen. Het aardewerk van de Pottenbakkers van Gouda ( ) Catharinazaal, 22 september januari 2013 Vanaf het eind van de zestiende eeuw kwam in Gouda het pottenbakkersambacht tot ontwikkeling. In de straatjes van de binnenstad, met de westzijde van Raam als favoriete plek, werden werkplaatsen ingericht met inpandige ovens waar de 16

17 pottenbakkers het aardewerk voor dagelijks huis-, tuin- en keukengebruik vervaardigden. Het assortiment was breed: kook- en bakgerei, kannen, vergieten, koppen, kommen, komforen, po's, kinderspeelgoed en nog veel meer. Mede dankzij de inkomsten die men verkreeg voor het bakken van de tabakspijpen van de sterk toenemende kleipijpennijverheid, kon men meer dan drie eeuwen overleven. Gouda maakte een goed product en was samen met de pottenbakkers van Bergen op Zoom, Oosterhout en Friesland actief op de nationale aardewerkmarkt. Vanaf 1650 verdrongen deze vier centra de lokale collega's in andere Hollandse steden zoals Leiden, Delft, Amsterdam en Rotterdam. Naast het gebruikelijke roodbakkende gebruiksgoed legde Gouda zich vanouds toe op groen en geel aardewerk. Hiervoor werd speciale klei geïmporteerd uit Oost- Friesland, de zogenaamde witte aarde. Later werd vooral pijpaarde uit de omgeving van Keulen benut. Van het vroege aardewerk, dat wil zeggen van vóór 1800, is in Gouda nog betrekkelijk weinig bekend. Ovenafval en beerputten ontbreken vrijwel geheel in Gouda, maar niettemin is het aannemelijk dat de in Gouda gevonden potten ook hier gemaakt zijn. Dat geldt evenzeer voor een deel van de vondsten, met name het groene en gele goed, die zijn gevonden in Amsterdam, Rotterdam en Zeeland, plaatsen waarvan bekend is dat ze Gouds aardewerk kochten. Door de activiteiten van de Goudse stadsarcheoloog en de Archeologische Vereniging Golda alsmede bodemvondsten van elders, kon in deze expositie een beeld van de Goudse aardewerkproductie van die periode worden gegeven. Het meeste aardewerk dat in deze tentoonstelling werd getoond, dateert van de negentiende en twintigste eeuw. Een deel ervan betreft oud museumbezit en geschonken door bedrijven als Goedewaagen, Jonker en Prince, de belangrijkste Goudse fabrikanten. Mede dankzij bewaarde catalogi kunnen veel voorwerpen met zekerheid aan Gouda worden toegeschreven. Naast een keur van kannen, vergieten, kookpannen en ander dagelijks goed, waren er bijzondere waterfilters te zien, afkomstig van de firma Zwartjes. Verder was er uit de museale collectie een groot aantal negentiende eeuwse gipsvormen waarmee de pottenbakkers onder andere tulbandspannen, evenveeltjespannen en puddingvormen vervaardigden. Vooral met het laatstgenoemde artikel had Gouda veel succes, net als met de thee- en chocoladeketels en de theestoofjes die in een eindeloze variatie werden geproduceerd. Heel bijzonder was de aanwezigheid van een verzameling aardewerk, afkomstig uit het wrak van een schip dat omstreeks 1870 verging in de buurt van het huidige Lelystad. Het schip is in 1972 opgegraven door de Afdeling Scheepsarcheologie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. De lading bestond uit steenkolen en een handelsvoorraad aardewerk, die zo duidelijk van Goudse makelij is, dat een deel ervan voor de duur van de tentoonstelling is teruggehaald naar Gouda. Eerder dan in de andere centra werd er in Gouda gemechaniseerd door de grotere fabrikanten Jonker en Prince, die elk in de negentiende eeuw een aantal pottenbakkerijen beheerden en schaalvergroting realiseerden. Hierdoor nam Gouda vanaf 1870 een voorsprong op de concurrentie. 17

18 In 1898 introduceerde Adrianus Jonker Kzn., mede-eigenaar van drie pottenbakkerijen, samen met Egbert Estie, afkomstig uit Purmerend, het plateel dat Gouda wereldwijd beroemd zou maken. Die bekendheid heeft het gewone pottenbakkersgoed decennia lang overschaduwd. Maar de Goudse plateelindustrie is onlosmakelijk verbonden met zowel het oude pottenbakkersambacht als met de tabakspijpenindustrie. Naast de firma Jonker hebben pijpenmakers Van der Want (Ivora, Regina, Zenith) en Goedewaagen dit nieuwe kunstaardewerk vormgegeven, met in hun kielzog vanaf 1920 tal van kleinere fabrikanten, voor een groot deel opgericht door oud-werknemers van de pottenbakkerijen en de nieuwe plateelfabrieken. Bij deze tentoonstelling verscheen de gelijknamige publicatie De pottenbakkers van Gouda ( ) en hun betekenis voor de Nederlandse keramiek. (Primavera Pers, Leiden). De auteurs Adri van der Meulen en Paul Smeele waren tevens verantwoordelijk voor de samenstelling en inrichting van de tentoonstelling. Carla Rodenberg zaal 4 en aangrenzende stijlkamers, 10 november januari 2013 Carla Rodenberg is een begrip. Daarom heette de tentoonstelling in Museum Gouda over haar werk eenvoudig Carla Rodenberg. De tentoonstelling werd op 9 november geopend door de directeur van de Vereniging Rembrandt, Fusien Bijl de Vroe. Mevrouw Bijl de Vroe was als medewerker van de RVD destijds betrokken bij het portret van de Koningin en geldt als liefhebber van het werk van Carla Rodenberg. Zij heeft geadviseerd bij de inrichting van deze tentoonstelling, waarbij het accent ligt op haar vrije werk: portretten en bloemstillevens. Carla Rodenberg, nu bijna 50 jaar beeldend kunstenaar, volgde haar opleiding aan de Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Haar werk is te zien in vele stadhuizen, universiteiten en paleizen van justitie in Nederland. Haar portret van Koningin Beatrix is weliswaar alom bekend, al weet lang niet iedereen dat dit portret van de hand van Carla Rodenberg is. Directeur Gerard de Kleijn: Museum Gouda maakt graag ruimte voor deze grande dame van de Goudse Kunsten. Zie het als een klein eerbetoon. Het werk van Carla Rodenberg past qua sfeer uitstekend in de stijlkamers van Museum Gouda. Haar portretten zijn enorm naturel en haar boeketten geuren van kleur en karakter. Naast de schilderijen van Carla Rodenberg waren er tevens zilveren objecten te zien van Gerard Bakker, in zilver gedreven siervazen en stukken zilverbestek in de vitrines. 18

19 Good Morning Baghdad! - Qassim Alsaedy en Brigitte Reuter Grote Gasthuiszaal, individuele werken door het gehele museum 18 november februari 2013 De wintertentoonstelling in Museum Gouda heette: Good morning Baghdad!. Het was een kleurrijke, mysterieuze tentoonstelling met werk van de van oorsprong Iraakse kunstenaar Qassim Alsaedy: schilderijen, werk op papier en keramische objecten. De officiële opening - voor genodigden - vond plaats op 25 november in aanwezigheid van de ambassadeur van Irak, Dr. Saad A.M. Ibrahim Al Ali. Museum Gouda heeft Qassim uitgenodigd de tentoonstelling samen te stellen en met zijn werk op het museumgebouw en de collectie te reageren. Qassim heeft dit gedaan, in samenwerking met keramiste Brigitte Reuter. Qassim is geboren in Irak (1949, Bagdad). De tekens, kleuren, sporen in zijn werk verwijzen naar die oosterse achtergrond. Het zijn weliswaar stenen signalen uit een andere cultuur, maar wonderwel passend bij de plavuizen vloeren en museummuren van Gouda. Een geheimzinnige harmonie. Hoewel er ook het nodige drama schuilgaat achter de kunstwerken, is de toonzetting optimistisch: Good morning! Het werk van Qassim is over de hele wereld verspreid, onder zowel musea als particuliere verzamelaars. Onlangs ontving Qassim een uitnodiging van het Nationale Museum van Irak in Bagdad voor een solo tentoonstelling. Gouda is bijzonder vereerd deze wereldkunstenaar in de wintermaanden in haar midden te hebben gehad. Frank Welkenhuizen van de gelijknamige kunsthandel in Utrecht was verantwoordelijk voor de coördinatie alsmede de productie van het begeleidende boek dat naast een aantal teksten over het werk van Qassim ook een groot aantal afbeeldingen bevatte. 19

20 IV EVENEMENTEN / ACTIVITEITEN Het jaar 2012 stond bol van de activiteiten. Hoogtepunten waren: Crowdfunding voor de stadsmaquette Haringparty in de museumtuin Poëzienacht met zes stadsdichters Kaarsjesdag. Op alfabetische volgorde een overzicht van alle evenementen en activiteiten: Boekpresentatie Willem Hesseling Onder grote belangstelling is op 2 november 2012 het boek Kruiswegstaties (handschrift van liefde) gepresenteerd in Museum Gouda. Dit boek, met schilderijen van Willem Hesseling en gedichten van Hans Bouma, is ook te koop in de museumwinkel. Conservatoren Spreekuur Net als voorgaande jaren werd er iedere eerste dinsdag van de maand een spreekuur gehouden. Tijdens dit spreekuur konden bezoekers hun meegebrachte voorwerpen laten bekijken en beoordelen door de conservator. Daarnaast werden vele verzoeken om informatie afgehandeld buiten dit spreekuur. Crowdfunding voor stadsmaquette Op 17 april startte de campagne voor de financiering van de maquette met een bijeenkomst in de Gasthuiskapel door middel van Crowdfunding. Er moest euro opgehaald worden om de financiering rond te krijgen. Toen de stichting Spoor het Kasteel kocht, de burgemeester het Stadhuis en de ABN AMRO het Catharina Gasthuis, begon het te lopen. Enkele maanden later telde de Stadsmaquette honderden aandeelhouders, die elk hun eigen pandje in de maquette op schaal hadden gekocht. Zelfs kinderen kochten bootjes en hondjes voor een tientje. Op 3 juli werden de kinder-aandeelhouders bijgepraat door projectleider Merel Keuper in het museum. 20

21 Cultureel programma bij de tentoonstelling Schetsen van Schoonheid Tijdens Schetsen van Schoonheid is er een veelheid aan extra activiteiten georganiseerd, zoals lezingen door o.a. Hette Abma en Ronald Plasterk, project Bevrijdingsglas i.s.m. de Firma Van Drie, zangworkshops door het Randstedelijk Zanginstituut, concerten oude muziek, demonstraties glas-in-lood, (familie)rondleidingen en diverse kinderactiviteiten. De tentoonstelling duurde tot en met 9 april Lezing Ronald Plasterk in Het Ruim Culturele Zondag concert Culturele Zondagen Gouda organiseerde op zondag 25 november een concert in Museum Gouda. Violiste Natasja van Doesburg en pianist Cees-Willem van Vliet brachten in de Gasthuiskapel een programma rondom de componist Robert Schumann. De Bezetting Speelt Naast de concerten in o.a. het Dordrechts Museum en Museum Boijmans van Beuningen verzorgde het 10-koppige kamermuziekensemble De Bezetting Speelt nu ook een serie van vijf concerten in Museum Gouda. Het eerst concert in de serie vond plaats op zondag 14 oktober Op 9 december 2012 speelden zij voor de tweede keer in de Gasthuiskapel. Goldapoortje Op 11 december 2012 tijdens de traditionele Kaarsjesdag werd de tentoonstelling Gouda ommuurd / de poorten van 'ter Gouw' van de archeologische Vereniging Golda geopend, in het Goldapoortje. Gouda bij kaarslicht (kaarsjesdag 2012) Gouda bij Kaarslicht 2012 was weer een succes. Op 11 december heeft Museum Gouda een kleine 3000 mensen ontvangen. De entree was deze dag gratis. Bezoekers werden opgewacht door een heuse Kerstman. Er waren optredens in de Gasthuiskapel, verhaal op zaal bij de tentoonstelling Rood, Geel en Groen en kraampjes in de museumtuin. 21

22 Goudse Keramiekdagen/Plateelkeurdag Op 17 en 18 mei waren de Goudse Keramiekdagen. Op Hemelvaartsdag 17 mei, weer zoals ieder jaar, vond de Plateelkeurdag plaats in de museumtuin. Keramiekspecialisten Johan Karelse, Nico van Eijk, Barbara Walraven, Dick Bode en Museum Gouda conservator Hans Vogels voorzagen de bezoekers van relevante informatie over hun meegebracht Gouds Plateel. Restaurator Hanne Friederichs restaureerde drie dagen live in de Catharinazaal. Tijdens de keramiekdagen mochten kinderen in de museumtuin huizen kleien. Goudse haringparty Na het grote succes van de eerste Goudse Haringparty in 2011 vond op dinsdag 19 juni 2012 de tweede editie plaats. Om uur opende Peter Jansen in de Sint-Janskerk, waarna Gerard de Kleijn kort iets vertelde over de te realiseren stadsmaquette. Daarna begaven ruim 280 bezoekers zich naar de Museumtuin om te genieten van muziek, een drankje en een hapje. Om uur begon een zeer spannende Amerikaanse veiling van het eerste Haringvaatje. Door deze manier van veilen, die door de enthousiaste veilingmeester Dick Raat werd geleid, zorgden de Goudse ondernemers er gezamenlijk voor dat een recordbedrag van werd bereikt. Het veilingbedrag was dit jaar bestemd voor de stadsmaquette en de hoogste bieder, Natuursteenbedrijf Ben Overkamp, overhandigde de cheque aan directeur Gerard de Kleijn. Gouds Klarinet Ensemble Op initiatief van vrijwilliger Robert van Oel trad op zondagmiddag 11 november het Gouds Klarinet Ensemble op in de Gasthuiskapel van Museum Gouda. Museumbezoekers, vrienden van Museum Gouda en Museumkaarthouders kregen dit muzikale onthaal gratis aangeboden. Herinrichting Grachtzaal, onthulling Erasmus beeld De Grachtzaal is met eigen middelen heringericht. Hier wordt de 16 e eeuw van Gouda gepresenteerd. Eye catcher is een aangekocht beeld van Erasmus, vervaardigd door beeldhouwer Eveline van Duyl. Dit beeld is op 1 mei officieel onthuld. Ook de gebroeders Crabeth, Coornhert en Gerard Leeu hebben een plek gekregen in de Grachtzaal. Multinational Ortec is partner geworden van de Grachtzaal. Lezing Erasmus Genootschap Op de verjaardag van Desiderius Erasmus, zondag 28 oktober, organiseerde het Erasmus Genootschap Gouda een lezing: Erasmus was tegen oorlog, maar. Erasmusspecialist Jan van Herwaarden verzorgde deze lezing. Lezingen Museumvrienden Twee Vriendenlezingen (uit een cyclus van 3 1 vond plaats in 2011) waren geïnspireerd door drie kunstwerken over "Het Kind" die te bezichtigen zijn in Museum Gouda. Twee hoog aangeschreven deskundigen lieten hun licht schijnen over deze kunstwerken te weten: Dr. Jan Mens (21 maart) en Dr. Theo Veld (13 september). In 2013 worden de lezingen gebundeld in een brochure in de 2 reeks. 22

23 Live restauratie in Het Ruim Begin juni zijn de twee Schuttersstukken die door de plofkraak zijn beschadigd, gerestaureerd op zaal door Patricia Ortiz. De gestolen monstrans is niet teruggevonden, maar de schade aan de monumentale deur en de schade aan de 17 e eeuwse schilderijen zijn uitgewist. Museumweekend Het museumweekend, ieder jaar georganiseerd door de Nederlandse Museumvereniging, vond dit jaar plaats op 14 en 15 april Museum Gouda was tijdens dit weekend gratis toegankelijk voor bezoekers. Om plaats de maken voor een open depot, is de museumbibliotheek opgeheven. Tijdens het museumweekend is van de gelegenheid gebruikt gemaakt de boeken tijdens een boekenmarkt aan te bieden. Dit was een groot succes: voor openingstijd stonden de bezoekers al voor de deur. In de Gasthuiskapel speelde Cees de Vlaming op een ouderwetse lier. Muziek in museumtuin Firma Van Drie organiseerde in de tweede museumtuin weer een aantal concerten op 6 mei, 3 juni, 1 juli, 5 augustus en 2 september. Nacht van de verwondering, Goudse Poeziënacht Zes stadsdichters, onder andere oud-stadsdichter Joost Zwagerman, traden op 27 oktober 2012 s avonds op in Museum Gouda. De dichters droegen in twee rondes in een eigen zaal van het museum voor. Beeldende kunst en poëzie versterken elkaar en verwondert. Speciaal voor deze avond hadden de dichters een gedicht geschreven bij een topstuk uit de collectie van Museum Gouda. Wethouder van cultuur Daphne Bergman verzorgde de opening. Marcel van den Tooren leidde de bezoekers door het museum, dat één avond het poëtisch centrum van Nederland was en Skinfiltr8er verzorgde de intermezzo's. Joost Zwagerman (foto: Martin Oudshoorn) 23

24 Onthulling schilderij Goudse Stadhuis van Bosboom Museum Gouda heeft op 4 september op de veiling van Christie s in Amsterdam een werk van Johannes Bosboom ( ) aangekocht. Op 30 oktober is het schilderij met het oude Stadhuis officieel onthuld door interim burgemeester Mans. Onthulling stadsmaquette 18 december 2012 De nieuwe burgemeester van Gouda heeft de stadsmaquette in aanwezigheid van honderden aandeelhouders onthuld. Henkjan Sprokholt als onderzoeker en Herbert Tomesen (Artitec) als bouwer hebben een enorme klus geklaard. Museum Gouda heeft er een grote publieksattractie bij. De bedoeling is dat de maquette zeker 10 jaar in de Grachtzaal opgesteld blijft staan. Ter ere van de maquette is een glossy over Gouda in 1562 uitgebracht. Alle aandeelhouders hebben in 2013 vrij toegang tot het museum om hun eigen pand in de historische context te kunnen aanschouwen. Open Monumenten Dag Tijdens Open Monumenten Dag (OMD) op 8 september 2012 (met als thema Groene Schatten) was het museum de gehele dag gratis toegankelijk. Het museum was in de route door Gouda opgenomen. Op 7 september was er in de tuin en in de Catharinazaal de zogenaamde Klassendag, georganiseerd door OMD. Op 8 september organiseerde Amateurkunst Gouda i.s.m. het Randstedelijk Zanginstituut ook de Korendag, waarbij er tussen en uur diverse koren hebben opgetreden in de Gasthuiskapel. Presentatie digitale groeikaart In aanwezigheid van het bestuur van het Catharina Gilde is de digitale groeikaart gepresenteerd: duizend jaar geschiedenis in 7 minuten. Alweer een nieuw element van het stadsmuseum, geheel gebaseerd op historisch kaartmateriaal. Het Catharina Gilde heeft de productie financieel mogelijk gemaakt. De film is gemaakt door Maps+Motion. Presentatie Leeu in Grachtzaal Op 24 mei presenteerde het Gouds Boek&DrukkersGilde zich in het museum om vijf eeuwen boekdrukkunst in Gouda te tonen. Boekdrukker Gerard Leeu wordt gerekend tot een van de grote zonen van Gouda. Dankzij een bruikleen van het Archief is er nu permanent een boekdrukwerk van Leeu in de Grachtzaal te zien. Tango d oro De tango in de tuin werd in 2012 weer georganiseerd door Tango d oro. Op 10 juni en 16 september vonden deze sfeervolle tango s plaats in de museumtuin. Themarondleidingen Er zijn maandelijks rondleidingen georganiseerd waarbij steeds een ander thema centraal stond. De rondleidingen duurden een uur en werden verzorgd door een ervaren rondleider. Toelichting op het werk van Wim Jansen Op 8 september, 26 september, 6 oktober, 24 oktober was Reeuwijkenaar Wim Jansen in Museum Gouda voor een toelichting op zijn fantastisch tekenwerk. 24

25 Verhaal op zondag Een nieuwe serie met verhalen van Goudse dominees - omlijst door live muziek die vertellen waarom een kunstwerk of voorwerp voor hen, en voor nu, een bron van inspiratie is. Verhaal op zondag was voor iedere museumbezoeker gratis toegankelijk. Zondag 4 november is het eerste verhaal verteld door dominee Trijnie Bouw. Het tweede verhaal is verzorgd op zondag 2 december 2012 door Kim Magnee. 25