Onderwerp : Doorontwikkeling Broedplaats Havenkwartier Van broedplaats tot woonwerklocatie creatieve bedrijvigheid
|
|
- Matthias Thys
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Notitie Datum : 19 mei 2009 Aan : College van B&W Nummer : RS/SI/GB/ Van : Dennis Laing/Wouter Groote RS/SI/GB Onderwerp : Doorontwikkeling Broedplaats Havenkwartier Van broedplaats tot woonwerklocatie creatieve bedrijvigheid 1. Inleiding In 2005 is gestart met de ontwikkeling van de broedplaats in het Havenkwartier. Door vertraging in de uitwerking van het toenmalige masterplan besloot het college om aan de eerste havenarm, in het kader van tijdelijk beheer, de ontwikkeling van de broedplaats te steunen. Achtergrond was de reeds aanwezige belangstelling voor deze locatie vanuit de creatieve sector en de ervaring elders (zoals bijvoorbeeld in het Oostelijk havengebied Amsterdam) met de creatieve broedplaats als motor voor gebiedsontwikkeling. De gemeente heeft in dit kader met forse steun van de provincie Overijssel in totaal 4 panden (Davo-gebouw, Bodencentrum, V/d Bergloods aan de Scheepvaartstraat en Noordzeestraat) voor een periode van vijf jaar, tot 2012, beschikbaar gesteld aan in totaal zo n 30 kleine creatieve bedrijven. Afgelopen maanden is in het kader van de doorstart van het project Havenkwartier een verkenning uitgevoerd naar het eventueel belang van en de mogelijkheden voor een onderontwikkeling van de broedplaats na In deze notitie wordt achtereenvolgens beschreven: - Huidige opzet - Belang van de broedplaats - Mogelijkheden voor doorontwikkeling - Conclusies en vervolg 2. Huidige opzet Het creëren van een creatieve broedplaats wijkt af van de gebruikelijk herstructurering van bedrijventerreinen. Dit heeft vooral te maken met de specifieke eigenschappen van een creatieve broedplaats (voorbeelden zijn een creatieve omgeving, lage kosten van panden, uitstraling van panden minder belangrijk e.d.). Het project is en blijft echter gericht op het opwaarderen van een gebied, waardoor de economische waarde van het gebied en de omgeving toeneemt. Wat bijzonder is, is dat de gebruikers van de nieuwe bedrijfsomgeving duidelijk andere zijn dan de oorspronkelijk gebruikers. Een ander element is de gewenste en noodzakelijke interactie tussen bedrijven en de creatieve sector om het rendement van een creatieve broedplaats goed tot zijn recht te laten komen. Omdat dit niet vanzelf gebeurt, is het noodzakelijk dat de interactie door middel van een uitgebreid programma van netwerkactiviteiten, plaatsvindt en wordt gestimuleerd. Pas als deze combinatie (vestigingsplaats en aanvullende activiteiten) goed wordt opgezet zal de creatieve broedplaats in het Havenkwartier in Deventer tot wasdom kunnen komen. In het kader van het tijdelijk beheer worden de door de gemeente aangekochte panden met name in het gebied Mr. De Boerlaan/1 e Havenarm voor een periode van vijf jaar beschikbaar gesteld ten behoeve van een broedplaats voor creatieve bedrijvigheid. Deze periode loopt tot 1 juli
2 Ondanks het tijdelijke karakter is vanaf aanvang voor de eerste havenarm ingezet op een gebied dat fungeert als: een broedplaats als motor voor gebiedsontwikkeling en economische vernieuwing in de rest van het havenkwartier en de stad een broedplaats die impulsen biedt voor economische innovaties een broedplaats voor vernieuwend cultureel aanbod. De werkruimten in het Havenkwartier worden ter beschikking gesteld aan ondernemende kunstenaars en andere creatieve startende ondernemers. Dat is op zichzelf niet zo bijzonder. Bijzonder is wel dat er van wordt uitgegaan dat deze ondernemers deel gaan uitmaken van een bedrijvennetwerk en dat alle participanten erop uit zijn vormen van samenwerking na te streven die ertoe bijdragen dat zij van elkaars vernuft profijt hebben en het geheel meer waard is dan de som der delen: een dynamische creatieve bedrijfssector. Hierbij hebben wij nadrukkelijk gekozen voor een evenwichtige mix van autonome kunstenaars (beeldend, theater,muziek) en meer commerciële creatieve bedrijven (vormgevers, adviseurs, ontwerpers). Het gaat om kleinschalige creatieve bedrijvigheid Er is een duidelijk centrum als kloppend hart van de broedplaats. Een aantal bedrijfspanden in het gebied Mr. De Boerlaan/Scheepvaartstraat wordt hiervoor ingezet. Deze panden bevinden zich aan een open locatie direct aan de Eerste Havenarm waardoor een pleinfunctie kan worden gecreëerd die een belangrijke publieksfunctie kan hebben. In de panden wordt ruimte geboden voor publieksactiviteiten, naast werkplaatsen, kantoorruimte en ateliers. De stichting Havenkwartier treedt op als exploitant van enkele bedrijfsverzamelgebouwen en is verantwoordelijk voor de verdere conceptontwikkeling van de broedplaats. Bedrijfslocaties De doelgroep voor de broedplaats zijn ondernemende kunstenaars en kleinschalige creatieve bedrijven die gericht zijn op samenwerking en interactie. De locatie-eisen van dergelijke ondernemers zijn divers, daarom is flexibiliteit vereist bij het verkavelen van de panden. De vraag kan variëren van een kleine kantoorruimte tot een atelier of een werkplaats. Bij bewezen succes kan men zich voorstellen dat meerdere oude panden geschikt gemaakt gaan worden als bedrijfslocaties. Ook grotere bedrijven kunnen zich in de nabijheid willen vestigen. Het groeimodel is er dan ook op gericht om klein te beginnen en dan moet blijken of de ontwikkeling marktconform kan worden opgepakt. Presentatieruimte In de broedplaats is ruimte aanwezig in het Davo gebouw voor presentatie, workshop, exposities en dergelijke. De exploitatie van deze ruimte is in handen van de Stichting Havenkwartier. Horeca: De aanwezigheid van ondersteunende horeca is om twee redenen van belang: voor verlenging van het verblijf van publiek dat op activiteiten afkomt én als trekker van creatief potentieel voor ontmoeting en netwerken. De invulling die DokH2O hier aan geeft, met een actieve eigen programmering, blijkt aan te slaan. Woningen De gemeente Deventer bezit een aantal woningen aan de rand van Havenkwartier (Mr. de Boerlaan). Deze woningen worden zoveel mogelijk benut voor de woonbehoefte van ondernemers of werknemers met een vestiging in de creatieve broedplaats. De door de gemeente in eigendom verworven woningen worden voor een groeiend deel verhuurd aan participanten. Er is voor deze woningen op dit moment een wachtlijst van participanten. Realisatie De realisatie van de broedplaats was en complexe aangelegenheid. Vanaf het begin was er een grote groep geïnteresseerde kunstenaars die de broedplaats mee wilde vormgeven. Samen met hen, instellingen als Kunstenlab en de gemeente werd gewerkt aan een inhoudelijk concept, is er gezocht naar financieringsmogelijkheden om gebouwen geschikt te maken voor tijdelijke werkruimte en zijn de ingewikkelde wegen bewandeld om de benodigde vergunningen te krijgen om in een verouderd bedrijventerrein de hierboven geschetste functies te kunnen realiseren. 2
3 Uiteindelijk zijn twee gebouwen: het Davo gebouw en het Bodencentrum verbouwd en geschikt gemaakt als werk- en presentatieruimte. In deze en enkele andere panden zijn in totaal zo n 30 kleine creatieve bedrijven gevestigd. Na de start in augustus 2007 bleef het een tijdje stil. De weerslag van jarenlange inspanning en beproeving van het geduld. Vanaf medio 2008 is sprake van toename van activiteiten in het Havenkwartier. In de ogen van een buitenstaander lijkt het soms nog stil. Niet vergeten moet worden dat hier sprake is van vooral werkruimte en dat de ondernemers maar een beperkt deel van hun tijd kunnen maken voor publieksgerichte activiteiten op locatie. Steeds meer partijen en mensen weten de weg naar het havenkwartier te vinden. De mix van verschillende bedrijven en van verschillende functies werpt zijn vruchten af. Er ontstaan nieuwe samenwerkingsvormen die nieuwe en innovatieve diensten leveren, kunstenaars ontwikkelen nieuwe commerciële nevenactiveiten. Het ondernemerschap van de kunstenaars krijgt een impuls. Deventer heeft het Havenkwartier al ontdekt Restaurant Dok H2O is ondertussen een begrip in Deventer. Een nieuw horecaconcept en een aantrekkelijke plaats voor bijeenkomsten, van kinderscience café tot debatavonden van bijvoorbeeld archtiectuurcentrum Rondeel. In het Davo gebouw vinden tentoonstellingen, bijeenkomsten en optredens plaats. Het theaterschip heeft zich ontwikkeld tot jeugdtheaterschool. In mei 2009 vond voor de tweede keer het theaterfestival Havenwerk plaats. Het programma de Creatieve Kracht van Deventer ontwikkelt nieuwe samenwerkingsvormen tussen kunstenaars en bedrijfsleven. Dit programma wordt gefinancierd door de provincie Overijssel en de gemeente Deventer. 3. Belang van de broedplaats Belang voor stad en gebied De broedplaats in het Havenkwartier blijkt ook in deze tijdelijke situatie in een grote behoefte te voorzien van starters en culturele ondernemers. De gemeente staat nu voor de vraag of dit initiatief in het Havenkwartier een vervolg moet krijgen. Wat is het belang voor de gemeente? Hierbij kan enerzijds naar het belang voor de stad en omgeving en anderzijds naar het belang voor het gebied worden gekeken. - Stad en omgeving: creatieve en culturele ondernemers leveren een positieve bijdrage aan de economie en werkgelegenheid en de culturele vernieuwing in de stad. De aanwezigheid van de broedplaats draagt bij aan het imago van Deventer: stad die de verbinding weet te leggen tussen de rijke cultuurhistorie en ruimte voor vernieuwing. - Gebied: de broedplaatsen geeft een impuls aan de gebiedsontwikkeling en verlevendigen de omliggende woon- en werkgebieden. Waarom het Havenkwartier? Omdat het Havenkwartier qua uitstraling en representativiteit een aantrekkelijk klimaat is voor startende bedrijven en creatieve ondernemers. Het is een stimulerende omgeving met water, kades en oudere karakteristieke gebouwen. Het is goed bereikbaar vanaf de A1 en ligt dicht bij de voorzieningen van de binnenstad. Belangrijk hierbij is ook dat ruimten beschikbaar zijn tegen relatief lage kosten en met flexibele huurcontracten. Er zit overigens een aantal belangrijke Deventer bedrijven en organisaties uit de creatieve sector in de directe omgeving: Witteveen & Bos, Tauw, Goudappel Coffeng, Saxion, ROC Aventus en het Kunstenlab. De broedplaats is niet alleen een concentratie van creatieve bedrijvigheid, maar ook een knooppunt in een groter netwerk. Dit is van belang omdat innovatie-interactie op zeer verschillende 3
4 lokale en (boven) regionale schaal in dergelijke netwerken plaats heeft. De economische ontwikkeling in Deventer is hiermee gebaat. Aanjager voor gebiedsontwikkeling Het havenkwartier Deventer heeft een veelheid aan kenmerken waardoor de ontwikkeling van het creatieve milieu kan leiden tot waardeontwikkeling van het gebied. Dit blijkt ook uit landelijke ervaringen op soortgelijke locaties. De creatieve economie speelt in veel steden een belangrijke rol bij de herontwikkeling van voormalige industriële complexen en bedrijventerreinen. Creatieve ondernemers zoals kunstenaars, ontwerpers en architecten stellen andere eisen aan de omgeving en laten zich inspireren door de permanenten onafheid van de locatie De nieuwe bestemming wordt vaak gekoppeld aan tijdelijk gebruik zoals evenementen, theater, muziek, horeca. Deze creatieve identiteit komt voort uit een bewust samenspel van de kenmerken van de locatie en de inzet van de creatieve ondernemer, de ontwikkelaar de architect en de gemeente. In Nieuwe ideeën voor oude gebouwen onder redactie van Jeroen Saris e.a., waaruit bovenstaand citaat is overgenomen, worden ervaringen met inzet van de creatieve economie in herontwikkeling van oude industriële complexen beschreven. De markt voor creatieve bedrijven in Deventer In vergelijking met het landelijke beeld is de creatieve sector in Deventer sterk vertegenwoordigd. In Nederland als geheel is de sector goed voor 3 % van de werkgelegenheid en 6,7 % van het aantal vestigingen. In Deventer bedraagt het percentage van de werkgelegenheid 4,6 % en het percentage van het aantal vestigingen 8,5 %. Sinds 2001 is de werkgelegenheid binnen de creatieve sector in tegenstelling tot de landelijke trend in Deventer teruggelopen. Echter hiervoor is een belangrijke oorzaak aan te wijzen zijnde de reorganisaties binnen de uitgeverijbranche, die binnen Deventer zwaar is vertegenwoordigd. Positieve ontwikkeling is weer een toename van de werkgelegenheid sinds Het aantal vestigingen binnen de creatieve sector, zowel binnen de sectoren kunsten, media- en entertainment en creatieve zakelijke dienstverlening, is sinds 2001 met 42 % toegenomen. Dit is 6 % meer dan landelijk, waarbij het aantal werknemers conform de landelijke trend afneemt. De groei van het aantal vestigingen wordt met name gegenereerd door een toename van het aantal zzp-ers in de creatieve sector. 4. Mogelijkheden voor doorontwikkeling In deze verkenning is gekeken naar de mogelijkheden voor doorontwikkeling van de broedplaats. Broedplaatsen zijn er in alle soorten en maten. Van bedrijfsverzamelgebouwen tot gebiedsconcepten, van thematisch tot gemengd, van professioneel beheerd tot zelforganiserend, van autonoom tot publieksgeörienteerd. Deze grote diversiteit in mogelijkheden is goed te zien in broedplaatsontwikkelingen elders in Nederland. Hiervoor zijn excursies georganiseerd waarin de projecten zijn bekeken en gesprekken zijn gevoerd met betrokken partijen. De lessen die hieruit te leren zijn voor Deventer zijn benoemd (zie paragraaf 3.1). Vervolgens is de specifieke kwaliteiten of positie van de broedplaats in het Havenkwartier benoemd (zie paragraaf 3.2). Tot slot zijn de mogelijkheden van een ruimtelijk vertaling van een doorontwikkeling beschreven. Hierbij wordt aansluiting gezocht bij de beschreven scenario s voor gebiedsontwikkeling door het Bureau Andries Geerse (zie paragraaf 3.3) 4.1 Ervaringen uit excursies Hieronder zijn een aantal punten genoemd die in de excursies naar voren kwamen en die van betekenis kunnen zijn voor het Havenkwartier. Kernkwaliteiten broedplaats - Flexibiliteit: goedkope ruimtes aanbieden met tijdelijke contracten (easy in, easy out) 4
5 - Diversiteit: in huren en ruimtes - Zelf doen: basisvoorzieningen aanbieden is voldoende, huurders gaan zelf aan de slag - Vrijheid: bieden van vrijheid, veel is mogelijk - Samen: kleine (creatieve) ondernemers zoek elkaar op en komen samen tot meer Positionering broedplaats - Aantrekkingskracht komt met een helder concept voor broedplaats - Concept breed uitwerken in aanbieden van type ruimtes, aankleding van buitenruimte, communicatie en marketing, selectie/samenwerkingskeuze met partijen, etc. - Zonder uitzondering zetten alle voorbeelden zwaar in op coomunicatie en het creëren van reuring - Politieke wil en doorzettingskracht is essentieel, omdat succes niet meteen vanzelf komt. - Voor een goede ontwikkeling van broedplaatsen is een brede beleidsmatige ondersteuning vanuit gemeente noodzakelijk (cultuur, economie, horeca, kunst, monumenten, ruimtelijke ontwikkeling, openbare ruimte). Bezielde trekkers en partners - Vaak is er een aantal bezielde trekkers die een cruciale rol spelen in het succes. Soms huist dit in één persoon, maar is de afhankelijkheid groot. Soms is het een samenwerking van gebiedsontwikkeling, vastgoedontwikkeling en inhoudelijke/conceptontwikkeling. Dit laatste wordt vaak vormgegeven door een marktmeester die partijen bindt en verbindt. - Strategische partners zijn essentieel, zowel op het gebied van vastgoedontwikkeling, exploitatie en beheer van broedplaats gebouwen als op het gebied van de inhoudelijke samenwerking tussen participanten (kunstenaars, ondernemers, kennisinstituten e.d.). - Zoeken naar en organiseren van stimulansen voor clustervorming, samen opdrachten doen en activiteiten organiseren. Selectief durven zijn - Bepalen van flexibiliteit met name, t.a.v. toelaten bedrijven - Triggers inbouwen waardoor bedrijven die groter worden vertrekken - Goed kijken naar welke type activiteiten bij elkaar passen. Kunstenaars en starters gaan niet altijd samen in 1 gebouw, net als onderwijs en de zakelijke markt. Aandachtspunten in negatieve zin - Uitkijken dat het geen veredeld bedrijfsverzamelgebouw - Interactie met de omgeving gaat niet altijd vanzelf - Een beheersorganisatie is niet voldoende om een vliegwiel in het gebied op gang te krijgen - Tijdelijkheid zorgt ervoor dat geen lange termijn visie ontwikkeld wordt. - Autonome kunstenaars zijn niet altijd gericht op groei en kunnen weerstand vormen bij de verdere ontwikkeling van het gebied. - Er moet voldoende doorstroom blijven, anders wordt het een statisch concept. - Ideologie (starters, kunstenaars) kan op gespannen voet staan met zakelijke aanpak. 4.2 Positionering broedplaats in het Havenkwartier Belangrijk is om het karakter van de broedplaats in het Havenkwartier zelfstandig en duidelijk te positioneren. Wat maakt deze broedplaats nu en straks uniek? Welke gebruikers voelen zich aangetrokken? Wat is bijzonder aan de locatie? En welke ontwikkelen zijn hier mogelijk en elders niet? 1. Concept: bijzonder aan de broedplaats in het Havenkwartier is dat het gaat om het creëren van een breed en inspirerend woon-werk-leermilieu waarin creativiteit, innovatie en nieuw talent de ruimte krijgt. Het is een broedkamer voor nieuwe werkgelegenheid en vernieuwing van cultureel aanbod in Deventer. Gericht op meer experimentele, kleinschalige, subculturele en bijzondere activiteiten. In aanvulling op de gevestigde aanbod, programmering van podia en presentatieruimtes in Deventer 5
6 Positionering Havenkwartier 2. Gebruikers: ruimte voor diversiteit, zowel de startende culturele en creatieve ondernemers als voor doorgroei en gevestigde bedrijven die een inspirerende woon-werk-leeromgeving zoeken nabij stedelijke voorzieningen. Ruimte voor een mengeling van commercieel en meer autonoom werkende kunstenaars, waarvan een aantal commerciële nevenactiviteiten weet te ontwikkelen. Er ontstaan allianties met collega-ondernemers binnen en buiten de broedplaats. De plek wordt ook goed bezocht door publieksactiviteiten, exposities, theater en horeca. 3. Locatie: de plek heeft een unieke kwaliteit vanwege ligging aan het water, de havens en de industriële gebouwen. Er is een verscheidenheid van panden en ruimtes beschikbaar. De ligging is gunstig, nabij voorzieningen in de binnenstad en toch ook goed bereikbaar naar A1. 4. Ontwikkeling: Na een voorzichtige start neemt de belangstelling voor vestiging in het havenkwartier toe. Door het perspectief te schetsen van een permanente ontwikkeling in dit deel van het havenkwartier wordt het voor ondernemers aantrekkelijker te investeren in gebouwen en ontwikkeling van het gebied. Ondernemers willen in dit gebied investeringen omdat hier ontwikkelingen plaatsvinden die elders in de stad niet snel mogelijk zijn. Er is relatief veel vrijheid, nadruk ligt op zelf doen, er wordt naast elkaar gewoond, gewerkt, geleerd en ontspannen. GEBRUIKERS Zelfstandige en kleinschalige creatieve ondernemers WONEN-WERKEN ALLIANTIES Culturele ondernemers en Onderwijs-, kennis- en autonome kunstenaars adviesinstellingen ONTWIKKELING Vrij en flexibel Zelf doen Subcultureel Mix to the max WERKEN-LEREN LOCATIE Industrieel erfgoed Water en havens Bereikbaarheid Spannend en dynamisch Kleinschalig Diversiteit De bezoekers (op zoek naar nieuwe belevingen) SAMENWERKING VERBINDING Nabijheid binnenstad Informeel A1 4.3 Broedplaats in de drie scenario s voor gebiedsontwikkeling Er is een drietal scenario s voor gebiedsontwikkeling in beeld gebracht (zie rapportage Bureau Andries Geerse): - Het Vlaamse Model, waarbij maximaal wordt ingezet op behoud en hergebruik van gebouwen en een mix van functies in het gebied. - Het Hollandse Model, waarbij het oorspronkelijke woonplan uit het Masterplan een vertaling hebben gekregen naar hedendaagse uitgangspunten - Exit-scenario, waarbij de gemeente door verkoop van bezittingen zoveel mogelijk van de investeringen terug probeert te verdienen, zonder visie op een toekomstige gebiedsontwikkeling van het Havenkwartier. 6
7 In elk model is er een mogelijkheid voor een doorontwikkeling van de broedplaats. Het Vlaams Model biedt de meeste kansen (zie figuur hieronder). In dat model wordt vollop ingezet op het creëren van een insprirerende woon-werk-leermilieu waarin creativiteit, innovatie en nieuw talent de ruimte krijgt. In het Hollands Model wordt dit sterk versoberd. Alleen het huidige Davo-gebouw en Machinefabriek kunnen doorontwikkeld worden. In de omgeving zal verder vooral gewoond worden. Bij het Exitscenario is er mogelijk ook ruimte voor doorontwikkeling van de broedplaats, maar dit zal door andere partijen moeten worden vormgegeven. Of dit kans van slagen heeft, is bij voorbaat niet te zeggen. Voorbeeldontwikkeling bij het Vlaams Model Kloppend Hart: buitenprogramma, podia, publieksactiviteiten, expositie- en presentatieruimten, ondersteunende horeca, ontmoetingsruimten (icm niet alledaagse en/of watergebonden recreatieve bedrijven en wonen) Pioniers kunst en cultuur: tijdelijke goedkope ruimten voor kunstenaars en andere culturele ondernermers Pioniers creatief zakelijk: startende creatieve bedrijven die in inspirerende omgeving willen zitten met andere creatieve bedrijven (B2B) en met ondersteunende facilities, events, etc. Tijdelijke verhuur gericht op starters, innovatie! Combinatie met leren is mogelijk. Ondernemershuis creatief zakelijk: kleinschalige creatieve bedrijven die in inspirerende omgeving willen zitten met andere creatieve bedrijven, mogelijkheid voor ondersteunde faciliteiten. Ondernemershuizen gemengd: diversiteit aan bedrijven tot circa 2500 m2. Ruimte voor eigen ontwikkeling/bouw. (ambachtelijk, creatief, zakelijk, detailhandel niet dagelijks icm wonen) Ondernemershuis Creatief zakelijk Pioniers Creatief zakelijk Kloppend Hart Pioniers Creatief zakelijk Ondernemershuizen gemengd Pioniers kunst en cultuur, tijdelijk en niet commercieel 5. Conclusie en vervolg De ontwikkeling van de broedplaats in Deventer begint langzamerhand de uitstraling te krijgen die vooraf was beoogd. De waardering voor het gebruik van de publieksruimten in het havenkwartier en, - in verband daarmee, de betekenis van het gebied voor de stad neemt toe. De programmering van culturele activiteiten vormt een spannende aanvulling op en draagt bij aan de vernieuwing van aanbod van culturele activiteiten en evenementen in de stad. Uit succesvolle ervaringen elders is gebleken dat concentratie van creatieve bedrijvigheid in een (aanvankelijk) informele oude industriële omgeving heeft geleid tot een hogere waardering voor uitstraling en daarmee tot economische waardeontwikkeling van het vastgoed. Ook kunnen creatieve en culturele ondernemers een positieve leveren bijdrage aan de economie en werkgelegenheid in de stad. Vervolgstappen Voorstel voor het vervolg luidt: - Onderzoek naar de potenties voor de doorontwikkeling van de broedplaats in het havenkwartier in relatie tot de scenariokeuze voor de gebiedsontwikkeling. 7
8 - Een beschrijving voor de processtappen en de organisatie vorm voor deze doorontwikkeling, waarbij de stichting havenkwartier en andere relevante actoren nauw worden betrokken. 8
9 BIJLAGE Uit: economische verkenning 2009 : Deventer als creatieve stad Creativiteit belangrijk voor het innoverend vermogen De creatieve sector is een belangrijke drager voor de Deventer economie. Door de transitie van produceren naar consumeren en beleven, wordt het belang van de creatieve sector alleen maar groter. Steden met veel creatieve banen zijn over het algemeen in staat een bovengemiddelde economische groei te ontwikkelen. Daarnaast heeft de creatieve sector doorgaans ook een spin-off naar het woon-, leef- en vestigingsklimaat. Culturele bedrijvigheid zorgt voor een kwaliteitsimpuls voor het woon- en leefklimaat met een duidelijke link naar toerisme en recreatie. De creatieve sector kan als vliegwiel dienen voor allerlei innovaties in andere bedrijfstakken. Er bestaat namelijk een aantoonbare link tussen creativiteit en innovativiteit. De creatieve sector kan daarmee een belangrijke bijdrage leveren aan de versterking van de bedrijfsstructuur en het innovatieklimaat. Of dat nu al in Deventer het geval is, is maar zeer de vraag. Bekend is dat de cross-overs tussen de creatieve sector en de reguliere economie vaak niet vanzelf tot stand komen. In Deventer is nog maar pas begonnen met het actief stimuleren hiervan. Er kunnen nog wel jaren overheen gaan tot er sprake is van een autonoom systeem waarbij creatieven en ondernemers elkaar automatisch weten te vinden en elkaar blijvend versterken. Creatieve sector in Deventer relatief sterk vertegenwoordigd, maar afnemend gewicht In vergelijking met het landelijke beeld is de creatieve sector in Deventer sterk vertegenwoordigd. In Nederland als geheel is de sector goed voor 3% van de werkgelegenheid en 6,7% van het aantal vestigingen. Het aantal banen in de Deventer creatieve sector bedraagt daarentegen 4,6% van de totale werkgelegenheid, terwijl het aantal vestigingen een aandeel heeft van 8,5%. Daling werkgelegenheid, stijgende lijn sinds 2006 Wat betreft de ontwikkeling in de periode steekt Deventer minder gunstig af ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Terwijl in Deventer de werkgelegenheid in de creatieve sector slonk (- 6%), was er landelijk sprake van een groei (+13%). Hiervoor is echter een verklaring: de uitgeverijbranche is in Deventer sterk vertegenwoordigd en binnen deze branche is de afgelopen jaren aanzienlijk gereorganiseerd, waardoor de werkgelegenheid binnen de sector media- en entertainment is gedaald. Wanneer de grootste marktpartij binnen deze sector buiten beschouwing gelaten zou worden, dan zou de werkgelegenheid in zijn geheel zijn toegenomen met 8%. Dit komt mede door de lichte groei in de kunstensector en de creatieve zakelijke dienstverlening. Sinds 2006 zit ook de creatieve sector in Deventer weer in de lift. De werkgelegenheid is tussen 2007 en 2008 toegenomen met 200 arbeidsplaatsen. Stijging aantal vestigingen Wanneer we kijken naar de ontwikkeling van het aantal banen en vestigingen in de Deventer creatieve sector, dan valt een aantal zaken op: Ten eerste is het aantal vestigingen in de periode gestegen met 125 tot 426, een toename van 42%. De toename was te vinden bij zowel de kunsten (+90%) en de 9
10 deelsectoren media en entertainment (+43%) en de creatieve zakelijke diensten (+23%). Landelijk gezien bedroeg de toename 36%. De groei wordt met name gegenereerd door de stijging van het aantal zzp ers in de creatieve sector. Ten tweede is de creatieve zakelijke dienstverlening wat betreft het aantal vestigingen de grootste deelsector binnen de totale creatieve sector. Werknemers per vestiging Er is landelijk al jaren een trend zichtbaar waaruit blijkt dat het aantal werknemers per vestiging dalende is; in 2008 is het aantal werknemers per vestiging gedaald met 16% ten opzichte van Op dit moment zijn er 3,47 werknemers per vestiging werkzaam (4,18 in 2001). Deventer wijkt van deze cijfers af. In 2001 waren in Deventer in de creatieve sector gemiddeld nog 7,37 werknemers per vestiging in dienst. In 2008 is dit met 33% afgenomen naar 4,89 werknemers per vestiging; ruim 1 werknemer per vestiging meer dan het landelijke gemiddelde. Verklaring voor de afwijking in vergelijking tot de landelijke gemiddelden is wederom de omvang van de uitgeverijbranche met haar hoge aantal werknemers per vestiging. Broedplaats als kristallisatiepunt van de creatieve kracht van Deventer In het Havenkwartier, als onderdeel van het bedrijventerrein Bergweide, is een tijdelijke broedplaats voor creatieve ondernemers ingericht. Deze broedplaats biedt ruimte aan een verscheidenheid aan creatieve bedrijvigheid: beeldende kunst, theater, grafische vormgeving, architecten, stedenbouwkundigen, nieuwe media, maar ook aan startende ondernemers die in deze informele en laagdrempelige omgeving hun eerste stap willen zetten op weg naar volwassenheid. Inmiddels hebben zich al meer dan 30 ondernemers en andere organisaties in de broedplaats gevestigd. De mix van verschillende disciplines op één plek leidt tot nieuwe en soms onverwachte samenwerkingsvormen. 10
GEZOCHT: CULTURELE ONDERNEMER VOOR EXPLOITATIE DAVO PUBLIEKSRUIMTEN
GEZOCHT: CULTURELE ONDERNEMER VOOR EXPLOITATIE DAVO PUBLIEKSRUIMTEN HAVENKWARTIER DEVENTER: ATTRACTIEF EN VEELZIJDIG Het Havenkwartier is een unieke plek. Een gebied met oude industriële panden, vergezichten
Nadere informatieDe kunst van samen vernieuwen
De kunst van samen vernieuwen Cultuuragenda gemeente Zutphen 2016 Kunst, cultuur en erfgoed geven kleur aan Zutphen. Ze zorgen voor een leefbare en dynamische samenleving, sociale en economische vitaliteit
Nadere informatiePersons who generate or conceive ideas and plans
Persons who generate or conceive ideas and plans Historie Ontstaan uit eigen behoefte Eerste bedrijf Verspreiding freelancers Wij zijn zelf de doelgroep Huidige situatie leegstand Nederland 15,4% Den Haag
Nadere informatie'Maak werk van Vrije tijd in Brabant'
'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' OPROEP VANUIT DE VRIJETIJDSSECTOR Opgesteld door: Vrijetijdshuis Brabant, TOP Brabant, Erfgoed Brabant, Leisure Boulevard, NHTV, MKB, BKKC, Stichting Samenwerkende
Nadere informatieMinder starters in 2016
Vooruitzicht Starters Minder starters in 2016 Aantal starters stabiel in 2015, daling verwacht in 2016 130.000 Meer starters in de bouw, minder starters in de transport percentage, jan t/m sep 2015 t.o.v.
Nadere informatiejuiste impulsen voor stationsgebied Steenwijk gemeente Steenwijkerland stec groep Peije Bruil en Guido van der Molen 14 september 2011
juiste impulsen voor stationsgebied Steenwijk gemeente Steenwijkerland stec groep Peije Bruil en Guido van der Molen 14 september 2011 multifunctionele locaties vraag naar betere locaties welke locatietypen
Nadere informatieOUD GEBOUW, NIEUW GEBRUIK
PROJECT UITGELICHT: HET GROOT ZIEKENGASTHUIS IN S-HERTOGENBOSCH OUD GEBOUW, NIEUW GEBRUIK Maakt werk van leegstand Hoofdkantoor Dr. Kuyperstraat 9 2514 BA Den Haag T: 070 335 20 30 F: 070 347 07 77 3 Oud
Nadere informatieCultuurspinnerij De Vasim
Cultuurspinnerij De Vasim Talent & Experiment -.visiedocument doorontwikkeling 2012 De Vasim Cultureel kwartier voor Talent & Experiment creëren, leren & beleven Cultuurspinnerij De Vasim NU In 2002 betrok
Nadere informatieSchiedamse aanpak biedt basis voor. goede samenwerking
Schiedamse aanpak biedt basis voor goede samenwerking 1 2 Schiedamse aanpak biedt basis voor goede samenwerking Medio 2019 moet Nieuw-Mathenesse een modern, gemengd bedrijventerrein zijn waarmee de gemeente
Nadere informatieBedrijventerrein Meerpaal. Ruimte en kwaliteit aan de rand van Houten. Bedrijfsvestiging in de gemeente Houten
Bedrijventerrein Meerpaal Ruimte en kwaliteit aan de rand van Houten Bedrijfsvestiging in de gemeente Houten Kwaliteiten Meerpaal Directe aansluiting op A27 Goede infrastructuur op het terrein Hoogwaardige
Nadere informatie1.1 Bevolkingsontwikkeling 9. 1.2 Bevolkingsopbouw 10. 1.2.1 Vergrijzing 11. 1.3 Migratie 11. 1.4 Samenvatting 12
inhoudsopgave Samenvatting 3 1. Bevolking 9 1.1 Bevolkingsontwikkeling 9 1.2 Bevolkingsopbouw 10 1.2.1 Vergrijzing 11 1.3 Migratie 11 1.4 Samenvatting 12 2. Ontwikkelingen van de werkloosheid 13 2.1 Ontwikkeling
Nadere informatieZzp er: werknemer nieuwe stijl
Vooruitzicht Starters Zzp er: werknemer nieuwe stijl Aantal starters blijft ook de komende jaren op hoog niveau 140.000 130.000 120.000 110.000 100.000 Stabilisatie aantal starters in 2016 Meer starters
Nadere informatieSchieoevers Maakt de toekomst. Ontwikkelingsscenario s met focus op synergie
Schieoevers Maakt de toekomst Ontwikkelingsscenario s met focus op synergie S C H I E O E V E R S M A A K T D E T O E K O M S T Delft nog aantrekkelijker maken, létterlijk maken. Ruimte zien, kansen creëren
Nadere informatiePresentatie Mariëtte Bouwer Ymere Maatschappelijk Vastgoed. 19 april 2012 pagina 1
Presentatie Mariëtte Bouwer Ymere Maatschappelijk Vastgoed 19 april 2012 pagina 1 Strategie van Ymere Missie Ymere werkt als maatschappelijke onderneming aan wijken met perspectief, waar bewoners willen
Nadere informatieBIJ. Waar het economische en het sociale met elkaar wordt verenigd en waar vanuit kennis delen initiatieven duurzaam kunnen groeien en bloeien...
4 PIJLERS PRAKTIJK ACHTERGROND WIE ZIJN WIJ Waar het economische en het sociale met elkaar wordt verenigd en waar vanuit kennis delen initiatieven duurzaam kunnen groeien en bloeien... TOON geeft leegstaande
Nadere informatiestad cijfers Inleiding Kerncijfers Werkgelegenheid Toename aantal banen Tabel 1: Banen en vestigingen
stad cijfers Inleiding Deze aflevering van Stadcijfers presenteert de nieuwste informatie over de ontwikkeling van het aantal banen en het aantal vestigingen in de gemeente Groningen. Deze belangrijke
Nadere informatieREVITALISERING HERONTWIKKELING Noodzakelijk Voor kantoor- en winkelpanden
REVITALISERING HERONTWIKKELING Noodzakelijk Voor kantoor- en winkelpanden Kader Sinds de crisis van 2008 tot 2016 is er veel veranderd in de vraag naar bedrijfshuisvesting. Met name de kantorenmarkt en
Nadere informatiePrestatievoorstel & verantwoording 2014 (bijlage bij subsidiebeschikking)
Prestatievoorstel & verantwoording 2014 (bijlage bij subsidiebeschikking) Prestaties : Naam organisatie : Stichting Amersfoort in C Maatschappelijk doel (betreft outcomedoelstellingen) Het bieden
Nadere informatieVastgoedbeheer met een culturele invulling
Vastgoedbeheer met een Vastgoedbeheer met een Het voormalig kantoor van Woningcorporatie Portaal in Presikhaaf is verbouwd tot KUNSTportaal, ontmoetingsplek voor kunstliefhebbers en kunstenaars. KUNSTportaal
Nadere informatieSlimme zet! Vindingrijk in vastgoedopgaven!
Slimme zet! Vindingrijk in vastgoedopgaven! Postbus 711 3900 AS Veenendaal Kerkewijk 26 3901 EG Veendaal (T) 0318-55 19 60 (F) 0318-55 19 61 (M) info@ingeniousvastgoed.nl (I) www.ingeniousvastgoed.nl Haar
Nadere informatieKadernota Evenementen. Provincie Groningen van de
Kadernota Evenementen 2016-2020 van de Provincie Groningen Kadernota Evenementen 2016-2020 van de provincie Groningen Het huidige evenementenbeleid heeft een looptijd tot en met 2015. In deze kadernota
Nadere informatieKLEINSCHALIGE BEDRIJFSRUIMTEN IN MIDDELGROTE STEDEN 24 MEI 2017
KLEINSCHALIGE BEDRIJFSRUIMTEN IN MIDDELGROTE STEDEN 24 MEI 2017 VERENIGING VOOR MAKELAARS EN TAXATEURS KLEINSCHALIGE BEDRIJFSRUIMTEN IN MIDDELGROTE STEDEN 24 MEI 2017 INLEIDING... 6 1.1 ONDERZOEKSVRAAG
Nadere informatieJAARVERSLAG 2015 HONIGFABRIEK, KOOG AAN DE ZAAN STICHTING BROEDPLAATS AAN DE ZAAN PUBLIEKSVERSIE
JAARVERSLAG 2015 HONIGFABRIEK, KOOG AAN DE ZAAN STICHTING BROEDPLAATS AAN DE ZAAN PUBLIEKSVERSIE Introductie In januari 2015 is Stichting Broedplaats aan de Zaan opgericht. De primaire doelstellingen van
Nadere informatiePlan gemeente Utrecht en Provincie Utrecht
Plan gemeente Utrecht en Provincie Utrecht LET OP: voor de raadspeiling over de cultuurlening is in dit document alleen onderdeel A relevant (revolverend fonds ter bevordering van creatief ondernemerschap)
Nadere informatieStation Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West
Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West 2030 Station Nieuwe Meer is niet alleen een nieuwe metrostation verbonden met Schiphol, Hoofddorp, Zuidas en de Amsterdamse
Nadere informatieHerontwikkelLAB VALUE ENGINEERING
HerontwikkelLAB VALUE ENGINEERING DATUM : 28-11-2012 OVER Het HerontwikkelLAB Introductie 2 VISIE Het overaanbod van kantoorruimte en de veranderde vraag ernaar hebben een omvangrijke en veelal structurele
Nadere informatieUitslag enquête zzp ers
Uitslag enquête zzp ers 2015 Inleiding bladzijde: 2 In Voorschoten is de trend waarneembaar van een toenemend aantal inwoners dat een eigen bedrijf vanuit de eigen woning is gestart. Dé zzp er (zelfstandige
Nadere informatiecreatieve oplossing voor tijdelijke leegstand
creatieve oplossing voor tijdelijke leegstand Korte Voorhout 20 Postbus 216, 2501 ce Den Haag 070 785 4903 06 430 54 372 info@annavastgoedencultuur.nl Heeft u een leegstaand pand waarvoor u nog geen bestemming
Nadere informatieSamen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie
Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie Zuid-Limburg Position Paper van de 16 Zuid-Limburgse gemeenten, aangeboden door de voorzitters van het Bestuurlijk Overleg Ruimtelijke Economie en Nationaal
Nadere informatieGraydon Kwartaalmonitor Q3 2018
Graydon Kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud De economie zit duidelijk in de lift. Na eerdere positieve berichten over de groeiende omvang van het Nederlandse bedrijfsleven, blijkt ook uit deze Graydon
Nadere informatieVan plan een eigen bedrijf te starten? De gemeente Apeldoorn is er voor starters
Van plan een eigen bedrijf te starten? De gemeente Apeldoorn is er voor starters Versie: 20 oktober 2014 Inleiding Startende ondernemers leveren een belangrijke bijdrage aan de dynamiek en groei van de
Nadere informatieNieuw-Mathenesse Stedelijk, Modern en Gastvrij
Nieuw-Mathenesse Stedelijk, Modern en Gastvrij Nieuw-Mathenesse Stedelijk, Modern en Gastvrij Rapportage onderzoek gebiedsbranding Nieuw-Mathenesse 2 3 Inhoud sop gave Hoofdstuk 1 Inleiding 6 Hoofdstuk
Nadere informatieBijlage Specifieke toetsingscriteria per doelstelling
Bijlage Specifieke toetsingscriteria per doelstelling A. Subsidies voor incidentele activiteiten en projecten A.1 Doelstelling: Herkenbare en onderscheidende culturele identiteit door behoud en ontwikkeling
Nadere informatieHET NIEUWE HAVENBLOK ALMELO
HET NIEUWE HAVENBLOK ALMELO WELKOM IN HET NIEUWE HART VAN ALMELO! Sinds enige tijd werkt de stad Almelo aan een ambitieuze transformatie van de westelijke binnenstad. Met het doortrekken van het Overijssels
Nadere informatieProjectplan Fruitrijk Fase 2
Projectplan Fruitrijk Fase 2 Ontwikkeling van een gebiedseigen attractie voor Rivierenland 1) Inleiding Uit de Monitor Vrijetijdseconomie, in opdracht van het RBT Rivierenland, is gebleken dat de economische
Nadere informatieEnquête Revitalisering Bedrijventerrein Overvecht. Rapportage. Uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Utrecht
Enquête Revitalisering Bedrijventerrein Overvecht Rapportage Uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Utrecht Uitgevoerd door: ETIN Adviseurs s-hertogenbosch, mei 2009 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 1.1 Populatie
Nadere informatieEconomische barometer maart 2012
Economische barometer maart 2012 In de periode juli 2009 tot en met januari 20 is maandelijks een overzicht gegeven van een aantal belangrijke economische kengetallen. Deze overzichten zijn terug te vinden
Nadere informatieVerslag themabijeenkomst Lokale Economie
Verslag themabijeenkomst Lokale Economie Datum bijeenkomst: 20 november 2012 Auteur: Els Holsappel Locatie: Tjark Riks Centrum Eerbeek Aanwezig: ca 50 deelnemers Doel bijeenkomst Verdiepingsslag op het
Nadere informatieWERKBOEK BODENLOODS DOORONTWIKKELING GEMEENTELIJK INDUSTRIEEL VASTGOED
WERKBOEK BODENLOODS DOORONTWIKKELING GEMEENTELIJK INDUSTRIEEL VASTGOED 1 HAVENKWARTIER, RUIMTE VOOR IDEEËN HAVENKWARTIER DEVENTER: ATTRACTIEF EN VEELZIJDIG GEZOCHT: AVONTUURLIJKE ONDERNEMERS KADERS: GLOBAAL
Nadere informatieDe Koppeling Houten. Zichtlocatie te midden van de Houtense voorzieningen. Kantoorvestiging in de gemeente Houten
De Koppeling Houten Zichtlocatie te midden van de Houtense voorzieningen Kantoorvestiging in de gemeente Houten Kwaliteiten de Koppeling Centrale ligging in Houten Zichtlocatie langs belangrijkste weg
Nadere informatieErfgoed als krachtvoer. Tips voor een nieuwe toekomst voor dorpen, steden en regio s
Erfgoed als krachtvoer Tips voor een nieuwe toekomst voor dorpen, steden en regio s U wilt nieuw leven blazen in uw dorp, stad of regio? Als alles tegen zit, is er altijd nog het erfgoed. Het DNA van het
Nadere informatieCowboy Dedden gaat de lucht in
Cowboy Dedden gaat de lucht in Samen met Paul Keizer vormt hij het duo Space Cowboys. Albert Dedden, beeldend kunstenaar in het Havenkwartier, heeft een duidelijke visie op zijn werk, de stad en de nabije
Nadere informatieAan de raad AGENDAPUNT 11. Doetinchem, 4 juli 2009 ALDUS BESLOTEN 9 JULI Economische visie en actieplan Dynamisch Duurzaam Doetinchem
Aan de raad AGENDAPUNT 11 ALDUS BESLOTEN 9 JULI 2009 Economische visie en actieplan Dynamisch Duurzaam Doetinchem Doetinchem, 4 juli 2009 Voorstel: 1. de foto van de sociaal-economische situatie in Doetinchem
Nadere informatiePlannen Economische Agenda 20113-2014
Plannen Economische Agenda 20113-2014 Aanvalsplan 1: Marketing regio Amersfoort: be good and tell it Wat is het doel: Gerichte marketingcampagnes starten op het gebied van ondernemen in Amersfoort en de
Nadere informatieResultaten openbare marktconsultatie: Verkoop en herontwikkeling gemeentehuis Schijndel
Resultaten openbare marktconsultatie: Verkoop en herontwikkeling gemeentehuis Schijndel 1/6 1. Inleiding Algemene introductie Het gemeentehuis van Schijndel is door de fusie beschikbaar gekomen voor een
Nadere informatieHOUT EXPO CNTRM. Airport Garden City Lelystad
Airport Garden City Lelystad ennis delen flexplekken branche expositie etrokken cluster exposure ontmoeting pla radle to cradle kantoor loofhoutbos ontwi D e i n i t i a t i e f n e m e r s Het Hout Expo
Nadere informatieSAMENVATTING MONITOR VRIJETIJDSECONOMIE RIVIERENLAND 2014
SAMENVATTING MONITOR VRIJETIJDSECONOMIE RIVIERENLAND 2014 In 2015 heeft het Regionaal Bureau voor Toerisme Rivierenland, in opdracht van Regio Rivierenland, de Monitor Vrijetijdseconomie over 2014 laten
Nadere informatieCultureel Perspectief in Rijswijk
Cultureel Perspectief in Rijswijk Rijswijk, maart 2014 de Bibliotheek aan de Vliet Cultureel Perspectief in Rijswijk Voorwoord In dit Cultureel Perspectief vragen ondergetekenden aandacht voor het belang
Nadere informatieLokaal economisch beleid
Lokaal economisch beleid Op weg naar een dynamische agenda voor de toekomst Tweede ondernemersavond 13 oktober 2014 Programma Opening 19:30 Doel van de avond 19:35 Terugblik 1 e ondernemersavond 19:40
Nadere informatieRuimte voor innovatie en samenwerking
Ruimte voor innovatie en samenwerking Kantoor of werkruimte huren in dit karakteristieke industriele pand? Ga naar: www.gebouw-n.nl Nog 6000 dynamische high tech m2 beschikbaar Gebouw N Haaksbergerstraat
Nadere informatieUitvoeringsbesluit subsidieverlening Cultuurnota 2013-2016 provincie Drenthe
Uitvoeringsbesluit subsidieverlening Cultuurnota 2013-2016 provincie Drenthe Thema en doelen subsidieprogramma Cultuurnota 2013-2016 Oude wereld, nieuwe mindset De provincie Drenthe staat voor een herkenbare
Nadere informatieStimulering ondernemerschap en bestrijding winkelleegstand een gouden combinatie. Wout Gelderloos Farid Darkaoui 20 januari 2015
Stimulering ondernemerschap en bestrijding winkelleegstand een gouden combinatie Wout Gelderloos Farid Darkaoui 20 januari 2015 Even voorstellen Zaken Expert B.V. Stedelijk en economische ontwikkeling
Nadere informatieFactsheet bedrijventerrein Spaanse Polder, Gemeente Rotterdam/Schiedam
Factsheet bedrijventerrein Spaanse Polder, Gemeente Rotterdam/Schiedam Factsheet bedrijventerrein Spaanse Polder, Gemeente Rotterdam/Schiedam A. Inleiding Deze factsheet geeft een bondig overzicht van
Nadere informatieFUNCTIEPROFIEL. Lid Raad van Toezicht Profiel Financiën. Kunstlinie Almere Flevoland. PublicSpirit. Jetske Goudsmit Partner
FUNCTIEPROFIEL Lid Raad van Toezicht Profiel Financiën Kunstlinie Almere Flevoland PublicSpirit Jetske Goudsmit Partner 6 maart 2019 Organisatie Organisatie Kunstlinie Almere Flevoland (KAF) is en theater
Nadere informatieGebiedsontwikkeling. The Missing Link. Een gebied op de kaart zetten met identiteit
Gebiedsontwikkeling Een gebied op de kaart zetten met identiteit Overtuigende plannen met het verhaal van de plek Een plek met een herkenbare identiteit draagt bij aan het welzijn van de mensen die er
Nadere informatieEconomische barometer juni 2012
20/19171 Economische barometer juni 20 In de periode juli 2009 tot en met januari 20 is maandelijks een overzicht gegeven van een aantal belangrijke economische kengetallen. Deze overzichten zijn terug
Nadere informatie!"#$"%!"&%'(! 550 m2. 450 m2. 1500 m2. 400 m2. 900 m2. 4200 m2. ontmoeting & idee. verbeelding & verbinding. experimenten & leren
!"#$%"#&' 400 m2 ontmoeting & idee 400 m2 550 m2 experimenten & leren verbeelding & verbinding ()*+#,-#'%)#* 900 m2 innovatie & ondernemerschap 1500 m2 maken & doen 450 m2 presenteren & ontspanning Herontwikkeling
Nadere informatieCulemborg: ambities van een Vrijstad
Culemborg: ambities van een Vrijstad 1. Kenmerken Culemborg Beeld Culemborg is bekend vanwege de historische binnenstad en centrale ligging. Historie, monumenten en beeldbepalende panden, Vrijstad, water,
Nadere informatiePresentatie Actieplan FoodValley
Presentatie Actieplan FoodValley Doorontwikkeling FoodValley Ambitie 26 oktober 2012 FoodValley: kristallisatiepunt voor innovaties in agrofoodsector (1) Sense of urgency: wereldvoedselproblematiek en
Nadere informatieEvaluatie kapsalons aan huis Handhaven of loslaten van het verbod op nieuwe kapsalons aan huis?
1 Evaluatie kapsalons aan huis Handhaven of loslaten van het verbod op nieuwe kapsalons aan huis? Dronten, februari 2012 2 1. Inleiding Binnen de gemeente Dronten is sinds 2003 discussie gevoerd over het
Nadere informatieVERSLAG INFORMATIEAVOND
VERSLAG INFORMATIEAVOND Onderwerp: Datum: Locatie: Open creatief centrum Boompjesdijk 1, Dinteloord Woensdagavond 23 november, 19.30-21.30 uur Brasserie Kakelbont, Boompjesdijk 11, Dinteloord Aanwezig:
Nadere informatieWerklocaties. Nota Bedrijfsruimte Rotterdam samengevat 19 juni 2019
Werklocaties Nota Bedrijfsruimte Rotterdam samengevat 19 juni 2019 2 Ruimtelijkeconomisch beleid voor bedrijfsruimte in Rotterdam Voor een aantrekkelijke, economisch sterke stad is er evenwicht nodig tussen
Nadere informatieLeegstand. Probleem of kans?
Leegstand. Probleem of kans? Leegstand. Van probleem naar kans! Problemen Kansen pakken en problemen Kansen aanpakken Bedreiging leefbaarheid, verpaupering, vandalisme Middel om te komen tot stedelijke
Nadere informatieAan de raad AGENDAPUNT 11. Doetinchem, 4 juli 2009. Economische visie en actieplan Dynamisch Duurzaam Doetinchem
Aan de raad AGENDAPUNT 11 Economische visie en actieplan Dynamisch Duurzaam Doetinchem Voorstel: 1. de foto van de sociaal-economische situatie in Doetinchem voor kennisgeving aannemen; 2. het beleidskader
Nadere informatie9,2. Antwoorden door een scholier 1786 woorden 1 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Oefentoets hoofdstuk 3
Antwoorden door een scholier 1786 woorden 1 april 2011 9,2 4 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Oefentoets hoofdstuk 3 Globalisering in steden: grootstedelijke gebieden in de VS 1 Bekijk bron 7. De bron
Nadere informatieMasterplan Grote Markt en omgeving
Masterplan Grote Markt en omgeving Tweede participatiemoment 2 april 2015 Grontmij HOSPER Uforce Verloop van deze avond 1. Welkom 2. Stand van zaken: wat is er gebeurd sinds het eerste participatiemoment
Nadere informatieEconomische Beleidsvisie Gemeente Berg en Dal. Uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Berg en Dal
Economische Beleidsvisie Gemeente Berg en Dal Uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Berg en Dal Berry Roelofs Millingen aan de Rijn, 5 oktober 2016 Inhoudsopgave 1 Economische foto 2 Missie en doelen 3
Nadere informatieSamenvatting Twente Index 2016
Samenvatting Twente Index 2016 Kijk voor regionale en lokale data op www.twenteindex.nl INLEIDING De Twente Index wordt door Kennispunt Twente samengesteld in opdracht van de Twente Board. De Board wil
Nadere informatieWerklandschap Meerpaal. Sport en werk centraal in Nederland. Bedrijfsvestiging in de gemeente Houten
Werklandschap Meerpaal Sport en werk centraal in Nederland Bedrijfsvestiging in de gemeente Houten Kwaliteiten Werklandschap Directe aansluiting op A27 Gebiedsoppervlak van 10 ha Flexibele kavelgrootte
Nadere informatieTe koop/te huur 6 bedrijfsunits
Te koop/te huur 6 bedrijfsunits voor kleinschalig ondernemen op niveau Bedrijventerrein Ubroek te Venlo Een project van: Venneperweg 1121 2144 KE Beinsdorp www.krm-vastgoed.com Inleiding Kleinschalige
Nadere informatieHoe in de toekomst om te gaan met sociaal ondernemers als huurder van gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed?
Hoe in de toekomst om te gaan met sociaal ondernemers als huurder van gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed? 1. Context In het Coalitieakkoord Utrecht maken we samen hecht de gemeente Utrecht veel waarde
Nadere informatieBIJLAGE 1: Overzicht economische activiteiten AFWEGINGEN / GEVOLG. ACTIVITEIT BETREFT GEBRUIKERS BEOORDELING Wet Markt en Overheid Exploitatie
BIJLAGE 1: Overzicht economische activiteiten Exploitatie Sportverenigingen sportaccommodaties en particulieren Verhuur en in gebruik geven van sporthal en -zalen en een zwembad Dit zijn economische Kosten:
Nadere informatieBinnenstad Den Haag. Beste Binnenstad van Nederland 2013-2015
Binnenstad Den Haag Wonen boven winkels Nederland 26 maart 2015 Ad Dekkers directeur Bureau Binnenstad Den Haag Beste Binnenstad van Nederland 2013-2015 1 De sterke punten Visie Consequente uitvoering
Nadere informatieONTWIKKELING KERNGEBIED VEEMARKTKWARTIER
ONTWIKKELING KERNGEBIED VEEMARKTKWARTIER Inhoud Kerngebied Veemarktkwartier door Rob Crul / Van de Ven Architectuur door Ed Bergers & Elisabeth Boersma / BBE Gedachten over ideale werkplek door Joost Beelenkamp
Nadere informatie1. We willen doorgaan met behoud en versterking van de kwaliteiten van de IJsseldelta
Resultaten Advies en Initiatiefraad Nationaal Landschap IJsseldelta 29 november 2013 Nationaal Landschap IJsseldelta is in verandering. Transitie noemen we dat. We bereiden ons voor op een andere manier
Nadere informatieStudio BliQ. Het future center van de gemeente Oss
Studio BliQ Het future center van de gemeente Oss Studio BliQ is Studio BliQ is het future center van de gemeente Oss. Met studio BliQ wil de gemeente Oss een klimaat stimuleren waarin creativiteit, innovatie
Nadere informatieSamenvatting. De Kvk en IKE hebben de onderzoeksresultaten aangeboden aan het College van B&W van Etten- Leur.
JJuunni i 22 Uitkomsten Ruimtebehoefteonderzoek Gemeente Etten-Leur Samenvatting De provincie Noord-Brabant en de gemeente Etten-Leur zijn een onderzoek gestart naar de meest geschikte locatie voor een
Nadere informatieSamenvatting Ruimte om te Ondernemen integrale economische visie Pijnacker- Nootdorp
Samenvatting Ruimte om te Ondernemen integrale economische visie Pijnacker- Nootdorp Ondernemers zorgen voor werkgelegenheid, innovatie en productiviteit en dragen daarmee bij aan de welvaart en welzijn
Nadere informatieBinnenstadsvisie Eindhoven
Binnenstadsvisie Eindhoven Raadscie. EM 20.09.16 Vera Gielen Gebiedsmanager Centrum @GielenVera Waarom visie Geeft richting voor ontwikkeling binnenstad om ervoor te zorgen dat we in 2025 de binnenstad
Nadere informatieOnderwerp: evaluatie Stuurgroep Toerisme en Recreatie en planvorming 2009
Agendapunt : Voorstelnummer : Raadsvergadering : 25 november 2008 Naam opsteller : Thea Olivier Informatie op te vragen bij : Thea Olivier Portefeuillehouders : Jan Mesu Onderwerp: evaluatie Stuurgroep
Nadere informatieNota Samenvatting en beantwoording zienswijzen. Bestemmingsplan Ambachtsschool
Nota Samenvatting en beantwoording zienswijzen Bestemmingsplan Ambachtsschool Gemeente Enschede Programma Stedelijke Ontwikkeling Team Bestemmingsplannen Februari 2016 SAMENVATTING EN BEANTWOORDING ZIENSWIJZEN
Nadere informatieVastgoed, de starter of de stopper van uw onderneming?
Vastgoed, de starter of de stopper van uw onderneming? Inhoud Introductie Huidige situatie zorgvastgoed ontwikkeling Welke punten verdienen de aandacht bij het ontwikkelen van zorgvastgoed? Huren of vastgoed
Nadere informatieHoren zien en zwijgen - CONFUCIUS -
Horen zien en zwijgen - CONFUCIUS - Ontmoeting aan de Amstel In 2016 opent aan de promenade/boulevard in het hart van Uithoorn een nieuwe ontmoetingsplaats. Onder de naam Confucius wordt een plek gecreëerd
Nadere informatieBeeldvorming 7 februari 2019
Beeldvorming 7 februari 2019 Beeldvorming Huis van de Stad 7 februari 2019 Charlotte van der Linden Werner Schoeman Erwin Donga - Laanbroek Schoeman adviseurs - Laanbroek Schoeman adviseurs - gemeente
Nadere informatieDe Ondernemershuizengids
De Ondernemershuizengids Het Ondernemershuis Inleiding De Plaspoelpolder is in beweging! Het aantal lunchrooms is in 2014 meer dan verdubbeld en lege gebouwen vinden nieuwe gebruikers! De opkomst van verschillende
Nadere informatieSamen Ontwikkelen. Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart i.o. 19 september 2012 / concept
Samen Ontwikkelen Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart i.o. 19 september 2012 / concept Samen Ontwikkelen 2. Water Bodem & Gebruik 3. Het Groene Hart, met zijn veenweiden, Over de realisatie van
Nadere informatieTStichting Marketing Haagse Binnenstad
TStichting Marketing Haagse Binnenstad de Etalage Den Haag Wanneer samen meer is Is samen een succes En smaakt samen naar meer Wat zijn de uitgangspunten? Gericht op we in plaats van ik Durven zoeken
Nadere informatiei ii Òiî i î >> i ÈÒî-Òi`i iî" Òä i Gebiedsvisie Hollands Spoor en omgeving
i ii Òiî i î >> i ÈÒî-Òi`i iî" Òä i Gebiedsvisie T P E C N O C Hollands Spoor en omgeving mei 2008 2 Inleiding 1 Straatnamenkaart 1 Inleiding Voorwoord Voor u ligt de Gebiedsvisie Hollands Spoor en omgeving.
Nadere informatieThe Summer Village 2013
The Summer Village 2013 Versie: 2 juli 2013 Inleiding Op het Berlageveld (voormalige bouwkundeterrein) verrijst de Green Village als levend en levendig duurzaam ondernemend dorp waar wetenschap en bedrijfsleven
Nadere informatieECONOMISCHE WAARDE PINNEPOT IS BOVENGEMIDDELD
ECONOMISCHE WAARDE PINNEPOT IS BOVENGEMIDDELD Gemiddelde economische waarde, goed perspectief Het economisch effect van Pinnepot is uitgedrukt in een score. Deze score geeft op basis van objectief meetbare
Nadere informatie1 Inleiding. 1.1 Aanleiding tot de verkenning. 1.2 Beleidscontext
1 Inleiding 1.1 Aanleiding tot de verkenning De Raad voor Cultuur (RvC) heeft in zijn Agenda Cultuur 2017 2020 en verder aangekondigd gezamenlijk met de Sociaal-Economische Raad (SER) een verkenning van
Nadere informatieDE MELKFABRIEK ONZE MISSIE IN 10 PRINCIPES
DE MELKFABRIEK ONZE MISSIE IN 10 PRINCIPES Arnhem heeft een krachtig en duurzaam imago; een groene stad met een sterk ontwikkeld creatief en cultureel klimaat. Met de Melkfabriek voegen wij een uitgesproken
Nadere informatieCollegevoorstel. Onderwerp. Samenvatting. Voorstel Reg. nr.: Afdeling: Maatschappelijke Ontwikkeling
15-1 Collegevoorstel 1410136 Afdeling: Maatschappelijke Ontwikkeling Onderwerp Toekomst huisvesting bibliotheek en Podium Boxtel Samenvatting De cultuur sector is vanwege de economische situatie volop
Nadere informatie2 raadsinformatiebrief inzake uitwerking paragraaf 10 van de conceptbegroting 2014 Economisch stimulerend en Sociaal verbindend
uw nummer uw datum ons nummer onze datum verzonden inlichtingen bij sector/afdeling doorkiesnr. 2013/UIT/54728 24 oktober 2013 2 9 OKT. 2013 AAN de voorzitter van de gemeenteraad bijlage(n) betreffende
Nadere informatieTOERISME en RECREATIE. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 3 e editie. Opzet en inhoud
3 e editie TOERISME en RECREATIE 2017 Voorne PutteN Opzet en inhoud Recreatie en toerisme is voor de Voorne- Putten een belangrijke bedrijfstak. De sector levert niet alleen een bijdrage aan de regionale
Nadere informatieCentrum Management - Plan van Aanpak (2013) 1. Inleiding
Centrum Management - Plan van Aanpak (2013) 1. Inleiding Deze notitie beschrijft het Plan van Aanpak en stappenplan voor de herinvoering van centrummanagement in Valkenswaard. Achtereenvolgens wordt ingegaan
Nadere informatieProgramma uur Inloop
Programma 19.30 19.40 uur Inloop 19.40 19.50 uur Welkom en introductie, door Dennis Straat 19.50 20.20 uur De strategische agenda werkgelegenheid, door Christian Verberne en Lodewijk Kleijn 20.20 20.30
Nadere informatieBedrijfsruimte op hoog niveau
Bedrijfsruimte op hoog niveau Mercator: interactie tussen universitair toptalent en innovatieve ondernemers Mercator Science Park is als publiek-privaat initiatief ontstaan in het midden van de jaren negentig.
Nadere informatieCulturele Hoofdstad Kansen voor SWF
3 de Notitie (versie 30 april 2015) Culturele Hoofdstad 2018 Kansen voor SWF Culturele Hoofdstad 2018 biedt de gemeente Súdwest-Fryslân kansen! Kansen om het gebied te profileren en kansen om als gebied
Nadere informatieFact sheet. Ondernemerschap in Noord. In stadsdeel Noord zijn er in ves gekeken of de gemiddelde bedrijfsgrootte van
Fact sheet november 11 Ondernemerschap in Stadsdeel is van oudsher een woongebied (voor arbeiders) met aan de oevers grote industriële bedrijven. Na de de-industrialisatie in de jaren zeventig en tachtig
Nadere informatie