Colofon. In opdracht van de directeur Publiek en Ontwikkeling. Uitgave van: Team Beleidsonderzoek en Informatiemanagement Gemeente Purmerend

Transcriptie

1

2 Colofon In opdracht van de directeur Publiek en Ontwikkeling Uitgave van: Team Beleidsonderzoek en Informatiemanagement Gemeente Purmerend Projectleiding: Bert Mentink Ontwerp omslag: Lassooy Design BNO, Wormerveer Drukwerk: Huisdrukkerij gemeente Purmerend Foto: Denise Kuijk-Floris Bij vragen: Gemeente Purmerend Team Beleidsonderzoek en Informatiemanagement Purmersteenweg 42 kamer A2.11 Telefoon: Digitale rapportage is te vinden op: Mei 2009

3 Inhoudsopgave Voorwoord 5 Samenvatting en conclusies 7 Inleiding en verantwoording 17 1 Bevolkingsontwikkeling 19 2 Educatie Het belang van educatie 26 3 Economie Werkgelegenheid Het belang van werkgelegenheidsgroei Detailhandel, horeca, toerisme Het belang van Toerisme en Recreatie 34 4 Zorg Gezondheid Vraag en aanbod zorg en hulp Sociale Infrastructuur Het belang van zorg 41 5 Veiligheid en overlast Veiligheidsgevoel Criminaliteit Overlast Het belang van bestrijding criminaliteit en overlast Sport en cultuur Aantal voorzieningen Participatie Het belang van sport en cultuur 56 7 Wonen Kwaliteit van het woningbestand Kwaliteit van de woonomgeving Vraag en aanbod Het belang van het onderwerp wonen Bereikbaarheid De bereikbaarheid van het centrum van Purmerend voor bewoners De bereikbaarheid van Purmerend voor mensen van buiten De bereikbaarheid van Amsterdam Belang van bereikbaarheid 72 Staat van Purmerend B&I, mei 2009

4 9 Beheer openbare ruimte Het belang van beheer openbare ruimte Dienstverlening Belang dat de bevolking aan dienstverlening hecht 78 Bronnen 79 Staat van Purmerend B&I, mei 2009

5 Voorwoord Wat zijn belangrijke thema's voor de toekomst? Hoe profileert Purmerend zich binnen de Metropoolregio Amsterdam? Wat zijn nu de zwakke en sterke punten van Purmerend en hoe blijft Purmerend aantrekkelijk als de woningmarkt in de toekomst ontspant? Deze eerste Staat van Purmerend levert een belangrijke basis voor de antwoorden op deze vragen. Voor het eerst beschrijven we feiten en belevingen uit verschillende bronnen per programma van de programmabegroting samenhangend. Ik heb er alle vertrouwen in dat we hiermee de bestuurlijke discussie over de invulling van de toekomstagenda inhoudelijk goed ondersteunen. Ik wens u een inspirerend debat toe over de agenda van de toekomst van Purmerend. Carlijne Philips Hoofd team Beleidsonderzoek en Informatiemanagement Gemeente Purmerend Staat van Purmerend B&I, mei 2009

6 Staat van Purmerend B&I, mei 2009

7 Samenvatting en conclusies Aanleiding Staat van Purmerend De toekomst van Purmerend. Hoe ziet die eruit? En aansluitend daarop: welke punten zouden gemeentelijke aandacht moeten krijgen? Welke punten horen thuis op onze strategische agenda? Om deze vragen te beantwoorden is B&I gevraagd aan te geven hoe Purmerend er nu voor staat en het resultaat te beoordelen in het kader van: 'Purmerend als onderdeel van de Metropoolregio' en 'Purmerend als centrumgemeente'. Voor de Metropoolregio heeft Purmerend op dit moment een belangrijke woonfunctie. Hoe ontwikkelt die zich? Kan Purmerend die behouden? Omgekeerd heeft de Metropoolregio (lees: Amsterdam) een belangrijke werkgelegenheidsfunctie voor Purmerend. Hoe staat het daarmee? Zijn de banen goed bereikbaar en blijven ze in aantal aansluiten op onze vraag? In de structuurvisie is uitgesproken dat Purmerend een centrumgemeente van de regio Waterland wil zijn. Zijn we dat ook? Zo ja, op welke terreinen, waar niet en welke ontwikkelingen mogen we verwachten? In de samenvatting presenteren we puntsgewijs de feiten en meningen over Purmerend. We sluiten daarbij grotendeels aan bij de thema's in de programmabegroting. In de conclusies kijken we wat deze feiten en meningen over Purmerend zeggen over haar woonfunctie, de werkgelegenheid en de gewilde centrumfunctie. Samenvatting Bevolkingssamenstelling en -ontwikkeling De leeftijdsopbouw van Purmerend is niet afwijkend van het Nederlands gemiddelde en van het gemiddelde van de metropoolregio. Amsterdam, dat naar verhouding weinig jongeren en ouderen en veel 20 tot 65 jarigen telt, wijkt wel af van de rest van de metropoolregio. Tot 2020 zal de bevolking nog licht groeien. Dit geldt ook voor de rest van de regio Waterland en de Kop van Noord Holland. De bevolking van Almere, Amsterdam, Haarlemmermeer en Zaanstad groeit nog wel sterk. Na 2020 is bij het bouwen van woningen extra nog bevolkingsgroei mogelijk. Dat kan alleen optreden als er geen leegstand optreedt. Over een jaar of vijf zal het aantal overledenen het aantal geborenen gaan overtreffen. Dat wordt steeds sterker. Daardoor ontstaat er meer ruimte voor vestigers van buiten Purmerend. Het aantal jongeren daalt, maar eerst is er nog wel een stijging in Weidevenne. De beroepsbevolking groeit nog licht tot Daarna blijft ze stabiel. Purmerend vergrijst sterk. Dit is een ontwikkeling waarin Purmerend niet afwijkt van het Nederlands gemiddelde. Het percentage mensen met een hoge opleiding is laag ten opzichte van het Nederlands gemiddelde en het percentage met lage opleiding is hoog. De inkomensverdeling van de Purmerenders wijkt weinig af van het Nederlands gemiddelde. Er zijn iets minder hoge en iets minder lage inkomens. Het percentage eenoudergezinnen is hoger dan gemiddeld in Nederland maar niet hoger dan gemiddeld in de Metropoolregio. Staat van Purmerend B&I, mei 2009

8 Het percentage niet westerse allochtonen is iets hoger dan het Nederlands gemiddelde, maar is niet hoger dan gemiddeld in de Metropoolregio. Educatie/ Werk en Inkomen Purmerenders zijn tevreden over het aantal en de kwaliteit van basisscholen. Purmerenders zijn iets minder tevreden over voortgezet onderwijs, kinderopvang en speelvoorzieningen. Er zijn ruim 600 voortijdig schoolverlaters geregistreerd, 80% van de voortijdig schoolverlaters is aan het werk. De jeugdwerkloosheid is gering. Economie Werkgelegenheid Er is weinig werkgelegenheid in Purmerend zelf en in de regio Waterland. Binnen de metropoolregio is de regio Waterland (inclusief Purmerend) de regio met de minste werkgelegenheid. De werkgelegenheid in Purmerend is de laatste 10 jaar iets meer gegroeid dan op grond van de bevolkingsgroei zou mogen worden verwacht. Als de capaciteit van bedrijventerreinen en kantoren wordt benut kan Purmerend qua hoeveelheid banen aansluiten bij de rest van de metropoolregio. Er is veel werkgelegenheid bereikbaar vanuit Purmerend met name in Amsterdam en omgeving. De werkloosheid is laag. Te verwachten is dat deze evenals in de rest van Nederland zal stijgen maar wel iets onder het Nederlands gemiddelde zal blijven. Veel (de helft) Purmerenders, die in Amsterdam en omgeving werken, maken gebruik van het openbaar vervoer. Er zijn veel files in woon-werkverkeer richting Amsterdam Detailhandel, horeca, toerisme Purmerenders zijn tevreden over het aantal en de kwaliteit van de winkels en horeca in Purmerend. Verkoopvloeroppervlakte per inwoners voor dagelijkse goederen is iets hoger dan gemiddeld in Nederland. Voor niet-dagelijkse goederen is het iets lager dan gemiddeld in Nederland. De centrumfunctie voor winkels is beperkt. De uitstroom van kopers van niet-dagelijkse goederen is groter dan de instroom. Er zijn voor toeristen nauwelijks attracties in Purmerend, maar wel dagbestedingsmogelijkheden. De ligging van Purmerend ten opzichte van toeristische centra en recreatiegebieden is wel gunstig. Door de geringe groei van de bevolking van Purmerend en van de regio zal de koopkracht van deze bevolking niet veel meer stijgen. Wel bestaat de kans dat de vergrijzende bevolking de nietdagelijkse boodschappen meer in Purmerend zou willen doen. Nieuwe winkels in Purmerend zijn levensvatbaar als zij wijzigingen in de huidige koopstromen weten te bewerkstelligen Staat van Purmerend B&I, mei 2009

9 Zorg Gezondheid Veel mensen vinden dat zij een goede gezondheid hebben. Toch heeft 20% een langdurige ziekte, aandoening of handicap. Dit percentage zal door de vergrijzing stijgen. Bijna de helft (niet anders dan het Nederlands gemiddelde) heeft overgewicht. Dit kan tot meer chronisch zieken leiden dan op grond van de vergrijzing mag worden verwacht. Vraag en aanbod zorg en hulp Purmerenders zijn over het algemeen tevreden over de gezondheidszorg, de maatschappelijke dienstverlening en de individuele voorzieningen in het kader van de Wmo. Volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau zal vraag een aanbod van informele hulp tot 2020 in balans blijven. Er komen meer hulpbehoeftigen, maar ook meer helpers (de jonge ouderen). Tegelijkertijd is te verwachten dat meer mensen niet afhankelijk willen zijn van de informele hulp en liever betalen voor professionele hulp. De vraag naar professionele zorg en hulp zal sterk toenemen. De vraag is of deze in voldoende mate kan worden geleverd. Sociale infrastructuur Purmerenders vinden het wonen in hun buurt over het algemeen prettig. Zij vinden het aantal voorzieningen op het gebied van sport, cultuur en sociaal-cultureel werk over het algemeen ruim voldoende. Purmerenders vinden het aantal voorzieningen voor jongeren onvoldoende en veel mensen zijn het niet eens met de stelling dat er voldoende ontmoetingsmogelijkheden zijn in de buurt. Weinig mensen hebben behoefte aan ontmoetingsplaatsen in de buurt. Als in de Gors en Weidevenne wijkcentra (of wijkpleinen) zijn gerealiseerd is er in iedere wijk een wijkcentrum. Mensen met een beperking achten openbare gebouwen en winkels voldoende toegankelijk, maar zij zijn minder tevreden over de toegankelijkheid van looproutes in de buurt. Purmerenders geven een laag cijfer voor de betrokkenheid van buurtbewoners bij de buurt. Een hoge betrokkenheid is belangrijk, omdat daardoor de kans bestaat dat er meer netwerken ontstaan waarbij mensen elkaar ondersteunen. De kans bestaat dat door de vergrijzing in de toekomst meer mensen betrokken zullen zijn bij de buurt. Veel Purmerenders vinden dat zij onvoldoende mogelijkheden hebben om hun mening te geven bij wijzigingen in de buurt. Veiligheid en overlast Het veiligheidsgevoel Purmerenders geven zeer hoge rapportcijfers voor het veiligheidsgevoel overdag en 's avonds in de eigen buurt. In het centrum en Wheermolen is het veiligheidsgevoel iets minder maar toch nog steeds ruim voldoende. Als mensen elkaar kennen in een buurt en als de woonomgeving er verzorgd uitziet heeft dat positieve gevolgen voor het veiligheidsgevoel. Staat van Purmerend B&I, mei 2009

10 Criminaliteit Purmerend staat op de Gemeentelijke Veiligheids Index op de 98 e plaats. Dat is gunstig als we bedenken dat Purmerend qua omvang de 37 e gemeente van Nederland is. Het aantal geregistreerde vermogensmisdrijven is de laatste jaren sterk afgenomen, het aantal geweldsmisdrijven is gelijk gebleven en het aantal vernielingen is iets toegenomen. Vernielingen, bekladding en fietsendiefstal komen volgens de Purmerenders het vaakst voor. Omdat criminaliteit veel door jongeren wordt gepleegd bestaat de kans dat door het afnemende aantal jongeren de criminaliteit zal afnemen. In Weidevenne neemt het aantal jongeren nog sterk toe. Hier is nog wel kans op toename. Omdat Purmerend meer een centrumfunctie krijgt voor uitgaan (P3 en discotheek) kan dit tot toename van criminaliteit en overlast leiden. Het Sociaal Cultureel Planbureau geeft aan dat van veel maatregelen op het gebied van criminaliteitsbestrijding niet kan worden bewezen of het effect heeft. Bewezen effect hebben wel: Gericht politietoezicht op bekend onveilige plekken en tijdstippen (boven algemene inzet), toezicht door horecapersoneel en het plaatsen van goed hang- en sluitwerk. Overlast Hondenpoep, rommel op straat en overlast van groepen jongeren zijn vormen van overlast die volgens de Purmerenders het vaakst voorkomen. De eerste twee scoren gelijk aan het landelijk gemiddelde. Overlast van groepen jongeren scoort ongunstiger dan landelijk gemiddeld. Wheermolen en Centrum scoren op veel overlastaspecten ongunstiger dan de andere wijken. Overlast van groepen jongeren komt volgens de bewoners het meest voor in de Purmer Zuid (hier wonen de meeste jongeren) en Centrum (hier gaan de meeste jongeren uit). De kans is groot dat Weidevenne de positie van de Purmer Zuid overneemt Sport en cultuur Aantal voorzieningen Purmerenders zijn tevreden over het aantal voorzieningen op het gebied van sport, cultuur en sociaal-cultureel werk. Ze zijn minder tevreden over het aantal voorzieningen voor jongeren De golfbaan, P3 en het Nederlands Kindertheater hebben een bovenregionale betekenis Het zwembad en de bibliotheek trekken meer bezoekers dan je op grond van het aantal inwoners van Purmerend zou mogen verwachten. Ze hebben een (geringe) regionale betekenis. De Purmaryn heeft ook een regionale betekenis, maar er is ook veel afvloeiing van theaterbezoekers vanuit Purmerend en de regio naar elders Purmerendse sportvoorzieningen hebben geen regionale betekenis. Er is meer uitstroom van Purmerendse sporters naar elders dan van sporters uit de regio naar Purmerend. De kans bestaat dat door de vergrijzing meer mensen gebruik zullen willen maken van voorzieningen in hun eigen woonplaats. Purmerend geeft voor Kunst en Ontspanning meer geld uit dan het ijkpunt (zie Cebeonrapport). Dit komt omdat voor Purmerend op dit punt geen centrumfunctie is toegekend. Participatie Een groot deel van de jongeren is lid van een sportvereniging. Mensen met een beperking en ouderen gaan meer naar de wijkcentra dan mensen zonder beperking en jongeren. Door de vergrijzing zijn daarom meer bezoekers van wijkcentra te verwachten. Het theater- en bibliotheekbezoek door mensen met een beperking en ouderen is niet afwijkend. Ouderen en mensen met een beperking doen minder aan sport dan andere Purmerenders. Staat van Purmerend B&I, mei 2009

11 Door daling van het aantal jongeren zal waarschijnlijk ook het aantal leden van verenigingen dalen. Een bedreiging voor verenigingen is dat minder mensen vrijwilliger willen zijn. Wonen en woonomgeving Kwaliteit van het woningbestand Purmerenders geven een hoog cijfer voor de kwaliteit van hun eigen woning. Huurappartementen zonder lift in heel Purmerend en huurappartementen met lift in Wheermolen krijgen een wat lager cijfer. Het percentage sociale huurwoningen in Purmerend is hoger dan landelijk gemiddeld. Hierdoor kan Purmerend een aanzuigende werking hebben en in de toekomst nog meer krijgen op zwakke groepen in de samenleving. De kans bestaat dat in de gemeenten die nog wel veel gaan bouwen (Amsterdam, Almere, Haarlemmermeer en Zaanstad) de woningkwaliteit gemiddeld hoger zal worden dan Purmerend. Kwaliteit van de woonomgeving In de wijken Wheermolen, Gors en Purmer Noord geven de bewoners een laag cijfer voor de woonomgeving. In de Purmer Zuid en Weidevenne is dit juist hoog. Een woonomgeving die er goed uitziet is naast de woning zelf een belangrijke reden voor het kiezen van een woning. Op termijn wordt de kwaliteit van de woning en de woonomgeving extra van belang als door het ontstaan van ruimte op de woningmarkt woongebieden met elkaar gaan concurreren. Vraag en aanbod Er is een grote vraag naar appartementen voor ouderen en naar duurdere koop- en huurwoningen (buiten de crisistijd). Beide soorten woningen kunnen voor doorstroming zorgen vanuit goedkopere woningen, die dan weer voor starters en beginnende doorstromers geschikt zijn. Er ontstaat na 2020 meer ruimte op de woningmarkt in Nederland en ook rond Amsterdam. Dan is een concurrerend woonmilieu belangrijk Bereikbaarheid Bereikbaarheid van het centrum van Purmerend door inwoners van Purmerend Purmerenders beoordelen de bereikbaarheid van het centrum per fiets en het openbaar vervoer positief, maar beoordelen de bereikbaarheid per auto minder positief. Omdat de parkeercapaciteit op de drukste uren niet geheel wordt gebruikt, heeft de als slecht beoordeelde bereikbaarheid per auto waarschijnlijk meer met doorstroming te maken dan met het gebrek aan parkeercapaciteit. Door de vergrijzing is er kans op meer spreiding van het bezoek aan het centrum en daarmee een verbeterde bereikbaarheid. Als Purmerend de centrumfunctie voor de regio verder invulling geeft, dan is verslechtering van de bereikbaarheid mogelijk. De al geplande bouw van de Melkwegbrug en de geplande uitbreiding van de parkeercapaciteit kunnen dan voor verlichting zorgen. Bereikbaarheid van Purmerend voor mensen uit de regio. Volgens de monitor stedelijke bereikbaarheid is Purmerend goed bereikbaar. Toch kan het volgende worden geconstateerd: Parkeerdruk voor werkenden in het Centrum en de Gors. Files bij het binnenkomen van Purmerend. Staat van Purmerend B&I, mei 2009

12 Openbaar vervoer vanuit de regio richting Purmerend is niet optimaal. Bereikbaarheid van Amsterdam en omgeving voor Purmerenders Amsterdam is in de spits goed bereikbaar met het openbaar vervoer en slecht met de auto. De helft van de Purmerenders die in Amsterdam en omgeving werkt gaat met het openbaar vervoer. Het aantal Purmerendse forensen kan stabiliseren of zelfs afnemen doordat de beroepsbevolking op termijn niet meer groeit en doordat er extra werkgelegenheid in Purmerend wordt gecreëerd. De Tweede Coentunnel kan zorgen voor verbetering van de bereikbaarheid per auto van Amsterdam. Echter de kans is groot dat meer mensen dan met de auto naar Amsterdam zullen gaan in plaats van met het openbaar vervoer. Uit onderzoek blijkt namelijk dat mensen geneigd zijn de snelste vervoerswijze te kiezen. Daarmee kan dan het goede openbaar vervoerssysteem weer onder druk komen te staan. Purmerenders die aan de zuid- en oostkant van Amsterdam (waaronder de Zuid-as) werken zullen te maken krijgen met het toenemende verkeersaanbod vanuit Almere en Haarlemmermeer, waar de bevolking nog sterk zal stijgen. Beheer openbare ruimte Het rapportcijfer dat Purmerenders voor het beheer van de openbare ruimte geven is aan de lage kant. In de Purmer-Zuid en Weidevenne is men er positiever over dan in de rest van Purmerend. Het schoonhouden in het algemeen en het onderhoud van bankjes en afvalbakken scoren het laagst. Op deze aspecten wordt de komende tijd geïntensiveerd. Een openbare ruimte die er goed onderhouden uitziet, draagt bij aan het gevoel van veiligheid, aan het gebruik van deze ruimte en de voorzieningen door ouderen en mensen met een beperking. Dienstverlening Purmerenders zijn positief over de dienstverlening tijdens een bezoek en per telefoon en minder positief over het schriftelijk contact en het contact per . Een belangrijk deel van de Purmerenders blijft een voorkeur houden voor contact met de gemeente via een bezoek of per telefoon boven digitale dienstverlening. Er is een tendens gaande dat de gemeente Purmerend meer diensten gaat verrichten voor andere gemeenten in de Regio Waterland. Algemeen De gemeente Purmerend bevindt zich in een ongunstige financiële positie door de Stadsverwarming. De economische crisis kan deze positie op termijn nog verder negatief beïnvloeden. Staat van Purmerend B&I, mei 2009

13 Conclusies In deze paragraaf kijken we wat de feiten en meningen over Purmerend zeggen over de woonfunctie van Purmerend, de werkgelegenheid en de gewenste centrumfunctie. De woonfunctie Prettig wonen Purmerenders waarderen het aantal en de kwaliteit van veel voorzieningen in Purmerend. Dit geldt voor winkels, scholen, sportvoorzieningen, culturele voorzieningen en ook voor de individuele voorzieningen voor mensen met beperkingen. Bovendien vinden de meeste mensen het prettig wonen in Purmerend en voelen zij zich er veilig. Uiterlijk woonomgeving en betrokkenheid scoren minder Over het uiterlijk van de woonomgeving zijn Purmerenders iets minder positief. Dat geldt zowel voor de wijze waarop er is gebouwd als voor het onderhoud. Het sterkst geldt dit voor de wijken Wheermolen, Purmer-Noord en Gors. De betrokkenheid van Purmerenders bij Purmerend en bij hun buurt krijgt eveneens een wat minder hoge score. De wijk Centrum is een uitzondering hierop. Deze wijk scoort wel hoog. Een mooi uiterlijk van de woonomgeving en betrokkenheid van inwoners bij de buurt zijn belangrijke voorspellers voor een goede leefbaarheid op de lange termijn Nu is er nog nauwelijks sprake van leefbaarheidsproblemen. Maar als de woningmarkt in de verre toekomst ruimer wordt, is de kans daarop groter. De kans dat die ruimte in Purmerend ontstaat is groot omdat Purmerend niet, zoals in Almere, Amsterdam, Haarlemmermeer en Zaanstad wel het geval is, investeert in het bouwen van grote aantallen woningen van een goede kwaliteit en in een aantrekkelijke omgeving. Daardoor zal de voorraad van Purmerend relatief minder aantrekkelijk zijn en relatief goedkoop. Het gevaar voor de toekomst is dan dat minder kansrijke groepen zich in Purmerend vestigen en dat meer kansrijke groepen vertrekken. Het hoge percentage sociale huurwoningen kan deze ontwikkeling versterken. Juist kansrijke groepen houden het woonklimaat op peil. Bovendien zouden ze de motor kunnen zijn voor het scheppen van meer werkgelegenheid en variëteit van voorzieningen in Purmerend. De werkgelegenheidsfunctie Veel werkgelegenheid bereikbaar Voor Purmerenders is veel en gevarieerde werkgelegenheid op bereisbare afstand beschikbaar in de Metropoolregio. In Purmerend zelf is voor ongeveer de helft van de werkende bevolking een baan beschikbaar. Voor een stad met een centrumfunctie in de regio is dit heel weinig. De arbeidsplaatsen in Purmerend worden overigens voor bijna de helft bezet door mensen van buiten Purmerend. Vooral bevolkingsvolgzame werkgelegenheid in Purmerend zelf De aard van de werkgelegenheid binnen Purmerend is al heel lang als "bevolkingsvolgzaam" te kenschetsen, d.w.z. het gaat om bedrijven die vooral diensten verlenen aan de bevolking van Purmerend en omgeving (voorbeeld: autobedrijven, detailhandel, makelaars). De laatste 10 jaar is er iets meer groei te bespeuren dan je op grond van de bevolkingsgroei zou mogen verwachten. Die extra groei is vooral waar te nemen in de zorg en de zakelijke dienstverlening. Staat van Purmerend B&I, mei 2009

14 Beschikbaarheid van bedrijventerrein De komende jaren groeit de bevolking van Purmerend en de rest van de regio Waterland niet sterk meer. Als de tendens uit het verleden, dat zich vooral bevolkingsvolgzame werkgelegenheid vestigt, doorgaat is er niet veel groei van de werkgelegenheid in Purmerend te verwachten. Echter er komt bedrijventerrein beschikbaar (Baanstee Noord) en ook winkel- en kantoorvloeroppervlakte. Beschikbaarheid van bedrijfsruimte kan op zichzelf extra (stuwende) werkgelegenheid naar Purmerend trekken. Zeker als door de tweede Coentunnel de verbinding van het economisch hart van de metropoolregio richting Purmerend beter wordt. Bereikbaarheid banen in Amsterdam staat onder druk Mede door het grote aantal banen in de metropoolregio en dan met name Amsterdam, is er weinig werkloosheid onder Purmerenders. De bereikbaarheid van deze banen staat echter steeds meer onder druk. De fileproblematiek is groot. De tweede Coentunnel zorgt op termijn voor een extra verbinding met Amsterdam, maar deze zal de toenemende fileprobleem richting Amsterdam vermoedelijk niet oplossen omdat meer mensen de auto zullen kiezen ten koste van het nu zeer goed functionerende openbaar vervoer. Daarnaast zal de groeiende (beroeps)bevolking van de Zaanstreek, Almere en Haarlemmermeer de ring rond Amsterdam extra belasten, met name in het zuid-oosten. Daar hebben ook Purmerenders last van. De centrumfunctie voor de regio Waterland Purmerend is niet in alle opzichten centrum voor de regio Waterland Purmerend is niet op alle terreinen een centrum voor de regio Waterland. Vrij sterk is de regiofunctie voor de gezondheidszorg (o.a. ziekenhuis, jeugdzorg en thuiszorg) en het onderwijs (met name voortgezet onderwijs en het mbo). Op het gebied van cultuur trekken de Purmaryn en P3 veel bezoekers uit de regio, maar theaterbezoekers uit Purmerend en de rest van de regio Waterland gaan ook naar theaters buiten de regio. Wat betreft sport zien we een beperkte regiofunctie van het zwembad, maar nauwelijks een regiofunctie van de Purmerendse sportverenigingen. Het is eerder andersom: vrij veel Purmerenders zijn lid van verenigingen in de omgeving. Voor de dagelijkse boodschappen heeft Purmerend een kleine regiofunctie, maar voor de niet dagelijkse boodschappen geldt dat nauwelijks. Een uitzondering is de doe het zelf branche. Opmerkelijk is wel dat de Warenmarkt veel mensen uit een ruime regio trekt. Dit is nog een gevolg van de Centrumfunctie die de Veemarkt heeft/had. Op het gebied van de werkgelegenheid heeft Purmerend weliswaar een regiofunctie (de helft van de Purmerendse arbeidsplaatsen wordt door niet-purmerenders bezet) maar zeer veel mensen uit de regio en Purmerend gaan voor hun werk naar Amsterdam. Bij het vervullen van de centrumfunctie van Purmerend voor de regio Waterland zien we dat de ambtelijke organisatie van de gemeente Purmerend ook taken vervult voor andere gemeenten. Een voorbeeld hiervan is de BAG. Uitbreidingskansen centrumfunctie niet vanzelfsprekend Het zal niet eenvoudig zijn de centrumfunctie te versterken. In de eerste plaats beperkt de ligging van Purmerend de kansen om de centrumfunctie te versterken. Zo doet men de dagelijkse boodschappen graag dicht bij huis. En "dichtbij huis" is voor een groot deel van de regio Waterland niet vanzelfsprekend "Purmerend". Voor delen van de regio Waterland liggen Amsterdam Noord, Zaanstad, Hoorn of Alkmaar letterlijk dichterbij dan Purmerend. Denk hierbij aan Wormer en Landsmeer. En als de andere steden iets verder liggen dan zijn ze aantrekkelijker vanwege o.a. hun grotere winkelareaal. Staat van Purmerend B&I, mei 2009

15 De geplande gronduitgifte op bedrijventerrein de Baanstee Noord en uitbreiding van het aantal winkels en kantoren zouden wel een bijdrage kunnen leveren aan aan de centrumfunctie. Het is echter de vraag of de bedrijfs-, winkel- en kantoorruimte vol komt nu de bevolking van Purmerend en de rest van de regio Waterland niet sterk meer groeit. (zie hierboven onder "werkgelegenheid"). Gemakkelijker dan het uitbreiden van centrumfunctie op het gebied van de economie is de uitbreiding van de dienstverlening van de gemeente Purmerend aan andere gemeenten in de regio Waterland. Kansen voor openbaar vervoer Bij het spelen van de centrumrol is de verkeersinfrastructuur een belangrijke factor. Het openbaar vervoer in de hele regio is meer op Amsterdam gericht dan op het centrum van Purmerend. De bereikbaarheid per auto is ook een punt. Bij uitbreiding van het centrum zal er meer verkeersdruk komen op het toch al kleine centrum. Dit pleit ervoor om te kijken hoe het aandeel openbaar vervoer kan worden verhoogd door stimulerende maatregelen. Dan nog blijft het de vraag hoeveel extra verkeer het centrum van Purmerend aankan. Wat is het belangrijkst? Uit bovenstaande blijkt dat Purmerend eigenlijk op elk van de drie terreinen voor een uitdaging staat: de kwaliteit van het woningaanbod gaat (relatief gezien) achteruit, de bereikbaarheid van banen is een probleem en de centrumfunctie is zwak. Het is daarom lastig één aspect aan te wijzen waar Purmerend prioriteit aan zou moeten geven. Het is wel mogelijk de prioriteiten te ordenen. Daarvoor is het belangrijk na te gaan wat essentieel is voor een leefbare stad. Essentieel voor een leefbare stad is de aanwezigheid van kansrijke groepen. Kansrijke groepen leveren doorgaans een grotere bijdrage aan de kwaliteit van hun woonbuurt, de ondernemers onder hen stimuleren de werkgelegenheid en hun uitgavenpatroon geeft een impuls aan de lokale economie. In delen van de stad met een dominante aanwezigheid van kansarme groepen is vaker sprake van verwaarlozing van de buurt, onveiligheidsgevoelens en werkloosheid. Elke stad kent kansrijke en kansarme groepen. De kunst is de juiste balans tussen beide te realiseren. Op dit punt zijn de vooruitzichten voor Purmerend ongunstig. Voor het vestigen en behoud van kansrijke mensen in Purmerend is het van belang hen woningen aan te bieden die passend zijn bij hun sociaal-economische situatie. Om kansrijke groepen vast te (blijven) houden en aan te trekken, is investeren in het Purmerendse woningaanbod essentieel. Bij gelijkblijvende investeringen in het woningaanbod, zal Purmerend minder aantrekkelijk worden dan buurgemeenten met als gevolg een vertrek van kansrijke Purmerenders en een aanzuigende werking op meer kansarme groepen. Een goed woningaanbod zou daarom de de hoogste prioriteit moeten krijgen. Het goede nieuws is dat investeren in het woningaanbod bij uitstek een aspect is waar we als gemeente goed invloed op uit kunnen oefenen. Tegelijkertijd kan investeren in het woningaanbod niet los gezien worden van bereikbaarheid van banen in en buiten Purmerend. Want de keuze om in een stad te gaan wonen, wordt grotendeels bepaald door de dagelijkse reistijd. Aanpak van fileproblematiek en waar mogelijk stimuleren van de lokale werkgelegenheid zou daarom, na investeren in het woningaanbod, op de tweede plaats moeten staan. De aantrekkelijkheid van de stad en de gevarieerdheid van het winkelaanbod, spelen (alhoewel in mindere mate) ook mee in de overweging van bewoners om naar Purmerend te komen of er te blijven. Verder draagt een aantrekkelijke binnenstad bij aan de leefbaarheid en het stimuleert de Staat van Purmerend B&I, mei 2009

16 centrumfunctie van Purmerend in Waterland. Op deze manier is dus ook investeren in de centrumfunctie belangrijk, maar minder dan de voorgaande twee. De conclusie op grond van deze analyse is daarom dat de meeste nadruk op investering in het woningaanbod zou moeten liggen, maar niet zonder eveneens aandacht te schenken aan bereikbaarheid van banen en de centrumfunctie. Wat dit laatste betreft zou de nieuwe Koemarkt overigens nog een onverwacht positieve bijdrage kunnen leveren. Gezien de lokale, maar ook de landelijke financiële ontwikkelingen, is het een uitdaging voor Purmerend om vast te stellen welke instrumenten ter beschikking staan om deze gecombineerde aanpak te realiseren. Voorliggend onderzoek toont dat er in de gemeentelijke organisatie al tal van ideeën leven. Graag nodigen we u uit om deze ideeën te bespreken en aan te vullen met creatieve alternatieven. Staat van Purmerend B&I, mei 2009

17 Inleiding en verantwoording Achtergrond Woensdag 3 maart 2010 zijn de nieuwe gemeenteraadsverkiezingen. Enige tijd daarna zal het nieuwe college zich buigen over de gewenste ontwikkelingen voor Purmerend. Het college zal dan speerpunten voor de komende jaren formuleren (strategische agenda). Hoewel dit pas in 2010 gebeurt, begint het hele denken daarover al in 2009 wanneer de politieke partijen hun verkiezingsprogramma's opstellen. De directie wil dit proces ondersteunen door een actueel beeld van Purmerend te geven en te laten zien wat de belangrijke ontwikkelingen en de daaruit voortkomende kansen en bedreigingen zijn in de komende jaren. In verband daarmee heeft de directie het team B&I gevraagd een 'Staat van Purmerend' te ontwikkelen. Deze moet ook input leveren voor de taakanalyse die later dit jaar wordt gemaakt. Dit rapport is tot stand gekomen met medewerking van degenen die beleidsinhoudelijk op de hoogte zijn. Vragen opdrachtgever Aan de hand van de Staat van Purmerend wil de directie op vier vragen antwoord kunnen geven: 1. Wat voor stad willen we zijn? Waar zijn we goed in? Uitgangspunt is dat Purmerend onderdeel is van de metropoolregio. Welke rol kan en wil Purmerend hierin spelen? 2. Hoe voorkomen we dat er op de lange termijn leefbaarheids problematiek in de stad ontstaat? Wat zijn de succes- en risicofactoren? 3. Hoe vangen we de gevolgen van ontwikkelingen in de samenleving op (hieronder ook demografische ontwikkelingen zoals vergrijzing, ontgroening, krimp bevolking)? 4. Welke prioriteiten kunnen we stellen? Onderzoeksvragen Per programma (of cluster van programma's) van de programmabegroting hebben we het volgende in beeld gebracht. 1. Wat is de huidige stand van zaken (voornamelijk meningen van burgers en gebruik van / behoefte aan voorzieningen). Nadrukkelijk komt, waar mogelijk, de positie van Purmerend in de regio aan de orde. 2. Wat zijn de te verwachten ontwikkelingen/prognoses (inclusief kansen en bedreigingen)? (ook volgens landelijke instituten zoals het SCP) 3. Welke thema's vinden burgers meer dan gemiddeld belangrijk?. 4. Welke thema's zijn volgens landelijke instituten (zoals het SCP) het meest van belang voor economische en sociale gezondheid/leefbaarheid van een stad (ofwel voor succesvolle steden). Punt 1 geeft weer welke thema's het nu goed of minder goed mee gaat en wat de positie van Purmerend is in de regio. Punt 2 geeft aan wat in de toekomst risico's en kansen (ook in de regio) zijn. Uit punt 1 en 2 valt o.a. te concluderen op welke thema's (functies) wij ons in de metropoolregio zouden kunnen toeleggen en waar andere gemeenten ons aan kunnen vullen. Punt 3 laat zien welke thema's burgers belangrijk vinden en punt 4 laat zien welke factoren volgens landelijke instituten het Staat van Purmerend B&I, mei 2009

18 meest bepalend zijn voor een goed functionerende stad. Uit alle punten samen, kunnen prioriteiten worden afgeleid. Uitwerking Team B&I heeft de 'Staat van Purmerend' gemaakt op basis van: Reeds aanwezige onderzoeksgegevens van B&I: omnibusenquête 2008, Purmerend in cijfers 2008, ouderenonderzoek 2007, 1-11 jarigenonderzoek 2004, jarigenonderzoek 2005 en prognoses 2008; resultaten panelenquêtes. Uitkomsten Regionale Bedrijvenenquete (samenwerking Kamer van Koophandel/grote Noordhollandse gemeenten) een vertaling van landelijke inzichten/ontwikkelingen (o.a. SCP, CBS); Regionale gegevens op vele gebieden. de programmabegroting In dit geheel ontbreken meningen van bedrijven in Purmerend. In 2009 zal daarom voor het eerst een zogenaamde bedrijvenomnibusenquête worden gehouden. Het proces In februari werd een start gemaakt met deze Staat van Purmerend. Eerst werd met de staf gemeentesecretaris afgestemd wat precies de bedoeling was. Daarbij werden ook de thema's vastgesteld, die een plaats dienden te krijgen in de rapportage. Deze thema's zijn onderdelen van Programma's van de Programmabegroting. Niet alle programma's zijn meegenomen of apart vermeld. Het programma werk en inkomen is niet apart vermeld. Onderdelen zijn terug te vinden onder Economie en Educatie. Het programma Milieu is eveneens niet apart genoemd. Milieuaspecten zijn vooral terug te vinden in de programma's Economie en Bereikbaarheid. Het programma Ruimtelijke Ordening komt eveneens terug in de programma's Economie en Bereikbaarheid en krijgt een plaats in de Conclusies. De concepthoofdstukken zijn besproken met beleidsinhoudelijk deskundigen binnen de gemeente Purmerend. Zij kregen tegelijkertijd ook de gelegenheid om te reageren op de concept Stadsfoto van de Stichting Atlas voor gemeenten. Vanwege de breedte van de opdracht en de beperkte tijd kan het niet helemaal compleet zijn, maar bevat het voldoende informatie voor een inhoudelijke discussie over de toekomstagenda van Purmerend. Staat van Purmerend B&I, mei 2009

19 1 Bevolkingsontwikkeling Vragen: In hoeverre wijkt de leeftijdsverdeling van Purmerend af van de regio en Nederland? Hoe ontwikkelt het aantal inwoners en de leeftijdsverdeling zich? In hoeverre wijkt het percentage allochtonen af van de regio en Nederland? In hoeverre wijkt het percentage eenoudergezinnen af van de regio en Nederland? In hoeverre wijken opleidingsniveau en inkomensniveau af van de regio en Nederland? In dit hoofdstuk komt de bevolkingsontwikkeling aan de orde alsmede enkele kenmerken van de bevolking. Huidige situatie Leeftijdsopbouw niet afwijkend van rest metropoolregio Purmerend verschilt qua leeftijdsopbouw weinig van de omringende gemeenten, van de metropoolregio als totaal en van Nederland als totaal. Amsterdam is de enige uitzondering. Hier wonen minder jongeren en ouderen en meer mensen die we kunnen rekenen tot de potentiële beroepsbevolking (20 t/m 64jarigen). Percentage 0-19, en 65+ers in Purmerend, de regio en Nederland, 1 jan Purmerend Waterland Amsterdam Metropoolregio Nederland Metropoolregio Amsterdam in beeld % behoort tot niet-westerse allochtonen Wat betreft etniciteit zijn er wel duidelijke verschillen. Purmerend telt in verhouding tot de omliggende regio (Waterland+) veel allochtonen, maar als je het vergelijkt met Amsterdam zijn het er heel weinig. Ten opzichte van de totale metropoolregio is het iets minder en ten opzichte van Nederland iets meer. Percentage allochtonen, autochtonen in Purmerend, de regio en Nederland 1 jan Niet westers Westers Autochtoon Totaal Purmerend Waterland Amsterdam Metropoolregio Nederland Metropoolregio Amsterdam in beeld 2007 Staat van Purmerend B&I, mei 2009

20 Percentage eenoudergezinnen hoger dan gemiddeld in Nederland Het percentage eenoudergezinnen is ten opzichte van de metropoolregio met 8,2% gemiddeld. In de regio Waterland is het lager en ook gemiddeld over Nederland is het lager. In Amsterdam is het percentage hoger en dat geldt nog meer voor Almere (10,9%). Eenoudergezinnen in Purmerend, de regio en Nederland 1 jan (%) Eenoudergezinnen Purmerend 8,2 Waterland+ 6,8 Amsterdam 9,3 Metropoolregio 8,0 Nederland 6,4 Metropoolregio Amsterdam in beeld 2007 Minder mensen met een hoog opleidingsniveau Het opleidingsniveau van Purmerenders is lager dan het Nederlands gemiddelde. Er zijn naar verhouding meer mensen met een laag opleidingsniveau, ongeveer evenveel met een middelbaar opleidingsniveau en minder met een hoog opleidingsniveau. Opleidingsniveau van Purmerenders van 15 t/m 64 jaar vergeleken met Nederland (%) Purmerend Nederland Laag Middelbaar Hoog Totaal CBS Inkomensverdeling niet afwijkend van het landelijk gemiddelde Echter dit lagere opleidingsniveau leidt niet automatisch tot lagere inkomens dan gemiddeld. De inkomensverdeling van Purmerendse huishoudens wijkt namelijk nauwelijks af van het Nederlands gemiddelde. Inkomen van Purmerendse huishoudens vergeleken met Nederland (%) Purmerend Nederland Laag Midden Hoog Totaal Ontwikkelingen CBS Op korte termijn nog stijging met inwoners Er staan tot 2023 nog ruim woningen in de planning. De meeste woningen zijn gepland in Weidevenne (1.460) en Overwhere (1.142). Het gaat om gemiddeld ongeveer 200 woningen per jaar. De meeste woningen (ruim 2.000) staan gepland voor de eerste vijf jaar. Dan zal het inwonertal nog Staat van Purmerend B&I, mei 2009

21 stijgen. Daarna is het te bouwen aantal woningen onvoldoende om de bevolking nog te laten groeien. Door de vergrijzing daalt namelijk de gemiddelde woningbezetting nog enige tijd. Na 2020 nog stijging mogelijk Inmiddels is te lezen in de regiovisie Waterland dat kan worden gedacht aan het bouwen van tot woningen in de periode 2020 tot Bij woningen zou het huidige bouwtempo gehandhaafd blijven en is te verwachten dat het inwonertal na 2025 weer gaat stijgen. Ook bij woningen blijft het inwonertal gehandhaafd, gesteld tenminste dat er geen leegstand ontstaat. Er doet zich op een bepaald moment namelijk een tot nu toe nog niet voorgekomen ontwikkeling voor: het aantal mensen dat overlijdt wordt hoger dan het aantal geboorten. Overledenen laten een woning achter waardoor er weer meer ruimte ontstaat voor vestigers. In 2012 is er voor het eerst een evenwicht tussen geboorte en sterfte. In 2020 overlijden er al 200 inwoners meer dan er worden geboren. De gemiddelde woningbezetting blijft nog wel dalen maar in een minder hoog tempo. Woningvoorraad en inwonertal volgens bevolkingsprognose (april 2008) 1 januari Woningen Inwoners Gemiddelde woningbezetting , , , ,24 Minimum/maximum Minimum ,17 Maximum ,17 Team B&I (april 2008) Grote verschuivingen binnen leeftijdsgroepen Binnen de leeftijdsgroepen treden grote verschuivingen op. Het aantal 0-14 jarigen is nu reeds dalend. Dit heeft gevolgen voor het aantal benodigde kindplaatsen bij kinderopvang, peuterspeelzalen en ook het aantal klaslokalen op basisscholen en de benodigde omvang van scholen voor voortgezet onderwijs. Zie verder het hoofdstuk Educatie. Ook heeft het gevolgen voor voorzieningen voor jongeren. Zie het hoofdstuk Sport en Cultuur. De 15 t/m 64 jarigen, ofwel de potentiele beroepsbevolking, stijgt nog iets tot 2013 en daalt daarna langzaam tot iets onder het niveau van 2008 in De huidige 15 t/m 64 jarigen maken 68% uit van de bevolking. Het daalt tot 64% in 2023 en daalt daarna zowel in de hoge als de lage variant verder tot nog iets boven de 60%. In absolute zin gaat het bij de hoge variant uiteindelijk wel weer iets stijgen. Wat deze ontwikkeling betekent voor de werkgelegenheid is te zien in het hoofdstuk Economie Het aantal personen van 65 jaar en ouder stijgt sterk. Van of 14% naar of 20% in Ook na 2023 zal dit percentage nog verder stijgen. Dit heeft grote gevolgen voor de vraag naar zorg en woningen. Zie verder de hoofdstukken Zorg en Wonen. De prognose in de gebieden rondom Purmerend 1 Een lichte groei van het aantal inwoners, zoals in Purmerend, wordt voorspeld in de rest van de regio Waterland en ook in het gebied ten noorden ervan: de Kop van Noord Holland, Alkmaar e.o. etc. 1 Zie prognoses van Pearl op hun website Staat van Purmerend B&I, mei 2009

22 Net als in Purmerend wordt er op bescheiden schaal gebouwd. In Zaanstad, Amsterdam, Almere en Haarlemmermeer worden nog veel woningen gebouwd. In deze gemeenten stijgt het aantal inwoners nog flink. Veranderingen in de leeftijdsopbouw volgens bevolkingsprognose (april 2008) Leeftijdsgroep 1 januari januari januari januari januari 2040 lage variant 1 januari 2040 hoge variant Absoluut Percentages ,0 16,8 15,8 15,2 14,8 15, ,9 67,1 66,2 64,5 60,4 60, ,1 16,1 18,0 20,3 24,8 24,0 Team B&I (april 2008) Kansen Door na woningen te bouwen zal de bevolking weer gaan stijgen en blijft de beroepsbevolking in absolute zin op peil Bedreigingen Door na 2020 weinig te bouwen zal de bevolking wel op peil blijven, maar zal de beroepsbevolking blijven dalen. Bij veel bouwen bestaat de kans dat het wat minder aantrekkelijke deel van de woningvoorraad leegstand zal gaan vertonen en/of bewoond gaan worden door zwakke groepen in de samenleving. (Zie verder de hoofdstukken Economie en Wonen). Staat van Purmerend B&I, mei 2009

23 2 Educatie Vragen: Hoe oordelen ouders over het aantal en de kwaliteit van onderwijs- en kinderopvangvoorzieningen? Hoe is de ontwikkeling van deze voorzieningen gezien de veranderingen in leeftijdsopbouw? Welke impact hebben Sneeuwbal en de ontwikkeling van Brede Scholen? Hoe groot is het probleem van voortijdig schoolverlaten? In het hoofdstuk educatie komen de beoordeling van aantal en kwaliteit van de onderwijs- en kinderopvangvoorzieningen aan de orde en de ontwikkeling van voorzieningen op grond van de verandering in leeftijdsopbouw van de bevolking. Daarnaast komen ook de grote huisvestingsoperatie Sneeuwbal en de ontwikkeling van Brede scholen aan de orde en tenslotte de omvang van het probleem van het voortijdig schoolverlaten. Buiten beschouwing blijven het onderwijsachterstandenbeleid en het beleid ten aanzien van Speciaal Onderwijs. Huidige situatie Wisselende beoordeling voorzieningen voor kinderen Momenteel is ruim 4% van de Purmerendse bevolking beneden de vier jaar. In het centrum wonen relatief weinig kinderen in deze leeftijdsgroep, in Weidevenne relatief veel. De Purmerendse ouders zijn redelijk tevreden over de kwaliteit van peuterspeelzalen en kinderopvang. Voor beide geven zij het cijfer 7,0. Het cijfer voor het aantal peuterspeelzalen en kinderopvangvoorzieningen is iets minder namelijk 6,7 en speelvoorzieningen krijgen een nog lagere beoordeling, namelijk een 6,2. Het werkelijk aantal kindplaatsen voor kinderopvang, peuterspeelzalen en buitenschoolse opvang verschilt sterk per wijk Tevreden over basisscholen 10% van de Purmerendse bevolking is 4 t/m 11 jaar (basisschoolleeftijd). Met name in de Purmer Zuid en Weidevenne wonen veel kinderen van deze leeftijdsgroep. De Purmerendse ouders zijn redelijk tevreden over het aantal en de kwaliteit van de basisscholen. Zij geven er respectievelijk de cijfers 7,2 en 7,0 voor. Over het aantal voorzieningen voor buitenschoolse opvang is men echter minder tevreden. Hiervoor geeft men het cijfer 6,2. Momenteel spelen een grote huisvestingsoperatie (Sneeuwbal) en de realisering van Brede Scholen. Minder tevreden over aantal en kwaliteit scholen voortgezet onderwijs Bijna 8% van de Purmerendse bevolking is momenteel 12 t/m 17 jaar (leeftijd voortgezet onderwijs). Vooral in de Purmer Zuid is deze leeftijdsgroep sterk vertegenwoordigd. Over het aantal en de kwaliteit van de scholen voor voortgezet onderwijs zijn ouders niet heel tevreden. Zij geven gemiddeld een 6,6 voor het aantal en een 6,5 voor de kwaliteit. Voor voorzieningen voor jongeren geven de Purmerenders een laag cijfer, namelijk een 5,6. Dit komt in het hoofdstuk sport en cultuur nader aan de orde. Staat van Purmerend B&I, mei 2009

24 650 voortijdig schoolverlaters Bijna 7% van de Purmerendse bevolking is momenteel 18 t/m 23 jaar. Deze leeftijdsgroep is in Weidevenne nog iets ondervertegenwoordigd. In deze leeftijdsgroep bevinden zich veel mbo en hbostudenten. Voor hbo gaat men de stad uit, maar ook voor mbo gebeurt dat deels. Het mbo wordt wel sterker in Purmerend, nu naast het Regiocollege ook het Horizoncollege zich in Purmerend heeft gevestigd en nu zij ook gaan fuseren. Verder breidt ook de mboafdeling van het Clusiuscollege zich uit. In deze leeftijdsgroep wordt duidelijk of men een startkwalificatie heeft behaald. In de programma begroting is te lezen dat er zo'n 650 voortijdig schoolverlaters zijn geteld. In het jongerenonderzoek uit 2005 bleek dat van de t/m 24 jarigen er geen startkwalificatie hadden. Van deze hadden er toen 200 geen baan en volgden ook geen opleiding. Het aantal werkzoekenden zonder werk onder jongeren t/m 23 jaar was per 1 jan beperkt, namelijk 95 personen, waarvan 5 personen die langer dan een jaar werk zochten. Sterk Aantal en kwaliteit basisscholen, kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen Uitbreiding Mbo Beperkt aantal werkzoekenden zonder werk onder 18 t/m 23 jarigen Zwak Aantal speelvoorzieningen, voorzieningen voor kinderopvang, peuterspeelzalen, buitenschoolse opvang, scholen voor voortgezet onderwijs (inclusief mbo). Kwaliteit speelvoorzieningen. Zeer ongelijke verdeling peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en buitenschoolse opvang over de wijken. Nog vrij groot aantal voortijdig schoolverlaters (80% van hen is wel aan het werk) Absolute aantallen per leeftijdsgroep 1 januari Centrum Overwhere Wheermolen Gors Purmer Noord Purmer Zuid Weidevenne Purmerend Team B&I Percentage per leeftijdsgroep 1 januari Centrum 2,4 6,0 5,1 5,7 Overwhere 3,1 7,0 5,7 6,2 Wheermolen 4,4 8,4 6,4 7,1 Gors 3,7 7,9 7,1 8,3 Purmer Noord 4,2 9,1 8,4 8,3 Purmer Zuid 3,3 11,7 11,0 7,2 Weidevenne 7,1 14,3 7,5 5,2 Purmerend 4,3 9,9 7,7 6,9 Team B&I Staat van Purmerend B&I, mei 2009

25 Rapportcijfer speelvoorzieningen en aantal kindplaatsen kinderopvang Purmer -end Centrum Gors Purmer -Noord Purmer -Zuid Overwhere Wheermolen Weidevenne Rapportcijfer speelvoorz. in de buurt 6,2 5,6 5,9 6,0 5,9 6,1 6,5 6,5 Aantal kindplaatsen in kdv per t/m 3 jr Aantal kindplaatsen in pspz per en 3 jr Aantal kindplaatsen in bso per t/m 11 jr Rapportcijfers kinderopvang en onderwijs Team B&I Rapportcijfer aantal kinderdagverblijven 6,7 Rapportcijfer kwaliteit kinderdagverblijven 7,0 Rapportcijfer aantal peuterspeelzalen 6,7 Rapportcijfer kwaliteit peuterspeelzalen 7,0 Rapportcijfer aantal buitenschoolse opvang 6,2 Rapportcijfer kwaliteit buitenschoolse opvang 6,8 Rapportcijfer aantal basisscholen 7,2 Rapportcijfer kwaliteit basisscholen 7,0 Rapportcijfer aantal scholen voortgezet onderwijs 6,6 Rapportcijfer kwaliteit scholen voortgezet onderwijs 6,5. Regionale Omnibusenquete2008 Ontwikkelingen Zoals in hoofdstuk 1 reeds aangegeven daalt het aantal jongeren de komende jaren. Per wijk en per leeftijdsgroep is de situatie uiteenlopend. Veranderingen in de leeftijdsopbouw volgens bevolkingsprognose (april 2008) Leeftijdsgroep 1 januari januari januari januari 2023 Absoluut Percentages 0-3 4,3 4,0 3,8 3, ,9 9,1 8,4 8, ,7 7,3 7,2 6, ,9 7,1 6,6 6,6 Team B&I Het aantal 0-3 jarigen daalt nog met zo'n 300 tot Deze daling vindt vrijwel uitsluitend plaats in Weidevenne. Als er geen kindplaatsen in de kinderdagopvang bij komen, zal er ondanks deze daling nog een beneden gemiddeld aantal kindplaatsen in Weidevenne blijven. Het aantal kindplaatsen in peuterspeelzalen zal in Weidevenne echter bovengemiddeld worden. In de Purmer-Zuid is momenteel sprake van een sterke daling van het aantal 4 t/m 11 jarigen. Dat zal daar gevolgen hebben voor de bezetting van de basisscholen en zal ervoor zorgen dat het aantal kindplaatsen in de buitenschoolse opvang van beneden gemiddeld nu zal stijgen naar meer Staat van Purmerend B&I, mei 2009