apparently What the British say Khan Academy Ashes WOLV Shanghai Elvira Tromp uit de lichting 2003

Transcriptie

1 apparently Ashes WOLV Shanghai What the British say Khan Academy Elvira Tromp uit de lichting 2003 Ouderkrant Wolfert TTO nummer 37 maart 2011

2 apparently

3 COLOFON Schoolleiding Wolfert Tweetalig Schoolleiding Wolfert Tweetalig Algemeen telefoonnummer: (010) Algemeen telefoonnummer: adres: (010) Algemeen Website: adres: Arnold Koot, locatiedirecteur Website: Arnold René de Koot, Jong, locatiedirecteur coördinator TTO René Maremca de Jong, Damen, coördinator coördinator TTO 5-6 TTO Maremca Jenny Koot-Martijns, Damen, coördinator coördinator TT O TTO mda@wolfert.nl jko@wolfert.nl Jenny Koot-Martijns, coördinator TTO jko@wolfert.nl Colofon apparently is de nieuwsbrief voor ouders leerlingen Colofon Wolfert Tweetalig en andere belangstellenden. Verschijnt twee maal per jaar. apparently De redactie is bestaat de nieuwsbrief uit ouders voor ouders TTO leerlingen. Wolfert Tweetalig en andere belangstellenden. Verschijnt Redactie twee maal per jaar. Redactieleden De redactie bestaat uit ouders TTO leerlingen. Mike Besijn, kasem@telfort.nl Johan Poel, jlgpoel@online.nl Redactie Jeroen Roffel, anjer@casema.nl Redactieleden Estella Straten, estelvs@gmail.nl Mike Lay-out Besijn, kasem@telfort.nl Johan Estella Poel, jlgpoel@online.nl Straten Estella Straten, estelvs@gmail.nl Deirdre Medewerkers M. Donoghue Bibiche Luc Vlokhoven Heumen Maaike Stuart Jan Fons Varossieau Schuurmans Simone Dolk Emilie de Block Eva Stoffels Nellie Pelkmans Medewerkers Luc Vlokhoven Maaike Stuart Fons Schuurmans Simone Dolk Emilie de Block Eva Stoffels Nellie apparently Pelkmans wordt gedrukt bij Graféno in Rotterdam Bestuur oudervereniging Wolfert Tweetalig apparently wordt gedrukt bij Graféno in Rotterdam Voorzitter Rolf Baarle (TVWO 5) T (010) E r..baarle@hetnet.nl Voorzitter Rolf Penningmeester Baarle (TVWO 5) T Dirk (010) de Jong (VWO 25 6) E M r..baarle@hetnet.nl E dirk@dirkdejong.nl Penningmeester Dirk Redactielid de Jong apparently (VWO 6) Mike Besijn (TVWO 2) M T (010) E dirk@dirkdejong.nl M E kasem@telfort.nl Redactielid apparently Mike Commissie Besijn Ouderinzet (TVWO 2) T Agnes (010) Bakx (TVWO 18 2) M E kasem@telfort.nl p.bakx@12move.nl Overige leden Artie Vink (TVWO 5) T (010) M E f.w.a.vink@worldonline.nl Commissie Ouderinzet Agnes Bakx (TVWO 2) M Mandy Sneep (TVWO 4) E T p.bakx@12move.nl (010) E m.sneep@planet.nl Bestuur oudervereniging Wolfert Tweetalig Overige leden Artie Vink (TVWO 5) Ronald Wouts (TVW 4) T (010) T (010) M M E f.w.a.vink@worldonline.nl E ronald.wouts@12move.nl Mandy Sneep (TVWO 4) T Ester (010) de 434 Bruine 29 83(TVWO 2&5) E T m.sneep@planet.nl (010) M E e.m.de.bruine@gitp.nl Mieke Hartwig (TVWO 6 & THAVO 3) T (010) M Ronald E hartwig.aalberts@freeler.nl Wouts (TVW 4) T (010) M E ronald.wouts@12move.nl Ester de Bruine (TVWO 2&5) T (010) ) M E e.m.de.bruine@gitp.nl 2

4 INHOUD Van de Voorzitter 4 A tolerant learning environment 4 Van de Redactie 5 De redactie de apparently is vernieuwd. 5 Ouders aan de slag 8 Oproep aan (de ouders ) eindexamenklas Géén column? 8 COLUMN 9 Onderwijs & ontwikkeling 10 Khan Academy 10 Op Stap 11 Shanghai 11 Cultuur & sport 14 When the Landscape Begins to Map the Cartographer 14 Gedichten Jacques Prévert 18 In de schaduw Harry den Bouwhuijsen 20 The Annual Decadent Fondue Dinner Party 23 Ashes 23 What the British say Anglo Dutch understanding guide 27 WOLV 28 WOLV Borrel Uitvlieger 29 Elvira Tromp uit de lichting apparently

5 VAN DE VOORZITTER A tolerant learning environment The United Nations of Wolfert Last week I read an article stating that the Dutch society had become less tolerant over the last decades. Less tolerant toward Muslims, Christians, atheists, less tolerant toward homosexuals, elderly, civil serts and also less tolerant to our own neighbours, family or parents. Shocking? I guess we all knew this, or at least sensed it. With an economic crisis, somewhere abroad. Of course the well essary and always with one common Every weekend that on remains the sports on fields the front I observe known however Romania that parents project find qualifies, it hard to but be sufficiently objective: critical even (or further intolerant) improving the towards their pages children s and misbehaviour. decreases our We all Wolfert, seem to always raise being a few progressive, saints, of whom added we quality are increasingly of Wolfert proud. education They and of the a we teaching find it increasingly project Mumbai. difficult to Ten correct communication them ourselves. about it, with, among should wealth, definitely while greenhouse not be criticized gas by levels, others and temperatures and sea levels keep students had a very intense experience many other results, a historically low Tolerance rising and or wars intolerance on terror starts in early. Iraq and We, as teaching parents, youngsters pass our values in the and slums our and prejudice have on and to spectacularly our children. The decreased second number of most Afghanistan important that influence continue comes for at from least the a school a - once environment: in a lifetime- teachers chance and to experience their curriculum, classes but being even cancelled. more importantly: the life of less fortunate children. few more the way years, the the children world treat our parents each other. Together with the again further devel- and we created is hardly sohing to oped international orientation, we hope Wolfert proudly pass is a special on to school, our children. at least that is how Model I experienced United this Nations school the last five and a this half brings years. Maybe us a small it s because step closer to the Wolfert hosts so many different nationalities, Looking maybe at it s these just because interesting so many and challenging special or first different Wolfert UN children Secretary choose General, or and projects, liberalism I wonder in school, who combined of our at with least respect, to some clear of our rules children and repairing Wolfert, Imagine but our I children am convinced were born that also in Afghanistan. the warmth discipline make Would that they Wolfert attend is a very school? tolerant current school, Wolfert where population harassment will is not be a found too big issue the world and children we leave are them. allowed to As be a boy, different. there is a chance they would, working in United Nations projects in, for the girls there is a fair chance they let s say, 25 years from now. Rolf Baarle Along with an international orientation our children are encouraged to develop an open mind. wouldn t. Would they be Taliban terrorists Around the time you read this the fourth voorzitter Oudervereniging Wolfert (at seventeen, I heard they are very graders have their first UN experience, Five years I have had the honour, as chairman of the oudervereniging, to represent you as a member of the growing well capable to kill someone), would playing the Model United Nations for group of TTO parents. In those five years Wolfert TTO developed further from the small scaled, still a bit experimental, school into a very well established and the largest bilingual school in the country. they be supporting the western military two days, negotiating CO 2 emission levels or the fate of political refugees and forces or would they perhaps be refugees fleeing the country on a boat to writing resolutions and motions. For the In those five years there were many enthusiastic parents that helped support school activities and there was always a Australia group that (and joined being me held in positiveon Christmas critically third discussing consecutive a variety year of this issues is with facilitated school management. We keep an eye on Island). how our school fees are spent, we helped by improve Wolfert teaching communication staff, but from organised school to parents, we influence the development Thinking about of the this curriculum, I am glad my we children did not rest by a until group the of number fifth graders, of classes preparing cancelled was far below national average and were we born advised in our on tiny many democratic other subjects. country Most the of issues the times being it discussed, wasn t necessary planning to the impose our advise, because school management and even the actively intolerance sought of someone it. like schedules and acting as Secretary General G. Wilders seems unimportant now. or Chair of a Committee. In five years of close cooperation with the Wolfert With Management such international mutual respect program, was an important value. A challenging, international, International rewarding Orientation and tolerant learning maybe environment one day, the one mutual of our goal. dear adolescents enjoy will the qualify Wolfert), to be but a real confident secretary that respectful cooperation between I Meanwhile will pass on our my role, Wolfert with juveniles some regret continue (I really their and parents international will ensure orientation a challenging and general and tolerant or, in Wolfert another TTO role, for be many involved generations of children. school have their standard travel program to improving the world. Rolf the United Baarle Kingdom, Scotland or Ireland, Germany or Spain and even to Limburg. Well, of course this is not why we sent And on top of this, our second and them to Wolfert, but our school management, third graders get a chance to experience still very much involved in the the future trade and industrial capital of further life s and careers of former Wolfert the world: Shanghai. students, would certainly be proud. The current fifth graders are the first With this school management team group having the privilege (and for some: we, as parent support group, also this obligation) to perform social/community year had very fruitful meetings, always service, either in their own village or respectful, positively critical when nec- 4

6 VAN DE REDACTIE De Sandra redactie Langenberg: de apparently Afscheid in betrokkenheid is vernieuwd. Na jarenlang als eind redacteur voor het blad apparently te Het hebben is als gefunctioneerd alle vrijwilligerswerk een kwestie het stokje ups door en geeft Sandra Langenberg aan anderen. downs, vallen en opstaan. Zo Een ook interview hier. Belangrijk waarin is Sandra de originele zich doestelling uitspreekt over het het blad belang in de gaten ons te ouder blad. houden; een Ze blad geeft een ouders duidelijk voor ouders. beeld De betrokkenheid bedoeling daar bij school is dat het en blad, een informatief alsmede de blad nodige blijft informatie over zaken het werk waarbij en de school direct het be- over allerhande uitgangspunt trokkenen, blijft aandacht maar niet voor het zowel enige onderwerp. leerlingen als docenten. Ons inziens een interview belangwekkende school maakt standpunten onderdeel voor uit bij De een de school complexe betrokken wereld ouders. die aan verandering onderhevig is waarbij dat name Hoe lang de laatste ben je paar lid geweest maanden in het de Midden redactie Oosten apparently? nog eens duidelijk gemaakt wordt door dappere bevolkingen Ik ben bij de redactie gekomen toen mijn zoon in de brugklas zat (nu zit hij die armoede en onderdrukking genoeg in 6 TVWO). Op een de eerste hebben gehad en vinden dat dat maar ouderavonden vroeg de school mensen voor de apparently en het leek eens over moet zijn. Wat men in de Noord Afrikaans Arabische landen doet mij een leuke manier om betrokken te worden bij wat er zich op school speelt. Ik gaf me op om hand- en spandiensten te verrichten voor de redactie. Wat ik toen niet kon vermoeden, was Mijn dat kort naam nadat is Mike was Besijn, toegetreden vader Emma een groot uit 3 deel tweetalig VWO. de redactie In het dagelijks voor gezien leven ben hield, ik inclusief sales manager de eind- bij het Damen redacteur! Shipyards Ik ben waarvoor toen door ik haar in het op Midden sleeptouw Oosten genomen schepen en in en korte alles wat tijd daarbij klaargestoomd komt kijken om mag het verkopen. stokje over te nemen als eindredacteur. Persoonlijke motivatie Mike Besijn Na een leven lang reizen, opgroeien vooral Wat vond in Rotterdam je het na leukste Amerika aan en het Engeland werk voor uiteindelijk dit blad? toch gesettled in Rotterdam, Het leuke waar aan volgens zitting mij, hebben het opgroeien in de apgewoon PARENTly-redactie doorgaat. Het is dat maakt je, zoals niet ik uit al dacht, meer betrokken bent bij allerlei zaken rondom de school. Je wordt hoe oud je bent. als het ware gedwongen je daarin te Zo werk ik momenteel in een nogal volatiele wereld mijn regelmatige be- verdiepen. Verder is het gewoon erg gezellig zoeken aan landen als Jemen en Iran en om tijd tot tijd een leuke, geinspireerde groep mensen samen te komen en een avond te brainstormen onder is een het zich genot openstellen koffie voor en de lekkers. wereld Die waar redactieavonden wij zijn allen rouleerden, een voorbeeld dus zo aan kwam mogen je nemen. wel een Dit keer openstellen bij iedereen naar thuis. de wereld hebben wij in Europa al eerder Tenslotte gedaan in vond de vorm ik het steeds onze eigen heel motiverend renaissance, het om is te oppassen zien geblazen welke soms dat wij echt onze eigen razend open interessante geest blijven of vernieuwende voeden, het is alweer onderwerpen een tijdje geleden we weer namelijk. uitkwamen, Kortom informatie en hoe sommige delen op alle vlakken de redactieleden die maar kunnen, erin slaagden hoe bescheiden een ook. smeuïg verhaal te ma- daar ken. Mijn rol in het geheel was er een In de de opzet puntjes op deze de apparently i zetten (soms hopen wij dat ;-) u ), voldoende de lay-out openheid consequent en letterlijk door informatie te voeren zult aantreffen en hier en op daar allerlei zaken gebieden. te formuleren. Een bescheiden beter rol Wij dus hebben eigenlijk. het over Westerse cultuur verschillen tussen Britten en Nederlanders (een logisch vergelijk op een Heb je de formule, zijnde een blad ouders voor ouders, belangrijk tweetalige school), over sport, cultuur gevonden? in de vorm een gedicht en een reisbeschrijving twee leerlingen over Ik denk dat het hebben een blad als de apparently een groot goed is. Als lezer weet je dat andere ouders zich intensief de kopij bemoeid of deze geschreven hebben. Dat geeft een bepaald gevoel betrokkenheid, dat minder zou bestaan als uitsluitend zie de bevolking uit de aldaar schooldirectie ook verder gaan zou worden opgroeien. bericht. Een zekere trots voor die mensen, na zoveel armoe en onderdrukking, je er is zelf niet te als onderdrukken. ouder iets mee, Kon in de zin ervaringen delen en vooral Dit alles, het hoop schoolgevoel ik, leidt tot een delen? actief in Als het ouder leven staan 2 waarbij kinderen op een Wolfert kritische blik de heb wereld ik de apparently in gekeken wordt, altijd Tweetalig precies veel wat plezier ik gelezen, een school en verwacht daar ga ik en straks wat ik hopelijk ook herken ook zeker in de mogelijkheden mee in een door! blad als Gelukkig apparently. zit mijn Zo nog een tijdje dochter hoop ik een pas kleine in 4TVWO, bijdrage te dus mogen ik kan leveren er nog dit zo n blad 2,5 verder jaar te ontwikkelen genieten. tot Ik hoop op die manier een beetje waar het voor bedoeld is, een blad op de hoogte te blijven wat er ouders voor ouders. op school speelt, maar vooral ook wat de leerlingen bezighoudt, want ik moet eerlijk zeggen: de door 5 hun reis naar China in het vorig jaar (dit schooljaar). Over opengaande werelden gesproken. Ook hopen wij door luchtige onderwerpen aan te kaarten voldoende leesbaarheid te creëren in dit blad, waarbij wij graag zouden zien dat leerlingen, ouders en oud leerlingen ons voeden nog veel meer gedichten, ideeën en kritieken. Ook vonden wij het tijd Sandra worden Langenberg voor een column in de ap- PARENTly. leerlingen geschreven stukjes vind ik vaak Wij hopen nog het dat u allerleukst! deze opzet Dat zult heeft genieten, wij hebben niet veel voor te niets maken een hoogstwaarschijnlijk school het voor feit dat onze ik zelf kinderen docent uitgekozen (Engels, op waar een de andere moderne middelbare maatschappij school) duidelijk aan ben, bod leerlingen komt in deze zelfs leeftijdsgroep, haha! meertalig onderwijs en een duidelijke doelstelling uit de directie naar hoger onderwijs. Betrokkenheid is belangrijk voor zowel ouders als professioneel Mike Besijn betrokkenen, heeft apparently daarin kunnen voorzien? Naar mijn idee is apparently één de instrumenten om de betrokkenheid ouders en de affiniteit ouders de schoolleiding en docenten en andersom, te vergroten. Maar het is niet het enige middel. Er zijn ook veel andere zaken die daaraan kunnen bijdragen. Denk aan een goede communicatie uit de school (de regelmatig verschijnende nieuwsbrief mevrouw Damen is daar een goed voorbeeld ), de contactouders per klas die helpen op ouderavonden, maar ook de betrokkenheid die ouders en docenten zelf tonen. Je kunt bijvoorbeeld een heel vruchtbaar contact hebben over je kind de mentor via de mail. Als beide kanten zich daarvoor inspannen, is dat een hoop waard. Lees verder op blz 6 ->>>

7 VAN DE REDACTIE Sandra Langenberg: Afscheid in betrokkenheid Deirdre M. Donoghue Na jarenlang als eind redacteur inspireerde groep mensen samen te My name Deirdre Mirjami Donoghue is a mix of Irish and Finnish. voor het blad apparently te komen en een avond te brainstormen hebben gefunctioneerd geeft Born onder in Finland het genot to a Finnish koffie mother en lekkers. and an Irish father, I was partly named after a famous Sandra Langenberg het stokje door Irish Die legend redactieavonden called Deirdre rouleerden, of The Sorrow s dus and partly by my then seven-year old sister aan anderen. who zo was kwam allowed je wel to choose een keer my bij middle iedereen name. Ever since, I have felt incredible grattitude Een interview waarin Sandra zich towards thuis. my sister for her rather mature choice. She could so easily have named me after uitspreekt over het belang ons a number Tenslotte of sixties vond cartoon ik het characters, steeds heel a breakfast cereal, or sohing that would be ouder blad. Ze geeft een duidelijk better motiverend suited to a om pet hamster zien or a gerbil. welke beeld betrokkenheid bij school soms echt razend interessante of en blad, alsmede de nodige informa-sinctie vernieuwende those days and after onderwerpen a lot of growing we up and moving around I now have two childtrokkenen, over het werk en de direct be-ren weer myself. uitkwamen, Sami Cameron en (13) hoe is sommige in his first year at the Wolfert Borselen Tweetalig aandacht voor zowel (T1F) and de Sofia redactieleden Cornelia (3) erin is about slaagden to embark Sandra on her Langenberg academic career next August leerlingen als docenten. at the daar De een Mare smeuïg Montessori verhaal School. I am te married maken. to the most wonderful dutchman called with Mijn the rol slightly in het geheel unfortunate was er surname een of leerlingen Borsten. You geschreven can see why stukjes I decided vind ik to Ons inziens een interview be-marcellangwekkende standpunten voor bij hold onto de my puntjes maiden op name. de i zetten (soms vaak nog het allerleukst! Dat heeft de school betrokken ouders. letterlijk ;-) ), de lay-out consequent hoogstwaarschijnlijk veel te maken The door final member te voeren of en our hier family en is daar Jake, zaken our happy-go-lucky het feit golden dat ik retriever. zelf docent (Engels, Hoe lang ben je lid geweest de Having beter Jake te in formuleren. our family is Een like bescheiden living with Alf, the op space een alien andere in the middelbare TV-program school) of the same redactie name. Just apparently? like Alf, Jake eats anything, rol although dus eigenlijk. unlike Alf, he hasn t tried eating the ben, in-laws leerlingen cat yet, who in moved deze leeftijdsgroep, haha! into our Ik ben bij de redactie gekomen toen house last summer and categorically refuses to go back. Every so often the in-laws come and carry Vrouwke, or Moira Gibs as mijn zoon in de brugklas zat (nu zit hij Heb je de formule, zijnde een blad we have renamed her, back to their house just a few doors down the street. in 6 TVWO). Op een de eerste ouders voor ouders, belangrijk Betrokkenheid is belangrijk voor ouderavonden vroeg de school mensen voor de apparently en het leek Ik denk dat het hebben een blad betrokkenen, heeft apparently gevonden? zowel ouders als professioneel I am a video and a performance artist, having a BA in photography (Dublin Institute of Technology, IRL) and an MA in Fine Arts (Piet Zwart Institute, NL and The Plymouth University, UK). I have studied drama, (Commedia School, Copenhagen, DK) performed and directed for the theatre. My previous writing and editorial experience consists of mainly writing research papers and mij een leuke manier om betrokken als de apparently een groot goed is. daarin kunnen voorzien? te worden bij wat er zich op school Als lezer weet je dat andere ouders Naar mijn idee is apparently één lectures speelt. on art and theory and co-editing a zich small intensief educational publication de kopij called bemoeid Resonant de Bodies instrumenten Voices Memories, om de betrokkenheid University.) ouders I en am de also affiniteit a member of 2008, (Piet Zwart Ik gaf Institute me op om Postgraduate hand- en Studies spandiensten Rotterdam te verrichten based artists s voor de initiative redactie. called ADA, een bepaald Area for gevoel Debate and Art. betrokken- ouders de schoolleiding en do- and Research of deze Willem geschreven de Kooning hebben. Academy, Dat geeft Rotterdam a Wat ik toen niet kon vermoeden, was heid, dat minder zou bestaan als uitsluitend centen en andersom, te vergroten. I uit am excited de schooldirectie and happy to zou be able to Maar participate het is niet in and het contribute enige middel. to the Being dat kort new nadat to the ik Wolfert was toegetreden Borselen Tweetalig, making een groot of Apparentely. deel I de very redactie much look het forward worden to being bericht. part of the school s culture in Er this zijn small ook way veel and hope andere to get zaken to know die many voor of gezien the students, hield, inclusief parents and de eindredacteur! staff in this way. daaraan kunnen bijdragen. Denk aan Ik ben toen door haar op Kon je er zelf als ouder iets mee, een goede communicatie uit de dmdvisuals@gmail.com sleeptouw genomen en in korte tijd in de zin ervaringen delen en school (de regelmatig verschijnende klaargestoomd om het stokje over te vooral het schoolgevoel delen? nieuwsbrief mevrouw Damen is nemen als eindredacteur. Als ouder 2 kinderen op Wolfert daar een goed voorbeeld ), de Tweetalig heb ik de apparently altijd contactouders per klas die helpen op Wat vond je het leukste aan het veel plezier gelezen, en daar ga ouderavonden, maar ook de betrokkenheid werk voor dit blad? ik straks hopelijk ook zeker nog een die ouders en docenten zelf Het leuke aan zitting hebben in de ap- tijdje mee door! Gelukkig zit mijn tonen. Je kunt bijvoorbeeld een heel PARENTly-redactie is dat je, zoals ik al dochter pas in 4TVWO, dus ik kan vruchtbaar contact hebben over je dacht, meer betrokken bent bij allerlei er nog zo n 2,5 jaar genieten. kind de mentor via de mail. Als zaken rondom de school. Je wordt Ik hoop op die manier een beetje beide kanten zich daarvoor inspan- als het ware gedwongen je daarin te op de hoogte te blijven wat er nen, is dat een hoop waard. verdiepen. op school speelt, maar vooral ook Verder is het gewoon erg gezellig wat de leerlingen bezighoudt, om tijd tot tijd een leuke, ge- want ik moet eerlijk zeggen: de door Lees verder op blz 6 ->>> 6

8 Johan Poel Mijn naam is Johan Poel, vader Fedde (TV2A). Overdag sta ik voor de klas en probeer ik wisselend succes jongeren de schoonheid de Franse taal bij te brengen. Want zeg nu zelf, wie wordt niet diep geraakt bij het lezen de gedichten Prévert? s Avonds geef ik als schrijfdocent les aan volwassenen aan de Schrijversschool in Rotterdam. Soms publiceer ik wat. Vaker ook niet. Dat Frankrijk mijn favoriete valantieland is, zal u gezien mijn beroep niet verbazen. Hoewel de tegendruk thuis gestaag wordt opgevoerd: Nee hè pap, niet wéér naar Frankrijk... Ach, een goed boek maakt het me eigenlijk niet veel uit waar ik zit. Nog geen boekenkeuze gemaakt voor de komende vakantie? Eindelijk volstrekt alleen L.H.Wiener! Bibiche Heumen Hoi! Ik ben Bibiche Heumen, bijna 25 jaar en een nieuw redactielid voor de ApPA- RENTly. In Utrecht heb ik Engelse Taal & Cultuur gestudeerd, maar ben eigenlijk nooit meer weggeweest de Wolfert. Na verschillende baantjes in de mediatheek, in het straflokaal, op de administratie en als invaller voor Engels, werk ik nu de huiswerkklas Van 3 tot 6. Als voorzitter de WOLV kom ik regelmatig Wolfert oud-leerlingen tegen. Hun verhalen kunnen jullie lezen in de rubriek Uitvliegers, want wie doet nu wat en waar? Jan Varossieau Een nieuwe school voor mijn dochter dit jaar, zij is veel plezier aan het kennismaken. En ik ook. Zeker nu er een nieuwe apparently geproduceerd wordt en ik besloten heb er aan mee te gaan werken. Het is een inspirerende manier om kennis te maken de school, om samen te werken een enthousiast redactieteam en u als ouders te ontmoeten. En zo voel ik mij directer betrokken bij het Wolfert tweetalig, de school Linde. Bijgesloten mijn foto, dat ben ik. Na mijn opleiding aan de kunstacademie, heb ik als schilder en tekenaar gewerkt in mijn atelier, tentoonstellingen georganiseerd en werk in opdracht gemaakt. Geleidelijk ben ik in de grafische sector terecht gekomen en heb ik gewerkt bij ontwerpbureau s en drukkerijen. Momenteel werk ik bij vijfkeerblauw in Rijswijk en daarnaast geef ik één avond les op de Willem de Kooning academie. 7

9 OUDERS AAN DE SLAG Oproep aan (de ouders ) eindexamenklas 2001 Géén column? We hebben geen column. ANGLO-DUTCH TRANSLATION GUIDE Maar leest dan niemand de Apparently? Mike Besijn Juist wel. Alle leerlingen de Wolfert krijgen het blad een paar keer per jaar mee naar huis. What the British say What the British mean What the Dutch understand I hear what you say I disagree and do not want En to toch discuss nergens it He een accepts column? my point of view any further Nee. With the greatest respect I think you are wrong (or a fool) He is listening to me Beste eindexamenklas 2001, Zou het dan niet eens tijd worden? Elk blad heeft daag de dag één, en het liefst meer columns. Zelfs die Bijna 10 jaar geleden deden we 50 TVWO-ers eindexamen op het Wolfert Borselen. Wie herinnert bladen waar je moeite nog kan zeggen dat ze That s not bad That s good, very good That s poor or mediocre zich zijn schooltijd niet meer de lessen mevrouw iets journalistiek te maken hebben. De status Perhaps Adrichem, you would meneer like to think de about Broek, meneer / This is Goossens an order, of do it or het be prepared blad wordt to geen Think about naar het the aantal idea and columns. do what you meneer I would de suggest Jong en het mentorschap meneer justify yourself Solm of like meneer Koot. Het was de tijd dat de Backstreetboys, 3T en Dus in jouw ogen hebben wij geen status. When appropriate locally Do what you like Do it if you can DJ Paul Elstak de populairsten waren, nog een interessante nieuwe uitvinding was, de Twin Towers nog fier overeind en. Veel columns is status, betekent niet dat minder of Dat zeg ik niet. Je moet de redenering niet omdraai- stonden By the way. en er nog / Incidentally betaald werd de Nederlandse The primary Gulden. purpose of our geen discussion columns isgéén This status is not is. very important Inmiddels zijn we 10 jaar verder en ziet de wereld er voor iedereen heel anders uit: voor veel ons zal de tussentijd Maar wel minder status dan? hebben I was a gezorgd bit disappointed voor afstuderen, / banen, carrières I am most in het upset buitenland, samenwonen, trouwen, kinderen of andere grote ver- Een beetje wel, ja. and cross It doesn t really matter It s a pity you. anderingen. Very interesting Volgens ons is het voorbijgaan I do een not decennium agree or believe you They are impressed sinds het eindexamen een goede reden om nog eens bij elkaar Ja, ik las laatst een column die ach hoe heet ze te komen om bij te praten en herinneringen op te halen. Dit ook al weer? Die meid uit Goede Tijden. Maar dat ging willen Could we we dan consider ook some graag other options jullie doen op I do vrijdag not like 27 your mei idea over een ex-vriendje; They have ik vond not yet dat decided nou niet echt een in Rotterdam. Hopelijk is de voltallige eindexamenklas erbij! geweldige column. Exacte I ll bear tijd it in en mind locatie zullen we later doorgeven, I will do maar nothing we wilden ervoor zorgen dat zoveel mogelijk mensen bij deze reünie Tja, dat is het probleem. Nederland lijdt aan colum- about it They will probably do it konden zijn en dus de datum nu alvast vrij zullen houden! nitis. Door de grote vraag naar columns lijkt het bij Please think about that some more It s a bad idea, don t do itsommige tijdschriften It s a good alsof idea, een keep leuk developing koppie en it een Zou je willen laten weten of je erbij zult zijn zodat we een inschatting kunnen maken het aantal mensen? Reageren kan een column te mogen schrijven. Of je ook echt kan gastoptreden in GTST voldoende voorwaarde is om I m sure it s my fault It s your fault It was their fault door een mail te sturen aan: willemijnstoffels@hotmail.com schrijven, lijkt minder belangrijk. That s an original point of view You must be crazy Dus er zijn steeds They meer like columns my ideas een bedenkelijke kwaliteit? You must come for dinner soime Not an invitation, just being polite I will get an invitation soon Helaas denk ik dat ik deze conclusie u moet delen. I almost agree I don t agree at all Dus eigenlijk is mínder He s not columns far from juist agreement status? Tja You ll get there eventually You don t stand a chance in hell Keep on trying for they agree I m heading in the right direction 8

10 OUDERS AAN DE SLAG COLUMN ANGLO-DUTCH TRANSLATION GUIDE Kunst? Laat me niet lachen! detail is nog dat wetenschappers hadden uitgerekend dat de Mike Besijn vissen zo snel dood gingen dat dierenmishandeling geen Ook de Apparently heeft regelmatig een bijdrage over sprake kon zijn, wat door een Deense rechter werd bevestigd, What the kunst. British Ik heb say niets kunst. Althans What niet the British wat mean waarna Marco Evaristti What the vrijuit Dutch ging. understand officieel voor kunst moet doorgaan. Ik vind bepaalde dingen mooi. Andere dingen afschuwelijk. Net zoals ik geen Nog zo n icoon de hedendaagse kunst: Andres Serrano I hear what you say I disagree and do not want to discuss it He accepts my point of view verstand heb wijn, maar toch weet of ik een bepaalde wijn die de media haalde door over een kruisbeeld Jezus heen any further wel of niet lekker vind. te pissen en deze Jezus in zijn urine tentoon te stellen. Waar is With the greatest respect I think you are wrong (or a het fool) mis gegaan He in de is listening jeugd to deze me persoon? Het werk is uit Ik zie kunstwerken die ik graag aan de muur wil hebben hangen 1991 en daarmee te oud om als aanklacht gebruikt te worden en die geschilderd blijken door een meisje veertien tegen het misbruik in de katholieke kerk. That s not bad That s good, very good That s poor or mediocre een verstandelijke beperking. Zo zie ik ook steeds meer - kunstwerken waarover ik me plaatsvergend schaam dat Wolfgang Flatsch meende de kunstwereld te moeten verblijden prepared door een to dode Think koe about onder the een idea helikopter and do what te hangen you en net dit Perhaps de naam you kunst would mag like to voeren. think about / This is an order, do it or be I would suggest justify yourself zolang rond te vliegen like tot het vlees kapot scheurde en de koe De When kunstenaar appropriate is geen locally schepper nieuwe Do dingen what you meer, likemaar naar beneden stortte. Do it if Het you can siert de man wel dat hij in diezelfde een kunstige orde het reëel bestaande. Met een dergelijke periode ook zelf bebloed onder de helikopter is gaan hangen. uitleg probeerde men mij desgevraagd de zin Kunst uit Wel jammer dat hij zelf niet is neergestort. te By leggen, the way. maar / Incidentally ik haak af. The primary purpose of our discussion is This is not very important Het is me allemaal te verwarrend, te nietszeggend, te onbenullig. Maar de echte It doesn t kunstkenner really matter zal nu vast proberen me Het I was Stedelijk a bit disappointed Museum in Amsterdam / kocht I am most begin upset jaren and ne-crosgentig It s a pity een you. glazen kubus vol ziekenhuisafval. Bloedige tampons, het tegendeel te overtuigen. vies hechtdraad, vochtige mondkapjes, besmeurde operatiehandschoenen. Dit hoogstandje moderne kunst kon het Ik ben definitief opgehouden proberen kunst te begrijpen Very interesting I do not agree or believe you They are impressed Stedelijk voor een schijntje aankopen: slechts Iemand toen ik op één dag twee verschillende foto s in de Volkskrant Could die we consider mij hier some de zin other kan options uitleggen? I do Ik not hoor like het your graag. idea zag. Een foto toonde They have een not gevel yet decided een huis daarvoor En dan niet aankomen flauwe excuses dat dit bijzonder aan spanbanden een hangend kozijn. Op zoek naar waar dit is, want het is nog nooit eerder gedaan. Er zijn nog heel veel renovatiepand stond, bleek dit Kunst te zijn. De tweede foto I ll bear it in mind I will do nothing about it They will probably do it dingen niet gedaan, waar ik er niet aan moet denken dat die dag was een haarscherpe zwartwitfoto een zwarte dat ooit kunst wordt. Een galerie hondendrollen en ik elke ondergrond witte voetstappensporen die alle richtingen drol Please een think Nederlands about that vlaggetje some more bijvoorbeeld. It s a Hoewel bad idea, het don t me do it op gingen. Op It s zoek a good naar idea, kunstenaar keep developing dit werk, bleek niet zou verbazen wanneer je op google deze kunstvorm al kan het een foto een brand in een vertrekhal een vliegveld tegenkomen. I m sure it s my fault It s your fault in de zwarte It was roet their de voetstappen fault de hulpverleners. Nog een paar hoogstandjes kunst een grote K: Kortom, ik heb er geen verstand. Wil er ook geen verstand hebben. They Voorlopig like my ideas kan ik immens genieten een That s an original point of view You must be crazy In Denemarken is een museum waar de kunstenaar Marco tekening ons dochtertje kleurige onderwaaterplanten Evaristti You must een come paar for blenders dinner soime had opgesteld Not an daarin invitation, zwemmende goudvissen. Wanneer je als publiek de blender aan- de Flatsches nog een puntje aan zuigen. just being polite twee goutvissen. I will Daar get an kunnen invitation de soon Evaristti s, de Serranos en zette, vermaalde je de goudvissen tot puree. Kunst? Lachen? I almost agree I don t agree at all He s not far from agreement Shockeren? U zegt het maar, maar ik kan er niets mee. Leuk Johan Poel You ll get there eventually You don t stand a chance in hell Keep on trying for they agree I m heading in the right direction 7 9

11 ONDERWIJS & ONTWIKKELING Khan Academy By Marcel Borsten you are looking at a recording of a computer screen, hearing Khan s calm voice gives you the feeling of a private lesson. It s Docenten Roza en Govers maken een eigen leshode: Studying in a bilingual school in the Netherlands amazing to realize that the video library that now makes up opens up an extra large source of English educational resources on the Internet. Especially with his home computer, using only a simple microphone, Khan Academy of more than 1800 lessons are all recorded We hebben het gewoon gedáán in these times, where education budget cuts all over screen capturing software and a pen tablet. Europe are boosting the cost of an education, free, open and credited educational resources on the Internet could prove to be a valuable addition to a schools curriculum. On the other hand, the available information Het komt can vaker be daunting. voor dat We ll docenten ontevreden that has received zijn over a lot een of goed media boekje at- voorhanden, geti- hoor! be niet taking opgenomen, a look want daarover is in Griekenland op het strand gelegen, at one resource tention bestaande all over the leshodes. world and I Het believe teld every Vlekkeloos parent Nederlands. of gevolg school-going is dat docenten children de should leshodes know about. En anders werden die drie delen te Hoeveel uur hebben jullie eraan zelf gaan aanvullen. Dat materiaal dik, zegt Maaike Govers. besteed? It wordt is not dan uncommon doorgaans for someone aangeboden to help op out a Al family jaren member, geleden heb ik het er who losse is fotokopietjes. falling behind Niet in math echt at handig, school. This Hans is exactly Ketelaar, what inmiddels pensioen, fund over analyst, gehad was om zelf een lesme- Salman want losse Khan blaadjes did. Khan, hebben a 27 -year de neiging old hedge asked zoek te by raken. his cousin Nadia for help, because thode she was te maken, having maar pas nu hebben Roza: Ik heb geen idee. Maar ik vond het zo leuk om te doen, dan maakt het niet uit dat je er lang mee bezig bent. trouble with unit conversion. As Nadia lived we in de New knoop Orleans doorgehakt en het gewoon problem gedáán! of dis- zegt Arthur Roza en and Dat Salman aanvullen in Boston, deden there docenten was an Nederlands obvious Hoe kwamen jullie aan het al dat Salman Arthur started Roza tutoring en Nadia Maaike over the Maaike phone Govers and using knikt Even nadrukkelijk. before Khan started materiaal? recording his video s, he was cre- tance. Yahoo s Govers service in samenwerking Doodle to share notes. de It wasn t for very long ating simple programs Een that deel would generate het materiaal problems bestaat for his until andere more leden family members de vakgroep and friends Nederlands ook. Zij vonden dat de ge- natuurlijk heel goed bij de gratis asked Arthur for Salman s Roza: help, Het students initiatief to solve past as uit exercises. examenteksten. Later he connected Die komen his programs to a database uit so Salman thought of pre-recording his lessons and uploading eindexamenbundels so he could check the en usage die staan and keep tegenwoordig op internet. Je moet nabruikte hode Nederlands te veel schoolboeken, zoals we die nu kennen. Een eigen hode is immers tuurlijk wel uitkijken of er copyright them on YouTube for his students to watch. This turned out track of progress. This work evolved into what is now called herhaling bevatte en niet goed aansloot op datgene wat gevraagd wordt aanzienlijk goedkoper dan een duur op teksten berust, maar dat is to be a great format, in fact, one of his students at the time the extensive exercise system on the Khan Academy site. In mentioned he thought Salman was better on YouTube than in the extensive exercise system, the student is guided trough a op het eindexamen. schoolboek. de meeste teksten die we vonden op real life. Although at first Salman had been posting his tutorials as a favour for his family and friends, he was soon getting step and pointed to the right video lessons for help where learning map, all along the way assessed for his or hers every Je kunt het er niet mee eens zijn, En het past ook echt bij deze internet niet het geval. maar een deel het eindexamen school. De schoolleiding staat zeer Daarnaast is er veel materiaal in de messages is in de vorm from people meerkeuzevragen from all over the world positief thanking ten opzichte him needed. dit initiatief. hode opgenomen, dat in de loop for en daar his clear moet and je well de leerlingen constructed wel examples. op We Salman s hadden short het er tijdens het vorige der jaren ontwikkeld is op de Wolfert. We zijn natuurlijk ook speciaal videos voorbereiden, were growing aldus in Arthur popularity Roza. and the numbers schooljaar of his wel followers regelmatig Arnold on the net expanded. This is when he Koot started over the gehad, site maar toen die na de voor de hode materiaal gaan ont- khanacademy.org. Al veel langer leefde het idee om een eigen leshode samen te stellen in vakantie op school kwam, vroeg hij verbaasd: wat doen jullie hier? We wikkelen. De manier waarop we nu de literatuurgeschiedenis benaderen A de typical vakgroep Khan Nederlands. Academy lesson Maar is between pas in 10 waren and 20 een minutes week eerder op school, long het afgelopen (YouTube schooljaar had a 10 minute werd besloten het ook a just echt single te doen. topic. By now, topics lijk that gedrukt are covered worden. Arnold Koot maximum want for a de long leshode time), moest natuur- covering range En nu from liggen simple er algebra drie kloeke to chemistry. delen: Khan viel only bijna records zijn his stoel verbazing: computer voor HAVO-4 screen en with VWO-4 a voice en over. VWO- He started wanneer out this hebben way, jullie dat voor elkaar but gekregen? it turned because 5. Zo compleet he simply did mogelijk. not have De a video delen camera, out omvatten to be a lezen, great format. schrijven As a en viewer literatuur. the De content, onderdelen allowing taal- Khan s en stijlfou- voice to guide zomervakantie you. Although aan gewerkt. you are Arthur totally Roza focused heeft er bijna zijn hele on onder andere via literaire presentaties is nieuw. Als je een nieuwe hode aan de slag gaat, bekijk je automatisch ook kritisch het materiaal dat je al hebt en de aanpak waar je voor gekozen hebt. Hoe zat het de taakverdelingten, spelling en grammatica zijn er Maar ik heb ook nog twee weken 10 Het lezen-gedeelte is de

12 ONDERWIJS & ONTWIKKELING Khan has since left his job as a hedge fund analyst and has been able to devote his time entirely to creating a place where people can get free education on the Internet. After first living of his own savings, he could later depend on money coming in from donations and minimal advertising on the website. In 2009 he was awarded the Microsoft Tech award for Education and in September 2010, The Khan Academy was one of the ject winners.html Docenten Roza en Govers maken een eigen leshode: winners of Google s Project 10^100 and was awarded 2 million dollars to support the creation of more educational videos We hebben het gewoon gedáán OP STAP Het komt vaker voor dat docenten ontevreden zijn over bestaande leshodes. Het gevolg is dat docenten de leshodes zelf gaan aanvullen. Dat materiaal wordt dan doorgaans aangeboden op losse fotokopietjes. Niet echt handig, want Op losse menig blaadjes andere hebben middelbare de neiging school zoek mag te raken. je als leerling blij zijn wanneer je in klas twee op werkweek naar Dongen Dat mag, aanvullen als deden hoogtepunt docenten een dagje Nederlandteling. Arthur Het tweetalig Roza Wolfert en Maaike biedt leer- Ef- Govers lingen de in kans samenwerking om hun horizon te verleggen en leden (ver) over de eigen vakgroep landsgrenzen Ne- de andere derlands te kijken. ook. Zij vonden dat de gebruikte In een hode officiële sollicitatieronde Nederlands te moesten veel herhaling geïnteresseerde bevatte leerlingen en niet hun goed motivatie aansloot toelichten. op datgene Luc wat Vlokhoven gevraagd bleek wordt één de gelukkigen die door de Wolfert op het eindexamen. geselecteerd was om in de herfstvakantie mee te gaan naar Shanghai. Waarom Je kunt het er niet mee eens zijn, maar een deel het eindexamen de Wolfert voor hem koos? Volgens Luc is in de vorm meerkeuzevragen en The mede daar school omdat moet logo. hij een gedetailleerd plan meestuurde je hoe de hij leerlingen bij terugkomst wel dacht op voorbereiden, zijn achterstand aldus op Arthur school in Roza. te halen. Al veel Zo n langer 8875 leefde kiloer het idee huis. om Ga een er maar aan staan. Op je 13de, zonder ouders, leshode in een vreemd samen Chinees te stellen gastgezin de vakgroep zonder klasgenoten. Nederlands. Dit getuigt Maar pas in lef, eigen het The doorzettingsvermogen afgelopen week at schooljaar our hostfamilies. en werd de uitdaging besloten aan het durven ook echt gaan. te doen. En In Hieronder nu October liggen het er 2010 verslag drie we kloeke went Luc to delen: Shanghai HAVO-4 for two en weeks. VWO-4 We were en VWO- a group Vlokhoven. voor 5. Zo of 20 compleet students mogelijk. spread over De years delen 2, 3 omvatten and 4. In Shanghai lezen, schrijven we stayed en in literatuur. Deze onderdelen herfstvakantie taal- en stijlfou- ben ik a Chinese host family for 9 days. We arrived on ten, spelling en de grammatica Wolfert Tweetalig zijn er naar Shanghai geweest. Dit was erg leuk en ik heb hier veel be- niet in opgenomen, want daarover is een goed boekje voorhanden, getiteld Vlekkeloos Nederlands. En anders werden die drie delen te dik, zegt Maaike Govers. Al jaren geleden heb ik het er Hans Ketelaar, inmiddels pensioen, over gehad om zelf een leshode te maken, maar pas nu hebben we de knoop doorgehakt en het gewoon gedáán! zegt Arthur Roza en Maaike Govers knikt nadrukkelijk. and translating the core of his library into the world s most widely spoken languages. Met de Wolfert naar Shanghai in Griekenland op het strand gelegen, hoor! Hoeveel uur hebben jullie eraan besteed? Roza: Ik heb geen idee. Maar ik vond het zo leuk om te doen, dan maakt het niet uit dat je er lang mee bezig bent. Hoe kwamen jullie aan het al dat materiaal? Een deel het materiaal bestaat Arthur Roza: Het initiatief past uit examenteksten. Die komen uit natuurlijk heel goed bij de gratis eindexamenbundels en die staan tegenwoordig schoolboeken, zoals we die nu kennen. op internet. Je moet na- Een eigen hode is immers tuurlijk wel uitkijken of er copyright aanzienlijk goedkoper dan een duur op teksten berust, maar dat is schoolboek. de meeste teksten die we vonden op En het past ook echt bij deze internet niet het geval. school. De schoolleiding staat zeer Daarnaast is er veel materiaal in de positief ten opzichte dit initiatief. hode opgenomen, dat in de loop We hadden het er tijdens het vorige der jaren ontwikkeld is op de Wolfert. schooljaar wel regelmatig Arnold We zijn natuurlijk ook speciaal Koot over gehad, maar toen die na de voor de hode materiaal gaan ontwikkelen. vakantie op school kwam, vroeg hij De manier waarop we nu verbaasd: wat doen jullie hier? We de literatuurgeschiedenis benaderen waren een week eerder op school, onder andere via literaire presentaties everything is nieuw. to make us feel comfortable want a Saturday de leshode morning at moest Pudong natuurlijk Airport. Luc A gedrukt schoolbus Vlokhoven worden. brought us Arnold to the Chinese Koot Als eventhough je een their nieuwe English hode was appalling, aan viel waar school bijna ik al where mee zijn g d our stoel exchange had) verbazing: was, partners dus Wel de we slag hadden gaat, to ze bekijk communicate bij de je automatisch barbecue with hands een ook and wanneer ik were ging waiting hebben hem for mee. us. jullie We dat had to voor stay elkaar with Xbox, kritisch feet. dus In het ik the materiaal heb first vooral weekend dat veel je al we spelle- hebt went to our Danny gekregen? host had families me for al verteld that weekend dat hij and tjes de restaurants aanpak gespeeld. waar Uiteindelijk or je voor museums gekozen heb in ik toch Shanghai. hebt. Arthur me we niet wouldn t Roza kon heeft komen see the er ophalen, rest bijna of zijn the omdat hele group. maar Hoe The wat zat first gegeten, het Monday maar we de ik went taakverdeling? of ze er geen kruiden op wil- heb to gevraagd school zomervakantie hij extra les had. aan Het gewerkt. was zaterdag, Our host families were very nice and did where we would see the rest of the Maar dus ik vond ik heb dat ook een nog beetje twee raar, weken maar den Het doen lezen-gedeelte (het was nog steeds is pittig de blijkbaar doen in China 11 wel meer kinderen maar niet meer zo heel erg). dat. Toen ik naar bed ging had ik nog he- Shanghai verslag for the apparently

13 OP STAP Met de Wolfert naar Shanghai Op menig andere middelbare school mag je als leerling blij zijn wanneer je in klas twee op werkweek naar Dongen mag, als hoogtepunt een dagje Efteling. Het tweetalig Wolfert biedt leerlingen de kans om hun horizon te verleggen en (ver) over de eigen landsgrenzen te kijken. In een officiële sollicitatieronde moesten geïnteresseerde leerlingen hun motivatie toelichten. Luc Vlokhoven bleek één de gelukkigen die door de Wolfert geselecteerd was om in de herfstvakantie mee te gaan naar Shanghai. Waarom de Wolfert voor hem koos? Volgens Luc mede omdat hij een gedetailleerd plan meestuurde hoe hij bij terugkomst dacht zijn achterstand op school in te halen. Zo n 8875 kiloer huis. Ga er maar aan staan. Op je 13de, zonder ouders, in een vreemd Chinees gastgezin zonder klasgenoten. Dit getuigt lef, doorzettingsvermogen en de uitdaging Part aan of durven the dutch gaan. expo. Hieronder het verslag Luc Vlokhoven. group again, which gave a good feeling, finally you see someone you know. It was a bilingual school, only a little different than Deze herfstvakantie ben ik ours. de Every Wolfert Monday Tweetalig morning they re opening naar Shanghai the week geweest. with a ceremony, was erg they leuk sing en the ik national heb hier anthem veel and be- Dit the leefd. song of the school and they re raising the flag. Then we had to follow lessons. Zaterdag We got our own classroom where we Toen followed aankwamen our lessons op and het had vliegveld lunch. Which Shanghai is normal stonden in Shanghai; onze all gastgezinnen al klaar om ons op te halen. classes have their own classroom, the teachers change classroom instead of the We liepen door een gang aan de zijkanten allemaal Chinezen die bordjes namen erop vasthielden. We students. With the group we followed lessons gingen like art, zijn Chinese allen even music, bij Chinese elkaar painting staan, and want geography. we gingen All een given groepsfoto Soimes maken. we had an hour buddy in English. shadowing Toen kwam which er een meant man we naar had me to toe follow om a te lesson vragen with of our ik Luc exchange was. Hij partner. dat Some hij de vader lessons were Danny in Chinese (de jongen so zei you can t understand a word of it. The lessons are different. When a Chinese Luc Vlokhoven waar ik al mee g d had) was, dus Wel hadden ze bij de barbecue een ik student ging wants hem to mee. ask sohing or must Xbox, you dus see ik different heb vooral aspects veel of spelletjes gespeeld. Uiteindelijk heb ik toch the country. For some pavilions you had to wait Danny had me al verteld dat hij read sohing out loud he/she had to me niet kon komen ophalen, omdat maar wat gegeten, maar ik heb gevraagd of ze er geen kruiden op wil- stand up. All tables are separated and very long to go in, especially for the big hij extra les had. Het was zaterdag, dus they ik all vond wear dat a uniform een beetje (we raar, had maar to wear den ones, doen like (het Germany was nog and steeds the USA. pittig So we blijkbaar one as well). doen in The China lessons wel meer given kin- English are dat. always translated in Chinese. In Toen think ik the naar Netherlands bed ging had was ik nog the he- nicest. It maar (Emma niet meer and I) zo skipped heel erg). those. We both deren the Toen afternoon ik hun appartement of that day we inliep, went was to Yu lemaal was geen outdoors slaap and want there ik had was al a geslapen On en Friday dan voelt morning het alsof we had je om school, één but lot to see. Danny garden, er we al. had Iedereen time to shop in Shanghai and to walk woont through in the flats, Chinese omdat garden. er zoveel That mensen week wonen we went to het school, anders following gewoon les- ik de party. hele There nacht were tot zes some uur performances s och- whole uur in s middags the afternoon naar bed there gaat. was Dus a heb farewell niet sons. meer Every past. morning there was morning tends of the Chinese mijn ouders school, ge-sms t. our school and Toen ik aankwam gingen we eerst exercise at the schoolyard. All students a German school, who had also an exchange. There were speeches given by ergens eten, maar ik was heel erg Zondag line up and do exercises and raise the moe de jetlag en ik was ook een Daarna werd ik om half twee s middags wakker en we gingen gelijk naar flag. We could participate if we wanted students, parents and the headmasters. beetje misselijk, dus na het eten ben ik to. gelijk Most naar of us bed did, gegaan at least en once, in slaap but it de The hoogste last weekend tv-zendmast we stayed de at wereld families (deze heet but de eventually Oriental we Pearl had TV to say our host gevallen. is very hard to follow if you don t know the Om steps. zes uur On s Thursday avonds werd didn t ik wakker school, gemaakt, we went omdat to we the bij World iemand Expo. tot at de school top, want and daar also was in our een host glazen families, have Tower). goodbye Daar to them. gingen We we had helemaal a great time gingen The world barbecueën, expo is very maar cool dat and eten extraordinary. zo pittig Some dat pavilions ik niks heb looked gegeten. beau- a lot about Lees their verder culture. op blz 14 ->>> vloer. they Van were hieruit very hospitable heb ik foto s and naar you learn was tiful. And you noticed that all countries did their best on their pavilions. Inside 13 12

14 OP STAP Met de Wolfert naar Shanghai Op menig andere middelbare school mag je als leerling blij zijn wanneer je in klas twee op werkweek naar Dongen mag, als hoogtepunt een dagje Efteling. Het tweetalig Wolfert biedt leerlingen de kans om hun horizon te verleggen en (ver) over de eigen landsgrenzen te kijken. In een officiële sollicitatieronde moesten geïnteresseerde leerlingen hun motivatie toelichten. Luc Vlokhoven bleek één de gelukkigen die door de Wolfert geselecteerd was om in de herfstvakantie mee te gaan naar Shanghai. Waarom de Wolfert voor hem koos? Volgens Luc mede omdat hij een gedetailleerd plan meestuurde hoe hij bij terugkomst dacht zijn achterstand op school in te halen. Zo n 8875 kiloer huis. Ga er maar aan staan. Op je 13de, zonder ouders, in een vreemd Chinees gastgezin zonder klasgenoten. Dit getuigt lef, doorzettingsvermogen en de uitdaging aan durven gaan. Luc Vlokhoven On the bund with view on the Shanghai World Financial Centre. Hieronder het verslag Luc Vlokhoven. waar ik al mee g d had) was, dus The time in the hotel. ik We ging went to hem the mee. Humble Administrator Danny had me al verteld dat hij garden and the Panmen Park, traditional me niet kon komen ophalen, omdat On Monday morning it really was time Chinese gardens. We also went to Tiger Deze herfstvakantie ben ik hij extra les had. Het was zaterdag, to say goodbye de to Wolfert our host Tweetalig families. dus Hill. ik This vond is dat a big een hill beetje with raar, a tower maar on We had to naar gather Shanghai at the geweest. school again. Dit blijkbaar top. Last doen for that in China day, wel meer went kinderen silk factory. dat. First we got a tour through to the When was erg everybody leuk en ik had heb arrived hier veel and beleefd. ready to go we put all our stuff the Toen factory ik hun to appartement see how everything inliep, was was we were in the bus and left for the Bund. The Danny made and er al. then Iedereen we could in walk Shanghai around Bund Zaterdag is one of the most famous streets woont and shop. in flats, omdat er zoveel mensen wonen en het anders gewoon in Toen Shanghai. we aankwamen It is on the op Huangpu het vliegveld river and shows Shanghai the new stonden skyline onze of Shanghai. gastgezinnen al klaar om ons op te halen. Toen ik aankwam gingen we eerst niet On meer Wednesday past. we stayed in Shanghai We had a cruise over the Huangpu river. again. We went to the Urban Planning We liepen door een gang aan de ergens eten, maar ik was heel erg The boat was very crowded, but it was museum, where they remade the centre of Shanghai in miniature. Then we zijkanten allemaal Chinezen die bordjes namen erop vasthielden. We beetje misselijk, dus na het eten ben moe de jetlag en ik was ook een still nice because of the impressive skyline gingen of Shanghai. zijn After allen that even we bij went elkaar to ik went gelijk to naar the bed Shanghai gegaan World en in Financial slaap the staan, Jade want Buddha we temple gingen which een groepsfoto maken. Chinese temple. We also went Shanghai Om zes uur with s avonds 492 ers. werd ik The wak- view is a traditional gevallen. Centre. This is the biggest building in to Toen the black kwam market. er een At man the naar end me of toe the ker was gemaakt, amazing and omdat you we could bij look iemand all the day om we te went vragen to our of hotel ik Luc where was. we Hij also zei gingen way down. barbecueën, We also maar went dat to the eten Sci- had dat dinner. hij de vader Danny (de jongen On Tuesday we had a day trip to Suzhou. A place just outside of Shanghai. Wel hadden ze bij de barbecue een Xbox, Thursday dus ik was heb out vooral last full veel day spelletjes gespeeld. Uiteindelijk heb ik toch in Shanghai. We went to a water town outside maar wat gegeten, maar ik heb gevraagd of ze er geen kruiden op wil- of Shanghai called Zhujiajiao. They also den call doen it the (het Venice was nog of Shanghai. steeds pittig First we maar walked niet meer around zo the heel city erg). and got a small Toen tour. ik For naar example bed ging we had got ik to nog go helemaal old geen post office. slaap want Then ik we had got al gesla- a boat ride into the pen in en gondolas. dan voelt After het alsof that je we om got één an extra s middags hour to naar go shopping. bed gaat. When Dus heb we left uur ik de Zhujiajiao hele nacht and we tot went zes uur back s to ochtends we went mijn to a ouders big shopping ge-sms t. street where Shanghai we got a couple of hours to shop some Zondag more, for the last time. When everybody was done we went to a fancy res- Daarna werd ik om half twee s middags wakker en we gingen gelijk naar de taurant. hoogste When tv-zendmast we got back de to the wereld we (deze had heet to pack de Oriental and the Pearl next TV day we hotel Tower). had to Daar get up gingen early to we leave. helemaal I think I can tot speak de top, for want everybody daar was when een glazen I say that I vloer. had Van a blast! hieruit heb ik foto s naar was ence zo and pittig Technology dat ik niks heb museum. gegeten. They Lees verder op blz 14 ->>> had all different kind of sections; animals, space Jet Smaalen & Emma Besijn etc

15 CULTUUR & SPORT Afscheid de Wolfert PeerGrouP is a theatre company based in northern Netherlands, specialized in site-specific theatre. Actors, architects, dancers, sculptors and musicians work with a director towards a theatrical presentation, which hardly ever takes place inside a theatre building. Gesprek A part of PeerGrouP is the mobile initiative P.A.I.R or Portable Artists Dijke in Residence, which changes its location for each residency period. The artists selected for a residency, make a given theme the starting point for the making of new work. In 2010 P.A.I.R s theme was chorography and it hosted both Dutch and international artists. De The following wereld article als toneelstuk, is written for dat P.A.I.R s is de eerste new indruk publication die P.A.I.R Chorografie, sten uit het to hoofd be published te laten in leren, March de It Dijke is written geeft. by Deirdre M. Donoghue in response to an invitation from waaromvraag Henry J. wordt Alles to iets write vaak a text gesteld. mid-november to mid-december about the Klassen English die artist voorstellingen duo louie+jesse, gaan geven, P.A.I.R s iedereen artists die in Molly residence wilde from zijn, 2011, wat and uiteindelijk to reflect on leidt the tot topic een Mollykoor, of chorography. voorstellingen More information die voort-aboukomen Er the was activities in de loop of der PeerGroup jaren altijd and een P.A.I.R uit can workshops be found at voor talenten en het oplossen Macbeth, waar geen jongens voor te vinden waren uit de hogere klassen. De schoolwereld als toneelstuk, leren als basis, talent en algemene behoorlijk verschil tussen jongens en meisjes, 90% de meisjes was altijd enthousiast, 90% de jongens niet. literaire ontwikkelingen, die uit dit spel voortkwamen. Jongens schamen zich op die leeftijd Al al vijftig jaar ervaring, die het beste uit leerlingen bovenbracht, When the Landscape Begins to Map the nog voor Cartographer elkaar, maar de jongens die het leren de Engelse taal op voldoende hoog niveau, teneinde zich over de streep lieten trekken, het predicaat tweetalig voor een VWO waardig te zijn. Over doelstellingen kregen veel plezier in de voorstel- To describe gesproken. the relation between a landscape and its inhabitants; a relation that transforms lingen. a non-place to a place is what chorography does. (Chora coming from the Greek word khōros meaning place, and graphy from graphein, meaning to write, to Zo scribe.) ging Chorography afgelopen 15 or oktober to write het a place gesprek as opposed de school to the ging to vaak write achterin a land, as de the klas closely Veelzijdig connected practice of geography offers, not only produces sohing Dijke quite (72), different, docent Engels start. Van Dijke zet eenvoudige, maar goed uitgevoerde, dig mens in het leven gestaan. Het zitten but also om mee demands te kunnen a whole genieten other type of technique Dijke and approach heeft altijd in its als process veelzij- of mapping. Whereas the practice of making geographical maps produces fixed, descriptions of an area through a measured and het lesgeven en de ontwikkeling zangvoorstellingen in de klas. meegaan in de provotijd was niet mechanical drawing process, chorographical descriptions of an area ask for a social engagement from their maker. Closely also de leerlingen bovenaan. moeilijk. Daarna een periode als cynicus, als romanticus, alles is aan bod linked to topography, chorography includes a strong social aspect, concerning itself at once with the present and the past of a Door te zingen, leren, studeren en place and its inhabitants. Jeugd acteren ontwikkelden zich Macbeth geweest. Waarschijnlijk heeft deze In terms of mapmaking, geography represents a landscape as physical and abstract facts, topography as varying surface features Vader Van Dijke was een zeeman en en Animal Farm. De vrijheid die hij veelzijdigheid hem geholpen bij het and chorography as a temporal, historiographical relationship between the landscape and its inhabitants. But what do you call it heeft gevaren bij beroemde Rotterdamse kreeg om de klassen op deze creatieve manier kennis het Engels te men tegenwoordig bij jonge mensen omgaan de veranderingen, die when the namen landscape als begins Holland-Amerika to inscribe itself onto the cartographer? Lijn en Nievelt-Goudriaan. Het stond laten maken, vond en vindt erg ziet. voelt zich nog steeds thuis de On jonge a particular morning Dijke of ook a particular wel aan day belangrijk. in a particular December of a particular bij year, jongeren. I stepped into my car and began de driving wereld north. via With de Rotterdamse vague instructions wateren from Tegenwoordig Henry and a poor zit er quality wel erg printout veel in from Google maps, I was very glad to have a navigation gaan verkennen. system in the Kleurenkaartjes car. As Tony Bennet onderwijsregelgeving began singing about vast white en Christmas komt on Conflicten the car radio, zijn I reached alle tijden down en under als bij the de seat keuring to pull out gooiden the tomtom. roet in het dit soort creativiteit niet meer aan Van Dijke een verzoek indiende, dan eten: A..m..b..o..n..e..z..e..n..b..o..s..j..e bleek kleurenblind en Searching.. dat bod, een gemis volgens Van Dijke. mocht Nothing. niet op zee. wisten de leerlingen maar al te goed dat het iets meer dan een verzoek H..o.n..g..e..r..i..ge.. W..o..l..f Searching.. Kweekschool Nothing. De F..i..n..s..t..e..r..w..o..l..d..e.., kweekschool bleek een goede De veranderingen die in de loop der jaren optreden, heeft Van Dijke in periodes zo n zeven jaar zien gebeuren. was. Zijn ervaringen zullen nog gebruikt worden in de nieuwe stichting Vrien- Per periode krijg je een anden tweede C..a..r..e..l.. keuze C..o..e..n..r..a..a..d..p..o..l..d..e..r te zijn. vond het Van Dijke. verwacht dat lesgeven Nothing. Nothing. af het eerste moment leuk: A..m..e..r..s..f..o..o..r..t.. alsnog de wereld aan je voeten, echter Yep. A12, nu 84,2km, via kennisoverdracht 1hr, 1min. aan der soort leerlingen en natuurlijk ook leraren. Bij leerlingen is het grootste verschil dat ze nogal ik-gericht zijn een en ander tot stimulering zal leiden, voor hemzelf om nog meer te kunnen doen, en natuurlijk voor jongere figure leerkrachten. out the rest of the way later. jonge Great. mensen. I would drive first to Amersfoort; tegenwoordig, pick up a friend zelfsprekend who wanted to join herkenbaar following de that maatschappij familiar red line daag indicating my car s progression on the navigator s me and Al Turning snel up oogstte the volume on succes the car radio, het I began les screen. geven Comforted via voorstellingen. by the fact In that zijn this simulated de dag. reality would guide me to the Amersfoort Doelen railway station without any jonge hitches, jaren as long liet as hij I would klassen just driestemmig zingen. Het toenmalige hoofd moeilijker wordt om kinderen tek- zijn pittig tegenwoordig en op een follow its steady Probleem movement daarbij and is, the dat tagline het of steeds a simple De code: doelstellingen A12, 84,2km, in 1hr, het 1min. onderwijs 14

16 CULTUUR & SPORT Afscheid de Wolfert From mid-november to mid-december, the English artist duo louie+jesse (Louie O Grady and Jessica Mautner) are invited by Henry J. Alles to stay at P.A.I.R s mobile artist s residency. The Gesprek residency consists of Dijke two large sea containers mounted on top of each other, housing a simple kitchen, a toilet, a bedroom com. working space and a downstairs workspace with tools. Because of the mobility, that the physicality of using sea containers offers, De wereld als toneelstuk, dat is de eerste indruk die a P.A.I.R residency program sten can uit take het place hoofd at te a different laten leren, location de Dijke geeft. each time. This time the waaromvraag containers are wordt placed in iets a small te vaak grove gesteld. in the municipality of Oldambt, of Klassen die voorstellingen gaan geven, iedereen trees die Molly named wilde Ambonezenbosje zijn, wat uiteindelijk leidt tot een Mollykoor, voorstellingen on the die south voortkomen uit workshops voor talenten en het oplossen About Macbeth, a month ago Henry behoorlijk had asked verschil me to write tussen sohing jongens about en side of the Er Dollard was in dike. de loop der jaren altijd een waar geen jongens voor te vinden waren uit de hogere this klassen. specific residency and meisjes, its theme 90% of chorography. de meisjes was Over altijd the De Ambonezenbosje, schoolwereld Carel als toneelstuk, Coenraadpolder. leren als basis, talent en telephone algemene Henry told me enthousiast, about the history 90% of this de place jongens measuring niet. literaire ontwikkelingen, die uit dit spel voortkwamen. only 2,5 hectars in polder Jongens land. schamen zich op die leeftijd Al During WWII al vijftig this jaar strip ervaring, by the Dollard, die het just beste a few miles uit leerlingen away from bovenbracht, the German border, nog had voor functioned elkaar, as maar a station de jongens to the German artillery, het leren as well as de an Engelse internment taal camp op voldoende for the Nationaal hoog niveau, Socialistische teneinde Beweging, zich a Dutch over pro-nazi de streep movement. lieten What trekken, now die het was predicaat a simple grove tweetalig of poplar, elder voor and een hazel VWO trees, waardig had in te the zijn. fifties Over housed doelstellingen having formed gesproken. an important part of the Royal Dutch-Indian Army s elite in the East Indies, lingen. had helped the Duth to secure their a group of kregen approx. 300 veel Ambonezen plezier in people, de voorstel- whom stronghold of the international clove market. When Indonesia had declared its independence in 1945, the ensuing revolts on the Zo island ging of afgelopen Ambon resulted 15 oktober in those het having gesprek fought de school for the ging Dutch vaak leaving achterin for Holland de klas together Veelzijdig with their families. Out of Ambonezen who arrived Dijke in Holland, (72), docent Engels start. Van Dijke zet eenvoudige, maar goed uitgevoerde, dig mens in het leven gestaan. Het a small zitten group om of mee about te 300 kunnen were genieten placed on the low-lying polder Dijke land heeft in altijd Oldambt. als veelzij- Having acted as a stage for all these historic and dramatic events, this far corner of northern Holland however is in itself worth a closer het lesgeven en de ontwikkeling zangvoorstellingen in de klas. meegaan in de provotijd was niet look in relation to local history and mapping. In the 15 th and early 16 th century, the land had been lost to the sea through a series de leerlingen bovenaan. moeilijk. Daarna een periode als cynicus, als romanticus, alles is aan bod of floods, resulting in the dissappearance of some 35 villages. What followed was a determined process of reclaiming land. The Door te zingen, leren, studeren en polder land here has since been extended several times, making it a manmade extension gesturing out to the sea. It is a mass of Jeugd acteren ontwikkelden zich Macbeth geweest. Waarschijnlijk heeft deze earth stretching outwards from the mainland, having changed the province s coastline, if only ever so slightly, through the centuries. Since the 16 Vader Van Dijke was een zeeman en en Animal Farm. De vrijheid die hij veelzijdigheid hem geholpen bij het heeft gevaren bij th century, almost every generation has added a sliver of land to the side of the Dollard. beroemde Rotterdamse kreeg om de klassen op deze creatieve manier kennis het Engels te men tegenwoordig bij jonge mensen omgaan de veranderingen, die These geographical namen als and Holland-Amerika historiographical specifities of Carel Coenraad polder and the surrounding land, where Ambonezenbosje Lijn lies, en makes Nievelt-Goudriaan. me think about the Het complex, stond intertwined laten maken, relationship vond en between vindt landscape, erg history ziet. and voelt human zich agency nog in steeds the shaping thuis de of collective jonge histories. Dijke I think ook about wel the aan role belangrijk. of the landscape, which in this case is entirely bij jongeren. manmade and is as such, almost as if de purpose wereld built via to de act Rotterdamse as a stage for wateren Yet, gaan I cannot verkennen. help but to Kleurenkaartjes think of the open, onderwijsregelgeving plain landscape here as an vast active en accomplish komt Conflicten rather than zijn a purely alle a passive tijden stage en als to the unfolding Tegenwoordig narratives of zit the er people wel erg who veel in some in way or another are effected by it. bij the de events keuring that have gooiden unfolded roet here. in An het accomplice, dit soort who creativiteit soimes reveals niet meer and soimes aan Van conceals Dijke een the traces verzoek of the indiende, past. I linger dan eten: on this thought bleek a little kleurenblind longer, asking en dat myself whether bod, een landscape gemis volgens can actually Van Dijke. be considered wisten innocent de leerlingen or quilty for maar that matter. al te goed mocht niet op zee. dat het iets meer dan een verzoek Inger steps into the car. I haven t seen her for De a veranderingen couple of years. die She in lives de loop in Amsterdam, der was. I in Rotterdam and although this is a Kweekschool relatively short distance we haven t managed jaren to meet optreden, up since heeft we Van at Dijke the Piet in Zwart Zijn Institute ervaringen five years zullen earlier. nog gebruikt De Inger kweekschool is Norwegian and bleek I grew een up goede in Finland periodes and so we often zo n connect zeven with jaar each zien gebeuren. where Per periode man s relationship krijg je een with an-naturden is often Van still Dijke. a rather central verwacht way dat of other by worden talking in about de nieuwe our childhoods stichting growing Vrien- tweede up in these keuze culturally te zijn. rather similar vond het environments, lesgeven life. We are af both het very eerste comfortable moment and used der to soort staying leerlingen isolated en forest natuurlijk huts, ook where life een revolves en ander around tot stimulering collecting firewood, zal leiden, fires voor and doing hemzelf it all over om nog again meer out of te a leuk: berries alsnog and mushrooms, de wereld aan fishing, je voeten, carrying water, leraren. preparing Bij leerlingen simple dinners, is het grootste building log echter basic necessity. nu via And kennisoverdracht without knowing aan each verschil other very dat well, ze there nogal seems ik-gericht to exist zijn an invisible kunnen bond doen, of en understanding natuurlijk voor between jongere leerkrachten. jonge us, made mensen. possible through such a culturally tegenwoordig, similar, shared experience. zelfsprekend herkenbaar trainstation, de I again maatschappij feed my travel daag instructions into the tomtom. H..o..n..g..e..r..i..g..e.. Al At the snel parking oogstte lot in front succes of the Amersfoort het les W..o..l..f.. geven Searching via voorstellingen. In zijn de dag. Doelen jonge Yes. This jaren time liet the hij little klassen computer driestemmig zingen. Het toenmalige hoofd moeilijker wordt om kinderen tek- zijn pittig tegenwoordig en op een recognizes Probleem the name daarbij straight is, away, dat het beginning steeds its calculations, De doelstellingen crunching in all het the onderwijs variables 15

17 CULTUUR & SPORT Afscheid de Wolfert about possible routes, traffic jams, roadblocks and travel time. I think about my mother who despite of having a great navigation system in the car, always navigates by the sun or by word-of- mouth instructions. How she gets these verbal instructions when in the middle of seemingly no-where in Southern Finland always surprises me. Gesprek She would simply look for a hill in the surrounding landscape. Apparently there is always Dijke a village shop on a hill where to ask for instructions. And so I have, many-a-time been left marveling this magic trick -like understanding of hers of the sociocultural choreography of Finnish landscape. I do feel the need to add that she doesn t actually drive that much in big cities. As Inger and I pull off the car park, the tomtom s familiar screen with its miniature roadmap of blue veins criss crossing back De and forth, wereld is signaling als toneelstuk, the word DONE dat at is de its bottom eerste indruk right corner. die With just one touch, sten tomtom uit het and hoofd the te voice laten of leren, Tim, one de of the tomtom s Dijke geeft. many inbuilt characters that one can choose to narrate ones journey waaromvraag will come on and wordt lead iets us to te Hongerige vaak gesteld. Wo bliip Klassen bliib blii. die voorstellingen Battery! gaan geven, iedereen die Molly wilde zijn, The darn wat battery uiteindelijk is dead leidt and there tot een on Mollykoor, the messy car voorstellingen floor is the broken die voortkomen Looks like uit we workshops are going to voor have talenten to do what en my het mother oplossen does. Macbeth, behoorlijk verschil tussen jongens en cable. Er was in de loop der jaren altijd een waar geen jongens voor te vinden waren uit de hogere klassen. meisjes, 90% de meisjes was altijd De The schoolwereld months of November als toneelstuk, and December leren have als been basis, exceptionally talent en algemene cold. Most of Holland enthousiast, has had excessive 90% snowfall de jongens and below niet. literaire zero temperatures. ontwikkelingen, die uit dit spel voortkwamen. Jongens schamen zich op die leeftijd Al During this al vijftig unusually jaar icy ervaring, period Louie die het and beste Jesse, the uit two, leerlingen young, bovenbracht, English artists, born nog and voor bread elkaar, in the maar city and de knowing jongens die the countryside het leren only as a de rural Engelse retreat taal have op arrived voldoende in Ambonezenbosje, hoog niveau, taking teneinde up residence zich in over the two de sea streep containers lieten at trekken, the edge het of the predicaat Carel Coenraad tweetalig polder voor by the een Dollard VWO dike. waardig Their intension zijn. Over as they doelstellingen of artworks gesproken. responding to the residency s theme of chorography. They intend to be working lingen. with the natural materials that the arrive is to map kregen this specific veel plezier location in through de voorstel- a series location offers such as mud, wood, clay, etc.., creating sculptural pieces, which will incorporate real as well as potential events Zo from ging the afgelopen past, present 15 oktober and future het histories gesprek de of the school Ambonezenbosje. ging vaak achterin Their plans de klas also include Veelzijdig the production of a sound map of the location. By intending Dijke to look (72), through docent Engels start. Van Dijke zet eenvoudige, maar goed uitgevoerde, dig mens in het leven gestaan. Het a zitten new and om mee fresh te lens, kunnen that their genieten position as outsiders offers, Dijke heeft at the altijd complex als veelzij- political past of this specific location, Louie and Jesse set themselves the task of making a new history or histoires concretes, as they call het lesgeven en de ontwikkeling zangvoorstellingen in de klas. meegaan in de provotijd was niet their project. de leerlingen bovenaan. moeilijk. Daarna een periode als cynicus, als romanticus, alles is aan bod I am straight away intrigued by the image of two English artists arriving to this bare piece of polder land in northern Holland for Door te zingen, leren, studeren en the purpose of mapping it. What intrigues me perhaps the most is that they are English, or rather non-dutch, that they are city Jeugd acteren ontwikkelden zich Macbeth geweest. Waarschijnlijk heeft deze dwellers, rather than country people and that they have no prior investment in this location and yet their project is to represent Vader Van Dijke was een zeeman en en Animal Farm. De vrijheid die hij veelzijdigheid hem geholpen bij het this 2,5 hectars of land through a chorographic mapmaking process consisting of a series of artworks. This image intrigues me heeft gevaren bij beroemde Rotterdamse kreeg om de klassen op deze creatieve manier kennis het Engels te men tegenwoordig bij jonge mensen omgaan de veranderingen, die because namen somewhere als in Holland-Amerika my head it mixes with an image of those early ethnographers traveling to far away lands to observe and Lijn collect en material, Nievelt-Goudriaan. which later on Het becomes stond incorporated laten maken, into vond a fixed en vindt narrative and erg myth ziet. about that voelt place. zich I am nog curious steeds to thuis see de whether jonge and how louie+jesse Dijke ook might wel aan negotiate belangrijk. their roles as artists and cartographers in bij this, jongeren. alien to them, environment. de wereld via de Rotterdamse wateren There gaan is ice verkennen. on the road Kleurenkaartjes and I need to concentrate onderwijsregelgeving extra hard driving. vast en For komt the last Conflicten month the weather zijn has alle been tijden unusually en als Tegenwoordig zit er wel erg veel in bij cold de for keuring Holland. gooiden Most of roet northern in het Europe dit has soort been creativiteit struggling with niet unexpected meer aan amounts Van Dijke of snow een verzoek and the below indiende, freezing dan eten: temperatures. bleek There kleurenblind have been en delays dat on bod, food een deliveries gemis volgens to the supermarkets Van Dijke. due wisten to bad de weather leerlingen conditions maar al preventing te goed mocht trucks from niet op reaching zee. their destinations. I have noticed people starting to stock up dat extra het supplies iets meer into their dan een trollies verzoek while shopping. De veranderingen die in de loop der was. Kweekschool Somewhere between Amersfoort and this jaren unknown optreden, stretch heeft of highway Van Dijke that we in are Zijn driving ervaringen on, the battery zullen nog of my gebruikt mobile De phone kweekschool goes empty. I bleek joke about een us goede getting periodes lost without having zo n zeven a map jaar or a zien navigation gebeuren. the top Per half periode of each krijg word je missing. een an- I also den begin to Van worry Dijke. a little bit verwacht whether dat we worden system to in guide nieuwe us, having stichting only a Vrien- poor tweede quality printout keuze te from zijn. Google vond maps het that has lesgeven will make af it on time het to eerste Ambonezenbosje, moment der where soort Louie+ leerlingen Jesse are en natuurlijk having a public ook presentation een en ander of their tot stimulering month s residency. zal leiden, on my voor memory hemzelf and om intuition nog meer to find te leuk: And yet, alsnog I feel de oddly wereld excited aan je and voeten, free to leraren. not have Bij a map leerlingen and having is het to grootste rely entirely echter the way. nu via kennisoverdracht aan verschil dat ze nogal ik-gericht zijn kunnen doen, en natuurlijk voor jongere parents leerkrachten. whom while picking berries jonge Inger has mensen. been looking out the window at the tegenwoordig, flat, snowy landscape. zelfsprekend She tells herkenbaar came across in de two maatschappij lost German daag tourists. With poor English, one of the Germans about her Al in the snel forest oogstte nearby their succes home in Norway het les pointed geven at the via map voorstellingen. in his hand, gesturing In zijn a de universal dag. where? in the air. As Inger s father Doelen leaned over the map to point out jonge where jaren exactly liet they hij were, klassen he driestemmig zingen. Het toenmalige hoofd moeilijker wordt om kinderen tek- zijn pittig tegenwoordig en op een realized that Probleem the map was daarbij over 70 is, years dat het old, steeds dating back De to doelstellingen the time that the in het area onderwijs was being 16

18 CULTUUR & SPORT Afscheid de Wolfert occupied by Germans. Back in those days, only the Germans made maps of this forest. The Norwegian s simply didn t need one. Afterall, it was their forest. Pointing at this decades old occupier s map of the forest, he showed the tourists the way out. Gesprek Dijke The making of any representation is always a subjective endeavor and as all subjects have a history and a standpoint, no representation is ever simple, nor free from cultural baggage. In a similar manner, landscape is also always dependant on a looking, experiencing subject, whose gaze is the very thing that turns the surrounding nature into a landscape. In terms of cartography, De chorography wereld is what als embraces toneelstuk, the subjective dat is de nature eerste of indruk representing die a place the most, as sten it does uit not het rely hoofd purely te on laten topograchical leren, de and geographical Dijke geeft. measurements and data. In chorography all the geographical characteristics waaromvraag and the wordt political iets borders te vaak merely gesteld. the physical and the psychological spaces become Klassen a part of the die chorographers voorstellingen tonal gaan palette geven, in mapping iedereen a place. die The Molly negotiation wilde of zijn, that surround wat uiteindelijk us is sohing leidt that tot een we all Mollykoor, do every moment voorstellingen of our lives. die voortkomen In nature uit we workshops get to construct voor our talenten immediate en surroundings het oplossen in a very Macbeth, personal and subjective behoorlijk way. Although verschil there tussen are trees, jongens plants, en Er was in de loop der jaren altijd een waar rocks and geen human jongens made voor pathways te vinden to direct waren us, they uit de do hogere not dictate klassen. our moving through, meisjes, like the 90% walls of a de building, meisjes or was the altijd planning schoolwereld of a cityscape does. als toneelstuk, We can make leren our own als basis, choices talent on how en to algemene move through it and enthousiast, in it. In this 90% way the negotiation de jongens of niet. the De literaire physical space ontwikkelingen, becomes a negotiation die uit dit of our spel inner voortkwamen. thought and emotion. As we move Jongens through nature, schamen we zich relate op to die it through leeftijd Al our senses, al vijftig responding jaar to ervaring, it physically, die emotionally, het beste uit mentally leerlingen and spiritually. bovenbracht, Following this, nog the voor experience elkaar, maar of nature de jongens is different die to everybody het leren and the de same Engelse piece taal of nature op voldoende can take on hoog many niveau, different teneinde forms. For some zich it over may be de a streep place of lieten solitude, trekken, shelter het and healing, predicaat whereas tweetalig for another voor it een can be VWO a place waardig of fear te and zijn. danger. Over And doelstellingen different. gesproken. Just as we respond to nature through our senses, nature projects back onto lingen. us our thoughts, believes and emotions hence, for every kregen person veel the plezier experience in de can voorstel- be quite about the surrounding world. In Ambonezenbosje however, ones physical negotiation of the surrounding landscape is never Zo quite ging as free afgelopen as in nature. 15 oktober Afterall het the gesprek landscape de school here is ging riddled vaak with achterin manmade de klas constructions, Veelzijdig such as the dike, the ditches, the patches of fields, the grove, Dijke the (72), fences, docent Engels start. Van Dijke zet eenvoudige, maar goed uitgevoerde, dig mens in het leven gestaan. Het a road, zitten even om a monument. mee te kunnen This genieten is rural, pastoral landscape, Dijke as opposed heeft altijd to being als wild veelzij- and unrestrained nature. It may not be a match to the Sherwood Forest, but it isn t a lively village road either, where the aproximity het lesgeven en de ontwikkeling zangvoorstellingen in de klas. meegaan in de provotijd was niet with ones neighbors offers a certain security. And when the nigh falls down on this small grove, it is dark. No streetlights, no shop de leerlingen bovenaan. moeilijk. Daarna een periode als cynicus, als romanticus, alles is aan bod signs, no sounds from neighbours. Door te zingen, leren, studeren en An edge of a village traditionally marks where culture ends, beyond which is where the wild things are. In Little Red Ridinghood it Jeugd acteren ontwikkelden zich Macbeth geweest. Waarschijnlijk heeft deze was the wolf in the forest, In Hans and Gretel it was a witch. Folklore from around the world shows time and time again how this Vader Van Dijke was een zeeman en en Animal Farm. De vrijheid die hij veelzijdigheid hem geholpen bij het border between a hamlet and nature traditionally marks an inside outside dynamic of which on the other side there is control heeft gevaren bij beroemde Rotterdamse kreeg om de klassen op deze creatieve manier kennis het Engels te men tegenwoordig bij jonge mensen omgaan de veranderingen, die and shelter namen and on als the Holland-Amerika other, untamed territory. Lijn en Nievelt-Goudriaan. Het stond laten maken, vond en vindt erg ziet. voelt zich nog steeds thuis de The jonge small, rural village Dijke of Hongerige ook wel aan Wolf is belangrijk. the last village before the open polder land bij and jongeren. the Dollard dike. As a matter of de fact, wereld it is the via very de last Rotterdamse village belonging wate-tren to this gaan occasion. verkennen. It is the Kleurenkaartjes last point, were running onderwijsregelgeving water and central vast heating en komt can be attained Conflicten by louie+jesse, zijn alle who tijden don t en have als Holland, Tegenwoordig before the zit border wel with erg Germany. veel in It s name, the hungry wolf, seems fitting bij such de luxuries keuring their gooiden mobile roet residency. in het After dit the soort village creativiteit they will have niet to meer rely on aan their Van own Dijke skills and een confront verzoek their indiende, own inner dan eten: worlds. I am bleek reminded kleurenblind of a story en a friend dat of bod, mine een told gemis me when volgens she Van heard Dijke. that I was wisten going to de be leerlingen driving through maar al Hongerige te goed mocht Wolf. A niet few op years zee. previously, she and her husband had been on a short weekend getaway, dat het when iets they meer had dan spotted een the verzoek name Hongerige Wolf on their road map. The name De veranderingen had straight away die caught in de loop both der their attention was. and imagination and driven by Kweekschool their curiousity to see what they would find, jaren they optreden, had decided heeft to drive Van there Dijke and in spend Zijn the ervaringen night. Once zullen in Hongerige nog gebruikt Wolf, De however, kweekschool they found bleek themselves een goede in a place periodes where very little zo n was zeven happening. jaar zien The gebeuren. life simply Per periode stopped. krijg My je friend een didn t an- quite den know Van what Dijke. she had verwacht expected, dat but village worden was quiet, in de pictoresque, nieuwe stichting but very Vrien- very tweede quiet and keuze outside te its zijn. borders, vond it seemed het that lesgeven nothing about af the het village eerste fed the moment image that der her soort imagination leerlingen had en painted natuurlijk of a hungry ook wolf. een Dissapointed en ander tot by stimulering the lack of zal revelation they alsnog stopped de wereld their car aan for je a voeten, moment by leraren. the roadside, Bij leerlingen deciding is that het they grootste would afterall den, voor continue hemzelf on to om another nog village meer for te lei- leuk: echter the night. nu Only, via kennisoverdracht when they tried to aan restart verschil their car, dat nothing ze nogal happened. ik-gericht No matter zijn what kunnen they doen, did, the en car natuurlijk wouldn t voor start. jongere to leerkrachten. panick. The clearer it became that As jonge soon as mensen. they realized that they were stuck in tegenwoordig, the Hungry Wolf, zelfsprekend my friend suddenly her-begakenbaar She in had de come maatschappij here wanting daag to see sohing, to experience sohing. She Al they snel had oogstte to stay, the more succes she wanted het to leave. les didn t geven quite via know voorstellingen. what, but she In had zijn expected de dag. more. Instead the village was completely Doelen empty, completely quiet. The name jonge Hungry jaren Wolf liet had hij awoken klassen their driestemmig zingen. Het toenmalige hoofd moeilijker wordt om kinderen tek- zijn pittig tegenwoordig en op een appetite for Probleem adventure, daarbij yet it had is, failed dat to het perform. steeds And De as the doelstellingen ANWB -truck in eventually het onderwijs towed 17

19 CULTUUR & SPORT Afscheid them away, the hungry wolf finally revealed itself. de For my friend Wolfert this place will always be a reminder of ones endless hunger for more and the need to be constantly fed and stimulated with new experiences. For two weeks now I have been trying to drive up to Ambonezenbosje. Each time my trip has been postponed because of the severity of the weather conditions. Gesprek This was my fourth attempt to come and meet the artists. Dijke The weather had challenged louie+jesse s work plans. It had taken control over their whole living conditions in the two sea containers. For the first time in their lives they had to deal with having no water, due to a frozen water tank. Their days were kept De busy trying wereld to find enough als toneelstuk, firewood under dat is the de snow eerste and indruk then to die dry it fast enough to keep sten the uit fireplace het hoofd inside te going. laten Trips leren, to the de shop suddenly Dijke became geeft. half day long expeditions through knee high snow, except for when waaromvraag they found that wordt their iets bicycle te vaak locks had gesteld. Day by day their initial plans of mapping frozen during Klassen the die night voorstellingen and they had to gaan walk geven, to the shop iedereen through die the Molly knee high wilde snow. zijn, the area wat were uiteindelijk slipping away leidt and tot day-by-day een Mollykoor, they were voorstellingen kept busier by die the voortkomen life became uit to workshops consist of the voor primary talenten necessities en het of oplossen staying warm and Macbeth, getting food and behoorlijk water. Making verschil art and tussen mapping jongens the area en harsh conditions Er was of in the de rural loop winter. der jaren Their altijd everyday een waar became geen secondary. jongens It was voor as te if vinden through waren the elements uit de there hogere was klassen. a refusal by the surrounding meisjes, nature 90% to be de mapped meisjes and was represented. schoolwereld In some way als the toneelstuk, harsh conditions, leren multiplied als basis, by talent the fact en that algemene these were city people, enthousiast, turned 90% the tables. de It jongens seemed niet. that altijd De literaire was louie+jesse ontwikkelingen, whom had die suddenly uit dit become spel voortkwamen. the subjects of this exercise in chorography. Jongens Almost, schamen as if the zich landscape op die leeftijd around Al them, was al now vijftig mapping jaar ervaring, them, was die figuring het them beste out. uit Instead leerlingen of Louie+Jesse bovenbracht, inscribing their nog voor readings elkaar, and interpretations maar de jongens die the surface het of leren Ambonezenbosje, de Engelse Ambonezenbosje taal op voldoende was now hoog inscribing niveau, itself onto teneinde them. In this zich way, over a piece de of streep Ambonezenbosje, lieten trekken, lived het and experienced predicaat tweetalig through a thoroughly voor een embodied VWO waardig engagement, te zijn. would Over travel doelstellingen experience gesproken. would surely stay resonating through them for a long time to come. with them to kregen other places veel plezier and to other in de times, voorstellingen. as the Zo As Inger ging afgelopen and I drive 15 down oktober the long het road gesprek along de the school polder, ging we vaak see a achterin group of de people klas gathered Veelzijdig around a fire. Parking the car I see Henry walking towards Dijke us, his (72), breath docent Engels start. Van Dijke zet eenvoudige, maar goed uitgevoerde, dig mens in het leven gestaan. Het visible zitten in the om air. mee We te walk kunnen with genieten him to the fireside where Dijke Louie heeft and Jesse altijd are als standing veelzij- with a group of locals, enjoying an abundance of beautifully prepared local food and warm drinks. All these locals are people het lesgeven en de ontwikkeling zangvoorstellingen in de klas. meegaan in de provotijd was niet that louie+jesse got to know during their stay. They are people who are of this place and who had generously offered their de leerlingen bovenaan. moeilijk. Daarna een periode als cynicus, als romanticus, alles is aan bod help and their stories to the artists during their stay. We all stand in a circle around the fireplace, each one of us trying to Door te zingen, leren, studeren en steal a bit of the heat from the fire. Jeugd acteren ontwikkelden zich Macbeth geweest. Waarschijnlijk heeft deze As the polder landscape around us stretches out to the horizon, I cannot help but to think that it is this very moment, this Vader Van Dijke was een zeeman en en Animal Farm. De vrijheid die hij veelzijdigheid hem geholpen bij het particular moment on this particular day of this particular December of this particular year, that together with all these heeft gevaren bij beroemde Rotterdamse kreeg om de klassen op deze creatieve manier kennis het Engels te men tegenwoordig bij jonge mensen omgaan de veranderingen, die people standing namen here als Holland-Amerika in the landscape is the actual, all may it be temporary, map of this place. Lijn en Nievelt-Goudriaan. Het stond laten maken, vond en vindt erg ziet. voelt zich nog steeds thuis de jonge Dijke ook wel aan belangrijk. bij jongeren. de wereld via de Rotterdamse wateren gaan verkennen. Kleurenkaartjes onderwijsregelgeving vast en komt Conflicten zijn alle tijden en als Tegenwoordig zit er wel erg veel in De Gedichtenhoek/ The Poetry Page bij de keuring gooiden roet in het dit soort creativiteit niet meer aan Van Dijke een verzoek indiende, dan eten: Weet u bleek een kleurenblind mooi, leuk en of dat grappig bod, een gedicht gemis volgens dat Van u graag Dijke. wisten ons de zou leerlingen delen? maar al te goed mocht niet op zee. dat het iets meer dan een verzoek De veranderingen die in de loop der was. Motiveer uw keuze en stuur uw inzending naar kasem@tiscali.nl, Kweekschool jaren optreden, heeft Van Dijke in Zijn ervaringen zullen nog gebruikt De kweekschool bleek een goede periodes zo n zeven jaar zien gebeuren. Poetry Per periode Page. krijg je een anden Van Dijke. verwacht dat worden in de nieuwe stichting Vrien- tweede onder keuze vermelding te zijn. vond Apparently: het lesgeven af het eerste moment der soort leerlingen en natuurlijk ook een en ander tot stimulering zal leiden, voor hemzelf om nog meer te leuk: Mijn motivatie: alsnog de wereld aan je voeten, leraren. Bij leerlingen is het grootste echter In de spirit nu via Valentijnsdag kennisoverdracht heb ik twee aan gedichten verschil uitgekozen dat nogal Jacques ik-gericht Prévert, zijn uit kunnen de gedichtenbundel doen, en natuurlijk Voor jou voor mijn jongere zijn. leerkrachten. Kinderen die beminnen is een lief. jonge Zoals mensen. weet, heeft de liefde meerdere tegenwoordig, gezichten en kan zelfsprekend verliefdheid ook heel her-dubbekenbaar zich niet in meer de maatschappij hun allereerste daag kalverliefde? Al ode snel aan oogstte de pubers succes nu, want wie het herinnert les geven via voorstellingen. In zijn de dag. Doelen jonge Bibiche jaren liet hij klassen driestemmig zingen. Het toenmalige hoofd moeilijker wordt om kinderen tek- zijn pittig tegenwoordig en op een Probleem daarbij is, dat het steeds De doelstellingen in het onderwijs 18

20 Le tendre et dangereux visage de l amour Het tedere en gevaarlijke gezicht de liefde Het tedere en gevaarlijke gezicht de liefde vertoonde zich aan mij op een avond na een veel te lange dag Misschien was het een boogschutter zijn boog of een muzikant zijn harp Ik weet het niet Ik weet het niet meer Wat ik weet is dat hij me verwondde misschien een pijl misschien een lied Wat ik weet is dat ik gewond bent gewond aan het hart voor altijd Schrijnende veel te schrijnende wond de liefde. Le tendre et dangereux visage de l amour m est apparu un soir après un trop long jour C était peut-être un archer avec son arc ou bien un musicien avec sa harpe Je ne sais plus Je ne sais rien Tout ce que je sais c est qu il m a blessée peut-être avec une flèche peut-être avec une chanson Tout ce que je sais c est qu il m a blessée blessée au coeur et pour toujours Brûlante trop brûlante blessure de l amour. Jacques Prévert Voor jou mijn lief Vertaald door Wim Hofman Amsterdam: Querido, Oorspronkelijk uit Histoires et d autres histoires, 1963 Les enfants qui s aiment Kinderen die beminnen Kinderen die beminnen kussen elkaar staande Tegen de deuren de nacht En de voorbijgangers die voorbijgaan wijzen hun vingertje Maar de kinderen die beminnen Zijn niet thuis, voor niemand niet Het is alleen maar hun schaduw Die beweegt in de nacht En die de woede de mensen wekt Hun woede, hun lachjes, hun nijd en hun spijt Kinderen die beminnen zijn niet thuis, voor niemand niet Ze zijn ergens anders veel verder dan de nacht En veel hoger dan de dag In het heldere zonnelicht hun eerste liefde. Les enfants qui s aiment s embrassent debout Contre les portes de la nuit Et les passants qui passent les désignent du doigt Mais les enfants qui s aiment Ne sont là pour personne Et c est seulement leur ombre Qui tremble dans la nuit Excitant la rage des passants Leur rage, leur mépris, leur rires et leur envie Les enfants qui s aiment ne sont là pour personne Ils sont ailleurs bien plus loin que la nuit Bien plus haut que le jour Dans l éblouissante clarté de leur premier amour. Jacques Prévert Voor jou mijn lief Vertaald door Wim Hofman Amsterdam: Querido, Oorspronkelijk uit Spectacle,