Manpower Q Employment Outlook Survey Nederland

Transcriptie

1 Manpower Q2 213 Employment Outlook Survey Nederland

2 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Kop Inhoudsopgave Q2/13 Nederland Employment Outlook 1 Vergelijking per regio Vergelijking per sector Internationale Employment Outlook 8 Ondervraagden per regio Internationale vergelijking EMEA Internationale vergelijking Azië Pacific Internationale vergelijking Noord-, Midden- en Zuid-Amerika Over het onderzoek 19 Over Manpower 21

3 Nederland Employment Outlook De resultaten van de Manpower Employment Outlook Survey voor het tweede kwartaal van 213 zijn verkregen uit vraaggesprekken met een representatieve steekproef van 75 in Nederland gevestigde werkgevers. Alle deelnemers kregen de vraag voorgelegd welke veranderingen zij ten aanzien van de werkgelegenheid op hun eigen vestiging voorzagen voor het tweede kwartaal (april t/m juni) van 213 ten opzichte van het daaraan voorafgaande kwartaal. Naar verwachting van de Nederlandse werkgevers zal de trage arbeidsmarkt zich in het tweede kwartaal van 213 voortzetten. 3% van de werkgevers verwacht een groei van het personeelsbestand, 8% voorziet een afname en 88% verwacht geen verandering. Het netto werkgelegenheidscijfer komt daarmee uit op -5%. In dit verslag wordt gebruikgemaakt van de term netto werkgelegenheidscijfer ( Net Employment Outlook ). Dit betreft het percentage werkgevers dat verwacht dat het totaal aantal werknemers op hun vestiging het volgende kwartaal zal toenemen, minus het percentage werkgevers dat juist een afname van het aantal werknemers op hun vestiging verwacht. De uitkomst van deze berekening is het netto werkgelegenheidscijfer. Afgezet tegen het vorige kwartaal neemt het werkgelege nheidscijfer toe met 2 procentpunten. Op jaarbasis rapporteren werkgevers echter een afname met 5 procentpunten. komt het werkgelegenheidscijfer uit op -3%. Terwijl de vooruitzichten stijgen met 4 procentpunten ten opzichte van het vorige kwartaal, neemt het werkgelegenheidscijfer op jaarbasis met 3 procentpunten af. Tenzij anders aangegeven is op alle gegevens die vanaf nu in het commentaar zijn opgenomen, seizoenscorrectie toegepast. Nationaal Toename Afname Ongewijzigd Onbekend Netto Na werkgelegenheidscijfer seizoenscorrectie % % % % % % 2e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal

4 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Vergelijking per regio In drie van de vier regio s gaan werkgevers uit van een negatieve groei van het personeelsbestand in het tweede kwartaal van 213. De slechtste vooruitzichten worden gerapporteerd door Oost-Nederland, waar het netto werkgelegenheidscijfer uitkomt op -9%. Ook in Zuid-Nederland zijn de werkgelegenheidsplannen duidelijk getemperd: het cijfer komt daar uit op -4%. In West-Nederland worden onzekere vooruitzichten genoteerd, met een werkgelegenheidscijfer van -1%. Ondertussen komt Noord-Nederland juist uit op +1%. Op kwartaalbasis verbeteren zich de verwachtingen van werkgevers voor het aannemen van nieuw personeel in drie van de vier regio s. De meest opmerkelijke stijging wordt genoteerd in West-Nederland, met 8 procentpunten, gevolgd door Zuid-Nederland, met 4 procentpunten. Werkgevers in Oost-Nederland voorzien echter juist een afname met 6 procentpunten. Afgezet tegen hetzelfde kwartaal vorig jaar verslechtert het werkgelegenheidscijfer in drie van de vier regio s. Het werkgelegenheidscijfer voor Oost-Nederland daalt met een aanzienlijke marge van 1 procentpunten, terwijl werkgevers in Zuid- en Noord-Nederland een afname rapporteren van respectievelijk 5 en 2 procentpunten. Ondertussen blijven de werkgelegenheidsplannen in West-Nederland ongewijzigd. Op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten, gaan werkgevers in drie van de vier regio s uit van een negatieve groei van het personeelsbestand gedurende het tweede kwartaal van 213. De slechtste vooruitzichten worden opgetekend in Oost-Nederland. Al zijn de vooruitzichten in drie van de vier regio s op kwartaalbasis verbeterd, op jaarbasis verslechteren de werkgelegenheidsplannen in drie regio s. Noord-Nederland +1 Oost-Nederland -1-9 West-Nederland -2-1 Zuid-Nederland scijfer Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. 2

5 Noord-Nederland +1% Werkgevers geven aan voorzichtige werkgelegenheidsplannen te hebben voor de periode april-juni en laten een netto werkgelegenheidscijfer noteren van +1%. Afgezet tegen het vorige kwartaal blijft het cijfer relatief stabiel, maar afgezet tegen hetzelfde kwartaal vorig jaar betekent het een daling met 2 procentpunten. Werkgevers verwachten op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten een vlakke arbeidsmarkt voor de komende drie maanden. De vooruitzichten zijn redelijk stabiel, afgezet tegen het eerste kwartaal van 213, maar vormen een lichte verslechtering op jaarbasis. Oost-Nederland -9% Werkzoekenden krijgen waarschijnlijk te maken met de zwakste arbeidsmarkt sinds het eerste kwartaal van 21: werkgevers in de regio laten voor het komende kwartaal een netto werkgelegenheidscijfer optekenen van -9%. De werkgelegenheidsverwachtingen nemen af met 6 procentpunten op kwartaalbasis en met 1 procentpunten op jaarbasis. Op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten rapporteren werkgevers pessimistische plannen voor het aannemen van personeel in het tweede kwartaal van 213. Het werkgelegenheidscijfer neemt gematigd af ten opzichte van het vorige kwartaal, maar daalt aanzienlijk op jaarbasis West-Nederland -1% Met een netto werkgelegenheidscijfer voor het tweede kwartaal van 213 van -1%, rapporteren werkgevers in West-Nederland voor het vijfde achtereenvolgende kwartaal negatieve vooruitzichten, hoewel de vooruitzichten zich verbeteren met 8 procentpunten vergeleken met het eerste kwartaal van 213. Op jaarbasis blijft het netto werkgelegenheidscijfer ongewijzigd. Uitgaande van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten rapporteren werkgevers onzekere plannen voor het aannemen van personeel in het komende kwartaal. Het werkgelegenheidscijfer laat een gematigde stijging zien ten opzichte van het eerste kwartaal van 213, maar blijft ongewijzigd op jaarbasis. Zuid-Nederland -4% Het werkgelegenheidsklimaat in Zuid-Nederland blijft ook in het tweede kwartaal van 213 moeizaam: werkgevers uit de regio rapporteren een netto werkgelegenheidscijfer van -4%. Terwijl de vooruitzichten voor de werkgelegenheid stijgen met 4 procentenpunten ten opzichte van vorig kwartaal, neemt het werkgelegenheidscijfer op jaarbasis juist met 5 procentpunten af. Uitgaande van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten rapporteren werkgevers sombere vooruitzichten voor de komende drie maanden. Het werkgelegenheidscijfer vormt een lichte toename op kwartaalbasis, maar daalt gematigd op jaarbasis

6 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Vergelijking per sector In vijf van de negen sectoren gaan werkgevers uit van een negatieve groei van het personeelsbestand voor het komende kwartaal. De zwakste vooruitzichten voor de werkgelegenheid worden gerapporteerd door de sector Overheid & maatschappelijke dienstverlening, waar het netto werkgelegenheidscijfer uitkomt op -11%. Ook in de bouwsector wordt een traag werkgelegenheidsklimaat verwacht, met een cijfer van -7%, terwijl voor de sector Transport, opslag & communicatie het cijfer ook niet verder komt dan -5%. In drie andere sectoren verwachten de werkgevers daarentegen een toename van het personeelsbestand. Met name de sector Landbouw, bosbouw & visserij springt eruit met een cijfer van +1%. De vooruitzichten voor de sector Nutsbedrijven komen uit op een voorzichtig optimistisch cijfer van +7% en de sector Zakelijke dienstverlening laat een cijfer optekenen van +4%. Afgezet tegen het vorige kwartaal nemen de werkgelegenheidsplannen in zes van de negen industriële sectoren toe. De meest in het oog springende stijgingen worden gerapporteerd door de sector Landbouw, bosbouw & visserij en de sector Productiebedrijven, met respectievelijk 16 en 8 procentpunten. De sector Zakelijke dienstverlening verbetert zich met 5 procentpunten, en een stijging met 4 procentpunten wordt gerapporteerd door zowel de sector Mijnbouw & delfstofwinning als de sector Groothandel, detailhandel & horeca. De werkgelegenheidsplannen nemen echter af in drie sectoren, waaronder Overheid & maatschappelijke dienstverlening, waar de werkgevers uitgaan van een afname met 5 procentpunten. Afgezet tegen het tweede kwartaal van 212, vormt het cijfer een verbetering in vijf van de negen industriële sectoren. Zowel de sector Nutsbedrijven als de sector Zakelijke dienstverlening rapporteert een verbetering met 6 procentpunten, terwijl het cijfer voor de sector Landbouw, bosbouw & visserij zich verbetert met 5 procentpunten. De vooruitzichten nemen echter af in vier sectoren, waaronder aanzienlijke afnamen van het cijfer met 15 en 14 procentpunten, die worden gerapporteerd door respectievelijk de sector Overheid & maatschappelijke dienstverlening sector en de sector Transport, opslag & communicatie. De sector Bouw laat een daling optekenen met 6 procentpunten. Op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten verwachten werkgevers in vijf van de negen sectoren gedurende het komende kwartaal een inkrimping van het personeelsbestand. De slechtste werkgelegenheidsvooruitzichten worden gerapporteerd door de sector Overheid & maatschappelijke dienstverlening. Op kwartaalbasis versterken de werkgelegenheidscijfers zich in zes sectoren, maar op jaarbasis nemen ze juist af in vijf sectoren. Bouw Groothandel, detailhandel & horeca -7-4 Landbouw, bosbouw & visserij Mijnbouw & delfstofwinning -3-3 Nutsbedrijven Overheid & maatschap. dienstverl Productiebedrijven -8-4 Transport, opslag & communicatie Zakelijke dienstverlening scijfer Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. 4

7 Bouw -7% De inzinking van de arbeidsmarkt zet zich waarschijnlijk voort in het tweede kwartaal van 213, althans volgens de werkgevers, die een netto werkgelegenheidscijfer rapporteren van -7%. Het is het vijfde kwartaal achtereen met een negatieve verwachting. Afgezet tege het voorgaande kwartaal blijven de vooruitzichten relatief stabiel, maar op jaarbasis vormen de werkgelegenheidsverwachtingen een daling met 6 procentpunten. Op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten rapporteren werkgevers gematigde plannen voor het aannemen van personeel in het komende kwartaal. Het kwartaalbasis, maar daalt enigszins op jaarbasis Groothandel, detailhandel & horeca % Met een netto werkgelegenheidscijfer van % geven werkgevers blijk van gemengde werkgelegenheidsplannen voor de komende drie maanden. Het werk gelegenheidscijfer stijgt met 4 procentpunten op kwartaalbasis, maar blijft relatief stabiel op jaarbasis. Uitgaande van de ongecorrigeerde onderzoeksgegevens verwachten werkgevers voor de periode april-juni een vlakke arbeidsmarkt. De werkgelegenheidsverwachtingen zijn gematigd beter op kwartaalbasis en blijven relatief stabiel op jaarbasis Landbouw, bosbouw & visserij +1% Werkgevers in deze sector rapporteren de meest optimistische plannen voor het aannemen van personeel sinds het derde kwartaal van 28, met een netto werkgelegenheidscijfer van +1% voor het komende kwartaal. Afgezet tegen het eerste kwartaal van 213 vormt het cijfer een toename met een aanzienlijke marge van 16 procentpunten. Op jaarbasis vormen de vooruitzichten eveneens een verbetering, met 5 procentpunten. Uitgaande van de ongecorrigeerde onderzoeksgegevens verwachten werkgevers een gestaag werkgelegenheidstempo voor de komende drie maanden. Het werk gelegenheidscijfer vormt een aanzienlijke verbetering op kwartaalbasis en neemt eveneens in beperkte mate toe vergeleken met het tweede kwartaal van 212. Mijnbouw & delfstofwinning -3% Werkzoekenden krijgen waarschijnlijk te maken met een onzeker werkgelegenheidsklimaat gedurende de periode april-juni, zo blijkt uit het door werkgevers gerapporteerde netto werkgelegenheidscijfer van -3%. Al stijgt het werkgelegenheidscijfer met 4 procentpunten op kwartaalbasis, het neemt af met 4 procentpunten afgezet tegen het tweede kwartaal van 212. Op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten gaan werkgevers uit van een wat zwakke arbeidsmarkt, ondanks een bescheiden stijging van het werkgelegenheidscijfer op kwartaalbasis. Op jaarbasis zijn de werkgelegenheidsplannen wat minder

8 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Nutsbedrijven +7% Met een netto werkgelegenheidscijfer van +7%, gaan werkgevers in de sector voor de periode april-juni uit van een lichte toename van het personeelsbestand. De vooruitzichten dalen met 2 procentenpunten ten opzichte van het vorige kwartaal, terwijl de vooruitzichten op jaarbasis toenemen met 6 procentpunten. Werkgevers gaan op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten uit van een redelijk arbeidsklimaat voor de komende drie maanden. Het werkgelegenheidscijfer blijft ongewijzigd op kwartaalbasis en neemt gematigd toe op jaarbasis. Overheid & maatschappelijke dienstverlening -11% Werkgevers rapporteren de zwakste werkgelegenheidsplannen sinds het onderzoek werd gestart in het derde kwartaal van 23. Het netto werkgelegenheidscijfer voor het komende kwartaal komt uit op een sombere -11%. De werkgelegenheids verwachtingen nemen af met 5 procentpunten op kwar taalbasis en met 15 procentpunten op jaarbasis. Uitgaande van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten verwachten werkgevers een flauw arbeidsklimaat voor het tweede kwartaal van 213. Het netto werkgelegenheidscijfer neemt gematigd af ten opzichte van het vorige kwartaal, maar daalt aanzienlijk op jaarbasis Productiebedrijven -4% Naar alle waarschijnlijkheid zal het arbeidsklimaat ook het tweede kwartaal van 213 moeizaam zijn. Werk gevers laten een netto werkgelegenheidscijfer van -4% op te kenen. De vooruitzichten voor de werkgelegenheid in de sector zijn nu al zeven achtereenvolgende kwartalen negatief. Het werkgelegenheidscijfer verbetert zich echter met 8 procentpunten op kwartaalbasis en met 3 procentpunten op jaarbasis. Uitgaande van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten rapporteren werkgevers pessimistische plannen voor het aannemen van personeel de komende drie maanden. Het werkgelegenheidscijfer vormt een lichte toename op kwartaalbasis, maar daalt weer enigszins op jaarbasis. Transport, opslag & communicatie -5% Werkgevers gaan voor het tweede kwartaal van 213 uit van een traag tempo voor het aannemen van personeel, en rapporteren een netto werkgelegenheidscijfer van -5%. Afgezet tegen het voorgaande kwartaal blijven de werk - gelegenheidsplannen relatief stabiel. Het werkgelegenheidscijfer daalt echter met een aanzienlijke marge van 14 procentpunten op jaarbasis. Op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten rapporteren werkgevers sombere plannen voor het aannemen van personeel in het komende kwartaal. Het werkgelegenheidscijfer neemt gematigd af ten opzichte van het vorige kwartaal, maar daalt aanzienlijk op jaarbasis

9 Zakelijke dienstverlening +4% Werkgevers laten voor het tweede kwartaal 213 een vrij bemoedigend signaal uitgaan naar werkzoekenden, met een netto werkgelegenheidscijfer van +4%. Het werkgelegenheidscijfer stijgt met 5 procentpunten op kwartaalbasis en met 6 procentpunten op jaarbasis. Op basis van de ongecorrigeerde onderzoeksresultaten verwachten werkgevers het komende kwartaal een lichte groei van het personeelsbestand. Het werkgelegenheidscijfer is iets verbeterd ten opzichte van vorig kwartaal en stijgt eveneens gematigd op jaarbasis Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. 7

10 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Internationale Employment Outlook Meer dan 66. werkgevers in 42 landen en gebiedsdelen zijn door ManpowerGroup geïnterviewd om de verwachte ontwikkelingen op het vlak van werkgelegenheid tussen april en juni 213 in kaart te brengen. De Manpower Employment Outlook Survey is ManpowerGroups driemaandelijkse index van het vertrouwen van werkgevers in de werkgelegenheid. Alle deelnemers kregen de vraag voorgelegd welke veranderingen zij ten aanzien van de werkgelegenheid op hun eigen vestiging voorzagen voor het tweede kwartaal (april t/m juni) van 213 ten opzichte van het daaraan voorafgaande kwartaal. Uit de laatste versie van het onderzoek blijkt dat het vertrouwen onder werkgevers wereldwijd nog altijd wordt gedrukt door onzekerheid. De vooruitzichten voor de werkgelegenheid zijn wisselvallig en het lijkt erop dat veel HR-managers wachten op een wat meer uitgesproken oplossing voor de Europese schuldencrisis en op tekenen dat de mondiale economie weer meer vaste grond onder de voeten heeft. Pas dan kunnen de arbeidsmarkten weer echt gaan aantrekken. Op meer dan drie kwart van de arbeidsmarkt rapporteren de werkgevers positieve plannen voor het aannemen van nieuw personeel in het tweede kwartaal. De werkgelegenheidsplannen verbeteren zich op kwartaalbasis in 21 landen en gebiedsdelen. In 15 landen en gebiedsdelen wordt in verschillende mate een daling genoteerd. Afgezet tegen hetzelfde kwartaal vorig jaar komen de werkgevers van maar liefst 25 landen en gebiedsdelen echter met een tegenvallende prognose. Wereldwijd zijn de werkgelegenheidsplannen het best in Brazilië, Taiwan, Turkije en India, en het zwakst in Italië, Spanje, Griekenland en Nederland. Daarbij geldt dat de vooruitzichten in Italië en Spanje het laagste niveau evenaren dat ooit in die landen is gerapporteerd. Uit het onderzoek blijkt dat de minst optimistische verwachtingen voor het tweede kwartaal terug te vinden zijn in de regio Europa, Midden-Oosten en Afrika (EMEA), waar de werkgevers van 9 van de 24 landen voor het komende kwartaal een negatief netto werkgelegenheidscijfer rapporteren. Het aantal negatieve prognoses voor de periode vormt echter een duidelijke verbetering ten opzichte van het voorgaande kwartaal, toen maar liefst 13 landen een negatief werkgelegenheidscijfer lieten optekenen. Werkgevers in het Verenigd Koninkrijk zijn nog altijd voorzichtig optimistisch. Werkzoekenden zullen daar waarschijnlijk profiteren van een bemoedigend werkgelegenheidsklimaat gedurende het tweede kwartaal. Ook in Noorwegen is de arbeidsmarkt nog altijd veerkrachtig, aangezien werkgevers in alle sectoren hun personeelsbestand denken uit te breiden, aangemoedigd door de kracht van de activiteiten binnen de landelijke olieindustrie. De vooruitzichten in Duitsland blijven eveneens positief, al zijn de verwachtingen van werkgevers enigszins getemperd ten opzichte van zowel het voorgaande kwartaal als hetzelfde kwartaal een jaar eerder. In de regio Azië-Pacific zijn de werkgeversplannen positief, zij het wat gemengd. In Taiwan zal het werkgelegenheidsklimaat naar verwachting solide blijven, aangestuwd door de krachtige werkgelegenheid binnen de sector Mijnbouw & delfstofwinning en de sector Bouw. De kansen voor werkzoekenden in India zullen naar verwachting ook gunstig blijven, met name vanwege de goede vooruitzichten in de sectoren Transport, opslag & communicatie en Nutsbedrijven, waar het netto werkgelegenheidscijfer zich met een aanzienlijke marge ten opzichte van het eerste kwartaal verbetert. Ook op het vaste land van China zullen de vooruitzichten voor werkzoekenden positief blijven, terwijl werkgevers in Japan voor het vijfde achtereenvolgende jaar uitgaan van een gestage groei van de werkgelegenheid. Ondertussen is het werkgeversvertrouwen in Australië de laatste twee jaar gestaag afgenomen en heeft het nationale netto werkgelegenheidscijfer momenteel het laagste niveau bereikt sinds het derde kwartaal van 29. Werkgevers uit alle tien de landen uit Noord-, Midden- en Zuid-Amerika rapporteren positieve werkgelegenheidsplannen voor het tweede kwartaal. De werkgelegenheidsvooruitzichten zijn het best in Brazilië en Panama en het slechtst in Costa Rica en de Verenigde Staten. In Mexico blijven de vooruitzichten optimistisch en evenaart het werkgelegenheidscijfer de hoogste waarde die in het land sinds het derde kwartaal van 28 is gerapporteerd. Tegelijkertijd gaan werkgevers in Canada en de Verenigde Staten opnieuw uit van een gestage banengroei voor de komende drie maanden, waarbij het cijfer redelijk stabiel blijft op zowel kwartaalbasis als jaarbasis. *Waar beschikbaar, wordt in dit commentaar uitgegaan van gegevens die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. 8

11 2e kwartaal 212 % Noord-, Midden en Zuid-Amerika scijfer 1e kwartaal 213 2e kwartaal 213 % % Verschil 1e kw. 213 en 2e kwartaal 213 Verschil 2e kwartaal 212 en 2e kwartaal 213 Argentinië 15 (13) 11 (1) 16 (14) 5 (4) 1 (1) Brazilië 39 ( ) 21 ( ) 3 ( ) 9 ( ) -9 ( ) Canada 16 (13) 6 (13) 15 (12) 9 (-1) -1 (-1) Colombia 18 (18) 15 (18) 16 (16) 1 (-2) -2 (-2) Costa Rica 14 (17) 15 (16) 13 (11) -2 (-5) -1 (-6) Guatemala 13 (14) 17 (15) 12 (13) -5 (-2) 1 (-1) Mexico 15 (15) 18 (18) 18 (18) () 3 (3) Panama 16 ( ) 18 ( ) 25 ( ) 7 ( ) 9 ( ) Peru 23 (25) 16 (15) 17 (19) 1 (4) -6 (-6) Ver. Staten 12 (1) 9 (12) 13 (11) 4 (-1) 1 (1) Azië Pacific Australië 13 (12) 7 (9) 8 (4) 1 (-5) -5 (-8) China 19 (19) 14 (15) 18 (18) 4 (3) -1 (-1) Hongkong 8 (9) 12 (12) 9 (1) -3 (-2) 1 (1) India 48 (46) 23 (25) 3 (27) 7 (2) -18 (-19) Japan 23 (11) 6 (11) 23 (11) 17 () () Nieuw-Zeeland 18 (18) 15 (18) 23 (21) 8 (3) 5 (3) Singapore 2 (2) 1 (12) 17 (17) 7 (5) -3 (-3) Taiwan 36 (33) 26 (33) 33 (3) 7 (-3) -3 (-3) EMEA* België 4 (3) (1) -1 (-2) -1 (-3) -5 (-5) Bulgarije 8 ( ) -4 ( ) 12 ( ) 16 ( ) 4 ( ) Duitsland 7 (7) 5 (7) 4 (4) -1 (-3) -3 (-3) Finland ( ) 4 ( ) 2 ( ) -2 ( ) ( ) Frankrijk 2 (2) -2 () (1) 2 (1) -2 (-1) Griekenland -11 (-13) -16 (-1) -3 (-6) 13 (4) 8 (7) Hongarije -3 ( ) -2 ( ) 5 ( ) 7 ( ) 8 ( ) Ierland -3 (-3) -8 (-5) -2 (-2) 6 (3) 1 (1) Israël 17 ( ) 1 ( ) 13 ( ) 3 ( ) -4 ( ) Italië -1 (-2) -12 (-11) -1 (-11) 2 () -9 (-9) Nederland () -7 (-7) -5 (-3) 2 (4) -5 (-3) Noorwegen 8 (9) 5 (6) 6 (6) 1 () -2 (-3) Oostenrijk 8 (6) -1 (4) 4 (2) 5 (-2) -4 (-4) Polen 6 (4) -6 (-1) (-2) 6 (-1) -6 (-6) Roemenië 9 (11) 3 (11) 11 (13) 8 (2) 2 (2) Slovenië 9 ( ) -9 ( ) 5 ( ) 14 ( ) -4 ( ) Slowakije 2 ( ) -8 ( ) 1 ( ) 9 ( ) -1 ( ) Spanje -8 (-8) -13 (-11) -11 (-11) 2 () -3 (-3) Tjechië -3 (-4) -8 (-4) (-1) 8 (3) 3 (3) Turkije 26 ( ) 1 ( ) 28 ( ) 18 ( ) 2 ( ) Ver. Koninkrijk 2 (2) 4 (6) 6 (6) 2 () 4 (4) Zuid-Afrika (-2) 1 (-1) 2 () 1 (1) 2 (2) Zweden 11 (9) 2 (6) 6 (4) 4 (-2) -5 (-5) Zwitserland 2 () 1 (1) (-2) -1 (-3) -2 (-2) *EMEA Europa, Midden-Oosten en Afrika. Het cijfer tussen haakjes is de Net Employment Outlook na toepassing van seizoenscorrectie (indien beschikbaar; voor de berekening hiervan zijn de gegevens van minimaal 17 kwartalen vereist). 9

12 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Ondervraagden per regio N.-M.-Z.- Amerika 45% Azië Pacific 24% Voor de Manpower Employment Outlook Survey voor het tweede kwartaal 213 zijn wereldwijd 66,6 HR-directeuren en senior HR-managers van publieke en private organisaties ondervraagd. 45% van de ondervraagden is afkomstig uit 1 landen in Noord-, Midden- en Zuid-Amerika; 24% uit 8 landen en gebiedsdelen in Azië-Pacific; en 31% uit 24 landen in EMEA. EMEA 31% Verschil op kwartaalbasis Verschil op jaarbasis STERKER Turkey 18 pts.* Bulgaria 16 pts.* Slovenia 14 pts.* Brazil 9 pts.* Slovakia 9 pts.* Hungary 7 pts.* Panama 7 pts.* Singapore 5 pts. Argentina 4 pts. Greece 4 pts. Netherlands 4 pts. Peru 4 pts. China 3 pts. Czech Republic 3 pts. Ireland 3 pts. Israel 3 pts.* New Zealand 3 pts. India 2 pts. Romania 2 pts. France 1 pt. South Africa 1 pt. Italy pts. Japan pts. Mexico pts. Norway pts. Spain pts. United Kingdom pts. Canada -1 pt. Poland -1 pt. United States -1 pt. Austria -2 pts. Colombia -2 pts. Finland -2 pts.* Guatemala -2 pts. Hong Kong -2 pts. Sweden -2 pts. Belgium -3 pts. Germany -3 pts. Switzerland -3 pts. Taiwan -3 pts. Australia -5 pts. Costa Rica -5 pts. ZWAKKER STERKER Panama 9 pts.* Hungary 8 pts.* Greece 7 pts. Bulgaria 4 pts.* United Kingdom 4 pts. Czech Republic 3 pts. Mexico 3 pts. New Zealand 3 pts. Romania 2 pts. South Africa 2 pts. Turkey 2 pts.* Argentina 1 pt. Hong Kong 1 pt. Ireland 1 pt. United States 1 pt. Japan pts. Canada -1 pt. China -1 pt. France -1 pt. Guatemala -1 pt. Slovakia -1 pt.* Colombia -2 pts. Switzerland -2 pts. Germany -3 pts. Netherlands -3 pts. Norway -3 pts. Singapore -3 pts. Spain -3 pts. Taiwan -3 pts. Austria -4 pts. Israel -4 pts.* Slovenia -4 pts.* Belgium -5 pts. Sweden -5 pts. Costa Rica -6 pts. Peru -6 pts. Poland -6 pts. Australia -8 pts. Brazil -9 pts.* Italy -9 pts. India -19 pts. ZWAKKER 42 landen en regio s 41 landen en regio s** * Data voor seizoenscorrectie ** Cijfers op jaarbasis niet beschikbaar voor Finland dat voor het eerst deelnam in het vierde kwartaal van

13 Internationale vergelijkingen EMEA In Europa, het Midden-Oosten en Afrika (EMEA) zijn met ruim 2. werkgevers in 24 landen interviews afgenomen om voor het tweede kwartaal van 213 het verwachte wervingsbeleid in kaart te brengen. In 14 van de 24 landen zijn de werkgelegenheidsplannen positief en laten de vooruitzichten een verbetering zien of blijven ze stabiel ten opzichte van drie maanden geleden. Uit een vergelijking op jaarbasis blijkt echter dat er in de regio nog altijd algehele onzekerheid heerst, hetgeen flink op het werkgeversvertrouwen drukt. In slechts elf van de ondervraagde landen stijgt het werkgelegenheidscijfer of blijft het in ieder geval relatief stabiel. Binnen de regio worden de beste vooruitzichten voor de arbeidsmarkt gerapporteerd in Turkije, Israël en Roemenië en de zwakste in Italië, Spanje en Griekenland. Werkgevers in Turkije en Israël rapporteren de meest optimistische werkgelegenheidsplannen van de regio. Bijna vier op de tien werkgevers is van plan de komende drie maanden het personeelsbestand uit te breiden. De vooruitzichten verbeteren zich aanzienlijk ten opzichte van de relatief teleurstellende prognoses voor het eerste kwartaal. In alle industriële sectoren en alle regio s voorspellen de werkgevers een aanzienlijke stijging. In Turkije zal de vraag naar arbeidskrachten nog het sterkst zijn in de bouwsector. In het Verenigd Koninkrijk rapporteren de werkgevers ook nog altijd de meeste optimistische prognoses van de laatste vijf jaar. Evenals in de twee voorgaande kwartalen zijn de mogelijkheden voor werkzoekenden naar verwachting het grootst in de sector Zakelijke dienstverlening. De algehele vooruitzichten krijgen tevens een impuls door de aantrekkende verwachtingen onder werkgevers in de de sector Transport, opslag & communicatie. De werkgelegenheidsplannen in de sector Bouw zijn echter nog altijd somber. Werkgevers blijven zich aanpassen aan de extra bezuinigingen op woningbouw en infrastructurele bouwprojecten. Als gevolg van een gebrek aan vaardigheden blijven veel werkgevers in Noorwegen in het buitenland zoeken naar het benodigde talent, met name ingenieurs en ondersteunend personeel voor de olie-industrie, gezondheidsmedewerkers en docenten. De vooruitzichten in Duitsland blijven positief, ondanks dat het cijfer in de meeste industriële sectoren en regio s daalt op kwartaalbasis en op jaarbasis. Volgens de werkgevers blijft de werkgelegenheid in de sector Zakelijke dienstverlening stabiel en kunnen werkzoekenden in zowel de sector Bouw als de sector Nutsbedrijven de komende maanden de nodige kansen verwachten. In Griekenland rapporteren werkgevers de meest optimistische verwachtingen sinds het tweede kwartaal van 21, ook al is het netto werkgelegenheidscijfer nog altijd negatief. In bijna alle Griekse industriële sectoren stijgt het cijfer met een aanzienlijke marge op jaarbasis, onder andere in de horeca, waar werkgevers het eerste positieve cijfer in ruim twee jaar laten optekenen. In Oost-Europa zijn de vooruitzichten voor de werkgelegenheid over het algemeen beter dan in het vorige kwartaal. De enige uitzondering is Polen, waar de vooruitzichten voor het derde achtereenvolgende kwartaal dalen op grond van de minst optimistische werkgeversprogno ses sinds Polen toetrad tot het onderzoek in het tweede kwartaal van 28. België -2% Geen kolom betekent netto werkgelegendheid van. Bulgarije 12%* Bulgarije neemt deel sinds Q

14 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Duitsland +4% Frankrijk +1% Hongarije +5%* Hongarije neemt deel sinds Q3 29. Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Israël +13%* Geen kolom betekent netto werkgelegeheid van. Israël neemt deel sinds Q Finland +2%* Finland neemt deel sinds Q Griekenland -6% Griekenland neemt deel sinds Q2 28. Geen kolom betekent netto werkgelegendheid van. Ierland -2% Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Italië -11% Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van

15 Nederland -3% Oostenrijk +2% Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. Roemenië +13% Slowakije +1%* Roemenië neemt deel sinds Q2 28. Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. Slowakije neemt deel sinds Q Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Noorwegen +6% Polen -2% Polen neemt deel sinds Q2 28. Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Slovenië +5%* Slovenië neemt deel sinds Q Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. Spanje -11% Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van

16 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Tsjechië -1% Verenigd Koninkrijk +6% Zweden +4% Tsjechië neemt deel sinds Q2 28. Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Turkije +28%* Zuid-Afrika % Zuid-Afrika neemt deel sinds Q4 26. Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van. Zwitserland -2% Zwitserland neemt deel sinds Q3 25. Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Turkije neemt deel sinds Q

17 Internationale vergelijkingen Azië Pacific ManpowerGroup sprak met meer dan 16. werkgevers om de werkgelegenheidsplannen voor het tweede kwartaal in acht landen en gebiedsdelen in de regio Azië-Pacific in kaart te brengen. De verwachtingen voor het aannemen van nieuw personeel zijn in de gehele regio positief. in Taiwan en India worden de beste mogelijkheden voor werkzoekenden gerapporteerd. Al voor het vierde kwartaal achtereen rapporteren werkgevers in Australië de zwakste werkgelegenheidsvooruitzichten van de gehele regio. Afgezet tegen het voorgaande kwartaal zijn de vooruitzichten gemengd: in vier van de acht landen en ge bieds delen laat het werkgelegenheidscijfer een stijging zien. Afgezet tegen hetzelfde kwartaal een jaar eerder zijn de werkgevers echter duidelijk onzekerder: in zeven van de ondervraagde landen en gebiedsdelen neemt het netto werkgelegenheidscijfer af of blijft het hooguit relatief stabiel. De werkgelegenheidsplannen in Taiwan zijn iets minder positief dan in het eerste kwartaal van 213 en in tweede kwartaal vorig jaar. Niettemin gaan werkgevers voor de komende drie maanden uit van een levendig werkgelegenheidsklimaat, als gevolg van de vraag in de sector Mijnbouw & delfstofwinning, waar meer dan de helft van de ondervraagde werkgevers beweert plannen te hebben om het personeelsbestand uit te breiden. Uit het onderzoek blijkt ook dat er mogelijkheden zijn voor werkzoekenden in de sector Zakelijke dienstverlening. Naar verwachting zullen de kansen voor werkzoekenden zich licht verbeteren in zowel India als China; in Japan blijven ze echter naar verwachting ongewijzigd. In India neemt het werkgeversvertrouwen voor het twee achtereenvolgende kwartaal licht toe, na de wat matte prognoses van het vierde kwartaal van 212. In bijna alle sectoren en regio s verbeteren de vooruitzichten zich ten opzichte van het vorige kwartaal, al blijven ze over het algemeen wat achter bij dezelfde periode vorig jaar. Door werkgevers in het gehele land worden optimistische plannen gerapporteerd, waarbij de beste kansen voor werkzoekenden zich waarschijnlijk voordoen in de sectoren Transport, opslag & communicatie, Nutsbedrijven, Zakelijke dienstverlening en Groothandel, detailhandel & horeca. Werkgevers in elk van de zes ondervraagde industriële sectoren en negen ondervraagde regio s van China voorspellen dat de werkgelegenheid zich in verschillende mate zal verbeteren ten opzichte van het eerste kwartaal van dit jaar. Afgezet tegen hetzelfde kwartaal vorig jaar zijn de vooruitzichten ongeveer vergelijkbaar. Het meest actieve klimaat is waarschijnlijk terug te vinden in de sector Zakelijke dienstverlening en de sector Groothandel, detailhandel & horeca. In Japan kunnen werkzoekenden er ondertussen van uitgaan van dat de grootste drukte op de arbeidsmarkt zal plaatsvinden in de sectoren Zakelijke dienstverlening, Transport, opslag & communicatie, en Nutsbedrijven. Voor al deze sectoren stijgt het cijfer aanzienlijk op jaarbasis. Tegelijkertijd zijn de vooruitzichten in Australië inmiddels acht kwartalen op rij gestaag aan het dalen. Het cijfer is nu lager dan op enig moment gedurende het derde kwartaal van 29. Deze daling is nog het meest uitgesproken in de sector Mijnbouw & delfstofwinning, waar de mogelijkheden voor werkzoekenden een stuk getemperd zijn ten opzichte van de afgelopen jaren. Australië +4% China +18% Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van China neemt deel sinds Q

18 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Hongkong +1% India +27% Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Japan +11% Singapore +17% India neemt deel sinds Q Nieuw-Zeeland +21% Nieuw-Zeeland neemt deel sinds Q2 24. Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Taiwan +3% Taiwan neemt deel sinds Q

19 Internationale vergelijkingen Noord-, Midden- en Zuid-Amerika Om de werkgelegenheidsvooruitzichten voor het tweede kwartaal van 213 te meten, heeft ManpowerGroup bijna 3. werkgevers ondervraagd die afkomstig zijn uit tien landen in Noord-, Midden- en Zuid-Amerika. In alle landen rapporteren de werkgevers positieve werkgelegenheidsplannen voor de periode april-juni. Ten opzichte van het voorgaande kwartaal blijft het cijfer relatief stabiel of verbetert het zich in zeven van de tien landen. Op jaarbasis nemen de vooruitzichten af of blijven ze redelijk stabiel in acht van de tien landen. De werkgelegenheidsverwachtingen zijn het beste in Brazilië, Panama en Peru. De mogelijkheden voor werkzoekenden zijn naar verwachting het minst in Costa Rica en de Verenigde Staten. In beide landen wordt echter uitgegaan van een stabiele situatie, waarbij de werkgelegenheid in de VS een impuls zal krijgen door de aangetrokken vraag in de sector Bouw en de aanzienlijk toegenomen vraag van werkgevers in de sector Transport, opslag & communicatie en het segment niet-duurzame goederen binnen de sector Productiebedrijven. Werkgevers in Brazilië hebben de dalende lijn die al drie kwartalen werd gerapporteerd, weer weten om te buigen. Naar verwachting zal het klimaat van de werkgelegenheid levendig zijn gedurende de voorbereidingen op het Wereldkampioenschap voetbal volgend jaar en de Olympische Spelen van 216. De werkgelegenheidsplannen in de sectoren Bouw en Zakelijke dienstverlening laten op kwartaalbasis een scherpe stijging zien, en werkzoekenden kunnen tevens profiteren van een voorspoedig werkgelegenheidsklimaat in de sectoren Overheid & maatschappelijke dienstverlening, Transport, opslag & communicatie en Nutsbedrijven. In Argentinië nemen de verwachtingen voor het tweede achtereenvolgende kwartaal gematigd toe, ondanks de onzekerheden die gepaard gaan met de inspanningen van de regering om de inflatie om te buigen en de valuta te stabiliseren. In Colombia zijn de vooruitzichten over het algemeen slechter op jaarbasis. Wel staat er een aantal geplande infrastructuurprojecten op stapel en deze projecten vormen aanleiding voor het optimisme in de sector Zakelijke dienstverlening en de zelfs zeer positieve verwachtingen in de sectoren Bouw, Transport, opslag & communicatie en Nutsbedrijven. In Mexico zal het werkgelegenheidsklimaat naar verwachting zelfs uitgesproken positief blijven. Het klimaat wordt daar aangewakkerd door het ongekende vertrouwen onder werkgevers in de dienstverleningsen handelssectoren, alsmede de gunstige werkgelegenheidsplannen in elk van de zeven regio s van het land. Ook onder Canadese werkgevers zijn de werkgelegen heidsplannen solide, hetgeen onderstreept wordt door het beste cijfer voor de sector Transport, opslag & communicatie sinds het tweede kwartaal van 27 en de aanhoudende gestage vraag in de sector Bouw. Naar aanleiding van het voortdurende tekort aan talent binnen de gezondheidszorg, de mijnbouw en de hoogontwikkelde zakelijke dienstverlening, zoekt de regering naar manieren om het aantrekken van buitenlandse werknemers met de gevraagde vaardigheden te bevorderen. Argentinië +14% Argentinië neemt deel sinds Q1 27. Brazilië +3%* Brazilië neemt deel sinds Q

20 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Canada +12% Colombia +16% Colombia neemt deel sinds Q4 28. Netto werkegelegenheid Costa Rica +11% Mexico +18% Costa Rica neemt deel sinds Q Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van Peru +19% Peru neemt deel sinds Q Guatemala +13% Guatemala neemt deel sinds Q2 28. Panama +25%* Panama neemt deel sinds Q2 21. Verenigde Staten +11% Geen kolom betekent netto werkgelegenheid van

21 Over de Manpower Employment Outlook Survey De Manpower Employment Outlook Survey wordt ieder kwartaal uitgevoerd en meet in welke mate werkgevers het eerstvolgende kwartaal een uitbreiding of inkrimping van het personeelsbestand verwachten. In de ruim 5 jaar dat het onderzoek loopt, heeft het zich ontwikkeld tot een betrouwbaar onderzoek naar werkgelegenheidsontwikkelingen wereldwijd. Een aantal succesfactoren ligt ten grondslag aan de Manpower Employment Outlook Survey: Uniek: Het is het enige onderzoek op dit gebied met een dergelijke omvang, reikwijdte en onderzoekshistorie, en een dergelijk onderzoeksgebied. Voorspellend: De Manpower Employment Outlook Survey is het meest uitgebreide voorspellende onderzoek op dit gebied waarbij verwachtingen van werkgevers ten aanzien van het eerstvolgende kwartaal worden onderzocht. Dit is een belangrijk verschil met andere onderzoeken en studies op dit terrein, die alleen historische gegevens analyseren. Onafhankelijk: Het onderzoek is gebaseerd op een representatieve steekproef onder werkgevers uit de deelnemende landen. De deelnemers van het onderzoek zijn niet afkomstig van het klantenbestand van Manpower. Solide: De onderzoeksresultaten worden ontleend aan ruim 66. interviews met werkgevers uit de publieke en private sector in 42 landen en gebiedsdelen met als doel voor ieder kwartaal de verwachte trends in de werkgelegenheid te meten. Op basis van deze steekproef wordt een analyse verricht die bedoeld is meer gedetailleerde informatie per sector en per regio te bieden. Gericht: Al bijna vijf decennia lang ontleent het onderzoek al zijn gegevens aan één enkele vraag. Onderzoeksvraag Aan alle onderzoeksdeelnemers wereldwijd wordt één en dezelfde vraag gesteld: Zal het aantal werknemers op uw locatie de komende drie maanden dus tot en met juni 213 toenemen, afnemen of gelijk blijven in vergelijking met het lopende kwartaal? Onderzoeksmethode De Manpower Employment Outlook Survey is gebaseerd op een valide onderzoeksmethode waarbij de hoogste marktonderzoekcriteria in acht worden genomen. Het onderzoeksteam voor de 42 landen en gebiedsdelen waar het onderzoek op dit moment wordt uitgevoerd, bestaat uit het interne onderzoeksteam van ManpowerGroup en Infocorp Ltd. Het onderzoek is zo georganiseerd dat het representatief is voor elke nationale economie. De foutmarge voor de nationale, regionale en wereldwijde gegevens is niet groter dan +/- 3,9%. scijfer In dit verslag wordt gebruikgemaakt van de term netto werkgelegenheidscijfer ( Net Employment Outlook ). Dit betreft het percentage werkgevers dat verwacht dat het totaal aantal werknemers op hun vestiging het volgende kwartaal zal toenemen, minus het percentage werkgevers dat juist een afname van het aantal werknemers verwacht. De uitkomst van deze berekening is het netto werkgelegenheidscijfer. Seizoenscorrectie Er wordt seizoenscorrectie toegepast op de gegevens voor Argentinië, Australië, België, Canada, China, Colombia, Costa Rica, Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Guatemala, Hongkong, Ierland, India, Italië, Japan, Mexico, Nederland, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Oostenrijk, Peru, Polen, Roemenië, Singapore, Spanje, Taiwan, Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Zuid-Afrika, Zweden en Zwitserland om een aanvullend inzicht te bieden in de onderzoeksresultaten. Hierdoor ontstaat een eenduidige interpretatie van de resultaten over de gehele tijdslijn, zonder de seizoensfluctuaties die zich normaal gesproken elk jaar rond dezelfde tijd voordoen. Zodra er meer historische gegevens zijn verzameld, zal ManpowerGroup de gegevens in de overige landen ook aanpassen aan de seizoensinvloeden. N.B.: In het tweede kwartaal van 28 heeft ManpowerGroup het TRAMO-SEATS-model toegepast op de berekening van gegevens die gecorrigeerd zijn voor seizoensinvloeden. 19

22 Manpower Employment Outlook Survey Nederland Onderzoekshistorie 1962 De eerste generatie van de Manpower Employment Outlook Survey (MEOS) wordt gestart in Canada en de Verenigde Staten In het Verenigd Koninkrijk wordt een equivalent geïntroduceerd van het onderzoek uit de Verenigde Staten. Daar noemt men het onderzoek Quarterly Survey of Employment Prospects (QSEP). Dit onderzoek is op dezelfde leest geschoeid als MEOS en voorspelt de trends in de werkgelegenheid. Het is het eerste voorspellende onderzoek op dit terrein in Europa De tweede generatie van de Manpower Employment Outlook Survey wordt gelanceerd in de Verenigde Staten en Canada. De onderzoeksmethode wordt geactualiseerd volgens de nieuwste inzichten in marktonderzoek. 22 QSEP in het Verenigd Koninkrijk wordt aangepast aan een nieuwe onderzoeksopzet. ManpowerGroup Mexico en Ierland introduceren het onderzoek in hun land. 23 De derde generatie van MEOS wordt gelanceerd. Het onderzoeksprogramma wordt wereldwijd uitgerold in totaal 18 landen: Australië, België, Canada, Duitsland, Frankrijk, Hongkong, Ierland, Italië, Japan, Mexico, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Singapore, Spanje, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Zweden. 24 ManpowerGroup Nieuw-Zeeland introduceert de Manpower Employment Outlook Survey. 25 ManpowerGroup China, India, Taiwan en Zwitserland introduceren de Manpower Employment Outlook Survey. 26 ManpowerGroup Costa Rica en Peru nemen voor het eerst deel aan de Manpower Employment Outlook Survey. Onderzoeken in Australië, België, Duitsland, Frankrijk, Hongkong, Ierland, Italië, Japan, Mexico, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Singapore, Spanje en Zweden voegen in het derde kwartaal gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. ManpowerGroup Zuid-Afrika introduceert de Manpower Employment Outlook Survey. 27 ManpowerGroup Argentinië introduceert de Manpower Employment Outlook Survey. Het onderzoek in Nieuw- Zeeland voegt in het eerste kwartaal gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. 28 ManpowerGroup Colombia, Griekenland, Guatemala, Polen, Roemenië en Tsjechië nemen voor het eerst deel aan de Manpower Employment Outlook Survey. In het tweede kwartaal voegen China en Taiwan gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. In het derde kwartaal voegen India en Zwitserland gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. 29 ManpowerGroup Hongarije en Brazilië introduceren de Manpower Employment Outlook Survey. 21 ManpowerGroup Panama introduceert de Manpower Employment Outlook Survey, waarmee het aantal onderzochte landen en regio s wereldwijd is gestegen tot 36. In het tweede kwartaal voegt Peru gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. In het eerste kwartaal voegt Costa Rica gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. 211 ManpowerGroup Bulgarije, Slovenië en Turkije introduceren in het eerste kwartaal de Manpower Employment Outlook Survey. Daarnaast voegen Argentinië en Zuid-Afrika in het eerste kwartaal gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. In het vierde kwartaal introduceren Israël en Slowakije de Manpower Employment Outlook Survey. 212 Met ingang van het tweede kwartaal voegen ManpowerGroup Griekenland, Guatemala, Polen en Roemenië en Tsjechië gegevens toe die zijn gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. De vestiging van ManpowerGroup in Finland voegt zich in het vierde kwartaal bij het onderzoek. Van de gegevens uit Colombia worden voor het eerst de seizoensvariaties geëlimineerd. 2

23 Over ManpowerGroup ManpowerGroup (NYSE: MAN) is een wereldleider op het gebied van innovatieve arbeidsmarktoplossingen. ManpowerGroup ontwikkelt en levert zeer effectieve oplossingen waarmee haar klanten hun bedrijfsdoelstellingen kunnen verwezenlijken en tegelijkertijd hun concurrentiepositie kunnen versterken. ManpowerGroup heeft meer dan zestig jaar ervaring en genereert een omzet van USD 21 miljard. Hierdoor kan zij een unieke time to value creëren en wordt de klant een uitgebreid pakket innovatieve oplossingen geboden dat hem helpt te winnen in de Human Age. Deze oplossingen beslaan het gehele bereik aan talentgerichte behoeften, van werving en beoordeling, opleiding en ontwikkeling, en loopbaanbeheer tot outsourcing en personeelsadvies. ManpowerGroup beschikt over s werelds grootste netwerk, dat toonaangevend is binnen de industrie en 3.5 vestigingen in 8 landen en regio s omvat. Hiermee wordt een dynamische mix van ongekende mondiale marktaanwezigheid met waardevolle inzichten en plaatselijke deskundigheid gegenereerd. Zo kan worden voldaan aan de behoeften van 4. klanten per jaar, uit alle sectoren: kleine en middelgrote ondernemingen, plaatselijke, multinationale en mondiale ondernemingen. Door haar inzicht in het menselijk potentieel te verbinden aan de ambities van opdrachtgevers, zorgt ManpowerGroup ervoor dat organisaties en individuen meer bereiken dan zij voor ogen hadden: hun succes leidt immers tot succes voor ManpowerGroup. Door deze stimulerende verbintenissen genereert de onderneming een kracht die organisaties voortdrijft, persoonlijk succes versnelt en bijdraagt aan de duurzaamheid van gemeenschappen. ManpowerGroup voorziet de wereld van werk van brandstof. Het aanbod aan oplossingen van ManpowerGroup wordt geboden via ManpowerGroup Solutions, Manpower, Experis en Right Management. Lees meer over hoe ManpowerGroup u kan helpen te slagen in de Human Age op 21

24 Manpower Nederland, Diemerhof Postbus 1215, 11 AD Amsterdam Tel.: , Fax: , Manpower. All rights reserved.