Onderzoeksprojecten ( van 29735)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Onderzoeksprojecten (18700-18750 van 29735)"

Transcriptie

1 Nov :13:12 Onderzoeksprojecten ( van 29735) OMLL Networking activity "Human language dynamics (OMLL Result presentation) (16-20 juli 2007, Erice- Italy) Abstract: OMLL Networking activity "Human language dynamics (OMLL Result presentation) (16-20 juli 2007, Erice- Italy) Informatica en Toegepaste Informatica LUC STEELS Omnitrack Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Afdeling ESAT - MICAS Wim Dehaene Omnivore paradoxes in history. Food traditions and novelties in Europe since Abstract: Dit project wil onderzoeken in welke mate mensen "grote veranderingen" ondergaan, maken of zich daartegen verzetten. Voeding wordt genomen als vertrekpunt. Diverse subvragen worden gesteld, die zeer concreet op het (recente) verleden ingaan: de wijze waarop technologie in de keuken verschijnt; de wijze waarop mensen tijd en geld combineren in relatie tot hun voeding; de wijze waarop kennis over eetcultuur via kookboeken wordt overgedragen. Dit is een internationaal project, waar België niettemin in het middelpunt staat (er zal worden vergeleken met Nederland, Frankrijk, Groot-Brittannië en de USA). Sociaal-culturele voedingsstudies Kunstwetenschappen en Archeologie Politieke Wetenschappen Sociologie Germaanse Talen Geschiedenis Agogiek IGNACE GLORIEUX Nathalie PARYS Willem SCHEIRE Sarah DANIELS PETER SCHOLLIERS PIERRE VAN DE CRAEN PATRICIA VAN DEN EECKHOUT WILLEM ELIAS Dries TYS Omschrijving van de minimale politiecapaciteit nodig voor de verwezenlijking van de basispolitiezorg (binnen elke politiezone) Abstract: In dit onderzoek, uitgevoerd in opdracht van de FOD Binnenlandse Zaken, werd nagegaan: (1) welke taken en activiteiten de basispolitiezorg impliceert, (2) welke stabiele en relatief onveranderlijke objectieve omgevingsvariabelen deze taken en activiteiten beïnvloeden en (3) wat de minimale operationele capaciteit is die hieruit voortkomt. Vakgroep Strafrecht en criminologie Paul Ponsaers Omstanders, omwonenden, gebruikers en werknemers. Exposure modellen voor gewasbeschermingsmiddelen Abstract: niet beschikbaar Vakgroep Gewasbescherming Pieter Spanoghe Omstreden verleden: de representatie van het verleden en de constructie van het culturele geheugen in de Kroatische, Bosnische en Servische literatuur van de jaren negentig Abstract: Dit project beoogt een analyse van het belang, de draagwijdte en de rol van het post-joegoslavische proza van de jaren negentig in de transformatie van het 'culturele geheugen' in Kroatië, Bosnië-Hercegovina en Servië. Vakgroep Slavistiek en Oost-Europakunde Raymond Detrez Omzeilen van de biologische hindernissen van anti-inflammatoire glucocorticoïdtherapie. Abstract: Glucocorticoïden (GC) zijn succesvolle therapeutica voor de behandeling van acute en chronische inflammatoire aandoeningen. desalniettemin zijn er belangrijke klinische nadelen aan verbonden. Het algemene doel van dit project is de moleculaire basis van deze problemen te onderzoeken daar ze een succesvolle brede toepassing van GC

2 verhinderen. Proteïnechemie, proteoomanalyse en epigenetische signalisatie (PPES) Wim Vanden Berghe Omzetting, toepassing en toepassingscontrole van het Europees beleid in België. Naar een structurele aanpassing van de wijze waarop België zijn Europese verplichtingen nakomt. Abstract: Omzetting, toepassing en toepassingscontrole van het Europees beleid in België. Naar een structurele aanpassing van de wijze waarop België zijn Europese verplichtingen nakomt. Politieke wetenschappen Burgerschap, gelijkheid en diversiteit (CED) Guido Dierickx Omzetting van biomassa door middel van hierarchische zeoliet katalysatoren. Abstract: Stijgende olieprijzen en dalende voorraden aan fossieke brandstoffen, zorgen voor een toenemende vraag naar producten gebaseerd op biomassa. Aangezien chemo-katalytische omzettingen van biomassa, zoals plantaardige oliën, lignine en cellulose, zich nog in een ontwikkelingsstadium bevinden, is de elementaire kennis over de geschikte processen en typen van katalysatoren op dit moment nog zeer rudimentair. Bijgevolg bestaan er enorme opportuniteiten in het bepalen van de reactiewegen betrokken bij de omzetting van biomassa en in het identificeren van de ideale katalysatoren. Dit project pakt specifiek de ontwikkeling van zulke katalysatoren aan en zoekt naar de specifieke vereisten waaraan deze katalysatoren moeten voldoen om oleochemicaliën en andere platform moleculen om te zetten.belangrijke elementen in dit project zijn de toegankelijkheid van de omvangrijke substraten naar de actieve sites van de katalysator en het creëren van hoog-disperse en goed gebalanceerde multi-site katalysato Centr. vr Oppervlaktechemie & Katalyse Bert Sels An Philippaerts Omzijlen van de biologische obstakels van anti-inflammatoire Glucocorticoiden Therapie Abstract: Glucocorticoiden zijn erg populair bij de behandeling van tal van inflammatoire ziektes. Niettemin zijn er enkele belangrijke nadelen, die we in dit project wensen te onderzoeken: nevenwerkingen, therapieresistentie en gebrekkige kennis over het mechanisme waarbij die therapeutica echt functioneren. Vakgroep biochemie Jan Tavernier Claude Libert Kris Gevaert Dominic De Groote Omzijlen van de biologische obstakels van anti-inflammatoire Glucocorticoiden Therapie Abstract: Glucocorticoiden zijn erg populair bij de behandeling van tal van inflammatoire ziektes. Niettemin zijn er enkele belangrijke nadelen, die we in dit project wensen te onderzoeken: nevenwerkingen, therapieresistentie en gebrekkige kennis over het mechanisme waarbij die therapeutica echt functioneren. Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie Vakgroep Fysiologie Vakgroep Geneesmiddelenleer Vakgroep biochemie Jan Tavernier Guy Haegeman Claude Libert Kris Gevaert Dominic De Groote Onbepaaldheid en onderschikking. Onderzoek naar het grammaticalisatieproces van de Franse voornaamwoordelijke constituenten qui- que- quoi- ou- quand- comme(nt) en naar hun rol in de verschillende strategieen van onderschikking. Abstract: Dit onderzoek wil een beter inzicht verwerven in de diverse modellen van onderschikking in de werking van de verschillende verbindende woorden, zowel wat betreft hun ontstaan als wat betreft de strategieën van onderschikking die zij in beweging zetten. Wij menen dat een gezamelijke benadering van de werking van de voornaamwoorden en bijwoorden QUI, QUE, QUOI, OU, QUAND, COMME (COMMENT, COMBIEN) hieraan een wezenlijke bijdrage zal leveren. Romaanse Talen MICHEL PIERRARD Onbeslisbaarheidsproblemen en Diophantische verzamelingen over veeltermringen en functievelden. Abstract: In dit project wil ik twee belangrijke topics rond het tiende probleem van Hilbert bestuderen en veralgemenen, namelijk de beslisbaarheid of onbeslisbaarheid van de existentiële theorie en de studie van Diophantische verzamelingen versus recursief opsombare verzamelingen over bepaalde klassen van velden en ringen.

3 Vakgroep Wiskunde Jan Van Geel Onbewuste cognitieve controle Abstract: Om de grenzen van onbewuste verwerking te definiëren, werd vooropgesteld dat cognitieve controle een set van strategische operaties is die exclusief verbonden zijn met bewustzijn. The prefrontale cortex speelt een belangrijke rol bij cognitieve controle, en bij gevolg stellen de meeste theorieën dat deze hersenregio niet kan geactiveerd worden door een onbewuste taak. Echter, in dit project veronderstellen we een meer significante rol voor onbewuste verwerking en onderzoeken we of cognitieve controle ook onbewust kan uitgeoefend worden. Om deze vraag te beantwoorden zullen we een specifieke vorm van cognitieve controle bestuderen, namelijk context effecten. Een paradigma dat theoretische en methodologische problemen omzeilt die werden aangetoond voor vorige studies zal gebruikt worden. In een eerste deel zullen we nagaan of een onbewuste context kan gecreëerd worden. We zullen onderzoeken of de invloed van onbewuste ambigue stimuli op respons gedrag aangepast kan worden op basis van de context gecreëerd door andere stimuli gepresenteerd in het experiment. In een tweede deel zal nagegaan worden of subjecten deze onbewuste contexten ook kunnen gebruiken om hun antwoorden te verbeteren. We zullen één context creëren met voornamelijk congruente trials en één context met vooral incongruente trial, en bekijken of subjecten zich aan deze contexten kunnen aanpassen. In een derde deel zal een fmri studie worden uitgevoerd om na te gaan of, in tegenstelling tot huidige theorieën, de prefrontale cortex betrokken is bij adaptatie aan onbewuste contexten. Experimentele en Toegepaste Psychologie Eva VAN DEN BUSSCHE Onbewuste wil: tussen neurowetenschap en fenomenologie. Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract OE Husserl-Archief: Centr.Fenomenologie Ullrich Melle Marta Ubiali On-chip Raman-spectroscopie van gecapteerde biologische cellen op optische golfgeleider met nanoplasmonische versterking Abstract: Dit onderzoek poogt een siliciumnitride golfgeleider bedekt met goud nanodots te ontwikkelen. Het evanescente veld van de golfgeleider koppelt met de nanodots en als gevolg van deze resonante plasmoninteractie ontstaat er een versterkt veld om een stabiele optische val van te maken. Het resulterende veld wordt vervolgens gebruikt om het Raman signaal van het gevangen deeltje te versterken. Vakgroep Informatietechnologie Roeland Baets Oncogen- en tumorgroei-gedreven hermodellering van fosfolipidenmembranen als platform voor modulatie van kankergerelateerde processen. Abstract: Ontwikkeling en progressie van kanker gaat vaak gepaard met typische veranderingen in het fosfolipidoom van de betrokken cellen. In dit projectonderzoeken we hoe oncogenen en tumorsuppressorgenen bijdragen tot dezeveranderingen. We gaan na in welk mate deze veranderingen een hermodellering van cellulaire membranen veroorzaken en we bestuderen hoe deze hermodellering van membranen uiteindelijk fungeert als een platform om kanker-geassocieerde cellulaire processen te sturen. Labo voor Lipidenmetabolisme en Kanker Johannes Swinnen Oncolytic virus therapy combined with dendritic cell vaccination against malignant glioma. Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Laboratorium Kinderimmunologie Stefaan Van Gool Oncostatine M als meester regulator van CZS pathologie Abstract: Neurologische aandoeningen zoals multiple sclerose (MS), hersentrauma en herseninfarct gaan gepaard met de vorming van hersenletsels met verschillende gradaties van ontstekingen en neurodegeneratie. Deze aandoeningen veroorzaken zowel een fysische als mentale handicap en zijn tot op heden ongeneeslijk. Oncostatine M (OSM), een neuropoietisch cytokine, is verhoogd aanwezig in MS-letsels en na zenuwschade. OSM kan een effect hebben op beide de hersencellen evenals op het immuunsysteem. Onze bevindingen tonen aan dat OSM een sleutelrol speel bij de ontwikkeling en vorming van MS-letsels. Wij zullen nagaan of OSM een beschermende rol kan vervullen in ziekte-indicaties met een inflammatoire en neurodegeneratieve component. Dit zou op termijn nieuwe aangrijppunten kunnen leveren voor therapie. Immunologie - Biochemie Morfologie Biomedisch Onderzoeks Instituut Niels HELLINGS Jerome HENDRIKS Helena SLAETS

4 Sven HENDRIX Oncostatine M: meester regulator in het herstel van centraal zenuwstelsel letsels Abstract: Multiple sclerose (MS) is een chronische autoimmune aandoening van het centrale zenuwstelsel (CZS), die gepaard gaat met de ontwikkeling van sclerotische lesies en resulteert in neurologische uitval. MS-lesies worden gekenmerkt door neurodegeneratie en oligodendrocytschade. De huidige behandelingen richten zich op het onderdrukken of moduleren van de ontstekingsreactie, maar slagen er niet in om de neurologische achteruitgang te stoppen of de gedane schade te herstellen. Er is nochtans een voorraad neurale stamcellen aanwezig in onze hersenen; cellen die in staat zijn om nieuwe neuronen en oligodendrocyten te vormen, maar hun bijdrage tot het herstel van MS-lesies is helaas beperkt. Onze hypothese stelt dat Oncostatin M (OSM), een cytokine dat geproduceerd wordt in MS-lesies, het herstel van deze lesies bevordert. Dit project zal ophelderen welke signaalwegen geactiveerd worden door OSM in de hersenen, of OSM de neurale stamcellen kan beschermen tijdens ontstekingen en of OSM regeneratie bevordert in een model voor MS. De resultaten van dit project leiden tot een beter inzicht in de mechanismen van MS-lesie ontwikkeling en herstel, en kunnen bijdragen tot nieuwe strategieën in de behandeling van MS. Immunologie - Biochemie Biomedisch Onderzoeks Instituut Niels HELLINGS Helena SLAETS onderaanneming ihkv 'voedselconsumptiepeiling' met FOD Volksgezondheid Abstract: Wetenschappelijke en methodologische samenwerking voor de voedselconsumptiepeiling bij, kinderen, jongeren en volwassenen. taakpakket: Voorbereiding van een nieuwe Epic-soft versie voor kinderen en volwassenen, op basis van de VCP versie versie die later wordt uitgesplitst in een interviewsessie en een data entry versie: - toevoegen/aanpassen van een aantal descriptors - toevoegen van zuigelingenvoeding,... Einddatum en werkbelasting zijn enkel haalbaar indien er geen extra grote aanpassingen, met de daarbij horende impact op verschillende Epic-soft files, binnen de Epic-softversie 2009 nodig zijn. Het gebruik/keuze van een nieuw fotoboek alsook de eventuele verplichting van rangschikking van voedingsmiddelen binnen nieuwe/andere voedingsmiddelengroepen in Epic-soft kunnen grote aanpassingen impliceren waardoor de werkbelasting verhoogt. Bespreking en eventuele herziening van de werkbelasting ten laatste eind april 2013 Geven van aanbevelingen/opstellen van documenten betreffende de eetdagboekjes- kinderen voor de data entry versie. Oefenen EMP platform. Opstellen van een Epic-soft hand leiding, Epic-soft trainingsinformatie voor de diëtisten. Geven van Epic-soft trainingen, in samenwerking met dietiste van het WIV, ook voor de Franstaligen. Ondersteuning, gedurende een 2-tal maanden, van de dietiste WIV bij de start van het veldwerk: - ondersteuning bij de controle en verwerking van F1-schermen - ondersteuning bij de eventuele bijsturing van de dietisten Adviserende functie, bijwonen van vergaderingen van het wetenschappelijk comité en ondersteuning van de diëtiste van het WIV, a rato van 3 dagen per maand. Uitschrijven van het eindrapport. Eindrapport (wetenschappelijk) overmaken aan het WIV Finaal rapport (wetenschappelijk en financieel) overmaken aan het WIV. Vakgroep Maatschappelijke gezondheidkunde Stefaan De Henauw Onderaanneming IKV contract FOD : l'etude de la toxicité, écotoxicité et génotoxicité de nanopolymères à usage biomédical dans le domaine des applications génétiques (NANOPOLYMERES) Abstract: Gene delivery is een steeds belangrijk wordende strategie voor de behandeling van verscheidene menselijke ziektes, waaronder infecties, genetische aandoeningen en tumoren. Om de nadelen van virale carriers te vermijden, worden steeds meer niet-virale gene delivery nanopartikels ontwikkeld. Polyethylene imine (PEI) wordt momenteel beschouwd als één van de meest effectieve polymeer-gebaseerde methodes. De toxiciteit van nanopartikels moet worden nagegaan, wanneer deze worden gebruikt voor medische toepassingen. In deze studie werden twee nanopartikels gekozen voor een grondige toxicologische en ecotoxicologische evaluatie, één goed gekarakteriserd, PEI, en een nieuw polymeer, poly(2-(dimethylamino)ethyl methacrylate) (PDMAEMA). In de huidige studie werd de toxiciteit van deze kation nanopartikels zelf en van de polyplex - nanopartikels omringd met DNA nagegaan. Omdat deze nanopartikels ook frequent en in grote volumes gebruikt worden in de industrie en dus in het milieu kunnen terechtkomen, werden ook potentiële ecotoxicologische effecten nagegaan. De volgende aspecten werden bestudeerd, de ontwikkeling en karakterisatie, ecotoxiciteit, algemene en specifieke toxiciteit. Hiervoor werd een batterij van verschillende tests aangewend. Men kan besluiten dat de toxiciteit varieert tussen verschillende partikels en tussen verschillende DNA-ratios. Het PEI polymeer is toxischer dan het PDMAEMA polymeer. Dit werd ook vastgesteld voor de polyplexen en bovendien hoe hoger de lading ratio, hoe toxischer de polyplexen. Deze studie toont ook aan dat er nood is aan een breed sprectrum aan toxiciteitstesten voor risk assessment. Biologie

5 MICHELINE VOLDERS Onderaanneming in het kader van het WHO-project: " Influenza illness and vaccination in Asia: Data collection of Social Contacts and Mixing Patterns" Abstract: De verspreiding van infectieziekten zoals influenza gebeurd wanneer mensen in nabij contact komen met elkaar. Een betere kennis van de contactpatronen tussen mensen kan tot meer inzichten in de verspreiding van influenza leiden. Deze inzichten zouden dan gebruikt kunnen worden om betere modellen te ontwikkelen om dusdanig the effectiviteit en kosten-effectiviteit van interventieprogrammas beter in te schatten. In Europa werden er onlangs studies uitgevoerd gebruikmakend van dagboekjes om zulke contactinformatie te registreren. Dit project breidt dit werk uit met het uitvoeren van contactstudies in Zuid-Oost Azië om dusdanig de bijhorende contactpatronen te schatten en te vergelijken met bestaande studies zoals deze in Europa en Oost-Azië. Dit project heeft mede als doel om lokale expertise rond het verzamelen van contactgegevens op te bouwen om dusdanig betere wiskundige modellen te ontwikkelen voor influenza in deze regio. Centrum voor Statistiek Centrum voor Statistiek Niel HENS Onderaannemingscontract: Beleidsgegevens over psychiatrische diensten en instellingen: permanente registratie van klinische en sociale variabelen / Overeenkomst inzake de ondersteuning van registratiesystemen : 'Minimum Psychiatric Data' 2011 Abstract: Op intiatief van de Federale Overheid wordt in alle Belgische residentiële psychiatrische instellingen een uniforme set van patiëntgegevens verzameld: de Minimale Psychiatrische Gegevens (MPG). Deze nationale databank moet beleidsondersteunend onderzoek toelaten. Censtat is verantwoordelijk voor de ondersteuning van de instellingen in het uitvoeren van de dataverzameling Centrum voor Statistiek Centrum voor Statistiek Marc AERTS Onderaannemingsovereenkomst Fytal in Action Abstract: Het project Fytal in action beoogt de ontwikkeling van geïntegreerde systemen van teeltproductiesturing, oogstplanning en kwaliteitsmonitoring. Hierbij worden mechatronica, robotica, vision- en sensortechnologiën toegepast. Dit omvat o.a. het ontwikkelen van gewasmonitoren, bestaande uit niet-destructieve sensoren voor het meten van plantengezondheid die kunnen ingezet worden om afwijkingen previsueel te detecteren. Eén van deze technologieën is de chlorofylfluorescentiebeeldanalyse die door de onderzoeksgroep Moleculaire en Fysische Plantenfysiologie (UHasselt) werd ontwikkeld. In dit project worden metingen uitgevoerd op meerdere gewassen in kasteelten en dit in samenspraak met de andere leden van de Fytalgroep. Het project wordt voor 50% gesubsidieerd door Productie Tuinbouw (Nl) en wordt beheerd door de stichting Crop-Eye (Nl). De deelnemende partners werken voor het uitvoeren van de experimenten in onderaanneming bij Crop-Eye. Er werden tijdens het project metingen uitgevoerd met het Fluorescence Imaging System, (FIS) op de volgende gewassen: tomaten, roos en chrysanten. Bij tomaten en roos werd onderzocht wat het effect is van abiotische stressfactoren, met name droogte en minerale voedingstekorten; bij chrysanten werd een biotische stress onderzocht, een virusinfectie. De bekomen resultaten hebben aangetoond dat de impact van de stressors door middel van de fluorescentiebeeldanalyse kan gedetecteerd worden voor er visueel symptomen zichtbaar zijn en er dus kan gediscrimineerd worden tussen behandelde en niet-behandelde planten. De resultaten van deze analyse in combinatie met resultaten bekomen uit andere metingen worden binnen de Fytal-groep (Crop-Eye) besproken en zijn eigendom van deze groep. Op het einde van het project wordt er gerapporteerd aan Productie Tuinbouw en wordt verder overleg gepleegd met de sector. Moleculaire en Fysische Plantenfysiologie Centrum voor Milieukunde Roland VALCKE Onderaannemingsovereenkomst ikv EU-project DRUID tussen EC en consortiumpartner UGent : driving under the influence of drugs, alcohol, and medicines. Abstract: Invloed drugs, alcohol en medicijnen in het verkeer Kritische Zorgen IVES HUBLOUE Onderaannemingsovereenkomst: ikv onderzoeksopdracht : 'Een stedelijk fiscaal instrumentarium' voor het Agentschap voor Binnenlands Bestuur. Abstract: De instelling 'VUB' en het ' Agentschap voor Binnenlands Bestuur via Hogeschool Gent (dept. Handelswetenschappen en Bestuurkunde)' hebben voor het project ' Onderaannemingsovereenkomst: ikv onderzoeksopdracht : 'Een stedelijk fiscaal instrumentarium' voor het Agentschap voor Binnenlands Bestuur.' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Toegepaste economie BRUNO HEYNDELS Onderaannemingsovereenkomst KUL - Ugent: Begeleiding tweede en derde fase bestuurskrachtmeting plattelandsgemeenten. Abstract: De hoofddoelstelling van deze opdracht is het toepassen van een verfijnde methodiek van bestuurskrachtmeting op twee groepen van een 15-tal plattelandsgemeenten. De meting dient te gebeuren

6 aan de hand van een indicatorenset, om zo te komen tot een eerste, ruwe bestuurskrachtschets, maar blijft daartoe niet beperkt. Doel is om deze gegevens ook als vertrekpunt te nemen voor een visitatie met het oog op wederzijds leren en het zoeken naar oplossingen voor vastgestelde knelpunten inzake bestuurskracht die zich typisch of versterkt manifesteren bij plattelandsgemeenten. Vakgroep Management, Innovatie en Ondernemerschap Joris Voets Onderaannemingsovereenkomst voor het FND project nr : Oprichting van een consortium voor de ontwikkeling van nieuwe fyto-oestrogeen extracten Abstract: Doelstelling van dit project is het samenbrengen van onderzoeksgroepen en bedrijven met complementaire expertise op het gebied van het screenen naar nieuwe substraten die fyto-oestrogenen bevatten en het ontwikkelen van nieuwe extracten. Vakgroep Biochemische en microbiele technologie Willy Verstraete Onderaanneming tussen CMK en INBO in het kader van het IWT-project: " Energiegewassen op landbouwgronden aangerijkt met zware metalen". Abstract: Verontreinigde oppervlakte met zware metalen leidt tot onaanvaardbare concentraties in voeder- en voedselgewassen. Doel van studie : toepassing van industriële teelten evalueren als economisch alternatief voor landbouwers werkzaam op historisch verontreinigde landbouwterreinen. Het huidige project belicht agronomische aspecten met bijzondere aandacht voor de houtige teelten die een houtige energiedrager opleveren. Landbouwteelten komen eveneens aan bod. In het werkprogramma worden 5 luiken belicht : 1) Land- en bosbouwtechnisch luik 2) Milieutechnisch luik 3) Socio-economische studie 4) Evaluatie van de naverwerking 5) Onderzoek naar draagvlak binnen de landbouwsector en mogelijke knelpunten Milieubiologie Centrum voor Milieukunde Jaak VANGRONSVELD Onderbezette grote woningen in Vlaanderen. Een onderzoek naar architecturale en gebruiksstrategieën in het licht van demografische bewegingen en ecologische beperkingen Abstract: Vanuit ecologisch perspectief dienen vraagtekens geplaatst te worden bij het hoge aantal onderbezette woningen in Vlaanderen. De opdracht om de energieconsumptie en de CO² uitstoot te minimaliseren staat immers haaks op het gegeven van grote, onderbenutte woningen die bovendien ook vaak in erg verspreide bebouwing voorkomen. Dit brengt een hoge directe (verwarming) en indirecte (transport) energiekost met zich mee, die niet strookt met de principes van duurzaam bouwen. Afbreken ligt echter niet voor de hand, gezien ondermeer de affectieve band van veel bewoners met hun woning. Dit onderzoeksvoorstel wil een fundamentele bijdrage leveren aan het inzicht in deze problematiek door in te zoomen op drie niveaus. Een eerste, geografisch luik van het onderzoek beoogt de aard en omvang van de onderbezetting preciezer in kaart te brengen welke woningen zijn precies groot en onderbezet, waar bevinden ze zich, wie woont er in, wat is de prijszetting ervan? Een tweede luik voorziet kwalitatief bewoningsonderzoek met woningbezoeken en bewonersinterviews, om vanuit concrete gevallenstudies een beter beeld te krijgen van de woonervaringen en vooruitzichten van de bewoners, gekoppeld aan een architecturale analyse van de betrokken woningen. Een derde luik gebruikt de inzichten uit de twee eerste luiken om met behulp van typologisch en ontwerpmatig onderzoek strategieën te ontwikkelen om deze woningen aan te passen aan toekomstige condities. Niet onderzoeksgroep gebonden projecten Koenraad VAN CLEEMPOEL Onderbezette grote woningen in Vlaanderen. Een onderzoek naar architecturale en gebruiksstrategieën in het licht van demografische bewegingen en ecologische beperkingen. Abstract: Vanuit ecologisch perspectief dienen vraagtekens geplaatst te worden bij het hoge aantal onderbezette woningen in Vlaanderen. De opdracht om de energieconsumptie en de CO² uitstoot te minimaliseren staat immers haaks op het gegeven van grote, onderbenutte woningen die bovendien ook vaak in erg verspreide bebouwing voorkomen. Dit brengt een hoge directe (verwarming) en indirecte (transport) energiekost met zich mee, die niet strookt met de principes van duurzaam bouwen. Afbreken ligt echter niet voor de hand, gezien ondermeer de affectieve band van veel bewoners met hun woning. Dit onderzoeksvoorstel wil een fundamentele bijdrage leveren aan het inzicht in deze problematiek door in te zoomen op drie niveaus. Een eerste, geografisch luik van het onderzoek beoogt de aard en omvang van de onderbezetting preciezer in kaart te brengen welke woningen zijn precies groot en onderbezet, waar bevinden ze zich, wie woont er in, wat is de prijszetting ervan? Een tweede luik voorziet kwalitatief bewoningsonderzoek met woningbezoeken en bewonersinterviews, om vanuit concrete gevallenstudies een beter beeld te krijgen van de woonervaringen en vooruitzichten van de bewoners, gekoppeld aan een architecturale analyse van de betrokken woningen. Een derde luik gebruikt de inzichten uit de twee eerste luiken om met behulp van typologisch en ontwerpmatig onderzoek strategieën te ontwikkelen om deze woningen aan te passen aan toekomstige condities. ArcK Niet onderzoeksgroep gebonden projecten

7 Koenraad VAN CLEEMPOEL Onderbouwde inschatting an de gezondheidskundige ernst van thallium, arseen en molybdeen ter formulering van beleidsaanbevelingen voor verdere opvolging in het leefmilieu en/of de mens. Abstract: De instelling 'VUB' en het ' VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch onderzoek)' hebben voor het project ' Onderbouwde inschatting an de gezondheidskundige ernst van thallium, arseen en molybdeen ter formulering van beleidsaanbevelingen voor verdere opvolging in het leefmilieu en/of de mens.' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Analytisch- Milieu- & Geo-Chemie Scheikunde KIM CROES David VERSTRAETEN Sam DE CRAEMER WILLY BAEYENS MARTINE LEERMAKERS Onderbouwing van een methodiek voor de systematische monitoring van koolstofvoorraden in landbouwbodems Abstract: Het doel van de studie is het onderbouwen van een systematische monitoring van koolstofvoorraden in Vlaamse bodems en dit in de context van zowel klimaatsverandering als bodemvruchtbaarheid. Hiertoe dienen de consequenties van een aantal methodologische keuzes onderbouwd te worden en de onduidelijkheid over de nauwkeurigheid van een aantal gebruikte technieken uitgeklaard te worden. Vakgroep Bodembeheer Stefaan De Neve Onderbouwing van nieuwe ontwikkelingen in database-systemen. Abstract: Onderbouwing van nieuwe ontwikkelingen in database-systemen. Ontwikkeling database systemen (ADReM) Jan Paredaens Onderbouw van Verstrengelde Kwantum Toestanden met Lokale Verborgen Variabelen Abstract: Het verband tussen de onderbouw van verstrengelde kwantum toestanden, met lokale verborgen variabelen en met positief-definite Wigner distributies wordt onderzocht. Tegelijk worden de implicaties bestudeerd voor het verschijnsel van "Kwantum Teleportatie", waarbij de eigenschappen van verstrengelde kwantum toestanden benut worden om een onbekende kwantum toestand te reproduceren. Vakgroep Fysica en Sterrenkunde Willy De Baere onderbreking van transmissie van poliovirus in het eindstadium van poliovirus uitroeiing en erna, gebruik makend van recombinante antibody-derived proteins als antivirale geneesmiddelen Abstract: onderbreking van transmissie van poliovirus in het eindstadium van poliovirus uitroeiing en erna, gebruik makend van recombinante antibody-derived proteins als antivirale geneesmiddelen Toegepaste Biologische Wetenschappen Farmaceutische Biotechnologie en Moleculaire Biologie SERGE MUYLDERMANS BARTHOLOMEUS ROMBAUT Ondergrondse resten van Romeinse stedelijke en landelijke woonarchitectuur in kaart gebracht door middel van multioffset grondradar. Abstract: In dit project willen we de?multi-offset? grondradartechniek verder ontwikkelen, waarbij verschillende afstanden (offsets) tussen zender en ontvanger gebruikt worden bij de metingen. Wanneer dit op voldoende grote schaal toegepast wordt, kan dit duidelijkere horizontale doorsneden door de bodem opleveren. Deze techniek zal gebruikt worden in archeologische contexten: Romeinse huizen en boerderijen in Mariana (Corsica) en de Potenza-vallei (Marche, Italië). Vakgroep Archeologie Frank Vermeulen Ondergroottebepaling in proces en semi-proces industrieën. Abstract: Ordergroottebepaling is reeds lang een basisbeslissing in het productiemanagement. Getuige daarvan de grote hoeveelheid voorraadmodellen die ontwikkeld werden. Het belangrijkste gemeenschappelijke kenmerk ervan is dat ze meestal uitgaan van een kostenmodel, waarin fysische kenmerken van het systeem ontbreken. Een aantal modellen werden nu ontwikkeld die volledig losstaan van de kostenparameters en de fysische kenmerken rechtstreeks modelleren en optimiseren. Een voorbeeld hiervan is het minimaliseren van de doorlooptijd of maximaliseren van de klantenservice. Veel van deze modellen hebben wachtlijntheorie als basis en worden soms in één adem vernoemd met 'Factory Physics'. Verschillende toepassingen van deze modellen zijn beschreven voor productieplanningsdoeleinden. Hierbij werd vooral de

8 discrete productie onderzocht. Het ligt nu in de bedoeling de bestaande expertise die hoofdzakelijk gericht is op discrete productieomgevingen, uit te breiden naar proces en semi-proces omgevingen. VAKGROEP MILIEU, TECHNOLOGIE EN MANAGEMENT Engineering Management Nico Vandaele Onderhoud en gebruik van een laboratorium-container aan boord van het onderzoeksschip Belgica, voor toezicht op mariene verontreiniging. Abstract: Monitoring van de kwaliteit van het Belgisch kontonentaal plat van de Noordzee en het Schelde-estuarium in het kader van het verdrag van Parijs. Monitoring van zware metalen (Hg, MeHg, Ni, Cu, Zn, Cd en Pb) in water en in zwevend stof. Stalen worden onmiddellijk gefiltreerd aan boord van de Belgica in de clean lab container. Opgeloste metalen worden gepreconcentreerd met een gecombineerde complexatie-extractie methode. Filters worden in sterk zuur milieu gedestrueerd en dan verdund met water. Bepaling gebeurt met GF-AAS, ICP-MS of ICP-AES. Monitoring van radionucliden in suspensiemateriaal. Gecentrifuggerde stalen worden gelyofiliseerd, met Avicel in een bepaalde geometrie geperst, en met High-Purity Ge- detectoren geteld. Scheikunde LEO GOEYENS WILLY BAEYENS FRANK DEHAIRS Onderhoud en restauratie van functioneel Betacel massa in Type I diabetes Abstract: Geen NL abstract Pathologische Biochemie en Fysiologie DANIEL PIPELEERS Onderhoud van de ecoscore databank en gelinkte taken "Verdere uitbouw tweetalige Ecoscore databank. Abstract: De instelling 'VUB' en het ' VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch onderzoek)' hebben voor het project ' Onderhoud van de ecoscore databank en gelinkte taken "Verdere uitbouw tweetalige Ecoscore databank. ' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Elektrotechniek-Energietechniek Mobiliteit en voertuig technologie onderzoeksgroep Maarten MESSAGIE NELE SERGEANT JOERI VAN MIERLO Onderliggende mechanismen van neuroplasticiteit en motorische controle: modulatie van neuroplasticiteit als fundament voor de ontwikkeling van nieuwe revalidatiestrategieën bij neurodegeneratieve aandoeningen Abstract: Verschillende studies hebben aangetoond dat stimulatie van afferente banen neuroplastische veranderingen teweeg brengt in de sensorische en motorische regionen van de cortex (Steyvers et al. 9-14;Levin et al ;Rosenkranz and Rothwell ). Het onderzoeksspeerpunt van REVAL en tevens een van de strategische programmas van BIOMED 'revalidatie van neurodegeneratieve aandoeningen' heeft als doelstelling nieuwe revalidatietherapieën te ontwikkelen voor neurodegeneratieve aandoeningen. Functionele en structurele neuroplasticiteit spelen hierin een sleutelrol. Fundamentele inzichten in de mechanismen die deze neuroplasticiteit, reorganisatie, compensatie en plastische veranderingen bewerkstelligen en bevorderen, is van essentieel belang, om wetenschappelijk-gefundeerde revalidatietherapieën voor het herstel van patiënten met neurodegeneratieve aandoeningen te ontwikkelen. In het Laboratorium Motorische Controle van de KUL is onderzoek verricht naar modulaties in corticale exciteerbaarheid: peesvibratie (Steyvers et al. 9-14) en cyclische passieve polsbewegingen (Levin et al ;Lewis and Byblow 82-87) werden hierbij gebruikt als afferente stimulatietechnieken voor de bovenste ledematen. De resultaten van deze studies toonden aan dat de corticospinale exciteerbaarheid van de voorarmspieren kort na afloop van de interventie toegenomen was. In een recente studie aan het onderzoeksinstituut REVAL hebben we op succesvolle wijze kunnen aantonen dat na 3 weken afferente stimulatie met transcutane elektro-neurostimulatie (TENS) aan een frequentie van 1uur per dag, de corticospinale exciteerbaarheid 20 uur na de laatste stimulatie nog steeds significant toegenomen is. Deze resultaten verwijzen naar neuroplastische processen in het centrale zenuwstelsel die het gevolg zijn van de afferente stimulatie. Deze bevindingen zijn uniek in de literatuur en ze vormen een stevige uitgangsbasis is voor de verdere uitwerking van dit project. Naast afferente stimulatie met TENS, kunnen een breed spectrum aan afferente sensorische stimulatietechnieken mogelijks bijdragen tot reorganisatie en plastische veranderingen in de cortical regios van de sensorimotorische netwerken in de hersenen. Waarneming van bewegingen in de afwezigheid van actuele uitvoering leidt tot hersenactiviteit die vergelijkbaar is met de hersenactiviteit indien men deze bewegingen zelf zou uitvoeren. Dit fenomeen wordt toegewezen aan de zogenaamde spiegelneuronen. Giacomo Rizzolatti (Rizzolatti, Fogassi, and Gallese 54-61) (Rizzolatti )werkte samen met Leonardo Fogassi en Vittorio Gallese aan de Universiteit van Parma toen ze bij toeval het bestaan van spiegelneuronen ontdekten tijdens hun onderzoekswerk met apen. De onderzoekers stelden tot hun verbazing vast dat sommige neuronen ook vuurden als de apen niet zelf iets deden, maar toekeken wanneer de onderzoekers voordeden wat er van hen werd verwacht. Met behulp van medische beeldvormingstechnieken zoals functional magnetic resonance imaging (fmri) werd ook bij de mens een complex systeem van spiegelactiviteit gevonden. Deze spiegelactiviteit kan therapeutisch eveneens interessant en relevant zijn wanneer patiënten moeilijkheden ondervinden om bewegingen zelfstandig uit te voeren Immunologie - Biochemie Biomedisch Onderzoeks Instituut

9 Raf MEESEN Onderliggende processen van continentale biodiversiteitspatronen - mechanismen op het raakvlak van ecologie en biogeografie Abstract: Al meer dan een eeuw vragen naturalisten zich af waarom soorten voorkomen waar we ze nu aantreffen. Ondanks deze grote interesse blijft het identificeren van processen die verantwoordelijk zijn voor hedendaagse biodiversiteitspatronen een grote uitdaging. Het is daarom geen verrassing dat we nog ver verwijderd zijn van een algemene biodiversiteitstheorie. In dit proefschrift onderzochten wij het belang van deterministische omgevingsgestuurde processen die de aan de basis liggen van de geografische verspreiding van gewervelde diersoorten en de structuur van gemeenschappen. We gebruikten een macro-ecologische benadering om diversiteitspatronen te onderzoeken in sub-sahara Afrika en pasten mechanistische en statistische modelleringstechnieken toe om bewijsmateriaal te vinden voor deterministische causale processen. Verder testten we ookhet vermogen van verschillende mechanistische processen om lokale, regionale en continentale diversiteitspatronen te verklaren als alternatief voor klimaat Afd. Ecologie, Evolutie en Biodiv.behoud Luc Brendonck Falko Buschke Ondernemen en regionale economie Abstract: niet beschikbaar Vakgroep Algemene economie Bruno Merlevede Ondernemers, ambachtsmeesters, arbeiders en commerçanten. Productierelaties in de Brusselse bouwsector, Abstract: Dit onderzoek richt zich op het begrijpen van hoe de productierelaties waren in de Brusselse bouwsector tijdens de zeventiende en de achttiende eeuw. Geschiedenis Anne WINTER Ondernemerschap, grensoverschrijdende handelsnetwerken en re-migratie in Zuid-Soedan. Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds WU. UA levert aan WU de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Armoede en welzijn als kenmerk van lokale institutionele processen Ontwikkeling: processen, actoren en beleid Kristof Titeca Ondernemers met een sociaal-maatschappelijk doel als duidelijke achterliggende bestaanreden voor hun organisatie Hogeschool Gent Abstract: Abstract nog niet beschikbaar Departement Handelswetenschappen en Bestuurskunde Vakgroep Management en Organisatie Nathalie Moray Anneleen Van Boxstael Ondernemersschap en ondernemers-strategieën te Antwerpen tijdens de eerste helft van de negentiende eeuw. Abstract: Het project stelt zich tot doel inzicht te verschaffen in het belang van diverse (aan ruimte, tijd en persoonlijke elementen gebonden) factoren in het economische ontwikkelingsproces van de stad Antwerpen tijdens de negentiende eeuw. Dit gebeurt aan de hand van de studie van een groep ondernemers, geselecteerd op basis van welstand in het begin van de negentiende eeuw, wiens loopbaan in de loop van de negentiende eeuw wordt gevolgd. CENTRUM VOOR BEDRIJFSGESCHIEDENIS Centrum voor stadsgeschiedenis Hilde Greefs Ondernemerstrategieën van bouwaannemers. De casus Antwerpen, Abstract: Bouwen en de bouwambachten hebben reeds lang architectuurhistorici en sociaal-economische historici gefascineerd. De meeste aandacht ging naar de bouwwerken zelf en het ambachtelijke kader waarin de bouwvakkers werkten. Dit project zal de ondernemingsstrategieën onderzoeken van aannemers actief op de private huizenmarkt in vroegmodern Antwerpen. Deze aannemers vervulden een cruciale functie in het samenbrengen van kapitaal en arbeid met de bedoeling het bouwproces te optimaliseren en winsten te maken via speculatieve investeringen. Het onderzoek zal zich richten op verschillende types aannemers, hun samenwerkingsverbanden, hun financiële en speculatieve investeringen, de deelmarkten waarop ze zich richtten en de kenmerken van hun constructies en renovaties. De beschikbare bronnen met betrekking tot vastgoed zijn zo uitzonderlijk rijk, dat ze de ondernemingsstrategieën van aannemers in de bouw veel beter kunnen vatten dan van ondernemers in om het even welke andere sector. Het onderzoek zal leiden tot een beter begrip van de dynamiek en de financiële strategieën van ondernemers die actief waren binnen een corporatief kader en zal inzichten bijbrengen die de specifieke context van

10 Antwerpen overstijgen. Tegelijkertijd zullen de secundaire onderzoeksvragen met betrekking tot verschillende types van private woningen en tot de prijsvorming en prijsevolutie van vastgoed, betere inzichten opleveren in de processen die tot geleidelijke verandering van de sociale topografie van vroegmoderne steden hebben geleid. Geschiedenis Architectonische ingenieurswetenschappen Anne WINTER Heidi DENEWETH Inge BERTELS

Onderzoeksprojecten (11000-11500 van 29735)

Onderzoeksprojecten (11000-11500 van 29735) www.researchportal.be - 10 Feb 2016 14:35:48 Onderzoeksprojecten (11000-11500 van 29735) Onderbouwing van nieuwe ontwikkelingen in database-systemen. Abstract: Onderbouwing van nieuwe ontwikkelingen in

Nadere informatie

Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer

Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer AUTEURS Jonathan Desdemoustier, onderzoeker-doctorandus, Smart City Institute, HEC-Liège, Universiteit van Luik (België)

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting HET BEGRIJPEN VAN COGNITIEVE ACHTERUITGANG BIJ MULTIPLE SCLEROSE Met focus op de thalamus, de hippocampus en de dorsolaterale prefrontale cortex Wereldwijd lijden ongeveer 2.3

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Wereldwijd zijn meer dan 3 miljard mensen afhankelijk van biomassa brandstoffen zoals hout en houtskool om in hun dagelijkse energie behoefte te voorzien. Het gebruik van deze

Nadere informatie

ADVIES. Uitgebracht door de Raad van Bestuur van 4 december 2017

ADVIES. Uitgebracht door de Raad van Bestuur van 4 december 2017 ADVIES Een substantiële vermindering van het aantal dierproeven in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest : principenota Uitgebracht door de Raad van Bestuur van 4 december 2017 Economische en Sociale Raad

Nadere informatie

Dutch summary. Mitochondriaal dysfunctioneren in multiple sclerosis

Dutch summary. Mitochondriaal dysfunctioneren in multiple sclerosis Mitochondriaal dysfunctioneren in multiple sclerosis Multiple sclerose (MS) is een ingrijpende aandoening van het centraal zenuwstelsel en de meest voorkomende oorzaak van niet-trauma gerelateerde invaliditeit

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Het doel van dit proefschrift was om te onderzoeken of klinische verschijnselen (fysieke beperkingen en cognitieve stoornissen) bij MS verklaard konden worden door verstoring van functionele hersenennetwerken

Nadere informatie

TSO. Chemie (istem) Derde graad

TSO. Chemie (istem) Derde graad TSO Chemie (istem) Derde graad Chemie (istem) LESSENTABEL Vak Type 5e jaar 6e jaar Katholieke godsdienst AV 2 2 Aardrijkskunde AV 1 1 Analytische chemie en labo TV 6 6 Biochemie en labo TV - 2 Chemische

Nadere informatie

Amyloïd-bindende eiwitten bij de ziekte van Alzheimer

Amyloïd-bindende eiwitten bij de ziekte van Alzheimer Amyloïd-bindende eiwitten bij de ziekte van Alzheimer Introductie onderzoeksproject De ziekte van Alzheimer De ziekte van Alzheimer is een neurologische aandoening en is de meest voorkomende vorm van dementie.

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 3 Projectbeschrijving

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 3 Projectbeschrijving Niet-technische samenvatting 2016491-2 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Effecten van ijzer op een hormoon dat betrokken is bij het calcium- en fosfaatmetabolisme (FGF23) bij chronische nierpatiënten.

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting Introductie Wat zijn T cellen? T cellen zijn witte bloedcellen die een cruciale rol spelen bij het beschermen tegen ziekteverwekkers zoals virussen en bacteriën. Dit doen zij door middel van

Nadere informatie

Secundair onderwijs - Tweede graad ASO/KSO/TSO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen

Secundair onderwijs - Tweede graad ASO/KSO/TSO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen Eindtermen educatief project Korstmossen, snuffelpalen van ons milieu 2 de en 3 de graad SO Secundair onderwijs - Tweede graad ASO/KSO/TSO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen I. Gemeenschappelijke

Nadere informatie

Projectoproep voor de lancering van een Belgisch platform «Digitalisering voor ontwikkeling» (Digital for Development, D4D)

Projectoproep voor de lancering van een Belgisch platform «Digitalisering voor ontwikkeling» (Digital for Development, D4D) Projectoproep voor de lancering van een Belgisch platform «Digitalisering voor ontwikkeling» (Digital for Development, D4D) 1 Inleiding Meer dan ooit is onze toekomst digitaal. Op Europees niveau speelt

Nadere informatie

Immuunreactie tegen virussen

Immuunreactie tegen virussen Samenvatting Gedurende de laatste eeuwen hebben wereldwijde uitbraken van virussen zoals pokken, influenza en HIV vele levens gekost. Echter, vooral in de westerse wereld zijn de hoge sterftecijfers en

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING Wat verandert er in het zenuwstelsel als een dier iets leert? Hoe worden herinneringen opgeslagen in de hersenen? Hieraan ten grondslag ligt het vermogen van het zenuwstelsel om

Nadere informatie

praktijkseminarie de operationele aanpak valorisatieproblematiek

praktijkseminarie de operationele aanpak valorisatieproblematiek praktijkseminarie de operationele aanpak valorisatieproblematiek SBO maatschappelijke finaliteit Prof. Dr. Ann Jorissen (UA) IWT, 11 januari 2010 1 Effective Governance of Private Enterprises: the influence

Nadere informatie

Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010

Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010 Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010 Belgisch voorzitterschap van de Europese Unie: Conferentie over Biodiversiteit in een veranderende wereld 8-9 september 2010 Internationaal Conventiecentrum

Nadere informatie

DE STRUCTUUR VAN HET HOGER ONDERWIJS

DE STRUCTUUR VAN HET HOGER ONDERWIJS Het hoger onderwijs in Vlaanderen kent twee soorten onderwijs: het hoger professioneel onderwijs en het academisch onderwijs. Je kan een opleiding volgen aan een hogeschool of aan een universiteit. Bron:

Nadere informatie

Competentie-invullingsmatrix

Competentie-invullingsmatrix Competentie-invullingsmatrix masterprf Master of Science in de wiskunde Academiejaar 2016-2017 Legende: W=didactische werkvormen E=evaluatievormen Competentie in één of meerdere wetenschappen Wetenschappelijke

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project Niet-technische samenvatting 2015246 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Het ontrafelen van de rol die darmflora speelt in het ontstaan van hart- en vaatziekten 1.2 Looptijd van het project 1.3

Nadere informatie

Actie ter ondersteuning van de federale beleidsnota drugs

Actie ter ondersteuning van de federale beleidsnota drugs FEDERAAL WETENSCHAPSBELEID Wetenschapsstraat 8 B-1000 BRUSSEL Tel. 02 238 34 11 Fax 02 230 59 12 www.belspo.be Actie ter ondersteuning van de federale beleidsnota drugs Projectformulier ten behoeve van

Nadere informatie

Samenvatting. Nederlandse samenvatting

Samenvatting. Nederlandse samenvatting Page 143 Samenvatting Onder normale omstandigheden inhaleert een volwassen menselijke long zo n 11.000 liter lucht per dag. Naast deze normale lucht worden er ook potentieel toxische stoffen en micro-organismen,

Nadere informatie

FWO-Expertpanels. Vacatures en Profielen 2011. FWO Where discoveries begin...

FWO-Expertpanels. Vacatures en Profielen 2011. FWO Where discoveries begin... FWO-Expertpanels Vacatures en Profielen 2011 FWO Where discoveries begin... 1 Introductie Vacatures Het FWO is voor de versterking van zijn verschillende Expertpanels op zoek naar (inter)nationale experten.

Nadere informatie

HUMANE WETENSCHAPPEN S I N T - J A N S C O L L E G E. w w w. s j c - g e n t. b e

HUMANE WETENSCHAPPEN S I N T - J A N S C O L L E G E. w w w. s j c - g e n t. b e S I N T - J A N S C O L L E G E w w w. s j c - g e n t. b e Campus Heiveld Heiveldstraat 117 9040 Sint-Amandsberg Tel: 09 228 32 40 heiveld@sjc-gent.be Campus Visitatie Visitatiestraat 5 9040 Sint-Amandsberg

Nadere informatie

Chapter 6. Nederlandse samenvatting

Chapter 6. Nederlandse samenvatting Chapter 6 Nederlandse samenvatting Chapter 6 122 Nederlandse samenvatting Het immuunsysteem Het immuunsysteem (of afweersysteem) beschermt het lichaam tegen lichaamsvreemde en ziekmakende organismen zoals

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting 2015245. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project

Niet-technische samenvatting 2015245. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project Niet-technische samenvatting 2015245 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project De rol van Nucleaire Hormoon Receptoren in de regulatie van het glucose- en lipidemetabolisme en de ontwikkeling van type

Nadere informatie

Verkoudheid; virale infectie; respiratoir syncytieel virus; vaccins; antivirale middelen

Verkoudheid; virale infectie; respiratoir syncytieel virus; vaccins; antivirale middelen Niet-technische samenvatting 2015107 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Dierstudies in het kader van ontwikkeling van medicijnen voor het behandelen en voorkomen van virale infecties aan de

Nadere informatie

Samenvat ting en Conclusies

Samenvat ting en Conclusies Samenvat ting en Conclusies Samenvatting en Conclusies 125 SAMENVAT TING EN CONCLUSIES In dit proefschrift werd de invloed van viscerale obesitas en daarmee samenhangende metabole ontregelingen, en het

Nadere informatie

Fish Based Assessment Method for the Ecological Status of European Rivers (FAME)

Fish Based Assessment Method for the Ecological Status of European Rivers (FAME) Fish Based Assessment Method for the Ecological Status of European Rivers (FAME) Overleg i.v.m. verdere verfijning en validatie van de nieuw ontwikkelde visindex op Europese schaal (EFI = the European

Nadere informatie

Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma

Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Afdeling Strategie en Coördinatie Koning Albert II-laan 35 bus 10 1030 Brussel

Nadere informatie

Cover Page. The following handle holds various files of this Leiden University dissertation:

Cover Page. The following handle holds various files of this Leiden University dissertation: Cover Page The following handle holds various files of this Leiden University dissertation: http://hdl.handle.net/1887/59477 Author: Hillger, J.M. Title: Take it personal! Genetic differences in G protein-coupled

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/23854 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/23854 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/23854 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Marel, Sander van der Title: Gene and cell therapy based treatment strategies

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/35907 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Yang Liu Title: Quantifying the toxicity of mixtures of metals and metal-based

Nadere informatie

Grensoverschrijdende territoriale samenwerking: België Duitsland Ierland Frankrijk Luxemburg Nederland Verenigd Koninkrijk Zwitserland

Grensoverschrijdende territoriale samenwerking: België Duitsland Ierland Frankrijk Luxemburg Nederland Verenigd Koninkrijk Zwitserland MEMO/08/76 Brussel, 7 februari 2008 Grensoverschrijdende territoriale samenwerking: België Duitsland Ierland Frankrijk Luxemburg Nederland Verenigd Koninkrijk Zwitserland 1. Operationeel programma voor

Nadere informatie

STEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap

STEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap STEM Visietekst van het GO! 28 november 2016 onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap 2 Samenvatting In de beleidsnota 2014-2019 stelt Vlaams minister van Onderwijs de ambitie om leerlingen warmer te maken

Nadere informatie

Kun je met statistiek werkelijk alles bewijzen?

Kun je met statistiek werkelijk alles bewijzen? Kun je met statistiek werkelijk alles bewijzen? Geert Verbeke Biostatistisch Centrum, K.U.Leuven International Institute for Biostatistics and statistical Bioinformatics geert.verbeke@med.kuleuven.be http://perswww.kuleuven.be/geert

Nadere informatie

Methoden hersenonderzoek

Methoden hersenonderzoek Methoden hersenonderzoek Beschadigingen Meting van individuele neuronen Elektrische stimulatie Imaging technieken (Pet, fmri) EEG Psychofarmaca/drugs TMS Localisatie Voorbeeld: Het brein van Broca s patient

Nadere informatie

hoofdstuk 4 & 7 hoofdstuk 3 & 6 hoofdstuk 2 hoofdstuk 5 Hoofdstuk 2 tot en met 5 hoofdstuk 6 en 7 hoofdstuk 2 hoofdstuk 3 hoofdstuk

hoofdstuk 4 & 7 hoofdstuk 3 & 6 hoofdstuk 2 hoofdstuk 5 Hoofdstuk 2 tot en met 5 hoofdstuk 6 en 7 hoofdstuk 2 hoofdstuk 3 hoofdstuk Samenvatting De Lokomat is een apparaat dat bestaat uit een tredmolen, een harnas voor lichaamsgewichtondersteuning en twee robot armen die de benen van neurologische patiënten kunnen begeleiden tijdens

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting 169 Nederlandse samenvatting Het aantal ouderen boven de 70 jaar is de laatste jaren toegenomen. Dit komt door een significante reductie van sterfte op alle leeftijden waardoor een toename van de gemiddelde

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 203 Nederlandse samenvatting Wittere grijstinten Klinische relevantie van afwijkingen in de grijze stof in multipele sclerose, zoals afgebeeld met MRI Multipele sclerose (MS) is

Nadere informatie

STUDIEGEBIED CHEMIE (tso)

STUDIEGEBIED CHEMIE (tso) (tso) Tweede graad... Techniek-wetenschappen Derde graad Techniek-wetenschappen Studierichting Techniek-wetenschappen de graad Een woordje uitleg over de studierichting... Logisch denken Laboratoriumwerk

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting GENETISCHE EN RADIOLOGISCHE MARKERS VOOR DE PROGNOSE EN DIAGNOSE VAN MULTIPLE SCLEROSE Multiple Sclerose (MS) is een aandoening van het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg)

Nadere informatie

but no statistically significant differences

but no statistically significant differences but no statistically significant differences Astma is een chronische aandoening, die niet te genezen is. Met de passende zorg kunnen symptomen tot een minimum worden gereduceerd en zou een astma patiënt

Nadere informatie

9. Nederlandse Samenvatting

9. Nederlandse Samenvatting 9. Nederlandse Samenvatting Cellen in ons lichaam zitten niet alleen. Iedere cel is omgeven door andere cellen en een fiber netwerk genaamd de extracellulaire matrix (ECM). Dit netwerk geeft structuur

Nadere informatie

HET PERSONEELSBESTAND AAN DE VLAAMSE UNIVERSITEITEN OP 1 FEBRUARI 2008 EN DE PERSONEELSEVOLUTIE SINDS 1992

HET PERSONEELSBESTAND AAN DE VLAAMSE UNIVERSITEITEN OP 1 FEBRUARI 2008 EN DE PERSONEELSEVOLUTIE SINDS 1992 HET PERSONEELSBESTAND AAN DE VLAAMSE UNIVERSITEITEN OP 1 FEBRUARI 2008 EN DE PERSONEELSEVOLUTIE SINDS 1992 In oktober 2008 is het jaarlijkse overzicht Statistische gegevens betreffende het personeel aan

Nadere informatie

Universiteitsbreed OO Coaching en Diversiteit is probleemloos op te nemen met een diplomacontract (= binnen het curriculum) in volgende opleidingen:

Universiteitsbreed OO Coaching en Diversiteit is probleemloos op te nemen met een diplomacontract (= binnen het curriculum) in volgende opleidingen: Universiteitsbreed OO Coaching en Diversiteit is probleemloos op te nemen met een diplomacontract (= binnen het curriculum) in volgende opleidingen: OPGELET: Vind je jouw opleiding niet terug in onderstaande

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting proefschrift Renée Walhout. Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose

Nederlandse samenvatting proefschrift Renée Walhout. Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose Nederlandse samenvatting proefschrift Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose Cerebral changes in Amyotrophic Lateral Sclerosis, 5 september 2017, UMC Utrecht Inleiding Amyotrofische

Nadere informatie

Actie ter ondersteuning van de federale beleidsnota drugs

Actie ter ondersteuning van de federale beleidsnota drugs FEDERAAL WETENSCHAPSBELEID Wetenschapsstraat 8 B-1000 BRUSSEL Tel. 02 238 34 11 Fax 02 230 59 12 www.belspo.be Actie ter ondersteuning van de federale beleidsnota drugs Projectformulier ten behoeve van

Nadere informatie

Het Interreg project New-C-Land Een nieuw leven voor marginale sites!

Het Interreg project New-C-Land Een nieuw leven voor marginale sites! Het Interreg project New-C-Land Een nieuw leven voor marginale sites! Evi Michels - UGent AVEC LE SOUTIEN DU FONDS EUROPÉEN DE DÉVELOPPEMENT RÉGIONAL, DE L OVAM, DE LA PROVINCE WEST-VLAANDEREN ET DE LA

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: Inleiding 1.1 Achtergrond

Hoofdstuk 1: Inleiding 1.1 Achtergrond Hoofdstuk 1: Inleiding 1.1 Achtergrond Het wordt algemeen erkend dat de werkzaamheid van geneesmiddelen bij kinderen kan afwijken van die bij volwassenen. Om te komen tot passende farmacotherapeutische

Nadere informatie

Samenvatting SAMENVATTING

Samenvatting SAMENVATTING SAMENVATTING Introductie Dit proefschrift geeft het theoretische en experimentele werk weer rondom de auditieve en cognitieve mechanismen van het top-down herstel van gedegradeerde spraak. In het dagelijks

Nadere informatie

Ondersteuning bij deelname aan KP7

Ondersteuning bij deelname aan KP7 Samenwerkingsverband tussen IWT Vlaanderen en het departement Economie, Wetenschap en Innovatie van de Vlaamse overheid Thematische infosessie KP7 Overzicht presentatie 1. Ondersteuning door het Vlaams

Nadere informatie

Sint-Jozefscollege: studierichtingen 3 de graad ASO

Sint-Jozefscollege: studierichtingen 3 de graad ASO Economie-Moderne Talen Economie Moderne Talen natuurwetenschappen 2 2 Duits 3 3 Engels 3 3 Frans 4 4 economie 5 5 wiskunde 3 3 In deze studierichting wordt inzicht in het economisch gebeuren gecombineerd

Nadere informatie

Van Samenwerking tot Valorisatie in Translationeel Diabetes Onderzoek

Van Samenwerking tot Valorisatie in Translationeel Diabetes Onderzoek Centrum voor Medische Innovatie Van Samenwerking tot Valorisatie in Translationeel Diabetes Onderzoek Bart Keymeulen M.D. Ph.D. Hoofd Klinische Studies van Center for Beta Cell Therapy in Diabetes Senior

Nadere informatie

Optimalisatie van de eerste klinische studies in bi ondere patie ntengroepen: op weg naar gebruik van semifysiologische

Optimalisatie van de eerste klinische studies in bi ondere patie ntengroepen: op weg naar gebruik van semifysiologische Nederlandse samenvatting Optimalisatie van de eerste klinische studies in bi ondere patie ntengroepen: op weg naar gebruik van semifysiologische farmacokinetische modellen Algemene inleiding Klinisch onderzoek

Nadere informatie

VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Toelatingsvoorwaarden tot de masters ACADEMIEJAAR

VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Toelatingsvoorwaarden tot de masters ACADEMIEJAAR VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Toelatingsvoorwaarden tot de masters ACADEMIEJAAR 2011-2012 Studiegebied Wetenschappen Master in de Wiskunde (120 SP) Bachelor in de Wiskunde Master in de Fysica en de Sterrenkunde

Nadere informatie

Meer mensen met MS, beter helpen

Meer mensen met MS, beter helpen Meer mensen met MS, beter helpen De progressie van de zenuwslopende ziekte multiple sclerose (MS) stoppen door het voorkomen van beschadiging aan de hersencellen bij mensen MS. Achtergrond MS werd tot

Nadere informatie

Geïntegreerd statistisch programma 2017 van het Interfederaal Instituut voor de Statistiek

Geïntegreerd statistisch programma 2017 van het Interfederaal Instituut voor de Statistiek Geïntegreerd statistisch programma 2017 van het Interfederaal Instituut voor de Statistiek 1. Inleiding Het samenwerkingsakkoord van 15 juli 2014 tussen de Federale Staat, het Vlaamse Gewest, het Waalse

Nadere informatie

afgelopen jaren beweren vele professionele organisaties specifieke human resource (HR)

afgelopen jaren beweren vele professionele organisaties specifieke human resource (HR) Nederlandse Samenvatting Welke mensen bekleden de top posities van professionele organisaties? In Nederland, net zoals in veel andere westerse landen, klinkt waarschijnlijk het antwoord op deze vraag ongeveer

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting NEDERL ANDSE SAMENVAT TING HET OOG ALS WEERSPIEGELING VAN HET BREIN Optische coherentie tomografie in MS Meer dan een eeuw geleden schreef een van de eerste neurologen die gebruik maakte van de oogspiegel,

Nadere informatie

Wat is een klinische studie?

Wat is een klinische studie? Wat is een klinische studie? Klinische studies Klinische studies Klinische studies worden verricht om de werkzaamheid van geneesmiddelen alsook combinaties van verschillende behandelingen te testen. Klinische

Nadere informatie

Studierichtingen voor de derde graad

Studierichtingen voor de derde graad Studierichtingen voor de derde graad In de derde graad bestaan alle richtingen, behalve humane wetenschappen uit twee hoofddomeinen. Er wordt naast de algemene basis gekozen voor een pakket vakken dat

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting De rol van proteïne kinase A in de vorming van galkanaaltjes door levercellen Een mens is opgebouwd uit cellen. Iedere cel is omgeven door een membraan die de inhoud van de cel

Nadere informatie

Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector

Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector Wie wij zijn Het Retail Innovation Platform helpt de innovatie- en concurrentiekracht van de retailsector te versterken. Samen met retailers en andere

Nadere informatie

Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept (stam + contexten)?

Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept (stam + contexten)? Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED ASO STUDIERICHTING : ECONOMIE Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. Voedselallergie, melk, preventie, behandeling

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. Voedselallergie, melk, preventie, behandeling Niet-technische samenvatting 2016605 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Het identificeren en karakteriseren van nieuwe concepten voor koemelkallergische patienten. 1.2 Looptijd van het project

Nadere informatie

SAMENVATTING. Schiemanck_totaal_v4.indd 133 06-03-2007 10:13:56

SAMENVATTING. Schiemanck_totaal_v4.indd 133 06-03-2007 10:13:56 SAMENVATTING Schiemanck_totaal_v4.indd 133 06-03-2007 10:13:56 Schiemanck_totaal_v4.indd 134 06-03-2007 10:13:56 Samenvatting in het Nederlands Beroerte (Cerebro Vasculair Accident; CVA) is een veel voorkomende

Nadere informatie

Brussel Beter Bekijken

Brussel Beter Bekijken Brussel Beter Bekijken www.briobrussel.be de mythes voorbij Surf naar www.briobrussel.be Graag stel ik u het Brussels Informatie-, Documentatie- en Onderzoekscentrum (BRIO) voor. BRIO is een consortium

Nadere informatie

Hersenontwikkeling tijdens adolescentie

Hersenontwikkeling tijdens adolescentie Hersenontwikkeling tijdens adolescentie Een longitudinale tweelingstudie naar de ontwikkeling van hersenstructuur en de relatie met hormoonspiegels en intelligentie ALGEMENE INTRODUCTIE Adolescentie is

Nadere informatie

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren.

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren. Bijlage V Bij het advies van de Commissie NLQF EQF Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en. Tabel ter vergelijking NLQF niveaus 5 t/m 8 en Dublindescriptoren NLQF Niveau 5 Context Een onbekende, wisselende

Nadere informatie

Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.2 - November 2008-147-

Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.2 - November 2008-147- Vlaams Parlement Vragen en Antwoorden Nr.2 November 2008 47 VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN FRANK VANDENBROUCKE VICEMINISTERPRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN WERK, ONDERWIJS

Nadere informatie

BETA VAKKEN Biologie, Natuurkunde, Natuur Leven en Technologie (NLT), Scheikunde en Wiskunde.

BETA VAKKEN Biologie, Natuurkunde, Natuur Leven en Technologie (NLT), Scheikunde en Wiskunde. BETA VAKKEN Biologie, Natuurkunde, Natuur Leven en Technologie (NLT), Scheikunde en Wiskunde. Biologie In tegenstelling tot wat je gewend was uit de onderbouw is biologie in klas 4, 5 en 6 een stuk theoretischer.

Nadere informatie

Biodiversiteit, ecosysteemfuncties, en ecosysteemdiensten

Biodiversiteit, ecosysteemfuncties, en ecosysteemdiensten Biodiversiteit, ecosysteemfuncties, en ecosysteemdiensten Luc De Meester Lab. Aquatische Ecologie en Evolutiebiologie KULeuven Laboratorium Aquatische Ecologie en Evolutiebiologie Biodiversiteit: : en

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting De levensverwachting van mensen met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA) is gemiddeld 13-30 jaar korter dan die van de algemene bevolking. Onnatuurlijke doodsoorzaken zoals

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Sinds enkele decennia is de acute zorg voor brandwondenpatiënten verbeterd, hetgeen heeft geresulteerd in een reductie van de mortaliteit na verbranding, met name van patiënten

Nadere informatie

WIE? WAT? WAAROM? HUMANE. wetenschappen. Infodocument voor ouders en leerlingen, door het GO! Atheneum Vilvoorde.

WIE? WAT? WAAROM? HUMANE. wetenschappen. Infodocument voor ouders en leerlingen, door het GO! Atheneum Vilvoorde. WIE? WAT? WAAROM? HUMANE wetenschappen Infodocument voor ouders en leerlingen, door het GO! Atheneum Vilvoorde. HUM WET IS HET IETS VOOR MIJ? HUMANE WETENSCHAPPEN VISIE Van leerlingen Humane wetenschappen

Nadere informatie

Vakoverschrijdende eindtermen die van toepassing zijn tijdens de klimaatexcursie

Vakoverschrijdende eindtermen die van toepassing zijn tijdens de klimaatexcursie Vakoverschrijdende eindtermen die van toepassing zijn tijdens de klimaatexcursie Context 4: Omgeving en duurzame ontwikkeling. De leerlingen: 1. participeren aan milieubeleid en -zorg op school; 2. herkennen

Nadere informatie

Samenvatting. Ontwerp en synthese van kleine liganden voor de door humaan cytomegalovirus gecodeerde receptor US28

Samenvatting. Ontwerp en synthese van kleine liganden voor de door humaan cytomegalovirus gecodeerde receptor US28 Ontwerp en synthese van kleine liganden voor de door humaan cytomegalovirus gecodeerde receptor US28 Verschillende DA virussen, zoals herpesvirussen en pokkenvirussen, hebben chemokine receptoren van hun

Nadere informatie

Onderzoeksopzet. Marktonderzoek Klantbeleving

Onderzoeksopzet. Marktonderzoek Klantbeleving Onderzoeksopzet Marktonderzoek Klantbeleving Utrecht, september 2009 1. Inleiding De beleving van de klant ten opzichte van dienstverlening wordt een steeds belangrijker onderwerp in het ontwikkelen van

Nadere informatie

Samenvatting. Synchronisatie met fractal ritmes: Complexiteit matching bij statistische structuur

Samenvatting. Synchronisatie met fractal ritmes: Complexiteit matching bij statistische structuur Samenvatting Synchronisatie met fractal ritmes: Complexiteit matching bij statistische structuur De uitvoering van dagelijkse fysieke activiteiten is sterk variabel. Deze variabiliteit kan worden beschreven

Nadere informatie

Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid

Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid Juli 2013 De evolutie van de werkende beroepsbevolking te Brussel van demografische invloeden tot structurele veranderingen van de tewerkstelling Het afgelopen

Nadere informatie

Big Ideas Great STEM. Katrien Strubbe

Big Ideas Great STEM. Katrien Strubbe + Big Ideas Great STEM Katrien Strubbe (Natuur)wetenschappen: doelen 2 Natuurwetenschappen geven leerlingen een fundamenteel en duurzaam inzicht in de structuren en processen die de mens, de natuur en

Nadere informatie

Woord vooraf Opbouw van deze studie

Woord vooraf Opbouw van deze studie Woord vooraf Opbouw van deze studie XIII XVI DEEL I: PROBLEEMSTELLING 1 HOOFDSTUK I ONTWIKKELING EN STAGNATIE IN DE PSYCHIATRIE 2 Inleiding 2 1. 1 Psychiatrie en geestelijke gezondheidszorg - stand van

Nadere informatie

Figuur 1. Representatie van de dubbele helix en de structuren van de verschillende basen.

Figuur 1. Representatie van de dubbele helix en de structuren van de verschillende basen. Het DNA molecuul is verantwoordelijk voor het opslaan van de genetische informatie die gebruikt wordt voor de ontwikkeling en het functioneren van levende organismen. Aangezien het de instructies voor

Nadere informatie

antidepressivum, rat, overerfbaar, mechanismen, gedrag

antidepressivum, rat, overerfbaar, mechanismen, gedrag 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Effecten van het antidepressivum vortioxetine op hersenmechanismen in genetische diermodellen voor depressie 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal

Nadere informatie

Onderwijsonderzoek: Vlaamse beleidsontwikkelingen voor de toekomst. Dirk Van Damme Kabinetschef onderwijs

Onderwijsonderzoek: Vlaamse beleidsontwikkelingen voor de toekomst. Dirk Van Damme Kabinetschef onderwijs Onderwijsonderzoek: Vlaamse beleidsontwikkelingen voor de toekomst Dirk Van Damme Kabinetschef onderwijs Aanzetten tot debat VIWTA-onderzoek over onderwijsonderzoek in Vlaanderen VLOR-advies OESO en Europese

Nadere informatie

Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest. Koen Toté - VMM

Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest. Koen Toté - VMM Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest Koen Toté - VMM Overzicht presentatie Luchtkwaliteit 2017 getoetst aan de normen Impact van deze luchtkwaliteit op onze gezondheid Bespreking van fijn stof en stikstofdioxide

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20126 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Dumas, Eve Marie Title: Huntington s disease : functional and structural biomarkers

Nadere informatie

VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD

VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD STUK 459 (2011-2012) Nr. 1 VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD ZIT TING 2011-2012 17 NOVEMBER 2011 VOORSTEL VAN RESOLUTIE van mevrouw Elke ROEX betreffende het waarborgen van het recht op kinderopvang

Nadere informatie

Onderzoek naar blootstelling aan endotoxinen in de agrarische sectoren van teelt, be- en verwerking en handel

Onderzoek naar blootstelling aan endotoxinen in de agrarische sectoren van teelt, be- en verwerking en handel Onderzoek naar blootstelling aan endotoxinen in de agrarische sectoren van teelt, be- en verwerking en handel drs. Suzanne Spaan ir. Inge Wouters dr. ir. Dick Heederik Institute for Risk Assessment Sciences

Nadere informatie

Het museum: - beschikt over een kwaliteitslabel als museum - heeft tijdig een aanvraag ingediend voor Vlaamse indeling en subsidiëring

Het museum: - beschikt over een kwaliteitslabel als museum - heeft tijdig een aanvraag ingediend voor Vlaamse indeling en subsidiëring Museum voor Industriële Archeologie en Textiel (MIAT), Gent 1. Gemotiveerd advies van de beoordelingscommissie Collectiebeherende Cultureel-erfgoedorganisaties over indeling bij het Vlaamse niveau en toekenning

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 137 138 Het ontrafelen van de klinische fenotypen van dementie op jonge leeftijd In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, komt dementie ook op jonge leeftijd voor. De diagnose

Nadere informatie

Tweede graad tso. Techniek-wetenschappen

Tweede graad tso. Techniek-wetenschappen Tweede graad tso Techniek-wetenschappen In techniek-wetenschappen staan de wetenschapsvakken centraal. Je bouwt een grondige theoretische basis op, waarbij een stevig pakket wiskunde hoort. Bovendien verwerf

Nadere informatie

Een exploratieve studie naar de relatie tussen geïntegreerd STEM-onderwijs en STEM-vaardigheden op secundair niveau

Een exploratieve studie naar de relatie tussen geïntegreerd STEM-onderwijs en STEM-vaardigheden op secundair niveau Een exploratieve studie naar de relatie tussen geïntegreerd STEM-onderwijs en STEM-vaardigheden op secundair niveau dr. H. Knipprath ing. J. De Meester STEM Science Engineering Technology Mathematics 2

Nadere informatie

SYNTHESERAPPORT EVALUATIE WETENSCHAPPELIJKE OLYMPIADES SAMENVATTING

SYNTHESERAPPORT EVALUATIE WETENSCHAPPELIJKE OLYMPIADES SAMENVATTING SYNTHESERAPPORT EVALUATIE WETENSCHAPPELIJKE OLYMPIADES SAMENVATTING Studiedienst en Prospectief Beleid 1 Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Vlaamse Overheid Koning Albert II-laan 35 bus 10 1030

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Chapter 9 Inleiding Het dengue virus (DENV) en het West Nijl virus (WNV) behoren tot de Flaviviridae, een familie van kleine sferische virussen met een positief-strengs RNA genoom.

Nadere informatie

Examenprogramma scheikunde vwo

Examenprogramma scheikunde vwo Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen

Nadere informatie

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen Tweede graad aso In de tweede graad aso kies je voor een bepaalde richting. Ongeacht je keuze, blijft er een groot gemeenschappelijk basispakket van 26 lesuren algemene vakken. Het niveau van deze vakken,

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 4.2 Beleidsthemabeheerder

FUNCTIEFAMILIE 4.2 Beleidsthemabeheerder Doel van de functiefamilie Het beleidsthema vanuit theoretische en praktische deskundigheid implementeren en uitbouwen teneinde toepassingen omtrent het thema te initiëren, te stimuleren en te bewaken

Nadere informatie

Snel en effectief ingrijpen dankzij ziekte-overstijgend immunologisch onderzoek. Een betere aanpak van chronische ziekten

Snel en effectief ingrijpen dankzij ziekte-overstijgend immunologisch onderzoek. Een betere aanpak van chronische ziekten Snel en effectief ingrijpen dankzij ziekte-overstijgend immunologisch onderzoek Een betere aanpak van chronische ziekten Samenvatting Het probleem Door de vergrijzing van de bevolking groeit het aantal

Nadere informatie