Scholengemeenschap voor vmbo/mavo en lwoo. Schoolgids

Transcriptie

1 Scholengemeenschap voor vmbo/mavo en lwoo Schoolgids

2

3 Hoofdkop Schoolgids Scholengemeenschap voor vmbo/mavo en lwoo

4 Inhoud Voorwoord De school Doelstelling van de school De inrichting van het onderwijs De dagelijkse onderwijspraktijk Betrokkenen bij het onderwijs Kwaliteitszorg Financiën pagina a b c d Bijlagen Opbrengstenkaart 2011 Schoolregels Index Afkortingen

5 Voorwoord Deze schoolgids van scholengemeenschap Panta Rhei in Amstelveen geeft informatie over ons onderwijs en de leerlingenzorg en de organisatie daarvan in het schooljaar Om de tekst leesbaar te houden: spreken we alleen over ouders, terwijl wij uiteraard ook opvoeder(s) of verzorger(s) bedoelen; schrijven we over de leerling en hij, waar we ook de leerling en zij bedoelen. Achterin is een index opgenomen om specifieke onderwerpen gemakkelijk terug te vinden. De school verheugt zich over een toegenomen belangstelling. Ook dit schooljaar weer hebben meer eersteklassers zich ingeschreven dan in de voorgaande jaren. Van belang is hierbij echter dat wij ook volgend jaar kleinschalig georganiseerd blijven. Een belangrijk kenmerk van onze school is immers, dat wij onze leerlingen kennen en met hen een persoonlijke band willen opbouwen. Panta Rhei heeft mooie nieuwe gebouwen (nieuwbouw onderbouw geopend in september 2009, nieuwbouw bovenbouw betrokken in oktober 2010). Met de ingebruikname van de sporthal aan de Pandora begin 2011, is de huisvesting van de school voltooid. Daardoor zijn alle leerlingen voor het eerst in de geschiedenis van de school op één plek gehuisvest. Onze moderne huisvesting stelt ons in staat om het onderwijs zodanig vorm en inhoud te geven dat het past bij de eisen van deze tijd. Ten slotte hopen wij dat alle betrokkenen deze schoolgids met aandacht lezen en erin vinden wat zij willen weten. Wij horen graag hoe de schoolgids bij de lezers landt en welke suggesties er zijn voor verbetering. Ik wens al onze leerlingen en hun ouders namens het hele team van Panta Rhei, heel veel succes in schooljaar Met vriendelijke groet, Bert de Weerd, bestuurder/algemeen directeur 3

6 1 De school Panta Rhei Scholengemeenschap Panta Rhei is een bijzonder-neutrale school voor vmbo/mavo. De school heeft naast een mavo-opleiding vier beroepsafdelingen uit drie sectoren: 1. Sector Techniek: Techniek Breed 2. Sector Zorg & Welzijn: Zorg & Welzijn Breed 3. Sector Economie: zowel Handel & Administratie als Sport, Dienstverlening & Veiligheid Panta Rhei biedt leerlingen die daarvoor in aanmerking komen leerwegondersteuning (lwoo) in hun opleiding aan. Daarnaast hebben wij een internationale schakelklas (ISK). Aan het begin van schooljaar heeft Panta Rhei ongeveer 700 leerlingen en honderd medewerkers. De naam van de school Panta Rhei is een naam die ontleend is aan Herakleitos, een beroemde filosoof uit de oudheid. Deze Herakleitos (ca v. Chr.) meende dat veranderlijkheid het wezen is van alles wat bestaat. Door een latere schrijver werd dit samengevat in de woorden panta rhei. Dit betekent: alles stroomt, is steeds in wording, niets is bestendig. Deze woorden staan heel mooi symbool voor onze school: de leerlingen zijn in wording, zij maken een lichamelijke én geestelijke groeiperiode door op weg naar hun volwassenheid. Ze behalen daartoe ondermeer een diploma. Ook binnen de organisatie van de school is alles voortdurend in ontwikkeling. Panta Rhei wil graag een school zijn van ontwikkeling, van opbouw en nieuwe ideeën, bruisend van enthousiasme. Zo blijven wij hard aan het werk om onze naam Panta Rhei waar te maken. 4 Het logo Het logo bestaat uit een woordmerk (de schrijfwijze van de naam van de school) en een beeldmerk (het vignet). De naam Panta Rhei is in kleine letters gezet en past daardoor bij de vriendelijke, menselijke en toegankelijke uitstraling die wij als school graag willen hebben. Het vignet symboliseert de vier kernteams binnen de school en de verschillende leerroutes van de individuele leerlingen. Ons vignet loopt uit in een waaier. Deze waaier vertelt het verhaal dat leerlingen hun eigen weg kiezen in de maatschappij, op vervolgopleidingen of op de arbeidsmarkt.

7 Het motto Als motto is gekozen voor jouw school. Daarmee willen wij uitdrukken dat Panta Rhei een leerlinggerichte school is met een goede leerlingzorg, waar medewerkers dankzij de kleinschaligheid de leerlingen persoonlijk kennen en er samen voor zorgen dat leerlingen kansen krijgen en benutten. Schoolkleuren De basiskleur is robuust-rood. Daaraan zijn de volgende waarden te koppelen: opvallend en warm, actief, beweeglijk. Daarnaast zijn er zeven frisse kleuren. Zij staan symbool voor de verschillende leerroutes. Bevoegd gezag Het bevoegd gezag is de Stichting voor Voortgezet Onderwijs Amstelveen. Het bestuur van de stichting heeft momenteel zeven leden. Het bestuur bestaat uit een uitvoerend deel en een toezichthoudend deel. De algemeen directeur maakt deel uit van het bestuur en vormt het uitvoerend deel. De resterende leden vormen het toezichthoudende deel. De voorzitter van het bestuur is mw. drs. T. Smink. Het adres van het bestuur is: Postbus 590, 1180 AN Amstelveen. Directie De directie bestaat uit: Dhr. H.A.C. de Weerd: bestuurder/ algemeen directeur Dhr. F.H. Vijgen: adjunct-directeur, aandachtsgebieden financiën en beheer Mw. A.M.C. Zonneveld: adjunctdirecteur, aandachtsgebieden dagelijkse gang van zaken, onderwijs en zorg Adresgegevens Bezoekadres: Pandora KK Amstelveen tel.: fax: Postadres: Postbus AN Amstelveen Internet: Website: 5 Bankrekeningnummers: ING Rabobank Beide t.n.v. Stichting voor Voortgezet Onderwijs te Amstelveen De gebouwen Locatie Pandora 1 In het gebouw aan de Pandora 1 volgen de leerlingen van de onderbouw de lessen. De leerlingen zijn verdeeld over twee kernteams. Het kernteam kader-gemengd heeft de meeste lessen op de begane grond; het kernteam basis-kader op de eerste verdieping. Ook de directie, het zorgcoördinaat en

8 de centrale diensten zijn in dit gebouw gehuisvest. Locatie Pandora 2 In het gebouw aan de Pandora 2 wordt onderwijs gegeven aan de leerlingen van het derde en vierde leerjaar. De leerlingen zijn ook hier verdeeld in kernteams. De afdelingen Techniek Breed en Handel & Administratie zijn op de begane grond gehuisvest. De afdelingen Sport, Dienstverlening & Veiligheid en Zorg & Welzijn Breed hebben hun plek op de eerste verdieping. De mavo-leerlingen hebben zowel op de eerste verdieping als op de begane grond les. Ons Tweede Thuis In het gebouw van Ons Tweede Thuis, eveneens aan de Pandora, gebruiken wij een lokaal omdat wij in onze nieuwe gebouwen door het toenemen van het aantal leerlingen te weinig plaats hebben. Veiligheid op school Panta Rhei heeft een veiligheidscoördinator, die zorg draagt voor het ontruimingsplan en de bedrijfshulpverlening. Net als de afgelopen jaren heeft onze ervaren veiligheidscoördinator de heer H. Viskil deze taak weer op zich genomen. De veiligheidscoördinator heeft voor beide gebouwen een ontruimingsplan opgesteld. Beide gebouwen zijn brandveilig en er vinden regelmatig ontruimingsoefeningen plaats. Tevens is de veiligheidscoördinator ook de coördinator van de bedrijfshulpverlening (BHV). Hij vormt met collega s uit de onderbouw en de bovenbouw een team van bedrijfshulpverleners. Dit team verzorgt onder andere de EHBO (eerste hulp bij ongelukken). Jaarlijks worden deze mensen bijge- 6 schoold en zo nodig opnieuw opgeleid. Al onze BHV ers zijn BHV-gecertificeerd en hebben tevens een certificaat om met een AED (een automatische elektronische defibrillator) om te gaan. De veiligheidscoördinator heeft ook regelmatig contact met de buurtregisseur (politie) en andere externe organisaties. Cameratoezicht Voor het vergroten van de veiligheid van de leerlingen en de medewerkers zijn zowel binnen als buiten de school camera s opgehangen. De camerabeelden worden vijf schooldagen bewaard. Indien er in die periode geen incidenten hebben plaatsgevonden, worden de beelden verwijderd. Beelden van een incident worden uiterlijk tot het moment waarop het incident is afgehandeld, bewaard, zij het niet langer dan vier weken (wettelijke termijn). Camerabeelden die gebruikt worden in het kader van een onderzoek waarvan aangifte is gedaan bij de politie, worden pas vernietigd na overleg met de politie. De wettelijke termijn is dan niet van toepassing. Toestemming voor het bekijken van de opgeslagen beelden kan

9 alleen gegeven worden door de schoolleiding. Inzet van verborgen camera s wordt vooraf gecommuniceerd met de voorzitter van de MR. Verzorgingsgebied van de school De leerlingen van Panta Rhei komen voornamelijk uit de gemeenten in Amstelland (waaronder uiteraard Amstelveen) en uit Diemen en Amsterdam. Bereikbaarheid met het openbaar vervoer De Pandora is zeer goed bereikbaar met het openbaar vervoer vanuit Amsterdam en de regio. Vlakbij de school ligt een halte van tramlijn 5 en sneltram 51. Verder zijn er goede busverbindingen. Hieronder een halteoverzicht: Halte Camera Obscuralaan: 165 Halte Oranjebaan: 171, 175 Contact De school is op werkdagen (behalve in de schoolvakanties) telefonisch bereikbaar van 8.15 uur tot uur (op vrijdag tot uur). Het centrale nummer is Maar docenten en mentoren zijn niet altijd bereikbaar. Liever zien wij dat ouders gebruik maken van . Het adres van de school is info@sgpantarhei.nl. Dit adres wordt geregeld bekeken. Telefonisch is de kans om een docent te bereiken het grootst in de schoolpauzes. Ouders kunnen een bericht achterlaten bij de telefoniste of de facilitair medewerker met het verzoek terug te bellen. De schoolleiding is meestal bereikbaar van 8.15 uur tot uur. Wie een afspraak wil met de directie, de zorgcoördinator, of de decaan kan daartoe een verzoek doen per (info@sgpantarhei.nl). Panta Rhei Award De Panta Rhei Award wordt (in de vorm van een beeldje) sinds 2008 uitgereikt aan medewerkers, ouders en overige betrokkenen die een bijzondere bijdrage hebben geleverd aan de school. Tot 2010 waren dit: Yvonne Meijer (ouder), Janbart Schröder (docent), Hans Drupsteen (ouder), Gerrit Fris (docent), Cor Aarts (bestuurslid) en Frank Vijgen (adjunct- 7 directeur). In de zomer van 2010 is de onderscheiding uitgereikt aan Leen de Korte, die in vele functies veel voor de school heeft betekend. Aan het eind van het schooljaar kreeg ook Jan Schipper, die dertien jaar lang bestuursvoorzitter was, de Panta Rhei Award.

10 2 Doelstelling van de school Panta Rhei is een school voor voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs. De school biedt leerlingen, in goede afstemming op het secundair beroepsonderwijs (ROC), een samenhangend geheel van basisvorming en leerwegen. Leerlingen die dat nodig hebben wordt, daar waar mogelijk, extra hulp geboden. Panta Rhei wil een stabiele, inspirerende school met een positieve uitstraling zijn. Op onze school werken wij leerlinggericht. Daarbij houden we oog voor de samenleving waarin onze leerlingen zowel in het heden als in de toekomst hun plek gaan innemen. Dit doen we ook door waardering en respect te tonen voor de leerbaarheid en inzet van de leerling en deze zijn of haar weg te wijzen. Kortom, wij gaan uit van de kracht van iedere leerling en brengen in kaart waar kansen liggen. Medewerkers en leerlingen kunnen alleen maar groeien wanneer ze veiligheid en waardering ervaren. Sleutelwoorden zijn bij ons begrip, saamhorigheid, veiligheid, vertrouwen en waardering. 8

11 3 De inrichting van het onderwijs In het voortgezet onderwijs wordt onderscheid gemaakt tussen de onderbouw en de bovenbouw. De onderbouw, die in het vmbo bestaat uit de leerjaren 1 en 2, bereidt de leerlingen voor op hun vervolgopleiding in de bovenbouw. De bovenbouw bestaat uit de leerjaren 3 en 4. Hiernaast heeft de school een internationale schakelklas. Dit hoofdstuk gaat over de verschillende mogelijkheden binnen het onderwijs op Panta Rhei. a Opleidingsvarianten Vmbo Het vmbo (voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs) is de voortzetting van wat vroeger vbo/mavo heette. Zoals de naam al aangeeft, bereidt het vmbo de leerlingen voor op het mbo (middelbaar beroepsonderwijs). Daarnaast stroomt er een beperkt aantal leerlingen door naar de havo. In de bovenbouw volgen de leerlingen een afstudeerrichting naar keuze. Daarbij worden leerlingen geplaatst in een leerweg (manier van leren) die bij hen past. Meer over deze leerwegen is te vinden op de volgende pagina. Voor een goede doorstroming naar het mbo zijn wij regelmatig in contact met verschillende scholen voor middelbaar beroepsonderwijs. Lwoo Sommige leerlingen krijgen op Panta Rhei binnen het vmbo leerwegondersteunend onderwijs aangeboden. Te denken valt aan plaatsing in relatief kleine klassen. Verder kunnen deze leerlingen, waar de school dit mogelijk en zinvol acht, extra hulp ontvangen (zoals remediale teaching). Sommige leerlingen worden geplaatst in een klas waarin bijna alle leerlingen leerweg- 9 ondersteuning krijgen. Deze klassen hebben om en nabij de 18 leerlingen. Andere leerlingen met leerwegondersteuning worden geplaatst in een klas waarin ook leerlingen zonder leerwegondersteuning zitten. In welke klas je wordt geplaatst, hangt sterk af van je achterstanden, de informatie van de basisschool en de samenstellingen van de verschillende klassen. De bedoeling van de leerwegondersteuning is dat de leerlingen daarmee op een niveau dat bij hen past hun vmbo-diploma halen. Mavo De mavo is één van de verschillende leerwegen die je in de bovenbouw van het vmbo kunt volgen. Omdat wij deze mavo-opleiding belangrijk vinden, hebben wij in de bovenbouw een speciale mavo-klas. In deze klas krijgen potentiële mavo-leerlingen in de eerste helft van het derde leerjaar naast hun avo-vakken ook nog een beroepsgericht vak. Daarna wordt gekeken of de mavo-opleiding daadwerkelijk bij hen past. Als dit het geval is, krijgen ze vanaf dat moment alleen nog maar mavo-lessen. Mavo-leerlingen nemen

12 regelmatig deel aan (buitenschoolse) activiteiten, om meer inzicht te krijgen in mogelijke vervolgopleidingen en beroepen. Ook brengen de leerlingen van mavo-4 een bezoek aan Londen. Er zijn duidelijke afspraken met andere scholen in Amstelland van voortgezet onderwijs over een mogelijk vervolg op de havo. ISK Op verzoek van de gemeenten in Amstelland hebben wij sinds een internationale schakelklas. Deze klas is bestemd voor leerlingen die nog maar korter dan een jaar in Nederland zijn en over het algemeen de Nederlandse taal niet beheersen. Het is de bedoeling dat deze leerlingen na ongeveer een jaar of zo mogelijk korter op hun eigen niveau instromen in het reguliere voortgezet onderwijs. Leerlingen op het niveau van praktijkonderwijs komen nadrukkelijk niet in aanmerking voor de ISK-klas op Panta Rhei. b Leerwegen Een leerweg is de route die je volgt vanaf de onderbouw van het vmbo naar het onderwijs dat daarop aansluit. De keuze voor een leerweg heeft te maken met de manier van leren: meer gericht op theorie, of meer praktisch. Iedere Het onderwijs in schema bovenbouw: klas 4: vmbo basisberoepsgerichte leerweg bovenbouw: klas 3: vmbo basisberoepsgerichte leerweg middelbaar beroeps onderwijs / roc bovenbouw: klas 4: vmbo kaderberoepsgerichte leerweg bovenbouw: klas 3: vmbo kaderberoepsgerichte leerweg leerling is het meest gebaat bij een leerweg die bij hem of haar het beste past. Panta Rhei biedt de volgende mogelijkheden: De basisberoepsgerichte leerweg (bbl of kortweg ook wel basis genoemd): deze leerweg is voor de leerling die graag beroepsgericht wil werken, maar bovenbouw: klas 4: mavo havo bovenbouw: klas 3: mavo klas 3: vmbo kadergemengde leerweg onderbouw: klas 1 en klas 2 vmbo basis/kader/gemengd afdeling bbl-kbl (basis/kader) en afdeling kbl-gl (kader/gemengd) basisonderwijs (primair onderwijs): 8 jaar 10

13 moeite heeft met teveel theorie. De kaderberoepsgerichte leerweg (kbl of kortweg ook wel kader genoemd): deze leerweg is voor de leerling die graag beroepsgericht wil werken en minder moeite heeft met de theorievakken. De kadergemengde leerweg (kgl): op Panta Rhei houden we volop de mogelijkheid open om leerlingen die meer aankunnen dan de kaderberoepsgerichte leerweg, in de bovenbouw het mavo-diploma te laten halen. Tot en met de eerste helft in het derde leerjaar worden deze leerlingen in de kadergemengde leerweg geplaatst. Deze leerlingen hebben twee momenten in hun schoolcarrière waarin nauwkeurig wordt gekeken of zij deze potentie waar kunnen maken: aan het einde van het tweede leerjaar en halverwege het derde leerjaar. Aan het eind van het tweede leerjaar wordt door de school vastgesteld of de leerlingen, zowel in resultaten als in potentie, de mogelijkheid hebben om met succes de mavo-opleiding te volgen. Als tijdens het tweede moment (halverwege de derde klas) opnieuw blijkt dat zowel de resultaten als de potentie aanwezig is, krijgen ze vanaf de tweede helft van het derde leerjaar alleen avo-vakken. De leerlingen voor wie de mavo toch te zwaar blijkt, gaan vanaf dat moment verder in de kaderberoepsgerichte leerweg. De mavo (ook wel theoretische leerweg genoemd): deze leerweg bestaat uitsluitend uit theorievakken. Deze leerling leert makkelijker zelfstandig en kan beter met grotere hoeveelheden theoretische leerstof omgaan. Feitelijk begint de mavo-opleiding in de tweede helft van het derde leerjaar. In de tijd hiervoor echter worden de leerlingen via de kadergemengde leerweg hierop 11 voorbereid. Hoewel bij de indeling van de klassen in de onderbouw al zoveel mogelijk rekening gehouden wordt met de leerwegadviezen van de basisscholen, worden de leerlingen pas in de bovenbouw in een definitieve leerweg geplaatst. Dit geeft de leerlingen de mogelijkheid om te groeien: leerlingen in klas 1 en 2 die goede resultaten behalen, krijgen extra lesmateriaal om te laten zien of zij misschien een stapje hoger kunnen. Zo kan een leerling uit de basisberoepsgerichte leerweg misschien groeien naar de kaderberoepsgerichte leerweg, en een leerling uit de kaderberoepsgerichte leerweg kan als

14 hij/zij heel goed presteert, groeien naar de mavo-opleiding in de bovenbouw. Het schema op pagina 10 geeft een overzicht van de verschillende mogelijkheden voor de schoolloopbaan op Panta Rhei. c Algemeen Aanmelding Vanaf de open dagen kunnen leerlingen worden aangemeld. Hierna krijgen de betreffende ouders een inschrijfformulier toegezonden. Tegelijkertijd wordt naar de school van herkomst een inlichtingenformulier gestuurd. Leerlingen krijgen alleen lwoo-ondersteuning als de Regionale Verwijzing Commissie te Amsterdam daartoe toestemming verleent. Wanneer de inschrijving een vmbo-leerling zonder lwoo aangaat, wordt deze inschrijving geheel door onze school zelf behandeld. Alle leerlingen doen mee aan een toelatingsonderzoek op onze school. Hiermee onderzoeken wij mogelijke leerachterstanden zodat wij de leerlingen daar waar mogelijk onderwijs op maat kunnen bieden. Door aanmelding op Panta Rhei geven de ouders ons automatisch toestemming om extra toetsen cq testen af te nemen bij hun kind, als naar voren komt dat deze nodig zijn. Tevens gaan de ouders door de aanmelding akkoord met bespreking van hun zoon of dochter in het externe zorgadviesteam ( externe ZAT, zie pagina 36). Voor wat betreft de aanname volgen wij de Kernprocedure van zowel Amsterdam als Amstelland-Meerlanden. Klassengrootte De klassen van de basisberoepsgerichte leerweg in de onderbouw zijn 12 doorgaans kleiner (18 leerlingen) dan de andere klassen in de onderbouw (24 leerlingen). In de bovenbouw zitten iets meer dan 20 leerlingen in een klas. Het gemiddelde is sterk afhankelijk van zowel de leerweg als het vak. Ook hier geldt dat in de regel de leerlingen in de basisberoepsgerichte leerweg in kleinere klassen zitten. In tegenstelling tot veel andere scholen voor voorgezet onderwijs is Panta Rhei in staat om de klassen klein te houden door de extra lwoo-bekostiging. Kernteams Zowel de onderbouw als de bovenbouw bestaat uit verschillende afdelingen. Iedere afdeling krijgt les van een vaste groep docenten. Zo n vaste groep docenten noemen we een kernteam. Door deze indeling proberen we het aantal docenten van wie een klas les krijgt, klein te houden. Dit helpt om de overgang voor leerlingen van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs soepel te laten verlopen. Daarnaast is het hierdoor mogelijk om in het aanbieden van onderwijs en zorg meer maatwerk te leveren. In onze ge-

15 bouwen heeft iedere afdeling een eigen plek waardoor deze kleinschaligheid gewaarborgd blijft. Naast een vaste groep docenten, hebben alle leerlingen een mentor. De mentor geeft tenminste één les aan de mentorklas, maar vaak een veel groter aantal. Ook heeft elk kernteam een vaste leerlingbegeleider (zie voor de namen pagina 35). De onderbouw bestaat uit twee verschillende afdelingen, namelijk één afdeling bbl-kbl (voor de basisberoepsgerichte-kaderberoepsgerichte leerweg) en één afdeling kbl-gl (kaderberoepsgerichte en gemengde leerweg). Aan dit laatste team is ook de ISK toegevoegd. Op de bovenbouw vormen de docenten van de afstudeerrichtingen Sport, Dienstverlening & Veiligheid en Zorg & Welzijn Breed het ene kernteam. Het andere kernteam bestaat uit de docenten van Techniek Breed, Handel & Administratie en de mavo. Zelfstandig leren werken Wij vinden het ontwikkelen van zelfstandigheid, zelfbewustzijn en verantwoordelijkheid voor het eigen leerproces belangrijk. Natuurlijk moeten de leerlingen tijdens hun vmbo-periode hierin nog groeien. Daarnaast zijn wij ook van mening dat klassikale lessen altijd nodig blijven. Wij zoeken naar het evenwicht tussen sturing en zelfstandigheid. Dit evenwicht is terug te vinden in de hoeveelheid leerpleinuren in de onderbouw (zie pagina 23) en in de bovenbouw (zie pagina 24). Taal en rekenen Voor het hele Nederlandse onderwijs is vastgelegd wat leerlingen moeten kennen en kunnen als het gaat om Nederlandse taal en rekenen/wiskunde. Het gaat om basiskennis en -vaardigheden 13 die voor alle leerlingen van belang zijn. Aan het einde van het vmbo wordt getoetst of de leerlingen voldoen aan het referentieniveau dat voor het vmbo geldt. Dit betekent dat er tijdens de opleiding op Panta Rhei extra aandacht voor taal en rekenen is. Maatschappelijke stage Voor alle middelbare scholieren is een maatschappelijke stage verplicht. In deze stage maken leerlingen kennis met het doen van onbetaald vrijwilligerswerk. Op Panta Rhei ligt de nadruk van de maatschappelijke stage in het derde leerjaar. De derdejaars leerlingen van de beroepsgerichte afdelingen doen dit als groep, bijvoorbeeld door het bijhouden van een natuurgebied. De mavo-opleiding heeft in het derde leerjaar een individuele maatschappelijke stage. In de onderbouw houden leerlingen de directe omgeving van de school schoon. Vier maal per schooljaar gaat de mentor en een surveillant met een groep leerlingen tijdens het mentoruur naar buiten. De gemeente Amstelveen heeft hesjes, prikkers en

16 vuilniszakhouders verstrekt zodat de leerlingen op een veilige en makkelijke manier zwerfvuil kunnen opruimen. We noemen dit dan ook het zwerfvuilproject. In de lessen Kennis der Natuur, muziek, beeldende vorming en Mens & Maatschappij wordt inhoudelijk aan het thema zwerfvuil gewerkt. Zo doen de leerlingen proefjes over het afbreken van materiaal, maken zij muziekinstrumenten van restmateriaal en leren zij, dat er in ontwikkelingslanden kinderen op vuilnisbelten leven. Zo komen de leerlingen op een praktische en theoretische manier in aanraking met het milieu. d De inrichting van de onderbouw (brugperiode) De eerste jaren van het voortgezet onderwijs heten de brugperiode, omdat ze de brug vormen tussen de basisschool en het voortgezet onderwijs. Panta Rhei kent een brugperiode van twee jaar. We noemen deze brugperiode ook wel onderbouw. De klassen in de onderbouw worden onderverdeeld op grond van het leerwegadvies van de basisschool, de Cito-score, de uitslag van het drempelonderzoek en eventueel andere testgegevens. Zo zijn er bbl-klassen (basisberoepsgerichte leerweg), kbl-klassen (kaderberoepsgerichte leerweg) en gemengde klassen. Behal-ve bbl-kblgemengde klassen zijn er ook kg-klassen (kader-gemengde-leerweg). De kgklas is een kansenklas. Dit betekent dat sommige leerlingen uit die klas de mogelijkheid krijgen om te proberen om na twee jaar door te stromen naar de derde klas van de kader-gemengde leerweg en vervolgens naar de mavo. Vakken in de onderbouw In de onderbouw wordt er lesgegeven in de volgende theoretische vakken: Nederlands, Engels, Duits (niet in de bbl-klassen), wiskunde, Mens & Maatschappij, en Kennis der Natuur (KdN). Maar er is ook veel aandacht voor de praktische vakken: beeldende vorming, Cultuur & Media, muziek, techniek, verzorging en drama. Verder horen er nog bij: lichamelijke oefening, mentorlessen, leerpleinuren en extra taal en rekenen (zie de lessentabel op pagina 23). 14

17 Leerpleinuren en huiswerk In de onderbouw staat er dagelijks 60 minuten een leerpleinuur (LPU) op het programma; dit is een ingeroosterd uur waarop leerlingen zelfstandig, of twee aan twee, werken aan hun weektaak voor verschillende vakken. Deze weektaak is voor de leerlingen te vinden in de elektronische leeromgeving Teletop. De weektaak gaat in op vrijdag en moet op de donderdag daarop afgetekend worden. Als het werk niet uiterlijk donderdag afgetekend is, dan blijft de leerling nog iets langer op school om het werk verder af te maken. Zo leren de leerlingen beter te plannen. Tijdens de leerpleinuren wordt aandacht besteed aan de manier waarop de leerlingen leren en werk maken. Leerlingen krijgen van de verschillende docenten inhoudelijke feedback op het werk. Zij leren daardoor verschillende leerstrategieën toe te passen. Door de invulling van de leerpleinen krijgen de leerlingen de gelegenheid om huiswerk op school te maken. Ook kunnen de docenten zien waar leerlingen nog extra hulp bij nodig hebben en hen beter begeleiden. Dit alles betekent dat er voor thuis minder huiswerk is (de school is in de onderbouw huiswerkluw). Mentorlessen Leerlingen in de onderbouw brengen bijna elke dag een half uur bij hun mentor door. In de mentortijd werken we met de methode Leefstijl. Bij Leefstijl gaat het om het versterken van sociaal-emotionele vaardigheden. Te denken valt aan kennismaken, luisteren, communiceren, zelfvertrouwen, gevoelens uiten, assertiviteit en weerbaarheid, conflicten oplossen, omgaan met groepsdruk, risico s inschatten en doelen stellen. Tijdens het mentormoment kijkt de mentor ook hoe de leerlingen er voor staan met hun weektaak. Natuurlijk kunnen leerlingen tijdens dit moment allerlei zaken over school met hun mentor bespreken. Taalaccentklas De leerlingen in de onderbouw met de grootste taalachterstand kunnen geplaatst worden in een taalaccentklas. Een taalaccentklas is een klas waar mentoren en taaldocenten 15 gespecialiseerd zijn in de problematiek rondom taalachterstanden. Deze taalachterstanden kunnen onder andere een gevolg zijn van tweetaligheid of dyslexie. Docenten die lesgeven aan een taalaccentklas hebben een taalgerichte aanpak. Dit betekent dat zij extra aandacht besteden aan bijvoorbeeld leesstrategieën en uitbreiding van de woordenschat. Bovendien houden de docenten van de taalaccentklas rekening met de beperkingen en sterke kanten van de leerling. Zo kan het gebeuren dat een leerling een vrijstelling krijgt, of dat een leerling extra tijd krijgt bij het maken van een toets. In overleg met de docent kan een toets monde-

18 ling gedaan worden. Leerlingen in een taalaccentklas krijgen bovendien extra ondersteuning door remedial teacher mevrouw M. Wolffenbuttel, die daar bij een deel van de uren Nederlands en de leerpleinuren aanwezig is. In de lessentabel (pagina 23) valt de taalaccentklas onder de reguliere klassen. Profiellessen Leerlingen in de onderbouw kunnen als zij dat willen en daarvoor in aanmerking komen, kiezen voor een van de twee profielklassen: de sportklas of de expressieklas. Deze klassen zijn bedoeld voor leerlingen die veel talent en belangstelling hebben voor sport of expressie. In de sportklas en de expressieklas krijgen de leerlingen vijf klokuren per week les in sport, respectievelijk expressie. Deze lesuren die besteed worden aan het kernvak, noemen we profiellessen. Hieronder meer over de sportklas en de expressieklas. Sportklas Leerlingen met sporttalent of veel belangstelling voor sport, kunnen zich aanmelden voor de sportklas. In de sportklas in leerjaar 1 en 2 volgen de leerlingen de gewone vakken, maar naast hun uren lichamelijke oefening krijgen zij nog eens twee extra klokuren sport in de week. In al deze uren maken zij kennis met verschillende sporten en leren zij samenwerken en organiseren. Ook in de andere lessen wordt extra aandacht aan sport besteed. De sportklas is een goede voorbereiding op de opleiding Sport, Dienstverlening & Veiligheid, maar leerlingen kunnen ook doorstromen naar andere sectoren op Panta Rhei. Voor wie in de bovenbouw kiest voor de afdeling Sport, Dienstverlening & Veiligheid, is er op deze manier sprake van een doorlopende leerlijn. 16 Let wel: er is geen sprake van een automatische overgang van de sportklas naar de opleiding SDV. Expressieklas Leerlingen met talent voor expressie of belangstelling voor kunst, cultuur, muziek, drama en/of dans, kunnen zich aanmelden voor de expressieklas. In de expressieklas in leerjaar 1 en 2 volgen de leerlingen de gewone vakken, maar naast hun uren beeldende vorming en muziek krijgen zij nog eens twee extra klokuren in de week les in alles wat met expressie te maken heeft. Er zijn bijzondere workshops en zo nu en dan bezoeken de leerlingen een

19 museum of voorstelling. Ook zullen de leerlingen zelf een voorstelling voorbereiden en opvoeren. Na de expressieklas kunnen leerlingen doorstromen naar elke opleiding in klas 3. Projecten Jaarlijks organiseren wij op de onderbouw vakoverstijgende projecten, waarin leerlingen nadenken over en praktisch bezig zijn met een speciaal thema, zoals het waterproject, het project multicultureel koken en het project Tweede Wereldoorlog. Tijdens deze projectdagen zijn leerlingen op een andere manier bezig met de leerstof. Er zijn vaak activiteiten buiten de school en de leerlingen werken vaker samen in groepjes. Daarbij werken zij aan het vergroten van hun zelfstandigheid. Keuze van de vervolgstudie na het tweede leerjaar Panta Rhei vindt het erg belangrijk dat de leerlingen een opleiding kiezen, die bij hun capaciteiten en belangstelling past. Daarom begeleidt de mentor de leerlingen bij het maken van hun richting- en vakkenkeuze. De decaan begeleidt het gehele proces en in specifieke gevallen kunnen leerlingen samen met hun mentor een beroep op doen op de decaan. De methode Kiezen op komst helpt leerlingen om uit te vinden waar hun interesses liggen. Ook worden er gedurende het jaar diverse voorlichtingsfilms vertoond. In het voorjaar krijgen de tweedeklassers praktische sectororiëntatie, waarmee zij zich oriënteren op hun mogelijkheden voor een vervolgopleiding in de bovenbouw. Voor leerlingen die twijfelen kan een beroepeninteressetest helpen bij het maken van een keuze. In januari bezoeken de leerlingen het evenement Choice aan het Nova College in Haarlem, waarbij workshops over de verschillende sectoren en beroepen worden aangeboden. Vervolgens zal de mentor, soms samen met de decaan, in april met de leerlingen en hun ouders spreken over de richtingkeuze voor de bovenbouw. De school bepaalt aan de hand van de behaalde resultaten gedurende de gehele onderbouwperiode volgens welke leerweg de leerling zijn bovenbouw- 17 opleiding gaat volgen. Daarbij kijkt het lerarenteam ook naar de uitslag van een aantal Cito-toetsen die in de loop van het eerste en tweede leerjaar afgenomen zijn. Deze toetsen meten het niveau op Nederlands, Engels, wiskunde en studievaardigheden. Rapporten en overgangsnormen In de tweejarige onderbouw bereiden de leerlingen zich onder meer voor op een verantwoorde keuze voor een afdeling en vakkenpakket in de bovenbouw. Samen met de leerlingen proberen we er achter te komen waar hun belangstelling naar uit gaat en wat hun sterke en zwakke punten zijn. Het is namelijk

20 van belang dat de leerling zelf een goed beeld krijgt van zijn of haar mogelijkheden. De rapportage sluit op deze doelstelling aan. Daarom wordt er niet één totaalcijfer gegeven, maar wordt er ook een waardering gegeven voor inzet. De prestatie per vak wordt aangegeven door middel van een cijfer. Daarnaast wordt de inzet uitgedrukt door middel van een letter. Een O staat voor onvoldoende, een Z staat voor zwak, een V betekent voldoende en een G staat voor goed. Ten slotte heeft elke leerkracht de mogelijkheid om nog iets te vermelden, dat door een letter of een cijfer niet voldoende wordt uitgedrukt. In de regel worden de rapporten uitgereikt tijdens de ouderavond die na elke periode plaatsvindt. Wij stellen het erg op prijs dat de ouders zich hierbij laten vergezellen door hun zoon of dochter. Over de overgang naar klas drie worden de ouders uitvoerig geïnformeerd op een speciale ouderavond. Er wordt dan ook een brochure uitgereikt waarin alles hierover beschreven is. e De inrichting van de bovenbouw De afstudeerrichtingen in de bovenbouw Na de periode van twee jaar basisvorming gaan de leerlingen in de bovenbouw verder in een van de afstudeerrichtingen van het vmbo. Allereerst biedt Panta Rhei de afstudeerrichting mavo aan. Daarnaast hebben wij vier beroepsafdelingen Techniek Breed, Zorg & Welzijn Breed, Handel & Administratie en Sport, Dienstverlening & Veiligheid (SDV). Binnen deze afstudeerrichtingen worden de leerlingen in een leerweg geplaatst die het beste bij hen past. Zo zijn er de basisberoepsge- 18 richte leerweg, de kaderberoepsgerichte leerweg en de mavo. Zie voor meer uitleg over de leerwegen pagina 10. Mavo (vmbo-t) Leerlingen, die na het tweede leerjaar een mavo-advies hebben gekregen, krijgen in de eerste helft van het derde leerjaar een gemengd programma. Ze krijgen dan les in de vakken Nederlands, Engels, Duits, wiskunde, biologie, economie, maatschappijleer, Kunstzinnige Vorming I, tekenen, lichamelijke oefening en een beroepsgericht vak. De leerlingen kunnen kiezen uit Handel & Administratie of Zorg & Welzijn Breed. Halverwege het leerjaar wordt de definitieve keuze gemaakt voor de kaderberoepsgerichte leerweg of de mavo. Deze keuze is afhankelijk van de studieresultaten maar ook van de werkhouding, zelfstandigheid en motivatie van de leerlingen. Mavo-leerlingen kunnen doorstromen naar een niveau-4 opleiding in het mbo of naar de havo. Het mavo-lesprogramma wordt aangevuld met oriëntatie op verschillende beroepen, excursies naar de Tweede