Definities en beschrijvingen sociaal domein (visd.nl)

Transcriptie

1 Begrip (sociale) basisondersteuning Algemene voorzieningen Definitie/beschrijving De ondersteuning of een voorziening waar geen toegangsbesluit of beschikking voor nodig is. Het betreft enerzijds vrij toegankelijke algemene voorzieningen 1 in het sociaal domein, zoals: - het algemeen maatschappelijk werk; - een groepsactiviteit bij ontmoetingscentrum, sociaal cultureel werk, sociale samenhang of, - welzijnsactiviteiten (zie ook algemene voorzieningen). Anderzijds betreft het de lichte vormen van zorg en ondersteuning of generalistische ondersteuning, eerstelijns ondersteuning van bijvoorbeeld het buurt- of wijkteam of eerstelijnsloket zoals, onder meer - informatieverstrekking; - advisering; - cliëntondersteuning; - keukentafelgesprekken; - vroegsignalering en dergelijke. NB: dit zijn altijd de activiteiten waar geen beschikking voor nodig is. Onder basisondersteuning vallen ook algemene voorzieningen en eerstelijnsloket. Algemene voorzieningen zijn voorzieningen binnen de Wmo 2015, toegankelijk zonder beschikking van de gemeente, waarmee deze voorziening zich onderscheidt van de maatwerkvoorzieningen. Het gaat hier om de voorzieningen die voor iedereen toegankelijk zijn. Bijvoorbeeld - de buurten clubhuizen, - sociaal-cultureel werk, - sociale samenhang, - maaltijdservice, - welzijnsactiviteiten etc. Sommige gemeenten verstrekken vouchers zoals waardebonnen, kortingspassen etc. die toegang geven tot het gebruik van een algemene voorziening (NB: dit betreft gebruik waar geen beschikking voor wordt verstrekt). Dit valt onder sociale basisondersteuning. Het gaat onder meer om: - Huishoudelijke ondersteuning (zonder beschikking); - Sociaal en cultureel werk - Buurt- en clubhuizen - Ondersteuning vrijwilligers en informele zorg - Sociale samenhang/wijkopbouw - Diensten en ruimten voor mensen met een beperking - Algemeen maatschappelijk werk - Preventie (bijv. eenzaamheidsbestrijding) 1 De scheidslijn tussen vrij toegankelijke ondersteuning en niet vrij toegankelijke ondersteuning bepaalt de gemeente en kan daarom in elke gemeente anders zijn.

2 - Collectief vervoer Beschikking BSN Sociaal buurt- of wijkteam Cliënt Dagbesteding Eerstelijns ondersteuning Eerstelijnsloket Eigen bijdragen - Toegankelijkheid voorzieningen (inclusie) 2 - Welzijnsbeleid - Vouchers die toegang geven tot algemene voorzieningen Een beschikking in de zin van het bestuursrecht: besluit van een bestuursorgaan, dat niet van algemene strekking is, met inbegrip van de afwijzing van de aanvraag daarvan. Dit wordt ook wel toegangsbesluit genoemd. Voor de scheidslijn tussen sociale basisondersteuning en specialistische ondersteuning, gebruiken we het al dan niet nodig hebben van een toegangsbesluit. Een toegangsbesluit is niet per definitie gelijk aan een gemeentelijke beschikking, omdat ook andere partijen dan de gemeente (bijvoorbeeld het wijkteam) een toegangsbesluit kunnen nemen. Burgerservicenummer; uniek persoonsnummer van een ieder die geregistreerd staat in de basisregistratie Persoonsgegevens Een multidisciplinair samenwerkingsverband van professionals (en mogelijk niet-professionals) dat zich als doel stelt op integrale wijze hulp te verlenen aan individuen, gezinnen of huishoudens. Het takenpakket van een buurt- of wijkteam kan per gemeente en/of wijk verschillen. Een cliënt is iedere burger die in contact komt met/gebruik maakt van de diensten van het sociale wijkteam. NB: dit verschilt van de definitie van cliënt bij maatwerkondersteuning, waar iedereen die een beschikking of toegangsbesluit ontvangt, als cliënt wordt gedefinieerd. Dagbesteding houdt in een structurele tijdsbesteding met een welomschreven doel waarbij de cliënt actief wordt betrokken en die hem zingeving verleent, niet zijnde een reguliere dagstructurering die in de woon-/verblijfssituatie wordt geboden dan wel een welzijnsactiviteit zoals zang, bingo, uitstapjes en dergelijke. Eerstelijns ondersteuning is een term die wordt gebruikt om het buurt- of wijkteam aan te duiden. Dit is niet te verwarren met de eerstelijns zoals die in de gezondheidszorg wordt gebruikt (betreft bijvoorbeeld de huisarts). Betreft de dienstlevering van een gemeente die wordt geleverd door het gemeentelijke loket op het gebied van informatieverstrekking, keukentafelgesprekken, vroegsignalering, doorverwijzing (toegang) e.d. Ook zaken als voorlichting, advisering, cliëntondersteuning, en preventie kunnen door het loket worden geboden. Het deel van de kosten van zorg (in euro s) dat particulieren zelf moeten betalen. Heeft alleen betrekking op eigen bijdragen 2 Inclusie betekent de insluiting in de samenleving van achtergestelde groepen op basis van gelijkwaardige rechten en plichten.

3 die worden betaald voor voorzieningen. Gebruik Generalistische ondersteuning Huishouden Immateriële maatwerkvoorzieningen In zorg Instroom Jongere Kinderen Lichte vormen van zorg en ondersteuning Maatwerk Maatwerk gericht op individu of huishouden/gezin Maatwerk groepsgericht Maatwerkarrangementen Maatwerkvoorzieningen Het afnemen van een dienst of product binnen het sociale domein. Daarbij maakt het niet uit of een gebruiker al dan niet geregistreerd is. De ondersteuning waarvoor geen toegangsbesluit vereist is. Gelijk aan een algemene voorziening (Wmo) of een overige voorziening (Jeugdwet). Eén of meer personen die samen een woonruimte bewonen en zichzelf daar niet-bedrijfsmatig voorzien in de dagelijkse levensbehoeften. Maatwerkvoorzieningen die je niet kunt zien of aanraken. Een cliënt is in zorg wanneer de zorg is gestart en wordt uitgevoerd. Een cliënt die op een wachtlijst staat, is niet in zorg. Het aantal cliënten dat binnen de gegeven periode begint met het afnemen van zorg. Personen ouder dan 12 jaar en jonger dan 23 jaar. Ieder mens jonger dan 18 jaar. Dit is het vrij toegankelijke deel van de zorg. Zorg en ondersteuning waar iedereen een beroep op kan doen, zonder beschikking of toegangsbesluit. Het afstemmen van een product of dienst op de wensen en behoeften van iemand. Betreft een geheel van op de behoeften, persoonskenmerken en mogelijkheden van een persoon afgestemd geheel van diensten, hulpmiddelen, woningaanpassingen en andere maatregelen. Zie ook de toelichting bij maatwerkvoorzieningen. Deze vorm van ondersteuning is gericht op ondersteuning van zelfstandig leven voor zowel gezinnen als individuen. Dit zijn maatwerkarrangementen die in groepsverband worden aangeboden. Dit is een vorm van ondersteuning, geleverd in de vorm van maatwerkvoorzieningen (of combinatie van verschillende maatwerkvoorzieningen). Ook wel specialistische zorg of ondersteuning genoemd. Het afstemmen van een product of dienst op de wensen en behoeften van iemand. In de Wmo 2015 op de behoeften, persoonskenmerken en mogelijkheden van één persoon afgestemd geheel van diensten, hulpmiddelen, woningaanpassingen en andere maatregelen ten behoeve van zelfredzaamheid en/of participatie en/of beschermd wonen en opvang. De maatwerkvoorziening is aanvullend op wat iemand zelf kan bijdragen en vormt samen met de inzet van eigen kracht en/of ondersteuning vanuit het sociaal netwerk een samenhangend ondersteuningsaanbod.

4 Materiële maatwerkvoorzieningen Meervoudige problematiek Opschaling Persoonsgebonden budget (PGB) Reden voor beëindiging; Regelingen Specialistische zorg en ondersteuning Toegangsbesluit Uitstroom Verwijzer Voorliggende voorziening Voorziening Wachttijd Maatwerkvoorzieningen die je kunt zien of aanraken. Met meervoudige problematiek wordt bedoeld dat een huishouden van meerdere voorzieningen en/of regelingen gebruik maakt. Dit betreft dus de samenloop van regelingen en ligt in lijn met de reeds bestaande stapelingsmonitor. Hiervan is sprake wanneer een cliënt wisselt van basisondersteuning/voorliggende voorziening naar maatwerkondersteuning. Het ondersteunen bij of het overnemen van lichaam gebonden zorg, zoals wassen, aankleden, hulp bij eten en drinken of bij toiletgebruik; een van de vijf awbz-functies. Een gedeelte van de financiering van persoonlijke verzorging zal per overgaan naar de zorgverzekeraars (zvw) De volgende redenen worden onderscheiden: - Beëindigd volgens plan - In overeenstemming voortijdig afgesloten - Eenzijdig door de cliënt beëindigd - Eenzijdig door de aanbieder beëindigd - Beëindiging door externe omstandigheden - Beëindiging wegens overlijden van de cliënt Het betreft hier de volgende regelingen: Wajong, AO overig, Bijstand, Bijzondere bijstand, WW, WSW, Ziektewet 2010, WMO huishoudelijke verzorging, AWBZ persoonlijke verzorging, AWBZ verpleging, AWBZ individuele begeleiding, AWBZ groepsbegeleiding, AWBZ zorg met verblijf, Speciaal onderwijs of rugzakje, Toeslagen, WTCG, CER of aftrek bijzondere ziektekosten 2010, Wettelijk eigen risico (100%), WSNP. De zorg en ondersteuning waarvoor een toegangsbesluit vereist is. Zie ook maatwerkvoorzieningen. Toegewezen beschikking op basis van de Wmo, Jeugdwet en Participatiewet (specialistische zorg en ondersteuning) Het aantal cliënten dat binnen de gegeven periode stopt met het gebruiken van een dienst of product. Dit geldt voor zowel specialistische, als basisondersteuning. De verwijzer maakt op basis van contact met de cliënt een inschatting voor het vervolgtraject en verwijst deze naar een passend arrangement. Dit is dus de persoon die het toegangsbesluit neemt. Met een voorliggende voorziening wordt doorgaans bedoeld een minder zware vorm van zorg en ondersteuning. Soms wordt deze term gehanteerd om het onderscheid in gebruik tussen wetten inzichtelijk te maken. Zo wordt de Wmo als voorliggend aan de Wet langdurige zorg (Wlz) gezien. Algemene voorziening of maatwerkvoorziening Met wachtlijst wordt bedoeld de tijd in weken die cliënten met een toegangsbesluit voor een maatwerkarrangement/individuele

5 Werkloos Werkzoekende Wijk Zorg in Natura (ZIN) voorziening moeten wachten tussen het bericht van toekenning van zorg en het bericht van start van zorg. Dit is dus niet de datum waarop een beschikking of toegangsbesluit is afgegeven maar het moment waarop bij een instelling bekend wordt dat een persoon kan starten met zorg. Situatie van een persoon die wel betaald werk wil of kan verrichten, maar geen werk kan krijgen. Mensen in de leeftijd van jaar, zonder werk, of met werk voor minder dan 12 uur per week, die in de afgelopen vier weken actief op zoek zijn geweest naar betaald werk van 12 uur of meer per week. Onderdeel van een gemeente waarin een bepaalde vorm van bodemgebruik of bebouwing overheerst. Bijvoorbeeld: industriegebied, woongebied met hoogbouw of laagbouw. Een wijk bestaat uit meerdere buurten of kernen. Zorg die geleverd wordt door een zorgaanbieder en waarop iemand aanspraak kan maken volgens de awbz of de zorgverzekeringswet; de zorgaanbieder krijgt de geleverde zorg rechtstreeks door de zorgverzekeraar vergoed

6 Inhoudelijke termen Begrip Hulpmiddelen Hulp bij het huishouden Definitie Hulpmiddelen ter behoud van zelfredzaamheid, die op grond van de Wmo kunnen worden verkregen. - Rolstoelen - Vervoersvoorzieningen - Woonvoorzieningen - Overige hulpmiddelen Een vorm van hulpverlening waarmee de cliënt geholpen wordt bij het uitvoeren van huishoudelijke taken. Begeleiding Kortdurend verblijf Woondiensten Hieronder vallen de volgende vormen van ondersteuning: - HH1: huishoudelijke werkzaamheden; - HH2: organisatie van het huishouden. Onder de categorie begeleiding vallen de volgende vormen van ondersteuning: - Aanbrengen van structuur c.q. voeren van regie; - Begeleiding bij beperkingen in de ontwikkeling; - Begeleiding bij fysieke beperkingen; - Begeleiding bij psychosociale beperkingen; - Begeleiding bij vervoer; - Begeleiding bij/naar het zelfstandig wonen; - Oefenen (onder begeleiding); - Ondersteuning bij praktische handelingen/vaardigheden; - Sociale relaties en maatschappelijk leven; - Toezicht; - Toeleiding ZG; - Verlengde toeleiding ZG; - Consultatie ZG; - Beantwoording korte begeleidingsvragen ZG; - Gespecialiseerde begeleiding ZG; - Revaliderende begeleiding ZG; - Begeleidersvoorziening doofblinden; - Doventolk. Deze vorm van ondersteuning wordt ook wel logeren genoemd en/of opgevat als respijtzorg. Het betreft hier een zeer tijdelijke vorm van verblijf, met als doel het ontlasten van mantelzorgers. Onder kortdurend verblijf vallen de volgende vormen van ondersteuning: - Deeltijdverblijf; - Logeeropvang. Onder woondiensten vallen de volgende vormen van ondersteuning/diensten: - Huurderving; - Keuring woonvoorziening; - Tijdelijke huisvesting;

7 Overige ondersteuning gericht op het individu of huishouden/gezin Dagbesteding Vervoersdiensten Overige groepsgerichte ondersteuning Overige maatwerkarrangementen Beschermd wonen Opvang/maatschappelijke opvang Spoedopvang - Verhuizing en inrichting; - Vrijmaken woning. Ondersteuning zelfstandig leven gericht op individu of huishouden/gezin Onder dagbesteding wordt verstaan: een structurele tijdsbesteding met een welomschreven doel waarbij de cliënt actief wordt betrokken en die hem zingeving verleent, niet zijnde een reguliere dagstructurering die in de woon- /verblijfssituatie wordt geboden, dan wel een welzijnsactiviteit zoals zang, bingo, uitstapjes en dergelijke. Onder dagbesteding vallen de volgende vormen van ondersteuning: - Dagopvang bij beperking in de ontwikkeling; - Dagopvang bij fysieke beperkingen; - Dagopvang bij psychosociale beperkingen; - Dagactiviteit zintuiglijk gehandicapte. Onder vervoersdiensten vallen de volgende voorzieningen: - Individueel rolstoelvervoer; - Individueel vervoer; - Rijles scootmobiel; - Vervoer naar dagopvang. Overige zorg en ondersteuning geleverd in groepsverband Deze term voor aanduiding van maatwerkarrangementen kan gebruikt worden wanneer een gemeente een andere indeling hanteert dan de andere opgenomen categorieën voor aanduiding van maatwerkarrangementen. Dit betreft een term die dus alleen wordt gehanteerd indien de huidige indeling (conform iwmo) niet dekkend is. Dit betreft wonen in een accommodatie van een instelling met daarbij behorende toezicht en begeleiding, gericht op het bevorderen van zelfredzaamheid en participatie, het psychisch en psychosociaal functioneren, stabilisatie van een psychiatrisch ziektebeeld, het voorkomen van verwaarlozing of maatschappelijke overlast of het afwenden van gevaar voor de cliënt of anderen, bestemd voor personen met psychische of psychosociale problemen, die niet in staat zijn zich op eigen kracht te handhaven in de samenleving. Dit betreft de huidige GGZ-c pakketten. Maatschappelijke opvang is volgens de definitie in de Wmo het tijdelijk bieden van onderdak, begeleiding, informatie en advies aan personen die, door een of meer problemen, al dan niet gedwongen de thuissituatie hebben verlaten en niet in staat zijn zich op eigen kracht te handhaven in de samenleving. Deze vorm van opvang is gelijk aan maatschappelijke opvang, maar kent een aanvullend spoedkenmerk. Hieronder valt de volgende voorziening:

8 - Crisisopvang. Overig beschermd wonen en opvang Rolstoelen Vervoervoorzieningen Woonvoorzieningen Overige hulpmiddelen Pleegzorg Deze term voor verwijzen naar beschermd wonen en opvang kan worden gebruikt wanneer een gemeente een andere indeling hanteert dan de andere opgenomen categorieën voor aanduiding van bescherm wonen en opvang. Dit betreft een term die dus alleen wordt gehanteerd indien de huidige indeling (conform iwmo) niet dekkend is. Onder rolstoelen wordt verstaan: - Accessoires rolstoel; - Elektrische rolstoel; - Handmatig bewogen rolstoel; - Individuele aanpassing rolstoel; - Onderhoud en reparatie; - Sport rolstoel; - Werkstoelen. Onder vervoersvoorzieningen vallen de volgende voorzieningen: - Aangepaste fietsen; - Aanpassing vervoermiddel; - Accessoires vervoersvoorziening; - Ander verplaatsingsmiddel kinderen; - Open elektrische buitenwagen (scootmobiel); - Gesloten buitenwagen; - Ander verplaatsingsmiddel volwassenen; - Bruikleenauto; - Collectieve vervoervoorziening; - Collectieve vervoervoorziening rolstoel; - Driewielfietsen; - Financiële tegemoetkoming vervoervoorziening; - Onderhoud en reparatie; - Verzekeringen. Onder woonvoorzieningen vallen de volgende voorzieningen: - Financiële tegemoetkoming woningaanpassing; - Onroerende woonvoorziening; - Roerende woonvoorziening; - Traplift/tillift; - Verwijderen woonvoorziening; - Onderhoud en reparatie. Deze term voor aanduiding van hulpmiddelen kan gebruikt worden wanneer een gemeente een andere indeling hanteert dan de andere opgenomen categorieën voor aanduiding van hulpmiddelen (rolstoelen, vervoervoorzieningen en woonvoorzieningen). Dit betreft een term die dus alleen wordt gehanteerd indien de huidige indeling (conform iwmo) niet dekkend is. De jeugdige verblijft in een pleeggezin. Er is van pleegzorg

9 Gezinsgericht Gesloten plaatsing Overig residentieel (voorlopige/tijdelijke) voogdij (voorlopige) onder toezicht stelling (OTS) Jeugdreclassering Activiteiten in het preventief justitieel kader Bijstandsverlening en inkomensvoorzieningen en- subsidies sprake als er een pleegcontract is tussen de pleegouder(s) en een pleegzorgaanbieder. Hiervan is ook sprake in geval van vakantie-/weekendopvang, indien dat formeel onderdeel uitmaakt van het hulpaanbod. Alle vormen van verblijf die een gezinssituatie benaderen, maar geen pleegzorg zijn. Te denken valt aan gezinshuizen, logeerhuizen en zorgboerderijen waar overnacht wordt. De jeugdige verblijft bij een jeugdhulpaanbieder op basis van een machtiging gesloten jeugdzorg of op basis van een machtiging BOPZ. De jeugdige verblijft op de accommodatie van de jeugdhulpaanbieder, veelal in een groep met andere jeugdigen. In feite betreft het alle vormen van verblijf die niet onder een van de voorgaande categorieën vallen. Hieronder vallen ook begeleid wonen en kamertraining. Deze hulpvormen vinden doorgaans plaats in een verblijf van de hulpaanbieder. Conform de artikelen 254 en 255 van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek. Conform de artikelen 254 en 255 van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek. Conform artikel 1.1 van de Jeugdwet is jeugdreclassering: - De reclasseringswerkzaamheden genoemd in artikel 77hh, eerste lid, van het Wetboek van Strafrecht, begeleiding, genoemd in artikel 77hh, tweede lid, van dat wetboek; - Het begeleiden van en toezicht houden op jeugdigen die deelnemen aan een scholings- en trainingsprogramma als bedoeld in artikel 3 van de Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen; - Het geven van de aanwijzingen, bedoeld in artikel 12, vijfde lid, van die wet, - De overige taken die bij of krachtens de wet aan de gecertificeerde instellingen zijn opgedragen. Dit betreft activiteiten van de gecertificeerde instelling voor jeugdbescherming en jeugdreclassering. Deze specifieke preventieve- en nazorgactiviteiten die zich in het veld van de vrijwillige hulpverlening afspelen betreffen geen jeugdhulp, maar activiteiten die uitgaan van de inzet van de specifieke expertise van de gecertificeerde instelling (GI)en het justitieel kader om (opnieuw) een maatregel te voorkomen. Bijstandsverlening volgens de Participatiewet. - Inkomensvoorzieningen en loonkostensubsidies op grond van de Participatiewet; - Geneeskundige en andere adviezen in verband met de bijstandsverlening; - IOAW (Wet inkomensvoorzieningen oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers);

10 Sociale werkvoorziening Gemeentelijk armoede- en schuldenbeleid Re-integratie- en participatievoorzieningen Participatiewet - IOAZ (Wet inkomensvoorzieningen oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen); - Kosten van levensonderhoud uit het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen (Bbz 2004); - Kosten levensonderhoud voor startende ondernemers uit Bbz Uitsluitend voorzieningen die betrekking hebben op de sociale werkvoorziening. Per 2015 wordt de instroom in de Wsw gesloten. Deze functie heeft dus alleen betrekking op de bestaande gevallen. - Bestaande sociale werkvoorziening (industriële werkverbanden, cultuur- en civieltechnische werkverbanden, administratieve werkverbanden); - Reeds bestaande Wsw-dienstbetrekkingen en begeleid werken dienstbetrekkingen. Tot deze functie behoren niet: - Werkgelegenheidsinitiatieven en werkgelegenheidsprojecten (zie 623 Re-integratie en participatie-voorzieningen Participatiewet). Gemeentelijk armoede- en schuldenbeleid zoals de bijzondere bijstand en de kwijtscheldingen lokale belastingen, schuldhulpverlening en dergelijke. - Bijzondere bijstand; - Individuele inkomenstoeslag; - Individuele studietoeslag; - Meerkosten beperking of chronische ziekte; - Kwijtscheldingen gemeentelijke belastingen; - Kwijtscheldingen reinigingsrechten, afvalstoffenheffing en rioolrechten; - Stadspassen en korting op musea, sportclubs, bibliotheek e.d. in het kader van het minimabeleid; - Schuldhulpverlening. Het totaal van de re-integratie- en participatievoorzieningen die gemeenten inzetten op grond van de Participatiewet. - Re-integratie-instrumenten, waaronder Work First, proefplaatsing, participatieplaatsen, vrijwilligerswerk/ sociale activering, detacheringsbanen, scholing, duale trajecten; Erkenning van Verworven Competenties (EVC), ondersteuning bij starten van een eigen bedrijf, bepaalde vormen van tijdelijke loonkostensubsidie (voor zover ingezet als re-integratie-instrument); - Stimuleringsmaatregelen, waaronder Inkomensvrijlating, Stimuleringspremies, Vrijlating onkosten vergoeding vrijwilligerswerk, Onkostenvergoedingen, No-riskpolis; - Voorzieningen, waaronder Jobcoach, begeleiding Werkvoorzieningen zoals: werkplekaanpassingen,

11 vervoersvoorzieningen, doventolk, brailleregels, aangepaste rolstoel etc.; - Loonwaardebepaling; - Inburgering (WI) (voorheen onderdeel van functie 621 Vreemdelingen) cursus Nederlands; - Voorzieningen ter voorbereiding van een zelfstandig bestaan als startend ondernemer en ter begeleiding van startende ondernemers uit het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen (Bbz); - Beschut werk.