COLUMN: JOHAN VREUGDENHIL VBWTN: VEEL BEREIKT IN KORTE TIJD TOETSPROTOCOL CKB-ONLINE IS OPERATIONEEL GEVELONTWERP EN BRANDOVERSLAG (I)

Transcriptie

1 Hoofdredactie ng. Frank de Groot Redactie Drs. G.J. (Harry) Boschloo (inisterie VROM) ng. Gert Jan Majoor (NEN Bouw) Mr. Pieter de Vries (Bieran Advocaten) Dr. ir. Rien van Overveld (Overveld Bouwbesluit Advies bv) Drs. ing. Harry Niean (adviesburo Niean) ng. Gert-Jan van Leeuwen (Vereniging Bouw- & Woningtoezicht Nederland) Henk Beekhuis (Vereniging Bouw- & Woningtoezicht Nederland) Alle bijdragen worden op persoonlijke titel geschreven. Uitgever Drs. Madeion Koning Sdu Uitgevers BV Ei nd redactie Sdu Uitgevers BV Ton Breh Postbus EA Den Haag e-ail: Vorgeving Dupuis Counicatie Abonneenten Sdu Klantenservice Postbus EA Den haag tel (070) ; fax (070) ; e-ail: sdu@sdu.nl Losse nuers 1650 Abonneenten: Norale prijs 146- (excl. BTW) Versch ijnt 10 aal per jaar. Een abonneent geldt steeds voor een jaar en kan op elk gewenst tijdstip ingaan. Het abonneent wordt autoatisch et een jaar verlengd tenzij uiterlijk twee aanden voor het verstrijken van het abonneentsjaar schriftelijk wordt opgezegd bij Sdu Klantenservice. Advertentie-acquisitie Kloosterhof acquisitie services Eric Vullers Kruisstraat AR Neer info@kloosterhofnl Wij verwerken uw gegevens voor de uitvoering va n de (abonneents)overeenkost en o u van inforatie te voorzien over Sdu Uitgevers bv en andere zorgvuldig geselecteerde bedrijven. Als u geen prijs stelt op deze inforatie kunt u dit schriftelijk elden bij Sdu Klantenservice postbus EA Den Haag. Voor inforatie over onze leveringsvoorwaarden kunt u terecht op Abonneenten geden voor iniaal één jaar. SSN: Sdu Uitgevers 2006 Alle rechten voorbehouden. Behoudens de door de Auteurswet 1912 gestelde uitzonderingen ag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd (waaronder begrepen het opslaan in een geautoatiseerd gegevensbestand) entof openbaar geaakt door iddel van druk fotokopie icrofil of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toesteing van de uitgever. De bij toepassing van art. 16b en 17 Auteurswet 1912 wettelijk verschuldigde vergoedingen wegens fotokopiëren dienen te worden voldaan aan de Stichting Reprorecht Postbus KB Hoofddorp telefoon (023) Voor het overneen van een gedeelte van deze uitgave in bloelezingen readers en andere copilatiewerken op grond van art. 16 Auteurswet 1912 dient en zich te wenden tot de Stichting PRO Postbus KB Hoofddorp telefoon (023) Voor het overneen van een gedeelte van deze uitgave ten behoeve van coerciële doeleinden dient en zich te wenden tot de uitgever. Hoewel aan de totstandkoing van deze uitgave de uiterste zorg is besteed kan voor de aanwezigheid van eventuele (druk)fouten en onvolledigheden niet worden ingestaan en aanvaarden de auteur(s) redacteur(en) en uitgever deswege geen aansprakelijkheid voor de gevolgen van eventueel voorkoende fouten en onvolledigheden. Aangeleverde artikelen kunnen worden hergebruikt voor elektronische doeleinden. ' 5 COLUMN: JOHAN VREUGDENHL 6 VBWTN: VEEL BEREKT N KORTE TJD 10 TOETSPROTOCOL CKB-ONLNE S OPERATONEEL 14 GEVELONTWERP EN BRANDOVERSLAG () 20 EUROPESE RCHTLJN TUNNELVELGHED (11) 24 BOUWRECHT: VERVANGNG KAP: WEL OF NET VERGUNNNGPLCHTG? 26 BOUWRECHT: ZJN NORMALSATENORMEN WET? BOUWRECHT: WAARSCHUWNGSPLCHT AANNEMER 34 BOUWBESLUT CLAMS: TER VSE LEGGEN N DE VAKANTE? 36 NEUWS 44 VERENGNGSNEUWS VBWTN 47 DE AGENDA 3

2 GEVELONTWERP EN BRANDOVERSLAG () >VELGHED TEKST R. WF.M. VAN DER VLET De afgelopen jaren is een verandering opgetreden in het ontwerp van gevels van utiliteitsgebouwen. Tot voor enkele jaren werden veel gevels et raastroken toegepast. Dat zijn gevels waarbij de breedte van de raen veel groter is dan de hoogte. n toeneende ate worden tegenwoordig gevel toegepast waarbij de hoogte groter is dan de breedte. Deze ontwikkeling blijkt nogal eens tot probleen te leiden wanneer oet worden aangetoond dat de volgens N EN 6068 berekende wartestralingsflux bij brand niet groter ag zijn dan '5 kw j2. De nieuwe nor NEN 6068:2004 'Bepaling van de weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag t yssen ruiten' heeft een forse ipuls gegeven o voor veel eer situaties dan voorheen de wartestralingsflux te berekenen. Een belangrijke reden hiervoor is dat deze nieuwe nor het ogelijk aakt o de stralingsbelasting als gevolg van een uitslaande brand voor vrijwel elke vor van een brandcopartient te bepalen. Dit in tegenstelling tot de oude nor waarbij alleen et rechthoekige ruiten gerekend ocht worden en tevens eer voorwaarden werden gesteld. n de oude nor was het daaro voor veel situaties noodzakelijk o te scheatiseren. De wijze van scheatisering kon een niet te verwaarlozen verschil in berekeningsuitkost geven. Met de nieuwe nor kunnen veel situaties zowel in gunstige als in ongunstige zin nauwkeurig worden berekend. Waarschijnlijk is dit ook de reden dat in toeneende ate bij de aanvraag voor de bouwvergunning o een berekening van de wartestralingsflux wordt gevraagd. GEEN TABELLEN MEER Bij de vorige versie van NEN 6068 de uitgave van 1991 was tevens een praktijkrichtlijn uitgebracht. Dit was de N PR 6091 :1995 'Brandveiligheid van gebouwen - Brandveiligheid door straling tussen ruiten '. n deze praktijkrichtlijn stond een aantal tabellen waaree de veilige afstand tussen tegenover elkaar liggende en boven elkaar liggende gevel kon worden bepaald. Dit was afhankelijk van het type raaopening en de afetingen van brandcopartienten. Ook stonden er vuistregels in voor het bepalen van de veilige afstand bij inwendige hoeken en daken. Met het verschijnen van de nieuwe NEN 6068 is deze NPR ingetrokken. Vanwege de coplexiteit van de nieuwe N EN 6068 zal er geen nieuwe NPR et tabellen verschijnen aar ogelijk een rekenprograa. Het invoeren en berekenen van alle situaties tijdens de ontwerpfase kost echter veel tijd. VOORBEELD BEREKENNGEN O inzicht te krijgen in de gevolgen van een bepaald gebouw- en gevelontwerp is een aantal berekeningen uitgevoerd. Hierbij oet bedacht worden dat de voorbeelden een ideaal gebouw betreffen: een rechthoekige plattegrond et een regelatig patroon van gelijke gevel. n de praktijk kot dit zelden voor. O een ontwerp volledig te beoordelen zal in een aantal situaties alsnog een berekening oeten worden geaakt. n de figuren 1 tot en et 3 is voor een bepaalde indeling van de gevel af te lezen wat de veilige afstand is tussen boven elkaar liggende raen. De veilige afstand is bepaald bij verschillende hoogten van raa en bij twee verschillende afetingen van een brandcopartient. Er oet verschil geaakt worden voor gebouwen hoger en lager dan 20 eter. Ook kan er gekozen worden tussen een copartient et aan één zijde een opening en copartient et aan twee zijden. Naast de in de tabellen opgenoen variabelen van raabreedte. raahoogte copartientsgrootte aantal gevels en gebouwhoog_ 1 te zijn er nog enkele andere factoren die invloed hebben op de veilige afstand bij boven elkaar liggende. De belangrijkste zijn de hoogte van het brandcopartient en de diepte van neggen. ll- j[1j j ["J... [J--' [J C] [] ]... t DDDDD[J ~.~ [1 ]1]] [lil ~:: ~ DllLill... l.l..l. l l.. l _... L_ L. l.._ LL...-L.-L. ~ Figuur 1 Gevelvariant " van breed h.o.h. Copartient 504 x '96 (1000 'l Hoogte raa- (5 0 'l la 'A 26 l S Tabel 1 Veilige afstand (x) tussen bij volledige brand (gebouwhoogte > 20 ) Copartient 504 x '96 (1000 'l (5 0 'l Hoogte raa- 2 0 Tabel 2 Veilige afstand (x) tussen bij gereduceerde brand (gebouwhoogte < 20 )

3 GEVELONTWERP EN BRANDOVERSLAG () >VELGHED TEKST R. WF.M. VAN DER VLET De afgelopen jaren is een verandering opgetreden in het ontwerp van gevels van utiliteitsgebouwen. Tot voor enkele jaren werden veel gevels et raastroken toegepast. Dat zijn gevels waarbij de breedte van de raen veel groter is dan de hoogte. n toeneende ate worden tegenwoordig gevel toegepast waarbij de hoogte groter is dan de breedte. Deze ontwikkeling blijkt nogal eens tot probleen te leiden wanneer oet worden aangetoond dat de volgens N EN 6068 berekende wartestralingsflux bij brand niet groter ag zijn dan '5 kw j2. De nieuwe nor NEN 6068:2004 'Bepaling van de weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag t yssen ruiten' heeft een forse ipuls gegeven o voor veel eer situaties dan voorheen de wartestralingsflux te berekenen. Een belangrijke reden hiervoor is dat deze nieuwe nor het ogelijk aakt o de stralingsbelasting als gevolg van een uitslaande brand voor vrijwel elke vor van een brandcopartient te bepalen. Dit in tegenstelling tot de oude nor waarbij alleen et rechthoekige ruiten gerekend ocht worden en tevens eer voorwaarden werden gesteld. n de oude nor was het daaro voor veel situaties noodzakelijk o te scheatiseren. De wijze van scheatisering kon een niet te verwaarlozen verschil in berekeningsuitkost geven. Met de nieuwe nor kunnen veel situaties zowel in gunstige als in ongunstige zin nauwkeurig worden berekend. Waarschijnlijk is dit ook de reden dat in toeneende ate bij de aanvraag voor de bouwvergunning o een berekening van de wartestralingsflux wordt gevraagd. GEEN TABELLEN MEER Bij de vorige versie van NEN 6068 de uitgave van 1991 was tevens een praktijkrichtlijn uitgebracht. Dit was de N PR 6091 :1995 'Brandveiligheid van gebouwen - Brandveiligheid door straling tussen ruiten '. n deze praktijkrichtlijn stond een aantal tabellen waaree de veilige afstand tussen tegenover elkaar liggende en boven elkaar liggende gevel kon worden bepaald. Dit was afhankelijk van het type raaopening en de afetingen van brandcopartienten. Ook stonden er vuistregels in voor het bepalen van de veilige afstand bij inwendige hoeken en daken. Met het verschijnen van de nieuwe NEN 6068 is deze NPR ingetrokken. Vanwege de coplexiteit van de nieuwe N EN 6068 zal er geen nieuwe NPR et tabellen verschijnen aar ogelijk een rekenprograa. Het invoeren en berekenen van alle situaties tijdens de ontwerpfase kost echter veel tijd. VOORBEELD BEREKENNGEN O inzicht te krijgen in de gevolgen van een bepaald gebouw- en gevelontwerp is een aantal berekeningen uitgevoerd. Hierbij oet bedacht worden dat de voorbeelden een ideaal gebouw betreffen: een rechthoekige plattegrond et een regelatig patroon van gelijke gevel. n de praktijk kot dit zelden voor. O een ontwerp volledig te beoordelen zal in een aantal situaties alsnog een berekening oeten worden geaakt. n de figuren 1 tot en et 3 is voor een bepaalde indeling van de gevel af te lezen wat de veilige afstand is tussen boven elkaar liggende raen. De veilige afstand is bepaald bij verschillende hoogten van raa en bij twee verschillende afetingen van een brandcopartient. Er oet verschil geaakt worden voor gebouwen hoger en lager dan 20 eter. Ook kan er gekozen worden tussen een copartient et aan één zijde een opening en copartient et aan twee zijden. Naast de in de tabellen opgenoen variabelen van raabreedte. raahoogte copartientsgrootte aantal gevels en gebouwhoog_ 1 te zijn er nog enkele andere factoren die invloed hebben op de veilige afstand bij boven elkaar liggende. De belangrijkste zijn de hoogte van het brandcopartient en de diepte van neggen. ll- j[1j j ["J... [J--' [J C] [] ]... t DDDDD[J ~.~ [1 ]1]] [lil ~:: ~ DllLill... l.l..l. l l.. l _... L_ L. l.._ LL...-L.-L. ~ Figuur 1 Gevelvariant " van breed h.o.h. Copartient 504 x '96 (1000 'l Hoogte raa- (5 0 'l la 'A 26 l S Tabel 1 Veilige afstand (x) tussen bij volledige brand (gebouwhoogte > 20 ) Copartient 504 x '96 (1000 'l (5 0 'l Hoogte raa- 2 0 Tabel 2 Veilige afstand (x) tussen bij gereduceerde brand (gebouwhoogte < 20 )

4 :[- j ---~~- --'---- '-j lj [] rj [] J ] 11 r~ J 1_1 ~ J ~:i ~ DJ~lJ L D_[".J_LJ_.l. 1 Figuur 2 Gevelvariant 4 van breed h.oh 36 Copartient 504 x ' ~~~~- '-" ~ ~=--=~~- ~ "' ~~~ Figuur 3 Gevelvariant 6 over de volledige breedte (1000 ') Copartient 5 4 x '96 (1000 ') (5 0 ') Hoogte raa ' ~ '~~~~~~~~- ['--J-- f f Hoogte raa ~- --~ ~ (5 0 ') l6 Uit de voorbeelden blijkt duidelijk dat het niet nader oschreven. Operkelijk is dat bij de berekening van de wartestralings de hoogte in de N PR 6091:1995 wel duide- flux een groot verschil aakt of ag wor- lijk was oschreven: artikel van de N EN 6068 wordt hierop nader ingegaan. Bij een vloeroppervlakte van de brandruite van eer dan 50 2 ag et een gereduceerde oppervlakte worden gerekend. n figuur X in de nor is pervlakte en de referentievloeroppervlakte >30 22 wanneer et een gereduceerde vloeropper- Tabel 5 Veilige afstand (x) tussen bij volledige brand (gebouwhoogte > 20 ) Copartient 504 x '96 (1000 ') Hoogte raa Copartient 5 4 x '96 (1000 ') (5 0 ') Hoogte raa (5 0 ') het verband aangegeven tussen de vloerop- De achtergronden van de axiale hoogte van 20 eter en de scheiding van twee gestaan. Bij hogere gebouwen oet aan de bouwlagen et een brandwerendheid van volgende voorwaarde zijn voldaan : 20 inuten hebben wij tot nu toe niet kunnen achterhalen. Wij stellen onderzoeken of de genoede tweelaagse eter. scheiding Twee zones oeten van elkaar zijn gericht voorschift kan worden geforu- gescheiden leerd bijvoorbeeld: 0 9 betrekking tot de scheidende functie een brandwerendheid bezitten van ten door twee opvolgende niet als een eer prestatie bouwlagen waarvan de gevels et inste 20 inuten van buiten naar binnen. Tabel 6 Veilige afstand (x) tussen bij gereduceerde brand (gebouwhoogte < 20 ) Deel 1 B: Effecten van brand op constructies (deceber 2003). voor o te Het gebouw oet in de hoogte zijn verdeeld in zones van axiaal 20 de Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen 1; WJZGNGSVOORSTEL die lager zijn dan 20 eter is dit altijd toe- Tabel 4 Veilige afstand (x) tussen bij gereduceerde brand (gebouwhoogte < 20 ) 'Van de "gereduceerde brand" ag worden uitgegaan als het brandcopartient lan waaruit de brandollerslag wordt bepaald zich bellindt in een gebouw waarin geen lloer lan een llerblijfsruite op eer dan 20 eter ligt bollen het aansluitende terrein geeten ter plaatse lan de toegang lan het gebouw'. vlakte ag worden gerekend. Bij gebouwen Deze waarde van 2 kw j 2 is afl<ostig uit den gerekend et een gereduceerde oppervlakte of et de volledige oppervlakte. n Tabel 3 Veilige afstand (x) tussen bij volledige brand (gebouwhoogte > 20 ) ag zijn dan de kritische stralingintensiteit lan (bijlloorbeeld) 2 kw/ 2 '. Wat onder de hoogte van een gebouw oet worden verstaan is in de N EN 6068 'Twee zones oeten lan elkaar zijn gescheiden door één bouwlaag waarvan de gellel et betrekking tot de scheidende functie een brandwerendheid bezit lan ten inste 30 inuten lan buiten naar binnen en waarbij de stralingsjlux op een gellelopening in de daarbollen liggende bouwlaag niet groter R. W.F.M. VAN DER VLET S SENOR ADV SEUR BJ EGM ADVSEURS TE DORDRECHT. TEL. (078) E-MAL: PM.VANDER.VLlET@EGM.NL.

5 :[- j ---~~- --'---- '-j lj [] rj [] J ] 11 r~ J 1_1 ~ J ~:i ~ DJ~lJ L D_[".J_LJ_.l. 1 Figuur 2 Gevelvariant 4 van breed h.oh 36 Copartient 504 x ' ~~~~- '-" ~ ~=--=~~- ~ "' ~~~ Figuur 3 Gevelvariant 6 over de volledige breedte (1000 ') Copartient 5 4 x '96 (1000 ') (5 0 ') Hoogte raa ' ~ '~~~~~~~~- ['--J-- f f Hoogte raa ~- --~ ~ (5 0 ') l6 Uit de voorbeelden blijkt duidelijk dat het niet nader oschreven. Operkelijk is dat bij de berekening van de wartestralings de hoogte in de N PR 6091:1995 wel duide- flux een groot verschil aakt of ag wor- lijk was oschreven: artikel van de N EN 6068 wordt hierop nader ingegaan. Bij een vloeroppervlakte van de brandruite van eer dan 50 2 ag et een gereduceerde oppervlakte worden gerekend. n figuur X in de nor is pervlakte en de referentievloeroppervlakte >30 22 wanneer et een gereduceerde vloeropper- Tabel 5 Veilige afstand (x) tussen bij volledige brand (gebouwhoogte > 20 ) Copartient 504 x '96 (1000 ') Hoogte raa Copartient 5 4 x '96 (1000 ') (5 0 ') Hoogte raa (5 0 ') het verband aangegeven tussen de vloerop- De achtergronden van de axiale hoogte van 20 eter en de scheiding van twee gestaan. Bij hogere gebouwen oet aan de bouwlagen et een brandwerendheid van volgende voorwaarde zijn voldaan : 20 inuten hebben wij tot nu toe niet kunnen achterhalen. Wij stellen onderzoeken of de genoede tweelaagse eter. scheiding Twee zones oeten van elkaar zijn gericht voorschift kan worden geforu- gescheiden leerd bijvoorbeeld: 0 9 betrekking tot de scheidende functie een brandwerendheid bezitten van ten door twee opvolgende niet als een eer prestatie bouwlagen waarvan de gevels et inste 20 inuten van buiten naar binnen. Tabel 6 Veilige afstand (x) tussen bij gereduceerde brand (gebouwhoogte < 20 ) Deel 1 B: Effecten van brand op constructies (deceber 2003). voor o te Het gebouw oet in de hoogte zijn verdeeld in zones van axiaal 20 de Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen 1; WJZGNGSVOORSTEL die lager zijn dan 20 eter is dit altijd toe- Tabel 4 Veilige afstand (x) tussen bij gereduceerde brand (gebouwhoogte < 20 ) 'Van de "gereduceerde brand" ag worden uitgegaan als het brandcopartient lan waaruit de brandollerslag wordt bepaald zich bellindt in een gebouw waarin geen lloer lan een llerblijfsruite op eer dan 20 eter ligt bollen het aansluitende terrein geeten ter plaatse lan de toegang lan het gebouw'. vlakte ag worden gerekend. Bij gebouwen Deze waarde van 2 kw j 2 is afl<ostig uit den gerekend et een gereduceerde oppervlakte of et de volledige oppervlakte. n Tabel 3 Veilige afstand (x) tussen bij volledige brand (gebouwhoogte > 20 ) ag zijn dan de kritische stralingintensiteit lan (bijlloorbeeld) 2 kw/ 2 '. Wat onder de hoogte van een gebouw oet worden verstaan is in de N EN 6068 'Twee zones oeten lan elkaar zijn gescheiden door één bouwlaag waarvan de gellel et betrekking tot de scheidende functie een brandwerendheid bezit lan ten inste 30 inuten lan buiten naar binnen en waarbij de stralingsjlux op een gellelopening in de daarbollen liggende bouwlaag niet groter R. W.F.M. VAN DER VLET S SENOR ADV SEUR BJ EGM ADVSEURS TE DORDRECHT. TEL. (078) E-MAL: PM.VANDER.VLlET@EGM.NL.