Tibetaanse architectuur
|
|
- Brecht van der Berg
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Tibetaanse architectuur In Tibet wordt nog verrassend veel op de traditionele, ambachtelijke manier gebouwd. Dat is goed omdat Tibetaanse architectuur met het landschap harmonieert, ecologisch verantwoord is en wortelt in een oude cultuur. Daarnaast verrijst er in Tibet, zoals in heel China, ook veel nieuwbouw van beton: van replica s van oude tempels tot hele nieuwe stadsdelen. Ofschoon beton hier vaak in lokale kleuren wordt geschilderd, kan het niet worden beschouwd als Tibetaanse architectuur. Tibet is vier keer zo groot als Frankrijk en telt ongeveer 16 miljoen inwoners. De helft daarvan zijn Tibetanen, de andere helft Chinezen. Dat er in dit uitgestrekte, dunbevolkte gebied koortsachtig gebouwd wordt, heeft te maken met de korte levensduur van de bebouwing en met de trek naar de stad. Bebouwing gaat hier gemiddeld 25 jaar mee, een tijdspanne die in Azië normaal is. Ook de trek naar de stad is een algemeen (mondiaal) verschijnsel. In China wordt migratie gereguleerd, waardoor hier geen sloppenwijken ontstaan. Mensen uit verafgelegen streken trekken naar nieuwe huizen langs hoofdwegen, waar scholen en ziekenhuizen beter bereikbaar zijn. Lintbebouwing met winkels en voorzieningen en grote wijken met kleine woningen zie je overal. De meeste nieuwbouw is van baksteen en beton. In de kloosters in Tibet worden veel tempels herbouwd. Het geld hiervoor komt vooral van Tibetanen (particulieren) die van oudsher veel aan kloosters doneren, dat zit in hun cultuur. Daarnaast worden veel tempels gebouwd op initiatief van westerse donateurs (over het algemeen boeddhisten) die Tibet een warm hart toe dragen. En tenslotte laat de overheid tempels herbouwen die ongeveer een kwart eeuw oud zijn, omdat deze wegens instortingsgevaar onveilig zouden zijn. Ongeveer de helft van de nieuwe tempels wordt op traditionele wijze gebouwd; de andere helft van beton. linksboven Monniken schilderen beton in traditionele kleuren, Manigango, rechtsboven Gladde muur van gekliefde natuursteen keien, Rebgong, 2011 onder Nieuwbouw op traditionele wijze, met licht naar achteren hellende gevels in Lhasa 2006 Traditionele Tibetaanse architectuur is gebaseerd op het ambachtelijke gebruik van natuurlijke materialen uit de directe omgeving, zoals natuursteen, leem en hout. Deze bouwkunst heeft een meer dan duizend jaar oude traditie en is nog altijd actueel. Zo worden er bijvoorbeeld op dit moment in de Tibetaanse hoofdstad Lhasa herenhuizen gebouwd op dezelfde manier als men rond 1900 deed, met licht achter over hellende gevels van rechthoekige blokken graniet.
2 De tapse vorm (het achterover hellen ) maakt de muren solide*. Bovendien worden in de voegen tussen de granietblokken kleine steentjes aangebracht, hetgeen de flexibiliteit van de muren vergroot. Hierdoor zijn deze muren goed tegen aardbevingen bestand. Buiten de hoofdstad bouwt men meestal op andere manieren muren van natuursteen. Men gebruikt bijvoorbeeld in tweeën gekliefde keien die een glad breukvlak hebben. Met veel passen en meten stapelt men muren als een soort mozaïek, met de vlakke kant naar buiten, zodat redelijk gladde muren ontstaan waar neerslag en vuil direct van afglijden. Naast natuursteen worden ook stampleem en leemsteen veel gebruikt. Stampleem wil zeggen dat een mengsel van zand, klei, grind en kalk tussen een paar planken wordt aangestampt. Hele kloosters worden op deze manier gerenoveerd, zoals recentelijk het grote klooster van Derge. Een variant hierop is leemsteen, waarbij in mallen geperste blokken klei in de zon worden gedroogd., De Tibetaanse architectuur is verankerd in het landschap. Dat landschap varieert van hooggebergte en hoogvlaktes tot groene heuvels, bossen en valleien en de bebouwing varieert mee. Er zijn wel constanten: zo hebben de gevels van leem, steen of hout altijd een natuurlijke, levendige, ruwe look. Kenmerkend is dat het materiaal zeer dicht bij de bouwplaats wordt gewonnen. Stenen, hout en leem werden vroeger door de mensen aangesleept (en soms door jaks, ezels of geiten): men gebruikte geen karren, want daarvoor waren de bergpaden te smal. Tibetaanse bebouwing staat van oudsher op plekken die al tweeduizend jaar of langer als heilig worden beschouwd vanwege aparte rotsformaties en natuurlijke waterbronnen. De geschiedenis van alle dorpen en kloosters voert op dergelijke fenomenen terug. In de buurt van alle bebouwing bevindt zich dan ook altijd natuurschoon, zoals een opvallende solitaire piek, een opmerkelijk fel gekleurde berghelling of een bijzondere grot. En een bron. Alle Tibetaanse bebouwing is op het zuiden georiënteerd om de warmte van de zon te benutten. De voornaamste woonvertrekken liggen op de bovenste verdiepingen en hebben ramen op het zuiden. Aan de noordzijde bevindt zich bijna altijd een berghelling die tegen de wind beschutting biedt (daarop worden bouwlocaties van oudsher geselecteerd). Noordgevels hebben bijna nooit ramen. boven Stampleem kloostermuur, Derge 2009 onder Stampleem in Derge, Oost-Tibet, 2008 * Dit zijn spouwmuren die aan de basis bijna twee meter dik zijn en naar boven toe gaandeweg dunner; de binnenmuren staan gewoon recht.
3 De begane grond wordt van oudsher gebruikt voor het stallen van vee en het opslaan van materiaal en voorraad. Gewone huizen tellen één tot drie verdiepingen, maar huizen van adellijke families, waaronder herenhuizen in Lhasa en havezaten op het platteland, vier of meer. Sommige hebben wel zeven bouwlagen. Bijna alle huizen hebben platte daken die voor allerlei activiteiten worden gebruikt, zoals landbouwgereedschap repareren, wollen stoffen weven, graan, zaden, paddenstoelen en dergelijke drogen en jeneverbesnaalden aansteken (een religieus ritueel). Langs de dakrand staan lage muurtjes van sprokkelhout, leemsteen of jakmest om te voorkomen dat iemand van het dak valt. Bij adellijke huizen en tempels zijn dit stenen muurtjes met een donkerbruin fries van strak samengebonden twijgen. Deze friezen zijn karakteristiek voor Tibetaanse architectuur: ze onderstrepen de weidsheid van het landschap. Dat zorgt samen met de situering van gebouwen (op plekken met mooie natuur), de oriëntatie op het zuiden met een helling aan de noordkant én het feit dat het bouwmateriaal in ruwe vorm in de directe nabijheid aanwezig is, voor een hechte landschappelijke verankering. De ontwikkeling van de Tibetaanse architectuur begon in de 7 e eeuw en bereikte haar hoogtepunt in de 17e eeuw met de bouw van het Potalapaleis, kloosters die duizenden monniken telden en tientallen herenhuizen in Lhasa. De ontwikkeling duurde voort tot halverwege de twintigste eeuw, toen het communisme haar intrede deed in Tibet en het gebruik van beton en baksteen de gebiedseigen methodes verdrong. Het zomerpaleis dat de Dalai Lama in 1956 in Lhasa liet bouwen, gold dan ook een tijd lang als het laatste voorbeeld van Tibetaanse architectuur. Dit paleis lijkt een enorme villa met grote ramen en vides die het interieur licht maken. Dat lichte interieur doet modern aan. Dat maakt dit natuurstenen gebouw dat op zichzelf alle kenmerken van traditionele Tibetaanse architectuur heeft, bijna eigentijds. boven Herstelwerkzaamheden aan scheuren in stampleem gevels, Yushu 2011 linksonder Rond 2000 herbouwde 19e eeuwse torens, natuursteen, Dzamtang, 2012 rechtsonder Sakya klooster, West-Tibet, 13e eeuw, leemsteen, foto 2010 Toen het politieke klimaat eind jaren 80 veranderde, kwam er langzaam maar zeker weer oog voor Tibetaanse architectuur. Hiervan getuigen de restauratie van het Potalapaleis en de herbouw van het klooster Ganden. De aandacht voor Tibetaanse architectuur is sindsdien alleen maar toegenomen: overal in Tibet vinden tegenwoordig restauratie- en nieuwbouwprojecten plaats en hierover wordt regelmatig in het Tibetaans en het Chinees gepubliceerd.
4 De aardbeving in Yushu in 2010 leverde het bewijs dat gebouwen van stampleem aardbevingsbestendig zijn. Het Tibet Heritage Fund 1 (THF) renoveerde in 2007 een woongebouw van stampleem in Yushu, dat de ramp, op een paar eenvoudig te herstellen scheuren na, heeft doorstaan 2. Dit is belangrijk, omdat vaak wordt gedacht dat stampleen niet aardbevingsbestendig zou zijn. Het THF is een in de jaren 1990 door de Duitser André Alexander ( ) opgerichte organisatie die veel Tibetaanse bebouwing heeft gedocumenteerd en gerestaureerd. De website van het THF fungeert als een waardevolle database vol informatie over bouwtechniek, cultuurhistorie en bouwkosten. Volgens het THF zijn er in heel Tibet slechts een paar duizend goede voorbeelden van traditionele Tibetaanse bebouwing bewaard gebleven. Dat komt omdat hier vroeger (in tegenstelling tot nu) niet veel gebouwd werd en doordat de afgelopen decennia veel verloren is gegaan. Behoud van alle resterende objecten is daarom, al was het alleen al vanuit het oogpunt van schaarste, gewenst. Tibetaanse architectuur was altijd het werk van ambachtslieden en monniken; het beroep architect kwam in Tibet niet voor. Toch kunnen hedendaagse architecten misschien wel eigentijdse Tibetaanse gebouwen ontwerpen: gebouwen van natuurlijke, gebiedseigen materialen die uitdrukking te geven aan de hedendaagse Tibetaanse cultuur. Het is echter bovenal van belang dat er nu en in de toekomst gewoon op de traditionele Tibetaanse manier gebouwd blijft worden. Dat is mooier, milieuvriendelijker en in cultuur-geografisch opzicht interessanter dan nieuwbouw van baksteen en beton. Hopelijk kan er geprofiteerd worden van het feit dat de aandacht voor milieu, duurzaamheid, culturele verscheidenheid, tradities en esthetiek in China snel toeneemt en gaat de Tibetaanse bouwkunst een mooie toekomst tegemoet. Tekst en foto s: Ymkje Repko Een kortere versie van dit artikel verscheen in Tibet.nu, mei boven Zomerplaleis van de Dalai Lama in Lhasa, gebouwd in 1956, foto 2010 midden Dzogchen-tempel in Oost-Tibet, gebouwd in 2010, gedoneerd door Europese volgelingen van Patrul Rinpoche onder Lintbebouwing in Gogenthang, Oost-Tibet, Zie: 2 Deze renovatie werd mede mogelijk gemaakt door het Nederlandse Prins Claus Fonds, zie:.
5 boven Nieuwbouwwijk bij Gyurme, Oost-Tibet linksonder Een van de woningen in de wijk bij Gyurme, zie foto hierboven rechtsonder Dezelfde woning, interieur. Gyurme, 2012 De ligging van Tibet linksboven Stampleem in Labrang, noordoost Tibet, 2010 rechtsboven Stampleem in 2012: Chinese werklui hanteren een trilplaat op aanwijzingen van een monnik, Zurmang Namgyaltse 2012 linksonder Fries van samengebonden twijgen, Lhasa 2006 middenonder Leemsteen klaar voor gebruik rechtsonder Leemsteen fabricage
Leembouw en vakwerkbouw
Leembouw en vakwerkbouw 1. Leem? Leem! Deze gebouwen zien er alle vijf heel verschillend uit. Ze zijn dan ook gebouwd op vier verschillende continenten, in verschillende tijdperken en met verschillende
Nadere informatieBouwmaterialen door de eeuwen heen
Bouwmaterialen door de eeuwen heen 1. Kies bouwmaterialen voor jouw huis Stel dat jij op een dag de kans krijgt om zelf een huis te verbouwen of te bouwen. Welke materialen zou jij kiezen voor de constructie
Nadere informatieLeem. 100% natuurlijk bouwmateriaal
Leem De grondstof leem wordt al eeuwen gebruikt als afwerking voor wanden. Het is in grote delen van Europa verdrongen door het gips dat we nu als stucwerk kennen. Maar toch wordt het nog veel gebruikt
Nadere informatieBOUWEN VAN EEN WONING
A. Behoefte aan een woning Dieren maken een nest of gebruiken schuilplaatsen die reeds in de natuur beschikbaar zijn om zich te beschermen. Ook de mens heeft steeds de behoefte gehad zich te beschermen
Nadere informatieBaksteenhuis te Groenekan Particulier Marnix van der Meer, Steven Nobel, Rene de Korte, Roy van Maarseveen Bouwbedrijf Van Rhenen Woonhuis 2010-2013
BAKSTEENHUIS titel opdrachtgever projectteam aannemer programma periode Baksteenhuis te Groenekan Particulier Marnix van der Meer, Steven Nobel, Rene de Korte, Roy van Maarseveen Bouwbedrijf Van Rhenen
Nadere informatieNaam: Waar woon jij? Vraag 1b. Waarom wonen veel mensen in Kenia in een hut? Vraag 1a. In wat voor soort huis woon jij?
Naam: Waar woon jij? Wonen over de hele wereld Heb jij wel eens in een tent gewoond? Waarschijnlijk niet. In de vakantie is het leuk. Maar voor altijd? Toch zijn er mensen op de wereld die altijd in een
Nadere informatieKerngegevens gemeentelijk monument: Adres : Margarethastraat 33
Kerngegevens gemeentelijk monument: Monumentnummer : GM094 Naam monument : n.v.t. Adres : Margarethastraat 33 Postcode en plaats : 6014 AD Ittervoort Kadastrale aanduiding : ITV00 sectie B nr(s) 1138 Coördinaten
Nadere informatieBaksteen. Wat is baksteen en hoe wordt baksteen gemaakt?
Baksteen Wat is baksteen en hoe wordt baksteen gemaakt? De klei : Klei is in de loop van duizenden jaren ontstaan. Door plantengroei, ijs en temperatuurwisselingen wordt natuursteen vergruisd, zo ontstaan
Nadere informatieNaam: De Romeinen. Vraag 1. De Romeinen hebben veel gebouwd. Noem vijf verschillende toepassingen. pagina 1 van 6
Naam: De Romeinen De Romeinse bouwkunst. De Romeinen behoren tot de beste bouwers uit de geschiedenis. Ze bouwden tempels, riolen, waterleidingen, wegen, kanalen, huizen, aquaducten, havens, bruggen en
Nadere informatieLeergebied: Zuid Nederland. Constructies
Techniekkit: Domein: Competentie: Leergebied: Zuid Nederland Constructies Toepassen Geschiedenis Mensen bouwen al duizenden jaren huizen om in te wonen. In de prehistorie woonden de mensen in Limburg al
Nadere informatiePatronaatstraat 2 en 4
Patronaatstraat 2 en 4 Dubbel woonhuis, 1931. Expressionistische baksteenarchitectuur. Vrijwel symmetrisch gebouwd, op de erker na. Beeldbepalend gebroken schilddak met overstek. Patronaatstraat 5 Dubbel
Nadere informatieBennebroekerlaan 10. Bouwjaar : Circa 1890 Architect : : Neorenaissance-trant met invloed van de Chaletstijl Oorspronkelijke functie : Woonhuis
Bennebroekerlaan 10 Straat en huisnummer : Bennebroekerlaan 10 Postcode en plaats : 2121 GR Bennebroek Kadastrale aanduiding : A4647 Complexonderdeel : Naam object : De Lijsterhof Bouwjaar : Circa 1890
Nadere informatieOpdrachten bij Architectuurroute Uden
Op de vouwfolder staat de route aangegeven. Je loopt route A, die begint bij het Museum voor Religieuze Kunst. Bij enkele gebouwen op de route worden vragen gesteld. Deze vragen maak je in klad in dit
Nadere informatieDatum Blz. 1. Probleem 5 1.1. Behoefte aan een woning 5 1.2. De functie van een woning 5 1.3. Behoefteomschrijving van het vakantiehuisje
1 Vakantiehuisje Datum Blz. 1. Probleem 5 1.1. Behoefte aan een woning 5 1.2. De functie van een woning 5 1.3. Behoefteomschrijving van het vakantiehuisje 6 2. Ontwerpen 7 2.1. Wat zijn de verlangens van
Nadere informatieleisteen één van de mooiste en meest duurzame geschenken van onze natuur
leisteen één van de mooiste en meest duurzame geschenken van onze natuur Luisteren en ingaan op de vraag van de klant LEI IMPORT Lei Import levert al meer dan 25 jaar leisteen voor alle denkbare toepassingen.
Nadere informatieBasisgegevens Naam: Adres: Effenseweg 1. Denominatie: Rooms Katholiek. Bouwjaar: 1938
Basisgegevens Naam: Adres: Effenseweg 1 Buurt: Effen-Rith Wijk: West Gemeente: Breda Denominatie: Rooms Katholiek Type: Pastorie Bouwjaar: 1938 Architect: J. Hurks Monumentenstatus: Geen Huidige functie:
Nadere informatieBeeldkwaliteit Gebouwde omgeving Sfeer Materialisering Kleur
Beeldkwaliteit Gebouwde omgeving Het landgoed kent een sterk variërende omgeving met bos, heide, weide en akkers, beekdal, ven en meer. De gebouwen vallen traditioneel niet erg op, ook de nieuwbouw zal
Nadere informatieAVONTUURLIJKE REIZEN NAAR TIBET ARCHITECTUURREIZEN NAAR CHINA
Y. Repko Travel Walenburgerplein 51 3039 AL Rotterdam tel. 010 465 1814 mob. 06 403 505 09 yrepko@yahoo.com AVONTUURLIJKE REIZEN NAAR TIBET ARCHITECTUURREIZEN NAAR CHINA www. yrepkotravel.com www.tibetreis.com
Nadere informatieTypering van het monument: Trafohuisje met afbeelding van Maria, waarvan de bouwstijl is aangepast aan de omgeving.
Kerngegevens gemeentelijk monument: Monumentnummer : GM092 Naam monument : n.v.t. Adres : Margarethastraat 13 Postcode en plaats : 6014 AE Ittervoort Kadastrale aanduiding : ITV00 sectie B nr(s) 1237 Coördinaten
Nadere informatieB1 Hoofddorp pagina 1
B1 Hoofddorp pagina 1 Inhoud 1. Inleiding 2. Geschiedenis 3. Ontwikkeling 4. Bezienswaardigheden 1. Inleiding Hoofddorp is een stad in de provincie Noord-Holland en de hoofdplaats van de gemeente Haarlemmermeer.
Nadere informatieHunebedden de steentijd
Deze les hoort bij het prentenboek Het grote bouwwerk, geschreven door Rian Visser in de serie Terugblikken van Uitgeverij Delubas. Met tekeningen van Irene Goede. Doel: leerlingen bekend maken met hunebedden
Nadere informatieBeeldkwaliteitsplan Voormalige Eurobioscoop en omgeving.
Beeldkwaliteitsplan Voormalige Eurobioscoop en omgeving. Inleiding De tender voor de voormalige Eurobioscoop heeft als doel de kwaliteiten van het bijzondere gebouw weer een rol te laten spelen in de nieuwe
Nadere informatieSPEURTOCHT ARCHITECTUUR & DESIGN
SPEURTOCHT ARCHITECTUUR & DESIGN Deze speurtocht is geschikt voor kinderen van 8 t/m 11 jaar. Dit jaar is door het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen uitgeroepen tot het jaar van Architectuur
Nadere informatieCasa Confetti, De Uithof in Utrecht door Marlies Rohmer
Langs de centrale busbaan van De Uithof in Utrecht wordt op basis van een ontwerp van Marlies Rohmer een studentencomplex van 380 zelfstandige en geclusterde kamers gebouwd. Ze zijn ondergebracht in een
Nadere informatieVoorstel voor kunsttoepassing bij nieuw te bouwen woningen in de Burgemeesterwijk te Zaandam. Karola Pezarro, Den Haag, maart 2006.
Voorstel voor kunsttoepassing bij nieuw te bouwen woningen in de Burgemeesterwijk te Zaandam Karola Pezarro, Den Haag, maart 2006. HET VERHAAL VAN HET HOUT - samenvatting - In de Burgemeesterwijk te Zaandam
Nadere informatieHet huis had een houten skelet, daartussen fistelstek besmeerd met leem.
Alle huizen zonder steen. In de Middeleeuwen is het dorp Boxtel ontstaan. Het dorp was klein. Rond 1100 lag er een motteheuvel met daarnaast een paar voorraadschuren. Beiden werden door water omsloten.
Nadere informatieDonkerelaan 20. Straat en huisnummer : Donkerelaan 20 Postcode en plaats : 2061 JM Bloemendaal Kadastrale aanduiding : A9941 Complexonderdeel :
Donkerelaan 20 Straat en huisnummer : Donkerelaan 20 Postcode en plaats : 2061 JM Bloemendaal Kadastrale aanduiding : A9941 Complexonderdeel : Naam object : Oude Dorpshuis Bouwjaar : 1929 Architect : H.W.
Nadere informatieDe oude aula op de Essenhof (Tekst: Jeanine Katsman)
De oude aula op de Essenhof (Tekst: Jeanine Katsman) Tussen juli 2009 en januari 2010 is de oude aula op begraafplaats De Essenhof gerestaureerd. De aula heeft meer dan 20 jaar leeg gestaan, met name omdat
Nadere informatieHet plan De situatie Start Verblijf in Thulo Parsel
Plan van aanpak Inhoud 1. De aanleiding 2. Het doel 3. Het plan 4. De situatie 5. Start 6. Verblijf in Thulo Parsel 7. Materiaal 8. Voorbereiding 9. Betere en veiligere huizen bouwen 10. Training on the
Nadere informatieLama Gangchen Help in Action non profit organisation Tibet Nieuws 2010 www.helpinaction.net
Lama Gangchen Help in Action non profit organisation Tibet Nieuws 2010 www.helpinaction.net In samenwerking met Lama Gangchen World Peace Foundation NGO verbonden aan de United Nations binnen de UN We
Nadere informatieHet kasteel begin 19e eeuw. Naar een gouache van J.A. Knip. RHCe, fotocollectie nr. 108658.
2. Huidige kasteel Anders dan in het verleden vaak gedacht is, heeft het kasteel van Helmond een eeuwenlange bouwgeschiedenis gekend. Begonnen in het tweede kwart van de veertiende eeuw (ca. 1325) werd
Nadere informatieTypering van het monument: Vrijstaand negentiende-eeuws woonpand van twee bouwlagen met karakteristiek dakoverstek.
Kerngegevens gemeentelijk monument: Monumentnummer : GM027 Naam monument : n.v.t. Adres : Heerweg 2 en 4 Postcode en plaats : 6082 AC Buggenum Kadastrale aanduiding : BGN04 sectie A nr(s) 2109 Coördinaten
Nadere informatieVersie behorend bij B&W besluit van Welstand-gebiedscriteria Kloosterblokje IV Willemstad
Welstand-gebiedscriteria Kloosterblokje IV Willemstad Ligging Het gebied is gelegen aan de zuidzijde van Willemstad, aansluitend aan eerdere uitbreidingsgebieden buiten de vesting (zie figuur 1). De locatie
Nadere informatieEEN MAASTRICHTS HUIS EGEON ARCHITECTEN BNA
EEN MAASTRICHTS HUIS J E K E R D A L A A N D E G E U L EGEON ARCHITECTEN BNA EEN MAASTRICHTS HUIS Jekerdal aan de Geul Het beeldkwaliteitsplan voor Ambyerveld refereert aan de wijken Biesland en Campagne,
Nadere informatieComplexnummer: Smallepad MG Amersfoort Postbus BP Amersfoort
Complexnummer: 521251 Smallepad 5 Woonhuis/tabakskerverij Aantal complexonderdelen: Monumentnummers van complexonderdelen: 2 521253, 521252 Woonplaats : Gemeente: Provincie: Hoofdadres van hoofdobject:
Nadere informatieLigging van het boerderijcomplex aan de Polder, in het buitengebied van Gendt. De voormalige steenoven maakt deel uit van dit complex.
WAARDESTELLING VOORMALIGE STEENOVEN gemeente : LINGEWAARD postcode + plaats : 6691 MG Gendt straat + huisnr. : Polder 37 oorspr. functie huidige functie bouwjaar architect bouwstijl : Restant voormalige
Nadere informatieDE ROMEINEN KOMEN!! Groep 5 en 6. Vragenlijst Museumzaal Thermenmuseum. 1. Namen leerlingen: Naam van de school: Te:
DE ROMEINEN KOMEN!! Groep 5 en 6 Vragenlijst Museumzaal Thermenmuseum 1. Namen leerlingen: Naam van de school: Te: 1 In de museumzaal hangen banieren met tekst. Een banier is een soort vlag. Er staan ook
Nadere informatieBESCHRIJVING VAN DE IMPACT VAN DE WERKEN OP DEZE ERFGOEDELEMENTEN EN -KENMERKEN
ONDERWERP VAN DE AANVRAAG: Verbouwingen aan Stadsvilla: vernieuwen schrijnwerk en vergroten dakkapel Ligging: Onze-Lieve-Vrouwstraat 46, 3000 Leuven Kadastrale gegevens: LEUVEN afdeling 4, sectie D, perceel
Nadere informatie4.2 BEELDKWALITEIT. Inleiding. Deze beeldkwaliteitsparagraaf dient als leidraad voor het bereiken van een gewenste
4.2 BEELDKWALITEIT Inleiding Deze beeldkwaliteitsparagraaf dient als leidraad voor het bereiken van een gewenste stedenbouwkundige samenhang en blijft beperkt tot díe elementen en aspecten die het beeld
Nadere informatieBeknopte historische geografie van Oosterhout en Den Hout
Titel: Beknopte historische geografie van Oosterhout en Den Hout Inleiding Oosterhout, strategisch gelegen tussen de A27, de A59 en de A16 heeft al een lange geschiedenis. Thans een bruisende stad met
Nadere informatiearchitocht vmbo ontdek de gebouwen van heerlen centrum
architocht vmbo ontdek de gebouwen van heerlen centrum 0 Algemene informatie Met deze Architocht ga je de gebouwen en een stuk geschiedenis van Heerlen centrum ontdekken. Vergeet niet een camera of je
Nadere informatieDe verhouding van ons leem is: 35% klei, 50% zand en 15% silt
Hobbitleem Basisleem onder andere geschikt voor raaplagen, stampleem, metselen, rocket-massheater of pizzaoven. De verhouding van ons leem is: 35% klei, 50% zand en 15% silt De prijs per kubieke meter
Nadere informatiesteen voor steen goed!
steen voor steen goed! het golven van de gevels wordt één met het glooiende landschap... steen voor steen goed! Steenfabriek De Rijswaard BV De Rijswaard 2, 5308 LV Aalst (Gld) T 0418-552221 F 0418-552900
Nadere informatie8. Haarstraat. 9. Nijverdalseweg. 7. Esstraat, Blinde Banisweg en Welleweg
7. Esstraat, Blinde Banisweg en Welleweg 8. Haarstraat 9. Nijverdalseweg De Esstraat vormt de oude verbinding tussen de kern van Rijssen naar de oude Esgronden. Nabij de aansluiting van de Tabaksgaarden
Nadere informatieLandgoed Op Gen Wei. Weyerweg 2 te Mechelen. Samenvatting
Landgoed Op Gen Wei Weyerweg 2 te Mechelen Samenvatting Zeer uniek object op een uitzonderlijk mooie locatie! Midden in het 5- sterren heuvellandschap van Zuid- Limburg ligt deze prachtig gerenoveerde,
Nadere informatieQuickscan Gemeente Drimmelen maart - april 2013
Quickscan Gemeente Drimmelen maart - april 2013 Made Adelstraat 17 Karakteristiek woonhuis onder Mansardedak, ca. 1930. Detailleringen in o.a. het metselwerk zijn kenmerkend voor de bouwperiode en omgeving.
Nadere informatieKerngegevens gemeentelijk monument: Adres : Napoleonsweg 72. Kadastrale aanduiding : HLN02 sectie A nr(s) 3891 Coördinaten : x: y:
Kerngegevens gemeentelijk monument: Monumentnummer : GM053 Naam monument : "De Kamp" Adres : Napoleonsweg 72 Postcode en plaats : 6081 AE Haelen Kadastrale aanduiding : HLN02 sectie A nr(s) 3891 Coördinaten
Nadere informatieTHE OPEN HOUSE. Twee Open Huis opties. Volledig vormgegeven flexibiliteit
THE OPEN HOUSE THE OPEN HOUSE Volledig vormgegeven flexibiliteit Het Open Huis van Atelier van Wengerden is ontworpen rondom grote open ruimten met uitzicht en licht aan alle kanten. Hierbij ontstaat een
Nadere informatieTypering van het monument: Karakteristiek woonhuis voorzien van een pleisterlaag op L-vormige plattegrond daterende uit circa 1910.
Kerngegevens gemeentelijk monument: Monumentnummer : GM052 Naam monument : n.v.t. Adres : Napoleonsweg 33 Postcode en plaats : 6081 AA Haelen Kadastrale aanduiding : HLN02 sectie B nr(s) 1000 Coördinaten
Nadere informatieOnroerende kleursignalen geeft een overzicht van panden welke op een unieke en kunstzinnig wijze zijn uitgelicht.
VOORWOORD Geachte Fotoliefhebber, Onroerende kleursignalen geeft een overzicht van panden welke op een unieke en kunstzinnig wijze zijn uitgelicht. Gebouwen kunnen bij daglicht heel mooi zijn, maar in
Nadere informatieLEZEN. Terpentijd - 1500
1 LEZEN Terpentijd - 1500 Friesland bestaat eigenlijk uit drie delen: de klei, het veen en het zand. De eerste boeren woonden op het zand (De Wouden en Gaasterland). Hun aardewerk in de vorm van trechters
Nadere informatieComplexnummer: Smallepad MG Amersfoort Postbus BP Amersfoort
Complexnummer: 525745 Smallepad 5 Schoolcomplex Aantal complexonderdelen: Monumentnummers van complexonderdelen: 2 525761, 525743 Woonplaats : Gemeente: Provincie: Hoofdadres van hoofdobject: Jan Smitzlaan
Nadere informatieLEZEN. Terpentijd - 1500
1 LEZEN Terpentijd - 1500 Oorspronkelijk bood een terp plaats aan één of enkele boerderijen. Sommige van deze huisterpen groeiden later aan elkaar vast tot een grote woonheuvel. Door de geïsoleerde ligging,
Nadere informatiewonen VRAAGZIJDE NIEUWBOUWWONINGMARKT TWENTE
de WOZ-waarden-prijspeil op 1 januari 2012 en voor de veilingen van 2012 geldt dat werd vergeleken met de WOZ-waarden-prijspeil op 1 januari 2011 en zo wordt elk jaar vergeleken met 1 januari van het voorgaande
Nadere informatieKARAKTERISTIEKE OBJECTEN WINSCHOTEN NOORD. 8 september 2017
KARAKTERISTIEKE OBJECTEN WINSCHOTEN NOORD 8 september 2017 Karakteristieke objecten Winschoten Noord 8 september 2017 Inhoud 1. Lijst karakteristieke objecten Winschoten Noord 2. Waarderingscriteria WINSCHOTEN
Nadere informatieLesbrief i.v.m. de expositie: Bouwen in Vaassen
2011 Lesbrief i.v.m. de expositie: Bouwen in Vaassen Museum Vaassen Historie 24-2-2011 Bouwen in Vaassen door de jaren heen. De Geschiedenis Om zichzelf tegen weersinvloeden te beschermen bouwden de mensen
Nadere informatieComplexnummer: Smallepad MG Amersfoort Postbus BP Amersfoort
Complexnummer: 491711 Smallepad 5 Kruiswegpark Aantal complexonderdelen: Monumentnummers van complexonderdelen: 3 491726, 491720, 491714 Woonplaats : Gemeente: Provincie: Hoofdadres van hoofdobject: Complexomschrijving:
Nadere informatieBouwstijlen van kerken in Nederland. De volgende bouwstijlen worden kort toegelicht met tekst en beeldmateriaal:
Bouwstijlen Bouwstijlen van kerken in Nederland De volgende bouwstijlen worden kort toegelicht met tekst en beeldmateriaal: Oudste stenen gebouw Romaans Gotiek Neogotiek Renaissance Neorenaissance Classicisme
Nadere informatieVerkoopbrochure Rembrandtstraat 71 te Bergen op Zoom 1
Verkoopbrochure Rembrandtstraat 71 te Bergen op Zoom 1 Inhoudsopgave 1. OMSCHRIJVING OBJECT... 3 2. VERKOOPPROCEDURE... 4 3. FOTO S... 4 BIJLAGEN - Plattegronden - Kaart centrum Bergen op Zoom - Kaart
Nadere informatieZwembad De Vijf Heuvels Potdijk 5 te Markelo BEELDKWALITEITPLAN
Zwembad De Vijf Heuvels Potdijk 5 te Markelo BEELDKWALITEITPLAN colofon SAB Arnhem bezoekadres: Frombergdwarsstraat 54 6814 DZ Arnhem correspondentieadres: postbus 479 6800 AL Arnhem T (026) 3576911 F
Nadere informatieSlachthuisstraat 12 t/m 23, 84 t/m 98 en 130 t/m 144 Hoek Pladellastraat en Merovingenstraat
Slachthuisstraat 12 t/m 23, 84 t/m 98 en 130 t/m 144 Hoek Pladellastraat en Merovingenstraat Soort : Tekststenen (2 stuks) en Gevelstenen (12 stuks) Naam : - Opdrachtgeefster : Prè-wonen Datering : 2007
Nadere informatieKIJKEN NAAR GEBOUWEN. Mathieu Peters. Fontys PTH Eindhoven. Studentennummer: 2073444
KIJKEN NAAR GEBOUWEN Mathieu Peters Fontys PTH Eindhoven Studentennummer: 2073444 2013 2014 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 2 2. 10 PANDEN IN OSS... 3 3. PATIOWONING HEISCHEUTSTRAAT... 4 4. WONING ST.LEONARDUSSTRAAT...
Nadere informatieBeleidsplan stichting
Beleidsplan stichting Inhoudsopgave: 1. De aanleiding 2. Het doel 3. De situatie 4. Bouwproject 5. Aardbevingsbestendig bouwen 6. Materiaal 7. Voorbereiding 8. Training on the job 9. Gereedschap 10. Verblijf
Nadere informatieGebied 12 Elst Centrum
Gebied 12 Elst Centrum het gebied is roodgekleurd op de kaart Welstandsnota Overbetuwe 2010, gebied 12 Elst centrum 131 Gebiedsbeschrijving Structuur Het centrum van Elst wordt gevormd door de licht gekromde
Nadere informatieHET DOLEZ-PROJECT: BETON IN FUNCTIE VAN HEDENDAAGSE ARCHITECTUUR
Blik op beton HET DOLEZ-PROJECT: BETON IN FUNCTIE VAN HEDENDAAGSE ARCHITECTUUR Het Dolez-project van B612 Associates, gelegen in Ukkel, is een voorbeeld van een knap staaltje hedendaagse architectuur die
Nadere informatieEUROBIOSCOOP HILVERSUM
EUROBIOSCOOP HILVERSUM titel opdrachtgever projectteam bouwmanagement programma opdracht periode Herbestemming Eurobioscoop Hilversum Teus Kroon Marnix van der Meer, Redmer Weijer, Roy van Maarseveen,
Nadere informatieWandverwarming in de Noordoostpolder.
Wandverwarming in de Noordoostpolder. Na dat we de tekeningen klaar hadden voor onze aanbouw, kwamen we tot de conclusie dat we te weinig ruimte haddeen voor het plaatsen van radiatoren, zonder dat ze
Nadere informatieHof van Delden een groen kloppend hart voor een levende stad
Hof van Delden een groen kloppend hart voor een levende stad 2 Een beeldbepalende plek in de historische Stad Delden, tussen Langestraat en Zuidwal, tussen Kortestraat en voormalige Gruttersteeg. 4 Het
Nadere informatieElk seizoen een nieuw interieur
52 Stijlvol Wonen B i n n e n k i j k e n Elk seizoen een nieuw interieur De kans dat Anke en Geert ooit uitgekeken raken op hun interieur, is wel heel erg klein. De inrichting wordt namelijk regelmatig
Nadere informatieGevels: Het pand is opgetrokken in bruine baksteen, gemetseld in kruisverband en platvol gevoegd. De gevels hebben een gepleisterde plint.
Kerngegevens gemeentelijk monument: Monumentnummer : GM051 Naam monument : Vogelhuys Adres : Kasteellaan 14 Postcode en plaats : 6081 AN Haelen Kadastrale aanduiding : HLN02 sectie A nr(s) 5034 Coördinaten
Nadere informatieC O N C E P T. ONDERZOEK GEBIEDSTRUCTUREN Almere, september 2012 MIRCK ARCHITECTURE KEIZERSGRACHT 8 1015 CN AMSTERDAM THE NETHERLANDS
ONDERZOEK GEBIEDSTRUCTUREN Almere, september 2012 MIRCK ARCHITECTURE KEIZERSGRACHT 8 1015 CN AMSTERDAM THE NETHERLANDS 0031(0)20 8456190 C O N C E P T WWW.MIRCK.EU OFFICE@MIRCK.EU MIRCK ARCHITECTURE NEW
Nadere informatieKruis verband. Halfsteens verband
Baksteen is één der duurzaamste der bouwmaterialen. Slaan wij de geschiedboeken open, dan vinden wij overal, als oudste sporen van menselijke beschaving voorwerpen en scherven van gebakken aarde en metselwerk.
Nadere informatieVAN SCHETS. De locatie: het geplande Internationaal Ecologisch Onderzoekscentrum en Resort in de Republiek Malta. Inleiding NAARBIM VECTORWORKS:
VECTORWORKS: VAN SCHETS NAARBIM De locatie: het geplande Internationaal Ecologisch Onderzoekscentrum en Resort in de Republiek Malta Inleiding De opdrachtgever van dit project is een Noord-Amerikaans bedrijf
Nadere informatieTE KOOP. Eikstraat MT Den Haag k.k.
TE KOOP Eikstraat 9 2565 MT Den Haag 850.000 k.k. KENMERKEN Prijs 850.000 k.k. Postcode 2565 MT Ligging Aan rustige weg, In woonwijk, Beschutte ligging Woningtype Tussenwoning Tuin Ja, Achtertuin, Noordoost,
Nadere informatieNaam: KASTELEN. Vraag 1a. Waarvoor moeten we onze huizen tegenwoordig beschermen? ... pagina 1 van 6
Naam: KASTELEN Heb jij je wel eens afgevraagd hoe je jouw huis zou verdedigen als anderen het probeerden te veroveren? Nou, vroeger dachten de mensen daarr dus echt wel over na. Ze bouwden hun huis zelfs
Nadere informatie167 pakhuis Afrika restauratie van een pakhuis t.b.v. kantoren en bedrijven 6500m2 Oostelijke Handelskade, Amsterdam VILLA NOVA architecten, Rotterdam
167 pakhuis Afrika restauratie van een pakhuis t.b.v. kantoren en bedrijven 6500m 2 Oostelijke Handelskade, Amsterdam VILLANOVA architecten, Rotterdam de woningbouw en het pakhuis vanaf de Oostelijke Handelskade
Nadere informatieErudiet. Onlosmakelijk verbonden met het landgoed
Oranjerie en koetshuis Eikenrode Onlosmakelijk verbonden met het landgoed Erudiet De stichters van landgoed Eikenrode waren erudiete mensen met een grote liefde voor schilderkunst en literatuur. Dat voel
Nadere informatieNieuwbouwwoningen Raadhuislaan
van Berkel Aannemers Leimuiden B.V. Nieuwbouwwoningen Raadhuislaan Project: nieuwbouw van 4 woningen aan de Raadhuislaan te Leimuiden Opdrachtgever: van Berkel Aannemers Leimuiden B.V. Projectnummer: 12145
Nadere informatie6Plekjes met voelbare historie
6Plekjes met voelbare historie Waterwegen hebben in heel veel belangrijke gebeurtenissen in de geschiedenis een rol gespeeld. Voor aanval en verdediging tijdens oorlogen, voor het vervoer van goederen
Nadere informatieis het beton, bekleed met een laagje kunststof. Perfect
Liefde op het eerste gezicht Een robuust uiterlijk als een klassieke terrazzotrap. Maar in werkelijkheid is het beton, bekleed met een laagje kunststof. Perfect voor een woon-zorgcomplex, vonden ze bij
Nadere informatieBLATENPLAN EWIJK BEELDKWALITEIT 10 oktober 2011 projectnummer 100468
BLATENPLAN EWIJK BEELDKWALITEIT 10 oktober 2011 projectnummer 100468 colofon SAB Arnhem B.V. Contactpersoon: Arjan van der Laan bezoekadres: Frombergdwarsstraat 54 6814 DZ Arnhem correspondentieadres:
Nadere informatieHeemwerd. Groot. Colofon. R eitdiep-heemwerd Groningen. 42 royale ééngezinswoningen
Colofon Ontwikkeling en realisatie: Verkoop en informatie: Volker Wessels vastgoed bv Baron de Coubertinlaan 5 Postbus 7317 2701 AH Zoetermeer www.vwvastgoed.nl Schreuder Nieuwbouwmakelaars Verlengde Hereweg
Nadere informatieNieuwbouwwoningen Raadhuislaan
Van Berkel Aannemers Leimuiden B.V. Nieuwbouwwoningen Raadhuislaan Project: nieuwbouw van 4 woningen aan de Raadhuislaan te Leimuiden Opdrachtgever: Van Berkel Aannemers Leimuiden B.V. Projectnummer: 12145
Nadere informatieWerkblad 1 / Maskers
Werkblad 1 / Maskers Je draagt het masker op je voorhoofd, zodat je er net onderdoor kunt kijken. Plak hier en wegwerpbekertje of een bakje van een toetje zoals Danoontje. Biggetje: 1. Knip het masker
Nadere informatieDorpsstraat 25 Ilpendam
Dorpsstraat 25 Ilpendam opmerkingen: Voormalige pastorie, begin 19 de eeuw. Schilddak met geglazuurde oude Hollandse pannen en voorop origineel dakkapel. Originele wanden met origineel voegwerk. Imposant
Nadere informatieOP DE BROUWERIJ ENSCHEDE
pagina 1 van 10 Opdrachtgever ING Real Estate Programma 3.500 m² winkels en horeca, 90 appartementen Plaats Enschede Jaar 2010 Aannemer Dura Vermeer Bouw Fotografie Marcel van der Burg OP DE BROUWERIJ
Nadere informatieNieuwlandsedijk 7 Woning van bescheiden formaat onder zadeldak, ca Traditioneel-ambachtelijke bouwtrant. IJsselsteen. Verkeert, op de voordeur
Molenweg 1 Langgevelboerderij, ca. 1850. Traditioneel-ambachtelijke bouwtrant. Het gebouw is volledig in gebruik als woonhuis. Hiertoe zijn in het dak van het voormalige bedrijfsgedeelte dakramen aangebracht.
Nadere informatieAlle kerktorens zijn verschillend. Ze zitten vast aan de kerk of staan er los naast.
De geschiedenis van onze toren Alle kerktorens zijn verschillend. Ze zitten vast aan de kerk of staan er los naast. De vorm is spits of rond. Soms zit er een dakruiter op. Hoe ziet de kerktoren bij jou
Nadere informatieEindelijk! Veranderbaarheid is een absolute voorwaarde voor duurzaam bouwen. Niet het huis, maar het huishouden. Tweerichtingsverkeer
Een huishouden verbruikt zo n 26 MWh op jaarbasis. Met duurzaam bouwen kunnen we het verbruik van het huis halveren. Electrisch rijden kost slechts een kwart van de energie van een conventionele auto.
Nadere informatieGEMEENTE OLDEBROEK gemeentelijk monument; raadsbesluit 24 juni 2003
straat + huisnummer : Zuiderzeestraatweg 230 postcode + plaats : 8096 CH OLDEBROEK naam object : kadastrale aanduiding : gemeente Oldebroek, sectie AF, nr. 275 bescherming : gemeentelijk monument registratienummer
Nadere informatieKrullenlaan 3. Oorspronkelijke functie : Dienstwoning en schuur. Datum foto : 23-10-2010
Krullenlaan 3 Straat en huisnummer : Krullenlaan 3 Postcode en plaats : 2061 HT Bloemendaal Kadastrale aanduiding : F746 Complexonderdeel : Schapenduinen Naam object : Bouwjaar : Eind 19 de eeuw (hoofdmassa),
Nadere informatieAls alles glad moet verlopen. Het nieuwe Brillux pleisterassortiment
Als alles glad moet verlopen Het nieuwe Brillux pleisterassortiment Grondig vernieuwd Brillux pleister Achter elk perfect oppervlak gaat een perfecte voorbereiding schuil. Om deze belangrijke werkzaamheden
Nadere informatieVoormalig zusterklooster Moerdijk. Steenweg 41, Moerdijk
Voormalig zusterklooster Moerdijk Steenweg 41, Moerdijk Foto's Voormalig zusterklooster Moerdijk Kenmerken Adres Steenweg 41 Huidige functie Woonhuis Postcode/plaats Oorspronkelijke functie Bouwjaar MIP-code
Nadere informatieco z Bouwhistorisch onderzoek
co z Bouwhistorisch onderzoek Boerderij aan de Graafdijk oost 24b te Molenaarsgraaf nummer: 2507 datum : 26-05 -2015 opdrachtgever Fam. K. de Jong IJsselstein 26-05- 2015 Wout van Vliet Bouwkundige Prins
Nadere informatieVoormalige gemeente Jacobswoude
Voormalige gemeente Jacobswoude Volgnr 1 Jacobswoude Leimuiden Plaatselijke aanduiding Willem van de Veldenweg 69 Kadastrale aanduiding Leimuiden, sectie A, nr. 3047 Woonhuis bij school Woonhuis Bouwstijl
Nadere informatieGevel. Opgeknapt in : 2009 gerestaureerd en gepolychromeerd door Schildersbedrijf Iquality van Daniel van Schaik, uitvoerend schilder Ivo Schouten.
Jansstraat 64 wijk: Centrum Soort : Gevelsteen Naam : INDE TOELAST Datering : 1609 Architect : Lieven de Key (alleen nog de 1 e verdieping) Bouwstijl : Perceel : Rijksmonument RM/19340 Oorspronkelijke
Nadere informatieTypering van het monument: Vrijstaande villa uit de jaren dertig in een kenmerkende baksteenarchitectuur gebouwd als burgemeesterswoning.
Kerngegevens gemeentelijk monument: Monumentnummer : GM036 Naam monument : n.v.t. Adres : Brugstraat 32 Postcode en plaats : 6096 AB Grathem Kadastrale aanduiding : GTM sectie D nr(s) 946 Coördinaten :
Nadere informatieOntwerp je eigen prefabhuis
Ontwerp je eigen prefabhuis Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Wist jij dat er in Nederland iets meer dan 7 miljoen huizen staan? Tegenwoordig worden de meeste
Nadere informatie