Duurzaamheid in het curriculum

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Duurzaamheid in het curriculum"

Transcriptie

1 Duurzaamheid in het curriculum Didier Van de Velde onderwijsadviseur AKOV NME studiedag 29 april 2014

2 Kan techniek ons wereldbeeld veranderen? 2

3 IS TECHNIEK NEUTRAAL? WAPENS DODEN GEEN MENSEN, ALLEEN MENSEN DODEN MENSEN (SLOGAN AMERICAN RIFLE ASSOCIATION)

4 TECHNOLOGICAL FIX ATTITUDINAL FIX VOORBEELD: GEZONDE TANDEN - FLUORIDERING LEIDINGWATER - PROMOTIE VAN GEZONDE VOEDING - MIX: GEBRUIK TANDPASTA MAAR OOK: MORELE FUNCTIONALITEIT IN APPARATEN

5 Hoe verloopt de interactie tussen techniek en samenleving? Enkele modellen

6 Het control dilemma

7 Techniekonderwijs in evolutie

8 Een nieuw concept voor Techniek Op School: TOS 21 ( ) - EEN VISIE VOOR TECHNIEK OP SCHOOL VOOR DE 21STE EEUW. - TECHNISCHE GELETTERDHEID VOOR IEDEREEN. - EEN LEERLIJN VOOR TECHNIEK VAN 2,5 TOT 18 JAAR.

9 Techniek is Het geheel van ingrepen waarmee de mens zijn omgeving probeert te beheren en te veranderen om aan zijn menselijke noden en behoeften te voldoen. Een sociaal en maatschappelijk verschijnsel en deel van de cultuur.

10 10 19 standaarden voor technische geletterdheid Technisch systeem Technisch proces Hulpmiddelen Keuzes Begrijpen Hanteren STANDAARDEN Duiden

11 Enge visies op techniek

12 Technische systemen

13

14 Het technisch proces volgens het TOS 21 lexicon

15 Hulpmiddelen

16 Kerncomponent: "keuzes"

17 17 19 standaarden voor technische geletterdheid Technisch systeem Technisch proces Hulpmiddelen Keuzes Begrijpen Hanteren STANDAARDEN Duiden

18 18 Vier leeftijdsniveaus - NIVEAU A: 2,5 TOT 6 JAAR - NIVEAU B: 6 TOT 12 JAAR - NIVEAU C: 12 TOT 14 JAAR - NIVEAU D: 14 TOT 18 JAAR

19 65 referentiepunten Referentiepunt: een standaard naar een leeftijdsniveau toe vertaald Standaard 8 Begrijpen keuzes vertaald naar vier leeftijdsniveaus A B C D 8 Begrijpen dat maatschappelijke keuzes bepalend zijn voor het gebruik en de ontwikkeling van technische systemen BK Begrijpen dat voor de ontwikkeling en het gebruik van technische systemen keuzes worden gemaakt Begrijpen dat voor de ontwikkeling en het gebruik van technische systemen maatschappelijke keuzes worden gemaakt Begrijpen dat voor ontwikkeling en gebruik van technische systemen keuzes worden gemaakt op basis van normen en wetten Begrijpen dat voor ontwikkeling en gebruik van technische systemen een kostenbatenanalyse dient gemaakt, die rekening houdt met normen en wetten 19

20 Horizontale samenhang gedacht in competenties Link naar duurzaamheid Onderzoeken - TECHNISCHE SYSTEMEN - HULPMIDDELEN - EFFECTEN VAN TECHNIEK - WERKWIJZEN (TECHNISCH PROCES) - EVOLUTIES VAN TECHNIEK Ontwerpen - VAN TECHNISCHE SYSTEMEN Maken - VAN TECHNISCHE SYSTEMEN

21 21 Concept ET: ook een brede verkenning garanderen: toepassingsgebieden - Transport - Constructies - Energie - Informatie en communicatie - Biochemie

22 Effecten onderzoeken KO LO aangeven dat een technisch systeem dat ze gebruiken nuttig, gevaarlijk en/of schadelijk kan zijn; aan de hand van voorbeelden uit verschillende toepassingsgebieden van techniek illustreren dat technische systemen nuttig, gevaarlijk en/of schadelijk kunnen zijn voor henzelf, voor anderen of voor natuur en milieu;

23 SO-B SO-A Effecten van techniek onderzoeken aan de hand van diverse toepassingen illustreren dat het gebruik van technische systemen zowel goede als slechte gevolgen kan hebben voor henzelf, voor de manier waarop mensen (samen)leven en voor de natuur; in concrete voorbeelden aangeven wat de positieve en negatieve effecten van technische systemen zijn op het maatschappelijke leven en op de natuur;

24 Duurzaamheid in het curriculum 24 Wereldoriëntatie Natuur Techniek Natuurwetenschappen (2010 e.v.) Techniek (2010) Aardrijkskunde Andere vakken: bijv. geschiedenis, levensbeschouwing Vakoverschrijdende eindtermen (2010) Context 4: omgeving en duurzame ontwikkeling Beroepsgerichte vorming

25 25 Voorbeelden: geschiedenis 1 ste graad so Criterium 13: Essentieel is dat voor elke ontwikkelingsfase fundamentele problemen in verband met mens en maatschappij voor de leerlingen concreet en herkenbaar zijn. verhouding mens en productie, verhouding mens, waarden en waardenoverdracht, verhouding mens en omgeving.

26 26 Voorbeelden: aardrijkskunde ET 10 tweede graad so: op een eenvoudige manier de natuurlijke en menselijke oorzaken van milieuproblemen in een gebied verklaren en er de gevolgen voor mens, natuur en milieu uit afleiden

27 27 VOET context 4: omgeving en duurzame ontwikkeling (2010) Participeren aan milieuzorg op school Aspecten van duurzaamheidsvraagstukken Mogelijkheden zoeken om duurzaam te handelen Lokale duurzame oplossingen zoeken Natuurbeleving en waardering

28 28 Beroepsgerichte vorming - Nieuwe competenties in beroepen - Nieuwe beroepen - Bijv. : dynamiek in de bouwsector - Beroepskwalificaties onderwijskwalificaties

29 Arbeidsmarktgerichte opleidingen Beroepskwalificaties 29 Beroepskwalificatie DAKDEKKER Zonnepanelen en -collectoren Bereidt het dak voor op de montage van zonnepanelen en -collectoren Monteert zonnepanelen en -collectoren Onderhoudt de zonnepanelen en -collectoren

30 Arbeidsmarktgerichte opleidingen Beroepskwalificaties 30 Beroepskwalificatie DAKDEKKER Isolatie en luchtdichtheid Plaatst isolatiematerialen (thermisch, akoestisch, brandwerend, ) Plaatst lucht- en/of dampscherm

31 31 Einde Het huidige curriculum biedt vandaag reeds een kader om duurzaamheid aan bod te laten komen.

Studiedag Duurzame Ontwikkeling

Studiedag Duurzame Ontwikkeling Studiedag Duurzame Ontwikkeling Wanneer je een schip wilt bouwen, breng dan geen mensen bij elkaar om hout aan te slepen, werktekeningen te maken, taken te verdelen en werk te plannen, maar leer de mensen

Nadere informatie

Klimaat: een thema in het Vlaams onderwijs?

Klimaat: een thema in het Vlaams onderwijs? Klimaat: een thema in het Vlaams onderwijs? Willy Sleurs Afdeling Kwalificaties & Curriculum AHOVOKS, Ministerie van Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Eindtermen bepaald door de overheid Leergebied-/vakgebonden

Nadere informatie

kleuteronderwijs lager onderwijs secundair onderwijs 1 ste graad A- stroom en B-stroom eindtermen en en ontwikkelingsdoelen techniek

kleuteronderwijs lager onderwijs secundair onderwijs 1 ste graad A- stroom en B-stroom eindtermen en en ontwikkelingsdoelen techniek 1 kleuteronderwijs lager onderwijs secundair onderwijs 1 ste graad A- stroom en B-stroom eindtermen en ontwikkelingsdoelen techniek 2 Ontwikkelingsdoelen techniek Kleuteronderwijs De kleuters kunnen 2.1

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie RLLL-RLLL-EXT-ADV-007bijl7 Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie Opleiding AO BE 024 (Ontwerp) Versie {1.0} (Ontwerp) Pagina 1 van 11 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 15 januari

Nadere informatie

Techniek 3D. Michel Bommerez Koen Goossens Els Verhaeghe

Techniek 3D. Michel Bommerez Koen Goossens Els Verhaeghe Techniek 3D Michel Bommerez Koen Goossens Els Verhaeghe Techniek 3D Denken Doen -Duiden Drie dimensies Denken: - inzicht verwerven - probleemoplossend denken stimuleren en ontwikkelen - onderzoeksvaardigheden

Nadere informatie

Sterktes en zwaktes uit de peilingen WO (natuur en techniek) en Natuurwetenschappen 1 ste graad. Patricia De Grande & dr.

Sterktes en zwaktes uit de peilingen WO (natuur en techniek) en Natuurwetenschappen 1 ste graad. Patricia De Grande & dr. Sterktes en zwaktes uit de peilingen WO (natuur en techniek) en Natuurwetenschappen 1 ste graad Patricia De Grande & dr. Marjolein Muys Evolutie van de resultaten WO: natuur en techniek (1) Natuur 2005

Nadere informatie

De leerlingen maken van bamboestokken en elastiekjes een brug en gebruiken hiervoor verschillende technische inzichten.

De leerlingen maken van bamboestokken en elastiekjes een brug en gebruiken hiervoor verschillende technische inzichten. HANDLEIDING BAMBOX DOEL De leerlingen maken van bamboestokken en elastiekjes een brug en gebruiken hiervoor verschillende technische inzichten. De leerlingen werken veilig. De leerlingen zien het verband

Nadere informatie

Duiding bij het pakket Kijk, Wat(t) een huis! Pagina 1

Duiding bij het pakket Kijk, Wat(t) een huis! Pagina 1 Activiteit : Kijk wat(t) een huis! Korte beschrijving : Hoeveel energie verbruikt een koffiezetapparaat? Maakt het gebruik van een spaarlamp nu echt zoveel verschil uit? En als je een TV op standby zet,

Nadere informatie

1 Vooraf. 2. Doelgerichte opdrachten voor in de klas. Lesbrief voor leerkrachten: Tinkercad en 3D-printen

1 Vooraf. 2. Doelgerichte opdrachten voor in de klas. Lesbrief voor leerkrachten: Tinkercad en 3D-printen Lesbrief voor leerkrachten: Tinkercad en 3D-printen 1 Vooraf Tinkercad is een programma waarmee we eenvoudige objecten kunnen tekenen, die nadien door de 3D-printer geprint kunnen worden. 2. Doelgerichte

Nadere informatie

Hoofdstuk I: Eindtermen de basics

Hoofdstuk I: Eindtermen de basics Maatschappelijk debat eindtermen Hoofdstuk I: Eindtermen de basics Inhoud Inleiding... 2 Gewoon lager onderwijs... 2 Kleuteronderwijs... 2 Gewoon secundair onderwijs... 3 Buitengewoon onderwijs... 4 Overzichtstabel...

Nadere informatie

De Oude Kaasmakerij. Algemeen

De Oude Kaasmakerij. Algemeen Lesbrief De Oude Kaasmakerij Algemeen Deze lesbrief is opgemaakt voor het lager onderwijs. Voor leerlingen uit eerste, tweede en derde graad van het basisonderwijs werd een specifieke rondleiding uitgewerkt

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO)

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) RLLL-RLLL-EXT-ADV-007bijl5 Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) Opleiding Mobiliteit (MO 3) AO BE 22 (Ontwerp) Versie {1.0} (Ontwerp) Pagina 1 van 9 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO)

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie () Opleiding Maatschappijoriëntatie - Mobiliteit 022 Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs: Basiseducatie Mobiliteit Versie 1.0 - BVR Pagina 1 van 14 Inhoud

Nadere informatie

Vakoverschrijdende eindtermen/ontwikkelingsdoelen globaal voor het secundair onderwijs

Vakoverschrijdende eindtermen/ontwikkelingsdoelen globaal voor het secundair onderwijs t Gasthuys Stedelijk Museum Aalst op schoolmaat (16+) Eindtermen 3 de graad secundair onderwijs 1. inleiding In de tijdelijke tentoonstelling Aalst 1815-1830. Geschiedenis van een provinciestad tijdens

Nadere informatie

INSTRUCTIEKAART GROEPJES TECHNIEK IN HET BASISONDERWIJS DE FIETSBEL. Opdracht 1: Beantwoord mondeling deze strategische vragen in je groepje.

INSTRUCTIEKAART GROEPJES TECHNIEK IN HET BASISONDERWIJS DE FIETSBEL. Opdracht 1: Beantwoord mondeling deze strategische vragen in je groepje. INSTRUCTIEKAART GROEPJES TECHNIEK IN HET BASISONDERWIJS DE FIETSBEL Opdracht 1: Beantwoord mondeling deze strategische vragen in je groepje. 1. Wat is het? Hoe heet het? 2. Waarvoor wordt het gebruikt?

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie Opleiding Maatschappijoriëntatie - Cultuur 027 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 17 Inhoud 1 Opleiding... 3 1.1 Relatie opleiding referentiekader... 3 1.2 Inhoud...

Nadere informatie

TECHNIEK OP SCHOOL VOOR DE EENENTWINTIGSTE EEUW

TECHNIEK OP SCHOOL VOOR DE EENENTWINTIGSTE EEUW POL DEMEURISSE voor TECHNIEK OP SCHOOL VOOR DE EENENTWINTIGSTE EEUW Een project van de Vlaamse overheid Een synergie tussen het Departement Onderwijs en Vorming en het Departement Economie, Wetenschap

Nadere informatie

Secundair onderwijs - Tweede graad ASO/KSO/TSO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen

Secundair onderwijs - Tweede graad ASO/KSO/TSO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen Eindtermen educatief project Korstmossen, snuffelpalen van ons milieu 2 de en 3 de graad SO Secundair onderwijs - Tweede graad ASO/KSO/TSO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen I. Gemeenschappelijke

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie RLLL-RLLL-EXT-ADV-007bijl10 Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie Opleiding Cultuur AO BE 027 (Ontwerp) Versie {1.0} (Ontwerp) Pagina 1 van 9 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO)

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie () Opleiding Maatschappijoriëntatie - Huishouding 023 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 15 Inhoud 1 Opleiding... 3 1.1 Relatie opleiding referentiekader... 3 1.2

Nadere informatie

Leerlijn Biologie inhouden (PO-havo/vwo), Biologische eenheid

Leerlijn Biologie inhouden (PO-havo/vwo), Biologische eenheid Leerlijn Biologie inhouden (PO-havo/vwo), Biologische eenheid Voor meer informatie zie: Kerndoelen onderbouw Vakportaal Mens & maatschappij Vakportaal Natuur & techniek kerndoelen primair onderwijs kerndoelen

Nadere informatie

Lesvoorbereiding: Kapper en schoonheidsspecialist (beroepen: kapper en schoonheidsspecialist)

Lesvoorbereiding: Kapper en schoonheidsspecialist (beroepen: kapper en schoonheidsspecialist) Lesvoorbereiding: Kapper en schoonheidsspecialist (beroepen: kapper en schoonheidsspecialist) Klas: 3 e graad basisonderwijs Leervak: WO Technologie - Maatschappij Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssectoren

Nadere informatie

x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x

x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x Jaarplan GESCHIEDENIS Algemene doelstellingen Eerder gericht op kennis en inzicht 6 A1 A2 A3 A4 A5 Kunnen hanteren van een vakspecifiek begrippenkader en concepten, nodig om zich van het verleden een wetenschappelijk

Nadere informatie

SOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE

SOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel SOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE Algemene vorming op het einde van de derde graad secundair onderwijs Voor de sociale

Nadere informatie

Info-moment 1 e jaar februari 2019

Info-moment 1 e jaar februari 2019 Info-moment 1 e jaar 2019-2020 21 februari 2019 Agenda Welkom op de Hotelschool, de meest smaakvolle school van Gent Modernisering SO 1 e graad Inschrijven op Hotelschool Gent, schooljaar 2019-2020 De

Nadere informatie

EINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Zoektocht in het Maascentrum. A. Eindtermen voor het basisonderwijs vanaf 01/09/2010

EINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Zoektocht in het Maascentrum. A. Eindtermen voor het basisonderwijs vanaf 01/09/2010 EINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Zoektocht in het Maascentrum Derde graad LO A. Eindtermen voor het basisonderwijs vanaf 01/09/2010 Lichamelijke opvoeding Motorische competenties 1.1 De motorische basisbewegingen

Nadere informatie

Doelgroep. Lesdoelen. Materialen. Experimenteren met Biochemie / Tandpasta

Doelgroep. Lesdoelen. Materialen. Experimenteren met Biochemie / Tandpasta Doelgroep Leerlingen Leerlingen maakten reeds kennis met het toepassingsgebied biochemie. De leerlingen hebben kennis van het analyseren en het onderzoekend werken. Lesdoelen De leerlingen kunnen... hygiënisch,

Nadere informatie

MODERNISERING SO NAAR EEN OBSERVERENDE EN ORIËNTERENDE EERSTE GRAAD

MODERNISERING SO NAAR EEN OBSERVERENDE EN ORIËNTERENDE EERSTE GRAAD MODERNISERING SO NAAR EEN OBSERVERENDE EN ORIËNTERENDE EERSTE GRAAD LEIDRAAD Visie op vorming en vakken Een nieuwe generatie leerplannen - ruimte voor scholen Observerende en oriënterende functie van de

Nadere informatie

Presentatie VTOI 8 april 2016. Paul Schnabel

Presentatie VTOI 8 april 2016. Paul Schnabel Presentatie VTOI 8 april 2016 Paul Schnabel Visie Ingrediënten voor het eindadvies Resultaten dialoog Wetenschappelijke inzichten Internationale vergelijkingen Huidige wet- en regelgeving en onderwijspraktijk

Nadere informatie

Onderzoekscompetenties (OC) in de 1e graad

Onderzoekscompetenties (OC) in de 1e graad Onderzoekscompetenties (OC) in de 1e graad Wat zijn OC's? Een eenvoudige definitie van OC is niet voorhanden. Op het internet vind je maar liefst 16 betekenissen voor 'onderzoek' en 31 voor 'competentie'!

Nadere informatie

INSTRUCTIEKAART GROEPJES TECHNIEK IN HET BASISONDERWIJS DE FIETSBEL. Opdracht 1: Beantwoord mondeling deze strategische vragen in je groepje.

INSTRUCTIEKAART GROEPJES TECHNIEK IN HET BASISONDERWIJS DE FIETSBEL. Opdracht 1: Beantwoord mondeling deze strategische vragen in je groepje. INSTRUCTIEKAART GROEPJES TECHNIEK IN HET BASISONDERWIJS DE FIETSBEL Opdracht 1: Beantwoord mondeling deze strategische vragen in je groepje. 1. Wat is het? Hoe heet het? 2. Waarvoor wordt het gebruikt?

Nadere informatie

Vooraf. Lesbrief voor leerkrachten: Sketchup

Vooraf. Lesbrief voor leerkrachten: Sketchup Lesbrief voor leerkrachten: Sketchup Vooraf Sketchup is een programma waarmee we vooral leren een huis te tekenen. Er kunnen evenwel ook objecten mee getekend worden die we kunnen uitprinten met de 3D-printer.

Nadere informatie

2 soeplepels citroenzuur = 25 g. 2 soeplepels maïszetmeel = 30 g. 25 g bakpoeder (natriumbicarbonaat)

2 soeplepels citroenzuur = 25 g. 2 soeplepels maïszetmeel = 30 g. 25 g bakpoeder (natriumbicarbonaat) Doelgroep Leerlingen Leerlingen maakten reeds kennis met het toepassingsgebied biochemie. De leerlingen hebben kennis van het analyseren en het onderzoekend werken. Lesdoelen De leerlingen kunnen... hygiënisch,

Nadere informatie

Eindtermen Techniek. Voor de eerste graad A van het secundair onderwijs.

Eindtermen Techniek. Voor de eerste graad A van het secundair onderwijs. Voor de eerste graad A van het secundair onderwijs. 31 maart 2010 MOTIVERING VOOR HET INDIENEN VAN VERVANGENDE EINDTERMEN TECHNIEK De grond voor de aanvraag van vervangende eindtermen ligt in specifieke

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO)

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) RLLL-RLLL-EXT-DOC-061bijl6 Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) Opleiding AO BE 023 (Ontwerp) Versie {1.0} (Ontwerp) Pagina 1 van 10 U1U UOpleidingU U2U UEindtermen U3U UModulesU Inhoud

Nadere informatie

Het decreet betreffende de Vlaamse kwalificatiestructuur: aandachtspunten

Het decreet betreffende de Vlaamse kwalificatiestructuur: aandachtspunten VVKSO STAF/DOC/15/42 CODIS/DOC/15/05 2015-02-25 Het decreet betreffende de Vlaamse kwalificatiestructuur: aandachtspunten en voorstellen 1 Bedenkingen 1.1 Finaliteit VKS finaliteit onderwijs Het eenzijdig

Nadere informatie

HANDLEIDING EENVOUDIG PROGRAMMEREN MET SPHERO SPRK

HANDLEIDING EENVOUDIG PROGRAMMEREN MET SPHERO SPRK HANDLEIDING EENVOUDIG PROGRAMMEREN MET SPHERO SPRK DOEL De leerlingen op een eenvoudige manier een robot programmeren. De leerlingen werken zorgvuldig. De leerlingen zien het verband tussen techniek en

Nadere informatie

HANDLEIDING TECHNO BOXEN

HANDLEIDING TECHNO BOXEN HANDLEIDING TECHNO BOXEN DOEL De leerlingen maken kennis met verschillende technische systemen en kunnen hierbij een eenvoudige handleiding stap voor stap volgen. De leerlingen werken veilig. De leerlingen

Nadere informatie

EINDTERMEN Bosbiotoopstudie

EINDTERMEN Bosbiotoopstudie EINDTERMEN Bosbiotoopstudie Eerste graad A-stroom Vakgebonden eindtermen aardrijkskunde De mens en het landschap Het landelijk landschap 22 milieueffecten opnoemen die in verband kunnen gebracht worden

Nadere informatie

Lesvoorbereiding: Bouw (tegelzetter, metselaar, schilder)

Lesvoorbereiding: Bouw (tegelzetter, metselaar, schilder) Lesvoorbereiding: Bouw (tegelzetter, metselaar, schilder) Klas: 1ste graad secundair onderwijs Leervak: Techniek Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssectoren en specifiek over de sector Bouw Beginsituatie:

Nadere informatie

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO)

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie () Opleiding Maatschappijoriëntatie - Rechten en plichten 028 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 18 Inhoud 1 Opleiding... 3 1.1 Relatie opleiding referentiekader...

Nadere informatie

Eerste graad A-stroom

Eerste graad A-stroom EINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Vijverbiotoopstudie Eerste graad A-stroom Vakgebonden eindtermen aardrijkskunde Het natuurlijk milieu Reliëf 16* De leerlingen leren respect opbrengen voor de waarde van

Nadere informatie

19/12/2010. Vakconcept LO. Soorten ET/OD. Vakgebonden ET/OD LO. Vakconcept LO. Eindtermen/Ontwikkelingsdoelen. Regiovergaderingen LO

19/12/2010. Vakconcept LO. Soorten ET/OD. Vakgebonden ET/OD LO. Vakconcept LO. Eindtermen/Ontwikkelingsdoelen. Regiovergaderingen LO Eindtermen/Ontwikkelingsdoelen In 1993 door overheid ingevoerd Algemene, kwalitatieve doelen die aangeven wat leerlingen van een bepaalde leeftijd en onderwijsvorm moeten bereiken (ET) of nastreven (OD)

Nadere informatie

Geschiedenis en VOET

Geschiedenis en VOET Geschiedenis en VOET Per 1 september 2010 traden de nieuwe vakoverschrijdende eindtermen (VOET) in werking en vanaf 1 september 2011 zal de doorlichting de VOET meenemen in de focus van de scholen. De

Nadere informatie

Vakoverschrijdende eindtermen die van toepassing zijn tijdens de klimaatexcursie

Vakoverschrijdende eindtermen die van toepassing zijn tijdens de klimaatexcursie Vakoverschrijdende eindtermen die van toepassing zijn tijdens de klimaatexcursie Context 4: Omgeving en duurzame ontwikkeling. De leerlingen: 1. participeren aan milieubeleid en -zorg op school; 2. herkennen

Nadere informatie

~ 1 ~ selecteren. (LPD 1,8,27) (LPD 13,22,23,27)

~ 1 ~ selecteren. (LPD 1,8,27) (LPD 13,22,23,27) ~ 1 ~ Functionele taalvaardigheid/ tekstgeletterdheid Eindtermen (P)AV voor 2 de graad SO 3 de graad SO 3 de jaar 3 de graad SO DBSO niveau 2 de graad DBSO niveau 3 de graad DBSO niveau 3 de jaar 3 de

Nadere informatie

Maarten Simons Laboratorium voor Educatie en Samenleving PPW KU Leuven

Maarten Simons Laboratorium voor Educatie en Samenleving PPW KU Leuven Maarten Simons Laboratorium voor Educatie en Samenleving PPW KU Leuven Aantrekkelijkheid? Gangbaar scenario (aan de basis van het huidige systeem) Aanpassing van de opleiding Aanpassing van arbeidsomstandigheden

Nadere informatie

kunnen met concrete voorbeelden uit hun omgeving illustreren dat aan milieuproblemen vaak tegengestelde belangen ten grondslag liggen. (ET 1.

kunnen met concrete voorbeelden uit hun omgeving illustreren dat aan milieuproblemen vaak tegengestelde belangen ten grondslag liggen. (ET 1. Doelgroep Spannend educatief spel Dit verhaal is het vertrekpunt voor een spannend klasspel (voor zowel het vijfde en zesde leerjaar ) dat wordt gespeeld op een groot kleurrijk speldoek. Vijf teams beantwoorden

Nadere informatie

JAARPLAN NATUURWETENSCHAPPEN tweede jaar

JAARPLAN NATUURWETENSCHAPPEN tweede jaar JAARPLAN NATUURWETENSCHAPPEN tweede jaar DEEL 1 Organismen vormen een levensgemeenschap Hoofdstuk 1 Voedselrelaties Hoofdstuk 2 Foto DEEL 2 Organismen planten zich voort Hoofdstuk 1 Voortplanting bij bloemplanten

Nadere informatie

Werken aan meer kwaliteit in onderwijs

Werken aan meer kwaliteit in onderwijs Werken aan meer kwaliteit in onderwijs Donderdag 20 maart 2014 Vlaams Parlement Commissie Onderwijs Peter Van Hove 1. Onze school - Basisschool Atheneum Denderleeuw (GO!-onderwijs) - Hoofdschool en wijkschool

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO)

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) RLLL-RLLL-EXT-ADV-007bijl11 Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) Opleiding Rechten AO BE 028 (Ontwerp) Versie {1.0} (Ontwerp) Pagina 1 van 11 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming

Nadere informatie

DON BOSCO GENK AANBOD EERSTE GRAAD. Meer dan je denkt!

DON BOSCO GENK AANBOD EERSTE GRAAD. Meer dan je denkt! DON BOSCO GENK Meer dan je denkt! AANBOD EERSTE GRAAD Dag nieuwe leerling, Dag ouder, In onze Don Boscoschool willen wij een kwaliteitsvolle vorming aanbieden. Vanuit ons opvoedingsproject leggen wij

Nadere informatie

EINDTERMEN HERINNERINGSEDUCATIE

EINDTERMEN HERINNERINGSEDUCATIE EINDTERMEN HERINNERINGSEDUCATIE Door aan herinneringseducatie te werken, besteed je aandacht aan verschillende eindtermen van de hele schoolloopbaan. Voor de leerlingen van het basisonderwijs zijn de meest

Nadere informatie

Doelgroep. Lesdoelen. Materialen. Experimenteren met Biochemie / Bioplastic

Doelgroep. Lesdoelen. Materialen. Experimenteren met Biochemie / Bioplastic Doelgroep Leerlingen Leerlingen maakten reeds kennis met het toepassingsgebied biochemie. De leerlingen hebben kennis van het analyseren en het onderzoekend werken. Lesdoelen De leerlingen kunnen... hygiënisch,

Nadere informatie

Eerste jaar van de eerste graad. Leren leren

Eerste jaar van de eerste graad. Leren leren Eerste jaar van de eerste graad Bij de start van het secundair onderwijs wordt er getracht de leerling een zo breed mogelijke vorming te geven en hem/haar te laten proeven van verschillende vakken. Dit

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie Opleiding Maatschappijoriëntatie - Techniek 024 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 18 Inhoud 1 Opleiding... 3 1.1 Relatie opleiding referentiekader... 3 1.2 Inhoud...

Nadere informatie

Leerlingen maakten reeds kennis met het toepassingsgebied biochemie. De leerlingen hebben kennis van het analyseren en het onderzoekend werken.

Leerlingen maakten reeds kennis met het toepassingsgebied biochemie. De leerlingen hebben kennis van het analyseren en het onderzoekend werken. Experimenteren met Biochemie / In de badkamer Doelgroep Leerlingen maakten reeds kennis met het toepassingsgebied biochemie. De leerlingen hebben kennis van het analyseren en het onderzoekend werken. Lesdoelen

Nadere informatie

BIOTOOPSTUDIE HET BOS

BIOTOOPSTUDIE HET BOS BIOTOOPSTUDIE HET BOS DOELEN Met dit educatief pakket, ontwikkeld door de natuur- en milieueducatie dienst van de Provincie West-Vlaanderen worden belangrijke doelen en leerplandoelstellingen bereikt in

Nadere informatie

Eindtermen Natuurwetenschappen. Voor de eerste graad van het secundair onderwijs.

Eindtermen Natuurwetenschappen. Voor de eerste graad van het secundair onderwijs. Voor de eerste graad van het secundair onderwijs. 11 januari 2010 MOTIVERING VOOR HET INDIENEN VAN VERVANGENDE EINDTERMEN NATUURWETENSCHAPPEN Een belangrijk onderscheid tussen de door de Vlaamse regering

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO)

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie () Opleiding Maatschappijoriëntatie - Gezondheid 021 Versie 1.0 - BVR Pagina 1 van 22 Inhoud 1 Opleiding... 4 1.1 Relatie opleiding referentiekader... 4

Nadere informatie

MODERNISERING SECUNDAIR ONDERWIJS

MODERNISERING SECUNDAIR ONDERWIJS MODERNISERING SECUNDAIR ONDERWIJS Startdatum modernisering VLAAMSE REGERING DOEL eerste graad: observeren en oriënteren Leerlingen krijgen alle kansen om hun interesses en capaciteiten te ontdekken en

Nadere informatie

Enquête noden van de scholen. Eerste verwerking

Enquête noden van de scholen. Eerste verwerking Enquête noden van de scholen Eerste verwerking Verwerking van formulieren ingediend op 27/9/16 46 enquêtes werden ingediend/verwerkt Achtergrond mooi verspreid over de 4 componenten van STEM Man/vrouw

Nadere informatie

Lesvoorbereiding: Chemie, kunststoffen en life-sciences (beroep: Onderzoeker)

Lesvoorbereiding: Chemie, kunststoffen en life-sciences (beroep: Onderzoeker) Lesvoorbereiding: Chemie, kunststoffen en life-sciences (beroep: Onderzoeker) Klas: 1ste graad secundair onderwijs Leervak: Techniek Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssectoren en specifiek over de sector

Nadere informatie

Infoavond secundair onderwijs. Torhout, 16 januari 19

Infoavond secundair onderwijs. Torhout, 16 januari 19 Infoavond secundair onderwijs Torhout, 16 januari 19 Op stap naar het secundair onderwijs Wat komt er aan bod? KIEZEN AANBOD begeleiding school en CLB ouders hoe kiezen? keuzeproces keuzetaken structuur

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO)

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) RLLL-RLLL-EXT-ADV-007bijl14 Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) Opleiding Werk AO BE 032 (Ontwerp) Versie {1.0} (ontwerp) Pagina 1 van 14 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming

Nadere informatie

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen

Nadere informatie

Peiling wereldoriëntatie: natuur en techniek in het basisonderwijs. dr. Eef Ameel Colloquium 16 juni 2016

Peiling wereldoriëntatie: natuur en techniek in het basisonderwijs. dr. Eef Ameel Colloquium 16 juni 2016 Peiling wereldoriëntatie: natuur en techniek in het basisonderwijs dr. Eef Ameel Colloquium 16 juni 2016 Overzicht De peiling wereldoriëntatie natuur en techniek Achtergrondinformatie Resultaten van de

Nadere informatie

Peiling wereldoriëntatie: natuur en techniek in het basisonderwijs. Voorstelling resultaten Werkseminarie 17 november 2016

Peiling wereldoriëntatie: natuur en techniek in het basisonderwijs. Voorstelling resultaten Werkseminarie 17 november 2016 Peiling wereldoriëntatie: natuur en techniek in het basisonderwijs Voorstelling resultaten Werkseminarie 17 november 2016 Overzicht De peiling wereldoriëntatie natuur en techniek Resultaten van de peiling:

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO)

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) RLLL-RLLL-EXT-ADV-007bijl3 Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) Opleiding AO BE 20 (Ontwerp) Versie {1.0} (Ontwerp) Pagina 1 van 11 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 15

Nadere informatie

De Vlaamse kwalificatiestructuur

De Vlaamse kwalificatiestructuur De Vlaamse kwalificatiestructuur Onderwijskwalificaties 3 november 2008 Rita Dunon en Kaat Huylebroeck Strategisch Onderwijs- en Vormingsbeleid Hoe worden erkende kwalificaties gemaakt? Drie aspecten:

Nadere informatie

Onderwijskundige doelen

Onderwijskundige doelen Onderwijskundige doelen Het materiaal van Dit Ben Ik in Brussel beoogt vooral het positief omgaan met diversiteit. Daarom is het ook logisch dat heel wat doelen van het Gelijke Onderwijskansenbeleid aan

Nadere informatie

Big Ideas Great STEM. Katrien Strubbe

Big Ideas Great STEM. Katrien Strubbe + Big Ideas Great STEM Katrien Strubbe (Natuur)wetenschappen: doelen 2 Natuurwetenschappen geven leerlingen een fundamenteel en duurzaam inzicht in de structuren en processen die de mens, de natuur en

Nadere informatie

Aanbod natuur & avontuur en de eindtermen: informatie voor leerkrachten

Aanbod natuur & avontuur en de eindtermen: informatie voor leerkrachten Aanbod natuur & avontuur en de eindtermen: informatie voor leerkrachten Beste leerkracht, De missie van de Hoge Rielen is om ruimte te scheppen voor het opdoen van nieuwe ervaringen, te ontdekken, te activeren

Nadere informatie

ADVIES MAATSCHAPPELIJKE EN POLITIEKE VORMING OP SCHOOL

ADVIES MAATSCHAPPELIJKE EN POLITIEKE VORMING OP SCHOOL ADVIES MAATSCHAPPELIJKE EN POLITIEKE VORMING OP SCHOOL Jongeren hebben nood aan maatschappelijke en politieke vorming en zien hierin een rol weggelegd voor het onderwijs. De Vlaamse Jeugdraad geeft in

Nadere informatie

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Voortplanting

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Voortplanting Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Voortplanting kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor de

Nadere informatie

Eekhoutcentrum Vliebergh. Wegwijzers voor Aardrijkskunde

Eekhoutcentrum Vliebergh. Wegwijzers voor Aardrijkskunde Eekhoutcentrum Vliebergh NASCHOLING AARDRIJKSKUNDE Wegwijzers voor Aardrijkskunde Geologie: - Opbouw en structuur van de aarde - Platentektoniek - Geologische geschiedenis Kulak 21/11/15 13h30-16h30 KUL

Nadere informatie

Lesvoorbereiding: Metaal en Technologie (beroepen: lasser, elektricien, matrijzenbouwer, )

Lesvoorbereiding: Metaal en Technologie (beroepen: lasser, elektricien, matrijzenbouwer, ) Lesvoorbereiding: Metaal en Technologie (beroepen: lasser, elektricien, matrijzenbouwer, ) Klas: 1ste graad secundair onderwijs A stroom / B - stroom Leervak: Techniek Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssector

Nadere informatie

Een project met de steun van het Departement Onderwijs

Een project met de steun van het Departement Onderwijs Een project met de steun van het Departement Onderwijs WAT is een Community of Practice? Een formeel georganiseerde groep mensen werkzaam in hetzelfde domein, die een belang of hartstocht delen en vanuit

Nadere informatie

HANDLEIDING DOBBELSTEEN

HANDLEIDING DOBBELSTEEN HANDLEIDING DOBBELSTEEN DOEL De leerlingen maken van een houten blokje een dobbelsteen en gebruiken hiervoor verschillende technische hulpmiddelen, zoals een winkelhaak, schuurpapier en een tafelboormachine.

Nadere informatie

Op weg naar het secundair onderwijs visie en aanpak viio info onze partners 21 februari 2019

Op weg naar het secundair onderwijs visie en aanpak viio info onze partners 21 februari 2019 Op weg naar het secundair onderwijs visie en aanpak viio info onze partners 21 februari 2019 Wat voor een school willen we zijn? Viio is een katholieke scholengemeenschap voor secundair onderwijs. Wij

Nadere informatie

Kijkwijzer technologische opvoeding

Kijkwijzer technologische opvoeding Kijkwijzer technologische opvoeding Anders kijken naar kinderen tijdens technologische activiteiten. Een kernbegrip bij de evaluatie van het werk van de leerlingen is measurable learning outcome, het meetbaar

Nadere informatie

natuur en techniek Het domein natuur en techniek is breed en veelomvattend.

natuur en techniek Het domein natuur en techniek is breed en veelomvattend. natuur en techniek Belang van het vak Mensen zijn altijd gefascineerd door natuurverschijnselen. Ze dachten erover na en ontwikkelden methoden en technieken om greep te krijgen op die verschijnselen. De

Nadere informatie

AANSLUITING BIJ VAKKEN & VAKOVERSCHRIJDENDE EINDTERMEN (VOETen)

AANSLUITING BIJ VAKKEN & VAKOVERSCHRIJDENDE EINDTERMEN (VOETen) AANSLUITING BIJ VAKKEN & VAKOVERSCHRIJDENDE EINDTERMEN (VOETen) (VAN KRACHT VANAF SEPTEMBER 200) VOOR DE EERSTE GRAAD 2 2 AANSLUITING BIJ DE VAKKEN aardrijkskunde biologie sociaal-economische initiatie

Nadere informatie

Maak je eigen audioguide! Leerkrachtenbundel

Maak je eigen audioguide! Leerkrachtenbundel Maak je eigen audioguide! Leerkrachtenbundel Doelgroep: Wij denken dat dit een geschikte opdracht is voor de 2 de (en 3 de ) graad aso, voor 2 de (en 3 de ) graad tso en kso. Type opdracht: Groepsopdracht

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappij oriëntatie (MO)

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappij oriëntatie (MO) RLLL-RLLL-EXT-ADV-007bijl9 Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappij oriëntatie (MO) Opleiding AO BE 026 (Ontwerp) Versie {1.0} (Ontwerp) Pagina 1 van 14 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 15

Nadere informatie

Waarom een nieuwe school?

Waarom een nieuwe school? Waarom een nieuwe school? Waarom een nieuwe school? In Leuven kiezen opvallend veel leerlingen voor een school met ASObovenbouw. We willen een autonome eerstegraadsschool met focus op brede oriëntatie.

Nadere informatie

KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019

KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019 KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019 goed kiezen is als een puzzel maken zorg ervoor dat je alle goede puzzelstukjes verzamelt Kiezen voor het secundair onderwijs

Nadere informatie

Peiling natuurwetenschappen eerste graad A-stroom. Voorstelling resultaten Werkseminarie 17 november 2016

Peiling natuurwetenschappen eerste graad A-stroom. Voorstelling resultaten Werkseminarie 17 november 2016 Peiling natuurwetenschappen eerste graad A-stroom Voorstelling resultaten Werkseminarie 17 november 2016 Overzicht De peiling natuurwetenschappen Resultaten van de peiling o Behalen eindtermen o Samenhang

Nadere informatie

beroepskwalificaties amateur vertolkend muzikant

beroepskwalificaties amateur vertolkend muzikant beroepskwalificaties amateur vertolkend muzikant 1 CONCORDANTIETABEL Beroepskwalificaties amateur vertolkend muzikant Concordantie tussen: - de beroepskwalificaties amateur vertolkend muzikant; - en de

Nadere informatie

STAM op schoolmaat. eindtermen secundair onderwijs

STAM op schoolmaat. eindtermen secundair onderwijs STAM op schoolmaat eindtermen secundair onderwijs inhoudstafel 1. 2. inleiding...3 VOETEN...3 3. vakgebonden eindtermen - 1ste graad...4 3.1. A-stroom...4 3.1.1. 3.1.2. aardrijkskunde...4 artistieke /

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO)

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie () Opleiding Maatschappijoriëntatie - Actualiteit en geschiedenis AO BE 026 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 23 Inhoud 1 Opleiding... 4 1.1 Relatie opleiding

Nadere informatie

Vereniging van leraren in de Economisch/maatschappelijke vakken

Vereniging van leraren in de Economisch/maatschappelijke vakken Vereniging van leraren in de Economisch/maatschappelijke vakken Schelluinen, 5 juli 2018 Feedback vanuit Vecon voor het ontwikkelteam M&M Geacht ontwikkelteam M&M, Hierbij een reactie van de Vecon. Inleiding

Nadere informatie

Leerdoelen en kerndoelen

Leerdoelen en kerndoelen Leerdoelen en kerndoelen De leerdoelen in de leerlijn vallen in het leerdomein Oriëntatie op jezelf en de wereld. Naast de gebruikelijke natuur en milieukerndoelen (kerndoelen 39, 40 en 41) zijn ook de

Nadere informatie

Problemen herformuleren Leerlingen drukken de probleemstelling uit in eigen woorden.

Problemen herformuleren Leerlingen drukken de probleemstelling uit in eigen woorden. ACTIVITEITEN NAAM activiteit Leeftijdsgroep Markeer de optie. Tijdsduur: Vaardigheden computationeel denken Markeer de opties. Programmeren met Scratch 1 graad secundair onderwijs (12 14 jaar) > project

Nadere informatie

Vredesopvoeding en herinneringseducatie in Vlaanderen. Rond de tafel. Structuur van de presentatie

Vredesopvoeding en herinneringseducatie in Vlaanderen. Rond de tafel. Structuur van de presentatie Vredesopvoeding en herinneringseducatie in Vlaanderen 30 maart 2010 Tomas Baum en Geert Castryck Rond de tafel Na een korte situering van de concepten herinneringseducatie en vredeseducatie, bekijken we

Nadere informatie

De Vlaamse kwalificatiestructuur

De Vlaamse kwalificatiestructuur De Vlaamse kwalificatiestructuur Onderwijskwalificaties niveau 1-5 11 mei 2009 Rita Dunon en Kaat Huylebroeck Strategisch Onderwijs- en Vormingsbeleid Onderwijskwalificaties Een onderwijskwalificatie is:

Nadere informatie

VOET EN WISKUNDE. 1 Inleiding: Wiskundevorming

VOET EN WISKUNDE. 1 Inleiding: Wiskundevorming Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat, 00 Brussel VOET EN WISKUNDE Inleiding: vorming Een actuele denkwijze over wiskundevorming gaat uit van competenties. Het gaat om een

Nadere informatie

Climate Clash. eindtermen

Climate Clash. eindtermen Climate Clash eindtermen 1 1. vakoverschrijdende eindtermen die van toepassing zijn tijdens de Climate Clash Tweede en derde graad Context 1: Lichamelijke gezondheid en veiligheid. De leerlingen: 5. maken

Nadere informatie

Gids voor de leraar rooms-katholieke godsdienst

Gids voor de leraar rooms-katholieke godsdienst Gids voor de leraar rooms-katholieke godsdienst 1 1 Waarom heet dit vak Rooms-katholieke Godsdienst? Niet neutraal Specifiek mensbeeld Stevige vorming vereist Kennis van de Spreken vanuit eigen levensbeschouwing,

Nadere informatie