Werken aan Mentaal Welzijn. Hoe een mentaal gezonde werkplek creëren Werknemersbrochure

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Werken aan Mentaal Welzijn. Hoe een mentaal gezonde werkplek creëren Werknemersbrochure"

Transcriptie

1 Werken aan Mentaal Welzijn Hoe een mentaal gezonde werkplek creëren Werknemersbrochure

2 Mentaal welzijn is belangrijk voor iedereen op de werkplek Als werknemer heb je recht om te verwachten van je werkgever en managers dat ze zorgen voor de juiste werkomstandigheden die nodig zijn om een mentaal gezonde werkplek te creëren. Maar je hebt uiteraard zelf ook de hand in je eigen mentale gezondheid en je hebt ook een bepaalde verantwoordelijkheid om te zorgen voor jezelf en je collega s. Het Europees Netwerk voor Gezondheidspromotie op de Werkplek (ENWHP) werkt samen met organisaties in alle Europese lidstaten om een campagne inzake mentale gezondheidspromotie te ontwikkelen. Dit is de campagne Move Europe Werken aan Mentaal Welzijn. Deze campagne heeft tot doel: een positieve mentale gezondheid te promoten op de werkplek; begrijpen wat de oorzaken zijn van stress en mentale gezondheidsproblemen en hoe deze kunnen vermeden worden; werknemers steunen die mentale gezondheidsproblemen ontwikkelen of hebben; effectieve strategieën ontwikkelen om mensen die mentale gezondheidsproblemen hebben ervaren te reïntegreren en tewerkstellen. Mentale Gezondheid De Wereldgezondheidsorganisatie definieert positieve mentale gezondheid als een staat van welzijn waarin elk individu zijn/haar eigen potentieel kent, omkan met de normale belastingen in het dagelijkse leven, productief en met resultaat kan werken, en in staat is om een bijdrage te leveren in zijn of haar gemeenschap. Werknemers met een goede mentale gezondheid zullen beter presteren in hun werk. Dus, het gaat over de manier waarop je denkt, voelt en handelt. Veel mensen voelen zich ongemakkelijk om over hun gevoelens te praten, maar het is toch gezond om je eigen gevoelens te begrijpen, te delen en te beantwoorden. Je kan ook zelf stappen ondernemen om een positieve mentale gezondheid te promoten en zo stress te reduceren. Mentale gezondheidsproblemen De term mentaal gezondheidsprobleem betreft een groot aantal problemen die iemands vermogen om het dagelijks leven aan te kunnen beïnvloeden. Dergelijke problemen kunnen iedereen treffen, van gelijk welke leeftijd of achtergrond, en kunnen een effect hebben op de mensen rondom zoals familie, vrienden en collega s. De meeste mensen kunnen en zullen ook herstellen. Gemiddeld zal 1 op 4 een mentaal gezondheidsprobleem ervaren gedurende zijn of haar leven. Enkel een klein aantal van deze mensen zal echter gediagnosticeerd worden met een serieus en langdurend mental gezondheidsprobleem. Veelvoorkomende mentale gezondheidsproblemen bestaan meestal uit ervaringen zoals depressies en angst. Met voldoende ondersteuning, zullen de meeste mensen echter herstellen van hun gezondheidsproblemen, daarom is het belangrijk om het stigma geassocieerd met mentale gezondheidsproblemen op de werkplek te overstijgen. (to overcome)

3 1. Wat kun je doen om mentaal gezond te blijven? Vertel over je gevoelens Over je gevoelens vertellen helpt om in goede mentale gezondheid te blijven. Het is een goede manier om met zorgen die je hebt om te gaan. Met collega s over je gevoelens praten of je problemen delen, is geen zwakte. Hierdoor blijf je juist mentaal gezond en neem je de verantwoordelijkheid voor je eigen welzijn. Doordat anderen naar je luisteren, voel je je gesteund en minder alleen staan. Dit hoeft allemaal niet heel formeel te gaan, maar kan gewoon deel uitmaken van de dagelijkse gesprekken. Als je een probleem hebt op het werk of ergens mee zit, laat het dan iemand weten. Of misschien heb je een probleem dat niets met je werk te maken heeft, maar dat wel van invloed is op je dagelijks functioneren. Het lijkt moeilijk om te vertellen hoe je je voelt, maar praten over dingen die je van streek maken kan je helpen om: het probleem helder te krijgen en het op een andere manier te zien opgebouwde spanning te verminderen en nieuwe inzichten te krijgen in probleem te ondervinden dat je er niet alleen voor staat en dat anderen soortgelijke gevoelens kunnen hebben met de hulp van een collega mogelijkheden en oplossingen vinden die je zelf nog niet had bedacht. Doordat jij je gevoelens deelt, zullen ook je collega s dit gemakkelijker gaan doen. Het is belangrijk om tijd te maken om naar anderen te luisteren, elkaar te steunen en respect voor elkaar te tonen. Oefen je vaardigheden in het praten en luisteren beide zijn een manier om aansluiting met anderen te vinden om gevoelens en zorgen te delen. Steun van je omgeving Vrienden, familie en andere sociale contacten kunnen steun geven bij allerlei dingen waar je tijdens je leven mee te maken kan krijgen. Het voorkomt dat je je geïsoleerd voelt. De contacten die je hebt kunnen je niet alleen steun geven, het kan je ook helpen bepaalde probemen waar je tegen aanloopt op een andere manier te zien waardoor je gemakkelijker oplossingen kunt vinden. Daarnaast geven sociale contacten plezier in het leven. Sociale contacten bevorderen een positieve mentale gezondheid en helpen mentale gezondheidsproblemen te voorkomen. Toch vergeten we vaak dat we een groot gedeelte van ons leven doorbrengen op ons werk. Goede sociale contacten op het werk zijn dus belangrijk. Zoek daarom zoveel mogelijk aansluiting met je collega's. Dit kan gewoon door samen pauze te houden of te lunchen. Je kan ook helpen de werkplek leuker te maken door het organiseren van of meedoen aan activiteiten. Wees creatief en verzin een activiteit waaraan iedereen mee kan doen. Extra gezond is als je tijdens de activiteit samen fysiek actief bent, maar je kunt ook denken aan het leren van een nieuwe vaardigheid of hobby. Accepteer geen pesten op het werk Veel stress op het werk wordt veroorzaakt door pesten of machtmisbruik. Pesten kan openlijk zijn, zoals bij fysieke of verbale agressie of intimidatie. Het kan ook subtieler zijn zoals grappen maken over mensen, mensen onredelijk negeren,uitsluiten bij promoties of ze ondermijnen. Iedereen kan gepest worden. Ook kan iedereen zich schuldig maken aan pestgedrag. Het is soms lastig om pesten aan het licht te brengen. Werknemers zijn vooral kwetsbaar wanneer zij anders zijn door bijvoorbeeld hun: sekse, armoede door een laag inkomen, seksuele geaardheid, ras, etniciteit, leeftijd maar ook werknemers die mentale gezondheidsproblemen hebben kunnen gepest worden. Werknemers die een tijdelijk contract hebben of niet zeker zijn van hun baan zijn ook kwetsbaar. Als werknemer kan je er op letten dat je niet meedoet met pesten in welke vorm dan ook. Als iemand gepest wordt, negeer dit dan niet en geef steun aan deze collega. Werk samen met collega's om je ervan te verzekeren dat er regels tegen het pesten zijn vastgesteld en dat iedereen zich daaraan houdt.

4 Zorg dat je lichamelijk fit blijft Je lichamelijke gezondheid verbeteren kan ten goede komen aan een goede mentale gezondheid. Het eerste wat je kan doen is 'actief blijven' op het werk. Regelmatige dagelijkse oefeningen kunnen je vertrouwen en eigenwaarde stimuleren, helpt je beter te slapen en beter te functioneren. Kijk naar je werkdag en kijk waar je activiteiten in kan passen. Je kan: geheel of gedeeltelijk naar je werk lopen naar je werk fietsen de trap nemen in plaats van de lift lunchwandelen tijd maken voor activiteiten voor of na het werk bijvoorbeeld samen met collega's meedoen aan een volleybaltoernooi of andere sport Voeding heeft ook invloed op mentale gezondheid. Het eten van gezonde en uitgebalanceerde voeding kan je humeur en concentratie verbeteren en helpt je te beschermen tegen gevoelens van angst en depressie. Maaltijden overslaan op het werk, al lopend eten en vertrouwen op zoete snacks, koffie of energiedrankjes kan stress veroorzaken. Dus probeer ervoor te zorgen dat je: voldoende pauze neemt en er geen overslaat ontspant en help je spijsvertering met een lichte activiteit na de maaltijd voldoende water drinkt Teveel alcohol is niet goed voor de mentale gezondheid. We drinken vaak alcohol om onze stemming te veranderen of om om te gaan met angst of eenzaamheid. Maar te veel alcohol is ongezond en leidt tot mentale gezondheidsproblemen.

5 2. Omgaan met stress Het is belangrijk dat werk en privé met elkaar in balans zijn. Daarvoor is het nodig om stress op het werk onder controle te houden. Stress is: 'De ongunstige reactie die mensen hebben op buitensporige druk of andere soorten van eisen die aan ze gesteld worden." Stress is geen ziekte, maar als het buitensporig en/of langdurig wordt, kunnen mentale of fysieke gezondheidsproblemen ontstaan. Werk is over het algemeen goed voor de mens als het goed georganiseerd is, maar het kan ook een grote oorzaak van spanning zijn. Spanning kan een positieve en motiverende factor zijn, het kan ons helpen onze doelen te bereiken en beter te presteren. Stress is een natuurlijke reactie als deze spanning buitensporig wordt. Iedereen kan lijden aan werkgerelateerde stress, onafhankelijk van het soort werk dat ze doen. Ben jij gestresst? Verschillende signalen en symptomen kunnen duiden op stress. Hieronder staat een lijst van mogelijke symptomen die kunnen duiden op stress. Het kan zijn dat stress zich bij jou ander uit. Het is daarom belangrijk om iedere verandering in je mentale of fysieke gesteldheid serieus te nemen. Als een verandering een gevolg is van een situatie op het werk of thuis, kan dit duiden op stress. Je kunt advies inwinnen bij je huisarts of bedrijfsarts. Gedragsveranderingen: - moeilijk in slaap komen - je eetgewoontes veranderen - meer roken of drinken - vrienden en familie vermijden - seksuele problemen hebben Mentale veranderingen: - meer besluiteloos zijn - moeite hebben je te concentreren - last hebben van vergeetachtigheid - je onbekwaam voelen - minderwaardigheidsgevoelens Fysieke veranderingen: - vermoeidheid - indigestie en benauwdheid - hoofdpijn - spierpijn - hartkloppingen Emotionele veranderingen: - sneller geïrriteerd of boos worden - je nerveus en onrustig voelen - gevoelloos of onbestemd gevoel - verveling, leeg en lusteloos voelen Als je denkt dat je last hebt van een mentaal gezondheidsprobleem of een van de symptomen uit de lijst hierboven, is het aan te raden een afspraak te maken met je huisarts. Het kan ook goed zijn om te praten met je direct leidinggevende, P&O of de bedrijfsarts. Het is belangrijk mentale gezondheidsproblemen in een vroeg stadium bespreekbaar te maken en actie te ondernemen. Evalueer je levensstijl om te zien of iets hierin bijdraagt aan het ervaren van stress. Het kan komen door een te hoge werklast, zoals meerdere taken tegelijk doen of werk mee naar huis nemen. Verderop in de brochure vind je meer informatie over acties die je kunt nemen om mentaal gezond te blijven. Bron: Health and Safety Executive UK

6 3. Ondersteuning van collega's met mentale gezondheidsproblemen Zelfs als je werkgever stappen neemt om mentale gezondheid te bevorderen en stress te voorkomen, zijn er toch mensen die mentale gezondheidsproblemen krijgen. Iedereen kan dit overkomen. Cijfers laten bijvoorbeeld zien dat er ieder jaar zo n 10% van de mensen op het werk een depressie krijgen. Een depressie kan zich op verschillende manieren uiten en is het wat anders dan je neerslachtig of verdrietig voelen. Bij een depressie kan iemand aanhoudende gevoelens ervaren van vermoeidheid, negativiteit, nerveusheid, angst, hulpeloosheid, minderwaardigheid en iemand kan moeite hebben met concentreren en goed functioneren op het werk. Soms is er een directe oorzaak voor een mentaal gezondheidsprobleem, zoals een aangrijpende gebeurtenis in privé leven, relatieproblemen, financiële zorgen of werkeloosheid. Ook problemen op het werk kunnen een oorzaak zijn, zoals te hoge taakeisen, te weinig ondersteuning of een conflict met collega's of leidinggevende. Soms is er geen duidelijke oorzaak. Maar de meeste mensen herstellen met ondersteuning. Zoek tijdig steun Het kan moeilijk zijn te besluiten wanneer je hulp nodig hebt. Iedereen voelt zich af en toe gestresst, depressief of nerveus, maar als het gevoel enige tijd aanhoudt (denk aan twee weken of langer), en als je minder goed eet, slaapt of werkt, of de kwaliteit van je relaties is verstoord, of je wilt jezelf pijn doen, dan is het tijd om hulp te zoeken. Dit kan zijn bij de huisarts of bij de arbodienst waar je werkgever bij aangesloten is. Problemen met te hoge werkeisen, te weinig ondersteuning of een slechte relatie met collega's kunnen mentale gezondsproblemen veroorzaken en je werkgever heeft de plicht hierbij in te grijpen. Je werkgever kan je takenpakket en taakeisen aanpassen als dit nodig, maar kan dit alleen doen als je hen informeert. Wees er voor je collega's Je kan een ondersteunende collega zijn door te luisteren naar iemand als hij een mentaal gezondheidsprobleem ervaart. Het is met name belangrijk om zeker te weten dat iemand die een mentaal gezondheidsprobleem ervaart alle mogelijkheden heeft om mee te doen en betrokken te blijven bij dagelijkse sociale activiteiten. Hou contact met je collega s als ze een periode afwezig zijn.

Werk in balans. Mentale fitheid op het werk Brochure voor werknemers

Werk in balans. Mentale fitheid op het werk Brochure voor werknemers Werk in balans Mentale fitheid op het werk Brochure voor werknemers 1 Colofon Uitgave: TNO, januari 2010 Postbus 718 / 2130 AS Hoofddorp / 023-5549393 www.tno.nl/arbeid Oorspronkelijke uitgave: A guide

Nadere informatie

Dit doe je zelf tegen stress. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress

Dit doe je zelf tegen stress. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress Dit doe je zelf tegen stress Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress 1 Inhoud Inleiding 3 A Pak stress op tijd aan 4 - Herken eerst wanneer stress ongezond wordt - Tips

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW Depressies

Praktische opdracht ANW Depressies Praktische opdracht ANW Depressies Praktische-opdracht door een scholier 1714 woorden 27 februari 2002 7,9 16 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding: Deze brochure gaat over depressies. Op het moment hebben

Nadere informatie

Terrorisme en dan verder

Terrorisme en dan verder Terrorisme en dan verder Hoe kunt u omgaan met de gevolgen van een aanslag? - Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie.

Nadere informatie

Kenmerken van werkstress en werkplezier en tips en handreikingen

Kenmerken van werkstress en werkplezier en tips en handreikingen Kenmerken van werkstress en werkplezier en tips en handreikingen Ten aanzien van de kenmerken van de gevolgen van werkstress werkplezier wordt een viertal categorieën onderscheiden, t.w. 1. emotionele

Nadere informatie

Chronische pijn, wat kunt u zelf doen?

Chronische pijn, wat kunt u zelf doen? Chronische pijn, wat kunt u zelf doen? CHRONISCHE PIJN, WAT KUNT U ZELF DOEN U heeft chronisch pijn. Chronische pijn is pijn die langer bestaat dan drie tot zes maanden, die (afhankelijk van het soort

Nadere informatie

Preventie van werkdruk in de bouwsector. Werknemer

Preventie van werkdruk in de bouwsector. Werknemer Preventie van werkdruk in de bouwsector Werknemer Inhoud Wat is werkdruk/stress? Welke factoren bevorderen stress op het werk? Hoe herken ik stress-symptomen bij mezelf? Signalen van een te hoge werkdruk

Nadere informatie

Wat er ook aan de hand is, de gevolgen zijn hetzelfde. Je bent een aantal lichamelijke functies, die je voorheen als vanzelfsprekend aannam, kwijt.

Wat er ook aan de hand is, de gevolgen zijn hetzelfde. Je bent een aantal lichamelijke functies, die je voorheen als vanzelfsprekend aannam, kwijt. Hoofdstuk 7 Emoties Nu is het tijd om door te gaan. Je hebt je dwarslaesie, je bent hopelijk klaar met al de medische dingen, nu is het tijd om ook je gevoelens aandacht te geven. Dus: ga lekker zitten,

Nadere informatie

Hoe ga je om met stress?

Hoe ga je om met stress? Hoe ga je om met stress? Bij stress ontstaat er in ons lichaam een natuurlijke reactie die ons in staat stelt om snel en alert te reageren op gevaar: onze polsslag en ademhaling versnellen, de spieren

Nadere informatie

Samen werken aan minder psychisch verzuim

Samen werken aan minder psychisch verzuim Samen werken aan minder psychisch verzuim Tips voor de medewerker Werkgeversvereniging voor energie, kabel&telecom, afval&milieu Inleiding Als je niet goed in je vel zit Het overkomt ons bijna allemaal

Nadere informatie

regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl

regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl n Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid We slapen gemiddeld zo n zeven tot acht uur per nacht. Dat

Nadere informatie

Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag?

Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag? Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag? Publieksversie Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie. Dit is ook

Nadere informatie

Beter omgaan met STRESS. E-book

Beter omgaan met STRESS. E-book Beter omgaan met STRESS E-book In het kort - - - - - X 1. Bij stress helpt het om op een rij te zetten wat bij u spanning geeft en wat u juist energie geeft. 2. Praat er met iemand over die u vertrouwt.

Nadere informatie

Arbocatalogus Grafimedia

Arbocatalogus Grafimedia Arbocatalogus Grafimedia Van werkdruk naar werkplezier Presentatie voor gebruik in eigen bedrijf Arbocatalogus Grafimedia Van Werkdruk naar Werkplezier Presentatie voor gebruik in het eigen bedrijf Deze

Nadere informatie

Depressie bij ouderen

Depressie bij ouderen Depressie bij ouderen 2 Depressie bij ouderen komt vaak voor, maar is soms moeilijk te herkennen. Deze folder geeft informatie over de kenmerken en de behandeling van een depressie bij ouderen. Wat is

Nadere informatie

Online Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out

Online Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out Online Psychologische Hulp 2 Therapieland 3 Therapieland Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Overspanning & Burn-out van Therapieland. Je krijgt uitleg

Nadere informatie

Onderzoek je energiebalans*

Onderzoek je energiebalans* Onderzoek je energiebalans* Om je gevoel van stress aan te pakken, is het van belang dat je eerst ziet hoe je energiebalans er uit ziet op 5 verschillende gebieden. Met deze vragenlijst krijg je inzicht

Nadere informatie

Test je mate van overspanning

Test je mate van overspanning Test je mate van overspanning Deze vragenlijst is bedoeld om stressklachten en overspannenheid in kaart te brengen. Het gaat om diverse stressklachten die te maken kunnen hebben met je werk en privésituatie.

Nadere informatie

Bewegen Werkt OMGAAN MET DRUK DOOR MARIKE VAN KALKEN LEEFSTIJLCOACH

Bewegen Werkt OMGAAN MET DRUK DOOR MARIKE VAN KALKEN LEEFSTIJLCOACH Bewegen Werkt OMGAAN MET DRUK DOOR MARIKE VAN KALKEN LEEFSTIJLCOACH STRESSLESS Improving Educators Resilience to Stress This project has been funded with support from the European Commission. This publication

Nadere informatie

Problemen? Praat erover! Zo werk je prettiger!

Problemen? Praat erover! Zo werk je prettiger! Problemen? Praat erover! Zo werk je prettiger! Vooraf Problemen. Iedereen heeft ze wel eens. Je zit de hele dag te piekeren en slaapt slecht. Gelukkig lossen veel problemen zich vanzelf op. En hoeft je

Nadere informatie

Depressie. Informatiefolder voor cliënt en naasten. Zorgprogramma Doen bij Depressie UKON. Versie 2013-oktober

Depressie. Informatiefolder voor cliënt en naasten. Zorgprogramma Doen bij Depressie UKON. Versie 2013-oktober Depressie Informatiefolder voor cliënt en naasten Zorgprogramma Doen bij Depressie Versie 2013-oktober Inleiding Deze folder bevat informatie over de klachten die bij een depressie horen en welke oorzaken

Nadere informatie

HET ANTI-PEST-BELEID VAN ONZE SCHOOL

HET ANTI-PEST-BELEID VAN ONZE SCHOOL Stationsstraat 81 3370 Boutersem 016/73 34 29 www.godenotelaar.be email: directie.nobro@gmail.com bs.boutersem@gmail.com HET ANTI-PEST-BELEID VAN ONZE SCHOOL 1. Het standpunt van de school: Pesten is geen

Nadere informatie

Depressieve symptomen bij verpleeghuiscliënten

Depressieve symptomen bij verpleeghuiscliënten Doen bij Depressie zorgprogramma Informatiefolder voor afdelingsmedewerkers Depressieve symptomen bij verpleeghuiscliënten Folder 2 Inleiding Deze folder is bedoeld voor afdelingsmedewerkers die betrokken

Nadere informatie

Depressie bij ouderen

Depressie bij ouderen Depressie bij ouderen Bij u of uw familielid is een depressie vastgesteld. Hoewel relatief veel ouderen last hebben van depressieve klachten, worden deze niet altijd als zodanig herkend. In deze folder

Nadere informatie

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben

Nadere informatie

Depressie bij verpleeghuiscliënten

Depressie bij verpleeghuiscliënten Doen bij Depressie zorgprogramma Informatiefolder voor cliënt en naasten Depressie bij verpleeghuiscliënten Folder 3 Inleiding Deze folder bevat informatie over de klachten die bij een depressie horen

Nadere informatie

Een fijne en veilige omgeving!

Een fijne en veilige omgeving! SSV moet een fijne en veilige omgeving zijn voor iedereen. Toch kan het voorkomen dat leden stoppen met sporten omdat ze het niet naar hun zin hebben. Soms wordt daarbij aangegeven dat er ongepast over

Nadere informatie

Het verlies van een dierbare

Het verlies van een dierbare Het verlies van een dierbare Het Zorgpad Stervensfase is gebaseerd op de Liverpool Care Pathway for the dying patient (LCP). De LCP is door het Erasmus MC Rotterdam en het IKNL locatie Rotterdam integraal

Nadere informatie

Pesten op het werk - deel 1

Pesten op het werk - deel 1 Pesten op het werk - deel 1 Dat pesten kan leiden tot ernstige klachten is al langer bekend. Zo indringend is het effect ervan. Deze klachten variëren van een laag zelfbeeld, psychosomatische klachten,

Nadere informatie

Onderzoek je energiebalans*

Onderzoek je energiebalans* Onderzoek je energiebalans* Om je gevoel van stress aan te pakken, is het van belang dat je eerst ziet hoe je energiebalans er uit ziet op 5 gebieden: Lichamelijk, mentaal, emotioneel, werk en privé. Het

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

En hoe blijf jij Fit in je Hoofd?

En hoe blijf jij Fit in je Hoofd? En hoe blijf jij Fit in je Hoofd? 1,2,3,..., 10 stappen Fit in je Hoofd, Goed in je Vel. Je lekker in je vel voelen, daar kun je aan werken. Lees rustig de tien stappen. Ze inspireren je om fit te blijven

Nadere informatie

Depressie. Informatiefolder voor zorgteam. Zorgprogramma Doen bij Depressie UKON. Versie 2013-oktober

Depressie. Informatiefolder voor zorgteam. Zorgprogramma Doen bij Depressie UKON. Versie 2013-oktober Depressie Informatiefolder voor zorgteam Zorgprogramma Doen bij Depressie Inleiding Deze folder is bedoeld voor afdelingsmedewerkers die betrokken zijn bij de zorg voor een cliënt bij wie een depressie

Nadere informatie

En hoe blijf jij fit in je hoofd?

En hoe blijf jij fit in je hoofd? En hoe blijf jij fit in je hoofd? boekje-105x105-def.indd 1 30-01-2009 12:05:22 1,2,3,..., 10 stappen boekje-105x105-def.indd 2 30-01-2009 12:05:23 Je lekker in je vel voelen, daar kun je aan werken. Lees

Nadere informatie

INZETBAARHEIDS ASSESSMENT

INZETBAARHEIDS ASSESSMENT INZETBAARHEIDS ASSESSMENT Hoe werkt dat? INSTRUCTIE: Vragenlijst: Dit is een vragenlijst die is gemaakt om een beeld te krijgen van je inzetbaarheid. Het is hierom belangrijk dat je de vragenlijst zo eerlijk

Nadere informatie

En hoe blijf jij fit in je hoofd?

En hoe blijf jij fit in je hoofd? En hoe blijf jij fit in je hoofd? 1,2,3,..., 10 stappen Je lekker in je vel voelen, daar kun je aan werken. Lees rustig de tien stappen. Ze inspireren je om fit te blijven in je hoofd en hebben al heel

Nadere informatie

Persoonlijke Gezondheidspeiling

Persoonlijke Gezondheidspeiling Persoonlijke gezondheidspeiling Uw gezondheid en energie wordt als belangrijke factor voor inzetbaarheid gezien. Met deze peiling kunt u kijken welke onderdelen van gezondheid goed voor elkaar zijn en

Nadere informatie

Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren

Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren 1 Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren 2 Help, ik kan niet slapen! Slaapproblemen bij jongeren Slaap jij ook zo slecht? Uit onderzoek blijkt dat één op de tien jongeren zo nu en dan last

Nadere informatie

Sportief bewegen met een depressie. Depressie

Sportief bewegen met een depressie. Depressie Sportief bewegen met een depressie Depressie Sportief bewegen met een depressie...................................... Bewegen: gezond en nog leuk ook! Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op

Nadere informatie

Cliënt Zelf-Beoordeling gebaseerd op de START. Kwetsbare punten

Cliënt Zelf-Beoordeling gebaseerd op de START. Kwetsbare punten Cliënt Zelf-Beoordeling gebaseerd op de START Cliënt: DEEL 1 Datum: Kwetsbare punten - Kwetsbare punten zijn dingen (in uzelf en in uw leven) die er voor kunnen zorgen dat het niet goed met u gaat, en

Nadere informatie

http://www.nietbangvoorangst.nl Stress en Overmatige Stress wat kun je er aan doen? Stress alleen is niet slecht en kan je helpen goed te presteren. Zolang stress wordt afgewisseld door voldoende perioden

Nadere informatie

Vermoeidheid bij MPD

Vermoeidheid bij MPD Vermoeidheid bij MPD Landelijke contactmiddag MPD Stichting, 10-10-2009 -van Wijlen Psycho-oncologisch therapeut Centrum Amarant Toon Hermans Huis Amersfoort Welke verschijnselen? Gevoelens van totale

Nadere informatie

Adviezen voor patiënten met licht schedel/hersenletsel

Adviezen voor patiënten met licht schedel/hersenletsel Patiënteninformatie Adviezen voor patiënten met licht schedel/hersenletsel rkz.nl In deze folder leest u wat de gevolgen van een hersenschudding kunnen zijn en wat u kunt verwachten tijdens het herstel.

Nadere informatie

Leefstijl. Hermione Tomson

Leefstijl. Hermione Tomson Leefstijl Hermione Tomson Hoeveel energie heb jij? Stelling 1 Ik ben geregeld moe 2 Ik heb geregeld vage klachten zoals hoofdpijn, slapeloosheid, slechte concentratie en spierpijn 3 Na een maaltijd heb

Nadere informatie

Vermoeidheid na een beroerte Adviezen na een beroerte

Vermoeidheid na een beroerte Adviezen na een beroerte Vermoeidheid na een beroerte Adviezen na een beroerte Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Tijdens of na de opname in het ziekenhuis kunt u merken dat u last heeft

Nadere informatie

Denkt u. vast te lopen. in uw werk?

Denkt u. vast te lopen. in uw werk? Denkt u vast te lopen in uw werk? Het leven kan veel van u vragen. Soms misschien teveel. Zeker als u langdurig onder druk staat of een tegenslag te verwerken krijgt. U heeft bijvoorbeeld al lange tijd

Nadere informatie

INFOBROCHURE voor betrokkenen en slachtoffers. Wat nu? Duikongeval? NELOS Mental Coaching Team. Voor meer informatie

INFOBROCHURE voor betrokkenen en slachtoffers. Wat nu? Duikongeval? NELOS Mental Coaching Team. Voor meer informatie NEDERLANDSTALIGE LIGA VOOR CMAS ONDERWATERONDERZOEK EN -SPORT VZW Foto: SanchaiRat - shutterstock. Duikongeval? Wat nu? NELOS Mental Coaching Team INFOBROCHURE voor betrokkenen en slachtoffers Voor meer

Nadere informatie

Mijn Uitdagingen SUCCES!

Mijn Uitdagingen SUCCES! Ben je toe aan meer? Dan zul je met onze uitdagingen wel even zoet zijn! Wij hebben voor jou allerlei leuke, spannende en motiverende uitdagingen op een rijtje gezet. Je kunt deze lijst gebruiken als een

Nadere informatie

Soorten klachten. Onderlinge samenwerking onder de loep. Burnout. Verschijnselen van het vermoeide helden syndroom

Soorten klachten. Onderlinge samenwerking onder de loep. Burnout. Verschijnselen van het vermoeide helden syndroom Soorten klachten Onderlinge samenwerking onder de loep Burnout Verschijnselen van het vermoeide helden syndroom Overspannenheidsverschijnselen (Surmenage) Depressie Het managen van stress-gerelateerde

Nadere informatie

Wat is assertiviteit en hoe kan het je helpen met je persoonlijke wellness?

Wat is assertiviteit en hoe kan het je helpen met je persoonlijke wellness? Wellness Ontwikkelings Activiteit Assertief zijn Hoe deze techniek je leven kan verbeteren Voordelen Meer zelfvertrouwen Meer geloof in je eigen kunnen Eerder nee durven te zeggen Vermindering van Weinig

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Altijd moe... Jochem Verdonk

Altijd moe... Jochem Verdonk Altijd moe... Jochem Verdonk Onderwerpen Wat is ME/CVS? Soorten vermoeidheid Gevolgen vermoeidheid Omgaan met vermoeidheid Leven met vermoeidheid Tips Wat is ME/CVS? ME: Myalgische Encefalomyelitis myalgisch:

Nadere informatie

VERWERKING NA EEN INGRIJPENDE GEBEURTENIS 1

VERWERKING NA EEN INGRIJPENDE GEBEURTENIS 1 SOCIAAL WERK VERWERKING NA EEN INGRIJPENDE GEBEURTENIS 1 U bent recent betrokken geweest bij een gebeurtenis waarbij u geconfronteerd werd met een aantal ingrijpende ervaringen. Met deze korte informatie

Nadere informatie

Vragenlijst Voortgezet Onderwijs. Regio Nijmegen

Vragenlijst Voortgezet Onderwijs. Regio Nijmegen Vragenlijst Voortgezet Onderwijs Regio Nijmegen Vul de onderstaande gegevens in: Naam meisje jongen Klas Geboortedatum Vragenlijst Kruis het vakje voor het juiste antwoord aan. Het is belangrijk dat je

Nadere informatie

Wat is een depressie?

Wat is een depressie? 01 Wat is een depressie? Je moet weten dat Een depressie is een stoornis in iemands stemming. Het gaat meestal om gevoelens van somberheid, een gebrek aan fysieke en geestelijke energie en een gebrek aan

Nadere informatie

...de draad weer oppakken

...de draad weer oppakken ...de draad weer oppakken Na de schok... Volwassenen Informatie voor volwassenen die betrokken zijn geweest bij een schokkende gebeurtenis Betrokken raken bij een schokkende gebeurtenis, dat laat niemand

Nadere informatie

Depressieve klachten bij verpleeghuiscliënten

Depressieve klachten bij verpleeghuiscliënten Doen bij Depressie zorgprogramma Informatiefolder voor cliënt en naasten Depressieve klachten bij verpleeghuiscliënten Folder 1 Inleiding Deze folder is bedoeld voor mensen met depressieve klachten en

Nadere informatie

BEWEGEN BIJ KANKER 17041

BEWEGEN BIJ KANKER 17041 BEWEGEN BIJ KANKER 17041 Inleiding De ziekte kanker, maar ook de behandeling, zoals chemotherapie, operatie, bestraling en hormonale therapie, kunnen aanleiding geven tot langdurige vermoeidheid en conditieverlies.

Nadere informatie

Stress teamrapport anoniem

Stress teamrapport anoniem TSI Stress Quotient Groepsprofiel 13-11-2015 Inleiding Stress binnen een organisatie kan een grote impact hebben. Niet alleen op de productiviteit van mensen maar ook op hun betrokkenheid. Wanneer medewerkers

Nadere informatie

Collega s activeren collega s. De aanjager laat mensen meer bewegen

Collega s activeren collega s. De aanjager laat mensen meer bewegen Collega s activeren collega s De aanjager laat mensen meer bewegen Waarom hebben we aanjagers nodig? Veel mensen willen wel meer bewegen. Maar in de hectiek van alledag lukt dat vaak niet. Een klein zetje

Nadere informatie

EEN DIERBARE VERLIEZEN

EEN DIERBARE VERLIEZEN EEN DIERBARE VERLIEZEN 994 Inleiding Deze folder is bedoeld voor nabestaanden. U leest hierin over de gevoelens die u kunt ervaren en hoe u in deze moeilijke tijd goed voor uzelf kunt zorgen. U heeft kort

Nadere informatie

Verslavingszorg en meer...

Verslavingszorg en meer... Verslavingszorg en meer... Wanneer spreek je van VERSLAAFD? Het 12 Steps Minnesota Model gaat uit van 4 criteria, tezamen vormen zij de MACHTELOOSHEID 1. Controleverlies over de inname 1 is teveel 100

Nadere informatie

Fit in je Hoofd, Goed in je Vel.

Fit in je Hoofd, Goed in je Vel. Fit in je Hoofd, Goed in je Vel. Goed in je vel zitten Vandaag: 1) Wat is geestelijk gezond? 2) Fit in je Hoofd en 10 positieve stappen 3) Slot en doel 1) Wat is geestelijk gezond? Wie zich mentaal goed

Nadere informatie

Ontdek je kracht voor de leerkracht

Ontdek je kracht voor de leerkracht Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te

Nadere informatie

VERLIES VAN EEN DIERBARE INFORMATIE OVER ROUWVERWERKING FRANCISCUS VLIETLAND

VERLIES VAN EEN DIERBARE INFORMATIE OVER ROUWVERWERKING FRANCISCUS VLIETLAND VERLIES VAN EEN DIERBARE INFORMATIE OVER ROUWVERWERKING FRANCISCUS VLIETLAND Verlies lijden en verdriet hebben Verlies lijden is iets dat de meeste van ons op een bepaald moment in hun leven meemaken en

Nadere informatie

Denkt u. dat u mentaal. vastloopt?

Denkt u. dat u mentaal. vastloopt? Denkt u dat u mentaal vastloopt? Wat is Denk? Het leven kan veel van u vragen. Soms misschien teveel. Zeker als u langdurig onder druk staat of een tegenslag te verwerken krijgt. U heeft bijvoorbeeld al

Nadere informatie

Whitepaper Werkstress

Whitepaper Werkstress Whitepaper Werkstress Wat is stress eigenlijk? En hoe ontstaat het? Stress kan belemmerend werken op je dagelijks functioneren. En andersom kan de manier waarop je dagelijks functioneert stress opleveren.

Nadere informatie

Hersenschudding Volwassenen en kinderen > 6 jaar. Afdeling Spoedeisende Hulp

Hersenschudding Volwassenen en kinderen > 6 jaar. Afdeling Spoedeisende Hulp 00 Hersenschudding Volwassenen en kinderen > 6 jaar Afdeling Spoedeisende Hulp U of een van uw naasten heeft een hersenschudding opgelopen door een ongeluk of plotselinge beweging van het hoofd. Dit wordt

Nadere informatie

Een dierbare verliezen

Een dierbare verliezen Patiënteninformatie Een dierbare verliezen Informatie over het verlies van een dierbare en de gevoelens die u daarover kunt hebben Een dierbare verliezen Informatie over het verlies van een dierbare en

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

een dierbare verliezen

een dierbare verliezen een dierbare verliezen een dierbare verliezen U heeft kort geleden iemand verloren. Dat kan heel verwarrend zijn. Vaak is het moeilijk te accepteren dat iemand er niet meer is. Soms is het verdriet of

Nadere informatie

Esther Van De Velde I Wim Schrauwen. Stress om het lijf. Dag van de zorg

Esther Van De Velde I Wim Schrauwen. Stress om het lijf. Dag van de zorg Esther Van De Velde I Wim Schrauwen Stress om het lijf Dag van de zorg 17.03.2019 Inhoud 1. Wat is stress? Acute & Chronische stress 2. Stress in het brein 3. Stress & het lichaam 4. Omgaan met stress

Nadere informatie

Informatie en advies voor ouders

Informatie en advies voor ouders Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders 1 2 Wist u dat de gevolgen van het zien of horen van geweld in het gezin net zo groot zijn als zelf geslagen worden? Ook als het geweld gestopt

Nadere informatie

Appendix. Deel 1: Vertaalde PSYCHLOPS deel 1 en deel 2 (zie hoofdstuk 5) Deel 2: Vertaalde PHQ (zie hoofdstuk 2)

Appendix. Deel 1: Vertaalde PSYCHLOPS deel 1 en deel 2 (zie hoofdstuk 5) Deel 2: Vertaalde PHQ (zie hoofdstuk 2) Appendix Deel 1: Vertaalde PSYCHLOPS deel 1 en deel 2 (zie hoofdstuk 5) Deel 2: Vertaalde PHQ (zie hoofdstuk 2) Een vragenlijst over u en hoe u zich voelt. Vraag 1. Deze vraag bestaat uit drie delen: a-probleem,

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Deze gevoelens en emoties blijven bestaan totdat jij er aan toe bent om ze te uiten.

Deze gevoelens en emoties blijven bestaan totdat jij er aan toe bent om ze te uiten. Ik wil EmoKnallen. Sjoelen en uiten van emoties en gevoelens met jongeren en volwassenen. Benodigdheden: een sjoelbak en sjoelschijven. Te spelen op school, in jongeren en opvangcentra, in het gezin, bij

Nadere informatie

GIDS. voor een. rustige nacht

GIDS. voor een. rustige nacht GIDS voor een rustige nacht Lekker geslapen? Lekker slapen en uitgerust wakker worden. Voor veel mensen is het een verre droom. Naar schatting één op de vijf mensen in ons land kampt geregeld met slaapproblemen.

Nadere informatie

Doen bij Depressie Alzheimer café Maarheeze, 11 juni 2014. Dr. Roeslan Leontjevas

Doen bij Depressie Alzheimer café Maarheeze, 11 juni 2014. Dr. Roeslan Leontjevas Doen bij Depressie Alzheimer café Maarheeze, 11 juni 2014 Dr. Roeslan Leontjevas Doen bij Depressie: effectief depressie aanpakken Dr. Roeslan Leontjevas - psycholoog - onderzoek aan Radboud Universitair

Nadere informatie

De Budget Ster: omgaan met je schulden

De Budget Ster: omgaan met je schulden De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE

Nadere informatie

Vragenlijst Arbeid en Re-integratie

Vragenlijst Arbeid en Re-integratie Vragenlijst Arbeid en Re-integratie Inzicht in werk en welbevinden Naam Geslacht Leeftijd Sans Nom-Example Vrouw 39 jaar Geboortedatum 08-02-1975 Referentiecode A1.0003.256 Datum 25-01-2015 Rapport Versie

Nadere informatie

Algemeen directeur Directeur sociale zaken

Algemeen directeur Directeur sociale zaken VOORWOORD Wanneer je aan je collega s zou vragen waarom zij naar het werk gaan, dan geven zij vast verschillende antwoorden. De één wil bijvoorbeeld veel geld verdienen, terwijl de ander het juist belangrijk

Nadere informatie

Slaapproblemen? Gezonde slaap

Slaapproblemen? Gezonde slaap Dit is een folder van www.orthoconsult.nl geschreven door dhr. drs. Ard Nieuwenbroek, trainer/ therapeut bij Ortho Consult. Deze folder is op een aantal punten aangepast en aangevuld door de stressbegeleiders

Nadere informatie

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport

Inleiding. Autisme & Communicatie in de sport Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?

Nadere informatie

Praktijkinstructie Bedrijfsoriëntatie 1 (CAL01.1/CREBO:50240)

Praktijkinstructie Bedrijfsoriëntatie 1 (CAL01.1/CREBO:50240) instructie Bedrijfsoriëntatie 1 (CAL01/CREBO:50240) pi.cal0v2 ECABO, 1 september 2003 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, overgenomen, opgeslagen of gepubliceerd

Nadere informatie

DE KERN boz Centrum voor biodynamische osteopathie, bewustwording, ontplooiing, spiritualiteit

DE KERN boz Centrum voor biodynamische osteopathie, bewustwording, ontplooiing, spiritualiteit DE KERN boz Centrum voor biodynamische osteopathie, bewustwording, ontplooiing, spiritualiteit DE KERN boz is lid van: VBAG (Vereniging ter Bevordering van Alternatieve Geneeswijze) Shibumi (International

Nadere informatie

Inge Glazemakers. Overzicht. Hoop en verwachting. Ouderschap en opvoeding

Inge Glazemakers. Overzicht. Hoop en verwachting. Ouderschap en opvoeding Overzicht Inge Glazemakers Onze hoop en verwachtingen Opvoeden bij kinderen met metabole aandoening: een extra uitdaging Gedrag van kinderen: wat opvoeden soms moeilijk maakt Wat is positief opvoeden?

Nadere informatie

Emoties, wat is het signaal?

Emoties, wat is het signaal? Emoties, wat is het signaal? Over interpretatie en actieplan dr Frits Winter Functie van Emoties Katalysator, motor achter gedrag Geen emoties, geen betrokkenheid, geen relaties Te veel emoties, te veel

Nadere informatie

Heb ik een depressie?

Heb ik een depressie? Heb ik een depressie? 2 Heb ik een depressie? Iedereen voelt zich wel eens somber of neerslachtig. Wanneer het niet botert met collega s, je piekert over je relatie of wanneer je de tentamenweek hebt verpest,

Nadere informatie

Depressie. Meer dan een somber gevoel. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over depressie

Depressie. Meer dan een somber gevoel. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over depressie ggz voor doven & slechthorenden Depressie Meer dan een somber gevoel Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over depressie Herkent u dit? Iedereen is wel eens somber of treurig.

Nadere informatie

Hoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld:

Hoe je je voelt. hoofdstuk 10. Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: hoofdstuk 10 Hoe je je voelt Het zal je wel opgevallen zijn dat je op een dag een heleboel verschillende gevoelens hebt. Je kunt bijvoorbeeld: zenuwachtig wakker worden omdat je naar school moet, vrolijk

Nadere informatie

Wat is het verschil tussen geluk hebben en gelukkig zijn? Hoe voelt het om gelukkig te zijn? Wat maakt jou gelukkig?

Wat is het verschil tussen geluk hebben en gelukkig zijn? Hoe voelt het om gelukkig te zijn? Wat maakt jou gelukkig? Wie ben ik? krantenkoppen Wat is het verschil tussen geluk hebben en gelukkig zijn? Hoe voelt het om gelukkig te zijn? Wat maakt jou gelukkig? Sonja Lyubormirsky definieert geluk als de ervaring van vreugde,

Nadere informatie

Verlies, verdriet en rouw

Verlies, verdriet en rouw Verlies, verdriet en rouw Albert Schweitzer ziekenhuis november 2013 pavo 0233 Inleiding Iemand die u dierbaar was, waar uw zorg naar uitging, is overleden. Het wegvallen van de overledene brengt wellicht

Nadere informatie

Stress & Burn Out. ubeon Academy

Stress & Burn Out. ubeon Academy Stress & Burn Out ubeon Academy Programma Stress & Burn Out, twee thema s die tot voor kort taboe waren in vele werkomgevingen, vragen vandaag de dag extra aandacht. Naast opleidingen gericht op individuele

Nadere informatie

VVSG Zorgen voor jezelf Oefening: Multiple-choice test

VVSG Zorgen voor jezelf Oefening: Multiple-choice test Oefening: Multiple-choice test 1. Stress in de werksituatie ontstaat door De manier hoe we naar situaties van ons werk kijken want niet iedereen heeft last van stress in dezelfde situaties Veel draaglast

Nadere informatie

BEWEGEN BIJ PROSTAATKANKER

BEWEGEN BIJ PROSTAATKANKER BEWEGEN BIJ PROSTAATKANKER 1014 Inleiding De ziekte prostaatkanker, maar ook de behandeling, zoals een operatie, bestraling, hormonale therapie en chemotherapie, kunnen aanleiding geven tot langdurige

Nadere informatie

Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf

Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Vijf woensdagmiddagen kunnen jongens en meiden tussen de 10 en 14 jaar op avontuur naar zichzelf. Het kind leert zichzelf

Nadere informatie

Onco-Move. Bewegen tijdens chemotherapie

Onco-Move. Bewegen tijdens chemotherapie Onco-Move Bewegen tijdens chemotherapie Introductie De behandeling van kanker, in het bijzonder de chemotherapie en/of radiotherapie, kan aanleiding zijn tot langdurige vermoeidheid en conditieverlies.

Nadere informatie

E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU?

E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU? E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU? Thuis en op school heb je allerlei waarden meegekregen. Sommigen passen bij je, anderen misschien helemaal niet. Iedereen heeft waarden. Ken

Nadere informatie

Het functioneringsgesprek

Het functioneringsgesprek Het functioneringsgesprek Gewoon betrokken Werknemer Het functioneringsgesprek Gewoon betrokken Inhoudsopgave Inleiding... 5 Wat is een functioneringsgesprek?... 7 Waarom is een functioneringsgesprek

Nadere informatie

Werken aan persoonlijke ontwikkeling en sturen van eigen loopbaan

Werken aan persoonlijke ontwikkeling en sturen van eigen loopbaan 08540 LerenLoopbaanBurgerschap 10-04-2008 08:28 Pagina 1 ontwikkelingsproces 1+2 1 2 3 4 5 6 7 Werken aan persoonlijke ontwikkeling en sturen van eigen loopbaan Leren, Loopbaan en Burgerschap Wat laat

Nadere informatie